365

out tugs
Al lab

41e j a a r g a n g November 2016

 Periodiek uitgegeven door
Stichting Lekko Foundation
Verschijnt 6x per jaar
Redactie-adres :
Timorstraat 4, 2612 EJ Delft
tel. 06 207 814 06
E-mail: redactie@lekko.org
Hoofdredactie:
C. Peterse
Medewerkers:
P. Brom, A.W. van Bussel,
F. van der Hoek, R. van der Hoek,
Job van Eijk, N.J. Ouwehand,
R. Zegwaard
Adresgegevens:
(algemeen adres voor inlichtingen,
abonnementen, adres-wijzigingen,
opzeggingen, administratie):
A.B. Braad (secretaris)
Hooiland 35, 9205 ED Drachten
tel 0512 - 521 450
E-mail: info@lekko.org
Website: www.lekko.org
Klachten over toezending:
tel 0512 - 521 450
of info@lekko.org
Abonnementen 2016:
De tarieven vastgesteld voor 2016
Abonnee Nederland 44 per jaar
Combi-abonnement Lekko NL en Int
76 per jaar
Abonnee Belgi priority 59 per jaar
Combi-abonnement Lekko NL en Int
97 per jaar
Overige landen op aanvraag
Alle tarieven gelden voor een heel
kalenderjaar. Verzending buiten Nederland
altijd per priority (airmail).
Alle abonnementen gelden tot
wederopzegging en worden zonder
tegenbericht automatisch verlengd. Gratis
proefnummer op schriftelijke aanvraag
verkrijgbaar op het adres van de secretaris.
De stichting en de redactie aanvaarden
geen aansprakelijkheid voor de juistheid
van de in de artikelen voorkomende
gegevens. Het gebruik maken van
gegevens uit de artikelen geschiedt voor
eigen risico.
Het overnemen van welk deel ook van de
inhoud van het blad is alleen toegestaan
na schriftelijke toestemming van de
redactie.
Financin:
ABN AMRO Bank Rotterdam:
NL86 ABNA 0501 2225 53
(ABN AMRO Bank, Rotterdam,
NederlandBIC/Swift Code: ABNANL2A)
t.n.v. Stichting Lekko Foundation, Drachten
Lay-out & DTP:
Dtpplus - Spijkenisse
Druk:
Drukkerij Quadraat - Oud-Beijerland
Advertentiewerving:
Publiciteitsbureau Leeuwenbergh B.V.
t.a.v. Frank van Gils
Postbus 139 / 2170 AC Sassenheim
tel 06-53888266
E-mail: frank.van.gils@planet.nl
2016 Lekko Maassluis
ISSN 0166-0977

Voorpagina: E
 N AVANT 4 assisteert bij de tewaterlating van de BRABO, zie ons hoofdartikel
foto: Joost Zaal

Inzet boven: De nieuwe ZWERVER II, zie pagina 263 foto: HvSDS/ Flying Focus
Inzet onder: De STEENBANK en TONIJN werden aangekocht voor Sleepboothaven Maassluis
foto: Lekko

Inhoud

227 Rederij T. Muller, Dordrecht

239 STEENBANK back home
243 ALP Maritime
245 Nieuws van overal
249 Rijnmondnieuws
254 Kort
259 Bergingsnieuws
263 ZWERVER II
266 Etcetera
De Lekko vaardag met de ELBE was een groot succes. Door alle bedrijven, werkzaam in de
269 De eerste reis van de
regio, werd meegewerkt en de ruim 80 liefhebbers op de ELBE fotografeerden de meer dan
ZWARTE ZEE deel 3
20 sleepboten die opwachting maakten en mooie demonstraties van hun kunnen lieten zien
foto: Lekko

226 Lekko nr. 365 November 2016

 door Cock Peterse

Rederij T. Muller, sleepboten afkomstig uit Rotterdam. Muller

sleepte ze verder via de rivieren naar

Dordrecht
De laatste jaren
heeft Rederij Muller
uit Dordrecht (in de
bedrijfstak Muller
Dordrecht genoemd)
de vloot uitgebreid
met een aantal sterke
zeesleepboten en richt
zich hiermee meer en meer
op de offshore energie
industrie. Het bedrijf
heeft een sterkte positie
in zwaar transport over
water, in het bijzonder
het transport van grote
kostbare offshore
installaties. Genoeg
redenen voor een gesprek
op het kantoor aan de
Merwekade in Dordrecht.
Avant IV werd gebouwd bij v.d. Kuij en v.d.
Ree in Overschie en in 1922 opgeleverd.
De 18 meter lange en 4,50 meter brede
sleepboot had een vermogen van 120 ipk.
In 1929 werd ze verkocht. In 1925 kocht
Teun Muller een tweede sleepboot, de Ster,
die hij omdoopte in En Avant IX. De bijna 20
meter lange stoomsleepboot uit 1915 was
iets sterker, namelijk 150 ipk.
Veel werk kwam in die tijd vanuit de
Zeelandvaart. Door Muller werden sleep-
schepen met bestemming Zeeland bij
Dordrecht overgenomen van de grotere
Zeeuwse wateren. In het najaar was er veel
werk in het transport van suikerbieten naar de
suikerfabrieken in Sas van Gent, Dinteloord
en Puttershoek. Door de bouw van de 180
ipk sterke stoomsleepboot En Avant XII in
1929, ontstond de mogelijkheid groter werk
aan te nemen. Vanaf dat moment konden
twee sterke sleepboten tegelijkertijd worden
ingezet voor het verslepen van bijvoorbeeld
baggermolens. Hiermee breidde Teun ook zijn
werkgebied uit naar Duitsland en Belgi.
In 1929 werd het pand aan de Merwekade,
waar het bedrijf tot op heden gevestigd is,
in gebruik genomen. Aanvankelijk was het
kantoor alleen op de beneden verdieping
gevestigd, boven woonde de familie. Later
werd de bovenverdieping gedeeltelijk tot

Het kantoor aan de Merwekade is al sinds

1929 het domicilie van het bedrijf. Vanuit dit
kantoor heeft men prachtig uitzicht over de
rivieren Merwede en Noord die voor de deur
samen komen. We werden er ontvangen door
de heer Bram Muller, de huidige directeur,
die alle tijd nam om ons te vertellen over de
ontwikkelingen van de afgelopen jaren en
de toekomstplannen. Maar eerst een stukje
geschiedenis.

Tot halverwege 1918 was Teun Muller (1894

1968) werkzaam bij de sleepdienst van
zijn vader Leendert Muller. In 1918 begon
hij, samen met zijn broer Jan, voor zichzelf
en huurde zij samen de En Avant III van hun
vader. In 1921 stopte hij de samenwerking
met zijn broer Jan en nam hij de sleepboot
En Avant IV van zijn vader over die 5 augustus
1922 officieel zijn eigendom werd. In dat
jaar werd de Rederij T. Muller N.V. officieel
ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

De rederij was van het begin af aan gevestigd

in Dordrecht. Vader Leendert was begonnen
in Puttershoek maar verhuisde in 1922 ook
naar Dordrecht. Het bedrijf van Teun heette
in de volksmond Sleepdienst En Avant. Dit
gaf wat verwarring omdat de sleepboten van
de gehele familie Muller de namen En Avant
meekregen, niet alleen die van Teun. De En Een prachtig glas-in-loodraam uit 1929 in het kantoor van Muller foto: Lekko

Lekko nr. 365 November 2016 227

Het transport van een topside bestemd voor het BP Valhall veld in Noorwegen in 2010 foto: Muller
kantoorruimte verbouwd. Dit jaar zal ook
het laatste gedeelte dat nog bewoond is in
kantoorruimte worden veranderd.
Naast het reguliere sleepwerk was er in de
beginjaren veel werk in de natte aannemerij.
Men was betrokken bij de aanleg van
de Wieringermeer en de Afsluitdijk. Toen
deze werken begin jaren 30 ten einde
liepen en bovendien de crisis nog volop
heerste kreeg het bedrijf het moeilijk. Een
van de vier sleepboten werd opgelegd, in
onkosten werd waar mogelijk gesneden
en de lonen werden verlaagd. Eind jaren
De 150 ipk sterke EN AVANT IX, ex STER foto: Lekko
228 Lekko nr. 365 November 2016
dertig kwam de economie, mede door
de Duitse oorlogsinspanning, er weer
bovenop. Er werden in 1938 dan ook twee
stoomsleepboten aangekocht en twee in
opdracht gegeven. Vlak voor de oorlog
werd de eerste motorsleepboot, de 240
ipk sterke En Avant XIV in dienst gesteld.
De sleepboot werd gebouwd bij De Jong &
Smit in IJsselmonde. De krachtige nieuwe
sleepboot werd direct na de bezetting door de
Duitsers gevorderd. Ook de En Avant XII en
En Avant XVII verdwenen in Duitse dienst. De
En Avant IX werd al snel tot zinken gebracht,
waardoor alleen de En Avant XIII overbleef.
Na de oorlog konden alle sleepboten,
hoewel sommige zwaar beschadigd, weer
worden teruggevonden en in gebruik worden
genomen.
Door de grote hoeveelheid werk in de
naoorlogse jaren kon de vloot worden
uitgebreid tot 15 sleepboten in 1952.
Daarnaast moest een groot aantal sleepboten
worden ingehuurd. De wederopbouw gaf
veel werk, zo was Muller verantwoordelijk
voor het invaren van de brugdelen van de
nieuwe Moerdijkbrug in 1947. Met dit werk
verwierf men grote reputatie, in de kranten
was het voorpaginanieuws. Het plaatsen
van de brugdelen gebeurde met behulp van
pontons die in de doorvaart opening werden
gemanoeuvreerd en afgezonken zodat het
brugdeel precies op de juiste positie terecht
kwam. Er waren destijds geen kranen en
bokken beschikbaar die een dergelijk karwei
aankonden. Overigens was Teun Muller in
1935 al betrokken bij de bouw van de eerste
Moerdijkbrug, die later, in de oorlog, zwaar
was beschadigd.
De opdracht leidde tot veel werk bij
het herstellen of vervangen van andere
verkeersbruggen door het gehele land
en Rederij Muller heeft zich in de jaren
daarna verder gespecialiseerd in dit werk.
De naoorlogse jaren gaven ingrijpende
veranderingen te zien. Er viel werk weg,
veel schippers van sleepschepen waren in
staat hun schip te motoriseren of nieuwe
schepen te laten bouwen. Maar gelukkig was
er voldoende nieuw werk met het herstel van
de dijken na watersnoodramp in 1953 en de
Deltawerken die daar het gevolg van waren.
Ook de bouw van de vele nieuwe bruggen
zoals de Botlekbrug leverde veel werk op
evenals het breken van ijs, wat in de jaren 50
en 60 van vorige eeuw nog regelmaat was.

Nieuwe markten
Door het wegvallen van grote waterwerken
in het laatste kwartaal van de vorige eeuw,
de Deltawerken waren grotendeels afgerond,
en de oliecrisis begin jaren 70 brak er een
moeilijke periode aan. Maar de oliecrisis
had ook voordelen, de crisis in het Midden
Oosten leidde er toe dat de olieproductie op De EN AVANT XIII (1929) met een baggermolen foto: Lekko
de Noordzee een serieuze aanvang nam. Zo
rolde Muller de offshore in en ontstonden drie sleep-, duwboten. Met de stap naar van andere activiteiten voor dit soort offshore
relaties met o.a. ITC en Heerema. Muller het zwaar transport kon Muller meerdere partijen. Denk hierbij aan buitengaatse
werkt inmiddels al meer dan 40 jaar voor dit diensten aanbieden, waarbij de relatie met sleepreizen, testen van kranen, project
laatste bedrijf. een aantal klanten extra versterkt werd. Voor management, project engineering, leveren
o.a. Heerema voert Muller van tijd tot tijd van ballastengineers, towmasters, verhuur
In 1983 kon men de natte divisie van HAK complexe transporten uit zoals in maart jl. van pontons e.d.
Zwaar Transport uit Krimpen a/d IJssel nog het transport van de Montrose productie
overnemen. Hiermee kwam men in het unit (zie Lekko 362). Naast het uitvoeren van Bij de bouw van de Pioneering Spirit op de
bezit van nog eens zes grote pontons en complexe transporten verricht Muller ook tal nieuwe Maasvlakte transporteerde Muller

De EN AVANT XII (1929) met een bok foto: Lekko

Lekko nr. 365 November 2016 229

de 16 enorme hefbalken die op dek werden
gemonteerd en gebruikt worden om oude
platforms op zee van het onderstel te tillen.
De toename van het transport over zee deed
de directie er in 1999 toe besluiten om een
zeesleepboot aan te schaffen. Dit werd de in
Maleisi gebouwde QS Mercury (1998). Ze
werd als En Avant 5 in dienst gesteld en had
een vermogen van 1.100 apk. De trekkracht
was 15 ton. In 2000 volgde de kust- en
zeesleepboot En Avant 7, in 1981 gebouwd
als Lamnalco Petrel bij Damen in Gorinchem.
De sleepboot werd volledig omgebouwd
en heeft een vermogen van 1.600 apk en
een trekkracht van maar liefst 21 ton. Een
behoorlijke toename van het vermogen in de
vloot van Muller.

Sedert 2009 is Bram Muller enig De EN AVANT XXI met het sleepschip ANDROMEDA foto: Lekko
aandeelhouder en staat hij alleen aan
het roer. Hij heeft zich ten doel gesteld
verder te moderniseren en uit te breiden
om de offshore markt nog beter te kunnen
bedienen. Zo werd in 2011 de 50 tons
sterke sleepboot DMS World overgenomen.
Deze Stantug 2608 werd in 2005 bij Damen
gebouwd en omgedoopt tot En Avant 1.

In 2012 werd de sleepboot Tryton

aangekocht. Deze sleepboot, gebouwd in
2002 als Doche, werd omgedoopt tot En
Avant 10. In 2013 werd in Duitsland de
sleepboot Claus aangekocht en En Avant 20
gedoopt. De sleepboot is met een trekkracht
van 70 ton de sterkste eenheid van de vloot.
In 2014 werd de zeeponton 10033-1 (100
x 33 meter) nieuw aangekocht van Veka
en in 2015 werd ook nog de haven- en
zeesleepboot Ensor aangekocht van URS en
omgedoopt in En Avant 9.
De vloot bestaat nu uit vijf volwaardige
zeesleepboten. Maar Muller heeft plannen de
vloot verder uit te breiden.
Module transporten door de jaren
De afgelopen jaren heeft Muller een groot
aantal bijzondere transporten uitgevoerd over
de Oude Maas. Met bijzondere transporten
bedoelen we; transporten die door de samen-
stelling of afmetingen buiten de vaarwegka-
rakteristieken vallen en waarbij de grootte
van het transport de manoeuvreerbaarheid
ernstig beperkt. Naast de beperkte ruimte op
de rivier vormen de bruggen over de rivieren
een andere grote hindernis. Onderstaand een
samenvatting van wat er allemaal komt kijken
bij een dergelijk transport over de Oude Maas.
Een konvooi, zoals men bij Muller een
dergelijk transport noemt, bestaat uit een
ponton met hierop een module of deel
van een module, vaak met jacketdelen,
De EN AVANT XXII in het ijs foto: Lekko
Overzicht bijzondere transporten:
2006 - D e Ruyter P-11b (AMT Trader +
fender barges)
2007 - C hevron A/12 - CPP (AMT
Discoverer + fender barges)
2010 - B P Valhall (11.900t) - Castoro XI
2013 - Dolwin Alpha (H-542)
2015 - Marathon Alba (H-542)
2016 - Talisman Montrose (H-541)
zeevasten, hijsframes e.d. Deze modules zijn
alle gebouwd voor de offshore industrie, ze
wegen over het algemeen tussen de 8.000
en 12.000 ton en de gebruikte pontons
hebben afmetingen die kunnen oplopen tot
165 meter lang en 42 meter breed, waarbij
een diepgang van 9 meter niet uitzonderlijk
is. De ponton wordt geassisteerd door
een groot aantal sleepboten, varirend
van twee (star gekoppelde Rotor tugs) tot
een combinatie van 4 sleepboten en een
duwboot. Dit alles is afhankelijk van de
klanteis, weersomstandigheden, grootte
van de module en ponton en natuurlijk
beschikbaarheid van schepen.
De taak van Muller is het plannen,
organiseren en (uitvoeren) in goede banen
leiden van zon transport. Hier gaan vele
maanden voorbereiding aan vooraf want
vanaf de kick-of meeting tot en met de
eindevaluatie wordt er intensief onderhandeld
met de vaarwegbeheerders (Rijkswaterstaat
en Havenbedrijf Rotterdam), loodsdiensten,
verkeersleiders, verzekeraars, tow masters,
Muller engineers -tekenaars en natuurlijk
de opdrachtgevers en hun klant. Uit deze
discussie volgt uiteindelijk een draaiboek
(methodiek) welke tot op de laatste minuut
gevolgd moet worden want de gehele
operatie is grotendeels afhankelijk van
waterstanden, stromingen en stremmingen;
men wil voorkomen dat men met het
verkeerde tij de haven uitkomt of de brug
passeert.

230 Lekko nr. 365 November 2016

Als alle seinen op groen staan en de laatste
risicos in kaart zijn gebracht dan is het zaak
dat alle puzzelstukjes in elkaar vallen.
De enige showstoppers zijn op dat moment
alleen nog de weersomstandigheden
(wind en mist), de afgegeven vergunning
geeft hier duidelijke limieten voor aan.
Afhankelijk van het tijdstip, grootte en
manoeuvreerbaarheid van het konvooi wordt
er besloten om het verkeer op de rivier
volledig te stremmen, of om de vaart op de
rivier te reguleren. In het laatste geval zullen
kleinere binnenvaartschepen door mogen
varen en zijn er op bepaalde plekken op de
rivier wachtplaatsen of inhaalruimtes. Grote
schepen zoals 6- of 9 baks koppelverbanden
of bovenmaatse zeevaart zullen gevraagd
worden hun ETA aan te passen of hun route
via de stad te laten lopen. Tijdens de vaart
op de Oude Maas zullen er altijd een of twee
assistentieboten meevaren die in geval van
calamiteiten kunnen bijspringen als extra
sleepboot of in kunnen grijpen.
De EN AVANT 5, de eerste volwaardige zeesleepboot in de vloot van Muller foto: Ruud Zegwaard
Ze werd in 2000 gevolgd door de EN AVANT 7, hier bij een assistentie op de Oude Maas
De grootste obstakels vinden we aan het
begin van de Oude Maas, daar liggen de
Spijkenisserbrug en de Botlekbrug. Vooral
de laatste is met zijn beperkte hoogte-,
breedte-, en dieptematen een lastig te
nemen horde en een van de veiligste
methodes is om de ponton te ballasten tot
bijna 10 meter diep en er voor te zorgen dat
door middel van fenders de bak precies door
het midden van de brug vaart. Het intensieve
samenspel van de towmaster, loods en
sleepbootkapiteins is hierbij van groot belang
en de kleinste miscommunicatie kan leiden
tot schade en stilstand welke tot grote
financile consequenties kan leiden.
De bruggen staan tijdens de passage
bijna een uur open en men haalt hiermee
regelmatig de fileberichten. Na passage van
de bruggen is de route afhankelijk van de
mate van afbouw of er gekozen wordt voor
een route richting zee, of richting een werf in
Rotterdam voor verdere afbouw van de unit.
foto: Marijn van Hoorn
Al met al zijn dit voor Muller boeiende,
interessante en intensieve klussen die alleen
maar tot een goed eind gebracht kunnen
worden door een goede samenwerking
tussen de planning, project management,
bemanning, overheidsinstanties en overige
vaarweggebruikers. Voor juli 2017 zijn
twee transporten gepland waarvan de
voorbereidingen inmiddels in volle gang zijn!
Havenwerk
Ook de verhouding tussen het zeewerk en
het havenwerk is sinds 2010 ingrijpend
veranderd. Zo is het zeewerk nu het
grootste gedeelte van de omzet geworden.
Desalniettemin is het havenwerk nog
steeds een belangrijk onderdeel van de
activiteiten van Muller. De sleepboten van
Muller zijn vaak te zien bij assistentie van
zeeschepen op de rivieren. Muller verzorgt
de havenassistenties in de zeehaven van
Dordrecht, in Moerdijk en op die rivier tussen
Rotterdam en Dordrecht. Muller nam dat in
1987 over van Smit, omdat deze kleinere
havens voor Smit geen corebusiness meer
waren.
Alle sleepboten van Muller zijn geschikt voor
havenassistenties in Dordrecht en Moerdijk.
Maar naast de grotere zeeschepen lopen
tal van kleinere zeeschepen de ondiepere
havens aan in deze regio en kunnen
de grotere sleepboten deze boten niet
assisteren vanwege hun te grote diepgang.
Naast de grote sleepboten zijn dus ook de
kleinere boten van Muller echt noodzakelijk
(En Avant 4, En Avant 27, Sirius en En Avant
21).
Ter versterking van de vloot werd in 2015 de
Ensor van de URS aangekocht en En Avant
9 gedoopt. Ze werd in 2000 bij Damen
Shipyards gebouwd en heeft een trekkracht
van 31 ton. Overigens kan de En Avant 9
ook bij zeewerk worden ingezet. Ze heeft een
certificaat voor Unrestricted Navigation. De
sleepboot werd na de aankoop gedurende
enkele maanden ingezet op de Oude Maas
bij de nieuwe Botlek brug. De brug had na
de ingebruikname veelvuldig te kampen met
technische problemen. De En Avant 9 werd
ingezet als escortsleepboot om in geval van
nood, als de brug onverwacht niet open
zou gaan, vast te kunnen maken. Inmiddels
zijn deze problemen verholpen en wordt de
sleepboot weer elders ingezet.
Ook worden de Muller havenboten ingehuurd
voor andere havengebieden. Zo is de En
Avant 10 actief geweest in Vlissingen en op
het kanaal Gent Terneuzen en is de En
Avant 20 regelmatig actief geweest op de
Maasvlakte en in Europoort.
Lekko nr. 365 November 2016 231
Personeel
Door de groei verdubbelde het personeels-
bestand van ongeveer 35 personen in 2010
naar 70 vaste medewerkers op dit moment.
Daarnaast zijn er nog 20 tot 30 man aan
inhuurkrachten. Op kantoor werken 19 man.
Ook daar groeide het personeelsbestand. De
offshore vergt namelijk een goede service
met goede documentatie en daar heb je
mankracht voor nodig. Ondanks de groei
probeert Muller de lijntjes kort te houden het
is belangrijk een goede relatie met je mensen
te onderhouden en je mensen te binden,
bij Muller kent nog steeds iedereen elkaar.
Bram Muller komt regelmatig aan boord van
de schepen en maakt regelmatig een praatje
met de bemanning. Werken bij een bedrijf
als Muller Dordrecht is intrek, het werk is
zeer gevarieerd. Zo worden de sleepboten
niet alleen ingezet in de haven, maar ook
op zee en bijzonder transport. Kortom, zeer
gevarieerd werk wat veel medewerkers
aanspreekt.
Bij Muller is er een voorkeur voor officieren
met een Maroff opleiding, omdat juist deze
medewerkers flexibel ingezet kunnen worden.
Gezien de huidige eisen in de offshore
Manoeuvreren door de bruggen, hier met de DOLWIN-ALPHA module in 2013 foto: Kees Torn
industrie, waar veel procedures, papierwerk
en hoge veiligheidseisen worden gesteld,
worden daarom hoge eisen gesteld aan de
medewerkers aan boord als wel op kantoor.
Muller biedt eigen opleidingstrajecten aan
met name voor kapiteins, omdat deze zowel
binnen als buiten moeten kunnen opereren.
Anno 2016 is Muller nog steeds een
familiebedrijf, al bijna 100 jaar, en dat zal
nog wel even zo blijven. Voorlopig staat
Bram Muller nog alleen aan het roer maar
hij sluit niet uit dat zijn zoon hem te zijner
tijd opvolgt. Rederij Muller is door de jaren
232 Lekko nr. 365 November 2016
heen gegroeid en gemoderniseerd en
heeft de juiste medewerkers en expertise
om ingewikkelde transporten tot een goed
einde te brengen; een goede basis voor een
rooskleurig toekomst.
Met dank aan Rederij Muller voor de
medewerking bij het artikel en de fotos.
Meer over de geschiedenis van de rederij
is te lezen in het artikel uit de schaduw
van Nico Ouwehand naar aanleiding van de
tentoonstelling in het NSM (Lekko 349) en in
het boek Schippers Slepers Reders, 225
jaar scheepvaartgeschiedenis van de familie
Muller van Frederik Muller.
Vlootlijst door Jaap Bijl
REDERIJ T.MULLER B.V., (TEBRA BEHEER),
Dordrecht
ss. EN AVANT III 1919 1950
Geb. 1915. Werf: Gebr. Kooiman,
Zwijndrecht. 21 ton. Afm. 20,05 x 4,64
x 1,80 m. 1x 3 cil. Laarhuis, 130 - 150
ipk. 1915 (30.06): En Avant III, L. Muller
Sleepmij. En Avant III, Puttershoek. 1915
(07.07): En Avant III, J. Muller, Dordrecht.
1919: En Avant III, N.V. REDERIJ T.Muller,
De Talisman Montrose, een transport met star gekoppelde Rotorsleepboten foto: Muller
Dordrecht. 1950 (14.12): En Avant III, T.A.
Verschoor, Hardinxveld. 1954: Risico, H.
Schouwstra, Zwolle. 1954 gemotoriseerd
6 cil. Gldner 150 apk. 1956: Mutatio
II, J.M.Touw, Rotterdam. 1964: Maja,
J.P.Jongen, Rotterdam en L.C.M. Eerland,
Krimpen aan de Lek. 1964: Levant, A.Prins,
Bergambacht. 1966: Levant, C.V. Brand &
Redering, Krimpen a/d IJssel. 1969: Albatros,
(1), K. Koehoorn & Zn., Harlingen. 1970:
Cecilia, J.F.Th.A. Passmann, Ridderkerk.
1994 16 cil. G.M., 455 apk.
ss. EN AVANT IV (1) 1922 - 1929
Geb. 1922. Werf: Van de Kuy & Van de Ree,
Rotterdam. 16,2 ton. Afm. 18,00 x 4,57
x 1,80 m. 1x 3 cil. Van de Kuy & Van de
Ree, 120 ipk. 1922 (16.03): En Avant IV,
L. Muller, Puttershoek. 1922 (26.08): En
Avant IV, Muller. 1929: Risico, (23.03988)
P.H. Fierant, Rossum. 1941: Risico, D.
Blankevoort, Bloemendaal. 1947: Flevo I, D.
Blankevoort & Zn. N.V., Boemendaal. 1962:
Flevo I, N.V. Amsterdamsche Ballast Mij.,
Amsterdam. 19.. 1x Caterpillar, 325 apk.
1963: Betsy, J. van Dijke, Dordrecht. 1966:
Cie. Francaise dEntreprises, Parijs.
EN AVANT IX (1) 1925 1980
Geb. 1914. Werf: Schipper & Van Dongen,
Geertruidenberg. 77 brt. Afm. 19,95 x 5.00
x 1,85 m. 1x 3 cil. Koopman, 160 ipk.
1914: Ster, S.Kliphuis, Dordrecht. 1917:
RO 59 Ster (visserij), A. van der Toorn,
Scheveningen. 1921: Henri XXVIII, N.V.
Van Duijnens Transport Mij., Dordrecht.
1922: Luctor 67, Scheepvaart Mij. Luctor,
Rotterdam. 1925 aangekocht. 1951 6 cil.
Bolnes, 240 apk. 1976 6 cil. Bolnes, 360
apk. uit 1956. 1980: E.A.9, Damen Marine
Services, Gorinchem. 1987: En Avant,
R.van Etten, Den Bosch. 1990: En Avant,
R.F.M.Bruijndonx, Sluiskil. 2011: En Avant,
D.Rouget, Lorient.
ss. EN AVANT XII (1) 1929 1936
Geb. 1929. Werf: Schipper & Van Dongen,
Geertruidenberg. 24 ton. Afm. 20, 61 x 4,90
x 2,20 x 1,95 (dg) m. 1x 3 cil. Schipper
& Van Dongen, 180 ipk. 1936: En Avant
XII, N.V. Scheepvaart Maatschappij Lyra,
Dordrecht. 1970 naar Handelsonderneming
Stolk B.V., Hendrik Ido Ambacht,
doorverkocht voor de sloop naar Burcht,
Belgi.
ss. EN AVANT XIII 1929 - 1936
1976 - 1988
Geb. 1929. Werf: De Koning, Papendrecht,
23 ton. Afm. 20,47 x 4,88 x 1,80 m. 1x 3
cil. Van Cappellen (Bolnes), 180 ipk.
1935 gemotoriseerd 1x Deutz. 1936: En
Avant XIII, Joseph Maximilienne, Rotterdam.
1976: En Avant 13, Beheersmaatschappij
Muller B.V., Dordrecht. 1976 1x 6 cil.
M.W.M. uit 1955, 400 apk. 1988: En
Avant, A.H. Obdeijn, Deventer. 1989: En
Avant, Handelsonderneming Remet B.V.,
Wateringen. 1993: En Avant, H. Mulder,
Rijswijk. 1996: En Avant, J.A.M. Vis,
Wateringen. 1998: En Avant, M.P.G. van
Rijkom en A.L.J. Pepermans, Gouda. 2005:
En Avant 13, Multi Go Vof., Leimuiden.
IJsselmonde (bn.97). 15.2 ton. Afm. 20,72 x
5,25 x 2,28 x 2.00 m.
Brons, 240 apk. 1940: En Avant XIV. 1940:
RP.37 in huur bij Koninklijke Marechaussee.
1943: HM 17, hulpmijnenveger Deutsche
Kriegsmarine. 194..: Le Portelois, Frankrijk.
1945 terug bij Muller. 1976: En Avant 14,
Beheermaatschappij Muller B.V., Dordrecht.
1988 Caterpillar, 575 apk. 1999 gesloopt
bij Handelsonderneming Stolk, Hendrik Ido
Ambacht.
EN AVANT IV (2) 1947 - 1951
Geb. 1945. Werf: Gebr. Kooiman,
Zwijndrecht. Afm. 14,00 x 3,20 x 1,50 x
1,20 (dg) m. 1x 3 cil. M.A.N. uit 1941,
inbouw: 1945, 75 ipk. Later: 1x 6 cil.
DAF, 19..., 165 apk. 1945: Anne Marie
(23.06723), Wolff de J.B. N.V., Dordrecht.
1947 (05): aangekocht, Muller T. Tzn. &
Muller H.L. Tzn., Dordrecht. 1951: Lucia,
J.G. Schot, Rotterdam. 1963: Adri (2),
Nobel C., Werkendam. 1964: Rapide, C.V.
Gebr. P. & J. Blokland, Roermond. 1973:
Martin, J. Pot, Rotterdam. 1981: Martin,
Plomp-Schrik van J. Wed. & Plomp, Kampen.
1981 Teboekstelling 6723 B Rott. 1945
doorgehaald. 1981: Martin, B.E. Engelhardt
GmbH., Hamburg.
ss. EN AVANT XVIII (1) 1949 1956
Geb. 1929. Werf: A. Pannevis, Alphen a/d
Rijn. Afm. 17,07 x 4,26 x 2,10 x 1,70
(dg) m. 1x 2 cil. Van Cappellen, 100 ipk.
1929: Widija, Blankestein, Rotterdam.
1933: Widija, N.V. Rodi, Rotterdam. 1935:
Widija, N.V. Transport & Sleepdienst,
Rotterdam. 1949 aangekocht. 1956:
Joco, N.V.Joco, Nijmegen. 1964: Stern,
G. van Asperen, Rotterdam. 1969: Stern,
L. Smit & Co. Internationale Sleepdienst,
Rotterdam. 1972: Stern, Smit Internationale
Havensleepdiensten B.V., Rotterdam. 1972:
Tern, M.G. Deal, Thorpe Bay, Essex. 1973:
Tern, Thames Services (Marine) Ltd., Tilbury.
1977: Tern, British Shipbuilders. 1986: Tern,
Swan Hunter Shipbuilders. 200.. naar India.
EN AVANT XIX 1950 2002
Geb. 1950. Werf: E.J. Hylkema & Zn. Werf
Voorwaarts, Martenshoek. Afm. 17,42 x
4,20 x 1,75 m. 1x Benz uit 1950, 180 apk.

