2 24 december 2019 - 7 januari 2020

Slechts
€ 3,85
W orkshops
Blaas uw oude
Van Hyves-profiel
Windows (7) PS4 als nieuw leven in
over op thuis-
LINUX bioscoop Spelletje in

MINT +
HET BESTE Javascript
SURROUND-GELUID

Antivirus Top 10

Lekker
veilig UW EIGEN SAFE

OneDrive
BETER DAN WHATSAPP?

Chatten met
Telegram als kluis
macOS CATALINA

Geniet van
de nieuwtjes

Weg afleiding! 02002

Ongestoord
1 werken in Windows
| 23 | 2017
8 718226 109118
 16-19 JAN 2020
JAARBEURS | UTRECHT

SCOOR NU
JE TICKET
VOOR €9

WAAR GA JIJ HEEN?

TICKETS.VAKANTIEBEURS.NL/
ZOOM
 Inhoud

Deze editie
Inhoud
10 Windows 7 in de afvalbak?
Stap over op Linux Mint!
14 Top 10 antivirussoftware
Veilig het nieuwe jaar in.
20 Windows-notificaties
Ongestoord doorwerken met
de hulp van Windows 10.
24 Uw eigen thuisbioscoop
10 Van Windows 7 naar ... Creëer fantastisch geluid in
Linux Mint! uw woonkamer.
Overstappen op Windows 10 kost geld en
niet elke computer kan het draaien. Over- 34
stappen op Linux Mint is gratis en gaat
makkelijker dan u wellicht denkt.

Nieuwe rubriek
Wat app ik eraan?
44 Het is bijna 2020; een mooi mo-
ment voor een nieuwe rubriek.
In ‘Wat app ik eraan?’ maken we
niet alleen mélding van een han-
dige app, maar gaan we er ook
daadwerkelijk mee aan de slag.
Workshops
32 Hyves-profiel reanimeren
Wek uw ‘verdwenen’ Hyves-
profiel weer tot leven.
40 De PS4 als mediacenter
Maak een mediaspeler of
thuisbioscoop van uw PS4.
36 OneDrive als privé-kluis
Gegevens optimaal beveiligd.
46 Doe meer met uw Mac
Nieuwe functies van Catalina.
49 Maak uw eigen game (slot)
Gamen maar!
50 Chatten met Telegram
Hét alternatief voor WhatsApp.
58 Nieuwe trucjes in Chrome
Googles browser is verbeterd.

56 Word abonnee
2 24 decembe
r 2019 - 7
januari 2020

3,85
Slechts
€

Workshops
De 10 beste anti-
Van

Kies zelf het

Windows
over op (7) PS4 als Blaas uw
Hyves-prooude
LINUX

14
thuis- fiel
nieuw leven
bioscoop in
MINT + HET BESTE
Spelletje

viruspakketten abonnement
SURROU
Javascripin
ND-GELU
ID
t
Antivirus
LekkeTop
r
10

Goede beveiligingssoft- dat het best veilig

ware maakt uw apparaten bij u past!
BETER DAN
WHATSAP
P?
Chatten
Telegrammet
UW EIGEN
SAFE

OneDriv
als kluis e

niet alleen veiliger, ze voe- Doe meer met uw Mac

macOS CATALINA

Geniet van
de nieuw

46
tjes
Weg afleiding!

gen ook nog eens allerlei MacOS Catalina bevat een paar
Ong
1 esto
ord werken
| 23 | 2017

02 Cover
(EW).indd
in Win
1 dows 02002

8 7182
26 109118

handige functies toe. We nieuwe functies en een berg aan

12-12-19
10:18

bespreken de meest veel- verbeteringen. Een overzicht Rubrieken

zijdige producten van tien van alle fijne mogelijkheden van 4 Mailbus
bekende ontwikkelaars. de opvolger van Mojave. Lezers geven hun mening
6 Nieuws
Ontwikkelingen, trends en

In de kluis
FOTO RANSOMWARE VOORPAGINA: MOTORMILLE2/WIKIMEDIA COMMONS

nieuwe producten
23 Hoe? Zo!
Freeware thematisch

H et leuke aan Computer

Idee is dat je continu
op de hoogte blijft van de
laatste ontwikkelingen. Eén
daarvan komt in deze editie
aan bod: de persoonlijke kluis
van OneDrive. In de nooit
aflatende strijd tegen gespuis
dat onze eigendommen wil
stelen, is dit een nieuwste
verdedigingsmiddel. Als je
de kluis activeert, wordt er
op je harde schijf een met
BitLocker versleuteld gebied
aangemaakt. Omdat de kluis
onderdeel is van OneDrive, is
de inhoud ervan ook beschik-
baar op uw smartphone (mits
u daarop OneDrive hebt
geïnstalleerd). Microsoft tim-
mert ook op andere plekken
aan de beveiligingsweg. Zo
kunt u in de nieuwste versie
van Windows 10 instellen
dat programma’s Windows
Defender niet zomaar mogen
uitschakelen. Veel malware
probeert dat, deze voorziening
moet het tegengaan. Ook
kunt u OneDrive gebruiken
om uw bestanden tegen een
aanval met ransomware te
beschermen. Ingeschakeld
zorgt deze functie ervoor dat
geselecteerde bestanden zijn
te herstellen (tot 30 dagen
terug). Overigens: hoe goed
Windows ook beveiligd is,
de zwakste schakel is niet de
software, maar de gebruiker.
Daarom deze supertip voor
2020: houd uw ogen open en
denk eerst na voor u klikt.  Experimenteren met Google
Veel lees- en doeplezier!
Dick van de Schraaf
Hoofdredacteur
dvdschraaf@reshift.nl
besproken
29 Tips & Trucs
Handige slimmigheden
38 Voor Nop
De leukste gratis software
43 Gespot in Area 120
44 Wat app ik eraan?
Aan de slag met nieuwe apps
54 Vers Getest
Nieuw spul, voor u bekeken
60 FAQman + FAQtips
Problemen opgelost
66 Uitsmijter
Zelf de luchtkwaliteit meten
67 Abonneeservice/colofon
Plus: volgend nummer

computeridee.nl 2 | 2020 3
 Tekst Mark Gamble

Mailbus
Zegt u he t maar!

Pas op met Picasion voor het besturingssysteem en de standaardlocatie is voor Themes\<naamvanhetthema>.

Op Computer Idee linken jullie
door naar Picasion, een online
programma om van foto’s ani-
maties te maken. Echter, op de
genoemde site kun je ook foto’s
zien van mensen die eerder iets
naar Picasion hebben geüpload.
Daar wordt helaas ook wat
minder geschikt materiaal op
geplaatst, zoals seksueel getinte
afbeeldingen. Haal de link naar
Picasion alstublieft weg zolang
een partitie voor alle data, of een
ssd voor het besturingssysteem
en een tweede aparte schijf voor
de opslag van data. Ik heb op
mijn computer alle sjablonen in
een map op mijn D-schijf staan
en dit ook als zodanig ingesteld
in mijn Office-programma’s.
Daarnaast kun je in Word, Excel
en PowerPoint ook aangegeven
dat de map D:\Documenten
het opslaan van bestanden.
Bij het openen van een nieuw
document, gebaseerd op een
sjabloon, zijn de door de gebrui-
ker aangemaakte sjablonen
dan ook te vinden onder het
tabblad Privé. Wat een door
een gebruiker gemaakt thema
betreft, wordt dit opgeslagen in
D:\Documenten\Aangepaste
Office-sjablonen\Document
Naar mijn mening is deze metho-
de van opslaan van sjablonen
handiger bij van het maken
van een back-up. Nu worden
telkens, als er een back-up wordt
gemaakt van de DATA-partitie
of DATA-schijf, deze sjablonen
en thema(‘s) meegenomen in
deze back-up. Een groot voordeel
hiervan is, dat mocht ik Windows
10 opnieuw willen installeren, ik

(Be)scheuren
dit niet is opgelost.
Peter

De link die we hebben geplaatst

bij de Voor Nop-downloads
op onze site, dateert alweer
uit 2016. De Picasion-site site
lijkt inmiddels behoorlijk te
zijn vervuild met reclames en
ongepaste inhoud. We hebben
daarom besloten om deze Voor
Nop-link van onze website te
halen en tegen de tijd dat deze
brief is gepubliceerd, is hij van
onze site verdwenen.

Office-sjablonen
Naar aanleiding van het artikel
in Computer Idee 20 op pagina
24 omtrent sjablonen en thema’s
in het Officepakket heb ik nog
wat opmerkingen. In het artikel
is sprake van dat de sjablonen
worden opgeslagen in de map
C:\users\<uwaccountnaam>\
Documents\Aangepaste
Officesjablonen\.
Naar mijn mening toch een
ietwat ‘onhandige’ plek (mede Onze vaste
doordat jullie in artikelen toch tekenaar Erwin
wel aangeven om zoveel mogelijk Suvaal stuit
het besturingssysteem te schei- regelmatig op
den van de data). Ik mag toch berichtjes die het
aannemen dat tegenwoordig het verdienen om in
grootste gedeelte van de com- een cartoon op
putergebruikers in hun laptop/ de hak te worden
computer ofwel één harde schijf genomen.
heeft, opgedeeld in een partitie

4 2 | 2020
 Mailbus

Prijswinnaars
In Computer Idee 22 moch-
ten we van BakkerElkhui-
zen tweemaal een draad-
loze Eveoluent D-muis ter
waarde van € 139,- wegge-
ven. De winnaars zijn Peter
Cox en Janny Frome.
Gefeliciteerd met de prijs!

Via de opties van Office kunnen de standaardlocaties voor het opslaan van documenten worden aangepast.

niet de kans loop dat ik vergeet
eerst mijn sjablonen/thema’s
veilig te stellen. Ik hoop dat ik
nog een waardevolle toevoeging
op genoemd artikel heb geleverd
en dat ik de diverse Office-gebrui-
kers een goede tip heb gegeven.
Trudy Saris
Bedankt voor uw tips. Uiteraard
is het slimmer om documenten
op de slaan op een andere
partitie dan die van het bestu-
ringssysteem. Of iedereen
ook zo’n aparte partitie heeft,
kunnen we niet zeggen, maar
op de redactie staan al onze
documenten gelukkig veilig
op een netwerklocatie die
regelmatig geback-upt wordt.
De standaardlocatie in Word kan
bijvoorbeeld eenvoudig worden
aangepast via het menu Opties,
Geavanceerd en dan de knop
Bestandslocaties bij Algemeen.
Schrikkeljaar?
Ik lees in Computer Idee 21 het
wel. Daarna in Excel in cel A1 de
datum 28-2-1900 ingevoerd. De
cel daaronder de formule =A1+1
Met als resultaat 29-2-1900. Is dit
nu een bug?
Henk Assenberg (via Facebook)
Het klopt dat het een bug
is, maar wel eentje met een
geschiedenis. Hiervoor moeten
we terug naar de beginjaren
van Excel. Microsoft had Excel
bedacht om het toen populaire
Lotus 1-2-3 van de troon te
storen. De Lotus-spreadsheets
moesten verder ook zonder
verschillen in Excel geopend
kunnen worden. U raadt het al:
de 1900-burg zat ook al in Lotus
1-2-3 en is dus eigenlijk ook zo
overgenomen door Excel.
Windows 10-update
Drie weken geleden heb ik
Windows 10 geïnstalleerd. Toen
kwam de oktober-update uit en
sinds die tijd werkt mijn start-
menu niet meer en alle Windows
10-apps krijg ik niet meer aan de
praat. Systeemherstel had geen
succes. Drie weken forums en
zelfs Microsoft geraadpleegd,
geen oplossing. Het probleem is
al een jaar of vier bekend. Ik heb
weer heimwee naar Windows 7.
Jan Veenstra
Tja, we kunnen ons voorstellen
dat uw kennismaking met
Windows 10 niet heel erg
prettig was. Problemen met het
startmenu komen inderdaad
weleens voor: een druk op de
Windows-toets of een klik op
het Windows-vlaggetje levert
niks op, waardoor de apps ook
niet geopend kunnen worden.
Op diverse fora worden verschil-
lende oplossingen aangeboden,
maar het opnieuw installeren
van Windows 10 lijkt de meest
voor de hand liggende te zijn.
Maar dat is misschien wel een
erg rigoureuze oplossing. Micro-
soft heeft in november ook weer
een grote update uitgebracht,
waarbij opnieuw een aantal
onderdelen zijn toegevoegd
en belangrijker: problemen zijn
De nieuwe November-
update van Windows
10 lost weer een aantal
problemen op.

artikel over datums in Excel in
de FAQtips, op pagina 62. In dat
artikel wordt melding gemaakt
dat 1900 een schrikkeljaar is.
Dus Wikipedia geraadpleegd, het
is een schrikkeljaar wanneer het
jaar deelbaar is door 4 maar niet
door 400. Dus het jaar 1900 (niet
deelbaar door 400) is dus geen
schrikkeljaar. 2000 dus weer
Schri jf ons!
opgelost. Wellicht helpt het als u
die laatste update van Windows
10 downloadt. Overigens is
deze update een stuk kleiner
Wilt u reageren op een artikel uit Computer Idee? dan de voorgaande, dus heel
Dan kunt u dit mailen naar: mailbus@computeridee.nl lang hoeft het installeren niet te
Vergeet bij reacties op artikelen niet de editie te vermelden. duren. Op de redactie hebben
we deze update uiteraard ook
Hebt u een leuk computeridee? geïnstalleerd en dat ging zonder
Mail dan naar: idee@computeridee.nl problemen.

computeridee.nl 2 | 2020 5
 Tekst Randolf Bouwma

Nieuws
N ie u w e p ro d u c te n ,
gadge ts en apps

TOP 5 Thuiswedstrijd
Ca deautips Menigeen weet het zeker: de Chinese
overheid zet Huawei-apparatuur in
voor spionage-praktijken. Vraag maar
Onze collega’s van Kieskeurig.nl weten precies aan Trump! Hoewel hier nog altijd
welke producten het meest gewild zijn, ook op geen hard bewijs voor is gevonden,
tech-gebied. Deze keer: vijf van de populairste klinkt een slimme speaker van Huawei
gadgets om cadeau te geven! velen op dit moment niet bepaald
als muziek in de oren. De Huawei
Sound X is een 360graden-speaker
Google Chromecast met stembediening. De spraakassis-
Resolutie: full hd tente van dienst heet Xiaoyi. Voor de
Output: hdmi € 33,– productie werkte Huawei samen met
Gewicht: 40 gram de Franse audiospecialist Devialet.
Critici kunnen voorlopig rustig blijven
slapen; de Sound X blijft in China en
JBL t450 BT € 49,99 komt niet in andere landen uit.
Batterijduur: 11 uur Circa € 260,–
Ruisonderdrukking: nee www.tiny.cc/hsx
Gewicht: 311 gram

Gloeiende, heeft uitsluitend een

Belkin Pocket Power 10k
Capaciteit: 10.000 mAh
Aansluitingen: usb-a (2x), micro-usb
Gewicht: 222 gram
Trust Flex Design Tablet
Draadloze pen: ja
Werkgebied: 140 x 100 mm
Verbinding: met draad
Sony SRS-XB12
Batterijduur: 16 uur
Bereik bluetooth: 10 meter
Gewicht: 243 gram
Meer informatie?
www.kieskeurig.nl
warme kleurtempera-
€ 33,99 gloeiende! tuur, maar de felheid is
wel bij te stellen na het
Hedendaagse techniek koppelen met een los
en ouderwetse knusheid verkrijgbare dimmer. Het
gaan prima samen, pitje is te integreren in
vindt IKEA. De Zweedse een bestaand Tradfri-net-
woongigant verkoopt werk, zodat bijvoorbeeld
€ 40,– sinds kort de E27-led- het automatisch in- en
lamp (250 lumen) in zijn uitschakelen ervan op de
slimme Tradfri-serie, andere verlichting in uw
met aan de binnenkant woning is af te stemmen.
een traditioneel ogende € 12,95
gloeidraad. De lamp www.tiny.cc/e27lamp
€ 45,99
Even geduld Koopjesjagers
Webshoppen gaat niet altijd goed. 79 procent van de Nederlanders
De helft van de Nederlanders heeft in 2019 wel iets online
ondervindt weleens problemen, besteld. Dat blijkt uit recent
vaak vanwege pakketjes die te laat onderzoek van het Centraal
komen of beschadigde producten. Bureau voor de Statistiek.

6 2 | 2020

Bliksem in
broekzak
De Power Bank Apollo van het merk
Xtorm is een leuke gadget voor
elke iPhone-bezitter die geregeld
met een leeg toestel zit. Met een
capaciteit van 15.000 mAh kan deze
powerbank een gemiddelde iPhone
tot zes keer volledig opladen. En
dat met een rap laadvermogen van
18 watt, het snelste wat huidige
Apple-toestellen aankunnen. Deze
nieuwe editie wordt geleverd met
een lightning-kabel die aan de
zijkant van de powerbank op te
bergen is. Een eerdere variant werd
slechts verpakt met een usb-c-kabel,
die eigenlijk geschikter is voor
Android-telefoons.
€ 95,– www.tiny.cc/pbapollo
Hebben? Hebben!
Van Xtorm mogen we een Power
Bank Apollo (lightning-uitgave)
weggeven. Kans maken op een
van de twee? Laat dan vóór 6
januari uw gegevens achter op
www.computeridee.nl/winnen.
Uit de losse pols
Creditcard-verstrekker Mastercard
onderzocht betalingen met weara-
bles, en Nederland blijkt hierin kop-
loper. 33 procent van de transacties
wereldwijd is afkomstig uit ons land.
computeridee.nl
Nieuws
Op beperkte schaal
Net op het moment dat u voor kantoorartikelen. Zodra zo zijn ook pennen en rollen
iets wilt printen, herinnert deze gadget opmerkt dat het plakband een optie. Het
u zich dat het papier op is. gewicht te veel daalt, wordt apparaat is voorlopig alleen
Overkomt iedereen weleens. automatisch een nieuwe beschikbaar voor zakelijke
Daarom bedacht Amazon voorraad besteld. In de bij- Amazon-klanten in Amerika.
de Dash Smart Shelf, in feite behorende app is te bepalen Prijs n.n.b.
een soort slimme weegschaal om welke producten het gaat; www.tiny.cc/dashshelf
Eerste indruk
Mechanische toetsen senbord dat over de
op laptops komen bui- bestaande toetsen heen
ten het gamingcircuit te schuiven is. Zodra de
maar weinig voor. Ze notebook dichtgeklapt
nemen meer ruimte wordt, is het keyboard
in en daarop zijn note- weer te verwijderen.
books doorgaans niet Momenteel zit het pro-
gebouwd. De makers duct nog in de crowd-
van de NuType F1 funding-fase, maar op
denken een oplossing Kickstarter blijkt er al
te hebben gevonden veel vraag naar. In mum
voor laptop-eigenaren van tijd had de maker
die echt niet zonder de financiering rond.
kunnen. Het betreft
een mechanisch toet-
$ 159,–
www.tiny.cc/nutype
Drie maal drie
Met de Alcatel 3X brengt Alcatel
een telefoon met drie camera’s
aan de achterzijde naar het
budgetsegment. Daarmee maakt
u naast standaard foto’s ook
groothoekbeelden en kiekjes met
scherptediepte-effect. Enigszins
onhandig is dat dit toestel dezelfde
naam draagt als zijn voorganger
uit 2018, terwijl er wel degelijk
verschillen zijn. Het randloze
beeldscherm valt groter uit (6,52
inch), er is meer werkgeheugen (4
of 6 GB) en opslagruimte (64 GB
of 128 GB), en de accucapaciteit
is verhoogd van 3.000 mAh naar
4.000 mAh. En dat is fijn!
Vanaf € 159,99
www.tiny.cc/alca3x
Meer vis in de zee Effe appen
Betaalvereniging Nederland 96 procent van de Nederlandse
waarschuwt dat phishing steeds jongeren (14-15 jaar) gebruikt
vaker via WhatsApp en andere WhatsApp. Daarna zijn Instagram
chat-platformen voorkomt. Via en YouTube de populairste
de mail lijkt het minder in trek. sociale media, aldus de UvA.
2 | 2020 7
 Top of flop(py) Op hete kolen
Van alle handtekeningen van beroemdheden is Need for Speed is al sinds
die van wijlen Steve Jobs misschien wel het de jaren 90 een gevestigde
meest waard. Dat komt doordat de grote man ach- naam in het genre der race-
ter Apple zelden spullen signeerde. Het verklaart games. Er kwamen al meer
ook waarom deze floppy met daarop Macintosh dan twintig delen van uit, met
System Tools Version 6.0 én een krabbel van Jobs Need for Speed: Heat nu als
op een recente veiling voor ruim 10.000 dollar jongste telg. Overdag racet
onder de hamer ging. Vrij uniek krabbeltje dus! u netjes volgens de regels.
Maar zodra de nacht valt,
doet u mee aan illegale straat-
races terwijl politiewagens

Beeldbuizen Goeie klik u met gillende sirenes op de

Leuk, al die apparatuur met
gekleurde ledverlichting,
maar wat als uw huidige
bezetting nog helemaal niet
aan vervanging toe is? De
iCUE LS100 Smart Lighting
Strips van Corsair zijn dan
een optie. Die zijn bijvoor-
beeld aan de achterzijde
van elke willekeurige moni-
tor te bevestigen. Ze worden
verkocht in sets van vier.
Twee van 450 mm (horizon-
taal) en twee van 250 mm
(verticaal). De connectors
gaan naar een kastje dat
vervolgens via usb op de
pc wordt aangesloten. Met
de Corsair-software zijn de
kleuren daarna naar wens
aan te passen.
Circa € 86,90
www.tiny.cc/smartlight
hielen zitten. De levensechte
Elago is een merk graphics laten uw grafische
dat graag inspeelt op kaart daarbij flink zweten.
nostalgie, en dat zien we opnieuw met Spelen kan zowel solo als met
de AW6 Airpods Case. Deze houder en andere racers online.
tevens oplader voor de draadloze oortjes € 39,99
van Apple heeft een klassiek ‘klikwiel’ op www.tiny.cc/nfsheat
de voorkant, bekend van Apples iPods. De
knoppen doen verder niets; ze zijn puur
voor de sier. Aan de zijkant is een karabijn-
haak geplaatst, zodat de case ergens
aan te bevestigen is. Op het moment
van schrijven is de houder alleen nog in
de Amerikaanse webshop van Elago te
bestellen, in wit of zwart.
$ 11,99 www.tiny.cc/elagoair

Valt altijd mee

De Galaxy Tab Active Pro van Samsung is een stevige
tablet voor gebruik in de industriële sector. De behuizing
voldoet aan de hoogste standaarden wat betreft water-
dichtheid, stofbestendigheid en bescherming tegen
valschade. Extra voordeel is dat er aan de zijkant een
handige opbergplek is voor de meegeleverde S Pen, de
veelzijdige stylus van Samsung. In tegenstelling tot de
meeste tablets is er bij de Tab Active Pro sprake van een
verwisselbare accu, voor de momenten dat er onverhoopt
geen stopcontact in de buurt is.
Vanaf € 679,–
www.tiny.cc/gtap
BRON: COMPUTERIDEE.NL (POLL)

Stream-record
572 uur streamen terwijl je games
speelt voor een online publiek.
De Amerikaan Andrew Bodine lukte
dat en heeft daarmee een wereld-
record te pakken. >>

8 2 | 2020
 Nieuws

Gouden platen W eb & App

Caviar is een Russisch bedrijf dat
zich specialiseert in peperdure
luxe varianten op reeds bestaande
gadgets. Deze keer zijn de AirPods
D at elk apparaat tegenwoordig
maar met internet verbonden
is kan handig zijn, maar brengt ook
Pro van Apple aan de beurt. Op de risico’s met zich mee. De beveiliging
opzetstukjes na is dit setje helemaal van internet-of-things-apparatuur is
opgetrokken uit 18-karaats goud. deels de verantwoordelijkheid van
Hetzelfde geldt voor het doosje waar- de fabrikant, maar gebruikers zelf spelen ook een rol.
in ze op te bergen zijn. Maar al heeft De overheidscampagne ‘Doe je updates’ wil daarbij
u het onderstaande megabedrag er helpen. Er hoort een website bij vol tips voor het
voor over … dan grijpt u alsnog mis. up-to-date houden van uw gadgets, onderverdeeld
Het enige exemplaar dat bestaat is in categorieën als smart home, wearables en zelfs
namelijk al verkocht. Voor de koper slim speelgoed. Er zitten wat open deuren tussen,
hopen we dat ze goed blijven zitten ... maar ook zeker bruikbare informatie!
$ 67.410,– www.tiny.cc/goldpods www.veiliginternetten.nl/doejeupdates

Buitenaards bereik
Langzaam maar zeker komen de eerste
N L-Alerts komen op de gebruikelijke
manier nog niet zomaar op elk toestel
binnen. Daarom is er nu ook een app
apparaten met wifi 6 (802.11ax) op de beschikbaar met de naam NL-Alarm, die
markt, de nieuwe standaard voor draadloze werkt ongeacht de instellingen van uw tele-
netwerken. Eén daarvan is de AmpliFi foon. Als er een veiligheidswaarschuwing
Alien-router van Ubiquiti. Voordelen zijn geldt, krijgt u die op deze manier alsnog bin-
onder meer een betere dekking, hogere nen. Met als voordeel dat u tot drie locaties
maximale snelheid en betere verdeling van kunt benoemen, zodat u ook op de hoogte
datastromen met verbonden gadgets. Die bent als er bijvoorbeeld iets gaande is in een regio
moeten wifi 6 alleen wel kunnen ontvangen waar familie en vrienden zich bevinden.
om daarvan te kunnen profiteren. Leuke www.nlalarm.app
aan deze specifieke router is dat er een
touchscreen op zit; die toont onder meer
de tijd en info over de huidige status van
het netwerk. De onderzijde wordt met led
verlicht.
H et succes van Pokémon Go zette
Microsoft ertoe iets soortgelijks te
proberen met de game Minecraft. Mine-
$ 379,– www.tiny.cc/amplien craft: Earth is zodoende een augmented
reality-game waarbij spelers de echte
wereld in trekken. Daar verzamelen zij
Ingepakt en opgeladen bouwmaterialen om hun eigen bouwsels
door hun smartphone-camera tot leven te
Voor wie geregeld de hoesje werkt draadloos zien komen. Wie bij elkaar in de buurt is,
dag niet doorkomt en de iPhone hoeft er kan samen aan dezelfde objecten werken. Het spel is
op een volle iPhone, niet eerst te worden gratis te spelen, maar er zijn verschillende soorten
verkoopt Apple al uitgehaald. Nieuw deze optionele aankopen.
een poosje speciale keer is de aanwezig- Gratis
hoesjes die het toestel heid van een specifieke Android
extra energie geven. sluiterknop. Daarmee
Die zogeheten Smart zijn foto’s te maken en
Battery Cases zijn nu
ook beschikbaar voor
de iPhone 11-serie. De
video’s op te nemen,
óók als de iPhone nog
vergrendeld is.
E en verlopen cadeaukaart,
dat overkomt iedereen
weleens. U hebt er niet direct
accuduur wordt erdoor € 149,– een bestemming voor en ver-
met 50 procent ver- www.tiny.cc/ geet vervolgens het bestaan
lengd. Opladen van het smartcase11 ervan. Giftomatic is een Neder-
landse dienst die producten aanraadt op basis van
de cadeaukaarten die u zelf invoert. Een persoonlijk
Slaaptekort Bed-weters aanbod dus. Wekelijks krijgt u nieuwe suggesties
Elke dag kwam dat neer op 19 Uit onderzoek van de UvA binnen. Op het moment van schrijven worden er
uur onafgebroken gamen, en dat komt naar voren dat de helft krap 240 cadeaukaarten ondersteund. Van bekende
een hele maand lang! De overige van de jongeren (14-15 jaar) webwinkels tot restaurants, bouwmarkten, dagjes
vijf uur spendeerde Bodine nog na 22.00 uur ’s avonds uit en noem zo maar op. Handig!
uiteraard aan slapen. op zijn of haar telefoon zit. www.giftomatic.nl

computeridee.nl 2 | 2020 9
 p n a a r L in u x M in t
Gratis o versta
Windows 7 in
Het zal u als trouwe lezer niet zijn ont-
gaan: Microsoft staakt op 14 januari
2020 de ondersteuning voor Windows
7. Uiteraard is upgraden naar Windows
10 een optie. Alleen kost dat geld en op
niet iedere computer kan het nieuwste
besturingssysteem draaien. U kunt
als alternatief gratis overstappen naar
het lichtgewicht Linux Mint. En dat is
makkelijker dan u wellicht denkt!
Tekst Maikel Dijkhuizen
N
a 14 januari 2020 blijven computers met
Windows 7 natuurlijk gewoon werken.
Alleen geeft Microsoft helaas geen updates
meer vrij. Daardoor levert het gebruik na
genoemde datum meer gevaar op. Het Amerikaanse
softwarebedrijf ontwikkelt bijvoorbeeld voor gaten in
de beveiliging geen oplossingen meer. Hackers zien
ongetwijfeld hun kans schoon en zullen vermoedelijk
profiteren van slecht beveiligde computers. Laat het
niet zover komen. Microsoft adviseert de meeste
gebruikers om een nieuw Windows 10-apparaat aan te
schaffen. Wilt u uw dierbare computerapparatuur liever
niet afdanken? Houd uw centen dan in uw portemon-
nee en ga aan de slag met het veelbelovende gratis
besturingssysteem Linux Mint.
Gebruiksvriendelijk
De naam Linux jaagt bij menigeen
nog altijd de stuipen op het lijf. Veel
mensen vrezen voor ingewikkeld Zoek in Windows
gedoe met ellenlange commando’s. Verkenner waarde-
Gelukkig bestaan er tegenwoordig volle bestanden op
uiterst gebruiksvriendelijke Linux- en kopieer de gege-
distributies met een grafische vens.
interface. Zo weten zelfs verstokte
Windows-gebruikers vaak hun weg
in Linux Mint moeiteloos te vinden.
Linux Mint lijkt zelfs een beetje op
Windows 7. De menuknop linksonder
geeft u bijvoorbeeld toegang tot een
browser, tekstverwerker en fotobe-
werker. Net als bij Windows voegt u
eenvoudig extra programma’s aan het
besturingssysteem toe, zoals Skype
en Spotify. Bent u (net als wij) enthou-
siast? Wacht dan niet langer en waag
de (over)stap naar het onbekende!
10 2 | 2020
Voorkom onnodig
lange wachttijden
en haal het iso-be-
stand bij een Neder-
landse download-
server op.
Gegevens back-uppen
Wanneer u de stappen in dit artikel
uitvoert, verwijdert u Windows 7,
inclusief alle data van het systeem.
Daarom is het belangrijk dat u eerst
uw persoonlijke bestanden veiligstelt,
zoals documenten, foto’s, video’s en
muziek. Open voor het vinden van
belangrijke bestanden Windows
Verkenner en werp in ieder geval een
blik binnen de bibliotheken Afbeeldin-
gen, Documenten, Muziek en Video’s
(afbeelding 1).
Kopieer deze gegevens naar een
usb-stick of externe harde schijf. U
1 kunt raadplegen.
2 Check in het
Configuratiescherm
van Windows 7 of
uw processor een
32bit- of 64bit-
architectuur heeft.
3
kunt bestanden natuurlijk altijd bij
een clouddienst onderbrengen, bij-
voorbeeld Google Drive (www.drive.
google.com) of Microsoft OneDrive
(www.onedrive.live.com). De gratis
online opslagruimte van deze aan-
bieders is echter wel beperkt. Voor
video’s en een omvangrijke fotocol-
lectie zijn clouddiensten dan ook
minder geschikt. Wilt u een enorme
berg data bewaren, dan is een Net-
worked Attached Storage wellicht een
interessante optie. Zo’n netwerkstati-
on bevat meestal meerdere schijven,
waarbij u de inhoud vanaf al uw
computers, tablets en smartphones
Bescheiden hardware-eisen
Er bestaan verschillende versies van
Linux Mint, namelijk Xfce, Mate en
Cinnamon. Laatstgenoemde versie
is het compleetst en oogt erg fraai.
De systeemeisen vallen erg mee. Een
redelijke processor in combinatie
met 1 GB-ram zijn al voldoende om dit
besturingssysteem aan de praat te
krijgen. Overigens raden de ontwikke-

