You are on page 1of 36

16.03.

2014

ManyetikRezonans(MR)
MRTarihesi

MR grntleme yumuak doku kontrast zmleme gc


en yksek olan radyolojik grntleme yntemidir.

Bu nedenle bata sinir sistemi olmak zere, vcuttaki tm


yumuak dokularn incelenmesinde kullanlan, hastann
iyonize radyasyona maruz kalmad bir grntleme
tekniidir.

Fizik prensipleri ilk uygulamasndan ok nce ortaya


konulmaya balanmtr.

ManyetikRezonans(MR)
MRTarihesi

1924 ylnda Pauli, baz atomik ekirdeklerin spin ve


magnetik moment zellikleri ne sahip olduklarn ve bu
nedenle de bir magnetik alann etkisinde brakldkla rnda
enerji seviyelerine ayrlacaklar aklad.
1946: Bloch ve Purcell, kuvvetli bir magnetik alandaki
ekirdeklerin, magnetik alann tesiriyle enerji seviyelerine
ayrlarak elektromagnetik n absorbladklarn kantladlar.

1952: Bloch ve Purcell (fiziki) Nobel dln paylatlar.

1966: Ernst ve Anderson, NMRa Fourier Transform tekniini


uyguladlar.

1
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
MRTarihesi

1960 sonlar: Waugh. Ve arkadalar kat hal NMR almalar


sonucunda NMR grnt yntemini gelitirdiler.

1973: Lauterbur tarafndan 2D grnt alnd.

1980: Hawkens MRn multiplanar grntleme zelliini


ortaya karm ve ilk lezyon grntlemesini yapmtr.

ManyetikRezonans(MR)
MRTarihesi

MR, BT gibi bir kesit grntleme yntemidir. Grntler,


BTde olduu gibi dijitalize edilmi deerlerden, grnt
ileme yntemleri ile oluturulur. Dijital olan bu grntler,
bilgisayar teknolojisinden yararlanlarak ilenir ve boyutlu
grntler yaplabilir. MR ynteminin nemli bir avantaj
hastann pozisyonunu deitirmeden her dzlemde grnt
alabilmesidir.

MRnin kulland enerji radyo dalgalardr. Radyofrekans (RF)


olarak isimlendirilen bu enerji, elektromanyetik spektrum
ierisinde yer alr. Veri kayna hcre svs ve lipidler
ierisindeki hidrojen ekirdeidir (protonlar).

2
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
zetMRgrntsnneldeediliiuekildezetlenebilir:
Normalde vcudumuz RF enerjisine duyarszdr. nce veri
kaynamz olan protonlarn RF enerjisi ile uyarlr hale
getirilmesi gerekir. Bunun iin hasta ok gl bir manyetik
alan ierisine yerletirilir. Bu manyetik etkiyle protonlar
manyetik alana uygun ekilde dizilir ve uyarlmaya hazr hale
gelirler.
Kesit alnacak blgeye RF enerjisi gnderilir. Protonlar bu
enerjiyi alr ve enerjinin miktarna gre konumlarndan
saparlar
RF enerjisi kesilir. Protonlar eski konumlarna dnerler. Bu
dn srecinde aldklar enerjiyi bir sinyal eklinde yayarlar.
Gl manyetik alan marifetiyle
Protonlar, sinyal alan ve yayan antenler gibi davranrlar. MR
grntleri ite bu sinyallerden oluturulur.

ManyetikRezonans(MR)
zet

MR grntlerindeki gri tonlarn anlam inceleme


protokolne gre deiir. Ancak beyazak tonlar artm
sinyal alanlarn, koyusiyah tonlar ise sinyalin az olduu veya
olmad alanlar gsterir.

Radyolojik yntemler ierisinde yumuak dokuyu en ayrntl


olarak gsteren yntem MRdir. Akm dorudan
grntleyebilmesi nedeniyle kontrast madde vermeden
anjiografik grntler elde edilebilir.

3
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler

Atom ekirdeinin temel yaplar olan proton ve ntronlar kendi


akslar etrafnda dnerler. Buna spin hareketi ad verilir.

Bu zellikleri nedeniyle protonlar manyetik bir ubuk gibi


davranrlar ve evrelerinde doal olarak bir manyetik alan
meydana gelir.

Hidrojen atomu, ekirdeinin tek protondan ibaret olmas


nedeniyle gl manyetik alana sahiptir. nsan vcudunda bol
miktarda bulunan bu ekirdek sinyal kayna olarak idealdir.

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler
Protonlar, dokularda normalde birbirinin etkisini ortadan
kaldracak ekilde rastlantsal olarak dizilirler. Bu nedenle
vcudun manyetizasyonu sfrdr .

Spinler ve manyetik alan iersindeki konumlar

4
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler

ncelenecek vcut kesimi gl bir


manyetik alan ierisine konduunda, bu
protonlar kk demir ubuklarn
manyetik alanda davrandklar gibi,
manyetik alan vektrne paralel konuma
geerler. Ancak bu paralellik hareketsiz
bir duru deil, manyetik alan vektr
evresinde topa gibi bir dnle
birliktedir. Bu dne de presesyon ad
Manyetikalaniersindeki
verilir. Protonlarn presesyonlarnn spinlerin presesyonhareketleri
frekans, manyetik alann gc ile doru Bo:Manyetikalannyn
(vektr),S:Spinhareketi,P:
orantldr.
Presesyonhareketi

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler

Presesyon, manyetik rezonans olaynn temelidir. Protonlar


etkileyebilmek iin nce onlar manyetik alan ierisine koyarak
presesyon yaptrmak gerekir. Ancak bu durumdaki protonlar
dardan gnderilecek presesyon frekansndaki bir radyo
dalgasyla (RF) rezonansa girebilirler.

Radyo dalgas ile uyarlan bu protonlar manyetik alan vektrne


paralel olan konumlarndan saparak vektrle bir a yaparlar.
Radyofrekans (RF) kesildiinde ise presesyon yaparak eski
konumlarna dnerler. Bu presesyon hareketinin rettii
alternatif akm grntlemede kullandmz MR sinyalidir (ekil
10).

5
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler

Bu presesyon hareketinin rettii alternatif akm grntlemede


kullandmz MR sinyalidir.