ss. EN AVANT XIV (1) 1937 - 1937

1916 gebouwd te Kiel, 200 ipk.
1919: Pieter Cornelis, Aann.mij.G.A.van
Hattum, Den Haag. 1925: H.A.M. 401, Holl.
Aann. Mij., Den Haag. 1937: En Avant XIV,
T. Muller, Dordrecht. 1937: Zeeland, J.C.
Muller, Puttershoek. 1938 verkocht naar
Oran (Entreprise Ossude, Parijs), op uitreis
juli 1938 in de Golf van Biscaye gezonken.

ss. EN AVANT XIV (2) 1938 1940

Geb. 1929. Werf: Gebr. Kooiman,
Zwijndrecht (bn.96). 24,1 ton. Afm. 24,02
x 5,09 x 2,16 m. 1x 3 cil. Koopman, 200
ipk. 1929: Spica, A.Hartog, Vreeswijk. De EN AVANT 1 en 7 met de CFL PERFECT foto: Hans Hoffmann
1938 aangekocht. 1940: En Avant XIV,
N.V. Scheepswerf H.H. Bodewes, Millingen.
1940: 540, Reichswasserstrassenverwaltung,
Duitsland. 1964 gesloopt.

ss. EN AVANT XVII 1938 - 1976

Geb. 1914. Werf: E.J. Smit & Zn.,
Hoogezand. 22 ton. Afm. 22,79 x 5,28 x
1,90 m. 1x 2 cil. Mach.fabr. Alblasserdam,
280 ipk. 1914: Dockyard IX, N.V.
Rotterdamsche Droogdok Mij., Rotterdam.
1938 aangekocht. 1949 gemotoriseerd,
350 apk. M.W.M. (1941). 1965 1x 6 cil.
Bolnes, 600 apk. 1976: En Avant 17,
Beheermaatschappij Muller B.V., Dordrecht.
1995: Zwabo 3, Zwabo B.V., Lemmer. 1999
(juli) gesloopt bij G.J. Treffers, Haarlem.

EN AVANT XIV (3) 1940 - 1976

Geb. 1940. Werf: De Jong & Smit, De EN AVANT 9 assisteert de SANNA op de Oude Maas foto: Gijs Dijkdrenth

Lekko nr. 365 November 2016 233


De EN AVANT 27 met de bulkcarrier BI JIA SHAN foto: Marijn van Hoorn
De EN AVANT 28 deed meer dan 50 jaar dienst bij Muller foto: Frans Sanderse
1976: En Avant 19, Beheermaatschappij
Muller B.V., Dordrecht. 1981 1x 6 cil.
Caterpillar, 350 apk. 2002: En Avant 19,
R.L. Bauwens, Brugge.
EN AVANT XXII 1952 1952
Geb. 1952. Werf: E.J. Hylkema & Zn.,
Voorwaarts, Martenshoek t.w. 1952
(19.03), afgebouwd bij Arnhemse
Scheepsbouw Mij., Arnhem. 48 brt. Afm.
20,98 x 5,28 x 2,25 m. 2 t.e.w. 8 cil.
Bolnes, 400 apk. Aanvankelijk En Avant XXII,
T.Muller, Dordrecht. 1953 tijdens afbouw
verkocht via N.V.Esem, Dordrecht. 1953:
Heijme Goedkoop (2), N.V. Reederij v/h.
Gebr. Goedkoop, Amsterdam. 1971: Heijme
Goedkoop, Hijs- en Transport Maatschappij
Goedkoop, Amsterdam. 1977 Kos
International, Brussel naar Griekenland voor
gebruik in Nigeria.
234 Lekko nr. 365 November 2016
ss. EN AVANT XXI (1) 1951 - 1966
Geb. 1930. Werf: De Hoop, Hardinxveld.
25 ton. Afm. 21,34 x 4,86 x 1,90 m. 1x
3 cil. Schipper & Van Dongen, 175 ipk.
1930: Bema, B.H. Blom, Rotterdam. 1951
aangekocht. 1966 herdoopt in En Avant 34
(1). 1969 gesloopt te Burcht.
EN AVANT 4 (3) 1951 1979
Geb. 1941 Werf: De Hoop, Hardinxveld. 6,4
ton. Afm. 16,14 x 4,21 x 1,41 m. 1x 3 cil.
M.W.M., 150 apk. 1941: Hoop, W.Geervliet,
Rotterdam. 1951 aangekocht. 1977: Martin,
A.W. Leenman & Zn., Hardinxveld. 2010:
Hoop, W. Bijlsma, Woudsend. 2015: Hoop,
J.L. van de Klippe, Dordrecht.
EN AVANT 20 (1) 1952 1974
Geb. 1952. Werf: J. Schlieker & Zn.,
Sliedrecht. 2 ton. Afm. 9,90 x 2,90 x 1,40
x 0,89 (dg) m. 6 cil. Deutz, 116 apk. 1974
Jute Trading Company, Rotterdam. 1984:
Antje III: F. van Zanten, Surhuisterveen.
1988: Peter Scheepsreparatie Friesland,
Heerenveen. 1990: Thor, A.C. Gottlieb,
Nieuwersluis. 1992: Femke, S. Bouius,
Veenwouden. 1997: Femke, (1) H.J.
de Jonge, Alphen a/d Rijn. 2001: Cogri,
Aannemingsbedrijf Gebr. De Koning & Zn.,
Papendrecht.
EN AVANT XXIII (1) 1953 1954
Geb. 1923. Werf: Scheepswerf De Industrie
v/h D. Boot - Alphen a/d Rijn (bn.737). 6,8
ton. Afm. 16,07 x 4,18 x 1,35 (dg) m. 2 e.w.
2 cil. Industrie. 110 apk. 1923: Industrie,
werf Boot. 1923: Volti Subito, idem.
1928: Volti Subito, L.A. Bakker, Sliedrecht.
1935: Volti Subito, Eerste Nederlandsche
Scheepsverband Mij. N.V., Rotterdam. 1936:
Volti Subito, W. Bruinsma, Rotterdam. 1939:
Volti Subito, G. Boef, Rotterdam. 1941: Volti
Subito, W.P. Boerboom, Maasbracht. 1941:
Petronella, J.E. van Riemsdijk, Maasbracht.
1942: Petronella, H. Heeres, Dordrecht.
1943: Sophie, idem. 1953 aangekocht.
1954 naar Compania Internacional de
Construcciones S.A., Panama.
EN AVANT 25 1955 1977
Geb. 1955. Werf: J. Schlieker & Zn.,
Sliedrecht. Afm. 12,13 x 3,57 x 1,35 m.
1x 6 cil. Modag 120 apk. (1942), 240 apk.
1976: 1x 6 cil. Mercedes.
1977: En Avant 25, L. Muller, Dordrecht.
1991: En Avant 25, Handelsmaatschappij
L. Muller B.V., Dordrecht. 1997: Anna 6,
P. Bokschoten, Assen. 1998: Willem, H.
van der Vlugt, Julianadorp. 2001: Willem,
Scheepswerf W. van Heemkerk, Lisse. 2004
(08/06): Willem, G.J. Treffers, Haarlem.
EN AVANT 26 (1) 1955 1955
Geb. 1955. Werf: H.J. Koopman, Dordrecht.
2.7 ton. Afm. 12,00 x 3,64 x 1,53 m.
Krupp- Modag uit 1943, 120 apk. 1955:
Willem, A. Stigter, Dordrecht. 1968: Willem,
N.V. Dekker Zinkcon Int., Sliedrecht.
1984: Willem, J.H. Koek, Sleeuwijk. 1988
hermotoriseerd 6 cil. Daf, 340 apk.
EN AVANT 26 (2) vlet 1956 1979
Geb. 1956. Werf: J. Schlieker & Zn.,
Sliedrecht. Afm. 12 x 3,45 x 1,30 m. 4
tew. 4 cil. Caterpillar, 150 apk. 1979: En
Avant, Superfos Dammann- Luxol, Vedboek,
Denemarken
EN AVANT 18 (2) 1957 2004
Geb. 1957. Werf: Eltinks Scheepsbouw,
Beneden Leeuwen (bn.1742). 10,4 ton.
Afm. 16,47 x 4,85 x 1,60 m. 1962 1x 6
cil. Mercedes, 225 apk. 1976 1x 6 cil.
Caterpillar uit 1972, 430 apk. 1976: En
Avant 18, Muller Beheersmaatschappij
B.V., Dordrecht. 2004 (14/05) gezonken,
geborgen en in nov. 2004 gesloopt.

EN AVANT 27 (1) 1956 1979

Geb. 1926. Werf: t Hondsbosch, Alkmaar.
8,2 ton. Afm. 15,15 x 3,98 x 1,85 m. 1x
2 cil. Deutz 100 apk. 1926 (07): Deutz,
N.V. Deutz Motorenfabriek, Rotterdam.
1927: Marie, D.L. Wettermans, Bergen
op Zoom. 1944: Marie, N.C. de Haas,
Dordrecht. 1956 aangekocht. 1960 1x
6 cil. Mercedes, 240 apk. 1979 Inshore
Charter Craft, the Laurels, Bognor Regis,
West Sussex.
De EN AVANT 31 ging dit jaar helaas naar de sloop foto: Lekko
EN AVANT 28 1959 2015
Geb. 1941. Werf: De Jong & Smit,
IJsselmonde (bn.99). 115,6 brt. Afm.
20,33 x 5,04 x 1,80 m. 1x 4 cil. Brons,
240 apk. 1941: Hollandia (2), A.H. van
den Bosch, Dordrecht. 1941 (05): Titan,
Nationale & Internationale Scheepvaart mij.
N.V. (Bos), Dordrecht. 1946 (05): Titan,
N.V. Stoomsleepboot Mij. Adriaan C. van
den Bosch, Dordrecht. 1959 aangekocht.
1974 1x 6 cil. Caterpillar, 600 apk. 1976:
En Avant 28, Muller Beheersmaatschappij
B.V., Dordrecht. 2015 (20.10) voor de
sloop afgevoerd.

EN AVANT 29 1960 - 1993

Geb. 1956. Werf: Damen Shipyards,
Hardinxveld. 2,5 ton. Afm. 12,15 x 3,16
x 1,35 m. 1x 6 cil. Volvo Penta, 135
apk. 1956: Stella Maris, V.O.F. Bergen
op Zoomsche Sleepdienst, Bergen op
Zoom. 1960 aangekocht. 1976: En
Avant 29, Beheersmaatschappij Muller
B.V., Dordrecht. 1993: En Avant 29, T.G.
Muller B.V., Terheijden. 1997: En Avant
29, H.D.Falkeisen, Muiden. 1999: En
Avant 29, A. de Jager, Amsterdam. 2002:
Ipswich, M. & J. Bekkers, Egmond aan Zee.
EN AVANT 30 19611997
Geb. 1957. Werf: G.J. van den Berk,
Beneden Leeuwen. 4,4 ton. Afm. 11,22
x 3,50 x 1,56 m. 1x 4 cil. M.W.M.
RHS.518V uit 1957, 125 apk. 1957:
Dina, A. Buisman, Rotterdam/ Baarn.
1961 aangekocht. 1976: En Avant
30, Beheersmaatschappij Muller B.V.,
Dordrecht. 1997: Noordster (1), B. van
Berchum, Werkendam. 1997: Awia, J. van
der Weerd, Lienden. 2000: En Avant, G.
Visser, Woudsend. 2005: En Avant, M.W.
van Rooijen, Loenen a/d Vecht. 2010: Jilo,
O. van Heusden, Breukelen. 2015: En
Avant, M. Hrmann, Koekange.
De EN AVANT 21 werd in 1966 aangekocht foto: Nico Giltay
EN AVANT 31 (1) 1962 2005
Geb. 1939. Werf: Atlas-Werke A.G.,
Bremen (bn.342). 83 grt. Afm. 24,11 x
6,10 x 2,45 m. 1x 6 cil. Deutsche Werke,
250 apk. 1939: Star, Kriegsmarinewerft,
Wilhelmshafen. 1940: Star, Unternehmen
Seelwe, Calais. 1945: Office of Military
Government of the United States (OMGUS),
Hamburg. 1949: Walcheren XI, N.V.
Scheepvaart Mij. Walcheren, Amsterdam.
1950: Walcheren XI, (23.07499) D.C. van
Splunter en W.H. de Ridder, Amsterdam.
1953: Tholen, A. van der Grijp, Giessendam
in charter bij N.V. Holland, Haarlem. 1954:
Carla, Aannemings mij. v/h. T. den Breejen
van den Bout, Aerdenhout. 1956 1x 6 cil.
Werkspoor, 600 apk. 1962 (11) aangekocht.
1978 1x 16 cil. Caterpillar D.399, 1.200
apk. 2005 Ruiterkade, H.B. Verduin,
Amsterdam. 2016: Gesloopt bij G.J. Treffers.
EN AVANT 11 (1) 1964 - 1979
Geb. 1964. Werf: G.J. van den Berks
Scheepsbouw, Beneden Leeuwen. Afm.
10,50 x 3,35 x 1,00 (dg) m.
4 e.w.6 cyl. Mercedes, 165 apk.
1979: Argo, Birlibam Establishment,
Zwitserland.
EN AVANT 32 1965 - heden
Geb. 1965, Werf: G.J. van den Berks
Scheepsbouw, Beneden Leeuwen. 10,3 ton.
Afm. 17,42 x 4,96 x 1,82 x 1,60 m. 1x 6 cil.
Mercedes, 320 apk.
1976: En Avant 32, Beheersmaatschappij
Muller B.V., Dordrecht. 1976 1x 12 cil.
Caterpillar 3412 TA, 527 apk.
EN AVANT 21 (2) 1966 - heden
Geb. 1950. Werf: Chantier Naval de
Kruibeke, Burcht. 17,9 ton. Afm. 20,93
x 5,28 x 2,00 m. 1x 6 cil. Ruston, 240
apk. 1950: Angleur, Socit Belge de
Remorquage, Antwerpen. 1966 aangekocht.
1976 1x 6 cil. Caterpillar D.379 TA, 575
apk. bij 1.225 toeren.

Lekko nr. 365 November 2016 235

EN AVANT XXXIII (1) 1966 197..
Geb. 1922. Werf: Van de Kuy & Van de
Ree, Rotterdam (bn.46). 24,9 ton. Afm.
14,27 x 3,80 x 1,90 m. Gebouwd als
stoomsleepboot, 70 ipk. 1922: Martha, D.
Baars, Dordrecht. 1937: Hencor, M. van
den Ouden, Rotterdam. 1938: Willy, Spica
N.V., Dordrecht. 1958 gemotoriseerd 1x 6
Modag Krupp uit 1944, 120 apk. 1966 (09)
aangekocht. 197..: Heuko II, Handelsond.
H.P. Heuvelman, Krimpen a/d. IJssel. 1979:
Tinka, J. Masuhr, Hillegom.
EN AVANT 34 (1) 1966 1969, zie EN
AVANT XXI (1)
EN AVANT 31 (2) 1967 1976
Geb. 1928. Werf: Gebr. Kooiman,
Zwijndrecht. 48 brt. Afm. 20,68 x 4,87 x
2,11 m. Oorspronkelijk triple 3 cil. Bolnes,
180 ipk. 1928: Cornelis, W.P.Philipse,
Hansweert. 1955: Silani, K. de Groot,
Sliedrecht. 1955 gemotoriseerd 1x 5 cil.
De EN AVANT 37 deed dienst van 1968 tot 1995 foto: Lekko
EN AVANT 12, een Damen product uit 1979 foto: Lekko
236 Lekko nr. 365 November 2016
Brons, 310 apk. uit 1943. 1957: Silani,
N.V. Sleepboot Mij. Pieternella C. Lanser,
Dordrecht. 1967: En Avant 31, N.V. Rederij
T. Muller, Dordrecht. 1976: En Avant 35,
Rederij T. Muller, Dordrecht. 1988 1x 6 cil.
Caterpillar, 575 apk. 1997 gesloopt.
EN AVANT 37 1968 1995
Geb. 1929. Werf: J. Strik, Krimpen a/d
Lek. 21 ton. Afm. 21,46 x 4,97 x 1,91
m. Oorspronkelijk 3 cil. Bolnes 1929:
Infatigable, E. Simon, Jambes, Belgi. 1955:
Infatigable, P. Bijl, Rotterdam. 1955 1x 6 cil.
Deutz RV.6M.545, 500 apk. bij 545 toeren.
1966: Gerizim, G.C. Aarnoudse, Rotterdam.
1968 aangekocht. 1995: Zwabo 4, Zwabo
B.V., Lemmer. 1996: Cheval, R. Zuiddam
& J. de Jeu V.O.F. Cynergos, Rotterdam.
1997: Cheval, J. Stavast, Rotterdam. 1997:
Lusitania, P. Faasse & Th. van de Veen,
Terneuzen. 2000 (08): Lusitania, A.C.J. Bink
Euroship B.V., Raamsdonksveer. 2000
(09): Valk, J.T.F. van der Valk, Ertvelde,
Belgi. 2001: Daeng V, Sawai Shipping
V.O.F., Sas van Gent. 2008 bij fa. Hoondert,
Vlissingen gesloopt.
EN AVANT 34 (2) 1970 2002
Geb. 1955. Werf: J.A. Visscher & Zn.,
Zwartsluis. 3,6 ton. Afm. 12,90 x 3,52
x 1,35 m. 1x Caterpillar, 90 apk. 1955
(08): Capo, W. Hollander Wzn., Kampen.
1961 Capo, A.W. Derksen, Wijk bij
Duurstede. 1968 (04): Boekanier, S.S.
Hazewindius, Willemstad. 1968 (06):
Boekanier, Amsterdam Rotterdam Bank N.V.,
Amsterdam. 1970: En Avant 34, (2) Rederij
T. Muller, Dordrecht. 1976: En Avant 34,
Beheersmaatschappij Muller B.V., Dordrecht.
1981 1x 6 cil. Caterpillar, 280 apk. 2002:
En Avant 34, R.L. Bauwens, Brugge.
200..: En Avant 34, B.J. Wiltschut Wiltra
B.V., Antwerpen. 2004 (04): Zeeleeuw,
V.o.f. Sleepdienst S.& E. Kamperman,
Amsterdam. 2005 (03): Selma, F.J. Poepjes,
Marknesse. 2005 (06): Zeeleeuw, J. Visser,
Haskerdijken. 2008 (09): Auke Junior, T. van
Slooten & J.M.A. Kuijy, Urk.
EN AVANT 12 (2) comm.vrt
1972 - 1979
Geb. 1956. Werf: Yacht- & Bootswerft
Burmeister, Bremen. 51 brt. Afm. 26,80 x
4,66 x 1,46 m. 2x 6 cil. Mercedes, 1.000
apk. 1956 US patrouillevaartuig, 1972
aangekocht en 1979 naar Griekenland
verkocht.
EN AVANT 35 1976 1997
zie EN AVANT 31 (2).
EN AVANT 23 (2) 1976 - 1997
Geb. 1955 Werf: J. Schlieker & Zn.,
Sliedrecht. 2,7 ton. Afm. 12,13 x 3,57 x
1,35 x 1,45 (dg) m. 1x 6 cil. Modag 120
apk. uit 1943, 240 apk. 1955: En Avant 23,
H.L. Muller, Dordrecht. 1976: En Avant 23,
Beheermaatschappij Muller B.V., Dordrecht.
1978 6 cil. Caterpillar uit 1978, 198 apk.
1997: Lekstroom (3), N. Kraayeveld B.V.,
Sliedrecht.
EN AVANT 26 (3) 1979 2001
Geb. 1975. Werf: Damen, Gorinchem
(bn.1016). 28,4 ton. Afm. 10,40 x 5,00
x 1,80 x 1,50 (dg) m. 1x 6 cil. Caterpillar,
180 apk. 1975: Lenie, Algemene Lease
Maatschappij B.V., Amsterdam. 1978: Lenie,
Damen Marine Services B.V., Gorinchem.
1979 (01) aangekocht. 2001: Foby
Engineering Comp. Ltd., Old Gra, Nigeria.
EN AVANT 11 (2) 1979 - 1999
Geb. 1971. Werf: Damen, Hardinxveld
(bn.379). 23 brt. Afm. 14,20 x 4,24 x 1,25
m. 1x 6 cil. Caterpillar D.343, 365 apk.
1971: Heco, 21.04502 H. van Dodewaard,
Zwijndrecht. 1975: Heco, Algemene Lease
Maatschappij B.V., Amsterdam. 1978: Heco,
Damen Marine Services B.V., Gorinchem.
1979 aangekocht. 1979: En Avant 11,
Beheersmaatschappij Muller B.V., Dordrecht.
1999: Pushy Cat 46, MacKenzie Marine
Ltd., Portishead. 1999: Mersey One, Mersey
Marine Ltd., Wirral. 2005: Mariana K,
Submarine Services, Falmouth.

