Professional Documents
Culture Documents
December 2001 nr 12
ELECTRON
Maandblad voor de Nederlandse radioamateur
inhoud
ELECTRON In dit nummer...
Jaargang 56. Nummer 12 2001
Redactie
G.J. Huijsman, PA0GJH, hoofdredacteur
Eindredactie: vacature
A. Nijveld, PA0XAB, redacteur
A.N. van der Molen, PA3GCO, redacteur
G.J. Hekkert, PA3HCD, redacteur
Einde morse-examens in zicht
W.H. de Vries, PA0ME, redacteur
Leon Kusters, PA1LK, lid van het HB, beschrijft de stand van
Redactiesecretaris: zaken van een voor velen belangrijke zaak: de morse-exa-
W.J. van de Laar, PD2WLA mens. De teerling is geworpen.
Fazantstraat 4
2941 RB Lekkerkerk
Tel. (0180) 66 50 16
Fax (0180) 66 50 52
E–mail electron@veron.nl
492 Kerstpuzzel
Vaste medewerkers (techniek) Traditiegetrouw in dit laatste
J.A.J.M. Disselhorst, PA3ACJ; A. Dogterom, PA0EZ; nummer van het jaar weder-
A. Harteveld, PA1ARE; J.F.M. v.d. List, PA0JOZ;
D.W. Rollema, PA0SE; M.J.H. Simons, PE1RRT. om een originele Kerstpuzzel
Overige medewerkers
ontworpen door Hans, PA0CX.
493
W.J. v.d. Broek, PA0JEB; A. Butselaar, PE1AAP;
J. Evers, PA0CX; F.J.N. de Vroom, PA3FDC;
A.B.M. Hüsken, PE1KEH; G.J.H. van Kleef, PA0GVK;
M.B.L.F. Kolb-van de Ven, PA3GMK; M.C.P. Mandos,
Dag voor de Amateur
PA0MPM; P.M.H. Meijers, PA2PME; W.B. Mudde,
PA3GGM; B. Munneke, PA0MUN; C.H. Murre, 2001
PA2CHM; T. den Ouden, PA5TT; E. de Ruiter,
PA0OKA; T. Sprenger, PA3AVV; W.H. de Vries, Een terugblik
PA0ME; F.W. van Wijk, PA3BVD; P. van der Zalm,
PE1AHQ. op een zeer
geslaagde
Overname van artikelen en schema’s is slechts
toegestaan met schriftelijke toestemming van de DvdA
494
redactie. Aanbieders van artikelen en schema’s
ter publicatie worden uitdrukkelijk gewezen op
bepalingen van de Auteurswet.
Electron (ISSN: 0013-4767)
De verschijningsdatum is ± de 28e van de maand.
Sluitingsdatum voor alle kopij elke 28e van de
maand. Berichten bestemd voor de vaste rubrieken
sturen naar het adres van de daarbij vermelde me-
dewerkers.
Technische Notitie van PE1MIX
VERON
Vereniging voor Experimenteel Radio On- Eric Post, PE1MIX, is nieuw in het
derzoek in Nederland. Opgericht 21 okto-
ber 1945. In de VERON werden de oude groepje auteurs van deze rubriek.
amateurradioverenigingen NVVR, NVIR Hij vervolgt de eerdere notities
en VUKA opgenomen. De VERON is de
Nederlandse sectie van de International van Marc, PE1RRT, over een PIN-
Amateur Radio Union (IARU). Website: switch voor de RS9044. Is deze
www.veron.nl Toegangscode: 14075
schakeling ook te gebruiken op
Contributie 23 cm? Eric beantwoordt deze
De contributie is met inbegrip van het verenigings-
orgaan Electron en de bijdrage aan de plaatselijke vraag.
496
afdeling voor het jaar 2002: Gewoon lid € 35,00;
juniorleden (tot 18 jaar): € 25,00; gezinslid (zonder
Electron) € 12,50. Bij aanmelding als nieuw lid, voor
de 15e van de maand, ontvangt men Electron van
dezelfde maand. Bij melding van overlijden duide-
lijk aangeven als de nabestaanden Electron de rest
van het jaar willen blijven ontvangen.
Contributiebetaling s.v.p. na ontvangst van een ac-
ceptgirokaart.
Statuten staan op www.veron.nl. Ze kunnen ook
gratis worden aangevraagd bij de afdelingssecreta-
Ferrieten (4)
rissen of het Centraal Bureau van de VERON.
Aanmelding nieuwe leden, adreswijzigingen etc.: Dit voorlaatste deel gaat over het ontwerpen en
VERON, Centraal Bureau, analyseren van transmissielijn-transformatoren,
Postbus 1166, 6801 BD Arnhem,
tel. (026) 442 67 60. de toepassingsmogelijkheden ervan en de gren-
E-mail: veroncb@worldonline.nl zen waarbinnen zij inzetbaar zijn en natuurlijk
Giro 365900 t.n.v. VERON, Arnhem. over de rol van ferrieten daarbij.
DRINGEND VERZOEK
Wilt u bij onjuiste adressering of tenaamstelling
adressticker met verbeterd adres a.u.b. zenden aan:
Centraal Bureau VERON – Postbus 1166 –
6801 BD Arnhem – Holland.
501
Uitgave:
Koninklijke BDU Uitgeverij B.V.
Marconistraat 33, 3771 AM Barne-
veld, Postbus 67, 3770 AB Barneveld.
Tel. (0342) 49 49 11
Fax. (0342) 49 42 99 Nieuwe roepnamenlijst Landelijke Radio
Advertenties: en verder... 2001/2002 .......................511 Vlooienmarkt 2002 .......531
Advertenties dienen de 5e van de maand in ons Amateuroverleg ..............512 Cursus C in het
bezit te zijn om in aanmerking te komen voor
plaatsing in het nummer dat dezelfde maand wordt DvdA 2001 loterij...........494 VHF en Hoger ..................514 Rotterdamse .....................532
verzonden. Opdrachten voor commerciële adver- Collectieve Traffic Nieuws..................518 Zendexamens ..................532
tenties en/of advertentiemateriaal voor ’Electron’
zenden aan: Koninklijke BDU Uitgeverij B.V. Specia- abonnementen................505 Mededeling van In Memoriam ...................533
le Media Produkties. t.a.v. Arjan v.d. Bosch, Bibliotheeknieuws..........506 DIG-PA ................................525 Nieuwe leden...................534
Postbus 67, 3770 AB Barneveld.
Tel. (0342) 49 42 66. Fax. (0342) 49 42 99
Radioamateurisme speelt Vossenjagen.....................526 Radio AA ook een
absolute hoofdrol tijdens Komt U Ook? ...................528 VERON-service .................534
Website ramp....................................506 Zendamateurs Wie helpt mij ...................535
Een overzicht van de inhoud van ELECTRON,
inclusief foto’s in kleur is te zien op de website Van de HB-tafel...............507 Stoommobiel....................528 Contributie en
www.veron.nl/electron/. Doorgaans wordt dit Commissie Gehandicapte De VERON .........................529 acceptgirokaart ...............535
overzicht ca. 10 dagen vóór het verschijnen Radioamateurs (CGR)) ...508 VERON Servicebureau...530 Adverteerdersindex .......535
van het blad geplaatst.
NL-Post ...............................509 Radiobeurs ........................531
Tijdens de conferentie van IARU Region 1 (Europa – Afrika Bij alle tumult over het morse-examen wordt nogal eens
– Noord-West-Azië) in Lillehammer (1999) lag een concept over het hoofd gezien dat tijdens de WRC in 2003 méér
van de RSGB op tafel – M-XXX – dat de voorvader is van zaken voor radio-amateurs aan de orde komen. Voor de
de huidige aanbeveling M.1544. In de tekst van de RSGB HF-adepten wordt gewerkt aan een wereldwijde harmoni-
was onder meer verwoord dat kandidaten ’knowledge’ satie van 300 kHz in de 40-meter band. Er staat ook een
moesten tonen van o.a. ’operating skills’ en ’modes of verruiming van de regels voor het toekennen van roepna-
communication’. Dit RSGB-concept is in Lillehammer door men op de agenda. Misschien lukt het bovendien om we-
de algemene vergadering – die dit stuk unaniem accep- reldwijd wat gezamenlijke frequentieruimte voor radio-
teerde – niet beschouwd als een stap naar het afzweren amateurs en officiële hulpdiensten toegewezen te krijgen
van de morse-eis. Achteraf is over de exegese van M-XXX voor noodsituaties. Naast deze positieve zaken moeten
een vrij vervelende discussie ontstaan. Ná Lillehammer is onze vertegenwoordigers vanuit de IARU erg alert blijven
echter wel snel een internationale beweging op gang geko- op veel bedreigingen. Omroeporganisaties azen op HF-fre-
men om de examensnelheid – die niet in de RR is vastge- quenties tussen 4 en 10 MHz. En enkele satellietorganisa-
legd – te verlagen naar 5 wpm. ties jagen op frequenties in onze 70 cm band.