Manyetik alan iersine konan dokuda M0konumundaki spinler uygun RFpulsu ile
Mxy konumuna yatrlr (a).Puls kesildikten sonra M0konumlarna,ayn ekilde
presesyon yaparak dnerler.Busrada meydana gelen alternatif akm grnt (b)

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler

Homojen bir manyetik alanda


su ieren bir fantomu RF
bobininin iine koyalm. Bu RF
bobinini bir anahtar yardmyla
alc ve verici bir sisteme
balayalm. RF bobini ile
sarlm fantomu, simetri ekseni
manyetik alan izgilerine dik
olacak ekilde homojen
manyetik alan iine
yerletirelim.
MRsinyalinin elde edilmesi

6
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler

Su ieren fantomu evreleyen


RF bobinine, 1 Tesla
byklndeki manyetik alan
iinde verici tarafndan, 42.577
MHzlik frekansa sahip bir sinyal
gnderilirse, ve RF bobini
hemen alc konumuna
getirilirse, RF sinyalinin stel
ilev eklinde azald grlr.
Bu azalan sinyal NMR sinyali
olarak tanmlanmtr.
MRsinyalinin elde edilmesi

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler

Suiin,1Teslabyklndeki manyetik alanda,NMRsinyali


sadece gnderme frekansnda gzlenebilir.Bufrekans rezonans
frekans olarak tanmlanmtr.
B=1Teslaf=42.577MHz
B=2Teslaf=85.154MHz

Sonu olarak rezonans frekansnn manyetik alann iddeti ile


doru orantl olduu grlmektedir.
fB (7.1)
Ayn deneyi farkl materyaller ieren fantomlarla yaptmzda,
Hermateryalin NMRsinyali retmedii,Farkl materyallerin ayn
manyetik alan iddeti altnda,farkl rezonans frekanslarna sahip
olduklarn grrz.

7
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Temel Fizik Prensipler

nsan vcudunu oluturan en kk paracklarn yani atomlarn bir


ounun manyetik zellii bulunmaktadr.
Atomlar bir ya da daha ok elektronla sarlm bir ekirdekten oluur.
ekirdek ise bir ya da daha ok sayda pozitif ykl protonlar ile
ntron olarak tanmlanan yksz paracklardan olumaktadr.
Hidrojen atomunun ekirdei sadece pozitif ykl tek bir protondan
olumaktadr. Manyetik rezonans iin hidrojen atomunun
stnlkleri:
a.insan vcudunda bulunan en yaygn element olmas,
b.manyetik rezonansa en duyarl element olmas olarak sralanabilir.

Bu zelliinden dolay, hidrojen protonlar NMR grntleme


tekniinde kullanlmaktadr.

ManyetikRezonans(MR)
Temel Fizik Prensipler

Proton, ntron ve elektronlar dn olarak bilinen nemli bir zellie


sahiptirler (Spin=dn= kendi ekseni etrafnda dnme). Kendi ekseni
etrafnda dnen her parack manyetik zellie sahiptir. Dnen
partikller elektriksel yke de sahiptir. Hareket halindeki ykler
elektrik akm olarak tanmlanr. Zamanla deien elektrik alan,
zamanla deien bir manyetik alan yaratr. Tersi durum da geerlidir.

Elektromanyetik maya bakarak elektrik ve manyetik alan


vektrlerinin salnm yzeylerinin birbirlerine dik olduklarn
syleyebiliriz. NMR deneyinde sadece manyetik alan vektr (B1),
incelenecek cisimle etkileim halindedir

8
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
TemelFizikPrensipler Elektromanyetikspektrum

Ima enerjisi frekansla doru orantldr.

E=h.f (7.2)

Burada E enerjiyi, h Planck sabitini, f ise frekans tanmlamaktadr.

ManyetikRezonans(MR)
Temel Fizik Prensipler

Elektrik alan, iletken bir ortamda akm akmasna neden olur. Bu ise
iletkenin etrafnda bir manyetik alann olumasn salar. Dz bir
iletkende, iletkenin etrafnda manyetik alan izgileri dairesel bir ekil
oluturur. ayet, iletken bir bobin eklinde ise bobinin toplam
manyetik alan her bir iletkenin manyetik alan izgilerinin toplamna
eittir. eride ise alan izgileri paraleldir. Manyetik bir etkinin
olmad uzayda, ideal bir bobin iinde, homojen bir manyetik alan
oluacaktr.
Manyetik alan lmede Tesla (T), birim olarak kulanlr:

1 Tesla = 10.000 Gauss

Mukayese asndan, dnyann doal manyetik alan yaklak olarak


0.5 Gauss deerindedir.

9
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Temel Fizik Prensipler

Her materyal atomlardan oluur. Ayn ya da farkl atomlar moleklleri


meydana getirirler. nsan vcudunun yaklak olarak %60' sudan
olumaktadr. Su molekl ise iki hidrojen atomu ile bir oksijen
atomundan olumaktadr. Su molekllerinde (H2O) oksijen atomuna
kimyasal ba ile balanmann yansra, ya molekllerindeki karbon
atomlarnn hidrojen ba da (CH, CH2, CH3gruplar) olduka
nemlidir. Bu nedenle, insan vcudunda en fazla bulunan atom
hidrojen atomudur. Hidrojen ekirdei ise bir adet proton
iermektedir.

ManyetikRezonans(MR)
Temel Fizik Prensipler

ekirdek protonve ntronlardan olumaktadr.ekirdekteki


protonlarn says kimyasal elementi belirler.Eit sayda protona
sahip olan fakat ntron saylar farkl olan ekirdekler izotoplar olarak
adlandrlr.Tek sayda protonlara ve/veya ntronlara sahip olan
ekirdekler llebilir bir manyetik momente sahiptir.ekirdei
evreleyen manyetik alan bir bobinin etrafndaki manyetik alanla
mukayese edilebilir dzeydedir.
Bir bobinde olduu gibi manyetik alan elektrik ykl
paracklarn (elektronlar)dairesel hareketi ile olumaktadr.
ekirdek uzayda kendi ekseni etrafnda dnen kk bir topgibi
alglanabilir.Bumodele gre ekirdein ykl paracklar,
dnmeden dolay dairesel bir akma daneden olur

10
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Temel Fizik Prensipler

Bir ekirdein asal momentumu dn


olarak tanmlanmtr. Bir proton .
dzeyinde bir dnye sahiptir. Burada;

= h / 2 (7.3)
ekil 72Manyetik
olmayan ortamda dn
olarak tanmlanmaktadr. vektrlerinin konumu
Manyetik alann bulunmad
durumlarda hidrojen ekirdeinin dn
vektrleri geliigzel bir ekilde farkl ynleri
gsterirler. Bundan dolay, tm dn
vektrlerinin toplam cisim zerinde llebilir,
net bir manyetik alan meydana getirmez.