EN AVANT 12 (3) 1979 - heden

Geb. 1979. Werf: Damen, Hardinxveld
(bn.1391). 24 brt. Afm. 14,45 x 4,28 x 1,60
m. 1x 6 cil. Caterpillar D.343 TA., 425 apk. De duwboot EN AVANT 32 foto: Ton van Hoorn

EN AVANT 9 (2) 1980 2003

Geb. 1979. Werf: Damen, Gorinchem
(bn.2509), Pushy Cat 1500. 32 brt.
Afm. 15,12 x 4,68 x 2,25 m. 1x 12 cil.
Caterpillar 3412 TA., 520 apk. 1979: Zal 4,
Damen Marine Services, Gorinchem. 1980
aangekocht. 2003: Herman JR., Howard
Beer, H.& S. Marine Services, Burnham-on-
Crouch. 2007: Bristolian, Bristol City Council,
Bristol.

EN AVANT 27 (2) 1982 - heden

Geb. 1960. Werf: Scheepswerf Bodewes,
Martenshoek (bn.451). 291 grt. Afm. 25,68
x 6,71 x 3.20 x 2,62 (dg) m. Oorspronkelijk
1x 6 cil. Deutz, 1.650 apk. 1960: Capitaine
Albert Ruault, Socit Remorquage L.
Thomas & Cie., Rouen. 1978: Le Prevoyant,
Cie. Normande de Remorquage, Rouen.
1982 aangekocht. 1982 1x 16 cil. Caterpillar
D.399 TA., 1.150 apk. bij 1.225 toeren.
EN AVANT 33 (2) 1983 - 1988
Geb. 1930. Werf: v.d. Kuy & v.d. Ree (A. van
Dam), Overschie. 49 brt. Afm. 11,35 x 3,01
x 1,40 m. 1x Bolinder, 200 apk. 1930: Jo,
N.V. Stolks Motorvervoer, Rotterdam. 1961:
Jo, T. Kindermans, Rotterdam. 1962 (07):
Meta, T. Kindermans, Rotterdam. 1962 (12):
Solo, P.A.G. van Beck, Dordrecht. 1965:
Biesbosch V, Scheepswerf & Machinefabriek
De Biesbosch, Dordrecht. 19..: 1x 6 cil.
Alfa Romeo, 107 apk. 1969 1x 6 cil. British
Leyland, 200 apk. 1983 aangekocht. 1988:
Biesbosch, R. de Rijke, Beneden Leeuwen.
1991: Biesbosch, J. Sterk & Zn. Heiwerken
B.V., Drachten. 1997 (07): Biesbosch, S.
van der Borg B.V., Apeldoorn. 1997 (07):
Biesbosch, P. van Halteren Jr., Eemdijk.
1999: Biesbosch, Staaldam Beheer B.V.,
Drachten. 2010: Warber, R. Hoekstra,
Wartena.
EN AVANT 4 (4) 1994 - heden
Geb. 1962. Werf: WiltonFijenoord,
Ook de SIRIUS wordt ingezet als duwboot foto: Nico Giltay
Schiedam (bn.771). 98 brt. Afm.
25,55 x 6,85 x 3,50 x 3,20 (dg) m.
1x 6 cil. M.A.N. G6V.30/45, 750 apk.
1962 (07): Company, Wilton-Fijenoord,
Schiedam. 1984 (07): Smit Afrika, Smit
Havensleepdiensten B.V., Rotterdam.
1988 (10): Afrika Tug, Coastal Charters
Holland B.V. (Damen), Gorinchem.
1989 (02): Sophia (2), Sleepdienst en
Dekschuitenverhuur Blom B.V., Amsterdam.
1994 (05): aangekocht.
twee nieuwe MAN motoren type D2842
EN AVANT 5 1998 2014
Geb. 1998. Werf: Weldan Marine Services
Sandakan Bhd., Sandakan i.o.v. Pacific
Ocean Engineering & Trading. Pte. Ltd.,
Singapore (bn.1096). 122 grt. Afm. 21,00
x 7,00 x 3,30 x 2,40 (dg) m. 2x 4 e.w.
6 cil. Cummins KTA-19-M, 1.100 apk.
1998: Q.S.Mercury, Ocean Marine Hoe Ee,
Singapore. 1998 (11): aangekocht. 2011
(03/07) te Dordrecht omgeslagen, gelicht.
2014: PM 1, Tebra Beheer, Dordrecht,
gerepareerd bij Neptun Shipyards,
Hardinxveld.
EN AVANT 7 2000 - heden
Geb. 1981. Werf: Damen, Hardinxveld
(bn.2703), casco: Staalin B.V., Den Haag.
108 brt. Afm. 22,15 x 6,80 x 3,42 m. 2x
12 cil. G.M. V12-71-M, 840 apk. 1981:
Lamnalco Petrel, Lamnalco, Verenigde
Arabische Emiraten. 1982: Lamnalco 24,
Lamnalco, Verenigde Arabische Emiraten.
1993: B.K.S.286 (1), Boskalis Westminster
Middle East Ltd., Papendrecht (vlag Cyprus).
2000 (12) aangekocht. 2003 verbouwd,
LE412 ingebouwd, totaal 1.600 apk.
EN AVANT 1 2011 - heden
Geb. 2005. Werf: Damen Shipyards,
Gorinchem (bn.509808). 186 brt. Afm.
26,09 x 7,94 x 3,90 m. 2x 4 e.w. 12 cil.
Caterpillar, 3.548 apk. 2005: DMS World,
Damen Marine Services, Hardinxveld-
Giessendam. 2011 aangekocht.
EN AVANT 10 2012 - heden
Geb. 2002. Werf: Astilleros Armon S.A.,
Navia/ Vigo (bn.553). 358 brt. Afm. 30,00

Lekko nr. 365 November 2016 237

x 10,00 x 4,80 m. 2x 16 cil. Caterpillar,
4.400 apk. 2002: Dhoce, Remolques Unidos
S.A., Santander. 2004: Tryton, Zakad
Ubezpieczen Spoecznych (ZUS), Szczecin.
2012 aangekocht.
EN AVANT 20 (2) 2013 - heden
Geb. 2006. Werf: Lindenau Schiffswerf
& Maschinenfabrik, Kiel (bn.255). 448
brt. Afm. 32,05 x 11,64 x 5,95 m. 2x
4 e.w. A.B.C., 5.000 apk. 2006: Claus,
J. Johannsen & Sohn Schleppschiffahrt,
Lubeck. 2013 aangekocht.
EN AVANT 31 (3) 2014 - 2014
Geb. 2014. Werf: Damen Shipyards,
Gorinchem (bn.503419). Heeft niet voor
Muller gevaren. 2014: General Raevsksy,
St.Vincent.
EN AVANT 9 (3) 2015 - heden
Geb. 2000. Werf: Scheepswerf Damen,
Gorinchem (bn.6539), casco: Brodogradiliste
Brodotehnika, Beograd (Stantug 2207).
119 brt. Afm. 22,50 x 7,25 x 3,70 m. 2x
4 e.w. 8 cil. Caterpillar, 2.100 apk. 2000:
Ensor, U.R.S., ingebracht bij dochterbedrijf
Osma, Oostendse Sleepboot Mij., Oostende.
2015 aangekocht.
1938: Orion, (2) T. Schenkel, Groningen.
1971: Zeepaard, A. Timmerman, Groningen.
1972: Orion, (2) T. Schenkel, Groningen.
1976: Orion H, A. Hak Transportbedrijf B.V.,
Dordrecht. 1979 1x 6 cil. Caterpillar 430
apk. 1983: Orion, Scheepvaartbedrijf Spica
B.V., Dordrecht. 1983 aangekocht. 1987:
Ara, Baggerbedrijf De Boer Holding B.V.,
Sliedrecht. 2007: Orion, J.K. Koehoorn & Zn.,
Franeker. 2008: Ara, Stichting Zwarte Zwaan
Beleggingen, Scharnegoutum. 2013: Ara, Vof.
Aannemersbedrijf A. Blom & Zn., Papendrecht.
ZODIAC 1983 - 1998
Geb. 1954. Werf: Scheepswerf H.H.
Bodewes, Millingen (bn.485). 10 ton. Afm.
17,31 x 4,35 x 1,95 m. Oorspronkelijk 1x
6 cil. Caterpillar, 145 apk.1954: Mastgat
(3), P. Smit Jr., Rotterdam. 1965: Libertas
II, Machinefabriek Waalhaven, Rotterdam.
1979: Zodiac H, A. Hak Transportbedrijf B.V.,
Dordrecht. 1980 1x 16 cil. G.M., 460 apk.
1983 (05): Zodiac H, Scheepvaartbedrijf
Spica B.V., Dordrecht. 1983 (09) aangekocht en verbouwd, 2x 8 cil.
aangekocht. 1998 bij Stolk,Hendrik Ido
Ambacht gesloopt.
SIRIUS (2) 1989 heden
Geb. 1966. Werf: Th. van den Beldt werf
Voorwaarts, West-Graftdijk (bn.422).
206 grt. Afm. 22,42 x 6,43 x 1,65 m.
Oorspronkelijk 1x 8 cil. Brons 8GV-A
(1961), 630 apk. 1966: Alphons W.Sr.,
Gebr. A. & A.L. Wilson V.O.F., Zwijndrecht.
1980: Res Nova, G.A. Kruijf, Maasbracht.
1984 1x 12 cil. Caterpillar 3512 DI-TA
1.070 apk. 1989 (06) Sirius, Muller
Zwaartransport, Dordrecht. 2004 (08)
Sirius, ingebracht bij Tebra Beheer B.V.,
Dordrecht, 31.10622.
ORION (2) 1997 - heden
Geb. 1961. Werf: Scheepswerf &
Machinefabriek De Biesbosch, Dordrecht
(bn.397). 43 ton. Afm. 15,13 x 9,46 x
1,93 m. 814 apk. 1961 (11): Sarre,
Comp. General de Navigation du Rhin
(C.G.N.R.) Straatsburg. 1962: Semois,
Comp. Francaise de Navigation du
Rhin (CFNR), Straatsburg. 1997 (05)
Caterpillar 3406 DITA, totaal 814 apk. bij
1.800 toeren.

MULLER ZWAARTRANSPORT B.V., Dordrecht

SIRIUS (1) 1983 - 1988

Geb. 1929 Werf: Hubertina v/h. W.H.
Jacobs, Haarlem. 48 brt. Afm. 16,76 x 4,03
x 1,90 m. Oorspronkelijk 2 cil. Kromhout 80
apk. 1929: Goudvink, N.V. Stoomsleepdienst
Maas P. Boudewijns, Rotterdam. 1938
1x 3 cil. Bolnes, 150 apk. 1940: Goudvink,
Amsterdamsche Droogdok Maatschappij
N.V., Amsterdam. 1950: Goudvink, Staat
der Nederlanden, s Gravenhage. 1950:
Goudvink, Wed. L.J. Pons-Boudewijns,
Rotterdam. 1951: Goudvink, Fa. Sleepdienst-
onderneming P. Boudewijns, Rotterdam.
1957: Goudvink, G. van Asperen, Rotterdam.
1969: Goudvink, Sleepdienst L. Smit & Co., De EN AVANT 10 werd in 2002 gebouwd als DHOCE foto: Hans Hoffmann
Rotterdam. 1970: Java Zee, K. Kolkman,
Amsterdam. 1975: Java Zee, P. van Efferen,
Amsterdam. 1977: Java Zee, J.W. de Bruijn
B.V., Oostknollendam. 1977: Attack 10
(2), P. van Bergen, Delft. 1981: Sirius H, A.
Hak Transport- en Werktuigenverhuur B.V.,
Dordrecht. 1981 1x 6 cil. Caterpillar, 280
apk. 1983: Sirius H, Scheepvaart Mij. Spica
B.V., Dordrecht. 1988: Sirius, Aann. mij. W.J.
de Bruijn B.V., Terneuzen.

ORION (1) 1983 - 1987

Geb. 1938. Werf: Bodewes & Dutmer,
Groningen. Afm. 15,95 x 4,21 x 1,58 m.
Oorspronkelijk 1x 3 cil. Brons 150 apk. De sterkste eenheid EN AVANT 20 met de CC ATLANTIQUE bij aankomst in IJmuiden foto: Jan Plug

238 Lekko nr. 365 November 2016

STEENBANK
back home
Begin oktober werd
door de Stichting
Sleepboothaven Maassluis
bekend gemaakt dat men
de sleepboten STEENBANK
en TONIJN heeft kunnen
aankopen. Dat betekent
dat het aantal historische
vaartuigen in Maassluis nu
op negen stuks komt.
De voormalige Europoortsleepboot
Steenbank kon worden aangekocht door
bemiddeling van de Stichting Maritiem
Erfgoed Maassluis en is zo van de
De STEENBANK vertrekt met een sleep uit IJmuiden foto: Lekko
Als ASTROLOOG ingezet voor Smit Havensleepdienst foto: Lekko
slopershamer gered. Ze is ondergebracht bij
Nostalgische Rotterdamse Slepers B.V.
De Steenbank en haar zusterschip
Schouwenbank behoren tot een destijds
geheel nieuwe generatie sleepboten.
Uitgerust met een dieselelektrische
voorstuwing en waarbij voor het eerst
het rookkanaal ingebouwd werd in de
mast. Een ontwikkeling die pas in de
jaren 70 gebruikelijk werd. De haven- en
zeesleepboten werden in de jaren 60
nog gewoon uitgerust met een forse
schoorsteen. Een ander bijzonderheid was
dat de schepen uitgerust werden met vaste
schuimtanks voor het blussen van brand en
twee waterkanonnen opgesteld bovenop de
brug. Met de verhoogde boeg en brug waren
de nieuwe Europoortsleepboten bovendien
zeewaardiger dan de Argus en Ajax, de
grootste haven- en kustsleepboten van dat
moment. De nieuwe zusters werden dan ook
veelvuldig ingezet op de Noordzee en waren
regelmatig te zien in buitenlandse havens.
De eerste aankondiging
In De Sleeptros van januari 1960 staat een
verslag van de Nieuwjaarstoespraak van de
heer Murk Lels, toenmalig directeur van L.
Smit & Cos Internationale Sleepdienst. In
zijn toespraak meldt hij onder andere dat
binnen afzienbare tijd de nieuwe havens
in het Europoortgebied klaar zullen zijn om
de supertankers te ontvangen. De eisen
welke dit nieuwe gebied aan de sleepvaart
zal gaan stellen noopte ons een tweetal
havenkustsleepboten in bestelling te geven
van een zwaarder type dan wij tot nu toe
gebruikten. Deze boten, de Schouwenbank
en de Steenbank elk met een vermogen van
1.000 pk, zullen in de tweede helft van dit
jaar in dienst worden gesteld. Ze waren ruim
dubbel zo sterk als de Argus en Ajax.
In dezelfde Sleeptros werd al melding
gemaakt van de bestelling bij N.V.
Scheepswerven v/h H.H. Bodewes te
Millingen van deze twee sleepboten. De
bouwnummers waren resp. 559 en 560.
De sleepboten werden voorzien van
een dieselelektrische voortstuwing. De
hoofdafmetingen van de 183 brt metende
sleepboten werden 30,38 x 7,55 x 3,80
x 2,98 (dg) meter. De Schouwenbank en
Steenbank werden volledig zeewaardig
om in voorkomende gevallen ook op zee
assistentie te kunnen verlenen samen met
de sleepboten van 1.000 pk, welke de
Nederlandse Stoomsleepdienst v/h van P.
Smit Jr. liet bouwen. Hiermee doelde men
op de Azi en Europa. Op 31 mei 1961 werd
de N.V. Nieuwe Rotterdamse Sleepdienst
opgericht door L. Smit en Sleepdienst v/h
P. Smit. De vier in de Europoort werkzame
sleepboten werden door de NRS gecharterd
van hun resp. eigenaren L. Smit & Co en
Sleepdienst v/h Piet Smit.
Bouw
Op 30 juni 1960 werd bij de werf van
Bodewes de Schouwenbank, de eerste
van het tweetal, te water gelaten. De
heer B.M. de Court Onderwater, destijds
bedrijfsdirecteur van de Rivierdienst van
L. Smit meldde dat de ontwikkeling in
de scheepvaart, vooral op het gebied
Lekko nr. 365 November 2016 239
Als VALCKE van de Belgische marine foto: Ruud Zegwaard

van een wel zeer radicale vergroting van
de tonnenmaat van tankers, die binnen
afzienbare tijd voor de Waterweg zullen
opdoemen, tankers van zestigduizend
ton dwt en groter, leidde tot het ontwerp
en de bouw van eenheden van het type
Schouwenbank. De heren Hoogenbosch en
Kruythof van de technische dienst van Smit
waren verantwoordelijk voor het ontwerp
van deze nieuwe sleepboten. Tevens werd
bekend gemaakt dat het motorvermogen
tijdens de afbouw werd verhoogd van 1.000
pk naar 1.250 pk.
16 november 1960 was het de beurt aan de
Steenbank om van de helling te gaan. Mw.
Arntz-Prudon, echtgenote van de directeur
van de werf, hanteerde het bijltje waarmee
de fles tegen de boeg uiteen spatte. De
Smit directie had op dat moment geen goed
nieuws voor de directie van de bouwwerf,
omdat de Steenbank het sluitstuk vormde van
het nieuwbouwprogramma. Kennelijk was het
in die tijd gebruikelijk om bij de tewaterlating
van een sleepboot meteen een nieuw schip
te bestellen. De jaren daarna leerden echter
anders immers, binnen enkele jaren voer er
een aanzienlijke vloot sleepboten rond in de
Europoort, waarbij ook meerdere producten
van de Bodewes werf in Millingen. Op 16
december 1960 werd de Steenbank in dienst
gesteld.
type BA8M528 drijven beiden een generator
aan via een as. De daardoor opgewekte
stroom loopt via de regeling van het
hoofdschakelbord met kabels naar de
elektro-aandrijfmotor. Deze drijft, via een
Lohman en Stolterfoht reductiekast, de
enkele vaste schroef aan. De generatoren
en elektromotor komen van Smit Slikkerveer.
Het vermogen van 1.250 apk levert een
trekkracht 15,5 ton, en een snelheid van 13
knopen. De sleepboten werden voorzien van
twee roeren. De keuze voor dieselelektrisch
was genspireerd door de aankoop van de
ATA sleper Gele Zee begin jaren vijftig en
de Pernis van 1940. De Gele Zee maakte
deel uit van een grote serie sleepboten die
in de Tweede Wereldoorlog werden gebouwd
voor het Amerikaanse leger. In Amerika was
in die tijd de dieselelektrische aandrijving
gebruikelijk. Voordeel van het systeem is
dat het erg eenvoudig manoeuvreert, zonder
steeds te starten en te stoppen. Er kan
bovendien eenvoudig op een motor worden
gevaren, wat economisch is en de motoren
draaien op een vast toerental, wat voor
minder slijtage zorgt op onderdelen. Bij Smit
koos men voor dit systeem niet alleen voor de
nieuwe Europoort sleepboten maar werd dit
ook de keuze voor de stationsboot van Hoek
van Holland, de Schelde.
Aan het werk
Dat de nieuwe sleepboten ook echt nood-
zakelijk waren bleek al snel. Op 11 maart
1961 werd assistentie verleend aan een
kolos, de Franse tanker Sitala van 49.363
brt. In grootte destijds de elfde supertanker
ter wereld. Een paar maanden later werd ze
al gevolgd door haar zuster Sepia en eind
1961 door de Frisia, met ruim 51.000 brt

Voortstuwing
De aandrijving van de sleepboten is
dieselelektrisch. Twee 8 cilinder, 4 tew,
Klckner-Humboldt-Deutz dieselmotoren De elektromotor van de VALCKE foto: Leo Varekamp

240 Lekko nr. 365 November 2016

daadwerkelijk de grootste tanker ter wereld.
De Frisia werd in 1957 gebouwd als Universe
Challenger.
De Sitala kwam een jaar later nogmaals in
het nieuws toen ze met een volle lading olie
bestemd voor de Europoort op 19 juli 1962
even ten noorden van het Noorderhoofd
bij Hoek van Holland aan de grond liep.
Samen met o.a. de stationsboot Humber, de
Noordzee, Scaldis hebben de vier Europoort-
boten (Schouwenbank, Steenbank, Azi en
Europa) de Sitala dezelfde dag bij hoog water
weer vlot getrokken. Opgemerkt werd nog dat
dit de eerste keer was dat een volbeladen
tanker met die afmetingen werd vlotgesleept.
De ontwikkelingen in de wereld tankvaart,
en zeker ook in het Rotterdamse gingen snel
op dat moment. In 1961 deden 58 tankers
de haven aan, een jaar later zouden dat er
in totaal al meer dan 200 zijn. Rotterdam
zou groeien tot s werelds grootste haven
en bedrijven als Caltex, Esso en Shell
maakten begin jaren 60 van Rotterdam
STEENBANK en ALBATROS bij vertrek uit IJmuiden foto: Jan Plug
STEENBANK binnenkomend met stuurboot MAASSLUIS foto: Nico Ouwehand
hun belangrijkste steunpunt in Europa. In
Rotterdam werd de olie aangevoerd en
opgeslagen die vanuit de Rijnmond via
leidingen naar Duitsland wordt gepompt.
Naast inzet in de Europoort werden de
Steenbank en Schouwenbank veelvuldig
ingezet bij assistentie van grote transporten
die steeds vaker arriveerden in, of vertrokken
uit de Rijnmond. Zo assisteerden beide
zusters in maart 1961 de Zwarte Zee (III) bij
het vertrek uit de Botlek met een 160 meter
lange mid body.
Afgevoerd
Vanwege de steeds groter wordende schepen
werden de Steenbank en Schouwenbank
in de loop der tijd te licht bevonden. Na
een periode van 12 jaar werkzaam te zijn
geweest in het Europoortgebied werden
de zusters in juli 1972 overgedragen aan
Smit Internationale Havensleepdienst B.V.
en hernoemd in Astroloog en Astronoom.
Vanuit Vlaardingen hebben ze nog tot 1980
havensleep werkzaamheden uitgevoerd
op de Nieuwe Maas, de Botlek, de havens
van Schiedam en Vaardingen en de op de
zuidelijke oever gelegen petroleumhavens.
In 1979 werden de sleepboten opgelegd
bij Scheepswerf Niehuis & v.d. Berg B.V.
in Pernis en april 1980 verkocht aan de
Belgische Koninklijke Marine. De Steenbank
kwam in dienst als Valcke (A 950) en werd
ingezet vanuit de haven van Oostende. Ze
werd in 1994 opgelegd maar kwam medio
1996 na een renovatie weer in dienst. Voor
de renovatie werden onderdelen van de
voormalige Schouwenbank gebruikt.
Zuster Schouwenbank had een gelijksoortige
carrire als de Steenbank en ging in 1981
als Ekster (A 998) naar de Belgische Marine.
In 1996 werd ze buitendienst gesteld. In
juli 2000 werd ze bij openbare inschrijving
verkocht aan het Anker Maritiem (F.J.
Poepjes & Zn) en via Urk naar Marknesse
gebracht en op 15 mei 2004 doorverkocht
aan S.W.M. Willemstein te Nieuwendijk. Ze
heeft nog jaren in Zwartsluis gelegen, deels
weer in haar originele kleuren geverfd. Het
schip was echter zodanig leeggehaald dat
er geen eer aan te behalen viel. Uiteindelijk
werd ze in september 2006 ingeruild voor de
Krimpen en verkocht aan Hebo Maritiem die
de Schouwenbank meteen doorverkocht aan
Auto- en Scheepsloperij Treffers uit Haarlem.
Op 2 juli werd daar daadwerkelijk met de
sloop begonnen.
Behoud STEENBANK
Na 36 jaar dienst voor de Belgische overheid
werd de Steenbank uiteindelijk in april 2016
voor de sloop verkocht aan Scheepssloperij
Treffers in Haarlem. Gelukkig kon door de
aankoop door Nostalgische Rotterdamse
Slepers B.V. (zie hier de treffende
overeenkomst met de toenmalige N.R.S.),
de Steenbank wel van de slopershamer
worden gered. Op 23 oktober 2016
werd ze overgevaren naar IJmuiden en
vervolgens door de Albatros naar Maassluis
gesleept. Daar wordt de Steenbank nu
gerestaureerd en geheel in de oude N.R.S.
huisstijl teruggebracht waarna ze deel zal
uitmaken van de collectie van de Stichting
Sleepboothaven Maassluis.
Oktober jl. werd ook de Tonijn (ex Eerland
28) toegevoegd aan de collectie. Hierdoor
bestaat de collectie naast de twee nieuwe
vaartuigen verder uit de sleepboten Furie
(1916), Hudson (1939), Maassluis (1946),
Delta (1946), Krimpen (1954), Elbe (1959)
en het bergingsvaartuig Bruinvisch (1937).
Hiermee heeft Maassluis een prachtige
collectie schepen in huis die allen een relatie
hebben met het roemrijke verleden van
Sleepboothaven Maassluis.
Lekko nr. 365 November 2016 241
 Chartering tugs/workboats
Maritiem vakmanschap Assistance- and Supply Services
Inland- and Seagoing Towage

Buitenweistraat 15 P: +31 (0)184 490 244

Doove Balg 3 - 8321 WE Urk / Postbus 235 - 8320 AE Urk 3372 BC Hardinxveld-Giessendam F: +31 (0)184 490 265
T +31(0) 527 682 435 E info@kapiteinmaritiem.nl The Netherlands E: info@wijngaarden.com
I: www.wijngaarden.com
I www.kapiteinmaritiem.com

BEFORE HORSEPOWER
COMES MANPOWER

90

W E M OV E M O U N TA I N S . C o m b i n i n g o u r exp e ri e n ce a n d
know-how with a modern, diversified and powerful fleet we
have built our reputation as a competitive and innovative
player in the marine business . We continuously strive for
operational excellence to offer our clients the highest standards of
tailor-made service with a safe and efficient operation.

