Έκφραση- Έκθεση Β΄λυκείου επιμέλεια: Πετκοπούλου Αλεξάνδρα

ΧΡΟΝΟΒΟΡΑ ΕΠΟΧΗ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΓΡΗΓΟΡΩΝ ΡΥΘΜΩΝ

Αίτια επικράτησης γρήγορων- έντονων ρυθμών

 ο βιομηχανοποιημένος τρόπος ζωής στις τεχνοκρατικές κοινωνίες

 η ειδίκευση συντελεί στη γρήγορη επιτέλεση των εργασιών και επιβάλλει ταχείς ρυθμούς
 η εισβολή του Η/Υ σε όλους τους τομείς σε συνδυασμό με τον καταιγισμό πληροφοριών από το
διαδίκτυο. Διαρκής αγώνας ανθρώπων να αφομοιώσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο όγκο
πληροφοριών
 το υπερκαταναλωτικό πνεύμα οδηγεί τον άνθρωπο στο αέναο κυνήγι χρήματος και υλικών
αγαθών
 ΜΜΕ- διαφήμιση. Ο καταιγισμός μηνυμάτων παρασύρει τον άνθρωπο σε ταχύρρυθμο τρόπο
ζωής
 Οι αυξημένες απαιτήσεις στο χώρο εργασίας και ο ανταγωνισμός στο δημόσιο αλλά κυρίως
στον ιδιωτικό τομέα είναι οξύς. Γι’ αυτό οι εργαζόμενοι καλούνται να συρρικνώσουν τον
ελεύθερο χρόνο τους
 Οι φορείς κοινωνικοποίησης ενισχύουν το φαινόμενο. Οι γονείς δίνουν αρνητικό πρότυπο στα
παιδιά τους κυνηγώντας διαρκώς το χρόνο και τα υλικά αγαθά στην καθημερινότητά τους, ενώ
και το σχολείο ειδικά στο λύκειο, εντάσσει τους μαθητές σε ένα πρόγραμμα εντατικοποίησης
των σπουδών τους με στόχο την κατάκτηση μιας θέσης στο πανεπιστήμιο.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

 Πνευματικός τομέας
Συχνά ο άνθρωπος δεν προλαβαίνει να κατανοήσει και να επεξεργαστεί τα μηνύματα που τον
βομβαρδίζουν, γι’ αυτό οδηγείται στη σύγχυση και τον αποπροσανατολισμό. Τα ΜΜΕ μέσα από
τους γρήγορους ρυθμούς προωθούν πιο αποτελεσματικά την παραπληροφόρηση και την
προπαγάνδα σε βάρος των πολιτών

 Ηθικός-ψυχολογικός τομέας
Το άτομο δεν έχει ηρεμία για ενδοσκόπηση και αυτοκριτική ενώ χάνει το αληθινό νόημα και τις
υψηλές αξίες μέσα στους ταχύτατους ρυθμούς ζωής. Αποσυντονίζεται, βυθίζεται στο άγχος,
στερείται τον ελεύθερο χρόνο του και όταν τον έχει εκτονώνεται.

 Κοινωνικός τομέας
Αποξένωση από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Σχέσεις απρόσωπες, στείρα ανταγωνιστικές.
Διαρκής προσπάθεια του ατόμου να ξεπεράσει το διπλανό του σε χρήμα και υλικά αγαθά.

 Πολιτικός τομέας
Μέσα στους γρήγορους ρυθμούς ο άνθρωπος λησμονεί τις πολιτικές του υποχρεώσεις, αδιαφορεί
για τα κοινά και μη προλαβαίνοντας να εμβαθύνει στα πολιτικά δρώμενα και να διαμορφώσει
άποψη οδηγείται εύκολα στη δημαγωγία

 Οικονομικός τομέας
Υπερεργασία-κόπωση-τυποποίηση της εργασίας και τελικά της ίδιας της ζωής-μηχανοποίηση του
ίδιου του ανθρώπου και αλλοτρίωσή του.