ManyetikRezonans(MR)
Temel Fizik Prensipler

Homojen bir manyetik alanda


hidrojen ekirdeinin dn
vektrleri, yani protonlar
manyetik alana sadece paralel ya
da antiparalel bir ekilde
uzanabilir. Manyetik alana
paralel olarak uzanan proton
saysnn daha fazla olduu
durumlarda net manyetizma
manyetik alann yn ile ayn
ekil 73Manyetik ortamda dn
olacaktr. vektrlerinin konumu

11
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Enerji Seviyeleri

Dn vektrleri manyetik alana antiparalel olarak uzanan


protonlar, paralel olarak uzanan protonlara gre biraz daha yksek
enerji seviyesindedir. Bundan dolay protonlar, paralel durumdan
antiparalel duruma gei iin, iki seviye arasndaki enerji fark E
ile orantl bir enerjiye ihtiya duyarlar.

ekil 74Paralel ve paralel olmayan


dn vektrleri iin enerji seviye
izelgesi

ManyetikRezonans(MR)
Enerji Seviyeleri

ki seviye arasndaki enerji fark (E) manyetik alann iddeti ile


doru orantl olarak artar. Manyetik alana paralel veya antiparalel
olarak uzanan protonlarn says Boltzmann ifadesi ile
verilmektedir. Burada her iki durumdaki protonlarn oran, E
enerji fark ve dolaysyla uygulanan manyetik alana (B0) baldr.
B0=kT
kT faktr sya bal bir deikendir. Bu ifadede k, Boltzmann
sabitini T ise Kelvin olarak termal enerjinin miktarn
belirtmektedir. NMR almalarnda hastann vcut ss 310K
olarak sabitlenmitir. Boltzmann ifadesine bakldnda, antiparalel
ve paralel protonlarn saylar arasndaki farkn iki enerji seviyesi
arasndaki E enerji fark ve bundan dolay da B0 manyetik alanna
bal olduu grlmektedir.

12
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Larmor Frekans

Dn vektrler manyetik alana tam


olarak paralel ya da antiparalel
deildirler. Bu vektrler manyetik
alan ekseni ile belirli bir a
yaparlar.

ekil75Anamanyetikalandadn
vektrnnLarmor frekans
PRECESSION

ManyetikRezonans(MR)
Larmor Frekans

Bununla birlikte, dn vektrlerin manyetik alan zerine paralel ya


da antiparalel olarak yansm deerini deneysel olarak lmek
mmkndr. Manyetik alanla ayn ynde ve paralel olan bileenler
longitudinal (boylamsal), manyetik alana dik olan bileenler de
transversal (enine) bileenler olarak tanmlanrlar. Dn
vektrlerin transversal bileenlerinin toplam etkisi ihmal edilebilir
dzeydedir. nk, protonlar manyetik momentumdan dolay
dnyann yerekimi etkisinde hzla dnen toplar gibi manyetik alan
iinde hareket ederler. Dn vektrler ekirdek blgesinde Bo
manyetik alan ile orantl bir frekansta manyetik alan ekseni
etrafnda dnerler.

= .B0 f= B0 2f (7.4)
2

13
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Larmor Frekans

Dn vektrlerin dnme frekans Larmor frekans olarak


tanmlanmtr. Bu ifadede orant sabiti gyromanyetik oran olarak
tanmlanmtr ve ekirdein boyutu ile ilgili zel bir deerdir.
Hidrojen atomu iin bu deerler aada verilmektedir.
1 MHz
= 2.67522. 108 f 42.577 B0 (7.5)
sT T
1 Tesla deerindeki bir manyetik alanda protonlarn dn vektrleri
42.577 MHz deerinde bir frekansla dnerler. NMR deneyinde
zellikle bu frekans karekteristik MR sinyalini elde etmek amacyla
su dolu bir rnee uygulanmtr. NMR deneyinde protonlarn
Larmor frekans ile gnderilen RF frekans ayn olmak zorundadr.

ManyetikRezonans(MR)
Larmor Frekans

ayet gnderilen RF frekans ile


(B1 bileeni) Larmor frekans (dn
vektrlerin dnme frekans) birbirleriyle
ilikili ise bir protonun dn vektr
paralel konumdan antiparalel konuma
geer.

Bu aamada RF alanndan E kadar bir


enerji ekilir. Manyetik alanda dn ekil 76RFalannn etkisinde
vektrlerin faz alar birbirleriyle ilikili dn vektrnn konumu
deildir.

14
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Larmor Frekans

Kk bir hacimde paralel ve antiparalel konumdaki dn vektrler


iki koninin yzeyleri zerinde istatistiksel faz alarndan dolay eit
bir ekilde dalabilirler. Eit dalmn doal bir sonucu olarak dn
vektrlerin transversal bileenleri birbirlerini yok ederler. Sadece
manyetik alan ynndeki bileenlerin (longitudinal bileenler) etkisi
toplanr.

ekil 77Manyetik alanda dn vektrlerinin faz alarnn durumu,

ManyetikRezonans(MR)
Larmor Frekans

PROTONASVECT

ekil 78Dn vektrleri ve netmanyetik alan

Netmanyetik alan M0,st konide daha yksek dzeyde paralel


protonyounluu olaca iin netdolay manyetik alan ynn
gsterir.

15
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
RFAlannn Etkisi
Radyo frekans nedeniyle oluan B1 manyetik alan vektrnn
etkisi altnda net manyetik alan vektr M0, iki bamsz
hareketi ayn anda gsterir. Net manyetizma vektr RFe ait B1
manyetik alan vektr etrafnda dnerken ayn zamanda B0
manyetik alan etrafnda da dner.

