Professional Documents
Culture Documents
Malayalam poetry
by Satchidanandan
First published:
Copyright K. Satchidanandan
/ version published:
These electronic versions are released under the provisions of Creative Commons
Attribution-NonCommercial-NoDerivs . India License for free download and usage.
The electronic versions were generated from sources marked up in LATEX in a computer
running / operating system. was typeset using XTEX from TEXLive .
ePub version was generated by TEXht from the same LATEX sources. The base font used
was traditional variant of Rachana, contributed by Rachana Akshara Vedi. The font used
for Latin script and oldstyle numerals was TEX Gyre Pagella developed by , the Polish
TEX Users Group.
Sayahna Foundation
, Jagathy, Trivandrum, India
: http://www.sayahna.org
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ix
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xi
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......................................................................
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
iii
iv :
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
: v
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
vi :
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
: vii
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
viii :
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(: ,
) .
.
2010
. -
.
.
.
, ,
, , ,
, .
, , , ,
.
.
.
.
, , , , ,
, , , , , ,
, , , , ,
ix
x
;
, ; ,
, ; ,
, , , :
, .
( )
.
.
.
. .
,
. .
.
.
xi
,
, -
-
.
()
,
-
,
.
, -
,
!
()
:
-
-
.
:
:
:
.
:
.
:
.
()
-
-
,
-
,
-
,
-
,
.
, :
-
:
:
-
?
( , )
:
-
-
-
,
-
.
, ,
-
,
-
, -
,
-
, -
.
-
,
,
-
-
.
,
-
,
,
, -
,
.
-
-
-
,
.
.
:
:
,
, .
()
,
, ,
:
,
-
-
-
,
-
,
,
-
-
,
,
,
, -
,
-
,
,
-
, -
-
-
,
,
.
-
-
, -
, -
-
-
.
,
-
!
-
-
-
,
,
:
-
,
,
,
, -
-
,
-
-
, -
-
,
-
.
()
,
, -
, -
,
-
, -
-
-
,
()
:
.
.
,
.
.
,
,
,
.
.
,
.
()
,
:
.
.
.
.
: .
,
?
.
.
.
.
,
,
.
,
.
.
:
,
,
,
, .
()
,
.
, .
,
.
:
.
,
,
.
, .
,
,
,
.
.
,
.
,
,
,
.
,
:
.
.
,
,
,
,
,
,
.
()
1
.2
1 : / (
) , / ;
/ ; / ( -
).
2 , ,
,
.
:
, .
.
, :
.
,
.
, ,
.
,
:
.
?
?
:
?
.
,
;
.
.
, , .
,
?
.
,
, , ,
3
,
, ,
,
3 ; , - , -
.
.
, ?
.
,
.
:
.
()
. , .
.
.
:
. .
.
.
.
, , , -
.
.
, , .
.
, ,
, , ,
.
,
,
,
,
.
()
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
:
:
1
.
,
, , ,
1
.
.
.
?
, ,
:
.
( )
:2
.
.
2 : 1960- .
:
.
.
, ,
.
(.. )
-
?
-
,
?
, -
, -
.
: -
.
, -
.
,
,
; -
:
,
,
,
.
, !3
,4
:
,
.
.
3 ,
.
4 (18981956), , ,
.
,
5
?
?
?
.
.
:
?
.
.
,
.
.
6
5 : , , , , : () , ,
, , , , , , ( ).
6 : , , .
:
.
()
-
:
.
.
:
?
?
?
.
.
.
:
, .
()
.
.
, , .
.
.
,
.
.
.
,
.
.
()
1
, , , !
, !
, , ,
, !
, -
-
.
.
- -
.
.
.
-
.
1
. . .
, .
.
, , -
-
.
, , -
.
,
, .
,
.
, , -
?
.
,
,
****
?
, ;
-
,
.
, .
:
, ,
.
? -
?
? -
?
: -
.
,
.
, -
.
,
.
-
.
-
!
-
.
,
,
.
.
****
?
?
-
.
? -
!
, -
-
.
!
, -
?
, , ,
.
,
.
-
.
,
.
.
, .
,
,
,
,
-
:
****
?
! !
!
!
, ,
,
, ,
,
,
,
!
.
,
.
-
.
, -
.
, -
.
-
.
****
,
?
?
?
,
-
, :
, , .
, -
.
.
, ,
, , !
, ,
, , !
-
:
;2
! -
?
-
;
,
, , -
!
, ,
!
()
2 - 39, 96.
,
?
-
?
?
-
?
, , , -
?