 Πολιτιστικός τομέας

Το «Σύύ γχρονο» Φροντιστήύ ριο

23740 20455 Σελιύδα 1
Έκφραση- Έκθεση Β΄λυκείου επιμέλεια: Πετκοπούλου Αλεξάνδρα
Οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής τον απομακρύνουν από μορφές δημιουργικής ψυχαγωγίας, από την
ποιοτική τέχνη, ακόμη και από την ίδια την παράδοση, αφού μετατρέπεται σε θύμα της
ταχύρρυθμης τεχνοκρατικής κοινωνίας και του υλιστικού της προτύπου και απομακρύνεται από
πνευματικές αξίες.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

«Η ένταση στις μεγαλουπόλεις»

Ο σημερινός κόσμος ευνοεί αναμφισβήτητα τη συγκρότηση μεγάλων πόλεων και για τούτο στον
αιώνα μας παρατηρείται μια όλο και πιο έντονη μετακόμιση των ανθρώπων από τα χωριά στις
πόλεις και από τις πόλεις στις μεγαλουπόλεις. Αυτές οι τελευταίες παίρνουν διαστάσεις
εφιαλτικά μεγάλες, παύουν να έχουν μορφή και με τη μιμητική μανία της αρχιτεκτονικής
μοιάζουν τελικά τόσο πολύ μεταξύ τους που σιγά σιγά θ' αρχίσει να γίνεται ανιαρότατη η πε -
ριήγηση τους.
Ύστερα από αιώνες αμετακίνητης ζωής, ο σημερινός εκπρόσωπος μιας οικογένειας αφήνει
τους τάφους των προγόνων του, τα χωράφια και τα περιβόλια του, σπάζει τον άμεσο και γόνιμο
δεσμό του με τη γη, που του έδινε απευθείας, στο χέρι, τα αγαθά της και φεύγει και
εγκαθίσταται αλλού, προσπαθώντας να βγάλει καινούργια ρίζα και να πιαστεί στα νέα αυτά
χώματα.
Η προσπάθεια για να πραγματοποιηθεί αυτή η αλλοίωση και να εγκλιματιστεί στη
μεγαλούπολη ο άνθρωπος της γαλήνης και του ανοιχτού ορίζοντα είναι φορτισμένη με μιαν
απίθανη δραματικότητα.
Ήρθε μαγνητισμένος από τον έντονο ρυθμό της, από τη μουσική της και τα μεγάλα της φώτα,
ήρθε να χαρεί τη ζωή του ανάμεσα σε πολλές και ποικίλες ευκαιρίες, αλλά καθημερινά
υφίσταται ένα βιασμό του εαυτού του, άμεσο ή έμμεσο, που συχνότατα γίνεται αφόρητος.
Αισθάνεται πως πρέπει ξαφνικά να φαρδύνει και η όραση του αλλά και ολόκληρη η ύπαρξη του,
για να μπορέσει να αγκαλιάσει και να αντέξει και να χαρεί όλον αυτόν τον κόσμο που συνωστί-
ζεται στη μεγαλούπολη, την κίνηση του, τις αντιδράσεις του. την ένταση του. Αυτό το τελευταίο
είναι το κλειδί της νέας του ζωής. Πρέπει να συνηθίσει στην ένταση, μια ένταση που ξεχύνεται
αδιάκοπα από άψυχα και έμψυχα, από τη σύνθεση της ζωής, από την αστραπιαία
αλληλοδιαδοχή των γεγονότων, από τις τεράστιες διαστάσεις των οικοδομημάτων, από τις
απίθανες αποστάσεις. Πρε-
πει ο άνθρωπος να μάθει να κινείται μ' έναν άλλο ρυθμό που, για την ώρα, είναι περίπου
εξοντωτικός.
Ζει ο άνθρωπος της μεγαλούπολης το χρόνο του με ένταση, αλλά δε ζει όλο του το χρόνο. Τον
περισσότερο τον χάνει μέσα στους δρόμους, προσπαθώντας να βρει τους ανθρώπους του και να
τελειώσει τις δουλειές του, ώρες ολόκληρες να πάει, ώρες ολόκληρες να επιστρέψει, ώρες χαμένες
και άκαρπες. Ο ρυθμός της ζωής είναι εδώ διαφορετικός, λυσσαλέος. Αλλά ακριβώς γι' αυτό, δεν
επιτρέπει στον άνθρωπο να εμβαθύνει στα γεγονότα του βίου του, να τα ζήσει σύγκορμα, να τα
εκτιμήσει σωστά και να τα αφήσει να καρποφορήσουν μέσα του γνώση, πείρα και αγάπη, ν'
αποκτήσουν το αληθινό τους νόημα μέσα σε σιγή και περίσκεψη.
Ανάμεσα σε τέτοιες μεταβολές και ζαλιστικές αλλοιώσεις είναι που ο άν θρωπος της μεγάλης
πολιτείας αισθάνεται κάποια τρομερά, χαώδη κενά, που του φέρνουν στη συνείδηση του την
πικρότατη και οδυνηρή αίσθηση μιας μοναξιάς.
Αισθάνεται, αντίστροφα μ' ό,τι γινόταν στους περασμένους αιώνες, ο άνθρωπος της
μεγαλούπολης έναν αδιόρατο φόβο. Η ερημιά του παγώνει την καρδιά. Αν του συμβεί κάτι, αν
είναι μονάχος στο σπίτι του, δε θα βρεθεί ίσως άνθρωπος να του χτυπήσει την πόρτα και να τον