In 2000 was de conferentie van Region 3 (Midden/Zuid- Er blijft dus voor de IARU ná het morsebesluit nog voldoen-
Oost-Azië en Oceanië) in Darwin duidelijker. Daar werd klip de werk aan de winkel. Méér dan vroeger. Steeds meer ge-
en klaar besloten tot het advies om ná WRC 2003 géén gadigden verschijnen in steeds meer internationale verga-
morse-examen meer als eis te stellen voor de HF-banden. deringen om nieuwe wensen voor het frequentiespectrum
Een pikant detail was dat daar de vertegenwoordigers van te bepleiten. De IARU heeft daarom steeds meer oren en
de ARRL (met stemrecht vanwege enkele eilanden) nog te- ogen nodig om onze belangen te bewaken. Daarom is het
gen die aanbeveling stemden. Intussen ging het overleg ook van belang dat radiozendamateurs op alle banden
binnen een ITU-studiegroep over amateurzaken verder – met experimenten actief blijven.
waaraan ook IARU-mensen deelnemen. Daaruit rolde in Daarbij is het gebruik van een morsesleutel niet verboden,
april 2001 een verder aangepaste concept-aanbeveling en nog altijd onontbeerlijk bij moeilijke verbindingsom-
(RAM-QUAL) waarin voor het eerst ’theoretical knowledge’ standigheden in het HF-gebied. Sterker, er zijn belangrijke
van o.m. ’radiotelegraphy’ genoemd wordt als exameneis experimenten op veel hogere frequentiebanden die zonder
voor een amateurvergunning. Dit stuk is nu een officieel morse niet zouden lukken. Denkt u maar eens aan
voorstel voor de WRC onder het nummer ITU- R M.1544, VHF-UHF Microgolf DX-verbindingen via EME, aurora en re-
sedert het door hogere ITU-organen is goedgekeurd. genscatter. De vinding van Samuel F. Morse, voor het eerst
gebruikt in 1844, zal daarom bij zendamateurs niet in het
In oktober van dit jaar heeft de conferentie van Region 2 vergeetboek raken. Maar Morse-examens zijn ná 2003 in
(Amerikaans continent) plaatsgevonden in Guatemala. Eén ons land wel verleden tijd.
van de conferentiebesluiten is dat aanpassing van de RR
volgens dit laatste ITU-voorstel werd ondersteund. Léon Kusters, PA1LK
De prijzen
Het Hoofdbestuur en veel afdelingen
hebben weer mooie prijzen toege-
zegd, zoals:
Afdeling Hoekse Waard A52 VVV bon van
ƒ 25,00;
Afdeling Amsterdam een waardebon
ƒ 50,00 te besteden bij het Servicebureau;
Afdeling Bergen op Zoom A51, een bon
van het Servicebureau ter waarde van
ƒ 15,00;
Afdeling Midden-Limburg een derde-handje
met loerglas;
Afdeling Doetinchem A24 een waardebon
van € 15,00;
Afdeling Gouda A17 ƒ 25,00;
Afdeling Friesland Noord A14 stelt een prijs
beschikbaar van € 15,00;
Afdeling Schagen A57 een cadeaubon ter
waarde van € 15,00;
Afdeling Kennemerland een waardebon
6 10
9
De uiteindelijke simulatie
Als we aan de PIN-switch willen gaan re-
kenen moeten we deze op twee manie-
ren gaan bekijken. We gaan namelijk
zenden en ontvangen en het hoogfre-
quent gedrag tijdens deze twee situaties
is (zoals bedoeld) compleet verschillend.
In figuur 10 zien we het Puff-scherm tij-
dens zenden en in figuur 11 tijdens ont-
Fig.6: Puff vergelijking en vangen (beide voor 70 cm). Omdat in
golf stub Puff het aantal te gebruiken componen-
ten beperkt is, zijn alle spoelen opge-
bouwd uit zelfinducties van 0.5 nH in
een en een golf stub. Als we naar serie. Als er op een gegeven moment
de resultaten kijken zien we dat deze te veel componenten gebruikt moeten
voor de ontwerpfrequentie hetzelfde worden, is ervoor te kiezen de board-
zijn. Hier gaan we later gebruik van window te laten verdwijnen, waardoor
maken. We zien dat de rest van de de parts-window groter wordt. Het na-
curve niet hetzelfde is. Dit is logisch deel hiervan is dat het daardoor niet
omdat de golf stub voor een andere meer zo makkelijk is om de ontwerp-
frequenties b.v. een of een golf frequentie e.d. te veranderen (dit moet
lang kan zijn en zich daar dus hoogoh- dan telkens in een setup-file). Linksbo-
mig of laagohmig zal gedragen. Hier ven zijn in het plot-scherm de bere-
gaan we later bij de afregeling ook ge- kende resultaten te zien. Deze komen
bruik van maken. heel goed overeen met de resultaten
die aan een gebouwde PIN-switch ge-
De in de schakeling meten zijn. De oplettende lezer heeft
gebruikte componenten Fig.7: Vervangingsschema 3n3 condensator al gezien dat de stubs niet precies een
Nu we wat meer weten over niet ideale golf lang zijn. Deze stubs zijn zo bere-
componenten en het interpreteren van kend dat de schakeling het beste pres-
Puff gaan we nu over naar de vervan- compleet vervangingsschema boven en teert. Dat is natuurlijk een groot voordeel
gingsschema’s van de componenten die onder in het layout-scherm te tekenen. van een pakket als Puff, je kunt gelijk
in de PIN-switch gebruikt worden. Door nu componenten uit het onderste zien wat het wijzigen van een component
vervangingsschema te gaan verwijderen voor invloed heeft op de werking van de
Ontkoppelcondensatoren en Puff te laten rekenen kunnen we de schakeling. Als alle gebruikte componen-
Als ontkoppelcondensator gebruiken we effecten van deze componenten zien. Nu ten ideaal waren geweest waren ook de
exemplaren van 1 nF, van b.v. Philips, blijkt dat we het vervangingsschema zo stubs precies een golf lang! In de prak-
deze zijn na bestudering van de datas- kunnen vereenvoudigen dat we de con- tijk is de lengte deze stubs experimenteel
heets in berekeningen te vervangen densator kunnen vervangen door een se- bepaald omdat we ook nog te maken
door een zelfinductie van 1 nH in serie rieschakeling van een spoel en een con- hadden met invloeden van printsporen
met de 1 nF. Philips geeft op dat de con- densator, dit met minimale effecten op e.d.. Als we in figuur 10 het plotscherm
densatoren beneden de 1 GHz als ideaal het hoogfrequent gedrag. Dit is goed te bekijken zien we daarin een aantal bere-
te beschouwen zijn, in de praktijk zijn ze zien in het plot-scherm rechtsonder in fi- kende getallen staan. Bovenaan staat
ook op 23 cm nog perfect bruikbaar. guur 8. Hier zien we de demping terug in S34, met hierachter een aantal getallen.
Voor betrouwbaarder resultaten heb ik de twee bovenste lijnen (nagenoeg 0 dB) Als eerste een (in deze schakeling) dem-
echter wel met het vervangingsschema en de SWR (reflectiedemping) in de twee ping en daarachter een hoek. In deze
gerekend. onderste. Deze ontlopen elkaar maar zeer hoek, de fase draaiing, zijn we nu niet
weinig en is het dus mogelijk en veel geïnteresseerd. Wat voor ons wel interes-
Koppelcondensatoren makkelijker om met het vereenvoudigde sant is, is het dB getal. Er staat: S34 –0,11
Als koppelcondensator gebruiken we een schema te rekenen. We houden nu een dB; dit wil zeggen dat de demping van
3n3 condensator van Kemet, met het simpele serieschakeling over van 881 pH het signaal tussen poort 3 en poort 4 (zie
pakket Kemet_sp(ice) van deze fabrikant en 3.3 nF. In de parts-window
zijn we in staat om een vervangingssche- is ook een 0 Ω component
ma uit te rekenen voor deze condensator aangemaakt. Dit is een, hoog-
met de componentwaarden die bij één frequent gezien, ideale draad-
bepaalde frequentie horen. In figuur 7 is brug om het vervangingssche-
dit schema te zien met de waarden voor ma makkelijker te kunnen te-
23 cm waar we de PIN-switch uiteindelijk kenen. Doordat deze ideaal is
willen gebruiken. Het lijkt een heel inge- heeft deze weerstand geen ef-
wikkeld schema maar als we dit in Puff fect op de uiteindelijk bere-
zetten en er aan gaan rekenen dan blijkt kende resultaten.
dat we diverse componenten weg kun-
nen halen omdat deze niet zo veel in- Resterende componenten
vloed hebben op de frequentie waar we In figuur 9 zijn de gebruikte
de condensator willen gebruiken. Figuur vervangingsschema’s van de
8 zal dit een stuk duidelijker maken. In PIN-diodes te zien. Deze zijn
het bovenste gedeelte van de layout-win- op dezelfde manier tot stand
dow zien we het complete vervangings- gekomen, de componenten in
schema, in het onderste gedeelte het uit- het vervangingsschema met
eindelijke vervangingsschema wat later een minimale invloed zijn
gebruikt wordt bij het rekenen aan de weggelaten. De waarden in
PIN-switch. Ik ben begonnen met een de vervangingsschema’s zijn Fig.8: Puff berekening aan de 3n3 condensator
Fig.10: Gedrag 70cm PIN-switch tijdens zenden Fig.11: Gedrag 70cm PIN-switch tijdens ontvangen
De metingen
den gebruiken zou deze demping al een voor zijn inspanningen om mijn kladjes
10 dB (berekende dB’s!) hoger liggen, dit Het heeft weinig zin om hier in detail op en vage bestanden om te zetten in de
is echter een dure oplossing! Met de in te gaan. Maar een aantal zaken wilde mooie en overzichtelijke figuren die bij
meegeleverde onderdelen moeten we ik toch even onder de aandacht bren- dit artikel staan.
het met deze resultaten doen. Hebben gen. De afregeling gaat het beste met Zonder zijn werk zou dit artikel over een
we de hoge schakelsnelheid niet nodig een ruisbron of sweepgenerator en een jaar nog niet gepubliceerd zijn!