Manyetizma vektrnn ucu topun yzeyi zerinde spiral bir iz


takip eder. Transversal yzeye doru olan sapmann hz (burada
xy dzlemi) RF alannn iddeti ya da B1 vektrnn bykl
ile belirlenmitir.
Sapmann derecesi yani Flip as ise RF alan iddeti B1,
RF vurumunun sresi t ve gyromanyetik oran tarafndan
belirlenmitir.
= .B1. t (7.6)

ManyetikRezonans(MR)
RFAlannn Etkisi
ayet, RF vurumu manyetizma
vektrn xy dzlemine saptrrsa bu
90 vurum olarak tanmlanr. RF sinyali
kesildiinde manyetizma vektr
Larmor frekansnda xy dzleminde geri
dner ve alc bobinlerde MR sinyali
oluturur. 90 vurum ile mukayese
edildiinde RF bobinlerindeki B1
manyetik vektr iki katna karlrsa
manyetizma vektr manyetik alanla
tamamen ters ynde oluacaktr. Bu RF
vurumu 180 vurum olarak
tanmlanmtr.
ekil 79RFvurumu ncesi ve sonras,T1ve T2etkileim
srelerinde netmanyetizma vektrnn konumu

16
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
RFAlannn Etkisi

90 vurumdan sonra eit sayda protonlar antiparalel ve paralel


konumdadrlar. lave olarak tm protonlarn fazlar da ayndr. Bu
durum bileke manyetizma vektrnn neden xy dzleminde
olduunu aklamaktadr.

Belirli bir zaman periyodundan sonra bu uyarlan dn sistemi


orijinal konumuna dner. Manyetizma vektr tekrar manyetik
alann ynn gsterir.

ManyetikRezonans(MR)
RFAlannn Etkisi
Bu durum iki birbirinden bamsz dengesel durumun olumasna
neden olmaktadr:

a) Dndn etkileimi manyetizma vektrnn xy bileeninin


azalmasna neden olur. Bu ilem, T2 dengesel durumu ya da dn
dn dengesel durumu olarak tanmlanmaktadr.

b) Dnletis etkileimi manyetizma vektrnn manyetik alan


ynne dnmesine neden olur. Bu ilem sresince dn vektrleri
birok protonun paralel enerji seviyesinde olduu orijinal konuma
gelinceye kadar paralel ve antiparalel konumlar arasnda hareket
ederler.
Bu ileme, T1 (ya da Dnletis) dengesel durumu denilmektedir.
T1 Decay T2 DEcay RF pulse

17
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
T2 Dengesel Durumu
90 vurumdan sonra protonlarn dn vektrleri eit olarak
dizilmitir. Manyetik momentden dolay protonlar birbirlerini etkiler.
Buna dndn etkileimi denir. Bunun sonucunda dn vektrleri
faz birlikteliklerini kaybetmeye balar ve yatay manyetizma
bileeninin genlii azalr. Alc bobinin konumlandrlmas ile yatay
manyetizma bileenini gzlemek mmkndr.

stel azalmann bykl dndn etkileiminin byklnn


de belirtisidir.

stel azalmann bykl T2 deeri ile belirlenmitir. Sinyal


genliinin %37 dzeyine dt zaman T2 zaman olarak
tanmlanmtr. T2 deeri ok gl bir ekilde maddenin durumuna
ve molekler yapsna bal olduundan dolay farkl doku tipleri T2
deerleri ile birbirlerinden ayrlabilmektedir.

ManyetikRezonans(MR)
T2 Dengesel Durumu

Tablo 71 T2sabitleri (ms cinsinden)(Kaynak


41)
Ya 85
Kas 45
Beyaz madde 90
Gri madde 100
CSF 1400

ekil 710Dndn etkileiminin


sonucu olarak dn vektrlerinin faz
birlikteliini kaybetmesi

18
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
T1 Dengesel Durumu

Manyetizma vektrnn dn (T1 dengesel durumu) stel ilev


eklindedir. Sistem ssal dengeye kavuur.

stel eri, kapasitrn dolma erisine benzer bir ekle sahiptir.


Manyetizma vektrnn %63lk deere ulat an T1 zaman
olarak tanmlanmtr.

Farkl dokularda manyetizma vektr orijinal konumuna farkl


hzlarda ulamaktadr. Bundan dolay T1 deerleri birbirlerinden
olduka farkldr. T1, manyetik alann gcne baldr. Yksek
manyetik alanlar daha uzun T1 zaman olutururlar.

ManyetikRezonans(MR)
T1 Dengesel Durumu
Deiik alan glerinde T1sabitleri (ms cinsinden)
Alan iddeti 0.2 Tesla 1.0 Tesla 1.5 Tesla
Ya 240
Kas 370 730 860
Beyaz madde 390 680 780
Gri madde 490 810 920
CSF 1400 2500 3000

19
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
T1 T2 lm Teknikleri
T1 zamann lmek iin en az iki lmn uygulanmas
gerekmektedir. Her lm manyetizma vektrn ters yne eviren
180 vurum ile balar. Bu noktadan manyetizma vektr yavaa
orijinal konumuna doru hareket eder.

Dengelenme sadece manyetik alan ynnde yer ald iin (180


vurumdan sonra manyetizma vektr xy bileenine sahip deildir)
90 vurum TI (ters evirme zaman) zamanndan sonra uygulanmak
zorundadr. 90 vurum manyetizma vektrnn dengelenmi ksmn
xy dzlemine tar. Alc bobinde llen sinyal genlii xy
dzleminde manyetizma vektrnn bykl ile orantldr. Bu
nedenle llen sinyal genlii TI zamanna ( 180 ve 90 vurumlar
arasndaki zaman) bal olarak manyetizma vektrnn dengeleme
erisi olarak ayn stel ekli gstermektedir.

ManyetikRezonans(MR)
T1 T2 lm Teknikleri
T1 lmnde kontrast iki kat
kadar daha yksektir.

Burada kontrast farkl T1


deerlerinde iki dokunun sinyal
genliklerinin fark olarak
tanmlanmaktadr.