de afvalbak
laars 2 GB-werkgeheugen aan, zodat
u geen last hebt van vertragingen.
Verder hebt u 15 GB vrije schijfruimte
nodig, al zal dat op de meeste pc’s en
laptops geen enkel probleem zijn. Tot
slot gebruikt u bij voorkeur een moni-
tor met een resolutie van minimaal
1024×768 pixels.
Linux Mint downloaden
Linux Mint is beschikbaar als 32bit- en
64bit-variant. Het ligt maar net aan
het processortype van de computer
welke versie u nodig hebt. Voor de
installatie op een wat ouder systeem
ligt een 32bit-versie meestal voor de
hand, maar daar kunt u beter niet
blindelings van uitgaan.
Open het hulpprogramma Configu-
ratiescherm en ga achtereenvolgens
naar Systeem en beveiliging en
Systeem. Achter Type systeem
ziet u snel genoeg welke versie u
momenteel gebruikt (afbeelding 2).
Surf vervolgens naar www.linuxmint.
com/download.php en klik achter
Cinnamon op 32-bit of 64-bit. Ver-
volgens verschijnt er een lijst met
links waar u het installatiebestand
van Linux Mint kunt ophalen. Voor
een snelle bestandsoverdracht kiest
u bij voorkeur voor een Nederlandse
downloadserver, bijvoorbeeld die
van NLUUG of Triple IT (afbeelding
3). Scrol hiervoor een stukje omlaag
tot halverwege de pagina. U bewaart
het iso-bestand van een kleine 2 GB
ergens op de harde schijf.
Opstartbare usb-stick
Een nieuw besturingssysteem kunt
u op grofweg twee manieren instal-
leren: vanaf een opstartbare dvd of
usb-stick. Niet alle laptops en pc’s
hebben een optisch station inge-
bouwd. Een usb-poort is wél op ieder
systeem beschikbaar, mits het geen
systeem uit de ‘prehistorie’ betreft.
We leggen u uit hoe u de installatie
van Linux Mint vanaf een opstartbare
usb-stick in gang zet.
U hebt hiervoor een usb-stick
van minimaal 4 GB nodig. Bedenk
goed dat u alle bestaande data op
dit opslagmedium kwijtraakt. Het
creëren van een opstartbare usb-
computeridee.nl
stick vereist speciale software. Surf
naar www.balena.io/etcher en klik
op de groene knop Download for
Windows om Etcher te downloaden.
Het programma is overigens ook voor
macOS en Linux beschikbaar, dus u
kunt ook vanaf andere systemen de
opstartbare usb-stick maken.
U voert onder Windows het exe-
bestand uit om de installatie in orde
Duik in het sys-
teemmenu van de
computer en wijs de
usb-stick als eerste
opstartstation aan.
Bestudeer in de
live-omgeving alvast
de overeenkomsten
met Windows 7 en
open via het picto-
gram linksonder het
(start)menu.
Linux
4 te maken. Open het programma en
selecteer via Select image het zojuist
gedownloade iso-bestand. Wees
er zeker van dat in het midden de
beoogde usb-stick staat gemarkeerd.
Is dat niet het geval, wijs dan via
Change het correcte opslagmedium
aan. Bevestig als laatste met Flash!
om de opstartbare usb-stick te maken
(afbeelding 4). Deze taak duurt zo’n
tien minuten. Na afloop verschijnt de
melding Flash Complete! in beeld.
Zodra u het iso-
bestand en de Opstartmenu aanpassen
usb-stick hebt De bedoeling is dat u de installa-
geselecteerd, tiestick direct met de pc of laptop
creëert u met Etcher opstart. U dient hiervoor in het
een opstartbare systeemmenu van de computer de
usb-stick. usb-stick als eerste opstartstation te
selecteren. Dit systeemmenu heet in
computerjargon het bios of de uefi. U
bereikt het systeemmenu door na het
inschakelen van de machine op een
specifieke sneltoets van het toetsen-
5 bord te drukken.
Welke sneltoets dat precies is,
verschilt per systeem. Wanneer u F2,
F10 en/of Delete uitprobeert, zit u
meestal wel goed. Verschijnt het bios
of de uefi niet op de monitor? Pak dan
even de handleiding van de computer
erbij. Soms staat na het aanzetten
van de machine in beeld met welke
sneltoets u het systeemmenu kunt
oproepen. Zodra het is gelukt, zoekt
u de opstartinstellingen op. Kijk met
name of u ergens een kopje Bootme-
nu ziet staan en selecteer vervolgens
de usb-stick als eerste opstartstation
6
2 | 2020 11
Linux
Controleer of de
gewenste toetsen-
bordindeling is
geselecteerd.
(afbeelding 5). Na de aanpassing
voert u een herstart uit. Na enkele
ogenblikken verschijnt het Linux
Mint-logo in beeld.
Linux Mint testen
Voordat u Linux Mint installeert en
Windows 7 dus definitief van de hand
doet, kijkt u eerst vrijblijvend rond
in dit leuke besturingssysteem. Er
verschijnt eerst een live-omgeving in
beeld. Deze tijdelijke interface wordt
rechtstreeks vanaf de usb-stick uitge-
voerd. Zie het als een voorproefje.
U merkt waarschijnlijk na enige
tijd dat de navigatiestructuur in
grote lijnen met die van Windows 7
overeenkomt. Klik linksonder maar
eens op het Linux Mint-logo en
ontdek welke standaardprogramma’s
er allemaal beschikbaar zijn (afbeel-
ding 6). Bij gebruik van een laptop
bekijkt u rechtsonder de resterende
accucapaciteit, terwijl u via het luid-
sprekerpictogram het volume regelt.
U kunt alvast een netwerkkabel in de
computer prikken.
Bij verbinding met de wifi klikt
u rechtsonder op het pictogram
met de twee pijltjes. Kies de juiste
netwerknaam en voer het bijbeho-
rende wachtwoord in. Bevestig met
Connect. Overigens is de live-om-
geving weliswaar Engelstalig, maar
na afloop van de definitieve installa-
tieprocedure is Linux Mint volledig
Nederlandstalig.
12 2 | 2020
7
Definitieve installatie
Lijkt Linux Mint u wel wat? Hoog
tijd om de definitieve installatie te
starten. Klik binnen de live-omgeving
op het bureaubladpictogram Install
Linux Mint. In het eerste scherm
selecteert u Nederlands, waarna
u met Verder doorklikt naar het
volgende venster. Als het goed is
staat de juiste toetsenbordindeling
al gemarkeerd, namelijk Engels (VS)
(afbeelding 7).
In het volgende scherm vult u zo
nodig de (draadloze) netwerkinstel-
lingen in, wanneer u dat in het vorige
venster nog niet had gedaan. Vink
daarna de optie Installeer program-
matuur van derden voor videokaarten
en draadloze netwerkkaarten, Flash,
MP3 en andere mediasoorten aan.
Hiermee plukt Linux Mint waar moge-
Linux Mint heeft veel over-
eenkomsten met Windows 7
Wanneer de pc op
een veilige locatie
staat, kiest u zorge-
loos voor automa-
tisch aanmelden.
Na de installatie
heet een Neder-
landstalige versie
van Linux Mint u
welkom.
lijk geschikte stuurprogramma’s van
het web. Dat komt de werking van de
computer ten goede. Na een muisklik
op Verder beslist u op welke manier
u de installatie wilt uitvoeren. Linux
Mint geeft als het goed is aan dat er
al een besturingssysteem (Windows
7) actief is.
Het is mogelijk om een dualboot-
systeem met twee besturings-
systemen te realiseren, maar dat
raden we gezien de beperkte houd-
baarheidsdatum van Windows 7 af.
Markeer Wis schijf en installeer Linux
Mint en bevestig met Verder. Bij Schijf
kiezen bepaalt u op welke harde
schijf u Linux Mint installeert. Let bij
aanwezigheid van meerdere schijven
dus even goed op. Klik op Installeer
nu. Mogelijk komt er nog een waar-
schuwing tevoorschijn dat u met deze
handeling alle bestaande data op de
harde schijf vernietigt.
Gebruikersaccount maken
Tijdens de installatieprocedure
creëert u meteen een account. Via
Verder geeft u eerst uw huidige loca-
tie op. Klik nogmaals op Verder en vul
alle accountgegevens in. Zo typt u uw
echte naam en gebruikersnaam. Uw
computer geeft u een koosnaampje.
Uiteraard beveiligt u het account met
een sterk wachtwoord. Bedenk onder-
aan of u het systeem automatisch wilt
aanmelden of dat u liever telkens een
wachtwoord invult (afbeelding 8).
Haal nu gerust even koffie of thee,
8
want het duurt even voordat Linux
Mint alle systeembestanden heeft
weggeschreven. Na afloop kunt u
definitief met dit fraaie besturings-
systeem aan de slag. Verwijder de
opstartbare usb-stick uit de computer
en voer een herstart uit (afbeelding
9). In het volgende nummer meer
over het gebruik van Linux Mint.
Windows 10 beheer
Cursusboek + online cursus

€ 69,90

Bestel 'm op
techacademy.id.nl
 a n ti v ir u s p a k ke tt e n
De 10 beste
Uw pc veiliger
Cybercriminelen hebben vooral succes
met aanvallen op Windows-systemen.
Denk aan een virus dat de computer
onbruikbaar maakt of het besturings-
systeem gijzelt. In dat laatste geval
eisen online boeven vaak losgeld.
Goede beveiligingssoftware helpt zulke
doemscenario’s voorkomen. Boven-
dien voegen deze programma’s allerlei
handige functies toe aan uw pc, laptop,
tablet en smartphone. Met welk beveili-
gingspakket gaat u het nieuwe jaar in?
Tekst Maikel Dijkhuizen
H
oewel het gratis programma
Windows Defender bedreigingen
tegenwoordig prima buiten de deur
houdt, kiezen gebruikers van Win-
dows 10 vaak toch voor commerciële anti-
virussoftware. Niet vreemd, want Windows
had zijn eigen beveiligingspakket lange
tijd niet op orde en het programma mist
daarnaast de nodige functies. Zaken als een
wachtwoordbeheerder, spamfilter, bestands-
vernietiger, vpn-functie en veilige browser hoeft u
van Windows Defender bijvoorbeeld niet te verwachten.
Zoekt u voor het nieuwe jaar betrouwbare antivirussoft-
ware? We bespreken de uitgebreidste producten
van tien bekende antivirusbedrijven.
AVG Ultimate Internet Security is
AVG staat vooral bekend als aan- een onderdeel van
bieder van gratis antivirussoftware, het omvangrijke AVG
maar de Tsjechische fabrikant Ultimate-pakket.
ontwikkelt onder de naam Ultimate
ook een product met uitgebrei-
dere functies. Dit pakket bevat de
Windows-programma’s Internet
Security en TuneUp, terwijl gebrui-
kers van Android en macOS een app
kunnen installeren. Na de installatie
voert Internet Security een vliegens-
vlugge scan uit, waarbij de software
alleen de gevoeligste plekken van
de pc onder de loep neemt. Op uw
verzoek start het programma een
volledige systeemscan. Bij gebruik
van een laptop is het fijn dat AVG
14 2 | 2020
Meerdere platforms
Vrijwel alle ontwikkelaars van anti-
virussoftware bouwen programma’s
voor meerdere besturingssystemen.
Niet voor niets werkt een licentie
op pakweg drie, vijf of misschien
wel tien (mobiele) apparaten. Naast
Windows bieden veel softwarebe-
drijven applicaties aan voor macOS,
iOS, Android en in een enkel geval
zelfs Linux. Hebt u voor ieder
apparaat antivirussoftware nodig?
De nood valt eigenlijk wel mee. Zo
is de kans op besmetting van een
Apple-apparaat te verwaarlozen,
want alle apps staan onder
streng toezicht
van de Ame-
rikaanse
onbevoegden geen toegang geeft
tot de webcam. Niemand kan u dus
bespioneren. De stille modusfunctie
is handig als u enige tijd geen mel-
grootmacht. Ook voor Android hebt
u veiligheidshalve eigenlijk geen
virusscanner nodig. Tenminste, als
u met de smartphone of tablet geen
gekke dingen doet. Zolang u apps uit
de officiële Play Store installeert, kan
er weinig misgaan. Pas wel op als u
soms apps toevoegt via gedownloade
apk-bestanden. Die zijn namelijk gere-
geld geïnfecteerd. Overigens kunt
u zo’n apk-bestand niet per ongeluk
installeren, want het Android-appa-
raat vraagt uitdrukkelijk om uw toe-
stemming en u moet er een instelling
voor aanpassen. Tot slot hoeven ook
particuliere Linux-gebruikers geen
antivirussoftware te installeren. Digi-
tale boeven maken om technische
redenen namelijk nauwelijks kans bij
populaire uitvoeringen als Linux Mint
en Ubuntu. Wanneer u computers
en mobiele apparaten verstandig
gebruikt, hebt u in feite alleen voor
Windows degelijke beveiligingssoft-
ware nodig.
Wilt u graag tóch wat extra zeker-
heid? Het kan zeker geen kwaad
om bij macOS, iOS, Android of Linux
antivirussoftware te gebruiken.
Bijkomend voordeel is dat u op deze
apparaten via de antivirustoepassing
toegang hebt tot allerlei slimme
functies, zoals het versleutelen van
belangrijke gegevens en het synchro-
niseren van wachtwoorden.
dingen van de virusscanner wilt
ontvangen. Ook de linkscanner
verdient aandacht, want hiermee
voorkomt AVG dat gebruikers een
link naar een gevaarlijke webpagina
aanklikken. Verder ruimt TuneUp
overbodige systeembestanden op
en sluit het overbodige applicaties
die op de achtergrond actief zijn.
Tijdens de installatie vraagt AVG uw
toestemming om een browser met
extra veiligheidslaag te installeren.
Deze aangepaste versie van Chrome
blokkeert advertenties, phishing-
aanvallen en volgbestanden
(cookies) van adverteerders.
Jaarprijs: 79,99 euro voor een
onbeperkt aantal apparaten

dan ooit
Bitdefender Total Security 2020
Met een verkoopprijs van amper 40
euro (vijf apparaten) is Bitdefender
Total Security 2020 een budget-
vriendelijke optie. Behalve Linux
werkt deze bescherming onder ieder
populair (mobiel) besturingssysteem.
De nieuwste Windows-versie kent
vergeleken met eerdere jaren nau-
welijks verassingen, al zien we nu
wel een vpn-functie. Via zo’n versleu-
telde verbinding camoufleert u het
ip-adres, waardoor u anoniem kunt
internetten. De datalimiet bedraagt
hiervan 200 MB per dag. Hebt u meer
nodig, dan dient u een zogeheten
Premium VPN-account af
te nemen. Na de installatie
maken nieuwe gebruikers
eerst een Bitdefender-account
aan. De makers stellen in een
rondleiding de voornaamste
U bepaalt zelf welke functies
u in het flexibele hoofdvenster
wilt tonen, bijvoorbeeld een
snelle of juist volledige
systeemscan.
Eset Smart Security Premium 2020
Smart Security Premium is Esets
uitgebreidste antivirusoplossing voor
consumenten. Opvallend is dat u deze
antivirussoftware niet alleen onder
Windows, macOS en Android kunt
gebruiken, maar ook onder Linux.
In het overzichtelijke hoofdvenster
valt een aantal functies op. Zo kunt u
bepaalde gegevens op de computer
en externe opslagdragers versleute-
len. Bij verlies van een laptop of usb-
stick zijn uw gegevens onleesbaar
voor derden. Verder bevat het pro-
computeridee.nl
functies voor. Nuttig is het onderdeel
Ransomware-remediëring, waarbij u
aangeeft welke gegevens u extra wilt
beveiligen tegen gijzelingsaanvallen.
Net als AVG bevat ook deze anti-
virussoftware een extra beveiligde
browser. Die verbergt alle open-
staande programma’s en bevat een
virtueel toetsenbord, zodat niemand
met u kan meegluren. Zoals we van
Bitdefender gewend zijn, zit ook de
2020-versie weer boordevol gereed-
schappen, zoals bijvoorbeeld een
bestandsvernietiger, wachtwoord-
manager en bestandskluis.
Jaarprijs: 39,99 euro voor vijf apparaten
gramma een ouderlijktoezichtmodule
en wachtwoordmanager. Voor de
twee laatstgenoemde functies dient
u (logischerwijs) een Eset-account
aan te maken. U kunt daarnaast aan-
gesloten apparaten op het netwerk
controleren en een beveiligde brow-
ser gebruiken voor banktransacties.
Merkwaardig genoeg kunt u met dit
programma geen snelle scan uitvoe-
ren. Vergeleken met andere produc-
ten is Smart Security Premium gezien
de aanwezige functionaliteit wel
wat aan de dure kant. Het
pakket biedt bijvoorbeeld
geen vpn-toegang en bevat
evenmin een bestandsver-
nietiger.
Jaarprijs: 79,99 euro voor
drie apparaten
Creëer met Eset Smart
Security Premium een
versleutelde map voor uw
bestanden.
Antivirussoftware
F-Secure Total
Kent u F-Secure niet? Toch is de kans vrij groot dat u
deze antivirussoftware gebruikt. Internetproviders als
Ziggo, KPN en Telfort bieden ‘eigen’ beveiligingspro-
gramma’s aan, waarbij ze onder de motorkap een beroep
doen op software van F-Secure. De Finse ontwikkelaar
verkoopt ook onder eigen naam antivirusproducten. Met
Total biedt F-Secure voor zo’n tachtig euro zijn uitge-
breidste oplossing aan. Een stevige prijs, maar bedenk
wel dat er een vpn-dienst zonder datalimiet is inbegre-
pen. Daarnaast omvat het Total-pakket een virusscanner
voor Windows en macOS, een app voor Android en iOS
en aparte wachtwoordbeheerder. De gebruikersom-
geving van het hoofdprogramma heeft weinig om het
lijf en veel aanvullende functies hoeft u dan ook niet
te verwachten. Wel bevat de gebruikersomgeving een
duidelijke ouderlijktoezichtmodule. Opvallend genoeg
ontbreken een firewall en spamfilter.
Jaarprijs: 79,99 euro voor drie apparaten
In tegen-
stelling tot veel
andere antivirus-
software staat
het hoofdvenster
van F-Secure niet
vol met allerlei
functies.
G DATA Total Security
Zodra u bij G DATA Total Security voor een aangepaste
installatie kiest, bepaalt u zelf welke functies u wel of
niet installeert. En dat zijn er nogal wat! Het Duitse
softwarebedrijf schotelt zijn gebruikers onder meer
een bestandsvernietiger, back-upfunctie, ouderlijktoe-
zichtmodule, wachtwoordmanager en versleutelde
bestandskluis voor. In de drukke gebruikersomgeving is
het wel even zoeken naar alle functies. Overigens mag
de interface wel een opfrisbeurt gebruiken; die is name-
lijk al jarenlang min of meer hetzelfde en oogt nogal
gedateerd. We missen een functie voor het starten van
een snelle scan. Verder valt op dat het gerenommeerde
Duitse AV-Test niet de hoogste veiligheidsscore aan de
antivirussoftware van G DATA toekent. Het onafhankelij-
ke testinstituut beoordeelde in augustus 2019 de andere
besproken antivirusprogramma’s wel als volledig veilig,
al is Esets virusscanner niet door AV-Test aan de tand
gevoeld. G DATA Total Security is uitsluitend geschikt
voor Windows.
Jaarprijs: 69,95 euro voor drie apparaten
G DATA Total
Security bevat
weliswaar diverse
scanopties, maar
er is geen moge-
lijkheid om de
meest kritische
delen van de pc te
controleren.
2 | 2020 15

McAfee Total Protection
Wie een abonnement op McAfee Total Protection
neemt, ontvangt voor zo’n 45 euro een licentie voor tien
apparaten. Net als bij veel andere aanbieders geldt dit
aantrekkelijke tarief alleen voor het eerste jaar. Tijdens
de activering probeert McAfee creditcardgegevens los
te peuteren, waarna de Amerikanen het abonnement
jaarlijks automatisch verlengen. Uiteraard hoeft u daar
niet mee in te stemmen. Zoals we van McAfee gewend
zijn, neemt deze antivirussoftware via enkele duidelijke
stappen nieuwe gebruikers mee op sleeptouw. In het
hoofdvenster verschijnen diverse suggesties voor vei-
ligheidstaken die u kunt uitvoeren. Denk aan het starten
van een snelle scan en het verwijderen van volgbestan-
den van adverteerders (tracking cookies). Het start-
venster bevat zo op het eerste gezicht weinig gereed-
schappen, maar gelukkig hebben de overige menu’s van
Total Protection wel degelijk allerlei handige functies in
huis. Zo komen we onder meer een bestandsvernietiger,
spamfilter en een functie voor het versleutelen van
belangrijke bestanden tegen. De twee laatstgenoemde
functies zijn via de instellingen te activeren. Optioneel
kunt u een ouderlijktoezichtmodule en wachtwoordma-
nager downloaden. Tegen een meerprijs schaft u deze
antivirussoftware inclusief vpn-toegang aan.
Jaarprijs: 44,95 euro voor tien apparaten
Vergeleken
met andere
antivirusproduc-
ten oogt het
startvenster van
McAfee Total
Protection een
beetje kaal.
Kaspersky Total Security
Total Security is een allesom-
vattend antiviruspakket van
Kaspersky. Het hoofdvenster
oogt eenvoudig, toch zitten er
nogal wat functies in dit programma
opgesloten. Naast de gebruikelijke
scanmodules ontdekken we een
back-upfunctie voor belangrijke
bestanden en een beveiligde browser
om betalingen te doen. Wie dieper in
het menu graaft, kan onder meer de
netwerkactiviteit van de computer
controleren, belangrijke bestanden
versleutelen en een vpn-verbinding
opzetten. De dagelijkse datalimiet
voor laatstgenoemde optie bedraagt
Norton 360 Premium
Symantec heeft zijn voormalige
Norton Security-lijn opgeheven en
biedt nu onder de naam Norton 360
verschillende abonnementen aan.
Het uitgebreidste pakket heet Norton
360 Premium en kost het eerste jaar
amper zes tientjes. De licentie is bruik-
baar op tien apparaten en gebruikers
hebben toegang tot een vracht aan
functies. Opvallend is dat Symantec
als één van de weinige aanbieders
vasthoudt aan cloudback-up. U kunt
75 GB data op een online server
Kaspersky Total Security bevat een
eenvoudig te gebruiken vpn-functie.
200 MB. De vpn-functie werkt in de
praktijk erg simpel, al kunt u niet
bepalen uit welk land u een ip-adres
wilt gebruiken. Als u dat wel wilt,
moet u extra betalen. Het hoofd-
venster bevat verder verwijzingen
naar een ouderlijktoezichtmodule en
wachtwoordmanager. Deze onderde-
len kunt u apart downloaden.
Jaarprijs: 55,99 euro voor drie apparaten
bewaren. Dat is heel wat meer dan
de 25 GB die het Amerikaanse bedrijf
voorheen aanbood. Nieuw is ook de
geïntegreerde vpn-functie zonder
datalimiet, die u met één muisklik
vanuit het hoofdvenster inschakelt.
Duik desgewenst in de instellingen om
een ip-adres uit een bepaald land te
gebruiken. Verder biedt de software
toegang tot een wachtwoordmanager,
ouderlijktoezichtmodule en back-up-
functie. Als laatste valt de volledig
nieuwe gebruikersinterface op. Die
oogt nu een stuk hipper, al biedt het
programma ook nog een mogelijkheid
om naar de vorige gebruikersomge-
ving te switchen.
Jaarprijs: 59,99 euro voor tien apparaten
Nortons programma onderging als één
van de weinige virusscanners een
behoorlijke metamorfose.

AVG Ultimate Bitdefender Total ESET Smart Security F-Secure Total G DATA Total
Security 2020 Premium 2020 Security
Website www.avg.com www.bitdefender.nl www.eset.com www.f-secure.com www.gdata.nl
Nederlandstalig
Snelle scan
Firewall
Spamfilter
Webbeveiliging (phishing)
Beveiligde browser
Wachtwoordbeheerder
Bestanden vernietigen
Bestanden opruimen
Webcambeveiliging
Bescherming externe
opslagdragers
Vpn-functie
Back-ups maken
Cloudopslag
OS Windows 7/8/10, Windows 7/8/10, Windows 7/8/10, macOS Windows 7/8/10, Windows 7/8/10
macOS 10.10+, macOS 10.10+, iOS 10.9+, Android 4.0+, macOS 10.12+, iOS
Android 5.0+ 11.2+, Android 4.1+ Linux 11+, Android 5.0+
* Hiervoor geldt een meerprijs

16 2 | 2020

Panda Dome Premium
Panda’s uitgebreidste pakket is nogal
stevig aan de prijs. Vanzelfsprekend
staan daar de nodige functies tegen-
over. Gunstig is dat u verbinding met
vpn-servers uit ruim twintig landen
kunt maken, zodat u eenvoudig via
een buitenlands ip-adres kunt surfen.
Dome Premium hanteert hiervoor
geen datalimiet. Zoals bij wel meer
antivirusproducten verzorgt Hotspot
Shield de vpn-server. De functie
Oudercontrole is erg uitgebreid,
waarbij u online activiteiten en de
locatie van gezinsleden kunt moni-
toren. Verder bevat de software een
wachtwoordmanager, bestandsver-
Trend Micro Maximum Security
Met een downloadbestand van bijna
300 MB is Trend Micro Maximum
Security behoorlijk fors. Ook de instal-
latieprocedure verloopt in vergelijking
met andere pakketten wat stroperig.
Neem hiervoor dus vooral even de
tijd. Aan de vormgeving van deze
beveiligingssoftware is weinig veran-
derd. Nog altijd bevat het programma
Kaspersky Total McAfee Total- Norton 360
Security Protection Premium
www.kaspersky.nl www.mcafee.com www.norton.com
Windows 7/8/10, Windows 7/8/10,
macOS 10.12+, iOS macOS 10.12+, iOS
12+, Android 4.4+ 10+, Android 4.1+
computeridee.nl
nietiger en een
functie om waar-
devolle gegevens
te versleutelen.
Het hoofdvenster
heeft een gelikt
uiterlijk en biedt
rechtstreeks toe-
gang tot de onderdelen Scan, Anti-
virus, PC-afstemming, VPN en Mijn
apparaten. Verder is er ook een hoek-
je met wereldwijd nieuws rondom
ict-beveiliging, maar deze berichten
zijn Engelstalig. Dit antiviruspakket
bevat helaas geen spamfilter.
Jaarprijs: 107,24 euro voor drie
apparaten
een ronde scanknop en zijn alle
functies over de categorieën Appa-
raat, Privacy, Gegevens en Familie
verdeeld. Waar veel aanbieders tegen-
woordig toegang tot een vpn-server
integreren, biedt Trend Micro deze
functie niet aan. Bovendien ontbreekt
er een firewall. Wel kunt u een bevei-
ligde browser voor banktransacties
gebruiken en belangrijke mappen
beschermen tegen ransomware.
Verder bewaart u desgewenst een
versleutelde map met bestanden op
de harde schijf en wist u data defi-
nitief van de pc, zonder dat iemand
deze gegevens kan terughalen. Tot
slot beschikt de software over een
uitgebreide ouderlijktoezichtmodule.
Jaarprijs: 45,47 euro voor drie apparaten
Kies vanuit het hoofdvenster tussen een
snelle, volledige of aangepaste scan.
Panda Dome Premium
www.pandasecurity.com www.trendmicro.com
75 GB
Windows 7/8/10, Windows, macOS,
macOS 10.10+, iOS, Android
Android 4.1+
Antivirussoftware
Conclusie
Op het gebied van veiligheid zijn
antivirusprogramma nauwelijks meer
onderscheidend. Ieder pakket doet wat
het moet doen en dat is allerlei bedrei-
gingen tegenhouden. Of het nu gaat
om ransomware, verwijzingen naar
Geef aan met gevaarlijke websites of traditionele
welke vpn-server u virussen, de kans op besmetting is met
verbinding wilt ieder besproken antivirusprogramma
maken. uiterst klein. Wel zijn er veel verschillen
in prijs en functionaliteit. De producten
van Symantec en Bitdefender springen
er naar onze mening uit. Symantec
biedt met zijn Norton-pakket als enige
aanbieder 75 GB cloudopslag aan en
is vanwege het grote aantal functies
zeer compleet. De prijs valt ook nog
mee. Over een lage aanschafprijs
gesproken, het eveneens uitgebreid
uitgevoerde Bitdefender Total Security
kost slechts veertig euro. Doe er uw
voordeel mee!
Windows Defender
Veiligheidshalve hebt u niet per se een commer-
cieel antiviruspakket nodig. Er bestaan tenslotte
voldoende gratis aanbieders, al bieden deze
producten wel minder functies. Verder zijn deze
programma’s meestal opdringerig, omdat ze
gebruikers proberen over te halen om vooral naar
de betaalde versie over te stappen. Windows heeft
onder de naam Defender een eigen antivirus-
beveiliging. Hiermee voert u onder meer een snel-
le scan uit en gebruikt u de fi rewall om inkomend
en uitgaand internetverkeer te monitoren. Daar-
naast kunt u ook mappen tegen ransomware
beschermen. Tot slot valt ook de functie Ouderlijk
toezicht onder de Windows-beveiliging.
Trend Micro-
Maximum Security
Windows 7/8/10,
macOS 10.13+, iOS 9+,
Android 4.1+
2 | 2020 17
#brandedcontent

devolo Magic 1 WiFi mini

Goed én onopvallend
wifi-netwerk
De router van je internetprovider met wifi staat Wil je draadloos internet dan kun je een

hoogstwaarschijnlijk gewoon in de meterkast, wat powerline-adapter met wifi gebruiken. De

wifi-adapters van devolo, zoals de Magic
voor draadloos internet eigenlijk niet de beste plek 1 WiFi en de nieuwe WiFi mini-uitvoering,
is. De router centraal in huis plaatsen is echter vaak bieden snelle wifi met mesh-functionali-
teit. Dat zorgt er voor dat apparaat kan
geen optie. Wie toch snel en eenvoudig zijn wifi- ‘roamen’ en altijd het sterkste wifi-toe-
netwerk wil verbeteren kan de powerline-adapters gangspunt zal prefereren. De mini heeft
tevens een fast ethernet-poort (tot 100
van devolo gebruiken. De nieuwe Magic 1 WiFi mini Mbps). De devolo Magic 2 WiFi heeft
is extra compact, zodat je dit ook nog eens vrij er zelfs twee met Gigabit-speeds. Deze
onopvallend kunt doen. poorten zijn handig om wifi-loze appara-
ten aan te sluiten, zoals een smart-tv of
In samenwerking met devolo spelconsole.

