Curriculo Primaria PDF

DOG Nm.
171 Martes, 9 de setembro de 2014 Px. 37406
I. DISPOSICINS XERAIS
CONSELLERA DE CULTURA, EDUCACIN E ORDENACIN UNIVERSITARIA
DECRETO 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currculo da

educacin primaria na Comunidade Autnoma de Galicia.
A Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modifi-

cou a Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, coa finalidade de desenvolver me-
didas que permitan seguir avanzando cara un sistema educativo de calidade, inclusivo, que
garanta a igualdade de oportunidades e faga efectiva a posibilidade de que cada alumno e
alumna desenvolva ao mximo as sas potencialidades.
Tendo en conta que a educacin inicial cada vez mis determinante, necesario es-
tablecer as condicins que permitan cambios metodolxicos que fagan posible acadar os
obxectivos propostos. En consecuencia, o establecemento de medidas para actuar sobre
o currculo son imprescindibles para a mellora. A Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro,
modificou o artigo 6 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, para definir o currculo como a
regulacin dos elementos que determinan os procesos de ensino e aprendizaxe para cada
unha das ensinanzas. O currculo est integrado polos obxectivos da etapa educativa;
as competencias, ou capacidades para activar e aplicar de forma integrada os contidos
propios de cada ensinanza ou cada etapa educativa, para lograr a realizacin axeitada de
actividades e a resolucin eficaz de problemas complexos; os contidos, ou conxuntos de
coecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contriben ao logro dos obxectivos
de cada ensinanza e etapa educativa e adquisicin de competencias; a metodoloxa di-
dctica, que comprende tanto a descricin das prcticas docentes coma a organizacin do
traballo do persoal docente; os estndares e resultados de aprendizaxe avaliables, e os cri-
CVE-DOG: tpzwsjl8-fpl9-i0o4-lxp0-nqn9khxipou3
terios de avaliacin do grao de adquisicin das competencias e do logro dos obxectivos de

cada ensinanza e etapa educativa. Os contidos ordnanse en disciplinas, que se clasifican
en materias, mbitos, reas e mdulos en funcin das ensinanzas, as etapas educativas
ou os programas en que participe o alumnado.
O novo artigo 6 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, define a distribucin de

competencias entre as distintas administracins educativas e, mesmo, con respecto aos
centros docentes. Nesta distribucin competencial correspndelle ao Goberno do Estado,
entre outras funcins, o deseo do currculo bsico co fin de asegurar unha formacin co-
mn e o carcter oficial e a validez en todo o territorio nacional das titulacins s que se
refire a lei orgnica. En exercicio desta competencia, e no que atinxe educacin primaria,
ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

DOG Nm. 171 Martes, 9 de setembro de 2014 Px. 37407
ditouse o Real decreto 126/2014, do 28 de febreiro, polo que se establece o currculo b-

sico da educacin primaria, no que desenvolve os aspectos do mesmo en atencin nova
configuracin do currculo.
O Estatuto de autonoma de Galicia, no seu artigo 31, establece que competencia

plena da Comunidade Autnoma o regulamento e administracin do ensino en toda a sa
extensin, niveis e graos, modalidades e especialidades, sen prexuzo do disposto no ar-
tigo 27 da Constitucin e nas leis orgnicas que, conforme o pargrafo primeiro do seu
artigo 81, o desenvolvan.
Este decreto ten por obxecto establecer o currculo da educacin primaria no siste-
ma educativo galego, dentro do marco de distribucin de competencias da Lei orgni-
ca8/2013, do 9 de decembro, e en atencin nova configuracin curricular que establece
o agrupamento de disciplinas en tres bloques: troncais, especficas e de libre configuracin
autonmica. O currculo, as mesmo, regula a relacin entre os obxectivos, os contidos, os
criterios de avaliacin, os estndares de aprendizaxe avaliables e as competencias clave
nas diferentes reas.
O primeiro bloque, correspondente s disciplinas troncais, trata de garantir os coece-

mentos e as competencias que permitan adquirir unha formacin slida e continuar con
aproveitamento as etapas posteriores naquelas disciplinas que deben ser comns a todo o
alumnado, e que, en todo caso, deben ser avaliadas nas avaliacins finais de etapa. Nes-
te bloque correspndenlle ao Goberno do Estado a determinacin dos contidos comns,
os estndares de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliacin, as como o horario
mnimo lectivo. Pola sa banda, Comunidade Autnoma correspndelle completar e se-
cuenciar en cursos os contidos, adaptndoos nosa realidade, realizar recomendacins

metodolxicas, completar os criterios de avaliacin e fixar o horario lectivo mximo. Os
centros docentes podern completar contidos e desear e implantar mtodos pedagxicos
e didcticos propios.
O bloque de disciplinas especficas permite unha maior autonoma hora de fixar hora-
rios e contidos das disciplinas. O Goberno do Estado determina os estndares de apren-
dizaxe avaliables e os criterios de avaliacin, e correspndelle Comunidade Autnoma
establecer os contidos, completar os criterios de avaliacin, realizar recomendacins me-
todolxicas e fixar o horario correspondente. Os centros docentes podern completar os
contidos e desear e implantar mtodos pedagxicos e didcticos propios.

O bloque de disciplinas de libre configuracin autonmica supn o maior nivel de auto-

noma. Nestas disciplinas a Comunidade Autnoma establece os contidos e os estndares
de aprendizaxe avaliables, os criterios de avaliacin e o horario, as como as recomenda-
cins metodolxicas. Os centros docentes podern completar os contidos e configurar a
sa oferta formativa, ademais de desear e implantar mtodos pedagxicos e didcticos
propios e determinar a carga horaria. Neste bloque encdrase o desenvolvemento curri-
cular da disciplina de Lingua Galega e Literatura, competencia exclusiva da Comunidade
Autnoma, que lle corresponde un tratamento anlogo ao da disciplina de Lingua Castel
e Literatura, tratamento que se enmarca dentro do establecido no Decreto 79/2010, do 20
de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario en Galicia.
O desenvolvemento dos currculos das distintas linguas incorporan unha referencia ex-
presa ao plurilingismo, na medida en que a competencia en cada lingua interacta e se
enriquece co coecemento das outras linguas, e contribe a desenvolver destrezas e ca-
pacidades que son a base da competencia en comunicacin lingstica. Isto, e a alusin
igualmente explcita a actitudes interculturais de respecto a diferentes xeitos de expresarse
e actuar, promove o desenvolvemento simultneo do plurilingismo e da interculturalidade.
As, nas idades do alumnado de educacin primaria especialmente salientable que as

aprendizaxes de linguas establecidas no currculo desta etapa se traten de xeito integrado,
esperten a curiosidade e o interese por outras linguas e culturas distintas da propia e pro-
movan o respecto cara as persoas falantes desas linguas.
En lia coa Recomendacin 2006/962/EC, do Parlamento e do Consello, do 18 de de-

cembro de 2006, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, neste de-
creto incorprase a clasificacin e denominacin das definidas pola Unin Europea. Con-
sidrase que as competencias clave son aquelas que todas as persoas precisan para a
sa realizacin e desenvolvemento persoal, as como para a cidadana activa, a inclusin

social e o emprego.
Este decreto basase na potenciacin da aprendizaxe por competencias, integradas

nos elementos curriculares para propiciar unha renovacin na prctica docente e no proce-
so de ensino e aprendizaxe. Propense novos enfoques na aprendizaxe e na avaliacin,
que van supoer un importante cambio nas tarefas que teen que resolver os alumnos e
as alumnas, e propostas metodolxicas innovadoras. Unha competencia supn a combi-
nacin de habilidades prcticas, coecementos, motivacin, valores ticos, actitudes, emo-
cins e outros compoentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente
para lograr unha accin eficaz. Xa que logo, as competencias considranse como coece-

mento na prctica, un coecemento adquirido a travs da participacin activa en prcticas

sociais que, como tales, se poden desenvolver tanto no contexto educativo formal, a travs
do currculo, coma nos contextos educativos non formais e informais; conceptualzanse
como un saber facer que se aplica a unha diversidade de contextos acadmicos, sociais
e profesionais.
A aprendizaxe baseada en competencias caracterzase pola sa transversalidade, o

seu dinamismo e o seu carcter integral. O proceso de ensino e aprendizaxe competencial
debe abordarse desde todas as reas de coecemento e por parte das diversas instancias
que conforman a comunidade educativa, tanto nos mbitos formais coma nos non formais
e informais; o seu dinamismo reflctese en que as competencias non se adquiren nun de-
terminado momento e permanecen inalterables, senn que implican un proceso de desen-
volvemento mediante o cal os individuos van adquirindo maiores niveis de desempeo no
seu uso.
Para lograr este proceso de cambio curricular preciso favorecer unha visin interdis-
ciplinaria e, de xeito especial, posibilitarlle unha maior autonoma funcin docente, de
forma que permita satisfacer as demandas dunha maior personalizacin da educacin. O
rol do persoal docente fundamental, pois debe ser quen de desear tarefas ou situacins
de aprendizaxe que posibiliten a resolucin de problemas e a aplicacin dos coecementos
aprendidos, xa que os contidos estn subordinados accin.
As concrecins curriculares para os distintos bloques de disciplinas, recollidas nos ane-

xos I, II e III, constrense a partir dos criterios de avaliacin, ligndoos cos demais compo-
entes de cada rea. Os criterios de avaliacin relacinanse directamente cos estndares
de aprendizaxe avaliables, que non son mis que concrecins dos propios criterios, e eses
estndares conctanse coas competencias clave. Por outra banda, os criterios de avalia-
cin describen o que se pretende lograr en cada disciplina, e, neste sentido, os contidos
non son mis que os medios para acadalos.
En cada rea os contidos agrpanse en bloques, o que non supn unha secuencia nin
implica unha organizacin pechada; pola contra, permite organizar de diferentes formas
os elementos curriculares e adoptar a metodoloxa mis axeitada s caractersticas das
aprendizaxes e do grupo de alumnos e alumnas aos que van dirixidos.
As competencias clave estn ligadas a un desempeo eficaz nun contexto determinado.

As situacins de aprendizaxe deseadas para o seu desenvolvemento debern incorporar
tarefas que contextualicen as aprendizaxes e que permitan avanzar en mis dunha com-

petencia ao mesmo tempo. O enfoque metodolxico deber sustentarse nas referidas si-
tuacins de aprendizaxe, coa finalidade de que os contidos se convertan en coecementos
aplicables con eficacia. Neste deseo responsabilidade do centro, e do profesorado, a
adecuada seleccin da metodoloxa, que deber ser variada e adecuada s caractersticas
e aos ritmos de aprendizaxe dos alumnos e das alumnas.
As actividades de aprendizaxe integradas poden inclur elementos curriculares proce-

dentes de distintos bloques. sa vez, estes elementos podern formar parte de diferentes
actividades e, co obxecto de mellorar os resultados, esas actividades podern ter carcter
interdisciplinario.
O feito de tratar simultaneamente, nunha mesma actividade, contidos de bloques dis-

tintos e, mesmo, de disciplinas diferentes, permitiralle ao profesorado determinar a conve-
niencia de avaliar a totalidade ou s unha parte das competencias clave relacionadas con
cada estndar de aprendizaxe. Corresponderalle ao centro educativo velar por un trata-
mento equilibrado das distintas competencias clave nas programacins didcticas.
O referente para avaliar as aprendizaxes do alumnado son os criterios de avaliacin e

a sa concrecin nos estndares de aprendizaxe avaliables. No deseo das situacins de
aprendizaxe tomaranse en consideracin todos os elementos do currculo, entre eles os
procedementos e instrumentos de avaliacin, as como os criterios de cualificacin que
permitan avaliar tanto os resultados de rea como o nivel competencial alcanzado polos
alumnos e as alumnas.
O recoecemento dunha maior autonoma dos centros docentes se establece neste

decreto dun xeito efectivo, aumentando a sa capacidade de decisin na definicin do

currculo, coa posibilidade de definir, nas condicins que determina a consellera con com-
petencias en materia de educacin, a oferta de reas do bloque de disciplinas de libre
configuracin autonmica, e, deste xeito, adaptar a sa oferta educativa ao seu contexto
socioeducativo.
O decreto estrutrase en tres ttulos e cada un deles en captulos. O ttulo primeiro,

de disposicins xerais, establece o obxecto e mbito de aplicacin, os principios xerais e
obxectivos desta etapa educativa e a definicin dos distintos elementos que conforman o
currculo; delimita as competencias clave e desenvolve o principio de autonoma dos cen-
tros docentes e de participacin dos pais, nais ou persoas que exerzan a titora legal.

No ttulo segundo, de organizacin e funcionamento, no captulo primeiro abrdase a

organizacin da etapa en tres bloques de disciplinas: troncais, especficas e de libre confi-
guracin autonmica, especificando cales deben cursarse en cada un dos cursos. A orga-
nizacin da etapa se vertebra sobre os cursos, sen perder de vista o seu carcter global
e integrador, que esixe a mxima coordinacin e resalta a importancia da funcin titorial.
Abrdase, tamn, o calendario escolar e a importancia e ampla extensin dos elementos
transversais desde a perspectiva das competencias e os valores.
No captulo segundo do ttulo segundo reglase a avaliacin e a promocin, estable-

cendo o grao de adquisicin de competencias e o logro dos obxectivos da etapa como os
referentes para as avaliacins. Tamn se detallan os documentos oficiais de avaliacin.
O captulo terceiro do ttulo segundo refrese ao proceso de aprendizaxe na etapa, es-

tablecendo os principios metodolxicos, con especial nfase na atencin a diversidade, na
atencin individualizada e na prevencin das dificultades de aprendizaxe, as como na pos-
ta en marcha de mecanismos de reforzo. Neste sentido, dedcase unha parte fundamental
do captulo a abordar as cuestins relativas ao alumnado con necesidades especficas de
apoio educativo e resalta o papel da titora.
O ttulo terceiro dedcase aos diferentes programas educativos relevantes e estratxicos

para o sistema educativo galego, entroncados cos compromisos asumidos polo distintos
sistemas a nivel europeo no Marco para a cooperacin europea en educacin e formacin,
e coas necesidades propias dun sistema destinado a proporcionar ao alumnado as compe-
tencias cruciais para os cidadns e cidads do sculo XXI.
As, o ttulo terceiro regula as bibliotecas escolares e o fomento da lectura, e do proceso

de educacin dixital, no que a promocin do uso das tecnoloxas da informacin e a comu-
nicacin constite un factor esencial para facilitar cambios metodolxicos que proporcio-
nen novos elementos e oportunidades para o xito educativo en Galicia. Igualmente, faise
fincap na promocin de estilos de vida saudables entre o alumnado desta etapa, esencial
para o seu desenvolvemento como persoas adultas.
O decreto finaliza con catro disposicins adicionais, relativas adaptacin de referen-

cias, ensinos de relixin, tarefas extraescolares e aprendizaxe de linguas estranxeiras;
unha disposicin derrogatoria e tres finais pechan o texto.
Neste decreto inclense, ademais, catro anexos: anexo I, relativo s disciplinas tron-
cais; anexo II, sobre as disciplinas especficas; o anexo III regula as disciplinas de libre

configuracin autonmica, e, por ltimo, o anexo IV corresponde ao cadro de distribucin

horaria.
En consecuencia, por proposta do conselleiro de Cultura, Educacin e Ordenacin Uni-

versitaria, no exercicio das facultades outorgadas polo artigo 34 da Lei 1/1983, do 22 de
febreiro, reguladora da Xunta e da sa Presidencia, consultado o Consello Escolar de
Galicia, de acordo co Consello Consultivo e logo da deliberacin do Consello da Xunta de
Galicia, na sa reunin do catro de setembro de dous mil catorce,
DISPOO:
TTULO I
Disposicins xerais
Artigo 1. Obxecto e mbito de aplicacin
1. Este decreto ten por obxecto establecer o currculo da educacin primaria na Comu-
nidade Autnoma de Galicia, de acordo co disposto nos artigos 6 e 6 bis da Lei orgni-
ca2/2006, do 3 de maio, de educacin, e no artigo 3 do Real decreto 126/2014, do 28 de
febreiro, polo que se establece o currculo bsico da educacin primaria.
2. As mesmo, ten por obxecto regular a ordenacin da dita etapa educativa, de acordo
coa disposicin final sexta da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin.
3. Este decreto ser de aplicacin nos centros docentes correspondentes ao mbito de

xestin da Comunidade Autnoma de Galicia.
Artigo 2. Principios xerais
1. A finalidade da educacin primaria facilitarlles aos alumnos e s alumnas as apren-

dizaxes da expresin e da comprensin oral, a lectura, a escritura, o clculo, a adquisicin
de nocins bsicas da cultura, os hbitos de convivencia, de estudo e de traballo, o sentido
artstico, a creatividade e a afectividade, co fin de garantir unha formacin integral que con-
triba ao pleno desenvolvemento da sa personalidade e de preparalos/as para cursar con
aproveitamento a educacin secundaria obrigatoria.
2. A accin educativa nesta etapa procurar a integracin das experiencias e aprendi-

zaxes do alumnado e adaptarase aos seus ritmos de traballo.

3. A etapa de educacin primaria forma parte do ensino bsico e, polo tanto, ten carcter
obrigatorio e gratuto.
4. A etapa de educacin primaria comprende seis cursos acadmicos, que se cursarn

ordinariamente entre os seis e os doce anos de idade, e organzase en reas, que tern un
carcter global e integrador.
5. Os alumnos e as alumnas incorporaranse, con carcter xeral, ao primeiro curso de

educacin primaria no ano natural no que cumpren seis anos.
Artigo 3. Obxectivos da educacin primaria
A educacin primaria contribuir a desenvolver nos nenos e nas nenas as capacidades

que lles permitan:
a) Coecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de

acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadana e respectar os dereitos
humanos, as como o pluralismo propio dunha sociedade democrtica.
b) Desenvolver hbitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabili-

dade no estudo, as como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crtico, iniciativa
persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e esprito emprendedor.
c) Adquirir habilidades para a prevencin e para a resolucin pacfica de conflitos que

lles permitan desenvolverse con autonoma no mbito familiar e domstico, as como nos
grupos sociais cos que se relacionan.
d) Coecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as per-

soas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non discriminacin
de persoas con discapacidade nin por outros motivos.
e) Coecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega e a lingua castel, e desenvolver

hbitos de lectura en ambas as linguas.
f) Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa bsica
que lles permita expresar e comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacins
cotis.

g) Desenvolver as competencias matemticas bsicas e iniciarse na resolucin de pro-

blemas que requiran a realizacin de operacins elementais de clculo, coecementos
xeomtricos e estimacins, as como ser quen de aplicalos s situacins da sa vida coti.
h) Coecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a

xeografa, a historia e a cultura, con especial atencin aos relacionados e vinculados con
Galicia.
i) Iniciarse na utilizacin, para a aprendizaxe, das tecnoloxas da informacin e da co-

municacin, desenvolvendo un esprito crtico ante as mensaxes que reciben e elaboran.
j) Utilizar diferentes representacins e expresins artsticas e iniciarse na construcin de

propostas visuais e audiovisuais.
k) Valorar a hixiene e a sade, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respec-
tar as diferenzas e utilizar a educacin fsica e o deporte como medios para favorecer o
desenvolvemento persoal e social.
l) Coecer e valorar os animais mis prximos ao ser humano e adoptar modos de com-
portamento que favorezan o seu coidado.
m) Desenvolver as sas capacidades afectivas en todos os mbitos da personalidade e

nas sas relacins coas demais persoas, as como unha actitude contraria violencia, aos
prexuzos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de discriminacin por cuestins
de diversidade afectivo-sexual.
n) Fomentar a educacin viaria e actitudes de respecto que incidan na prevencin dos

accidentes de trfico.
o) Coecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingsticas, fsicas e sociais

de Galicia, poendo de relevancia as mulleres e homes que realizaron achegas importan-
tes cultura e sociedade galegas.
Artigo 4. Currculo
1. Entndese por currculo a regulacin dos elementos que determinan os procesos de

ensino e aprendizaxe para cada unha das ensinanzas e etapas educativas.

