Jlim

111i1t f-IA}erk.rfafio11
Smartphone
als laptop

IM1
Gratis
films kijke~ ··

Van drivers tot registersleutels 1

Veilig gevoel

lftii!3:iii!;l\Hllitiii!!M•

{)Jork /.tofJ
Luidspreker
wordt soundbar
MiniTool
MovieMaker -
•:<•MRHl•ti:li••Mä4U&t

Voordelige
Windows
Update
Geheimen van Onder controle
Google Chrome .·n etwerkopslag

i 11111
BP 8 718226 109118
 Inhoud

1Jeze editie
Inhoud
10 trole over uw upd s
De baas over WlO-updates.
o openas' te
Netwerkopslag voor weinig.
22 Vergeten' b s
Back-ups maken van drivers
tot registersleutels.
26 Gratis films kij en met lex
Updates onder controle Hoe flex is mediaserver Plex?
Windows-updates komen vaak op
ongelegen momenten en zijn ook niet
altijd even gewenst. Er zijn gelukkig
aardig wat mogelijkheden om deze
updates onder controle te houden.

''"®®·'·'&
14 MiniTool MovieMaker
ers 11311 t
Van WinZip tot WordPerfect;
n

Video bewerken voor Software van vroeger bestaan ze eigenlijk nog?

beginners. Wat is er met die populaire soft- 'l4 ZeUluidsprekersbo
32 Chrome·geheimen ware van toen gebeurd? Zijn ze Tips om uw oude luidspreker
Meer doen met de browser er nog steeds of hebben we er van een versterker te voorzien.
van Google. terecht afscheid van genomen? atsAp e ger én leuker
Meer dan chatten alleen.
52 mactph a op
Maak van uw smartphone
Eennasvoor een mini-werkstation.
een prikkie
Een goede nas 56 Word abonnee
hoeft helemaal niet Kies zelf het
duur te zijn, blijkt abonnement
uit onze test van dat het best
budgetmodellen. bij u past!

Bijzondere back-ups
Breng de informatie van drivers, programma-
instellingen, opstartbare usb-sticks, het Rubrieken
Windows-register én de mobiele data van uw 4 Mailbus
smartphone in veiligheid. Lezers geven hun mening
6 Nieuws
Ontwikkelingen, trends en

N0Jfa~1~
llereerst even dit: ik
A hoop dat u allemaal nog
gezond bent. Ouderen lopen
het grootste risico in deze
coronacrisis en laten de mees-
te lezers van Computer Idee
(evenals uw hoofdredacteur)
nou net tot die groep behoren.
Dus: let goed op uzelf en de
mensen om u heen. Ondertus·
sen proberen wij - voorname-
lijk vanuit huis - uw favoriete
tijdschrift te vervaardigen alsof
er niets aan de hand is. In deze
editie gaan we onder andere
op de nostalgische tour. Net
als ik herinnert u zich onge-
twijfeld WordPerfect nog ...
De eerste keer dat ik daarmee
te maken kreeg, werkte ik bij
een landelijk weekblad. Na
een korte cursus werden de
typmachines vervangen door
toetsenborden die verbonden
waren aan een grijze kast. Het
al even grijze beeldscherm
was monochroom, met groene
letters op een zwarte onder-
grond. Ik vond het allemaal
reuze spannend, maar een
aantal collega's vond dat nieu-
we gedoe maar niks. Dat gold
al helemaal voor die ene col-
lega, die me op zondagavond
huilend opbelde. Zijn tekst, de
vrucht van twee dagen ploete-
ren, was verdwenen. Of ik daar
iets aan kon doen ... Dat kon
ik niet, helaas. Hij had geen
back-up ingesteld en zonder
dat was alles gewoon weg.
Terug naar het nu: blijf gezond!
En ondertussen: veel lees- en
doeplezier!
Dick van de Schraal
Hoofdredacteur
dvdschraaf@reshift.nl
nieuwe producten
17 GespotinArea120
Experimenteren met Google
29 Tips & Trucs
Handige slimmigheden
39 Hoe?Zo!
Freeware thematisch
besproken
40 VoorNop
De leukste gratis software
42 Wat appikeraan?
Apps thematisch besproken
58 VersGetest
Nieuw spul, voor u bekeken
60 FAQman + FAQtips
Vragen beantwoord
66 Uitsmijter
Smartphone-etiquette
67 Abonneeservice/colofon
Plus: volgend nummer

computeridee.nl 110 12020 3

 Tekst Mark Gamble

Niet zo Jovial
Ik wilde het in Tips en Trucs
beschreven 'Snelmenu: Jovial
Menu' eens uitproberen (Compu-
ter Idee 7). Bij het uitpakken van
het gedownloade zip-bestand
werd het exe-bestand door
Norton Security echter meteen
verwijderd. Dan maar de bevei-
liging van Norton uitgeschakeld.
Bij het dubbelklikken van het
exe-bestand gebeurt er evenwel
niets. De tool opstarten via een
pictogram in de Windows-taak-
balk ging niet. Er staat gewoon
geen pictogram. Heeft u deze tool
werkend gekregen?
Emiel Dekeyser
door te sturen naar de netwerk-
printer. Hardwarematig is alles in
orde, het lijkt niet aan de drivers
te liggen en een reset van de Print
Spooler is evenmin de oplossing?
Dan is de netwerkprinter waar-
schijnlijk van ip-adres veranderd!
Helaas is Windows 10 niet in
staat de printer zomaar op een
ander ip-adres te herkennen,
zelfs niet na een 'herinstallatie'
vanuit de systeeminstellingen
(dat was althans niet het geval bij
mijn HP-printer).
Zo lukt het wél (en sneller).
Maak eerst een omweg naar
de configuratiepagina van de
router, waar de printer dient
te worden toegevoegd aan een
lijstje voor adresreserve ring.
Op die manier voorkomt u dat
het ip-adres van de printer in de
toekomst opnieuw onbedoeld
wordt gewijzigd. Als alternatief
kunt u de printer handmatig een
ip-adres buiten de dhcp-range
toekennen. Daarna gaat u via
'Systeeminstellingen' naar Prin-
ters en Scanners'. Klik uw printer
aan, klik daarna op 'Beheren'
om vervolgens de Printereigen-
schappen' te openen. Selecteer
op het tabblad Poorten' de poort
in het lijstje die momenteel is
aangevinkt en klik op Poort
configureren'. Daar kunt u het

We hebben de download (www.

tiny.cc/jovmen) nogmaals
binnengehaald en vervolgens
nog eens extra gescand
op malware, zowel via www.
virustotal.com als onze interne
virusscanner van ESET. Beide
scanmethoden gaven geen
melding, waardoor we ervan uit
kunnen gaan dat het bestand
veilig is. Weliswaar geeft Win-
dows Defender Smartscreen na
het dubbelklikken een melding,
maar ook deze is vals positief.
Om de tool door te starten, klikt
u in Smartscreen op Meer infor-
matie en vervolgens op Toch
uitvoeren. De tool verschijnt
vervolgens in de Windows Taak-
balk, rechts onderin.

Onze vaste tekenaar - -·- . et deze site al

Printertip
Een handige tip voor als Win -
dows weigert printopdrachten
Erwin Suvaal stuit regel- Goed handen wassen tegen corona doe 1e m
zingend
matig op berichtjes die
het verdienen om in een
cartoon op de hak te
worden genomen.

4 110 12020

ip-adres aanpassen. De naam
van de poort zal niet meer met
het ip-adres overeenkomen,
maar toch werkt het en het lijkt
mij de eenvoudigste oplossing.
Vervolgens nog wel even beves-
tigen met de knop OK.
DavyKindt
Bedankt voor deze uitgebreide
handleiding. Door het wijzigen
van het ip-adres van printers
kan het inderdaad voorkomen
dat Windows het apparaat niet
meer kan vinden. Het opgeven
van een vast ip-adres is dus een
uitstekende oplossing!
Een Cat in het nauw
Ik wil nog even reageren op de
ingezonden brief van Herman
(Computer Idee 6) over de Cat
S41. Naar mijn idee wordt de
telefoon een beetje tekortge-
daan. Inderdaad is hij misschien
niet zo sterk in het maken van
foto's. Maar robuust is deze
telefoon zeker. Waterdicht,
va/bestendig tot drie meter
op beton, geen last van stat
krassen of wat dan ook. Ik ben
als metaaldetector-hobbyist
regelmatig in de natuur en zocht
een telefoon die wel wat kan
hebben. Ik gebruik de S41 nu al
twee jaar en heb eigenlijk nog
niet eerder een telefoon gehad
die zo ontzettend goed beviel.
Snel, veel opslagcapaciteit, goed
in de updates, zonder problemen
met handschoenen te bedienen,
en hij geeft me een zorgeloos
computeridee.nl
anders. Vervolgens importeer
ik alle wachtwoorden die
in de browser en dergelijke
staan opgeslagen. Ik verwijder
Dashlane en zet het programma
op mijn eigen computer. Vanaf
dat moment beschik ik over alle
wachtwoorden van die compu-
ter. Of heb ik het mis?
C.Zegers
Zodra iemand 'stiekem' toegang
heeft tot andermans compu-
ter, is het natuurlijk sowieso
eenvoudig om inloggegevens
te achterhalen. Bijvoorbeeld
de wachtwoordmanagers
van browsers zelf; die
zijn al kwetsbaar
als deze browsers
het wachtwoord
automatisch invullen
gevoel in gebruik in bijna elke zodra het e-mailadres of een
omgeving en bij elk weertype. gebruikersnaam wordt inge-
HTC, Samsung - ik heb ze alle- voerd. Er zijn echter ook losse
maal gehad, maar voorlopig blijf wachtwoordmanagers, zoals
ik bij mijn S41. LastPass of het door u genoem-
Robert Hoogduin de Dashlane, die vragen bij het
invullen van een inlogformulier
Wachtwoordmanagers eerst om een 'masterwacht-
Zijn wachtwoordmanagers niet woord ' voordat de gegevens
juist gevaarlijk? Bijvoorbeeld: worden aangevuld. Het door u
ik installeer stiekem Dashlane genoemde trucje werkt natuur-
op een computer van iemand lijk ook, want met Dashlane
Uit Mailbus Computer Idee 17 -Verjaardagskalender
gratis downloaden
1 "
t ~~: "
i Ooit (ik meen ergens in 2014)
j
1
1
"
" "
"
" -·
M':i11i"'P*m:I a::::I
In d~ M'•lbl:• van CompUtii!r lê'i!• 17 hlli!bb• n wij ' '" bnef g9pleem vtin een " 'n onn leri'1i dlE op i:o•~ wes nes; hT:
1: •-ç1!~~tt1nd dlot hooi~ 1:11/ H .'l Conput1f ld••-,m~el v-:1n 14 14er g•leden. lt> onit- etchlwii!l'l kor,dtm wij h i-t nlii!I niH•er vll"ld'Ol'n
moor v!& on: • Ex1al·k.•nne1 WtM df Gr01:>1 {el f euti!U f ve11 d• W01i<1hop uit 2004) hii!bOtn w~ h•t alsn09 onwimgvn, pi1J 5 '"n
nlii!\JWf ve•n• d l• Ie.ter lf g•mo"~t @I• •M!UWe fune1IH n@tfi S@ldt v@1s1n ""bb'tn W'l' in nn zlpb•nC1nd 9,ploC1ts1. tod"t cl•~<>
opn\~l.lw vo« ol'e l• ~•rs i ~r. 1• downlood•n
JcAr{/f 011.r!
Wilt u reageren op een artikel uit Computer Idee?
Dan kunt u dit mailen naar: mailbus@computeridee.nl
Vergeet bij reacties op artikelen niet de editie te vermelden.
Hebt u een leuk computeridee?
Mail dan naar: idee@computeridee.nl
Mailbus i!§f
Prijswinnaars
In Computer Idee 3 mochten
we van Philips twee Ultra
Speed Solid State Drives met
een opslagcapaciteit van
480 GB weggeven (winkel-
waarde 74,99 euro).
De winnaars zijn Jeroen Vrij
en K. Pietersen. Gefelici-
teerd met deze prijs!
kunnen wachtwoorden namelijk
worden opgeslagen in de
cloud. Installeert u de software
op een andere computer. dan
komen de wachtwoorden van
de computer waar u Dashlane
eerst op hebt geïnstalleerd ook
beschikbaar. In dat opzicht hebt
u dus gelijk, en dat is dan ook
de reden dat een computer
altijd met een wachtwoord moet
worden beveiligd en de pc nooit
onbeheerd achtergelaten dient
te worden.
Uit de oude doos
_,
heb ik uit uw door mij zeer
gewaardeerde tijdschrift een
mogelijkheid gebruikt om
een persoonlijke verjaardags-
kalender middels Exce/ samen te
stellen. Mijn vraag is daarom of
u mij een kopie van een dergelijk
artikel kunt sturen/mailen. Voor
de door u te nemen moeite zeg ik
u mijn dank reeds toe.
AlexRetz
We hebben deze vraag al eens
vaker ontvangen. Omdat dit
bestand zo gewild is. hebben
we op Computer Idee een
speciale locatie aangemaakt
waar het betreffende bestand
te downloaden is. U vindt het
op www.computeridee.nl/
verjaardagskalender.
110 12020 5

Onze collega's van Kieskeurig.Dl weten precies
welke producten het meest gewild zijn, ook op
tech·gebied. Deze keer: vijf van de populairste
full·hd·monitoren voor thuiswerkers.
HP27w
• Schermformaat: 27 inch (68,6 cm)
• In hoogte verstelbaar: Nee
• Ingebouwde speakers: Nee
AOC basic-line 8124B1H
• Schermformaat: 23,6 inch (60 cm)
• In hoogte verstelbaar: Nee
• Ingebouwde speakers: Nee
Philips 273V7QDAB
• Schermformaat: 27 inch (68,6 cm)
• In hoogte verstelbaar: Nee
• Ingebouwde speakers: Ja
liyama Prolite x2283HS·B3
• Schermformaat: 21,5 inch (54,6 cm)
• In hoogte verstelbaar: Nee
• Ingebouwde speakers: Ja
DellP2419H
• Schermformaat: 24 inch (60,1 cm)
• In hoogte verstelbaar: Ja
• Ingebouwde speakers: Nee
Meer informatie?
www.kieskeurig.nl/monitor
6 110 12020
Tekst Randolf Bouwma
Ruimte
voortw
Hoe meer schijven er in een nas pas-
sen, hoe duurder deze doorgaans
is. Synology lanceert de DiskStation
DS220j met daarin ruimte voor twee
schijven. Dat houdt deze nas relatief
betaalbaar terwijl u er toch 32 TB
aan data op kwijt kunt (lees meer
over deze en andere goedkope
nas'en op pagina 18 t/m 21). Met
de DiskStation DS220j zet u onder
meer een persoonlijke cloud op.
Bestanden zijn daarna te benaderen
via tal van apparaten die met uw
thuisnetwerk verbonden zijn.
• € 172,-
• www.tiny.cc/synas
Mario op maat
U kunt zich afvragen wat een modemerk als Levi's moet
met een gamepersonage als Super Mario. Toch is het niet
zo vreemd; Levi's is van origine een spijkerbroekenmerk,
en Mario draagt altijd een tuinbroek van - jawel - denim.
Nintendo en Levi's brengen nu een complete Mario·
collectie uit. bestaande uit niet alleen een tuinbroek,
maar ook vesten, jasjes, shirts, korte broeken en meer. Wel
alleen in kindermaten en voorlopig niet in Nederlandse
winkels verkrijgbaar. Andere leuke kleding met Mario erop
is daarentegen online zo gevonden.
• Prijs n.v.t. • www.levi.com
• Poortje door Mlljardje meer
Bill Gates is opgestapt uit het Toch verlaat Gates 'zijn' bedrijf
bestuur van Microsoft, het bedrijf met opgeheven hoofd: Windows
waar hij 45 jaar lang bij betrokken 10 heeft het aantal van 1miljard
was, om zich te focussen op zijn installaties bereikt en is een
liefdadigheidsorganisatie. groot succes voor Microsoft.
 Nieuws

Soldaat maken Kiekeboe!

Deze stoere speakers van Hama Het is de laatste tijd oppassen geblazen
dragen de naam Soldier. en dat ziet bij het aanschaffen van Huawei-tele-
u er ook wel aan af. De olijfgroene foons. Door het handelsverbod met de
behuizing is wat dat betreft goed Verenigde Staten is het zeer de vraag
gekozen, kan tegen een stootje en of nieuwe toestellen wel zijn uitgerust
is waterdicht. De Soldier S betreft met Google-diensten. Voor de P Smart
'slechts' een mono-speaker. maar is Pro geldt dat gelukkig wel, dus over-
ook goedkoper en een stuk lichter weeg een aanschaf gerust. Opvallend
(210 gram t.o.v. 625 gram). De Sol- is de pop-up-selfiecamera. Die komt
dier L biedt stereogeluid en heeft tevoorschijn zodra een selfie wordt
een langere batterijduur (16 uur ten gemaakt en verdwijnt daarna weer in
opzichte van 14 uur). Die accu kan het toestel. Voordeel daarvan is dat de
ook andere gadgets opladen via usb. voorzijde van deze smartphone louter
• € 58,99 (5) / € 83,99 (L) uit scherm bestaat.
• www.tiny.cc/ hamaso/ • €299,-
• www.tiny.cc/ huapsp

Z'n tijd vooruit

Het Deense Skagen brengt geregeld WearOS-smartwatches
uit en de Falster 3 is het nieuwste horloge in het assortiment.
Het klokje heeft de meest recente smartwatch-processor onder
de wijzerplaat. namelijk de Snapdragon Wear 3100. Slim beke-
ken is dat de sensoren afzonderlijk van elkaar zijn in of uit te
schakelen om de batterijduurte verlengen. Van iets langer dan
een dag met alle toeters en bellen aan. tot ongeveer een week
met de sli mme functies uitgeschakeld. Het horloge is voorzien
van gps. heeft een hartritmesensor en is waterdicht.
• $ 295,- • www.skagen.com

Steengoed idee
Op de site Lego ldeas kan iedereen een voorstel voor nieuwe
Lego-sets indienen. Bij genoeg positieve feedback zou het later
dan zomaar eens officieel in de winkel kunnen liggen. Dat hopen
we zeker in het geval van deze geluidskaart van Lego, verzonnen
door een Britse Lego-fan. Specifiek betreft het de Sound Blaster
Pro 2 van Creative Labs. De bedenker ervan hoopt ermee
een zaadje te planten voor nog veel meer Lego gebaseerd op
pc-hardware. Wij duimen mee!
Draad kwijt • Prijs nvt • www.tiny.cc/ legosbp

Het concept van phone) overweg kan tegelijk van stroom

draadloos laden komt met de Qi-standaard. voorzien. Eentje draad-
ook stilletjes aan naar De Mi Wireless Power- loos, de ander via de
powerbanks. Geen bank is een nieuw kabel. Het is alleen nog
kabeltjes meer nodig voorbeeld daarvan, afwachten of-ie straks
onderweg. Het is dan met een fikse capaci- ook in Nederland te
wel van belang dat het teit van 10.000 mAh. koop is.
op te laden apparaat Deze mobiele lader • Ca.€ 30,-
(doorgaans een smart- kan twee telefoons • www.tiny.cc/ miwipb

• VR van m'n bed • Bestelling verzonden • Telefonische verkoop

Virtualreality-brillen vinden nog
niet bepaald gretig aftrek. Slechts 6
procent van de Nederlanders
(700.000 personen) heeft zo'n
headset in huis, meldt Multiscope.
We gaven in 2019 gezamen-
lijk 25,8 miljard euro uit bij
webshops. Dat is meer dan
het jaar ervoor; toen betrof
het 23,7 miljard.
De meeste aankopen werden
gedaan op laptop en pc (71 pro-
cent), en veel minder op smart-
phones (15 procent). De cijfers zijn
afkomstig van Thuiswinkel.org.

computeridee.nl 110 12020 7

 Open kaart spelen
Het kaartspelletje Uno komt vaak met de Flip-variant. die werkt met
boven tafel als er visite langs- dubbelzijdige ka arten. Of koop ze
komt. Het lijkt sterk op een potje los van elkaar om goedkoper uit
pesten en is daarom voor nieuwe te zijn. Webcams worden onder-
spelers eenvoudig te begrijpen. steund zodat u (de gezichten
Een alternatief in deze tijden van) uw medespelers goed in de
van corona is om Uno digitaal te gaten kunt houden. Oefen die
spelen. De Uno Ultimate Edition pokerface maar vast!
van ontwikkelaar Ubisoft com- • Vanaf€ 9,99
bineert het standaard kaartspel • www.tiny.cc/unooo
Razer brengt een bekabelde gamingmuis uit die speciaal
geschikt is voor gamers met kleine handen: de Viper Mini.
Die is in de lengte en de breedte net enkele millimeters
compacter dan zijn grote broer, de standaard Viper. Ook
is het gewicht lager, want de muis weegt slechts 61 gram.
Niettemin heeft-ie verder veel in zijn mars. Zo zijn zelf
functies toe te kennen aan de in totaal zes knoppen mid-
dels de software van Razer. Hiermee regelt u ook de kleur
van de ledverlichting, die uiteraard niet ontbreekt.
• €49,99
• www.tiny.cc/razvipm

Rooie oortjes
Sinds 2014 is Apple eige-
naar van het audiomerk
Beats en er zijn al vele
koptelefoons en oordop-
jes onder deze naam
uitgekomen. De nieuwe
Powerbeats zullen vooral
sporters aanspreken. Ze
zijn draadloos, maar zitten
wel aan elkaar vast met een
kabeltje. De uitzonderlijk
hoge batterijduur valt
op: 15 uur op één lading
maar liefst. Dankzij de
geïntegreerde Hl-chip van
Apple zijn de Powerbeats
vliegensvlug gekoppeld.
Ook zijn twee setjes met
dezelfde iPhone te ver-
binden. Beide luisteraars
horen dan dezelfde muziek,
perfect (doch prijzig in
totaal) als u met iemand
samen hardloopt.
• €149,95
• www.tiny.cc/powb

Stoom afblazen
Spelplatform Steam bereikte op 22
maart een piek:bijna 23 miljoen
gamers waren toen tegelijkertijd
actief. Thuisblijven door corona? Ja.' bovengemiddeld Nee
Games blijken een goed tijdverdrijf. 1
8 123 12019

Spot de verschillen
De Galaxy Buds+-oordoppen van
Samsung lijken als twee druppels water
op hun voorganger. maar er zijn wel
degelijk verbeteringen. Zo belooft de
fabrikant een luistertijd van 11
uur - bovengemiddeld voor een
product als dit. Het opbergdoosje
met oplaadfunctie plakt daar nog
eens 11 uur aan vast. Daarnaast is
de microfoon onder handen genomen.
zodat u tijdens het handsfree bellen beter
te verstaan bent. Draadloos opladen is nu
Eigen eveneens een optie. Aardig is tot slot de
Spotify-integratie op Android-telefoons.
invulling Met één druk op de dop wordt een
Wie niet ál te hoge eisen aan gepersonaliseerde afspeellijst gestart.
zijn pc stelt. is bij de NUCs
va n lntel aan het goede
adres. Dikwijls worden deze
• € 169,99 • www.tiny.cc/gbp/us
ba rebones-systemen ingezet
als med iaspeler voor naast
de tv, omdat ze zo weinig
ruimte in beslag nemen.
Nieuw in het assortiment zijn
de modellen NUC8i3BEHS en
NUCBiSBEHS. die van elkaar
te onderscheiden zijn door
hun processor. De i3-versie
betreft een dualcore-variant,
terwijl het i5-model een
quadcore-cpu aan boord
heeft. Werkgeheugen en
opslag dient u zelf te verzor-
gen. Er zitten onder meer vijf
usb-poorten op, waaronder
een usb-c-ingang.
• Vanaf$ 300,-
• www.tiny.cc/ innucs
Effectbejag
De Moto eGs van Motorola is een betaalbare
smartphone met toch een dubbele camera aan
de achterzijde. Daarmee zijn plaatjes te schieten
met scherptediepte-effect. Er zit een vingeraf-
drukscanner op en er past een geheugenkaartje
in. Tot maximaal 256 GB wordt ondersteund.
standaard is reeds 32 GB interne opslag beschik-
baar. 2 GB werkgeheugen is wel wat aan de
krappe kant, maar daar is de prijsklasse ook naar.
Het toestel draait helaas nog op Android 9, terwijl
Android 10 toch alweer een hele poos uit is.
• € 99,99 • www.tin y.cc/ mesg6
• Smartphone-virus
In februari werden er 40 procent
1 • Mag wat kosten
26 procent van de Nederlanders
minder smartphones geleverd heeft een smartphone die duur-
dan in dezelfde maand in het der is dan 800 euro,becijferde
Telecompaper. 45 procent bezit
1 jaar ervoor. Dat is te wijten aan
de uitbraak van het coronavirus. een toestel van 400 tot 800 euro.
computeridee.nl
Nieuws
IAJeb &. App
acebook laat u sinds kort al
F uw Facebook-foto's overzet-
ten naar Google Foto's. Altijd
handig om een back-up te heb-
ben, nietwaar? Volg onderstaan-
de link en kies de optie Een kopie
van je foto's of video's overzetten. Voer opnieuw uw
- Facebook-wachtwoord in. Onder Bestemming kiezen
selecteertu Google Foto's. Daarna maakt unog een
keuze tussen foto's en video's; beide tegelijk is geen
optie. Klik op Volgende en log in met uw Google-
account om het proces van overzetten te starten.
• www.facebook.com
etflix Party is een
N Chrome-extensie die u
in staat stelt Netflix-films en
-series met anderen online
te kijken. In het kort werkt
dat als volgt. Na het installe-
ren van de extensie start u een film of aflevering en
klikt u naast de adresbalk op het NP-icoon. U krijgt
dan een link die u naar vrienden en familie kunt stu-
ren. Zij hoeven de extensie zelf niet te hebben. Als u
de video nu afspeelt. begint deze voor iedereen
gelijktijdig - inclusief chatvenster.
• www.netflixparty.com
W ie zoekt, zal vinden ... en
dat geldt zeker in het
mobiele spelletje Hidden
Through Time. Bedoeling is om
de objecten te vinden die onder
in beeld staan aangegeven.
Maar de zoekplaatjes zitten vol andere afleidingen
die bovendien ook nog eens niet stilzitten. De levels
zijn gebaseerd op oude beschavingen; zoekt u niet
naar een dinosaurus, dan is het wel naar een
Romeinse helm. De game is niet gratis, maar dat bete-
kent ook dat u niet telkens door reclame wordt
gestoord.
• €2,99
• Android, iOS
W e krijgen op een dag nogal
wat meldingen op onze
smartphones binnen. De app
FilterBox geeft hier inzicht in en
helpt bij het onder controle hou-
den van een eindeloze notificatie-stroom. Zo worden
meldingen per app gebundeld en vindtu verwijderde
notificaties snel terug. Ook ziet u op welke dagen het
rustiger is. FilterBox is 90 dagen gratis te gebruiken,
daarna is een eenmalige aanschaf van 4,29 euro ver-
eist. U zit verder niet aan een abonnement vast.
• Gratis / € 4,29 (na 90 dagen)
• Android
123 12019 9
 13epaal zelf lt.ef momexf
Alles onder cont Kiezen wanneer updates worden geïnstalleerd
Updates: je kunt niet zonder. Ze Een onderdelenupdate bevat nieuwe mogelijkheden en verbeteri ngen. Deze kan gedurende dit aantal dagen
worden alleen altijd net uitgevoerd worden uitgesteld:

op momenten dat het niet uitkomt.

Wie zich verdiept in de instellingen, Een kwaliteitsupdate bevat beveiligingsverbeteringen. Deze kan gedurende dit aantal dagen worden uitgesteld:
ontdekt al snel dat er aardig wat moge- ~
lijkheden zijn om de Windows-updates
onder controle te houden. U kunt bij- keurd. Hiermee voorkomt u dat de • Erg belangrijk voor het gedrag van
voorbeeld aangeven wanneer u ze wilt computer wordt opgestart als u koffie Windows Update: het type update.

installeren. Sommige updates kunnen

haalt en dat een niet-opgeslagen
Word -document sneuvelt. Klik op Onderscheid in updates
zelfs helemaal worden geweerd. Gebruikstijden wijzigen. Onderin het Windows kent twee typen updates:
Tekst Dennis Gandasoebrata venster leest u de huidige gebruiks- onderdelen- en kwaliteitsupdates
tijden. Dit is de tijdspanne waarin (afbeelding 3). Het eerste type
Windows geen updates uitvoert, update kan bestaan uit nieuwe moge-
w computer blijft thuis bij de tijd met behulp omdat u dan de computer gebruikt. lijkheden, bijvoorbeeld een program-

U van Windows Update. Op zich een prettig

mechanisme, maar het is jammer dat u
minder opties hebt dan de grote bedrijven.
Daar worden updates uitgebracht met meer controle.
Toch biedt Windows meer flexibiliteit dan op het eerste
De computer wordt in die periode
niet automatisch opgestart.
Klik op Wijzigen . Geef bij Begintijd
de starttijd op en bij Eindtijd het uur
waarna u de computer niet meer
ma of optie. De kwaliteitsupdate
bevat daarentegen alleen oplossin-
gen voor bugs en veiligheidsissues.
Mogelij k wilt u wel direct een
kwalitei tsupdate ontvangen, maar
gezicht lijkt. Het instellen ervan kost even wat tijd, maar gebruikt. Klik hierna op Opslaan. mag de onderdelenupdate even
daarna hebt u er geen omkijken meer naar. U kunt maximaal een periode van achterwege blijven. Ga naar de
achttien uur opgeven. Windows heeft sectie Kiezen wanneer updates
daarmee zelf zes uur de tijd om de worden geïnstalleerd. Gebruik de
Aan de slag klaarstaande updates te installeren meerkeuzelijstjes om het aantal
Het merendeel van de mogelijkheden (afbeelding 2). dagen op te geven dat de update
vindt u in het onderdeel Instellingen. Sinds recente versies van Windows mag worden uitgesteld. Een onder-
Dat opent u via Start, Instellingen, of 10 kunt u Windows laten bepalen of delenupdate kunt u zelfs een jaar
nog makkelijker met Windows-toets+!. u actief bent, zodat u niet meer vaste uitstel len. Een kwaliteitsupdate is
Open de sectie Bijwerken en beveili- • De meeste aan- tijden hoeft op te geven. In de praktijk belangrijker: daarom is de maxi male
ging, Windows Update (afbeelding 1). passingsopties vindt werkt dit mechanisme voldoende. uitsteltermijn hiervoor een maa nd.
Eerst zorgt u ervoor dat updates u in het lnstelllngen- Wilt u de activiteit automatisch laten
voortaan alleen worden geïnstalleerd venster van bepalen, dan zet u de schuifregelaar Andere producten
op de momenten die u hebt goedge- Windows Update. op Aan bij de optie Gebruikstijden Een gedeelte van de Microsoft-
automatisch aanpassen voor dit appa- programma's kan ook gebruikmaken
raat op basis van activiteit. De belang- van Windows Update om actueel te
Windows Update rijkste ergernis is nu uitgeschakeld. blijven. Voordelen hiervan zijn dat u
j 1nnetling zoeien P 1 r;:;l Updates onderbroken Keer terug naar het hoofdscherm van minder vaak wordt geconfronteerd
~~----~ L!:t,W Uwappar.atuilnietwordenbijgewerktzolangupdates~
onderbroken.
Updltn zullen worden Mr'vH op 27-2-2020
Windows Update en klik op Geavan- met nieuwe updates en de update-
C Windows Update
ceerde opties. instellingen van Windows Update
@ Updatn gedur«lde nog 7 degen ond!fbml:m
Gon.nrGi...-NICftl'dlloptiltsomdl!oodtftreb'q1ptiOW.IR"'1Jl'91!1'1
0 Windows·beveiligll'lg

G> GebrU1.""""""""~~~~-------~
t BKk-up

~ G1mhledenkva nupdinesWttt'geven
Gebruikstijden
z,~~p:bt~di.ioi111.•~l"1"'~eo!!d
Stel gebruikstijden in om ons te laten weten wanneer u dit apparaat
r:i. Guvancttrde opcin meestal gebruikt. We zullen het apparaat tijdens gebruikstijden niet
~o .c..rr~bfost"~1enm1"11rll4>gtnlM!)(llPdt1tH automatisch opnieuw starten en we zullen het apparaat niet opnieuw
~bf\11~st1JdMi a starten zonder te controleren of u het gebruikt.
C!=:J Üll
i!l Mijnapparaat?oeken Wat is nieuw Begintijd
Uw oppo\lît.lt hl!f:ft onlaogi de nieuwste update gt-kiegeo, met nieuwe f\mc.tlt'l. 1"fl
1 00
R Voor ontwikkelaars ~nJk'!!Wrbetertngenindebe'R11i91ng.
NteUWefunct1esveil<ennen
• Bepaa/zelfwan- Eindtijd (maximaal 18 uur):
~ Windows fmlder·programma
neer u niet mag 1 17 1 00

worden gehinderd
Op zoele 11o11ar inlormarir over de meest rec1mtt upd1tts?
Meer1nformaue door Windows
Update.

