BLM 5

SALE (LETM) HATTI

5.1 Cazibeli sale

Menbadan alnan suyun cazibeli iletildii kabul edilecektir.

Qmenba = 0,0599*0,3 = 0,018 m3/sn

Seilecek olan borularn eimi maksimum eimden kk olmaldr. Bu art salamak

iin eimi, maksimum eime en yakn yapacak olan hz kriteri seilecektir.

0,5<V<1 olmal, V = 0,7 m/s seildi.

D= = = 0,180927 m/s = 200mm seilir. (Di=189,9 mm)

Hz Kontrol:

V= = 0,572855 m/s (uygundur)

=0,03 seildi
Yk kayb: h= = 0,03 = 3,104931 m

Not:ebeke ile hazne arasndaki kayp genel itibari ile 5 metreden kkse 5 metre alnabilir ;
ama kayp 5 metreden byk ktnda o deer alnmas gerekir aksi durumda isale ve ebeke
hesabnda yanllklara sebep olur.

Projede ebeke ile hazne arasndaki kayp 5 m'den kk ktndan 5 m alnd.

5.1.1 Haznenin Yerinin Belirlenmesi

P P
20 mss 80 mss
min max
P
Hazne kotu = ehir kotu(* ) + + haznedeki su ykseklii + yk kayplar
min
Hazne kotu = 380 + 20 + 5 + 5 = 410 m

(*) zohips erisinden alnmtr.

1
5.1.2 Maslak hesab

memba kotu = 420 m 420 390 3 = 27 m < 100m olduundan

isale hattnda en dk kot = 390 m maslaa gerek yoktur.

5.1.3 Piyezometrik Kotlar

Menba Hazne Aras

Jmax= = 0,0064

Hidrolik eim: J= J < Jmax (uygundur)

J= = 0,002484

Piyezometre kotu = menba su seviyesi (JL)

letme basnc = Piyezometre kotu boru taban kotu

Statik basn = balang zemin kotu boru taban kotu

Boru taban kotu = zemin kotu (1-1,5 m kaz derinlii)

Kaz derinlii : 1 m kabul edilmitir.

Tablo 5.1 Menba-Hazne Piyezometrik Kotlar

Piyezometre letme
Kazk Kayp
Kotu Basnc Statik Basn
A 0,002200 = 0,4 419,6 9,6 11
B 0,002100 = 0,6 419,4 19,4 21
C 0,002150 = 0,9 419,1 29,1 31
D 0,002200 = 1,3 418,7 18,7 21
E 0,002200 = 1,7 418,3 8,3 11
Hazne 0,002400 = 2,5 417,5 7,5 11

2
3
Vana Ksma Oran

h1:Kot Fark
h1 = 420- 410 = 10 m
h = 10-3,1 = 6,9 m
h2 : Srekli yk kayb
h2 = JL = 0,0024 1250 = 3,1 m

k: Vana ksma oran

h=

6,9 m =

k = 412 > 140 olduundan d / D vana ksma oran 1/16dan kk olmaldr.

Hazne ile ehir aras cazibeli isale

QHT = 0,05993 m3/sn

V =0,8-1,5 m/sn arasdr. V =1 m/sn kabul edildi.

4.Q 4 0.059
d 0,22554 m
.V 1

=250mm seilirse V = 1,22082 m/sn (uygundur)

V2 0.03 1,222
j . x 0,00912 J<Jmax artn salamadndan uygun deildir,
D 2g 0.25 2 9.81
=300mm seilir.

V= 0,84779 m/s

0.03 0,84 2
j x 0,00366 Jmax
0.3 2 9.81 (uygundur)

Vana Ksma Oran

h1:Kot Fark
h1 = 410 - 380 = 30 m
h = 30-5,34 = 24,66 m
h2 :Srekli yk kayb
h2 = JL = 0.0036 1460 5,34 m

k V 2 k 0,84 2
h 24,66= k=673,155 > 140 iin d/D= 1/16 olmaldr.
2g 2g

4
Tablo 5.2:Hazne-ehir Piyezometrik Kotlar
Piyezometre letme Statik
Kazk Kayp
Kotu Basnc Basn
A 0,003100 = 0,366 409,634 9,63367 11
B 0,00370 = 0,256 409,744 19,7436 21
C 0,003100 = 0,366 409,634 29,6337 31
D 0,00360 = 0,22 409,78 39,7802 41
E 0,00380 = 0,293 409,707 49,7069 51
F 0,003650 = 2,381 407,619 47,6188 51
G 0,003150 = 0,55 409,45 39,4505 41
ehir 0,003250 = 0,916 409,084 29,0842 31