2. O currculo est integrado por: os obxectivos, as competencias, os contidos, os crite-

rios de avaliacin, os estndares e resultados de aprendizaxe avaliables, e a metodoloxa
didctica.
3. Para os efectos deste decreto entndese por:
a) Obxectivos: os referentes relativos aos logros que o alumnado debe alcanzar ao

rematar o proceso educativo, como resultado das experiencias de ensino e aprendizaxe
intencionalmente planificadas para tal fin.
b) Competencias: as capacidades para aplicar de forma integrada os contidos propios

de cada ensinanza e etapa educativa, co fin de lograr a realizacin axeitada de actividades
e a resolucin eficaz de problemas complexos.
c) Contidos: o conxunto de coecementos, habilidades, destrezas e actitudes que con-

triben ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e adquisicin de
competencias. Os contidos ordnanse en disciplinas, que se clasifican en materias, mbi-
tos, reas e mdulos en funcin das ensinanzas, as etapas educativas ou os programas en
que participe o alumnado.
d) Criterios de avaliacin: o referente especfico para avaliar a aprendizaxe do alum-

nado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto en co-
ecementos coma en competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada
disciplina.
e) Estndares de aprendizaxe avaliables: especificacins dos criterios de avaliacin

que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe
saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e
avaliables, e permitir graduar o rendemento ou logro alcanzado. Deben contribur a facilitar
o deseo de probas estandarizadas e comparables.
f) Metodoloxa didctica: o conxunto de estratexias, procedementos e accins organi-

zadas e planificadas polo profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa finalidade de
posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos suscitados.
4. O currculo da educacin primaria nos centros docentes correspondentes ao mbito

de xestin da Comunidade Autnoma de Galicia ser o que se recolle para as distintas
reas nos anexos I, II e III deste decreto.

Os centros docentes desenvolvern e concretarn este currculo, e estas concrecins

formarn parte do proxecto educativo do centro.
Artigo 5. Competencias clave
1. Para os efectos deste decreto, as competencias clave do currculo sern as seguin-

tes:
1. Comunicacin lingstica (CCL).
2. Competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa (CMCT).
3. Competencia dixital (CD).
4. Aprender a aprender (CAA).
5. Competencias sociais e cvicas (CSC).
6. Sentido de iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE).
7. Conciencia e expresins culturais (CCEC).
2. Potenciarase o desenvolvemento da competencia de comunicacin lingstica e da

competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa.
3. Para unha adquisicin eficaz das comptencias e a sa integracin efectiva no currcu-

lo, debern desearse actividades de aprendizaxe integradas que permitan ao alumnado
avanzar cara aos resultados de aprendizaxe en mis dunha competencia ao mesmo tempo.
Artigo 6. Autonoma dos centros docentes
1. Os centros docentes, dentro do marco establecido polas administracins educati-

vas, desenvolvern a sa autonoma pedagxica e organizativa, favorecern o traballo en
equipo do profesorado e estimularn a actividade investigadora a partir da sa prctica
docente.
2. Os centros docentes desenvolvern e completarn, de ser o caso, o currculo e as

medidas de atencin diversidade establecidas pola consellera competente en materia

educativa, adaptndoas s caractersticas do alumnado e sa realidade educativa, co

fin de atender a todo o alumnado. As mesmo, arbitrarn mtodos que tean en conta os
diferentes ritmos de aprendizaxe do alumnado, que favorezan a capacidade de aprender
por si mesmos/as e promovan o traballo en equipo.
3. O proxecto educativo do centro recoller os valores, obxectivos e prioridades de ac-

tuacin. As mesmo, incorporar a concrecin dos currculos establecidos pola consellera
con competencias en materia de educacin que lle corresponde fixar e aprobar ao claustro,
as como o tratamento transversal nas reas da educacin en valores e outras ensinanzas.
4. Os centros docentes promovern, ademais, compromisos coas familias e cos propios

alumnos e alumnas nos que se especifiquen as actividades que uns e outros se compro-
meten a desenvolver para facilitar o progreso educativo.
Artigo 7. Participacin de pais, nais ou das persoas que exerzan a titora legal no pro-
ceso educativo
De conformidade co establecido no artigo 4.2.e) da Lei orgnica 8/1985, do 3 de xullo,

reguladora do dereito educacin, e de acordo coas previsins da Lei 4/2011, do 30 de
xuo, de convivencia e participacin da comunidade educativa, os pais, as nais ou as
persoas que exerzan a titora legal debern participar e apoiar a evolucin do proceso
educativo dos seus fillos, das sas fillas ou das persoas que tutelen, as como coecer as
decisins relativas avaliacin e promocin, e colaborar nas medidas de apoio ou refor-
zo que adopten os centros docentes para facilitar o seu progreso educativo, e tern acceso
aos documentos oficiais de avaliacin e aos exames e documentos das avaliacins que se
lles realicen aos seus fillos, fillas ou persoas tuteladas.
TTULO II
Organizacin e funcionamento
CAPTULO I
Organizacin
Artigo 8. Organizacin
1. Nesta etapa educativa as disciplinas agrpanse en tres bloques: troncais, especficas

e de libre configuracin autonmica.

2. Dentro do bloque de disciplinas troncais, os alumnos e as alumnas deben cursar en

cada un dos cursos as seguintes reas:
a) Ciencias da natureza.
b) Ciencias sociais.
c) Lingua castel e literatura.
d) Matemticas.
e) Primeira lingua estranxeira.
3. Do bloque de disciplinas especficas, os alumnos e as alumnas deben cursar en cada

un dos cursos as seguintes reas:
a) Educacin fsica.
b) Relixin, ou Valores sociais e cvicos, a eleccin de pais, nais ou das persoas que
exerzan a titora legal.
c) Educacin artstica.
4. No bloque de disciplinas de libre configuracin autonmica, os alumnos e as alumnas

deben cursar a rea de Lingua galega e literatura, que ter un tratamento no centro anlogo
de Lingua castel e literatura, de xeito que se garanta a adquisicin das correspondentes

competencias lingsticas e a adecuada distribucin segundo o establecido no artigo 6 do
Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino non universitario.
5. Os centros docentes podern dedicar as horas de libre configuracin do centro ao

afondamento e/ou reforzo dalgunha das reas contempladas neste artigo. As mesmo, po-
dern optar por establecer outra ou outras reas que determine o centro, segundo o seu
proxecto educativo e previa autorizacin da consellera competente en materia educativa.
En todo caso, respectarase o tratamento anlogo das linguas cooficiais e os criterios de
equilibrio establecidos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino
non universitario.

Artigo 9. Horario
1. O horario semanal para cada unha das disciplinas dos distintos cursos da etapa o
que figura no anexo IV.
2. A determinacin deste horario debe entenderse como o tempo necesario para o traba-
llo en cada unha das disciplinas, sen esquecerse do carcter global e integrador da etapa.
3. As actividades escolares desenvolveranse, cando menos, ao longo de vinte e cin-

cohoras semanais.
Artigo 10. Calendario escolar
1. O calendario escolar comprender un mnimo de 175 das lectivos.
2. En calquera caso, no cmputo do calendario escolar incluiranse os das dedicados s

avaliacins de terceiro curso e final de educacin primaria.
Artigo 11. Elementos transversais
1. Sen prexuzo do seu tratamento especfico nalgunhas das disciplinas de cada curso,
a comprensin lectora, a expresin oral e escrita, a comunicacin audiovisual, as tecno-
loxas da informacin e a comunicacin, o emprendemento e a educacin cvica e consti-
tucional traballaranse en todas as disciplinas.
2. A consellera competente en materia educativa fomentar a calidade, equidade e in-

clusin educativa das persoas con discapacidade, a igualdade de oportunidades e non-dis-

criminacin por razn de discapacidade, medidas de flexibilizacin e alternativas metodo-
lxicas, adaptacins curriculares, accesibilidade universal, deseo para todas as persoas,
atencin diversidade e todas aquelas medidas que sexan necesarias para conseguir que
o alumnado con discapacidade poida acceder a unha educacin de calidade en igualdade
de oportunidades.
3. As mesmo, a consellera competente en materia educativa promover o desenvolve-

mento dos valores que fomenten a igualdade efectiva entre homes e mulleres e a preven-
cin da violencia de xnero, e dos valores inherentes ao principio de igualdade de trato e
non-discriminacin por calquera condicin ou circunstancia persoal ou social.

Do mesmo xeito, promover a aprendizaxe da prevencin e resolucin pacfica de con-

flitos en todos os mbitos da vida persoal, familiar e social, as como dos valores que
sustentan a liberdade, a xustiza, a igualdade, o pluralismo poltico, a paz, a democracia, o
respecto polos dereitos humanos e o rexeitamento da violencia terrorista, a pluralidade, o
respecto polo Estado de dereito, o respecto e consideracin polas vtimas do terrorismo, e
a prevencin do terrorismo e de calquera tipo de violencia.
A programacin docente debe comprender, en todo, caso a prevencin da violencia de

xnero, da violencia terrorista e de calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia, in-
cludo o estudo do Holocausto xudeu como feito histrico.
Evitaranse os comportamentos, estereotipos e contidos sexistas, as como aqueles que

supoan discriminacin por razn da orientacin sexual ou da identidade de xnero, favo-
recendo a visibilidade da realidade homosexual, bisexual, transexual, transxnero e inter-
sexual.
Os currculos de educacin primaria incorporan elementos curriculares relacionados co

desenvolvemento sostible e o medio ambiente, os riscos de explotacin e abuso sexual, as
situacins de risco derivadas da utilizacin das tecnoloxas da informacin e da comunica-
cin, as como a proteccin ante urxencias e catstrofes.
4. Os currculos de educacin primaria incorporan elementos curriculares orientados

ao desenvolvemento e afianzamento do esprito emprendedor. A consellera con compe-
tencias en materia de educacin fomentar as medidas para que o alumnado participe en
actividades que lle permitan afianzar o esprito emprendedor e a iniciativa empresarial a
partir de aptitudes como a creatividade, a autonoma, a iniciativa, o traballo en equipo, a

confianza nun mesmo e o sentido crtico.
5. No mbito da educacin e da seguridade viaria incorpranse elementos curriculares e

promvense accins para a mellora da convivencia e a prevencin dos accidentes de trfi-
co, co fin de que o alumnado coeza os seus dereitos e deberes como usuario/a das vas,
en calidade de pen ou peoa, persoa viaxeira e persoa condutora de bicicletas, respecte
as normas e os sinais, e de que se favoreza a convivencia, a tolerancia, a prudencia, o au-
tocontrol, o dilogo e a empata con actuacins axeitadas tendentes a evitar os accidentes
de trfico e as sas secuelas.

CAPTULO II
Avaliacin e promocin
Artigo 12. Avaliacin
1. Os referentes para a valoracin do grao de adquisicin das competencias e o logro

dos obxectivos da etapa nas avaliacins continua e final das disciplinas troncais, especfi-
cas e de libre configuracin autonmica sern os criterios de avaliacin e os estndares de
aprendizaxe avaliables que figuran nos anexos I, II e III deste decreto.
2. A avaliacin dos procesos de aprendizaxe do alumnado ser continua e global, e ter

en conta o seu progreso no conxunto das reas.
3. Estableceranse as medidas mis axeitadas para que as condicins de realizacin das

avaliacins, includa a avaliacin de terceiro curso e a avaliacin final de etapa, se adapten
s necesidades do alumnado con necesidades especficas de apoio educativo.
4. No contexto do proceso de avaliacin continua, cando o progreso dun alumno ou

dunha alumna non sexa o axeitado estableceranse medidas de reforzo educativo. Estas
medidas adoptaranse en calquera momento do curso, tan pronto como se detecten as
dificultades, e estarn dirixidas a garantir a adquisicin das competencias imprescindibles
para continuar o proceso educativo.
5. Os mestres e as mestras avaliarn tanto as aprendizaxes do alumnado como os pro-

cesos de ensinanza e a sa propia prctica docente, para o que establecern indicadores
de logro nas programacins docentes.
6. Co fin de garantir o dereito dos alumnos e alumnas a que o seu rendemento sexa
valorado conforme criterios de plena obxectividade, os centros docentes adoptarn as me-

didas precisas para facer pblicos e comunicar s familias os criterios de avaliacin, os
estndares de aprendizaxe avaliables, as estratexias e instrumentos de avaliacin, as
como os criterios de promocin.
7. Os centros docentes realizarn unha avaliacin individualizada a todos os alumnos e

as alumnas ao rematar o terceiro curso de educacin primaria, segundo dispoa a Conse-
llera con competencias en materia de educacin, na que se comprobar o grao de dominio
das destrezas, as capacidades e as habilidades en expresin e comprensin oral e escrita,
clculo e resolucin de problemas en relacin co grao de adquisicin da competencia en
comunicacin lingstica e da competencia matemtica.

De resultar desfavorable esta avaliacin, o equipo docente deber adoptar as medidas

ordinarias ou extraordinarias mis axeitadas. Estas medidas fixaranse en plans de mellora
de resultados colectivos ou individuais que permitan solventar as dificultades, en colabora-
cin coas familias e mediante recursos de apoio educativo.
8. Ao rematar o sexto curso de educacin primaria realizarase unha avaliacin final indi-
vidualizada a todos os alumnos e todas as alumnas, na que se comprobar o grao de ad-
quisicin da competencia en comunicacin lingstica, da competencia matemtica e das
competencias bsicas en ciencia e tecnoloxa, as como o logro dos obxectivos da etapa.
Para a avaliacin utilizaranse como referentes os criterios de avaliacin e os estndares de
aprendizaxe avaliables que figuran nos anexos I, II e III deste decreto.
O nivel obtido por cada alumno ou alumna farase constar nun informe, que ser entre-
gado aos pais, s nais ou s persoas que exerzan a titora legal e que ter carcter infor-
mativo e orientador para os centros docentes nos que os alumnos e as alumnas cursasen o
sexto curso de educacin primaria e para aqueles nos que cursen o seguinte curso escolar,
as como para os equipos docentes, os pais, as nais ou as persoas que exerzan a titora
legal e os alumnos e as alumnas. O nivel obtido ser indicativo dunha progresin e apren-
dizaxe adecuadas, ou da conveniencia da aplicacin de programas dirixidos ao alumnado
con necesidades especficas de apoio educativo ou doutras medidas.
9. Co fin de facilitar a transicin desde a educacin primaria educacin secundaria

obrigatoria, os centros docentes prestaranlle unha especial atencin coordinacin en-
tre ambas as das etapas, para salvar as diferenzas pedagxicas e organizativas e os
desaxustes que se poidan producir no progreso acadmico do alumnado, para o que se
ter en conta, entre outros mecanismos, o informe indicativo do nivel obtido na avaliacin
final de etapa.
10. A consellera con competencias en materia de educacin poder establecer plans

especficos de mellora naqueles centros docentes pblicos cuxos resultados sexan inferio-
res aos valores que, para tal obxecto, determine. En relacin cos centros docentes concer-
tados atenderase normativa reguladora do concerto correspondente.
Artigo 13. Promocin
1. O alumno ou a alumna acceder ao curso ou etapa seguinte sempre que se consi-

dere que logrou os obxectivos que correspondan ao curso realizado ou os obxectivos da
etapa, e que alcanzou o grao de adquisicin das competencias correspondentes. De non

ser as, poder repetir unha soa vez durante a etapa, cun plan especfico de reforzo ou
recuperacin e apoio, que ser organizado polos centros docentes de acordo co que esta-
bleza a consellera competente en materia educativa.
A repeticin considerarase unha medida de carcter excepcional e tomarase tras es-

gotar o resto das medidas ordinarias de reforzo e apoio para resolver as dificultades de
aprendizaxe do alumnado.
2. O equipo docente adoptar as decisins correspondentes sobre a promocin do

alumnado tomando especialmente en consideracin a informacin e o criterio do profeso-
rado titor.
Atenderase especialmente aos resultados das avaliacins individualizadas de tercei-

rocurso de educacin primaria e final de educacin primaria.
Artigo 14. Documentos oficiais de avaliacin
1. Os documentos oficiais de avaliacin son o expediente acadmico, as actas de ava-

liacin, os documentos de avaliacin final de etapa e de terceiro curso de educacin prima-
ria, o informe indicativo do nivel obtido na avaliacin final de etapa, o historial acadmico e,
no seu caso, o informe persoal por traslado.
Os documentos oficiais de avaliacin sern visados pola direccin do centro e levarn

as sinaturas autgrafas das persoas que corresponda en cada caso. Ao carn constarn o
nome e os apelidos de quen asina, as como a referencia ao cargo ou atribucin docente.
O historial acadmico e, de ser o caso, o informe persoal por traslado, considranse

documentos bsicos para garantir a mobilidade do alumnado por todo o territorio nacional.
2. Os resultados da avaliacin expresaranse nos termos de Insuficiente (IN) para as

cualificacins negativas, Suficiente (SU), Ben (BE), Notable (NT) ou Sobresaliente (SB)
para as cualificacins positivas. A estes termos achegarselles unha cualificacin numri-
ca, sen empregar decimais, nunha escala de un a dez, coas seguintes correspondencias:
Insuficiente: 1, 2, 3 ou 4.
Suficiente: 5.

Ben: 6.
Notable: 7 ou 8.
Sobresaliente: 9 ou 10.
A nota media das cualificacins numricas obtidas en cada unha das reas ser a media
aritmtica das cualificacins de todas elas, redondeada centsima mis prxima e, en
caso de equidistancia, superior.
Os centros docentes podern propoer o outorgamento dunha Mencin Honorfica aos

alumnos e s alumnas que obtiveran Sobresaliente ao rematar educacin primaria nunha
rea e que demostren un rendemento acadmico excelente, cuxo outorgamento corres-
ponder consellera con competencias en materia de educacin.
3. As actas de avaliacin estenderanse para cada un dos cursos e pecharanse ao rema-

te do perodo lectivo ordinario e na convocatoria das probas extraordinarias, no seu caso.
Comprendern a relacin nominal do alumnado que compn o grupo xunto cos resultados
da avaliacin das reas e as decisins sobre promocin e permanencia.
As actas de avaliacin sern asinadas polo titor ou a titora do grupo e levarn o visto e
prace da direccin do centro.
4. O historial acadmico ser estendido en impreso oficial, levar o visto e prace da

direccin e ter valor acreditativo dos estudos realizados. Como mnimo recoller os datos
identificativos do ou da estudante, as disciplinas cursadas en cada un dos anos de esco-
larizacin, os resultados da avaliacin en cada convocatoria (ordinaria ou extraordinaria),

as decisins sobre promocin e permanencia, a media das cualificacins obtidas en cada
unha das reas, o nivel obtido na avaliacin final de educacin primaria, a informacin re-
lativa aos cambios de centro, as medidas curriculares e organizativas aplicadas e as datas
en que se produciron os diferentes feitos.
5. Cando o alumno ou a alumna se traslade a outro centro para proseguir os seus es-
tudos, o centro de orixe remitir ao de destino, por peticin deste, copia do historial aca-
dmico de educacin primaria e o informe persoal por traslado. O centro receptor abrir o
correspondente expediente acadmico. A matriculacin adquirir carcter definitivo logo de
recibida a copia do historial acadmico.

O informe persoal por traslado conter os resultados das avaliacins que se realiza-
ran, a aplicacin, de ser o caso, de medidas curriculares e organizativas, e todas aquelas
observacins que se consideren oportunas acerca do progreso xeral do alumno ou da
alumna.
6. Tras rematar a etapa, o historial acadmico de educacin primaria entregarselles

aos pais, s nais ou s persoas que exerzan a titora legal do alumno ou alumna, e envia-
rase unha copia deste e do informe indicativo do nivel obtido na avaliacin final de etapa
ao centro de educacin secundaria no que prosiga os seus estudos o alumno ou a alumna,
por pedimento do centro de educacin secundaria.
7. No referente obtencin dos datos persoais do alumnado, sa cesin duns centros

docentes a outros e seguridade e confidencialidade destes, atenderase o disposto na
lexislacin vixente en materia de proteccin de datos de carcter persoal e, en todo caso,
ao establecido na disposicin adicional vixsima terceira da Lei orgnica 2/2006, do 3 de
maio.
8. A custodia e o arquivamento dos expedientes acadmicos correspndelles aos cen-

tros docentes. O labor de cubrir e custodiar o expediente acadmico ser supervisado pola
inspeccin educativa.
A Consellera con competencias en materia de educacin establecer os procedemen-

tos oportunos para garantir a autenticidade dos datos reflectidos no expediente acadmico
e a sa custodia.
9. Os documentos oficiais de avaliacin e os seus procedementos de validacin des-

critos nos apartados anteriores podern ser substitudos polos seus equivalentes realiza-
dos por medios electrnicos, informticos ou telemticos, sempre que quede garantida a
sa autenticidade, integridade, conservacin, e sempre que se cumpran as garantas e
os requisitos establecidos pola Lei orgnica 15/1999, do 13 de decembro, de proteccin
de datos de carcter persoal, pola Lei 11/2007, do 22 de xuo, de acceso electrnico dos
cidadns aos servizos pblicos, e pola normativa que as desenvolve.
O expediente electrnico do alumnado estar constitudo, polo menos, polos datos

contidos nos documentos oficiais de avaliacin e cumprir co establecido no Real decre-
to4/2010, do 8 de xaneiro, polo que se regula o Esquema Nacional de Interoperabilidade
no mbito da Administracin electrnica.