10 110 12020
role
ook direct van toepassing zijn op de
andere producten.
Op dit moment kan Office al
gebruikmaken van Windows Update.
U schakelt hiervoor de optie expliciet
in: ga naar de sectie Opties voor
bijwerken en zet de schuif op Aan
bij Updatés voor andere Microsoft-
producten ontvangen tijdens het
bijwerken van Windows.
Updates onderbreken
U kunt de updates gedurende een
week onderbreken. Via de geavan-
ceerde opties hebt u hierover nog
meer controle. In de sectie Updates
onderbreken gebruikt u de meerkeu-
zel ijst Datum selecteren. Hier kunt u
een specifieke datum aangeven tot
wanneer de updates moeten worden
gepauzeerd. U kunt die installatie tot
35 dagen onderbreken.
Misschien wilt u juist wel snel af
van eventuele updates die gereed
staan en de computer daarom
opnieuw opstarten om de updates
toe te passen. Deze optie biedt
Windows Update ook, en
gelukkig in combinatie
met een melding voordat
er daadwerkelijk opnieuw
wordt opgestart. Zet de
schuif op Aan bij de optie
Start dit apparaat zo snel
mogelijk opnieuw wanneer
de computer opnieuw moet
worden opgestart om een
update te installeren. U vindt
deze optie bij Opties voor
bijwerken.
Updaten in
thuisnetwerk
Stel: u hebt thuis meerdere
computers die via een netwerk
met elkaar zijn gekoppeld. U
kunt regelen dat zodra een
update door een van de compu·
ters is gedownload, deze wordt
gedeeld met de andere pc's. De
optie heet Delivery Optimization en is
standaard ingeschakeld.
Dit is vooral nuttig als u een slechte
internetverbinding hebt of met een
datalimiet werkt. In andere gevallen
kunt u de update net zo goed door
elke computer zelf laten downloaden.
computeridee.nl
Blader in het instellingenvenster
van Windows Update helemaal naar
beneden en klik op de min of meer
verstopte optie Delivery Optimiza-
tion. Een nieuw venster opent. Zet
de schuif op Uit bij Downloads van
andere pc's toestaan.
Totale controle
Wist u dat u zelfs kunt bepalen
hoeveel bandbreedte mag worden
gebruikt voor het downloaden van
updates? Deze optie komt van pas
als u uw internetverbinding intensief
gebruikt en niet wilt dat het down-
loaden van updates beslag legt op de
beschikbare capaciteit.
In het eerdergenoemde venster
Delivery Optimization klikt u op
Geavanceerde opties. Bij Download-
instellingen vinkt u de volgende
opties aan: Beperken hoeveel
bandbreedte wordt gebruikt voor
het downloaden van updates op de
achtergrond en Beperken hoeveel
bandbreedte wordt gebruikt voor
het downloaden van updates op de
voorgrond. Bepaal het gewenste
In één keer onderbraken
Komt het updaten van de computeru échtnietuit,
bijvoorbeeld omdatu een belangrijke taak hebt die
niet mag worden onderbroken? Ukuntalle
updates gedurende een week uitstellen. Klik op
Updates 7 dagen onderbreken.De wijziging gaat
direct in en loopt automatisch af.
Wilt u de updates weer eerder inschakelen?Klik
op de knop Updates hervatten. Minderbekend is de
mogelijkheid om de updates nóg een paar keer
met zeven dagen te onderbreken. Klik op de optie
Updates gedurende nog 7 dagen onderbreken.Lees
de datum bovenin het scherm af om te zien wan-
neer de updates worden hervat. Ukuntmeerdere
malen op de optie klikken, totdat deze grijs wordt.
Hiemakuntu de pauzeknop pas weer gebruiken
als de recentste updates zijn geinstalleerd.
r;:;;1 Updates onderbroken
L!:::'!,!) Uw apparaat zal niet worden bijgewerkt zolang
updates worden onderbroken.
Updates zullen worden hervat op 27-2-2020
Updates hervatten
@ Updates gedurende nog 7 dagen onderbreken
Ga naar Geavanceerde opties om de onderbrekingsperiode te
wijzigen
• U kunt het uitstellen van updates meerdere malen
ongestraft herhalen.
Î1iJ.tc'1.1è11 ûJt1f u ûJel direcf
ee11 kûJalifeil.I!Afdafe
011-/va~e11, 1Haar 110# eve11
1ee11 011dertiele111Afdafe
percentage met de bijbehorende
schuifregelaars (afbeelding 4).
Ook op het gebied van uploads van
updates kunt u het heft in eigen hand
nemen: gebruik hiervoor de opties
in de sectie Up/oadinstellin-
gen. Zo kunt u hier een
uploadlimiet bepalen.
bijvoorbeeld 200
GB. Zodra deze
limiet is bereikt. stopt
de upload. Deze opties
zijn overigens alleen relevant
als u gebruikmaakt van het eerder
besproken Delivery Optimization,
110 12020 11
• Windo,.vs Update

" Mk:rosoftStore
Deapps van Windows lOworden niet bijgewerkt Downloadinstellingen
via Windows Update, maar via de Microsoft Store
zeH. Dat is jammer: een groot deel van de inge- pj Beperken hoeveel bandbreedte wordt gebruikt voor het downloaden van
bouwde Windows-functies is volgens Microsoft updates op de achtergrond
namelijk eenapp, terwijl het in uw optiek mogelijk
om standaardfuncties gaat Voorbeelden zijn: Mail 1 45%
en Agenda, maar ook Foto's. Deze onderdelen wor-
den dus via een ander kanaal actueel gehouden. pj Beperken hoeveel bandbreedte wordt gebruikt voor het downloaden van
Klilcinde Microsoft Store op de knop met de drie updates op. .de voorgrond
puntjes(rechtsboven in het venster>. Via Down-
loads en updates ziet u welke updatesinhetverle-
denzijngeïnstalleerden welke updates klaar-
staan. Klilc op Updates downloaden. Updates wor-
den standaard automatisch toegepast. Wiltuhier- • U kunt het beslag dat Windows Update op de bandbreedte legt, controleren.
over juistmeercontrole, dankuntuhet
automatisch bijwerken uitschakelen. Klilcop de een update om meer informatie te Sorteer de updates op installatieda-
knop met de drie puntjesenkiesinstellfngen.Zet krijgen. Er wordt een nieuwe website tum via de kolom Geïnstalleerd op,
de schuif op UitbijApps automatisch bijwerken. geopend. zodat u snel de juiste update vindt.
Geeft de computer problemen, pro- Werkt de computer écht niet meer,
beer dan eerst de recentste updates dan zijn er andere, drastische herstel-
waarbij u toestaat dat uw computer te verwijderen. Kies bovenin het mogelijkheden. Klik op Herstelopties.
wordt gebruikt om updates verder te scherm voor Installatie van updates Kies rechts in het venster voor de
verspreiden naar andere computers. ongedaan maken. Een nieuw venster gewenste route. Met de eerste optie
wordt geopend: zoek de update die kunt u de fabrieksinstellingen van
Foutje, bedankt! u kwijt wilt en kies voor Verwijderen. Windows herstellen. waarbij u uw per-
Helaas kunnen specifieke updates soonlijke bestanden kunt bewaren.
weleens problemen geven. Dat is
frustrerend , omdat u voor de instal-
latie geen problemen had. U kunt
in dat geval de installatie van een
specifieke update ongedaan maken.
/) kd11.f ee11. update
Dit werkt in de praktijk het beste als
u dit direct doet na het opmerken
Oltjeáaa11. make11.
van de verandering. Het achterhalen
van de boosdoener is op zichzelf al

UPDAlE
lastig als er meerdere updates zijn Met de optie onder Geavanceerde
geïnstalleerd. herstelopties kunt u de computer
In het instellingenvenster van Win - opnieuw starten en herstellen met
dows Update kiest u voor Geschie- een back-up. Voorwaarde daarbij
denis van updates weergeven. Een is dat u eerder een back-up hebt
overzicht van de geïnstalleerde gemaakt van de werkende pc.
onderdelen- en kwaliteitsupdates Komt u er niet meer uit, dan rest
verschijnt (afbeelding 5). Klik op de optie Opnieuw beginnen met
een schone installatie van Windows.
• u Hiermee wordt Windows opnieuw
geïnstalleerd en raakt u dus ook alle
Eenupdatevef\Yijderen

--
bestaande instellingen en documen-
.......-.
f"piogrMM"~ St!tctHfHnuPCine 111 dtondril.MnCSt li11 .ild.k~OP~of~·~dt:. \OPdl1tWil~fll.

f;\Wt>daw>onderlhlllkl· al
ten kwijt.•

a.dab..AaotMt"-'OC: "-W>cbl1}
S!AóobeAcrob.ol,,,_.OCQOJ)Olj.l0034j
i.krosoflWlndowt.!19.
~ a....tiflg111Qwpc1t1t\CCll"Mbo~Wlri0cool(l(lolst•2"'}
Adi:IHAcrob.l~ -

Mlaolohw~ M.aosottCor- 14·2-2020

Exbabeveillglng
li! upe111t•"OOtl.kroJC1lt~[l!-IU269))
!iiJ ~MIOUtit_,.~~~!G'SJm9!
MicratoftWndoM
MbOM>l'!WindowJ
Mlcrot.oftCar- 14·2·2020
MlaosonCor-1• ·2-2020 Voorkom nare verrassingen en
E!li:' ~wpclt1t - M.crot0f!Wwidc>wl1K6'5l&67l)
fi3 ui>dt1t ...oorM.ct'1tOn~(KMS~ ll1,J
Mii:Ntohwndoows
1.1100~0!1~
MiaofoflCot.. 1'·2·2020
""°°'°"'°'- 11·2·2'0l1 activeer een extra beveiliging
dieulaat weten wanneer de
fi!~lt-MkrctoltWindol.t!U'SU759) l.lcrOfaflW""°"" MiaosohCor- 18·1-2020
fut111tVpd.i1tl0~10Vwslo!l1I09 .... ~~(Q(S1724S) ~~ Mli:rotottCor- ll·ll-2019

computer opnieuw wordt

~M.Odt1tVOOO'Uiowott~tUtmS69J MlaosoftCot_ 13-11 ·201'
&! ~a.pdote-MGOtof!Windows(U.(S25.1 19) Mlctoso!t~ l.liaotd!Cot- 29-10-2019
"""-ilCor 9·10-2()19
opgestart om een updatete
li' ~1!t w.afM.aol<lftW"""-'1KMS21&6!) ~wndowl
!i; ~1t..oarJ.liactolt~(!(&'SlaJ90! ~WO'ldows MoaosohCor- " ·10-2019
!i?~~ttftaMoo.Rüh,..,.. Microtoft~ MkrotohCor- 12.·i-2019
!i2 ~-l.4ic«itoft~(Q'SISl&J)
fi! ~aopdltt Y001MocrOIOfl:Wind°"1~SOS..~i) Miaosoft\Ylrldolo'!
MiaofollCor_ 12-9·2019
MlcrosoftCor- U-.B·2011
installeren. Zet de schuif op
fi' ltY-IQlilpch!tYGatMlcrosohWh:boi(l(MS09096j
li!S.O..rty!JpcU!flor~Ruh~
Miaoto't~
Migosohwma.,.,
UictotohCor- 10-7·2019
MiaosohCor- 17·6-2019
Aan bij de optieEen melding
fij~!f-MOototlw.ndOOlol!l(SU911J.2) Microsoftwricio.., MiaosoftCor- IG-S·2019
• Gebruik de li' a...~-~~(a«9&5ll) M.aoso!!'find-1 Mlcroto!tCor_ 10-S·2019 weergeven wanneer de pc
!i! ~supd411t 'iOOC'MG010ftW.n6ows(KBU.9 712tJ Miaoto!t~ MktodtCor- 2+2019
geschiedenis om opnieuw moet worden opge-
specifieke updates "' start om de update te voltooien.
ongedaan te maken.

12 110 12020
 TECH
(51 ACADEMY
Word, Excel & PowerPoint
,..

Cursusboek+ online cursus

 v:ieAaker
Eenv1>fi' ig video's
'De koning is dood, lang leve de
koning.' Dat moeten ze bij Mini Tool
hebben gedacht. Nu Microsoft de ont-
wikkeling van het ooit zo populaire
videobewerkingspakket Movie Maker
heeft stopgezet, vindt Mini Tool het tijd
voor een opvolger. De mogelijkheden
van Mini Tool MovieMaker zijn niet zo
uitgebreid, maar de makers mikken
vooral op beginners die moeiteloos
een leuke video willen samenstellen.
TekstToon van Daele

• Sjabloon
et blijft jammer dat Microsoft het Movie Wanneer u MiniTool MovieMaker opstart, verschijnt een

H Maker-project heeft beëindigd. Gelukkig zijn er

gratis alternatieven die soms zelfs nog beter
zijn. Denk aan Lightworks, Hitfilm Express
of Shotcut. Maar die programma's hebben vaak wel een
steile leercurve. MiniTool MovieMaker komt vooral de
venster met Movie Templates. Jammer genoeg stelt zowel
het aantal als de kwal iteit van deze sjablonen niet veel
voor. Het zijn er vooralsnog slechts negen (afbeelding 2).
Daar komt nog bij dat uit onze tests blijkt dat de import
langs deze weg niet heel stabiel verloopt.
gebruikers tegemoet die het liefst zo snel mogelijk een U belandt nu in de video-editor zelf. Linksboven
leuke video willen maken. We gaan met deze workshop op vindt u het mediavenster dat aangeeft hoeveel video's,
onderzoek uit. muziekbestanden en afbeeldingen er al voor uw project
klaarstaan. In het midden ziet u een voorvertoning van
• Installatie de mediabestanden. Houd de muis boven zo'n voorbeeld
MiniTool MovieMaker is te downloaden via www.tiny.cc/ om het iets groter te zien (afbeeldingen) of in miniatuur
minitool. Met een dubbelklik start u het gedownloade af te spelen (audio en video). Helemaal rechts vindt u het
exe-bestand op. We raden u aan hier eerst op Custom afspeelvenster terug van de media die u op de tijdlijn
lnstallation te klikken en het vinkje weg te halen bij Agree onderaan hebt geplaatst.
to participate in Customer Experience lmprovement
Program (afbeelding 1). Daarmee voorkomt u twijfelachtig
uitgaand verkeer.
Voorlopig valt er niet veel aan de taal te morrelen:
English, it will be. Nadat u het installatiepad hebt aangeduid,
klikt u op de installatieknop. De benodigde data worden
gedownload en daarna staat het programma voor u klaar.

MiniTool MovieMaker

lnstallNow
• Media-import
Zonder mediabestanden valt er weinig te beleven. Klik
daarom op Import Media Files, waarmee u alle gewenste
[t] 1h;r..e read and accepc EULA aflod Pnvacy Pohcy Custom lnstallal1onv bestanden importeert.
L:mguage English
1 J v J
U hoeft zich trouwens niet al te veel zorgen te maken
over de mediatypes. MiniTool MovieMaker kan overweg
\. lnstalla1ton Path lc\Prvgram files (x36)1Mmîool M<MeM3'er
met elf video- en zes fotoformaten. De geïmporteerde
IDgre.e 10 part1c1pa1e in Customer Expeneoce lmprovemenl Program
media worden direct in de juiste rubriek van het media-

14 110 12020

maken
venster ondergebracht (afbeelding 3). Blijkbaar krijgt de
gebruiker al meteen negen muziekbestanden cadeau .
Eigen muziekbestanden importeren is natuurlijk ook
mogelijk.
• Tijdlijn
Om geïmporteerde media te kunnen gebruiken, moet
u ze op de tijdlijn krijgen. Dat doet u door een bestand
simpelweg naar de tijdlijn verslepen. U kunt ook op het
plusknopje klikken dat verschijnt wanneer u met de muis
over de voorvertoning gaat.
MiniTool MovieMaker plaatst afbeeldingen en video's
automatisch op het middelste spoor. Muziekbestanden
belanden op het onderste spoor. U kunt de onderlinge
volgorde altijd aanpassen door een audio-. video- of foto-
clip naar een andere locatie te verslepen.
Via de afspeelknop linksonder de videoweergave kunt
u tussentijds het resultaat bekijken. Versleep het blauwe
knopje onder de weergave om snel naar een ander punt
in uw video te gaan. U zult merken dat tegelijk de blauwe
verticale lijn op de tijdlijn mee verplaatst. U kunt het
afspeelpunt zelf ook aanpassen door deze lijn te verslepen
(afbeelding 4).
Hebt u een fout gemaakt? Geen paniek: linksboven de
tijdlijn vindt u Undo, naast Redo. Een clip weghalen kan
eenvoudigweg via de Delete-knop of via het vuilnisbak-
pictogram.
• Splitsing
Wilt u in een videoclip een overgang invoegen of een
videofragment weghalen? Verplaats hiervoor de verticale
lijn tot net boven het beginpunt waarop u een video of
computeridee.nl
Workshop
genoeg om een effect te activeren.
eventueel een foto wilt splitsen. Klik vervolgens
op het schaarpictogram: de video wordt meteen
gesplitst.
Herhaal dit desgewenst voor het eindpunt
van het fragment. Daarna kunt u het gewraakte
fragment makkelijk verwijderen of verplaatsen.
Houd er wel rekening mee dat het toegevoegde audiobe-
stand automatisch wordt mee gesplitst (afbeelding 5). Dat
is op zich geen probleem, omdat de gesplitste muziek wel
gewoon blijft doorspelen.
• Bewerking
MiniTool MovieMaker bevat ook een paar handige gereed-
schappen. Klik met de rechtermuisknop op een foto- of
videoclip en kies Edit. Rechts van de videoweergave
duiken enkel schuifbalken op waarmee u snel de Contrast.
Saturation of Brightness van de clip aanpast.
Leuk is ook de optie 30 LUT. Dit staat voor 3D lookup
table. Kijk voor meer informatie op www.tiny.cc/3dlud. Bij
deze optie kunt u uit zo'n 23 kleureffecten kiezen. Daarvan
is een groot deel op een populaire film of serie geïnspi-
reerd, zoals Batman en Game of Thrones (afbeelding 6).
Bovenaan vindt u nog knopjes om de film 90 graden te
draaien of om die verticaal of horizontaal te spiegelen.
Schroom niet om wat te experimenteren: met Reset
keert u weer snel terug naar de originele waarden. Beves-
tig met OK om de wijzigingen door te voeren. U vindt de
Edit-functie ook terug bij audioclips. Hier beperken de
effecten zich tot Fade in, Fade out en het aanpassen van
het Volume.
• Effecten
Nog meer beeldeffecten vindt u terug in het menu Effect.
Het mediavenster maakt dan plaats voor 24 effecten,
opgedeeld in drie rubrieken: Artistic, Common en
MotionBlur. De voorvertoningen in miniatuur geven u
een aardig idee van het effect (afbeelding 7).
Net als bij een foto- of videoclip hoeft u slechts op het
plusknopje te klikken of het effect naar de gewenste clip
op de tijdlijn te verslepen. Een effect weer ongedaan
110 12020 15
.,workshop

• Tekst kan rechtstreeks In de videoweergave worden bewerkt.

geschikt teksttype naar het bovenste spoor. Selecteer

" het toegevoegde item. zodat u de tekst rechtstreeks in
de videoweergave kunt bewerken. Rechts ervan vindt u
nu allerlei typische formatteringsopties, zoals uitlijning,
spatiëring, grootte en kleur {afbeelding 9).
MiniTool MovieMaker is niet zuinig wat het aantal
lettertypes betreft; u kunt kiezen uit alle fonts die al op uw
systeem zijn geïnstalleerd. Tekst roteren en verplaatsen
doet u eenvoudigweg op de videoweergave zelf. Met
Reset zet u alle beginwaarden van de tekst terug. U kunt
het tekstblok in de tijdlijn met de muis verslepen en de
duur aanpassen door een van beide zijkanten van het blok
te verslepen.

/lef t:S verJfa1tri~4 om UûJ

trojécf r~9elma'k4 lokaal
017 fe J/alfH
• Export
Voor u overgaat tot het exporteren, doet u er verstandig
aan uw project lokaal te bewaren. Dat is sowieso verstan-
dig om regelmatig te doen. Klik rechtsboven op het menu
met de drie streepjes en kies File, Save Project (as). Van
hieruit kunt u een bewaard project ook weer openen.
om transitietypes verlegen. Ziet alles er goed uit? Klik dan op Export en kies het
uitvoerapparaat: PC of Device (mobiel). Stel een geschikt
maken kan op verschillende manieren: u kies het effect Format in. Bij PC kunt u uit twaalf mediaformaten kiezen
None, u gebruikt Undo of u klikt met rechts op het en bij Device zijn er negen beschikbaar. Klik op Settings
effectenpictogram op de clip en kiest voor Delete. om Quality, Encoder, Resolution en Bit Rate in te stellen.
Selecteer het uitvoerpad {afbeelding 10). Bevestig met
• Overgangen Export en wacht rustig af. De export duurt ongeveer even
Een sporadische overgang tussen twee foto- of videoclips lang als de video zelf. Geniet daarna van uw video!•
kan leuk zijn. MiniTool MovieMaker heeft hiervoor een
mooi arsenaal. Zodra u Transition kiest duiken er liefst 98
op, met subcategorieën als Advance, Diagonals en Wipe. U
hoeft slechts de muis boven zo'n miniatuur te houden om
de overgang te zien. Lijkt u dat wat? Dan versleept u die
gewoon naar de tijdlijn tussen de twee gewenste clips.
Vanuit het contextmenu haalt u zo'n overgang weer
weg of u stuurt die nauwgezet bij met Edit Rechts kunt u
de Duration instellen. Bij Transition Mode geeft u aan of de
overgang op het einde van de eerste, in het begin van de
tweede of op beide clips te zien moet zijn {afbeelding 8).

• Tekst
U wilt uw video wellicht van tekst voorzien, bijvoorbeeld
voor bijschriften bij foto's (Captions), titels CTitles) of
aftitelingen (Credits). Klik op Text en versleep een

16 110 12020

Gespot
~ Chauvet: The Dawn of Art
Prehistorische kunst bij fakkellicht
In 1994 ontdekten drie Franse speleologen
na de beklimming van een steile rotswand
een adembenemende grot met de oudste
kunst ter wereld.
De Grotte Chauvet Pont d'Arc (of kortweg
de Chauvet-grot; genoemd naar een van de
ontdekkers) is 394 meter lang en bevat 300
schilderingen van paarden, leeuwen, mam-
moeten, neushoorns, bizons, een hyena, een
panter en een uil. De oudste schilderingen
zijn ruim 32.000 jaar oud. Door de moeilijke
bereikbaarheid van de grot is deze paleoli-
thische kunst uitzonderlijk goed bewaard
gebleven. Want kunst is het, en geen primi-
tief gekras, gezien de elegante vormen en
levendige lijnen.
Het nieuwste Google-experiment, Chau-
vet: The Dawn of Art (https://experiments.
withgoogle.com/chauvet) is een geleide
• Terwijl u afdaalt wordt u uitgenodigd om de grotmuur aan te raken en de grot in fakkellicht te bezoeken.
computeridee.nl
Tekst Dirk Schools
!1t Area 120
rondleiding van 10 minuten door deze
grot. De wandeling is uniek, temeer omdat
de grot niet opengesteld is voor publiek.
Ter plaatse, in Ardèche, is er wel een soort
replica gebouwd voor toeristen. De virtuele
bezoeker kan in virtual reality de twaalf
belangrijkste locaties in de grot verkennen
en de tekeningen bewonderen die tot
leven komen. Hiervoor moet u de app op
het SteamVR-platform (www.tiny.cc/tdoas)
downloaden en u hebt 3D-bril nodig, zoals
de HTC Vive of Oculus Rift.
De rondleiding in de Franse versie is inge-
sproken door Cécile de France. een Belgi-
sche actrice. Daisy Ridley, die we kennen
van Star Wars. deed de Engelstalige versie.
Hebt u geen vr-bril, dan kunt u alsnog van
de gerelateerde tentoonstelling genieten via
www.tiny.cc/cha u cave.
• Ukrijgt ~ Gabonese FI... ···
telkens een
opdrachtje
datuin
enkele minu-
ten afwerkt.
YOUR CODE
drawBox ( green };
drawBox ( green );
drawBox ( green );
newLine ();
drawBox ( yellow );
.à. Grasshopper
Edutainment om te
leren coderen
Zin om te leren coderen. maar weet u
niet waar te beginnen? Een resultaat van
AREA 120 is de gratis app Grasshopper.
die u voor iOS en Android downloadt via
de App Store of Google Play. Ondertus-
sen gebruiken al meer dan 1,6 miljoen
mensen deze app. De app is bedoeld voor
volwassenen. maar begint kinderlijk een-
voudig. U moet enkele kleurverdelingen
voor verschillende variabelen in vlaggen
vastleggen. Door middel van kleine
puzzeltjes leert u de beginselen van java-
script. Alles verloopt stapsgewijs. Eerst
krijgt u de basisbeginselen in korte lesjes,
daarna volgen er quizzen en oefeningen
om de theorie in code om te zetten. De
puzzels die elke keer een beetje moeilij-
ker worden zijn heel visueel en u krijgt in
realtime feedback.
Doordat Grasshopper op uw mobieltje
staat en omdat het om mini-opdrachten
gaat die slechts vijf tot tien minuten
duren. kunt u snel wat bijleren terwijl u op
de bus wacht of in de trein zit.
110 12020 17
 Netwerkoprlap voor eelt f rikkie

0 u "
Selecteer de beste hardware en veel
11!::1:11::111
grote schijven en je klikt in iedere com-
9 T · - ·

puterwebshop zo een nas van een paar

...
iOlrwArtlt..,.ICodi<ll ---1. . !'»- _ _ _ _ .........,
Kltdw..,••A<«!-.1ttdltMll•:c1dl"'

--""~.l
•
...
duizend euro bij elkaar. Een goede nas .._. .... l(.0<1!'.M 1 )l'<ljl ~ti ~ 1
1...,,,
. 1'11.
~

:::
·-
"
lDkJI Mp 111>1.l\IOp

..
~
OIQpltHfo .;:. • ,..,
"° ' ~
"
...
... ' "lv<ira •
"...
"
hoeft echter helemaal niet zo duur te
.._~...,,"""- "• l7Cl l ~G>-o

.. ....,...
~:IJ
'-W'<l(allo" 111.!G.'i:
"-.~•xA'IJ l."'111.:
O.'U.M'(CC<!O•A<Sil .o::óh.:
".
.
". "
:::
"... "
""" .
" "
::
"

zijn. Juist bij de goedkopere model-

IJ.l i l ':;' "" ""
. "

-
" " ""
. . .
flr.po• ~M l •
~ . 111
rMllt:.,,,:>l'Oll llll><•
<M ri..:~"~11r11 : 11~" '
" :: " ..."" ""
..
4l l ~!O"T>(JCO(lll.' J "

len is de concurrentie het grootst en :::

"'
:::
. "_...,
<t.l l C'1 t 1 Ml~I~:

.... I H~~llOl ) l:fol\:

" '" " " " ~

nemen aanbod en kwaliteit nog elk . ...

..'
~
o~
o~
· ~ .,....t r~o1Tt.1 : ;JJ U<l'<l

..."""'''~."" •• ,!1 1~~·

.w.t.71 · ~ · :1 )!1 ~:
." ~·
~

:.. " ..::: " " " "

""
jaar toe. Waarop moet je letten bij de .
~" {."fl"1'11J< l(i...,

..
."
.."
-·
~-· "'"" tht< O lfMllöl; '. ~·~
~· M
•.•J•l<1 (CC-•t1 1..J"'"'
~· "
·""'·"'....... "":........
- -·
'~ ' ~ - : ~

" ............ <

"" "
~ ·-'*·71 "-"-:•:ii; o-~

aanschaf van een goedkopere nas en

M ~
·- -· "
0

hoe presteren die budgetmodellen? Kritische binnenkant

Tekst Edmond Varwijk
oewel nas-apparaten er van buiten allemaal
• De support-afdeling van de populaire
mediaserver Plex houdt in Google Does een
Het kloppend hart van elke nas overzicht bij van alle nas-modellen en hun
bestaat uit de processor en het transcoderingskwaliteiten.
geheugen. Van dat laatste moet u

H ongeveer hetzelfde uitzien, zijn ze dat

natuurlijk niet. Het aantal netwerkpoorten,
aantal en type usb-poorten. hdmi· en ande·
re multimediapoorten verschilt sterk en heeft invloed
op wat je met de nas kunt doen. Bij de budgetmodellen
vooral niet te weinig hebben. 1 GB is
ongeveer de ondergrens. Daarbij is de
hoeveelheid geheugen belangrijker
dan de snelheid, dus liever 1 GB
ddr3-geheugen dan 512 MB ddr4-
apparaat vooral gebruikt voor back-
up en bestandsopslag, dan voldoet
eigenlijk elke processor en is 512 MB
geheugenruimte ook voldoende.
Maar wilt u bijvoorbeeld ook virtuali·
(afbeelding 1) zijn deze geheugen. seren op de nas. of bewakingscame-
opties veelal minimaal, Zo makkelijk ligt het niet bij de ra's aansluiten (surveillance-functie),
maar voldoende voor processor. Lange tijd was de regel dat dan is meer rekenkracht en geheugen
normaal gebruik. En met goedkope nas-apparaten een arm-pro- vereist. Veel functies zijn als app of
een usb-verlengkabel cessor hadden en de betere een lntel. package toe te voegen aan de nas.
van enkele euro's creëer Dit verschil wordt echter snel kleiner. De lijst met beschikbare apps of
je alsnog een usb-poort Zo kan de Realîek RTD1296 als een packages geeft een mooi inzicht in
als die die aan de voorzij- van de eerste arm-processors. 4K· de mogelijkheden van elk merk en
de ontbreekt. videobeelden hardwarematig trans- model (afbeelding 3).
coderen (omzetten) naar een formaat
dat beter geschikt is voor smartphone
of tablet (afbeelding 2). Ook hiervoor Asustor AS1002T v2
is dus geen duurdere lntel Celeron Asustor heeft lang vastgehouden
meer nodig. aan alleen lntel-processors, maar
kon uiteindelijk toch de verleiding
• Goedkopere modellen, Gebruik van de nas van de nieuwste arm-processors
zoals deze Synology Hoe belangrijk processor en geheu- niet weerstaan. Deze AS1002T v2
05220}, hebben vaak min- gen precies zijn, hangt weer sterk af is in vergelijking met de vorige
der aansluitmogelijkheden. van het gebruik van de nas. Wordt het AS1002T uitgerust met een Iets
snellere processor en een usb3.1-
poort. voor het overige zijn de
Raidenopslagcapadteit specificaties onveranderd gebleven.
Raid is een methode om bestanden te ent en kostbaar maakt. Een betere keuze is De nas biedt ruime functionaliteit.
beschermen door ze over meerdere harde raidS, waarbij een relatief kleiner deel van maar wel met een minder uitge-
schijven verspreid te bewaren in combina- de opslagcapaciteit verloren gaat aan de breid besturingssysteem dan een
tie met herstelinformatie. Dit kan op meer- herstelinformatie, maar waarvoor wel mini- Synology en QNAP en ook minder
dere manieren. Bij raidl zijn er twee schijven maal drie en liever nog vijf schijven nodig en minder mooie uitbreidingen.
en worden alle gegevens op beide schijven zijn. En goed omJ:e weten: raidO heet wel De 512 MB ram is aan de magere
geschreven. De opslagcapaciteit wordt hier- raid, maar biedt geen bescherming, het kant. maar zolang niet te veel taken
door gehalveerd. wat deze methode ineffici- maakt de opslag alleen sneller. tegelijk worden gestart. levert het

18 1io 12020

nas'en
De schijven
Met uitzondering van Western Digital
worden alle nas-apparaten zonder
geheugen verkocht. U moet er zelf
nog de harde schijven bij kopen.
Omdat één harde schijf al snel meer
asustor
Downloads
sm ,.. . .__ ... _____ .
1 • ~U'J.
c .,.,,. .......
111 Mobile-Harddlsk-nl
WINKEL WA.GEN HARDE SCHIJVEN (HDD)
o ~
--·-
CATEGOfl:lEEN
O.Su i r.•>--~-!.!1CZ1•..U
-K."'f/"""'""..,.~""'·..,.
16~ C.SUI"_._,,.. _ _ ~ -~
•Gt>"• ~----'.?:IO
geen problemen op. Hardwarematig
transcoderen en virtualisatie ont·
breken. De AS1002T v2 is een goede
instap-nas voor iedereen die een nas
wil met twee schijven voor back-up
en een paar extra taken. Ook een
eigen cloud bouwt u met de apps van
Asustor in een handomdraai.
Asustor AS1002T v2
PrlJs(Kieskeurlg.nV: circa € 757,-
Snelheid: 633 Mbit/s write, 682 Mbit/s
read
0 Gebruiksvriendelijk, functionaliteit,
= prijs
Aan-uitknop achterzijde, geen hard-
warematig transcoderen, minder
uitbreidingen, minder apps
computeridee.nl
kost dan de lege nas. is er alle reden
voor hier kritisch op te zijn (afbeel·
ding 4). Is al die opslagruimte wel
echt nodig? Eens even goed digitaal
opruimen. voorkomt veel kosten.
û .....,...
....__,.,. _ _ _ •
~- . . "_,,..'-,__ .
kl'.u..'tO"~· .-. " d.vo"
"""""".-.-.._,,~ ;. u:.x,d•
- ":.....Per-t.:.'tP"1•• "'•,...
io.:.._...,.._,_IN.t<oo:.<on11t•
•'
~:=~
~k•P"lr<o'!Wt>l""' " ""ll.,.,.
w.J~.01<1<0<N.~~ ""..,., ,P'""><''*'
·~ l6Ta.0.,~1,<•IC<lf'~< <(>
""5.0.lA~Cil>~ ·"'""'':..o. rou1.-hd
QNAP TS·228A
QNAP heeft de TS-228A van alle apparaten in de test
het minst 'technische' uiterlijk gegeven. De strakke
witte behuizing is ook een stijlbreuk met alle andere
nas-apparaten van QNAP. maar voor iedereen die het
apparaat niet in de meterkast moet zetten. wel een
uitkomst. Daarbij is de TS-228A prettig stil. Het hart van
de nas wordt gevormd door een Realtek RTD1295-pro-
cessor en maar liefst 2 GB ram. Opvallend is echter dat
- de 4K-transcoding die deze processor op papier biedt,
op de TS-228A niet werkt. De oorzaak ligt bij QNAP: het
bedrijf heeft deze functie niet geïmplementeerd. omdat
het prioriteit heeft gegeven aan het ondersteunen van
snapshots (back-ups van alle opslag op de nas waar je
na een calamiteit altijd naar terug kunt keren). Vermoe-
• Een overzicht van delijk is het een marketingkeuze om deze budget-nas
alle beschikbare vooral niet te veel te laten concurreren met de duurde-
downloads in een re modellen. en dat is jammer, want verder voldoet de
overzichtelijke lijst. TS-228A prima. Het QTS-besturingssysteem van QNAP
is uitgebreid, maar heeft nog wel wat ruwe randjes.
zoals onvertaalde delen en onhandige vensters die
belangrijke opties en systeeminformatie verbergen,
• De harde schijven en soms lastig te doorgronden opties. Het kan vooral
vormen al snel het gebruiksvriendelijker. Uitbreidingen en mobiele apps
grootste deel van de zijn prima voor elkaar.
totale aanschafprijs
vandenas.
QNAP TS·228A
Prijs (Kieskeurlg.nV:
€ 767.-
KEUZEHULP
Snelheid: 678 Mbit/s
VOORRAAD write, 689 Mbit/s read
0 Functionaliteit, uit-
MERK
breidingen, mobiele
FORMAAT 0
CAPACITEIT 0
= apps, geheugen
Geen hardwarema-
tig transcoderen,
TYPE:G EBRU1K
gebruiksvriendelijk-
...~
heid
INTERFACE
De TS-228A is al
enige tijd op de markt
en is een prima instap-
per van QNAP.
Hoeveel geheugen kiezen?
Is de gewenste opslagcapaciteit
bekend, dan is de invulling afhankelijk
van het aantal schijven dat in de nas
past én de gewenste configuratie.
Bij jbod en raidO is er geen verlies
van opslagcapaciteit. maar ook geen
extra bescherming van de gegevens
op de nas als een van de schijven
stukgaat. Is er wel bescherming
nodig, dan is raid1 of raid5 de meest
• De AS1002T v2
is de verbeterde
voorkomende keuze. maar die kosten
weer een deel van de opslagcapaci-
teit. Raid1 is altijd de onvoordeligste.
lnstap-nas van Bij twee schijven kost het de halve
Asustor. opslagcapaciteit. bij meer schijven
110 12020 19
 Slimme raid
De beste keuze bij schijven is nog altijd om direct
alle slots te vullen met hetzelfde type schijven, dus
met dezelfde opslagcapaciteit; anders gaat er altijd
opslagcapaciteit verloren. Uitzonderingen hierop
zijn Synology en Netgear, die met SHR en X-RAID
een slimme raid aanbieden die schijven met ver-
schillende opslagcapaciteit kan combineren én
belangrijker, waarmee u altijd later de totale
opslagcapaciteit kunt uitbreiden door één voor
één de schijven te vervangen door exemplaren
met een hogere opslagcapaciteit.
RAID-rekenmachine
nog meer. Bij drie schijven is daarom • Een online raid-
raidS de beste keuze, er blijft dan rekenmachine toont
netto meer opslagcapaciteit over. de impact van meer
Meer kleine schijven met een duurde- of minder schijven
re nas met ruimte voor meer schijven, en de verschil/ende
kan daardoor relatief goedkoper zijn configuraties.
dan een goedkopere nas met minder,
maar grote schijven (afbeelding 5).
Synology DS220j
De DS220j is de nieuwste budget-nas
van marktleider Synology. De DS220j • Deze nas van
is met een snellere processor en Synology presteert
sneller geheugen een mooie upgrade ook goed bij zwaar-
ten opzichte van zijn voorganger, dere belasting.
de DS218j. Helaas is de hoeveelheid
geheugen hetzelfde gebleven
en zit hij met 512 MB eigenlijk
onder het gewenste minimum.
Ook bij zwaardere belasting
merk je echter dat de nas dankzij
uitstekend geheugenbeheer van
Synology goed overeind blijft. Wel
is het jammer dat bijvoorbeeld
het hardwarematig transcoderen,
dat door de Realtek RTD1296
wel wordt ondersteund, in de
nas ontbreekt. Synology biedt
meerdere 2-bay modellen, waarvan
20 110 12020
TerraMaster F2·210
TerraMaster is een relatief nieuw
nas-merk dat toch al een zeer
behoorlijke indruk maakt. Beter
goed gekopieerd dan slecht
bedacht, lijken ze gedacht te
hebben. Aan alles merk je dat de
makers heel goed naar vooral
Synology en QNAP kijken bij alles
wat ze ontwikkeîen. Dat levert een
mooie nas op, maar soms ook wel
een wat 'copy-cat-gevoel'. Ook hier
aanwezig de RTD1296-processor,
maar geen hardwarematige trans-
coding. 1 GB ram is voldoende voor
het beperkte aantal uitbreidingen
waaronder als enige virtualisatie via
Docker. Het TOS-besturingssysteem
is gebruiksvriendelijk (Engelstalig),
maar mist nog veel zaken die bij
andere nas'en standaard zijn, zoals
Jumboframes, 1Pv6 en een eigen
surveillancepakket om beelden van
IP-camera's te monitoren en bewa-
ren. Toch, wanneer je bedenkt dat
de eerste producten van het merk
uit 2013 komen, is de sprong voor-
waarts die TerraMaster gemaakt
heeft enorm en veelbelovend.
Alleen is het nu wachten op eigen
Software
De software bij een nas is nagenoeg
altijd gratis. Dat geldt in elk geval
voor het besturingssysteem van de
nas, eventuele back-upsoftware voor
Windows en Mac en ook de uitbrei-
dingen en mobiele apps. Software
lijkt hiermee geen factor in de keuze
sommige met dezelfde processor.
Blijkbaar zocht men naar manieren om
het onderscheid groter te maken. In
het gebruik profiteert de DS220j van
het uitstekende dsm-besturingssys-
teem en aanbod én kwaliteit van zowel
• Relatieve nieuwkomer TerraMaster biedt
ongekend veel nas voor zijn geld.
toevoegingen en innovaties die de
gevestigde merken verrassen. De
lichtgewicht aluminium behuizing
biedt plaats aan twee schijven, die
in plastic sledes gaan. Schroeven en
zelfs een schroevendraaier worden
meegeleverd. Voor zijn prijs krijg je
een ongekende hoeveelheid nas, al
is het daarmee nog niet ook direct
de perfecte budget-nas.
TerraMaster F2-210
Prijs(bol.com): € 130,-
Snelheid: 559 Mbit/s write, 607 Mbit/s
read
0 Prijs, hardware, gebruiksvriendelijk
= Functionaliteit, geen hardware-
matig transcoderen, uitbreidingen
mobiele apps
van een goede, maar goedkope nas -
maar is het zeker wel.
Het eerste om naar te kijken zijn
de uitbreidingen. Met een uitbreiding
voegt u functionaliteit toe aan de
nas, denk aan home automation, het
koppelen van bewakingscamera's
(surveillance-functie) of het orga-
uitbreidingen als mobiele apps. Dit
is nauwelijks nog een instap-naste
noemen, behalve dan die beperkte
hoeveelheid geheugen en een net
even gemankeerde processor. Op
het aantal schijven na is de nieuwe
DS420j grotendeels gelijk aan deze
DS220j.
Synology DS220j
Prijs (Kieskeurig.nlJ: circa € 176, -
Snelheid: 681 Mbit!s write, 733 Mbit/s
read
0 Gebruiksvriendelijk, functionali-
=
teit, uitbreidingen, mobiele apps
Geen hardwarematig transcode-
ren, geheugen, geen usb-poort
voorzijde
 0 p
s --..,....
Synology Is de
oploper met de
Qr"AP
'denas.
~ Ei
0 6l
ro
e 'a' (.!)
Met een mobiele • lrm '·' D
· pp koppelt u de
as eenvoudig aan
smartphone of
ablet.
iseren van foto's. Een uitbreiding
nstalleert u vanuit de app store op de
nas. Winnaar in aantal en kwaliteit is
Synology gevolgd door QNAP, Asus-
or, TeraMaster en tot slot Netgear
en WD {afbeeldlng 6). Bedenk wel,
uitbreidingen belasten de processor
en het geheugen van de nas, en zeke
bij een budgetmodel is de grens van
et systeem nog wel een keer bereikt.
~obiele apps
~one gebr_ui · omblnatie.meLee
Netgear ReadyNAS 212
Netgear ri cht zich met zijn
ReadyNAS voorn amelijk op kleine
bedrijven en zelfstandigen en legt
bij de functional iteit de nad ruk op
lokaal samenwerken en back-ups.
Dit laatste behalve op de nas vooral
ook in de cloud, want met een paar
kli kken koppelt u de ReadyNAS aan
Amazon, Google Drive, Microsoft
Azure of OneDrive. Iets wat overi-
gens de meeste andere nas-merken
ook bieden. Verder lijkt Netgear niet
heel hard aan zijn nas-producten te
trekken; de uitbreidingen zijn al vele
jaren dezelfde en de surveillance-
oplossing van Milestone Arcus is
computeridee.nl
WD My Cloud EX2 Ultra
Hardeschijfleverancier Western Digital is, in tegen-
stelling tot concurrent Seagate, ook actief op de
nas-markt. Hoewel ze ook zonder schijven te koop zijn,
e -- verkoopt WD zijn producten natuurlijk het liefst met.
Deze EX2 Ultra komt dan ook met, in dit geval, twee
o "'- r._ ~- .. - ~ -- 4 TB WD Red-schijven, geoptimaliseerd voor gebruik
in nas-apparaten. Om niet te veel in het vaarwater
J:li -- ~ --- van de grote spelers op deze markt te komen (die
~ immers ook voor veel verkoop van hun schijven
0 ,._o.i ...... zorgen), zet WD vooral in op gebruiksgemak. Wie dat
niet wil, hoeft eigenlijk nooit op de webinterface van
de nas in te loggen: alles kan via de MyCloud-app. De
functionaliteit is ook vooral gericht op back-ups en het
synchroniseren en delen van documenten en foto's. Er
is een handvol uitbreidingen, maar schakel er vooral
Qt<AP niet te veel van in, dan wordt de My Cloud EX2 Ultra al
snel veel langzamer. Daarbij is de functionaliteit van
de uitbreidingen een automatische rem op de wens er
0 ~ e ~ et) veel van te gebruiken. Maar wie vooral gebruiksgemak
n 81 0 ~' c rn en eenvoud zoekt, kan bijna niet om een My Cloud
heen.
Q '.';'!!
WD My Cloud EX2 Ultra
Prijs <Kieskeurlg.nl): € 146, -
Snelheid: 551 Mbit/s write, 736 Mbit/s read
0 Gebruiksgemak, gebruiksklaar
~ Functionaliteit, geen hardwarematig transcoderen,
uitbreidingen, geen surveillance-
smartphone of tablet, bieden de oplossing meer
meeste nas-leveranciers mobiele
apps aan voor iOS en Android
(afbeelding 7). Ook hier weer is er
verschil in aantal en kwaliteit met
eigenl ijk dezelfde koplopers en
achterblijvers. Alleen ligt het hier
iets genuanceerder. Als een nas
minder functionaliteit biedt, is het
logisch dat er ook minder apps zijn.
Bovendien is het aantal apps bij de
koplopers al niet meer echt handig te
noemen. •
zelfs stilletjes verdwenen en nog
niet vervangen. De Cortex-proces-
sor is daarbij niet de krachtigste, gebruiksgemak en een-
maar kan dankzij het 2GB-geheugen voud, dat is de WD My
wel lekker doorwerken. Cloud EX2 Ultra.
Netgear ReadyNAS 212
Prijs (bol.comJ: € 363, -
Snelheid: 559 Mbit/s write, 607 Mbit/s
read
0 Hardware
2Je Jo/f1AJare 6(/.. ee11 11aJ tJ
~ Functionaliteit, geen hardwarematig
transcoderen, uitbreidingen, geen
1rafl°J, maar a6Joluuf ee11
surveillance-oplossing meer, prijs /ador Vtm 6ela"-#
110 12020 21
 Vá1t driver.r fof repi.rfer.rleufel.r
Back-ups van bijzo
~ Adm1mstrator: O;:>drach!~rompt 0 2
Bij de woorden 'back-uppen' denkt u C:\> dism 'online 1export-driver /destination:p:\J~iverbackups