+31 (0) 78 639 2000

www.muller-dordrecht.nl
info@muller-dordrecht.nl

242 Lekko nr. 365 November 2016


ALP Maritime,
een belangrijke speler in de offshoremarkt
Voor de directieleden Arjen
de Geus, Leo Leusink
en Paul Mulder van ALP
Maritime is een lang ver-
wachte wens in vervulling
gegaan: ALP Maritime B.V.
heeft een eigen vloot en
is thans ook reder. Deze
Rotterdamse rederij werd
op 6 januari 2010 opge-
richt. Aanvankelijk wilde
men alleen advieswerk
doen op het gebied van
natte en droge zeetrans-
porten voor werven in
Korea, China en Japan, de
olie-industrie en zeesleep-
vaartmaatschappijen.
ALP Maritime B.V. sloot in februari 2014
een samenwerkingsovereen-komst
met Teekay Offshore Partners L.P. uit
Canada. Daardoor was het mogelijk zes
zeesleepboten van de door Harms Bergung
uit Hamburg beheerde vloot in 2015
over te nemen. Met de overname van
ALP STRIKER bij de overdracht foto: Piet Sinke
door Dick Overduin
de zes zeesleepboten/ anchorhandlers
was een bedrag 220 miljoen dollar
gemoeid. De schepen werden omgedoopt
en werden onder Nederlandse vlag
gebracht met als thuishaven Rotterdam.
Op vier schepen zijn stageplaatsen voor
studenten van de maritieme instituten uit
Terschelling, Amsterdam en Vlissingen
gerealiseerd. Bovendien werd opdracht
gegeven tot de bouw van vier identieke
lange afstand zeesleepboten van een
geheel nieuwe generatie. Wanneer alle
nieuwbouwschepen operationeel zijn,
beschikt ALP Maritime Services over een
relatief jonge vloot (het oudste schip
dateert uit 2006) met een trekkracht
van totaal 2.632 Bollard Pull en is
daarmee een belangrijke speler op de
wereldmarkt in de offshore. Bovendien is
een belangrijke stap gezet om de kennis
van Hollands Glorie te behouden en uit te
breiden.
Uniek ontwerp
Bij het ontwerpen van de nieuwe generatie
zeesleepboot/ anchorhandler is uitgegaan
van het unieke Ulsteins X-Bow ontwerp.
Gebaseerd op de praktische ervaring en
kennis van het ALP managementteam
in de zeesleepvaart en offshore, is dat
ontwerp in hechte samenwerking met
Ulstein Design & Solutions in Noorwegen
doorontwikkeld tot een lange afstand
zeesleep- en anchorhandlingvaartuig. De
lengte bedraagt 88 meter en ze meten
4.250 ton dwt. De trekkracht is 309,6
ton, waarvoor in de machinekamer
vier MAK hoofdmotoren met een totaal
vermogen van 18.000 kW zijn opgesteld,
die via tandwielkasten twee verstelbare
schroeven in straalbuizen aandrijven.
Bovendien beschikken de schepen over
twee boegschroeven van ieder 1.500 kW
en twee hekschroeven van ieder 1.050 kW.
De dienstsnelheid bedraagt 13 knopen;
de maximum snelheid is 19 knopen.
Varende op twee hoofdmotoren bedraagt
de trekkracht 170 ton. Dit betekent dat in
combinatie met de karakteristieke X-boeg,
DP II en de grote bunkercapaciteit van
3.200 m, de Future-Class sleepboten
geschikt zijn voor non-stop lange afstand
sleepreizen met grote objecten, zoals
ultra grote drijvende offshore productie-
eenheden. De sleepuitrusting bestaat o.a.
uit een sleep- en ankerbehandelingslier van
Rolls Royce SL400-3RT. Ook beschikt men
over een uitgebreide brandblusinstallatie
en bergingsmateriaal. De brug is uitgerust
met de meest moderne en laatst
Lekko nr. 365 November 2016 243
 Japan plaats en geschiedde door Nicole
Celesta Boss, senior sales advisor van de
ABN-AMRO Bank. Daarna volgen de ALP
Defender, ALP Sweeper en ALP Keeper,
die in de afbouwfase zijn. De ALP Striker
werd de laatste maanden uitvoerig getest
voor de kust van Japan en kon uiteindelijk
op 31 augustus jl. van de werf worden
overgenomen en werd de Nederlandse vlag
gehesen. Het vinden van een locatie voor
een trekproef van meer dan 300 ton was
volgens ALP een uitdaging op zich. Deze
werd gevonden op enkele dagen varen van
Niigata in Pohang, Zuid-Korea. Na een
voorbereidingsperiode van een week vond
op 9 augustus jl. de test met goed gevolg
plaats, waarbij een trekkracht 309,6 ton
werd gemeten. Op 15 september jl. vertrok
de ALP Striker naar Singapore, klaar voor
ALP STRIKER foto: Piet Sinke actie.

ontwikkelde navigatie- en communicatie

apparatuur. De ALP Striker is het eerste
schip in de offshore, waarvan het werkdek
(506 m) met gerecycled plastic van
Lankhorst (KLP Deck Cover) is bekleed,
in plaats van een houten bekleding.
Voordeel hiervan is dat het duurzaam is,
UV, water- en weer bestendig, niet kan
rotten, versplinteren en bij een nat dek
grote stroefheid biedt. De vaste bemanning
van de ALP Striker bestaat uit 18 officieren
en gezellen. Er zijn 27 eenpersoons hutten
met eigen douche toilet; totaal is er
accommodatie voor 35 opvarenden.

Klaar voor actie

Op 15 september jl. werd de ALP Striker
na een langdurige testperiode de aan
de vloot van ALP Maritime uit Rotterdam
toegevoegd. Het is de eerste van de
serie van vier. De doop vond op 13 mei
jl. op de Niigata Shipyard te Niigata in Het ruime werkdek van de ALP STRIKER foto: Piet Sinke

244 Lekko nr. 365 November 2016

 samengesteld door Toon van Bussel

Nieuws van overal Sybil 99 (1987, 1.900 apk) is door M.T.S.,

ARGENTINI
Nieuwbouw: slbtn. Coopor Estibador I en
Coopor Estibador II. Opgeleverd: 2016. Werf:
Damen, Gorinchem. Afm. 28,67 x 10,43
m. Snelheid: 13 knopen. Trekkracht: 60,2
ton. Reder: Coopo. de Trabajos Portuaria
Limitade de San Martin.
Loire 11 (2005, 4.894 apk) is in 2016
door Boluda France overgedaan aan Boluda
Senegal en hernoemd in VB Sangomar.
GROOT BRITTANNI
De slb. MTS Vengeance, ex Fairplay X 07, Lady
Falmouth verkocht aan Schramm, Brunsbuttel,
Duitsland en hernoemd in Felix.
De slb. Roman, ex Brake 12 (1983, 2.144
apk) is in 2016 door Specialist Marine
Services, Hull verkocht aan Ltgens & Reimers,
Hamburg, Duitsland en hernoemd in Brake.
De slb. Thorngarth, ex Tenzan 91 (1983,
3.400 apk) is in 2016 door Svitzer
Marine verkocht aan Black Sea Services,
Constantza, Roemeni en hernoemd in BSV
Norvegia.

AUSTRALI
De slbtn. Bhagwan Power (2013, 5.068 apk)
en Bhagwan Pride (2014, 4.076 apk) zijn in
2016 door Bhagwan Marine, Geraldton, W.A.
verkocht aan Svitzer Australisia en hernoemd
in resp. Svitzer Waratah en Svitzer Bondi.

BAHREIN
De slb. Sea Oryx, ex Petrolink 6 13, Sealink
Maju 7 07, Sealink 130 06 (2006, 2.000
apk) is in 2016 door Al Jazeera, Bahrein
verkocht aan Hyundai Engineering, Seosan,
Zuid Korea en hernoemd in AT 2001 onder
de Panamese vlag.

CANADA
De slb. Miller Richmond, ex Carlyn McMurren
88 (1974, 1.450 apk) is in 2016 door
Miller, Delta, B.C. verkocht aan Catherwood
Towing, Mission, B.C. en hernoemd in Fraser
Navigator. De GAVIOTA II (Chili) werd SAAM NICOYA foto: Lekko

De slb. Storm Breeze, ex Evco Breeze (1965,

760 apk) is in 2016 door Ledcor, Vancouver,
B.C. hernoemd in George H. Ledcor.
Nieuwbouw: slb. Iron Guppy. Opgeleverd:
2016. Werf: Hike Metal Products, Wheatley,
Ont. Afm. 19,80 x 6,40 x 3,12 m. 6-cyl.
Cummins, totaal 750 Apk. Trekkracht: 6 ton.
Reder: Ports Toronto.

CHILI
De slb. Gaviota II (1995, 2.800 apk) is
in 2016 door Sudamericana, Valparaiso
overgedaan aan Saam Costa Rica, San Jose,
Costa Rica en hernoemd in Saam Nicoya.

COLOMBIA
De slb. Rio Frio (2005, 2.554 apk) is
in 2016 door Drummond, Santa Marta
verkocht aan Coremar Sas, Bogota en
hernoemd in San Bernardo. De VB SANGOMAR op 23 augustus gefotografeerd bij vertrek uit St. Nazaire met bestemming Dakar.
De sleepboot is de voormalige VB NANTES, ex SD LOIRE (Kotug), ex MED MERIC. Boluda is actief
FRANKRIJK in negen Afrikaanse havens en heeft onlangs een 20 jarig contract verworven voor assistentie in de
De slb. VB Nantes, ex VB Tekel 11, SD haven van Lom in Togo foto: Christophe De Langhe

Lekko nr. 365 November 2016 245

De slb. Serviceman, ex Shinano Maru 03
(1984, 3.500 apk) is in 2016 door Specialist
Marine Service, Hull hernoemd in Iceman.

IERLAND
De slb. Celtic Banner, ex Take Maru No. 78
00, Mikawa Maru 98 (1982, 3.400 apk)
is in 2016 door Mainport Services, Cork
verkocht aan Eastern Marine, Lowestoft,
Groot Brittanni en hernoemd in EMS Boxer.

INDONESI
De slb. Toll Galaxy (2006, 2.448 apk) is in
2016 door Gebari Medan Segara, Jakarta
hernoemd in Ocean Lily 3.
De slb. Tal Endeavour (2005, 2.002 apk) is
in 2016 door Armada Rock Karunia, Jakarta
hernoemd in Ark Reuben.
De slb. Ocean Peridot (2003, 2.402 apk) De EL ABED (Turkije) werd naar Griekenland verkocht foto: Ko Rusman
is in 2016 door Kencana Gloria Marine,
Samarinda hernoemd in Batu Hijau.
De slb. Prima 12 (2013) is in 2015 door
Maritim Prima, Jakarta hernoemd in Prima 123.
De slb. JNS I (2012) is in 2016 door
Pelayaran Prima Samudera Jaya hernoemd
in Prima Star.

IRAN
Nieuwbouw: slbtn. Daryabandar 3 en
Daryabandar 4. Opgeleverd: 2016.
Werf: Jiangsu Zhenjiang, Zhenjiang, China.
497 bt. Afm. 33,75 x 12,20 x 5,40 m. totaal
5.400 apk. Snelheid: 13 knopen. Vlag:
Tuvalu. Reder: Khate Darya Bandar, Bandar
Abbas.

ITALI
De slb. Ares (2016, 6.866 apk) is in 2016
door Tripmare, Triest vercharterd aan Port of
Ashdod, Israel en hernoemd in Arie A onder
de Maltezer vlag.
De duwslb. Ursa Major (2001, 17.838 apk)
eigendom van Ilva Service, Milaan heeft op
19 juni 2016 brand in de machinekamer
gekregen 18 mijl N.W. van Gioia Touro, in
pos. 38.31 N 15.34 O.
JAPAN
De slb. Take Maru No. 23 (1995, 4.000
apk) is in 2016 door Takemaru Kaiun, Osaka
verkocht aan Harbor Star Shipping, Manila,
Filippijnen en hernoemd in Lucida onder de
vlag van Kirbati.
KAAP VERDI
De slb. Atlantico, ex Havendienst 17 86
(1965, 600 apk) eigendom van Enapor, Sao
Vicente is in 2015 voor de sloop in Kaap
Verdi verkocht.
MALEISI
De slbtn. Kejora Tuah 2, ex Armada Tuah 2
De Voith sleepboot RALLAREN (Noorwegen) werd aan Eide verkocht foto: Frode Adolfsen
08 (1997, 4.000 apk) en Kejora Tuah 3,
ex Armada Tuoh 3 09 (1998, 4.000 apk)
zijn in 2016 door Kejora, Johor verkocht aan
Winning Logistics, Singapore en hernoemd
in resp. Winning Harmony 2 en Winning
Harmony 3.
MAROKKO
De slb. El Abed, ex Big Fair 306 00 (2000,
2.402 apk) is in 2016 door Offshore Maroc,
Casablanca verkocht aan Spanopoulos,
Salamina, Griekenland en hernoemd in
Christo XXXVII.
MAURITIUS
Nieuwbouw: slb. Sir Edouard. Opgeleverd:
2016. Werf: Cheoy Lee, Hong Kong, China.
Afm. 32,00 x 12,80 x 5,37 m. 2x Caterpillar,
totaal 6.092 apk. Snelheid: 13,8 knopen.
Trekkracht: 79,6 ton. Schroeven: 2x
Schottel. Reder: Mauritius Port Authority.
MEXICO
De slb. Saam Anahuac (2012, 4.962 apk) is
in 2016 door Saam Remolques, Boca del Rio
overgedaan aan Saam Smit Remolcadores,
Boca del Rio en hernoemd in SST Anahuac
onder de Panamese vlag.
NEDERLAND
De slbtn . Boulder, ex Maersk Lifter 07
en Bluster, ex Maersk Launcher 08
(beiden 1988, 12.000 apk) zijn in 2016
door Tschudi Offshore, IJmuiden verkocht
aan Hermes Maritime, Mumbai, India en
hernoemd in resp. Hurricane I en Hurricane
II onder de vlag van St. Kitts.
De slb. Carmen (2013, 1.718 apk) is
in 2016 door Damen Marine Services,
Hardinxveld hernoemd in DMS Toucan.
De slb. De Ruyterkade, ex En Avant 31 05,
Carla 62, Tholen 54, Walcheren XI 53,
Star 49 (1939, 1.530 apk) eigendom van
Verduin, Amsterdam is in 2016 voor de sloop
naar Haarlem verkocht.
De slb. Valcke, ex Astroloog 80, Steenbank
72 (1960, 1.250 apk) welke eigendom was
van de Belgische marine en voor de sloop

246 Lekko nr. 365 November 2016

te Haarlem lag is thans doorverkocht naar
de Nostalgische Rotterdamse Slepers B.V.
Maassluis.
De slb. Dirk Pieter, ex JWR Marten 08, Havel
95 (1957, 800 apk) eigendom van MNO
Vervat, Nieuw Vennep is op 15 oktober 2015
in de Suriname rivier gezonken.
De slb. Smit Lion, ex Multratug 3 12
(2010, 7.370 apk) welke door Kotug Smit
gecharterd was van Multraship, Terneuzen is
na beindiging van het charter terug gegaan
naar Multraship en hernoemd in Multratug 3.
De slb. Albatros, ex Bugsier 24, ex Albatros
85, Sir Silas 09 (1959, 1.320 apk) is in 2016
door Albatros Towing, Amsterdam overgedaan
aan Albatros Towing, Newport, Groot Brittanni
en hernoemd in Albatros LDN.
Nieuwbouw: slbtn. Alp Defender, Alp Striker
en Alp Sweeper. Opgeleverd: 2016. Werf:
Niigata Shipbuilding, Niigata, Japan. 5.701 bt.
Afm. 88,90 x 21,00 x 9,50 m. 4x MAK, totaal
24.400 apk. Snelheid: 19 knopen. Trekkracht:
30,6 ton. Reder: Alp Maritime, Rotterdam.
Slb. RT Borkum. Opgeleverd: 2016. Werf:
Padmos, Stellendam. Afm. 14,95 x 8,00 x
3,30 m. 3x Scania, totaal 900 apk. Trekkracht:
10 ton. Reder: Kotug Smit, Rotterdam.
Slb. Telstar. Opgeleverd: 2016. Werf: Holland
Shipyards, Hardinxveld. (bn. 2015-027).
Afm. 25,45 x 11,40 x 5,10 m. 2x Mitsubishi,
totaal 5.127 apk. Snelheid: 12,5 knopen.
Trekkracht: 75 ton. Reder: Iskes, IJmuiden.
De onder de vlag van St. Vincent varende
slb. Quriyat (1999, 5.000 apk) is in 2016
door Svitzer Middle East verkocht aan Boluda,
Madrid, Spanje en hernoemd in VB Maestro.
De slbtn. Haima en Hamra (beiden 2005,
4.058 apk) zijn in 2016 door Smit Lamnalco,
Port Sultan verkocht aan Specialist Marine
Services, Hull, Groot Brittanni en hernoemd
in resp. Superman en Serviceman.
RUSLAND
De slb.OT 2424 (1985, 2.002 apk) is in
2016 door Ob-Irtysk Shipping, Arjhangelsk
verkocht aan JSC Volzhski oil Shipping,
Moskou en hernoemd in Yak.
SINGAPORE
De onder Indonesische vlag varende slb. Toll
Koala, ex Kimtrans Koala 09 (2007, 1.632
apk) is in 2016 door Toll Logistics, Singapore
verkocht aan onbekende Indonesische
kopers en hernoemd in DLT Koala.
De slb. SRO III (1995) is in 2014 door
Samudra Raya, Singapore verkocht aan
Mulia Bandiri, Bandung, Indonesi en
hernoemd in Global Mandiri XI.
De slb. Toll Zircon (2010, 3.244 apk) is in
2016 door Toll Logistics, Singapore verkocht
aan Echo Cargo & Shipping, Dubai, Ver.
Arabische Emiraten en hernoemd in Es Rain
onder de vlag van St. Vincent.
De onder Indonesische vlag varende slb. Toll
Typhoon, ex Kimtrans Typhoon 10 (2005,
3.042 apk) is in 2016 door Toll Logistics,
Singapore verkocht aan Anugrah Surya
Sentosa, Bogor, Indonesi en hernoemd in
Anugrah 88.
De slb. Maju Mercury (2008, 4.078 apk) is
in 2014 door Maju, Singapore overgedaan
aan Limin Marine, Jakarta, Indonesi en
hernoemd in Limin KST 41.
De slb. KST Stellar (2009, 3.594 apk)
is in 2014 door Keppel Smit, Singapore
overgedaan aan Limin Marine, Jakarta,
Indonesi en hernoemd in Limin KST 31.
De Maleisische vlag slb. Kimtrans Laut
(2006, 1.207 apk) is in 2013 door Toll
Logistics, Singapore verkocht aan Gebari
Medan Segara, Jakarta, Indonesi en
hernoemd in Ocean Lily 2.
De slb. Cape Horn I (2006, 2.062 apk) is
in 2016 door Sinosin Sentosa, Singapore

NIEUW ZEELAND
Nieuwbouw: slb. Arihi. Opgeleverd: 2016.
Werf: Sanmar, Istanbul, Turkije. Te water
als Yenicay III. 145 bt. Afm. 18,70 m.
Trekkracht: 30 ton. Reder: Port of Otrago.

NIGERIA
De slb. SL Eland, ex Lamnalco Eland 14
(1992, 2.350 apk) is in 2014 door Smit De MTIDE SALVAGE 1 (Singapore) is voor de sloop verkocht foto: Piet Sinke
Lamnalco Nigeria overgedaan aan Afrikdelta,
Lagos en hernoemd in Afrik Eland.
De onder de vlag van St. Kitts varende Africa
Support 7, ex Fendercare 7 13, Agia Trias 12,
Amazona 00, Tavros 94, Cleveland Enterprise
92, Leven Cross 86 (1971, 1.235 apk) is in
2016 door Olimpex Nigeria, Lagos verkocht aan
S & T Shipping Services en hernoemd in Tamara
Serliemi onder de vlag van de Comoren.

NOORWEGEN
De slb. Rallaren (1973, 3.800 apk) is in 2016
door LKAB Norge, Narvik verkocht aan Eide
Marine, Hoylandsbygd en hernoemd in Eide Fox.