CAPTULO III
Proceso de aprendizaxe
Artigo 15. Principios metodolxicos
1. Nesta etapa poerase especial nfase na atencin diversidade do alumnado, na

atencin individualizada, na prevencin das dificultades de aprendizaxe e na posta en
prctica de mecanismos de reforzo tan pronto como se detecten estas dificultades.
2. A metodoloxa didctica ser fundamentalmente comunicativa, inclusiva, activa e par-

ticipativa, e dirixida ao logro dos obxectivos e das competencias clave. Neste sentido pres-
tarase atencin ao desenvolvemento de metodoloxas que permitan integrar os elementos
do currculo mediante o desenvolvemento de tarefas e actividades relacionadas coa reso-
lucin de problemas en contextos da vida real.
3. A accin educativa procurar a integracin das distintas experiencias e aprendizaxes

do alumnado e ter en conta os seus diferentes ritmos e estilos de aprendizaxe, favore-
cendo a capacidade de aprender por si mesmo e promovendo o traballo colaborativo e en
equipo.
4. A lectura constite un factor fundamental para o desenvolvemento das competencias

clave; de especial relevancia o desenvolvemento de estratexias de comprensin lectora
de todo tipo de textos e imaxes, en calquera soporte e formato. Co fin de fomentar o hbito
da lectura, os centros docentes organizarn a sa prctica docente de xeito que se garanta
a incorporacin dun tempo diario de lectura non inferior a trinta minutos.
5. A intervencin educativa debe ter en conta como principio a diversidade do alumnado,

entendendo que deste xeito se garante o desenvolvemento de todo el e mais unha aten-
cin personalizada en funcin das necesidades de cadaqun.
6. Prestarselle especial atencin durante a etapa atencin personalizada dos alum-

nos e das alumnas, realizacin de diagnsticos precoces e ao establecemento de meca-
nismos de reforzo para lograr o xito escolar.
7. Os mecanismos de reforzo, que debern poerse en prctica tan pronto como se

detecten dificultades de aprendizaxe, podern ser tanto organizativos como curriculares.
Entre estas medidas podern considerarse o apoio no grupo ordinario, os agrupamentos
flexibles ou as adaptacins do currculo.

8. Para unha adquisicin eficaz das competencias e a sa integracin efectiva no curr-

culo, debern desearse actividades de aprendizaxe integradas que lle permitan ao alum-
nado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de mis dunha competencia ao mesmo
tempo.
9. Os centros docentes impartirn de xeito integrado o currculo de todas as linguas da

sa oferta educativa, co fin de favorecer que todos os coecementos e as experiencias
lingsticas do alumnado contriban ao desenvolvemento da sa competencia comuni-
cativa plurilinge. No proxecto lingstico do centro concretaranse as medidas tomadas
para a imparticin do currculo integrado das linguas. Estas medidas incluirn, polo menos,
acordos sobre criterios metodolxicos bsicos de actuacin en todas as linguas, acordos
sobre a terminoloxa que se vaia empregar, e o tratamento que se lles dar aos contidos,
aos criterios de avaliacin e aos estndares de aprendizaxe similares nas distintas reas
lingsticas, de xeito que se evite a repeticin dos aspectos comns aprendizaxe de cal-
quera lingua.
Artigo 16. Alumnado con necesidades especficas de apoio educativo
1. Para que o alumnado con necesidades especficas de apoio educativo que requira
unha atencin educativa diferente ordinaria por presentar necesidades educativas espe-
ciais, dificultades especficas de aprendizaxe, trastorno por dficit de atencin e hiperactivi-
dade (TDAH), altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo
ou por condicins persoais ou de historia escolar poida alcanzar o mximo desenvolve-
mento das sas capacidades persoais e os obxectivos e as competencias da etapa, esta-
bleceranse as medidas curriculares e organizativas oportunas que aseguren o seu progre-
so axeitado, de conformidade co disposto nos artigos 71 a 79 bis da Lei orgnica 2/2006,
do 3 de maio.
2. Entre as medidas indicadas na epgrafe anterior considranse as que garantan que

as condicins de realizacin das avaliacins se adapten s necesidades do alumnado con
necesidades especficas de apoio educativo.
3. A escolarizacin do alumnado con necesidades especficas de apoio educativo rexe-

rase polos principios de normalizacin e inclusin e asegurar a sa non-discriminacin e
a igualdade efectiva no acceso e permanencia no sistema educativo.
4. A identificacin e valoracin do alumnado con necesidades especficas de apoio edu-

cativo e, de ser o caso, a intervencin educativa derivada desa valoracin, realizarase da

forma mis temper posible, nos termos que determine a consellera competente en mate-
ria de educacin. Os centros docentes debern adoptar as medidas necesarias para facer
realidade esa identificacin, valoracin e intervencin.
5. Correspndelle consellera competente en materia de educacin establecer as con-

dicins de accesibilidade ao currculo do alumnado con necesidades educativas especiais,
os recursos de apoio que favorezan ese acceso e, de ser o caso, os procedementos opor-
tunos cando sexa necesario realizar adaptacins significativas dos elementos do currculo
dese alumnado Estas adaptacins se realizarn buscando o mximo desenvolvemento
posible das competencias clave, e a avaliacin continua e a promocin tomarn como re-
ferente os elementos fixados nas devanditas adaptacins.
6. Sen prexuzo da permanencia durante un curso mis na etapa, prevista no artigo 20.2
da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, a escolarizacin do alumnado con necesidades edu-
cativas especiais na etapa de educacin primaria nos centros docentes ordinarios poder
prolongarse un ano mis, sempre que iso favoreza a sa integracin socioeducativa.
7. A escolarizacin do alumnado con altas capacidades intelectuais, identificado como

tal segundo o procedemento e nos termos que estableza a consellera competente en
materia de educacin, flexibilizarase nos termos que determine a normativa vixente. Esta
flexibilizacin poder inclur tanto a imparticin de contidos e a adquisicin de competen-
cias propias de cursos superiores como a ampliacin de contidos e competencias do curso
corrente, as como outras medidas.
8. Os plans de actuacin, as como os programas de enriquecemento curricular ade-

cuados s necesidades do alumnado con altas capacidades intelectuais, que lle corres-
ponde adoptar consellera competente en materia de educacin, permitirn desenvolver
ao mximo as capacidades deste alumnado e tern en consideracin o seu ritmo e o estilo
de aprendizaxe, as como o daquel alumnado especialmente motivado pola aprendizaxe.
9. A escolarizacin do alumnado que se incorpore de xeito tardo ao sistema educativo,

ao que se refire o artigo 78 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, realizarase atendendo
s sas circunstancias, aos seus coecementos, sa idade e ao seu historial acadmico.
Quen presente un desfasamento no seu nivel de competencia curricular de mis de dous
anos poder ser escolarizado no curso inferior ao que lle correspondera por idade. No
caso de superar ese desfasamento, incorporarase ao curso correspondente sa idade.

10. Para o alumnado que se incorpore de xeito tardo ao sistema educativo adoptaranse
as medidas de reforzo necesarias que faciliten a sa integracin escolar e a recuperacin,
de ser o caso, do seu desfasamento e que lle permitan continuar con aproveitamento os
seus estudos.
Artigo 17. Titora
1. A accin titorial orientar o proceso educativo individual e colectivo do alumnado, sen

prexuzo das competencias e da coordinacin co departamento de orientacin. O profe-
sorado titor coordinar a intervencin educativa do conxunto do profesorado que incida
sobre o mesmo grupo de alumnos e alumnas de acordo co que estableza a consellera
competente en materia de educacin, e manter unha relacin permanente coa familia,
atendendo conciliacin profesional e familiar, co fin de facilitar o exercicio dos dereitos
recoecidos no artigo 4.1.d) e g) da Lei orgnica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do de-
reito educacin e no artigo 6.1 da Lei galega 4/2011, do 30 de xuo, de convivencia e
participacin da comunidade educativa.
2. Cada grupo de alumnos e alumnas ter un mestre titor ou unha mestra titora,
designado/a pola persoa que exerza a direccin, por proposta da xefatura de estudos.
3. funcin das persoas titoras informar regularmente os pais, as nais ou persoas que
exerzan a titora legal do seu alumnado sobre o proceso educativo dos seus fillos e fillas.
Esta informacin realizarase cunha periodicidade trimestral e recoller as cualificacins
obtidas en cada rea, as como a informacin relativa ao seu proceso de integracin so-
cioeducativa.
TTULO III
Programas educativos
Artigo 18. Bibliotecas escolares e lectura
1. Os centros docentes debern inclur dentro do seu proxecto educativo un programa

de centro de promocin da lectura (Proxecto Lector de Centro) no que integren as actua-
cins destinadas ao fomento da lectura, da escritura e das habilidades no uso, no trata-
mento e na producin da informacin, en apoio da adquisicin das competencias clave.
2. Este programa de centro ser o referente para a elaboracin dos plans anuais de
lectura que se incluirn na programacin xeral anual.

3. As mesmo, os centros docentes contarn cunha biblioteca escolar, instrumento fun-

damental para o desenvolvemento do programa de promocin da lectura (Proxecto Lector
de Centro), como centro de referencia de recursos da lectura da informacin e da apren-
dizaxe e punto de encontro entre alumnado, profesorado e familias que facilite a comuni-
cacin, a creatividade, as aprendizaxes e o traballo colaborativo ademais de estimular os
intercambios culturais no centro.
4. Correspndelle direccin do centro a aprobacin do programa de promocin da

lectura logo da proposta realizada polo claustro de profesorado.
Artigo 19. Educacin dixital
1. A consellera con competencias en materia de educacin promover o uso das tecno-

loxas da informacin e da comunicacin na aula como medio didctico apropiado e valioso
para desenvolver as tarefas de ensino e aprendizaxe.
2. Os contornos virtuais de aprendizaxe que se empreguen nos centros docentes sos-

tidos con fondos pblicos facilitarn a aplicacin de plans educativos especficos, desea-
dos polos centros docentes para a consecucin de obxectivos concretos do currculo, e
debern contribur extensin do concepto de aula no tempo e no espazo.
3. A consellera con competencias en materia de educacin ofrecer plataformas dixi-

tais e tecnolxicas de acceso para toda a comunidade educativa, que podern incorporar
recursos didcticos achegados polas administracins educativas e outros axentes para o
seu uso compartido.
4. Os centros docentes que desenvolvan o currculo completo nun contorno dixital de-
bern establecer un proxecto de educacin dixital que formar parte do seu proxecto edu-
cativo e deber contar coa aprobacin da consellera competente en materia educativa,
segundo o procedemento que se estableza.
Artigo 20. Promocin de estilos de vida saudables
1. Os centros docentes desenvolvern medidas especficas dentro do seu proxecto edu-

cativo, de xeito que se promova a prctica diaria de deporte e exercicio fsico por parte dos
alumnos e das alumnas durante a xornada escolar, en relacin coa promocin dunha vida
activa, saudable e autnoma.

2. O deseo, a coordinacin e a supervisin das medidas que se adopten sern asu-

midas polo profesorado coa cualificacin ou especializacin adecuada, e de acordo cos
recursos dispoibles.
Disposicin adicional primeira. Adaptacin de referencias
1. As referencias realizadas pola normativa vixente s reas e disciplinas de educacin

primaria entenderanse realizadas s disciplinas correspondentes recollidas neste decreto.
2. As referencias contidas no punto 3 do artigo 6 do Decreto 79/2010, do 20 de maio,

para o plurilingismo no ensino non universitario de Galicia, relativas a Coecemento do
medio natural, social e cultural entndense feitas s Ciencias da natureza e s Ciencias
sociais, para os efectos da sa imparticin en lingua galega.
Disposicin adicional segunda. Ensinos de relixin
1. As ensinanzas de relixin incluiranse na educacin primaria de acordo co establecido

neste decreto.
2. A Consellera con competencias en materia de educacin garantir que, ao comezo

do curso, os pais, as nais ou as persoas que exerzan a titora legal poidan manifestar a sa
vontade de que o alumnado reciba ou non ensinanza de relixin.
3. A determinacin do currculo da ensinanza de relixin catlica e das diferentes confe-

sins relixiosas coas que o Estado espaol subscribiu acordos de cooperacin en materia
educativa ser competencia, respectivamente, da xerarqua eclesistica e das correspon-
dentes autoridades relixiosas.
4. A avaliacin da ensinanza da relixin realizarase de acordo co establecido no arti-

go12 deste decreto.
Disposicin adicional terceira. Tarefas extraescolares
1. Os centros docentes podern inclur dentro da sa programacin xeral anual, segun-

do o marco de autonoma pedagxica e organizativa, as pautas e/ou criterios xerais sobre
o uso das tarefas extraescolares na etapa de educacin primaria, de xeito que entronque
co adecuado desenvolvemento das competencias clave do alumnado segundo os seus
distintos procesos e ritmos de aprendizaxe, atendendo a un principio de progresividade ao
longo da etapa educativa.

2. No caso do seu establecemento, terase en conta un adecuado encaixe na vida das

familias, de xeito que se facilite a participacin activa das mesmas na aprendizaxe e a ade-
cuada conciliacin da vida persoal e familiar, con respecto aos tempos de lecer do alumna-
do. Ao tempo fomentarase a responsabilidade dos alumnos e alumnas na sa formacin e
a sa autonoma, en lia cunha cultura do esforzo e do traballo.
Disposicin adicional cuarta. Aprendizaxe de linguas estranxeiras
1. Na imparticin de disciplinas en linguas estranxeiras, os centros docentes aplicarn o

disposto no captulo IV do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingismo no ensino
non universitario de Galicia.
2. Os centros docentes que impartan unha parte das disciplinas do currculo en linguas
estranxeiras aplicarn, en todo caso, os criterios para a admisin do alumnado estable-
cidos na Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio. En tales criterios non se incluirn requisitos
lingisticos.
Disposicin derrogatoria nica. Derrogacin normativa
A partir da total implantacin das modificacins indicadas na disposicin final primeira,

quedar derrogado o Decreto 130/2007, do 28 de xuo, polo que se establece o currculo
da educacin primaria na Comunidade Autnoma de Galicia.
Igualmente, coa publicacin deste decreto quedar derrogada a Orde o 23 de xullo

de 2014 pola que se regula a implantacin para o curso 2014/15 dos cursos primeiro,
terceiro e quinto de educacin primaria na Comunidade Autnoma de Galicia, segundo o

calendario de aplicacin da Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da ca-
lidade educativa, as como todas as disposicins de igual ou inferior rango que se opoan
ao disposto neste decreto.
Disposicin derradeira primeira. Calendario de implantacin
As modificacins introducidas no currculo, a organizacin, os obxectivos, a promocin

e as avaliacins de educacin primaria implantaranse para os cursos primeiro, terceiro e
quinto no curso escolar 2014/15, e para os cursos segundo, cuarto e sexto no curso esco-
lar2015/16.

Disposicin derradeira segunda. Desenvolvemento normativo
Facltase a persoa titular da Consellera de Cultura, Educacin e Ordenacin Universi-

taria para ditar cantas disposicins sexan precisas, no mbito das sas competencias, para
a execucin e desenvolvemento do presente decreto.
Disposicin derradeira terceira. Entrada en vigor.
Este decreto entrar en vigor o da seguinte ao da sa publicacin no Diario Oficial de

Galicia.
Santiago de Compostela, catro de setembro de dous mil catorce
Alberto Nez Feijo

Presidente
Jess Vzquez Abad

Conselleiro de Cultura, Educacin e Ordenacin Universitaria
ANEXO I
Disciplinas troncais
rea de Ciencias da natureza.
Os coecementos cientficos intgranse no currculo da educacin primaria para pro-

porcionar ao alumnado as bases dunha formacin cientfica e tecnolxica que contriba a
desenvolver as competencias necesarias para comprender a realidade, desenvolverse na
vida coti e interactuar co seu medio natural. O coecemento competencial integra un co-
ecemento de base conceptual (saber dicir), un coecemento relativo s destrezas (saber
facer) e un coecemento con grande influenza social e cultural e que implica un conxunto
de valores e actitudes (saber ser). As competencias clave non se adquiren nun determinado
momento e permanecen inalterables, senn que implican un proceso de desenvolvemento
mediante o cal os individuos van adquirindo maiores niveis de desempeo no seu uso.
O argumento sinalado, que fala dun proceso, deber permitir a aproximacin ao mto-
do cientfico e ao uso das tecnoloxas de maneira secuenciada. Ao ingresar en educacin
primaria, o perodo evolutivo fala dun pensamento intuitivo, global e concreto: o alumnado
non est suxeito a unha previa anlise ou deducin lxica, senn que a sa expresividade

nace da intuicin ou da percepcin sensorial; as inicia o ensino primario cun conxunto de

ideas, representacins, coecementos, habilidades, destrezas e disposicins emocionais
e afectivas relacionadas co contorno, que estrutura en forma de esquemas xunto a teoras
ou hipteses que lle permiten dar resposta a todo o que sucede ao seu redor.
A interpretacin, comprensin, explicacin e expresin da realidade non son habilida-

des autnomas dunha determinada rea. Precisan da confluencia de todas as reas de co-
ecemento, favorecendo unha visin interdisciplinaria na que cada equipo docente e cada
mestra ou mestre desear, implementar e avaliar tarefas integradas contextualizadas
nas que o alumnado se implique nun proceso que o leve acadar un produto que satisfaga
as competencias que se sinalan, para cada particularidade.
O currculo da rea est formulado partindo do desenvolvemento cognitivo e emocional

no que se atopa o alumnado desta etapa, da concrecin do seu pensamento, das sas
posibilidades cognitivas, do seu interese por aprender e relacionarse cos seus iguais e co
contorno e da sa andaina cara a un pensamento mis abstracto ao final da etapa.
Todos os aspectos da rea de Ciencias da natureza son concibidos como mbitos de

aprendizaxe desde os cales se pode facer fincap na comprensin da realidade e no desen-
volvemento de actitudes crticas. Pretndese que os alumnos e as alumnas desenvolvan
as sas habilidades cognitivas de observar, comparar, ordenar, clasificar, inferir, transferir,
representar, avaliar...
A adquisicin de conceptos cientficos non debe ser o nico propsito da rea senn
que tamn debe lograr introducir o valor funcional da ciencia para que o alumnado sexa
quen de explicar fenmenos cotins proporcionndolles as ferramentas para explorar a

realidade natural de forma obxectiva, rigorosa e comprobada. Debe fomentar a curiosidade
sobre fenmenos novos ou problemas inesperados, a necesidade de respectar o medio
ambiente, o esprito de iniciativa e tenacidade, a confianza en si mesmo/a, a necesidade
de coidar do seu propio corpo, o pensamento crtico que non se contenta cunha actitude
pasiva, a flexibilidade intelectual, o rigor metodolxico e permitirlles pensar e desenvolver
o seu pensamento de forma independente as como respectar a opinin dos e das demais
e iniciarse na argumentacin e no debate de ideas.
Os contidos estn organizados en 5 bloques que, dada a sa interrelacin, non deben

ser traballados de forma illada senn integrada. O tratamento dos seus conceptos debe

permitir ao alumnado avanzar na adquisicin de ideas do coecemento cientfico e na sa

estruturacin e organizacin, de forma coherente e articulada. Por outra banda, os conti-
dos procedementais, relacionados co saber facer terico e prctico, han de permitir ao
alumnado iniciarse en coecer e empregar algunhas das estratexias e tcnicas habituais
na actividade cientfica, tales como a observacin, a identificacin e anlise de problemas,
a recollida, a organizacin e o tratamento de datos, a emisin de hipteses, o deseo e
desenvolvemento da experimentacin, a busca de solucins e o emprego de fontes de
informacin, inclundo as proporcionadas polos medios tecnolxicos actuais e a comunica-
cin dos resultados obtidos. Para o desenvolvemento de actitudes e valores, os contidos
seleccionados han de promover a curiosidade, o interese, o respecto por si mesmo/a, polos
demais, pola natureza e cara ao traballo propio das ciencias experimentais, as como unha
actitude de colaboracin no traballo en grupo.
O bloque 1: iniciacin actividade cientfica, orintase basicamente aos coecementos

necesarios para a planificacin, realizacin e posterior comunicacin dos resultados de
tarefas integradas, proxectos, experimentacins ou pequenas investigacins. Integra as
coecementos conceptuais, procedementais e actitudinais necesarios para o desenvolve-
mento dos catro bloques restantes tendo, polo tanto, carcter fundamental e transversal
para o desenvolvemento da rea.
O bloque 2: o ser humano e a sade, integra coecementos, habilidades e destrezas

encamiados ao coecemento do propio corpo e das interaccins deste cos demais seres
humanos e co medio, prevencin de condutas de risco e a desenvolver e fortalecer com-
portamentos responsables e estilos de vida saudables. Recolle tamn o coecemento de si
mesmo/a para valorarse como diferente, respectar a diversidade e para facilitar o equilibrio
emocional.
O bloque 3: os seres vivos, orintase fundamentalmente ao coecemento, respecto e

aprecio das plantas e dos animais, iniciacin aos outros reinos e ao interese por conser-
var a biodiversidade.
O bloque 4: materia e enerxa, incle contidos relacionados coas propiedades dos ma-
teriais e as diferentes formas de enerxa, as consecuencias medioambientais do seu uso,
as como a experimentacin de fenmenos fsicos e qumicos sinxelos.
O bloque 5: a tecnoloxa, aparellos e mquinas, incle basicamente contidos relaciona-

dos coas mquinas e cos aparellos de uso cotin, a enerxa que empregan e os avances
cientficos e tecnolxicos que inflen nas condicins de vida actual.