(b.v. als we geen packet willen doen) spectrumanalyser. Succes met de knutsels!
kunnen we voor grotere vermogens ook Een analyser met ingebouwde tracking- Eric Post, PE1MIX
een coaxrelais gaan gebruiken. Een goed generator is natuurlijk nog veel mooier.
coaxrelais heeft al snel een sperdemping We kunnen met deze apparatuur meteen Literatuurlijst
van meer dan 50 dB. zien waar de dippen en pieken liggen en – Electron mei 1999
of we naar boven of beneden moeten in – Electron April 2001
Wijzigingen 23 cm versie frequentie. Met een meetzender en ge- – Communications Components
Ten opzichte van de 70 cm versie is er voelige powermeter gaat het ook wel Designers Catalog HP
niet zoveel veranderd. De smoorspoel maar is het een stuk lastiger en langduri- – RF and Microwave semiconductors
van 330 nH is, zoals reeds besproken, ger. We kunnen met de metingen goed databook Macom
vervangen door 2 exemplaren van gebruik maken van het feit dat de ge- – PIN-diode handbook V2 Microsemi
47 nH in serie. Hiervoor moet dan wel bruikte golf stubs zich voor een ande- – Passive components CD 1996 Philips
een stukje lak weggekrast worden tussen re frequentie als golf stubs gedragen.
de 3n3 condensator en de PIN-diode. De Het is namelijk op de analyser veel mak- Gebruikte software
montage is in detail te zien in figuur 14. kelijker om de frequentie van de dips te – Puff 2.1
De eerste stub krijgt een lengte van bepalen dan om de frequentie met de – Kemet Spice 1.85
11,2 cm (dit is de stub direct aan de ver- minste demping uit te zoeken! – RFTools 7/87
mogens PIN-diode), de tweede krijgt een Bekijk dit maar eens in een van de figu-
lengte van 9,8 cm. ren. Als we dan de PIN-switch eenmaal Geraadpleegde sites
op de juiste frequentie werkend hebben, – http://www.kemet.com
Bewerk de coaxjes op de volgende ma- kunnen we met een meetzender en een – http://www.epcos.com
nier: powermeter de exacte resultaten gaan – http://www.semiconductor.agilent.com
Strip de coax tot de buitenmantel (inclu- bepalen. Bedenk bij de metingen dat b.v. – http://www.its.caltech.edu/~
sief de buitenisolatie) de aangegeven de uitgang van een ruisbron wel eens mmic/puff.html
lengte heeft. niet precies 50 Ω kan zijn en hierdoor de – http://www.coilcraft.com
1. Verwijder nu aan de uiteinden de bui- meting dus kan beïnvloeden. Kwistig ge- – http://www.macom.com
tenisolatie over ± 3 mm en vertin de bruik van verzwakkers helpt met het
buitenmantel rondom. Dus de buiten- goed houden van de SWR in de meetop- Verkrijgbaarheid
mantel niet terugslaan! stelling en dus het betrouwbaar houden Puff is o.a. verkrijgbaar bij UKW-berichte
2. Strip nu de binnenader en laat tussen van de resultaten. Ook is het zaak om (ukwbericht@aol.com) voor een prijs van
de kern en de afscherming 1 mm iso- pluggen en verlooppluggen van een goe- ± DM 40 inclusief het handboek met wat
latie zitten. de kwaliteit te gebruiken die ook ont- voorbeelden.
3. Soldeer de stubs op de print met de worpen zijn om op deze hoge frequen- De bouwpakketten en de diverse oude
rand van de afscherming gelijk aan ties nog te voldoen. ATF-materialen zijn (zolang de voorraad
de rand van het massavlak. De BNC-connectoren voor b.v. netwerk- strekt) verkrijgbaar bij amateurmuseum
4. Een kleine verschuiving heeft al (een toepassingen laten het doorgaans al snel Jan Corver in Budel, ws19@iae.nl of via
kleine maar merkbare) invloed op de afweten! telefoon op 0495-430342.
werking van de schakeling! Amateurs
met de hiervoor benodigde appara- Conclusie
tuur kunnen door schuiven met de
stubs de werking optimaliseren.
Zoals uit bovenstaande gebleken is,
is het inderdaad mogelijk om de
Overzicht Technische
RS9044 PIN-switch ook voor
23 cm in te zetten. In de
Notities van PA0EZ
praktijk zal dit uitstekend Omdat ik vaak vragen krijg waar in Electron ik een
voldoen mits we met niet al bepaald onderwerp heb besproken, heb ik een over-
te grote vermogens werken. zicht gemaakt van de onderwerpen per notitie. Het is
Eventuele vragen of opmer- te vinden op
kingen graag via email naar http://people.a2000.nl/adogtero/notities.htm
pe1mix@amsat.org.
Ik wilde afsluiten met het be- PA0EZ
Fig.14: Montage smoorspoelen 23cm PIN-switch danken van Paul, PE1BXL,
De analyse van deze 1:1 balun is een- Over elk antenne ’been’ (Rant / 2) vinden
voudig. Over de belastingsweerstand we hiervan de helft terug, dus ca. 35 V.
staat een spanning u en er loopt een Gebruiken we voor onze balun een 36
stroom i. Er geldt mm ringkern van 4A11 ferriet, dan vin-
den we hiervoor in tabel 1 een AL-waar-
Rb = u/i de van 940. Met behulp van formule 8
vinden we de vormfactor F:
Elke impedantie in figuur 14 wordt op Fig. 15. Symmetrische antenne met coaxvoeding
dezelfde manier gekarakteriseerd door F = µ0 ˙ A / l = AL / µi
de stroom die er doorheen loopt en de = 940 .10-7 / 700
spanning die er overheen staat. In figuur Hoeveel vermogen er aan de coaxman- = 1,34 .10-9
14 zien we bijvoorbeeld dat de genera- tel wordt afgegeven hangt af van de
tor bij een spanning u, een stroom i le- lengte daarvan, maar we kunnen ons Uit formule 14 volgt dan de toepassings-
vert. De generator ziet daarom een in- vervelende situaties voorstellen wanneer factor op 1,5 MHz:
gangsimpedantie deze lengte een zodanig verband heeft
met de golflengte waarop we werken, AZ(1,5MHz) = F ˙ µC(1,5 MHz)
Zin = u/i = Rb dat in de buitenzijde van de mantel een = 1,34 ˙ 10-9 ˙ 916
grote stroom gaat lopen. = 1227 ˙10-9
We vinden hier dus de verwachte imped- Ter voorkoming van alle genoemde on-
antietransformatie tussen in- en uitgang plezierige situaties bij zenden en ontvan- We wikkelen de RG58-coax 5 maal om
in de verhouding 1:1. gen moeten we dus de buitenmantelstro- de ringkern en verkrijgen dan op de fre-
men onderbreken (zo klein mogelijk ma- quentie van 1,5 MHz, een buitenmantel-
Op dezelfde wijze zien dat de transmis- ken). Een goede oplossing hiervoor is de impedantie van:
sielijn een stroom i voert terwijl er een toepassing van een 1:1 balun, die in
spanning u over staat. Voor een reflectie- deze toepassing ook wel als ’mantel- Zm = ω ˙ n2 ˙ AZ(1,5MHz) = 289 Ω
vrije afsluiting dient de transmissielijn stroom-smoorspoel’ wordt aangeduid.
daarom een karakteristieke impedantie Deze waarde is ruim 11 maal zo groot
te hebben: De 1:1 transmissielijn-transformator kun- als de impedantie hieraan parallel
nen we gemakkelijk tot stand brengen (Rant / 2 = 25 Ω). De mantel speelt dus
Z0 = u/i = Rb door de voedingscoax aan de antenne- nauwelijks meer een rol in het impedan-
zijde een aantal malen door een ferriet- tieverhaal.