Verschillende uitvoeringen
De powerline-adapters uit de Magic-serie

W
il je het wifi-netwerk optima-
liseren dan is dat best een
klus, zeker als je nog kabels
moet aanleggen. Wie het zichzelf makke-
lijker wil maken kan het stroomnet in huis
benutten. Bijvoorbeeld met de powerline-
adapters van het Duitse merk devolo,
een van de bekendste spelers in deze
markt. De fabrikant heeft met de Magic
1 en Magic 2 op dit moment al twee
productlijnen die de op alle vlakken
verbeterde G.hn-standaard benutten
(zie kader). Zulke adapters zijn ook
leverbaar met wifi, wat erg praktisch
is om je wifi-netwerk snel uit te breiden.
Bijvoorbeeld om wifi aan te leggen op
plekken waar je dat nu nog niet hebt,
zoals de zolder. De nieuwe Magic 1 WiFi
mini zorgt er dankzij de extra compacte
behuizing voor dat je dit ook nog op een
onopvallende manier kunt doen.
Typisch powerline-netwerk
We nemen een typisch powerline-net-
werk als uitgangspunt, en dat begint ook
meestal in de meterkast. Hier neem je
bijvoorbeeld de lan-adapter uit de Magic
1-serie die je in de meterkast in een stop-
contact steekt. Je verbindt deze vervol-
gens via de gigabit-ethernetpoort met
De mini-uitvoering van de wifi-
adapter is compact en toch krachtig.
je router. Elders in huis kun je dan weer
zo’n zelfde lan adapter gebruiken om een
pc of een ander apparaat met een vaste
netwerkaansluiting te verbinden. Het in
gebruik nemen is doorgaans een kwestie
van plug-and-play. De lan-adapter heeft
een geïntegreerd (kindveilig) stopcontact,
zodat je nergens een stopcontact hoeft
op te offeren.
zijn in diverse uitvoeringen leverbaar,
bijvoorbeeld met alleen lan-poorten of
met extra wifi-functionaliteit, en er
zijn kits waarin meerdere adap-
ters worden gecombineerd.
Daarmee kun je rap een net-
werk opzetten. Voor bijvoor-
beeld het hierboven geschetste
netwerk kun je de Magic 1 WiFi
mini Start Kit (€ 99,90) benutten,
waarin zowel een lan-adapter als
de (mini-)wifi-adapter is opgeno-
men. Wil je het meteen wat groter
aanpakken dan is er ook een mini
Multiroom Kit (€ 159,90) met even-
eens een lan-adapter, maar nu twee
mini-wifi-adapters.
In de meeste gevallen zul je met deze
twee wifi-toegangspunten in het hele huis
wifi-dekking kunnen hebben, als je ze slim
plaatst. Zet er bijvoorbeeld één centraal
in de woonkamer en een tweede op de
verdieping of overloop. Is het nog niet ge-
noeg, dan kun je altijd een extra mini-wifi-
adapter aanschaffen (€ 69,90). Een groot
pluspunt: je kunt alle devolo Magic-adap-
ters combineren zoals jij dat wilt! Mis-
schien heb je in je woonkamer ultra-snel-
heden nodig? Neem dan de devolo Magic
2 WiFi. Maar ben je voor je slaapkamer

Je wifi-toegangspunten heb je
liefst dicht bij de gebruikers.
op zoek naar een klein en goed geprijsd
model, neem dan de nieuwe devolo Magic
1 WiFi mini om je smart-tv en je smart-
speakers aan te sluiten.
Uitgebreide devolo
besturingssysteem
De fabrikant heeft de adapters van uit-
gebreide besturingssystemen voorzien,
waarbij toekomstige updates uiteraard
gratis zijn. Via zulke updates zijn er in
de afgelopen periode al leuke extra’s
toegevoegd. Een van die features waar de
adapters standaard al over beschikken is
de mogelijkheid van een gastnetwerk. Dat
zorgt ervoor dat je vrienden of bekenden
toegang tot internet kunt geven via een
apart netwerk met eigen code, zodat je
ze niet het wachtwoord voor je eigen
wifi hoeft te geven. Verder kun je het
draadloze netwerk op gezette tijden in- of
uitschakelen, wat handig is voor bijvoor-
beeld de kinderkamers.
Om updates te installeren kun je de
Home Network App gebruiken. Die helpt
je ook op weg bij de installatie en geeft
sinds kort de snelheid van elke adapter
op de overzichtspagina weer. Zo heb je
direct een beeld van de prestaties van je
thuisnetwerk.
#brandedcontent
Met de mini Multiroom Kit
kun je snel een compleet
wifi-netwerk opzetten.
DEVOLO MAGIC 1 EN 2 MET G.HN-ONDERSTEUNING
In de Magic-serie benut devolo de relatief
nieuwe powerline-standaard genaamd
G.hn, die voor een hogere snelheid,
verbeterde stabiliteit en groter bereik -
tot wel 500 meter - zorgt. Dankzij
deze laatste chipgeneratie haal je
met de Magic 1 een maximale door-
voersnelheid van 1.200 Mbps en
zelfs 2.400 Mbps met de Magic 2.
Als je nog oude powerline-adap-
ters hebt die gebruik maken van
de HomePlugAV-standaard,
dan kun je die beter niet met
het nieuwe systeem combine-
ren, want zowel je nieuwe als
oude adapters worden daar
trager van. Dankzij powerline zet je een netwerk op via het stroomnet.
 Nie t storen s.v.p.!
Optimale focus 2 U kunt de stan-
Een ontvangen e-mailtje, een melding daardopties van de
Concentratiehulp
van een website, een systeempop-up:
helemaal naar uw
lekker ongestoord doorwerken in hand zetten.
Windows is soms nog een hele opgave.
Welke mogelijkheden zijn er om écht
geconcentreerd door te werken?
Alles voor een optimale focus met
uw computer.
Tekst Dennis Gandasoebrata

S
inds de April 2018 Update kent Windows 10
een optie die u helpt bij het ongestoord door-
werken: de Concentratiehulp (afbeelding 1).
U vind die via het Actiecentrum, dat u opent
door op het bijbehorende pictogram te klikken in het
Systeemvak.
Klik op de knop Concentratiehulp om de modus te
activeren. U schakelt daarbij tussen Aan (alleen alar-
men doorlaten), Prioriteit (alleen vooraf toegestane
meldingen doorlaten) en Uit (geen filtering).
1 apps op te geven. Klik op de knop
Geef aan in welke
‘situaties’ u niet wilt
worden afgeleid.
worden getoond, ook als u niet wilt 3
worden afgeleid. Klik op de apps die u
alsnog niet wilt zien en kies Verwijde-
ren. Hierna is het tijd om onze eigen
Een app toevoegen. Uit de lijst kiest
u apps waarvan u de meldingen wilt
toestaan.

De Concentratiehulp helpt u bij het ongestoord doorwerken
in Windows.
Pas echt nuttig wordt de Concentra-
tiehulp als u hem naar uw hand zet.
Rechtsklik op de knop en kies voor
Ga naar Instellingen. Rechts in het
venster geeft u aan welke meldingen
u wel of niet wilt zien. Wilt u zelf
bepalen welke meldingen worden
getoond? Selecteer Alleen prioriteit
en klik op de optie De prioriteitenlijst
aanpassen. In het nieuw geopende
venster beheert u de toegestane
meldingen. Ga naar de sectie Apps.
Hier ziet u al enkele apps die volgens
de Concentratiehulp altijd mogen
Tijden
Ga nu terug naar het hoofdvenster
van de Concentratiehulp en blader
naar de sectie Automatische regels
(afbeelding 2). U kunt hier de
Concentratiehulp in- of uitschakelen
tijdens bepaalde uren, door de schuif
op Aan te zetten bij Tijdens deze
tijden. Klik vervolgens op deze instel-
ling. In een nieuw venster bepaalt u
de Begintijd en de Eindtijd waarop
de functie actief is. Bij Herhalen geeft
u aan of de Concentratiehulp deze
tijden dagelijks volgt of alleen in het
weekend of doordeweeks. Geef daar-
Snel, sneller, snelst
De Concentratiehulp activeren kan nog sneller
dan via het Actiecentrum. Klik met de rechter-
muisknop op het pictogram van het Actiecentrum
(het ‘spreekballonnetje’ rechts van de klok in het
Systeemvak) en kies voor Concentratiehulp. Kies
de modus: Uit, Alleen prioriteit, Alleen alarmen.
na aan welke modus moet worden
geactiveerd: Alleen alarmen of Alleen
prioriteit. Wilt u op de hoogte worden
gebracht zodra de Concentratiehulp
actief is, dan zet u een vinkje bij
Een melding in het actiecentrum
weergeven wanneer concentratiehulp
automatisch wordt ingeschakeld.
Situaties
Terug naar het hoofdvenster. U vindt
hier ook de mogelijkheid om situaties
te definiëren waarin de Concentratie-
hulp automatisch wordt geactiveerd
(afbeelding 3), bijvoorbeeld Wanneer
ik mijn beeldscherm dupliceer voor
hulp zodra u een extern scherm aan-
sluit. Wilt u tijdens het gamen nooit
worden afgeleid, dan zet u de schuif
op Aan bij Wanneer ik een game
speel. Tot slot is er de optie Wanneer

20 2 | 2020

ik een app gebruik in de modus Volle-
dig scherm: dat is bijvoorbeeld han-
dig als u een film schermvullend kijkt
en niet wilt worden gestoord. In alle
gevallen kunt u kiezen voor de modi
Alleen alarmen of Alleen prioriteit.
Meldingen van apps
Een grote veroorzaker van afleidin-
gen zijn meldingen die apps laten
verschijnen. Weg ermee! Of in elk
geval: alleen apps die iets toevoegen,
mogen iets tonen. Open het instellin-
genvenster (Windows-toets+I) en ga
naar Systeem, Meldingen en acties.
Wilt u helemaal geen meldingen
meer? Zet de schuif op Uit bij Meldin-
gen van apps en andere afzenders
ontvangen. Bent u iets meer verge-
vingsgezind, dan bepaalt u per app
of deze een melding mag versturen.
Ga naar de sectie Meldingen van deze
afzenders ontvangen (afbeelding 4).
Loop door de lijst met apps en zet de
schuif op Uit bij de apps waarvan u
geen meldingen meer wilt ontvangen.
Type melding bepalen
Interessanter is de mogelijkheid
om per app te bepalen wat er mag
worden getoond: klik op de app
waarvoor u de meldingen wilt aan-
passen (afbeelding 5). U bepaalt hier
welk type meldingen mag worden
getoond. Wilt u dat er geen pop-upbe-
Wordt u ook zo vaak gestoord
dat u er bijna gestoord van wordt?
5 richten (rechtsonder in beeld) worden
Bepaal per app welk type melding mag
worden getoond.
computeridee.nl
Niets missen
Voorkom dat u belangrijke informatie mist als de
Concentratiehulp actief is en zorg ervoor dat alle
‘onderdrukte’ meldingen worden verzameld in het
Actiecentrum.
In het instellingenvenster van de Concentratie-
hulp plaatst u een vinkje bij de optie Een overzicht
weergeven van activiteiten die ik heb gemist terwijl
concentratiehulp was ingeschakeld. Bent u klaar
met uw focussessie, dan opent u het Actiecentrum
en ziet u in één keer wat u hebt gemist en eventu-
eel alsnog moet worden opgevolgd. Handig!
4 daarbij behulpzaam zijn als het buiten
Welke apps mo-
gen u een melding
tonen?
Eindelijk ook
beschikbaar voor
getoond, verwijder dan het vinkje bij Windows 10: de
Banners met meldingen weergeven. donkere modus.
Standaard worden de meldingen wél
verzameld in het Actiecentrum, maar
dat kunt u ook verbieden (verwijder
het vinkje bij Meldingen in actiecen-
trum weergeven). Kiest u hiervoor,
bepaal dan meteen de Prioriteit van
meldingen in actiecentrum. Bij de
optie Bovenaan komen de meldingen
altijd bovenin het venster, terwijl ze
bij Hoog alleen boven meldingen
met een normale prioriteit worden
getoond. Wilt u wel meldingen zien,
maar geen geluid horen, zet dan de
optie Een geluid afspelen wanneer er
een melding binnenkomt uit.
Genereert een bepaalde app veel
meldingen en wilt u dit beperken?
Bij Aantal zichtbare meldingen
in actiecentrum selecteert u het
Windows notificaties
gewenste aantal. Zo is een aantal van
20 mogelijk, maar u kunt er ook voor
kiezen om maximaal één melding
te tonen. Sommige meldingen van
apps wilt u ook liever niet zien in het
vergrendelingsscherm van Windows
(dat wordt getoond voordat u zich
aanmeldt bij Windows). Zet een vinkje
bij Meldingen privé houden op het
vergrendelingsscherm.
Donker
Bij ongestoord werken hoort ook een
prettige werkomgeving. De donkere
modus en de nachtlamp kunnen
donker is. De donkere modus beperkt
lichte onderdelen in de werkomge-
ving zoveel mogelijk. Als u in een
donkere omgeving werkt, belast deze
modus de ogen minder. Sinds de Mei
2019 Update van Windows 10 is de
donkere modus ook voor de desktop
beschikbaar. Open het instellingen-
venster (Windows-toets+I) en ga naar
Persoonlijke instellingen, waarna u
kiest voor Kleuren. Bij de optie Kies
uw kleur selecteert u Donker (afbeel-
ding 6).
Ook relatief nieuw in Windows
10 is de mogelijkheid om na zons-
ondergang een modus te activeren
waarin warmere kleuren worden
getoond. Deze modus kan bijdragen
aan een betere nachtrust, omdat het
beeldscherm zo minder blauw licht
uitstraalt. Standaard wordt de nacht-
lamp geactiveerd van zonsondergang
tot zonsopgang (deze tijd wisselt
dagelijks). U kunt in plaats hiervan
ook vaste tijdstippen opgeven waar-
op de nachtlamp wordt geactiveerd;
in het instellingenvenster typt u
Nachtlamp in het zoekvak. Bij Schema
kiest u voor Uren instellen. Geef bij
6
2 | 2020 21
Windows notificaties

7 Onderverdeel
Ook voor Office uw werk in ver-
Ook in Microsoft Office is de donkere modus schillende, van
beschikbaar. Om deze functie hier te activeren, elkaar gescheiden
kiest u Bestand, Account. Zoek rechts in het venster bureaubladen.
naar Office-thema en kies voor Zwart. Om in Out-
look ook de e-mailberichten in de donkere modus
te tonen, klikt u in Outlook op de knop met het pic-
togram van een maan (Achtergrond wijzigen). De
kleur wordt aangepast. Wilt u op een later moment
weer terug naar de lichte weergavemodus voor
e-mail – bijvoorbeeld omdat het bericht niet op een
donkere achtergrond is aangepast – dan klikt u op
de knop met het zonnetje (Achtergrond wijzigen).

Windows 10 meerdere bureaubladen onderdelen (afbeelding 7). Via Win-

Outlook én de e-mailtjes in het donker.
Inschakelen en bij Uitschakelen de
gewenste tijden in. Handig is ook de
mogelijkheid om de sterkte van de
nachtlamp te bepalen. Gebruik hier-
voor de schuifregelaar bij Sterkte.
Afvinken
Niets is zo prettig als het ongestoord
kunnen afwerken van een takenlijst.
Een simpel bestand (todo.txt) op het
bureaublad is vaak voldoende, maar
voor aanvullende functionaliteit kunt
u gebruikmaken van een programma
voor takenlijstjes.
Een goed en gratis te gebruiken
programma is To Do (https://todo.
microsoft.com/nl-nl). Hiermee kunt
u voor verschillende takensoorten
lijstjes bijhouden (bijvoorbeeld voor
privétaken, schooltaken en zakelijke
taken). De lijstjes zijn bovendien op
verschillende apparaten (zoals uw
telefoon) toegankelijk. Het venster
bestaat uit twee delen. Klik rechts in
het venster op Taak toevoegen. Klik
links op Nieuwe lijst om aparte lijstjes
te maken. Klik met de rechtermuis-
knop op een bestaande taak en kies
Taak verplaatsen naar om de taak
naar een andere lijst te verplaatsen.
Meerdere bureaubladen
Voorkom afleiding door gebruik te
maken van de mogelijkheid om in
te maken, waartussen u kunt ‘schake-
len’. Zo kunt u een bureaublad maken
voor uw vrije tijd, maar kunt u ook
een tabblad voor uw werk of studie
maken. Op elk bureaublad plaatst u
de items (snelkoppelingen, documen-
ten en programma’s) die voor die spe-
cifieke taak van toepassing zijn. Druk
op Windows-toets+Tab. Klik linksbo-
ven op Nieuw bureaublad. Bovenin
verschijnen kleine weergaven van
bureaubladen. Klik op het plusteken
op een nieuw bureaublad om het toe
te voegen. Vervolgens schakelt Win-
dows naar het nieuwe bureaublad en
kunt u dit inrichten met uw specifieke
8 Regel allereerst dat het Actiecen-
Laat het Actie-
centrum alleen
knoppen tonen die u
daadwerkelijk
gebruikt.
In de flow
Ook Microsoft Word heeft gedacht aan manieren
waarop u zich beter kunt concentreren. Bent u een
lange tekst aan het typen en wilt u niet worden
gestoord door overbodige elementen, dan kunt u
gebruikmaken van de Focusmodus. U vindt deze
in Word onderin het venster. Klik op de knop
Focus. Alle aandacht gaat nu naar de tekst en niet
meer naar de werkbalken. Als u een knop van de
werkbalk nodig hebt, klikt u op de subtiele balk
met de drie puntjes (bovenin het venster). Om na
uw focussessie terug te keren naar de ‘traditionele’
Word-omgeving, drukt u op Esc.
dows-toets+Tab schakelt u terug naar
het eerste bureaublad.
Alleen belangrijke
onderdelen
Het eerder besproken Actiecentrum
heeft aan de onderzijde een reeks
knoppen waarmee u snelle acties
kunt uitvoeren, bijvoorbeeld het
inschakelen van de batterijbespa-
ringsfunctie, maar ook het inscha-
kelen van de Concentratiehulp. De
kans is groot dat het onderdeel ook
knoppen bevat waarvan u geen
gebruikmaakt. Zorg ervoor dat het
Actiecentrum alleen knoppen toont
die u daadwerkelijk gebruikt.
trum niet meer het aantal gemiste
berichten in de onderhoek toont,
zodat u zich hieraan ook niet meer
hoeft te storen: klik met de rech-
termuisknop op het pictogram van
het Actiecentrum (de ballon) en
kies Aantal van nieuwe meldingen
niet weergeven. Open hierna het
Actiecentrum en rechtsklik op een
leeg gedeelte in de knoppenreeks.
Kies Bewerken. De bewerkingsmodus
wordt geopend (afbeelding 8). Hier-
mee kunt u de rangschikking van de
bestaande knoppen aanpassen. Ook
is het mogelijk om bepaalde knoppen
te verwijderen. Om nieuwe knoppen
toe te voegen, klikt u op de optie
Toevoegen (onderin het scherm).
Focus op browsen
Maakt u gebruik van de Edge browser
van Windows 10, dan kunt u een
slimme functie inschakelen waarmee
u minder wordt gestoord door zaken
als banners en overbodige werkbal-
ken. Druk op de toetsencombinatie
Ctrl+Shift+R om de Leesmodus te
activeren. De website wordt opnieuw
geladen en richt zich daarbij alleen op
de eigenlijke inhoud.

22 2 | 2020
 Hoe? Zo!

Tekst Toon van Daele

Hoe? Zo!
& plakwerk
Knip-

In deze reeks stellen we u telkens twee minder bekende freewares rond

hetzelfde thema in een notendop voor: wat kunt u met de tools doen en
hoe pakt u het aan? In deze aflevering bespreken we twee programma’s
waarmee u op eenvoudige manier video’s kunt knippen en plakken:
Lossless Cut en Video Combiner.

LosslessCut Video Combiner

LosslessCut staat u toe videobestanden van allerlei formaten Video Combiner doet zowat het tegenovergestelde van
in stukken te knippen, zonder kwaliteitsverlies. De fragmenten LosslessCut: hier geen knipwerk dus, maar afzonderlijke video-
bewaart u dan afzonderlijk of u rijgt ze netjes weer tot één bestanden samensmelten tot één groot bestand. Dat mogen
video aan elkaar. zelfs videobestanden van divers pluimage zijn.

www.tiny.cc/losslcut www.tiny.cc/vidcombo

Hoe? Zo! Hoe? Zo!

Download het juiste zip-bestand en pak het uit. Met een
dubbelklik op LosslessCut.exe start u de portable tool op.
Met File, Open haalt u het videobestand op. Positioneer nu de
afspeelknop tot op het begin van het gewenste fragment. Dat
kan met de spatiebalk, u klikt op de juiste positie in de tijds-
balk, of u tikt zelf de begintijd in.
Daarna klikt u op het pijltje Set cut start to current position.
Doe nu hetzelfde voor het einde van het fragment. Deze keer
klikt u echter op het pijlknopje Set cut end to current position.
Het fragment wordt nu gemarkeerd in de tijdsbalk.
Om nog een fragment aan te duiden, klikt u eerst op de
c+-knop (Add cut segment) en stelt u ook hier het start- en
eindpunt in. Herhaal dit voor eventuele bijkomende frag-
menten. Om een fragmentselectie ongedaan te maken, klikt
u op het gemarkeerde fragment en op d[x] (Delete selected
segment x).
Om de fragmenten tot een nieuw videobestand aan elkaar te
rijgen, klikt u eerst op het knopje dm zodat daar am verschijnt.
Leg nu de uitvoermap vast met het knopje cd en klik op het
schaaricoon.
Duid de
gewenste
fragmenten
aan en verwij-
der ze of plak
ze tot een
nieuw bestand
aan elkaar.
Start Video Combiner op, klik op het programmavenster en
op plusknop Bestanden toevoegen, of sleep uw bestanden
gewoon naar dit venster. Met de groene pijlknoppen Naar
boven en Naar beneden legt u de volgorde vast.
Onderaan
legt u alle
parameters
vast, zoals het
uitvoerformaat
(avi, flv, mkv,
mov, mp4, vob,
…) en de bitsnel-
heid (van 500
tot 2000 Kbps).
Bij Scherm-
grootte duidt
u de gewenste
afmetingen aan. Video Combiner: veel makkelijker kan het niet
Kies Pas de maat als u video’s wilt combineren.
aan om zelf de
resolutie in te vullen, bijvoorbeeld 1920X1080, of u selecteert
een van de beschikbare presets, zoals Fit Min Hoogte en 16:9.
De vertalingen zijn wat krom maar op de downloadpagina
vindt u meer informatie over alle opties.
Zet een vinkje bij Video’s schalen wanneer u zwarte balken
in de resulterende video wilt vermijden. Beschikt u over
64bit-Windows, dan kunt u een vinkje plaatsen bij Volledige
CPU-versnelling om het hele proces wat rapper te doen verlo-
pen. Tot slot legt u het doelpad vast met de knop Bladeren en
zet u de operatie in gang met Combineer nu video’s!

computeridee.nl 2 | 2020 23
 Een e c h te th u is b io s c o o p
Surround-geluid
Misschien hebt u nog wel een oudere
televisie en hifi-set staan en wilt u deze
een keer upgraden. Voordat u naar de
winkel stapt en lukraak een surround-
set aanschaft, is het slim u eens te ver-
diepen in surround-systemen en hoe
u uw kamer het best inricht om het
maximale uit een nieuwe audioset-up
te halen.
Tekst Richard Veenstra
E
en surround-set is geweldig; vooral bij het
kijken naar een film op uw hd-televisie komt
het verhaal pas echt tot leven met bioscoop-
geluid door meerdere luidsprekers. Vroeger
kostte zo’n systeem zomaar een paar duizend euro,
maar tegenwoordig kunt u veel voordeliger genieten
van driedimensionaal geluid. Het is wel aan te raden
om even in de materie te duiken, want het verschil
tussen leuk geluid en supergeluid is vaak zelf makkelijk
te realiseren door de juiste apparatuur aan te schaffen
en de luidsprekers op de juiste plek in uw woonkamer
te plaatsen.
Wat is een surround-set?
Laten we bij het begin beginnen:
wat is een surround-set precies?
In principe hebben we het bij een
surround-set over meerdere luid-
sprekers die over uw woonkamer
zijn verdeeld. Dit in tegenstelling tot
een stereo-set, die uit twee luid-
sprekers bestaat: één kanaal voor
links en één kanaal voor rechts.
Een van de luidsprekers in een
surround-systeem is de subwoofer.
Deze grote luidspreker geeft alleen
lage frequenties weer en zorgt daar-
om voor de zogenaamde ‘oomph’
in het geluid. Grote explosie in een
film? De subwoofer zorgt ervoor
dat uw buren mee kunnen
genieten. Nou ja, the-
oretisch dan, want
als u de subwoofer
goed instelt en
positioneert, kunt u
de komende jaren
nog prima overweg
met uw buren.
24 2 | 2020
Naast luidsprekers hoort bij een
surround-set ook een surround-re-
ceiver. Dat is het apparaat waar u alle
luidsprekers op aansluit. Hier sluit u
tevens de bronnen op aan; dat kan
bijvoorbeeld een hd-televisie zijn,
maar ook een spelcomputer, een
cd-speler of blu-ray-apparaat. U kunt
alle onderdelen los kopen en merken
met elkaar combineren, maar het is
ook mogelijk om een alles-in-één-op-
lossing aan te schaffen (afbeelding 1).
De receiver
De av-receiver, voluit ook wel
audio-video-receiver genoemd, is het
centrale punt van uw surround-sys-
teem. Het is belangrijk dat u een
goede receiver voor uw set-up kiest,
want als de receiver te weinig ver-
mogen heeft kan die uw luidsprekers
niet optimaal aansturen. Omgekeerd
is het ook niet handig om een enorm
Middeleeuwse stadsomroepers waren
wellicht de eerste luid-sprekers
1
Het is niet makkelijk
om een surround-set
te kiezen. Gaat u voor
een alles-in-één-oplos-
sing of koopt u losse
luidsprekers en een
losse receiver?
krachtige receiver te kopen als uw
luidsprekers dat vermogen helemaal
niet aankunnen. Bij het kiezen van
een receiver moet u altijd naar het
totaalplaatje kijken: wat voor luid-
sprekers heb ik, wat wil ik uitgeven
aan het hele systeem, wat wil ik
er allemaal op kunnen aansluiten
enzovoort.
Een receiver wordt ten onrechte ook
weleens versterker genoemd, maar
dat is slechts deels juist. Een receiver
is altijd een versterker, maar een ver-
sterker is niet altijd een receiver. Een
receiver is namelijk meer dan alleen
een versterker van de binnenkomende
audiosignalen; een receiver kan ook
overweg met digitale aansluitingen,
zoals hdmi-signalen van uw televisie,
of geïntegreerde streaming-opties
bieden (afbeelding 2).
Vooral dat laatste is interessant
als u bijvoorbeeld een Spotify-
abonnement hebt. Het vermo-
gen van de versterker-onder-
deel is van belang als u wilt
weten hoe ‘hard’ het geluid
kan worden weergegeven. Dat
even tussen aanhalingstekens,
want net als bij megapixels op
een camera is het vermogen
van de ene versterker niet een-
op-een te vergelijken met dat
van de andere versterker. Veel
belangrijker is de kwaliteit van
de componenten.
Daarom is het slimmer om
een receiver te testen in een
hifi-winkel dan
alleen maar
afgaan op de
specificaties
van een
apparaat. Voor
een surround-
opstelling hebt
u overigens een

in uw woonkamer
speciale surround-receiver nodig.
Er zijn ook normale stereo-receivers
op de markt, maar die zijn alleen
geschikt om twee luidsprekers op aan
te sluiten: links en rechts.
De luidsprekers
Dan door naar de luidsprekers. Voor
een surround-opstelling hebt u meer
dan twee luidsprekers nodig. Hoeveel,
zult u zich afvragen? Dat verschilt.
Het meest traditionele surround-sys-
teem heet 5.1, waarbij de 5 staat voor
vijf luidsprekers, de .1 betekent dat
het systeem één subwoofer heeft.
In totaal heeft een 5.1-setup dus zes
luidsprekers en praten we over een
zeskanaals-systeem. Een subwoofer
wordt overigens ook wel aangeduid
als LFE-luidspreker, wat staat voor
Low Frequency Effects. De normale
luidsprekers worden in dat geval Full
Range Channels genoemd.
Er bestaan veel meer surround-
setups. Een bekend ander systeem
is 7.1, zeven luidsprekers en één
subwoofer dus. Duurdere systemen
kunnen zelfs meerdere subwoofers
Deze receiver van Denon heeft tientallen in- en
uitgangen. U ziet dat de luidsprekeraansluitingen
allemaal onderaan zitten.
computeridee.nl
hebben; er bestaan 10.2-systemen
en zelfs 22.2-systemen. Dat soort
systemen zijn overigens overkill voor
de standaard woonkamer, maar als u
een aparte kamer wilt ombouwen tot
thuisbioscoop kunt u uiteraard een
systeem met 24 luidsprekers over-
wegen. In een standaard 5.1-systeem
hebben alle luidsprekers een eigen
naam en kleurcodering op de recei-
ver. De meeste fabrikanten houden
zich aan dat kleurenschema, maar
niet allemaal.
De twee luidsprekers die u tradi-
tiegetrouw naast de televisie ziet,
worden aangeduid als Front Left (wit)
en Front Right (rood). In een 5.1-setup
hebt u bovendien een luidspreker in
het midden onder de televisie; deze
heet Center en heeft een groene
connector op de receiver. Het kanaal
van de subwoofer wordt met de kleur
paars aangegeven. De laatste twee
luidsprekers in een 5.1-setup zijn de
Rear Left (blauw) en Rear Right (grijs).
Dat zijn kleinere luidsprekers en wor-
den ook wel de surround-luidsprekers
genoemd (afbeelding 3).
Thuisaudio
2 Plaatsing van de
luidsprekers
Een van de belangrijkste elementen
van een surround-set opzetten is dat
u goed nadenkt over de plaatsing
van de luidsprekers. Laten we ervan
uitgaan dat u uw surround-set voor-
namelijk gebruikt als u tv kijkt. Het
eerste wat u dan moet doen, is zorgen
voor een optimale positie ten opzich-
te van uw televisie. De televisie moet
in elk geval op ooghoogte worden
Een receiver bevat geplaatst, de afstand is een beetje
altijd een versterker, lastiger. De optimale afstand hangt
maar andersom gaat af van de grootte van uw televisie.
dat niet op. Deze De Consumentenbond heeft een test
receiver heeft naast gedaan en geeft aan dat de ideale
audio in- en uitgan- kijkafstand zo’n 2,4 keer de beeld-
gen ook aansluitin- diagonaal van uw televisie bedraagt.
gen voor uw tv en Voor een 50inch-tv is dat dus 120 inch
andere apparaten. (grofweg 3 meter). Dat is geen exacte
Staande golven tegengaan
U kunt staande golven tegengaan door uw
woonkamer te optimaliseren met akoestische
panelen. U kent ze wel, die panelen die ook in
opnamestudio’s hangen. Om staande golven van
subwoofers tegen te houden, hebt u massa nodig.
Akoestische panelen worden speciaal verkocht
voor dit doeleinde. U kunt dit soort panelen
echter ook zelf maken door steenwol of glaswol
in een houten behuizing te verwerken en er doek
voor te spannen. Let wel: dit spul is niet lekker
voor uw gezondheid. Win dus advies in hoe u dit
moet aanpakken als u nog nooit met steenwol en
glaswol hebt gewerkt. Beplak ook niet meteen uw
hele wand met panelen; daarvan gaat een ruimte
‘dood’ klinken. U wilt dat uw ruimte nog wel wat
galm over heeft, zodat geluiden goed worden
weergegeven.
U kunt akoestische panelen zelf maken of bij een
professionele audiowinkel kopen.
2 | 2020 25
 Alles-in-één-systemen
Als u een compleet pakket met surround-luid-
sprekers én een receiver aanschaft, dan is de
subwoofer vaak passief. Dit soort pakketten
levert overigens ook vaak draadloze opties;
soms kunt u de luidsprekers via bluetooth op de
centrale hub aansluiten. De centrale hub is dan
een soort av-receiver, maar vaak met veel min-
der functies dan u op een losse receiver vindt. Bij
sommige modellen is het niet mogelijk om later
extra componenten op de centrale hub aan te
sluiten. Ook zijn de luidsprekeraansluitingen Een alles-in-één-systeem waarbij de luidsprekers via een
vaak door de fabrikant zelf ontworpen en is het speciale kabel op de centrale hub worden aangesloten.
dus niet mogelijk om deze met een andere recei-
ver te gebruiken.

waarde, dus experimenteer vooral

zelf wat voor u het best werkt.
Als u weet waar u zit en waar uw tv
staat, is het tijd voor de Front Left- en
Front Right-luidsprekers. De twee
luidsprekers en u moeten een driehoek
vormen. Als u op uw luisterpositie
recht voor de tv zit en u met uw hoofd
naar links kijkt, moet u precies in de
luidspreker kunnen kijken. Niet letterlijk
natuurlijk, maar draai de luidspreker
een beetje zodat het geluid direct naar
uw hoofd gestuurd wordt, en niet naar
de muur naast u. De Center-luidspreker
is makkelijk; deze zet u midden onder
uw televisie. De achterste luidsprekers
zet u het liefst iets verder uit elkaar dan
de voorste luidsprekers. Een positie
zo’n 20 tot 50 centimeter achter uw
Er is haast geen groter contrast dan tussen
de bastonen van de staande golven
en de rust van staande golfen
hoofd is aan te raden. Als het mogelijk
is, zet dan de achterste luidsprekers
ook iets hoger dan de voorste luidspre-
Dolby heeft een kers (afbeelding 4).
installatiegids voor Het lastigst is de subwoofer. In
de thuisbioscoop op tegenstelling tot hogere frequenties
haar site staan; hier zijn lage frequenties uit een sub-
vindt u tabellen en woofer niet te lokaliseren. Het maakt
set-upvoorbeelden. dan dus niet uit waar u de subwoofer
4 klinkt. Over het algemeen geldt: zet
neerzet, zult u denken. Niets is min-
der waar, helaas. Het grote probleem
met een subwoofer zijn de staande
golven die het apparaat creëert. Dat
komt doordat het geluid van muur
tot muur ketst en zo op verschillende
plekken in uw woonkamer veel meer
bastonen genereert dan op andere
plekken. U moet goed luisteren op
welke plek uw subwoofer het best
de subwoofer niet te dicht op een
muur, zet hem relatief dicht bij een
van de voorste luidspreker en pro-
beer ’m niet recht voor u te zetten.