Por ltimo, establcense as seguintes orientacins metodolxicas:
Os contidos da rea de Ciencias da natureza estn interrelacionados cos doutras

reas polo que se potenciar un enfoque globalizador e interdisciplinario que tea en conta
a transversalidade da aprendizaxe baseada en competencias. Resulta imprescindible unha
estreita colaboracin entre os docentes no desenvolvemento curricular e na transmisin
de informacin sobre a aprendizaxe dos alumnos e das alumnas, as como cambios nas
prcticas de traballo e nos mtodos de ensinanza.
Os contidos conceptuais, procedementais e actitudinais deben ser traballados na aula

arredor da realizacin de tarefas integradas que faciliten a contextualizacin de apren-
dizaxes, proxectos, pequenas investigacins no medio, actividades de experimentacin,
resolucin de problemas concretos, realizacin de debates sobre temas de actualidade
(medioambientais, de sade, de consumo...), onde o alumnado avance no desempeo das
competencias clave ao longo da etapa, elixindo en cada caso a metodoloxa axeitada en
funcin das necesidades.
As estruturas de aprendizaxe cooperativa posibilitarn a resolucin conxunta de ta-

refas, proxectos e investigacins, fomentarn hbitos de traballo en equipo, a resolucin
pacfica de conflitos e potenciarn unha axeitada atencin diversidade.
Resulta recomendable a aplicacin de diferentes tcnicas para a avaliacin do desem-

peo do alumnado como, por exemplo, o porfolio, as rbricas, os mapas mentais, diarios,
debates, probas especficas, resolucin de problemas
Debe potenciarse a variedade de materiais e recursos, considerando especialmente

a integracin das tecnoloxas da informacin e da comunicacin no proceso de ensino-

aprendizaxe.
No currculo establcense os estndares de aprendizaxe avaliables que permitirn

definir os resultados das aprendizaxes e que concretan mediante accins o que o alum-
nado debe saber e saber facer na rea de Ciencias da natureza. Estes estndares estn
graduados e secuenciados ao longo da etapa e, una vez finalizada esta, debern estar
acadados e consolidados.

DOG Nm. 171

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO PRIMEIRO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave
BLOQUE 1. INICIACIN ACTIVIDADE CIENTFICA
b B1.1. Iniciacin actividade B1.1. Buscar, seleccionar CNB1.1.1. Busca e selecciona CAA
e cientfica. informacin de forma informacin de forma guiada e CCL
B1.2. Realizacin de proxectos guiada e comunicar os comunica o resultado de forma oral
h CMCCT
ISSN1130-9229
con gua na sa estrutura e resultados en diferentes e escrita, de maneira limpa, clara e

i soportes. ordenada, en diferentes soportes. CSIEE
presentacin de resultados.
j CCEC
B1.3. Busca guiada de
informacin en internet e noutros CD
Martes, 9 de setembro de 2014

soportes.
CNB1.1.2. Manifesta certa CAA
Depsito legal C.494-1998
B1.4. Elaboracin guiada de

textos escritos bsicos, murais, autonoma na observacin e na CMCCT
paneis, esquemas ou planificacin de accins e tarefas e
CSIEE
presentacins para recoller ten iniciativa na toma de decisins.
conclusins.
a B1.5. O traballo cooperativo. B1.2. Traballar de forma CNB1.2.1. Utiliza estratexias para CAA
b B1.6. Iniciacin s tcnicas de cooperativa, respectando os traballar de forma individual e en CMCCT
traballo. Recursos e tcnicas de compaeiros/as, o material equipo e respecta os
c CSC
e as normas de compaeiros/as, o material e as
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
traballo intelectual.
m convivencia. normas de convivencia. CSIEE
B1.7. Hbitos de traballo, esforzo
e responsabilidade.
BLOQUE 2. O SER HUMANO E A SADE
a B2.1. Identificacin do home e da B2.1. Identificar CNB2.1.1. Identifica semellanzas e CMCCT

b muller como seres vivos. semellanzas e diferenzas diferenzas entre as persoas CSC
B2.2. Comparacin con outros entre as persoas valorando valorando a diversidade.
e
seres vivos. a diversidade.
Px. 37437
d CNB2.1.2. Recoece partes do CMCCT
h propio corpo. CSC
DOG Nm. 171

k B2.3. Observacin de igualdades CNB2.1.3. Verbaliza e comparte CMCCT

m e diferenzas entre as persoas. emocins e sentimentos propios e CCL
B2.4. Identificacin das partes do alleos.
CSC
corpo humano.
ISSN1130-9229
B2.5. Identificacin e
verbalizacin de emocins
(medo, tristura, enfado, ledicia) e
sentimentos propios e alleos.

a B2.6. Hbitos que inflen nunha B2.2. Coecer e valorar a CNB2.2.1. Relaciona a vida CMCCT
b vida saudable: alimentacin relacin entre o benestar e saudable cunha alimentacin CSC
variada e equilibrada, a hixiene a prctica de determinados adecuada.
d
persoal, o exercicio fsico hbitos: a hixiene persoal, a
h regulado, o descanso e a alimentacin variada, o CNB2.2.2. Relaciona o exercicio CMCT
k adecuada utilizacin do tempo de exercicio fsico regulado fsico, os hbitos de hixiene e o CSC
m lecer. sen excesos ou o descanso tempo de lecer coa propia sade.
diario.
b B2.7. Identificacin de alimentos B2.3. Desear, de forma CNB2.3.1. Analiza os seus CMCCT
c diarios necesarios. colectiva, un men semanal costumes na alimentacin diaria e CSIEE

B2.8. Anlise e costumes na de merendas saudables aplica o men semanal de
e
alimentacin diaria. para o recreo. merendas na escola.
g
h
BLOQUE 3. OS SERES VIVOS
e B3.1. Os seres vivos: as plantas B3.1. Identificar e explicar CNB3.1.1. Explica as principais CMCCT
Px. 37438
h e os animais. en diferentes soportes, as diferenzas entre plantas e animais CCL
B3.2. Identificacin das principais caractersticas empregando diferentes soportes.
DOG Nm. 171

l caractersticas e dos das plantas e dos animais. CNB3.1.2. Identifica e describe, con CMCCT
comportamentos de animais e criterios elementais, animais e CCL
plantas para adaptarse ao seu plantas do seu contorno.
medio.
CNB3.1.3. Amosa condutas de CMCCT
ISSN1130-9229
respecto e coidado cara aos seres

vivos.
a B3.3. Observacin e B3.2. Observar e identificar, CNB3.2.1. Recolle datos a partir da CMCCT

b identificacin de animais e de maneira elemental e en sa observacin e comuncaos CCL
plantas do contorno. equipo, algn ser vivo no empregando diferentes soportes.
c CAA
B3.4. Clasificacin e rexistro dos seu medio natural ou na
e aula e comunicar de xeito CSIEE
seres vivos do contorno segundo
h criterios observables e variados oral e escrito os resultados, CD
i empregando diferentes soportes. empregando diferentes
soportes.
j B3.5. Valoracin da
l responsabilidade no coidado de
plantas e animais domsticos e
m do contorno.
o
BLOQUE 4. MATERIA E ENERXA
a B4.1. Tarefas de reducin, B4.1. Adoptar medidas de CNB4.1.1. Reduce, reutiliza e CMCCT
b reutilizacin e reciclaxe na escola proteccin medioambientais recicla obxectos na escola. CSC
e no seu contorno prximo. e poelas en prctica na
e CSIEE
B4.2. Uso responsable da auga escola.
h
na vida coti CNB4.1.2. Identifica e adopta CMCCT
B4.3. Identificacin do rudo medidas de uso responsable da CSC
como unha forma de
Px. 37439
auga na escola.
contaminacin acstica e de
fontes sonoras do contorno
prximo.
DOG Nm. 171

b B4.4. Exploracin de materiais e B4.2. Experimentar e CNB4.2.1. Identifica cor, dureza, CMCCT
g obxectos do contorno para manipular instrumentos e cheiro, sabor e textura en materiais
identificar propiedades fsicas obxectos sinxelos de uso e obxectos de uso cotin.
h
observables (cor, dureza, cheiro, cotin identificando
sabor e textura) e a sa utilidade. algunhas propiedades
ISSN1130-9229
fsicas.
BLOQUE 5. A TECNOLOXA, OBXECTOS E MQUINAS

a B5.1. Observacin e clasificacin B5.1. Manexar obxectos e CNB5.1.1. Coece e nomea os CMCCT
b de aparellos e mquinas sinxelas aparellos simples oficios das persoas do seu contorno CSC
do contorno identificando a sa domsticos e escolares, e evita estereotipos sexistas.
c CCL
utilidade e evitando estereotipos describir os seus materiais
d sexistas. e o seu funcionamento e
CNB5.1.2. Identifica e manexa CMCCT
e B5.2. Manipulacin e observacin utilizalos con seguridade
algns aparellos e mquinas CSC
h do funcionamento de aparellos evitando estereotipos
simples de uso cotin
sinxelos domsticos e escolares sexistas. CSIEE
j empregndoos con seguridade e
(lapis, afialapis, telfono, evitando estereotipos sexistas.
m
balanza, tesoira, espremedor
etc.)
B5.3. Montaxe e desmontaxe de
xogos e obxectos sinxelos
relacionados coa vida coti.
a B5.4. Identificacin dos B5.2. Empregar o CNB5.2.1. Identifica e nomea CMCCT

b compoentes bsicos dun ordenador identificando os correctamente as partes dun CD
ordenador. compoentes bsicos e ordenador cando traballa con el.
h CCL
B5.5 Coidado dos recursos coidando o seu uso.
Px. 37440
i
informticos. CNB5.2.2. Emprega o ordenador de CMCCT
forma guiada e fai un bo uso. CD
DOG Nm. 171

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO SEGUNDO
b B1.1. Iniciacin actividade B1.1. Iniciarse na actividade CNB1.1.1. Manifesta certa CAA
ISSN1130-9229
e cientfica. cientfica a travs de autonoma na observacin e na CMCCT

B1.2. Realizacin de proxectos proxectos: buscar, planificacin de accins e tarefas e
h CSIEE
con gua na sa estrutura e seleccionar informacin de ten iniciativa na toma de decisins.
i forma guiada e comunicar
presentacin de resultados.

j os resultados en diferentes
B1.3. Busca guiada de
soportes.
informacin en internet e noutros

soportes.
B1.4. Elaboracin guiada de
textos escritos bsicos, murais,
paneis, esquemas ou
presentacins para recoller
conclusins.
a B1.5. O traballo cooperativo. B1.2. Traballar de forma CNB1.2.1. Utiliza estratexias para CAA
cooperativa, respectando os traballar de forma individual e en
b B1.6. Iniciacin s tcnicas de CMCCT

traballo. Recursos e tcnicas de compaeiros/as, o material equipo e respecta os
c CSC
traballo intelectual. e as normas de compaeiros/as, o material e as
m convivencia. normas de convivencia. CSIEE
B1.7. Hbitos de traballo, esforzo
e responsabilidade.
b B2.1. Identificacin e observacin B2.1. Identificar CNB2.1.1. Identifica e describe as CMCCT

e das partes do corpo humano. semellanzas e diferenzas partes do corpo humano e CCL
comprao co doutros seres vivos.
Px. 37441
d B2.2. Relacin co medio e co seu entre as persoas valorando CSC
contorno. a diversidade.
h
DOG Nm. 171

k B2.3. Recoecemento da CNB2.1.2. Recoece a respiracin e CMCCT

m respiracin e da nutricin como
a nutricin como funcins vitais.
funcins vitais.
B2.4. Aceptacin do propio corpo
e do dos e das demais, coas sas CNB2.1.3. Verbaliza e comparte CMCCT
ISSN1130-9229
limitacins e posibilidades. emocins e sentimentos propios e CSC

B2.5. Identificacin e alleos.
CCL
verbalizacin de emocins
(medo, tristura, enfado, ledicia,

felicidade) e sentimentos propios
e alleos.
a B2.6. Hbitos saudables: B2.2. Relacionar os hbitos CNB2.2.1. Coece algn trastorno CMCCT
b alimentacin, hixiene, exercicio de alimentacin, hixiene, alimentario e as estratexias para a CSC
fsico e descanso. exercicio fsico e descanso sa prevencin.
d CAA
B2.7. Hbitos de prevencin de coa sade e coa
h enfermidades e de accidentes no enfermidade.
CNB2.2.2. Relaciona o exercicio CMCCT
k seu contorno e identificacin de
fsico, o descanso e a adecuada CSC
m comportamentos apropiados de
alimentacin coa propia sade.
actuacin cando se producen.
b B2.8. Pirmide alimentaria. B2.3. Desear, de forma CNB2.3.1. Identifica os alimentos CMCCT
c B2.9. Alimentos diarios colectiva, un men semanal diarios necesarios aplica o men
necesarios. de merendas saudables semanal de merendas na escola.
e
B2.10. Anlise de costumes na para o recreo.
h
alimentacin diaria.
g B3.1. Diferenzas entre seres B3.1. Identificar as CNB3.1.1. Explica as diferenzas CMCCT
Px. 37442
e vivos e inertes. principais caractersticas e entre seres vivos e inertes CCL
B3.2. Identificacin das comportamentos de animais observando o seu contorno.
l
caractersticas e dos e plantas para adaptarse ao
DOG Nm. 171

comportamentos de animais e seu medio, tendo en conta o CNB3.1.2. Identifica e describe CMCT
plantas para adaptarse ao seu seu contorno. animais e plantas do seu contorno, CCL
medio, tendo en conta o seu empregando diferentes soportes.
contorno.
ISSN1130-9229
b B3.3. Observacin dun animal ou B3.2. Observar e rexistrar, CNB3.2.1. Nomea e clasifica, con CMCCT
c dunha planta no seu medio de maneira elemental e en criterios elementais a partir da CCL
e natural ou reproducindo o medio equipo, algn ser vivo no observacin, seres vivos do seu CSC
na aula, empregando diferentes seu medio natural ou na contorno adoptando hbitos de
h soportes: orais, escritos, grficos, aula e comunicar de xeito respecto.

i informticos, fotogrficos... oral e escrito os resultados,
j empregando diferentes
B3.4. Rexistro elemental da

l observacin e do contraste de soportes.
m datos entre os compaeiros/as.
o B3.5. Valoracin da
responsabilidade no coidado de
plantas e animais domsticos.
B3.6. Respecto polos seres vivos
do contorno.

a B4.1. Recoecemento da B4.1. Identificar e describir CNB4.1.1. Valora e aplica usos CMCCT
b presenza da auga e do aire no a auga e o aire como responsables da auga na escola. CSC
medio fsico. recursos fundamentais para
e CCL
B4.2. Uso responsable da auga e a vida, e tomar conciencia
g da necesidade do seu uso
valoracin da importancia do aire CNB4.1.2. Reduce, reutiliza e CMCT
h limpo para a vida. responsable.
recicla residuos na escola. CSC
B4.3. Tarefas de reducin,
reutilizacin e reciclaxe na escola CSIEE
e no seu contorno prximo.
Px. 37443
b B4.4. Observacin dos efectos da B4.2. Realizar experiencias CNB4.2.1 Realiza experiencias CMCCT
g aplicacin dunha forza. sinxelas para analizar sinxelas sobre os efectos da CAA
DOG Nm. 171

h B4.5 Realizacin de experiencias efectos das forzas sobre aplicacin dunha forza en situacins CSIEE
sinxelas para analizar efectos das obxectos e movementos da vida cotin.
forzas sobre obxectos e cotins.
movementos cotins. CNB4.2.2 Analiza os efectos das CMCT
forzas sobre obxectos e CAA
ISSN1130-9229
movementos cotins. CSIEE

a B5.1. Observacin e clasificacin B5.1. Observar, manexar e CNB5.1.1. Identifica e coece a CMCCT
b de aparellos e mquinas sinxelas clasificar obxectos e diversidade de mquinas do seu CSC
do contorno identificando a sa aparellos simples contorno e os beneficios que

c
utilidade evitando estereotipos domsticos e escolares producen na vida coti.
d sexistas. identificando a sa utilidade,
e B5.2. Manipulacin e observacin as partes que os compoen CNB5.1.2. Coece os oficios das CMCCT
h do funcionamento de obxectos, e a enerxa que empregan. persoas do seu contorno e valora a CSC
aparellos simples domsticos e importancia de cada profesin, a
m
escolares, das partes que os responsabilidade e a contribucin
compoen e da enerxa que social, evitando estereotipos
necesitan para funcionar. sexistas.
B5.3. Prevencin de riscos no

emprego de mquinas e aparellos CNB5.1.3. Manexa obxectos CMCCT
de uso cotin. simples de uso cotin identificando CSC
as situacins que poden xerar risco
e estereotipos sexistas.
a B5.4. Identificacin dos B5.2. Empregar o CNB5.2.1. Identifica e describe as CMCCT

b compoentes bsicos dun ordenador identificando os partes dun ordenador durante o seu CD
ordenador. compoentes bsicos e uso.
h CCL
B5.5 Coidado dos recursos coidando o seu uso.
i
Px. 37444
informticos. CNB5.2.2. Emprega o ordenador de CMCCT
forma guiada e fai un bo uso. CD
DOG Nm. 171

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO TERCEIRO
b B1.1. Realizacin de proxectos e B1.1. Realizar un proxecto CNB1.1.1. Busca, selecciona e CAA
ISSN1130-9229
e presentacin de resultados. para a obtencin dun organiza a informacin importante, CCL

B1.2. Busca guiada de produto como resultado dun obtn conclusins e comunica o
g CMCCT
informacin en internet e noutros problema formulado, resultado de forma oral e escrita de
h elaborando con certa maneira ordenada, clara e limpa, en CSIEE
soportes.

i autonoma documentacin diferentes soportes. CD
B1.3. Utilizacin bsica de
sobre o proceso.
tratamento de textos para a

CNB1.1.2. Manifesta certa CAA
presentacin de traballos.
autonoma na observacin, CMCCT
planificacin e execucin de accins
CSIEE
e tarefas e ten iniciativa na toma de
decisins.
b B1.4. Iniciacin actividade B1.2. Establecer CNB1. 2.1. Establece conxecturas CAA
e cientfica. conxecturas de sucesos ou de sucesos ou problemas do seu CMCCT
problemas que ocorren no contorno mediante a observacin

h CSIEE
seu contorno por medio da obtn unha informacin.
observacin, e obter unha
informacin.
a B1.5. O traballo cooperativo. B1.3. Traballar de forma CNB1.3.1. Coece e aplica CAA
b B1.6. Tcnicas de estudo e cooperativa apreciando o estratexias para estudar e traballar CMCT
traballo. coidado pola seguridade de forma eficaz individualmente e en
c CSC
propia e a dos seus equipo, amosando habilidades para
m B1.7. Hbitos de traballo, esforzo CSIEE
compaeiros/as, coidando a resolucin pacfica de conflitos.
Px. 37445
e responsabilidade.
as ferramentas e facendo
un uso axeitado dos
materiais.
DOG Nm. 171

g B2.1. O corpo humano e o seu B2.1. Coecer a morfoloxa CNB2.1.1. Explica a morfoloxa CMCCT
k funcionamento. externa do propio corpo e externa do propio corpo, o seu
B2.2. As funcins vitais. os rganos mis funcionamento nun sentido global e
ISSN1130-9229
importantes para o seu os cambios nas distintas etapas da