De karakteristieke impedantie van de ringkern te halen. Zoals we eerder al op- Bij hogere frequenties wordt dit alleen
transmissielijn dient dus gelijk te zijn aan merkten heeft de voedingscoax heeft maar beter en hiermee hebben we dus
de belastingsweerstand. hier geen last van, omdat het totale veld een effectieve scheiding aangebracht tus-
binnen de kabel blijft, of die nu recht is sen de antenne en de voedingskabel en
De bovenstaande analyse lijkt triviaal, of wordt opgerold. komt er geen energie meer terug in de
nodeloos ingewikkeld en daardoor over- Uit de transformatoranalyse volgde al shack.
bodig. Het principe van deze analyse dat bij een belastingsimpedantie van
blijkt echter een krachtig stuk gereed- 50 Ω, een transmissielijn-impedantie Inductie en vermogen in de balun
schap waarmee we andere transmissie- hoort van eveneens 50 Ω. In formule 5 hebben we een mogelijk-
lijn-transformatoren met succes kunnen heid om de maximaal toegestane veld-
doorgronden zoals we verderop zullen Het transmissielijn-balunmodel
zien bij de Guanella en Ruthroff-transfor- Als we ons voorstellen dat de stralings-
matoren. weerstand van de symmetrische anten-
ne keurig verdeeld is over de twee an-
De 1:1 balun, de basis transformator tennehelften en de balun de stromen in
module de buitenmantel moet onderbreken, ko-
De zojuist geanalyseerde 1:1 balun ko- men we tot figuur 16: het 1:1 transmis-
men we vaak tegen als we een symme- sielijn-balunmodel.
trische antenne willen verbinden met In figuur 16 vinden we de balun terug
een asymmetrische voeding (kabel en/of als het bovenste deel van de voedings-
generator). coax, gewikkeld rond de ferrietring,
Zonder balun ziet de antenne nu zowel waarna de voedingslijn verder gaat naar
de impedantie van de coaxkabel (tussen de transceiver.
beide dipoolhelften), alsook een extra De impedantie Zm vertegenwoordigt de
draad naar aarde, de buitenzijde van de mantelimpedantie met zijn inductieve
coaxmantel (op één helft). De buitenzijde deel en verliezen. Voor de modelbereke-
werkt hier dus als een verlenging van de ning veronderstellen we verder dat de
antenne, die zowel signaal oppikt (com- voedingscoax kort is en onze transcei-
puter en TV van de buren) maar ook uit- ver aan aarde ligt. In de praktijk is dit
straalt bij het zenden. Dit laatste beïn- wellicht anders, maar deze veronderstel-
vloedt niet alleen het stralingspatroon ling maakt het model inzichtelijk en le- Fig. 16. Het 1:1 transmissielijn-balunmodel
Collectieve abonnementen
tijdschriftenservice 2002
Evenals in voorgaande jaren bestaat dige toezending – bijvoorbeeld 7 dagen den, dit gebeurt namelijk niet automa-
voor het jaar 2002 de mogelijkheid om voor de hierboven vermelde datum – tisch.
via het VERON Service Bureau, tegen ge- van een girobetaalkaart of Eurocheque Wij vragen uw begrip voor het tijdstip
reduceerd tarief, abonnementen op ver- voor de gewenste tijdschriften. waarop de betaling binnen moet zijn,
schillende tijdschriften af te sluiten. De Sluit daarbij een apart briefje in waarop doch in verband met de verwerking zo-
volgende abonnementen kunt u bij ons u de bestelnummers vermeldt en uw wel bij ons als bij de diverse leveranciers
bestellen: naam en adres gegevens. is hieraan niet te ontkomen.
Vergeet dit niet s.v.p. Klachten over de bezorging kunt u aan
bestel- ons adresseren en wel met betrekking
nr tijdschrift prijs Ook kunt storten u of overschrij- tot
710 Elektuur ƒ 117,– € 53,09
ven op onze speciale giroreke- – binnenlandse tijdschriften tussen
711 RB-Elektronica Magazine ƒ 95,– € 43,10 ning 3505748. 16 januari en 1 februari
721 QST Luchtpost1 jaar ARRL ƒ 145,– € 65,79 Vermeld op de kaart de gewens- – buitenlandse tijdschriften tussen
722 QST Luchtpost2 jaar ARRL ƒ 280,– € 127,05 te bestelnummers. 15 februari en 1 maart
723 QST Luchtpost3 jaar ARRL ƒ 400,– € 181,51 Maakt u geld over per GIROTEL,
730 Radio Communications RSGB ƒ 137,50 € 62,39 verzuim dan niet uw adres, post- Namens het VERON Service Bureau
740 CQ-DLDARC ƒ 85,– € 38,57 code en woonplaats te vermel- Krish Bangoer
741 Funk ƒ 75,– € 34,03
742 Dubus (4 nummers per jaar) ƒ 50,– € 22,68
743 UKW-Berichte ƒ 55,– € 24,95
Rectificatie
De bladen Elektuur en QST zijn inprijs In het artikel ’Twee ontwerpen...’, uit Electron maart 2001.
verhoogd. De oorzaak hiervoor ligt bij blijken een paar fouten geslopen te zij in het schema fig. 7.
een prijsverhoging van de uitgever van De volgende correcties moeten aangebracht worden:
deze bladen. 74HC390: pen 13 naar pin 1 van 74HC393 (die verbinding
ontbreekt) tevens naar pin 13 van 74HC04 (die is wel
Belangrijk getekend)
Wij verzoeken u vriendelijk ervoor te 74HC390: pen 12 + 3 naar pen 9 van 74HC04 (niet naar pen
zorgen dat uw abonnementsgelden tijdig 11 en ook niet naar pen 1 van 74HC393)
in ons bezit zijn. Maar in ieder geval 74HC04: pen 8 naar uitgang 1 MHz (pen 10 is niet in gebruik)
vóór de uiterste ontvangstdatum, 6 de- 74HC04: pen 12 naar uitgang 100 kHz (die uitgang is niet
cember 2001. getekend)
Funk 9/2001
– Praxistest: Wavecom W40PC [4]. – Digifun – PSK31-Selbstbauprojekt mit QST August 2001
– Praxistest: Interface GD16Mi von Dier- Bausatzunterstützung, dritter Teil [3]. – PSK31 Audio Beacon [6].
king [2]. – APRS mit einem TNC2 – geht das – The WBR Receiver [4].
– Abstimmhilfe für Sehschwache [3]. überhaupt [2]? – A Simple Fixed Antenna for VHF/UHF
– Versuche mit dem Antennenmeß- – Ein automatisch umgeschaltetes Vor- Satellite Work [4].
gerät [4]. filter für FT-817 & Co, dritter Teil [2]. – Product Review: Yaesu FT-7100M
– Einfacher PSK31-Spezialempfänger [3]. Dual-Band FM Mobile Transceiver [4].
– Vorverstärker für Kurzwelle, VHF und Practical Wireless – Product Review: Ameritron ALS-600
UHF [2]. September 2001 Solid State No Tune FET Amplifier [4].
– Die Selbsterklärung – dokumentieren, – PW Review: The SG-239 Smartuner [1].
messen, rechnen [6]. – It’s a Modern Classic: the Kenwood RADio COMmunication August 2001
– Ein Antennenkoppler für Drahtanten- TS-50S Compact HF Transceiver [3]. – Variable Power for the Alinco DX-
nen [4]. 70TH [2].
– Scharf wie ein Messer: die neue Peil- QEX September/october 2001 – Review: the Yaesu VR-5000 Recei-
antenne von Bensch [2]. – A Spreadsheet for Remote Antenna ver [3].
– Messung wichtiger Empfängerkenn- Impedance Measurement [9]. – Software Radio, a Closer Look, Part
werte, Teil 1: die statischen Daten [3]. – A Flat Impedance Bandwidth for any Two [2].
– 136,5 kHz – Langwelle aus der Müll- Antenna [6]. – DTMF Remote Control for Beacons and
tonne [3]. – 160-Meter Propagation: Unpredictable Repeaters [3].
Aspects [8].
Funkamateur 8/01 – The Art of Making and Measuring LF 73 Amateur Radio Today July 2001
– Erfahrungen mit logaritmisch-periodi- Coils [7]. – Power Supplies Explained [7].
schen Antennen [3]. – The Q of Single-Layer, Air-Core Coils: – QRP Asylum Update [5].
– Bewährtes im neuen Gewand: Sony A Mathematical Analysis [5]. – Your Long-Lost Transistor Notebook,
ICF-SW7600GR [3]. – Build this Simple, High-Resolution DC Part One [5].
– Reparaturen an SMD-Platinen [3]. Voltmeter [7]. – 73 Review: Thumbs Up for ROTOR-
– HP-48-Taschenrechner steuert DDS für – Deconvolution in Communication Sys- EZ [3].
Direktmischempfänger, zweiter Teil [5]. tems [7]. Dolf PE1AAP
Amateuroverleg Deelnemers:
IVW-T: R. den Besten (voorzitter), A.J. Westenberg,
R. Pechler (verslag).
VERON: F.E. van Dijk – PA7FF, H.P. Blondeel Timmerman – PA7BT,
Agenda J. Hoek – PA0JNH, J.M. Janssen – PA0JMG, D.W. Harms – PA2DWH.