-
?
?
-
.
?
?
.
-
.
; .
.
,
.
, -
.
, -
.
.
-
:
.
, .
, , -
,
.
!
,
,
.
-
.
,
.
,
, , , -
!
!
!
!
!
!
:
!
!
.
-
;
.
,
.
.
1
.
-
?
?
2
3
-
-4
-
1 .
2 .
3 .
4 .
.
-
-5
.
-
.
?
?
-
?
-
?
-
?
6 ,
?
.
,
, .
-
:
?
5 .
6 ,
.
.
,
.
,
.
.
.
:
.
,
.
.
, ,
,
,
.
( , )
?
.
: !
?
.
.
: !
?
:
.
,
.
?
.
( , )
.
.
.
,
.
( , )
,
.
:
, , ,
, 1
.
.
2
, 3
.
1 .
.
2 .
3 .
,
4
-
5
( )
4 .
5 .
?
, .
.
,
:
!
,
,
-
.
:
!
, ,
,
-
.
. ?
:
!
,
!
.
,
-
.
,
.
:
.
,
,
:
,
:
,
.
( , )
( 24)
,
,
.
( , )
.
.
(, )
.
.
.
.
.
.
.
()
, ,
?
,
, ,
.
,
-
.
?
.
?
?
,
.
:
.
()
(
)
.
1
1 , , , ..
.
,
, ,
,
.
:
,
,
,
.
,
, ,
.
.
.
.
.
-
?
, , , ,
, , ,
, , 2
,
?
?
?
2 .
:
?
?3
.
4
.
.
.
,
, .
,
3 : .
4 1981 31- .
.
.
.
.
, ,
.
,
.
,
5
.
5 , .
:
.
.
,
,
,
,
,
.
.
.
.
.
()
, ,
, -
:
,
;
;
.
,
,
!
( , )
,
,
,
, -
,
,
, -
, -
,
, .
( , )
:
-
-
.
:
-
-- -
, , -
.
.
, ,
.
,-
.
-
,
:
,
.
.
-
.
:
.
-
, .
-
, .
,
.
.
, , , -
,
-
.
,
.
:
:
,
:
,
,
, , -
,
- -
.
-
, -
.
:
, ,
, .
,
?
,
?
-
,
?
, ! -
.
, -
,
,
,
.
,
,
,
, ,
,
,
.
-
.
, , ,
, ,
-
.
-
.
: -
.
, -
.
:
, , .
!
- , ,
, !
?
, , -
,
, , -
,
, -
:
:
, -
.
-
.
-
?
-
?1
-
?
,
?
()
-
-
****
.
.
. -
.
-
.
:
.
-
, -
.
,
, -
,
-
, -
:
. .
-
,
, -
,
, -
-
-
:
, -
, -
, ,
,
-
.
.
-
-
,
-
-
,
,
-
,
-
,
-
,
-
, ,
-
, ,
-
-
.
,
,
:
,
-
,
, -
-
-
,
-
-
-
.
, -
, -
.
, -
-
, , !
,
,
,
.
, -
, ,
-
,
,
-
:
-
-
, !
****
.
-
?
-
?
,
.
:
- , .
-
.
,
?
.
, .
, , .
, ,
!
()
, ,
.
,
.
.
:1
,
.
.
, .
1 .
.
. . .
, ,
.
()
.
.
.
.
.
.
?
?
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
, .
.
.
.
.
:
.
.
:
.
.
.
.
.
()
. ,
.
.
.
.
. .
. .
.
. .
.
. . .
.
.
.
.
.
.
.
.
. .
. .
.
. .
.
; .
, , , ,
, , , ,
, , ,
. .
. .
.
.
.
.
. .
. .
,
. .
. .
. .
.
.
, .
.
()
.
.
.
.
.
,
!
()
.
,
.
()
( )
!
-
!
-
-
!1
-
!2
-
, -
1 !: .
.
.
2 !:
.
.
,
,
, -
,
,
, -
,
, -
.
3
!
, -
-
-
,4
,
.
-
; 5
-
,6 -
.7
3 .
.
4 : . .
5 : . (
).
6 : . .
7 : . :
; .
.
,
.8
-
.
-
-
:
-
-
,
.
,
, , .
-
-
,
,
-
-
,
,
, -
,
,
, -
,
:
8 : .
:
.
,
!
; 9
.
.
-
, -
.
;
-
.
-
-
.
.
, -
.
-
, -
9 : .
.
.
,
-
.
, -
;
-
:
:
, : .10
()
10 : .
( .. )
,
,
.