Aansluiten en instellen
U sluit de luidsprekers meestal mid-
dels een analoge luidsprekerkabel
op de receiver aan. Let erop dat u
de kabels correct aansluit. Elke luid-
sprekerkabel heeft altijd een plus- en
een minpool. Het is essentieel dat u
de plus van de receiver op de plus
van de luidspreker aansluit. Doet
u dat niet, dan staat de luidspreker
‘uit fase’. Uw luidspreker gaat er niet
kapot van, maar het geluid klinkt
slechter, zonder dat u dat misschien
in eerste instantie kunt waarnemen.
Er komt weliswaar geluid uit de
luidspreker, maar als u er goed naar
luistert, hoort u dat het geluid niet
echt een richting heeft, dat lage
frequenties vaak ontbreken en dat
bepaalde geluiden wegvallen.

26 2 | 2020

U herkent duidelijk waar u de sub-
woofer moet aansluiten op deze
receiver van Onkyo.
De subwoofer sluit u meestal aan
op de uitgang genaamd ‘subwoofer’
of ‘lfe’. In de meeste gevallen is dat
een tulp-uitgang (afbeelding 5).
Koopt u een 5.1-set, dan wordt een
subwooferkabel vrijwel altijd meege-
leverd. Deze aansluiting geldt overi-
gens voor actieve subwoofers, ofte-
wel modellen met een geïntegreerde
versterker. Deze vindt u in vrijwel alle
high-end 5.1-luidsprekersystemen die
zonder receiver worden verkocht.
Hebt u een passieve subwoofer,
dan moet die met normale luidspre-
kerkabels worden aangesloten op
de receiver en regelt de receiver
de versterking. U moet dan wel een
computeridee.nl
receiver hebben die overweg kan met
een subwoofer.
Andere apparaten
Een goede surround-set bestaat
natuurlijk niet alleen uit een tv en
luidsprekers. Wilt u af en toe een film
kunnen kijken of cd kunnen afspelen,
dan is bijvoorbeeld een blu-ray-speler
noodzakelijk. Met dit apparaat kunt u
namelijk niet alleen blu-ray-schijfjes
afspelen, maar ook dvd’s en cd’s.
Thuisaudio
5 Denk eraan dat de blu-ray-speler
wel geschikt moet zijn om ultra hd
(ook wel bekend als 4K) af te kunnen
spelen via de hdmi-verbinding. Het
zou toch jammer zijn dat een nieuwe
4K-bluray slechts op normale hd-kwa-
liteit wordt doorgestuurd naar uw
ultra-hd-televisie.
Een ander apparaat wat u op
een receiver kunt aansluiten is
bijvoorbeeld een spelcomputer.
Een moderne spelcomputer als de
PlayStation 4 of de Xbox One ver-
6
De PlayStation 4 bindt u via een digitale audiokabel
Pro sluit u via een aan uw receiver (afbeelding 6). De
optische audiokabel uitgang op de spelcomputer wordt
aan op uw receiver. vaak aangegeven als Digital Out en
de aansluiting op uw receiver heet
meestal Digital In of Optical In.
Als laatste wilt u misschien inhoud
van uw smartphone direct over de
luidsprekers afspelen. Is dat het
geval, dan is het handig als uw recei-
ver een wifi-module aan boord heeft,
zodat u audio vanaf uw telefoon
direct kunt streamen.
Bi-wiring en bi-amping
U ziet het weleens voorbijkomen: bi-amping of
bi-wiring. Een luidspreker met bi-wiring heeft twee
sets aansluitingen: twee minpolen en twee pluspo-
len. De ene set is voor de hoge frequenties (hf), de
tweede set voor de lage frequenties (lf). U zou voor
beide frequentiebanden zelfs twee verschillende
versterkers kunnen gebruiken – dat noemen we
bi-amping.
Een luidspreker met bi-wiring-optie. U kunt verschillende
versterkers of uitgangen op uw receiver voor de twee setjes
connectoren gebruiken.
2 | 2020 27
GENIET VAN VEILIG INTERNET, SAMEN MET
110 MILJOEN GEBRUIKERS WERELDWIJD
ESET.NL/BEGINMETONS
 Tips & Trucs

Tekst Toon van Daele

Tips & Trucs

Van g ratis lectuur
tot whiteboards

Top tip!
MS Outlook Lint
Vindt u ook dat het lint van Outlook veel schermruimte inneemt of dat het
nogal druk oogt? Dan kunt u in Outlook 2016 makkelijk overschakelen naar
een vereenvoudigde versie van het lint. Daartoe klikt u rechtsonder het lint op
de pijlknop en kiest u Lint wisselen. Sommige knoppen krijgen dan automa-
van lezer
tisch een eigen pijlknopje mee waarmee u bijkomende opties zichtbaar maakt. Edmond
Of u tikt bij Vertel wat u wilt doen naar welke optie of functie u op zoek bent. Busselen
Verder kunt u altijd ook rechtsklikken op een lege plek in het lint en het via Het
lint aanpassen geheel afstemmen op uw wensen.

PowerPoint Diagrootte
Om uw PowerPoint-presentatie
optimaal te tonen of af te drukken, Website Gratis lectuur
kan het gebeuren dat u de diagrootte De bekende website Internet Archive bevat meer dan
moet aanpassen aan de uitvoer- 21 miljoen gratis downloadbare boeken en andere
grootte. Daartoe opent u het tabblad teksten (www.archive.org/details/texts). Op dezelfde
Ontwerpen in PowerPoint, klikt u op site vindt u trouwens ook nog Books to Borrow: een
Diagrootte bij Aanpassen en selec- platform met meer dan een miljoen modernere werken
teert u Aangepaste diagrootte. U kunt die u na uw aanmelding gratis twee weken mag inzien
nu uit voorgedefinieerde formaten (www.archive.org/details/inlibrary). U leest ze in uw
putten, maar ook eigen dimensies browser of u downloadt ze naar de app van Adobe
invullen, en ook de afdrukstand Digital Editions (www.tiny.cc/addiged). Is het boek niet
kiezen. U krijgt ook nog de vraag of u beschikbaar, klik dan op Join Waitlist. U krijgt dan een
de grootte van de inhoud wilt maxi- melding zodra het vrijkomt.
maliseren dan wel afschalen om de

Tip ons!
inhoud aan het nieuwe formaat aan natuurlijk al goed in vóór u uw pre-
te passen. Idealiter stelt u de grootte sentatie begint te ontwerpen.

Windows Vensters
Vensters schalen in Windows gaat het snelst met sneltoetsen. Drukt u bij een
gemaximaliseerd venster maar eens op Windows-toets+PijltjeOmlaag: het
venster krijgt dan het vorige formaat. Nogmaals die toetscombinatie en het
wordt geminimaliseerd. Met PijltjeOmhoog werkt het in de omgekeerde rich-
ting. Hebt u meerdere beeldscher-
men, dan vindt u het vast handig om
vensters naar een ander scherm te
kunnen verplaatsen. Lukt dat niet
met een gemaximaliseerd venster,
druk dan op Windows-toets+I en ga
naar Systeem, Multitasking, waar
u Vensters uitlijnen op Aan zet. U
kunt vensters trouwens ook naar
een ander scherm verplaatsen via
de Windows-toets+PijltjeLinks of
PijltjeRechts.
Stuur uw veelbelovende pc-tip of computertruc,
met uw naam en liefst ook met een verduidelijkende
schermafdruk naar tiptruc@computeridee.nl.
Misschien wordt uw tip wel de toptip!
macOS Donkere modus
Sinds macOS 10.14 kunt u niet alleen de apps maar ook het
complete OS van een donkere modus voorzien. Dat doet
u via Systeemvoorkeuren, Algemeen waar u bij Weergave
het donkere thema selecteert. Vanaf macOS Catalina
kunt u die modus automatisch laten activeren op basis
van zonsopgang en -ondergang. In dat geval selecteert u
Auto bij Weergave. Hebt u een wat oudere Mac, dan kunt
u hiervoor nog een externe app als NightOwl aanspreken
(www.tiny.cc/nightowl).

computeridee.nl 2 | 2020 29
Android Geluiden
In de standaard Geluiden-app van
een Google Pixel-smartphone zitten
honderden geluiden. Met enige
moeite kunt u die ook op andere
Android-toestellen gebruiken. Surf
naar www.tiny.cc/googeluid en haal
alle vier zip-archieven met geluiden
op (in totaal 33 MB). Pak de vier
bestanden uit naar een map in uw
Android-apparaat (bijvoorbeeld
/Notifications). Vervolgens verwijst u
via Geluiden naar die locatie en haalt
u een geschikte notificatie, alarm of
beltoon op.
Excel Autovullen
Om in Excel snel een
kolom te vullen met
opeenvolgende data,
volstaat het de eerste
twee cellen in te vullen
met de beoogde sequen-
tie (zoals 1 & 2, 10 & 20, 1/
dec/19 & 15/dec/19 enzo-
voort) waarna u beide
selecteert en het groene
vierkantje rechtsonder naar onderen sleept. Excel vult dan
automatisch de daaropvolgende cellen met de herkende
sequentie aan. Dat gaat trouwens ook op voor allerlei
formatteringen. Stel, u kleurt een aantal opeenvolgende
cellen telkens met een andere kleur in, dan zal Excel
automatisch ook voor de daaropvolgende cellen hetzelfde OneDrive Camera-upload
kleurenpatroon aanhouden. Wie een account bij Microsoft One-
Drive heeft, kan daar automatisch
iOS 13 Website-instellingen alle foto’s van zijn smartphone laten
In Safari kunt u zelf bepalen of u de desktopversie van bewaren. Start de OneDrive-app en
sites wilt zien, of u de reader-weergave wenst en of sites tik onderaan op Ik. Kies Instellingen,
uw camera, microfoon of locatie mogen inzetten. Open Camera-upload. Zet de functie Aan
Instellingen, Safari, Instellingen voor websites. Selecteer en selecteer het gewenste account.
een onderdeel en scrol tot bij de optie Andere websites, Kies bij Uploaden met de optie Alleen
waar u die functie in- of uitschakelt. Vanaf iOS 13 valt dat Wi-Fi (of eventueel Wi-Fi en mobiel
ook per site te regelen. Surf naar een site in Safari, tik op netwerk) en schakel eventueel de
de aA-knop, kies Website-instellingen en pas de opties opties Upload alleen tijdens opladen
naar wens aan. Bevestig met Gereed. en Ook video’s in.

Miniworkshop ShowMore 3

Screencasts maken
Wanneer u wilt uitleggen hoe een appli- 2
catie of webdienst werkt, is een screen-
cast erg handig: u toont dan gewoon
wat u zelf op het scherm doet. Als u een
bescheiden watermerk voor lief neemt,
kan dat gratis met de webapp ShowMore.
Audio, simultaan webcambeeld en aller-
lei annotaties zitten er ook bij. 4 U kunt de opname op elk
moment pauzeren, een web-
cam-overlay toevoegen en via het pen-

1 Surf naar www.showmore.com/

nl, klik op Log in en op Registre-
ren. Dat kan met uw Google-, Facebook- of
Twitter-account of met uw e-mailadres. Na
uw aanmelding drukt u op Start Opname
om vanuit uw browser te werken. U moet
nu wel even de download, de installatie en
de start van een hulpprogramma toelaten.
1 van uw scherm) op te nemen.
2 Als het goed is, verschijnt nu
een rood kader op uw scherm
dat u kunt verplaatsen en schalen. Vanuit
de knoppenbalk kunt u een vooraf inge-
stelde kadergrootte selecteren, u kiest
voor Volledig scherm of u vult zelf de
kaderdimensies in. U vindt hier tevens
knoppen terug om geluid van uw micro-
foon en beelden van uw webcam (in plaats
icoon allerlei annotaties aanbrengen als
rechthoeken, pijlen, tekst enzovoort. Druk
op de Stop-knop indien u klaar bent. U
krijgt nu een voorbeeldweergave te zien
die u eventueel met schuifknoppen kunt
inkorten. Via het diskette-icoon kunt u de
video lokaal bewaren.
4

3 Druk op het knopje met de drie

puntjes om instellingen aan te
passen. U geeft bijvoorbeeld aan of u de
muiscursor mee in de opname wenst en in
welk videoformaat u de opname wilt (flv,
mp4, wmv enzovoort). Is alles ingesteld,
druk dan op de opnameknop.

30 2 | 2020
 Tips & Trucs

MS Word Recentste document

5 tips om
m te verm i jd e n… Werkt u vaak verder aan hetzelfde document in MS
Word, dan is het wel zo handig als u Word meteen met
dat document laat opstarten. Ga eerst na waar winword.

spa exe zich bevindt. Tik winword in de Windows-zoekbalk in,

rechtsklik op het winword-item en kies Bestandslocatie
openen. Met Ctrl+C kopieert u het pad in de Verkenner
Niemand zit te wachten op spam oftewel ongevraagde of ongewenste naar het Klembord. Rechtsklik nu op een lege plek in uw
berichten. We geven u vijf tips waarmee u spamberichten kunt tegen- bureaublad en kies Nieuw, Snelkoppeling. Plak het pad
gaan of in ieder geval sterk kunt beperken. (met Ctrl+V) in het veld, voeg helemaal vooraan een “ toe
en helemaal achteraan \winword.exe” /mfile1 (dat wordt
TIP 1 Spammers moeten eerst uw e-mailadres te pakken krijgen bijvoorbeeld iets
en vaak gebeurt dat via uw aanmelding bij een of andere webdienst. als “C:\Program
Gebruik voor zo’n registratie waar mogelijk een zogenoemd wegwerp- Files (x86)\
adres. Op www.tiny.cc/wegwerp vindt u hierover meer informatie. Microsoft Office\
root\Office16\
TIP 2 Mailproviders als Gmail of Outlook ondersteunen ‘sub-addres- winword.exe”
sing’. Stel, uw e-mailadres is cidlezer@gmail.com, dan kunt u tijdens /mfile1). Druk op
een registratie cidlezer+naam_webdienst@gmail.com opgeven. Deze Volgende en geef
berichten bereiken nog steeds uw mailbox, maar zodra u op dit adres de snelkoppeling
spam ontvangt, activeert u een filter dat binnenkomende berichten auto- een naam.
matisch verwijdert.

TIP 3 Stuur nooit een antwoord

naar de verzenders van spam.
Dat levert niets op; integendeel,
de spammers weten nu dat uw
e-mailadres in gebruik is. Als het om een ongewenst bericht van een min
of meer betrouwbare partij of bedrijf gaat, bij voorkeur uit Europa, kunt u
de link Unsubscribe of Afmelden aanklikken.

TIP 4 Ontvangt u geregeld spamberichten van een afzender of

domein, dan kunt u die voortaan door uw e-mailprogramma laten
blokkeren. In Outlook bijvoorbeeld rechtsklikt u op zo’n bericht en kiest
u Ongewenste e-mail, Afzender blokkeren. In Gmail opent u het bericht, Sociale media Tox
klikt u op het knopje met de drie puntjes en kiest u Spam melden of zelfs Staat u met het oog op privacy huiverig tegenover apps
<domein> blokkeren. als Skype en WhatsApp? Tox is een handig alternatief dat
versleutelde chats en videoconferenties mogelijk maakt
TIP 5 Wellicht voorziet uw eigen internetprovider ook in een en dankzij p2p uw gegevens niet op een centrale server
spamfilter. Meld u aan en ga naar de e-mailinstellingen, waar u de opslaat. Op www.tox.chat/download.html vindt u een
anti-spamfunctie activeert. Laat potentiële spam bij voorkeur als zodanig overzicht van de belangrijkste clientprogramma’s, voor
markeren, bijvoorbeeld door [spam] aan de onderwerpregel te laten uiteenlopende platformen. Het zal er alleen op aankomen
toevoegen. Die berichten laat u dan in een aparte map belanden, die u af ook uw kennissen te overtuigen Tox te gebruiken.
en toe kunt checken.
Website Jamboard
Een weinig bekende dienst is Google Jamboard (https://
Mobiel Google account jamboard.google.com), een online whiteboard waarop u
Wie zich geregeld met zijn Google- er goed aan geregeld te checken virtuele post-its, afbeeldingen, tekeningen en schema’s
account aanmeldt bij verschillende, welke toestellen toegang hebben tot kunt plaatsen. Er zijn verschillende pennen en kleuren
al dan niet mobiele apparaten, doet zijn account. Surf naar www.tiny.cc/ beschikbaar en u kunt zelfs een laserpunt bedienen om
googsec en meld u aan. tijdens een pre-
Wilt u een toestel weg, sentatie zaken
klik dan op het knopje aan te wijzen.
met de drie puntjes en Uw whiteboards
kies Uitloggen om de laten zich tevens
toegang tot uw account downloaden
te ontzeggen. Hebt u als pdf of png.
iets verdachts opge- Uiteraard kunt
merkt, dan surft u het u die ook delen,
best naar www.tiny.cc/ waarbij u zelf
gaccsec, waar u diverse bepaalt of de
instellingen kunt contro- genodigden wijzi-
leren en uw wachtwoord gingen mogen
kunt aanpassen. aanbrengen.

computeridee.nl 2 | 2020 31
 H y v e s - p ro fi e l to t le v e n
W ek uw
Opkrabbelen
Nog niet eens zo gek lang geleden 1
Via Hyves
krabbelde Nederland er lustig op los.
voegden gebrui-
Hyves was zelfs zo populair dat het kers (grappige)
werkwoord hyven een plekje kreeg in objecten aan
foto’s toe.
de Dikke Van Dale. Sinds de opkomst
van smoelenboek Facebook kwam
de klad in Hyves, waarna de sociale-
mediawebsite in 2013 zijn deuren sloot.
Mist u Hyves af en toe een beetje? Met
een simpel trucje wekt u ‘verdwenen’
profielen weer tot leven!
Tekst Maikel Dijkhuizen
van Hyves rond die tijd juist af. Met name veel jonge leden
liepen weg bij de sociale-mediawebsite.

V
er voordat internationale diensten als Face-
book, Instagram en Snapchat in Nederland
furore maakten, bestonden er al allerlei
sociale platformen. Misschien herinnert u Eind 2013
zich CU2 (tegenwoordig een datingsite) nog wel, waarbij transformeerde
u via html-codes het profiel kon oppimpen. Verder Hyves in Hyves
gebruikten veel mensen Schoolbank (www.schoolbank. Games, waarmee
nl) om oud-klasgenoten op te sporen. Overigens is deze gebruikers nog
webdienst nog steeds actief, al is het gebruik hoogstwaar- altijd online
schijnlijk wel sterk afgenomen. spelletjes kun-
Hyves was in Nederland het eerste sociale platform dat nen spelen.
door de massa werd ontdekt. Op het hoogtepunt had de
webdienst ruim tien miljoen gebruikers. Het was daarmee
veruit de populairste website van Nederland.
Hoogtijdagen
Tussen 2004 en 2010 was Hyves binnen onze landsgren-
zen immens populair. Gebruikers deelden hun dagelijkse
beslommeringen en privékiekjes met online vrienden
(afbeelding 1). Verder lieten leden op bevriende profielen
krabbels achter, stuurden tikkies naar vrienden en speel-
den onderling eenvoudige spelletjes. Ook bekende Neder-
landers ontdekten voor het eerst de kracht van sociale
media, want Hyves bracht ze rechtstreeks in contact met
enthousiaste volgers. Hyves was aan het begin alleen
via een website bereikbaar. Mobiele apps voor iPhone,
Android en BlackBerry (!) kwamen pas in 2010 beschik-
baar. Ondanks de lancering van apps nam het gebruik
Profielnaam Hyves kwijt
Kunt u met geen mogelijkheid de profielnaam van Hyves achterha-
len? Internet Archive verzamelde talloze Hyves-profielnamen in een
enkel tekstbestand. Surf hiervoor naar www.tiny.cc/hyvesnamen en
download aan de rechterkant het 7z-archief. Na het uitpakken opent
u het bestand in Kladblok. Gebruik via Ctrl-F de zoekfunctie om
gericht naar profielnamen te zoeken.
Exit Hyves
Aanpassingen aan het design en een overname door de
Telegraaf Media Groep mochten helaas niet baten: Hyves
werd in rap tempo ingehaald door het internationale plat-
form Facebook. Het sitebezoek liep zelfs zo ver terug, dat
de eigenaren eind 2013 de stekker uit het verliesgevende
project trokken. De beheerders maakten in datzelfde jaar
onder de naam Hyves Games (www.hyvesgames.nl) nog
wel een doorstart. Deze website is nog steeds actief, maar
met sociaal netwerken heeft het niet veel meer te maken
(afbeelding 2).
2 Met de sluiting in zicht
kregen Hyves-gebruikers
slechts enkele weken om
profielgegevens te down-
loaden. Helaas ontving
niet iedereen een down-
loadlink, waardoor veel
mensen alsnog persoonlij-
ke data van de afgelopen
jaren kwijtraakten.
Internetarchief
Soms lijkt iets op internet definitief verdwenen, maar blijkt
het in de krochten van het web toch nog ergens online
te staan. Online archiefdiensten hebben daar een groot
aandeel in. Dergelijke websites maken geregeld kopieën
van belangrijke webpagina’s, zodat ze voor toekomstige
generaties behouden blijven. Blijkbaar is Hyves voor
online archiefdiensten een aansprekend doelwit, want
miljoenen voormalige Hyves-leden kunnen alsnog hun
gedateerde profiel inzien.
Nieuwsgierig? Via www.archive.org/details/hyves bladert
u door het immense Hyves-archief. Het betreffen gege-
vens die tussen 2005 en 2013 zijn verzameld; vermoede-
lijk gaat het om zo’n negen miljoen profielen. De kans is
dus groot dat uw Hyves-profiel ook nog ergens circuleert.

32 2 | 2020
 Workshop

Het is helaas ondoenlijk om handmatig waardevolle 5

gegevens uit het archief te plukken. De organisatie met
de veelzeggende naam Internet Archive beheert namelijk
honderden ‘blokken’ met Hyves-pagina’s (afbeelding
3). Zo’n blok bevat al gauw miljoenen webpagina’s, dus
bekenden zal u niet zo snel tegenkomen. De inhoud van Met de
een blok downloadt u desgewenst naar de pc. Reserveer webtool Way-
wel voldoende tijd, want de downloadgrootte bedraagt back Machine
per keer maar liefst 50 GB (afbeelding 4). vraagt u uitge-
storven Hyves-
3 pagina’s op.

op een jaartal om een jaarkalender weer te geven. Is er in

De website de kalender een datum blauw gemarkeerd? Ga er met de
Archive.com muisaanwijzer op staan en klik vervolgens op het tijdstip
archiveerde van het zogeheten snapshot (afbeelding 5). Na even
Hyves in honder- wachten komt de Hyves-pagina tevoorschijn.
den online
blokken. Snuffelen op Hyves
Hebt u eenmaal een Hyves-pagina te pakken, dan kunt u
als vanouds rondsnuffelen op de sociale-mediawebsite.
4 Veel links doen het namelijk gewoon.
Open bijvoorbeeld de vriendenlijst om andere profielen
te bekijken. Handig voor het geval u een bepaalde profiel-
naam niet weet, want via een familielid, kennis of vriend
kunt u alsnog Hyves-gegevens van oude bekenden vinden
De inhoud van (afbeelding 6). Bedenk wel dat u ook regelmatig op een
een blok telt dode link stuit. Verder zijn bij veel profielen foto’s onbe-
miljoenen web- reikbaar en is de vormgeving een zooitje. Desalniettemin
pagina’s en heeft is een hernieuwde kennismaking met oude profielen
een dataomvang uiterst vermakelijk.
van 50 GB.
Sporen definitief uitwissen?
Gedateerde profielen kunnen ook erg confronterend zijn,
Url-structuur Hyves-profiel bijvoorbeeld in het geval van een verbroken relatie of
Gelukkig beseft Internet Archive maar al te goed dat een ruzies in de familiesfeer. Misschien vindt u het bijvoor-
ongesorteerd webarchief nauwelijks meerwaarde heeft. beeld onprettig dat er in een internetarchief nog gedateer-
De organisatie ontwikkelde om die reden een webtool de foto’s van u en uw voormalige geliefde rondzwerven.
waarmee u verwijderde webpagina’s uit het verleden Juridisch is het een nogal grijs gebied, want volgens de
kunt opvragen. Voorwaarde is wel dat u het exacte Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
webadres van uw voormalige Hyves-pagina kunt achter- hebben gebruikers van een website recht op het wissen
halen. Waarschijnlijk is dat niet zo’n probleem, want de van persoonlijke gegevens.
opgeheven sociale-mediawebsite hanteerde een simpele Hoe dat precies zit met een internetarchief dat onge-
url-structuur. Uw profiel was voorheen namelijk via http:// vraagd persoonlijke webpagina’s uit het verleden bewaart,
[uw gebruikersnaam].hyves.nl bereikbaar, waarbij u het daar is tot dusver nog geen jurisprudentie over. U kunt per
deel [uw gebruikersnaam] vervangt voor uw eigen profiel- e-mail (via info@archive.org) overigens wel een verwijder-
naam. verzoek bij Internet Archive indienen.

Hyves-profiel opsporen Een oude 6

Benieuwd naar uw eigen Hyves-profiel? De zogeheten Hyves-pagina
webtool Wayback Machine haalt gewiste webpagina’s roept direct
mogelijk weer boven water. nostalgische
Surf naar www.archive.org/web en typ bovenaan in gevoelens op.
het invoerveld het juiste webadres. Bevestig vervolgens
met Browse History om de resultaten te tonen. Wanneer
Wayback Machine iets ontdekt, verschijnt er een tijdlijn in
beeld. Met een beetje mazzel vraagt u dus op meerdere
momenten uit het verleden een webpagina op. Handig,
want uw Hyves-profiel zag er in pakweg 2004 waarschijn-
lijk heel anders uit dan in 2010. Klik bovenaan in de tijdlijn

computeridee.nl 2 | 2020 33
ROBOTHUISHOUDEN O
34 2 | 2020

Het huis van Lisa Esselink en haar gezin lijkt gewoon een mooie
lichte woning. Toch is het ook honderd procent recyclebaar,
energieneutraal en geautomatiseerd.
Tekst Jolein de Rooij
I
n de muren, vloeren en het pla-
fond van dit huis zijn bijna dui-
zend sensoren en actoren ver-
werkt. Verwarmen en afkoelen
gebeurt met warmtewisselaars, die
ook als ventilatiesysteem fungeren.
Op het dak liggen 26 zonnepanelen.
Omdat Esselink elektrotechnicus en
senior data-architect is, bouwde ze
het domotica-systeem zelf. Bewoners
hebben zo meer vrijheid bij het
creëren van bedieningsscenario’s.
Verwarming en ventilatie
Bij strenge winterkou zet de ther-
mostaat zichzelf wat lager, omdat
er anders buitenproportioneel veel
energie verstookt moet worden om
dat laatste graadje te halen.
Huishoudrobotjes
De bewoners hebben een groot deel
van het huishouden uit handen gege-
ven aan vier robots. Er werken twee
stofzuigrobots, een vloerschrobrobot
en een ramenlap- annex tegelboen-
robot in het huis.
Slimme zonneschermen
De buiten-zonneschermen houden
rekening met zo’n tien verschillende
waarden, waaronder de weersvoor-
spelling. Als de regenkans meer dan
25 procent is, schuiven ze in om
te voorkomen dat ze nat worden.
Hetzelfde gebeurt bij een te hoge
windsnelheid.
Actoren (‘schakelaars’)
Onder meer poortmotoren, pompen, licht, verwarming, ventilatie,
luchtkleppen, wasmachine, afwasmachine, schermen, tv’s, airco’s,
alarm, sirene, robots, intercom.
N OP ROLLETJES
computeridee.nl
Elk plantje wat wils
De planten worden besproeid uit
een eigen waterbron, aangevuld met
regenwater. Ze staan in groepjes
gerangschikt op basis van hun
waterbehoefte, waarbij het systeem
tevens rekening houdt met regenval
en zonneschijn.
Pakketjes
Buitencamera’s geven zicht op
toegangspoort, tuin en voordeur. Als
de postbode aanbelt bij de poort-
intercom om een pakket af te leveren,
maar er is niemand thuis, dan maakt
het systeem na twintig seconden een
verbinding met de mobiele telefoon
van Esselink. Die kan op haar smart-
phone zien wie er voor de deur staat
en eventueel de poort op afstand
opendoen.
Luchtkwaliteit
De luchtkwaliteit binnenshuis wordt
nauwkeurig bijgehouden sinds de
bewoners vlak nadat ze hun huis
waren ingetrokken, ’s ochtends wak-
Domotica
Sensoren
Onder meer temperatuur,
luchtvochtigheid, luchtdruk,
CO2 , koolmonoxide, elektrici-
teit, bodemvochtigheid, dag-
licht, rook, magneetcontact,
gyroscopen, geluid.
ker werden met zere kelen, verstopte
neuzen en een lichte hoofdpijn. Na
onderzoek bleken hoge CO2-waarden
en een lage luchtvochtigheid de
boosdoeners. Sindsdien zet het
huis de ventilatie een stuk hoger als
de bewegingssensoren aangeven
dat iedereen in het huis aanwezig
is. De lage luchtvochtigheid wordt
bestreden door twee bananenplanten
in de woonkamer, die elke week vijf
liter water drinken en een deel weer
uitwasemen.
Informatie
Op het aanraakgevoelige scherm
kun je wisselen tussen ventilatie of
bediening. Zo kun je bijvoorbeeld
zien wat de temperatuur is van de
verse buitenlucht die het huis wordt
ingeblazen, of je hebt meteen de
populairste bedieningsknoppen en de
gemeenschappelijke agenda onder
handbereik.
2 | 2020 35
 Ac h te r s lo t e n g re n d e l
Persoonlijke
Kort geleden introduceerde One-
Drive een nieuwe functie: Persoon-
lijke kluis. Met dit onderdeel kunt u
vertrouwelijke gegevens nóg veiliger
bewaren en hebt u de beschikking
over extra beveiligingsfuncties om te
voorkomen dat de gegevens in ver-
keerde handen vallen. Wij gingen er
direct mee aan de slag.
Tekst Dennis Gandasoebrata
O
m meteen met de deur in
huis te vallen: de Persoon-
lijke kluis van OneDrive
kunt u zien als een extra
beveiligd afgeschermd stuk binnen
uw OneDrive-account. U kunt de
bestanden die zich in de kluis bevin-
den alleen benaderen nadat u zich
hebt aangemeld via tweestapsveri-
ficatie, bijvoorbeeld via een sms-be-
richt of code per e-mail. De kluis biedt
bovendien een paar andere functies
waarmee u uw bestanden nog veili-
ger kunt bewaren (afbeelding 1).
Hoeveel opslag u in de kluis tot uw
beschikking hebt, is afhankelijk van
het abonnement van OneDrive. Maakt
u gebruik van een gratis OneDrive-ac-
count of het abonnement met 100 GB
opslagruimte, dan kunt u maximaal
drie bestanden in de kluis opslaan.
Maakt u echter gebruik van OneDrive
in combinatie met Office 365, dan
kunt u een onbeperkte hoeveelheid
bestanden in de kluis opslaan. U kunt
de kluis benaderen via de webomge-
ving van OneDrive, maar ook via de
mobiele app (Android en iOS) en via
de Windows 10-app. De Persoonlijke
Authenticator-app
Handiger is de mogelijkheid om bij het aanmelden
gebruik te maken van de Authenticator-app.
Kies in het aanmeldvenster voor Mijn Microsoft
Authenticator-app gebruiken. Prettig is dat u voor
de app geen internetverbinding nodig hebt om
deze te kunnen gebruiken.
36 2 | 2020
kluis werkt op alle apparaten waarop
u nu OneDrive gebruikt. Het nieuwe
onderdeel is bijvoorbeeld geschikt
voor uw identiteitsbewijs, rijbewijs
en financiële gegevens. Volgens de
makers zijn deze bestanden nog
steeds relatief veilig nadat iemand
onverhoopt toegang heeft gekregen
tot uw apparaat.
Aan de slag
Tijd om met de kluis aan de slag
te gaan. Klik op het pictogram van
OneDrive in het Systeemvak (naast
de klok). In het welkomstbericht van
OneDrive klikt u op de knop Aan de
1
De Persoonlijke
kluis biedt een extra slag. Is het welkomstbericht bij u niet
beveiligde omge- zichtbaar? Dan kunt u de kluis bena-
ving voor uw deren door de Verkenner te openen
bestanden. (Windows-toets+E) en te kiezen voor
Persoonlijke kluis. Een nieuw venster
wordt geopend, waarin u klikt op
Volgende. Hierna vraagt OneDrive
om uw expliciete toestemming om de
kluis in te schakelen (afbeelding 2).
Kies hier voor Toestaan. De kluis wordt
ingesteld. Zodra u de kluis wilt openen,
verschijnt een venster waarin u wordt
gevraagd om uw wachtwoord. U hebt
Een persoonlijke kluis is wel zo safe
2
De Persoonlijke kluis is aanwezig in One-
Drive, maar moet wel expliciet worden
ingeschakeld.
daarnaast de keuze om u aan te mel-
den met een ander Microsoft-account.
Hierna wordt de kluis ontgrendeld.
Vervolgens kunt u de kluis op dezelfde
manier gebruiken als de rest van uw
OneDrive-account. Sleep de bestan-
den naar het OneDrive-venster en laat
ze hierboven los om ze toe te voegen.
Vul uw kluis nu met de bestanden die
u extra veilig wilt houden.
Extra beveiliging
De Persoonlijke kluis kent een paar
extra beveiligingsmaatregelen
tijdens het werken met uw bestan-
den. Allereerst is verificatie in twee
stappen altijd ingeschakeld om
de bestanden te kunnen openen.
Bovendien worden de bestanden
automatisch vergrendeld als u twin-
tig minuten inactief bent geweest.
Maakt u gebruik van de app voor de
smartphone, dan vindt de vergren-
deling al na drie minuten plaats. Tot
slot wordt het delen van bestanden
voor alles wat in de kluis is bewaard,
automatisch uitgeschakeld.