1. Opening VRZA: F. van Rossum – PA0BEA, M. van der Vlist – PA0MMV, R.P.C.
2. Mededelingen
3. Ingekomen stukken
Goossen – PB0ANL.
4. Vaststellen agenda (IVW-T: doc. 6510)
5. Verslag/actiepuntenlijst (IVW-T: doc: 996200-10-3. door IVW-T onvoldoende beantwoord vandaar dat van-
2001_6509) Ontwikkelingen hoogfrequent data-overdracht. daag dhr. Halpin, als voorzitter van NCI is gevraagd zijn vi-
6. Presentatie standpunt NCI met betrekking to De RDR zal in samenwerking met een energiebedrijf door sie te geven.
het afschaffen morsevaardigheidstoets door middel van een pilot bekijken wat de impact van deze toe- Dhr. Halpin geeft de volgende toelichting: N0-Code Interna-
de heer Halpin (NCI: doc. 2001-6505) passingen op de ether is. Mogelijk zullen radiozendama- tional is een organisatie, opgericht door enige Amerikaanse
7. Voortgang roepletterbeleid teurs bij deze pilot betrokken worden. zendamateurs, die zich richt op de afschaffing van het mor-
8. Gebruik van telecommunicatie apparatuur in IVW-T geeft aan dat een tweetal overlegbijeenkomsten se-examen. Zij blijft actief zolang handmatige morse tele-
de auto (VRZA: doc. 2001- 6513) reeds hebben plaatsgevonden waarbij beide verenigingen, grafie als onderdeel van het examen bestaat. De ontwikke-
middels vertegenwoordigers, betrokken zijn. Uit de hoofd- lingen, hij verwijst hierbij naar de FCC en ITU, op dit gebied,
9. Beleid ten aanzien van onbemande stations groep is een technische w.g. gevormd waarin wordt gedis- zijn echter zo snel gegaan dat een toelichting op dit mo-
(VERON: doc. 2001-6511) cussieerd over de techniek en gebruikte middelen en de ment overbodig lijkt.
Voorstellen BT-beleidsdocument verwachte bescherming. IVW-T heeft een zogenaamde nul- Halpin refereert vervolgens aan bepaalde ontwikkelingen
BT’s in banden waar overleg nodig is met de meting uitgevoerd en zal gedurende het project meer me- in bepaalde landen en vraagt of het mogelijk is dat Neder-
primaire gebruikers tingen uitvoeren. land denkt aan een interim-oplossing.
Verstrekken van gegevens van verleende BT’s Momenteel is NUON bezig met het plaatsen van de beno- IVW-T meldt dat tezamen met de andere CEPT-landen is
10. CITEL agreement (IVW-T: doc. 2001-6512) digde apparatuur. Het is belangrijk dit onderzoek een eerlij- besloten dat het examen met een snelheid van 5 woorden
11. Rondvraag ke en objectieve kans te geven. Het zou een slechte zaak p/minuut de interim oplossing zal zijn totdat tijdens de
zijn om dit onderzoek te frustreren. Dit wordt door de ver- WRC-2003 artikel S-25 zal zijn aangepast.
12. Nieuwe datum en sluiting enigingen onderschreven. Zij zullen aanvullend onderzoek Halpin vraagt de overheid pro-actief te zijn bij het zo snel
uitvoeren meer gericht op de amateur situatie. mogelijk laten vervallen van de morse-eis. Voorzitter advi-
De VERON vraagt of bij het advies aan de minister gewag seert Halpin contact te blijven houden met de verenigin-
1. Opening wordt gemaakt van tijdens dit onderzoek gebruikte appara-
Voorzitter opent de vergadering en heet de aanwezigen gen.
tuur, en de kans aanwezig is dat in de toekomst mogelijk IVW-T vraagt Halpin hoe NCI georganiseerd zijn. Halpin
hartelijk welkom. Voorzitter meldt vervolgens het overlij- andere apparatuur wordt gebruikt.
den van een mededirectielid, dhr. A. Steinmetz. geeft aan dat NCI een stichting is die in Amerika is geregi-
IVW-T geeft aan dat dit onderdeel in het advies wordt mee- streerd.
Naar aanleiding van deze mededeling condoleren de ver- genomen. Actie IVW-T.
enigingen IVW-T met dit verlies. Voorzitter bedankt dhr. Halpin voor zijn toelichting, wenst
hem succes en stelt de aanwezigen voor een korte pauze
2. Mededelingen 996300-14-4. in te lassen. Gedurende deze pauze werd gebruik gemaakt
Storingen in 2-m band door kabel TV systemen. van de mogelijkheid om informeel te discussiëren met dhr.
Voorzitter meldt de afwezigheid van dhrn. Van Dijk en Van
Aangezien er geen nieuwe storingen meer gemeld zijn kan Halpin.
Osselen (IVW-T) onder andere in verband met ziekte.
dit actiepunt vervallen.
Voorzitter meldt vervolgens de wisseling van de secretaris.
Waarvan acte. Actie IVW-T. 7. Voortgang roepletterbeleid (2001-
Ron Pechler zal in het vervolg deze functie op zich nemen
doordat Mw. De Groot zich zal gaan richten op internatio- 6514)
nale werkzaamheden. In vervolg op deze mededeling volgt 996300-14-6. IVW-T meldt dat het onderhavige document het resultaat is
een kort voorstelrondje. Betalingstermijn facturen (van 14 naar 30 dagen). van een aantal voorstellen. De verenigingen geven aan dat
Dit punt is in behandeling bij de RDR. Moeilijkheid is dat bij zij content zijn met het resultaat en vragen IVW-T wat de
3. Ingekomen stukken de verruiming van de termijn, deze ook voor alle andere status is van het document. IVW-T geeft aan dat het hier
De volgende stukken zijn voor of tijdens de vergadering categorieën vergunningen zal moeten gelden. Het is niet nog een werkdocument betreft. Hierna wordt het docu-
aan de deelnemers verspreid: mogelijk een uitzondering te maken voor radiozendama- ment in zijn geheel doorgesproken.
teurs. Over het punt van herverlenen van reeds eerder verleende
IVW-T geeft aan te weten dat er roepletters in de PA0-reeks ontstaat een discussie over de
Doc. nummer Omschrijving Datum Bron Behandeld bij een bespreking over de uitbeste- wens om voor bepaalde roepletters uit deze serie uitzonde-
2001 6509 verslaglegging 02-05-2001 IVW-T Agendapunt 5 ding van amateur-examens waar
2001 6510 concept agenda 12-10-2001 IVW-T Agendapunt 4 ringen te mogen maken. Specifiek gaat het hier om roep-
2001 6511 beleid t.a.v. onbemande stations 06-10-2001 VERON/VRZA Agendapunt 9 terloops dit onderwerp enige aan- letters van overleden amateurs die zich gedurende de oor-
2001 6512 CITEL 12-10-2001 IVW-T Agendapunt 10 dacht heeft gekregen, heeft plaats- logsjaren voor Nederland hebben ingezet. De wet op de
2001 6513 mobiel gebruik 12-10-2001 VRZA Agendapunt 8 gevonden. Getracht wordt om zo Telecommunicatie maakt het echter niet mogelijk uitzonde-
2001 6514 roepletterbeleid 27-04-2001 IVW-T Agendapunt 6 spoedig mogelijk duidelijkheid ringen te maken op emotionele gronden. Een en ander is
hierover te verkrijgen en deze aan gebaseerd op het ITU-radioreglement waarbij radio-roeplet-
4. Vaststellen agenda de verenigingen door te spelen. Actie IVW-T. ters toegekend worden aan stations en niet aan individuen.
De conceptagenda, doc. 2001_6510 wordt na het aanbren- Vervolgens is er een korte discussie over suffixen, waarin
gen van het onderwerp NFP goedgekeurd en vastgesteld. 996300-14-7. aan de orde komen het toestaan van schuttingwoorden en
Geldigheidstermijn registratiebewijs (kalenderjaar). officiële afkortingen uit het telegrafie verkeer. Geconsta-
5. Verslag/Actiepunten • Voorlopig wordt de termijn niet veranderd. Bij het zoe- teerd wordt dat suffixen uit de telegrafie afkortingen al eer-
Naar aanleiding van het vastgestelde verslag zijn er geen ken naar mogelijkheden hiertoe kwamen tal van pro- der zijn toegewezen, dat schuttingwoorden ook bij buiten-
opmerkingen of aanvullingen. blemen en oplossingen bovendrijven die een geheel landse roepletters voorkomen en dat dit laatste aan de ver-
andere richting uitgaan, waardoor vooralsnog is beslo- antwoording van de aanvragers wordt overgelaten.
Voortgang Actiepuntenlijst ten de regeling voorlopig in stand te houden. Tot slot stellen de verenigingen, alvorens formeel akkoord
De voortgang van de actiepunten als opgenomen in ver- • Er wordt verder gekeken naar oplossing voor dit pro- te gaan met de inhoud, eerst hun bestuur te willen consul-
slag AO-6400 is als volgt: bleem. teren en IVW terzake zullen informeren.