Yksek kontrast elde edilmesi T1


lmnn bir avantajdr. Bu
lmn sakncas ise
manyetizma vektrnn orijinal
konumuna gemesi iin gereken
zamann iki kat fazla olmasdr. ekil7.12Manyetik alandaki farkllklar nedeniyle dn
vektrlerindeki deiim ve sinyal genliinin azalmas

20
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Manyetik Alandaki Farkllklarn Etkisi
Homojen bir manyetik alanda 90 vurumdan sonra sinyal gecikmesi dn
dn etkileiminin direk bir sonucudur.
Gerekte homojen bir manyetik alan yoktur. Bunun anlam, hacim
elemanlarnn olduka farkl manyetik alanlara maruz kalmalar ve bu
nedenle manyetizma vektrnn de Larmor ifadesine gre xy dzleminde
farkl frekanslarda dnmesidir. 90 vurum sonras tm hacim elemanlarnn
manyetizma vektr ayn fazdadr (ekil 712a,b).
Bundan dolay hacim elemannn net manyetizma vektr M (= tm hacim
elemanlarnn tm manyetizma vektrlerinin toplam) en byk
deerindedir. Manyetik alandaki farkllklardan dolay hafif farkl
frekanslarda hacim elemanlarnn manyetizma vektrleri faz birlikteliklerini
ok daha fazla kaybeder(ekil 712c, d). Manyetik alandaki farkllklardan
dolay alnan sinyalin genlii homojen manyetik alana gre daha hzl azalr
(ekil 712). Sinyal genliinin azalmas hacim elemannn T2 zamannn
belirlenmesini de etkilemektedir. 90 vurumdan sonra elde edilen sinyale
FID sinyali denir. (free induction decay)=(indksiyonun kendi kendine
azalm)

ManyetikRezonans(MR)
DnYankTeknii(SpinEcho)
Dnyank tekniiyle zaman ekseninin belirli bir noktasnda (TE) hacim
elemanlarnn manyetizma vektrlerinin faz bozukluunu gidermek
mmkndr. Bunu yapmak iin 90 vurumdan sonra belirli bir zaman iin
(Yank zamannn yars TE/2) 180 vurumun uygulanmas gerekmektedir.

TE (Time to Echo); 90 derecelik vurumdan sonra eko sinyalinin elde


edilmesine kadar geen sreye denir.

90 vurumdan sonra her bir hacim elemannn manyetizma vektrleri hzl


bir ekilde faz birlikteliklerini kaybeder. Bunun sonucunda da FID sinyalinin
genlii hzl bir ekilde azalr. Her bir hacim elemannn manyetizma
vektrlerinin xy bileenleri ise bundan bamsz olarak azalr. Bu durum
llebilecek dndn etkileiminin bykln belirler. 180 vurum, xy
dzlemindeki her bir hacim elemanna ait manyetizma vektrnn simetrik
izdmn oluturur.

21
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
DnYankTeknii
180 vurumdan nce en hzl
manyetizma vektr en nde, en
yava manyetizma vektr ise en
arkadadr.

180 vurumdan sonra ise tersi


durum oluur. Manyetizma
vektrleri farkl frekanslara sahip
olduklarndan dolay faz
birlikteliklerini salarlar ve TE yank ekil 713Dnyank teknii ve yank
zamannda (90 ve 180 vurumlar zaman

arasndaki zamann iki kat) ayn


yn gsterirler.

ManyetikRezonans(MR)
DnYankTeknii
kinci TE/2 zaman sonunda,
transvers manyetizasyon en byk
dzeyine gelir ve dolaysyla yine
gl bir MR sinyali kaydedilir.

180 RF pulse uygulanmasyla


oluan transvers manyetizasyondan
kaydedilen sinyale "spin echo"
denir.
ekil 713Dnyank teknii ve yank
zaman

22
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
okluYankTeknii
okluyank teknii yardmyla bir cismin T2 zaman llebilir. Bunun
iin bir 90 vurum ile en az iki 180 vurumdan oluan bir lmn
uygulanmas gerekmektedir. Yank sinyallerinin maksimum genlikleri
homojen bir manyetik alandaki sinyal genlii ile ilikilidir. Bir cismin T2
zaman bu ekilde elde edilen ve genlikleri gittike azalan eriler
yardm ile belirlenebilir (ekil 714).

ekil 714okluyank
teknii ve yank zamanlar

ManyetikRezonans(MR)
okluYankTeknii
Her 180 RF vurum sonras alnan sinyaller bir ncekinden daha kk
olmaktadr. Bunun sebebi, her 180 vurum ile magnetizasyon
vektrlerindeki faz birlikteliinin tamamen bozulmasna msaade etmeden
vurum ile yeniden faz birlikteliini salamaktr.

lk echodaki sinyal siddetine de "T2* (T2 star) erisi" ad verilir.

23
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Sekanslar

Birgrntnnoluturulabilmesiiingrntmatrisininbyklnebal
olarak128veya256lmnalnmasgerekmektedir.Bulmler
unlardr:
a. Dnyanksekans
b. Terskazanmsekans
c. Kontrast

DnYankSekans

Dnyanksekansndaherlm90vurumilebunutakibeden 180
vurumdanoluur.90vurumveTE/2anndaoluan180vurumarasndaki
zamanaralmaksimumyankzamanolanTEzamannbelirler(ekil715).

ManyetikRezonans(MR)
DnYankSekans

TE annda hacim elemanlarnn tm manyetizma vektrleri ayn fazdadrlar.


Yank sinyalinin bykl her bir hacim elemannn manyetizma
vektrlerinin bykl ile belirlenmitir. TE annda manyetizma
vektrlerinin bykl;

a.90 vurum ile xy


dzleminde hareket eden
manyetizma vektrlerinin
balangtaki bykl
ile,
b.Dndn etkileiminin
byklne baldr.

TR zaman; iki 90 vurum


arasnda geen sredir.

24
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
DnYankSekans

M manyetizma vektrnn balangtaki bykl proton younluu ve


TR/T1 oran ile belirlenmitir. Burada TR, 90 vurumlar arasnda
manyetizma vektrlerinin manyetik alan ynnde etkileimde olduklar
zaman periyodunu ifade etmektedir.
M = 1 e-TR/T1
Dnyank sinyalinin maksimum deeri,M manyetizma vektrnn balangtaki
byklnden ayr olarak TE/T2 oran ile belirlenmitir.

S e-TE/T2
Orant faktrlerinin arpm mantn kullanarak aada belirtilen ifadeyi elde
etmek mmkndr.
S . e-TE/T2 . (1 e-TR/T1)

ManyetikRezonans(MR)
DnYankSekans

Sonu olarak, yank sinyalinin genliinin belirlenmesinde aadaki


parametreler nemli rol oynamaktadr.

a.Cismin fiziksel parametreleri:


. Proton younluu,
. T1 ve T2 zaman

b. Kullanc parametreleri:
. Yank zaman, TE
. lmleri tekrarlama zaman, TR
.