kluis
Uitschakelen
Wilt u de Persoonlijke kluis niet
meer gebruiken? U kunt deze op elk
moment uitschakelen. Zorg er eerst
voor dat de kluis geen bestanden
meer bevat: nadat u de kluis hebt
uitgeschakeld, zijn alle bestanden uit
de kluis verwijderd.
Open de webomgeving van
OneDrive en kies Persoonlijke kluis.
Verplaats de bestanden uit de kluis.
Kies vervolgens voor Instellingen en
kies Opties.. Links in het venster kiest
u voor Persoonlijke kluis. Kies voor
Uitschakelen bij de optie Persoonlijke
kluis uitschakelen. Klik bevestigend
op de vraag of u daadwerkelijk de
Persoonlijke kluis wilt uitschakelen.
U kunt de kluis ook uitschakelen
via de – verderop in dit artikel
besproken – mobiele app. Tik in de
app op Persoonlijke kluis en kies
Instellingen voor Persoonlijke kluis.
Tik op Persoonlijke kluis uitschakelen.
Bevestig dat u de kluis daadwerkelijk
wilt uitzetten.
Mobiel gebruik
De Persoonlijke kluis werkt eigenlijk
het prettigst op de smartphone: hier
hebt u extra mogelijkheden. Zorg
dat u de nieuwste versie van de
OneDrive-app hebt gedownload via
Google Play of de Apple App Store.
Zodra u de kluis hebt geopend in
de app, doet de app suggesties om
direct een aantal belangrijke docu-
menten te scannen en op te slaan in
de kluis. Het gaat hierbij bijvoorbeeld
om paspoort, rijbewijs, belasting-
gegevens en geboortecertificaat.
Klik op Alle suggesties weergeven
om de complete lijst op te vragen
(afbeelding 3). Klik op de knop
Scannen naast het item dat u wilt
digitaliseren. Belangrijk is dat de app
de foto direct opslaat in de kluis, zelfs
als uw telefoon normaal gesproken
foto’s ook automatisch opslaat in de
cloud. Hiermee wordt voorkomen dat
de gegevens ook buiten de strikter
beveiligde kluis terechtkomen. U kunt
de lijst met aanbevolen bestanden
om te scannen op elk moment
terughalen. Tik in de app bovenin op
Persoonlijke kluis en kies voor Aan-
computeridee.nl
OneDrive
bevolen bestanden. Zo kunt u de te
scannen documenten over meerdere
momenten uitspreiden.
Instellingen aanpassen
Via de app kunt u verschillende
opties aanpassen (afbeelding 4). Tik
bovenin op Persoonlijke kluis en kies
voor Instellingen voor Persoonlijke
kluis. In het onderdeel Verificatie
bepaalt u hoe de gebruikerscontrole beheren. Om de
plaatsvindt. Hier kunt u bijvoorbeeld bescherming van uw gegevens
de pincode voor de kluis wijzigen, verder te verbeteren, schakelt u de
maar ook de tweestapsverificatie optie in Vergrendelen bij afsluiten.
U vindt deze optie in de sectie
Beveiliging. Via de optie Automatisch
Snel vergrendelen vergrendelen kunt u bovendien
Maakt u gebruik van de Persoonlijke kluis via de aanpassen na hoeveel minuten van
OneDrive-app op de smartphone, dan wordt de inactiviteit de app automatisch moet
app automatisch vergrendeld na drie minuten van worden vergrendeld (bijvoorbeeld
inactiviteit. U kunt de kluis ook eerder vergrende- al na een minuut). Bij Meldingen van
len, bijvoorbeeld als u niet drie minuten wilt wach- Persoonlijke kluis bepaalt u welke
ten of tijdelijk uw telefoon uitleent. Tik in de app op meldingen mogen worden getoond,
Persoonlijke kluis (bovenin het venster) en kies bijvoorbeeld een melding in de app
voor Vergrendelen. van OneDrive zodra de kluis wordt
vergrendeld.
3 4
De Persoonlijke
kluis doet een
suggestie voor de
bestanden die u
kunt vastleggen.
Pas de instel-
lingen aan uw
persoonlijke
voorkeur aan.
2 | 2020 37

Voor
sof twa re h
Me t g ratis
o ver v o o r h
Bewerkelijk
Wie in PhotoDemon elders op deze pagina’s
niet vindt wat hij zoekt, kan altijd nog
terecht bij nog een andere gratis fotobe-
werker annex tekenprogramma dat luistert
naar de naam LazPaint. In LazPaint vindt u
een vergelijkbare collectie fotogereedschap,
maar daarnaast biedt het programma nog
heel wat meer leuks. Zo is er een aardige
verzameling tekengereedschap, kunt u
3D-knoppen maken, is er een raster waar-
mee u afbeeldingen kunt vervormen (leuk
om karikaturen te maken) en kunt u lagen
op allerlei manieren mengen. Snel aan de
slag? Op YouTube vindt u meerdere tutorials
om u op weg te helpen.
Wat: LazPaint Taal: NL
Snel binnenhalen? www.computeridee.nl/downloads
38 2 | 2020
Tekst Ap de Smits
Nop
o u d t u m e e r g e ld
e t ke r s td in e r !
Volumineus
Er zijn tegenwoordig heel wat toetsen-
borden in omloop die speciale knopjes
herbergen waarmee we het volume kunnen
regelen. Gemak dient de mens en zo hoeven
we niet ver over ons bureau te reiken naar
de volumeregelaar op de speaker. Voor wie
niet zo’n toetsenbord heeft, is er Sound-
VolumeView en hebt u er wel een, dan kan
dit programma nog wat aanvullende kunst-
jes. SoundVolumeView laat u met muiswiel
Organisator of sneltoetsen het algemene volume staps-
In iOS hebt u de beschikking over een gewijs aanpassen, maar vanuit het hoofd-
goed functionerende kalender en agen- scherm kan dat ook per applicatie. Verder
da. Waarom dan toch een aanvullend kunt u onder meer standaardapparaten
product gebruiken? Voor de duidelijkheid, instellen voor verschillende toepassingen.
zou een reden kunnen zijn, want als Wat: SoundVolumeView Taal: NL
Vantage iets is, dan is het wel duidelijk.
Vantage laat u uiteraard afspraken en
verplichtingen noteren en daar personen
en locaties aan koppelen. U kunt ze voor
de duidelijkheid echter voorzien van
kleurcodes voor werk, vrije tijd en andere
categorieën, en u kunt er zelfs stickers op
plakken. In de gratis versie kunt u maxi-
maal vijf activiteiten per dag invoeren,
maar dat lijkt ons voor een gemiddelde
persoon genoeg.
Wat: Vantage Taal: EN
Huiselijk tussen ook al weer de nodige spin-offs). De
Jarenlang was Candy Crush een gigantische puzzeltjes daarin lijken op Candy Crush,
hit, vooral op mobiele apparaten. Het enige maar u verdient er valuta mee om een huis
bezwaar was wellicht dat je een beetje op te knappen.
doelloos van het ene naar het andere level Wat: Homescapes Taal: EN
sprong. Naast een heel scala aan navolgers
die het concept botweg kopieerden, ver-
schenen er dan ook de nodige titels die de
speler een reden probeerden te geven om
telkens maar weer drie of meer gekleurde
objecten op een rij te zetten. Een van de
succesvolste is Homescapes (met onder-

Maan
Toen president Kennedy begin jaren 60
meldde voor het eind van dat decennium
een man op de maan te willen hebben,
had dat meer te maken de Koude Oorlog
dan met ontdekkingsdrift. Iedereen die
toen dacht dat we dus ook wel in 2000
voet op Mars zouden zetten, kwam dan
ook bedrogen uit. Toch is het vijftigjarig
jubileum van de eerste maanlanding
terecht groots gevierd. Dat gebeurde
onder andere met de app JFK Moonshot
waarmee u de historische reis van de
Apollo 11 door middel van AR kunt volgen.
Zo kunt u de kolossale Saturnus V-raket
virtueel in uw woonkamer zetten, er
omheen lopen, hem van dichtbij bekijken
en vervolgens lanceren.
Wat: JFK Moonshot Taal: EN
Compact
Dat een zeer uitgebreide fotobewerker niet
groot hoeft de zijn, bewijst PhotoDemon.
Hoewel we op deze plek al heel wat freeware
hebben zien langskomen, hadden we er nog
nooit van gehoord, terwijl het programma
toch al aan versie 7 toe is; altijd een goed
teken dat duidt op langdurige ondersteu-
ning. PhotoDemon bevat alles wat u van
een niet al te complexe fotobewerker mag
verwachten, inclusief professioneel gereed-
schap zoals curven en het werken met
lagen. Het Nederlands van het programma
is merkbaar Vlaams maar wie zich geroepen
voelt, kan zelfs vanuit PhotoDemon het
taalbestand aanpassen.
Wat: PhotoDemon Taal: NL
computeridee.nl
Steengoed
In China speelt men al meer dan 350 jaar
Mahjong en in de afgelopen eeuw bereikte
het rustgevende spel ook het Westen.
Ondertussen zijn er heel wat betaalde en
gratis computerversies, en een van de fraai-
ste is Microsoft Mahjong for Windows 10,
te vinden in de app-store. Deze uitvoering
kenmerkt zich door fraaie graphics (waarbij
u kunt kiezen uit meerdere thema’s) en
een rustgevend achtergrondmuziekje. Niet
bekend met Mahjong? U moet uit een stapel
stenen met symbolen telkens een identiek
paar selecteren maar dat kan alleen als
beide stenen ongehinderd uit het speelveld
kunnen worden verwijderd.
Wat: Microsoft Mahjong Taal: NL
Bewogen
Naast de PrintScreen-functie van Win-
dows zijn er heel wat programma’s om
schermafdrukken te maken en video’s
van het scherm vast te leggen. ScreenTo-
Gif biedt een interessante tussenvorm; u
kunt u er schermvideo’s mee vastleggen
die worden opgeslagen als geanimeerd
gif-bestand. Daarbij kunt u vooraf aange-
ven welk gebied moet worden vastgelegd
en met hoeveel beeldjes per seconde.
Is de opname klaar, dan kunt u die
desgewenst nog nabewerken in de zeer
uitgebreide editor.
Wat: ScreenToGif Taal: NL
Voor Nop
Ge tip t!
door lezer
Cees Borger
Inhalig
De grootste torrentboer ter wereld, The
Pirate Bay, mag dan via Nederlandse
providers officieel niet meer toegankelijk
zijn, dat wil niet zeggen dat het aanbod
aan torrents is opgedroogd. Integendeel:
er blijft een riant aanbod beschikbaar
via andere sites. Om er gebruik van te
kunnen maken, is uiteraard wel een tor-
rent-client nodig. Tixati, een tip van Cees
Borger, is in die categorie een uitstekende
keuze. Tixati kan uit de voeten met tor-
rent-bestanden, maar ook met de
populairdere magnet-links. Daarnaast
biedt Tixati de mogelijkheid om tijdens
het downloaden te chatten met andere
gebruikers.
Wat: Tixati Taal: EN
Tip ons!
Kent u gratis software die we beslist moe-
ten noemen? Stuur een mailtje met uw
naam, de naam van het programma en het
internetadres waar we het kunnen down-
loaden naar voornop@computeridee.nl
en vergaar eeuwige roem.
Volgende keer
In de volgende Voor Nop bekijken we
een nieuw klembordhulpje, spelen we
met zeshoeken en maken we bomen.
2 | 2020 39
 r to t th u is b io s c o o p
Van muziekspele
De PS4 als media c
De PlayStation 4 is een fantastische
2
te hebben. Om de muziek- en
videobestanden vanaf de exter-
gameconsole. Maar waar deze appa- ne schijf te kunnen benaderen,
raten vroeger alleen maar geschikt moet u eerst even de gratis
waren voor gaming, zijn het tegen- Mediaspeler-app downloaden uit
de PlayStation Store.
woordig krachtige en veelzijdige
computers waar u veel meer mee Streamen
Het is natuurlijk fijn dat u bestan-
kunt. Zo kunt u het apparaat bijvoor- den vanaf een schijf kunt lezen
beeld prima inzetten als mediaspeler op uw PS4, maar waarschijnlijk
hebt u die ook al op uw pc of op
en thuisbioscoop. een nas staan, in welk geval het
Tekst Martin Gijzemijter waarschijnlijk veel efficiënter
is om films, series en muziek te
streamen.

D
e PlayStation 4 mag dan supermodern zijn, toch
kunt u er gewoon op de ‘ouderwetse’ manier
films mee kijken, namelijk via bijvoorbeeld een
dvd. U kunt zowel dvd’s als blu-ray-discs afspe-
len op de console van Sony, en het fijne daaraan is dat het
ook schijfjes mogen zijn die u zelf gebrand hebt, zolang u
ze maar hebt gefinaliseerd en zolang het geen afwijkende
formaten betreft (zoals de mini-dvd’s die we nog weleens
voorbij zien komen). Opmerkelijk genoeg ondersteunt uw
PS4 dan weer geen cd’s, dus uw muziekcollectie kunt u op
die manier niet beluisteren (afbeelding 1).
Door muziek- Omdat u de Mediaspeler-app hebt gedownload, hoeft u
bestanden op te daar op de console niet veel meer voor te doen. De mees-
slaan op een te nas’en hebben zelf al software ingebouwd waarmee u
externe schijf of kunt streamen naar apparaten die dat ondersteunen. Is
usb-stick kunt u dat niet het geval of hebt u de bestanden lokaal op uw pc
ze beluisteren op staan, dan zult u software op uw pc moeten installeren die
uw PS4. ervoor zorgt dat uw PS4 en uw pc elkaar in het netwerk
kunnen vinden.
De populairste (gratis) software op dit gebied is Uni-
versal Media Server (www.universalmediaserver.com)
(afbeelding 3). De reden dat deze software zo populair is,
is dat deze geen uitleg behoeft: u installeert het, geeft aan
1 in welke mappen de bestanden staan die u wilt delen, en
zolang de ‘server’ aan is, zal deze direct opduiken in de
Mediaspeler-app. Het mooie daarbij is dat de PlayStation 4
is voorzien van de juiste uitgangen om de console te ver-
binden met een surround-systeem, zodat u met de juiste
hardware ook echt kunt genieten van een daadwerkelijke
thuisbioscoop-ervaring.

Live gameplay
Wie het ons tien jaar geleden had verteld, hadden we
waarschijnlijk voor gek verklaard, maar tegenwoordig

Externe opslagmedia Uw PS4 kan

Wilt u tóch graag uw gehele muziekcollectie kunnen geen audio-cd’s
beluisteren, dan kan dat door uw muziek te digitaliseren aan, maar dvd’s
en op te slaan op een externe harde schijf of een usb-stick en blu-rays wel.
(afbeelding 2). Uw PS4 ondersteunt zowel mp3 als aac,
dus houd hier rekening mee wanneer u de bestanden ript.
U kunt echter niet zomaar al uw bestanden op een Met Universal
usb-stick of schijf zetten en verwachten dat uw PS4 dat Media Server
begrijpt. Een schijf moet geformatteerd zijn in fat of exfat; kunt u eenvou-
ntfs kan uw PS4 namelijk niet lezen. Daarnaast moeten dig content
alle muziekbestanden worden geplaatst in een map streamen naar
genaamd Music. Videobestanden moeten ook in een map uw PS4.
worden geplaatst, maar deze hoeft geen specifieke naam

40 2 | 2020
 Workshop

a center 4

uit de PlayStation Store. Wanneer u dit

Games kijken
worden games niet alleen maar gespeeld; games kijken is ook entertain-
is ook een serieuze hobby geworden. En eigenlijk is dat ment geworden;
niet zo gek. Want waarom zouden we wel kijken naar een het kan eenvou-
wedstrijd Ajax-Feyenoord op een echt grasveld, en niet dig via Live
naar een wedstrijd van diezelfde clubs die door gamers gameplay.
wordt gespeeld.
Om die reden lanceerde Sony jaren geleden Live van
PlayStation, een kanaal dat u vindt in het onderdeel Biblio-
theek (afbeelding 4). Wanneer u dit kanaal start, kunt u PlayStation
zien welke games er op dat moment worden gespeeld, heeft een zeer
waarna u eenvoudig een uitzending van uw keuze kunt prettig overzicht
selecteren. En het bijzondere is, om maar even bij het gemaakt van
voorbeeld van voetbal te blijven, dat de graphics van een game-gerela-
spel als FIFA 20 zo indrukwekkend zijn, dat u binnen een teerde muziek
paar seconden bent vergeten dat u niet naar een fysieke op Spotify.
wedstrijd maar naar een game zit te kijken.
gedaan hebt, logt u in met uw bestaande
Spotify-account, waarna u toegang hebt
tot alle muziek die u bijvoorbeeld ook op uw smartphone
beschikbaar hebt (afbeelding 5).
Leuk in dat kader is dat er ook speciale apps bestaan
die eigenlijk geen games zijn, maar bijzondere ervaringen
met extra’s, zoals allerlei muzikale vr-experiences. Zo leert
u muziek op een geheel nieuwe manier ervaren, al zeggen
we er direct bij dat dit niet voor iedereen is (ondergete-
kende luistert graag muziek, maar hoeft er niet per defini-
tie naar te kijken, zeker niet met een bril op).
Het handige van de PlayStation is dat u er dus zowel
films en series mee kunt bekijken als muziek mee kunt
luisteren, waar u dan weer van kunt genieten via uw
surround-installatie. Het is dus écht een alles-in-één
oplossing.
6

Muziek-apps
We gaven eerder in dit artikel al even aan dat muziek
luisteren via cd’s geen optie is, maar dat er wel alterna-
tieven zijn. U kunt streamen vanaf uw pc, maar u kunt
vanzelfsprekend ook gewoon rechtstreeks streamen
vanaf internet. We hebben het dan natuurlijk over Spotify.
Deze dienst is niet standaard geïnstalleerd op uw Play-
Station, maar is wel eenvoudig gratis te downloaden van-
Uw PS4 kan
dan wel niet met PS Music
audio-cd’s over- In het verlengde van wat we u net hebben verteld over
weg, met Spotify Spotify, heeft Sony een interessant onderdeel toegevoegd
weet hij raad! aan z’n PlayStation Store, genaamd PS Music. De naam
doet vermoeden dat het een eigen streaming-muziek-
5 dienst is zoals Spotify, Apple Music en Google Music, maar
in feite is het niet veel anders dan een overzicht van inte-
ressante muziek op Spotify (u moet die app dus wel eerst
geïnstalleerd hebben).

We zouden haast vergeten

dat we op de PS4 ook nog
lekker kunnen gamen

computeridee.nl 2 | 2020 41
Workshop
KODI?
In een artikel over mediaspelers kunnen we een
app als KODI natuurlijk niet negeren. Deze app
kunt u ook daadwerkelijk installeren op uw Play-
Station; hij wordt alleen niet officieel ondersteund,
wat betekent dat u moet rommelen met de soft-
ware van uw PS4, en dat blijft niet altijd zonder
gevolgen. Zoekt u toch een KODI-achtige oplos-
sing? Download dan eens de app van Plex, die wél
officieel wordt ondersteund door Sony.
Dat klinkt een beetje suf, maar dat is het niet. Spotify is
een prima app, maar de bediening via uw controller werkt
toch net even anders dan op uw smartphone of uw pc.
Het is fijn dat Sony zelf een overzicht heeft gemaakt van
game-gerelateerde muziek op Spotify, zodat u zelf niet de
hele dienst binnenstebuiten hoeft te keren om te vinden
wat u zoekt. PS Music is dan ook niet iets dat u downloadt,
u zult er altijd voor naar de PlayStation Store moeten
(afbeelding 6).
Video-apps
Niet zo heel lang geleden lanceerde Disney z’n Netflix-
concurrent, genaamd Disney+. Wellicht hebt u al tever-
geefs gezocht naar het kanaal op uw settopbox. Disney
heeft echter geen specifiek kanaal voor Disney+ en naar
alle waarschijnlijkheid zal het er ook niet komen, omdat
het bedrijf de dienst positioneert als cable cutter (oftewel,
weg met die kabel). Precies daarom heeft het bedrijf juist
42 2 | 2020
apps gemaakt voor diverse platformen, zoals iOS, Android
en dus ook voor de PS4.
Om Disney+ op uw PlayStation te kunnen kijken, down-
loadt u de gelijknamige app vanuit de PlayStation Store.
Er verschijnt dan een nieuwe categorie in uw hoofdmenu,
Video en TV, en daar zal de app geplaatst worden. Hetzelf-
Disney+, de geldt voor andere videostreaming apps, zoals Netflix,
Netflix, Film1; ze NOS, Film1 en noem maar op. Op die manier kan uw PS4
hebben stuk voldoen aan al uw streamingbehoeften (afbeelding 7).
voor stuk een
app voor uw
PS4.
De PS4 kan voldoen aan al
uw streamingbehoeften
7
Remote play
In dit artikel hebben we ons vooral gericht op de dingen
die we, al dan niet via andere apparaten, op de PS4 kun-
nen weergeven. Maar wist u dat het ook andersom kan?
Voorheen had u toch echt een televisie nodig om te kun-
nen gamen op uw PlayStation en als iemand anders die tv
wilde gebruiken, had u even niets meer aan uw console.
Remote Play heeft daar verandering in gebracht.
Dankzij deze functie kunt u een spel op uw PS4 starten, en
vervolgens spelen op uw pc of Mac. Hiervoor moet u eerst
Remote Play inschakelen in Instellingen, Verbindings-
instellingen voor Remote Play. Vervolgens downloadt u de
software voor uw computer via www.tiny.cc/rpps4. Sluit
uw controller nu aan met een usb-kabel op uw pc en volg
de aanwijzingen op het scherm (afbeelding 8). De pc en
de PS4 worden nu met elkaar verbonden, waarna u games
vanaf uw PS4 kunt spelen op uw pc of Mac (hetgeen
overigens echt een bizarre ervaring is wanneer u dat voor
het eerst doet).
Afstandsbediening
Hoe fantastisch we de PS4 als Mediaspeler ook vinden,
de bediening laat behoorlijk te wensen over. We zijn
simpelweg zo gewend aan de afstandsbediening, dat het
bedienen via een controller, hoewel
in essentie hetzelfde, niet lekker 9
Remote Play is aanvoelt.
fantastisch: PS4- Gelukkig zijn er bedrijven
games spelen op die het daarmee eens zijn,
uw pc of Mac. zoals PDP, dat besloot om een
afstandsbediening te maken voor
8 de PS4 (afbeelding 9).
Deze afstandsbediening werkt
niet met infrarood, maar gewoon
via bluetooth zoals uw reguliere
controller. Dit betekent dat u dus ook
niet op uw PS4 hoeft te richten om een
commando uit te voeren. U moet wel
even de PDP Remote-app downloaden uit
de PlayStation Store, maar daarna kunt u
direct aan de slag. De PDP Remote kost op
het moment van schrijven 27 euro en is te
bestellen via diverse kanalen, zoals Bol.com.
Koop een afstandsbediening, dat maakt de ervaring
een stuk prettiger.

Area 120 verwijst naar de bedrijfscultuur binnen Google, waardoor werknemers 20% van
hun werktijd mogen spenderen aan eigen passieprojecten. Welke vondsten uit dit
laboratorium zijn publiekelijk beschikbaar en wat kunt u ermee? Dit keer drie
experimenten die ons helpen gezonder met onze smartphone om te gaan.
Paper Phone
1, 2, 3, 4 foontje van papier
Het klinkt als een grap, maar Google meent
het bloedserieus met dit papieren alternatief
voor uw smartphone. Het project maakt deel
uit van de Digital Wellbeing Experiments
(www.tiny.cc/welzijn) waarmee het bedrijf
ontwikkelaars en ontwerpers wil inspireren
om rekening te houden met het welzijn van
de mens. Vorig jaar heeft Google al een
Post Box
Meldingen bundelen
U voelt hem in uw broekzak trillen, even
snel antwoorden … En dit de hele dag door.
Word geen slaaf van uw smartphone met
de hulp van Post Box, nog zo’n gratis tool
die ons digitaal welzijn wil verbeteren
(www.tiny.cc/postbus).
Deze tool zorgt dat u niet de hele dag
wordt afgeleid door allerlei berichten. U
bepaalt zelf hoe vaak u de meldingen wilt
zien en ondertussen zal de app als een
echte postbus alles op één plaats verza-
melen en u dit op het geplande tijdstip
voorschotelen. Post Box zal de berichten
netjes rubriceren, zodat u ze in alle rust
kunt doorlopen.
computeridee.nl
Gespot
Tekst Dirk Schoofs
0In Area 12
aantal welness-tools uitgebracht om het
telefoongebruik bij te houden en te beheren,
maar Paper Phone (www.tiny.cc/belpapier)
gaat nog een stap verder.
Het komt erop neer dat de app u helpt
een eenvoudig boekje samen te stellen dat
de belangrijkste gegevens bevat waarvoor
u nu keer op keer de smartphone pakt.
Paper Phone is een Android-app waarin u
eerst alle informatie selecteert die u offline
beschikbaar wilt houden: uw belangrijkste
contacten, to-do-lijstjes, het
weer, enkele kaarten … Een
Paper Phone-pagina kan
zelfs een sudoku-puzzel
bevatten of een minigids met
Spaanse zinnen en u kunt
uitsparingen voorzien om uw
kredietkaart in te bewaren
zoals in de portemonnee. U
drukt het af, vouwt het op en
Hoe zou het voelen om een dag
lang Paper Phone te gebruiken?
De meldin-
gen worden
netjes in
rubrieken
bijgehouden.
Nieuw van Google
voilà: daar is uw papieren telefoon.
Dit is uiteraard geen functioneel alternatief
voor uw smartphone, het is eerder een
demonstratie om ons te overtuigen iets meer
los te komen van dit elektronische device. De
gratis app haalt u op Google Play en omdat
het om een experimentele opensource-app
gaat, is de code beschikbaar op GitHub.
Unlock
Clock con-
fronteert u
met uw
smartphone-
gebruik.
Unlock Clock
Gebruiks-teller
Een andere behoorlijk ontnuchterende
Android-app is Unlock Clock (www.tiny.
cc/telteller). De opzet is supereenvou-
dig: de tool telt gewoon hoe vaak u de
telefoon per dag ontgrendelt. Als Unlock
Clock is geïnstalleerd, zult u die niet bij
uw apps zien staan. U vindt de tool in
uw Live Wallpaper-bibliotheek waar u
hem nog moet activeren. Hierdoor wordt
u met de neus op uw telefoongebruik
gedrukt.
2 | 2020 43
 Tekst Gertjan Groen

Wat app ik eraan?

Shor tcut Creator

In deze nieuwe rubriek maken we niet alleen mélding van een handige
app, maar we gaan er ook daadwerkelijk mee aan de slag. We trappen af
met Shortcut Creator, een app waarmee u op uw smartphone allerlei
snelkoppelingen kan maken naar bijvoorbeeld bestanden, mappen, apps,
contactpersonen en instellingen.

1 2 3 4 5

U kunt rechtstreeks een Shortcut Creator kan bestan- Via een snelkoppeling U kunt voor veel instellingen U kunt alvast een tekst voor
bepaalde map in de bestands- den van meerdere mappen kunt u een contactpersoon (ook achterliggende) een bijvoorbeeld WhatsApp
beheerder openen. weergeven en filteren. weergeven of bellen. snelkoppeling maken. klaarzetten.