OMAN
De slb. Sagla (1999, 2.720 apk) is in
2016 door Bahwan Lamnalco, Al Hamriyah
verkocht aan P/F Mest, Torshavn, Faroer De Turkse sleepboot T.DAMLA 6 is een ontwerp van MacDuff Ship Design, ze heeft een trekkracht van
Islands en hernoemd in Samson. 24 ton foto: RMK Marine

Lekko nr. 365 November 2016 247

verkocht aan WHS Global Mandiri, Jakarta,
Indonesi en hernoemd in WGM 206.
De Panamese vlag slb. Brumby 89, ex
Capricorn 40 11 (2009, 1.216 apk) is
in 2016 door Royal Marine Management,
Singapore verkocht aan Pelayaran Jasa
Samudera, Pekanbaru, Indonesi en
hernoemd in Capricorn 40.
De slb. Natuna Tiger, ex Lady Florence 93,
Gauntlet 81 (1981, 5.750 apk) is in 2016
door Pacific Richfield, Singapore verkocht
aan Tiger Lily Navigation en hernoemd in Iss
Tiger onder de Panamese vlag.
De Panamese vlag slb. Mtide Salvage 1, ex
Salvigour 13, Dongbang Pallas 15 (1990,
6.600 apk) eigendom van Mosestide,
Singapore is in 2016 te Alang, India, gesloopt.
De slbtn. Marina Harmony (2007, 3.042
apk) en Marina Stellar 2 (2006, 2.434 apk)
zijn in 2016 door Marina Towage, Singapore
verkocht aan Winning Logistics, Singapore
en hernoemd in resp. Winning Pioneer 26 en
Winning Pioneer 27.
SPANJE
De slb. Sea Nostromo Primeiro, ex Evertsen
00, Frederik Hendrik 71 (1957, 1.425 apk)
is in 2016 door Sea Nostromo, San Javier
verkocht aan Tuna Farms of Tunisia, Tunesi
en hernoemd in Hergla 3.
Nieuwbouw: Eurocarrier Aitana B.
Opgeleverd: 2016. Werf: Neptune, Aalst.
Afm. 27,00 x 12,00 x 3,00 m. 2x Cummins,
totaal 2.762 apk. Snelheid: 10,8 knopen.
Reder: Zumaia Offshore, Bilbao.
Slb. VB Xaloc. Opgeleverd: 2016. Werf:
Zamakona, Bilbao. 498 bt. Afm. 31,57 x
12,80 x 4,70 m. 7.600 apk. Snelheid: 13,6
knopen. Trekkracht: 79,6 ton. Reder: Boluda,
Madrid.
SRI LANKA
Nieuwbouw: slb. Femunu. Opgeleverd:
De ROMAN (ex BRAKE) ging terug naar Duitsland als BRAKE foto: Peter Zeeman
248 Lekko nr. 365 November 2016
2016. Werf: Colombo Dockyard. Afm. 13,00
x 5.40 x 2.47 m. 660 apk. Trekkracht: 9,3
ton. Reder: Colombo Dockyard.
Slb. Hercules. Opgeleverd: 2015. Werf:
Sanmar, Istanbul, Turkije. Te water als
Bogacay X. 312 bt. Afm. 23,07 x 11,25 x
4,38 m. 2x MTU, totaal 6.092 apk. Snelheid:
12 knopen. Reder: Sri Lanka Shipping,
Colombo.
TURKIJE
Nieuwbouw: slb. MIP 2. Opgeleverd: 2016.
Werf: Sansmon, Istanbul. Tewater als
Bogacay XIV. 312 bt. Afm. 12,00 x 9,00 m.
Reder: Mersin International Port, Mersin.
Slbtn. T. Damla 6 en T. Damla 7. Opgeleverd:
2016. Werf: RMK Marine. Lengte 19,00 m.
2x Caterpillar, totaal 2.029 apk. Snelheid: 10
knopen. Trekkracht: 24 ton. Reder: Tupras,
Istanbul.
VENEZUELA
De slb. Mara, ex Tongyeong No. 1 08
(2002, 4.258 apk) is in 2016 door Revensa,
Puerto Cabello verkocht aan Intertug,
Cartagena de Indias, Colombia en hernoemd
in RM Mara.
VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN
De onder de vlag van Equatoriaal Guinee
varende slb. Jedana, ex Indus 16, Tempest
12, Smitwijs Tempest 05, Tempest 98
(1977, 8.500 apk) eigendom van Jampur
International, Dubai is in 2016 te Mumbai,
India, gesloopt.
VERENIGDE STATEN
De slb. Astoria, ex Tiger 8 14 (2009,
4.400 apk) is in 2016 door Foss, Seattle,
Wa. verkocht aan Amnav, Oakland, Ca. en
hernoemd in Freedom.
De slb. Superior Service, ex Ryan Candies
00 (1981, 2.600 apk) is in 2016 door
Hornbeck, Covington, La. verkocht aan
Genesis Marine, Houston, Tx. en hernoemd
in Genesis Vision.
De onder de vlag van St. Vincent varende
slb. SMS Mexico 16, ex Svitzer Nereid
13 (2012, 5.998 apk) is in 2016 weer
hernoemd in Svitzer Nereid door Svitzer
Caribbean, Doral, Fl.
De slb. Narragansett, ex Bay Eeagle 00, Sea
Wolf 99 (1965, 2.400 apk) is in 2015 door
Sheepscot Pilots, Southport, Me. verkocht
aan Tucker-Roy, Martlaposett, Ma. en
hernoemd in Morgan.
De slb. Jeffrey K. McAllister, ex Dahlonega
01 (1963, 3.000 apk) is in 2016 door
McAllister, New York, N.Y verkocht aan
Great Lakes Towing Co., Cleveland, Oh. en
hernoemd in Ontario.,
Nieuwbouw: slbtn. Oceanus en Poseidon.
Opgeleverd: 2016. Werf: Eastern
Shipbuilding, Panama City, Fl. (bnrs. resp.
240 en 255). Afm. 27,12 x 11,97 x 4,84 m.
2x Caterpillar, totaal 5.150 apk. Schroeven:
2x Schottel. Reder: Suderman & Young,
Galveston, Tx.
Slb. Bering Titan. Opgeleverd: 2016. Werf:
Western Towboat, Ballard, Wa. Afm. 36,57 x
10,66 x 6,09 m. 2x Caterpillar, totaal 6.200
apk. Owners: Western Towboat, Seattle, Wa.
Slb. Capt. Brian A. McAllister. Opgeleverd:
2016. Werf: Horizon Shipbuilding, Bayou
la Batre, Al. Afm. 30,48 x 12,19 m. 2x
Caterpillar, totaal 6.770 apk. Trekkracht:
80 ton. Schroeven: 2x Schottel. Reder:
McAllister, New York, N.Y.
Slb. Dale R. Lindsey. Opgeleverd: 2016.
Werf: Vigor, Seattle, Wa. Afm. 28,95 x 11,58
x 4,87 m. 3.000 apk. Reder: Harley Marine,
Seattle. Wa.
ZUID AFRIKA
De slb. Brenton, ex PJC du Plessis 98
(1977, 2.600 apk) is in 2016 door Guerrini
Construction, Durbanville verkocht aan VGN
Antipollution, Limassol, Cyprus en hernoemd
in VGN Leone onder de vlag van Togo.
ZUID KOREA
De slb. Jaewoon 6, ex Ho Nam No. 3 12
(1980, 4.202 apk) is in 2016 door S &
P Marine, Geoje verkocht aan Surathani
Dockyard, Surat Thai, Thailand, en hernoemd
in The Neptune 8.
De slb. Yoons No. 5, ex Haeryong No. 11
13 (2006, 4.498 apk) is in 2016 door
Korea Tug Co., Busan verkocht aan SP-PSAM
Tugboat, Phu My, Vietnam en hernoemd in
Sea Tiger.
De slb. Shinsung 3 (2010) is in 2016 door
Kookyang Shipping, Seoul verkocht aan Tan
Cang Offshore, Ho Chi Minh City, Vietnam en
hernoemd in Tang Cang A 6.

Rijnmond nieuws
Sleeptransporten
Op 23 augustus arriveerde de Nero met de
ponton Stemat 83 uit Granville, Frankrijk
in Moerdijk. Einde van de middag van 25
september vertrok de MTS Valour met
de ponton Terra Marique uit de Prinses
Amaliahaven met bestemming Lowestoft.
Op 26 september arriveerde de MTS Vigilant
vanuit Londen in de Botlek met de ponton
NP 477. Terwijl de MTS Vigilant naar de
Lekhaven ging werd de ponton door de
duwboot Daisy Dorado naar Hardinxveld-
Giessendam gebracht. Op 26 augustus
arriveerde de Dutch Pearl met de Jamuna II
vanuit Liverpool in Dordrecht. De reis werd
binnendoor gemaakt via de Westerschelde,
het Haringvliet en Dordtse Kil. In Liverpool
werden de Dutch Pearl en Jamuna II ingezet
bij de bouw van de nieuwe containerterminal
aan de Mersey.
Op 28 augustus vertrok de Sea Golf met
de Smitbarge 8 uit de Waalhaven naar
Door HEBO werd de MATADOR III ingezet bij de ontmanteling van een van de eilanden van de Pier van Scheveningen foto: Sjaak van der Meer
cordinatie Frits van der Hoek
Aalborg, nadat de Sea Golf in de middag
was gearriveerd vanuit Vlissingen. Op 29
augustus vertrok de Multratug 31 met de
Boabarge 34 uit Bolnes naar Amsterdam
met assistentie van de Sirius, Tyfoon en En
Avant 27.
Vanaf de Noordzee arriveerde de Stril
Challenger, Vortex en Thorax met booreiland
Prospector 1 vanaf een locatie op het
Britse plat in de Maasmond, waar de Vortex
en Thorax werden afgelost door de Smit
Cheetah en Smit Hudson. Terwijl de Vortex
en Thorax koers zetten naar zee werd het
booreiland naar de 2e Werkhaven, Keppel
Verolme gesleept. De Vortex zette koers naar
Haugesund na te zijn afgelost door de Smit
Hudson en Smit Cheetah en de Thorax ging
naar IJmuiden. De Multratug 31 maakte
bij de Kop van Zuid vast aan de Boabarge
34 om deze naar Amsterdam te slepen,
nadat deze door de Tyfoon, En Avant 27
en Sirius in Bolnes werd opgehaald. Op 30
augustus arriveerde vanuit Den Helder de
Dutch Pioneer met de ponton Lastdrager 24
in Dordrecht. Op 31 augustus arriveerde de
Dutch Pearl met de dieplepel ponton MP 27
vanuit Hull in Dordrecht. De Gepke en Gepke
III sleepten de ponton naar Papendrecht,
terwijl de Dutch Pearl naar Zwijndrecht ging.
Eind augustus is een gedeelte van de
Scheveningse Pier ontmanteld. Het betreft
het stalen eiland van de pier welke door
de bok Matador 3 van de fundatie werd
gehesen, waarna het ca. 1.000 ton wegende
eiland op een ponton werd gezet. Hierna
werd de ponton gekoppeld aan de Matador 3
en door de Dutch Pioneer naar Vlaardingen
gesleept om daar door Jansen Recycling
Group te worden gesloopt. Dit gedeelte
van de pier was al sinds 1991 niet meer in
gebruik.
Op 1 september arriveerde de Noordstroom
vanuit Vlissingen in de Rijnmond met
de Sarens ponton Louis die op de 2e
Maasvlakte werd afgeleverd. Op 2
september arriveerden de Carlo Martello en
Centaurus, gecharterd door OMC, met het
booreiland Paragon Hz1 vanaf het Britse
plat Winchelsea 44/23G in Rotterdam. In
de Maasmond gooide de Centaurus los
Lekko nr. 365 November 2016 249

De REGAIN voor onderhoud bij Damen foto: Ruud Zegwaard
nadat de Multratug 29 en Multratug 31,
Mercurius en Fairplay I de sleep overnamen.
De Multratug 29 was in de nacht vanuit
Terneuzen naar de Europoort gekomen.
Op 4 september arriveerde de Fairplay-30 uit
Halifax in Rotterdam na vanuit Roemeni een
sleepreis voor Damen te hebben uitgevoerd
met een PSV 5000. Het zusterschip
Fairplay-31 had een zelfde sleereis gemaakt
en ging voor een dokbeurt naar Hansweert.
Op 5 september keerde de Union Lynx
terug in Rotterdam na een sleepreis vanuit
Vlissingen te hebben uitgevoerd met
een jacket naar een Duitse windfarm en
kwam met de ponton AMT Commander
geassisteerd door de Buizerd en En Avant
27 naar de Waalhaven. Op 7 september
vertrok de En Avant 9 met de ponton Osprey
Trader vanuit de Waalhaven RHB naar het
Noorse Tornes. De Boa Odin verhaalde op
8 september uit het Calandkanaal naar de
Willemskade om daar vast te maken op
de Boabarge 33 die door de En Avant 7,
Tijdens de Lekko vaartocht liep de CARLO MARTELLO binnen met de AMT TRADER foto: Lekko
250 Lekko nr. 365 November 2016
Gepke III en Lekstroom V vanuit Bolnes was
opgehaald. De bestemming van de Boa Odin
met de Boabarge 33 was St. Johns.
In de middag arriveerde de Serval vanuit
Stettin met een casco met de naam
Ruwatrans 8 (3.000 brt.) dat in de
Waalhaven bij Hoogerwaard werd afgeleverd.
Op 9 september vertrok de DMS Stork uit
de Waalhaven met de Smitbarge 1 naar
Paramaribo. Op 10 september arriveerde
de Bylgia met de Thialf uit Bergen in het
Calandkanaal. Uit Noorwegen kwam de
Kolga met de Hermod die in de Botlek bij
Keppel Verolme werd afgeleverd. De Bugsier
10 kwam met de Offshore 1 uit wateren ter
hoogte van Oostende richting Scheurkade,
waar de sleep werd overgegeven aan de
Dutch Pioneer en Broedertrouw XV die de
Offshore 1 naar Moerdijk brachten. De
Bugsier 10 zette vervolgens koers naar
Bremerhaven. In de ochtend arriveerde de
Watergeus uit Gdansk met de Wagenborg
Barge 1 die in Krimpen a/d IJssel werd
afgeleverd. De Smit Sentosa kwam met
de Smitbarge 8 uit Oostende naar de
Waalhaven. In de avond van 15 september
verhaalde de Sea Beluga uit de Lekhaven
naar de Botlek, om korte tijd later met de
Skyline Barge 21 naar Londen te vertrekken.
Vroeg in de ochtend van 16 september
arriveerde de AHTS E.R. Luisa uit Stavanger
en ging naar de 2e Maasvlakte waar ponton
de Iron Lady 1 van Allseas werd afgeleverd.
De E.R. Luisa ging vervolgens naar het
Calandkanaal om te bunkeren en vertrok in
de avond weer naar Aberdeen. In de middag
arriveerde de MTS Vigilant met de Pontra
Maris uit The Wash (East Anglia) en ging naar
Stemat in de Werkhaven. De Carlo Martello
keerde op 16 september terug in Rotterdam
na een rig-move van de Paragon C461. De
rig-move werd samen met de Zeus en En
Avant 10 uitgevoerd vanaf het P11 E Block.
Op 18 september vertrok de Ems vertrok
met de geladen ponton Greenbarge 2 uit
de Schiedamse Wilhelminahaven naar zee.
Vanuit Flensburg arriveerde de duwboot VT
Neutron met een duwbak en ging naar de
Mississippihaven EMO. Op 19 september
arriveerde Bugsier 9 met het platform
Offshore 2 van Oostende naar de Cinsthaven
in Moerdijk. De Dutch Blue arriveerde uit
Pointe Noire, Kongo met de ponton Stemat
81 met daarop de tender/vlet Alma Beetle
en ging naar Dordrecht, Hardinxveld. De
Dutch Pioneer keerde met de Jetsed terug
uit Tilbury. Op 21 september arriveerde de
Baloe met de E 3801 uit Portsmouth en
een dag later keerde de En Avant 9 terug
in Dordrecht met een ponton uit Rosyth en
kwam de En Avant 1 met de Razende Bol
uit Hamburg en ging naar Moerdijk, de MTS
Vigilant vertrok met een ponton uit de Sint
Laurenshaven naar de Thames.
De MTS Vigilant arriveerde op 26 september
uit Tilbury met een ponton in de Sint
Laurenshaven en op 30 september kwam
MULTRATUG 31 met de BOABARGE 34 op weg naar Amsterdam, als achterboot de EN AVANT 27 foto: Lekko
ze uit Zeebrugge met de Greenbarge 2.
Vanuit de Lekhaven vertrok de Eraclea naar
Amsterdam om een ponton op te halen en
naar St.Johns te slepen.
In de ochtend van 2 oktober arriveerde de
MTS Statum uit London met de ponton E
3801 en leverde deze af in de Waalhaven.
Op 6 oktober arriveerde de MTS Vigilant met
de Schelde uit Grangemouth en ging naar
Mammoet in Schiedam. De Dutch Pearl
kwam uit Velsen naar Damen Repair in de
Eemhaven met de SB-7020. Op 8 oktober
arriveerde de Ikar met de Voe Vanguard (RSV
3312, YN.571735) uit Gdansk en ging naar
Dordrecht. RSV 3315 is een nieuw ontwerp
Renewable Service Vessel en is gebouwd
op de Safe werf in Gdansk. De Voe Vanguard
(IMO 9809693) is bestemd voor het Schotse
Delta Marine, met thuishaven Lerwick en
zal in het eerste kwartaal 2017 worden
opgeleverd.
De En Avant 1 vertrok op 8 oktober met de
Wagenborg Barge 1 naar Wilhelmshaven.
Op 10 oktober keerde de Jan Leenheer met
de Matador 3 terug in Rotterdam. Verder
arriveerde de Dutch Pioneer uit Barrow in
Furness met de ponton NP 392 in Dordrecht.
Op 12 oktober arriveerde vanuit Tilbury
de MTS Vigilant met de Skyline Barge 21.
Dezelfde dag kwam de Fairmount Summit
vanuit Falmouth, waarschijnlijk om opgelegd
te worden, net als het zusterschip Fairmount
Expedition. Onbevestigde berichten geven
aan dat Boskalis Offshore de Fairmount
Expedition binnenkort aan dek van de
Blue Marlin naar Singapore zal brengen. In
Singapore lagen medio oktober 2016 de
Fairmount Sherpa en Fairmount Alpine die
een sleepreis zouden uitvoeren. De Fairmount
Glacier is begin oktober samen met de
Smit Sentosa uit Belfast met een semi-sub
booreiland vertrokken naar Alagia in Turkije.
Offshore
Op 19 augustus arriveerde de pijpenlegger
De Russische sleepboot LEONTIY MARTINOVICH (ex MOCARZ) foto: Hans Esveldt
Skandi Buzios uit Storabo, Noorwegen bij
Huisman in Schiedam, om daar te worden
uitgerust met een lay-tower. Dit schip werd
gebouwd door Vard te Sviknes (bn.824).
Op 20 augustus vertrok de VOS Star uit de
Heijsehaven (Franklin Offshore) met een
Amplemann installatie naar de Eemshaven.
Op 12 september verhaalde de pijpenlegger
Seven Cruzeiro uit de Wiltonhaven Huisman
naar de Waalhaven om daar bij Westerstuw
verder gereed gemaakt te worden voor de
technische proefvaart. Op 10 oktober vertrok
ze naar zee om rond de zuidelijke ankerplaats
testen uit te voeren en kwam op 12 oktober
twee maal naar het Calandkanaal, om
mensen terug te brengen en op te halen.
Tegen middernacht zette de Seven Cruzeiro
weer koers naar zee. Eind augustus vertrok
de pijpenlegger Seven Sun vanuit Krimpen
a/d IJssel naar Silver Pit, een locatie ter
hoogte van de Humber, voor het uitvoeren
van testen. Op 8 september keerde zij weer
terug. Verder vertrokken of arriveerde er weer
verschillende offshorevaartuigen.
Nieuwbouw, proefvaarten en verkopen
Eind juli werd op de werf van Holland
Shipyards in Hardinxveld- Giessendam de
door Iskes bestelde Eddy 24/75, ook wel
Eddy 2, te water gezet. Op 18 augustus
vertrok de sleepboot onder de naam Telstar
voor de technische proefvaart van een aantal
dagen naar de Europoort. Op 24 augustus
werd het proefvaartprogramma afgerond en
ging de Telstar vanuit de 4e Petroleumhaven
naar de Noordpijp van de Waalhaven. De
Telstar voerde op 21 en 22 september
opnieuw een proefvaart en testen uit vanuit
de Europoort. Na oplevering op 1 oktober
vertrok ze naar IJmuiden en werd direct in
dienst gesteld.
Op 23 augustus kwam vanaf Damen
Hardinxveld de Shoalbuster 2709
YN.571705 naar de Europoort, waar de
volgende dag o.a. trekproeven werden
gedaan. Na voltooiing de volgende dag
keerde ze terug naar de werf.
Eind augustus werden in Azi voor Damen
acht pontons geladen op het MV Svenja
van SAL Lines. Begin september werden
vervolgens in Haipong, Vietnam zes
sleepboten geladen. Het transport arriveerde
21 oktober in Rotterdam, nadat eerst in
Lekko nr. 365 November 2016 251
Lagos twee sleepboten werden gelost. Dit
zijn twee type ASD 2810 met de namen
Daura (YN.512388) en Ubima (YN.512389).
In Rotterdam werden twee type ATD 2412,
Svitzer Ran (YN.545014) en Svitzer Rota
(YN.545015) gelost, alsmede ook twee ASD
2810 sleepboten met de bouwnummers
YN.512335 en YN.512386, welke op het
moment van schijven nog niet verkocht zijn.
In september werd door Damen Changde
de ASD 2310 sleepboot Strathfoyle
voltooid. Medio oktober ging deze sleepboot
(YN.512917) vanuit Shanghai op transport
naar Europa.
In Hardinxveld kreeg in september de
Shoalbuster 3312 ICE de naam Argo
De IKAR sleepte het casco van de VOE VANGUARD naar Dordrecht foto: Lekko
Op 1 oktober werd op de werf De Hoop in Foxhol de laatste van 10 platform bevoorradingsschepen,
de Esnaad 230, te water gelaten. Voor deze speciale gelegenheid was de heer Dagher al Marar, CEO
van Esnaad, aanwezig foto: Sjaak van der Meer
252 Lekko nr. 365 November 2016
(YN.571698). Dit schip werd in 2015
gebouwd op voorraad en voerde in
september en oktober 2015 de technische
proefvaart. Op 7 oktober 2016 vertrok ze
voor haar eerste zeereis via het Kielerkanaal
naar St. Petersburg.
Reparaties en dokkingen
Op 1 september vertrok de Regain na
onderhoud bij Damen Hardinxveld en De
Boer Sliedrecht weer terug naar London.
Op 11 september ging de Multratug 29
voor onderhoud naar Maaskant/ Damen
te Stellendam. Rond dezelfde tijd lag ook
de Smit Cheetah voor een dokbeurt in
Stellendam, waar ze ook de kleuren van
Kotug-Smit Towage kreeg aangemeten.
Op 19 september arriveerde de Dutch
Power vanuit Moerdijk in Zwijndrecht na
een sleepreis en bleef tot in oktober bij
Scheepswerf Kooiman voor onderhoud.
Op 2 oktober vertrok de Fairplay-24 uit
de Scheurhaven naar Antwerpen voor
een dokbeurt en kwam de Multratug 30
uit Zeeland om via Nieuwe Waterweg en
Oude Maas naar Stellendam te gaan voor
onderhoud bij Damen/ Maaskant. Op 7
oktober kwam de Voe Earl uit Esbjerg voor
onderhoud naar Hardinxveld bij Damen. Op
10 oktober arriveerde de OSV Victory-G uit
Falmouth in Stellendam voor onderhoud.
Diversen
Op 27 augustus vond vanuit Maassluis de
LEKKO-vaardag plaats met de Elbe. Onder
tropische weersomstandigheden werd in
de ochtend koers gezet richting Hoek van
Holland. Wie al om 8 uur in Maassluis
was kon toen al de eerste sleepboot
zien binnenkomen. De ALP Forward
arriveerde vanuit Stornoway in Rotterdam.
Oorspronkelijk was de ALP Forward met
booreiland Transocean Winner vanuit
Noorwegen onderweg naar Malta en verloor
in zwaar weer het booreiland ter hoogte van
het Schotse eiland Lewis, waar het op de
kust liep. Het booreiland is inmiddels door
Smit Salvage vlotgetrokken en door de Union
Princess en Union Bear naar Stornoway
gesleept.
Direct na het vertrek van de Elbe kwam de
afvarende Buizerd in beeld en omdat vanaf
de stad ook de Multratug 5 onderweg was
naar Europoort deed de Elbe het rustig aan.
Genoeg te zien, want vanuit Scheveningen
kwam een hele vloot visserijschepen
naar Rotterdam om te protesteren tegen
nieuwe maatregelen. In de monding van het
Beerkanaal liet een flink aantal sleepboten
uit de Rotterdamse vloot hun kunsten zien
wat door talloze cameras werd vastgelegd.
Later in de middag arriveerde de Carlo
Martello met AMT Trader in Schiedam en
vanuit Zwijndrecht vertrok de Dutch Pearl
naar Hull.
De Ukrainse sleepboot Leontiy Martinovich
(Cook Islands, 113 brt.) arriveerde als losse
boot vanuit de Oostzee in de Lekhaven. De
Leontiy Martinovich werd gebouwd in 1978
als Mocarz en voer later enkele jaren in
Polen als Scantug 2. Ze heeft waarschijnlijk
sinds medio 2013 de naam Leontiy
Martinovich met als operator/ manager
Concordia-Yug, Sevastopol, Oekrane. Met de
komst naar Rotterdam wordt aangenomen
dat de sleepboot via Dick van der Kamp
Shipsales te koop wordt aangeboden
De DUTCH BLUE met DINA LAUNCHER arriveerde in IJmuiden, assistentie werd verleend door de ZEELAND en BERNARDUS foto: Joop Marechal

mede omdat de Leontiy Martinovich op 12 Schelde Op 3 september vertrok de AHT Seaways

oktober verhaald is naar Ridderkerk. Na Op 27 augustus vertrok de Maersk Laser met 22 uit Vlissingen met ponton H-405 naar
een oplegperiode van vele maanden vertrok de Iron Lady van Allseas uit de Westhofhaven Las Palmas. De Seaways 22 was een aantal
de Pacific Hickory op 7 oktober uit de naar Noorwegen. Op 28 augustus arriveerde dagen eerder gearriveerd vanuit West Afrika.
Rotterdamse Lekhaven naar Montreal. de Seaways 22 vanuit West Afrika met een Dezelfde dag arriveerde de Elbe met de
ponton in Vlissingen. Op 30 augustus vertrok ponton H-406 in de Sloehaven.
IJmond de Union Lynx met de geladen ponton AMT
Op 30 augustus arriveerden de A.H. Varazze Commander naar de Duitse windfarm Feja Op 14 september vertrok de Neptun
en Zeus met het werkeiland Swift 10 in de Mate OWF waar een jacket werd afgeleverd. 11 vanuit Vlissingen naar Dakar. Op 27
IJmond. De AHT vertrok korte tijd later weer Op 31 augustus zette de Noordstroom vanuit september vertrok de Fairplay-31 van
naar Aberdeen. Eerder op de dag werden de Sloehaven koers naar Rijnmond, om daar de Heerema locatie in Vlissingen met
aan de Felison cruise terminal de Svitzer de Sarens ponton Louis op de 2e Maasvlakte de ponton H-406 naar Porta Ambiom in
Amstel en Venus officieel gedoopt. Op 3 af te leveren. Angola.
september vertrok de voormalige Petersen
& Alpers sleepboot Hunter uit IJmuiden naar
Amsterdam, na korte tijd op de helling te
hebben gestaan. Op 6 september arriveerden
de Sea Beluga en Sea Bronco met de Wind
Pioneer vanuit Harwich in IJmuiden. Op 11
oktober vertrok van Shipdock de PSV Bourbon
Homere na een dokbeurt van ca. vier weken
om in West Afrika aan het werk te gaan.
Op 4 oktober arriveerde de Dutch Blue uit
Stavanger met de SSHL barge Dina Launcher
om in Amsterdam een drijvend hotel van de
Good Hotel Group te laden en op 10 oktober
naar Londen te brengen. Dit transport werd
verzorgd door Dutch Offshore Contractors B.V. De EN AVANT 1 arriveerde met de KOLN vanuit Hamburg in IJmuiden foto: Joop Marechal

De PEGASUS vertrok uit Vlissingen, assistentie kwam van de MULTRATUG 1 foto: Andre Kempe

Lekko nr. 365 November 2016 253

Kort uitstoot aanzienlijk lager dan bij de gewone
diesel aangedreven sleepboten. Ze heeft een
trekkracht van 75 ton. Voor Iskes zijn nog
twee sleepboten in aanbouw bij Damen die
begin volgend jaar in dienst komen.