Importancia dos sentidos en
funcionamento. vida.
relacin co medio.
B2.3. Recoecemento dos CNB2.1.2. Coece os principais CMCCT

cambios fsicos e persoais nas rganos vitais e entende a sa
diferentes etapas da vida das
importancia no funcionamento do
persoas. organismo.
a B2.4. Sade e enfermidade. B2.2. Identificar e explicar CNB2.2.1 Emprega hbitos de CMCCT
b B2.5. Hbitos saudables: as consecuencias para a hixiene, de exercicio e de CSC
alimentacin, hixiene, exercicio sade e o desenvolvemento alimentacin sa na escola.
c
fsico e descanso. persoal de determinados
d hbitos de alimentacin, CNB2.2.2. Recoece algns CMCCT
B2.6 Factores que producen as
g hixiene, exercicio fsico e factores causantes das
enfermidades mis habituais:

k descanso deseando enfermidades mis habituais (caries,
carie, obesidade, gripe,
protocolos para a sa catarros, gripe e obesidade) e aplica
m catarros...
prevencin. actuacins para sa prevencin.
B2.7. Coecemento de si
mesmo/a e dos e das demais:
emocins e sentimentos propios
e alleos.
B2.8. A relacin cos demais.
Toma de decisins.
Px. 37446
B2.9 A igualdade entre homes e
mulleres.
DOG Nm. 171

e B2.10. Clasificacin dos B2.3. Desear un men CNB2.3.1. Clasifica alimentos en CMCCT
h alimentos en funcin dos equilibrado para a sa funcin dos nutrientes principais.
nutrientes principais. idade.
B2.11. Pirmide alimentaria. CNB2.3.2. Diferencia entre dieta CMCCT
equilibrada e non equilibrada e
ISSN1130-9229
B2.12. Anlise de dietas CSC

elabora un men saudable na
equilibradas. CSIEE
escola.

b B3.1. Diferenza entre seres vivos B3.1. Identificar e clasificar, CNB3.1.1. Observa, identifica e CMCCT
g e inertes. con criterios cientficos, recoece as caractersticas bsicas CSIEE
B3.2. Identificacin de animais e animais e plantas do seu e clasifica animais vertebrados e
e
de plantas como seres vivos. contorno prximo, invertebrados do seu contorno, con
l recoecer as sas criterio cientfico.
B3.3. Clasificacin de animais
i caractersticas principais e
vertebrados e invertebrados a
o buscar informacin en CNB3.1.2. Observa, identifica e CMCCT
partir de caractersticas
fontes variadas. recoece as caractersticas das CCL
observables.
plantas do seu contorno e
B3.4. Clasificacin das plantas CSIEE

clasifcaas con criterio cientfico.
(herbas, arbustos e rbores) a
partir de caractersticas CNB3.1.3. Utiliza claves e guas CMCCT
observables. para a clasificacin de animais e CAA
B3.5. Utilizacin guiada de claves plantas.
e de guas de animais e plantas
para a clasificacin e
identificacin dalgunhas especies
existentes en Galicia.
Px. 37447
B3.6. Identificacin de cambios
observables que se producen nos
seres no contorno.
DOG Nm. 171

a B3.7. Observacin e comparacin B3.2. Observar e rexistrar CNB3.2.1. Coece as funcins de CMCCT
b das diversas maneiras en que os de forma cooperativa, algn relacin, reproducin e alimentacin
seres vivos realizan as funcins proceso asociado ao ciclo dun ser vivo e as explica
c
vitais utilizando instrumentos vital dun ser vivo, no seu empregando diferentes soportes.
e apropiados e medios audiovisuais medio ou na aula.
ISSN1130-9229
h e tecnolxicos da maneira mis Comunicar de xeito oral e CNB3.2.2. Rexistra e comunica de CMCCT
i precisa e rigorosa posible. escrito os resultados, xeito oral e escrito os resultados da CCL
B3.8. Valoracin da empregando soportes observacin do ciclo vital
j CSIEE
textuais variados. previamente planificado.

biodiversidade e interese pola
l CD
sa conservacin.
m
o
a B4.1. Fontes de enerxa. A B4.1. Identificar, a partir de CNB4.1.1 Coece algunhas fontes CMCCT
b enerxa e os cambios. exemplos da vida coti, de enerxa, os seus usos e a sa CSC
B4.2. Intervencin da enerxa na usos dos recursos naturais intervencin na vida coti.
c
e consecuencias dun uso
vida coti.
g inadecuado facendo fincap CNB4.1.2. Emprega actitudes CMCCT
B4.3. Uso responsable dos
h no aforro enerxtico e no responsables de aforro enerxtico e CSC
recursos naturais do planeta.
impacto medioambiental. de recollida de residuos na escola.
Aforro enerxtico.
B4.4. A producin de residuos, a
contaminacin e o impacto
ambiental.
B4.5. Desenvolvemento de
actitudes individuais e colectivas
Px. 37448
fronte a determinados problemas
mediombientais.
DOG Nm. 171

b B4.6. Cambios de estado da B4.2. Realizar experiencias CNB4.2.1. Explica os cambios de CMCCT
e auga. sinxelas e pequenas estado da auga en fenmenos CCL
B4.7. O ciclo da auga. investigacins para naturais e situacins da vida cotin.
g
recoecer os cambios de
h B4.8. Identificacin de forzas
estado da auga e os efectos CNB4.2.2. Realiza experiencias CMCCT
ISSN1130-9229
coecidas que fan que os

de forzas coecidas no sinxelas para identificar as forzas
obxectos se movan ou deformen.
movemento dos corpos. que fan que os obxectos se movan
en situacins reais.

b B4.9. Identificacin de B4.3. Realizar mesturas CNB4.3.1. Compara densidades de CMCCT
g compoentes e preparacin sinxelas con sustancias diferentes sustancias que emprega

dunha mestura. relacionadas coa vida diariamente con respecto auga.
h
domstica e do contorno,
achegando conclusins CNB4.3.2. Realiza algunhas CMCCT
sobre os resultados. mesturas de uso domstico e
presenta conclusins dos
resultados.
BLOQUE 5: A TECNOLOXA, OBXECTOS E MQUINAS

a B5.1. Manipulacin e observacin B5.1. Manipular e observar CNB5.1.1. Coece e emprega CMCCT
b do funcionamento de obxectos, o funcionamento de obxectos, aparellos e mquinas
aparellos e mquinas sinxelas aparellos e mquinas sinxelas de uso cotin na escola
e
(bicicleta, xoguetes, mbiles, sinxelas simples e das analizando o seu funcionamento.
g tesoiras, roda, manivelas, complexas mis habituais e
espremedor, reloxo, pinzas, observar o seu uso na vida CNB5.1.2. Identifica e explica a CMCCT
triturador...). coti. enerxa que empregan obxectos, CCL
B5.2. Importancia da ciencia e da aparellos e mquinas sinxelas de
CSC
Px. 37449
tecnoloxa para mellorar as uso habitual na vida coti.
condicins de vida e de traballo.
DOG Nm. 171

a B5.3. Planificacin e realizacin B5.2. Planificar e realizar a CNB5.2.1. Identifica e describe CMCCT
b dalgn obxecto ou mquina de construcin de forma oficios en funcin dos materiais, das CCL
construcin sinxela. cooperativa dalgn obxecto ferramentas e das mquinas que
c CSC
B5.4. Manexo de ferramentas, ou mquina sinxela para a empregan.
d resolucin dun problema
ISSN1130-9229
aparellos e mquinas de uso

e domstico, superando formulado e presentar os CNB5.2.2. Aplica os coecementos CMCCT
g estereotipos sexistas. resultados en diferentes ao deseo e construcin dalgn CCEC
soportes. obxecto ou aparello sinxelo,
h B5.5. Prevencin de riscos no CD
empregando operacins

j emprego de mquinas de uso
matemticas no clculo previo, as
cotin.
m como as tecnolxicas: unir, cortar,

pegar...
REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

b B1.1. Realizacin de proxectos, B1.1. Realizar un proxecto para CNB1.1.1. Busca, selecciona e CAA
e pequenas investigacins e a obtencin dun produto como organiza a informacin CCL
presentacin de resultados. resultado dun problema importante, obtn conclusins e
g CMCCT
B1.2. Interese por coidar a formulado, elaborar con comunica o resultado de forma
h autonoma documentacin oral e escrita. CSIEE
presentacin dos traballos en
i soporte dixital ou papel. sobre o proceso e presentala en
diferentes soportes. CNB1.1.2. Presenta os CCL
B1.3. Uso das TIC de xeito cada
traballos, en soporte dixital ou CMCCT
Px. 37450
vez mis autnomo para a busca
papel, de maneira ordenada,
de informacin e para a sa CD
clara e limpa.
DOG Nm. 171

comunicacin, empregando a CNB1.1.3. Manifesta autonoma CAA

nivel bsico o tratamento de na planificacin e execucin de CMCCT
textos (titulacin, formato, arquivo accins e tarefas e ten iniciativa
e recuperacin dun texto, CSIEE
na toma de decisins.
cambios, substitucins e
ISSN1130-9229
impresin). CNB1.1.4. Consulta e utiliza CAA

B1.4. Seguimento dunha documentos escritos, imaxes e CMCCT
secuencia dada para atopar unha grficos.
CD
informacin en internet e noutros

soportes.
CNB1.1.5. Reflexiona sobre o CAA
traballo realizado, saca CMCCT

conclusins sobre como traballa
e aprende e elabora estratexias
para seguir aprendendo.
b B1.5. Iniciacin actividade B1.2. Establecer conxecturas de CNB1.2.1. Establece CAA

e cientfica. sucesos ou problemas que conxecturas de sucesos ou CMCCT
ocorren no seu contorno por problemas do seu contorno,
g CSIEE
medio da observacin e obter empregando medios propios da

h unha informacin. observacin para obter unha
informacin.
CNB1.2.2. Emprega CMCCT

axeitadamente o vocabulario CCL
que corresponde a cada un dos
bloques de contidos.
a B1.6. O traballo cooperativo. B1.3. Traballar de forma CNB1.3.1. Utiliza estratexias CAA
Px. 37451
b B1.7. Tcnicas traballo. Recursos cooperativa apreciando o para traballar de forma CMCCT
e tcnicas de traballo individual. coidado pola seguridade propia individual e en equipo
c CSC
e a dos seus compaeiros/as, amosando habilidades para a
DOG Nm. 171

k B1.8. Hbitos de traballo, esforzo coidando as ferramentas e resolucin pacfica de conflitos. CSIEE
m e responsabilidade. facendo un uso axeitado dos
materiais.

ISSN1130-9229
e B2.1. O corpo humano e o seu B2.1. Coecer a morfoloxa CNB2.1.1. Localiza os principais CMCCT
h funcionamento. externa do propio corpo e os rganos vitais e entende a sa
B2.2. As funcins vitais. rganos mis importantes para importancia no funcionamento

k
Importancia dos sentidos en o seu funcionamento. do organismo.
relacin co medio. Descricin do

seu papel e formas para o seu CNB2.1.2. Recoece a CMCCT
coidado habitual. importancia dos sentidos para a CCL
relacin co medio e as formas
B2.3. Recoecemento dos
de coidalos.
cambios fsicos e persoais nas
diferentes etapas da vida das
persoas.
a B2.4. Sade e enfermidade. B2.2 Identificar e explicar as CNB2.2.1. Identifica e adopta CMCCT
b B2.5. Hbitos saudables: consecuencias para a sade e o hbitos de hixiene, de descanso CSC
alimentacin, hixiene, exercicio desenvolvemento persoal de e de alimentacin sa e
c
fsico e descanso. determinados hbitos de diferencia prcticas e mensaxes
d alimentacin, hixiene, exercicio que son contraproducentes para
B2.6. Actitude crtica ante
h fsico e descanso. a sade.
prcticas e mensaxes que non
k favorecen o correcto
CNB2.2.2 Identifica e valora as CSC
m desenvolvemento da sade.
sas habilidades persoais. CSIEE
B2.7. Factores que producen as
Px. 37452
enfermidades mis habituais:
CNB2.2.3. Recoece algns CMCCT
carie, obesidade, gripe,
factores que producen as
catarros...
enfermidades mis habituais
DOG Nm. 171

B2.8. Coecemento de si (carie, catarros, gripe,

mesmo/a e dos e das demais: obesidade) e aplica actuacins
emocins e sentimentos propios para sa prevencin.
e alleos. Valoracin das sas
habilidades persoais. CNB2.2.4. Planifica, de forma CAA
ISSN1130-9229
B2.9. A relacin cos demais. autnoma e creativa, CSC

Toma de decisins. actividades de ocio e tempo
libre, individuais e en grupo.
B2.10. A igualdade entre homes

e mulleres.
e B2.11. Clasificacin dos B2.3. Desear un men CNB2.3.1. Clasifica e diferencia CMCCT
h alimentos en funcin dos equilibrado para a sa idade. alimentos en funcin dos
nutrientes principais. nutrientes principais.
B2.12. Identificacin de sistemas
de conservacin alimentaria. CNB2.3.2. Identifica sistemas CMCCT
de conservacin alimentaria.
B2.13. Pirmide alimentaria.
B2.14. Anlise de dietas CNB2.3.3. Analiza dietas e CMCCT
equilibradas.
elabora un men equilibrado na

escola.
b B3.1. Diferenza entre seres vivos B3.1. Identificar e clasificar, con CNB3.1.1. Observa, identifica e CMCCT
h e inertes. criterios cientficos, animais, recoece as caractersticas
B3.2. Identificacin de animais e plantas e rochas do seu bsicas e clasifica animais
e
de plantas como seres vivos. contorno prximo, recoecendo vertebrados e invertebrados do
l as sas caractersticas seu contorno, con criterio
B3.3. Identificacin e clasificacin
i principais, buscando cientfico.
Px. 37453
de rochas a partir de
o informacin en fontes variadas.
caractersticas observables.
DOG Nm. 171

B3.4. Clasificacin de animais CNB3.1.2. Observa, identifica e CMCCT

vertebrados e invertebrados a recoece as caractersticas
bsicas e clasifica plantas do
observables.
seu contorno, con criterio
B3.5 Clasificacin das plantas cientfico.
ISSN1130-9229
(herbas, arbustos e rbores) a

CNB3.1.3. Utiliza claves e guas CMCCT
observables.
para a clasificacin cientfica de CAA
B3.6 Utilizacin guiada de claves
animais e plantas.

e de guas de animais e plantas
para a clasificacin e
identificacin dalgunhas especies CNB3.1.4. Identifica hbitats de CMCCT

existentes en Galicia. seres vivos e elabora un CCL
protocolo para respectar a
B3.7. Identificacin de cambios
observables que se producen nos biodiversidade.
seres no contorno.
B3.8. Valoracin da
biodiversidade e interese pola
sa conservacin.
a B3.9. Planificacin, observacin e B3.2. Planificar, observar e CNB3.2.1. Coece e explica as CMCCT
b comparacin das diversas comparar, empregando os funcins de relacin,
maneiras en que os seres vivos instrumentos e o material reproducin e alimentacin.
c
realizan as funcins vitais necesarios e rexistrar de forma
e utilizando instrumentos cooperativa, algn proceso CNB3.2.2. Planifica, observa, CMCCT
h apropiados e medios audiovisuais asociado ao ciclo vital dun ser compara, rexistra e comunica, CCL
i e tecnolxicos da maneira mis vivo contrastando os rexistros empregando soportes textuais
precisa e rigorosa posible. propios e os dos compaeiros CSIEE
j variados, os resultados da
Comunicacin dos resultados, con informacin doutras fontes. CD
l observacin do ciclo vital
empregando distintos soportes Comunicar de xeito oral e
Px. 37454
textuais. escrito os resultados, previamente planificado.
m
empregando soportes textuais
o
variados.
DOG Nm. 171

a B4.1. O sol e a auga como fontes B4.1. Identificar, a partir de CNB4.1.1. Identifica e coece a CMCCT
b de enerxa. exemplos da vida coti, usos intervencin da enerxa nos CSC
B4.2. Caractersticas e dos recursos naturais e cambios da vida coti.
ISSN1130-9229
c
propiedades do aire e actuacins consecuencias do seu uso
e inadecuado facendo fincap no CNB4.1.2. Explica algunhas CMCCT
necesarias para evitar a sa
h contaminacin. aforro enerxtico e no impacto caractersticas e propiedades do CCL
medioambiental. aire e as actuacins necesarias

B4.3 Valoracin da importancia CSC
para evitar a sa contaminacin.
da boa calidade da auga e do
aire para a nosa sade e o

CNB4.1.3. Elabora protocolos CMCCT
mantemento da vida.
para mellorar os problemas CSC
B4.4. Intervencin da enerxa na medioambientais da sa
vida coti. contorna.
B4.5. Uso responsable dos
recursos naturais do planeta.
Aforro enerxtico.
B4.6. A producin de residuos, a
contaminacin e o impacto
ambiental.
B4.7. Desenvolvemento de
actitudes individuais e colectivas
fronte a determinados problemas
mediombientais.
b B4.8. Realizacin de experiencias B4.2. Realizar experiencias CNB4.2.1. Investiga e explica o CMCCT
e sinxelas sobre o comportamento sinxelas e pequenas comportamento de certos CCL
Px. 37455
dos corpos (lupas, espellos, auga investigacins para recoecer corpos diante da luz.
g
e prismas) diante da luz. os cambios de certos corpos
DOG Nm. 171

h B4.9. Identificacin de forzas diante da luz e os efectos de CNB4.2.2. Identifica forzas CMCCT
coecidas que fan que os forzas coecidas no movemento coecidas que fan que os
obxectos se movan ou deformen. dos corpos. obxectos se movan ou se
deformen a travs de
experiencias ou pequenas
ISSN1130-9229
investigacins.
b B4.10. Realizacin de B4.3. Realizar experiencias con CNB4.3.1. Compara densidades CMCCT
experiencias con mesturas. mesturas sinxelas de de diferentes substancias de

e
B4.11. Identificacin de substancias relacionadas coa uso cotin con respecto auga
g
compoentes e preparacin vida domstica e do contorno e e presenta conclusins en

h achegar conclusins sobre os diferentes soportes.
dunha mestura.
resultados.
B4.12. Procedementos de
CNB4.3.2. Identifica e prepara CMCCT
separacin.
algunhas mesturas de uso
domstico.
CNB4.3.3. Separa compoentes CMCCT

dalgunhas mesturas de uso
cotin presentando conclusins

sobre os resultados.
a B5.1. Identificacin da enerxa B5.1. Manipular e observar o CNB5.1.1. Manipula e identifica CMCCT
b que fai funcionar as mquinas de funcionamento de aparellos e algunhas mquinas e aparellos CSC
uso cotin e domstico e algns mquinas sinxelas simples e sinxelos e habituais na vida
e CSIEE
operadores mecnicos (eixe, das complexas mis habituais e coti, analizando o seu
h
Px. 37456
roda, polea, plano inclinado, o seu uso na vida cotin. funcionamento.
engrenaxe, freo, panca, manivela
etc.). CNB5.1.2. Coece a enerxa CMCCT
que empregan as mquinas de
DOG Nm. 171

B5.2. Importancia da ciencia e da uso habitual e explica a CCL

tecnoloxa para mellorar as importancia da ciencia e a
condicins de vida e de traballo. tecnoloxa na vida coti.
a B5.3. Planificacin e realizacin B5.2. Planificar e realizar a CNB5.2.1. Identifica e describe CMCCT
ISSN1130-9229
b dalgn obxecto ou mquina de construcin de forma oficios en funcin dos materiais, CCL
construcin sinxela. cooperativa dalgn obxecto ou das ferramentas e das
c CSC
B5.4. Manexo de ferramentas, mquina sinxela para a mquinas que empregan.
d resolucin dun problema
aparellos e mquinas de uso

e domstico, superando formulado e presentar os CNB5.2.2. Aplica os CMCCT
h estereotipos sexistas. resultados en diferentes coecementos ao deseo e CAA

soportes. construcin dalgn obxecto ou
j B5.5 Prevencin de riscos no CCEC
aparello sinxelo, empregando
m emprego de mquinas de uso CD
operacins matemticas no
cotin.
clculo previo, as como as CSIEE
tecnolxicas: unir, cortar,
pegar...
REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO QUINTO
BLOQUE 1 - INICIACIN ACTIVIDADE CIENTFICA
b B1.1. Iniciacin actividade B1.1. Obter informacin relevante CNB1.1.1. Busca, selecciona e CCL
e cientfica. sobre feitos ou fenmenos organiza informacin concreta e CSIEE
B1.2. Emprego de diferentes previamente delimitados, facer relevante, analzaa, obtn
h CAA
Px. 37457
fontes de informacin. predicins sobre sucesos naturais, conclusins, elabora informes e
i integrar datos de observacin comunica os resultados en CD
directa e indirecta a partir da diferentes soportes. CMCCT
DOG Nm. 171

B1.3. Lectura de textos consulta de fontes directa e CNB1.1.2. Expresa oralmente e CCL
propios da rea. indirectas e comunicando os por escrito, de forma clara e CMCCT
B1.4. Utilizacin das resultados en diferentes soportes. ordenada contidos relacionados
tecnoloxas da informacin e coa rea manifestando a
comprensin de textos orais
comunicacin para buscar e
ISSN1130-9229
e/ou escritos.
seleccionar informacin,
simular procesos e comunicar
CNB1.1.3. Emprega de forma CCL
conclusins sobre os traballos autnoma o tratamento de CSIEE
realizados.

textos (axuste de pxina,
CMCCT
B1.5. Uso progresivamente insercin de ilustracins ou
autnomo do tratamento de notas etc.). CD

insercin de ilustracins ou CNB1.1.4. Manexa estratexias CMCCT
notas, imaxes etc.). axeitadas para acceder CAA
informacin dos textos de
B1.6. Xestin de ficheiros. CCL
carcter cientfico.
CNB1.1.5. Efecta bsquedas CAA

guiadas de informacin na rede. CMCCT
CD
CNB1.1.6. Coece e aplica CAA

estratexias de acceso e traballo CMCCT
na rede.
CD
a B1.7. Aproximacin B1.2. Establecer conxecturas tanto CNB1.2.1. Manifesta autonoma CSIEE
b experimental a cuestins respecto de sucesos que ocorren na planificacin e execucin de CAA
cientficas prximas sa dunha forma natural como sobre accins e tarefas e ten iniciativa
c CMCCT
Px. 37458
realidade. os que ocorren cando se provocan na toma de decisins.
d a travs dun experimento ou dunha
experiencia.
DOG Nm. 171

e B1.8. Traballo individual e B1.3. Traballar de forma CNB1.3.1. Utiliza estratexias CAA
h cooperativo.
cooperativa, apreciando o coidado para realizar traballos de forma CSC
i B1.9. A igualdade entre homes pola seguridade propia e a dos individual e en equipo,
e mulleres. CMCCT
seus compaeiros/as, coidando as amosando habilidades para a
B1.10. A conduta responsable. ferramentas e facendo uso resolucin pacfica de conflitos. CSIEE
ISSN1130-9229
B1.11. A relacin cos demais. adecuado dos materiais.