Veel handelingen op de smartphone voelen repetitief.
Het bellen van een bepaalde contactpersoon bijvoor-
beeld, of het openen van een specifieke map. Snelkop-
pelingen maken dit wat makkelijker: u kunt vaak enkele
stappen overslaan. U zet ze op een beginscherm zodat u er snel
toegang toe hebt.
Wat tools als Shortcut Creator nog krachtiger maakt, is dat veel
apps speciale ‘ingangen’ hebben die u kunt benutten. Zoals het
rechtstreeks bellen van een bepaalde contactpersoon met de tele-
foonkiezer, of het openen van WhatsApp met voorgebakken tekst.
Shortcut Creator geeft zelf weliswaar enige uitleg en een paar
YouTube-filmpjes met voorbeelden, maar u zult toch veel zelf uit
moeten zoeken. Daarom helpen we u graag op weg!
1 Snelkoppeling naar map met foto’s
We beginnen met een eenvoudige maar prak-
tische snelkoppeling naar de map met foto’s. Open
hiervoor Shortcut Creator en kies File & Folder in het
hoofdmenu. Blader onder File Sources naar de locatie
en map met foto’s, in veel gevallen de map DCIM op
het interne geheugen of de externe sd-kaart. U komt
dan in het scherm waar u het uiterlijk en gedrag van
de snelkoppeling kunt aanpassen.
Klik bijvoorbeeld op het icoontje als u het wilt wij-
zigen, of voer achter Name een passende naam in die
de snelkoppeling straks op het beginscherm moet krij-
gen. Daaronder kunt u kiezen met welke bestandsbe-

44 2 | 2020

heerder het moet worden geopend. Hebt u geen extra
bestandsbeheerders uit de Play Store geïnstalleerd,
dan kunt u ook de ingebouwde bestandsbeheerder
gebruiken. Klik als u klaar bent op het plusicoontje om
het aan een beginscherm toe te voegen (via de keuze
To Launcher) of op het speelicoontje om de snelkop-
peling te proberen. Het plusicoontje geeft ook de
keuze To Collections waarmee u de snelkoppeling aan
een persoonlijke verzameling kunt toevoegen. Op uw
beginschermen kunt u snelkoppelingen uiteraard ook
gewoon groeperen in mappen, zoals u dat misschien
al voor apps doet.
2 Samengestelde mappen
In het menu File & Folder ziet u ook de optie
New Composite Folder. Feitelijk kunt u daar-
mee de (eventueel gefilterde) inhoud van
meerdere mappen weergeven met de
ingebouwde bestandsbeheerder.
Stel dat u op uw toestel foto’s
zowel op het interne geheugen
als de sd-kaart hebt staan, dan
kunt u beide mappen toevoegen,
zodat alle foto’s in één overzicht
getoond worden. U kunt hierin
ook handig gebruikmaken van
de mogelijkheid voor filters, met
Add Filter. Wilt u bijvoorbeeld
alleen de video’s in die mappen
zien, dan voegt u een filter toe op
bijvoorbeeld bestandsnaam (zoals
bevat .mp4). Of met de optie MIME
type op het soort bestand (voor
video’s veelal video/mp4).
Het handigste in dit geval, is echter
de keuze voor Regular Expression, waar-
mee u geavanceerd op bestandsnaam kunt
filteren. U hoeft die reguliere expressie niet zelf
in te voeren: tik op het pijltje achter het invoerveld
en u kunt een reguliere expressie in laten vullen
voor bijvoorbeeld bekende archieven, documenten,
afbeeldingen, maar ook video’s, waarmee direct alle
bekende extensies worden meegenomen. Bij video
zijn dat bijvoorbeeld mp4, maar ook mpg en mkv).
Verder kunt u filteren op datum of bestandsgrootte.
3 Contactpersoon bellen
Ook heel praktisch is een snelkoppeling om
direct een bepaalde contactpersoon te bellen. Hier-
voor kiest u in het menu voor Contacten. Selecteer
dan een contactpersoon in de lijst en stel de snelkop-
peling in. Achter Action kunt u kiezen wat er moet
gebeuren als u op het icoontje drukt. Afhankelijk van
de contactinformatie zijn de opties View Contact (con-
tactpersoon weergeven), Show Dialer (telefoonkiezer
weergeven) en Call Contact Phone (rechtstreeks bel-
len) beschikbaar. Die laatste optie vereist overigens
de installatie van Shortcut Executors via de Google
Play Store. Er is namelijk een speciale machtiging
nodig om telefoonnummers rechtstreeks te bellen en
de makers wilden die machtiging niet voor de Short-
cut Creator-app zélf vragen, omdat sommige mensen
dat risico niet willen nemen. We kiezen als voorbeeld
Show Dialer waarvoor geen extra machtiging nodig is.
computeridee.nl
Wat app ik eraan?
Daaronder kunt u nog aangeven welk telefoonnum-
mer in de telefoonkiezer alvast mag worden ingevuld.
Afhankelijk van uw toestel zijn ook nog extra opties
beschikbaar, zoals bellen op de luidspreker. Als u
deze snelkoppeling gebruikt hoeft u in de telefoon-
kiezer alleen nog op de groene belknop te drukken.
4 Snelkoppeling naar instellingen
Android heeft in recente versies handige snelle
instellingen die u vanaf de bovenkant van het scherm
naar beneden kunt vegen. In dat venster kunt u
bijvoorbeeld wifi aan- of uitzetten of de vliegtuigstand
activeren. Bij het gebrek daaraan, of omdat u het
praktischer vindt, is een snelkoppeling op een begin-
scherm ook een optie.
Bij Shortcut Creator kunt u onder Settings
snelkoppelingen naar een instellin-
genscherm van Android maken. Tik
daarvoor onder Settings Shortcuts
op Obtain shortcut en kies het
gewenste instellingenscherm (zoals
Batterij, Geluid of Locatie). Deze
snelkoppeling brengt u dan direct
naar die instelling. U kunt ook
via Settings Activities en onder
System Actions nog dieperlig-
gende instellingenschermen
proberen te bereiken, of onder
App Details een snelkoppeling
maken naar het informatiescherm
voor een specifieke app.
5 Bericht met voor­
gebakken tekst
Stuurt u regelmatig dezelfde tekst,
bijvoorbeeld om te laten weten dat u even
geen tijd hebt om te antwoorden of wat later
thuiskomt, dan kunt u daar via Message Template
een handige snelkoppeling voor maken.
U voert hier de inhoud van het bericht in. Selecteer
daaronder de app waarmee u dit wilt versturen. Kiest
u bijvoorbeeld WhatsApp, dan zal via deze snelkop-
peling eerst de bewuste chatapp worden geopend en
daarin de contactkiezer zodat u direct kunt selecteren
naar wie de tekst moet worden gestuurd. Naast
WhatsApp kunt u natuurlijk ook een andere berich-
tenapp in de lijst kiezen, of de optie Use app chooser
selecteren, zodat u bij gebruik van de snelkoppeling
éérst een app uit de lijst moet kiezen.
Meer opties
We hebben nog niet alle mogelijkheden van Shortcut Creator besproken.
Zo kunt u bijvoorbeeld heel makkelijk een snelkoppeling naar een bepaal-
de website toevoegen.
De snelste manier om die snelkoppeling te maken, is gewoon vanuit de
browser: bezoek de pagina, open het deelmenu en kies voor delen met
Create Shortcut. Hierna wordt direct de bewuste snelkoppeling gemaakt.
En via Command Executor kunt u snelkoppelingen maken die bijvoor-
beeld het volume of de helderheid op een bepaald niveau zetten, of blue-
tooth of wifi uitzetten.
Uitproberen blijft het devies, wellicht ontdekt u zelf nog veel handigere
snelkoppelingen!
2 | 2020 45
 Doe m e e r m e t u w M a c

Wegwijs in
2
Eind vorig jaar kwam het nieuwe
besturingssysteem macOS Catalina uit,
ook wel bekend als macOS 10.15.
De opvolger van macOS Mojave bevat
een paar nieuwe functies zoals Arcade,
Catalyst en Sidecar, en natuurlijk een Rosetta Stone is
een voorbeeld van
berg aan verbeteringen. In dit artikel een app die middels
duiken we in de nieuwe mogelijkhe- Catalyst nu op de
Mac beschikbaar is.
den van het besturingssysteem van
Apple. wordt geopend zodra u een iPad streamingdiensten inzien. Dit werkt
Tekst Richard Veenstra of iPhone op uw Mac aansluit: het nog niet in Nederland, maar als we
synchroniseren en het maken van naar de Duitse opties kijken, kunnen
reservekopieën van een mobiel we ervan uitgaan dat diensten als

I
Tunes werd zo langzamerhand
een allegaartje van alles wat
met muziek, apps en het beheer
van uw mobiele Apple-appara-
ten te maken had. Tijd om het roer
eens goed om te gooien, moet Apple
gedacht hebben, want in macOS
Catalina is de app verdwenen. Ervoor
in de plaats zijn vier nieuwe (of
vernieuwde) apps gekomen: Apple
Muziek, Apple TV, Apple Boeken en
Apple Podcasts. In het Dock hanteert
Apple de Nederlandse benamingen,
maar zodra u in de app bent, ziet u
ook vaak de Engelse benamingen
Apple Music en Books (afbeelding 1).
Uw muziek vindt u nu standaard
in Apple Muziek, uw films in de app
Apple TV. Dit zorgt ervoor dat alles
een stuk overzichtelijker is. De naam
iTunes is niet helemaal verdwenen:
de iTunes Store is nog wel zichtbaar
in Apple Muziek. Dit is waar u nieuwe
muziek koopt. Leuk is dat ook niet
automatisch meer een programma
Apple-apparaat doet u nu gewoon
vanuit de Finder.
Al uw muziek en films zijn overi-
gens nog wel gewoon opgeslagen in
uw iTunes-bibliotheek. Verwijder dit
bestand dus niet uit uw thuismap. De
verschillende apps halen alleen de
relevante informatie uit de iTunes-
bibliotheek. De app Apple TV her-
bergt al uw aangeschafte films, maar
hier kunt u ook uw abonnementen op
iTunes was een allegaartje
geworden: tijd om het roer
eens goed om te gooien
1
Amazon Prime Video en Mubi in de
toekomst ondersteund gaan worden.
Uiteraard kunt u ook inhoud van de
nieuwe dienst Apple TV+ in de app
kijken.
Nauwere integratie
Een tweede focuspunt van macOS
Catalina is het bij elkaar brengen van
iOS en macOS.
De functie Sidecar is hier een
goed voorbeeld van. U kunt hiermee
namelijk uw iPad gebruiken als twee-
de beeldscherm van uw Mac. Zorg
ervoor dat uw iPad het meest recente
besturingssysteem iPadOS 13 heeft
en meld uw iPad en uw Mac aan op
hetzelfde wifi-netwerk. Sidecar werkt
overigens ook via een bekabelde
verbinding. De functie werkt alleen

Ondersteuning
Apple is vrij gul wat betreft ondersteuning voor
oudere apparaten: u kunt macOS Catalina op vrij-
wel alle Mac-modellen vanaf 2012 installeren. Uit-
zondering is de Mac Pro uit 2012. Het minimum
aan geheugen dat u nodig hebt, is 4 gigabyte. Dit in
tegenstelling tot macOS Mojave, dat tevreden was
met 2 GB ram. iTunes is dood, lang leve Apple Muziek. De app heet dan wel anders, in grote lijnen lijkt het
best wel op het oude programma.

46 2 | 2020

met nieuwere Macs vanaf 2016 (een
uitzondering is de MacBook Air, hier
hebt u een model uit 2018 of nieuwer
voor nodig). Uw iPad moet uit 2018
zijn of later. U vindt de optie Sidecar
in de Systeemvoorkeuren. Klik op
Sidecar en verbind uw Mac met een
iPad door die onder Verbind met te
selecteren. U kiest waar u de naviga-
tiekolom en de Touch Bar op uw iPad
wilt zien door dit bij de voorkeuren te
kiezen.
Een tweede wapenfeit is de optie
Catalyst. Dit is geen app die u kunt
openen, maar een techniek waarmee
ontwikkelaars eenvoudiger hun
iOS-apps naar de Mac kunnen bren-
gen. Gemiste kans is wel dat Apple
beide app-stores niet samenbrengt;
als u nu voor een paar euro een app
hebt gekocht op uw iPhone, moet u
voor de Mac-app ook nog eens geld
betalen. U herkent niet of een app een
zogenaamde Catalyst-app is of dat
het een app is die speciaal voor de
Mac App Store is gemaakt. Wel kunt u
in de Mac App Store op Ontwikkelen
klikken en voor Geliefde apps, nu op
Mac kiezen (afbeelding 2).
Oude bekenden
Een functie die u wellicht kent van
uw iPhone is Schermtijd. Hiermee
hebt u inzicht in hoeveel tijd u op het
internet doorbrengt of besteedt aan
nutteloze dingen.
Schermtijd vindt u nu ook in macOS
als u op Systeemvoorkeuren klikt en
voor Schermtijd kiest. Onder Apps
ziet u welke programma’s u vandaag
hebt geopend en hoeveel tijd u met
de app hebt gewerkt (afbeelding 3).
U kunt echter ook op Categorieën
klikken en een helderder overzicht
computeridee.nl
macOS
Catalina
3
krijgen van uw activiteiten. Immers,
dat u 42 minuten in Finder hebt door-
gebracht, is niet erg zinvolle informa-
tie. Bovenin kunt u naar andere dagen
navigeren.
Onderdeel van Schermtijd is de
functie Communicatielimieten. Die
is speciaal bedoeld voor ouders
die limieten willen stellen aan hun
kinderen. U kiest een gebruiker van
de Mac, bijvoorbeeld uw zoon of Schermtijd is nu volgens allemaal spelen? Dat zijn er
dochter, en kiest hoelang hij of zij ook beschikbaar op op dit moment zo’n dertig, maar het
gebruik mag maken van apps als de Mac: kijk hoeveel moeten er in de komende maanden
FaceTime en Berichten en of het kind tijd u doorbrengt steeds meer worden. De spellen zijn
alleen met bepaalde contacten mag met minder produc- stuk voor stuk gemaakt door beken-
communiceren. De optie Communi- tieve dingen. de game-creators en zijn exclusief
catielimieten is nu nog niet in macOS voor de nieuwe dienst ontwikkeld. De
Catalina te vinden, maar zal in het games zijn niet alleen op uw Mac te
voorjaar worden toegevoegd aan het spelen, maar ook op uw iPhone, iPad
besturingssysteem. of uw tv middels een Apple TV.
Een andere functie die macOS
Catalina heeft overgenomen van iOS Apple Arcade Kleine verbeteringen
is de app Dictafoon. Of u deze functie geeft betaalde En dan zijn er uiteraard nog honder-
op uw Mac net zo vaak gaat gebrui- toegang tot zo’n den kleine verbeteringen van apps
ken als op uw iPhone betwijfelen we, dertig exclusieve die u dagelijks gebruikt. Eén van de
maar de app werkt ook op de Mac spellen, maar dat meest waardevolle is dat macOS
prima. moeten er snel meer Catalina voor elke update van een
worden. programma een snapshot maakt van
Gamen op de Mac
Gamen was altijd een beetje een 4
ondergeschoven kindje op de Mac,
maar daar moet verandering in
komen. Apple heeft namelijk een
eigen game-dienst in het leven geroe-
pen onder de naam Arcade (afbeel-
ding 4). U vindt echter geen app met
deze naam op uw Mac: Arcade is in de
App Store ingebakken. Zodra u deze
voor de eerste keer opent, vraagt
Apple u of u een abonnement voor
4,99 euro per maand wilt afsluiten. De
eerste maand is overigens gratis. U
vindt Arcade aan de linkerkant van de
App Store. Welke spellen kunt u ver-
2 | 2020 47
macOS
uw systeem. Mocht een update van
een bepaald programma zorgen voor
fouten, dan kunt u uw complete sys-
teem herstellen via de optie macOS
Recovery. U sluit uw Mac af en start
het de recovery-modus door na het
starten meteen op Cmd+R te drukken.
Handig is dat macOS Catalina u waar-
schuwt wanneer u voor een website
en zwak wachtwoord gebruikt. Het
Wezen paragliden? U kunt de
video nu zwevend afspelen!
Nog even wachten?
Zoals bij veel nieuwe besturingssystemen is het
slim om even een paar weken of maanden te
wachten voordat u het op uw systeem installeert.
De eerste kinderziektes worden vrij snel verhol-
pen middels systeemupdates, maar het kan ook
zijn dat een fabrikant een paar maanden nodig
heeft om een stabiele versie van een programma
uit te brengen.
Weet ook dat macOS Catalina geen ondersteuning
meer biedt voor 32bit-programma’s, zoals oudere
versies van Photoshop, Office of zelfs GarageBand.
Apple biedt via de Systeemvoorkeuren systeemupdates
voor macOS Catalina.
48 2 | 2020
5 de functie kunt u uw Mac vinden als
In macOS Catalina
kunnen video’s
zwevend worden
weergegeven op uw
bureaublad.
besturingssysteem stelt voor een
ander wachtwoord te gebruiken en
kan dit meteen in de app Sleutelhan-
gertoegang opslaan.
Leuk is dat u video’s die u afspeelt
nu zwevend op uw bureaublad kunt
laten afspelen. Als u een video in
QuickTime Player afspeelt, vindt u
nu rechts naast de afspeelknop een
nieuwe knop. Klik erop en uw video
wordt afgespeeld op uw bureaublad.
Andere vensters kunnen de video niet
bedekken (afbeelding 5).
Uw Mac terugvinden
Zoek mijn Mac is al sinds jaren te
vinden in het menu van iCloud. Met
die is gestolen of als u hem kwijt bent
geraakt.
Voorheen kon de dienst uw Mac
alleen zien als die verbinding maakte
met een wifi-netwerk. Tegenwoordig
kan een Mac met macOS Catalina
een bluetooth-signaal uitzenden dat
opgepikt kan worden door andere
Apple-apparaten in de buurt. Dit hoeft
Bekijk direct
vanuit de Systeem-
voorkeuren de
serienummers en
waar uw apparaten
zich bevinden.
niet uw eigen Mac of iPhone te zijn,
maar kan een apparaat zijn van een
willekeurig persoon. Op basis van
deze gegevens kunt u zien waar uw
Mac zich bevindt. U ziet bovendien
de locatie van al uw Apple-producten
meteen vanuit de Systeemvoorkeu-
ren. Ga naar Systeemvoorkeuren,
Apple ID, klik op één van uw appara-
ten en vervolgens op de knop Bekijk
op het web (afbeelding 6).
U ziet ook in één oogopslag wan-
neer u voor de laatste keer een reser-
vekopie van het specifieke apparaat
hebt gemaakt, wat het serienummer
is en welk besturingssysteem erop is
geïnstalleerd.
 e l 5 )
Javascript

t- s p e ll e tj e ( d e
Online javascrip

Dit is uiteindelijk 3
We zijn aan het einde gekomen van het lot van alle
spelletjes: Game
het Computer Idee-feuilleton van ons
Over. Maar dan wel
javascript-spelletje. In de vorige afle- met zo veel mogelijk
vering hebben we het nodige drama punten op de teller!

toegevoegd, in deze laatste vallen alle

puzzelstukjes in elkaar. Levels, levens,
extra levens, moeilijkheidsgraad, game
over. Ja, het wordt nu allemaal gepro-
2
grammeerd. Doet u mee?
Tekst John Vanderaart

O
ok deze keer staat er weer
een download voor u
klaar op de website van
Computer Idee (www.tiny.
cc/jsspel). Deze download omvat het
complete javascript-spel alsmede de
pdf-bestanden die we straks gebrui-
ken om het een en ander nader uit te
leggen. Uiteraard kan de download
ook direct worden gespeeld of in de
eigen website worden opgenomen.
Aan ú de keuze!
Levens en levels
De belangrijkste extra onderdelen
zijn deze keer de levens en de levels
(afbeelding 1). Vanaf nu mag de
spaceshuttle nog maar tien keer
worden geraakt voordat het Game
Over is. Met daarbij nog wel een
De hulp komt van
boven. De space-
shuttle heeft een
paar tellen om op
krachten te komen,
daarna wordt het
allemaal wel wat
moeilijker!
achterdeurtje, want als de space-
shuttle door z’n krachten schiet, komt
er – letterlijk – hulp van boven om die
Het nieuwe speel- krachten weer aan te vullen (afbeel-
veld met links de ding 2). Helaas gaat dat wel gepaard
status van de space- met meer aliens, minder kogels en
shuttle. Die status nóg meer actie. Nee, we gaan het u
krijgt klappen niet ál te makkelijk maken.
naarmate de shuttle
vaker geraakt wordt. Schroefjes aandraaien
Het bovenstaande is een kwestie van
1 schroefjes aandraaien. De ‘levens’
zetten we in JavaScript naar onze
hand – in JS.PDF - in de regels 111 tot
en met 114. De volgende variabelen
worden op die plek van hun waarden
voorzien:
rocketL = 10;
gameLevel = 1;
gameScore = 0;
gameOver = false;
De variabele rocketL bevat de
sterkte van de spaceshuttle, de
variabele gameLevel bevat het
huidige spelniveau en de variabele
gameScore houdt het aantal gescoor-
de punten bij. De variabele gameOver
weet ten slotte of uw spel over is.
In het bijzonder de variabele game-
Level nemen we mee om het u wat
moeilijker te maken met de links en
rechts langs vliegende aliens. Kijk
maar naar de regels 362 tot en met
366:
aliensSX[i] = Math.floor(Math.
random() * 6) + gameLevel;
if (Math.floor(Math.random() *
3) > 1) {
aliensSX[i] = -aliensSX[i];
}
aliensSY[i] = Math.floor(Math.
random() * 6) + gameLevel;
Zoals u ziet wordt het sneller en
dus moeilijker naarmate de variabele
gameLevel een hogere waarde krijgt.
Aan de andere kant zijn er (in regel
423) ook meer punten te pakken als
dat gameLevel groter wordt:
gameScore = gameScore + (5 *
gameLevel * (noAliens / 5));
En zo gaat het door tot het bittere
einde, tot het daadwerkelijke ‘Game
Over’ (afbeelding 3). Maar gelukkig
kunt u dan op Escape drukken en
weer opnieuw beginnen.
Conclusie
Met als uiteindelijke conclusie dat het
uitstekend mogelijk is om een leuk
interactief spelletje te programmeren
in javascript. En dat leuke interactieve
spelletje is zéér eenvoudig om op uw
website ‘erbij’ te plaatsen. Kan zijn als
grapje, maar we kunnen voldoende
educatieve alternatieven verzinnen.
Veel plezier!

computeridee.nl 2 | 2020 49
 W h a ts A p p - a lt e r n a ti e f
Hé t
Stuur een Tele g
WhatsApp is zo prominent aanwezig kunnen overigens prima naast 2
elkaar worden geïnstalleerd en
in ons leven dat we haast vergeten gebruikt. Vraag uw belangrijkste
dat er uitstekende alternatieven zijn. contacten daarom gerust om Tele-
Een daarvan is Telegram, een appli- gram erbij te zetten. Deze workshop
geeft u genoeg handvatten om ze te
catie vol handige features die u lang overtuigen.
niet bij alle gelijksoortige apps tegen-
Aan de slag met Telegram
komt. We helpen u op weg, laten zien Als u Telegram op uw smartphone
wat u allemaal met Telegram kunt en hebt geïnstalleerd, dan start u de
applicatie op. U gebruikt, net als
praten u meteen bij over de laatste en bij Whatsapp, uw telefoonnummer
handige innovaties. voor de registratie. De verificatie
Tekst Gertjan Groen van het nummer gebeurt automa- Telegram kan ook eenvoudig vanaf pc of
tisch op de achtergrond via een

D
laptop gebruikt worden.
e grote kracht van sms-bericht. Het account kunt u
WhatsApp ligt eigenlijk bij Telegram blinkt vervolgens ook heel eenvoudig het programma Telegram Desktop
de enorme groep gebrui- uit in features, vanaf andere apparaten gebruiken, (Windows of Mac) te installeren. Op
kers. Veel alternatieven maar is toch zoals een tablet of pc (afbeelding 2). het nieuwe apparaat geeft u alleen
bieden namelijk dezelfde mogelijkhe- minder populair Op de computer regelt u dit via uw telefoonnummer op. Hierna
den. Vaak zelfs meer. Ook hebben ze dan WhatsApp. http://web.telegram.org of door ontvangt u in uw bestaande Tele-
wat privacy betreft in veel gevallen gram-app(s), waaronder de app op
een streepje voor. Een van de com- 1 uw smartphone, een code. Die neemt
pleetste alternatieven is Telegram. u over om te bevestigingen dat u het
Deze applicatie gaan we in deze bent. Het is mogelijk een tweestaps-
workshop verkennen (afbeelding 1). verificatie aan te zetten voor extra
Het blijft met alternatieven voor bescherming.
Whatsapp natuurlijk wel een beetje De smartphone is na het koppelen
een struikelblok dat anderen het ook overigens niet meer nodig: door
moeten installeren, want alleen dan de cloudopslag zijn de apps en
kun je met elkaar chatten. Gelukkig programma’s er niet afhankelijk van.
kent Telegram inmiddels een trouwe WhatsApp kent ook de mogelijkheid
groep gebruikers, ook in Nederland. om via een browser of programma de
Die groei is zeker geholpen door de chats ‘over te nemen’. Er is dan alleen
onrust rond WhatsApp en eigenaar altijd een koppeling met de smart-
Facebook. De verschillende chat-apps phone nodig. Juist die koppeling is
in de praktijk niet altijd even stabiel,
waardoor vaak opnieuw verbinding
Tweestapsverificatie en sessies moet worden gemaakt.
Tweestapsverificatie is een extra bescher- een herstel-e-mailadres. Zo wordt u gehol-
ming voor uw account. Het zorgt dat ande- pen bij het herinneren van het wacht- Werken op meerdere
ren minder makkelijk bij uw berichten woord. accounts
kunnen. Onder Instellingen, Privacy en Wilt u zien op welke apparaten uw Tele- Hebt u twee smartphones voor
veiligheid kunt u dit via de optie gram-account wordt gebruik? Dat is terug bijvoorbeeld privé en werk? Of hebt u
Twee-staps-verificatie inschakelen. Feite- te vinden door in het menu te kiezen voor een smartphone met dual-sim? Wan-
lijk krijgt u een extra wachtwoord. Dat de optie Actieve sessies
sessies. Hier ziet u alle inge- neer u meerdere telefoonnummers
voert u in op elk nieuw logde apparaten, met hebt, kunt u in Telegram - makkelijker
apparaat waarop u het een mogelijkheid die dan bij WhatsApp - beide nummers
Telegram-account gaat sessies te beëindigen. toevoegen (afbeelding 3). Zo kunt u
gebruiken. Dit doet u naast dezelfde app gebruiken. U kunt zelfs
de gebruikelijke code. U Met tweestapsverificatie een derde account toevoegen. Via
kunt bij het inschakelen voegt u een extra wacht- het menu kunt u eenvoudig tussen de
van de tweestapsverifica- woord toe om uw account te accounts wisselen. Voorwaarde is wel
tie een hint opgeven en beschermen. dat u toegang tot het bewuste num-
mer hebt. Dit is nodig voor de eenma-

50 2 | 2020

e gram
lige registratie. U zult standaard de
notificaties voor alle accounts ont-
vangen. Via de instellingen in de app
kunt u dit naar voorkeur aanpassen.
Zet de app naar uw hand
Telegram kunt u volledig naar uw
hand zetten. Neem alleen al de uitstra-
ling. Via Instellingen, Chatinstellingen
kunt u bijvoorbeeld de tekstgrootte
aanpassen. Ook kunt u de achtergrond
voor chats wijzigen en een lichte of
juist donkere kleurstelling kiezen.
Hebt u inspiratie, dan vindt u in
het menu onder Chatinstellingen
ook de optie om zelf een thema te
maken. Hiermee kunt u de app tot
in de kleinste details naar uw smaak
aanpassen. Het is wel makkelijker
om thema’s te zoeken die anderen al
hebben gemaakt en gedeeld. Dat kan
direct vanuit de app. Druk hiervoor
op de zoekknop in het hoofdmenu en
zoek naar Android Themes Channel
(afbeelding 4). Hier worden talloze
thema’s uitgewisseld.
Opmerkelijk zijn ook de uitgebreide
instellingen voor meldingen, onder
4 5
Voor Telegram zijn talloze alternatieve
thema’s beschikbaar.
computeridee.nl
Chatten
6
Bij Telegram kunt
u uitgebreide rech-
ten instellen voor
groepen.
Hebt u twee
telefoonnummers?
Voeg ze dan ge-
woon allebei toe in
Telegram.
meldingsgeluid of zelfs een andere
led-kleur kiezen.
Groepen in Telegram
Telegram kent net als WhatsApp
chatgroepen waarin bijvoorbeeld
Meldingen en geluiden (afbeelding familieleden met elkaar kunnen
5). U kunt bijvoorbeeld bepaalde babbelen. U maakt zo’n groep een-
(drukke) chatgroepen stilhouden en voudig aan vanuit het hoofdmenu.
voor privégesprekken een aangepast Groepen kunnen bij Telegram maar
liefst 200.000 leden bevatten. Bij
WhatsApp ligt die grens bij 256 leden.
Dat is voor bijvoorbeeld een grote
familiereünie soms al te weinig.
Een groep kan bij Telegram publiek
zijn, maar ook privé. In het laatste
geval kunnen mensen alleen lid
worden via een uitnodigingslink.
Een publieke groep is voor iedereen
vindbaar via de zoekfunctie. Iedereen
kan ook lid worden. In publieke groe-
pen wordt vaak rondom een bepaald
thema gediscussieerd.
Als beheerder van een groep
(publiek of privé) beschikt u over
heel veel nuttige (en minder nuttige)
beheerfeatures. Open hiervoor de
groep, tik bovenaan op de groeps-
naam en dan op het penceelicoontje.
U kunt onder Rechten bijvoorbeeld
instellen wat leden naar de groep
mogen sturen, zoals berichten, media,
stickers en polls (afbeelding 6). Ook
geeft u hier aan of ze berichten vast
mogen zetten, gebruikers mogen toe-
voegen en of ze de groepsinfo mogen
Telegram biedt uitgebreide instellingen aanpassen. U kunt zelfs instellen hoe
voor meldingen. frequent leden berichten mogen
2 | 2020 51

Telegram kanalen en bots
Telegram kent naast groepen ook zogeheten kana-
len, die in tegenstelling tot groepen geen deelne-
merslimiet kennen. De communicatie is hier een-
richtingsverkeer: alleen beheerders kunnen
berichten naar het kanaal sturen. Volgers kunnen
niet antwoorden, hooguit met een privébericht
naar de beheerder. De kanalen worden vaak als
nieuwszender gebruikt of voor het delen van ken-
nis over een specifiek vakgebied.
Daarnaast zijn er talloze bots waar u feitelijk met
een computer babbelt. Heel praktisch is dat u veel
bots direct kunt gebruiken in een gesprek. Begin
bijvoorbeeld het gesprek met @imdb, gevolgd
door een naam van een serie of fi lm, om informatie
in het gesprek in te voegen. Of voeg op vergelijkba-
re wijze @youtube in voor een relevant fi lmpje of
@wiki voor informatie van Wikipedia.
Voor een overzicht van overwegend Nederland-
se kanalen en openbare groepen en bots zijn ook
weer kanalen gemaakt. Bijvoorbeeld @kanalen_nl
dat u kunt opzoeken in Telegram of via www.t.me/
kanalen_nl. De termen groepen en kanalen wor-
den soms door elkaar gehaald. Het verschil is dat u
alleen bij een groep actief mee kunt discussiëren.
posten (tempolimiet genoemd). Heel
praktisch is dat u per lid van de groep
uitzonderingen kunt toevoegen.
Berichten versturen
Telegram werkt grotendeels hetzelfde
als concurrerende apps. Uiteraard
kunt u behalve tekst ook media
versturen, zoals foto’s, video’s, muziek,
7 8
U kunt zelf bepa-
len hoelang media
op uw telefoon moet
worden bewaard.
U kunt in Tele-
gram foto’s bewer-
ken voordat u ze
verstuurt.
52 2 | 2020
Telegram biedt talloze groepen en
kanalen rondom een bepaald thema.
audio- en videoberichten. Dat is ideaal
om een meer persoonlijke boodschap
over te brengen. Via Telegram kunt u
verder telefoongesprekken voeren.
Er zitten in Telegram meer handig-
heidjes dan in andere apps. Foto’s en
video’s kunt u bijvoorbeeld bewerken
voordat u ze verstuurt (afbeelding 7).
Foto’s kunt u onder meer bijsnijden of
9
Bij het versturen van een bericht zijn extra
opties beschikbaar.
draaien, de belichting en het contrast
is aan te passen en u kunt stickers
plakken.
Bij een video kunt u kiezen welk
gedeelte moet worden verstuurd.
U kunt het geluid bij de video uit-
zetten en kiezen in welke resolutie
(480p, 720p of 1080p) het bestand
wordt verspreid. Ook leuk: bij
zowel foto’s als video’s kunt u een
zelfvernietigingstimer instellen.
Daarmee wordt het bestand na een
bepaalde tijd vernietigd.
Slim omgaan met bestanden
Telegram bewaart berichten en
bestanden versleuteld in de cloud,
waaronder de foto’s, video’s en ande-
re bestanden die u via chats hebt
uitgewisseld. Terwijl bij WhatsApp het
telefoongeheugen snel volloopt als u
het actief gebruikt, is voor Telegram
weinig opslagruimte nodig. Dat is
ideaal voor budgettoestellen met
weinig opslag.
U kunt via Instellingen en dan Data
en Opslag eventueel beheren hoelang
media op de telefoon moeten worden
bewaard, bijvoorbeeld een week,
maand of voor altijd (afbeelding
9). In hetzelfde menu kunt u ook de
cache opschonen. U kunt de media
altijd opnieuw downloaden als u die
weer nodig hebt. Met Telegram kunt u
bovendien grote bestanden van elke
type tot wel 1,5 GB uitwisselen. Dat is
een soepele limiet. Bij WhatsApp kunt
u een beperkt aantal bestandstypen
uitwisselen met een grens van 100