Nog steeds niet afgerond. Door de vereniging wordt de
suggestie gedaan de geldigheidstermijn van het registratie- 8. Gebruik van tele-
996100-9-1.
bewijs met twee maanden te verlengen. Deze suggestie zal communicatieapparatuur in de auto
Doorlichten onbemande stations.
binnen IVW-T verder worden besproken. Actie IVW-T. (VRZA: doc. 2001-6513)
Middels doc. 2001-6511 meldt VERON de voortgang in de-
zen. Het aangepaste voorstel zal naar verwachting voor VRZA geeft de volgende toelichting. Per 2002 zullen beper-
31 dec. gereed zijn. Tussentijds zal een overleg worden be- 996300-14-8. kingen worden opgelegd aan het gebruik van mobiele tele-
legd waaraan beide verenigingen en IVW-T zullen deelne- Procedure verlenging vergunningen na 5 jaar. foons in de auto. Alleen het ’hands-free’ bellen zal worden
men. De verenigingen melden dat zij de laatste tijd geen Er wordt gestreefd tot een systeem te komen dat zowel toegestaan.
afschriften meer ontvangen van verleende BT’s. Tijdens voor de vergunninghouders als voor de RDR de minste VRZA vraagt of deze regeling ook gevolgen heeft voor het
een korte discussie merkt voorzitter op dat het verstandig rompslomp oplevert. Momenteel is er een onderzoek, PRO- mobiel gebruik van zendapparatuur door radiozendama-
is om in samenwerking met de verenigingen tot een proce- VO genaamd, gaande over de (on)mogelijkheden van wel teurs.
dure te komen. Deze zal deel uit gaan maken van het be- of geen vergunning dan wel alleen de registratie ervan of De VERON heeft over dit onderwerp ook contact gehad
leid Onbemande Stations. In deze procedure zal o.a. het het verlengen van de geldigheidstermijn voor welke cate- met Justitie. Hierbij is gevraagd om radioamateurs uit te
verstrekken van afschriften worden geregeld, indien dit juri- gorie. De planning is om in het laatste kwartaal te komen sluiten van de algemene regeling.
disch haalbaar is. Ook het verzoek van de verenigingen met adviezen c.q. aanbevelingen in dezen waarbij rekening IVW-T heeft een document in handen, zijnde een concept
om geïnformeerd te worden over vervallen en afgewezen wordt gehouden met ontwikkelingen t.a.v. een vergunnin- ’Besluit tot wijziging van het Reglement verkeersregels en
BT’s zal in deze procedure worden meegenomen. Wordt gen richtlijn binnen de Europese Unie. verkeerstekens 1990’ waaruit blijkt dat deze regeling uit-
actiepunt. Actie gezamenlijk. Na een korte discussie, waarbij IVW-T de verenigingen het sluitend geldt voor apparatuur die gebruikt maakt van mo-
advies geeft te onderzoeken of binnen de IARU (RR6) de biele openbare telecommunicatiediensten. Verder worden
amateurs voldoende aan bod komen, wordt afgesproken hierin enkele voorbeelden aangehaald van apparaten die
996100-11-1.
dat op het volgende overleg dit onderwerp een agenda- er niet onder vallen, zoals 27 MHz-apparatuur en appara-
Digitale toepassingen beleid onbemande stations/Onbe-
punt wordt. Actie IVW-T. tuur gebruikt door politie, taxichauffeurs etc.
mande stations op 439,9875.
• Het beleidsdocument van 1996 is uitsluitend op aspec- Op dit moment is de interpretatie van IVW-T dan ook dat
ten van de Telecomwet door de RDR aangepast. 996300-14-8. de regeling niet geldt voor apparatuur die werkt op fre-
• De VERON spreekt haar bezorgdheid uit over de huidi- Vervangen verenigingsvergunning (TW model). quentiebanden welke zijn toegewezen aan de radiozend-
ge stand van zaken met het verlenen van de bijzonde- Hierover is geen voortgang te melden. Actie IVW-T. amateurs.
re toestemmingen. De RDR onderkent deze zorg en
zegt hierop actie te ondernemen. 6. Presentatie standpunt NCI met 9. Beleid ten aanzien van onbemande
Dit onderwerp zal ook worden meegenomen in de hier- betrekking to het afschaffen morse- stations (VERON: doc. 2001-6511)
voor genoemde procedure beschrijving bij actiepunt 1. Actie vaardigheidstoets door de heer Halpin a. Voorstellen Bijzondere Toestemmingen-beleidsdocu-
gezamenlijk. (NCI: doc. 2001-6505) ment
Voorzitter meldt dat een brief is ontvangen van No-Code b. Bijzondere toestemmingen in banden waar overleg no-
International (NCI). Deze brief is in zijn perceptie destijds dig is met de primaire gebruiker
11. Rondvraag
VERON vraagt hoe het staat met het NFP.
Voorzitter meldt dat het concept bij de drukker ligt. Op 5
november a.s. volgt in principe publicatie in de Staatscou-
rant. Op 21 november a.s. is er een hoorzitting. Er volgt
een korte discussie over het feit dat de verenigingen niet
bij de totstandkoming van dit concept zijn betrokken.
Voorzitter geeft aan dat in het voortraject met name de
overheden zijn betrokken. Op het concept kan in principe
iedereen reageren tijdens de hoorzitting.
Aan de hand van een foto van de millenniumklok van Hei-
neken geeft IVW-T de volgende toelichting. Naar aanlei-
ding van klachten is Handhaving op het spoor gekomen
van een millenniumklok. Deze klok, die terugliep richting
het millennium, bleek na de millennium overgang storing
ging veroorzaken die soms wel tot zo’n 700 meter hoor-
baar was. Vooral in de 2- en 6-meter band was deze sto-
ring hinderlijk. Gesprekken tussen Handhaving en Heine-
ken hebben erin geresulteerd dat er brieven zijn verzon-
den, waarin het probleem wordt uitgelegd en verzocht
wordt wanneer de klok niet aftelt de ’stekker uit het stop-
contact’ te trekken, naar alle adressen waar deze klok was
geleverd en ook via de vertegenwoordigers zal deze infor-
matie worden verstrekt.
Bij navraag blijkt dat momenteel geen storing meer wordt
ondervonden. Wel is aan de buitendienst-ambtenaren ge-
vraagd uit te kijken naar dergelijke klokken en de eigenaar
te verzoeken de klok uit te schakelen.
VERON vraagt of het Nationaal Antenne Bureau (NAB) ook
voor de gezondheidsaspecten aanspreekpunt is. Voorzitter
geeft aan dat het ministerie van VWS verantwoordelijk is
voor o.a. de gezondheid van de mens. IVW-T (NAB) stelt re-
gels op t.a.v. antenne hoogte, vermogen e.d. Handhaving
treedt op bij storing en de afd. Frequentie Infrastructuren
en Systemen (FIS) adviseert zowel ministeries als burgers bij
problemen met radiofrequente straling.
VRZA geeft aan dat de voorschriften en beperkingen beho-
rende bij de vergunning aangeven dat radiozendamateurs
alleen verbinding mogen maken met andere radiozend-
amateurs. VRZA doet het verzoek regelmatig op de hoogte
te willen worden van de meest actuele lijst van toegewe-
zen roepletters. IVW-T geeft aan dat beide verenigingen re-
gelmatig op de hoogte gesteld zullen worden van de actu-
ele situatie.
Waarvan acte.
In lijn hiermee doet VRZA vervolgens een verzoek om re-
gelmatig te worden geïnformeerd over welke roepletters
zijn gewijzigd. Het blijkt namelijk dat oude roepletters door
piraten worden gebruikt.
IVW-T zal onderzoeken of dit mogelijk is. Dit wordt een ac-
tiepunt.
VERON vraagt of het mogelijk is dat een vertegenwoordi-
ger van haar vereniging kan deelnemen aan de WRC.
Call Opmerkingen Antenne Gain Openingshoek V/A VSWR bij freq in MHz.