:
:
.
:
:
1
.
1 : . ( -
). , , ,
.
.
()
.
.
.
.
.
,
.
.
.
,
,
.
()
.
.
.
.
,
.
.
.
:
,
,
.
, ,
.
:
.
( , )
.
.
.
.
.
.
.
.
.
:
.
.
.
.
, .
.
( , )
,
( )
.
.
( , , )
( )
.
.
.
.
( , , )
( )
,
.. .1
:2
.
( , )
1 .
.
.
2 Ode to Joy . .
?
:
?
?
?
?
,
?
:
,
.
.
,
.
.
,
,
.
.
.
()
( )
,
,
.
.
.
.
.
.
1
- ?2
1 , ( , ).
2 .
:
?
( , )
, ,1
?
-
?
?
?
,-
?
?
, , -
, .
-
, .
1 , ...
; , .
, .
-
, --
,
,
,
, .
,
!
,
,
, , , .
,
-
-
, -
, .
.
,
?
,
, -
,
-
,
-
, -
,
, ,
,
,
,
:
, ?
,
?
?
?
-
-
!
()
,
?
,
, ?
?
?
?
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
:
:
,
,
,
....
?
?
?
, ?
?
?
,
:
()
.
.
:
.
.
,
:
-
, .
-
.
.
.
,
,
,
,
,
, .
()
(. )
:
:
, -
-
;
;
, ;
;
; -
,
;
- -
;
, -
.
: -
, .
-
,
.
-
,
:
, -
.
,
,
,
, -
-
;
,
?
,
-
,
,
-
-
-
-
:
,
-
, -
,
,-
,
.
;
, ?:
!
-
-
-
.
,
-, -
,
, -
, -
,
, -
,
,
,
,
,
,
, -
,
,
,
!
-
,
.
:
,
, ,
-
,
,
, -
: ?
()
.
, , .
,
,
.
.
,
.
,
.
, ,
.
, ,
, ,
.
,
.
.
.
.
,
,
.
, .
:
.
.
.
()
,
.
.
.
.
.
.
.
,
.
.
.
.
.
.
.
.
()
.
.
.
()
,
.
.
.
,
?
.
.
. .
. .
.
, .
.
.
. .
,
,
,
.
. .
()
,
.
.
.
.
.
.
.
,
.
.
()
1
:
; -
, .
.
.
.
.
.
:
1 : .
, !
.
;
,
-
.
;
.
?-
:
, , ,
,
-
:
.
,
.
.
-
.
.
, -
, .
,
?
.
.
-
,
-
.
;
-
.
-
.
;
, .
:
, .
()
( )
,
,
?
,
.
.
?
:
-,
.
.
, ,
.
,
.
,
.
,
?
( , , , )
( )
1
.
.
( , )
1 : , .
.
.
;
.
:
?
.
()
:
,
,
.
()
,
.
.
,
.
,
.
.
.
;
.
.
;
.
.
.
,
,
.
:
,
.
()
.
-
.
.
,
.
.
.
;
;
.
.
-
;
.
.
.
.
:
;
.
:
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
()
( , )
.
,
, :
, ;
;
; -
, , , ,
( ?)
.
, ,
, .
, ; -
.
:
,
,
,
,
, ,
, ,
, -
, , -
, .
.
;
,
.
, , ,
:
- ,
- .
- , ,
- .
,
, ;
, , -
,
, , ,-
, ,
, -
,
, .
.
,
; -
;
,
-
.
.
,
, -
,
, , .
.
, ; , -
: .
? , -
,
,
, !
, !
-
!
!
!
!
,
.
!
,
,
,
:
, -
, -
, -
, -
, -
, -
, !
()
( )
.
:
?
:
,
, -
-
-
-
-
-
, ,
-
,
,
,
, -
, -
.
()
, ,
,
.
, ,
, ,
,
.
, ,
,
.
.
.
.
,
,
.
()
;
.
.
,
;
.
.
?
****
;
.
,
.
, ;
, ;
, ;
, .
;
, !
, ,
.
, ,
, .
, .
, -
-
, ?
:
.
, .
?
-
?
?
.
!
,
: -
?
,
?
, :
?
-
.
.
, -
, -
.
, -
.
,
; :
.
; -
,
,
,
, -
, :
-
;
,
-
,
-
.
, , -
.
,
.
, -
:
,
, -
.
,
,
!
.
-
.
,
;
.
-
.
()
.
:
:
:
:
:
:
.
,
,
.
?
.
.
.
.
.