Amsterdam Port Towage

Op 30 augustus werden in IJmuiden de
Venus en Svitzer Amstel gedoopt door resp.
Marleen van de Kerkhof (havenmeester
Amsterdam) en Dertje Meijer (scheidend
directeur van de Amsterdamse haven). De
feestelijke doopplechtigheid vond plaats bij
prachtig weer op de kade van de Felison
Terminal. Meerdere boten van Svitzer
en Iskes waren aanwezig en gaven een
show van hun kunnen. Hoewel de twee
nieuwe sleepboten afkomstig zijn van twee
verschillende ontwerpers zijn ze als type
vergelijkbaar. De Venus werd ontworpen
en gebouwd bij Damen en is van het type
ASD2411, de Svitzer Amstel werd gebouwd
bij Sanmar en ontworpen door Robert Allan
en is van het type Ramparts 2400SX.
Svitzer:
Thetis (2003, 61 ton), Svitzer Muiden (2004,
60 ton), Svitzer Amstel (2014, 60 ton),
Svezia (1988, 41 ton), Zeeland (1982, 40
ton), Friesland (1982, 40 ton)
Iskes:
Telstar (2016, 75 ton), Venus (2015, 70 ton),
Bernardus (2014, 60 ton), Arion (1976, 45
ton), Sirius (1977, 40 ton), Saturnus (1978,
40 ton)
VENUS SVITZER AMSTEL
Gebouwd 2015 Gebouwd 2015
Trekkracht 70 ton Trekkracht 60 ton
268 grt. 312 grt.
Afm. 24,47 x 11,33 x 4,60 x 5,53 m. Afm. 24,40 x 11,25 x 4,38 x 5,20 m.
Accom. 4 personen Accom. 6 personen
Motoren: Motoren:
2x Caterpillar 3516C 2x Caterpillar 3512C
Roerpropellers: Roerpropellers:
2x Rolls Royce US 255 2x Rolls Royce US 205FP
Schroefdiameter 2.600 mm Schroefdiameter 2.400 mm
4.200 bkW (5.632 apk) bij 1.600 toeren 3.530 bkW (4.800 apk) bij 1.800 toeren
Snelheid 13,3 knopen Snelheid 12 knopen
Generatoren: Generatoren:
2x Caterpillar C4,4 TA 86 kVA 2x Caterpillar C4,4 TA 93,6 kVA
230/400 V, 50 Hz 230/400 V, 50 Hz
Hydraulische lier voordek: Hydraulische lier voordek:
haalkracht 33 t. 150 ton houdkracht. haalkracht 25 t. 125 ton houdkracht.
2x 120 m. 88mm sleepdraad 1x 135 m. 40mm Dynema sleepdraad
Sleephaak 100 ton. Sleephaak 90 ton.
Bunkers: brandstof 70,7 m3 Bunkers: brandstof 84 m3

De vlootvernieuwing en uitbreiding wordt bij

Iskes groots aangepakt, Naast de Telstar (zie
onder) heeft men dit jaar nog de sleepboot
Arashi in dienst gesteld. Het is een Damen
ASD 2810 sleepboot met een trekkracht van
62,5 ton. De twee motoren zijn van het type
Caterpillar 3516C TA HD/C met een vermogen
van 5.000 apk/3.730 kW. De sleepboot werd
gebouwd bij Damen in Galati, Roemeni, is
geregistreerd in Cayenne in Frans Guyana en
wordt ingezet op Aruba.

In september werd door Iskes de Telstar

in dienst gesteld. De Eddy-Tug 24/75
werd gebouwd bij Holland Shipyard in
Hardinxveld-Giessendam. Door haar
afmetingen van 25,45 x 11,40 meter
is de sleepboot uitermate geschikt voor
het werk in de sluizen in IJmuiden en in
het Noordzeekanaal gebied. De hybride
voorstuwing is een combinatie van
dieseldirect en dieselelektrisch waardoor
het brandstofgebruik minder is en de CO2 In IJmuiden werden de VENUS en SVITZER AMSTEL gedoopt foto: Lekko

254 Lekko nr. 365 November 2016


TELSTAR bij aankomst in IJmuiden foto: Jan Plug
De ISA, een Shoalbuster 2709, bijna gereed voor oplevering foto: Arie Boer
DAMEN vervolg
Willem-Harm Mastenbroek, eigenaar van
V.O.F. Sleepboot ISA te Wijk bij Duurstede,
heeft bij Damen het contract getekend voor
de levering van een Shoalbuster 2709. De
oplevering staat gepland voor maart 2017.
De nieuwe Shoalbuster vervangt de Isa uit
2007. Ze werd gebouwd bij Kooiman en
werd juli verkocht en vaart sindsdien als Fox
Challenger voor Noorse eigenaren.
De nieuwe Isa krijgt een trekkracht van ruim
41 ton bij een diepgang van slechts 2,6
meter. Ze wordt ondermeer uitgerust met
een sleep- en ankerbehandelingslier, een
deklier en een knikarmkraan van 5,5 ton bij
18,5 meter. De accommodatie is geschikt
voor zeven personen in vijf hutten.
Een grote opdracht voor Damen vanuit de
Verenigde Staten. Daar werd door Edison
Chouest Offshore (ECO), een van de grootste
offshore bedrijven in de VS, maar liefst
13 sleepboten besteld. De sleepboten zijn
bestemd voor assistentie en escort werk op
twee nieuwe terminal projecten waarvoor
ECO contracten heeft binnen gehaald.
Het betreft een LNG export terminal in
Corpus Christi in Texas waar vier ASD 3212
sleepboten heen gaan met een vermogen
van 80 ton trekkracht.
Het tweede project is een contract voor
escort werk in Valdez, Alaska in de Prince
William Sound. Hier gaan vier ASD 3212
sleepboten heen met een trekkracht van 70
ton en vijf ASD 4517 sleepboten. Dit nieuwe
type sleepboot krijgt een trekkracht van
meer dan 150 ton. De sleepboten moeten
voldoen aan de zware eisen die gesteld
worden in verband met het onbestendige
weer in de Prince William Sound in Alaska.
Edison Chouest heeft een vloot van ongeveer
130 vaartuigen waaronder 45 sleepboten
en meer dan 50 bevoorradingsschepen. De
nieuwe vaartuigen worden op de eigen werf
van Edison Chouest in de VS gebouwd. Het
contract werd afgesloten door de nieuwe
vestiging van Damen in de VS, waar nu
al contracten voor 27 sleepboten werden
afgesloten in drie maanden tijd.
Op 21 oktober arriveerde het zware
ladingschip Svenja weer in Rotterdam. Ze
vertrok 11 september vanaf de Damen Song
Cam Shipyard in Vietnam met 14 nieuwe
Damen sleepboten en pontons. Op de Svenja
ook de twee ATD sleepboten Svitzer Ran en
Svitzer Rota.
Svitzer en Maersk
De supply vloot van Maersk is door de
crises getroffen en moet krimpen. Met
Maersk dochter Svitzer echter gaat het
heel goed en het bedrijf gaat haar positie
nog verder versterken. AP Moller-Maersk,
het moederbedrijf, reorganiseert hiertoe
de divisies. Svitzer, met de sleepboten en
bergingsdivisie wordt ondergebracht bij
Transport & Logistics. Hieronder vallen ook
Maersk Line, APM Terminals en Damco. De
bundeling van Svitzer met de containers
en terminals moet tot extra versterking van
de onderdelen leiden en tot uitbreiding van
het netwerk van Svitzer. Maersk Supply
Service (het onderdeel met de AHTS en
bevoorradingsschepen), is ondergebracht in
de Energy Division samen met Maersk Oil,
Maersk Drilling en Maersk Tankers.
Svitzer heeft het tweede kwartaal van 2016
een winst gemaakt van 23 miljoen dollar.
Ook wist men het marktaandeel in de
haven- en terminal dienstverlening verder
uit te breiden. Alleen de bergingsactiviteiten
blijven achter, mede door de zwakke
bergingsmarkt op dit moment.
Het vlootvernieuwingsprogramma van
Svitzer is nog in volle gang. Bij de ASL
werf in Singapore en bij Sanmar in Turkije
zijn tientallen sleepboten in aanbouw.
In Australi werden twee sleepboten
aangekocht, de Bhagwan Pride (ASD 2310)
en Bhagwan Power (ASD 2810). Ze werden
in resp. Svitzer Bondi en Svitzer Waratah
vernoemd. De twee Damen sleepboten
werden in resp. 2014 en 2012 gebouwd en
hebben een trekkracht van resp. 49 en 60
ton. Ze worden ingezet in Sydney.
De Svitzer Bondi komt in Port Jackson te
liggen en gaat de steeds groter wordende
cruiseschepen in de haven assisteren
en wordt ingezet bij de assistentie van
bulkcarriers en tankers. De Svitzer Waratah
komt in Botany te liggen, Australisch
tweede containerhaven. Inmiddels zijn
ook de twee Damen ATD sleepboten, de
Svitzer Ran en Svitzer Rota in Rotterdam
gearriveerd, ze zijn gebouwd bij Damen
Haipong en worden in november
overgedragen. In Groot Brittanni werden
de sleepboten Westgarth en Thorngarth
afgestoten. De laatste ging als BSV
Norvegia naar Roemeni.
Lekko nr. 365 November 2016 255
De Energy Division van Maersk staat onder
druk vanwege de prijzen op de oliemarkt.
Maersk gaat komend tijd 20 vaartuigen
afstoten en het personeelsbestand
inkrimpen met 400 personen. De vloot
bestaat momenteel uit 54 vaartuigen. Twee
anchorhandlers werden reeds afgestoten, de
Maersk Puncher en Maersk Provider. Ze zijn
verkocht naar Turkije, in juni werd de Maersk
Finder verkocht. De Maersk Puncher en
Maersk Provider werden in 1992 opgeleverd
en hebben een trekkracht van ca. 200 ton.
De Maersk Finder is een bevoorrader en
werd gebouwd in 1994. Overigens zijn er ook
nog een aantal vaartuigen in aanbouw, deze
zullen onder goedkope vlag worden gebracht
zo heeft Maersk aangekondigd.

Carrousel sleepboot
Het gaat er toch van komen, de bouw van de
eerste Carrousel-RAVE sleepboot is van start
gegaan. Er worden twee sleepboten gebouwd
in opdracht van Damen Maaskant bij Theodor
Buschmann in Hamburg. De werf van
Theodor Buschmann bestaat al sinds 1882.
De sleepboten, oorspronkelijk ontworpen
door Novatug naar een idee van Kees Muller
van Multraship werden verder ontwikkeld
in samenwerking met Robert Allan Ltd. en
Voith Turbo GmbH & Co. De RAVE aandrijving
geschiedt door twee Voith propellers in
lijn onder het schip. Het Carrousel Towing
System is ontwikkeld en gepatenteerd door
Novatug. Deze configuratie moet leiden tot
een sterke en veilige wendbare sleepboot,
geschikt voor assistentie in een beperkte
Artist impressions DAMEN van de ASD 3212 voor Edison Chouest Offshore
ruimte. De sleepboot blijft onder de 500
brt. De afmetingen worden: 31,90 x 13,20
x 5,40 x 6,20 (dg) meter. De accommodatie
is geschikt voor zes personen. De trekkracht
wordt ca. 70 ton met een houdkracht van
190 ton voor escort service. De snelheid
14 knopen. De afbouw vindt plaats bij
Maaskant. De oplevering is gepland voor
halverwege 2017 en ze komen in dienst bij
Multraship.
Boskalis
De joint-venture Keppel Smit Towage en
Maju Maritime (waarin Boskalis voor 50%
deel neemt) heeft twee LNG dual-fuel
havensleepboten besteld. Voor Singapore is
het een doorbraak op het gebied van schone
en milieuvriendelijke havensleepdiensten.
De sleepboten gaan volledig op LNG varen.
De Havenautoriteit van Singapore verlenen
voor het bunkeren van LNG een subsidie tot
2 miljoen Singapore dollar per sleepboot.
De ASD-sleepboten met een trekkracht van
65 ton worden naar een eigen ontwerp door
Keppel Singmarine in Singapore gebouwd en
naar verwachting in 2018 opgeleverd.

De SVENJA geladen met nieuwe Damen sleepboten en pontons foto: Damen

256 Lekko nr. 365 November 2016

 naam en worden niet in Tschudi kleuren
overgeschilderd.
Eerder dit jaar werden door Tschudi twee
vaartuigen afgestoten. De Boulder (ex
Maersk Lifter) en Bluster (ex Maersk
Launcher) werden verkocht aan Hermes
Maritime uit Mumbai, India en hernoemd in
resp. Hurricane I en Hurricane II.
Om de positie in Afrika te versterken heeft
Tschudi in Angola het bedrijf Tschudi Angola-
Navegacao LDA opgericht. Tschudi is al jaren
actief vanuit Angola met onder andere de ITC
Chinook en ITC Cyclone.

LNG terminal sleepboot Polen

Wel werkzaam op een LNG terminal
maar niet aangedreven door LNG is de
Poolse sleepboot Strazak 26. Het Poolse
sleepvaartbedrijf Zarad Morskich Portow
heeft de sleepboot onlangs in gebruik
SVITZER RAN aan boord van de SVENJA foto: Ruud Zegwaard genomen. Ze werd gebouwd bij de Bogazici
Shipyard in Turkije als Bogazici 21 in
De brandstof wordt geleverd door Shell Sapphire aan de vloot toegevoegd. De opdracht van Bogazici Shipping. De ASD
waarmee afspraken zijn gemaakt voor de in Noorwegen geregistreerde vaartuigen haven- en escort sleepboot werd speciaal
levering via FueLNG, een joint venture van komen onder commercieel en technisch door Cintranaval-Defcar ontworpen voor de
Shell en Keppel. De twee LNG aangedreven management van Tschudi Offshore & inzet op een LNG terminal. Ze is daartoe
sleepboten worden de eerste klanten voor LNG Towage in IJmuiden. De in 2013 bij Damen ook uitgerust met uitgebreide blusmiddelen
als scheepsbrandstof in het kader van het pilot gebouwde OSV 3300 bevoorraders zijn DPII klasse FiFi-1 met een pomp met een
programma, dat tot doel heeft om Singapore uitgerust en kunnen worden voorzien van capaciteit van 1.200 m3/u. die wordt
te ontwikkelen tot een van de belangrijkste uitgebreide brandbestrijdingsmiddelen. Ze aangedreven door een aparte 439 kW sterke
havens ter wereld voor het bunkeren van LNG. zijn eigendom van World Wide Supply en Volvo Penta dieselmotor.
waren destijds bestemd voor de Braziliaanse
Boskalis geeft in een persbericht aan dat markt, maar daar werden de contracten De sleepboot heeft een trekkracht van
men voor de wereldwijde vloot op zoek vanwege de crisis op de oliemarkt voortijdig bijna 75 ton. Ze meet 463 brt. en heeft de
is naar manieren om de uitstoot terug te beindigd. De schepen behouden hun afmetingen van: 32,50 x 11,70 x 5,60 x 4,30
dringen en te innoveren op het gebied van
duurzaamheid. Men bekijkt of het mogelijk
is om dit concept uit te rollen in andere LNG
havens en terminals elders in de wereld.
Boskalis is van mening dat het gebruik van
LNG als brandstof voor havensleepboten een
waardevolle bijdrage kan leveren aan het
terugdringen van de uitstoot, hetgeen op dit
moment met geen enkele andere fossiele
brandstof kan worden bereikt.
Keppel Smit Towage is een in 1991
opgerichte joint venture van Keppel en
Smit Singapore, een dochteronderneming
van Boskalis. Begin 2010 werd Keppel
Smit Towage operationeel samengevoegd
met Maju Maritime, eveneens een joint
venture van Keppel en Boskalis. De twee
ondernemingen hebben een gecombineerde
vloot van 68 sleepboten en verlenen
havensleepdiensten in Singapore en op
Diego Garcia en samen met joint venture
partners in Maleisi, Indonesi, Taiwan en
China. De twee nieuwe sleepboten worden Op 23 september opende de burgemeester van Rotterdam, de heer Ahmed Aboutaleb, het nieuwe
de eerste in de vloot die op LNG varen. hoofdkantoor van KOTUG SMIT TOWAGE. Het kantoor is gevestigd in het gebouw Las Palmas aan
de Wilhelminakade 300 in Rotterdam. Vanuit Rotterdam worden de operationele activiteiten in 11
Tschudi heeft de twee Platform Supply havens en op de regiokantoren in Antwerpen en Hamburg ondersteund en kunnen deze verder
Vessels (PSV) World Emerald en World worden uitgebouwd aldus Ren Raaijmakers, CEO van KOTUG SMIT TOWAGE foto: Kloet

Lekko nr. 365 November 2016 257

De Spaanse sleepboot VB XALOC foto: M.H. Lafuente De Poolse sleepboot STRAZAK 26 foto: Bogazici

(dg) meters. Ze wordt aangedreven door twee
Caterpillar 3516 C/HD dieselmotoren van elk
2.100 kW bij 1.600 toren en twee Schottel
SRP 1515CP roerpropellers met een diameter
van 2,6 meter in straalbuizen. In verband
met de inzet in een zone 2 LNG omgeving
is ze naast de speciale blusvoorzieningen
voorzien van explosievrije dekuitrusting,
een gas- en zuurstof detectiesysteem,
brandalarmsysteem, explosievrije verlichting
en elektrisch systeem en een 25 m3 grote
tank met schuimvormend middel.
Spanje
Door Astilleros Zamakona werd onlangs de
Voith sleepboot VB Xaloc overgedragen.
De sleepboot werd door Boluda, in samen-
werking met de werf en Robert Allan
ontwikkeld. Ze is bestemd voor havensleep-
werk, assistentie en escort werk.
Ze meet net onder de 500 brt en heeft de
afmetingen van 31,57 x 12,80 x 4,70 x 6,63
(dg) meter. De twee MAK motoren geven een
vermogen van 7.600 apk. / 5.600 kW bij
750 toeren.
Ze drijven twee Voith 32R5/265-2
propellers aan. De snelheid 13,6 knopen.
De trekkracht is 80 ton. De sleeplier
heeft een remkracht van 200 ton. Het
indirecte sleepvermogen is 110 ton bij 10
knopen. Er zijn twee bluspompen met elk
een capaciteit van 1.450 m3/u. bij 14 bar
genstalleerd.
Ze voeden twee water-, schuim kanonnen.
De accommodatie is geschikt voor 8
personen. De sleepboot is de eerste van
een serie nieuwe sleepboten voor Boluda.

P.O. Box 230, 1970 AE IJmuiden Internet: www.iskestugs.nl

P.O.+Box
Tel. 31 230, 1970
255 56 19 AE
01 IJmuiden Internet:
E-mail: www.iskestugs.nl
chartering@iskestugs.nl
Tel. 24 hrs: + 31 255 56 19 01 E-mail: chartering@iskestugs.nl

258 Lekko nr. 365 November 2016

Sleepvaart- regering heeft bepaald dat de veerboot
geborgen moet worden uit piteit met

en Bergingsnieuws
de slachtoffers. Shanghai Salvage is
verantwoordelijk voor de berging.
De bedoeling is het wrak in zijn geheel
met behulp van drie drijvende kranen en
De DUC Marine Group uit Urk en KOOLE De veerboot zonk in 2014 waarbij 300 luchtkasten naar het wateroppervlak te
MAMMOET Salvage hebben eind september personen, voornamelijk schoolkinderen, tillen waarna het op een afzinkbaar ponton
een samenwerkingsovereenkomst gesloten om het leven kwamen. De Zuid Koreaanse moet worden gezet. Hiervoor moeten eerst
voor duik- en bergingswerk. Henk Kapitein,
CEO van de DUC Marine Group zegt dat
deze stap belangrijk is in de ambitie om
een internationale speler te worden in de
bergingswereld. Inmiddels heeft DUC het
nieuwe DP-2 MPSV Solution in gebruik
genomen waarmee men ook diensten wil
aanbieden in de bergingssector. Meer over
dit vaartuig in een volgende Lekko.
DUC Marine Group bestaat 30 jaar en heeft
ruime ervaring met duik en bergingswerk en
bij onderhoud van offshore constructies e.d.
Paul Koole, eigenaar van KOOLE MAMMOET
Salvage zegt over de samenwerking dat
het voor Koole belangrijk is om de ervaren
duikers van DUC Marine Group in te kunnen
zetten en gebruik te kunnen maken van De SOLUTION van DUC aan het werk foto: DUC Marine Group
de specialistische duikapparatuur van het
bedrijf.

Bergingen
Een snelle berging bij Nacala in Mozambique
door sleepboten van Kotug. Op 8 september
werd daar het vrachtschip Gladiatorship
(2010) vlotgetrokken. De 190 meter
lange bulkcarrier liep kort voor hoog water
vast. Door snel ingrijpen wist men het
schip binnen twee uur weer vlot te krijgen
waardoor de bulkcarrier geen schade heeft
opgelopen. In Nacala zijn de RT Spirit en RT
Magic gestationeerd.

Meer tijd kost de berging van de veerboot

Sewol voor de kust van Zuid Korea. KOTUG Salvage bij de berging van de GLADIATORSHIP foto: KOTUG

18 stalen balken onder het schip worden

aangebracht. In juni lukte het de bergers de
romp zodanig op te tillen dat de eerste balk
onder de boeg van het schip kon worden
geschoven en eind oktober waren 14 balken
aangebracht. De berging heeft tot op heden
met veel vertraging en tegenslag te maken
vanwege de sterke stroming en slechte
weersomstandigheden maar is misschien
ook wat ambitieus. Het was de bedoeling het
wrak medio augustus boven water te halen,
maar dat gaat gezien de voortgang zeker niet
meer lukken. Momenteel wordt al gesproken
van medio volgend jaar. Ondertussen
De berging van de SEWOL gaat moeizaam verslechtert ook de toestand van het

Lekko nr. 365 November 2016 259

 moeten worden gezien alle vertragingen en
tegenslagen.
Het werkplatform Sea Worker, dat zonk
voor de Deense westkust wordt gesloopt,
berging leek niet meer mogelijk. Het platform
raakte op drift op 27 januari dit jaar toen
de sleepverbinding brak tijdens een zware
storm. Ze strandde en kapseisde enkele
dagen later. Smit heeft de brandstof uit
het eiland verwijderd en het Belgisch -
Nederlandse bedrijf DISA is begonnen om
Walsa Lass en Seazip 3 gecharterd voor
deze klus. Verder is de bok Cormorant van
Multraship onderweg naar Denemarken.
Bergers van Scaldis hebben het laatste
deel van de Flinterstar verwijderd. Nadat in
juni het voorschip was geborgen (zie Lekko
363), werd op 5 september het achterschip
met de opbouw en machinekamer uit
het water getild. De restanten zijn op een
ponton geplaatst en naar Gent vervoerd
om te worden verschroot. Het onderzoek
naar de schuldvraag is nog in volle gang
en het is daardoor nog niet duidelijk wie er
uiteindelijk voor de kosten van de berging
opdraait. Vooralsnog ligt het prijskaartje
bij de Belgische regering, maar die wil de
bergingskosten verhalen op de eigenaar van
het schip.

