FAKULTETI I SHKENCAVE MATEMATIKE NATYRORE

DEPARTAMENTI I KIMISE

2.Prcaktimi spektrofotometrik i Pk t indikatorit acido-

bazik

Kandidatja: Anesa Dervishi

Mentori: Prof .Tahir Arbneshi

Ass.Arsim Maloku
Prmbajtja:

1.Hyrje ....................................................................................................................................... 1
2.Metodat................................................................................................................................... 2
3.Eksperimenti........................................................................................................................... 3
3.1.Reagjentt dhe kimikalet ..................................................................................................... 3
3.2.Tretsirat.............................................................................................................................. 3
3.3.Mjetet dhe instrumentet ....................................................................................................... 4
3.4. Procedura e puns ............................................................................................................... 4
4.Rezultatet ................................................................................................................................ 5
1.Hyrje

Indikator acido-bazik sht nj acid i dobt ose nj baz dobt.Forma e pajonizuar e

indikatorit sht me ngjyr t ndryshme nga forma e jonizuar e tij. Nj indikator nuk
e ndryshon ngjyrn nga acidi pastr n baz t pastr vetm n prqendrime specifike
t joneve hidrogjen, por m tepr, ndryshimi i ngjyrs ndodh n nj gam te
prqendrimeve t joneve hidrogjen. Ky varg sht quajtur intervali i ndryshimit t
ngjyrs dhe shprehet si shkall e pH-s

Figura1. Ngjyrat karakteristike te indikatorit acido-bazik

Metili i kuq sht indikator acid i dobt i cili e ndyshon ngjyrn n intervalin e pH=
4.4 - 6.2 nga ngjyra e kuqe n t verdh. Metili i kuq sht indikator acido-bazik i cili
prdoret pr prcaktimin e mesit t nj tretsire. sht indikator i prshtatshm pr
prcaktimine sakt t piks ekuivalente gjat titullimeve t acideve dhe bazave t forta
sepse ndryshon ngjyrn pran vleres s pH=7.

Acidet e dobta titrohen n prani t indikatorve q ndryshojn ngjyrn n kushte t

lehta alkaline ndrsa bazat e dobta titrohen n prani t indikatorve q ndryshojn
ngjyrn n kushte t dobta acidike.
1
.

Figura2.Ndryshimi i ngjyrs metilit t kuq

2.Metodat

Disociimi i indikatorit acido-bazik mund t studiohet mir me metodn

spektrofotometrike.Nj procedur e till do t ilustrohet me prcaktimin e konstants
s disocimit t metilit t kuq (MK).

Prcaktimi pK prbhet prej tri stadeve:

a) Zgjidhja e gjatsis valore n t ciln forma HMK (A)dhe MK- (B) japin
absorbanc maksimale

b) Verifikimi i ligjit t Beerit pr t dy format HMK dhe MK- n gjatsi valore

(A)dhe (B)

c)Prcaktimi i sasis relative t HMK dhe MK- prezente n tretsir si funksion i pH.

Si rrjedhoj metoda q do prdoret pr kryerjen e ktij eksperimenti sht

spektrofotometria UV-VIS e cila bazohet n Ligjin e Lamber-Beer-it.

Konstanta e disociimit K jepet me ekuacionin

Ka' = [H+][MK-]/[HMK]

pKa=pH- log [MK-]/[HMK]

2
Vlera e konstantes s disocimit t acidit, pKa, duhet t jet e njohur. Absorbanca
molare, HA dhe A- e dy formave HA dhe a- n gjatsi valore x dhe y duhet t
jen t prcaktuara nga eksperimenti . Duke ju bindur ligjit t Beer-it, se t dy
absorbancat n t dy gjatsit valore jan thjesht shuma t absorbancs t t dy
formave:

Figura 3.Strukturat e forms acidike dhe bazike t metili t kuq

3.Eksperimenti

3.1.Reagjentt dhe kimikalet

Tretsira e METILIT T KUQ.Tretn 0.10g metil i kuq kristalor i pastr n 30mL
etanol 95% dhe hollohet me uj deri n 50 mL.Tretsira standarde e nevojshme pr t
zhvilluar eksperimentin prgaditen duke i transferuar 5mL nga tretsira baz n en
normale 100mL n t ciln ndodhen 50mL metanol 95%,dhe pastaj hollohen me uj
deri n shenj.