5.1.4 Maksimum Su letme Kapasitesi

Smax=

Smax= = 0,0064

bu eimdeki hz ; V= 0,6m/s ~ 1,8m/s arasnda olmal

0,0064= V=0,89 (uygundur)

ks sabit= 0,02

=0,000105

Re= = =88303,28

przllk ifadesi = f =0,14 olarak alnr.

Smax=

0,0064=

Qmax=0,011551 m3/s

Hz kontrol yaplrsa;

V= 0,411724 m/s (uygundur)

O halde Qmax=0,011551 m3/s maksimum iletme kapasitesi olacaktr.

5
5.2 Terfili sale

Kuyulardan temin edilecek sular terfili olarak iletilecektir.

A 410 m en yksek kot ( hazne )

B 315 m en dk kot ( kuyu )

Qkuyu = 0,0599*0,7 = 0,04193 m3/sn Pompaj sresi = 12sa [4]

5.2.1 Ekonomik boru apnn bulunmas

QT = = 0,08386 m3/sn

V=0,6-1,6 m/s olmal

Bresse formlne gre ekonomik ap;

Dekonomik=1,5
= 0,43437887 m

Hz Kontrol

D=450mm V= 0,52727836 m/s (uygun deildir)

D=400mm V= 0,6673367 m/s (uygun) Deko=400mm seilir.

6
5.2.3 Piyezometrik Kotlar

Sistemde bulunan vana, geri tepme klapesi vb. tehizatlarn meydana getirmi olduu
yersel yk kayplar ihmal edilmitir.

Seilen ap iin J = 9,9410-4

hkT =JxLT 1720 x 0,0009 =1,548 2m 1720+2=1722 m

Piyezometre letme Statik

Kazk Kayp
Kotu Basnc Basn
A 0,0009100 = 0,09 411,91 92,91 91
B 0,0009350 = 0,315 411,685 82,685 81
C 0,0009200 = 0,18 411,82 92,82 91
D 0,0009300 = 0,27 411,73 92,73 91
E 0,000950 = 0,045 411,955 82,955 81
F 0,000950 = 0,045 411,955 72,955 71
G 0,0009100 = 0,09 411,91 62,91 61
H 0,0009100 = 0,09 411,91 52,91 51
I 0,000980 = 0,072 411,928 42,928 41
J 0,000990 = 0,081 411,919 32,919 31
K 0,0009100 = 0,09 411,91 22,91 21
L 0,0009100 = 0,09 411,91 12,91 11
Hazne 0,0009100 = 0,09 411,91 2,91 1
Tablo 5.3 : Terfili sale Hattna ait Piyezometre Kotlar

7
BLM 6

HAZNENN BOYUTLANDIRILMASI

Hazne hacmi 30 yl sonraki maksimum su sarfiyatlarna gre hesaplanr. Haznelerin

emniyet bakmndan byk olmas arzu edilir. Ancak ok byk haznelerde suyun bekleyip
bayatlamas olma ihtimali ok yksektir. Ayrca hazneyi byk ina etmek, masraflarn
artmasna neden olacaktr. Bunun yerine hazneyi gz-gz ina edip gelecek yllarn
ihtiyalarna gre planlamak daha ekonomik bir yol olacaktr.

ller Bankas artnamesine gre, cazibeli hazne inasnda aadaki temel kriterler gz
nnde bulundurulmaldr

Depo hacmi, gnlk su ihtiyacnn 1/3 ile 2/3 arasnda olmaldr

Terfili isalede depo hacmi, terfi sresi tketimi gz nnde bulundurularak gnlk
ihtiyacn
den az olmamas gerekmektedir.