Schipbreuk
Op 15 september is het Chinese
containerschip Gang Tai Tai Zhou (1994)
gestrand op de kust van Kinmen Island
nabij Xiamen in China. Het 241 meter lange
containerschip sloeg van haar ankers tijdens
een zware storm en ligt hoog en droog op
de rotsige kust aldaar. Door de stranding
is er schade ontstaan aan de romp van
het schip en is er brandstof in het water
terecht gekomen. Rond het schip werden
olieschermen gelegd om het verspreiden van
de vervuiling te voorkomen. Het schip was
ongeladen tijdens de schipbreuk.

Voor de Siciliaanse oostkust is het

De gezonken ATB sleepboot NATHAN E. STEWART foto: US Coast Guard
wrak. De Sewol ligt op meer dan 40 meter
diepte. De kosten van de berging werden
aanvankelijk geschat op 72 miljoen dollar,
maar deze inschatting zal zeker bijgesteld
de Sea Worker nu ter plaatse slopen. De
werkzaamheden moeten in het voorjaar van
2017 zijn afgerond. Men heeft de Offshore
Beaver, de voormalige Union Beaver, de
vrachtschip Mustafa Kan (2009) gekapseisd.
Op 23 september werd alarm geslagen toen
het schip plotseling water maakte. De 16
opvarenden werden gered door de Italiaanse
kustwacht. Het met kunstmest geladen schip
was onderweg van Senegal naar Kroati.
De 136 meter lange Mustafa Kan bleef
onderste boven drijven. Ze werd door de
Griekse sleepboot Med Fos op sleeptouw
genomen die haar op heel lage snelheid naar
Griekenland heeft gebracht. Als oorzaak wordt
het schuiven van de lading aangegeven.

De Fairmount Sherpa heeft 12 augustus de

bulkcarrier Silverstar (1999) op sleeptouw
genomen. Het schip voer in ballast en
bevond zich met machineproblemen in
de Straat van Malakka, zon 180 mijl ten
noordwesten Port Kelang in Maleisi. Door
de Fairmount Sherpa werd een bergingsteam
aan boord van de bulkcarrier gezet die de
bemanning heeft geassisteerd bij het maken
van de sleepverbinding. Vijf dagen later werd
het 177 lange schip afgeleverd in de haven
van Singapore waar ze door plaatselijke
Brand op de CCNI ARAUCO in de haven van Hamburg foto: Andreas Hoppe sleepboten bij de werf werd afgeleverd.

260 Lekko nr. 365 November 2016

Voor de Canadese westkust, nabij Bella
Bella Island, liep 13 oktober de ATB
sleepboot Nathan E. Stewart met de ATB
combinatie DBL 55 vast op de rotsen van
het Edge rif. De met ongeveer 225 ton
brandstof geladen sleepboot raakte lek
waarbij een onbekende hoeveelheid olie in
het water terecht is gekomen. De Nathan
E. Stewart bleef aanvankelijk gedeeltelijk
hangen in de ATB koppeling van de bak
maar zonk later naar een diepte van 9
meter. De zeven bemanningsleden van
de sleepboot konden veilig van boord.
De 87 meter lange bak was ongeladen
en werd naar een veilige ankerplaats
gesleept. Om schade aan het milieu te
voorkomen zijn direct na het incident
oliebestrijdingsvaartuigen naar de Nathan E.
Stewart gestuurd en werden olieschermen De SAAM TACUATE in actie bij de tanker BURGOS foto: Luis Monroy
rond de sleepboot gelegd. Resolve Marine
Group is ingeschakeld voor de berging. Om De Nathan E. Stewart werd in 2001 overgenomen door Kirby Offshore Marine
milieuschade en schade voor de visindustrie gebouwd als Ludwig E voor de Modern Corp. uit Texas, de huidige eigenaar van
te voorkomen is het varen in die regio aan Continental Construction Co. In 2007 werd de sleepboot. Ze is uitgerust met twee
strenge regels gebonden, de combinatie ze door K-Sea aangekocht en kreeg haar Cummins dieselmotoren met een totaal
voldeed hieraan en mocht de afgelegde huidige naam. In 2010 werd ze verbouwd vermogen van 3.400 apk. De sleepboot is
route volgen. tot ATB sleepboot. K-Sea werd in 2011 30 meter lang en 9,5 meter breed.

Brand
Door laswerkzaamheden brak op 1
september brand uit in het ruim van het
containerschip CCNI Arauco (2015). Het
300 meter lange in Liberia geregistreerde
schip lag afgemeerd aan de kade in
Hamburg. De brandweer rukte uit met groot
materieel en enkele blusboten werden naar
het brandende schip gestuurd. Door de
blusboten Oberspritzenmeister Repsold en
Branddirektor Krger, de Neuwerk en de
sleepboot Bugsier 18 werd de romp gekoeld.
In de nacht van donderdag op vrijdag werd
het ruim enkele keren met CO2 gevuld.
Hierdoor nam het vuur af, maar het lukte
niet de brand onder controle te krijgen. De
brand woedde onder in het ruim, zon 20
meter onderdeks vlak achter de opbouw
van het schip en was moeilijk bereikbaar.
Uiteindelijk is er 5 ton water en schuim in
het schip gepompt en was de brand 4 dagen
na het uitbreken volledig geblust. Er waren
geen containers met gevaarlijke lading in de
directe omgeving van de brand. Het schip
is na de brand naar Blohm + Voss gesleept
voor reparatie.

Op 19 september ontstond brand in enkele

containers aan boord van het containerschip
Wan Hai 307 (2002). In de omgeving van de
brand zouden ook containers met gevaarlijke
stoffen staan. Toen de brand ontstond
bevond ze zich ter hoogte van Hong-Kong.
De bemanning wist de brand niet onder
De BRUGGE werd ingezet bij een brand in de haven van Gent foto: KOTUG-Smit controle te krijgen en kreeg hulp van de

Lekko nr. 365 November 2016 261

De Spaanse sleepboot VB HISPANIA heeft de MODERN EXPRESS van Spanje naar Aliaga in Turkije gesleept. Daar wordt de autocarrier gesloopt. Het
transport vertrok 10 oktober en arriveerde 20 dagen later in Turkije. De MODERN EXPRESS kwam begin dit jaar in moeilijkheden in de Golf van Biskaje
en kon na een spectaculaire actie door SMIT Salvage worden geborgen foto: Juan Zamora

brandweer van Hong-Kong die het vuur
bestreed met behulp van blusvaartuigen en
sleepboten. Men wist de brand, die aan dek
op het voorschip woede, na enkele dagen
onder controle te krijgen. De schade bleef
beperkt tot de getroffen containers. De Wan
Hai 307 was geladen met 2.200 containers.
In 2007 was het schip ook betrokken bij
een incident, toen werd het bijna 200 meter
lange containerschip aangevaren door de
op drift geraakte bulkcarrier Alpha Action.
De aanvaring vond plaats voor de kust van
Japan. Hierbij ontstond een behoorlijke
schade net achter de opbouw.
De zwaar beschadigde tanker is op
sleeptouw genomen en naar de haven
van Veracruz gesleept waar de resterende
olie werd overgepompt. Pemex heeft de
laatste jaren regelmatig te kampen met
grote incidenten waarbij ook slachtoffers
te betreuren waren. In april jl. kwam een
groot aantal personen om bij een explosie
op de raffinaderij in Veracruz. In 2015
was er brand op een booreiland voor de
Mexicaanse kust en in 2012 en 2013
waren er explosies om gasterminals in
Mexico waarbij meer dan 50 mensen
omkwamen.
Een wat ongebruikelijke inzet was die van
de sleepboten Brugge en Braakman in
Gent. Daar werden op 13 september de
twee Kotug-Smit sleepboten ingezet bij
het bestrijden van een grote brand bij
een recyclingbedrijf voor ijzer en staal
in de haven van Gent. Voorafgaand aan
de bluswerkzaamheden werd eerst een
bulkcarrier van de kade weggesleept die
bedreigd werd door het vuur. Door de
sleepboten werd ook een watergordijn
gecreerd om te voorkomen dat de rook zich
zou verspreiden naar bewoond gebied in de
nabije omgeving.

Na een explosie brak 24 september brand

uit op de tanker Burgos (2005) van het
Mexicaanse staats olie bedrijf Pemex. De
tanker bevond zich op dat moment voor
anker voor de kust van Boca del Rio in
Veracruz in de Golf van Mexico. De 176
meter lange tanker was op dat moment
geladen met 12.000 ton olieproducten.
De 31 bemanningsleden konden veilig
van boord. Plaatselijke sleepboten en
brandweerkorpsen werden ingezet bij het
bestrijden van de brand en wisten het vuur
na zon 30 uur onder controle te krijgen. Het
heeft nog enkele dagen geduurd voor de
brand geheel geblust was. In totaal werden
vijf sleepboten en drie blusboten ingezet.
Volgens de eigenaren is er geen olie in zee
terecht gekomen. De brand heeft gewoed in Al weer een tijdje geleden ontvingen we een foto van de sloop van de v.m. SMIT LONDON, fotograaf
de voorste ladingtanks. is niet bekend, maar we wilden u de foto niet onthouden

262 Lekko nr. 365 November 2016

ZWERVER II
Al enige tijd geleden werd
de ZWERVER II opgeleverd,
onderstaand meer
informatie over het Multi
Purpose DP-2Support
Vessel van de HvS
Dredging Support BV
(HvSDS) uit Harlingen.
De Zwerver II werd gebouwd bij Scheepswerf
Gebr. Kooiman BV uit Zwijndrecht en werd
in nauwe samenwerking tussen HvSDS en
Kooiman ontwikkeld. Er werden een aantal
interessante innovatieve oplossingen bedacht
en doorgevoerd waardoor de Zwerver II de
top van het marktsegment kan bedienen.
Het schip is uitgerust met DP II, 4-punts
meersysteem, een golf compenserende lier
en een golf compenserende loopbrug ten
behoeve van het overzetten van personeel
op windmolens en platforms. Er is een kraan
van 510 ton/meter genstalleerd en een
conventionele kraan van 370 ton/meter. De
trekkracht van het schip ligt op ruim 60 ton,
wat uitzonderlijk is in deze klasse, met een
diepgang van slechts 2,7 meter.
De accommodatie is geschikt voor 17
personen. Dit aantal kan door middel van
De multifunctionele werkboot aan het werk bij een windmolen foto: HvSDS/ Flying Focus
de aanwezige accommodatie-containers
worden uitgebreid tot 21personen, zodat
naast de bemanning van het schip 12 man
gespecialiseerd personeel op het schip kan
werken en verblijven.
Ze wordt aangedreven door drie Mitsubishi
S12R-MPTAWdieselmotoren met een
totaalvermogen van 3.835 apk/ 2.820 kW bij
1.600 toeren. De motoren drijven twee vaste
schroeven in straalbuizen met een diameter
van 2 meter en een WM-6111 roerpropeller.
Verder zijn er aan de voorzijde twee AT-4011
roerpropellers genstalleerd van elk 400 kW.
De snelheid is 11,5 knopen, de trekkracht
60,3 ton.
Er staan twee Mitsubishi 6D24TC
generatorsets in de machinekamer van
elk 204 kVA - 230/400 V - 50 Hz. Twee
Mitsubishi S6R-MPTAW generatoren van
elk 605 kW verzorgen het vermogen voor
het hydraulisch materieel. Een Atlas-Copco
GA 22 compressor heft een capaciteit van
4.000 l./min en heft aansluitingen op het
dek, in de opslag en in de machinekamer.
De afmetingen zijn 35,10 x 15,00 x
4,07 x 2,70 / 3,00 (max.dg) meter. Het
dekoppervlak is 300 m2, de maximum
dekbelasting is 10 t/m2.
De HS Marine AKC-370 HE3 dekkraan voor
heeft een capaciteit van 10 ton bij een vlucht
van 20 meter, tevens uitgerust met een hijslier
van 13 ton met 80 meter staaldraad. De
Lagendijk Offshore LKB 510 T3-T1 kraan heeft
een capaciteit van 11 ton bij een vlucht van 23
meter. De hoofdlier heeft een capaciteit van
20 ton/ 40 ton, met 130 meter staaldraad en
is uitgerust met Constant Tension. De kraan
heeft de mogelijkheid om een jib toe te voegen
waardoor de vlucht 32 meter wordt. Deze jib
is voorzien van een 5 tons lier welke ook een
Active Heave compensation heeft van 2,5 ton.
De ankerbehandelingslier heeft een trekkracht
van 200 ton met 250 ton houdkracht en heeft
een trommel capaciteit van 1.000 meter,
64 mm staaldraad. De sleeplier heeft een
trekkracht van 100 ton en een houdkracht van
200 ton. Ze heeft een trommel capaciteit van
1.000 meter, 48 mm staaldraad.
De vier lieren voor het 4-punts meersysteem
hebben een trekkracht van 15 ton en een
houdkracht van 30 ton. Ze zijn voorzien van
450 meter, 24 mm staaldraad.
De Zwerver II is uitgerust met 200 tons
sleeppennen met vork, voor en achter, 150
tons geleide pinnen, een 250 tons boegrol
van 8 x 2 meter en een 250 tons hekrol
van 4 x 1,3 meter. Er is een moonpool van
2 x 2 meter en ze kan optioneel worden
voorzien van spudpalen van 15 meter met
een diameter van 600 mm. In het dek zijn
60 containersloten aangebracht ten behoeve
van 10 en 20 voet containers.
Een automatische boegdeur die hydraulische
1 meter kan worden uitgeschoven om
varend op zee water van dek te houden.
De midscheeps gemonteerde golf
compenserende Walk-to-Work loopbrug
LGAP 1420 kan golfhoogtes tot 1,6 meter
aan. De tankinhoud bedraagt voor de
brandstof 190 m3 en 50 m3 drinkwater.
Een machine voor het maken van drinkwater
heeft een capaciteit van 5 m3/24 uur.
Het schip is ontworpen en gebouwd onder
Bureau Veritas en zal gaan varen onder
Nederlandse vlag. Ze is breed inzetbaar in de
offshore markt bij bijvoorbeeld ondersteuning
van de baggerindustrie, anchor handling,
kabelleggen en het ingraven van kabels,
duikondersteuning, ROV-support enz.
Het Harlinger bedrijf heeft momenteel drie
moderne werkschepen, de Zwerver I (2007),
Zwerver II (2016) en Zwerver III (2011).
Lekko nr. 365 November 2016 263
Etcetera
Rectificaties
In Etcetera in Lekko 363 hadden we
een recensie van het boek Man van de
waterkant, de autobiografie van Ary Lels.
Per abuis hebben we zijn voornaam verkeerd
gespeld, als Arie Lels. Ook een verkeerde
naamsvermelding van Lenie Simons
Molenwijk in het artikel Meeslepende
Expressies, sorry daarvoor!
In Bergingsnieuws in Lekko 363 staat een
verkeerde foto van de Asterix. Op de foto
staat de tweede Asterix afgebeeld, het
slachtoffer in het artikel is de derde Asterix:
ASTERIX (no.21) (2) 2001 - heden
Geb. 2001. Werf: Risnes Sonner A/S.,
Noorwegen. 31 brt. Afm. 13,00 x 4,80 x
3,00 m. Scania, 552 apk. Solent Towage
Ltd., Southampton. 2013 naar Noorwegen,
2015 terug te Fawley aan de Solent.
ASTERIX (no.32) (3) 2013 - 2015
Geb. 2013. Werf: Damen Shipyards,
Hardinxveld-Giessendam (bn.5025111),
Stan Tug 1205. Afm. 13,06 x 5,28 x
2,30 m. 2 x Volvo. Solent Towage Ltd.,
Southampton. 2015 (30/03) gezonken.
In de vlootlijst van Gebr. G. & H. Bodewes
in Lekko 364 ontbraken twee sleepboten,
hieronder de gegevens:
COJA
Geb. 1922. Afm. 15,81 x 4,22 x 1,70 m. 1x
Appingerdammer Brons, 80 apk. 1922: Coja,
M.C. Menninga, Groningen. 1930 (07/08):
Jennie, N. v.d. Veen, Kampen. 1930 (22/08):
Coja, J.C. Bosma, Haulerwijk. 1955: Henmar,
H.P. de Jongh, Maasbracht. 1961 (27/06):
Henmar, W. de Ruijter, Hellevoetsluis. 1961
(14/10): Marie 6, Sleepdienst en Transportond.
G.J. Eerland Lcm.Zn., Rotterdam. 197..: Thor,
C.H. de Ridder, Nederhorst den Berg. 1986:
Thor, H. v.d. Tak, Almere-Buiten. 2004: Eerland
6, G.J. Eerland, Rotterdam. 2009: Grietje
Elisabeth, R. Veldhuizen, St. Nicolaasga. 2012:
Annabella, M.R. Veldhuizen, Langweer.
EL KARIM
Geb. 1963 (bn.473). 168 brt. Afm. 29,06
x 7,73 x 3,43 m. 4 e.w. 8 cil. K.H.D., 1.000
apk. 1963: Cherifienne, Marokko.
266 Lekko nr. 365 November 2016
Boeken en kalenders
FLYING FOCUS
Traditiegetrouw verschenen onlangs de
nieuwe edities van de 9 kalenders van het
maritieme luchtfotobedrijf Flying Focus.
Naast de al jaren bekende Visserij- en
Scheepvaartkalender kan er ook gekozen
worden uit de Wadden-, Texel-, Binnenvaart-
, Offshore-, Galewarning- , Lighthouse- en
Tug & Workboat kalender. De wereldwijd
populaire Galewarningcalendar is voorzien
van recente stormfotos gemaakt tijdens de
afgelopen winter, toen de Noordzee door
zeker 5 stormen geteisterd werd.
De kalenders zijn uitgevoerd met grote fotos
en begeleidende teksten Nederlands- en
De sleepboot MAAS, geschilderd door Lenie Simons-Molenwijk
Engelstalig. Het formaat van de kalenders is
30x38 cm en ze bevatten 12 maandbladen.
De winkelprijs is 18,50. Bij aanschaf van 5
of meer exemplaren geldt een interessante
korting.
Ook voor maritieme verjaardagskalenders
of fotoboeken kunt u bij Flying Focus
terecht. Alle producten zijn te bekijken
en te bestellen via www.flyingfocus.nl
Bel voor informatie over verkooppunten
of bestellingen met Flying Focus: 06-
53405751 of bezoek de website: www.
flyingfocus.nl
Rescue Tugs
Recentelijk verscheen wat gerust mag
worden betiteld als een opvulling van een
gat in de geschiedschrijving ter zee. Ian
Dear is de schrijver van The Tattie Lads dat
het verhaal vertelt van de Britse Rescue Tug
Service gedurende twee wereldoorlogen.
Hoewel het ogenschijnlijk niet zo lijkt
er is fragmentarisch het nodige materiaal
beschikbaar blijkt de Britse Dienst
Reddingssleepboten (een vrije vertaling)
in de geschiedschrijving zowel de officile
(de dienst viel onder de marine) als de
onofficile - volledig genegeerd.
Terwijl deze dienst toch een groot aantal
anders verloren schepen een veilige haven
heeft binnengebracht. Zoals bekend hebben
in de Tweede Wereldoorlog een flink aantal
Nederlandse sleepboten in Britse dienst

gevaren een aantal daarvan is helaas niet
teruggekeerd in de thuishaven.
De reddingsdienst werd in de Eerste
Wereldoorlog uitgevonden toen bleek dat
de duikbootoorlog de Engelsen een grote
slag toebracht. Er werd een provisorische
reddingsdienst opgezet die beschadigde
schepen van zee moest slepen. De
aangewezen sleepboten bleken voor het
grootste deel echter ongeschikt voor de
taak, waarvoor zij zich vaak ver buiten de
kust moesten wagen. Niettegenstaande
dit gegeven werden er toch resultaten
De bij Bodewes gebouwde EL KARIM bij vertrek uit Nederland in 1963 foto: Lekko
bereikt. De Britse overheid zag in dat er
betere schepen nodig waren. Een serie
zeesleepboten speciaal ontworpen voor dit
werk, de Saint klasse, kwam echter pas
laat in de oorlog gereed.
Onmiddellijk na de Eerste Wereldoorlog
werden er dan ook al weer een flink aantal
afgevoerd naar particuliere eigenaren.
De Rescue Tug Service raakte weer in de
vergetelheid waardoor bij de start van de
Tweede Wereld-oorlog in feite dezelfde
situatie bestond als ten tijde van de Eerste
Wereldoorlog. Het verschil was wel dat de
geleerde lessen snel weer boven water
konden worden gehaald. Probleem echter
bleef de geringe hoeveelheid in Engeland
beschikbare geschikte sleepboten.
Dat waren er precies vijf. En de modernste
Engelse zeesleepboot, de Neptunia, werd al
gelijk aan het begin van de oorlog tot zinken
gebracht.
De waarde van de sleepboten werd wel
ingezien trouwens want omstreeks 1944
was het aantal rescue tugs gegroeid tot
85 en de personele bezetting gegroeid van
54 officieren 318 bemanningsleden tot 604
officieren en 1602 bemanningsleden. In het
begin bleef het echter behelpen. De Duitse
inval in de Lage Landen en Frankrijk bracht
hierin verbetering want een aantal grote
zeewaardige sleepboten wist te ontsnappen
uit deze gebieden. En hoewel niet alle
boten geschikt waren voor de zwaarste
weersomstandigheden op de Noord-Atlantic
bracht het toch een aanzienlijke verlichting.
Verder werden een aantal boten gerequireerd
van particuliere eigenaren, terwijl er ook enkele
in het buitenland aangekocht konden worden.
Ook twee grote Zuid-Afrikaanse sleepboten
werden na terugkeer van de proeftochten
overgenomen. Al snel werd ook opdracht
gegeven tot nieuwbouw. De Assurance klasse,
gebaseerd op Salvonia en Neptunia, werd
besteld bij Cochrane. De 1.350 ipk sterke
Assurance kwam al in mei 1940 in dienst. Er
zouden er nog 20 volgen. Ook voor het heel
zware werk werd een serie boten ontworpen.
De Bustler-klasse was met 4.000 pk en 16
mijl snelheid bij uitstek geschikt voor de Noord-
Atlantic en het werk met zware objecten. De
eerste boot kwam in dienst in december 1941
waarna er nog zeven volgden.
Amerika verleende steun via het lend / lease
programma. Vanaf midden 1942 werden
onder andere 24 AT-boten geleverd, diesel-
electrisch, 1.875 rpk en een snelheid van 14
knopen. Ook werden een aantal sleepboten
uit het Empire bouwprogramma getrokken
en ingezet als rescue tug. Dat betrof
overigens niet allen de allergrootste typen
maar ook een aantal veel kleinere Empires.
Een kenmerk van de rescue tugs was
dat ze relatief zwaar bewapend waren
alhoewel niet in den beginne. Dat leverde ze
in een Amerikaans tijdschrift de benaming
gevechts-sleepboot op.
Lekko nr. 365 November 2016 267

In Hamburg vonden we nog een foto van een bij Bodewes gebouwde stoomsleepboot, de JASON van
Ewald Ottens uit Cuxhaven. Ze werd in 1913 gebouwd als MARIANNE foto: Dahll & Rohwedder
Het onderbrengen van de sleepboten onder
commando van de marine leverde nogal
wat problemen op aangezien de bemanning
veelal van de koopvaardij afkomstig
waren en dus niet bekend met militaire
werkwijzen. Daarnaast konden buitenlandse
sleepboten moeilijk rechtstreeks onder
de Britse marinevlag gaan varen. De
particuliere sleepboten werden dan ook
veelal onder management van hun eigenaren
geplaatst dan wel zoals in het geval van
de Nederlandse boten berederd door het
Engelse agentschap van Smit, Maclaren. De
vaarinstructies kwamen van de admiraliteit,
voor de communicatie werd een liason-
officier aan boord geplaatst en kreeg men
een aantal Britse kanonniers mee.
De bemanningen monsterden op een T124T
contract, verbasterd tot Tattie. Vandaar ook
de boektitel. De Nederlandse sleepboten
echter hielden hun eigen bemanning, met
Een Rescue Tug schiet een onbekend vrachtschip te hulp foto: coll. Ian Dear
268 Lekko nr. 365 November 2016
toevoeging van de liaison (verbindings)
officier en de kanonniers. In geval van nood
De ANTIC (Assurance class) tijdens de overdracht naar Nederlandse vlag foto: coll. Job van Eijk
GBP 19,99 (de E-books). www.bloomsbury.com
werd de bemanning aangevuld vanuit het
T124T bestand Een reden voor het zoveel
mogelijk intact laten van de bemanning was
gelegen in het erkende vakmanschap van de
Nederlanders. De Franse boten bijvoorbeeld
werden bijvoorbeeld voor een groot deel
bemand met volledig Britse bemanning.
The Tattie Lads is een belangrijke aanwinst
in de sleepvaartliteratuur. Niet alleen
worden acties beschreven, maar ook wordt
aandacht besteedt aan (de moeilijkheden
bij) het bemannen van de schepen, de
commandostructuren en de ontwikkeling
van de dienst. Ook zijn er verhalen van
degenen die aan boord waren. Het is alleen
in de Engelse taal verkrijgbaar. Het boek
is voorzien van noten per hoofdstuk, een
overzicht van de reddingssleepboten van
omstreeks 1942-1944, een bibliografie en
een volledige index. Er is dus voldoende
informatie voor verdere studie. Overigens
geeft de auteur aan dat de lijst met rescue
tugs niet geheel volledig is daar veel van de
oorspronkelijke documenten niet meer in de
archieven aanwezig zijn. Veel basismateriaal
kwam uit de archieven van de inmiddels
ontbonden - Engelse Deep Sea Recue Tug
Sailors Association, waardoor ook ander
materiaal kon worden opgespoord. In het
boek zijn een veertigtal fotos opgenomen.
NB: het boek wordt geleverd via gespecialiseer-
de boekhandels; ook kan men het via Internet
via Engelse boekhandels betrekken.
The Tattie Lads auteur: Ian Dear uitgever:
Bloomsbury Publishing 312 paginas- 40
fotos gebonden - 24 x 1 6 cm ISBN 978-1-
84486-401-0 ook verkrijgbaar als E-book en
als PDF-E-book. Prijs: GBP 25,00 (gebonden),
 Ron De Jong Beekhuijsen

De eerste reis van de We laten Trinidad achter ons en varen

richting Curaao. Beide slepen volgen ons

Zwarte Zee (deel 3)

met een gangetje van 7 knopen in een kalme
Caribische Zee.