natuurlijk aan het veiligstellen van uw

Deployment Image Servicing and Management tool
persoonlijke bestanden. Maar er zijn Version: 10.0.18362 . l

ook allerlei andere datatypes die u Image Version: 10.0.18363.592

bij problemen niet graag verloren ziet Exporting 1 of 53 oem0 . inf: The driver package successfully exported.
gaan, en waarvoor back-ups eveneens Exporting 2 of 53 - oeml. inf: The driver package successfully exported.
Exporting 3 of 53 oem10.inf: The driver package successfully exported.
belangrijk zijn. Het in veiligheid bren- Exporting 4 of 53 - oemll. inf: The driver package successfully exported.
Exporting 5 of 53 oem12.inf: The driver package successfully exported .
gen van dergelijke gegevens krijgt in dit Exporting 6 of 53 oem13.inf: The driver package successfully exported.
artikel onze volle aandacht. Exporting 7 of 53 - oem14.inf: The driver package successfully exported.

Tekst Toon van Daele • U kunt uw stuurprogramma's ook vanaf de opdrachtregel back-uppen.

U
Cwww.tiny.cc/back-up) (afbeelding 1), usb-sticks, e-mails (in de cloud) en het
w persoonlijke documen- AOMEI Backupper Standard Cwww. Windows-register? En als extraatje
ten zijn ongetwijfeld de tiny.cc/uback-up) en Macrium Reflect hebben we het tot slot ook nog even
belangrijkste data op uw Free Cwww.tiny.cc/macrium). over de mobiele data van uw iPhone
computer en die hoort u Dit artikel gaat echter over een en Android.
dus regelmatig te back-uppen. Met al andere soort back-up. We focussen
die recente ransomware-aanvallen in ons hier op het back-uppen van data Drivers
het achterhoofd doet u dat het beste die wel vaker uit het oog worden Drivers. ook wel stuurprogramma's
volgens de 3-2-1 -regel: maak zeker verloren en die toch belangrijk zijn. genoemd, zorgen ervoor dat Win-
drie kopieën, bewaar die op minstens Immers, wanneer u deze data kwijt- dows allerlei hardwarecomponenten
twee verschillende media en bewaar raakt, kan dat u ook veel tijd en erger- feilloos weet aan te sturen. Aangezien
één kopie op een andere locatie of in nis kosten. Wat dacht u van drivers. er geregeld nieuwe versies uitkomen,
de cloud. programma-instellingen, opstartbare doet u er verstandig aan periodiek
Het back-uppen van data is al te controleren op updates. Raakt
vaker aan bod gekomen in Compu- er een driver beschadigd, of moet u
ter Idee. Zo zijn er al enkele gratis
back-uptools besproken waarmee u
niet alleen afzonderlijke mappen en
IJ ku11.t u driverJ ook Windows opnieuw installeren, dan is
het handig om een back-up van de
drivers te hebben. Er bestaan hier
bestanden, maar zelfs een compleet 6ack-uppe11. va11.u1r IAJi11.do1AJJ meerdere tools voor. maar die zijn
systeem veilig kunt stellen. We den- vaak omslachtig, verouderd of bevat·
ken aan EaseUS ToDo Backup Free ten adware of erger.
U kunt uw drivers ook back-uppen -
'fl!i 8 D
en terugzetten - vanuit Windows zelf.
DisicBackup 0
Druk op de Windows-toets, tik cmd in,
• v Harddisk0(465.76GS.Basic, GPT1 - - - - - - - - - - - rechtsklik op Opdrachtprompt en kies
~ Partitions backu
'::{Other) DATA D: (NTfS) Als administrator uitvoeren. Voer nu
2S.6SG8 Frnc.f 190.66GS het volgende commando in en beves-

-
O.:Xl~1t$ffHOf 1 5.9BMS

BelangrijkeOata X: (NTFS) tig met de Enter-toets (afbeelding 2):

14.58 GBfrtf .:if ' 4.65G8 ~G9Fr~of260.6îG!l
dism /online /export-driver
E:(tAH2) N:(fAH2) /destination:<locatie_lege_
backupmap>
v Hard disk 1 (111 .79 GB, Ba~ic. GPD Uiteraard vervangt u <locatie_
lege_backupmap> door een geschikte
plek op een extern medium, bijvoor-
Planname LocalDiskD Desaip11on Deroipbon • EaseUS ToDo beeld: /destination: e: \mij nback-
Backup is een uitste- ups\drivers.
kende gratis tool Onderbreek het back-upproces
j®''""''"mn• I -~ voor het maken van niet.
data-back-ups en Om een stuurprogramma terug te
systeemimages. zetten, drukt u op Windows-toets+R

22 110 12020
 Back-upslr'.