()
,
,
,
. ,
,
,
,
,
,
?
.
:
,
.
:
.
:
!
()
.
,
,
,
,
,
.
,
.
?
,
, ,
,
,
.
,
,
.
.
.
.
.
.
!
,
?
?
.
,
,
, ,
.
,
,
:
,
?
?
,
,
,
?
,
:
()
, -
1
-
,
-
!
!
!
!
:
, -
, .
!
1 , . ( ) .
-
2
-
-
,
,
, -
.
!
;
-
!3
-
!
.
4
.
-
,
-
2 , , , .
3 , .
4 .
.
5
-
:
-
,
.6
()
5 ( ) .
6 . . (
.)
!
!
-
!
-
!
-
-
!
!
-
!
!
-
-
-
!
-
!
-
!
:
-
-
:
-
,
-
.
()
!
.
-
.
-
-
:
!
.
, , ,
, , ,
, , , ,
-
:
.
,
.1
.
.
-
.
:
, .
.
:
,
:
, ,
, -
.
1 .
.
:
.
.
,
.
-
,2
.
.
, ,
, , , ,
.
-
,
,
.
,
;
-
,
,
, ,
.
-
, -
2 .
.
;
.
!
,
-
, .
, -
,
; .
,
.
-
.
()
.
:
?
:
.
.
,
. ,
?
:
.
.
.
.
.
.
.
()
(, : )
,
,
,
:
.
:
.
, ,
.
,
,
,
.
,
,
.
,
,
:
.
:
.
:
,
,
,
,
,
,
.
, ,
,
, ,
, , .
,
,
:
.
,
,
,
.
,
,
,
.
,
.
()
.
,-
.
.1
:
,
; .
-? -
, -
?
, ?
:
? -
1
.
,
,
, .
:
? -
.
, ,
, ,
, ,
, .
-
,
:
-
, , -
, .
-
, ? ;
.
-
,
?
,
?
?
?
;
-
! -
:
,
!
!
!
!
!
!
!
,
, ,
!
,
-
-
,
,
,
-
!
-
.
, -
!
()
( )
:
.
-
.
, .
.
.
.
.
.
.
.
. .
-
.
,
, ,
, .
:
.
.
-
-
.
.
:
, .
-
.
, .
, .
: .
:
. .
, .
.
.
.
.
.
.
-
.
-
-
-
.
.
:
.
.
.
.
.
-
,
.
.
.
.
.
.
()
!
!
.
-
-
.
!
,
,
,
,
,
, ,
,
:
,
,
,
.
!
,
,
,
.
()
; -
;
, , :
-
;
,
, !
,
.
,
;
, ,
, , ,
, ,
, ,
;
-
: -
-
, !
:
-
,
-
, :
-
.
-
, -
,
, , !
.
,
.
,
,
,
,
; .
,
,
,
,
,
.
, -
, .
;
,
:
,
, -
-
-
-
,
,
, ,
.
, -
.
-
,
-
-
, .
;
!
.
-
:
,
,,
-
.
-
;
,
, .
()
,
.
,
.
,
.
,
,
.
,
,
.
.
()
,
-
.
-
.
-
.
-
, -
.
-
.
-
-
.
, -
.
:
,
,
- , .
, -
.
- .
-
.
-
, -
,
-
, , ,
-
.
, -
-
.
.
-
-
.
-
, -
.
-
-
.
-
:
-
.
-
.
-
, -
.
-
-
.
-
.
-
.
()
.
.
( -, )
()
.
.
.
:
?
?
?
?
:
,
.
.
.
.
, .
:
;
.
,
.
()
.
.
.
.
.
()
,
,
, , ,
.
, ,
.
,
.
:
, .
,
.
.
?
?
.
?
,
?
?
?
,
?
.
?
?
?
?
?
?
?
:
?
?
?
?
?
, ,
,
.
.
,
,
,
,
,
,
,
,
.
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
, ,
,
.
,
:
, .
,
.
,
,
,
,
.
,
,
,
,
,
,
.
,
,
.
.
.
,
.
,
.
.
:
.
.
.
, , .
,
,
.
.
:
.
,
,
, ,
,
.
,
.
,
.
.
.
.
,
,
, ,
, ,
,
, .
,
, , ,
, .
,
.
()
.
,
,
.
.
()
, -
.
;
,
.
-
:
; -
.
, -
.
,
.
, ,
.
,
,
, .
, , ,
, ,
,
.
, -
.
.
()
?
?
?
?
.
;
.
.
.
,
()
(-)
.
, ,
;
;
.
. . ,
.