Twee dagen later naderen Curaao waar we

Een dubbelsleep Op de Zwarte Zee werd intussen hard binnen lopen om brandstof, provianderen
Die dag ontvangen we bericht van Tug gewerkt om het sleepmateriaal aan dek te en dergelijke te bunkeren. De sleepdraden
om op normale snelheid (17,5 knopen) op halen voor onze volgende sleepreis. Er moest worden opgekort en de McLeod wordt
te stomen richting Port of Spain, Trinidad namelijk een zuiger en een SLT (voormalig om 15.00 uur overgenomen door haven
tot nadere orders, we gaan anker op. Om landingsvaartuig) worden versleept naar sleepboten en naar binnen gebracht.
11.00 uur passeren we het breakwater van Johnson Island, een atol nabij de Hawaii De Zwarte Zee blijft voor de haven van
Fayal, we stomen de Atlantic in en stellen Eilanden. De mannen komen na het sleep Willemstad gaande houden met de
de koers 224 graden (zuidwest) het weer klaar maken s avonds moe maar voldaan Caribean achter haar, we zullen Willemstad
is schitterend. Vrijdag bevinden we ons op terug aan boord. Beide objecten zijn nu klaar binnenvaren zodra er plaats is voor de
23-28 noord en 45-31 west en moeten even om te verslepen: de zuiger Caribean en de Caribean om af te meren. Laat in de avond
op een kar draaien. Er moet een verstuiver SLT McLeod. is het zover. De sleepboot Passaat maakt
verwisseld worden wat in een half uurtje vast achterop de Caribean en de sleepboot
wordt gedaan en daarna vervolgen we onze Woensdag 10 juli is het zeer vroeg dag, om Koraal voorop de zuiger. De Zwarte Zee
reis. De andere dag wordt er ook nog een 5.00 uur gaan we anker op en om 5.50 uur wordt losgegooid en het sleepmateriaal
brandstofleiding vervangen, en ook dit is snel wordt de Caribean vastgemaakt. Een klein wordt binnengehaald. De twee sleepboten
gebeurd. uurtje later wordt de McLeod door lokale zullen de zuiger naar binnenslepen. Wij
sleepboten bij ons gebracht en vastgemaakt. passeren om 23.30 uur Fort Amsterdam en
We naderen onze bestemming, maandag 8
juli om 10.30 uur komen we aan nabij Port
of Spain en gaan ten anker. We hadden bij
binnenkomst al een vrachtboot zien liggen
dat met haar gehele schip diep in het water
lag, ze leek wel zinkende. We kregen dus ook
direct een bericht van onze lokale agent dat
in verband met de zorglijke toestand van de
Panaghiotis, een Griekse vrachtvaarder, de
Lloyds surveyor had gevraagd of de Zwarte
Zee enige hulp kon verlenen, daar het schip
dieper wegzonk in de modder.

Vanaf de Zwarte Zee werd een telegram naar

Tug gezonden waarop wij direct antwoord
kregen: bunkeren in Port of Spain en laat
op de Panaghiotis n 6 duims en twee 3
duims pompen met toebehoren achter en De PANAGHIOTIS wordt leeg gepompt foto: coll. schrijver
ook enige bemanningsleden van de Zwarte
Zee, er zal ook nog materiaal vanuit Curaao
worden ingevlogen. De heer Hogenbosch zal
worden ingevlogen als bergingsinspecteur.
L.O.F. moet geregeld worden voordat alles in
werking zou wordt gezet.

Er moest ook voorzichtig worden gewerkt

omdat het gevaar bestond dat de
Panaghiotis zou scheuren, haar ruimen
2 en 3 stonden onder water. Nadat alle
zaken waren besproken werden pompen
overgebracht en ook gingen er vier
bemanningsleden van ons over op de
Panaghiotis. Te weten de 2e stuurman, 3e
Werktuigkundige, n matroos onder de
gage en n jongen van de technische dienst
voor de bediening van de pompen. De ZWARTE ZEE met de CARIBBEAN en MC. LEOD bij vertrek uit Curaao foto: coll. schrijver

Lekko nr. 365 November 2016 269


De reis met de CARIBBEAN en MC. LEOD gaat van Trinidad naar Honolulu foto: coll. schrijver
De ZWARTE ZEE maakt vast op de ELBE om bunkers over te geven foto: Bart Kuijsten
de Pontjesbrug en meren af aan de kade,
morgen is er weer een nieuwe dag.
Zaterdag ontmeren we om 1.20 uur van de
kade waar we tijdelijk afgemeerd lagen, en
om 2.15 uur meren we opnieuw af, nu bij
de Nieuwe Werf, waar we 295 ton brandstof
laden. s Middags om 13.15 uur komt de
loods aan boord en we verhalen een uurtje
later naar een ligplaats in de Nieuwe Haven.
Die middag krijgen we ook weer een lading
proviand aan boord, het is sjouwen en
zweten in de warme zomerzon op Curaao.
Na al dit werk zijn we, behalve de man van
de nachtwacht, allen gereed om de benen
te gaan strekken en een biertje te doen in
Willemstad, kortom er is genoeg te doen
voor iedereen op Curaao. Ook de volgende
dag (zondag) is het grootste gedeelte van de
bemanning vrij en kan er weer gepassagierd
worden, waar dan ook gretig gebruik van
wordt gemaakt. Wij die in de kombuis werken
vallen niet onder de stappers, we maken
gewoon onze uurtjes en zorgen voor thee,
koffie, ontbijt en middageten voor degenen
die niet de wal op zijn. Onze beurt is pas s
avonds na 19.00 uur, als we geluk hebben.
Morgen is het maandag en dan gaan we
270 Lekko nr. 365 November 2016
weer verder met onze reis, maar eerst een
Amstelbiertje aan de wal halen, aan boord
wordt namelijk niet geschonken onder de
achttien jaar.
Verder met de sleep
Maandag 15 juli is het weer zeer vroeg dag
voor de bemanning, om 6.00 uur komt de
loods aan boord en drie kwartier later liggen
we met de kop gemeerd, aan de boei. De
Caribean en de McLeod worden aangebracht
door twee havensleepboten. De bootsman
en zijn matrozen sluiten de voorlopers in
op de nylonrekkers van de Zwarte Zee. De
sleepboten Passaat en Koraal maken achter
op onze beide slepen vast, zij gaan fungeren
als stuurboten, we moeten namelijk door
een vrij nauwe havenuitgang weer in de
Caribische Zee zien te komen. We stomen
met de twee slepen naast elkaar de haven
uit en zodra we weer buiten de haven zijn
worden beide sleepdraden gevierd, de
Caribbean hangt verder achter de Zwarte Zee
dan de McLeod. De Passaat en de Koraal
hebben inmiddels losgegooid en nadat we in
dieper water zijn worden de slepen op lengte
gevierd. De wind is oostelijk 2 tot 3, een licht
golvende zee, op naar Cristobal in Panama,
alwaar we door het Panama Kanaal moeten
om naar onze bestemming op Johnson
Island, Hawaii, te varen. De snelheid op dit
reisje van Willemstad naar Cristobal ligt rond
de 180 mijlen per etmaal, ongeveer 7,5
knopen per uur.
Na dit reisje met schitterend weer, arriveren
we 19 juli te Cristobal. Om 15.30 uur
worden de sleepdraden opgekort zodat
beide slepen niet zo ver meer achter ons
hangen, en wij eventueel wat sneller koers
kunnen wijzigen. Dit in verband met de
drukte van het scheepvaartverkeer aan de
in- uitgang van het Panama Kanaal. Om
16.15 uur komt de loods aan boord en
een uurtje later wordt de L.S.T. McLeod
binnen de break waters overgegeven aan
een havensleepboot die haar naar de kade
in Cristobal zal brengen. Wijzelf gaan ten
anker buiten de vaarroute, met achter ons
de zuiger Caribean. Om 19.15 uur wordt
ook de Caribean overgegeven aan een
havensleepboot en kort daarna gaan we
anker op, om te Cristobal langs de kade af te
meren. Bij het meren aan de kade weigerde
de machine op achteruit, daar we op n
machine direct omkeerbaar manoeuvreren.
Met de andere machine die standby was,
kon niet meer gemanoeuvreerd worden,
omdat er geen werklucht meer was. Door
beide ankers te laten vallen en omdat er
reeds twee meertrossen waren uitgezet,
werd de Zwarte Zee afgeremd en kon schade
worden voorkomen. We liggen nu veilig
afgemeerd, en de vier bemanningsleden
die we achterlieten op de Panaghiotis te
Trinidad, keren weer terug bij ons aan boord.
De brandstof en watertanks worden weer
vol gestort voor de oversteek op de Stille
Oceaan (door de bevaren zeelui Pacific
genoemd). Er wordt s avonds nog even flink
gestapt in het Panamese, als we gaan varen
zullen we naar men zegt een weekje of vier
tot vijf op de lange deining varen.
De volgende dag vertrekken we weer. We
varen, na eerst in enkele sluizen te zijn
geschut, het Panama Kanaal door naar de
Pacific. Ook daar worden we weer geschut in
enkele sluizen en komen aan in Balboa, waar
we op de rede ten anker gaan. In Balbao
worden de Caribean en McLeod door twee
havensleepboten aangebracht, en op het
sleepgerei van de Zwarte Zee ingesloten.
Matroos Van Roon wordt overgezet op de
Caribean, hij is deze reis runner en zorgt voor
een goede communicatie tussen sleepboot
en sleep, op de McLeod varen geen mensen
mee. Zondag 21 juli om 13.25 uur wordt
het anker gelicht en vertrekken we richting
Johnson Island.
De Pacific
De eerste week vanaf Panama zit erop, het
is 28 juli, we hebben weer een gemiddelde
van 180 gesleepte mijlen per etmaal. Het
windje is variabel en een lange deining, je
wordt dus automatisch in slaap gewiegd in je
kooi. Dagelijks gaat natuurlijk ook de klok elf
tot dertien minuten terug, al naar gelang de
afgelegde mijlen dat etmaal.
Zondag 4 augustus; het is vandaag de
tweede week dat we op zee zijn, alles
gaat zijn gangetje. Aan dek wordt druk
gesopt, geschilderd en het sleepgerei
wordt elke wacht goed nagekeken, we
moeten de boel heel houden als het kan.
In de machinekamer, door de dekdienst
ook vetloods genoemd, loopt ook alles
gesmeerd.
De kok met zijn maat doen hun best om
het iedereen naar de zin te maken. Ik
herinner mij dat op zaterdag het meest werd
gegeten, eigenlijk gebunkerd. Het was vaste
prik: bruine bonen, kapucijners en voor de
afwisseling erwtensoep, en dit was ook de
maaltijd in de tropen op de zaterdag!
De bruine bonen en kapucijners werden door
de meesten voorzien van gebakken of rauwe
uien, zilveruitjes, augurk, piccalilly en niet te
vergeten uitgebakken spek met het daarbij
behorende vet. Vaak bleven er wel een paar
maaltjes bonen over, die dan meestal door
de hondenwacht, s morgens om 4.00 uur,
opgewarmd en genuttigd werden. Meestal op
de zondag, als we kip of biefstuk aten, draaide
onze ijsmachine (meegenomen van onze
eerste sleep, de British Peer) op volle toeren.
Onze derde week op zee, het is 11 augustus,
is het weer is buiig, de wind is N-N-O 4 tot 5
en we bevinden ons op 13-53 N en 140 W.
We maken nog steeds goede snelheid rond de
160/ 170 mijlen per etmaal. Op de sleep gaat
ook alles naar wens, de reis loopt op rolletjes.
Zondag 18 augustus, week vier zit erop. Alles
gaat zoals het de hele reis al gaat, zonder
problemen en je komt geen boot tegen
op die grote plas. Enige bemanningsleden
hebben van een lange pikhaak een vishengel
gemaakt, die werd voorzien van een lange
nylonlijn, stalen voorlopertje en een haak
met een uitgeplozen nylon als nepvisje. In
de namiddag rond koffietijd was de pikhaak
gebroken dus we hadden beet. Verderop aan
het eind van de lijn sprong een behoorlijke
vis steeds boven water. Na de boys in de
messroom een seintje te hebben gegeven,
werd de vislijn binnengehaald en de vis
belandde op het achterdek. Het hapje kreeg
de naam van Papagaaivis Koningsmakreel, ik
had zon vis nog nooit gezien. Er zat in ieder
geval vis genoeg aan want bijna iedereen
heeft ervan gegeten op vrijdag, visdag.
De reis gaat opschieten en de verwachting is
dat we aanstaande woensdag, 21 augustus
arriveren op locatie. We komen om 7.10 uur
aan Johnson Island (16-38 N en 169-25
W). Tegen 8 uur arriveert er een sleepboot
die de Caribean overneemt nadat deze is
losgegooid van de Zwarte Zee, het sleepgerei
wordt binnengehaald. Om 13.00 uur gaat
onze werkboot overboord en vijf man onder
leiding van de tweede stuurman gaan naar de
McLeod om de sleepverbinding uit te sluiten.
Om 14.15 uur wordt de McLeod ook
losgegooid en ook dit sleepmateriaal wordt
binnengehaald. Even later komt ook matroos
Van Roon weer aan boord, die immers op de
run meevoer op de Caribean. De sleepreis zit
erop, we hebben in totaal zon 6.600 mijlen
gesleept zonder problemen. Om 15.35 uur
stomen we weer, de log gaat overboord en
we laten Johnson Island, wat niet meer is
dan een atol met daarop raketten(?) achter
ons op naar het volgende karwei.
Verder over de Pacific
Donderdag 22 augustus, we zijn vanochtend
bij ons volgende karwei aangekomen. We
hebben gisteren een telegram gekregen dat
we onze kleine zuster, de sleepboot Rode
Zee van brandstof en water moeten gaan
voorzien. Wij zijn dus niet de enige sleepboot
die zich nabij de Hawaii eilanden bevindt.
De Rode Zee is ook met twee slepen vanaf
Trinidad naar Johnson Island onderweg
evenals de sleepboten Elbe en Tyne die ook
De ELBE krijgt bunkers foto: Bart Kuijsten
bij ons in de buurt zijn. We hebben opdracht
van Tug Rotterdam gekregen om later ook
deze sleepboten van de nodige brandstof te
voorzien. We zijn deze ochtend om 6.45 uur
bij de Rode Zee gearriveerd op positie 16-18
N en 165-43 W.
Gisteren en vandaag in de vroege ochtend
werden alle benodigdheden voor het
bunkeren op het achterdek klaargelegd.
Slangen voor brandstof en water zijn bij ons
aan boord reeds aangesloten, deze zullen
geborgd op een lange drie duims tros naar
de Rode Zee worden getrokken en door
haar bemanning ook op de brandstof en de
drinkwaterpunten worden aangesloten. De
Rode Zee zal wel eerst door de Zwarte Zee
vastgemaakt worden zodat we de slangen
niet kapot kunnen trekken.
Om 8 uur in de ochtend wordt de Rode Zee
vastgemaakt en we starten met bunkeren.
Het is schitterend weer met een licht
golvende zee. s Middags om 13.20 uur
stoppen we met water overgeven, we hebben
38 ton overgepompt, de slangen worden
losgegooid. Een half uurtje later wordt de
brandstofpomp gestopt. De Rode Zee heeft
71 ton meer in haar bunkers dus ze kan weer
even vooruit. De brandstofslangen worden
weer bij ons aan boord gehaald. Om twee
uur wordt losgegooid en even later is ons
sleepgerei binnen. Na drie lange stoten op
de misthoorn van beide schepen volgt eens
ieder haar eigen koers.
Onze koers gaat richting Honolulu op het
mooie Hawaii eiland Oahu, niet heel ver van
Lekko nr. 365 November 2016 271
Pearl Harbor, bekend uit de geschiedenis
van de Tweede Wereldoorlog, waar de
Jappen flink huishielden met de nodige
gevolgen. Na een etmaal op zee komen we
op zaterdagochtend vroeg voor de haven van
Honolulu aan. De toren met de tekst Aloha,
dat welkom betekent, valt mij als eerste op.
Hawaii
Zaterdag 24 augustus, vroeg in de ochtend
komt de loods aan boord. Om 07.30 uur
liggen we afgemeerd aan de bunkerpier want
de Zwarte Zee kan wel weer enige tonnen
brandstof gebruiken. Er wordt 375 ton
gebunkerd en er wordt ook geproviandeerd,
daarna verhalen we naar een ligplaats
dicht bij de stad. Er wordt rondgegaan door
onze 1e stuurman met een geldbriefje
want de benen mogen na een maand op
zee wel even worden gestrekt. Ieder die
niet noodzakelijk aan boord hoeft te blijven
gaat dit dan ook doen. Voor ons jonge
jongetjes is er niet zo gek veel te doen,
behalve rondkijken in de stad naar mooie
Hawaiiaanse meisjes en een Colaatje
of milkshake drinken in een van de vele
barretjes. Een alcoholische versnapering
is er hier niet te krijgen voor ons, je moet
21 jaar zijn om aan een biertje te komen,
maar we vinden het toch wel leuk en gezellig
hier. Ik denk maar zo, als je hierheen met
vakantie wil en lekker op Waikiki Beach in de
zon wil liggen, kost je dat heel veel geld en
wij lopen hier en het heeft ons niets gekost.
Het nadeel is wel dat wij zon twaalf uur per
dag in de kombuis en messroom moeten
werken, ook dit weekend. Maar geen gezeur,
we hebben genoten en je komt normaal
gesproken niet gauw met je vijftiende jaar op
Hawaii terecht zullen we maar denken. Maar
aan alles komt een eind.
Bevoorraden
Maandag vertrekken we weer, rond tien uur
in de ochtend komt de loods aan boord en
gaan we van de kant. We gaan wederom
richting de Rode Zee om nogmaals wat
brandstof en proviand aan haar over te
geven. Op de 1e wacht (20.00 uur tot 24.00
uur), rond half twaalf, arriveren we bij de
sleepboot maar er zal worden gewacht tot
daybreak voordat er wordt gebunkerd.
Om 6.50 uur is het zover en wordt de Rode
Zee op het voorschip vastgemaakt en om
7.10 uur beginnen we weer met brandstof
over te pompen. Alles gaat zeer voorspoedig
en we zijn om half tien klaar met bunkeren,
er is dan 51 ton brandstof overgepompt
op de Rode Zee. De bunkerslang wordt
losgegooid en scheep gehaald, om 9.50 uur
wordt de sleepverbinding losgegooid en we
272 Lekko nr. 365 November 2016
gaan op weg naar ons volgende rendez-vous.
We worden gedirigeerd naar de sleepboot
Tyne, ook met twee sleepjes onderweg naar
Johnson Island. Ze heeft dringend drinkwater
nodig, dus gaan we dit even bezorgen. Onze
kapitein en de kapitein van de Tyne maken
de afspraak dat wij aanstaande zaterdag om
6.00 uur ter plekke zullen zijn.
Zaterdag 31 augustus, na een paar etmalen
op halve kracht met mooi zomerweer te
hebben gevaren zijn we al vroeg aan de gang.
Om 6.00 uur wordt onze kleine zuster op het
voorschip vastgemaakt en beginnen we met
water overpompen. Ook wordt de werkboot te
water gezet en deze vaart diverse malen voor
wat boodschappen op en neer naar de Tyne.
Om half negen zijn we klaar met water geven,
25 ton zijn we armer, en op de Tyne kunnen
zij hun dorst weer lessen. Om 9.15 uur
wordt onze werkboot weer binnengehaald,
drie lange stoten op de misthoorns en weg
gaan we weer, op naar de volgende klus.
Het betreft nu de sleepboot Elbe die ook
met een zuiger en bak onderweg is naar
Johnson Island, we hopen zondagochtend
bij haar te zijn. Om vijf uur zijn we bij de
Elbe en om zes uur wordt vastgemaakt op
het voorschip. Nadat de bunkerslang weer
overboord is en op de Elbe scheep is gehaald
en aangesloten, wordt gestart met pompen.
Om elf uur is het karwei geklaard en zijn we
weer wat brandstof lichter.
De Zwarte Zee begint nu toch meer op
een bunkerboot dan op een sleepboot te
lijken. De bunkerslangen worden weer op de
binnengehaald en de sleepverbinding wordt
losgegooid. We maken nog een showrondje
nabij de Elbe voor de fotografen, en na drie
stoten op de fluit gaan we er vandoor. We
moeten opstomen richting Curaao, dus we
beginnen aan de terugreis.
Met de TYNE op sleeptouw
Maandag 2 september krijgen we bericht
van Tug Rotterdam om op onze Tyne vast
te maken en haar naar Curaao te slepen.
Ze moet daar dokken en zal, zoals het er nu
uitziet niet op tijd te Curaao zijn. Daar zij
nog steeds met een sleep onderweg is zal
de Rode Zee, die ook dicht in de buurt is
de beide slepen overnemen en afleveren op
Johnson Island. Bij aankomst van de Zwarte
Zee is de Tyne al bezig om haar slepen
over te geven aan de Rode Zee. Nadat dit
gebeurd is maken wij de vast op de Tyne in
de positie 10-11 N en 137-40 W.
We vieren de sleepdraad 600 meter en
gaan op stap met de sleepboot achter ons
aan, we hebben er al gauw de gang erin. s
Avonds rond acht uur wordt besloten om de
Tyne volle kracht mee te laten draaien, gang
is alles zullen we maar zeggen.
Zaterdag 07 september; sinds gisteren is
het weer buiig en een zuid zuidwestenwind,
we maken goede vaart en lopen zon
12,5 knopen dus een gang als een kogel.
Vrijdag varen we onder de Panamese kust
op een afstand van een mijl of twaalf. De
verwachting is dat, als alles goed gaat, we
de volgende dag in Balboa aankomen. Van
daar moeten we door het Panama Kanaal
om naar Curaao door te kunnen varen. We
genieten van het mooie weer met tropische
temperaturen.
Na aankomst gooit de Tyne los, we hebben
er ongeveer 3.525 sleepmijlen met de Tyne
opzitten. Om 8.00 uur laten we het anker
vallen op de rede van Balboa. Een uurtje
later is de loods aan boord en gaan we anker
op. Nog een uurtje later bevinden we ons in
de Miraflorissluis, met de Tyne (nu op eigen
kracht) achter ons. De Zwarte Zee en Tyne
worden beide in het midden van de sluis, elk
door vier locomotieven, in positie gehouden.
Altijd een mooi schouwspel om te zien.
Een half uurtje later verlaten we de sluis en
komen in de volgende sluis, de Pedro Miguel
terecht, waar hetzelfde ritueel zich afspeelt.
We verlaten ook deze sluis weer en stomen
het schitterende Panamakanaal in, het is
een plezier om hier te varen.
Aan het andere einde passeren we de
Gatunsluis waarna we om 16.00 uur in
Cristobal voor anker gaan. De Tyne passeert
ons, zij gaat op eigen kracht door naar
Willemstad waar ze nu ruim op tijd voor haar
dokbeurt zal arriveren. Wij blijven de nacht over
te Cristobal, een zeer drukke havenstad waar
je kunt shoppen, stappen en verder alle dingen
doen die Onze Lieve Heer verboden heeft, we
gaan vanavond even de benen strekken.
De ZWARTE ZEE met de TYNE op sleeptouw in
het Panama Kanaal foto: coll. schrijver
Algemeen plan Kooiman

264 Lekko nr. 365 November 2016

Lekko nr. 365 November 2016 265