ndere bestanden
• CloneApp her-
Create and wrlte an lmaae or a USB drive

__
kent de configura-
ties van zo'n 250 Siep 1: Select the USBdrfve{sJ lObe processed

~~~~~s~~~!iirt~~~~fhj!: ~s1_~~Y~:F)

---
applicaties en
" lfO Sta:l 'T'l<ll!! 12:2fi:33, Venfy ~an T~: U;Y:OL End rw: l:':J2:'i!

--
" .._~Plo,..,. DttoctHodecompietri.
'f1.-,em11m onderdelen in Crste CorrcJletttl.A~-gîb'outoJt: 11.'3~/s«.
_ Whlf:lool ~~

7 ...... cr:ec:~
= ......_°""°"~
;lflln:io.~
~ .
- '&\>doolll'l.di::~
p,..w...
==
.·~b;b" ...
,ftWMk!IMI
Windows.

= ..,.,,.. P..dc~
- llftbrrl !'\dc ......
;;:. lllráonl".tilc!'a.i"H
- 'IW!Cicloo1Flöc:'f'dt<:4
81<1tup
lmaging Completed!
" ""-~i.....rdl
"M"doMRi,,i lis1
~ wniMI S..'ld~
~ .".._Sercrn

OE!eep onCarpletian

''" • Maak een comple- Step 3: Select the localion for the blnery Image file {.binl tflat wiH be crea1ed lrom the use dr1Ye(1)
C:\,l'".ers\tvû~uip~~ r.~..bri
te systeemimage

c =-===:-m•••
van uw (opstart- Step4: Clkk the 'Create' button to begin-

bare) usb-stick. [ D"' i - -

~ ~ _"'!'_
en typt u devmgmt.msc in. Druk op rekening mee dat sommige hiervan
Enter. Rechtsklik in het apparaatbe- wellicht veel schijfruimte nodig heb-
heer op het betreffende apparaat ben in uw back-upmap. doellocatie voor uw back-ups in. Is
en kies Stuurprogramma bijwerken. Verwijder het vinkje naast overtol- alles naar wens ingesteld, klik dan
Vervolgens selecteert u Op mijn lige apps of rechtsklik op een wille- op Backup en bevestig met Ja. U zult
computer zoeken naar stuurpro- keurige app en kies Unselect all om merken dat CloneApp in de back-up-
grammasoftware en navigeert u met alle vinkjes in één keer weg te halen map een aparte submap aanmaakt
Bladeren naar uw back-upmap. Laat (afbeelding 3). voor elke geselecteerde applicatie.
het vinkje staan bij Inclusief onder- Wilt u weten welke onderdelen Een configuratie herstellen gaat
liggende mappen, klik op Volgende van een geselecteerd item mee in de als volgt: start CloneApp opnieuw op
en volg de verdere instructies. Even back-up zullen gaan, klik dan rechts- als administrator en klik op Restore.
later staat de juiste driver weer op boven op Edit Plug-in. Eventueel past De tool leest de ingestelde back-up-
zijn plaats. u die instellingen hier nog aan en legt locatie in en zodra u met Ja bevestigt,
u vervolgens de wijzigingen vast met worden alle respectieve configuraties
Programma-instellingen Save (as new Plug-in). meteen hersteld (afbeelding 4). En
Applicaties die beschadigd zijn wat als u maar één specifieke confi-
of die u per ongeluk verwijdert, CloneApp back-ups guratie terug wilt zetten? Rechtsklik
zijn doorgaans snel opnieuw te Voor u de back-up start, opent u eerst in dit geval op de betreffende app en
downloaden en te installeren. Het is de Settings. Bij Clone Path stelt u de kies Restore.
echter tijdrovend om elk programma
opnieuw van de optimale configuratie 4
te voorzien. Een back-up brengt ook CloneApp n
\' ~.14 . 555
hier uitkomst. Dat kan met het gratis,
portable programma CloneApp Cwww.
tiny.cc/mirinca). Pak het zip-bestand
Home ''""""'°".a.om."°"'"" ( l ) - \
Backup YO!i!ll>!< lll!:!l.!!!!!I<
uit, rechtsklik op CloneApp.Exe en llm..!!:ol!<
Restore l1<flYI
kies Als administrator uitvoeren. P:'Downloeds<twome't:loneapp (2)\

-·
Log Path Il!=
Preview
Op het tabblad Home vindt u alle Editor Path
il=
ondersteunde applicaties terug. Dat Seled All 249 l1<flYI
zijn er zo'n 250 (zie ook www.tiny.cc/ Select lnstalled
7z Compression ~
~
cloneapp). ~ 0 Erable7zCOf!'C)fessioo
Import Plug-in
Klik op Select Insta/led, zodat done Mode ~ CbneAPOSin~t!fukiei"

CloneApps alle op uw systeem Conflrml:tlon Mode ~ R~~toaleb't!conf'Cts

Settings
geïnstalleerde apps kan detecteren. Resto re
Info
Of u plaatst zelf een vinkje bij de • Met één druk op
(geïnstalleerde) apps waarvan u de knop zet u alle Backu pfrom ?altrdag 22 ftbruui 20.?0, 12:07 has btrn round.
Do you want to run tht Rutontlo n~
de configuratie wilt back-uppen. bewaarde program-
Onderaan deze lijst treft u heel wat maconfiguraties
Windows-onderdelen aan. Houd er terug.

computeridee.nl 110 12020 23

 ·l- Safe PST Sackup 6
Back up your Outlook automatically
Bad<Up ~tination folder:
Goed om weten is nog dat u op de commerciële variant kost 29,95 euro.
D: \Safel>SIBU\
site van de producent ook terecht· Start de tool na de installatie op en
kunt voor CloneApp UA Cwww. Stop Bod<Up vul de gewenste locatie in bij Backup
mlrinsoft.com/ua). Deze tool werkt op destination folder, waarna u met de
vergelijkbare wijze. maar is bedoeld knop Start Backup een back-up start
Last bad<Up: woensdag 26Juni 201916:37
voor 'universa! apps' uit de Microsoft van de pst-bestanden die bij uw huidi·
Store. In deze tool treft u trouwens Noxt bad<Up scheduled on: none ge Outlook-profiel horen (afbeelding
ook een optie Repair aan. bedoeld Slab.Is: Bad<Up in progress". 6). Hierin staan de e-mails. agenda's
voor het herstel van corrupte apps. Buy Safe PST Backup and get: en contactpersonen. Via Options.
Comprehensive backup scheduling Schedule legt u de frequentie van de
Usb-stick incrementele back-ups vast. Terug-
Gegevensbestanden van een
usb-stick kopiëren kunt u met een
Help :J ~-- zetten moet handmatig gebeuren, dat
kan niet automatisch.
willekeurige back-uptool doen. of Voor Gmail is er het gratis UpSafe
zelfs met kopieeropdrachten vanu it • Met de gratis shootingtools hebt voorzien? In dat Free Gmail Backup (www.upsafe.
de Verkenner. Maar wat als u van die versie kunt u slechts geval bent u veel beter af met een com/free-gmail-backup). Meld u aan
stick een bootmedium hebt gemaakt één Out/ook-profiel image die letterlijk elke byte van de met uw Google-account en bevestig
dat u van allerlei herstel· of trouble· back-uppen. stick meeneemt. ook de bootsector. met Allow. Bij Backup Options legt u
Dat kan met het gratis lmageUSB de criteria voor uw back-up vast en

llerstelompvlq
(www.tiny.cc/imusb). Pak eerst het op het tabblad Storage bepaalt u de
gedownloade zip-bestand uit en start opslaglocatie. Na uw gratis registratie
Om eenregisterback-up(of systeemherstelpunt) de tool. Stop de usb·stick in uw pc komt de optie Create a schedule
terug te zetten als Windows zelf weigert door te en klik op Refresh Drives. Plaats een beschikbaar in het Tools-menu. waar·
starten.hebtu een herstelomgeving nodig in de vinkje bij de stick, klik Create Image mee u back-ups inplant.
vorm vaneen opstartbare usb-sttck.Download trom USB drive aan, klik op Browse en
hiervoor de gratis Media Creation Tool ~www.tiny. verwijs naar een geschikte back-up- Windows-register
cc/usb-windows door te klikken op Hulpprogram- locatie. Vul een naam in en bevestig Het Windows-register speelt een
ma nu downloaden en start de tool op.Kies achter- met Create. Yes en Ja (afbeelding 5). cruciale rol in het hele systeem, aan·
eenvolgenslnstallatiemedia (USB-stick, dvd of Geeft de stick ooit problemen. dan gezien het talloze configuratie -instel-
ISO-bestand) voor een andere pc maken en zet u het imagebestand terug via de lingen bevat van Windows. software
USB-flashstation Cminimaal8 GB), en volg de verde- optie Write image to USB drive. en allerlei hardware-onderdelen.
re instructies. Na afloop zet uookde complete Een belangrijk deel van dit reg ister
back-upmapvanRegBakop die stick. E-mail wordt geback-upt wanneer u een
Start uw pc van deze stick op, kies land, taal en Toegegeven, in veel gevallen zal ook systeemherstelpunt creëert: druk op
toetsenbord en klik achtereenvolgens op Volgen- een back-upprogramma de berichten de Windows-toets. tik herstelpunt in
de, Uw computer herstellen, Problemen oplossen, van uw e-mailprogramma opslaan. en kies Herstelpunt maken. Een her·
Geavanceerde opties, Opdrachtprompt. Hier voert maar vaak biedt een gespecialiseerd stelpunt terugzetten gaat dan door
uhetopdrachtregelcommando notepaduit en programma meer mogelijkheden. Windows-toets+Rin te drukken en het
kiest uBestand, Openen, waarbij uBestandstypen Zo is er voor Outlook Safe PST commando rtrui.exe uit te voeren.
instelt op Alle bestanden. VtaDeze pc komt unu de Backup (www.safepstbackup.com). Wilt u het complete register
stationsletter van uw systeemschijf te weten, her- waarvan de gratis versie één back-uppen. gebruik dan liever de
kenbaar aande submap \Windows. Vervolgens Outlook-profiel kan back-uppen; de tool Registry Backup and Restore,
geeftuhetcommando cd <re bak-ma >omnaar
de back-upmap vanRegBaktegaan, alwaaruhet ri Re91stry Backup and Restore (1 Backups] - 0 7
scriptbestand re re s . cm duitvoert, met erachter The reg!stry is one of the most "-tant parts of Windows. Any corruption te it can prevent Windows
de stationsletter van uw Windows-partitie (bij- fi'om even booting up. lt is sensible te bocf<up the reg!stry periodically.

voorbeeld re res.cmd e: .Hetregtsterwordther- Date ofBad<Up Desaiption Crea~ By Computer Badrup Folder
steld.
• Wrndo-M 10 Se!:up
• 22/0212020, 13:56 Bad<-<JP Cooiputerldee
Rofresh
Exp lore Backup".
tvd DESKT". C:\WINDOWS'/<

Taal, architectuur en versie selecteren

Delete

Options".
G tore." J
Sdt ctetr ttn van dt bschii'.ban! opties om dO<lr lt. gun.

lnclude Backup Folder".

Taal Nederiands Open Program Folder.•.

Options".
Versie \\lildows10

Architecruur ~64-bts (x64) v [

<

O Ge.bru•kdeNnb~d/;c~"~-b~
"-m~· _________.
~m.."""""""I
Poth : C: \WINDOWS~gBok'P ESKTOPPC -TVD\22-02·2020 \
~~= e
... = OS
os Root
: Windows 10 (build 18363)
: C:\WlNDOWS
Tme : '}J/02{J!J20 , 13: 56
Hives : System, Current User, Olhors (37 files)
Zo krijgt u de herstelomgeving van Windows op een opstart- Close
bare usb-stlck.
• Met deze tool maakt u een complete back-up van het Windows-register.

24 110 12020
 Back-ups(

• Het maakt ver- Bestand, Importeren. Kies ook hier

Opûer'ln'. l ~ Oezepc
Computtr\HKEY~LOCAL _MACHlNE\SOflWARE\Microsoft schil of u als Registercomponentbestanden ( *. *) en
M1ppen(7)
Google
1 )
verwijs naar uw back-upbestand.
*
back-uptype een
1 ~ ~:~acbrd Snflletoe91ng 30-objttten
registerbestand of
1

1
> ~o;:sM1n1ger

~ ~:::es
•
8u1uubl1d
Afbttldingen
een registercompo-
nentbestand kiest.
Mobiei:iOS
U beschikt natuurlijk ook graag over
1 > ~;::: Bibfotheken
een back-up van uw iPhone of van
> libreOffict uw iPad of iPod Touch, voor als het

-
LÎC.ff'ISH
> Logitech toestel beschadigd of verloren raakt.
Mac.romedia Downlo1ds
Hoewel zo'n back-up ook naar de
M1rtinPritryt
cloud mogelijk is, via Instellingen,
.NETFremeworlt iCloud, iCloudreservekopie, focussen
AccountsControl

-
4ctiveSdup
- - . . -r1 we ons hier op een lokale back-up.
Activóync
Sluit uw apparaat met een usb-ka-
""'
Adv1nced INf Sdup 0 ..... 1 Een versleutelde bel aan op uw computer. Via Finder
ALG @~~

I HKEYJOCAL)OCHlt/E\SOFTWAA~
back-up vanuit op een Mac met macOS Catalina 10.15
macOS Catalina. of hoger, of via iTunes Cwww.apple.
com/nl/itunes) op een pc of op een
kortweg RegBak (www.acelogix.com/ • macOS met een lagere versie. Dan
freeware). Start de tool op en klik laat u naar het apparaat zoeken. In
op New Backup. Kies een geschikte Finder verschijnt het apparaat in de
back-uplocatie en geef een beschrij· navigatiekolom; in iTunes 12 klikt u
SOftwl ~ : IOS13..1.2
ving op. Klik op Click here to view linksboven op het apparaatsymbool
De iPl'lone-llClftwlfl il: U0-10-dlll . .Il Mie lMkt MOl'l'llt!sch oonilUW l'IMI" ffn
details en zet een vinkje bij Others updateop01flOl2019.
om het te zoeken. Vervolgens start u
ZoeknM"l,,lpdaotl Hlf1tell~-
en bij alle onderdelen van System. de reservekopie, waarbij u bij voor-
Bevestig met OK en met Start. Via keur ook de optie Codeer".-reserve-
Options geeft u aan hoeveel back-ups kopie inschakelt (afbeelding 9).
D ver1leutlllokllerwsefvt1koplrin Wijzig~

u wilt bewaren. Die verschijnen chro-

nologisch in het programmavenster Mobiel: Android
Ook in Android zijn back-ups naar
de cloud te maken, via uw Google
Account en met behulp van Google
Drive. U vindt deze functie doorgaans
via Instellingen, Systeem, Back-up,
Back-up maken op Google Drive.
Onze aandacht gaat hier vooral
(afbeelding 7). Om een back-up terug Had u zelf ook nieuwe subsleutels naar lokale back-ups. Verbind uw
te zetten, selecteert u die en kiest gecreëerd, dan worden die op deze apparaat via een usb-kabel met uw pc
u Restore, Start. Of u klikt eerst op manier niet verwijderd. Als dat wel en controleer of USB debugging op
Options om zelf te bepalen welke uw bedoeling is, kiest u bij Opslaan uw Android-toestel is ingeschakeld.
registeronderdelen u precies wilt als het type Registercomponentbe- Dat kan doorgaans via Instellingen,
herstellen. standen (*. *) (afbeelding 8). Om dit Systeem, Ontwikkelaarsopties. waar
Deze herstelmethode werkt binaire bestand later terug te zetten u USB-foutopsporing inschakelt
natuurlijk alleen als Windows zelf nog opent u opnieuw Regedit en kiest u (afbeelding 10). Vindt u deze Ontwik·
opstart. In het kader staat wat u te kelaarsopties niet terug, ga dan naar
doen staat als dat niet langer lukt. Over de telefoon, Build-nummer en
tik minstens zeven keer na elkaar op
Registersleutels Ontwikkelaarsopties
dit nummer. Nu zou het wel moeten
U vindt het misschien niet nodig om lukken.
het complete register te back-uppen Aan Vervolgens tikt u op de melding
als u een paar registersleutels wilt Dit apparaat wordt opgeladen via
wijzigen. Het is ook mogelijk alleen USB en bij USB gebruiken voor kiest
specifieke sleutels te back-uppen.
Koele kleurtemperatuur
Koelere weergavekleuren gebruiken • u Bestandsoverdracht. U hoort nu uw
Druk op Windows-toets+R en Android-toestel terug te vinden via
voer Regedit uit. Rechtsklik op de
Automatische systeemupdates
• de Verkenner, zodat ook het kopiëren
gewenste Csub)sleutel en kies Expor- van data mogelijk wordt.
Demomodus voor
teren. Onderaan, bij Geselecteerde systeemgebruikersinterface Wilt u liever een (min of meer)
subsleutel, verifieert u de verwijzing complete back-up, dan kan een exter-
naar de geselecteerde sleutel. Het Ontwikkelaarstegels voor Snelle • Het rechtstreeks ne app een optie zijn. We denken aan
instellingen
exportbestand krijgt de extensie .reg kopiëren van data Dr. Fone Cwww.tiny.cc/wondershare),
mee. Door hierop te dubbelklikken zet tussen uw Android Syncios Android Manager of Syncios
Foutopsporing
u de originele sleutel terug. Dat valt en uw pc vergt wel One-Click Data Transfer Cwww.tiny.
via Regedit te checken na verversen USB-foutopsporing enige voorberei- cc/syncios) of Helium - App Sync and
Foutopsporingsmodus bij
met een druk op F5. USB·verblnding
ding. Backup (www.tiny.cc/heli). •

computeridee.nl Autorisatie USB-foutopsporing

intrekken
110 12020 25
 IA..edtdJerverf/JleK
Gratis films kijk
Plex is al jaren een van de populairste
mediaservers. Dat is niet zo verwon-
derlijk, want de tool is grotendeels
gratis. Bovendien kunt u er bijna alle
mediabestanden mee over uw net-
werk streamen, van foto's en muziek
tot video's. Onlangs is er een aantrek-
kelijke optie bijgekomen: u kunt nu ook
uit een groeiend filmaanbod kiezen.
Helemaal gratis.
Tekstîoon van Daele
P
lex is als mediaserver behoorlijk interessant.
We gaan eerst kijken hoe we vanaf een wille-
keurige browser direct films kunnen bekijken.
Daarna maken we op een Windows-pc een
eigen Plex-server. Vervolgens gaan we de Plex-app
downloaden op een mobiel apparaat dat we weer ver-
binden met de server. Op die manier kunnen we naast
de films ook onze eigen content bekijken. Verder kijken
we nog even naar een specifieke Plex-speler die voor
Windows beschikbaar is.
• Het filmaanbod is
Gratis films ldjken nog niet zo indruk-
Bent u vooral uit op gratis filmkijken wekkend, maar
met Plex. dan moet u zich wel van groeit gestaag.
enkele beperkingen bewust zijn. Zo
hoeft u vooralsnog niet op een groot
en modern aanbod te rekenen, zoals
bij Netflix of Amazon. Plex heeft wel
een deal gesloten met filmstudio's als
26 110 12020
• Liefhebbers
vanbinge-
watchen
kunnen films
in een wacht-
rij plaatsen.
WarnerMedia, Lionsgate en Legen-
dary, maar niet alle films zijn in alle
landen beschikbaar.
Het filmaanbod bestaat op dit
moment vooral uit relatief oudere.
zogenoemde B-films. Dat neemt niet
weg dat er best heel aardige pro-
ducties tussen zitten (afbeelding 1).
Verder huldigt Plex het avod-principe.
Dat staat voor ad-supported video on
demand. Dat houdt in dat af en toe
een korte advertentie uw kijkplezier
in de weg zit.
Browser
Start uw favoriete browser op en surf
naar www.tiny.cc/plex-tv. Klik hier op
Watch Now. Creëer vervolgens een
gratis account via Google, Facebook
of met een e-mailadres. In het laatste
geval bevestigt u met Create Account.
waarna u zich bij Plex aanmeldt.
Links vindt u het mediamenu terug,
met categorieën als Web Shows.
Nieuws. Podcasts, TIDAL en Jouw
media. Deze laatste vullen we straks
zelf aan, zodra we een eigen Plex
Media Server hebben opgezet.
U hebt nu waarschijnlijk de meeste
interesse in de categorie Movies & TV.
Wanneer u die opent. krijgt u meteen
de miniaturen van beschikbare films
te zien. Die zijn opgedeeld in onder
meer Recently Added. Most popular
en Plex picks of the week. Met de
zoekbalk linksboven kunt u gerichter
naar films zoeken. Om een film te
bekijken. hoeft u alleen maar de film
aan te klikken en op Afspelen te druk-
ken (afbeelding 2).
Via het knopje met de drie puntjes
kunt u een film aan een wachtrij
toevoegen. Als het goed is. kunt u
de film vanuit uw browser ook naar
een chromecastapparaat streamen.
Met de knopjes onderaan spoelt u
het beeld snel voor- of achterwaarts
en via Instellingen kunt de Audio
stream en Ondertiteling aanpassen.
De ondertitels zijn alleen nog nau-
welijks beschikbaar, omdat bijna het
volledige aanbod Engelstalig is.
Installeren
Tijd voor het serieuze werk: we gaan
een eigen Plex Media Server opzet-
ten. Die is beschikbaar voor diverse
platformen. Dat ziet u in het uitklap-
menu op www.tiny.cc/plex-server.
Naast de diverse nas-applicaties vindt
u hier onder meer Linux, macOS en
Windows terug. Wij kiezen de laatste
en zetten daarvoor een wat ouder
apparaat in. Plex is behoorlijk coulant.
maar laat zich toch graag uitrusten
met een lntel Core i3-processor en 2
GB ram.
Start het gedownloade exe-bestand
op en klik op Options om zelf aan
te geven waar u de installatiemap
 Streamen

en
• Een Plex Pass·
abonnement biedt enkele
extra's maar is niet gratis.

wenst. Bevestig met Insta//. Even later
is de server al geïnstalleerd en kunt
u die opsta rten met Launch. Creëer
een Plex·account als u dat nog niet
eerder hebt gedaan en meld u met
dit account aan. Een pop-upvenster
probeert u te verleiden tot een Plex
Pass-abonnement voor 4,99 euro
per maand (afbeelding 3). Wat ons
betreft kunt u dit venster gerust
sluiten.
Basisconfiguratie
U bent nu klaar om uw med iaserver
verder naar uw hand te zetten.
Allereerst vult u een naam voor de
server in. Eventueel plaatst u hier een
vinkje bij Sta mij toe om mijn media
buitenshuis te gebruiken (afbeelding
4). De tool richt een en ander dan zo
in dat uw server(toestel) ook via het
internet bereikbaar wordt.
Zodra u op Volgende klikt. kunt u
lokale mediamappen aan uw server
toevoegen. Dat doet u met de knop
Bibliotheek toevoegen, waarna u
het mediatype kiest: Films, Tv series,
Muziek, Foto's of Andere video's.
Hebt u alles toegevoegd, klik dan
weer op Volgende en daarna op
Klaar. Geef aan welke onderdelen
u graag in de navigatiekolom ziet
opduiken. Rond af met de knop
Installatie voltooien.
Plex dan opent de webinterface van .
de server in uw standaardbrowser
(afbeelding 5). Het lokale ad res is
127.0.0.1 op poort 32400. Dit levert de
url http:/1127.0.0.1:32400 op.
U kunt deze server ook makkelijk
bereiken vanaf een ander toestel in
uw netwerk. U hoeft hiervoor alleen
maar het lokale ip·adres van de
server te achterhalen. Hiervoor opent
u de Opdrachtprompt op de server
en gebruikt u de commando ipconfig.
Druk op enter en u ziet het ad res bij
uw actieve netwerkverbinding staan.
Dat wordt dan bijvoorbeeld zoiets als
http:/1192.168.0.141 :32400.
Hebt u aangegeven dat uw server
ook van buitenshuis bereikbaar
moet zijn? Stem dan de browser af
op https://plex.tv/web en meld u met
hetzelfde Plex·account weer aan.
Er zijn ook speciale Plex·clientapps
besch ikbaar, zowel voor uw desktop
• Geef meteen als uw mobiele apparaat. Die maken
aan of uw media· het allemaal nog wat comfortabeler.
server ook via het
Internet bereik· Verdere configuratie
baar moet zijn. In de webinterface van de Plex Media
Server kunt u meerdere instellingen
aanpassen. Klik hiervoor op het
gereedschapsicoon rechtsboven.
Links duiken nu tal van instellings·
opties op. We raden u aan die
allemaal even rustig door te nemen.
We vermelden hier slechts enkele
interessante items die ook in de gratis
versie beschikbaar zijn.
• Zo ziet de Zo vindt u bij Gemachtigde Appa·
mediaserver van raten de toestellen of browsers terug
Plexeruit. vanwaar u uw Plex·server al hebt

Server-interface
U vindt het Plex·pictogram, als het
goed is, terug in het Windows·sys·
teemvak. Klik met rechts op het icoon.
Kies voor Start Plex Media Server at
Login als u de server automatisch
wilt opstarten, zodra u bij Windows
bent aangemeld. Kiest u voor Open

computeridee.nl 110 12020 27

Streamen
benaderd. U kunt die machtigingen
hier trouwens ook weer weghalen.
Bij Plex Web , Kwaliteit stelt u de
videokwaliteit voor het streamen van
video's in (standaard is dat 2 megabit
per seconde, 720p). Bij Speler geeft
u de positie en de grootte van de
ondertiteling aan.
Bij Beheer, Bibliotheken kunt u uw
huidige bibliotheken aanpassen of
verwijderen. U kunt hier ook nieuwe
mappen en bibliotheken toevoegen.
Hoe Plex precies met deze bibliothe-
ken moet omspringen, zoals de scan·
frequentie, legt u vast via Instellingen,
Bibliotheek (afbeelding 6). Mocht u de
internettoegang tot uw server willen
in· of uitschakelen: deze optie vindt
28 110 12020
u bij Toegang op afstand. Vergeet
niet de eventuele aanpassingen met
Wijzigingen opslaan vast te leggen.
Mobieleapp
Zoals gezegd kunt u uw lokale
Plex-server via een browser benade-
ren. Ook op mobiele apparaten werkt
het veel comfortabeler vanaf de
Plex-clientapp. De clientapp vindt u
terug in de officiëlE!' appstores, zowel
voor iOS als Android. We nemen hier
de Android-versie als voorbeeld. Die
is gratis en u kunt er zo de gratis films
uit het Plex-aanbod mee bekijken.
Als u (eigen) media vanaf uw server
naar de app wilt laten streamen, dan
moet u de app wel eerst activeren
(als u geen Plex Pass-abonnement
1 Voor wie er zin in hebt). De activering van de app kost
heeft: u kunt best u eenmalig 4,33 euro. Daarna kunt
wat sleutelen aan u ook media vanaf uw mobiele app
uw Plex-server. casten naar andere apparaten in uw
netwerk, zoals de Windows-clientapp.
De app kan daarna worden gebruikt
als afstandsbediening.
• Installeer de app vanuit de
'- ' Play Store en " .;~ iil~. ~~~~., goed is maa~t de app meteen
' r. ~- •. . • .-,,. ,,~i~ ."-iJ:"-:.. • connectie met de server.
~ "' "" """' " .,,. .,... " .
t.A~ • ~ '~ ,~
;t(i';. ::·· -
:..:~~J,..>
' toegang tot alle eigen media
• De mobiele
Plex-app: klaar
om te casten.
• In de Windows
Plex-app/icatie krijgt
u toegang tot alle
eigen media.
meld u vanaf uw (draadloze) thuisnet-
werk aan met hetzelfde Plex-account
als uw server. De app stemt nu
automatisch op uw Plex Media Server
af (afbeelding 7). In het menu met de
drie streepjes vindt u diverse media·
rubrieken terug: Movies & TV, Web
Shows, News, TIDAL en eigen media
als Andere video's, Foto's en Filmrol
On Device. De laatste rubrieken
bestaan uit de lokale foto's en video's
op uw Android-apparaat. U moet
Plex hiervoor wel één keer toegang
verlenen.
App voor desktop
Plex heeft ook voor uw desktop een
clientapp. Deze kunt u gratis down-
loaden via www.tiny.cc/plex-server
(kijk bij Apps & Devices). Het aantal
ondersteunde platformen en appa-
raten is indrukwekkend. We tellen er
meer dan twintig, onder meer Ama·
zon Alexa. Oculus Go, Xbox One en
Windows. Wij kiezen voor de laatste.
Na installatie meldt u zich opnieuw
aan met uw Plex-account. Als het
",..:",\~~' .
~ 1. _,:__, -,._ ' "- ....~.
.
Wanneer u het menu met de
drie streepjes uitklapt, krijgt u
die u via de server beschik·
baar hebt gesteld (afbeelding
8). Vreemd genoeg vindt u hier
niet de rubriek Movies & TV.
Voor gratis filmkijken via Plex op
Windows zult u dus terug naar
uw browser moeten gaan.
Ook het casten vanaf een
mobiele app wil nog niet
lukken. Maar laat dat uw
 Tips&Trucs

TekstToon van Daele

U wilt weten welke programma's

1óptip!
voor schijfactiviteit zorgen? Druk dan _ ___,__,P
'-'rlntprobleem
op Ctrl+Shift+Esc voor het Windows Zelfs nadat lezer Davy Kindt het
Taakbeheer en ga naar Prestaties. proces Print Spooler tijdelijk had
Klik op Broncontrole openen en onderbroken en de bestanden

·--
-
open het tabblad Schijf. U ziet welke - in de map %windir%\

--
processen hoeveel bytes lezen en system32\spool\printers

--
·---
- --
~tl
-
schrijven, inclusief de bestands- had verwijderd, bleef zijn
namen. De PID-kolom CProcess ID)
vertelt u de code van elk proces. Om
R---- -
...
' ~
---- --_
---- =- - netwerkprinter dienst
weigeren. De oorzaak: het
duidelijker te zien welk programma ip-adres van de printer
l9l-1NI. ......... ----
hiermee overeenstemt, opent u het was blijkbaar gewijzigd.
r .
tabblad Processen in het Taakbeheer, klikt u met de rechtermuisknop op een Om dat aan Windows
van de kolomtitels en selecteert u PID. Vervolgens klikt u op de kolomtitel PID duidelijk te maken, opent
zodat op die kolom wordt geselecteerd. u Instellingen en kiest u
Apparaten, Printers en
Zoeken Scanners. Klik de printer aan en selecteer Beheren,
Er zijn diverse apps waarmee u de gebruikers- Printereigenschappen. Open het tabblad Poorten en
interface van uw Android-toestel kunt aanpassen. klik op Poort configureren. De poortnaam kunt u hier

-ili:·---·-
maandag, mrt. 9
1 gebeunen1~sen die
Reeenteactlvlltlttn
De gratis Microsoft Launcher Cin de Google Play niet wijzigen maar dus wel de printernaam of ip-adres.
Store) is zo'n app. Veegt u na de installatie uw Bevestig met OK: het afdrukken zou nu wel moeten
thuisscherm naar rechts, dan verschijnt een extra lukken.
Meer
scherm met onder meer Overzicht en Tijdslijn.
In het Overzicht vindt u de afspraken van uw
Office-agenda terug, evenals geplande taken en
notities die u in Windows 10 hebt aangemaakt. U
kunt hier tevens contacten en recente documenten
aan toevoegen, zodat u hier mobiel aan verder
kunt werken. De Tijdslijn toont u de activiteiten op
1!p 01t.r!
Stuur uw veelbelovende pc-tip of computertruc,
toestellen waarop u met uw Office-account was met uw naam en liefst ook met een verduidelijkende
ingelogd. De installatie van deze launcher kunt u schermafdruknaartiptruc@computeridee.nl.
overigens altijd weer ongedaan maken. Misschien wordt uw tip wel de toptip!

: " " : Hacks lalnlng - -·- - - --

Gebruikt u Microsoft Outlook,
dan weet u vast dat u allerlei U hebt een firewall en een anti-
tY 00
18 !:;) 'lf

e-mailregels kunt creëren om ~

CJ·z Rt9thllapcrurrnui\olt•Porttunnnrtmlt11venlunnOulloo~
lnlpo1t1rtntr1UPOl'Wttl -
virustool draaien, u houdt uw soft-
~ $ ~ i
-
1

berichten efficiënter te filteren ,

i 11.t Ot110-,G111rm•. I Rro1!1llnc1<u1fftn.~
ware mooi up-to-date en u vermijdt
-
~ l ä .§ [11111]
sorteren of archiveren. Wilt u SUd'I Rtgtl1b1,hn1ten
>-------~ dubieuze sites. In dat geval hoeft u B
of iemand anders die regels : : , \.~-~~· .«!~ niet voor een hackersaanval te vrezen
ook op een andere pc gebrui- ". of toch wel? De website www.
ken, start dan Outlook op uw hacksplaining.com/lessons toont u op
"/
pc, open het menu Bestand een toegankelijke en stap-voor-stap-
en kies Regels en waarschu- manier hoe diverse hacking-technie-
wingen beheren. Klik rechts op Opties en vervolgens op Regels exporteren. ken in elkaar steken en hoe u zich daartegen beveiligt.
Dat resulteert in een .rwz-bestand CRules WiZard), dat op een andere pc langs Standaard krijgt u uitleg over vijftien technieken, maar na
dezelfde weg weer mooi kan worden geïmporteerd. een gratis aanmelding komt daar nog eens een dozijn bij.

computeridee.nl 110 12020 29


U zou uw eigen foto of die van een
kennis weleens als schilderij willen
zien? Fotor GoART regelt dat voor u.
Surf naar http://goart.fotor.com, klik
op Get Started en upload de foto.
Zodra u nu onderaan op een van de
40 schilderstijlen klikt, zoals Struc-
turalism, lmpression, Pointillism of
Van Gogh 2, ziet uw foto er helemaal
anders uit. Met een schuifbalk stelt u
de intensiteit van de aanpassing in,
waarna u de artistieke impressie met
de Save-knop downloadt of meteen
deelt via Share with Friends. Er
bestaan trouwens ook mobiele apps
van deze dienst.
- fill
Miniworkshop DesignCap
Hebt u weinig tijd maar wilt u toch een
fraaie poster of een leuke uitnodiging
ontwerpen, dan vindt u vast inspiratie
in de online ontwerptool DesignCap. Wij
gaan met de gratis versie aan de slag. Op
www.designcap.com/pricing.html staan
de prijzen en opties van de betaalde vari-
anten (vanaf circa 60 dollar per jaar).
Surf naar www.designcap.com,
1 creëer een account en meld u
aan. Klik op Get Started Naw. U kunt al
••••91 '" "
meteen uit een twintigtal types kiezen,
lil~lii!lf 1
1 • 35 : • B I
-~
30 110 12020
ü
U wilt weten hoe een website er tig
jaren geleden uitzag? Surf dan naar
www.web.archi ve.org en vul de url in
de zoekbalk in. U verneemt hoeveel
......
~~
....,
~
...,..
::;:::;,=
_=_::::;;;;:~~~-;
keer er van die pagina een snapshot
werd genomen en u hoeft maar een
~ j 0pw.....i~wwn jaartal aan te klikken, gevolgd door
een beschikbare dag (herkenbaar aan
Welkom bij Co llectie s.
Vunmet 1m organiseer de lichtblauwe cirkel) en even later
\'4!~91113 s tel\"•JI U bl.Jdeft.
heeft WayBackMachine de webpagina
ili!ill!il.11 èlii',!I,' al voor u opgediept. Voor wie het wil
weten: van www.computeridee.nl zijn
--··--
inmiddels meer dan 1260 snapshots
• : - Collecties bewaard, waarvan de oudste dateert
De nieuwste Edge-versie maakt het mogelijk webpagina's van 11 november 1998. Pure nostalgie.
in collecties te verzamelen. U moet deze functie wel eerst
activeren. Versleep het item Microsoft Edge vanuit het
cc:i - -
Windows-startmenu naar uw bureaublad. Rechtsklik op
deze snelkoppeling en kies Eigenschappen. Op het tab-
blad Snelkoppeling, helemaal achteraan in het Doel-veld,
voegt u het volgende toe:
--enable-features=msEdgeCollections
Bevestig met OK. Start Edge via deze snelkoppeling op.
Als het goed is vindt u rechtsboven, naast uw profielicoon,
het icoon Collecties terug. Klik hierop en kies Nieuwe
Collectie starten. Geef de collectie een naam. U kunt nu
pagina's, afbeeldingen of geselecteerde tekst meteen naar
uw collectie(s) verslepen.
rafisch ontwer
zoals Flyer, Logo, Brochure enzo-
voort. Vervolgens klikt u linksboven
op Templates en kiest u een thema en
sjabloon in het uitklapmenu. Die met
een groen-wit icoon zijn helaas voor-
behouden aan betalende abonnees.
Het gekozen design ver-
Si ze
1 schijnt in het ontwerp-
Small
venster, waar u de verschillende ele-
menten kunt aanklikken om die door -- r -P
eigen tekst of plaatjes te vervangen,
Download
anders in te kleuren, te schalen, te
herpositioneren
~ AA
_ • Spacing
enzovoort. Dat doet u aan Bkground, Modules (zoals Timelines en
de hand van de handgre- Statistics) en zelfs eigen Uploads. U hoeft
pen en het aangepaste slechts op het gewenste onderdeel te
ontwerpmenu. klikken.
U kunt ele- Afhankelijk van het gekozen
1 menten een- 1 type treft u rechts van uw ont-
voudig weer verwijderen werp enkele knoppen aan waarmee u extra
en vanuit de balk ook pagina's aan het ontwerp kunt toevoegen.
nieuwe onderdelen toe- Ook de volgorde is nog aanpasbaar. Druk
voe"gen, zoals Elements op de Save-knop om het design te bewa-
(Lines en Shapes), ren. In de gratis versie kunt u het resultaat
Photos, Chart, Text, delen of als een jpg lokaal bewaren.
 Tips&Trucs

Het is bekend dat toetsenborden vaak een broeinest van bacteriën • Achtergrondgeluld
zijn, maar dat geldt ook voor smartphones. In deze tijden is het geen Bent u op zoek naar achtergrondgeluiden, surf dan naar
slecht idee daar wat extra aandacht aan te besteden. www.ambient-mixer.com en tik uw trefwoord(en) in de
~oekbalk in. Klik op Search en selecteer een resultaat.
mD Virussen kunnen enkele dagen op een smartphone overleven, Dat kunt u meteen via een mengpaneel aanpassen. Het
en bacteriën zelfs nog langer. Doet een besmettelijk virus de ronde, resultaat downloaden kost u weliswaar 5 dollar, maar met
gebruik dan liever niet de telefoon van iemand anders. Doet u dat Audacity (www.audacityteam.org) kunt u het ook gewoon
toch, schakel dan de ingebouwde luidspreker in zodat u het toestel ver 'live' opnemen en in diverse formaten bewaren. Klik in
genoeg van uw gezicht kunt houden. Audacity op het pijlknopje naast het microfoon-pictogram
en kies (een optie als) Stereo-mix. Speel het achtergrond-
mm u reinigt uw telefoon het geluid af en druk op de rode opnameknop.
best met een schoon, zacht en
niet-pluizend doekje, zoals een
brillenpoetsdoekje. U haalt Het nieuwe Microsoft
hiermee het meeste stof en Edge, dat op Chromium is
vet weg waarin bacteriën gebaseerd, ondersteunt
kunnen gedijen. Vermijd het ook zogenoemde pwa's
gebruik van papieren doek- (Progressive Web Applica-
jes aangezien die krassen tions). Een pwa kunt u zien
kunnen veroorzaken. als een combinatie van 'native' applicaties en webapps, en
draait op elk platform. Zo'n pwa laat zich makkelijk vanuit
mB Geef uw smartphone Edge installeren. Als het goed is verschijnt namelijk een
af en toe een grondiger plusknopje rechts van de adresbalk, op een webpagina
reinigingsbeurt met een des- waar Edge een pwa heeft gedetecteerd. Aanklikken en
infecterende spray specifiek Installeren selecteren volstaat. Probeer het maar eens uit
bedoeld voor smartphones. Vermijd met www.twitter.com.
in elk geval azijn, ammoniak, wasbenzine of
sticker-verwijderaars omdat die bijtende stoffen bevatten. · Verzamelma
Let er bij een gebarsten scherm wel op dat er geen vloeistof in druppelt. U hebt een stevige verzameling muziek- of fotobestanden,
in verschillende submappen ingedeeld. Best overzichtelijk,
mZ> Vergeet ook niet (de binnenkant van) het hoesje af en toe te maar hoe kopieert u nu alle (of bepaalde) bestanden in
reinigen. evenals de aansluitingen. zoals die voor hoofdtelefoon of usb. één keer naar één grote map? Hiervoor opent u de hoofd-
Die kunt u reinigen met bijvoorbeeld een wattenstaafje. Eventuele druk- map in de Verkenner, waarna u in het zoekvenster rechts-
knopjes maakt u met een kwastje schoon. boven bijvoorbeeld *.*(voor alle bestanden). *.mp3 (voor
mp3's) of *.jpg OF *.png (voor alle jpg- en png-bestanden)
WD Op het internet vindt u vast ook reinigingsinstructies specifiek intikt. Controleer linksboven of Alle onderliggende map-
voor uw telefoonmerk of zelfs -model. Zoek op Google of Youîube bij- pen is geselecteerd. Met Ctrl+A selecteert u de collectie en
voorbeeld naar how to clean <smartphone-model>. die kunt u zoals vanouds kopiëren of verplaatsen.

Testvlrus
Wilt u checken of uw antivirustool
Open Kladblok en tik exact het vol-
gende in:
~
"
t
ku1olot1111p
Allr onCltrl!gg1"de1111ppen
D~e ~ :ot~tn ln •
1
HU'PPfog11mm11voo1!ot k!n

Ge;~çd
"3soort •
;ilifoortt ·
0 Aooeree1genm1tpptn •
4 Re(fnte:ot kopd•t(.hlui •
~ Gtn111<tt!ihopt1es •
~ Zot~.<lctltopnun
-t
6trtt.nó1!oe.1te
outMn
x -·
Zotkopdmhl
1lulten

nog wel functioneert? Creëer dan XSO!P%@AP[4\PZX54(Ph)7CC)7}- Oplltl

simpelweg een - veilig! - testvirus. $EICAR-STANDARD-ANTIVIRUS-TEST-

FILE!$H+H*
U vindt deze regel trouwens ook Windows 10 updaten kunt u vanaf een usb-stick doen, ook
op www.tiny.cc/testvirus, waarna voor meerdere pc's. Surf naar www.tiny.cc/winlOdown en
Scanopties u die eenvoudigweg in Kladblok kik op Hulpprogramma nu downloaden. Start de tool op en
Ee! .... ~~~SCMCfWonciowsllr.tnelt<Of!llne:­
~n-fll..
kunt plakken. Sla dit bestand op als vink Installatiemedia (VSB-stick, dvd of ISO-bestand) voor
10 testvirus.com. In Kladblok kiest u wel een andere pc maken aan. Klik op Volgende, verwijder
,,, Vi1UEOOSJilCAA,Je5t..flle eerst Alle bestanden (*. *) bij Opslaan desgewenst het vinkje bij Gebruik de aanbevolen opties
wr.o:o• •'"~

als. Klik met de rechtermuisknop op voor deze pc en kies de gewenste Windows-versie. Klik op
dit com-bestand en kies bijvoorbeeld Volgende, vink USB-flashstation aan, verwijs naar uw usb-
" Scannen met Windows Defender of stick en klik op Volgende. Na afloop stopt u deze stick in
" laat het door uw eigen virusscanner de pc die u wilt updaten (start het toestel hier niét van op).
" ...... lt-ttl" 0,..."11" ldlldp
X50 1 PX@AP[ 4 \PZX~( P" )7CC) 7} S EICAR·STAl«lARD-A.NTlVIROS- TEST - FILEl~ 0
onderzoeken. Die moet het als een Navigeer met de Verkenner naar het bestand setup.exe op
virus herkennen. deze stick en start de update met een dubbelklik.

computeridee.nl 110 12020 31

 !3ro()}J er-pe/A. eiw.ex oxfl.t. u. Id
Meer doen met Chi
De gemiddelde internetgebruiker Elements Console Sources Network Performance Memory »
heeft er waarschijnlijk geen erg >

in, maar de webbrowser Google l;Mfl!@.!.j ShowÎayout shift regions

Chrome is véél meer dan alleen lfi@!.!,j Show pa int flashing rectangles
een programma om mee te surfen. l;Mlijl!.!.ij Show scroll performance bottlenecks
Het is een complete ontwikkel- Clear site data
omgeving voor internet-gerelateerde g)llQ4@MI Capture area screenshot
producten. De tools die daarbij 111!4@@81 Capture fu ll size screenshot
horen, komen ook u van pas. g)ifäJ.MlfM Capture node screenshot
Tekst John Vanderaart
Mi!@@fM Captu re screenshot
Biii Documentation 1
tart Google Chrome. ga naar het menu Instellingen, Biii settings
S
F1
Meer hulpprogramma's en naar Hulpprogramma's
voor ontwikkelaars. U kunt ook op Ctrl+Shift+I n l shortcuts
__
drukken, maar met functietoets F12 gaat het net 1--1.1...~,.:

wat sneller. Aan verschillende kanten verschijnen vensters

waarmee u een kijkje achter de webbrowser-schermen • Schenndwnps maken
kunt nemen, en waarmee u Google Chrome speciale In de praktijk zal Screenshot een van de opties zijn die
opdrachten kunt geven (afbeelding 1). Kijk om te beginnen u het meest gebruikt. Immers, probeer maar eens op
naar de menu-optie Doek side, want daarmee bepaalt u de een andere manier een afbeelding van een hele web-
positie van dat venster; boven. onder. links of rechts dus. pagina te maken. Begin met het typen van het trefwoord
screenshot. In de pulldown-lijst met commando's blijft dan
• Opdrachtregel uiteindelijk dit viertal over:
Er zijn hier enorm veel opties te vinden. maar we Captureareascreenshot Er verschijnt een cursor waar-
concentreren ons in dit artikel slechts op een klein deel mee u precies kunt aangeven welk gedeelte van de pagina
ervan, waar u echter veel plezier van zult hebben. We u wilt wegschrijven. Dit is bedoeld om alleen het meest
kijken in het bijzonder naar de keuze Run command en noodzakelijke beeldmateriaal te bewaren, en achteraf
de bijbehorende toetscombinatie Ctrl+Shift+P. Die zorgt knippen is niet meer nodig.
ervoor dat er een soort van opdrachtregel tevoorschijn
springt waarmee u Google Chrome concrete commando's
kunt geven en waarmee u alvast door een pulldown-
menu met mogelijkheden kunt scrollen (afbeelding 2).
tJok acltfer tie JcltermeH
/e
Inderdaad, een hoop opties. We richten ons op de voor u
handigste commando's!
6li11.kf C/.iro1He fe§e1Hoef
'"' (i áJ Elements Console Sou1ces Ne tworic Applkation >~
> _ _ _0_2 -" -'° _; _ x-11
App llaitlon Dockside iQ IJ L;.;I 0
1 M11nlfeSl
Capture full slze screenshot De complete webpagina
Show console drawer Est
1) Servke Wo'*.e:rs wordt bewaard. Daarmee hebt u in één keer letterlijk
Search CtrliShift·F
• Cl11arstor4g1t
Run command Cll'1 •Shift • P
alles te pakken. Met als tip een website waarmee u de
0p.n file Ctrl • P
Stor"!jl!

r
• ii localStol'IQ!I'
Aninations webpagina weer in stukken kunt knippen: www.pinetools.
C~nges
• ii Sesslon StOfage Shortcuu com/split-image. Handig voor later gebruik in bijvoorbeeld
8 lndlncKiD8
Coverolge
Settings f1
JavaScriptProfil!f
fii WebSQL Help Microsoft PowerPoint.
~• Cookles
Netwotk conditions Capture node screenshot Een met behulp van de zoge-
Performance monitor ~
Cache
Quicksource heten lnspector geselecteerd element wordt individueel
Il CKheStor4g11 Rerr.otedevictt
U Applicatkm CachE" Rende ring
weggeschreven (afbeelding 3). Daarmee kunt u bijvoor-
Ba<-kg!'OUndSe-rvlctt
Requestblocklng beeld dat ene plaatje toch te pakken krijgen.
1i B&ckg roundfetch Senso1S Capturescreenshot Wat u op dat moment in de web-
~ BlldcgroundSync WebAudlo
• Nol!flcatlons What'sNew
browser heeft staan, wordt weggeschreven. Dit is min
El P11ymen1 Haodler
6 Push Mesr.a91ng
of meer de standaard schermafbeelding, maar dan wel
zonder hinderlijke randen.

32 110 12020
 Workshop

·ome gebruiken die u te zien krijgt als u navigation als tref-

• Mobiel surfen
De meeste moderne websites ~•"•P"P( ,;,taJ dll'--
hebben een desktopvariant
en een mobiele variant. Als
woord gebruikt:
Hard reload page of Ctrl+Shlft+R De browser-cache
voor de huidige pagina wordt geleegd en de pagina wordt
opnieuw ingelezen.
Reload page of Ctrl+R De huidige pagina wordt opnieuw
" >iUffflSho!
ingelezen, maar er wordt rekening gehouden met de
m = m c..p!U1•"">C1ffl'·Shl>I
bestaande cache voor deze huidige pagina.
~~ l?!m!D C.C.LU•"full\i:.O.KIN"lhol
:~~li l?!m!m c..i.tu••nodllw~ ~
\Ulllt ~ Ûlp1.Ui,o~'lhc>·
cr<>••e.rfglt>•.,...,,,,,_,",~,

Neem geruJf de ({/á om

webbouwer wil je pagina's 1urtpt un/1a •.u.,r1pt • uynt •r<
type. ·~~•lY1iil...tiaio.llitJ.ruJ~d
~·"1nrlpt>
op beide manieren kunnen ty-p<r- "tnt ''h'ucr1pt
url"t
+!MM''utilf• n! !f<I! 'Hrtin
Uyrl( •rt•"bttG\~~~~1.,.;ioU.~C&ll/Wllli:l'.L:PU

ocrlpt ld •'fl(lllOOll:•judl< t11rboo1 •1ttlnl

•~ ··ll~'t 111.lll1J5.,._~~~· >
testen en als bezoeker heb /Hrlpt

je weleens een website

ocrlpt
lnt"r-lty
'""'"'" llJln·-__,..,.,,""IPl
<udot H)'!'C ,",
d(!fer uync
0
'bU11"1Jtr H•b!f• 111:+trl15 •;at
t~ ··tutfj111u1rlpt ~re
thUU-JOCPnr»1VT:1'r17pei09/0l'VJllclUllllRl"-"t~j""ih&ly'J(fPt~H"r

h<etmt netlm !fVftmt.!iU.11 1 Hrlpt

waarvan de mobiele variant
gewoon prettiger weg leest.
fe IKperim e11.fere11.
'"rlpt 1yp.··axtlj....1Hrl;ot HV"C
·11ttrs·11conur<1
H'C ·-ll.l.:..ti.t..hQljote,.J,~j~uJU,!.3.'
/Urlp:
•Crtpt t)'"'" Uttl)h:llMrlpt H~n< •r~ ··U,\.a~UIS!WL,li. -)</scrlp t

• Online en offline
IJP'l' «r.ij1.utrlpt
,,~rlpt H~ll{ V<. "11ll~«Qllt~y~y.UU.J1"•
/Hr!pi
Google Chrome heeft enkele •Kript lN: ~J!~i:Jttl
l!~~l.Jl"••/tcriot>

commando's die hiermee u"IDt uc

turi?t>
<1crlfl'I Hr""l'N .l.iaMl."'°'C 1'l•IUftolltr....um/1ca.bl1.il:Ji~.Rl·
"cnnw-nte•l""·l/l~tJJ.1010blfb'>plMkQ1•ld!dra.q~js")</K ript >
Gebruik nu het trefwoord network om te kijken welke
te maken hebben. Blader ,/urlpt
•!(fJp t ' r ( < <herer:· -)'"t!' 1 iM·l/l~dJ.J.12b1~n.L1.l41.d.lii.ce/.t:l.lnu:J.~;..__b"
commando's er overblijven in het pulldown-menu. We
~ •he~<l>-f.'N.oG
door het pulldown-menu of " 'bO<IF tl•·~ front~ - "J·U-091· fli·~M1" ·c1~· na canut>llrr·
1trtM·2 noemen de volgende opties (afbeelding 5):
·•utCotitrou... vhlbl•: u~I• ~o""
" ,4lv cho Mln· rolt• ml"" >
gebruik mobile als trefwoord " <<11VthU "°"""'
Go offline Hiermee haalt u Google Chrome van internet
1,bffOl't
(afbeelding 4): ltW.M10lrd•t(lll"1.</6iv•
> .diYcl ~IS lld af. De webbrowser werkt vanaf dat moment offline. Kan
• .aJv chu· cont..,t·•
Show/Hlde device frame 1: 1>e,or"
• "nv "cl•-6 d~u _</(lh f,.,.,t~1•·fUtW"fd'
weleens handig zijn uit veiligheidsoverwegingen!
• •dtv Ll1u ·(\-.1 ,_,f(ltv•
f<"Q<l~f·htHt·-1
Waar van toepassing krijgt • ·lw •• !kr Go online Hiermee zet u Google Chrome weer op inter-
• ,(lh c?u• ont d•·•·>.</<llv
·cC1111P11: ~ddoH-Ml·"tr·tcn·tlu

u een voorbeeld van het • '<Il" •l•• "

dh chu •tJurlh •• ldllf>
tioCI tb·• '>-<fdh.
c~tvto:M-Ml·""r.tf!O·tlu net. U bent dan weer gewoon online.

___...
~

mobiele apparaat dat u hebt • ,<Uv cl•·I ~i.u · ,rOl'tp"t·f~uto

Block ads on thlsslte Om (waar dat mogelijk is) adver-
• ~dh <ln~ fnll'llP•lt·ftq-.1n·hud~r·•-•/div"
ingesteld. • <p•.<lp>
,, Ll!ldt ~,
tenties te blokkeren die op de huidige website worden
Show/Hlde rulers Om de getoond.
liniaal te tonen of weg te Enable/Dlsable cache Hiermee kunt u de cache van
laten. Dit is bedoeld als hulpmiddel voor de ontwikkelaars Google Chrome inschakelen of uitschakelen. Browser-
die per se 'pixel perfect' willen werken. cache versnelt de surfervaring, maar zorgt soms ook voor
Show/Hide media querles Om kenbaar te maken wanneer 'ruis'.
er speciale css-elementen worden gebruikt. Dit heeft Show search Hiermee opent u een speciaal zoekvenster
meestal te maken met de breedte van het scherm. waarmee u achter de schermen in een webpagina kunt
Toogledevlcetoolbar U kunt ook de toetscombinatie zoeken; bijvoorbeeld naar onzichtbaar html-commentaar.