25
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
TersKazanmSekans

Dnyank sekansnda olduu gibi ters kazanm sekansnda da grnt


matrisinin byklne bal olarak 128 veya 256 lm alnmtr. Her
lm, manyetizma vektrn manyetik alann tersi ynnde hareket
ettiren bir 180 vurumdan oluur. Bu yntemde cismin T1 zamanna bal
olarak manyetizma vektrnn manyetik alan ynnde ksmi etkileime
girdii ters evirme zaman (TI) sonras 90 ve 180 vurumlardan oluan
normal dnyank lm uygulanmtr.

Dnyank sekansndan farkl olarak 90 vurum sonras xy dzleminde


hareket eden manyetizma vektrnn balangtaki bykl sadece TR
tekrarlama zamanyla deil, ayn zamanda TI ters evirme zaman ile de
belirlenmitir.

ManyetikRezonans(MR)
Kontrast (DnYank Sekans)

Dnyank sekansnda sinyal genlii, proton younluu, TR


tekrarlama zaman ve TE yank zaman ile birlikte incelenecek cismin
T1 ve T2 zaman parametrelerine baldr.

ki farkl dokuyu birbirinden ayrmak maksadyla sinyal genlikleri ayn


sekansda her bir doku iin farkl olmak zorundadr. Ancak, bu
durumda gri kontrast oluabilir.

Kontrast, TE ve TR kullanc parametrelerinden etkilenir. Bu iki


parametre kullanc tarafndan sekans esnasnda seilmelidir.

T1 etkileim zaman ile birlikte TR tekrarlama zaman yani 90


vurumlar arasndaki zaman xy dzleminde hareket eden etkileim
altndaki manyetizma vektrnn bykln belirlemektedir.

26
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Kontrast (DnYank Sekans)

Ya dokusu iin manyetizma vektr CSF (Cerebrospinal Fluid,


Omurilik svs) ninkinden manyetik alan ynnde daha fazla
etkileime girdiinden dolay ya dokusunun manyetizma vektrnn
oluturduu sinyal TR=500ms durumunda maksimum genliinin
yaklak %86sna ulamaktadr.

CSFnin manyetizma vektrnn oluturduu sinyal ise bu koullar


altnda daha az bir genlie sahip olacaktr (ekil 716).

Bunun nedeni CSF ile mukayese edildiinde ya dokusunun T1


zamannn daha ksa olmasdr. Bu nedenle 90 vurum, ya dokusu iin
daha byk bir manyetizma vektrnn xy dzleminde dnmesine
neden olmaktadr.

ManyetikRezonans(MR)
Kontrast (DnYank Sekans)

ekil 716Dnyank sekansnda farkl organlarda ve farkl yank


zamanlarnda sinyal genliklerinin deiimi

27
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Kontrast (DnYank Sekans)
ayet, yank zaman ok ksa ise (10 ms gibi) her iki manyetizma
vektrnn xy bileenlerinin genliindeki azalma olduka kk
olacaktr. Bu nedenle, ya dokusunda byle bir yank iin sinyal genlii
CSFninkine gre daha yksektir. Sonu olarak, CSF ile mukayese
edildiinde ya dokusu grntde daha parlak bir grnm alacaktr.

Bu kontrast fark iki dokunun farkl T1 zamanlarndan


kaynaklandndan dolay ok ksa ve orta tekrarlama zamanlarna
sahip bir sekansn grntleri T1arlkl grntler olarak
isimlendirilir.

Bunun nedeni, kontrast farklarnn esas olarak farkl T1 zamanlarna


dayanmasdr. ekil 717de beyne ait kesitlerin T1 lm grntleri
grlmektedir.

ManyetikRezonans(MR)
Kontrast (DnYank Sekans)

ekil 717Beyin kesiti T1


lm grntleri

(a) TR=500,TE=15,
(b) TR=500,TE=60
(c)TR=500,TE=90,
(d)TR=500,TE=120

28
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Kontrast (DnYank
Sekans)
Ya dokusuna ait manyetizma
vektrlerinin genlikleri daha
ksa T2 zamanndan dolay daha
hzl azalmaktadrlar. Bu
durumda kontrast dnm
daha ge yanklar (uzun TE
zaman) iin oluacak ve CSFde
daha parlak grnecektir.
Grntdeki kontrast farklar
temelde dokularn farkl T2
zamanlarna dayanmaktadr.
ekil 718de beyne ait
kesitlerin T2 lm grntleri
grlmektedir. ekil 718Beyin kesiti T2lm grntleri
. (a)TR=2500,TE=15,(b)TR=2500,TE=60
(c)TR=2500,TE=90,(d)TR=2500,TE=120

ManyetikRezonans(MR)
MR AYGITI VE EVRES LE LGL ZELLKLER
MRG aygtlar evreden son derece iyi izole edilmi bir ortamda
altrlmaldr. Bu amala cihazn bulunduu oda Faraday kafesi ile tecrit
edilmektedir. Gl MRG cihazlar yksek manyetizasyonun salanmas iin
sv Helyum Nitrojen gaz ile soutulduklarndan ilgili gazn olas szmlarna
kar ortamda oksijen satrasyonundaki azalmaya duyarl dedektrler
bulundurulmaldr.

Cihazlarn verimli almas


asndan ortam ss 1820 8 C
de klimatize edilmelidir. MRG
aygtlar balca 3 ana paradan
olumaktadr

29
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
1.AnaManyet :
Glbirmanyetikalanoluturmayaynelikmknatsparasdr.Manyetler
permanent ,rezistif vesperkondktif olmakzereeittir.
1.1 Permanent manyet :
Bu tr manyetler doal ubuk mknatslarn bytlm ekli gibidir. MRG
sistemlerinde kullanlan bu tr manyetler mknats sistemi olarak Fe,Br gibi
zerinde srekli manyetizasyon bulunduran metallerin tula gibi dizilerek bir araya
getirilmesi ile oluturulmulardr. Bu nedenle arlklar 100 ton civarndadr ve
manyetik alan gleri de olduka kk deerlerindedir. MRG de eniyi grnt
kalitesini salayan manyet tipi olmas yannda s deiikliklerine son derece
hassastr.