MB per bestand. Voor video’s is dat
slechts 16 MB, wat voor anderhalf tot
drie minuten aan video staat.
Opties bij versturen
Bij het versturen van een bericht kunt
u twee handige opties kiezen. U houdt
hiervoor wat langer de verzendknop
ingedrukt. De eerste optie heet Plan
bericht (afbeelding 9). Hiermee kunt
u zelf kiezen op welke datum en tijd-
stip het bericht wordt verstuurd. Han-
dig voor bijvoorbeeld een felicitatie.
Hebt u berichten ingepland, dan ziet
u in het chatscherm een extra icoontje
in de invoerbalk. Daarmee kunt u een
overzicht met alle geplande berichten
opvragen. Door het bericht aan te
tikken, kunt u het alsnog direct verstu-
ren, wijzigen, opnieuw inplannen of
verwijderen. De tweede optie is Stuur
zonder geluid. De ontvanger krijgt
het bericht binnen, maar zonder het
gebruikelijke meldingsgeluid. Dat is
handig als u weet dat die persoon niet
gestoord wil worden.
Deel live uw locatie
Met Telegram kunt u live uw locatie
delen op een kaart. Dat kan prak-
tisch zijn, bijvoorbeeld als u elkaar
kwijt bent op een festival of om
thuisblijvers aan te geven wanneer u
thuis bent. Druk hiervoor tijdens het
gesprek op het paperclipje om een
item te delen en kies Locatie. U kunt
nu aangeven of u uw locatie (eenma-
lig) wilt sturen. Hierbij kunt u de loca-
tie eventueel nog aanpassen door de
kaart te verplaatsen. U kunt ook uw
live-locatie delen. In dat geval wordt
de locatie steeds bijgewerkt als u zich
verplaatst. U kunt aangeven hoelang
uw locatie moet worden gedeeld,
naar voorkeur vijftien minuten, een of
acht uur (afbeelding 10). U kunt het
delen altijd eerder beëindigen.
Beschermen privacy
Voor vertrouwelijke gesprekken
kunt u met Telegram een zogeheten
geheime chat starten. De berichten
worden dan van begin tot eind ver-
sleuteld. Ze worden niet in de cloud
opgeslagen en kunnen niet worden
doorgestuurd. U kunt daarnaast een
vernietigingstimer instellen. Daarmee
wordt elk bericht na de ingestelde tijd
automatisch verwijderd op uw toestel
én dat van uw gesprekspartner.
Telegram heeft meer opties voor
het beschermen van uw privacy. U
vindt ze onder Privacy en veiligheid
in het menu Instellingen. U kunt
computeridee.nl
10
In Telegram kunt
u uw locatie delen
met uw gespreks-
partner.
bijvoorbeeld in detail bepalen wie
uw telefoonnummer mag zien. Ook
kunt u, via de optie Toegangscode-
vergrendeling, ervoor kiezen om
de toegang tot de app zelf af te
schermen met een toegangscode. Zo
voorkomt u dat mensen die uw tele-
foon bemachtigen, in uw gesprekken
kunnen rondneuzen (afbeelding 11).
Oude berichten verwijderen
Bent u al langer actief op social media?
Grote kans dat u soms een bericht
uit een ver verleden tegenkomt waar
11
U kunt oude
berichten in Tele-
gram gewoon
verwijderen.
Telegram kent
veel instellingen om
uw privacy te
beschermen.
Chatten
u niet trots op bent. Zeker als het uit
zijn context wordt gehaald of zelfs
tegen u wordt gebruikt. Precies om
die reden biedt Telegram sinds kort de
mogelijkheid elk bericht in een privé-
gesprek te verwijderen (afbeelding
12). U kunt zelfs uw hele conversatie
wissen, zowel op uw toestel als dat
van uw gesprekspartner, zonder een
spoor achter te laten. Voorheen kon
dit alleen de eerste 48 uur.
Het recht om oude berichten te
verwijderen heeft zowel u als uw
gesprekspartner. Er blijft geen melding
achter dat een bericht is weggehaald
zoals bij WhatsApp. Een bijkomend
gevolg is natuurlijk dat er spontaan
berichten uit de chatgeschiedenis
kunnen verdwijnen door toedoen van
de gesprekspartner. Maar de makers
vonden het belangrijker dat iedereen
controle heeft over de gegevens die
van hem worden bewaard, de zogehe-
ten digitale voetafdruk.
Om een of meerdere berichten te
verwijderen, houdt u een bericht lang
ingedrukt. Selecteer dan de berichten
die u wilt verwijderen en druk op het
prullenbakicoontje. U ziet dan nog de
optie om het behalve bij uzelf ook bij
uw gesprekspartner te verwijderen.
Wilt u alle berichten wissen? Open
dan het menu van het chatscherm
en kies Geschiedenis wissen. Bij
WhatsApp kunt u alleen berichten die
uzelf hebt gestuurd tot iets meer dan
een uur daarna verwijderen.
12
2 | 2020 53
 Onder redactie van Randolf Bouwma

Vers
w s p u l,
Getest
v o o r u b e ke ke n !
Nieu

Pratend plaatje
L enovo’s Yoga Smart Tab
houdt het midden tussen
een Android-tablet en een ‘smart
display’, een nieuwe product-
groep die voor gebruik met
spraakassistenten bedoeld is.
Aan de achterzijde zit een
uitklapbare standaard om het
apparaat mee rechtop te zetten
of zelfs mee op te hangen.
Eventueel start dan automa-
tisch de ambient-modus, een
soort screensaver die naast de
tijd ook informatie zoals agenda-
afspraken toont. De Smart Tab
kan nu ook een digitaal fotolijst-
je zijn, maar alleen met foto’s
die bij Google Foto’s in de cloud
staan. De Google Assistant staat
direct paraat om spraakcom-
mando’s te ontvangen.
Beter horen
De Smart Tab is uitgerust met
360-graden far-field microfoons,
waardoor de spraakassistente
ons zonder stemverheffing van-
af de andere kant van de kamer
verstaat. Op dit moment alleen
nog in het Engels; wanneer

Dat verdient ... Beoordeling

Alleen als een product de zeer Dit betekenen de sterren:
AANRADER kritische blik van onze testers met
glans doorstaat, krijgt dit het pre- Aanrader Prima product Te overwegen Kan beter Stelt teleur
dicaat Computer Idee Aanrader!

Bloedfanatiek
En er was licht

A mazons nieuwste
instapmodel e-reader
dere concurrenten - zoals de
50 euro duurdere Kindle Paper-
com, dan krijgt u een epub-
bestand waar de Kindle niet
D e Vivoactive 4 van
Garmin volgt de
inmiddels alweer
heet simpelweg Kindle, maar white - minder scherp. Toch valt mee overweg kan. Er bestaat twee jaar oude
is een grote sprong voor- het op een normale leesafstand gelukkig software om deze Vivoactive 3 op
waarts ten opzichte van de allemaal goed te doen, zeker bestanden mee te converteren, en dit keer is
vorige goedkoopste variant; met het gunstige kostenplaatje maar het is zeker iets om reke- gekozen voor
er is namelijk sprake van een in het achter- ning mee te houden. een zogenaamd
verlicht scherm. De hel- hoofd. transflective
derheid is in 24 niveaus Goed om lcd-scherm. Het
in te stellen. Wat betreft te weten is Amazon Kindle (2019) zorgt ervoor dat
schermresolutie krijgt dat u wel Conclusie Instap-Kindle met licht dat op het
u wel het minimale vastzit aan verlicht scherm is een prima deal. sporthorloge
wat er is, slechts 600 Amazons valt, wordt gere-
x 80 pixels. Opent u eigen virtuele flecteerd. De back-
een boek, dan zijn de boekwinkel. light hoeft daardoor
letters zeker in ver- Koopt u een Adviesprijs € 89,99 niet constant aan
gelijking met duur- e-book bij Bol. Info www.tiny.cc/instapkindle te staan

54 2 | 2020

de ambient-modus ook in het
Nederlands werkt, weet Google
desgevraagd nog niet zeker.
In het Engels valt op dat er
weinig consistentie is. Wanneer
we de slimme verlichting willen
inschakelen via een spraakcom-
mando, dan werkt dat pas na
het handmatig ontgrendelen
van de tablet. Spotify afspelen
functioneert dan wel weer
naar behoren. Al met al kan de
gebruikservaring van de Smart
Tab als handsfree smart display
gestroomlijnder.
Geluid en beeld
De Yoga Smart Tab klinkt een
stuk indrukwekkender dan veel
soortgenoten, dankzij de stereo-
luidsprekers van audiospecialist
JBL. De plaatsing ervan is alleen
wat ongelukkig. Houdt u de
tablet namelijk horizontaal vast,
en dat zorgt voor een langere
accuduur van zo’n vier dagen.
Wel doen de kleuren hierdoor
wat flets aan.
De belangrijkste nieu-
wigheden zijn verder het
afspelen van muziek,
een menstruatiecyclus-
check en een functie
die Garmin ‘Body
Battery’ noemt. Dit
is een cijfer voor uw
algehele fitheid. Deze
Garmin houdt dan ook
allerlei soorten activiteiten
bij, tweeëntwintig in totaal.
Lopen, fietsen, zwemmen,
langlaufen, yoga of slapen?
computeridee.nl
dan worden beide speakers door
uw handpalmen afgedekt. Noch-
tans komt de Yoga Smart Tab
door zijn kleurrijke en heldere
full-hd-scherm wel goed tot zijn
recht voor media-doeleinden.
Extra jammer is dan ook dat Net-
flix niet in full hd werkt, vanwege
de budget-specificaties.
Lenovo Yoga Smart Tab
Conclusie Veelbelovende techniek
is nog niet helemaal waar het zijn
moet.
Betaalbaar, ingebouwde stan-
daard, audiokwaliteit
Ambient-modus in kinder-
schoenen, Netflix niet hd
Adviesprijs Vanaf € 229,–
Info www.lenovo.com/nl/nl/
yoga-smart-tab
Mede dankzij de ingebouwde
gps, hartslag- en sensoren om
de zuurstofwaarden in het
bloed te meten, wordt een heel
compleet plaatje opgebouwd.
Er is overigens ook een kleinere
4S-variant te koop, voor smallere
polsen (40 mm).
Garmin Vivoactive 4
Conclusie Flets scherm, maar veel
waar voor uw geld.
Adviesprijs € 329,99
Info www.tiny.cc/garplus
Kat in ’t bakkie?
G amen op een touchscreen
blijft vaak behelpen,
omdat uw vingers voor
het beeld zitten. Voor
spellen met een laag
tempo doorgaans
niet zo’n probleem,
voor titels die meer
precisie vereisen wel
degelijk.
Er bestaan dan ook veel
bluetooth-controllers voor
smartphones, met fysieke
knoppen en volwaardige
analoge sticks. Vaak met een
houder bovenop, waar de tele-
foon in geklemd wordt. Razer
pakt het met zijn Junglecat-
controller echter anders aan.
Moet maar net passen
Het idee is dat de smartphone
in het meegeleverde hoesje
wordt gestoken. Aan weerszij-
den klikt u dan beide helften
van de controller vast. Het
resultaat lijkt meer dan een
beetje op hoe we de Nintendo
Switch-console kennen.
In de verpakking zitten
hoesjes voor drie specifieke
telefoons: de Razer Phone
2, Samsung Galaxy S10+ en
Huawei P30 Pro. Hebt u een
ander type toestel, dan is
de Junglecat daarvoor niet
geschikt. Tenzij u de controller
los gebruikt, dan werkt-ie met
iedere telefoon. U hebt dan
alleen wel iets nodig om de
smartphone mee overeind te
houden. Voor andere smart-
phones zijn er al met al handi-
gere alternatieven denkbaar.
Vers Getest
Meer
controle
Neemt niet weg dat de Jungle-
cat wel degelijk een verschil
maakt in bijvoorbeeld een spel
als Fortnite. U reageert nu een-
maal veel sneller en ziet meer
omdat er geen handen in de
weg zitten. In combinatie met
emulators voor retrogames
werkt het ook uitstekend.
Lege accu? Het oplaad-
proces is wel wat onhandig;
daar zijn namelijk twee usb-c-
kabels voor nodig, eentje voor
de linkerhelft van de controller
en eentje voor de rechterhelft.
Beide zitten er niet bij.
Razer Junglecat
Conclusie Unieke controller voor
smartphones, waar niet iedereen
evenveel aan heeft.
Geen vingers meer in beeld,
stevige constructie
Voor weinig smartphones
écht geschikt, opladen met
twee kabels
Adviesprijs € 119,99
Info www.tiny.cc/junglecat
2 | 2020 55
Een abonnement
dat precies bij
uw wensen past
 Bij Computer Idee kunt u nu zélf bepalen hoe u uw
abonnement wilt hebben. Betaalt u liever in één keer
voor het hele jaar, per halfjaar of doet u dit liever
maandelijks? We hebben drie abonnementsvormen.
Kies zelf de voor u ideale variant.

1
GRATIS LEZEN
EEN JAAR op pc, tablet
en smartphone
26 edities Computer Idee
VOOR MAAR
(€2,96 PER EDITIE)
€ 77,—

2 EEN HALFJAAR
13 edities Computer Idee
Meest
VOOR MAAR
(€3,29 PER EDITIE)
€ 42,75 f lexibele
keuze

3 IEDERE MAAND
2 edities Computer Idee
(MAANDELIJKS OPZEGBAAR)

VOOR MAAR
(€3,48 PER EDITIE)
€ 6,95

GA NAAR WWW.COMPUTERIDEE.NL/ABONNEREN
 N u nóg be ter
Nieuwe trucjes van G
U staat er wellicht niet altijd bij stil,
maar net als alle andere applicaties
op uw computer krijgt ook de browser
dikwijls updates en daarmee nieuwe
mogelijkheden. Onlangs rolde Google
twee grote updates uit voor Chrome:
77 en 78. Dit is er nieuw!
Tekst Thomas de Smet
E
en update bevat altijd heel wat prestatiever-
beteringen en kleine visuele tweaks. Leuk dat
ze er zijn, maar niets om heel enthousiast van
te worden. In het geval van de laatste twee
Chrome-updates valt er gelukkig meer te ontdekken.
Dan hebben we het niet over het vernieuwde icoontje
waarmee u makkelijker kunt zien of een
bepaald tabblad nog aan het laden is, maar
wel over enkele handige vernuftigheden die
uw leven weer iets aangenamer maken.
Welkom!
Hoe kunt u nu beter een overzicht
beginnen dan bij het nieuwe wel-
komstscherm van Google?
Als u de Chrome-
browser installeert
of een nieuw account
aanmaakt, krijgt u de moge-
lijkheid om enkele populaire
Google-apps aan uw bladwijzers toe
te voegen, zodat u er sneller toegang
tot heeft. Vervolgens krijgt u een wel-
komstscherm te zien dat u uitnodigt
om in te loggen, zodat u al uw instel-
lingen, wachtwoorden en meer met
al uw apparaten kunt synchroniseren
(afbeelding 1). Als u Chrome nog niet
hebt ingesteld als standaardbrowser,
zal de wizard u uiteraard aansporen
om dat te doen.
1
58 2 | 2020
Tabbladen delen
Bekijkt u een bepaalde website op
uw smartphone, maar wil u deze
liever in alle comfort op een groot
laptopscherm bekijken? Dan hoeft u
niet langer via een of andere omweg
de url naar uzelf te sturen.
Dankzij Chrome 77 kunt
u tabbladen eenvoudig
naar een van uw andere
apparaten sturen, zodat u
het surfen daar kunt hervat-
ten.
Zelf uitpro-
beren? Om
een pagina via uw
smartphone te delen, navigeert u
simpelweg naar het deelmenu dat u
bijvoorbeeld ook zou gebruiken om
een foto of ander document te delen.
Kies nu voor Verzenden naar je… en
kies in het volgende venster welk
apparaat u op de pagina tevoorschijn
wilt toveren. Op uw laptop of desktop
is het nog iets makkelijker. Daar klikt
u simpelweg met de rechtermuis-
knop op het tabblad en vervolgens
op Verzenden naar je apparaten. In
Telefoonnum-
mers hoeft u niet
meer handmatig
over te nemen.
Chrome doet er
alles aan om u zo
goed mogelijk
welkom te heten.
2
Linkjes naar uzelf
sturen via mail of
chat is voorgoed
verleden tijd.
datzelfde menu kunt u een apparaat
kiezen (afbeelding 2). Op het geko-
zen apparaat ontvangt u vervolgens
een notificatie waarmee u de pagina
kunt openen. Het bespaart u weer
een kleine moeite. Let er wel op dat
u op al uw apparaten met hetzelfde
Google-account bent ingelogd.
Telefoonnummers
Vind u via uw laptop het telefoon-
nummer van een restaurant of winkel
dat u even moet bellen? Dankzij
Chrome 78 hoeft u dat nummer niet
meer zelf in te typen op uw telefoon,
want analoog aan bovenstaande
functie is het nu ook mogelijk een
telefoonnummer te selecteren, er ver-
volgens met de rechtermuisknop op
te klikken en te kiezen voor Gesprek
van <naam telefoon> (afbeelding 3).
Vervolgens krijgt u op uw telefoon
de melding Tik om te bellen met
daarboven het telefoonnummer. Een
simpel tikje volstaat. Weer wat tijd
uitgespaard, en bovendien kunt u zo
geen fouten maken bij het overtypen
van het nummer.
Let wel, dit werkt alleen als de
web-ontwikkelaar het telefoonnummer
daadwerkelijk een tel-link heeft mee-
gegeven (tel:). Helaas is dat lang niet
op elke website het geval, dus deze
functionaliteit zal niet overal werken.
3

Google Chrome
We raden het niet
aan om honderden
tabbladen open te
houden, maar vanaf
nu kan het wel wat
overzichtelijker.
Meer overzicht
Internetgebruikers kunnen gerust
worden opgedeeld in twee groepen:
de groep die niet meer tabbladen
open heeft staan dan nodig en de
groep die nooit een tabblad sluit en
vervolgens klaagt dat zijn of haar
browser te traag is. Het probleem met
veel tabbladen open hebben staan is
dat u na verloop van tijd alleen nog
een reeks icoontjes (favicons) heeft
staan en niet meer weet over welke
pagina (of website) het gaat zonder
deze open te klikken.
Chrome 78 introduceert daar een
oplossing voor: de zogenoemde ‘tab
overlay’. Als u nu met uw muis boven
een bepaald tabblad zweeft, zult u de
volledige titel van de pagina te zien
krijgen, alsook de bijbehorende url
(afbeelding 4). In een latere versie
van Chrome krijgt u naast deze infor-
matie ook nog een screenshot van de
pagina te zien, maar deze functionali-
teit is voorlopig nog experimenteel.
Vereenvoudigde weergave
Het internet wordt door iedereen
gebruikt en om de toegankelijkheid
te handhaven wordt er altijd gekeken
naar wat er kan worden vereenvou-
digd. In Chrome 77 moet de weerga-
ve van ssl-certificaten plaatsmaken
voor een vereenvoudigde variant.
Waar u vroeger naast het groene
slotje nog extra informatie (zoals een
bedrijfsnaam) te zien kreeg, krijgt u
vanaf Chrome 77 alleen een groen
slotje te zien. Wilt u toch meer info
over het certificaat, dan volstaat het
om op het slotje te klikken om alle
gegevens op te vragen (afbeelding
5). Google nam deze beslissing omdat
de weergave van een bedrijfsnaam
voor veel gebruikers verwarrend was
computeridee.nl
Google Chrome
4
Binnenkort: afscheid
onveilige wachtwoorden
Als actieve internetgebruiker hebt u uiteraard
accounts bij honderden websites. Helaas volgt het
ene datalek het andere in sneltreinvaart op en het
lijkt alsof uw wachtwoord nergens meer veilig is.
Chrome wil u helpen bij het opsporen van gecom-
promitteerde inloggegevens. Daarvoor lanceerde
de internetgigant de extensie Wachtwoordcheck.
Deze extensie geeft u een melding wanneer deze
merkt dat u een wachtwoord gebruikt dat is uitge-
lekt. Oorspronkelijk zou Chrome 78 deze wacht-
en in extreme gevallen zelfs phishing woordcheck automatisch inbouwen, zodat u er
faciliteerde in plaats van bestreed. geen extensie meer voor nodig heeft, maar deze
implementatie is eveneens verschoven naar een
Net niet gehaald latere versie van Chrome.
Als u een nieuw tabblad opent,
kunt u ervoor kiezen om een eigen
wallpaper te zien die u uploadt of
kiest uit de bibliotheek van Google
Chrome. Die personalisatiemogelijk-
heden zouden in Chrome 78 worden
uitgebreid, maar helaas is deze
functionaliteit alsnog uitgesteld naar
Chrome 79. Met de nieuwe functies
zou het bijvoorbeeld ook mogelijk
zijn een effen kleur te kiezen en
meer controle te hebben over de
snelkoppelingen die worden getoond
als u een nieuw tabblad aanmaakt
(afbeelding 6). Volgens onze bèta van
deze functionaliteit hebt u dan drie Binnenkort krijgt u automatisch een melding zodra u een
mogelijkheden. Mijn snelkoppelingen uitgelekt wachtwoord gebruikt.
geeft u volledige vrijheid en laat
u zelf snelkoppelingen toevoegen
of verwijderen, Meest bezochte 6
sites toont automatisch uw meest
bezochte websites in de vorm van
een snelkoppeling, en als u het liever
simpel houdt, dan kan dat via de
optie Snelkoppelingen verbergen.
Het is overigens geen unicum dat
5
Binnenkort krijgt u meer controle over het
gedrag van snelkoppelingen.
een functionaliteit uit een bèta wordt
uitgesteld naar een volgende stabiele
versie van Chrome. Wellicht zullen we
deze functionaliteit dus gewoon bij
Chrome 79 krijgen, die bij publicatie
De weergave van ssl-certificaten is eenvoudiger, maar u vindt van deze editie beschikbaar zou
nog steeds alle details. moeten zijn.
2 | 2020 59
 Tekst John Vanderaart

FAQman
ra g e n ? O p lo s s in g e n !
V

Wachtwoord Gmail 1 Wachtwoord aanwezig zijn. Checkt u dat bij

aanpassen van Gmail de ingestelde accounts. Verder
Heeft de FAQman enig idee hoe aanpassen? moet u eens kijken om wat voor
je vanuit je smartphone het Gewoon via de meldingen het gaat, want op
wachtwoord van je Gmail kunt browser. de telefoon kunt u die (push-)
aanpassen? meldingen namelijk gewoon
Kasander uitschakelen. Via de webbrowser

Oplossing Via de webbrow- 2

ser? Ga naar https://myaccount.
google.com/security. Dan naar
Wachtwoord. Veel gemakkelijker
gaat het niet worden (afbeel-
ding 1).

Probleem met
toetsenbord
Ik heb een vraag over een pro-
bleem met het toetsenbord van
mijn laptop. Daar staat alles door
elkaar, met als waarschijnlijk
gevolg dat mijn wifi ook niet
meer werkt. Sommige toetsen
geven wel de juiste letter weer,
maar andere weer niet.
Peter Mussies
Oplossing Begin in de
bios-setup van die laptop om te
kijken wat de mogelijkheden van
dat toetsenbord zijn. Schakel –
indien aanwezig – de mediatoet-
sen uit en zorg dat de Fn-toets
werkt zoals het hoort. Zorg er
tevens voor dat de Numlock niet
wordt aangezet als de laptop
wordt gestart. Bij twijfel het bios
op de Default Settings terugzet-
ten. En om te weten te komen
of het niet aan Windows 10 ligt:
programma’s. Adobe installeert
ongevraagd gewoon op C:. Is er
een mogelijkheid om toch op D:
te installeren?
Mark van Zanten
Oplossing U krijgt een
andere downloadlink van uw
FAQman: www.tiny.cc/adacdc. U
haalt dan een versie van Adobe
Reader op die is voorzien van
een aangepaste installatie-pro-
cedure waarmee het wel moge-
lijk is om het programma op D:
te installeren – of waar dan ook
(afbeelding 2).
Last van gesloten
Gmail-account
Ik krijg sinds een paar dagen een
melding op mijn telefoon dat ik
actie moet ondernemen op een
Gmail-account dat reeds is geslo-
Deze versie
van Adobe
Reader heeft een
aangepaste
installatie-
procedure.
ten. Dat was een zakelijk account
van mijn vorige werk uit 2017. Ik
kan daar niet meer bij. Hoe krijg
ik die meldingen weg?
Mirjam Cappon
Oplossing Dan is er kennelijk
toch nog ergens een koppeling
met dat oude en gesloten
Gmail-account. Die koppeling
kan zomaar nog in uw telefoon
en https://myaccount.google.
com kunt u verder nog kijken bij
uw actieve Gmail-account. Ga
dan naar Persoonlijke informa-
tie, e-mail en Geavanceerd. Daar
vindt u mogelijk die koppeling
met dat oude Gmail-account.
Google en Fitbit
Google heeft Fitbit overgenomen.
Ik heb een Fitbit. Verandert er
iets voor mij?

sluit een extern toetsenbord aan
via usb!
Adobe Reader toch op D:
Als ik Adobe Reader installeer
op mijn pc, dan kan ik in het
installatieprogramma geen
Tot onze spijt kunnen wij dan ook niet
keuze maken voor installatie op
de C:- of op de D:-schijf. Dat is
lastig, want ik heb twee schijven:
C: voor Windows en D: voor
Helaas!
Sander V.
Oplossing Als uw FAQman
eerlijk is, is het antwoord: geen
Wij krijgen erg veel FAQman-vragen. idee. Maar de ervaring leert
ons dat Google die Fitbit zal
overhalen naar het eigen portal
alle vragen beantwoorden. en dat zou weleens Google Home
kunnen zijn. Qua software-moge-
Blijf uw FAQman-vragen wel sturen naar: lijkheden zult u er zeker niet op
faqman@computeridee.nl achteruit gaan!

60 2 | 2020

Even voor u tevoorschijn gehaald: het wachtwoord.
Usb met dab2
Ik heb een usb-stick gekocht om
dab2-zenders (free-to-air) op de
laptop te kunnen ontvangen.
Voor op vakantie. Het is me
gelukt om dat aan de praat te
krijgen. Alleen, het geluid loopt
steeds verder voor op het beeld,
en na een minuut loopt de laptop
vast. Ik zie wel dat de processor
steeds tegen de 100% belasting
aanloopt. Is er een oplossing
waarbij ik geen nieuwe laptop
hoef te kopen?
Geert Duighuiszen
Oplossing Die 100% belas-
ting vertelt ons eigenlijk dat uw
laptop het allemaal niet kan bij-
houden. Ook interessant om te
weten: hoe zwaar wordt de har-
de schijf belast? Als betaalbare
oplossing denkt uw FAQman aan
(als dat nog kan) het inbouwen
van een ssd, het uitbreiden van
het ram-geheugen naar 16 GB en
het werken met de 64bit-versie
van Windows 10.
Website vraagt om
wachtwoord
De website www.ztatz.nl vraagt
om een wachtwoord om te kun-
nen downloaden. Het betreft een
P1 monitor bestand. Maar waar
Met deze optie
zorgt u dat
video’s niet
automatisch
afspelen.
computeridee.nl
3 FAQ man Privé
kan ik dat wachtwoord vinden?
Hans Steens
Oplossing Dat wachtwoord
vindt u op de website zelf
(afbeelding 3). Maar eerlijk is
eerlijk, het is niet zo makkelijk
te vinden. Dus in het vervolg
gewoon even verder doorbla-
deren. Toegegeven, dat is niet
superhandig gedaan door de
webmaster van dienst. Maar
mogelijk is er een goede reden
om het op deze manier te doen.
Automatisch afspelen
uitschakelen
Hoe kan ik in Microsoft Edge
ervoor zorgen dat korte nieuws
filmpjes niet automatisch afspe-
len? Als ik Adobe Flash uitscha-
kel, is het hele venster waarin
het filmpje wordt afgespeeld
verdwenen. Ik wil zelf bepalen
door middel van een muisklik of
ik het filmpje bekijk of niet.
Manuel
Oplossing Ga binnen Edge
naar de Instellingen. Ga naar de
sectie Geavanceerd. Op die plek
vindt u precies de optie die u
zoekt (afbeelding 4). In uw geval
dient u dan de optie Blokkeren
te selecteren.
4 schroevendraaier, een op het oog reuze gevaarlijke test uit-
FAQman
Koud in huis
A
fgelopen week was het buiten opgefrist naar bijna
winterse temperaturen. En daar kregen we binnen
opeens last van. De verwarming kwam maar niet
verder dan 19 graden celsius. Na een dagje rillen
besloot ik in te grijpen. Te beginnen met de draagbare ther-
mostaten die de vloerverwarming aansturen. Per ruimte is er
namelijk een thermostaat die de bijbehorende klep van een
warmwater-verdeler opent. In het verleden waren de 3,6 volt
AA-batterijen al eens eerder leeggeraakt, dus dat zou nu ook
ongetwijfeld het geval zijn. Ik verving de batterijen, ik testte
de modules en constateerde dat alles goed was. Niet dus: het
bleef koud.
Intussen leverde de cv-ketel gewoon warm water, dus daar
ging ik het probleem (nog) niet zoeken. Dan maar de ontvan-
ger waarmee de draagbare thermostaten communiceren. Op
internet was de handleiding snel gevonden en niet veel later
had ik een complete test succesvol afgerond. Alleen: nog
steeds koud. Dan maar eens kijken naar de Nest oftewel de
overkoepelende thermostaat die de cv-ketel vertelt of er über-
haupt warm water richting de vloerverwarming mag worden
gestuurd. Ik kwam erachter dat ik met alweer de derde gene-
ratie Nest van doen had en via de howto’s op de Nest-website
kwam ik ook nog eens te weten dat alles – ook handmatig
– prima functioneerde. Maar warmer werd het niet.
Waarna de cv-ketel zélf aan de beurt was. Via Gebrui-
kershandleiding.com vond ik zowel de gebruikershandleiding
als de installatiehandleiding van die cv-ketel. Met als eerste
tip: stekker eruit en erin. Geen kans. Daarna alle diagnostische
zaken doorgelopen. Nog steeds koud. Dan maar verder zoeken
in de forums en op de websites van verschillende cv-installa-
teurs. Toen kwam ik erachter dat mijn cv-ketel een bypass
heeft die wordt gebruikt als het warme water niet kan worden
weggezet. Dat is het geval als alle toevoerkleppen van de
vloerverwarming zijn afgesloten of als de pomp van de cv-
ketel niet naar behoren werkt. Dat eerste kon ik uitsluiten door
die toevoerkleppen handmatig open te zetten. Het werd nóg
kouder! Waarmee het tijd was geworden om de gasservice te
bellen.
De monteur was er binnen een half uurtje. Samen liepen
we alle stappen nog eens door, waarna hij, met de grote
voerde met de pomp van de cv-ketel. Conclusie: “Overleden,
meneertje!” Maar gelukkig voor mij: “Verder is alles dik in
orde, meneertje!” Helaas was de benodigde pomp niet op
voorraad: “Is dat even pech, meneertje!” Dat zou pas weer na
het weekend worden: “Even een paar daagjes op de tanden
bijten, meneertje!” De monteur was nog niet weg of ik ben
meteen naar de Karwei gefietst voor een kera-
mische mini-kachel die prima verwarmt, maar
waarvan de ventilator wel erg veel herrie
maakt. Gelukkig, voor déze herrie maakte
mijn vrouw graag een uitzondering. De
centrale verwarming doet het nog
steeds niet, maar de Nest laat zien
dat de temperatuur stijgende is.
Eindelijk, het wordt warmer. Buiten
is het inmiddels ruim onder nul
geworden …
2 | 2020 61
Aan en weer uit en
weer aan
Na de computer aangezet te
hebben gaat deze uit en weer
aan. Maar ik kom niet in het
bios. De dag daarvoor heb ik nog
gewoon kunnen werken en had
ik geen enkel probleem.
Cor
Oplossing Trek alle usb-appa-
raten (behalve het toetsenbord
en de muis) eens los. Herstart
nogmaals. Daarna de computer
eens aan laten staan en (indien
aanwezig) alléén op de reset-
knop drukken. Trek de stekker
van de voeding eens 15 secon-
den uit het stopcontact. Daarna
opnieuw proberen te starten. Tot
slot eens kijken wat er gebeurt
als u van – bijvoorbeeld – een
Windows 10-installatiemedium
start, dat u ook als reparatie-
schijf kunt gebruiken. Nog niets?
Dan een reparateur contacteren.
Een extra vraagje: zou het de
monitor kunnen zijn?
Verbinding opnieuw
instellen
Sinds de update van Mozilla
Thunderbird moet ik steeds de
verbinding met pop3-mailserver
opnieuw instellen. Heel verve-
lend.
Frans van der Herp
Oplossing Download Mozilla
Thunderbird gewoon eens los en
installeer het over de bestaande
Mozilla Thunderbird heen. Dat
is doorgaans een oplossing
voor veel van dergelijke
account-problemen. Controleer
tevens uw gebruikersaccount
en check of dat de rechten van
de computerbeheerder heeft.
Wat ook kan – maar wel eerst
een back-up maken – is het ver-
wijderen en opnieuw instellen
van het account in kwestie. Iets
dat de moeite waard is om te
controleren: kijken of u ook via
imap gebruik kunt maken van
datzelfde account.
Apart Google-account
Mijn vrouw en ik delen Google.
Kunnen we elk apart een Google-
account krijgen?
Daniel Dijkshoorn
Oplossing Ja natúúrlijk kunt
62 2 | 2020
FAQman's keus (www.hddscan.com) waarmee
u ook van alles over de harde
schijf te weten kunt komen!
Escaperoom in de Achterhoek
Naar aanleiding van een bezoek aan een escaperoom in de Ach- Licht en donker
terhoek, die gebaseerd was op een waargebeurd verhaal, wilde Ik heb net een nieuwe laptop met
ik graag de theatervoorstelling die hierover gemaakt was op de de laatste update van Windows
website van de omroep RTV Oost downloaden om te bekijken op 10. Dat staat ook op mijn oude
mijn smart-tv. De link in de video verwees naar de tropische Blue laptop. In het e-mailprogramma
Billywig Player. Deze video was goed beschermd, leek het. Het is het gehele scherm in de donke-
lukte mij met geen mogelijkheid de film op een of andere manier re modus te zetten met de knop
te downloaden. Totdat ik op het idee kwam om de hele pagina op bovenin het venster. Op mijn
te slaan op de computer. De te downloaden hoeveelheid stemde nieuwe laptop is die knop niet
mij hoopvol: 1,2 GB. En jawel hoor! Gebladerd naar de gedown- aanwezig. Heb ik een instelling
loade map stond de complete voorstelling als mp4-bestand te gemist?
pronken met een cijfercode als vermomming. Zo makkelijk kan F. Heijmanns
het dus soms ook zijn ...
Jurjen Bakker Oplossing Probeer het eens
op een iets andere manier. Ga
Oplossing Hier wat meer over die Blue Billywig Player: www. naar Instellingen, Persoonlijke
tiny.cc/bbwplayer. Dit zouden we een eerstelijns-beveiliging instellingen en Kleuren. Op
kunnen noemen. Uw truc bleek reeds afdoende te zijn, maar via die plek kunt u keihard kiezen
het achterliggende javascript is de uiteindelijke url eveneens te tussen Licht en Donker (afbeel-
herleiden. Druk binnen de webbrowser ook eens op F12, want ding 5). Intussen wel even
op die manier zijn ook de nodige url’s te achterhalen. controleren of die nieuwe laptop
is opgewaardeerd naar de meest
recente versie van Windows 10.
u dat. Gewoon ieder een eigen is het mij onduidelijk waarom dit Immers, het ene Windows 10 is
e-mailadres en dus een eigen niet werkt. Heeft de FAQman een het andere Windows 10 niet!
Gmail-account. En daarna kunt u suggestie, want ik wil graag nog
de beide accounts – bijvoorbeeld een tweede check op het func- Synchronisatie OneDrive
als u de agenda wilt delen – ook tioneren van deze harde schijf Mijn nieuwe laptop met Win-
nog eens koppelen. Super handig! voordat ik een nieuwe koop. dows 10 wil alles meteen naar
Eelco Schipperus OneDrive synchroniseren. Zo
Harde schijf controleren raakt deze OneDrive natuurlijk
lukt niet Oplossing Run de Opdracht- heel snel vol. En bovendien: ik
Ik probeer mijn D:-schijf te con- prompt eens via de rechter- wil dat ook helemaal niet. Is dit
troleren in dos via CMD en het muisknop als administrator en automatisch synchroniseren
commando CHKDSK en ik krijg probeer het dan nog eens. Ver- naar OneDrive uit te schakelen?
geen toegang: Access denied as der kunt u ook de Schijfcontrole Wim Hooymans
you have not sufficient privileges van Windows 10 gebruiken, die
or the disk may be locked by u via de Eigenschappen van die Oplossing Klik in het Sys-
another process. Er draaien geen D:-harde schijf kunt benaderen. teemvak met de rechtermuis-
andere programma’s en daarom Verder is er de tool HDDscan knop op het icoon van OneDrive.
Klik op de drie puntjes boven
5 Hier is de keuze te Meer. Ga naar Instellingen en
maken tussen Licht dan naar het tabblad Account.
en Donker. Zo kan Op die plek kunt u onder andere
het dus ook. OneDrive loskoppelen (afbeel-
ding 6). Ook kunt u kiezen welke
mappen u wenst te synchronise-
Zo kunt u OneDrive ren en dat kan een stuk kariger
– eventueel deels – worden ingesteld. Diverse
losmaken van de pc. mogelijkheden dus.
6
 FAQman
7