Ctrl+Shift+M gebruiken om te schakelen tussen de normale
en de mobiele variant van de website. Elements Console -~
• Opnieuw laden
Soms lijkt het alsof een webpagina vastloopt of weigert > networ~
netjes te laden. Meestal grijpt u dan naar de toetscombinatie
Ctrl+Shift+Delete om de internetgeschiedenis weg te Uiiilïiiil~ Ena e override network ri
gooien, waarna u dezelfde webpagina nogmaals probeert
te laden. U kunt ook een van deze twee commando's li.1Si•Jtft Only show messages from t hE
l~M,1.lf.hM Enable request blocking
UMJ!f.J.j Do not preserve log on page
l!lllll snawf\l'!Otl.istEnl!I•
~ Stoowl'roperl~ fiffi,1,ll.Jij Enable fast 3G throttling
- ~·~rcds"Wlt
l!!l!I H112~ff'1m11
ml Hldtlultn
fiij,1,ll.],j Enable slow 3G throttling
1Z1m s1.ew"'K1"qu1111-ts
1Z11111 1ow'•~~toC!lbll<
c:m!ll!I H1rJ ~ ~
BlfWg_,;ic.__
Word: •v•nunt•lptgln•"••l<irukk•n
", - ·~ '"'°"''·~ ··"''~u
• Verder kijken
zondag 08 maart 2020
Hiermee hebben we u - slechts - enkele mogelijkheden
; Corod Whil•'t Ntw AAlm<itlQn.~ X l~f~ ff.nn~_,,. X
(9 11 ~ 2S'il. l 1006_ __ getoond van de enorme lijst met speciale Google Chrome-
"Mtllboxop1chon•n
__ commando's. Vanaf nu kunt u op eigen initiatief door die
Us1eniflgforanimaûons.-
,..,.~e1....,,.,,.,nt"

zaterdag 07 maart 2020

lijst bladeren om naar wens een commando uit te proberen.
Neem gerust wat tijd daarvoor, in de geruststellende
wetenschap dat u niets kapot kunt maken. •

computeridee.nl 110 12020 33

 ~11. /J.Jorlferfed tof /J.Ji11.Zip
Software-toppers
In november wordt Windows 35 jaar
oud. En hoewel er vele verschillende
versies waren, zit het programma voor
eeuwig in ons geheugen gegrift. Maar
voor veel andere software geldt dat
niet. Programma's kwamen, werden
populair, onmisbaar ... én verdwenen
vervolgens weer. Hoe is het die toppers
van toen vergaan; bestaan ze nog en zo
ja, heb je er nog wat aan?
Tekst Ed mond Varwijk
W
eet u nog de eerste keer dat u achter
een pc zat? Dan weet u waarschijnlijk
ook nog wel welke programma's daar
toen op stonden. De kans is echter klein
dat diezelfde programma's nu nog steeds op uw com-
puter staan. Want waar we met z'n allen trouw blijven
aan ons Windows-besturingssysteem, zijn veel van
onze softwareprogramma's geen blijvertjes gebleken.
We namen de proef op de som en onderzochten wat
er met die programma's van toen is gebeurd. Zijn ze er
nog steeds en zo ja, kun je er nog wat mee, of hebben
we er terecht afscheid van genomen?
lf,@tjl@ffl• • WordPerfect is
Het huidige versienummer X9 staat voer voor nostalgie,
voor 19. Veertien versies eerder maar legt het nu
was dit de meest gebruikte tekst- definitief af tegen de
verwerker; er was WordPerfect en concurrentie.
verder niets. En toen kwam Windows,
ij3 Wo<dl'orltàr.f•ll>.\.l~O<dl'tr!t<1°wi:dl
bundelde Microsoft er een rekenpro- l:'I, &lt
~ 1.:UUldà iQi
gramma, presentatiesoftware en een , __ ,
database bij en noemde het Office.
Binnen een paar jaar was het gedaan
met het succes van WordPerfect.
Maar het bestaat nog steeds, en
samen met spreadsheetprogramma
Quattro Pro, de presentatie-app
Presentations en wat aanvullingen
is het nu WordPerfect Office. Sinds
2000 is er geen Nederlandse versie
meer, maar binnen de Engelse inter-
face is er wel Nederlandse spelling-
en grammaticacontrole.
Toch is de slijtage duidelijk.
De interface van alle onderdelen
is nodig aan een update toe, de
functionaliteit is redelijk, maar juist
waar je de kracht van eigenaar Corel
36 110 12020
1
l;$1Qfi\1§•
Was je geen Wina mp-gebruiker, dan
zat je al snel in het RealPlayer-kamp.
RealPlayer is zelfs nog iets ouder dan
Winamp (1995) en richtte zich vooral
op het rippen en branden van muziek-
cd's. Muziekbeheer leek dan ook
belangrijker dan het afspelen ervan.
RealPlayer had destijds al een zake-
lijker karakter en heeft dat nog steeds.
Eigenaar RealNetworks ontwikkelt • In de gratis versie van de RealPlayer-
het programma en de bijbehorende onderdelen is de functionaliteit beperkt en
eigen mediacodecs nog altijd actief. zit soms erg veel reclame.
RealPlayer is er in een gratis en twee
betaalde premium-varianten. Het kan vol reclame voor eigen en andere
mediabestanden afspelen, cd's en dvd's producten dat het echt irriteert.
rippen, muziek-cd's branden en ook
webvideo's downloaden. De betaalde
versie voegt daar een private-mode RealPlayer
aan toe, waarin je mediabestanden
kunt verbergen voor anderen, dvd's
t'H'•.'U'Jt'H'J
kunt branden, mediabestanden auto- 0 Video-weergave, video-download,
matisch kunt taggen, album-art kunt
toevoegen en dubbele bestanden kunt
verwijderen.
= video-conversie
Reclame, upgrade-opties
Prijs Gratis(€ 35,99 voor de Plus-versie)
De nadruk ligt daarbij steeds meer Taal Engels
op video dan op muziek. Bovendien Website www.realnetworks.com/
doet RealNetworks opvallend zijn realplayer-page
best de gebruiker tot een upgrade Alternatieven,Foobar2000, VLC media
te verleiden. De gratis versie zit zó player, Winamp, Spotify
verwacht, dus bij gebruik van foto's combinaties waarmee je in Word-
en afbeeldingen binnen documenten Perfect documenten kunt opmaken,
en presentaties, wordt het verschil samen met het 'onderwaterscherm'
met Word, Excel en PowerPoint echt waarin je de opmaakcodes van het
pijnlijk. Lang waren de sneltoets- document zichtbaar kunt maken en
bewerken, nog een valide reden om
[do\~ !rlnlt ~trnH T1~l1 !•oh l:ilt>doow !:!1tp dit programma te gebruiken, maar
• Oi ·e· ./ é /· l!l, . f;·:= ·m> W· ® [!] * 'il +- "" 4.·11.· 1.l
• :_~· C:::::S -·
etii l!n -'· Cl
~ 1~ 1 ·_:_B~.~_:: x 1 x• ~· ~ · ~:~ ·~::·A- nu niet meer. WordPerfect is zelfs
met de vele meegeleverde software
A sma ll history of WordPerfect
lnd•tJldl'ÓelrMkroi01\0lflc:"waWotdP1rf~del.1!d1ndtltl<st~OPdt
niet perfect meer. Deze kunnen we
dukrop. H..: st~Oop 11.lkt computt< M feduol'.l ~trtdt d1!aJari&rilkstt t01J.Kombl n1~•
~h11vennnrJ1.e.:.l1- ~3voorhtt "opd1rtm1.tdw11!". ""t 1111Ct.11eb!trookde J 1rt11 vergeten.
d1tnlf1b<iddjv1nen1Hp11)Sltluerl))tl1QOl'tt:f.14dtl.osdtn~ftw.,.t1plloJlc101QG!iu
1.!dW.tbo.d.t. Qi1:k blNfWordP1rf.,;1Corpomlon11 llll1Yatbc:lold1n " " MS OOStn
muj(tt d~rdoot ~ulttlHt dt CMfaa11nur.Wrid ows.. 9Mndl•nhad httllf:n.e!a~
lll:tl çf ~w.<f'çlnt tl'ld1J.ur.a.ht1durdQ:QJ;'f"1t• i.111worht11111•~1 01'fl".11~c
klinbl~ 1MlJPdlk»"lltBdt~•nH:O.XI* wonir>.riKt)'Ollé~td"'r~ 2000
i!Jlll"Ml~Sl..-!llfllll'llltd• ,...f~ft ri!jl. Qntl•rw:l.,..rWJJ
rllJ~d1Ml1!'111t~•nM~~
WordPerfect Office X9
t'H'JrJCH'J
0 Nostalgie, extra software (Para/leis
= Toolbox, WinZip, PDF Fusion)
Interface, functionaliteit, snelheid,
beeldverwerking
Prijs$ 219,99
Taal Engels
Website www.wordperfect.com
Alternatieven Microsoft Office, Libre-
Office, Apache OpenOffice, Google Does
van toen
Winamp bestaat al sinds 1997 en was
voor velen de eerste kennismaking
met muziek op de pc. Het werd
populair omdat het een heel groot
aantal mediaformaten waaronder
mp3 ondersteunde, precies op het
moment dat het online 'delen' van
muziek groot werd.
De charme van Winamp
was de interface die dui-
delijk refereerde aan de
klassieke muziekinstallatie
met een equalizer en
veel volumeschuifjes
en knopjes, en die
daarnaast volledig
skinbaar was en dus elk
aanzien kon krijgen dat
je maar wilde. De rebelse
achtergrond van het pro-
Adobe Photoshop is een fantastisch
programma, maar je betaalt er
wel de hoofdprijs voor. Een van
de oudste alternatieven is Paint
Shop Pro. In 1999 was 6.0 de eerste
Nederlandse versie en meteen een
groot succes. Inmiddels heet het
PaintShop Pro, is het eigendom
van Corel en geen shareware meer,
maar nog altijd bijzonder kundig en
héél veel goedkoper dan de meeste
andere fotobewerkingsprogramma's.
PaintShop Pro combineert foto-
computeridee.nl
gramma blijkt ook uit de naam van de
oorspronkelijke ontwikkelaar, Nullsoft
(een parodie op Microsoft) en de
mascotte: Mike de Lama.
In 2013 stopte Winamp, om een
jaar later overgenomen te worden
door de Belgische webradiodienst
Radionomy. Het beloofde Winamp
6.0 is er nog niet, maar versie 5.8 is
gratis te gebruiken. Het blinkt
vooral uit in het afspelen
~
bewerking met grafische mogelijk-
heden, beheert uw fotocollectie,
ondersteunt raw-bestanden evenals
360graden- en hdr-beelden. In de
nieuwste versie is het retoucheren
van fotobeelden verbeterd en kunt
u eenvoudiger delen van het beeld
selecteren en klonen. Fotobewerking
in lagen is standaard terwijl de op
Python gebaseerde scriptmogelijk-
heid uniek is voor dit product. Het
aantal bewerkingsopties en filters is
groot. waarbij artificiële-intelligentie
op de achtergrond helpt fantastische
velen de eerste van mediabestanden die op de pc
kennismaking met staan, al worden ook internetradio en
muziek op de pc. podcasts ondersteund.
• Versie 5.8 van Wina mp
Winamp is net als
cr..'H'•.'U'•.'H'J
0 Retrogevoei, functionaliteit, veel
opties
~ Bèta -software (status onbekend),
interface soms niet stabiel
Prijs Gratis
Taal Engels
Website www.winamp.com
Alternatieven Foobar2000, VLC media
player, Rea/Player, Spotify
effecten te bereiken. Er is zeker
wel een leercurve, ook omdat de
interface niet altijd even intuïtief
is, maar online zijn er lessen in
beeld en geluid. Bovendien is de
community achter 'PSP' nog steeds
springlevend en blijft een vraag
zelden onbeantwoord.
Hoewel er door de opkomst van
allerlei andere hippe fotobewerkings-
programma's duidelijk minder
aandacht is voor PaintShop Pro, ligt
dat niet aan het programma. De prijs
is uiterst vriendelijk en voor een
tientje extra scoort u de Ultimate-
editie met een berg aanvullende
software. Dit is er duidelijk een om
niet te vergeten!
PaintShop Pro
l'll'll'll'll'l
0 Ongekend veel waar voor het geld,
fotobewerking, grafische mogelijk-
• Paintshop Pro is heden, veel hulp in tekst en video,
een uitstekend ondersteunt pen en tekentablet
alternatief voor ~ Interface, leercurve
duurdere software Prijs€ 62,99
en biedt een Taal Nederlands
ongekende Website www.paintshoppro.com
prijs-prestatie- Alternatieven Adobe Photoshop,
verhouding. Affinity Photo, Luminar, GIMP
110 12020 37

Hoe blij we ook waren met elke
nieuwe dos- en Windows-versie, geen
ervan was zonder fouten. Sterker
nog, sommige versies kwamen met
meer fouten dan de vorige. Gelukkig
was redding altijd nabij in de vorm
van Norton Utilities, een verzameling
hulpprogramma's voor dos en later
Windows, zoals Undelete om per
-)C
1' Norton Utilltles
'™'
WinZip begon in 1991 als share-
ware en was eigenlijk alleen een
Systeemstatus Oe volgemle stappen lijll nodljj wor
eengoedesyst&emsre.tus: gebruiksvriendelijke schil rondom
uwsp1111msl3tus 1sRE.DEUJK Vo!O'l'l
atapp1nrtdib.;iml/'firomo11tertt
.6. 10Q<MC~re<
de pkzip-compressietechniek.
... !)(>. ~ ....... " "
optmaftu1tn
& \1!11t.cbij!l'rwm!zwis"" Compressie was belangrijk voor
het uitwisselen en archiveren van
bestanden, de opslagcapaciteit
Prestaties Privacy
op de pc was immers nog zeer

ongeluk verwijderde bestanden terug
te halen en SpeedDisk, dat de harde
schijf op snelheid hield door alle
bestanden optimaal te herschikken.
Maar ook een zoekfunctie en Disk-
Editor, een Hex-Editor waarmee de
bytes van een bestand bekeken en
ook bewerkt konden worden.
Symantec, dat de Norton Utilities
kocht, had steeds meer moeite
om nieuwe relevante tools te
ontwikkelen. Undelete verloor zijn
bestaansrecht toen Windows 95
een prullenbak introduceerde, en
-
~ntetmlC:I WG®wsopt;Wlllll
Wlni:tows-ou,hted!rus :uOJ
C.,..crt,;t:.t37.llGI
Gi"ingegir.'9!1Sbo!idllr.C)U{~St3111ljdên
...wilen...er..amtl(IOl!Qllll'tlJ'll'OP.Starlffl
· "l'llf1ernet11nc:lllede?IÎ'i
TovpasW!g~s.c.hled&ni$
20Df
12
beperkt en internet moest nog
1JH 2l79Ga•.15l-.,J
SrnartOerrau
...................... geboren worden. Het gebru iks-
"... -~.",,
lil
Á =:~;:'lllllt,lf~.ill gemak maakte WinZip binnen
twee jaar het meest gedownloade
"""'°" programma.
In 2006 kocht Corel het en bleef
(bij ssd's af te raden!) en privacytools • De Norton Utilities het innoveren door steeds meer
voor het opschonen van de browse- zijn te verouderd om archiefformaten toe te voegen,
geschiedenis, lijkt het gebruik ervan zomaar op Windows versleuteling van archiefbestanden
op Windows 10 niet aan te raden. 10 los te laten. en de laatste jaren steeds meer
Niet alleen zijn veel van de opties al integratie van clouddiensten zoals
standaard aanwezig, andere zullen Dropbox, Google Drive en One-
echt eerst geüpdatet moeten worden. • WinZip biedt veel Drive. Maar er is ook een keerzijde;
In de huidige versie is vergeten ver- compressiefuncties, WinZip is niet meer de allemans-

-- -
voor Speed Disk gold hetzelfde toen moedelijk de betere keuze. maar is niet meer vriend die het was, her en der is
Windows de steeds grotere schijven de allemansvriend sprake van over-engineering en
met ntfs ging indelen en zelf de die het ooit was. zijn zaken zo vaak gemakkelijker

--= - --
bestandsoptimalisatie ging uitvoeren. Norton Utilities il Bli'5 • --.zi.. "-..z;..,.

Hoewel de ontwikkeling vaker leek ~· ~

te zijn gestopt, kwam er net zo vaak
l'Jl'Jl'..'H'Jl'J 'T'
. ."" ~
'· E'l i!! Jl.
°.:':.":':::~
e. o.
:::::;:.-:::.::.
t!ltriidî'
':.:'"':~"~=

toch weer een nieuwe versie uit. De 0 Gebruiksgemak > N1euweZîp.z:1p Ace•>
Cl.
C
'°"""'tel"'"'~
meest recente versie is 16, maar die Onbekende status, niet meer nood-
Cl
Cl ...
" ~
··~= ; -··:-: -

stamt alweer uit 2014. zakelijk, prestatieclaims onbewezen

Hoewel Symantec de software nog Prijs€ 39,99 "
Cl

altijd online aanbiedt en er herken- Taal Nederlands

bare tools in zitten, zoals een pro- Website https://nl.norton.com/
gramma voor het scannen en oprui- norton-utilities E'! - -
men van het Windows-register, het Alternatieven Geen
defragmenteren van de harde schijf
.e. --
"_
Il·--
gemaakt dat ze weer moeilijk zijn.
'Corelstaatvoor prodacllvltelt' Versie 24 is de nieuwste WinZip
Opmerkelijk veel van de programma's in dit artikel voor Windows. maar er zijn ook
zijn van Corel.Het Canadese softwarehuis,bekend versies voor macOS, Android
van CorelDRAW en later WordPerfect. levert inmid- en iOS. Op Windows is er keuze
dels een groot aantal softwaretitels en voegde daar tussen Standard en Pro, de laatste
onlangsnogMindjetMindManagerende bekende biedt ook back-upmogelijkheden.
virtualisatiesoftware van Parallels aan toe.
We belden met Torontoenspraken kort met Gérard
Métrailler, Executive Vice President en belast met WinZip
strategie en producten. "Corel maakt software l'Jl'Jl'Jl'Jl'J
voor iedereen die met zijn hoofd werkt, die
creatief isenoplossingenmoetbedenken. 0 Compressiefuncties, beveiligings-
Maar anders dan onze concurrenten dwin- opties, cloud-integratie
gen wij niemandineenabonnements· C Leercurve, hoe relevant is
model of gebruik van één bepaalde compressie nog?
cloud. Wij doen niet aan doudom de Prijs Gratis($ 39,99 voor de Plus-
cloud,maarbiedenkeuzevrijheid en versie)
langjarig gebruiksgemak.Mensen Taal Nederlands
onderschatten de kracht van de Website www.winzip.com
desktop, wij niet!" Alternatieven 7Zip •

38 110 12020
 Hoe? Zo!

Tekst Toon va n Daele

Hoe? Zo!
Nef1AJerkpreJfa}feJ 11to1tlfore1t

In deze reeks stellen we u in een notendop telkens twee minder bekende freewares
rond hetzelfde thema voor: wat kunt u met de tools doen en hoe pakt u het aan?
In deze aflevering bespreken we twee tools waarmee u het netwerkverkeer kunt
monitoren. Een om de gebruikte bandbreedte mee in goede banen te leiden, en een
andere om de doorvoersnelheid mee te controleren.

p NetBalancer TamoSoft Throughput Test

De ongeregistreerde gratis versie van Net Balancer legt het Met TamoSoft Throughput meet u de actuele doorvoersnelheid
netwerkverkeer van een pc vast. Naast het act uele verbruik tussen twee punten op uw netwerk gedurende een bepaalde
van de beschikbare bandbreedte krijgt u tevens een histo· periode. Deze snelheid is in de praktijk namelijk zelden of nooit
risch overzicht. zowel van het uitgaande als binnenkomende gelijk aan de theoretisch beschikbare bandbreedte.
netwerkverkeer.
• www.tiny.cc/tamtpt (Windows, macOS, Android, iOS; NU
• https://netbalancer.com (Windows; EN)
Hoe? Zo!
Hoe? Zo! Pak het gedown-
Na de installatie en een herstart van uw systeem kunt u aan loade zip-bestand
de slag. Met een dubbelkl ik op het pictogram in het Windows- ,_...,,,
uit en installeer de
1'1,J!,_li"t1 IM,lf) ,Uo;:;-u:n---
I P _ , JH,11 ..., ( .... 1 Jll,U ), \.UOI U,~

systeemvak opent u het hoofdvenster, waar u een overzicht tool. Dat levert u
ziet van alle actieve programma's en processen. twee uitvoerbare
Via Edit, Network adapters stelt u in welke netwerkadapter(s) bestanden op in de
u hierin wilt betrekken. In de kolommen Downloaded en Up/oa- standaard installa·
ded ziet u van elk programma hoeveel data er zijn gedownload 1-l"':n)
;::::!!j c-n""
IO
~O:~:.:o
orwr •r -«. . . ~~- ----;;i. tiemap: TTC/ient.exe
olo1od
lfl.U'"'- l" •· •
tlnowt.
(

en geüpload. Klik een kolomtitel aan om de gegevens volgens ", en TTServer.exe. De

dit criterium te sorteren. • De actuele down· en upstreamsnelheden eerste voert u uit op
Om deze data ook over een langere periode te bekijken, worden netjes In een grafiek gezet het toestel vanwaar
opent u Statistics, Totals en bepaalt u de periode. Focust u zich u de doorvoersnel·
liever op de groot verbruikers. dan kiest u voor Statistics, Tops. heid naar de andere pc wilt meten. Op deze laatste start u
Via Edit. C/oud Sync kunt u deze informatie van meerdere pc's dan de servermodule op.
op uw netwerk bekijken, een optie die u tot 30 dagen gratis kunt In het programmavenster van de clientmodule vult u
gebru iken. De betaalde versie van NetBalancer stelt u tevens het ip-adres van de server in. Dat laatste leest u af in het
in staat het bandbreedteverbruik actief te beheren. Wanneer u programmavenster van de servermodule. Hier kunt u ook
dan rechtsklikt op bijvoorbeeld chrome.exe kunt u niet alleen het poortnummer invullen waarlangs TamoSoft zijn testdata
de relatieve prioriteit instellen (Edit Priority), maar zelfs via zal versturen. Normaliter is dat 27100 en dat kunt u rustig zo

__ ___. ........
regels (Create Ru/e) bepalen hoeveel bandbreedte en wanneer laten. Standaard staat het Qos Traffic Type ingesteld op Best
die applicatie Effort. wat inhoudt dat TamoSoft geen specifiek dataverkeer
""
"... " mag worden zal prioriteren. Echter, wilt u het effect zien van - zeg maar
..........
" • • "" 0 • •

... "... .. . .
' "" "" ." gebruikt. - geprioriteerde audio· en videostreams (wat bijvoorbeeld
·:::. :.::-·~
E':. - -
:lttj~
~

: :;- -
' .. ···-
; .::: :: :.
mogelijk is via uw router of met de betaalde versie van Net·

= ::.: i :::- _
~:
::=-~- 1 - 1
• NetBalancer
geeft een gede·
Balancer), kies hier dan Audio Video.
Zodra u dan aan clientzijde op Connect klikt. verstuurt

~1:1~=~:~~=
! .•
~g=============~~~·=~~~=~=-====~·'
:::. ·,:;, ._". . ·'
· :::;~~~:::;
~ . van het netwerk·
TamoSoft de testpakketjes in beide richtingen en krijgt u de
resultaten in een grafiek uitgetekend. U leest hier tevens de
gemiddelde snelheden af (Ave). Klik op loss indien u wilt
:ez:u:;1 ·-·-·-·-- i verbruik. inzoomen op mogelijk dataverlies.

computeridee.nl 110 12020 39

 Tekst Ap de Sm its

Muziekje Noten kraken

Hoewel er al commerciële software bestaat
die op basis van Al goede muziek kan
componeren en daar zelfs auteursrecht op
heeft. is het aanbod aan gratis mogelijkheden
nog beperkt. Een van de pogingen om op
basis van kunstmatige intelligentie te com-
poneren, is Computoser. Op deze site kunt
u melodietjes laten maken. al dan niet met
akkoorden en ritme, in verschillende stijlen
en stemmingen. Wie een beetje thuis is in
muziektheorie kan zelfs uit allerlei exotische
toonsoorten kiezen en wie geen idee heeft
wat dat betekent. kan het simpelweg uit-
proberen. Hoort u iets leuks. dan kunt u dat
downloaden.
Wat: Computoser Taal: EN
Listen to unlque, computer-generated music ...
'-•"·--.....·~-~---·-­
!Ma_,..._"...,._,._.,
"""
Droom
'Dromen androïden van elektrische
schapen?' is de titel van een SF-roman
van Philip K. Dick en de basis voor de
film Blade Runner. De makers van de
kunstmatige intelligentie waarmee
de computer plaatjes kan herkennen.
vroegen zich ook af waar zo'n systeem
nu eigenlijk over 'mijmert'. Ze lieten de
computer objecten in foto's plaatsen die
het erin meende te herkennen. zoals wij
Er bestaan diverse fraaie gratis programma's
om muziek in te noteren, maar geen daar-
van is zo professioneel als Dorico SE. SE
is het kleinste broertje uit een familie van
producten waarvan de duurste versie
maar liefst 559 euro kost. Die versie wordt
gebru ikt door professionele componisten.
maar voor thuis komt u met SE al een heel
eind. U maakt er namelijk zeer fraai ogende
bladmuziek mee, die u ook nog eens door
het programma in uitstekende kwaliteit kunt
laten afspelen. De belangrijkste beperking
is het aantal partijen per muziekstuk (2),
maar ook daarmee valt al heel veel moois te
maken.
Wat: Dorico SE Taal: EN

___
soms een bepaald dier zien als we naar
een wolk kijken. Het resultaat was zo leuk
"-.
lil........
dat men er de online-toepassing Deep
Dream Generator van maakte, waar u
kunt achterhalen welke spookbeelden de
computer in uw eigen foto's ziet.
Deep Dream Generator l- EN

Snel binnenhalen? www.computeridee.nl/downloads

Tekstschrijver gereert Voicebox vervolgwoorden in een

Zoals u ook elders op deze pagina's kunt bepaalde stijl wanneer u een Engelste tekst
lezen. weert kunstmatige intelligentie zich typt. Het resultaat is vaak verrassend en
al kranig als het gaat om plaatjes herkennen soms erg grappig.
en muziek schrijven. maar kan Al nu ook al Voicebox · EN
grappen maken? Een Amerikaans collectief
van comedy-schrijvers genaamd Botnik
denkt van wel. Zij gebruikten Al om teksten
te analyseren van zangers. uit tv-series en
zelfs van alle Harry Potter boeken. Op basis
daarvan maakten ze Voicebox. Net als de
woordvoorspeller van iOS of Android sug-

40 110 12020

Van de kaart
Wie is er niet opgegroeid met de Bosatlas?
Maar net als de papieren wegenkaart is
de atlas in boekvorm niet meer helemaal
van deze tijd. Nu hebben we Google Maps,
maar dat is helaas ongesch ikt voor al
die aanvullende geografische informatie
die een atlas wel biedt. Gelukkig is er de
LivingAtlas. Hier vindt u kaa rtmateriaal
van over de hele wereld op basis van
allerlei thema's. Deze variëren van histo-
risch (zoals oude Nederlandse stafkaarten)
tot zeer actueel (bijvoorbeeld over het
coronavirus). Veel van de kaarten zijn
gratis te raadplegen en dankzij de echt
sublieme zoekfunctie vindt u snel de
juiste kaart.
LivingAtlas EN
Meer we
Buienrada r is inmiddels een begrip geworden
in ons land. maar wie écht een goed beeld
van het weer wil krij gen, za l versteld staan
van de hoeveel heid informati e die Windy
biedt. Windy kunt u op de eigen site raad -
plegen, maar er zijn ook apps voor iOS en
Android. Windy toont het weer van over de
hele wereld, inclusief lange termijnvoorspel-
ling via meerdere weermodellen. Ook biedt
de dienst data over luchtkwaliteit. golfslag,
stroming, wolkenhoogten enzovoort. De
gedetailleerde wandel kaa rt mét regenradar
zorgt ervoor dat u niet verdwaalt én droog
blijft. Toegang tot vele webcams maken het
geheel compleet.
Wat: Windy Taal: NL
computeridee.nl
Achtergrond
Films en documentaires kunnen niet zon-
der achtergrondmuziek. Hiermee wordt
een extra laag van emoties aan het beeld
toegevoegd. Wie zelf video's maakt van de
vakantie of andere evenementen, kan deze
ook naar een hoger niveau tillen door een
geschikt muziekje toe te voegen, maar hoe
komt u daaraan? Simpel, op de website van
lconsB kunt u muziek downloaden die u
kunt filteren op thema. genre of stemming.
Hoort u iets van uw gading, dan kunt u dat Gemengddd
gratis en voor niet-commercieel gebruik Geen feest zonder muziek
downloaden. Let op: niet-commercieel heeft en geen muziek zonder
ook betrekking op gebruik voor Youîube- dj. De dj van nu draait allang niet meer
kanalen. alleen plaatjes, maar zorgt voor een eigen
Wat: lconsB Music Taal: EN geluid door de manier waarop hij nummers
·=-·--
mixt, effecten toevoegt enzovoort. In
ACTION MUSIC Voor Nop 2010/3 schreven we al eens
over het programma Mixxx dat voor dat
11 :-·-
doel het nodige gereedschap aan boord
.
G> heeft, maar in de 10 jaar sinds die vermel-
ding is Mixxx enorm gegroeid qua moge-
---
INDIE lijkheden, zo liet frequent tipgever Jurjen
11 :-··
·=-·---
G> }'fl --- Bakker ons weten. Mixxx synchroniseert
automatisch tempo en toonhoogte
tussen tracks, biedt stapelbare effecten,
---
laat u eigen samples toevoegen en nog
CLASSICAL
veel meer.
Wat: Mixxx Taal: NL
0 .... - · -
© " -
1!p 011J!
Kent u gratis software die we beslist moe-
ten noemen? Stuur een mailtje met uw
naam, de naam van het programma en het
internetadres waar we het kunnen down-
loaden naarvoornop@computeridee.nl
en vergaar eeuwige roem.
Beeldig
Er zijn vele websites waar u stockfoto's Volgende keer
kunt downloaden die u voor niet-com- In de volgende Voor Nop laten we
mercieel gebruik zonder licentie mag blinden zien, rennen we over een
gebruiken. lcons8 - waarvan we elders hindernisbaan en creëren we een
op deze pagina's al de gratis muziek nieuwe werkelijkheid.
bespraken - pakt het anders aan met
Photo Creator. Met deze online-tool kunt
u een grote collectie achtergronden,
objecten en modellen (vele met verwis-
selbare gezichtsuitdrukkingen) samen-
voegen tot een levensecht geheel en
zo uw eigen unieke stockfoto's creëren.
Om het geheel af te maken, kunt u tekst
toevoegen en zelfs eigen beeldelementen
uploaden. Het eindresultaat downloadt u
als hoge-resolutie png-bestand.
l a Photo Creator EN
110 12020 41
 Tekst Gertjan Groen

Een topografische kaart beschrijft de omgeving zo realistisch mogelijk. Ideaal bij activiteiten
zoals wandelen en fietsen. Een smartphone hebt u waarschijnlijk al, en met een app en een
topografische kaart maakt u er in een handomdraai een goede navigator van. Dat is mis-
schien niet zo'n robuuste oplossing als een echte handheld gps, maar bij de meeste activitei-
ten voldoet het prima. En bovenal: meer dan een paar euro hoeft u er niet voor uit te geven.

•
1431 9 ~l <J7".

f- Kaarten

Topo GPS Nederland ,"_

~.,

~- Nederland

!~ OpenStreetMap {Wereld) (j)

~-~ (J.99

Nieuwe functies •
" ~· ~lie~~0.991}ur(12.99 (j)
lllm\~pdate1· 30jart.202C
~ Duitsland (j)
• (4.99
/'lleuwelagen•
·Aeuknooppuiiten
-Wand61koooppooten_ 1!: ~~~~~ t99 , 1
)GY. ( 19.~ (j)

t':... Groot·Brittannië (j)

/ Mlun'(0.t9
Deze app beoordelen
lN!llf\(!ert>t1....,,.tt1"i1)1 ernn'tllldl
(j)

(j)

SchrljfHnr.-,lew
v,; ~6~~~-~nd (j)

Contactgegevens van ontwikkelaar ~ ~~~rwegen (j)

lt) Website ~ ;:~en (j)

U kunt Topo GPS op meerde· De Nederlandse kaart is lnbe· Kaarten zijn ook offline U kunt met Topo GPS nieuwe Waypoints verwijzen naar
re apparaten met hetzelfde grepen, andere zijn als in-app beschikbaar. routes opnemen of bestaande punten op de kaart, bijvoor·
Google-account installeren. aankoop verkrijgbaar. routes volgen. beeld markante routepunten.

"
Veel mensen gebruiken hun smartphone in de auto al voor naviga- n Installatie
tie, maar ook op pad is het een uitstekende hulp om uw weg door ~ Topo GPS Nederland maakt van uw smartphone
de natuur te vinden. Wat robuustheid betreft moet de smartphone een volwaardig gps-apparaat. Weliswaar bevat een
het nog afleggen tegen de handheld gps, al is daar met accessoires smartphone standaard al kaartmateriaal, maar de
als een schermprotector en een stevig hoesje best wat aan te doen. Er staan toepassingen als Google Maps zijn vooral bedoeld
sowieso veel voordelen tegenover. Zo hebben ze een mooi en groot aanraak- ter oriëntatie in de auto. Topo GPS bevat de nieuwste
scherm en een krachtige batterij die het - zeker als u overbodige features topografische kaart van Nederland in een schaal van
uitzet - lang genoeg vol zal houden. Voor noodgevallen kunt u natuurlijk iets 1:25.000, zodat bijzonder veel details zichtbaar zijn.
als een powerbank meenemen. Ook kunt u met een zonnelader gebruikmaken Toekomstige updates van de kaart zijn bovendien
van de zon of (op de fiets) van uw trapenergie met een dynamo. Daar komt inbegrepen bij de prijs. De app is ook voor andere
nog bij dat er een brede keuze aan navigatiesoftware en topografische kaarten landen verkrijgbaar, zoals Duitsland, Noorwegen en
is tegen hele lage prijzen. Een mooi voorbeeld is Topo GPS: voor 3,99 euro hebt Spanje tegen vergelijkbare prijzen en ook inclusief
u de app inclusief topografische kaart van Nederland. We gaan ermee op pad! topografische kaart. Voor sommige landen, zoals

42 110 12020

Frankrijk en Zwitserland, is de topografische kaart
niet inbegrepen bij de app en moet u de gewenste
kaartdelen apart aanschaffen.
B Kaarten toevoegen
~ U hoeft niet voor elk land een aparte versie van
Topo GPS te installeren. Met een in-app-aankoop
binnen Topo GPS Nederland kunt u namelijk in een
handomdraai topografische kaarten van diverse
andere landen zoals Denemarken, Noorwegen,
Zweden en Nieuw-Zeeland toevoegen aan de app.
Ook is de OpenStreetMap-wereldkaart beschikbaar.
Er zijn nog enkele andere in-app-aankopen. Zo
kunt u onder meer fietsknooppunten (2,99 euro)
of wandelknooppunten (2,99 euro) toevoegen. Alle
aankopen zijn bovendien bruikbaar op andere appa-
raten die hetzelfde Google Play-account gebruiken.
111 Kaart en dashboard
~ De app opent met een kaartweergave
van Nederland. Het verplaatsen en
in- en uitzoomen (met twee vingers
op het scherm) gaat als ver-
t rouwd . Een handiger manier
om te zoomen is door op
de boven- of onderkant
van de kaa rt te tikken.
waarbij de kaart
netjes gecentreerd
blijft. Delen van de
kaart die u bekijkt,
worden meteen
offline opgeslagen.
Om de scherpste
kaartdelen te
downloaden, moet
u inzoomen rond -
om uw hele route.
Het percentage
offline besch ikbaar,
dat linksboven op de
kaart staat. wordt dan
100 procent.
Een rode marker op
de kaart geeft uw huidige
positie aan en de richting
waarin u zich beweegt. Rechts-
onder ziet u een schaalaanduiding
die helpt afstanden in te schatten.
Het donkergrijze gedeelte bovenaan is
een (inklapbare) menubalk, onderaan ziet u het
dashboard. Helemaal links op dat dashboard ziet u
het positiemarkersymbool. Als u daarop tikt. wordt
de kaart gecentreerd rond uw huidige positie. U
moet hier bij het eerste gebruik eenmalig op tikken
om toestemming te geven voor locatietoegang door
de app. Het midden van het dashboard bevat drie
panelen met metertjes, zoals uw snelheid, hoogte
en coördinaten, waar u tussen kunt wisselen met
horizontale veegbewegingen.
l'I Routes laden
• Een app als Topo GPS is natuurlijk vooral nuttig
voor het volgen van routes. Hiervoor tikt u helemaal
computeridee.nl
Wat app ik eraan?
rechts op het dashboard op de routeknop. U ziet hier
een optie om een nieuwe route op te nemen, maar u
kunt natuurlijk ook een bestaande route volgen. Er
staan er al enkele als voorbeeld klaar, maar voor nu
gaan we een route van de website www.gpstracks.nl
gebruiken. Met de browser op de smartphone bladeren
we naar die website en zoeken een route op. We volgen
bij de routebeschrijving de optie Download Route.
Er wordt nu een zip-bestand gedownload waarin
het routebestand in het populaire gpx-formaat is
opgenomen. Het openen van het zip-bestand geeft
een optie om het direct in Topo GPS te openen,
waarna de app meteen de route passend in beeld
toont. Witte pijlen geven de richting van de route
aan, de totale lengte van de route ziet u rechtsboven
in het dashboard. In het vervolg kunt u de route
overigens direct via de routeknop selecteren. Het is
hierbij trouwens ook mogelijk om meerdere routes
tegelijkertijd op de kaart te laden; handig als u ze
wilt combineren of vergelijken.
n Waypoints en foto's
~ Waypoints zijn locaties met
een naam en soms extra's, zoals
een omschrijving of foto. U
kunt waypoints op de kaart
weergeven. Vaak zijn dat
markante punten op een
route. Als u in de menubalk
op Waypoints tikt. ziet u
een lijst met enkele vooraf
geladen waypoints. Wilt
u er meerdere op de
kaart weergeven, houd
dan één waypoint lang
ingedrukt.
U kunt uiteraard ook zelf
waypoints toevoegen.
Dat kan om te beginnen
door met uw vinger lang
op de kaart te drukken. Er
verschijnt dan een rode stip
die u kunt verplaatsen. Laat
hierna los om de waypoint aan
te maken. Handig om bijvoor-
beeld de locatie van uw auto te
bewaren.
Een andere manier om een wapoint
toe te voegen is via het menu Waypoints . Tik
hierin op het plusteken. U kunt nu bijvoorbeeld
een specifiek adres in Nederland toevoegen, waar
een zoekmogelijkheid voor is, maar ook een coör-
dinaat ingeven. Een leuk detail is dat u foto's kunt
maken door in de menubalk op Camera te tikken.
Elke foto wordt dan als waypoint opgeslagen en ook
op de kaart weergegeven.
1öpo tffJ maakf va11. uûJ
Jmarfplt.011.e ee11. volûJaard~
#fI-apfaraaf
110 12020 43
 Lu.id.JprekerJ zelf (om}bou.fJJelf
Van passief naar
In veel luidsprekers is een versterker
ingebouwd. Daardoor kunt u er recht-
streeks op afspelen, bijvoorbeeld door
te streamen of verbinding te maken
met bluetooth. Hebt u nog luidsprekers
zonder versterker staan? Voor weinig
geld voegt u een kleine versterker toe
of bouwt u de set om. Met de juiste
Actieve luidspreker
Een geluidsbox waarop u direct
een bron kunt aansluiten, zoals een
mediaspeler, smartf)hone of televisie,
is een actieve luidspreker. Soms is
het aansluiten van de bron niet eens
nodig. Dankzij draadloze verbindingen
als bluetooth, Chromecast of AirPlay
streamt u direct muziek naar de luid-
sprekers (afbeelding 1).
Slimme luidsprekers vallen in
deze categorie, zoals Google
meestal niet zo goed. Er zijn te veel
concessies gedaan, en dan zijn ze ook
nog relatief duur. Dat kan dus beter.
We hopen dat met het ombouwen
van bestaande passieve luidsprekers
te bereiken.
Bestaande luidsprekers
Het ombouwen van een set passieve
luidsprekers naar actieve is niet
lastig (afbeelding 2). U hoeft
enlijk alleen een kleine

software behoort zelfs een geheel

Home of Apple HomePod, ma ersterker toe te voegen.
ook modellen van Sonos en Strikt genomen is bij een
eigen ontwerp tot de mogelijkheden. Harman Kardon en natuurlijk echt actieve luidspreker
Tekst Gertjan Groen de (meestal draagbare) het scheidingsfilter
bluetoothluidsprekers van ook actief. maar dat
bijvoorbeeld JBL. Helaas laten we even buiten
roeger stapelden we componenten als een klinken zulke luidsprekers beschouwing. We

V versterker. cd-speler, cassettedeck en platen-

speler, op elkaar. Tegenwoordig streamen we
muziek vooral met een smartphone en tablet
vanaf onlinediensten als Spotify. De versterker delft
daarbij het onderspit. Die is steeds vaker onderdeel
luidsprekers.
gaan nu uit van een
luidspreker met
ofwel één luid-
sprekerunit of een
tweewegsysteem
van de luidspreker zelf. In dit artikel geven we u tips en met twee units
ideeën om oude luidsprekers te voorzien van een ver- en een passief
sterker. Daarmee worden ze geschikt voor het nieuwe scheidingsfilter.
gebruik. U kunt er ook voor kiezen om een geheel eigen U kunt een versterker
ontwerp te maken voor uw luidsprekers. toevoegen in of achter
een van de luidsprekers en daarna de
tweede luidspreker met een snoertje
aansluiten. Als u al wat ervaring met
Scbeldinpfllterpasslelol actlel houtbewerking hebt, kunt u natuur-
Het scheidingsfilter Ccross-overfilter} is bij scheidingsfilter is danfeitelijkvóór de ver- lijk ook een nieuwe behuizing maken
passieve (twee-of drieweg} luidsprekers sterker geplaatst Elke luidsprekerunlt of die zelfs helemaal vanaf nul
vóór de luidsprekerunits geplaatst. Dat krijgt daarbij een aparte aansluittng op de opbouwen. Maar let op: een goed
zorgt ervoor dat elke unit zijn eigen deel versterker. Er zljnzelfsvarlantenmetdsp ontwerp is best complex.
van het frequentiebereik krijgt:lage tonen (digitale signaalprocessor} die elke onef-
naar de woofer, de hoge naar een tweeter. fenheid in het klankbeeld weg proberen te Versterker selecteren
In het simpelste geval wordt de tweeter poetsenalseensoortequalizer. Wlegeînte- Om passieve luidsprekers
alleen beschermd tegen overbelasting resseerdis, zoueensopde website van actief te maken hebt u
doordeenergieke lagetonen. MiniDSPkunnenkijken: ww.minidsp.nl ongeacht uw bouwplan-
Een goed scheidingsfilter zorgt voor Enkele modellen kunnenzelfs viahetnet- nen een versterker nodig.
mooiere overgangen, maar kost ook meer; werkvanaf een Windows-pc wordeninge- Op sites als AliExpress
zo'n 30 tot 50 euro. Dat is vergelijkbaar met steldmet bijgeleverdesoftware. Een en eBay vindt u volop
een goede luidsprekerunit.Eenander metingmetRoomEQ Wizard (eneenrefe- voordelige zogeheten
nadeel is dat deze methode van filtering rentlemicrofoon}kanals basis voor decor- klasse d-versterkers.
niet efficiént is en de geluidskwaliteit nega- recties worden gebruikt. Het goedkoopst zijn de
tief kan beïnvloeden. Om de kwaliteit te losse versterkerprints
maximaliseren worden de componenten
als spoelen, condensators en ~••"9 • Oudere luidsprekers zijn
weerstanden zorgvuldig geko- meestal passief en hebben een
zen van vaak duurderemerke versterker nodig.
als Mundorf en Jantzen Audio.
In betere actieve luidspreke • Filters zorgen in passieve
wordt het anders opgelost. Het luidsprekers voor frequentie-
scheiding.

44 110 12020

actie
van zo'n 6 tot 18 euro (afbeelding 3).
Vrijwel het hele versterkergedeelte
is ingebouwd in één chip, met
daaromheen vooral ondersteu-
nende componenten, zoals con-
densators, spoelen, aansluitingen en
een volumeregelaar.
Bekende chips zijn de TPA3116
(en de zwaardere D2-variant) en
TDA7498. Ze klinken niet allemaal
even goed. Vooral op condensators
en spoelen wordt flink bezuinigd,
maar de eerste reactie is er toch
vaak een van verbazing. Eventueel
IJm6ouûJe11. va11. 1aJJieve luidJprekerJ
11.aar aclteve tJ 11.ief laJh"!
kunt u er ook zelf nog wat aan
sleutelen.
Voor een stereo-opstelling (ook
wel 2.0 genoemd) kiest u een ver-
sterker met twee kanalen. Er zijn ook
varianten voor een 2.1-opstelling met
(passieve) subwoofer. De versterker-
prints zijn klein, meestal minder dan
12 x 8 centimeter en
computeridee.nl
• Kwalitatieve componenten
geven een duidelijke verbinding
In geluidskwaliteit.
• Een dac zorgt ervoor dat u
het digitale signaal op de
versterker kunt gebruiken.
tot ongeveer 3 centimeter hoog. Veel
koeling hebben ze niet nodig. Klasse
d-versterkers werken namelijk erg
efficiënt. Zo'n printplaatje kunt u in
inbouwen in een luidspreker of een
eigen behuizing. Maar anders kunt
u er ook een bijpassend kastje voor
aanschaffen of direct een mooi afge-
werkte mini-versterker kiezen.
Voeding
Een versterker heeft uiteraard een
voeding nodig. Meestal voldoet een
(oude) laptopvoeding prima. Die geeft
een spanning van 19,5 volt. Dat valt
ruim binnen het bereik van de mees-
te klasse d-versterkers, die tot zo'n
24 of 32 volt accepteren. Ze leveren
ook behoorlijk wat vermogen; van
\ 80 tot zelfs 120 watt.
Als het meezit past de
1 stekker van de laptopvoeding
zelfs direct op de versterker,
maar anders kunt u de draden
loshalen, nameten voor de
juiste polariteit en dan vast-
schroeven op de versterkerprint.
Zo'n laptopvoeding is ook het
veiligst om mee te werken, omdat u
nergens aan hoge spanningen wordt
blootgesteld. Wie een draagbare luid-
spreker of een kist- of kratradio wil
maken: een 12volt-accu kan vaak ook
als spanningsbron worden gebruikt.
Kies hier de versterker op uit.
Audio
Draadloos of digitaal
Versterkers hebben naast aansluitin-
gen voor voeding en luidsprekers
ook een lijningang. Soms is blue-
tooth ingebouwd, zodat u direct
naar de versterker kunt streamen.
Dat geeft door gebrek aan modernere
bluetoothprotocollen niet altijd de
beste geluidskwaliteit.
U kunt op de lijningang direct een
smartphone, mediaspeler of televisie
(via de hoofdtelefoonuitgang) aan-
-
Sleutelen aan versterkers
Versterkermodules kunnen heel wat vermogen pro-
duceren. De genoemde chips gaan zelfs tot 50of100
watt per kanaal. Dat hangt vooral af van het ohmage
van de luidsprekers en de gekozen voeding.
Typerend voor klasse d-versterkers is dat op heel
hoge frequenties wordt geschakeld. Om hoogfre-
quente storing te voorkomen, worden filters aan de
uitgang gezet (een netwerkje met spoelen en con-
densators). Zouden die er niet zijn, dan kan een luid-
sprekerkabelineens als am-antenne gaan werken.
De vaak goedkope componenten hebben een
negatieve impact op het geluid, zeker bij hoge volu-
mes. Als u wat soldeerervaring hebt. dan helpt het
enorm als u de spoelen vervangt. Bijvoorbeeld
door betere exemplaren met dezelfde specificatie
van Boums. De kleine condensators kunt u ver-
vangen door exemplaren van bijvoorbeeld het
Duitse Wima. Als u dan toch bezig bent. vervangt u
het liefst meteen ook de elco's door betere, van bij-
voorbeeld Nichicon.
het uitgangssignaal.
110 12020 45

sluiten. Gebruikt u de hoofdtelefoon-
uitgang van de televisie, dan kunt u
voor de volumeregeling de afstands-
bediening blijven gebruiken.
Veel televisies en audioapparaten
als bluetoothontvangers en Chrome-
cast Audio bieden een optische digi-
tale uitgang. Dat geeft vaak een veel
betere geluidskwaliteit. Een digitale
ingang ontbreekt weliswaar op goed-
kope versterkers, maar u kunt prima
een dac (digitaal-naar-analoog-con-
vertor) als voorversterker gebruiken.
De volumeregeling werkt dan niet
meer via de televisie. Maar ook dat is
op te lossen: we hebben goede erva-
ringen met een dac van Neoteck van
ongeveer 15 euro (afbeelding 4). Hier
wordt zelfs een afstandsbediening bij
geleverd.
46 110 12020
-----
[i~~~
Luid.sprekeractiefniaken
Hebt u de onderdelen bij elkaar? Dan
is het tijd om met de luidsprekers
aan de slag te gaan. Wilt u bestaande
luidsprekers actief maken? Een klasse
d-versterkerprintje is zo klein dat
u het vast aan de achterkant kwijt
kunt. Inbouwen is soms een optie;
zeker grotere luidsprekers hebben er
genoeg holle ruimte voor.
• Plaatversterkers De versterker neemt ondanks het
worden meestal bescheiden formaat wel wat ruimte
in subwoofers in. Dat is van invloed op het kast-
Ingebouwd. volume en daarmee op de laagweer-
gave. Ook zijn er andere risico's: de
versterker kan mogelijk zijn warmte
niet kwijt, in contact kan komen met
brandbare dempingsmaterialen of
moet allerlei trillingen doorstaan.
U moet natuurlijk ook nog aanslui-
tingen naar de buitenkant maken,
voor de voeding, de tweede luidspre-
ker en eventueel het ingangssignaal.
Voor het inbouwen zijn plaatverster-
kers (afbeelding 5) daarom een stuk
praktischer, maar ook duurder. Ze
• Een zelfbouwkit worden doorgaans in subwoofers
bevat alle onder- ingebouwd. De plaatversterkers zijn
delen om uw luid- vaak zo klein dat u ze als alternatief
spreker te maken. ook makkelijk in een meubel of ach-
ter de televisie wegstopt.
tflaa-fverJferkerJ
ziJH. ûJel ûJaf
duurder maar
ook prakfiJc/1.er
Nieuwe behuizing
Bent u bereid om de zaag in de oude
luidsprekers te zetten? U kunt een
compleet nieuwe behuizing maken
met een apart gedeelte voor de ver-
sterker. Een leuk idee is om van een
set luidsprekers een mooie soundbar
voor onder de televisie te maken.
U maakt het precies op maat. De
linker- en rechterluidspreker bouwt
u elk in een eigen compartiment in,
met in het midden ruimte voor de
versterker.
Zorg dat alle eigenschappen zo
veel mogelijk gelijk blijven. Meet
daarom het interne volume van
de oorspronkelijke luidspreker en
zorg dat er in de nieuwe behuizing
net zo veel ruimte is. Neem ook het
bestaande scheidingsfilter over en een
eventuele baspoort. Stop verder al het
dempingsmateriaal terug: daarmee
wordt het volume effectief vergroot.
Voor het maken van de behuizing
zijn mdf-platen heel geschikt, maar
wel minder elegant. Gebruik wat
dikker materiaal (18 millimeter)
zodat het geheel zo stevig mogelijk
wordt. Gewoon houtlijm is prima
voor de verbindingen. De voorplaat
is het lastigst als u bijvoorbeeld de
drivers mooi wilt verzinken. Het
is slim om op internet wat
• Een
referentie-
microfoon
zorgt voor een
betrouwbare
meting van uw
luidsprekers.
 Audio

• win\SD0.7.0.!i50
- 0 11:.11 ten behuizing van hout. Een mooi
14 1,l!!lll"i
·3,03.SdB beginnersproject.
~~~ ur10
lb-~~~~~~--~....,,~~~~-~-~~~.--~ Wie zelf zulke kleine luidsprekers
' 1 1 1 wil bouwen of zelfs nog een slagje
:·::::::::: ··::::·:::L: :·ïJ:: ::;?.: ·········+ ... ................................ '· ..........
0' kleiner, kan bijvoorbeeld de Dayton
," Audio PS95-8 selecteren, die ver-
~
·• 1 1 /
r---r--+-:r-1---1-':~- /,_ _,_+--t-+-,t-t-t++---~--+-+-->-+-++++ ··-··- gelijkbare prestaties biedt. Met het
",
." merk en type luidsprekerunit helpt
1 lil
." 1 1 het programma WinlSD bij het bere-
·" 1
.,,
I
·" 1 • WinlSD helpt kenen van de eigenschappen van de
.,,
/
1
1/ -bijvoorbeeld bij behuizing (afbeelding 8). Dat kan het
IS.,
",...". /.
I l !
het berekenen van trouwens niet alleen voor gesloten
1 1 1 de luidspreker- behuizingen met in dit geval één
0Genmtt ~Ho 50 500
Proi " " "" "' " " " '" "' eigenschappen full -range luidsprekerunit. Het kan