1.2Rezistif manyet :
Rezistif ya da elektromknats tipindeki manyetler , iinden elektrik akmnn
geirildii bobin eklinde sarglar bulunan manyetkerdir. Bu tr manyetler ekirdek
yaplarna gre Fe ekirdekli ve hava ekirdekli olarak iki gruba ayrlmaktadr.
Rezistif manyetler manyetizasyonu salamak iin elektrik enerjisine ihtiya
duyarlar . Manyetik alan ,iletken tellerden geirilen elektrik akm ile salanmaya
alldndan bu tr manyetlerde s retimi fazladr.

ManyetikRezonans(MR)
1.3Speriletken (sperkondktif)manyet :
Glvehomojenbirmanyetikalanoluturmakamacilesistemin 269,8C
=+4Kdesoutulmasgerektiimanyet trdr.Soutmailemiiinsv
Helyum,Nitrojenkullanlmaktadr.HelyumNitrojen,cihazalrvaziyette
olsunolmasndevamlolarakharcandndanbelirlibirseviyeyeindiinden
sistemeilaveedilmelidir.Budamaliyettebirartanedenolmaktadr.
Manyetin iyapsaadadr.

30
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
2.Sarglar
2.1Shim sarglar:
Speriletken manyetlerde manyetikhomojeniteyi dahadaarttrmakiin
gelitirilmisarglardr.yibirshimming iinmanyetikalanhomojenitesi,10
20cmaplbiralandamilyondabirrarnnda olmaldr.

2.2Gradiyent sarglar:
Sinyallokalizasyonuyapabilmekamacile
manyetikalanherdzlemdede
kontrollolarakdeitirensarglardr.
Uzaysaltemeldzlembulunduundan
gradiyent koillerde dzlemynnde
takmdanolumulardr.Sonuta
amaMRsistemiiindebirbirineztiki
manyetikalanoluturmuolmaktr.

ManyetikRezonans(MR)
2.3Radyofrekans (RF)sarglar:
ncelenendokulardakihidrojenekirdekleriniuyarmakiinRFpulse
gnderenvedokulardangelensinyallerisaptayankoil adverilenparalardr.
RFsarglar,hemuyarmlar incelenendokuyailetenhemdedokulardan
gelensinyalleritoplayanbiralchviyetindeolupMRGsistemineRFg
ykselteciilebaldr.Uygunparametrelerkumandapanelindengirildikten
sonrasistembilgisayar,nekadararailevenegteRFpulsuyollayacan
belirleyerekRFykseltecizerindenRFsargsnaakmnyollanmasnsalar.
2.4Dzsarg:
Sarglarnoluturduuelektromanyetikalannanamanyetikalanadikolmas
nedeniilegnmzMRGsistemlerindekullanlmamaktadr.
2.5Kukafesisarg:
MRsistemlerindebugniinenyaygnkullanlanRFsargstiplerinden
biridir.RutindebeyinvedizekimlerindekullanlanRFsarglarbutipteimal
edilmilerdir.
3.Bilgisayar
MRsistemlerindekullanlanbilgisayarlarRFsaglar tarafndandokulardan
alglanansinyalleringriskala deerleriilegrntyeevirenksmdr.

31
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)

MRgrntlemedeveMR
spektroskopisindekullanlandeiik
tiptekiRFsarglar

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri ile lgili Temel Esaslar
MRGde grntoluturmakiin,eldeettiimizMRsinyalininvcudun
hanginoktasndangeldiininaslanlarz?
Gradiyent (gradyan) sargnn (gradient coil) temel
alma prensibi, magnet iindeki manyetik alan
kademeli biimde drmek ve artrmaktr. Ana
magnetin oluturduu manyetik alan gcne
eklenen ilave bir manyetik alan oluturur; ana
magnetin oluturduu manyetik alan kademeli
olarak azaltr veya arttrr. Buna bal olarak (Larmor
denklemine gre) protonlar farkl manyetik alanlara
maruz kalacaklarndan, farkl salnm frekanslar
gstereceklerdir. te bu gradiyent sarglar
sayesinde, magnet iinde bir voksel birimini bir
dierinden ayrlabilir. Gradiyent sarglarn yaplar
magnet tipine gre (superkondktiv, permanent,
rezistiv, hibrid) deiiklikler gstermekle birlikte
alma sistemi hepsi iin ayndr.

32
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri ile lgili Temel Esaslar

Gradyan AlanilelgiliGrafikler
Herhangi bir x, y veya z gradyan bobin
ekseninin oluturduu manyetik alann Bo
ana manyetik alan ile birlikte toplam etkisi
toplam manyetik alann gradyan bobinin etki
ynnde dorusal olarak deiimine eittir.
Deiim hz gradyan bobinden akan akmla
doru orantldr (ekil 719a).
Her bir gradyan, ekseni ters ynde akm akan
bir ift bobinden oluur. ki bobinin
merkezinde (manyetik alan merkezi) iki
bobinin etkisi birbirini dengeler. Bundan
dolay sonuta oluan manyetik alan ana
manyetik alan (Bo) ile ilikili olur.

ekil 719(ab)Zaman ve konuma bal olarak gradyan alanlarnn deiimi (c)Gradyan alanlarn
zamanla deiiminin manyetik alanda oluturduu etkilerin 3boyutlugsterimi

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri ile lgili Temel Esaslar

Gradyan AlanilelgiliGrafikler
lm esnasnda gradyan alanlar dinamik bir
ekilde alp kapatlrlar. Burada genlikdeki
deiim bobinlerin akm deerleriyle
manyetik alandaki deiime bal olacaktr.
Biyolojik ve teknik nedenlerden dolay
gradyan vurumlarn sonlu ykselme
zamanna sahip olmalar gerekmektedir. Bu
ykselme zaman seilen sekansa bal olup,
normal bir dnyank sekans iin 1
milisaniyedir (ekil 719b).
ekil 719c boyutlu olarak manyetik
alann gradyan alanlar boyunca zamanla
deiimini gstermektedir. Hacim elemanlar
manyetik alann merkezinden uzaklatka
gradyan alandan daha fazla etkilenirler

33
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri ile lgili Temel Esaslar