, :
-
.
! ;
.
?
,
.
, -
,
, -
,
!
,
; -
.
,
;
;
; .
, ,
,
,
, .
-
-
;
.
-
-
,
.
-
-
.
.
, -
-
-
-
-
.
-
, , -
-
.
,
-
-
.
,
:
-
.
,-
, , -
?
-
,
,
, !
,
-
,
.
-
.
,
.
, -
;
, -
, ,
,
,
, .
,
,
.
.
, ,
, ,
, ,
, ,
,
.
, -
!
-
;
?
,
,
.
, ,
,
,
,
.
,
,
; .
-
,
-
.
-
,
.
:
, ,
!
()
- - - .
,
- .
.
. --
, , ;
.
.
.
.
.
.
.
!
-
,
, .
, , -
,
,
, .
,
,
,
, ,
.
, .
,
!
, ,
, , , ,
.
,
, .
.
, -
,
, ,
, .
, .
,
,
.
-
,
, -
, ,
, .
1
- ! , -
, !
!
.
, -
! !
1 .
:
,
,
, , -
, !
!
.
; -
, - -
,
,
, , -
, , , ,
-
, .
()
. (
)
( )
.
.
.
, , ,
, : .
, ,
,
-
-
,
, .
, -
, .
-
,
,
-
, , -
,
,
!
, ?
-
?
, -
, -
,
,
.
-
, .
, ,
, ,
, ,
.
, ,
, .
,
, .
,
, .
!
.
-
, .
,
!
, !
!
, ,
.
()
. 9-
.
.
,
, ,
.
.
.
.
-
-
,
-
, -
-
-
,
-
,
-
, -
-
.
-
-
-
-
-
-
-
-
:
; -
-
-
,
-
-
.
,
-
,
,
,
-
-
-
.
,
,
,
, -
-
, -
, ,
,-
-
-
-
.
,
, ,
, , ,
, ,
, ,
, -
,
:
-
,
,
,
-
-
-
-
.
-
-
, -
-
-
, -
, -
.
,
, ,
, -
, - ,
, -
,
,
-
-
-
,-
, , -
, -
,
-
.
()
,
.
.
.
.
:
.
,
.
.
.
.
, .
.
()
?
(. . )
.
.
.
.
.
,
.
.
,
,
.
.
. ?
,
.
,
.
:
.
.
.
.
.
.
:
.
:
.
:
.
.
.
.
.
:
.
,
.
.
,
( , - , , )
(-)
, ,
.
.
.
.
, :
.
,
,
.
( , , , )
.
.
, ;
.
.
.
:
.
:
.
.
.
,
,
.
.
, .
,
.
.
()
(
)
.
, , ,
-
.
,
. ( )
,
. ,
, ,
.
.
.
.
.
.
?
,
?
?
.
;
;
.
.
;
.
,
.
,
.
.
.
,
.
.
.
.
.
,
.
.
1 .
.
, ,
, .
, .
.
,
.
.
,
.
,
,
,
.
1 : ,
:
.
.
.
.
,
.
.
.
,
, ,
,
, ,
()
()
()
,
; -
-
? -
?
;
,
, -
, -
,
, ,
, -
, , -
,
.
:
,
.
:
-
,
;
, .
-
;
!
,
.
,
.
()
, , 1
.
:
.
1 24 .
. , ,
,
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
:
, , , ,
, , .
()
:
-
.
:
.
:
.
-
.
,
.
,
.
-
-
, -
,
,
.
()
,
,
,
()
.
,
()
( , )
,
, .
.
.
!
,
( , )
( , 1)
( , )
( , , 6)
.
.
.
.
:
.
( , )
, ,
.
.
, ,
, .
,
.
.
()
, ,
.
( , )
,
.
,
:
( )
:
, ,
.
,
,
.
.
.
, ,
,
.
.
, ,
.
:
( ))
.
.
.
.
.
.
,
.
( , )
,
?
.
,
,
!
?
?
?
,
.
.
( )
,
.
:
.
,
.
,
.
( --)
, ,
,
, ,
.
.
?
?
?
.
.
( )
, , , ,
, , , ,
, , ,
,
.
,
?
,
, ,
, .
( )
,
?
.
,
,
.
( )
,
.
( )
.
.
, ,
:
.
, ,
,
,
.
( , )
,
.
.
.
.
.
;
.
()
,
.
,
.
, , :
.
()
Please write to info@sayahna.org to le bugs/problem reports, feature requests and to get involved.
Sayahna Foundation , Jagathy Trivandrum