lf
Br•nd Model
l jws-ms 1 1A5 Edit
- ~
.!:..
ActVU'l(tdoptioll$

.:::~. 1:m 1~:""'~'""1 ·c -~- M ~ 6 ~ ~ ~ Jil ~

1
.ofd:r . j,j EO lil!!,
P~«t @Shnd11d Voicecoilresist1nctlt a..." _ " .,.. " - .... _ - - ""'"" °"""" '"" to ~--
Q!Jo.Bink j3,9CXXI lt!ltW"c -~ : ~f"_iil_ ! _ ! ,._"" 1 oo l "TIO l anr l 11o<>er lw.o..i11 !,.....,.- !9-I EB ~~ D ffi @
~=; î~:'°m"'""'j, ~ : '":i.-------rt!,-,-----,~
---J
-.,.----1--_'_'-
_._''". ,'·. ·--~
-·

+
~----------------------;! -ë;u:·:~I ~ ·~ t
~ ::;:,,:.",;'.. ~ • - -+---------+
inspiratie op te doen van bestaande ~~ o
~ ~~M ~
•
•
. ~ +-+±·~
-
_ --
bouwprojecten met luidsprekers. Wat ~~ o f\IA f\ / \ {\,.,
handigheid met meten, zagen. gaten
boren en eventueel frezen is gewenst.
Hebt u dat niet. dan is een zelfbouw-
1;fYj.:.:'..::':.. ~ -
~~ o
h
!iil------+-
~..:.'?i.-:. ~
"'~M~
!::;~;:.:::::.:!..
Il
"

• t
l flf,.-----,,f..,vrf.lt!.'-~......,
-- (-c-+..,,+ir
}f ï) ""~"""-
~---+.~--l