Zit vast in een
oneindige lus
Ik lees de FAQman-rubriek altijd
vol bewondering en met een
lach. Het lachen is mij nu echter
vergaan, want mijn tablet-com-
puter zit in een oneindige lus
waar ik deze niet meer uit krijg!
Omdat ik van Windows 10 versie
1803 naar versie 1903 wilde
upgraden, moest ik wat software
van de C:-schijf afhalen vanwege
ruimtegebrek. Het bleek nog niet
genoeg te zijn, maar het was laat
en ik slaperig. De volgende och-
tend bij het opstarten krijg ik een
lus van het openingsscherm naar
'Wijzigingen aan de computer
ongedaan maken' en dat blijft
zich dus de hele tijd herhalen. Ik
heb geprobeerd met de opstart-
usb-stick te starten, maar die
pakt het bios niet ... De FAQman
heeft ongetwijfeld een leuke
oplossing?
Diederik Meijer
Oplossing Diverse moge-
lijkheden, maar met een
opstart-usb-stick met daarop
de Windows 10-installatiepro-
cedure bent u reeds goed op
weg. Maak een nieuwe usb-stick
aan via het iso-bestand van die
Windows 10-installatieproce-
dure en gebruik de tool Rufus
(https://rufus.ie) om dat met het
gpt-formaat te doen. Ook kunt
u het genoemde iso-bestand
op een dvd-plaatje branden en
daarvoor een dvd-rewriter met
usb-aansluiting gebruiken (is
niet duur en wel zo handig om
te hebben). Om vervolgens van
diezelfde dvd-rewriter te booten.
Verder kunt u eens kijken of u
het bios in ‘Legacy Mode’ kunt
zetten, want mogelijk boot uw
opstart-usb-stick dan wel.
Terugkerende lege
Hier ziet u hoe u bij de ost-bestan-
den van de e-mailaccounts kunt
komen.
imap-kopie identiek moeten
zijn aan wat de webmail laat
zien. Welnu, in uw – speciale –
geval kunt u het e-mailaccount
binnen Outlook 2019 compleet
weggooien, om het daarna
weer schoon opnieuw aan te
maken. Dat heeft tot gevolg
dat de lokale imap-kopie weer
netjes wordt gelijkgetrokken
met die webmail. Wel even
opgelet, want binnen de Outlook
2019-bestandsmap moet u, voor-
dat u het e-mailaccount nieuw
leven inblaast, wel even het
oude e-mailbestand weggooien
(of veilig wegzetten of herbe-
noemen); dat is een ost-bestand.
Klik met de rechter muisknop op
een e-mailaccount en kies voor
Bestandslocatie openen (afbeel-
ding 7). Dat wijst zich vanzelf!
Dit is de ietwat
onhandig te
vinden webpagi-
na die u nodig
hebt om de
gewenste
taal-switch te
kunnen maken.
Outlook moet Neder-
landstalig worden
Hoe kan ik een Engelse versie
van Outlook 2013 omzetten naar
een Nederlandse versie?
Teun Bakker
Oplossing Dat wordt even
gebruikmaken van Google met
dít om te zoeken: Language
Accessory Pack voor Office. Dan
komt u terecht op een Microsoft-
pagina met aldaar, voor niet
alleen Office 2013, een groot
aantal taalpakketten (afbeelding
8). Met voor u om te downloa-
den de juiste 32bit-/64bit-versie
van het Nederlandse taalpakket
voor Office 2013. Dat gaarne
installeren, waarna u de taal-
switch kunt bewerkstelligen!
Bluetooth-oordopjes en
de laptop
Ik heb twee bluetooth-oordopjes
die samenwerken met mijn lap-
top. Dat wil zeggen, eerst werkte
het wel maar nu niet meer. Bij het
zoeken naar bluetooth-appara-
ten wordt niets gevonden ...
O. van Tongeren
Oplossing Mogelijk heeft
Windows 10 een update gehad.
Mogelijk heeft de bluetooth-
8 die laten draaien.
driver eveneens een update
gehad. Met als gevolg dat de
eerder vastgelegde linkge-
gevens verloren zijn gegaan.
Het ziet er naar uit dat u de
bluetooth-koppelingsroutine
helemaal (!) opnieuw moet door-
lopen. Daarbij geeft u aan dat
die bluetooth-oordopjes zichzelf
moeten laten zien gedurende
het koppelen. En mogelijk komt
er ook nog een pincode bij kij-
ken – probeer 0000 of 1234.
Windows 10 activeren
na update
Volgens mij is er bij een update
van Windows 10 wat fout gegaan.
Ik moet nu ineens mijn geregis-
treerde versie van Windows 10
opnieuw activeren. Er staat: Ga
naar instellingen om Windows 10
te activeren. Dat doe ik en vervol-
gens gebeurt er niets.
Cock Severin
Oplossing Begin met het
laten draaien van de Probleem-
oplosser voor Windows Update.
Start – meteen daarna – Windows
10 opnieuw en kijk hoe het
besturingssysteem dan reageert.
Nog niets? Dan naar Instellingen,
Bijwerken en beveiliging en Acti-
vering. Als het goed is, ziet u ook
dáár een probleemoplosser. Ook
Spam blokkeren
helpt niet
Heeft de FAQman een tip? Mijn
e-mailclient loopt elke dag vol
met meldingen met ongewenste
berichten. Blokkeren helpt niet,
want in het e-mailadres van de
afzender wijzigt steeds een letter!
Marc
Oplossing U kunt gebruik-
maken van e-mailberichtregels
waarmee u – bijvoorbeeld – het

FAQ man' s archief

mappen
Ik heb diverse lege mappen in
Outlook 2019 staan. Ik kan deze
mappen verwijderen, maar ze
worden telkens weer automa-
tisch teruggeplaatst. Als ik via
webmail mijn e-mail bekijk, dan
bestaan deze mappen niet meer!
Joop Versteeg
Oplossing Goed dat u even
de webmail hebt bekeken. Nor-
maal gesproken zou de lokale
onderwerp en/of de inhoud van
het e-mailbericht doorzoekt
op de aanwezigheid van onge-
wenste trefwoorden. U kunt een
Niet gevonden wat u zocht? extern spamfilter installeren
dat de e-mailberichten bekijkt
De FAQman beantwoordt meer vragen dan we in deze rubriek voordat ze in uw e-mailclient
kunnen plaatsen. Kijk voor alle vragen en antwoorden op terechtkomen. Ook kunt u
www.computeridee.nl/faqman uw e-mailberichten over een
Gmail-account laten lopen of
Of hij uw vraag beantwoord heeft, kunt u controleren op door een Gmail-account laten
www.computeridee.nl, via de zoekfunctie rechtsboven. ophalen. Daar zit een reuze goed
Tik daar uw achternaam in en u ziet of uw vraag ertussen staat. spamfilter op!

computeridee.nl 2 | 2020 63
 Tekst Jasper Vries

FAQtips
Onder de noemer FAQtips gaat Jasper Vries
elke twee weken dieper in op een aantal
onderwerpen waarover op het Forum en
via de mail veel vragen worden gesteld.

Standaardprogramma’s Acrobat Reader en vervolgens op de

De kans is groot dat u meerdere programma’s op uw knop Beheren die dan verschijnt. U
computer hebt om foto’s, video’s en andere bestanden krijgt dan een lijst met alle soorten
te openen. Als u op een bestand dubbelklikt, wordt bestanden die door Acrobat Reader
het geopend in het programma dat is ingesteld om dat worden ondersteund. Achter .pdf
specifiek type bestand te openen. Wat nu als u een staat (waarschijnlijk) Microsoft Edge.
bepaald bestandstype liever standaard in een ander Klik hierop, waarna u Acrobat Reader
programma wilt openen? kunt kiezen als standaardprogramma
om pdf-bestanden te openen.
De andere mogelijkheid, Standaard-

W indows 10 heeft verschillende

manieren om standaardpro-
gramma’s te wijzigen. Deze zijn te
vinden via Start, Instellingen, Apps,
Standaard-apps. Op deze instellingen-
pagina krijgt u al meteen voor een
aantal veelgebruikte soorten bestan-
den te zien welk standaardprogram-
ma staat ingesteld. Wanneer u op de
naam van één van de weergegeven
standaardprogramma’s klikt, ver-
schijnt een lijstje waaruit u een ander
standaardprogramma kunt kiezen.
Zo worden afbeeldingen standaard
geopend in de app Foto’s. Wijzigt
u die, dan worden verschillende
soorten afbeeldingsbestanden zoals
Het wijzigen van
de standaardapp
voor foto’s.
Alle soorten bestanden die Acrobat
Reader kan openen én waar ze daadwerke-
lijk in worden geopend als u er op
dubbelklikt.
jpg, png en gif in het vervolg geopend
in het andere programma dat u hebt
gekozen.
Niet alle standaardprogramma’s
kunt u op deze manier wijzigen. Zo
worden pdf-bestanden standaard
in Edge geopend. Wanneer u Acro-
bat Reader hebt geïnstalleerd en
pdf-bestanden liever daarin bekijkt,
kunt u dat aanpassen via de opties
Standaard-apps per app instellen of
via Standaard-apps per bestandstype
kiezen.
Laten we eerst Standaard-apps
per app instellen bekijken. Als u
hierop klikt, verschijnt een lijst met
apps op uw computer. Klik hier op
apps per bestandstype kiezen, werkt
eigenlijk andersom. Via deze optie
krijgt u eerst een lange lijst met
alle bestandstypen die bij Windows
bekend zijn, met bijbehorend stan-
daardprogramma. Als u hier door-
scrolt naar .pdf kunt u op soortgelijke
manier Acrobat Reader selecteren.
Het eindresultaat van beide metho-
des is hetzelfde, maar de lange lijst
met bestandstypes is wat onover-
zichtelijk. Eigenlijk is er nóg een
manier om standaardprogramma’s te
wijzigen. Daarover leest u meer in de
volgende FAQtips. En uiteraard werkt
dit ook voor andere programma’s en
andere bestandstypen.

Ook een vraag?

Zou u een onderwerp graag
behandeld willen zien?
Per type bestand kunt u het standaard-
Mail dan naar faqtips@computeridee.nl. programma wijzigen.
Jasper neemt alle mails mee in zijn keuze.

64 2 | 2020

Imap
U hebt het vast weleens voorbij zien komen en u weet
misschien ook wel dat het iets met e-mail te maken heeft
... maar imap, wat is dat nu eigenlijk?
I map staat voor ‘internet message
access protocol’ en is ondanks de
‘i’ toch niet voorbehouden aan de
producten van Apple. Imap bestaat al
sinds 1986 en is een manier om e-mail
op een mailserver binnen te halen
in een mailprogramma. Eén van de Wanneer u een
voordelen van imap is dat e-mailbe- ander account
richten niet alleen worden opgehaald, toevoegt aan Mail
maar ook worden gesynchroniseerd van Windows 10 zal,
met de mailserver. Dit wil zeggen dat als dat mogelijk is,
uw e-mail ook nog op de server blijft automatisch voor
staan. Pas wanneer u een bericht imap worden
verwijdert uit uw mailprogramma gekozen.
Even in een ander programma openen
Foto’s zult u normaal gesproken in een programma
openen dat bedoeld is om foto’s te bekijken, zoals Foto’s
of Windows Photo Viewer. Als u een foto wilt bewerken,
doet u dat in een fotobewerkingsprogramma. Er zijn
drie manieren om die ene foto te openen in uw foto-
bewerkingsprogramma. Kent u ze allemaal?
M anier één is om eerst het
fotobewerkingsprogramma te
openen via het Startmenu of via een
snelkoppeling die u daar misschien
voor hebt. Daarna volgt u in het foto- Klik op Meer apps
bewerkingsprogramma de geëigende als het gewenste
weg via Bestand, Openen of iets soort- programma niet in
gelijks. Daarna bladert u naar de juiste de lijst staat.
map en kiest u daar de juiste foto.
Een andere manier is om uw foto-
bewerkingsprogramma op dezelfde
manier te starten, maar de foto op te
zoeken via de Verkenner. Bladeren
in de Verkenner werkt op een of
andere manier toch net wat prettiger
dan bladeren in het Openen-venster,
nietwaar? Foto gevonden, dan sleept
u deze in het venster van het foto-
bewerkingsprogramma. Negen van
Via het context-
menu kunt u een
bestand in een
ander programma
openen.
computeridee.nl
wordt het bericht ook van de server
verwijderd. Hierdoor kunt u altijd en
overal over uw e-mail beschikken: op
de computer, telefoon, tablet én in de
webmail ziet u altijd dezelfde berich-
ten in dezelfde mappen. Wanneer
de tien programma’s snappen dat u
het versleepte bestand wilt openen
en doen dit dan keurig voor u. Het
bestand blijft overigens gewoon in
z’n map staan. Hebt u het fotobewer-
kingsprogramma niet in beeld omdat
het geminimaliseerd is of omdat er
iets anders voor staat wanneer u
begint met slepen? Sleep het bestand
dan eerst naar de knop van het
fotobewerkingsprogramma op de
Taakbalk. Nog zonder los te laten blijft
u daar even op staan, waarna het
programma naar de voorgrond zal
komen. U kunt nu verder slepen en
loslaten in het programmavenster.
Voor de laatste manier die we u
aanreiken hoeft u niet eerst het foto-
bewerkingsprogramma te starten,
maar zoekt u de foto eerst op in de
Verkenner. Vervolgens klikt u met
FAQtips
u op een van uw apparaten een
bericht leest, wordt dit ook als
gelezen gemarkeerd op uw andere
apparaten. Handig!
Van pop3 hebt u vast ook weleens
gehoord. Dat is die andere manier
om e-mail binnen te halen. Met
pop3 (u komt ook wel pop tegen)
wordt in principe de e-mail van de
server verwijderd zodra u deze
binnenhaalt. Dat maakt het lastig
om pop3 te gebruiken wanneer u
uw e-mail op meerdere apparaten
wilt kunnen benaderen. In dat geval
kunt u dus beter kiezen voor imap.
Wanneer u uw e-mail enkel en alleen
op één apparaat binnenhaalt en
geen gebruikmaakt van webmail,
dan kunt u prima pop3 blijven
gebruiken.
de rechtermuisknop op de foto en
kiest u voor Openen met. Ontbreekt
die optie? Houd dan de Shift-toets
ingedrukt terwijl u rechtsklikt. In het
submenu van Openen met krijgt u
een lijstje met programma’s waar-
mee u de foto kunt openen. Staat
daar wat u zoekt? Dan kunt u hier-
mee meteen de foto openen in het
fotobewerkingsprogramma. Staat
het gewenste programma niet in de
lijst? Kies dan voor Kies een andere
app. In het venster dat verschijnt
scrolt u naar beneden en kiest u
voor Meer apps, waarna uw fotobe-
werkingsprogramma in de lijst zou
moeten verschijnen. Selecteer deze
en klik op OK om de foto te openen
in het geselecteerde programma.
De volgende keer zal dit programma
ook verschijnen in het submenu van
Openen met, zodat u het snel kunt
kiezen.
In het venster van Kies een
andere app treft u bovendien een
vinkje aan Altijd deze app gebruiken
voor het openen. Als u hier een
vinkje plaatst is dit nóg een optie
om het standaardprogramma van
dit type bestanden te wijzigen. Als u
niet wilt wijzigen welk programma
opent wanneer u dubbelklikt op
bestanden van dit soort, moet u er
even op letten dat hier géén vinkje
staat. De beschreven werkwijzen
gelden natuurlijk niet alleen voor
foto’s, maar voor alle bestanden die
u graag in een ander programma
zou willen openen.
2 | 2020 65
Uitsmijter

Tekst Jolein de Rooij

Uitsmijter
de luch tk w a li te it in u w h u is
Mee t zelf
Goede isolatie heeft plug en play: bij één exemplaar
zat zelfs een handleiding van
een keerzijde: een twaalf pagina’s. Daarom besloot
bedenkelijke luchtkwa- ik er zelf een te bouwen.”
liteit binnenshuis. Lisa
U hebt de eerste versie
Esselink bouwde daar- echt zelf gebouwd?
om een IoT-device om “Omdat ik ooit ben afgestu-
deerd als elektrotechnicus
slechte luchtkwaliteit met specialisme technische
bijtijds te signaleren. computerkunde, ben ik zelf
gaan knutselen. Eerst heb ik
een aantal onderdelen op een

M
et de AurAir kan
iedereen zelf het
CO2-gehalte en de
luchtvochtigheid
meten. Dat kan handig zijn voor
scholen en kantoren, maar ook
thuis is het soms geen overbo-
dige luxe. Het apparaat toont
meetwaarden op een kleuren-
scherm en stuurt ze via Wifi
naar uw smartphone, draadloze
netwerk of domotica-systeem.
De AurAir is ontwikkeld door
Lisa Esselink.
Hoe kwam u op het idee
voor de AurAir?
“In 2009 besloot ik samen
met mijn partner om een
energieneutraal, recyclebaar en
geautomatiseerd huis te laten
bouwen, en in 2010 trokken
we erin. Al vanaf het eerste
moment werd ons hele gezin
’s ochtends wakker met zere
kelen, een lichte hoofdpijn en
verstopte neuzen (zie ook pag.
34/35 Computer Idee 02). We
checkten de waterkwaliteit op
legionella, maar die werd niet
We wisten dat ons huis perfect
geïsoleerd was, maar we dachten
de luchtverversing op orde te
hebben met een goed ventilatie-
systeem. Maar nu bleek dat dat
systeem veel hoger moest staan
als we thuis waren, en lager als
we weg waren. Dat is eigenlijk
ook logisch: je kunt een mens
zien als een energiecentrale van
100 watt, die per dag zo’n 2000
calorieën verstookt en daarbij
waterdamp en CO2 uitstoot.
Wie: Lisa Esselink
Waar: Nijmegen
Wat: AurAir
Waarom: gezonde lucht
in huis
Ik ging op zoek naar een goe-
de CO2-meter, maar een esthe-
tisch verantwoord IoT-device
met uitgebreide uitlees- en data-
opslagmogelijkheden bestond
eigenlijk niet. Ook waren de
meeste apparaten verre van
stekkerbordje gecombineerd
en geprogrammeerd. Toen
dat werkte, bouwde ik een
eerste prototype. Ik liet het aan
verschillende vrienden zien en
een flink aantal wilde er onmid-
dellijk eentje kopen. Daarom
heb ik in september 2018 een
bedrijf opgericht. In het voor-
jaar van 2019 waren de eerste
exemplaren klaar. Ze waren
snel allemaal verkocht. Daarom
hebben we er vanaf midden
november enkele honderden
laten produceren. Als die ook
wegvliegen, gaan we productie
flink verhogen.”
Toekomstplannen?
“In januari staan we met vijftig
andere startup-bedrijven in het
Holland Paviljoen van de Con-
sumer Electronics Show (CES)
in Las Vegas op uitnodiging van
overheidsorganisatie TechLeap.
We willen onderzoeken of er ook
in de VS belangstelling bestaat
voor de AurAir.
Daarnaast hebben we allemaal
plannen voor nieuwe producten.

gevonden. Vervolgens lieten
we de luchtkwaliteit meten. Tot
onze verbazing bleek het kool-
stofdioxide-gehalte ’s nachts
gevaarlijk hoog op te lopen. Het
CO2-gehalte steeg dan tot zo’n
2500 ppm (deeltjes per miljoen,
-red.), terwijl 800 ppm echt wel
het gezonde maximum is.
Oproep
De eerste zal een domotica-
apparaat zijn om ventilatie-
systemen aan te sturen, op basis
van data van de AurAir.”
Doet u iets bijzonders met uw pc? Of hebt u een handige
softwareoplossing voor uw hobby bedacht? Stuur dan een Sites
e-mail met als onderwerp ‘Creatief met de pc’ naar www.aurair.nl
redactie@computeridee.nl www.twitter.com/aur_air
Wie weet komt u ermee in Computer Idee. www.tiny.cc/luchtje

66 2 | 2020
 Volgend nummer

Colofon
Hoofdredacteur: Dick van de Schraaf
Beveilig uw slimme apparaten
Het aantal slimme apparaten in huis
Eindredactie: José Pauty, Eelko Rol, groeit snel. Fabrikanten richten zich
Theske Slijkerman, Ed Wiggemans op het gebruiksgemak, maar vergeten
Online: Randolf Bouwma, Daan Doedens daarbij vaak de veiligheid.
Coördinators vormgeving:
Ilona Moerland, Bert Sluyter
Vormgeving: Dian Geerts
Uitgever: Remco de Graaf
Marketing: Marjolein Sturk (marketing-
manager), Joep Preijde
Drukkerij: Senefelder Misset Doetinchem

Redactie Computer Idee Windows Repair Toolbox (3)

Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem
Na tools voor dataherstel, de detectie van ver-
Algemeen: redactie@computeridee.nl
FAQman: faqman@computeridee.nl dachte processen en enkele typische Windows-
FAQtips: faqtips@computeridee.nl en netwerkproblemen stellen we u een aantal
Mailbus: mailbus@computeridee.nl andere handige hulpmiddelen uit WRT voor.
Voor Nop: voornop@computeridee.nl
Vers Getest: versgetest@computeridee.nl
Tips & Trucs: tiptruc@computeridee.nl
Artikelideeën: idee@computeridee.nl Dropbox nóg handiger
Pers: persberichten@computeridee.nl Maak kennis met de desktop-
www.computeridee.nl
De nieuwe mogelijkheden die Dropbox er
Computer Idee
facebook.com/ComputerIdeeNL
twitter.com/computeridee de afgelopen maanden bij heeft
Medewerkers is vanaf gekregen.
Jeroen Boer, Randolf Bouwma, Toon van
7 januari
te koop!
Daele, Maikel Dijkhuizen, Mark Gamble,
Martin Gijzemijter, Dennis Gandasoebrata,
Gertjan Groen, Sjoerd van der Linden,
Jurgen Nijhuis, Jolein de Rooij, Dirk
Schoofs, Emke Slijkerman, Thomas de
Smet, Ap de Smits, Erwin Suvaal, John
Vanderaart, Richard Veenstra, Jasper
Vries Koopgids raid
Een raid-systeem; wat is
Advertenties
het precies en wat kunt u
Accountmanagers: Michiel Kramer,
Danny Thijssing, Raymond Ullers ermee? Een overzicht van
023-543 0000 / sales@reshift.nl de verschillende typen en
Advertentie-aanlevering: welke voor u een goede
ALLE ONDERWERPEN ONDER VOORBEHOUD

Marco Verhoog, mverhoog@reshift.nl

Telefoon: 023-543 0020 keuze kan zijn.

Als u boven een artikel de header

#brandedcontent ziet staan, is dit
artikel gemaakt door de Brandedcontent- Meer privacy in Google
redactie van uitgeverij Reshift. Deze De diensten van Google lijken gratis, maar u ‘betaalt’
redactie werkt apart van de reguliere
redacties. Zowel de onderwerpkeuze als met de persoonlijke informatie die Google te gelde
de inhoud van artikelen met deze header maakt. Google weet álles van u, maar dat kan dankzij
komen tot stand in overleg met commer- een nieuwe privacy-pagina flink worden ingeperkt!
ciële partners.

Klantenservice
Disclaimer Computer Idee verschijnt 26 keer per jaar. Een
Hoewel uiterste zorg is besteed aan jaarabonnement kost € 77,–. Een los nummer
Computer Idee, aanvaardt de redactie kost in de winkel € 3,85.
noch de uitgever enige aansprakelijkheid Equrion Services B.V. verzorgt de financiële
voor schade ontstaan door eventuele afhandeling voor Reshift Digital B.V. Een nieuw
fouten en/of onvolkomenheden in het abonnement wordt gestart met de eerst moge-
blad, online of enig andere digitale versie lijke editie voor een bepaalde duur. Na de eerste
van Computer Idee. abonnementsperiode wordt het abonnement
Alle in Computer Idee genoemde prijzen stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en
zijn onder voorbehoud (van wijzigingen betaalt u de reguliere abonnementsprijs.
en typfouten). Vanaf dat moment is het abonnement opzeg-
baar met inachtneming van een opzegtermijn
van 1 maand. Een abonnement is alleen mogelijk
Auteursrechten: © 2020 by Reshift
in Nederland en België.
Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke
overname van artikelen is alleen toe-
gestaan na voorafgaande schriftelijke Abonnementsvormen Kosten
toestemming van de uitgever. per jaar
Jaarabonnement* € 77,–
Halfjaarabonnement* € 85,50
Computer Idee Maandabonnement* € 90,35
is een uitgave van
Losse verkoop € 100,10
Reshift Digital.
* Deze prijzen gelden bij automatische incasso.
Abonneren kan via www.computeridee.nl/abonneren.
Beëindiging abonnement Na de omzetting Persoonsgegevens Wij nemen uw gegevens,
voor onbepaalde duur kan op ieder moment per zoals naam, adres en telefoonnummer op in een
wettelijk voorgeschreven termijn van 1 maand gegevensbestand.
worden opgezegd. Uw opzegging ontvangen wij De verwerking van uw gegevens voeren wij
bij voorkeur telefonisch. uit conform de bepalingen in de Algemene
U kunt de Klantenservice bereiken per mail Verordening Gegevensbescherming. De
(klantenservice@reshift.nl) of telefonisch op ma gegevens worden gebruikt voor de uitvoering
t/m do tussen 9 en 12 uur via +31 (0)23–5364401. van afgesloten overeenkomsten, zoals de
Verhuizing, bezorgklachten en vragen abonnementenadministratie en, indien u daar
Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de toestemming voor hebt gegeven, om u op de
digitale klantenservice van Reshift Digital, de hoogte te houden van interessante informatie
uitgever van Computer Idee. Nadat u zich hebt en/of aanbiedingen.
geregistreerd, kunt u voortaan inloggen met uw U kunt uw persoonsgegevens opvragen om
email-adres en wachtwoord. inzicht te krijgen in welke gegevens wij van u
hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging
van de abonnee-overeenkomst, te laten
Kosten Edities Per editie Betaling per verwijderen.
per periode Stuur hiertoe een kaartje aan Reshift Digital,
€ 77,– 26 € 2,96 jaar afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ
€ 42,75 13 € 3,29 half jaar Haarlem of een e-mail naar klantenservice@
€ 6,95 2 € 3,48 4 weken reshift.nl
€ 3,85 1 € 3,85 editie

computeridee.nl | 2 | 2020 67