Bij 1251 MHz dBd links rechts dB 1240 1270 1296 1300
PE0BBL 37 ele DL6WU 16,8 12 9 25 1,2 1,1 1,0 1,1
PE1FJP 23 dB V/A bij -150 gr dual band horn (zie 2352 MHz) 5,9 33 34 10 1,6 1,2 1,1 1,1
PA3GFE 4 dB dip Freq. 1296 rondstraler (4 x dubbel Quad) 0,6 1,8 1,5 1,4 1,4
PA0TLA 36 ele DL6WU + hornfeed 16,2 9 11 25 1,1 1,6 2,0 1,8
PA3FYS 38 ele DL6WU 17,1 10 10 30 1,8 2,1 2,0 2,1
PE1PSJ 8 stacked dipole (former GSM) 8,6 34 37 27 2,4 6,5 9,6
PA0CDY loop yagi 1 op 1296 MHz 9,2 8,5 2,9 1,7 1,6
Freq 1296 10,8 9 9 20
PA0CDY loop yagi 2 14,6 10 10 20 3,3 1,8 1,6 1,5
PE1CAJ 8 stacked dipole (former GSM) 2,1 40 44 28 1,5 1,6 1,2 1,1
PA3FDK incl. 5 m Aircell 7 38 ele yagi 1,72 m 10,5 10 12 35 1,9 2,0 2,2 2,3
Tropo
Tijdens de JOTA werden we verrast door
een mooie tropo-opening op twee meter,
die verbindingen opleverde die verder
gingen dan 600 km. Het was natuurlijk
druk op de band in FM. In SSB lukte het
de meeste van ons toch nog tussen al
dat verkeer door leuke verbindingen te
maken. De opening begon rond 1700 en
duurde de hele avond. Uit de lijsten van
velen (dank hiervoor): RK2FWA (KO04)
917 km, SP8UFT (KO11) 1097 km,
SP5WCK (KO12) 1034 km, OK2PIN
(JN99) 866 km, SP7FSF/a (JO91) 894 km,
LY2MW (KO24), EW1RZ (KO33) 1357 km,
De meetwagen waarin alle benodigde meetspullen kunnen worden opgeborgen. De te meten antennes EU3AI (KO22) 1194 km, US5WU (KO20)
staan al klaar. 1255 km, LY2BAW (KO25), SP5WCK
(KO12) 1056 km, SP7EXY (KO00)
1040 km, LY2IC (KO14) 1150 km, EW6FS
den, in tegenstelling tot de verwachting, type, dat regen met onweer opleverde. (KO35), LY2SA (KO14), YL3AG (KO26) en
geen grote openingen op. Zo was men Dit keer was er niet te klagen over de RA3LE (KO64) 1652 km!. PA5WX heeft
erg opgetogen in het clusternetwerk over microgolfactiviteiten, behalve dan uit En- van deze opening een aantal RealAudio
deze aankomsten van deeltjes. Op 1 ok- geland en Scandinavië. Het viel PA0EZ files staan op zijn homepage
tober was de A-index opgelopen tot 33, op dat er op de hoge banden maar wei- http://www.qsl.net/pa5wx. Mocht je net
de K-index 3. Op 2 oktober werden de nig nieuwe stations bijkomen. Verder als ik druk geweest zijn met de JOTA,
waarden met 1 punt verhoogd naar schreef Arie: „Er was een kleine RS-ope- kan je daar nog even nagenieten.
34 en 4. Op 3 oktober was het 35 en 5, ning op zaterdagmiddag die weliswaar
om daarnaar weer te zakken op 4 okto- geen grote DX opleverde, maar wel een EME
ber naar 33 en 4. Ten slotte op 5 okto- stimulans was voor de 10 GHz. Verba- Op 13 en 14 oktober was er het eerste
ber weer 18 en 2. Het resultaat van dit zingwekkend was tezelfdertijd het mooie deel van de ARRL EME-contest. Hier deed
alles was een aantal openingen, allemaal signaal van F5HRY op 5,7 GHz. Waar- ook PA3DZL, Jac., aan mee. Hij maakte
in de vooravond. Nachtelijke openingen schijnlijk had ook hier de RS invloed al in totaal 45 QSO’s op 144 MHz, allemaal
heb ik niet waargenomen. Uitschieter was de toon op 3 en 6 cm glad. Op Random. Hiervan zijn er 10 nieuwe sta-
was toch wel 3 oktober. DL6YEH 24 GHz was het niet gemakkelijk. Met tions bij zaten voor hem, te weten:
(JO32VA) maakte al om 1139 de eerste PA0BAT hielp de RS iets. Met PA6C veel DL9MS # 255, I2RV # 256,
auroraverbindingen. Zijn station bestaat keren geprobeerd. Toen zondag de zon PE1LCH # 257, W5LBT # 258,
uit een IC-735, een Transverter LT-2S in scheen lukte het net. Zoals gebruikelijk I3EVK # 259, JHØVJW # 260,
combinatie met een 4CX-PA geeft dit een zijn er op de zondag de krenten in de S52LM # 261, LZ1DP # 262,
output 350 watt. Als antenne wordt pap (OZ1FF op 3, DK2GR en DL0GTH op SM3MXR # 263 en W3SZ # 264.
tweemaal de 2.2 λ DJ9BV-antenne ge- 13, DF0MTL en DL4MEA op 23 cm).” Op 432 MHz maakte hij 5 QSO’s, ook
bruikt. Het waren wel allemaal CW-ver- Dan PI4TUE, ze krijgen al zicht op ’steral- hier allemaal Random: OH2PO, N2IQ,
bindingen. Zelf was ik pas om 1500 lures’: „Ook wij hebben een hoogspan- K1FO, OZ4MM en DL9KR. PA9KT had
thuis, waardoor ik het eerste gedeelte ningsvoeding laten ploffen. De klap veel bezoekers in zijn shack. Zo was El-
behoorlijk heb gemist. De opening duur- kwam ’s avonds. Een zware onweersbui tje, PA3CEE, operator op het station van
de tot 1700. Op 50 MHz was naast de lag boven ons. Op het dak keken we PA9KT. Tijdens de window naar US, was
aurora ook Es. Om 1644 werkte ik daar naar dit machtige schouwspel tot vlakbij een aantal big guns niet al te hard te ho-
nog een tweetal LZ stations. ons de bliksem insloeg. John PE1OGF ren. Het werd hen duidelijk dat de nieu-
Op twee meter was het mogelijk een ver- vroeg zich toen af of het misschien ge- we pre-amp niet zijn werk deed en de
binding maken met: LA2PHA (JO38), vaarlijk was op het dak. Omdat het gelijk oude pre-amp werd opnieuw in het ont-
GM4VVX (IO78), SM6NET (JO68), SM5EFP begon te plenzen hebben het niet uitge- vangstsysteem geïnstalleerd. Vanaf dat
(JO79), SK7HW (JO76), 0LA6OJ (JO28), probeerd, maar er staan genoeg bliksem- moment ging het stukken beter. In totaal
GM1XOI (IO85), DH7FB (JO62), SP2OFW afleiders (packetantennes) om ons te be- werkte Eltje 22 stations.
(JO93), RA3LE (KO64), SQ2EEQ (JO94), schermen (Grondgeleiding kan ook nog Uit deze lijst van gewerkte stations wa-
UT8AL (KO61), SM5BUZ (JO78), GM0CLN erg prikkelen heren! PE2KP). Het regende ren de volgende verbindingen ’firsts’:
(IO85), SM7OVK (JO65), SM6HBI (JO57) een beetje in, precies bij de HS-voeding DL0EJA, PA3DZL, DJ6FU, OK1DIG en
en RA3DRC/1 (KO55). Deze stations wa- en we hadden gelijk de bliksem ook bin- IK2DDR. De skeds met UT5ER zijn niet
ren allemaal goed te werken. Het duurde nenshuis. Ene PA3CEG had ons in Wein- gelukt.
toen weer even voordat er weer een au- heim nog zo gewaarschuwd voor vocht
rora opening was. Net na de JOTA op in HS-voedingen! Gelukkig hadden we Deel twee van deze contest was in no-
21 oktober in de avond, was het OH1XT een reserve.” vember. Daarover volgende maand
(KP01), RU1AA (KP40) en ES0HD (KO18), meer, nu eerst het verhaal van J45M.
die in CW te werken waren. Wat viel er zoal aan DX te werken op de
banden? Laat ik beginnen met 70 cm. Er J45M
Oktobercontest is gewerkt met OE2M (JN67), TM2W ’This is the story of J45M, our DX-pedi-
De oktobercontest is er ook een voor de (JN37), OE3XUA (JN77) en DF0TEC/p tion to Rhodos Island’. Dit schreef Jurgen,
IARU, deze keer echter voor de hogere (JO73). Op 23 cm waren het o.a.: PE1LWT, in zijn verslag van vier kantjes
banden. Op de zaterdag was het weer OK1KIM (JO60), G5B (JO03), DL0FM A4, toegezonden door Chris, PA2CHR. Bij
redelijk, in de avond ontstond er in het (JN57) en DF0TEC/p opnieuw uit JO73. dit verslag zat ook een aantal mooie fo-
oosten van ons land een onstabiel weer- Op 13 cm was de uitschieter G3MEH to’s die je ook terug vindt in de rubriek.
uur op 145,625 MHz of kunt u vinden op het bulletin- nationaal automatisch bulletin relaisstation, deze zend een Afd. Friesland-Noord
board van onze ATV-repeater PI6ZOD. herhaling uit op: Dinsdag 21.00 uur ARRL Audio News. Deze maand geen bijeenkomst in Goutum, maar op dins-
Afd. Eemsmond Woensdag 21.00 uur VERON bulletin (Radio AA). Donder- dag 11 december is er een gemeenschappelijke
De afdeling houdt iedere 2e vrijdag van de maand haar dag 21.00 uur RSGB News Broadcast. Vrijdag 21.00 uur (feest)avond met de VRZA afdeling Friesland in Bar Cam-
bijeenkomsten, behalve in de maanden juli en augustus. DARC Rundspruch. Zondag 13.00 uur VERON bulletin (Ra- buur, Insulindestraat 44/50 in Leeuwarden. Aanvang 20.00
Aanvang 20.00 uur in café zaal Koster, Hoofdstraat 27 te dio AA). Zondag 14.00 uur ARRL Audio News. Zondag uur. Voor meer info zie het afdelingsblad CQ-friesland-
Meedhuizen. 15.00 uur RSGB News Broadcast. Zondag 16.00 uur DARC Noord of op de afdelings homepage: www.qsl.net/pi4lwd.