Gradyan AlanlarnEtkisi
Gradyan alanlarn uygulanmad durumlarda 1
ve 2 numaral hacim elemanlar ayn manyetik
alann (Bo) etkisi altndadrlar.
Gradyan vurum esnasnda 1 numaral hacim
eleman daha zayf bir manyetik alann etkisinde
kalacak ve bu da azalan bir rezonans frekansna
neden olacaktr. Tersi durum 2 numaral hacim
elemanna(ktle 2) uygulandnda sonu ekil
720de gsterilmitir. Gradyan vurum
esnasnda farkl hacimler farkl frekanslarn
olumasna neden olacaktr. Rezonans frekans
yardmyla gradyan ekseninin ait olduu hacim
elemannn konumunu belirlemek mmkn
olmaktadr. Bu etki frekans kodlama teknii
olarak bilinmektedir. ekil 720Gradyan alan deiimi ve RFvurumu
altnda farkl dokular iin elde edilen sinyaller

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri ile lgili Temel Esaslar

Gradyan AlanlarnEtkisi
Gradyan vurumun kapatlma sonras ana alan (Bo) tekrar iki hacim elemanna
uygulanmtr. Bu durumda iki hacim elemannn manyetizma vektrleri ayn
frekansta fakat farkl fazda dnerler.

Bu faz fark, manyetik alandaki deiimle daha nce uygulanan gradyan vurumun
sresine baldr. Manyetik alandaki deiim ise iki hacim elemannn konumuna
baldr. Bu etki faz kodlama teknii olarak isimlendirilmektedir.

ki hacim elemannn toplam sinyaline bakldnda gradyan alan uyarm altnda


iken FID sinyalinin genliinde hzl bir azalma grlecek, bu konumda manyetik
alanda da byk apta bir homojenite bozukluu olacaktr.

34
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri ile lgili Temel Esaslar
Faz Diyagramlar

Gradyan alanlarn faz zerindeki etkisi faz diyagramlar ile gsterilebilir. Farkl
konumlardaki iki hacim elemanlar bir RF vurumu ile uyarldklar zaman, uyarm
sonras FID sinyali oluacaktr. Bu sinyalin genliindeki azalma protonlarn
birbirleriyle etkileimine (T2 etkileimi) ve manyetik alandaki homojeniteye
baldr. Gradyan alanlarn etkisi altnda manyetik alann homojenitesi
bozulacandan FID sinyalinin genlii daha hzl bir ekilde azalacaktr.

Her iki hacim elemannn manyetizma vektrleri uyarm sonras faz birlikteliini
salarlar. Gradyan vurumun pozitif olduu srete 2 numaral hacim eleman
yksek manyetik alan iddetinden dolay daha hzl dner. Tersi durum 1 numaral
hacim elemannn manyetizma vektr iin geerli olacaktr. Gradyan alan uyarm
altnda iken iki manyetizma vektr gradyan alan uyarm sonlanana kadar faz
diyagram zerinde dorusal olarak faz fark olutururlar. Bu srete FID sinyalinin
genliinde hzl bir azalma grlecektir. Gradyan uyarm sonlandnda iki
manyetizma vektr faz birlikteliini yeniden salarlar (ekil 721).

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri ile lgili Temel Esaslar

ekil 721den de grlebilecei gibi B


gradyan vurumu negatiftir. A vurumunun
tersine 2 numaral hacim elemannn
manyetizma vektr azalan alan iddetinden
dolay daha yava dner.

Bu esnada 1 numaral hacim elemannn


manyetizma vektr daha hzl dnmektedir.
ki manyetizma vektr yeniden faz
birlikteliklerini kazanr. Faz diyagramnda bu
srete faz farknn () srekli azald
grlecektir. A ve B vurumlarnn kapsad
alanlarn birbirine eit olduu konumda iki
vektr tekrar ayn fazda olacaktr. Zaman
ekseninin bu noktasndaki sinyal genlii
gradyan vurumun uygulanmad durumdaki
FID sinyali olarak tanmlanmtr. ekil 721Gradyan alanlarn farkl dokular iin faz zerindeki etkisi

35
16.03.2014

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri
Kesit belirleme
Gradiyent sarg, uyguland aksis boyunca magnetin gcn kademeli bir ekilde
bir yne doru artrrken, dier tarafa doru da drmektedir. Kullanlan bu
gradiyent sarglar magnetimizin gcn deitirmektedirler; ancak bu ana magnet
gc ile karlatrlrsa %0,01 kadar kk deerlerdedir (1,5 Tesla magnet iin 1
gauss/cm kadar).

Z aksisi boyunca gradiyent sarg uygulayacak olursak; aksiyel olarak vcut alanlar
deiik oranlarda magnet etkisinde kalacandan, aksiyal kesitler halinde protonlar
farkl frekanslarda salnm (precession) gstereceklerdir.

Kesitin nerde olduunu anlamak iin, gradiyentin merkezi (0) gradiyent, merkezden
bir yne doru () gradiyent, dier yne doru ise (+) gradiyent olarak ayarlanr.
Bu sayede magnet merkezindeki protonlar ana magnetin gerek etkisi ile,
merkezden bir yne doru gittike protonlar (+) gradiyent ve ana magnet etkisi ile,
merkezden dier yne doru gittike ise, protonlar () gradiyent ve ana magnet
etkisi ile salnm gstereceklerdir (Larmor denklemine uygun biimde).

ManyetikRezonans(MR)
Grntleme Teknikleri
Kesit belirleme
RF pulsun salnm hareketi yapan protonlar
etkilemesi ise salnm frekans ile ayn
frekansta olmas gerektiini biliyoruz;
dolaysyla Z aksisinde gradiyemt alyor
iken, RF puls gnderdiimizde sadece bir
aksiyal kesit iine giren protonlar
etkilenecek, bu aksiyal kesit dndaki
protonlar ise bu RF pulsundan
etkilenmeyecektir. RF pulsun frekansn Magnet gucunun bir tarafa dogru artar
deitirdiimizde ise bu sefer farkl bir iken, diger tarafa dogru azaldigina;
aksiyal kesit iindeki protonlar magnet merkezinde gradiyent sarginin
etkilenecektir. Artk, bu sayede magnet iine manyetik alani degistirmedigine dikkat
koyduumuz dokudan sinyal aldmzda, bu ediniz. Z aksisinde uygulanan gradiyent
sinyalin hangi aksiyal kesitten geldiini sargi ile aksiyal planlarda degismek uzere
protonlar farkli frekanslarda salinim
bilebiliyoruz.
gostereceklerdir (Sliceselection).

36

You might also like