Hazne hacmi ksmdan meydana gelmektedir;

1. Her an deiik deerde olan su sarfiyatndaki salnmlar dengeleyen su hacmi,

2. Yangn hacmi
3. Tamir arza v.s gibi sebeplerden dolay biriktirilen su hacmi,

8
 HAZNE HACM HESABI

Numaras ift say olan gruplarda:

Cazibeli isaleden 12 saat ( 6-18 saatleri arasnda) ; Terfili isaleden ise 24 saat
kabul yaplacaktr.

Numaras tek say olan gruplarda ise;

Cazibeli isaleden 18 saat ; Terfili isaleden ise 8 saat ( 21-5 saatleri arasnda)
kabul yaplacaktr.

rnek zm:

Q2047 = 0,05993 m3/sn

Toplam debinin % 30 u Cazibeli isaleden temin edilecektir 24 saat,

Toplam debinin % 70 i Terfili isaleden temin edilecektir 12 saat pompaj yapyor.
Terfili isale pompaj 9 21 saatleri arasndadr. (**)

Cazibeyle her saat dilimi bana gelen % 30 / 24 = 1,25

Terfili olarak 9-21 saatleri arasnda her saat dilimi bana gelen % 70 / 12 = 0,583

9
Tablo 5.1 : Analitik Yntemle Hazne Hacmi Hesaplamas

Zaman htiya Gelen (%) Toplam Eksiklik

Fazlalk(%)
(saat) (%) Gelen (%) (%)
Cazibeli Terfili
0-1 2,0 1,25 - 1,25 1,25 -
1-2 1,5 1,25 - 1,25 0,25 -
2-3 1,0 1,25 - 1,25 - 0,25
3-4 0,5 1,25 - 1,25 - 0,75
4-5 0,5 1,25 - 1,25 - 0,75
5-6 1,5 1,25 - 1,25 0,25
6-7 1,5 1,25 - 1,25 0,25
7-8 2,5 1,25 - 1,25 1,25 -
8-9 4,0 1,25 - 1,25 2,75 -
9 - 10 4,5 1,25 5,83 7,083 - 2,583
10 - 11 4,0 1,25 5,83 7,083 - 3,083
11 - 12 5,0 1,25 5,83 7,083 - 2,083
12 - 13 7,0 1,25 5,83 7,083 - 0,083
13 - 14 9,5 1,25 5,83 7,083 2,417 -
14 - 15 10,0 1,25 5,83 7,083 2,917 -
15 - 16 8,5 1,25 5,83 7,083 1,417 -
16 - 17 5,0 1,25 5,83 7,083 - 2,083
17 - 18 3,5 1,25 5,84 7,083 - 3,583
18 - 19 3,0 1,25 5,84 7,083 - 4,083
19 - 20 5,0 1,25 5,84 7,084 - 2,084
20 - 21 8,0 1,25 5,84 7,084 0,916 -
21 - 22 6,0 1,25 - 1,25 4,75 -
22 - 23 4,0 1,25 - 1,25 2,75 -
23 - 24 2,0 1,25 - 1,25 0,75
TOPLAM 100,0 % 30 % 70 % 100 %21,917 %21,415

Yangn hacimleri iin nfusa bal deerler alnacaktr.

Yaklak %22 kabul edilecektir. Ancak ller Bankas talimatnamesine gre bu deer
%25ten kk olduu iin %25 olarak kabul edilecektir.

Qyangn=72 m3 Q2047 = 0,05993 m3/sn = 5177,952 5178 m3/gn

= 0,25 5178 + 72

VH = 1367 m3 1500 m3 (kabul edelim) 24 saat iin

12 saatlik terfi iin: m3 Q2047 = 0,05993 m3/sn * 60*60*12= 2588,976 2589 m3/gn

10
 Bu durumda VH;

= 0,25 2589 + 72

VH = 719 750 m3 olarak hesaplanacaktr.

x x = bir gzn uzunluu

y = bir gzn genilii

h = hazne ykseklii

y z = su ykseklii

VH > 500 m3 iin haznede su ykseklii; h=5m seilir.

Hazne hacmi 50-75 m3 ten byk ise: Hazne iki gzl imal edilir.

Bu durumda;

3 4
V= 2hxy = 4 olmaldr. y=
3

4
750 = 25x x=7,5 m y=10 m olarak bulunacaktr.
3

11