A resolucin pacfica de CNB1.3.2. Coece e emprega CMCCT
conflitos. as normas de uso e de CSC
B2.12. Toma de decisins: seguridade dos instrumentos,

CD
criterios e consecuencias. dos materiais de traballo e das
B1.13. Desenvolvemento de tecnoloxas da informacin e

hbitos de traballo, esforzo e comunicacin.
responsabilidade. Tcnicas de
traballo. Recursos e tcnicas CNB1.3.3. Utiliza algns CD
de traballo individual. recursos ao seu alcance CAA
B1.14. Hbitos de prevencin proporcionados polas
de enfermidades e accidentes, CMCCT
tecnoloxas da informacin para
na aula e no centro. comunicarse e colaborar.
B1.15. Emprego de diversos
materiais, tendo en conta as

normas de seguridade.
B1.16. Elaboracin de
protocolos de uso das TIC na
aula.
B1.17. Valoracin da
necesidade de controlar o
tempo destinado s
tecnoloxas da informacin e
da comunicacin e do seu
Px. 37459
poder de adiccin.
DOG Nm. 171

a B1.18. Planificacin e B1.4. Realizar proxectos, CNB1.4.1. Realiza proxectos, CMCCT

b realizacin de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas experiencias sinxelas e CCL
experiencias sinxelas e investigacins e presentar informes pequenas investigacins
c CAA
pequenas investigacins, coas conclusins en diferentes formulando problemas,
e formulando problemas, soportes. enunciando hipteses, CSIEE
ISSN1130-9229
g enunciando hipteses, seleccionando o material

h seleccionando o material necesario, realizando, extraendo
necesario, montando, conclusins e comunicando os
i realizando e extraendo resultados.

conclusins e presentando
informes en diferentes CNB1.4.2. Presenta un informe, CMCCT
soportes. de forma oral ou escrita, CCL

empregando soportes variados,
CSC
recollendo informacin de
diferentes fontes (directas, CD
libros, internet) cando traballa CAA
de forma individual ou en equipo CSIEE
na realizacin de proxectos,
experiencias sinxelas e
pequenas investigacins.
e B2.1. As funcins vitais no ser B2.1. Identificar e localizar os CNB2.1.1. Identifica e localiza CMCCT
h humano: recoecemento da principais rganos implicados na os principais rganos implicados
nutricin como unha funcin realizacin das funcins vitais do na realizacin das funcins
vital para os seres humanos. corpo humano, establecendo vitais do corpo humano.
B2.2. Identificacin dos algunhas relacins fundamentais
aparellos relacionados con ela entre eles. CNB2.1.2. Identifica as CMCCT
(aparellos respiratorios, principais caractersticas dos
Px. 37460
dixestivo, circulatorio e aparellos respiratorio, dixestivo,
excretor). locomotor, circulatorio e excretor
e explica as principais funcins.
DOG Nm. 171

B2.3. Recoecemento das

caractersticas bsicas do
sistema reprodutor humano e
as diferenzas entre sexos.
ISSN1130-9229
Funcionamento do sistema
reprodutor.
B2.4. Descricin dos sentidos
e do sistema nervioso e

valoracin da sa importancia
en relacin co medio e co
resto dos seres humanos.

B2.5. O aparello locomotor.
a B2.6. Sade e enfermidade. B2.3. Relacionar determinadas CNB2.3.1. Investiga sobre CMCCT
b Principais enfermidades que prcticas de vida co adecuado enfermidades relacionadas CSC
afectan aos aparellos e funcionamento do corpo, cunha alimentacin inadecuada
c
sistemas do organismo adoptando estilos de vida e presenta conclusins en
d humano. saudables, coecendo as diversos soportes.
h B2.7. Hbitos saudables para repercusins para a sade do seu

k previr enfermidades. modo de vida. CNB2.3.2. Coece os principios CMCCT
das dietas equilibradas, e CCL
m B2.8. Trastornos alimenticios.
elabora mens variados
B2.9. Efectos nocivos do CSC
identificando s prcticas
consumo de alcohol e drogas. saudables.
B2.10. Tipos de dietas.
Elaboracin de mens CNB2.3.3. Recoece os efectos CMCCT
saudables. Clasificacin de nocivos do consumo de alcohol CSC
Px. 37461
alimentos. Anlise de e drogas.
etiquetas de produtos.
DOG Nm. 171

e B3.1. Seres vivos e seres B3.1. Coecer a estrutura dos CNB3.1.1. Identifica e describe CMCCT
h inertes. Diferenciacin. seres vivos: clulas, tecidos, tipos, a estrutura dos seres vivos: CCL
B3.2.Organizacin interna dos rganos, aparellos e sistemas. clulas, tecidos, rganos,
ISSN1130-9229
seres vivos e estrutura dos Identificar as principais aparellos e sistemas, nomeando

seres vivos: clulas, tecidos: caractersticas e funcins. as principais caractersticas e
tipos; rganos; aparellos e funcins de cada un deles.
sistemas: principais

caractersticas e funcins.
e B3.3. Os seres vivos: B3.2. Coecer diferentes niveis de CNB3.2.1. Clasifica aos seres CMCT
h caractersticas, clasificacin e clasificacin dos seres vivos, vivos e nomea as principais
tipos. atendendo s sas caractersticas caractersticas atendendo ao
l
B3.4. Os animais vertebrados e tipos. seu reino: Reino animal. Reino
e invertebrados, das plantas. Reino dos fungos e
caractersticas e clasificacin. outros reinos empregando
criterios cientficos e medios
B3.5. As plantas: a estrutura e
tecnolxicos.
fisioloxa. A fotosntese.
CNB3.2.2. Utiliza guas na CMCCT

identificacin cientfica de
animais vertebrados,
invertebrados e plantas.
a B3.6. As relacins entre os B3.3. Investigar as caractersticas CNB3.3.1. Coece e explica, CMCCT
e seres vivos. Cadeas de ecosistemas do seu contorno con rigorosidade, as principais CCL
alimentarias. mediante a recollida de datos, caractersticas e compoentes
h
Px. 37462
B3.7. Caractersticas e facendo hipteses, empregando dun ecosistema.
i diversas fontes de informacin e
compoentes dun ecosistema.
DOG Nm. 171

l B3.8. Observacin e estudo presentando os resultados en CNB3.3.2. Investiga con criterio CMCCT
o dun ecosistema prximo, diferentes soportes, mostrando cientfico, ecosistemas prximos CCL
recoller datos, facer hipteses interese pola rigorosidade e e presenta resultados en
e recollendo os resultados en hbitos de respecto e coidado cara diferentes soportes.
diferentes soportes. aos seres vivos.
ISSN1130-9229
B3.9. Actuacins humanas CNB3.3.3. Identifica algunhas CMCCT

que modifican o medio actuacins humanas que CSC
natural. Extincin de especies. modifican o medio natural e as
B3.10. Interese pola causas de extincin de especies

observacin e polo estudo e explica algunhas actuacins
rigoroso de todos os seres para o seu coidado.
vivos.
B3.11. Emprego de medios CNB3.3.4. Usa a lupa e outros CMCCT
tecnolxicos para o estudo medios tecnolxicos para a
dos seres vivos. observacin cientfica.
CNB3.3.5. Observa e rexistra CMCCT

algn proceso asociado vida CCL
dos seres vivos, utiliza os
CD
instrumentos e os medios
audiovisuais e tecnolxicos
apropiados e comunica de xeito
oral e escrito os resultados.
e B4.1. Comparacin e B4.1. Coecer e comparar para CNB4.1.1. Coece e clasifica CMCCT
h clasificacin dos materiais clasificar materiais segundo as materiais segundo as sas
segundo propiedades fsicas sas propiedades observables: propiedades (dureza,
observables: dureza, dureza, solubilidade, estado de solubilidade, estado de
Px. 37463
solubilidade, estado de agregacin e condutividade agregacin e condutividade
agregacin e condutividade trmica. trmica).
trmica.
DOG Nm. 171

e B4.2. Diferentes B4.2. Realizar experiencias CNB4.2.1. Utiliza diferentes CMCCT

g procedementos para a medida sinxelas e pequenas investigacins procedementos para determinar
da masa e do volume dun para determinar: a masa e o a medida da masa e do volume
h
corpo. volume dun corpo e as principais dun corpo.
caractersticas da flotacin dos
ISSN1130-9229
B4.3 Explicacin de
fenmenos fsicos corpos. CNB4.2.2. Describe a diferenza CMCCT
observables en termos de entre masa e volume. CCL
diferenzas de densidade. A

flotacin nun medio lquido. CNB4.2.3. Identifica e explica as CMCCT
principais caractersticas da CCL
flotacin nun medio lquido.
a B4.4. Fontes de enerxa e B4.3. Identificar e explicar as CNB4.3.1. Identifica e explica as CMCCT
e materias primas: a sa orixe. caractersticas das fontes de diferenzas entre enerxas CCL
Enerxas renovables e non enerxa renovables e non renovables e non renovables e
h CSC
renovables. renovables e a sa influencia no argumenta sobre as accins
B4.5. Fontes de enerxas desenvolvemento sostible. necesarias para o
renovables e non renovables. desenvolvemento enerxtico,
O desenvolvemento sostible e equitativo.
enerxtico, sostible e
equitativo.
b B4.6. Realizacin de B4.4. Realizar experiencias CNB4.4.1. Realiza experiencias CMCCT

c experiencias sinxelas sobre sinxelas, de forma cooperativa, sinxelas, en equipo, sobre CAA
reaccins qumicas habituais sobre reaccins qumicas habituais reaccins qumicas habituais na
e CSIEE
na vida coti e domstica: a na vida coti; formular problemas, vida coti; formular problemas,
g combustin, a oxidacin e a enunciar hipteses, seleccionar o enunciar hipteses, seleccionar CCL
h fermentacin. material necesario, extraer o material necesario, extraer CD
i B4.7. Identificacin de conclusins e comunicar os conclusins e comunicar os
Px. 37464
produtos qumicos habituais resultados en diferentes soportes. resultados en diferentes
no fogar e dos posibles riscos soportes.
para o organismo.
DOG Nm. 171

B4.8. Identificacin na CNB4.4.2. Identifica produtos CMCCT

etiquetaxe dos smbolos de
qumicos habituais no fogar e os
perigo mis comns.
posibles riscos para o
organismo.
ISSN1130-9229
CNB4.4.3. Identifica e explica os CMCCT

smbolos de perigo mis
comns na etiquetaxe.

CNB4.4.4. Respecta as normas CMCCT
de uso, de seguridade, de
conservacin e de mantemento
dos instrumentos de
observacin e dos materiais de
traballo, na aula e no centro.

c B5.1. Uso das mquinas B5.1. Planificar e construr, de CNB5.1.1. Observa e identifica CMCCT
e elctricas na vida coti e forma cooperativa, un circuto os elementos dun circuto CSIEE
domstica. Normas de elctrico simple que responda a un elctrico e constre un.
h
seguridade. problema dado, atendendo s
j normas de seguridade. CNB5.1.2. Observa, identifica e CMCCT
B5.2. As mquinas elctricas.
explica algns efectos da CCL
B5.3. A transmisin da
electricidade da vida coti.
electricidade.
B5.4. Elementos dos circutos CNB5.1.3. Expn exemplos de CMCCT
Px. 37465
elctricos. materiais condutores e illantes, CCL
argumentado a sa exposicin.
DOG Nm. 171

a B5.5. Efectos da electricidade. B5.2. Investigar sobre a evolucin CNB5.2.1. Coece algns dos CMCCT
e B5.6. Condutores e illantes. dun obxecto, aparello ou mquina grandes descubrimentos e CCL
ao longo da historia, utilizando inventos da humanidade e
h CSC
distintas fontes de informacin e explica os beneficios ou riscos
i presentando os resultados en para sociedade.
ISSN1130-9229
diferentes soportes.
CNB5.2.2. Valora e describe a CMCCT
influencia do desenvolvemento CCL
tecnolxico nas condicins de
CSC

vida e no traballo.
CNB5.2.3. Coece e explica CMCCT

algns dos avances da ciencia CCL
B5.7. A ciencia: presente e no fogar e na vida coti, na
CSC
futuro da sociedade. medicina, na cultura e no lecer,
na arte, na msica, no cine e no CCEC
Beneficios e riscos das
deporte e nas tecnoloxas da
tecnoloxas e produtos.
informacin e a comunicacin.
Importantes descubrimentos e
inventos.
REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO SEXTO
b B1.1. Iniciacin actividade B1.1. Obter informacin relevante CNB1.1.1. Busca, selecciona e CCL
Px. 37466
e cientfica. sobre feitos ou fenmenos organiza informacin concreta e CSIEE
B1.2. Emprego de diferentes previamente delimitados, facendo relevante, analzaa, obtn
h CAA
fontes de informacin. predicins sobre sucesos naturais, conclusins, elabora informes
DOG Nm. 171

i B1.3. Lectura de textos propios integrando datos de observacin para o rexistro de plan de CD
da rea. directa e indirecta a partir da traballo e comunica, de forma CMCCT
B1.4. Utilizacin das consulta de fontes directa e oral e escrita, as conclusins.
tecnoloxas da informacin e indirectas e comunicando os
resultados en diferentes soportes.
ISSN1130-9229
comunicacin para buscar e

seleccionar informacin, CNB1.1.2. Expresa oralmente e CCL
simular procesos e comunicar por escrito, de forma clara e CMCCT
conclusins sobre os traballos ordenada contidos relacionados

realizados. coa rea manifestando a
B1.5. Uso progresivamente

e/ou escritos.
autnomo do tratamento de
CNB1.1.3. Emprega de forma CCL
insercin de ilustracins ou autnoma o tratamento de CSIEE
notas, imaxes etc.). Xestin de textos (axuste de pxina,
ficheiros. CMCT
insercin de ilustracins ou
notas etc). CD
CNB1.1.4. Manexa estratexias CMCCT

axeitadas para acceder CAA
informacin dos textos de
CCL
carcter cientfico.
b B1.6. Aproximacin B1.2. Establecer conxecturas tanto CNB1.2.1. Manifesta autonoma CSIEE
h experimental a cuestins respecto de sucesos que ocorren na planificacin e execucin de CAA
cientficas prximas sa dunha forma natural como sobre accins e tarefas e ten iniciativa
CMCCT
realidade. os que ocorren cando se provocan na toma de decisins,
a travs dun experimento ou dunha identificando os criterios e as
Px. 37467
experiencia. consecuencias das decisins
tomadas.
DOG Nm. 171

a B1.7. Traballo individual e B1.3. Traballar de forma CNB1.3.1. Utiliza estratexias CAA
b cooperativo. cooperativa, apreciando o coidado para estudar e traballar de CSC
B1.8. A igualdade entre homes pola seguridade propia e a dos forma eficaz, individualmente e
c CMCCT
e mulleres. A conduta seus compaeiros/as, coidando as en equipo, amosando
e ferramentas e facendo uso habilidades para a resolucin CSIEE
ISSN1130-9229
responsable.
g adecuado dos materiais pacfica de conflitos.
B1.9. A relacin cos demais. A
h resolucin pacfica de
CNB1.3.2. Coece e emprega CMCCT
i conflitos. Toma de decisins:
as normas de uso e de

criterios e consecuencias. CSC
seguridade dos instrumentos,
CD
B1.10. Tcnicas de traballo. dos materiais de traballo e das

Recursos e tcnicas de tecnoloxas da informacin e CAA
traballo individual. comunicacin.
Desenvolvemento de hbitos
de traballo, esforzo e
responsabilidade.
B1.11. Hbitos de prevencin
de enfermidades e accidentes,
na aula e no centro.
B1.12. Emprego de diversos

materiais, tendo en conta as
normas de seguridade.
B1.13. Elaboracin de
protocolos de uso das TIC na
aula.
B1.14. Valoracin da
necesidade de controlar o
tempo destinado s
Px. 37468
da comunicacin e o seu
poder de adiccin.
DOG Nm. 171

a B1.15. Planificacin e B1.4. Realizar proxectos, CNB1.4.1. Realiza proxectos, CMCCT

b realizacin de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas experiencias sinxelas e CCL
experiencias sinxelas e investigacins e presentar informes pequenas investigacins
c CAA
pequenas investigacins, coas conclusins en diferentes formulando problemas,
e formulando problemas, soportes. enunciando hipteses, CSIEE
ISSN1130-9229
g enunciando hipteses, seleccionando o material

h seleccionando o material necesario, realizando, extraendo
necesario, montando, conclusins e comunicando os
i
realizando e extraendo resultados.

m conclusins e presentando
informes en diferentes CNB1.4.2. Presenta un informe, CCL

soportes. de forma oral ou escrita, CMCCT
empregando soportes variados,
CSC
diferentes fontes (directas, CD
libros, internet) cando traballa CAA
de forma individual ou en equipo CSIEE
na realizacin de proxectos,
experiencias sinxelas e
pequenas investigacins.
BLOQUE 2 - O SER HUMANO E A SADE
e B2.1. O corpo humano e o seu B2.1. Identificar e localizar os CNB2.1.1. Identifica e localiza CMCCT
h funcionamento. principais rganos implicados na os principais rganos implicados
B2.2. Anatoma e fisioloxa. realizacin das funcins vitais do na realizacin das funcins
corpo humano e establecer vitais do ser humano.
B2.3. Clulas, tecidos,
algunhas relacins fundamentais
rganos, aparellos e sistemas.
Px. 37469
entre elas e determinados hbitos
B2.4. Diferentes tipos de de sade.
clulas. Os virus e as
bacterias.
DOG Nm. 171

e B2.5. As funcins vitais no ser B2.2. Coecer o funcionamento de CNB2.2.1. Identifica e describe CMCCT
h humano. clulas, tecidos, rganos, as principais caractersticas dos CCL
B2.6. Funcin de relacin aparellos, sistemas: a sa aparellos respiratorio, dixestivo,
(rganos dos sentidos, sistema localizacin, forma, estrutura, locomotor, circulatorio e excretor
funcins, coidados etc. e explica as principais funcins.
ISSN1130-9229
nervioso e aparello locomotor).