j
~
~

l ~t:: rJ . '
kit ook een optie (afbeelding 6). 1 :

~~~e;~ls;:~.meeste prijsvoordeel =o~:;;:~a7:t -~ : ,_ '__ 1',?1. , _

geeft een beeld
"' ·--- . jg.~::;::;
.... ,. i ~t--H
Meet uw luidsprekers van de frequentie-
- Dl

:::: ~ :: lltto"
«Il -- 11((1

git
"

~:= ~ ::::.~~"
lt " •••

§
1t• ,"
~= 1
Als u een luidspreker hebt gemaakt. respons.
zijn uw oren natuurlijk het belang-
rijkst. Maar het meten van de waarbij het resultaat wordt gemeten ook voor andere soorten behuizingen,
luidsprekers geeft het beste beeld. met de microfoon. Idealiter doet zoals basreflex of met meerdere luid-
Gebru ik hiervoor bijvoorbeeld de u zo'n test overigens buiten, want sprekerunits.
populaire en gratis software Room weerkaatsingen in de ruimte hebben De groene lijn in het meetresultaat
EQ Wizard CREW). Voor metingen invloed op de meting. van de Tang Band (afbeelding 9)
is het belangrijk om een referentie- laat de frequentierespons van de
microfoon te gebruiken. Die geeft Voorbeeldmeting luidsprekerunit zien. Onder 130 Hz.
over het gehele frequentiegebied We hebben voor een voorbeeldmeting wat overeenstemt met de voorbeeld-
een vlakke of zo vlak mogelijke een luidsprekerunit (Tang Band weergave van WinlSD, verdwijnen
respons. Bij een gewone microfoon is WS-8715 of vergelijkbaar) uit een lage tonen al snel. Een subwoofer is
dat zelden het geval. van de satellieten van een Logitech daarom een bijna onmisbare aanvul-
We hebben zelf de miniDSP Umik-1 Z-5500 (5.1-systeem) genomen. Deze ling, maar die mag u redelijk flexibel
van ongeveer 100 euro gebruikt set wordt vaak gebruikt bij pc's. De wegstoppen, waar het past. De paarse
(afbeelding 7). Bijzonder bij dit model luidsprekerunits blijken prima tot hun lijn geeft dezelfde meting aan. maar
is dat u, na opgave van het serie- recht te komen in een eenvoudig te nu aangevuld met de originele sub-
nummer, een kalibratiebestand kunt maken 1,5 liter (intern volume) geslo- woofer uit het setje. •
downloaden dat uniek is voor deze
microfoon. De usb-microfoon werkt
zonder drivers en wordt direct door
REW herkend. Daarna wordt om het WUtulutdsprekersbouwendlehetvolle- vraagtomeenstrengeselectte. Gelukkig
kalibratiebestand gevraagd. cUgefrequentteberelkgoed weergeven. kan software zoalsWinISDugoedopweg
Het meten is eenvoudig. Meestal tndustef lage tonen? Dan wordthetlasti- helpen bij hetberekenenvandejuiste
gaat dat per luidspreker. Plaats de ger.Metéénlutdsprekerunttkomtu er behuizing.
microfoon op korte afstand van de vaakntet En twee exemplaren. zoals een Deconstructiehoeft overtgensntetaltiJd
luidspreker. Sluit ze via een versterker woofer en tweeter, moeten goed op elkaar heel ingewikkeld teztjnomalheelgoede
in op de lijnuitgang van de pc. Eerst worden afgestemd en een correct schei- resultaten te behalen. En erzijnnatuurlljk
past u het volume aan door ruis af te dingsfllterhebben. op internet genoeg voorbeeldontwerpen
spelen via het gewenste luidspreker- Elke.J.utdsprekerunithaeft zijn eigen metvoorgeschrevenlutdsprekerunttste
kanaal en te meten met de microfoon uniekekenmerken,onderandereuttge- vindenenzelfbouwkitsdleallevereisten
en de spl-meter van REW. Daarna druktin Thiele&Small·parameters.Dat bevatten.
speelt u een testtoon af met REW,

computeridee.nl 110 12020 47

 1Ï"pJ: vetl~er ix leuker
Meer dan chatten
WhatsApp is de populairste chat-
applicatie van Nederland. Dat
maakt de kans groot dat u ook
een gebruiker bent. Het versturen
van berichten spreekt voor zich,
maar haalt u ook echt alles uit deze
veelzijdige app? Misschien niet.
We geven u daarom meerdere tips
die WhatsApp veiliger, gebruiks-
vriendelijker en leuker maken.
Tekst Rens Blom
D
e mogelijkheden van WhatsApp zijn legio.
Natuurlijk kent u het sturen en ontvangen
van getypte berichten, foto's en filmpjes
(afbeelding 1). Waarschijnlijk maakt u ook
weleens gebruik van de videobelfunctie.
Maar wist u dat u ook live uw locatie
kunt delen en een back-up kunt
maken van uw media en
chatgeschiedenis? Of dat
u uw WhatsApp-account
beter kunt beveiligen met
tweestapsverificatie en, als
dat mogelijk is, met uw vin-
gerafdruk? En hoe herkent u
een fraudeur op WhatsApp?
We leggen het graag uit
via onderstaande tips voor
Android en iPhone.
Back-up voor Android
Een back-up maken van WhatsApp
kan op een Android·smartphone
op twee manieren. Omslachtig via
een externe opslagbron (computer
of micro-sd·kaart) of eenvoudig
via Google Drive (afbeelding 2).
WhatsApp beveelt de eenvoudige
tweede methode aan. Een back-up in
Drive telt niet mee in uw opslagruimte,
maar is niet beveiligd met end·to·
end-encryptie. Het is daarom niet uit
te sluiten dat WhatsApp of Google
toegang hebben tot uw gesprekken.
U maakt een back-up door Whats·
App te openen en op de drie bolletjes
rechtsboven te klikken. Kies Instel/in-
48 110 12020
( Chats Reservekopie chats
Kan re'>etVekQPle n<et voltoo,en. ZoqJ ervoor
dal Je 101etoon lnlemetvertiinding heelt en dat
• Met Androld
maaktueen·
er voldoende vtlje ru11111e hêseh11<bi!'4r ,5 oP
IC!oud
voudlgeen
WhatsApp·
back·up naar
Maak een reservekopie van uw chatges<:hiedenis en
Google Drive. media naar iCJoud, zodat uw chatgeschledenis is
veiliggesteld als u uw IPhone ~rllest of vervangt U
kunt uw chatgeschledenls en media herstellen
wanneer u WhatsApp opnieuw lnstalleerL De
reservekopie van Je media en berk:h1en is niet
beschermd met eod·to·end versleuteling van
WhatsApp zolang deze zich in lCloud bevindt.
• Op uw Reservekopie gepauzeerd
iPhone kunt u
een back-up Autom. reservekopie Da<YJli]ks >
maken naar
Inclusief video's
IC/oud. tl..uk~bu'ldngmetwîflomO"te.'ml\lgedl'll1~t111te
~.o1Khl!Ulg9bn.ál<~ài.un\IOOl'IClouc:I
PkoM-u11:1elhn~ef\ " MolMI mrtwt"- " IClwd Dn~ • un
reservekopie. U moet aangemeld zijn
met het Apple ID dat u gebruikt voor
uw iCloud. Ook iCloud Drive moet
zijn ingeschakeld en de vrije opslag-
een gewenste ruimte op uw telefoon en in iCloud
frequentie in, moet minimaal 2,5 keer zo groot zijn
bijvoorbeeld als uw back·up. Maak de back-up bij
Wekelijks. voorkeur via een wifi·verbinding om
Selecteer uw uw mobiele databundel te sparen.
Google-account
en geef aan of de
back-up alleen via Tweestapsverificatie
wifi mag worden WhatsApp ondersteunt tweestaps-
gemaakt of ook verificatie. Dat is een beveiligings·
via een mobiele ver· methode die uw account beter
binding. Als u WhatsApp beschermt tegen kwaadwillenden
opnieuw installeert op dezelfde (afbeelding 4). Tweestapsverificatie
of een andere telefoon met hetzelfde verkleint de kans aanzienlijk dat
telefoonnummer en Google-account,
krijgt u de vraag of u de Google
Drive·back·up wilt herstellen. Tik op
Herstellen en uw chatgeschiedenis en
media worden hersteld.
Back-up voor iPhone
Als u een iPhone hebt. kunt u een
WhatsApp-back-up maken voor
iCloud (afbeelding 3). Dat is de
clouddienst van Apple. Deze back-up
bevat ook geen end-to-end-encryptie.
Open WhatsApp en kies Instellingen,
Chats, Reservekopie chats, Maak nu
 Scherm de app af
WhatsApp heeft een ingebouwde
functie om de app te ontgrendelen
met uw vingerafdruk. Uiteraard
werkt deze functie alleen op
Android-smartphones met een
vingerafdrukscanner en iPhone 5S
tot en met iPhone 8 (Plus). Open
WhatsApp op uw Android-telefoon,
tik op de drie bolletjes rechts
bovenin en klik op Instellingen. Kies
nu Account, Privacy en selecteer
Vingerafdrukvergrende/ing. Schakel
deze in. U kunt instellen hoe vaak
WhatsApp om uw vingerafdruk
vraagt (afbeelding 5). Op de iPhone
activeert u de beveiligingsfunctie
door WhatsApp te openen en Instel-
lingen, Account, Privacy en Scherm-
beveiliging aan te klikken. Schakel
Heeft uw smartphone een vinger·
afdrukscanner? Dan kunt u WhatsApp
vergrendelen.
Wijzig uw nummer
Hebt u om welke reden dan ook een
nieuw mobiel telefoonnummer en
wilt u WhatsApp blijven gebruiken
op dezelfde smartphone? Dat kan.
Controleer eerst of uw oude nummer
is geverifieerd door WhatsApp te
openen en - op Android - op de drie
bolletjes te klikken. Kies zowel op
Android als iPhone voor Instellingen,
druk op uw profielfoto en controleer of
uw oude nummer zichtbaar is bij Info.
Zo ja, haal uw oude simkaart uit de
smartphone en stop de nieuwe erin.
iemand uw WhatsApp overneemt,
maar is gek genoeg standaard
uitgeschakeld.
Schakel de functie in door
WhatsApp te openen en op Instel-
lingen, Account, Verificatie in twee
stappen te klikken. Kies een code
van zes cijfers en bevestig die. Voer
uw e-mailadres in zodat WhatsApp
u een link kan sturen als u uw
code vergeten bent. Zo voorkomt
u dat u de toegang verliest tot uw
WhatsApp-account. Kies een code
die u gemakkelijk kunt onthouden,
maar vermijd eenvoudige codes als
000000 of 123456.
Met de tweestapsverificatie verkleint
u de kans dat uw WhatsApp-account
wordt gehackt.
computeridee.nl
Vraag om Touch ID in. De iPhone X
heeft gezichtsbeveiliging (Face ID).
WhatsApp ondersteunt dat ook. Het
stappenplan is hetzelfde als voor
Touch ID, waarna u Vraag om Face
ID inschakelt.
tJverlt.evele11. va11.
1111.droid 11.aar 1&1'
ti 11.ief makkel(/k
Voor een Android -toestel zijn de
stappen als volgt. Open WhatsApp,
klik op de drie bolletjes, Instellingen,
Account en Nummer wijzigen. Vul
bovenin uw oude nummer in en
onderin uw nieuwe (afbeelding
6). Tik op Volgende , geef aan of
WhatsApp uw contacten een update
moet sturen en tik op Gereed. Verifi -
eer tot slot uw nieuwe nummer.
• WhatsApp maakt het
eenvoudig om uw account
IPboneenAndroid
Een tip die u niet in dit artikel vindt. is hoe u uw
WhatsApp-account overhevelt van eenAndroid-
smartphonenaar een iPhone, of andersom. De
reden is simpel: Whatsapp ondersteunt dat niet.
Als u wisselt van besturingssysteem, kunt u uw
gesprekken en media niet op een officiële manier
direct overzetten. Heel onhandig natuurlijk.
Er zijn wel meerdere onofficiële manieren om
uw Whatsapp-geschiedenis en-bestanden van
AndroidnaariPhone en andersom over te zetten.
Dezeprogramma'skostenalleengeld, werken niet
altijd goed en zijn niet zonder beveiligingsrisico's.
Wij zijn er daarom geen groot fan van.
Wie met zijn smartphone wisselt van besturings-
systeem, doet er goed aan een back-up van zijn
Whatsapp-media te maken. Sluit uw telefoon aan
op de computer, open de map WhatsApp en kies
daarna de map Media. U ziet nu diverse mappen
met afbeeldingen, waarvan WhatsApplmages al
uw foto's bevat. Deze mapkuntu bijvoorbeeld
kopiëren naareen externe harde schijf.
Wisselt u van besturingssysteem? Maak dan een back-up van
uw WhatsApp-medla.
Met een iPhone opent u WhatsApp
en kiest u Instellingen, Account,
Wijzig nummer, Volgende. Daarna
zijn de stappen hetzelfde. Uw
• Vervelende chatgeschiedenis blijft behouden en
mensen blokkeert WhatsApp verwijdert automatisch het
u eenvoudig. account dat aan uw oude nummer is
gekoppeld.
Blokkeren
Hebt u last van een vervelend
persoon of spamberichten van een
onbekende afzender? U kunt een
contact eenvoudig blokkeren, zodat
u geen berichten meer ontvangt. Ga
naar het gesprek met de persoon die
u wilt blokkeren. Klik boven in het
scherm op de naam of het nummer
van de persoon en u ziet een scherm
met veel informatie en mogelijkheden.
Veeg naar beneden en klik op Blok-
keren. Bevestig uw keuze en klaar. De
persoon kan u niet meer bellen en
geen berichten meer sturen (afbeel-
ding 7).
110 12020 49
Livelocatie delen
U kunt via WhatsApp tijdelijk uw live
locatie delen in een persoonlijk of
groepsgesprek (afbeelding 8). Kin-
deren kunnen de functie inschakelen
om hun ouders een fietstocht in het
donker te laten volgen, om maar een
voorbeeld te noemen.
Op een iPhone gaat u naar de
Instellingen van de smartphone
en klikt u vervolgens - afhankelijk
van de softwareversie - op Privacy,
Locatievoorzieningen, WhatsApp,
Altijd of WhatsApp, Locatie, Altijd.
Open WhatsApp, kies een persoon-
lijk of groepsgesprek en druk op
Toevoegen, Locatie, Deel live locatie.
Geef aan hoelang u uw live locatie
Fraudeurs herkennen
Overal op internet proberen oplich-
ters uw zuurverd iende centen af te
pakken. Helaas ook op WhatsApp,
waar fraudeurs zich graag voordoen
als een bekende. Doorgaans vraagt
die zogenaamde bekende u met
spoed om een geldbedrag. Hij ver-
zendt het bericht zogezegd vanaf
zijn nieuwe telefoon. De vraag is of
u het geld wilt overmaken naar een
bankrekening, via PayPal of via een
Tikkie.
Let hier goed mee op. Een profiel-
foto is snel gestolen, dus vertrouw
daar niet op (afbeelding 9). Contro-
leer of het nummer overeenkomt
met het nummer in uw adresboek
en let op het taalgebruik van de
50 110 12020
wilt delen, voeg indien gewenst een
bericht toe en klik op Versturen. Na
het verstrijken van de periode stopt
de locatiedeling automatisch. U stopt
het delen eerder door in de betreffende
chat op Stop met delen te drukken.
Op een Android-toestel opent u
WhatsApp, selecteert u een gesprek
en klikt op Toe voegen, Locatie, Delen
live locatie. Kies een tijdbestek, schrijf
eventueel een bericht en tik op
Verzenden. Eerder stoppen met delen
gaat via de Stoppen met delen-knop
in een gesprek.
Door uw live Donkere modus
locatie te delen, De nieuwste functie zit pas sinds begin
weet de ontvanger maart in WhatsApp: een donkere
precies waar u modus (afbeelding 10). Deze stand
gedurende een is rustige r voor de ogen, vooral 's
vooraf ingestelde avonds, en bespaart ietwat energie op
tijd bent. smartphones met een oledscherm.
persoon. Twijfelt u? Bel de persoon
dan gewoon op. want een oplichter
valt zo meteen door de mand.
·- 23:01
Hey Astrid, Monique hier me
oude toestel is perongeluk in de
wasmachine beland " · · sla
dit nummer maar op oude kan
Hier doet de weg. n 2f
fraudeur zich voor
Je staat erin "
als tante Monique. Alles goed met je?
Fraude vla Whats-
Ja zeker verder gaat alles goed,
App: we kunnen er ondanks dat ik me telefoon heb
niet genoeg voor gewassen ··
waarschuwen. Alles goed met jou?
Ja haha dat is niet zo slim --
Hier ook alles goed meis
Het donkere
thema van
WhatsAppis
rustiger voor
de ogen.
Er zijn geen
actieve
WhatsApp Web-
sessies. Dat blijkt
uit dit scherm.
Op Android activeert u de donkere
modus als volgt. Open WhatsApp,
klik op de drie bolletjes, Instellingen,
Chats, Thema. Kies het donkere thema.
Als uw toestel op Android-versie 10
draait, kunt u ook Systeem standaard
aanvinken. WhatsApp volgt dan het
schema van uw telefooninstellingen
om te bepalen of u het lichte of don-
kere thema te zien krijgt.
Op een iPhone doet u het volgende:
open WhatsApp, kies Instellingen,
Beeldscherm en helderheid, Donker.
U kunt ook instellen dat de donkere
modus op een bepaald tijdstip
aangaat.
Sessies controleren
Met WhatsApp Web kunt u vanaf uw
computer whatsappen. De verbind ing
loopt via uw smartphone. Hartst ikke
handig, maar deze methode is niet
waterdicht. Zo gebruiken jaloerse
partners speciale (gratis) apps die het
WhatsApp Web-protocol misbruiken,
zodat ze uw gesprekken op afstand
kunnen volgen. Echt waar, we zien er
veel vraag- en antwoordsessies over
"/ 28%
in besloten groepen op onder meer
Facebook. Bescherm uzelf tegen spio·
nage, ook als u geen partner hebt.
Op een Android-toestel opent u
WhatsApp, klikt u op de drie bolletjes
en kiest u voor WhatsApp Web. Op
een iPhone start u WhatsApp en kiest
u Instellingen, WhatsApp Web . Als
sessies actief zijn (op een computer
of spionagetoestel) ziet u die onder
de ingelogde apparaten staan. U
kunt die apparaten afmelden, zodat
opnieuw inloggen is vereist. Ziet u
een scherm om een qr-code te scan-
nen, dan zijn er geen actieve sessies
(afbeelding 11). •
.P
o//
*****
 · 1élefoo11. a/J (vaka11.tie}lapfop
Haal alles uit uw =M Gmail Q. Berichten doorzoeken

Deze workshop was al besteld voor we

werden getroffen door dat ellendige
+ Opstellen
Van }Bn@computeridee.nl

)PflMAP
a
corona-virus. We hebben even geaar-
lnboic

* Metster

zeld of we 'm moesten opschuiven,

Met de wootden:
0 Gesl'IOozed
Zonder de woorden.

maar uiteindelijk besloten we het stuk

• Belangrijk

> Verzonden Groott• groter dan MB

toch mee te nemen. Immers, vroeg of

1 Conc•pt• n
0 Bevat bijlage 0 Cha1s niet opnemen
ISp•m:
8 Spam
'"
laat is dat nare virus onder controle en •

• •
Prullenbak

Ca tegorieën
FHtermaken -

snakt iedereen naar vakantie. En dan v Meer

komt deze workshop van pas. U leest • U kunt filters in Gmail aanmaken om de e-mail van uw werk automatisch naar een bepaalde
namelijk hoe u van uw smartphone een map in Gmail te sturen.

mini-werkstation maakt. Als u gebruikmaakt van Gmail, kunt de Gmail-app op de drie streepjes tikt,
Tekst Richard Veenstra
u zelfs een filter instellen om uw ziet u het label Werk als aparte map

W
aarschijnlijk hebt u uw persoonlijke
e-mail al geconfigureerd op uw smart-
phone, maar het kan handig zijn om ook
toegang te hebben tot de inbox van uw
werk. Als u zelf uw werkmail mag configureren, dan
voegt u gewoon een extra mailaccount toe in Android
of iOS. Kan dat niet, dan kunt u er altijd voor kiezen om
uw werkmails door te laten sturen naar uw privéadres.
werkmail naar een aparte map in verschijnen.
uw Gmail-inbox te sturen. Zorg dat U kunt deze truc natuurlijk ook
uw werk e-mail wordt doorgestuurd toepassen voor mails van andere
naar uw Gmail-adres en ga in de mailadressen. Zo kunt u mails van
browser van uw pc naar www.gmail. bepaalde collega's in uw vrije tijd
com. Log in met uw Google-account, filteren, zodat ze uw Gmail-inbox
klik rechtsboven op het tandwiel en overslaan en in een speciale map
kies voor Instellingen. Ga naar Filters terechtkomen. Wilt u niet gestoord
en geblokkeerde adressen en klik worden bij nieuwe e-mail, zet dan in
op Nieuw filter maken. Achter Van de instellingen de push-notificaties
geeft u het e-mailadres op van het van een app uit. In Android houdt u
werk, klik vervolgens op Filter maken uw vinger op een app totdat de optie
(afbeelding 1). Zet nu een vinkje voor App-info verschijnt. Tik erop en zet
Het label toepassen, klik op Nieuw de meldingen van de app uit. Op
label en bedenk een naam voor uw uw iPhone gaat u naar Instellingen,
doorgestuurde werkmail. U kunt ook Berichtgeving.
nog een vinkje voor Inbox overslaan
iveren) zetten. Sluit af door op Gebruik een

i maken te klikken. Als er nu een

van uw bedrijf wordt doorge-
stuurd naar uw Gmail-adres, dan ziet
wachtwoordmanager
U kent het wel: u hebt alleen uw
smartphone bij de hand en wilt
u het niet in uw inbox, maar als u in bij een dienst inloggen. Wat was

Meetthefamllypnawordmanager
that'tldeal loryoorwholehousehold.

s499
l<S0pr.llO'!h!Ol•...,. cf 5
whln~arni.ily

• IJnllmh.,Sp.t1'llonfl.~Clfd&,
~llGl•, llll:lmcn.

• 1GBwa...~i~

· ~·ww'ring1pptlorhb;,iOS,
WondDM,atldAnclrc*I..

• '24{'1~~ MTl&il<lJlpGl1.

Tty1tlo1 hoe
 Mobiel kantoor, <

smartphone
het wachtwoord ook alweer? Tijd
voor een wachtwoordmanager!
Zowel Android als iOS bieden u aan
wachtwoorden met al uw apparaten
te delen, maar dat is niet mogelijk
met alle combinaties van apparaten.
Zo kan iCloud uw wachtwoorden
opslaan op een Mac of pc en deelt
het deze met uw iPhone of iPad,
maar als u een Android-smartphone
gebruikt. is er geen mogelijkheid om
deze wachtwoorden in te zien. Google
heeft Smart Loek en kan uw wacht-
woorden wel delen met iOS-appara-
ten, maar de app die Google daarvoor
beschikbaar stelt is verre van stabiel.
Bovendien moet u zich afvragen of
u Apple of Google vertrouwt met al
Microsoft Word en Microsoft Excel uit
de app-store (afbeelding 3). Log in
met uw Microsoft-accountgegevens
en zorg er eventueel voor dat u de te
bewerken bestanden opslaat in uw
OneDrive-account. Zo hebt u in de
vakantie gewoon toegang tot al uw
bestanden.
Standaard kunt u documenten
meteen bewerken. U schakelt naar
de Afdrukweergave door op de
middelste knop te tikken. U hebt
natuurlijk niet alle opties van de
desktopversie tot uw beschikking,
maar het is geen enkel probleem om
teksten of cellen te bewerken, zinnen
te markeren, andere kleuren te geven
of om opmerkingen te lezen of toe te
s.mp11 MMlberahlp Form

__
uw wachtwoorden. Een specifieke voegen. In het menu onderin tikt u op
·-
__ ... ___
wachtwoordmanager is misschien Start om een ander menu te openen. · ---·~·"--~~· ...

een beter idee. Kies in Word bijvoorbeeld voor

Er zijn verschillende opties
beschikbaar: LastPass. 1Password en
Dashlane zijn drie van de bekendste
" _" " "•
- - - - - ... "ua-... - -... ... "" .... ..."_
Controleren om een spellingscontrole
uit te voeren. of tik op Invoegen om
afbeeldingen. tabellen en kopteksten o--.. -",-
a-" ......... - ... _"l>ti

1::: :--
(afbeelding 2). Het principe is bij alle toe te voegen. U slaat een bestand
managers hetzelfde: u installeert op als normaal Office-document en - 1"

/11.sfalleer de mo6iele ver.sie.s va11 uûJ

/avonèfe pro1ra1H1Ha J vóór vertrek
op al uw apparaten een app van de
dienst en creëert één master-wacht-
woord. Als u een nieuw wachtwoord
op een site opgeeft. dan wordt dat
naar de database gekopieerd en
hebben al uw apparaten toegang tot
dat wachtwoord.
collega's kunnen verder werken op
3 de desktopversie van Word, Excel of
18 56 • ·1G ~ •
' PowerPoint. Om een pdf-bestand te
be" tand 1 Opge-.!agen
1
maken. tikt u op de drie stipjes boven-
-./ P,:?,D[fil'9 :
1 in en kiest u voor Afdrukken. Bovenin
Tekst wordt niet gecontroleerd in Engels ". selecteert u bij Printer selecteren de
optie Opslaan als pdf en drukt u op de
Gebruik mobiele versies van apps groene knop.

Gebruik mobiele versies In uw vakantie Onderweg online

Als u op reis af en toe een document Om optimaal van uw smartphone
wilt kunnen lezen. bewerken of gebruik te kunnen maken. moet u
opslaan. dan is het slim om vóór zorgen dat u buiten onze landsgren-
vertrek de mobiele versies van uw zen ook online bent. Als u binnen de
favoriete programma's te installeren. Europese Unie blijft. is dat geen enkel
Voor Office-bestanden is het slim probleem; uw Nederlandse databun-
om de officiële apps van Microsoft te del is dan gewoon geldig. Naast de
installeren; deze zijn gratis te gebrui- 28 EU-landen kunt u in dit specifieke
ken als u een Office 365-abonnement B I Jl i? .A • Vooraluw geval ook in IJsland, Noorwegen en
hebt. Voor elk Office-programma
q
1
w' e r ' t
3 5 .•
y • u' 1 0
~
p
0 favoriete Office- Liechtenstein gebruikmaken van uw
heeft Microsoft een speciale app. Wilt
u alleen Word - en Excel-documenten a s • d' f - g
@> . h
_,
k' 1' n
programma's zijn
mobiele versies
Nederlandse bundel. Reist u buiten
de EU. dan is dat een ander verhaal.
kunnen bewerken. dan downloadt u beschikbaar. Zet niet zomaar uw mobiele netwerk
z x c v b'
1

0
; 1

53
0 n m
computeridée.nl 110 12020
?123 ©
@ Espaf'iol
m

aan in landen als de VS, Singapore
of Turkije, want u bent zo een euro
per MB kwijt aan roaming-kosten.
Denk er bovendien aan dat sommige
landen in Europa niet bij de EU horen.
Roaming in landen als Zwitserland,
Montenegro, Monaco, San Marino en
Andorra kan verrassend duur zijn.
Check voordat u op reis gaat even
bij uw provider hoe dat zit. Sommige
telecomaanbieders hebben speciale
pakketten voor landen als Zwitser-
land, de VS of de ABC-eilanden.
Vooral in overzeese gebieden is het
lastig uit te vogelen waar u volgens
EU-regels kunt roamen. Zo kunt u
op het Franse Saint-Martin gewoon
volgens EU-tarief internetten, maar
het Nederlandse deel Sint-Maarten
hoort weer niet bij de EU, en hier
moet u dus rekening houden met
hoge datatarieven. Denk er ook aan
dat roaming in de EU soms alleen
geldt voor internetdata, en dat een
telefoongesprek of sms'je buiten deze
regeling kan vallen. Verifieer voor
vertrek hoe dit bij uw abonnement
precies zit (afbeelding 4).
U kunt in sommige landen op
locatie een simkaartje kopen zodat u
tegen lokaal tarief kunt bellen, sms'en
en internetten. In andere landen is
het mogelijk om voor een paar euro
per dag een mobiele router te huren.
Zo'n mobiele router heeft een geïnte-
greerde simkaart en zet deze data om
naar een wifisignaal, zodat u op uw
smartphone kunt internetten.
Doe alles in de cloud
Het is handig om veel in de cloud te
hebben staan, zeker als u met meer-
O Mobiel Ziggo îV & Internet
Zo werkt het
Bellen naar buitenlandse nummers vanuit Nederland
Als je aan je reis een vakantieliefde hebt overgehouden, wil je natuurlijk contact houden als
buitenlandse nummers vanuit Nederland hang! af van Je abonnement en het land waarnaar je belt. Want daze kosten vallen buiten de bundel van je
abonnement.
De tarieven staan In de tarievenfolder van je abonnement onder Tarieven vanuit Nederland naar bultenlandae nummers.
)~
Met onze Red (Together) abonnementen (afgestoten na 10 Ju11201n kun je 100 minuten bellen naar EU-nummers. zonder extra kosten. Met het Red
Unlimlted abonnement bel Je onbeperkt naar EU nurM'lers, zonder extra kosten. Of bekijk onze andere opties voor bellen naar buitenlandse
nummers.
> Beki!k onza BloX voor bellen na.ar het buitenland
Bellen In het buitenland
In Q!.W gebruik je je smartphone net zoals !huis, want je belt, sms't en internet gewoon uit je bundel Dit geldt ook als je binnen do EU
buitenlands nummef' belt Dit noemen we 'Aoam like at Home'. Wil je meer weten ov&f bellen in tiet buitenland?
> Bellen in het buitenland
In de praktijk
Je belt naar een Nederlands
nummer
Bellen vanuit Nederland of de EU naar een
Nederlands nummer valt altljd binnen de
54 i10 12020
Office 365 Home Office 365 Person• I OneOrive 100 GB One Drlve Buk 5 GB
l<1Ynawfor$9t.9'J/yur Buyrwwfor$6'.H/,_ luynowforS1.tt/.-.ith 5'9noJPfwftee
Ortryffftforll'lOllttl (OOCDIT'mi".ment}
• Een Office Totll Storage
v v v
41Tl.,..._fll<ue>".~
365-abonnement
komt met 1 TB gratis
schijfruimte.
+ Com.s with Office
365 v v
+ Advainced security v
+ Productlvlty too~ V
dere apparaten en op verschillende Gmail, Drive en Foto's. Denk er wel
locaties toegang tot al uw bestanden aan dat u voor u op vakantie gaat
wilt hebben. Bedenk van tevoren even de desbetreffende app van
welke dienst(en) u hiervoor wilt de clouddienst op uw smartphone
gebruiken. Uiteraard hoeft u zich niet installeert.
tot één dienst te beperken. Om geld Wilt u meerdere clouddiensten met
te besparen kunt u bijvoorbeeld uw . één app beheren, dan kunt u kiezen
foto's bij Google onderbrengen, uw voor een dienst als odrive Cwww.
documenten op OneDrive opslaan odrive.com). De dienst ondersteunt
en voor andere bestanden Dropbox allerlei cloudoplossingen en zo hebt
gebruiken. u al uw Dropbox-, OneDrive- en
De meeste diensten bieden een Box-bestanden handig op één plek.
gratis versie aan voor een paar giga- Een grote speler die ontbreekt is
byte; bij Dropbox krijgt u bijvoorbeeld iCloud. Volgens odrive ligt dat aan het
2 gigabyte gratis, OneDrive levert 5 gebrek aan een open api van de kant
gigabyte gratis en maar liefst 1 tera- van Apple. Diensten die wel worden
byte als u een Office 365-abonnement ondersteund, zijn bijvoorbeeld
afsluit (afbeelding 5). Google biedt 15 Facebook en lnstagram. Zo kunt u al
gratis gigabytes die u kunt verdelen uw bestanden van deze socialmedia-
tussen al uw Google-diensten als sites inzien in odrive. De dienst is
gratis te gebruiken, maar als u met
gevoelige bestanden werkt. is een
premium-abonnement voor 99 dollar
Ee11. 6luefoot/t.toe'/Je11.6ord of per jaar aan te raden. Deze versie
-JHt<iJ iJ ee11.voud~4 aa11. t<ûJ biedt namelijk encryptie.
Breid uw smartphone uit
JJHatip/t.011.e te /(oppele11. Om een smartphone als echte
laptop te kunnen gebruiken, hebt u
natuurlijk wel wat randapparatuur
nodig. Wilt u een toetsenbord met
een kabel op uw Android-toestel
Support P.., My Vodafone • Kijk goed wat wel aansluiten, koop dan een otg-kabel.
en niet gratis is met Otg staat voor on-the-go en zorgt
uw abonnement in ervoor dat u externe apparatuur op
het buitenland. uw Android-apparaat kunt aansluiten,
zonder extra drivers of software te
Je weer thuis bent. Het tarief voor bellen en sms' en naar
installeren. De meeste recente smart-
phones kunnen hiermee overweg,
voor oudere smartphones kan het
zijn dat u een app nodig hebt om
usb-otg te kunnen gebruiken.
Een andere optie is om apparaten
zoals toetsenborden en muizen
draadloos via bluetooth aan uw
Mat" een smartphone te hangen. Voor iPhone-
gebruikers is dat de handigste
manier, omdat usb-otg officieel niet
door Apple wordt ondersteund. Er
zijn wel aanbieders die otg-kabels
Je belt naar een buitenlands EU- Je belt naar een buitenlands
nummer nummer bulten de EU met lightning-connectors leveren,
Als je vanuit Nederland belt naar het Als je vanuit Nederlend naar een nummer maar bedenk dat niet alle externe
Spaanse nummer van Je vakanliellefde, dan bulten de EU belt, betaa.1 je de buitenbundel
." ." apparatuur op deze manier ideaal
 Mobiel kantoói'A~

met uw iPhone samenwerkt. Voor de • Checkofuw

iPhone is het daarom aan te raden om
= Hungary

..
favoriete film of
apparatuur via een lightning-kabel serie ook in het Seasons:1(13),2(21),19(10),20(10), 1 morw Seuons:1&(14), 17(10),18(10),19(10), 2111Qf'e Seasons:16{14), 17(10), 18(10),19(10), 2 mor9

aan te sluiten of om van een blue- buitenland op Audio:German, 3 rnore Audlo:EngUsh ·Audio Oescrlptlon, 1fT'OO Audio:English. Audio Descr1rtion, 2 "'°''

--
Subt!Ues:German, A more Sobtilles'. Engllsh, Subtillea:Engllsh, llnOll

toothverbinding gebruik te maken. Netflix te bekijken is. new to uNoGS:2019-10-1 5 new to uNoGS:2019-09-2tl new to uNoGS:20t !il-10-1 5

Het is vrij eenvoudig om een blue- UthUan~

Seasons:1(13),2(21),11(10),20(10), 1 more
- Poland
Seasons:1(13),2(21),11(10),20(10), 1 more
""""'
Seasons:1(13),2(21),19(10),20{10), 1 more
toothtoetsenbord aan een iPhone Audlo:German, 2 mm Audlo:Gennan, 2 ITIOle Aucfio:Engllsh. Audio Descrlptlon, 3 tnOl'O

Subtitles:German, 1 more Subtitles:German, 2 more

of Android-toestel te koppelen. Een Sublîlles:English, 3moro
new 10 uNoGS:201Mt-27 new to uNoGS:201i-09-27 new to uNoGS:2019-09-27
goede optie is bijvoorbeeld de Logi- Il Roman~ il! Sou1hAlrlca
Seasonso1(13).2(21).19(10).20(10),21(10) < Seasons:1(13).2(21),19(10),20{10). ! 8easons:1(13),2(21),19(1Q),20(1Q), 1 tnCNO
tech K480, een handig toetsenbord IT'I0!9

Audio:German, s mate Audlo:Gennan, 3 moro Audio:English·Audio~. 1mot1

dat met allerlei smartphones. tablets Subtltles:Engllaht '""°'9 Sobtitles:CZech, 4rnore Subtitles:English,
new to uNoGS:2019-09-27 new to uNoGS:20t o-ot-27
en laptops werkt. Een bluetoothmuis nswtouNoGS:2019-09-27
:;:: Spain IJ Swltz&rjand 515 Unlted Klngdom
is eveneens vrij eenvoudig aan uw S.uons:1(13),2(21),t9(10),20(10),2t (t0) < Seuons:1(13),2(21),19(10),20(10). 1 IT1lte Seasons:f (13),2(21),19(10),20{10), 1 mofO

smartphone te koppelen. Audlo:German, "more Audlo:Gtnnan, 3 mor• Audio:German, s ~

Subtitles:Arabic, "llD'• Subtitlea:Oerman, 3 more Subtllles:Arabic. "more
U wilt natuurlijk het liefst op
:•!
new to uNoGS:201t-09-27 new to uNoGS:201&-0t-27 newtouNoGS:201Mt-27

een iets groter scherm werken SouthKorea Il Hoog Koog I ~rae1

Seasons:11(13),17(9),18(10),11(10),20(10) Seasons:t8(13),17(9),11(10),19(9), 2 rrore Seasons:18(13),17(9),18(10),19(9), 2mora
dan dat van uw smartphone. .21(10) (
Audlo:Engllsh · Audio De&cription, '"'°"' Audio:Engllah - Audio Deseription, 1mo11
AUdlo:Engllsh ·Audio Descr!ptlon, 2 moi•
Voor Android -toestellen is er een Sublilles :Engllsh. ~more Subtitles:Arablç, 3more
SUbtltlesfngllsh, 1ll'IOfV new to uNoGS:201Ml-27 newtouNoGS:201M!il-26
interessante optie: de NexDock 2 newtouNoGS:201~27

(afbeelding 6). Het lijkt op een kleine

laptop, maar het apparaat heeft Kijk offline naar één keer opnieuw downloaden. Daar-
geen cpu. geheugen, harde schijf of Netflix-series na kunt u de items alleen nog maar
besturingssysteem. U verbindt uw Op vakantie moet u natuurlijk in met internetverbinding kijken. Als u
smartphone via een usb-c-kabel aan eerste instantie relaxen, dus om te naar het buitenland gaat. zult u mer-
de NexDock 2 en het is dan net alsof kunnen genieten van uw favoriete ken dat een aantal van de downloads
u op een laptop aan het werk bent. De Netflix-series is het slim om afleve- niet meer actief is. Dat komt doordat
NexDock 2 werkt alleen met smart- ringen of films te downloaden voor elk land andere uitzendrechten heeft
phones die een zogenaamde 'desktop offline gebruik. Achter vrijwel elke voor series en films van Netflix. Wilt
mode' hebben. Op dit moment zijn aflevering vindt u een downloadknop. u weten of uw favoriete serie ook in
dat maar een paar Android-toestellen Tik erop en het item wordt naar uw het buitenland te zien is. ga dan naar
van Samsung, Huawei en LG. De smartphone gedownload. Downloads www.unogs.com. Geef bovenin een
Nexdock 2 kost zo'n 230 dollar plus zijn overigens niet onbeperkt geldig titel van een serie of film op en kies
verzendkosten en is vanaf komende bij Netflix; na een paar weken verval - eventueel een paar andere filters.
zomer leverbaar. len de downloads en kunt u ze nog Klik op Search uNoGS, selecteer de
gewenste titel en u ziet een overzicht
. nexc:1oc: ic:
• De NexDock 2 van alle landen waar de serie of
is een interessant film in de database staat
Meet NexDock product als u uw (afbeelding 7). •
11",-,..,l.it>DO<lo. lbilu•o•.-
~"'"''*'l·•bt~..tt.U ... '<O smartphone als
Oliplo,,..,.,...IO<ldp~<l-

laptop wilt
1'fo.Ooxl<""'1nnC"'-.~""O\,
b•-1.lf'l'lom.l.octqi>I... gebruiken.
-~lll-l;l'f~~
o1-p-.

How does lt work?

Once you tonnl'Ctyoursmanpho~to Nl'xdotk. your apps become reslzable .ir'ld 1tie Mdrold rnmfcl«' is p1eernf!d In
 Jliffl
Hftif/-{A}erkJfatio11
Smartphone
als laptop

Veilig gevoel

1 s:; :1 :+g ;1a:i•wi1:;eä~•

· · .: Luidspreker
áJorkJltOf'I

-
wordt soundbar
MiniToo1
MovieMaker KOOPGIDS BUDGET·NAS

Geheimen van Voordelige

Google Chrome netwerkopslag

~ \ ~ll~~~l\\l}~ \}\ lt\ \ \~\ \~~\\

8
 op pc, tablet
en smartphone
 Onder redactie van Rens Blom

Verwarrende
tiener
H oewel de Samsung Galaxy
S20-serie al te koop is,
bracht de fabrikant onlangs
nog een Galaxy S10 Lite uit. Ja,
u leest het goed: er is geen S20
Lite. maar na een jaar verschijnt
er wel nog een S10 Lite. Die is
met zijn adviesprijs van 649
euro even duur als de reguliere
S10 van vorig jaar, maar is op
veel punten anders. Wat direct
in het oog springt, is het grotere
scherm van maar liefst 6,7 inch.
U kunt de smartphone daarom
niet met één hand bedienen,
maar typen met twee handen is
sowieso prettiger.
De schermkwaliteit is uitste-
kend. De behuizing maakt minder
indruk; het toestel is niet water- en
stofdicht. mist een hoofdtelefoon-
aansluiting, kan niet draadloos
opladen en heeft een plastic
achterkant die snel krast. Allemaal
minpunten die niet van toepas-
sing zijn op de normale S10.
Lange accuduur
De S10 Lite wint het wel qua accu-
duur; hij gaat anderhalf tot twee
dagen mee, terwijl de S10 na één
dag moet opladen. De Lite-editie
laadt bovendien sneller op.

Dat verdient." Beoordeling

Alleen als een product de zeer Dit betekenen de sterren:
kritische blik van onze testers met
glans doorstaat. krijgt dit het pre-
dicaat Computer Idee Aanrader! 1l'...'H'"'U'Jl'...'U'J l'...'H'•.'U'Jl'...'U'J l'...'H'.ll'...11'.. 11'.. 1 l'...11'...11'.. 11'.. 11'.. 1
Aanrader Prima product Te overwegen Kan beter Stelt teleur
l'...11'.. 11'.. 11'.. 11'.. 1

Wifi-hulp
veral in huis goede wifi is
vandaag de dag bijna een
vereiste. Voor plekken in huis
waar de signaalsterkte beroerd
is heeft AVM de Fritz! Repeater
2400 gelanceerd, een verster-
ker die signaalarme plek-
ken toch van wifi voorziet.
De repeater is het op een
na krachtigste
model in een
serie van acht.
Concreet: snel-
heden tot 1733
Mbit/s (op de
SGHz-band) en
866 Mbit/s (2.4 GHz)
plus een !an-aansluiting.
Installeren is kinderspel. Prik
de repeater in de buurt van
de router in een stopcontact.
druk op beide apparaten de
wps-knop in en even later
is de beveiligde
FRfT'Z' verbinding een feit.
Met de Fritz!App
kan vervolgens
via de smartphone
de beste plek voor
de repeater worden
bepaald.
Prettig detail is dat
de leds in het toestel
via de webinterface
• (T)rustig gamen •
kunnen worden uitgeschakeld.
De repeater werkt prima
E en spelletje spelen op
de Playstation of Xbox is
hartstikke leuk, maar wat als uw
samen met routers van andere huisgenoten liever naar de radio
merken. Samen met een Fritz!- luisteren in plaats van naar uw
box vormt de Fritz! 2400 een game? Een headset biedt dan
mesh-netwerk. uitkomst. De nieuwe Trust
GXT 488 is bedoeld voor de
Playstation 4 en draagt
Frltz! 2400 repeater een licentie van Sony.
Conclusie Handig hulpmiddel Zet de headset op uw
voor die plekken thuis waar wifi hoofd, stop de 1,2 meter
matig tot slecht is. lange kabel in de Play-
station 4-control-
ler en het geluid
komt alleen nog
Adviesprijs€ 89,- uit de luidsprekers
Info www.tiny.cc/fr2400 van de hoofdtelefoon.

58 110 12020
 Vers Getest

De toestellen hebben een
even snelle processor, 128 GB
opslaggeheugen en de prettige
5amsung-software gebaseerd op
Android 10. U bent met de 510 Lite
bovendien tot minimaal januari
2022 verzekerd van updates.
Drie camera's
Achter op de 510 Lite zitten
drie camera's. De primaire
48megapixekamera maakt
overdag mooie foto's, maar is in
het donker niet de beste. Met de
groothoeklens schiet u brede
foto's, bijvoorbeeld van grote
gebouwen of landschappen. De
speciale macrolens is bedoeld
om objecten als bloemen van
heel dichtbij vast te leggen.
Dat werkt goed bij genoeg
daglicht, al is het resultaat soms
minder fraai dan gehoopt. Bij
minder licht doet de macroca-
mera het matig. Positief is de
selfiecamera op de voorkant.
waar u uitstekend mee kunt
videobellen.
Samsung Galaxy 510 Lite
Conclusie Degelijke smartphone
heeft te veel minpunten en is (nog)
te duur.
0 Prestaties, scherm, accuduur,
• Even omschakelen
et G513 Carbon-toetsen-
H bord van Logitech is geen
goedkoop gaming-keyboard.
Toch valt er voor de prijs iets te
zeggen, gelet op de extra's die
u erbij krijgt.
Zo vinden we in de ver-
pakkingeen luxe polssteun,
gemaakt van lekker zacht
traagschuim en afgewerkt met
(nep)leer. Wel zo fijn vanuit
ergonomisch opzicht. Het
toetsenbord zelf is uit gebor-
steld aluminium opgetrokken.
De bouw is daardoor robuust
en het geheel oogt erg stijlvol. slechts usb 2.0. Het laden van
een smartphone of het over-
Uitwippen zetten van bestanden op een
Onze uitvoering is uitgerust externe schijf gaat dus niet op
met GX Brown-schakelaars maximale snelheid.
(switches), die voor een Tot slot is met de Logitech G
mechanisch keyboard relatief Hub-software onder meer elke
stil zijn en een gemiddelde toets te herprogrammeren en
'travel' hebben. Dat wil zeggen, uiteraard de rgb-ledverlichting
hoever de toets ingedrukt naar wens in te stellen. Vooral
dient te worden voordat de het echo-effect is bijzonder;
toetsaanslag wordt geregis- toetsen lichten kort op wan-
treerd. Het leuke is dat deze neer u ze aanraakt en 'doven'
schakelaars eenvoudig te daarna weer.

= software
Prijs, plastic achterkant, niet
waterdicht, geen draadloos laden
Adviesprijs € 649, -
vervangen zijn voor andere
soorten. Met het meegeleverde
plastic tangetje wipt u ze er
namelijk zo uit. Een setje van
92 andersoortige switches kost
alleen wel 49,99 euro. Een paar
alternatieve schakelaars om
Logitech G513 Carbon
CGX Brown-uitvoerlng)
Conclusie Prijzig, maar fijn
gaming-toetsenbord met
welkome extra's.
0 Toetsen én switches vervang-

=
Info www.tiny.cc/sgs101 zelf kosteloos het verschil te
testen zitten er helaas niet bij. baar. inclusief polssteun
Duur. usb-doorvoer traag
Extra usb-poort vanwege usb 2.0
Boven op het toetsenbord zit
De geluidskwaliteit dan een duurder model. In de nog een usb-poort voor het
is aardig, al klinken kabel zitten schuifjes om de koppelen van usb-apparatuur
duurdere head- microfoon aan- en uit te zetten zonder dat u daarvoor elke Adviesprijs€ 179,-
sets natuurlijk en het volume te regelen. Ove- keer achter de computer hoeft Info www.tiny.cc/ltg513
een stuk beter. rigens werkt de Trust-headset te kruipen. Het betreft wel
Handig is met vrijwel elk apparaat met een
dat de GXT 3,Smm-audiopoort.
488 een
draaibare
microfoon Trust Forze-B GXT 488
heeft, zodat Conclusie Complete headset voor
u kunt praten de prijsbewuste PS4-gamer zit
met (online) minder comfortabel.

gemaakt van kunst-

l'..'H'Jf"'H'JrJ
stof, bedekt uw oren en Adviesprijs€ 45, -
draagt minder comfortabel Info www.tiny.cc/gxt488

Foto's weer
toonbaar maken
Om een of andere reden wordt
een complete serie foto's op
mijn computer alleen nog maar
vermeld met een datum en een
volgnummer. Ik moet echt ze
aanklikken om ze te kunnen
bekijken. Wat moet ik doen om
alle nummers weer terug te bren-
gen naar direct zichtbare foto's?
Jan Hermans
M\.t{11.!it Kijk eens aan
de bovenkant van het scherm
van Windows Verkenner. Klik
op de knop die het lint Beeld
tevoorschijn doet komen. Kies
daarna voor een van de volgende
opties: Kleine pictogrammen,
Normale pictogrammen, Grote
pictogrammen en Extra grote
pictogrammen (afbeelding 1).
Regel valt weg in Excel
Ik gebruik Excel en ik maak een
bestand waar regels moeten
worden ingevuld. Onder elkaar,
zoals een soort kasboek. Als ik
de tweede regel intik, dan valt
de eerste regel weg tijdens het
typen, maar blijft wel staan. Ik
vind dat hinderlijk.
PK
M\.t{11.!it Dat roept om een
reset van Excel. Ga als adminis-
trator naar de dos-opdrachtregel
en geef het commando Exce1 /
unregserver en druk op Enter.
Voer daarna het commando
Exce1 /regserver in en druk
wederom op Enter.
De kom niet in de
computer
Ik kom al drie dagen niet in mijn
computer. Het probleem is het
wachtwoord, terwijl ik daar nooit
een probleem mee heb gehad. Ik
kan alleen de computer aan- en
60 110 12020
Tekst John Vanderaart
Hotmail-account direct definitief
mogen worden weggegooid
(afbeelding 2). Eventuele uitzon-
deringen kunt u dan meenemen
in die e-mailberichtregel.
Hangen in de post
Windows 10 blijft af en toe tijdens
het opstarten hangen in de post.
Na eerst stroomloos maken en
daarna normaal opstarten, pakt
weer uitzetten. Moet ik de com- • Hier maakt u uw
puter met Windows 7 opnieuw foto's weer zicht-
lmttll~v1nder~vol!oo;.n
installeren? baar in Windows
PH Harthoorn Verkenner.
M141iil\t Dit probleem is op St11p 2: 51 tl optitsV':)Ol'deregtlin
te lossen met behulp van de tool
Lazesoft Recover My Password Ooneregel!I!llktnvoor alleata>U!'lts
Home Edition Cwww.tiny.cc/
winwacht). U kunt ook Ophcrack • Met behulp van
Ou 1regtln.ada1hetbericii1wordt011tv11ngen
gebruiken, te downloaden via een e-mailbericht- m" ~ inketadrnv1nde1fu~
httdtfinitiri'verw!jderen
www.tiny.cc/ophcrack. regel kunt u tnht1verwerkf!IVo\nregel5befindfgen
ongewenste
E-mail blokkeren e-mailberichten
Hoe kan ik e-mailberichten van direct verwijderen.
Hotmail.com écht blokkeren?
Ik kan ze nu alleen verplaatsen in de map ongewenste e-mail Windows 10 de doorstart vaak
naar de map ongewenste e-mail. zitten, is niet onlogisch. Anders wel weer op. Hoe kan dat?
Bertus zouden die e-mailberichten Bart
ongezien worden weggegooid.
MC.fol,!\t Sowieso kunt En dat wordt doorgaans niet M144!.iit De post is de
u een complete domeinnaam als wenselijk beschouwd. De power-on self-test van het bios.
opnemen in de lijst met Geblok- oplossing is het creëren van een Windows 10 is dus nog niet aan
keerde afzenders. Dat de via die e-mailberichtregel waarmee de beurt gekomen. Ga eens naar
domeinnaam binnenkomende u zelf aangeeft dat e-mail- de bios-setup, want mogelijk
e-mailberichten vervolgens berichten afkomstig van een wordt er een log bijgehouden
die u vertelt waarom de hard-
ware niet door de post heen
komt. Is de voeding geaard? Is
ltelaaJ! de voeding krachtig genoeg om
alle hardware di rect van stroom
te kunnen voorzien? Kijk eens
Wij krijgen erg veel FAQman-vragen. wat er gebeurt als u een reset
Tot onze spijt kunnen wij dan ook niet geeft als de post blijf hangen.
Open de systeemkasten druk
alle vragen beantwoorden. de ram-modules eens goed aan.
Reset het cmos met daarin de
Blijf uw FAQman-vragen wel sturen naar: bios-instellingen. Update de
faqman@computeridee.nl bios-firmware.
 IJ
WiFi Signal Strength Meter -

~~~~"~~~t~~-k-"M 21~n .:.

Buren ruzietjes
t I PEG1 3
11
anochtend waren voor de tweede keer deze week

V
fkovatad'leftfi!llM
De:.!.'! dpp IS ?eS-::llli<I <UO' dl )"I f4!1;>&•.i'.W
de buitengezette vuilniszakken opengescheurd.
Volledigheidshalve meld ik dat die vuilniszakken
altijd in een rolcontainer zitten. Toegegeven, een
wa.t_.Yolgepropte rolcontainer, waardoor die vuilniszakken
iets uitsteken. Intussen is het bij de voordeur een compleet
slagveld en de boosdoener heeft net zolang gegraven totdat
• Meethet de pizzaresten waren bereikt.
wlfi-slgnaal eens Onze kat Cor wil weleens een verpakking te lijf gaan, maar
met deze app. dat zijn dan uitsluitend kattensnacks met zalmsmaak. Pizza is
aan smulpaap Cor niet besteed. Gaston en Jans kunnen ook
Bios-wachtwoord systeemkast openschroeven. Kijk niet als daders worden bestempeld, want die komen 's nachts
Ik heb van een vriend een oudere ook even op deze website: www. niet buiten. Conclusie: het zijn de wat valse en slecht opgevoede
laptop gekregen. Die is echter bios-pw.org. Duitse herders van de eveneens wat valse en slecht opgevoede
bios-beveiligd en het wachtwoord buurman. Laat ik het netjes houden door te zeggen dat de
is niet bekend. Booten met een Sterkte van wifi meten man en z'n honden geen sieraden zijn voor onze nette buurt.
dvd lukt niet zonder in het bios te Ik zoek een app om de sterkte Die honden (en de man wellicht ook) schijten overal en de
komen. Ook is de bios-batterij niet van mijn wifi te meten. dichtstbijzijnde dierenarts heeft een welkome schnabbel aan
zichtbaar bij de opening van het Ron den Hollander het dichtnaaien van opengebeten keffertjes.
onderpaneel. Alleen, als je iemand gaat uitschelden, dan moet je wel over
Maurice Ml4jl.l\t Ga naar Google keiharde bewijzen beschikken. Een donkerbruin vermoeden
Play en installeer de WiFi Signal is helaas niet voldoende. Ik besloot daarom tot een valstrik en
M!.fäl,!\t Verwijder de Strength Meter - Network Moni- ik greep naar een bijna vergeten draadloze Foscam ip-camera
batterij. Trek de stroomkabel los. tor (afbeelding 3). Uw FAQman met infraroodmogelijkheden. Het inregelen van dat ding was
Houd de powerknop een minuut gaat er hierbij van uit dat u een nog even een gedoe, want het moest natuurlijk wel een beetje
ingedrukt. Het betreft een oudere app voor Android zoekt. onzichtbaar blijven. Een rood lampje schrikt natuurlijk af, en
laptop en wellicht heeft u mazzel, dat was de bedoeling niet. Betrappen, dát was wat ik wilde. En
omdat de cmos-batterij al aan z'n Eén printer, twee iconen ook nog eens op heterdaad. Te kijk zetten, dáár gaat het om.
eind is gekomen. Als dat niet het Als ik mijn printer aanzet, dan Namen en shamen die handel.
geval is, dan moet u de handlei- krijg ik bij Deze PC twee icoontjes De eerste nacht heb Ik gebruikt om de juiste kijkhoek en
ding erbij zoeken om te weten of te zien: één icoontje met de naam zoomfactor van die Foscam in te stellen. Ja, de rolcontainer
er ergens een bios-resetswitch is. van de printer en één icoontje stond helemaal netjes in beeld; dat kon dus niet missen. De
Het kan ook zijn dat er een speci- met de naam Verwisselbare volgende ochtend - er was niets gebeurd - heb ik wat beelden
ale toetscombinatie bestaat om schijf (H). Klopt dat? En waarom bekeken en die zagen er goed uit. In zwart-wit weliswaar, maar
het bios te resetten. Vaak bestaat is dat? full hd en haarscherp. Veelbelovend dus. Maar laten we nu nét
er een speciaal wachtwoord dat Marieke Vervoerd een weekje zonder veel afval hebben. De rolcontainer hebben
de fabrikant heeft gecodeerd om we expres niet geleegd en we hebben het allerlekkerste afval
zelf altijd in het bios te kunnen M!4fol\t In dit geval gaat gescheiden gehouden.
komen. Dat wachtwoord zwerft het om een usb-printer die is Ik kan u zeggen: vannacht is het zover! Ik ga ervoor zorgen
wel ergens rond op een forum. voorzien van een geheugen· dat de bovenste vuilniszak ruim uit de rolcontainer steekt.
Wat ook weleens wil lukken, is kaartlezer. Die geheugenkaart- Die bovenste vuilniszak wordt niet helemaal dichtgesnoerd
de installatie van een nieuwe lezer kan via usb - dus ook de en voor de zekerheid leg ik er nog wat kipkarkassen en pizza
bios-firmware vanaf een daartoe door de computer - worden bovenop. Dat alles moet redelijk strak worden ingepland, want
speciaal geprepareerde usb-stick. gebruikt (afbeelding 4). Het is ik wil alleen de juiste boosdoeners te grazen nemen. Het zal
En anders - helaas - de hele eigenlijk best wel handig. een latertje worden, want die
Duitse herders worden altijd
in het pikkedonker de straat
op getrapt. En ik heb
al vaker gezegd: in
het donker zien ze je
niet. Maar dan heeft
het wat valse en
slecht opgevoede
drietal niet op
• Over zoiets infrarood gere-
praten we: een kend. Nee, ik kan
printer met een niet wachten tot
geheugenkaart- morgenochtend!
lezer.