3.2.Tretsirat

Acetat natriumi 0.04M dhe 0,01M

Acid acetik 0.02

Acid klorhidrik 0.1M dhe 0,01M

3
3.3.Mjetet dhe instrumentet

1.Ent normale 50 dhe 100 mL

2.Epruvetat 20 mL

3.Pipetat 5 dhe 10 mL

4.Spektrofotometri

3.4. Procedura e puns

Tretsira A: pergaditet duke holluar me uj przierjene e 2ml t tretsirs standarde

t metilit t metilit t kuq dhe 0.2ml acid klorhidrik 0.1M deri n 20 ml pH e ksaj
tretsire sht afrsisht 2 dhe indikatori n kt vler t pH sht n form
HMK .Maten spektri I absorbimit t ksaj tretsire n gjatsi valore nga 350nm deri
n 600 nm ndaj tretsirs blanko(uj t distiluar) me ndryshim t gjatsis valore pr
25nm prpos n regjionin n mes t 500 dhe 550 n t cilin duhet t jet 10nm.Nga
spektri I fituar nga absorbance ndaj gjatsis valore prcaktohet gjatsia n t ciln
absorbance sht maksimale kjo sht afrsisht 520 nm.

Tretsira B: pregatitet duke holluar me uj przierjen e 2ml t tretsirs standarede

t metilit t kuq dhe 5ml acetat natriumi 0.04M deri n 20 ml pH e ksaj tretsire
sht afrsisht 8 dhe indikatori gjendet n formn MK .Matet spektri i absorbimit
t ksaj tretsire n gjatsi valore nga 350nm deri n 600nm ndaj tretsirs
blanko(uj t destiluar) me ndryshim t gjatsis valore pr 25nm prpos n
regjionin n mes t 400 dhe 450 n t cilin duhet t jet 10nm.Nga spektri i fituar
nga absorbanca ndaj gjatsis valore prcaktohet gjatsia valore n t ciln
absorbanca sht maksimale kjo sht afrsisht 430nm.

b) Nga tretsira A barten n en normale prej 10ml nga 8ml,5ml dhe 2ml dhe
hollohen me acid klorhidrik 0.01M deri n shenj.Tretsirat rezultuese do t
prmabajn 0.8,0.5 dhe 0.2 her nga tretsira fillestare .Ngjashm duke prdorur
tretsirn B dhe duke holluar me acetat natriumi 0.01M, tretsirat rezultuese do t
prmbajn 0.8,0.5 dhe 0.2 her nga tretsira fillestare MK.Matet absorbanca e t
gjasht tretsirave ndaj ujit n gjatsi valore.

4
c) Pregatitet n katr en normale prej 20ml tretsirat sikurse n tabeln 3.1.Matet pH
e secils tretsir (vlera e fituar inkorporohen n tabel)dhe matet absobnanca e
secils tretsir veq e veq n hjatsi valore.T gjitha kto tretsira kan prqendrim t
njejt t indikatorit sikurse tretsira A dhe B n procedurn (a).Pr seciln tretsir
llogaritni vlerat e . , . ,. dhe . .

4.Rezultatet

Tabela1. Tretsira A

Vllimi/mL Absorbanca/432 Vllimi/mL Absorbanca/524

0 0 0 0

2 0.011 2 0.136

5 0.030 5 0.342

8 0.048 8 0.549

Grafiku.1 Varsia e absorbancs ndaj vllimit ne gjatsi valore 432nm

0.06

0.05 y = 0.006x - 0.0004

R = 0.9995
0.04

0.03
Absorbansa

0.02

0.01

0
0 2 4 6 8 10
-0.01
Vllimi

5
Grafiku.2 Varsia e absorbanss ndaj vllimit n gjatsi valore 524nm

0.6
y = 0.0686x - 0.0007
0.5 R = 1

0.4

0.3

0.2

0.1

0
0 2 4 6 8 10
-0.1

Tabela2. Tretsira B

Vllimi/mL Absorbanca/432 Vllimi/mL Absorbanca/524

0 0 0 0

2 0.052 2 0.003

5 0.143 5 0.011

8 0.234 8 0.021

6
Grafiku.3 Varsia e absorbanss ndaj vllimit n gjatsi valore 432nm

0.25
y = 0.0294x - 0.0032
0.2 R = 0.9991

0.15
Absorbansa

0.1

0.05

0
0 2 4 6 8 10
-0.05
Vllimi

Grafiku.4 Varsia e absorbanss ndaj vllimit n gjatsi valore 524nm

0.025

y = 0.0027x - 0.0012
0.02
R = 0.9821

0.015
Absorbansa

0.01

0.005

0
0 2 4 6 8 10
-0.005
Vllimi