B2.7. Funcin de nutricin
(aparellos respiratorio,
dixestivo, circulatorio e

excretor).
B2.8. Funcin de reproducin

(aparello reprodutor).
a B2.9. Sade e enfermidade. B2.3. Relacionar determinadas CNB2.3.1. Recoece estilos de CMCCT
b B2.10. Principais enfermidades prcticas de vida co adecuado vida saudables e os seus CCL
que afectan aos aparellos e funcionamento do corpo, efectos sobre o coidado e
c CSC
sistemas do organismo adoptando estilos de vida mantemento do funcionamento
d saudables e coecendo as global do corpo.
humano.
h repercusins para a sade.
B2.11. Hbitos saudables para
k CNB2.3.2. Coece e explica os CMCCT

previr enfermidades.
principios das dietas CCL
m B2.12. Trastornos alimenticios. equilibradas, identificando as
CAA
B2.13. Efectos nocivos do prcticas saudables para previr
consumo de alcohol e drogas. e detectar os riscos para a CSC
B2.14. Tipos de dietas. sade.
B2.15. Anlise de etiquetas de
CNB2.3.3. Recoece os efectos CMCCT
produtos.
nocivos do consumo de alcohol CAA
B2.16. Avances da ciencia que e drogas.
Px. 37470
melloran a sade e a vida. CSC
DOG Nm. 171

B2.17. Coecemento de CNB2.3.4. Observa, identifica e CMCCT

actuacins bsicas de describe algns avances da CCL
primeiros auxilios. ciencia que melloran a sade
CSC
(medicina, producin e
conservacin de alimentos,
ISSN1130-9229
potabilizacin da auga etc.).
CNB2.3.5. Coece tcnicas de CMCCT

primeiros auxilios, en situacins

CSC
simuladas e reais.
e B3.1. Seres vivos, seres B3.1. Coecer a estrutura dos CNB3.1.1. Identifica e describe CCL
h inertes. Diferenciacin. seres vivos: clulas, tecidos, tipos, a estrutura dos seres vivos: CMCCT
B3.2. Organizacion e rganos, aparellos e sistemas: clulas, tecidos, rganos,
estrutura dos seres vivos: identificando as principais aparellos e sistemas nomeando
clulas, tecidos: tipos; caractersticas e funcins. as principais caractersticas e
rganos; aparellos e sistemas: funcins de cada un deles.
principais caractersticas e
funcins.
e B3.3. Os seres vivos: B3.2. Coecer diferentes niveis de CNB3.2.1. Identifica as CMCCT
h caractersticas, clasificacin e clasificacin dos seres vivos, caractersticas e clasifica os
tipos. atendendo s sas caractersticas seres vivos:
l
B3.4. Os animais vertebrados e tipos. - Reino animal.
e invertebrados, - Reino das plantas.
caractersticas e clasificacin.
Px. 37471
- Reino dos fungos.
- Outros reinos.
DOG Nm. 171

B3.5. As plantas: estrutura e CNB3.2.2. Utiliza guas na CMCCT

fisioloxa. A fotosntese e a sa identificacin cientfica de CAA
importancia para a vida na animais e plantas.
Terra.
CNB3.2.3. Explica a importancia CMCCT
ISSN1130-9229
da fotosntese para a vida na CCL

Terra.
a B3.6. As relacins entre os B3.3. Investigar as caractersticas CNB3.3.1. Investiga e explica as CMCT

e seres vivos. Cadeas de ecosistemas do seu contorno relacins entre os seres vivos. CCL
alimentarias. Poboacins, mediante a recollida de datos, Cadeas alimentarias.

h
comunidades e ecosistemas. facendo hipteses, empregando Poboacins, comunidades e
l Caractersticas e compoentes diversas fontes de informacin e ecosistemas.
i dun ecosistema. presentando os resultados en
o B3.7. Ecosistemas: pradera, diferentes soportes, mostrando CNB3.3.2. Recoece e explica CMCCT
poza, lagoa, bosque, litoral e interese pola rigorosidade e algns ecosistemas: pradera, CCL
cidade e os seres vivos. A hbitos de respecto e coidado cara charca, bosque, litoral e cidade
biosfera, diferentes hbitats aos seres vivos. e os seres vivos que neles
dos seres vivos. habitan.
B3.8 Hbitos de respecto e

CNB3.3.3. Observa e identifica CMCCT
coidado cara aos seres vivos.
diferentes hbitats dos seres CSC
B3.9. Uso de medios vivos facendo fincap no
tecnolxicos para o estudo dos coidado destes e nomea
seres vivos. algunhas causas de extincin de
B3.10. Interese pola especies.
observacin e polo estudo
rigoroso de todos os seres CNB3.3.4. Usa a lupa e outros CMCCT
Px. 37472
vivos. medios tecnolxicos para a
observacin cientfica.
DOG Nm. 171

B3.11. Uso da lupa para a CNB3.3.5. Observa e rexistra CMCCT

observacin cientfica. algn proceso asociado vida
CCL
dos seres vivos, utilizando os
instrumentos e os medios CD
audiovisuais e tecnolxicos CAA
ISSN1130-9229
apropiados, comunicando de
xeito oral e escrito os
resultados.

e B4.1. Concepto de enerxa. B4.1. Coecer leis bsicas que CNB4.1.1. Investiga a travs da CMCCT
h Diferentes formas de enerxa. rexen fenmenos como a reflexin realizacin de experiencias CAA
A luz como fonte de enerxa. da luz, a transmisin da corrente sinxelas para achegarse ao
CSIEE
B4.2. Electricidade: a corrente elctrica, os cambios de estado e cocemento das leis bsicas
elctrica. Circutos elctricos. as reaccins qumicas: a que rexen fenmenos como a
Magnetismo: o magnetismo combustin, a oxidacin e a reflexin da luz, a transmisin
terrestre. O imn: o comps. fermentacin. da corrente elctrica e os
cambios de estado.
B4.3. Os cambios de estado.
As reaccins qumicas: a
CNB4.1.2. Investiga a travs da CMCCT

combustin, a oxidacin e a
realizacin de experiencias CAA
fermentacin.
sinxelas para achegarse ao
CSIEE
cocemento das leis bsicas
que rexen reaccins qumicas:
combustin, oxidacin e
fermentacin.
e B4.4. Fontes de enerxa e B4.2. Coecer as caractersticas CNB4.2.1. Identifica e explica CMCCT
h materias primas: a sa orixe. das fontes de enerxa e materias algunhas das principais CCL
Enerxas renovables e non primas renovables e non caractersticas das diferentes
Px. 37473
renovables. renovables e relacionalas co formas de enerxa: mecnica,
B4.5. Fontes de enerxas desenvolvemento enerxtico e lumnica, sonora, elctrica,
renovables e non renovables. sostible. trmica e qumica.
DOG Nm. 171

O desenvolvemento CNB4.2.2. Identifica e explica os CMCCT

enerxtico, sostible e
beneficios e riscos relacionados CSC
equitativo.
coa utilizacin das enerxas
B4.6. Utilidade dalgns CCL
renovables e non renovables:
avances, produtos e materiais
esgotamento, choiva cida,
ISSN1130-9229
para a sociedade.
radioactividade, expoendo
posibles actuacins para un
desenvolvemento sostible.

e B4.7. Planificacin e B4.3. Planificar e realizar sinxelas CNB4.3.1. Planifica e realiza CAA
h realizacin de experiencias investigacins para estudar o sinxelas experiencias e pred CMCCT

diversas para estudar as comportamento dos corpos diante cambios no movemento, na
CSIEE
propiedades de materiais de das forzas, a luz, a electricidade, o forma ou no estado dos corpos
uso comn e o seu magnetismo, a calor ou o son. por efecto das forzas ou das CCL
comportamento diante da luz, achegas de enerxa,
o son, a calor, a humidade e a comunicando o proceso seguido
electricidade. e o resultado obtido.
B.4.8. Predicin de cambios no
movemento ou na forma dos CNB4.3.2. Observa de xeito CMCCT
corpos por efecto das forzas. sistemtico, aprecia e explica os CCL

efectos da calor no aumento de
temperatura e dilatacin dalgns
materiais.
e B4.9. Observacin dalgns B4.4. Realizar experiencias CNB4 4.1 Identifica, CMCCT
h fenmenos de natureza sinxelas e pequenas investigacins experimenta e exemplifica
elctrica e os seus efectos (luz sobre diferentes fenmenos fsicos argumentando algns cambios
e calor). e qumicos da materia. de estado e a sa
Px. 37474
reversibilidade.
DOG Nm. 171

B4.10. Atraccin e repulsin CNB4.4.2. Separa os CMCCT

de cargas elctricas. compoentes dunha mestura
mediante destilacin, filtracin,
B4.11. Separacin de
evaporacin ou disolucin.
compoentes dunha mestura
ISSN1130-9229
mediante destilacin, filtracin, CNB4.4.3. Presenta conclusins CMCCT

evaporacin ou disolucin. de procesos de investigacin,
CAA
B4.12. Reaccins qumicas: a experiencias sinxelas ou
combustin, a oxidacin e a proxectos sobre diferentes CSIEE

fermentacin. fenmenos fsicos e qumicos CCL
da materia, en diferentes
B4.13. Normas de prevencin CD

soportes.
de riscos.
CNB4.4.4. Identifica e expn as CMCCT
principias caractersticas das
CAA
reaccins qumicas: combustin,
oxidacin e fermentacin.
CNB4.4.5. Respecta as normas CMCCT

de uso, de seguridade e de
CSC
mantemento dos instrumentos
de observacin e dos materiais
de traballo.
e B5.1. Mquinas e aparellos. B5.1. Coecer os principios CNB5.1.1. Identifica diferentes CMCCT
h Tipos de mquinas na vida bsicos que rexen as mquinas e tipos de mquinas e clasifcaas
CAA
coti e a sa utilidade. os aparellos. segundo o nmero de pezas, o
B5.2. Anlise de operadores e xeito de accionalas e a accin
Px. 37475
emprego na construcin dun que realizan.
aparello.
DOG Nm. 171

CNB5.1.2. Observa, identifica e CMCCT

describe algns dos
CCL
compoentes das mquinas.

ISSN1130-9229
algunha das aplicacins das CSC

mquinas e dos aparellos e a
sa utilidade para facilitar as
actividades humanas.

g B5.3. Construcin de B5.2. Planificar a construcin de CNB5 2.1 Constre algunha CMCCT
h estruturas sinxelas que obxectos e aparellos cunha estrutura sinxela que cumpra CAA
cumpran unha funcin ou finalidade previa, empregando unha funcin ou condicin para
j CSIEE
condicin para resolver un fontes enerxticas, operadores e resolver un problema a partir de
problema a partir de pezas materiais apropiados, realizando o pezas moduladas (escaleira,
moduladas. traballo individual e en equipo e ponte, tobogn etc.)
proporcionando informacin sobre
que estratexias se empregaron.
e B5.4. A electricidade no B5.3. Realizar experiencias CNB5.3.1. Identifica os CMCCT

h desenvolvemento das sinxelas para coecer as leis elementos dun circuto elctrico, CSIEE
mquinas. bsicas que rexen a transmisin da constre un e explica algns
CCL
B5.5. Elementos dos circutos corrente elctrica. efectos da electricidade.
elctricos.
B5.6. Efectos da electricidade.
as principais caractersticas dos
B5.7. Condutores e illantes. imns e relaciona electricidade
B5.8. A relacin entre e magnetismo.
Px. 37476
electricidade e magnetismo.
DOG Nm. 171

e B5.9. A ciencia: presente e B5.4. Coecer os principais CNB5.4.1. Coece e explica CCL
h futuro da sociedade. avances da ciencia e da algns dos grandes CMCCT
B5.10. Beneficios e riscos das tecnoloxa.Identificar os beneficios descubrimentos e inventos da
CSC
tecnoloxas e produtos. e riscos. humanidade.
ISSN1130-9229
B5.11. Importantes
CNB5.4.2. Coece e explica CMCCT
descubrimentos e inventos.
algns dos avances da ciencia CCL
no fogar e na vida coti, na
CSC
medicina, na cultura e no lecer,

na arte, na msica, no cine e no CCEC
deporte e nas tecnoloxas da

Px. 37477
rea de Ciencias sociais.
A rea de Ciencias sociais ten como obxecto contribur ao desenvolvemento persoal e

social do alumnado, achegndolle os recursos necesarios para integrarse e participar de
forma activa na sociedade na que vive, partindo da comprensin da realidade fsica, social
e histrica mis prxima ata poder comprender o mundo dun xeito mis global.
O desenvolvemento persoal e social dos alumnos e alumnas como futuros cidadns e

cidads implica, por unha banda, coecer os mecanismos fundamentais da democracia
respectando as regras da vida colectiva e, por outra, interactuar coa contorna e o medio
velando pola sa conservacin ao seren estes bens comns e compartidos.
A mobilizacin de todos os recursos que conforman a rea contribuir adquisicin das

competencias clave e ao desenvolvemento integral do alumnado ao longo de toda a etapa.
Para iso, os elementos curriculares de Ciencias sociais debern abordarse desde un enfo-
que metodolxico prctico, integral, de uso social e con carcter funcional.
A rea das Ciencias sociais integra diversos mbitos de estudo, centrndose en aspec-
tos xeogrficos, sociolxicos, econmicos e histricos. A organizacin de contidos da rea
por bloques establcese en base a estes mbitos co fin de facilitar a concrecin curricular
da rea e da etapa. En ningn caso, o desenvolvemento curricular se limitar a seguir esta
estrutura, senn que os contidos sern abordados dun xeito global e interdisciplinar.
Nun primeiro lugar, no bloque 1, se establecen os contidos comns da rea, facendo re-
ferencia s distintas tcnicas, estratexias e mtodos de traballo que potencian e favorecen
a adquisicin de aprendizaxes sobre o coecemento do medio por parte do alumnado. Polo
tanto, este bloque constite o eixe fundamental para abordar os elementos curriculares
dos outros bloques cun enfoque transversal. Supn, ademais, a iniciacin no coecemento
cientfico, non como saber disciplinar senn como un conxunto de procesos, destrezas e
actitudes que contriben a explorar e comprender a realidade.
O uso das ferramentas TIC tamn ten especial consideracin neste bloque pois se con-
sidera recurso fundamental, entre outras fontes, para a busca de informacin, simulacin
de procesos e presentacin de conclusins referidas s Ciencias sociais.
Por ltimo, neste apartado destaca a importancia que ten o traballo en equipo como
punto de partida para unha participacin activa e construtiva da vida social e como medida
de atencin diversidade que favorece o proceso de inclusin do alumnado.

No bloque 2, O mundo no que vivimos, realzase o estudo da xeografa, tanto da con-

torna prxima, achegando ao alumnado realidade que coece, como de contextos mis
afastados para fomentar unha visin mis completa. No desenvolvemento deste bloque
utilizaranse diferentes tipos de fontes xeogrficas de informacin: textos, cadros e grficos,
esquemas, representacins cartogrficas, fotografas e imaxes sintticas para identificar
e localizar obxectos e feitos xeogrficos, facendo especial atencin no territorio galego
e espaol. O bloque incle contidos que abranguen desde o Universo, a representacin
da Terra e a orientacin no espazo, a auga e o consumo responsable, o clima e o cambio
climtico, a paisaxe e os seus principais elementos (relevo, clima, hidrografa) e a inter-
vencin humana no medio e as sas consecuencias ambientais.
A travs dos contidos do bloque 3, Vivir en sociedade, ser posible iniciar un proceso
de comprensin das caractersticas dos distintos grupos sociais, respectando e valorando
as sas diferenzas e s persoas integrantes, a producin e reparto dos bens de consumo,
sectores de producin, a vida econmica dos cidadns e cidads, a capacidade empren-
dedora dos membros da sociedade e a funcin dinamizadora da actividade empresarial na
sociedade, a organizacin social, poltica e territorial galega e espaola e o coecemento
do territorio, institucins e poboacin europeas.
No bloque 4, As pegadas do tempo, traballarase a comprensin de conceptos como

o tempo histrico e a sa medida, a capacidade de ordenar temporalmente algns feitos
histricos e outros feitos relevantes, utilizando para iso as nocins bsicas de sucesin,
duracin e simultaneidade a travs da realizacin de cronogramas, lias do tempo, mapas
mentais, rbores xenealxicas, biografas etc. Investigarase sobre as grandes etapas his-
tricas da humanidade para adquirir unha idea da idade da historia, asociadas aos feitos
que marcan os seus inicios e seus finais, sendo preciso coecer as condicins histricas,
eventos e persoas relevantes en diferentes perodos de tempo. importante para o alum-

nado adquirir as referencias histricas que lles permitan elaborar unha interpretacin per-
soal do mundo, a travs duns coecementos bsicos da historia de Galicia e de Espaa,
respectando e valorando os aspectos comns e de carcter diverso.
Neste bloque utilizaranse diversas fontes textuais e grficas como mapas e calquera
outra representacin adecuada para a identificacin e a anlise de procesos histricos.
O tratamento de todos os aspectos curriculares establecidos nos bloques comentados

anteriormente, a adquisicin eficaz das competencias clave por parte del alumnado e a
sa contribucin ao logro dos obxectivos da etapa educativa, requiren ter en conta unha

serie de principios metodolxicos e de organizacin que permitan avanzar cara mellora dos
resultados:
Deseo e desenvolvemento de propostas didcticas integradas, activas, contextua-

lizadas, cunha finalidade e funcionalidade clara, planificadas con rigor, que impliquen e
posibiliten a activacin da variedade de procesos cognitivos e contriban e aseguren o
desenvolvemento de todas as competencias ao longo de toda a etapa. Sern propostas de
traballo que xurdan dun problema, acontecemento ou inquedanza, que supoan un proce-
so de investigacin e accin que garanta a participacin activa do alumnado, a experimen-
tacin e a funcionalidade das aprendizaxes e que lle permita organizar o seu pensamento,
a reflexin crtica e facilite o proceso de autorregulacin das aprendizaxes. O traballo por
proxectos, os estudos de casos, a aprendizaxe baseada en problemas, as experiencias
de aprendizaxe por servizo, as prcticas de aprendizaxe colaborativa, as prcticas de en-
sinanza e aprendizaxe baseadas no pensamento crtico e creativo e as experiencais en
comunidades de aprendizaxe seran propostas que responderan a ese perfil.
fundamental na rea de Ciencias sociais o aproveitamento dos recursos propios da

contorna, non soamente fsicos, senn tamn humanos. Neste sentido, consideraranse
as diferenzas interculturais como un aspecto enriquecedor que achega posibilidades de
aprendizaxe.
A planificacin e o desenvolvemento destas propostas levan asociada a utilizacin de

diversos instrumentos de avaliacin: cartafol, diarios, rbricas, debates, mapas mentais,
probas especficas etc. que evidencian os distintos graos de execucin das aprendizaxes.
Destaca o papel activo do alumnado no proceso de avaliacin, pois o uso do cartafol lle
permite potenciar a autonoma e desenvolver o pensamento crtico e reflexivo.
Para a construcin e a consolidacin das aprendizaxes partirase, en todo momento,

dos coecementos previos do alumnado, do contexto mis prximo e do seu nivel evoluti-
vo, cognitivo e emocional. Este proceso implica a secuenciacin dos contidos partindo do
que eles xa coecen para as avanzar e ir de aprendizaxes mis simples cara outros mis
complexos.
O alumnado debe ser o protagonista das sas aprendizaxes, a construcin das apren-
dizaxes persoal e, polo tanto, moi diversa polo que se presentarn propostas de traballo
individual e de equipo que posibilitan a resolucin conxunta das tarefas e favorezan a in-
clusin do alumnado.

O persoal docente deber buscar propostas e estratexias que activen ao alumnado

que promovan a curiosidade e a motivacin neste, de cara investigacin e resolucin de
problemas e que lle permitan ser consciente de que el o responsable das sas aprendi-
zaxes.
Desde o equipo educativo e as distintas comisins de coordinacin fomentarase unha

reflexin metodolxica conxunta da que xurda unha proposta de centro comn, acordada
e compartida hora de desenvolver un currculo coherente cun enfoque global e interdis-
ciplinar que garanta o cumprimento dos principios pedagxicos que se propoen desde
a rea de Ciencias sociais. A existencia de contidos compartidos entre distintas reas fai
necesaria a dita coordinacin docente e a dita concepcin integral da proposta curricular.