computeridee.nl 110 12020 61

Pop3enimap
Op mijn oude pc heb ik Windows
7. Op mijn nieuwe staat Windows
10. De oude computer draait
met Outlook en pop3. De nieuwe
draait met Outlook en imap.
Ik heb het idee dat ik te weinig
e-mailberichten binnenkrijg. Hoe
is dat op te lossen?
Ferry Visser
@l•füiili Pop3 is een
mailprotocol dat e-mailberichten
naar de computer overhevelt.
om ze (standaard ingesteld)
daarna meteen op de mailserver
te verwijderen. In dat geval
wordt een e-mailbericht dus
door één e-mailclient op één
apparaat opgehaald . lmap daar-
entegen laat de e-mailberichten
op de mailserver staan. Dat bete-
kent dat alle imap-clients precies
hetzelfde te zien krijgen.
Harde schijf doet raar
Mijn harde schijf begint raar te
doen. Het ding maakt lawaai
en het opstarten duurt steeds
langer. Nu zie ik op internet veel
ssd's. Kan ik de oude harde schijf
vervangen door een nieuwe ssd?
Teddy Zoet
@C.fälri9 Ja, dat kan. Ster-
ker nog: het is een prima idee en
u pakt ook een stuk ssd-snelheid
mee. Wel is het zaak om de
inhoud van de harde schijf
netjes naar de ssd te klonen,
en daarvoor kunt u Macrium
Reflect 7 Free Edition gebruiken:
www.tiny.cc/macrium. Neem
daarbij overigens een ssd die
minimaal zoveel opslagruimte
heeft als de oude schijf.. U kunt
natuurlijk ook nog even kijken
hoe erg de harde schijf eraan toe
is. Gebruik hiervoor CrystalDisk-
lnfo: www.tiny.cc/crysdisk.
Exporteren iso-
bestanden
Ik heb een externe harde schijf
gekocht. Maar nu kan ik geen
grote iso-bestanden van mijn
online harde schijf naar deze
externe harde schijf kopiëren.
Waarom lukt dat niet?
CorKneiren
@i•fäli!9 Dan is de externe
harde schijf waarschijnlijk wat
ongelukkig geformatteerd. Ik
62 110 12020
CDROM (E·) formatteren 5
Capaciteit:
[ 14,5 GB
Wachtwoorden beveiligen -----
Bestandssysteem:
Zowel in Google Chrome als in Mozilla Firefox kun je de wacht-
FAT32 (standaard)
woorden opslaan. Dat is heel handig. Een nadeel is dat wanneer NTFS
FAT32 lstandaardl
mijn computer naar mijn onderhoudsman moet. hij mijn wacht-
woorden kan achterhalen. Ze zijn tenslotte vrij te benaderen. Is er
een mogelijkheid om de browserpagina met de wachtwoorden te f Standaardinstellingen voor apparaten 1
beveiligen met een hoofdwachtwoord?
Flip Tocila Vo1umenaam :
[ HDD
~------
_j
M!.f{fo!\t In Google Chrome voert u hiervoor uw wachtwoord Qpties voor formatteren
(of pincode) in voordat u de wachtwoorden te zien krijgt. E2] Snelformatteren
Mozilla Firefox is wat makkelijker. want deze webbrowser heeft
daarvoor geen wachtwoord nodig. Uiteindelijk is het wel beter [ Starten 1f ~l
om helemaal geen wachtwoorden door de webbrowser te
laten opslaan. Maak in plaats daarvan bijvoorbeeld gebruik van 1 Formatteer de harde schijf en
LastPass (www.lastpass.com). Dan gaan uw wachtwoorden écht gebruik een ander bestandssysteem.
achter slot en grendel. LastPass is in meerdere webbrowsers
en op meerdere apparaten te gebruiken. Ook heeft LastPass de adobe.com/nl. Ga naar Bewerken,
nodige security-slimmigheden aan boord. Voorkeuren en Toegankelijkheid.
Hier kunt u vervolgens de
Opge:sl;;gimwaehtwooraen
• Google kleurstelling van de pagina
W<tehlWOOld Chrome heeft eenvoudig aanpassen. En die
~
12 WmdoW5·bwvelli11lng wet een kleine aangepaste kleurstelling kunt
Google Chrome
wachtwoord- u dan door Adobe Reader laten
l'l"
Google Chrome probeert wachtwoorden weer te geven. Geef je
Windows-wachtwoord op om dit toe te staan.
stok achter de afdrukken (afbeelding 6).
l'l"
Pincode deur.
l'l" Il johnvanderaart@live.nl
~[
P-o<o<
-io------~
Converteren epubs
l'l" Is er een programma waarmee
Ik ben mijn pincode vergeten
l'l 1
je in één keer een hele directory
Meerl:euze:s met epubs kunt converteren? Ik
l'l"
wil de bestandsnamen aanpassen
l'l" in achternaam, voornaam en
boektitel.
Jurjen Bakker
vermoed met fat32. Formatteer veel inkt. Het is bovendien slecht
de externe harde schijf opnieuw, leesbaar. Is het mogelijk om het @l.f{11r!9 Als het goed is.
maar dan met exfat of ntfs zwart en wit om te keren? leent Calibre zich daar uitstekend
{afbeelding 5). F vanEckdom voor: www.alibre-ebook.com.
Deze software wordt neergezet
Kleuren omkeren Ml.füil!j Print de pagina als 'a powerful and easy to use
Als ik een pagina met witte letters eens naar een pdf-bestand. e-book manager'. Dat moet zijn
op een donkere achtergrond wil Gebruik Adobe Reader om het wat u zoekt.
printen. dan vraagt dat om erg bestand in te lezen: www.get.
Stabiliteit monitoren
Welke app of software kan ik
Pl\:ittr.•Jl!M!!!ill!ill!Mil!lMmJp_ _ _ _ .,, El!1ti11cti.lf>I*' G~-11 ·
0AFdrultnn.n9Jihsch"l l,,..,l-wl1l
gebruiken om de stabiliteit van
0 Inkt/tont< bMpMtf) <D het KPN-netwerk gedurende een
"...
Afle druUenp.oglno'I Opm• rkingen& formuH. "n
~ -
Docu!N<lltn'"'rli:.Mg_
paar dagen te monitoren?
~~;,u;:~~. -
" ----- Eelco Schipperus
P1gln. W'9rottn/'lt rkhln.n & v...-lo;1n <P
- ,~~~L '°"'
M!.fäi,19 Dat kan met
Q PaH..,.;I de app Net Uptime Monitor:
Ü Wantg<00tt1
@r.9re>1•paçl"''s ~~ www.netuptimemonitor.com.
O ~nuc'1ul; poo-- %
QPap;..lxon•tlKlff..,opbHllvlfliag;n11ormMt pOF·bfstancl
U kunt een gratis testversie
downloaden, maar voor dat ene
@Autom. 1 1Wldllg~1nd
eurotientje hoeft u de aanschaf
Ü'"'"'
Ou,,..,
• De gemanipu- mogelijk niet te laten. En dat zal
leerde kleuren de internetprovider leren die
kunnen worden beweert altijd in de lucht te zijn,
afgedrukt door terwijl dat (vanaf nu aantoon-
1 Afcltukktr1 J L-iettn ~
·---------- :i AdobeReader. baar) feitelijk niet zo is.

Melding printer
Ik heb pas een nieuwe printer
gekocht die goed werkt (de Epson
ET-2650). Ik krijg bij het starten
van de computer wel steeds
deze melding: 'Netwerklocaties
Memorycard\\Epson F04230
C(Z).' Wat moet ik doen om dat
weg te krijgen?
Hennie Brandsma
l•i!•~·!lm!9 Dat is de geheugen-
kaartlezer van dat merk en
type printer (afbeelding 7). Die
geheugenkaartlezer wordt (via
usb) opgepakt door het bios dat
kennelijk rekening houdt met de
optie Boot From VSB. Die optie
moet u dus even uitschakelen.
Simlock mobiel
Ik heb hier een mooie mobiele
telefoon, maar met een simlock.
Ik w il de telefoon prepaid gaan
gebruiken met een simkaart van
een andere provider. Kan dat?
Eddy Schatte
Mi44!.!i U kunt het altijd
proberen, maar waarschijnlijk
werkt het niet. Gelukkig zijn er
allerlei telecomsleutelaars die
zo'n mobiele telefoon voor een
klein bedrag simlockvrij kunnen
maken. Leest u ook even dit
artikel: www.tiny.cc/simlock. Als
een telefoon niet simlockvrij is,
kan de provider uitkomst bieden.
De wettelijke afspraak is namelijk
dat een simlock één jaar op een
toestel mag zitten. Na het eerste
jaar kunt u de simlock gratis
laten verwijderen door uw eigen
provider. Hier nog een handige
link om aan een unlockcode te
komen: www.unlockbase.com.
Back-ups en hacken
Ik wil automatische back-ups
maken. Maar stel dat ik extern
word gehackt en alle bestanden
worden op slot gezet. Zijn dan
door die automatische back-ups
ook meteen al mijn back-ups op
• Dit is het onderdeel waar u kennelijk
last van heeft: de geheugenkaartlezer.
computeridee.nl
OpliaYCIOl'doienY"nYlrflC.h!Hel'ld11"ot'Nl!l~fHCOl:1h:iflwlj1lg11n
lnW'~~nfl"l*l-Wloboill"f"olli!._.11t_...l.otwgo.l•..t1.~tlipooC..iu.t11
~epllts~ ...
Systeen1e1genscha.ppen 10
Systeemb!Mlilging Externe verbindingen
..... ~-~--~old,~"""""'°"'P"l"' •..i..•"''"''"""""..,poo" ... ~ ....
Computemaam
-kzlM.et1Ul\dm -WOtdtr>~i.ctH<d~.._~-
®!<~-~
Hardware Geavanceerd
Q litf"~~
~ .... ~
De volgende gegevens worden gebruikt om deze computer in het
netwerk te identificeren.
"IMut>ck_..,~"~·i.,,.u-..,pdnl ... dltDp M•• m..,,.,...
-'""llt<hold~---"'Nt""'.-'c. Besthrijving van de
® ............. "~~~:... computer
o~ ... llM~~
Bijvoorbeeld. Hobby-pc of Emma's computer
Volledige computernaam. 17NUC
1 Hier ziet u de Werkgroep· 201 lVNSS
hdd en in de cloud besmet? Wat computers in dezelfde
:k~~~~t~~:~~ ~~a=:~~~~,9" om NDtwerk-id".
is het advies van FAQman? netwerkgioep staan. werkgroep.
Frank Koop mans
• En hier zorgt u ervoor =~~:r~:p~t: 1~a~~ ~~k~~~~~~~~~~:11 ~~gen ...
!'!lml!!t u moet eerst voor
CE• dat de computers elkaar
domein of andere werkgroep.
een back-up zorgen die alléén kunnen zien.
via het back-upprogramma is te
bereiken. De back-ups (de veilig- echte scherm niets mankeert. Er Windows 10 usb-stick
gestelde bestanden) mogen zijn ook stukken van het beeld Hoe maak ik een usb-stick voor
dus niet via een stationsletter of onleesbaar. Windows JO?
een netwerkverwijzing door het HKemper Hans van den Berg
eventueel besmette apparaat te
bereiken zijn. Zorg verder voor @!ofälil+ Wat gebeurt er als M!.#fo!. Begin met het
een aparte back-up per dag, per u doorstart naar het bureaublad? ophalen van een iso-bestand
week en per maand. Maak geen Het loginscherm van Windows met daarin de Windows 10-
een-op-een back-ups waarbij 10 is tegenwoordig inderdaad installatieprocedure. Daarvoor
verwijderde en oude gegevens wat aan de vage kant. Zou dat kunt u hier terecht: www.tiny.
worden weggegooid. Maak een het soms kunnen zijn? Als het cc/usb-windows. Vervolgens
toegevoegde (incrementele) bios wél een normaal scherm hebt u de tool Rufus Cwww.
back-up. Als u op die manier te laat zien, dan ligt het elk geval rufus.ie) nodig om van dat
werk gaat. dan moet er héél wat niet aan de inwendige monitor iso-bestand een bootable
gebeuren wilt u uw originele van die laptop. Laat een bootable usb-stick te maken. Dat wijst
bestanden niet terug kunnen virusscanner draaien om te zich verder vanzelf. Met als
halen. checken of het misschien aan gevolg dat u beschikt over de
een besmetting ligt. Sluit een op dat moment recente versie
Scheuren en externe monitor op de laptop van Windows 10. Die kunt u
onleesbaarheid aan om te weten te komen of het gebruiken om Windows 10 te
Ik heb op mijn laptop al bij het mogelijk de resolutie-instellingen installeren en om Windows 10
opstarten een beeld met scheuren zijn. Schakel ook de optie C/ear- te repareren.
in het scherm, terwijl er aan het Type eens uit (afbeelding 8).
Computers zien
elkaar niet
Ik heb een desktop met een
De tekst op het scherm beter leesbaar maken dvd-speler en een laptop zonder
dvd-speler. Ik wil programma's
die op een dvd-plaatje staan
121 1.C.learType inschakelen!
installeren op de laptop via het
Met ClearType wordt de tekst op het sche rm scherper en duidelijker wee rgegeven en is netwerk. Ik heb de dvd-speler
deze gemakkelijker te lezen.
gedeeld, maar de computers zien
elkaar niet.
• Door deze optie uit te schakelen, lost het probleem zich misschien op. LucPinoy
M!.fo!il.j Ga naar Systeem-
eigenschappen en zorg ervoor
dat de computers met een
uiteraard verschillende naam in
Niet gevonden wat u zocht? dezelfde netwerkgroep komen
te staan (afbeelding 9). Daarna
De FAQman beantwoordt meer vragen dan we in deze rubriek geeft u via het Netwerkcentrum
kunnen plaatsen. Kijk voor alle vragen en antwoorden op aan dat de beide computers
www.computeridee.nl/faqman zichzelf zichtbaar op het net-
werk manifesteren en tevens
Of hij uw vraag beantwoord heeft. kunt u controleren op schakelt u de netwerkdeling in
www.computeridee.nl, via de zoekfunctie rechtsboven. (afbeelding 10). Doe dat dus op
Tik daar uw achternaam in en u ziet of uw vraag ertussen staat. beide computers.
110 12020 63
 Tekst Jasper Vries

FAQtips
Onder de noemer FAQtips gaat Jasper Vries
elke twee weken dieper in.op een aantal
onderwerpen waarover op het Forum en
via de mail veel vragen worden gesteld.

Symbo ·schP koppeling • De symbolische

Dat u binnen Windows snelkoppelingen kunt maken koppeling maakt u op
naar bestanden en mappen hoeven we u vast niet uit te de plek van de oude
leggen. Er bestaat echter nog een ander soort snelkop- map en verwijst naar
peling: de symbolische koppeling. Wat is dit, wat kunt u de nieuwe locatie
ermee en hoe maakt u zo'n symbolische koppeling? van de map.

en snelkoppeling binnen Windows

E is eigenlijk een bestandje op de
harde schijf waarin staat opgeslagen
waar de snelkoppeling naar verwijst.
Een snelkoppeling kan verwijzen naar
een bestand of een map; dubbelklikt
u erop, dan opent u dit bestand in
het bijbehorende programma of de
map in verkenner. Een symbolische
koppeling binnen Windows is een
snelkoppeling op het niveau van het
ntfs-bestandssysteem. Er is dan geen
bestandje op de harde schijf, maar in
plaats daarvan wordt er een verwij-
zing gemaakt in de inhoudsopgave
van de partitie, de bestandstabel.
Hierdoor ziet Windows de koppeling
niet als snelkoppelingsbestandje,
maar lijkt het alsof het bestand of
de map twee keer op de harde schijf
staat opgeslagen. Terwijl het er in
werkelijkheid maar één keer op staat.
Zo'n symbolische koppeling kan
handig zijn als u een programma van
de C-naar de D-schijf wilt verplaatsen.
Als u de map met het programma
verplaatst. werkt het programma
daarna meestal niet meer. Dat komt
omdat allerlei registervermeldingen
en vermeldingen in het startmenu
nog steeds naar de C-schijf verwijzen.
Met een gewone snelkoppeling kunt
u dat niet oplossen.
Als u op de C-schijf echter een
symbolische koppeling naar de
nieuwe locatie maakt, lijkt het alsof
het programma nog gewoon op de
C-schijf staat. U hoeft het programma
dan niet opnieuw te installeren om
alles weer werkend te krijgen.
Hoe u zo'n symbolische koppeling
maakt. zullen we bekijken aan de
hand van een voorbeeld waarbij we
de installatie van het programma
Virtualbox verplaatsen van de C- naar
de D-schijf. Het programma staat
standaard in C:\Program Files\Oracle.
Deze map knipt en plakt u bijvoor-
beeld naar D:\Program Files (die map
moet u misschien eerst nog even
• Alsueen il VirtualBox - Krit ioke fout
programma uit
~ Het is niet gelukt het VirtualBoxCllent COM·
Program Files W object aan te maken.
verplaatst, werkt Hot programma wordt ru afl}esloten.
dat meestal niet
I> Details
meer (goed).
OK 11 Kopieer
öok ee11 vraap?
Zou u een onderwerp graag
behandeld willen zien?
Mail dan naarfaqtips@computeridee.nl.
Jasper neemt alle mails mee in zijn keuze.
aanmaken). Als u hierna Virtualbox
start, zult u worden begroet met de
foutmelding dat het programma niet
werkt. Met de symbolische koppeling
lost u dat op. Hiervoor hebt u de
opdrachtprompt nodig dat u als admi-
nistrator uitvoert.
Als u in het opdrachtvenster
eerst de opdracht mklink geeft.
gevolg door Enter, kunt u nog even
nalezen hoe u een en ander moet
formulieren. Vervolgens geeft u de
opdracht mklink / D "C:\Progra m
Files\Oracle" "D:\Program Files\
Oracle" , wederom gevolgd door
Enter. Met het deel mklink ID geeft u
x aan dat u een symbolische koppeling
voor een map wilt aanmaken. Dat
wordt gevolgd door de oude locatie
en de nieuwe locatie van de map.
De paden van de mappen schrijft u
tussen dubbele aanhalingstekens
1 als er spaties in voorkomen. Als de
opdracht is gelukt, ziet u dat de sym-
bolische koppeling in C:\Program Files
er hetzelfde uitziet als een normale
snelkoppeling. Toch zult u merken
dat het programma Virtualbox nu wel
weer gewoon werkt.
Het op deze manier verplaatsen
van mappen werkt alleen als er niks
in de map in gebruik is. Mocht u daar
tegenaan lopen, dan maakt u de ver-

64 110 12020
plaatsing gewoon weer ongedaan en Power-over-ethernet
is er eigenlijk niets gebeurd. De term power-over-ethernet zegt
Een symbolische koppeling kunt u u misschien niets. Toch kan het
ook altijd weer ongedaan maken door ~ o..."?" interessant zijn om hier reken ing
:I J!>.OClfo<I..,
de koppeling te verwijderen en daar- IJl>ttld""jitfl
mee te houden als u een nieuw
..........
• b u u!M<i
na de map weer terug te verplaatsen. !:I D:oc .......:... accesspoint wilt aanschaffen.
U kunt in theorie op deze manier ook
uw hele gebruikersmap uit C:\Users
... ..
Jl r"""*

_ l'o.... kwll~(t:j
Maar wat is power-over-ethernet?

verplaatsen naar een andere schijf.

Dat kunt u echter alleen doen vanuit
een ander gebruikersaccount en het
maakt uw computer langzamer als u
1 n de term power-over-ethernet
(soms afgekort tot PoE) wil
ethernet zeggen dat het iets met
de map van een ssd naar een ouder- 1 Het maken van Afbeeldingen enzovoort verplaat- netwerkkabels te maken heeft.
wetse harde schijf verplaatst. de symbolische sen. Hierover leest u meer in de En power iets met stroom. Een
In plaats daarvan kunt u beter de koppeling Is gelukt. volgende FAQtips, dus nog even netwerkkabel vervoert normaal
losse mappen zoals Documenten, geduld alstublieft. gesproken alleen data. Wanneer u
bijvoorbeeld een accesspoint met
een netwerkkabel op uw router
aansluit, hebt u een tweede kabel/
Standaard.mappen verplaatsen u er met de rechtermuisknop op en adapter en een stopcontact nodig
Mappen zoals Documenten en Afbeeldingen staan kiest u Eigenschappen. Vervolgens om het accesspoint van stroom
standaard in de map C: \Users\gebruikersnaam. Als u gaat u naar het tabblad Locatie en te voorzien. Hierdoor bent u mis-
deze mappen graag gebruikt, maar de bestanden liever klikt u op de knop Verplaatsen . In schien een beetje beperkt in waar
op een ander schijf ofpartitie hebt staan, kunt u de het venster dat verschijnt kiest u u het accesspoint kunt neerzetten.
mappen eenvoudig verplaatsen. Hoe gaat dat? vervolgens een andere locatie. Hier- Met power-over-ethernet kunt
voor moet u, als u dat niet gedaan u het accesspoint van stroom
voorzien via de netwerkkabel. Die

A Is u in de Verkenner naar Deze Map vuplaatsen x stroom moet nog steeds ergens
pc gaat, ziet u meteen al een Wilt u alle bestandl!n van de oude locatie naar de nieuwe locatie verplaatsen? vandaan komen, dus er is nog
aantal standaardmappen staan. Er Oude locatie: C:\Usm\Jasper\Favoritts steeds sprake van een adapter
Nieuwe locatie: O :\Us~\J asp er\Favorites
zijn er echter nog een paar meer, die in het stopcontact moet. Maar
Het is raadzaam alle bestanden te verplaatsen zodat de inhoud van de map toegan kelijk is
bijvoorbeeld Contactpersonen en voor programma's wHrvoor dat nodig is, in plaats van dat u de adapter
Favorieten. Deze kunt u onthullen
D:=J ~ 1 Annuleren
rechtstreeks op het accesspoint
aansluit, sluit u deze aan op de
door %userprofile% in de adresbalk
van de Verkenner te typen, gevolgd 1 Bij het verplaatsen van een standaardmap laat u Windows bij netwerkkabel die naar het access-
door een druk op Enter. Wanneer u voorkeur ook de Inhoud verplaatsen, anders zit u met een lege map! point leidt. Dat kan op een heel
zo'n map wilt verplaatsen. dan klikt andere plek in huis zijn, bijvoor-
hebt. eerst nog een geschikte map beeld in de meterkast waar uw
Eigenschappen van Favorieten x • Op het tabblad aanmaken. router hangt. Op het accesspoint
;lloemeen Delen Locatie kunt u een Om in de toekomst nog te weten sluit u dan alleen nog de netwerk-
Locatie Vorige versies
standaardmap wat u gedaan hebt, is het handig kabel aan. Daarmee bent u meteen
Se$tanden h de map Fa\IOOeten zijn In de onderstaa!l.ie simpel verplaatsen. om de systematiek van Windows een heel stuk flexibeler waar u het
doeBocatie opgeslegffi.
na te doen. Dus dat u C:\Users\ accesspoint kunt plaatsen!
U kunt wijzigen hoe bestanden ki deze map WOfden •Door Inde gebruikersnaam\Documents ver-
opgeslagen In een andere locatie op deze harde schf. op
een andere sct1j. of op een andere eomputerin het netweric . adresbalk van de plaatst naar bijvoorbeeld D:\Users\
Verkenner %user- gebruikersnaam\Documents. En C:\
proflle% in te vullen, Users\gebruikersnaam\Favorites
1Standaordinatelllnoen h.,,..Oen 11 V...,!aatsen ... I [ eo~ zooken ... I
opent u direct uw naar D:\Users\gebruikers\Favorites.
gebruikersmap. Dan houdt u alles netjes bij elkaar

8 "

Clllll ~' ~'-~-

locpor

· ~~~~~~~~~~~~~~
- 0
..
x
én herleidbaar.
Zodra u in het eigenschappen-
venster op OK klikt. krijgt u nog de
~)ll>P

\.).IC"'l"~
," vraag of u de inhoud van de map
14-·1.:ç:11MJ

........"
• om P< lD·ffjcctct< van de oude naar de nieuwe locatie
~ ~~

- oJl:lfl.W. ;t~ . """''

, ......... 1:1...
Et :U"6>m+p
llflt••1h>•"P
wilt verplaatsen. Dat wilt u vast. dus

.........
. ..... ..... d 1i5 (....i..cipti ..... " 1M·j!Q;?O~l<l6
•l!(-!tlt,t•.;!
klikt u in dit venster nog even op
.....
~ ~r>t•n ~ 0....umtm on
.a. o......ic.~
s.-".-... Ja. Door de werkwijze te herhalen
; * '""'"'""
, Kcpptlif>~tll .........
...........
i1 V'4to'1
_ Wln:to..ol0(C.) "'"'"'"" voor de andere mappen kunt u zo •Twee
_ l..Ulc1di.,i!D'J
alle standaardmappen verplaatsen. power-over-
- L~1loldlij' lU

- ~ 1(F-J
.y. . ,·.
'ft Os:P;1r11eo11tn

~ "...is,.. vr.1. :-· · ~!.11~~ 1

""""""'•
s"",,.,,,.,..>P
Mist u het tabblad Locatie? Dan hebt ethernet
f:. ~l'do"O<h\" a.H.:z:it 1:1&
u niet mefeen standaardmap te adapters
~ E~CM·l~'G
!I DU'101' ·Tl0'ltUQ. maken en laat u deze map bij twijfel Ineen
• .1.<ism.-NAs
gewoon staan. meterkast.

computeridee.nl 110 12020 65

 TekstJoleiifdl9tdol_i!lfate Mmi~ Wagenaar

Marlous de Haan
schreef een speelse
handleiding over
smartphone-etiquette.

arlous de Haan zag

M
als fysiot~erapeut
een paar iaar
geleden opeens
veel patiënten met nek· en
rugklachten vanwege tablet- en
smartphone-gebruik. Ze ging
erover bloggen en begon zich
steeds meer te verdiepen in
de achterliggende oorzaak:
nomofobie (no mobile phone
phobia), oftewel de angst om
zonder mobiele telefoon te
zitten. Ongeveer tachtig procent
van alle smartphonegebruikers
is in zekere mate verslaafd, met
alle gevolgen van dien: fysiek,
mentaal en sociaal. Hoogste tijd
dus voor een boek over smart·
phone-etiquette.
Waarom heb je je boek
geschreven?
"Met mijn boek wil ik mensen
aan het denken zetten. Ik pro-
beer nergens belerend te zijn,
MARLOUS DE HMN
alleen
over
appen
in de
auto ben
ik heel streng.
Dat mag je nooit
doen, ook niet als je
eventjes staat te wachten voor
het rode stoplicht. Anders kan
smartphone-gebruik dodelijk
zijn. Ook het streven naar de
perfecte selfie kan levensge-
vaarlijk zijn. Er bestaat zelfs een
Wikipedia-pagina waarop alle
selfie-doden worden bijgehou·
den. Dat zijn er honderden. Kun
je nagaan hoeveel ongelukken
er daarnaast door smartphone·
gebruik plaatsvinden. Of
materiële schade: er is een hila·
rische YouTube-video van een
meisje dat bij het poseren in een
museum in Los Angeles tegen
een zuil aan valt. Vervolgens
Wat: smartphone-etiquette
Waarom: bewustwording
Foto: Leanne de Haan
treedt er een domino-effect op,
met een totale schade van zo'n
tweehonderdduizend dollar tot
gevolg.''
Welke etiquettefouten
komen veel voor?
"Ik verbaas me enorm over
het aantal mensen dat in het
openbaar de telefoon op speaker
zet. De hele omgeving kan
zo meeluisteren. Daar zit hun
gesprekspartner misschien ook
niet op te wachten. Iets soortge-
lijks geldt voor het onvrijwillig
'taggen' op Facebook·foto's.
Ook bij het appen is het slim
Illustratie: Bas van den Biggelaar
je een beetje in te houden. De
meeste mensen krijgen dage-
lijks een enorme hoeveelheid
WhatsApp-berichten, zeker als
ze in een aantal groepen zitten.
Daarom is het een slecht idee om
na elke zin opnieuw een Enter te
geven, want dan blijft andermans
telefoon maar bliepen. Zelf heb ik
mijn telefoon na het schrijven van
dit boek trouwens standaard op
trillen staan.''
Nu we toch een
fysiotherapeut spreken:
hoe voorkom je een
tabletnek?
"Door je telefoon of tablet naar
je ogen te brengen in plaats van
andersom. Zit dus niet met je
tablet op schoot voorovergebo·
gen, maar plaats bijvoorbeeld
een standaard op tafel. Kinderen
kunnen bijvoorbeeld ter afwisse-
ling van hun houding ook eens
op hun buik gaan liggen.''
Toekomstplannen?
"Ik wil hierna een boek schrij·
ven over de angst om zonder
telefoon te zitten: nomofobie.
Ook werk ik aan een boek over
digitaal detoxen. Steeds meer
mensen zouden graag vaker

tJproep helemaal offline willen zijn,

alleen al vanwege de zeeën aan
tijd die dat oplevert.''
Doet u iets bijzonders met uw pc? Of hebt u een handige
softwareoplossing voor uw tiobby bedacht? Stuur dan een Sites
e-mail met als onderwerp 'Creatief met de pc' naar www.smartphoneetiquette.nl
redactie@computeridee.nl www.nomofoob.nl/test
Wie weet komt u ermee in Computer Idee. www.tiny.cc/musselfie

66 110 12020
 ColofoJt •
Hoofdredacteur: Dick van de Schraal
Eindredactie: José Pauty, Eelko Rol.
~ c..

l q-~
.......... .-

j;;:::_,_.
.fi:tDi9't""od«1kl<I
··~
R!G.SZ
~.SIHARI'
IUO:..ilNAIW
RfG_sl
-
..COOOOOOOJUOOOOOlO>OJllJ lO UJt;JO
ttOOOOOOOOOOOOOOJOOOJJOOK!IGHWJ-

Theske Slijkerman, Ed Wiggemans

~~s..lnlr""1
"'-"
"'-"
Online: Randolf Bouwma, Lorenzo Jepma ~f-.s..t.- llEG_SZ
..... !rpo
~ ,,,.'41

'""'
.......
(;;- =--='
Coördinators vormgevtng: J:C11w1~ IUG.tMOllD ~o1 1 1~sn1tl li1
~ir..~- llf';.O\YOltD Qold516dS711d• ~ •~ ll 120JHztJ S~
Ilona Moerland, Bert Sluyter ~~
"'-"
IU<:>.SZ
Vormgevtng: Dian Geerts
""-"
..........
~-~

Uitgever: Remco de Graaf

• ..,...."..io-. "'-"
Marketing: Marjolein Sturk (marketing-
~ S-.l~J"
~-~ ...........
''""
"'-"
"'·"
lllG. OWORO
manager), Joep Preijde, Jim Colin '"'"
"' ,,èWA!iA""""''... IUG. CWORD

Drukkerij: Senefelder Misset Doetinchem c

=>
Redactie Computer Idee 0

Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem ~ Windows-registerhacks

0
0 Via het register past u instellingen voor
Linux in dualboot veilig verwijderen
Algemeen: redactie@computeridee.nl >
FAQman:faqman@computeridee.nl ::i het besturingssysteem, software en
c
FAQtlps: faqtips@computeridee.nl z U hebt een Linux-distributie naast Windows 10 hardware aan die voor de gemiddelde
0
Mallbus:mailbus@computeridee.n l
~ geïnstalleerd, maar uiteindelijk blijkt het toch niet gebruiker buiten bereik zijn. We duiken
VoorNop:voornop@computeridee.nl "' uw ding. Hoe krijgt u die Linux-partitie weer weg
~
VersGetest:versgetest@computeridee.nl
in het kloppende hart van Windows.
c zonder uw Windows-installatie of data aan te tasten?
Tips&Trucs: t iptruc@computeridee.nl z
0
Artlkelldeeên:idee@computeridee.nl
Pers:persberichten@computeridee.nl
"'
~
~
<(

- ' - ·-
www.computeridee.nl
~

Maak uw eigen
facebook.com/ComputerldeeNL
twitter.com/computeridee 1Je 11.ieu.fAJe
Medewerkers pic ogrammen Coi1tpu.fer Idee
Rens Blom. Jeroen Boer. Randolf Bouwma. Uitgekeken op de stan- tJ va11.af
Ed Croonenberg, Toon van Daele, Mark daardpictogrammen van
Gamble. Dennis Gandasoebrata, Gertjan
Windows? Vervang ze dan
2& arm!
Groen, Sandra Put, Jolein de Rooij, Dirk
Schools, Emke Slijkerman, Ap de Smits, door zelfgemaakte! fe koop!
Erwin Suvaal, John Vanderaart. Ed mond
Varwijk, Richard Veenstra. Jasper Vries,
Saskia va n Weert

Advertenties 25 tips voor Gmail

Accountmanagers: Michiel Kramer,
Raymond Ullers
Aan de gebruikersomgeving van
023-543 0000/sales@reshift.nl Gmail verandert weinig. Maar onder
Advertentie-aanlevering: de motorkap bevat het allerlei
MarcoVerhoog,mverhoog@reshift.nl
Telefoon: 023-543 0020
verrassende mogelijkheden. Leer ze
kennen aan de hand van onze 25 tips.
Als u boven een artikel de header
#brandedcontent ziet staan, is dit

Koopgids draadloze oortjes

artikel gemaakt door de Brandedcontent-
redactie van uitgeverij Reshift. Deze
redactie werkt apart van de reguliere
Draadloze oordopjes winnen snel aan
redacties. Zowel de onderwerpkeuze als
de inhou d van artikelen met deze header populariteit, vooral onder smartphone-
komen tot stand in overleg met commer- gebruikers. Wij staken acht setjes (prijzen
cië le partners.
tussen de 25 en 289 euro) in onze oren.

Disclaimer
Hoewel uiterste zo rg is besteed aan
Computer Idee, aanvaardt de redactie
noch de uitgever enige aansprakelijkheid
voor schade ontstaan door eventuele
fouten en/of onvolkomenheden in het
blad, online of enig andere digitale versie
van Computer Idee.
Alle in Computer Idee genoemde prijzen
zijn onder voorbehoud (van wijzigingen
en typfouten).
Auteursrechten: © 2020 by Reshift
Digital, Haarlem . Gehele of gedeeltelijke
overname van artikelen is alleen toe-
gestaan na voorafgaande schriftelijke
toestemming va n de uitgever.
Computer Idee
is een uitgave van
Reshift Digital.
Computer Idee verschijnt 26 keer per jaar. Een
jaarabonnement kost€ 77,-. Een los nummer
kost in de winkel € 3,85.
Equrion Services B.V. verzorgt de financiële
afhandeling voor Reshift Digital B.V. Een nieuw
abonnement wordt gestart met de eerst moge-
lijke editie voor een bepaalde duur. Na de eerste
abonnementsperiode wordt het abonnement
stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en
betaalt u de regu liere abonnementsprijs.
Vanaf dat moment is het abonnement opzeg·
baar met inachtneming van een opzegtermijn
va n 1 maand. Een abonnement is alleen mogelijk
in Nederland en België.
Abonnementsvormen Kosten
per jaar
Jaarabonnement• €77.-
Halfjaarabonnement' €85,50
Maandabonnement* €90,35
Losse verkoop €100,10
* Deze prijzen gelden bij automatische Incasso.
Abonneren kan via www.computeridee.nl/abonneren.
Beëlndiglngabonnement Na de omzetting Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens,
voor onbepaalde duur kan op ieder moment per zoals naam, adres en telefoonnummer op in een
wettelijk voorgeschreven termijn va n 1 maand gegevensbestand.
worden opgezegd. Uw opzegging ontvangen wij De verwerking van uw gegevens voeren wij
bij voorkeur telefonisch. uit conform de bepalingen in de Algemene
U kunt de Klantenservice bereiken per mail Verordening Gegevensbescherming. De
(klantenservice@reshift.nll of telefonisch op ma gegevens worden gebruikt voor de uitvoering
t/m do tussen 9en12 uur via +31 (0)23-5364401. van afgesloten overeenkomsten, zoals de
Verhuizing, bezorgklachten en vragen abonnementenadministratie en. indien u daar
Ga hiervoor naar www.mljnresblft.nl, de toestemming voor hebt gegeven, om u op de
digitale klantenservice van Reshift Dlgital, de hoogte te houden va n interessante informatie
uitgever van Computer Idee. Nadat u zich hebt en/of aanbiedingen.
geregistreerd , kunt u voortaan inloggen met uw U kunt uw persoonsgegevens opvragen om
email-adres en wachtwoord. in zicht te krijgen in welke gegevens wij van u
[8ldill~ hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging
van de abonnee-overeenkomst, te laten
Kosten Edities Per editie Betaling per verwijderen.
per periode
Stuur hiertoe een kaartje aan Reshift Digital,
€77.- 26 €2,96 jaar afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ
€42.7~ 13 €3,29 half jaar Haarlem of een e·mail naar klantenservice@
€6,95 €3,48 4weken reshift.nl
€3,85 €3,85 editie

computeridee.nl 110 12020 67

 SiîiREAMING

•••

EXCELLENT 4K ULTRA HD PERSONAL

PERFORMANCE ENTERTAINMENT CENTER MULTIMEDIA LIBRARY

· Powered by a 64-bit 1.4 GHz quad-care
processor with 1 GB DDR4 RAM.
· Up to 112 MB/s sequentia! reading and
writing throughput.
· Stream your favorite 4K Ultra HD
source content anywhere, with the
support for 4K H.265 online
transcoding via Video Station and ·
DS video .
· Stream to any media player device
with DLNA and AirPlay support.
· Manage and share your multimedia
content across Windows, Mac®, and
Linux® platforms.