Rundspruch. De zendfrequentie van dit bulletin station is Afdelings secretaris is Peter Wijbenga, telefoon (0517)
Afd. Eindhoven 438,625 MHz. De uitzendingen zijn veelal van beperkte 396 717 (na 18.00 uur). Graag tot ziens op 11 december in
In de regel is er elke maandag een activiteit in de zaal van duur maximaal een half uur en kijk op het mededelingen- Bar Cambuur!
het wijkgebouw de Ketting Tinelstraat 3a te Eindhoven. bord in de ’Ketting’ daar worden de nieuwtjes doorgege-
3 dec. Veiling en verkoop, onderling QSO Afd. Gorinchem
ven. Do 06/12 Familieavond met Bingo
10 dec. ’VSWR metingen’ een lezing met demo door Cees,
PA0CJH en Han, PA0JHC Afd. Etten-Leur Do 13/12 Afdelingsronde
12 dec. Bijeenkomst van de digitale-commissie op de Tech- Bijeenkomst iedere 2e dinsdag van de maand. Aanvang Do 27/12 Afdelingsronde
nische Universiteit te Eindhoven aanvang 20.00 uur 20.00 uur in café ’Biljartcentrum’, Markt 40 te Etten-Leur. Op donderdag 6 december hopen wij uw weer te begroe-
17 dec. Onderling QSO,QSL-bureau, en info-commissie Ronde Etten-Leur, iedere zondagavond om 20.30 uur op ten met een hapje en een drankje op onze gezamenlijke
24 dec. Geen activiteiten in de Ketting 145,350 MHz. familieavond met Bingo. Ook dit keer hebben wij kosten
31 dec. In verband met de jaarwisseling, geen activiteiten nog moeite gespaard om leuke prijzen te bemachtigen. De
Afd. Friese Meren
in de Ketting loten zijn wederom in de zaal te verkrijgen. Zoals o.a ver-
Op iedere 2e vrijdag van de maand houden wij een bijeen-
Voor wijzigingen en eventuele nieuw geplande activiteiten meld in de convo zijn de operators weer gestart met de af-
komst in het wijkgebouw de Hen, Hugo de Grootstraat 2 te
raadpleeg voor de laatste informatie onze afdelings BBS delingsronde. Op de 2e en de 4e donderdag van de
Sneek. Aanvang 20.00 uur. Voor deze bijeenkomsten zal
PI8ZAA te bereiken via PI1PAC op 144,850 MHz (1k2), maand zijn Joop en Maarten uw gastheer op de frequentie
het afdelingsbestuur interessante lezingen organiseren. In
430,750 MHz (1k2-4k8) en via PI1EHV op 430,9125 MHz 145.275. Aspirant zendamateurs kunnen nog steeds te-
de pauze is er een verkoping van eventueel meegebrachte
(4k8-9k6), type het woord ’CONVO’ of ’VERON’ of kijk in de recht bij de cursusleider Wim Koppelaar PA3BRP voor de
spullen. Het QSL-bureau en Servicebureau zijn aanwezig.
directorie ’EHVINFO’ voor meer detail informatie. (Let op: cursussen N, C en CW. Heeft u een handicap? geen pro-
horizontale antennepolarisatie met uitzondering van Afd. Friese Wouden bleem na overleg met de cursusleider kunnen hiervoor
PI1PAC op 430,750 MHz (1k2-4k8) deze werkt met vertica- Ledenbijeenkomst op elke 1e woensdag van de maand aanpassingen geregeld worden! Meer informatie hierover
le polarisatie). Linux gebruikers kunnen de experimentele (behalve in juni, juli en augustus) in de Rank, aanvang bij Wim, tel (0184) 61 42 01. De afdelingen van de VERON
home-page van PI8ZAA ophalen door middel van het cmd 19.30 uur. Telefoon Rank (0512) 511 625. Afwijkingen en de VRZA te Gorinchem houden iedere 1e donderdag
Lynx PI8ZAA of kijk op internet http://www.veron.nl of worden vermeld in CQ Friese Wouden en op de homepage van de maand een bijeenkomst in ’t Valkennest van de
http:// van onze afdeling http://go.to/veron-a63. Verdere informa- Scouting APV. Voor verdere info kunt u contact opnemen
sharon.esrac.ele.tue.nl/veron/veron.htm tie te verkrijgen bij de secretaris Bé Jansen, NL10305, Tele- met onze afdelingssecretaris Hugo PE1GIG tel./fax (0183)
Luister ook naar onze verenigingszender PI4ZA (zondag- foon (0512) 513 483. De afdelingsbijeenkomst voor de- 63 62 03. Of kijk op onze homepage Het altijd gezellige
ochtend 11:00 uur 145,700 MHz), of luister naar ons inter- cember wordt gehouden op 12 december. Valkennest is gelegen aan de Sportlaan 4 (Sportpark Mol-
Uitzendtijden PI4AA:
Elke maandagavond:
20.30 Radio AA
21.05 Crew QRV
21.15 CW in 5 wpm (binnenkort ook andere modes)
21.30 Radio AA
22.05 Crew QRV
Frequenties: 3.603 MHz, 14.120 MHz (+/- QRM).
145,787.5 MHz via PI3AMF.
Eraf
sstv (gshpc, ezsstv), fax, amtor, rtty,
cw 1200Bd packet en pactor, werkt
Contributie en acceptgirokaarten
Eraf uitstekend. Is ontworpen naar het
baycom model. Ziet er erg mooi uit, Midden november zijn de ac- ƒ 77,12 is ƒ 70,00 vermeld. Het
DJ7PT biedt te huur aan voor niet- inclusief beschrijving, vraagprijs ceptgirokaarten aan de leden op de acceptgiro voorgedrukte
rokers, vakantiewoning tussen Rijn ƒ 100,–. Reacties aan PA3HGE. Tel. verzonden. De kaarten zijn ver- bedrag is wel juist. We vragen
en Moezel in JO30TE. Gezellig ap- (0612) 35 72 61 of pa3hge@hetnet.nl gezeld van een toelichting op de uw begrip voor deze fout. Zie
partement voor 2 personen. U kunt contributie en de betaling ervan verder ook pagina 464 van Elec-
Kleurenvideocamera Hitachi VR-
gebruik maken van mijn antenne-in- in de vorm van een bijsluiter. tron van november 2001 voor
C770. Geeft kleurencompositie sig-
stallatie en station. Het gehele jaar. Door een fout is op een deel de contributie voor het
naal. Ideaal voor ATV. Zoomlens 14-
Inl. W. Mereten, Hauptstr. 1, D-
84/1:1,6 Is in prima staat. Inge- van de verzonden bijsluiters een jaar2002.
56281 Karbach. Tel/Fax. 0049
bouwde electr. mike. ƒ 150,–. PA0TL. verkeerd contributiebedrag in J. Hoek, PA0JNH
67 47 - 73 45 Tel. (070) 390 42 39 guldens vermeld. In plaats van Algemeen secretaris
’Bijzen’, 6 meter lange ( 3-hoek
30cm) mast voor hamrotor in het
midden incl. alum. rotorpijp 6 meter,
vraagprijs ƒ 120,-. PE1AYT via
PA0EHC. Tel. (0229) 261571, ook
fax.
Adverteerdersindex
U.S. Army Rad. Property audio-gene- Amcom ... IV Dolstra Elektronika ... IV
rator TS-832-DU, in perfecte staat
ƒ 100,-. Marifoon Sailor RT-144D, ABE Radio ... 513 GB Antennes and Towers ... 511
incl. 24V. voeding ƒ 300,–. HF sign. A.R.S. Elopta b.v. ... 534 Kempische Amateur
Generator Marcony 85 kHz - 25 Radioclub ... III
MHz. I.g.st. ƒ 100,–. Tel. (0527) 61 28 Barend Hendriksen ... V
58 Klingenfuß Publications ... V
Bijzen Antennebouw ... III
Absolute vermogensmeters (bolome- Jacobs Breda Electronics ... VI
ter) Siemens 0-8.5 GHz, 1-500 mW.
Classic International ... 513
1 app. voor 60 ohm ƒ 75,–, 1 app. Schaart Communications ... I, V
Dierking NF/HF Technik ... 527
voor 50 ohm ƒ 100,–. Wordt niet Teletrix Nederland b.v. ... III
verstuurd. PA0JHC, tel (040) 285 19 Doeven Communications
31 & Meteo ... II Venhorst Communicatie
Centrum ... II