Το «Σύύ γχρονο» Φροντιστήύ ριο

23740 20455 Σελιύδα 2
Έκφραση- Έκθεση Β΄λυκείου επιμέλεια: Πετκοπούλου Αλεξάνδρα
βοηθήσει. Αισθάνεται πως είναι στους άλλους αδιάφορος, εγκαταλελειμμένος. Και τότε
αναγκάζεται να οπλιστεί με τα όπλα του θηρίου: πείσμα, σκληρότητα, αδιαφορία, συμφεροντο-
λογία, περιφρόνηση, αδίστακτος στις επιδιώξεις του, εγωπαθής και βιαστικός. Όλες εκείνες οι
αδαμάντινες αρχές της φιλαλληλίας και της αφοσίωσης, της θυσίας και της κατανόησης,
εγκαταλείπονται, κι αυτό το γεγονός είναι ένα τρομερό συμβάν στην ιστορία του κόσμου και μέσα
στην ιστορία του πολιτισμού.
Κ. Τσιρόπουλος

Ζητούμενα;
Α. Περίληψη
ι Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο του Κ. Τσιρόπουλου σε 100 λέξεις περίπου.
(25 μονάδες)

Β. Ασκήσεις
1) α. Ποια διαρθρωτική λέξη / φράση συνδέει τις δύο πρώτες παραγράφους του κειμένου και τι
εκφράζει;
β. «Ο σημερινός κόσμος... μεγαλουπόλεις» (Α' παράγραφος). Να μετατραπεί η ενεργητική
σύνταξη σε παθητική στις παραπάνω προτάσεις. Γιατί χρησιμοποιήθηκε ενεργητική και μετά
παθητική σύνταξη στις συγκεκριμένες προτάσεις της περιόδου; Τι ήθελε να τονίσει ο
συγγραφέας;
(5 μονάδες)
2) Ποιος/οι είναι ο/οι τρόπος/οι ανάπτυξης της τελευταίας παραγράφου του
κειμένου; Τεκμηριώστε την άποψη σας.
(5 μονάδες)
3) Να βρείτε:
α, Συνώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου:
να εμβαθύνει, περίσκεψη (Ε' παράγραφος), φιλαλληλία (Ζ' παράγραφος)
β. Αντώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου:
εξοντωτικός (Δ' παράγραφος), συμφεροντολογία (Ζ' παράγραφος)

(5 μονάδες)
4) Σχολιάστε το ύφος του κειμένου αιτιολογώντας τους χαρακτηρισμούς σας.
(5 μονάδες)

Γ. Παραγωγή κειμένου
Υποθέστε ότι αρθρογραφείτε στην εφημερίδα του δήμου σας σχετικά με τους εξαιρετικά
γρήγορους - εξοντωτικούς ρυθμούς που επικρατούν στη σημερινή εποχή και ιδιαίτερα στις
μεγαλουπόλεις. Τονίστε τα αίτια της επικράτησης αυτών των έντονων ρυθμών καθώς και τους
κινδύνους που εγκυμονεί ένας τέτοιος τρόπος ζωής για το σύγχρονο άνθρωπο. (600 λέξεις
περίπου)
(50 μονάδες)

Το «Σύύ γχρονο» Φροντιστήύ ριο

23740 20455 Σελιύδα 3