DOG Nm. 171

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. CONTIDOS COMNS
b B1.1.O establecemento de B1.1.Realizar traballos de CSB1.1.1.Fai conxecturas, CAA

d conxecturas, de predicins e, a investigacin que partan do predicins e recolle CCL
observacin, e experimentacin establecemento de informacin a travs da
e CD
ISSN1130-9229
como procesos bsicos que conxecturas, da observacin, observacin e

h favorecen a Iniciacin ao experimentacin e da toma de experimentacin inicindose CMCCT
i coecemento cientfico. conciencia dos sentimentos e no emprego das TIC e outras
B1. 2.Propostas de traballo que sensacins como medios fontes directas e indirectas,

xurdan dunha situacin problema, bsicos para obter informacin, selecciona a informacin
acontecemento ou inquietude da seleccionala, organizala, relevante e a organiza, obtn
contorna que os rodea, que extraer conclusins e conclusins sinxelas e as

supoa un proceso de comunicalas sen esquecer a comunica.
investigacin e accin por parte do introducin ao manexo das TIC
alumnado e facilite o proceso de para este fin e valorando o CSB1.1.2.Manifesta CSIEE
autorregulacin de aprendizaxes. esforzo realizado. autonoma na planificacin e CAA
execucin de accins e
B1. 3 Introducin no uso das TIC e CSC
tarefas coidando a sa
outras fontes (directas e indirectas)
presentacin, ten iniciativa na
para obter informacin, analizala,
toma de decisins e asume
organizala,documentar o proceso
responsabilidades.
mediante o uso do cartafol e a
comunicacin das conclusins.
B1. 4 Planificacin, xestin e
presentacin dos traballos co fin
de acadar obxectivos.
a B1.5.O traballo en equipo. B1.2. Traballar en equipo e CSB1.2.1.Participa en CSC

b B1.6.Iniciacin na creacin e o uso adoitar un comportamento de actividades individuais e de CAA
de hbitos e tcnicas de estudo. respecto e tolerancia ante as grupo adoitando un
c
achegas alleas. comportamento responsable,
Px. 37482
d B1.7.Valoracin do esforzo e
construtivo e solidario,
coidado do material.
m valorando o esforzo e o
coidado do material.
DOG Nm. 171

B1.8.A cooperacin e o dilogo B1.3.Empregar os mapas CSB1.3.1.Elabora algns CAA

como valores democrticos e
mentais como unha tcnica mapas mentais sinxelos como
recursos bsicos na resolucin
pacfica de conflitos. bsica de estudo. tcnica bsica de estudo.
h B1.9.Utilizacin da terminoloxa B1.4.Coecer e iniciarse no CSB1.4.1.Identifica a CCL

ISSN1130-9229
o propia da rea. emprego da terminoloxa propia terminoloxa propia da rea. CMCCT

da rea.
CSC

BLOQUE 2. O MUNDO QUE NOS RODEA
h B2.1.A contorna fsica: B2.1.Identificar os elementos CSB2.1.1.Elabora e recolle CMCCT

j observacins das caractersticas principais da contorna partindo informacin sobre aspectos da CD
principais. do mis prximo a travs da sa contorna natural,
o CAA
observacin e uso das TIC. empregando imaxes, debuxos
e outras fontes includas as
TIC.
CSB2.1.2 Describe os CMCCT

elementos bsicos da sa CCL
contorna mis prxima.
h B2.2.O aire e a auga. Estudo das B2.2. Recoecer as CSB2.2.1.Describe as CMCCT

h sas caractersticas e propiedades caractersticas bsicas do aire caractersticas principais do CCL
mediante a observacin, e a auga observadas e aire e da auga.
a
experimentacin a travs sentidos experimentadas a travs dos
o e a formulacin de conxecturas. A sentidos.
importancia para a vida e
consumos responsables. B2.3. Recoecer e valorar a CSB2.3.1.Explica, de forma CMCCT
importancia que a auga e o aire sinxela, a importancia que o CSC
Px. 37483
teen para a vida e reflexionar uso responsable destes
CCL
sobre a importancia que o uso elementos ten na sa
responsable ten na sa contorna mis prxima.
DOG Nm. 171

g B2.3.O tempo atmosfrico. B2.4.Coecer os fenmenos CSB2.4.1.Nomea os CMCCT

h Observacin e medicins sinxelas atmosfricos, a travs das fenmenos atmosfricos mis CD
dos fenmenos atmosfricos que sensacins corporais, e habituais no seu espazo
i CCL
teen lugar no espazo prximo e a describir os que xorden con prximo e interpreta a
o sa simboloxa. Comprobacin mis frecuencia na sa simboloxa bsica nun mapa
ISSN1130-9229
observado o tempo nos diferentes contorna identificndoos nun do tempo da prensa en papel
medios de comunicacin: prensa, mapa do tempo da prensa en ou dixital.
prensa dixital,.. papel ou dixital.

B2.5.Realizar medicins CSB2.5.1.Realiza CMCCT
sinxelas de datos con aparellos observacins, sinxelas
CAA
cotis e facer pequenos recollidas de datos, rexistros e
rexistros do tempo atmosfrico comprobacin sobre o tempo
a nivel local. Comprobacin co atmosfrico local.
tempo dos xornais.
h B2.4.Os elementos do ceo, as B2.6.Identificar os elementos CSB2.6.1.Nomea os CMCCT

g sas caractersticas e o seu que aparecen no ceo e coecer elementos presentes no ceo e CCL
movemento como indicador do a importancia que o Sol ten explica a importancia que o
e
paso do tempo. Experimentacin para a vida. Sol ten para a vida.
do paso do tempo observando o

movemento do Sol e da La e B2.7.Coecer a importancia CSB2.7.1.Relaciona o CMCCT
asocialo s diferentes partes do que o movemento dos movemento dos elementos do CAA
da e noite. elementos do ceo teen como ceo co cambio do da noite e
indicador do paso do tempo: o o paso do tempo ao longo do
da, a noite e as partes do da. da: ma, tarde e noite.
a B2.5.Observacin, a travs dos B2.8. Diferenciar entre os CSB2.8.1.Diferencia entre CMCCT

h sentidos, da paisaxe que nos elementos naturais e os elementos da paisaxe natural CAA
rodea.Elementos naturais e producidos pola man do home e a construda polo home e
Px. 37484
o
humanos da contorna. A existentes na contorna prxima identifica algunha das accins
importancia do coidado da poendo exemplos. humanas mis destacadas da
natureza. contorna prxima.
DOG Nm. 171

B2.9. Valorar a importancia que CSB2.9.1.Identifica algunha CSC

ten para a vida dos seres vivos medida para a conservacin CMCCT
o coidado dos elementos da da natureza mis prxima.
paisaxe mis prxima.
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. VIVIR EN SOCIEDADE
a B3.1.Investigamos sobre as B3.1.Recoecer as relacins CSB3.1.1.Identifica as CMCCT

relacins de parentesco e roles simples de parentesco familiar relacins de parentesco,

c CSC
familiares. e os seus roles identificndose, discrimina os roles familiares
h CAA
situndose e valorando e contribe ao reparto

pertenza a unha familia con equitativo das tarefas
caractersticas propias as domsticas entre os membros
como contribundo ao reparto da familia.
equitativo das tarefas
domsticas entre os seus
membros.
a B3.2.A escola: organizacin B3.2.Coecer e respectar todos CSB3.2.1.Identifica aos CMCCT

h escolar, os membros e os seus os elementos que conforman a membros da comunidade CSC

roles,espazos fsicos e recursos. escola e as sas funcins. escolar, describe as tarefas
CCL
que desenvolven e as
respectan.
a B3.3.Os deberes e dereitos das B3.3.Recoecer pertenza a CSB3.3.1.Respecta as CSC

h persoas. A asemblea de clase certos grupos e participar neles normas de convivencia
como momento para a reflexin, o respectando os principios establecidas na familia e na
dilogo, a escoita activa e a bsicos de convivencia. escola.
Px. 37485
resolucin pacfica de conflitos.
DOG Nm. 171

h B3.4. A casa e o lugar no que vivo. B3.4. Identificar as partes da CSB3.4.1. Identifica as partes CMCCT
e Estancias da casa e localizacin casa e o uso que se fai nelas e da casa, as representa nun CAA
na contorna: aldea, vila, cidade. diferenciar entre os diferentes esbozo e coece e explica o
o
Elaboracin dun esbozo da tipos de vivendas que forman a uso que se fai delas.
distribucin da casa. sa contorna.
ISSN1130-9229
CSB3.4.2.Identifica diferentes CCL

tipos de vivendas e describe CCEC
oralmente as diferenzas.

B3.5. Coecer as CSB3.5.1.Explica a diferenza CCL
caractersticas bsicas da entre cidade, vila e aldea e CMCCT
contorna prxima e diferenciar sita a sa casa nalgunha

os conceptos de cidade, vila, delas.
aldea.
h B3.5.Os medios de transporte. B3.6.Coecer os medios de CSB3.6.1.Clasifica os CMCCT

e Clasificacin e abastecemento. transporte do seu mbito, as diferentes medios de CAA
caractersticas fundamentais e transporte da contorna
os clasifica segundo a sa segundo os seus usos,
funcin e uso. funcins e caractersticas.
h B3.6.Educacin viaria. Camiando B3.7.Observar e discriminar CSB3.7.1.Coece as sinais de CSC

n pola ra. diferentes elementos viarios trfico necesarias para CAA
que debera recoecer un pen camiar pola ra
ou peoa para unha circulacin correctamente: cores dos
ptima pola ra. semforos, pasos de pens
ou peoas, etc.
j B3.7.Manifestacins culturais da B3.8.Coecer algunha das CSB3.8.1.Cita e valora CCEC

h contorna. grandes manifestacins algunha das festas propias do CSC
culturais que se celebran na outono, do inverno, da
o CCL
Px. 37486
escola valorando a sa primavera e do vern que se
diversidade e contribundo celebran na contorna escolar
sa conservacin. e contribe sa
conservacin.
DOG Nm. 171

BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO.
h B4.1.Uso e medidas do tempo. B4.1.Ordenar temporalmente, a CSB4.1.1.Localiza e explica, CSC

gc Nocins bsicas: antes, despois, travs dunha lia do tempo, a nunha lia do tempo, a CAA
ISSN1130-9229
da, mes. O paso do tempo: Lia evolucin e algns feitos evolucin e algns feitos
h do tempo da sa historia persoal. relevantes da sa vida persoal relevantes da sa vida persoal CCL
e rbore xenealxica sinxela dos empregando mtodos sinxelos e empregando as unidades de
membros da sa familia. de observacin e as unidades medida do tempo mis

de medida temporais bsicas. bsicas..
B4.2. Reconstrur a memoria CSB4.2.1.Explica oralmente CSC

do pasado prximo partindo de unha rbore xenealxica CAA
fontes familiares a travs da sinxela dos membros da sa
realizacin dunha rbore familia. CCL
xenealxica sinxela dos
membros da sa familia.
h B4.2.Sistemas de medida do B4.3.Ser consciente do paso CSB4.3.1.Sabe o nmero de CMCCT

g tempo. O da, a semana, os meses do tempo empregando, como das que ten unha semana e CCL
e o ano. O calendario como unidades de medida, os das, os meses, nomea os meses
e instrumento de medida do tempo. as semanas, os meses, o ano, do ano e diferencia as
Creacin dun calendario anual as estacins e o calendario estacins segundo as sas
propio establecendo os horarios como instrumento para medir e caractersticas.
das xornadas escolares, as representar o paso tempo.
semanas, os meses, as estacins
do ano, situando os aniversarios e
os acontecementos mis
Px. 37487
importantes.
DOG Nm. 171

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO SEGUNDO
b B1.1.O establecemento de B1.1.Realizar traballos de CSB1.1.1.Fai conxecturas, CAA

ISSN1130-9229
conxecturas, de predicins e, a investigacin que partan do predicins e recolle

d CCL
observacin, e experimentacin establecemento de informacin a travs da
e como procesos bsicos que CD
conxecturas, da observacin, observacin e
h favorecen a Iniciacin ao CMCCT
experimentacin e da toma de experimentacin inicindose

coecemento cientfico.
i conciencia dos sentimentos e no emprego das TIC e outras
B1.2.Propostas de traballo que sensacins como medios fontes directas e indirectas,
xurdan dunha situacin problema,

bsicos para obter informacin, selecciona a informacin
acontecemento ou inquietude da
seleccionala, organizala, relevante e a organiza, obtn
contorna que os rodea, que
supoa un proceso de extraer conclusins e conclusins sinxelas e as
investigacin e accin por parte do comunicalas sen esquecer a comunica.
alumnado e facilite o proceso de introducin ao manexo das TIC
autorregulacin de aprendizaxes. para este fin e valorando o CSB1.1.2.Manifesta CSIEE
B1.3.Introducin no uso das TIC e esforzo realizado. autonoma na planificacin e CAA
outras fontes (directas e execucin de accins e
CSC
indirectas) para obter informacin, tarefas coidando a sa

analizala, organizala, documentar presentacin, ten iniciativa na
o proceso mediante o uso do toma de decisins e asume
cartafol e a comunicacin das responsabilidades.
conclusins.
B1.4. Planificacin, xestin e
presentacin dos traballos co fin
a B1.5.O traballo en equipo. B1.2.Traballar en equipo e CSB1.2.1.Participa en CSC
Px. 37488
b B1.6.Iniciacin na creacin e o uso adoitar un comportamento de actividades individuais e de CAA
de hbitos e tcnicas de estudo. respecto e tolerancia ante as grupo adoitando un
c
achegas alleas. comportamento responsable,
DOG Nm. 171

d B1.7.Valoracin do esforzo e construtivo e solidario,

m coidado do material. valorando o esforzo e o
B1.8.A cooperacin e o dilogo coidado do material.
recursos bsicos na resolucin B1.3.Empregar os mapas CSB1.3.1.Elabora algns CAA
ISSN1130-9229
pacfica de conflitos. mentais como unha tcnica mapas mentais sinxelos como
bsica de estudo. tcnica bsica de estudo.
h B1.9.Utilizacin da terminoloxa B1.4.Coecer e iniciarse no CSB1.4.1.Identifica a CCL

o propia da rea. emprego da terminoloxa propia terminoloxa propia da rea. CMCCT
da rea.
CSC
a B2.1.Investigamos sobre os usos B2.1. Recoecer a auga como CSB2.1.1 Pon un exemplo de CMCCT
h da auga, os lugares nos que elemento natural analizando os cada un dos usos que, o ser CD
aparece na contorna prxima e os usos que o ser humano fai da humano, fai da auga.
i CCL
uso responsable desta auga: domsticos, econmicos,
o empregando as TIC. pblicos e deportivos

CSB2.1.2. Realiza un uso CSC
recreativos. O uso responsable
responsable da auga na sa
deste ben.
vida coti.
B2.2. Observar e localizar nun CSB2.2.1. Identifica os CMCCT

mapa os lugares nos que hai lugares onde hai auga na CD
auga distinguindo entre zonas contorna e localiza, en mapas
CAA
de auga doce e salgada. sinxelos, como se distribe a
auga doce e salgada no
Px. 37489
territorio.
DOG Nm. 171

a B2.2.Os ecosistemas da contorna B2.3. Coecer os elementos CSB2.3.1.Explica de maneira CMCCT

h e o ser humano. bsicos que forman un sinxela os elementos bsicos CSC
ecosistema, identificando as que forman un ecosistema
o CCL
actividades humanas que identificando as actividades
orixinan desequilibrios neles e humanas que orixinan
ISSN1130-9229
espertando actitudes de desequilibrios neles e cita

defensa, respecto e algunha medida de respecto e
recuperacin deles. recuperacin.

B2.4 Realizar sinxelos traballos CSB2.4.1.Nomea os CMCCT
dalgn ecosistema en concreto: elementos e as caractersticas CCL
acutico, terrestre. bsicas dos ecosistemas

sobre os que se investigou na
aula.
a B2.3.A paisaxe natural. O coidado B2.5. Identificar as diferenzas CSB2.5.1.Identifica os CMCCT

h e a contaminacin. Tipos de entre paisaxe natural e urbana, elementos da paisaxe natural
paisaxes. A paisaxe natural que analizando en grupo as e urbana mais prxima.
e
nos rodea. Tipos de paisaxe e a consecuencias que a
o sa conservacin. Observacin de intervencin humana provoca CSB2.5.2.Describe as CMCCT
diferentes tipos de paisaxe (a na conservacin da paisaxe paisaxes de costa CCL

travs de fotos, de imaxes da web, natural e definindo algunhas diferencindoas das de
libros), comparacin e medidas para a conservacin interior.
identificacin do tipo de paisaxe desta.
que corresponde ao contexto no CSB2.5.3.Coece e leva CMCCT
que vive. practica accins positivas para CSC
a proteccin do medio natural.
h B2.4.Realizacin dun mapa mental B2.6.Identificar os elementos CSB2.6.1.Cita algns dos CMCCT
e cos elementos mis significativos bsicos que conforman a elementos bsicos que CCL
Px. 37490
que conforman a paisaxe da paisaxe local e coecer conforman a paisaxe local e
o
localidade: relevo, ros, illas, algunha caractersticas mis coece as caractersticas
encoros, lagoas... e citar algunha significativa destes. mis significativa destes.
caracterstica deles.
DOG Nm. 171

h B2.5.Rochas e minerais da B2.7.Identificar algunhas CSB2.7.1.Identifica algns CMCCT

e contorna: cor, textura, forma, rochas e minerais presentes na minerais e rochas da sa CCL
dureza. Usos bsicos destes contorna e recoecer algns contorna e coece algns
o
materiais. usos que as persoas fan deles. usos aos que se destinan.
ISSN1130-9229
h B2.6.Orientacins espaciais, B2.8.Empregar correctamente CSB2.8.1.Elabora un esbozo CMCCT

e nocins bsicas que lle permitan as nocins topolxicas bsicas do plano do barrio no que este CAA
orientarse nun debuxo ou nun de posicin e proximidade para situada a escola e desear
CSIEE
plano sinxelo da contorna mis orientarse na contorna mis posibles itinerarios de acceso

prxima. prxima. desde a sa casa.
a B3.1.Quen goberna a ta B3.1. Coecer organizacin CSB3.1.1.Describe a CSC

c localidade? O Concello e os seus social da sa contorna prxima organizacin social da CCL
servizos bsicos. O exercicio e as sas formas de goberno e contorna mais prxima e as
h
activo da cidadana. diferenciar entre unha sas formas de goberno e
o localidade e un municipio. diferencia entre que unha
localidade e un municipio.
B3.2.Identificar as funcins e CSB3.2.1.Explica e valora as CSC

servizos dos seus diversos funcins que desempean CCL
organismos: bombeiros e algn dos servizos do
bombeiras, polica... Concello.
B3.3.Recoecer a importancia CSB3.3.1. Describe algunhas CSC

que o exercicio activo da accins da cidadana que CCL
cidadana polas persoas que o contriben ao
Px. 37491
habitan ten para unha desenvolvemento dunha
convivencia pacifica. convivencia pacifica
DOG Nm. 171

a B3.2.A pertenza a grupos sociais B3.4. Manifestar satisfaccin CSB3.4.1.Amosa unha CSC
h da localidade: deportivos, pola pertenza a un grupo e actitude de aceptacin e
recreativos, culturais,.. respectar as caractersticas das respecto ante as diferenzas
d
persoas coas que convivimos e individuais nos grupos aos
que pertencen a diferentes que pertence e cos que
ISSN1130-9229
grupos sociais. convive, nos xogos e nas

tarefas escolares.
a B3.3.Investigacin sobre as B3.5.Recoecer algunha das CSB3.5.1.Explica oralmente CSC

d diferentes manifestacins culturais manifestacins culturais e algunhas festas, costumes, CCL
da contorna. obras mais representativas da folclore,..propias da escola, da

h CCEC
comarca e da comunidade, cidade, da comunidade as
j valorar a sa diversidade e como algunha obra que sexa
o contribur sa conservacin. moi representativa na
contorna prxima.
d B3.4. Os medios de comunicacin. B3.6.Analizar, de maneira CSB3.6.1.Cita algns cambios CSC

h Impacto social. sinxela, os cambios que as que provocaron, nas CCL
comunicacins provocaron nas actividades persoais e sociais,
e
actividades persoais e sociais. a evolucin dos medios de
comunicacin.
h B3.5.As profesins. Preparar unha B3.7.Identificar as profesins CSB3.7.1.Describe as CSC

g enquisa, para coecer as que non lle son tan familiares, funcins das profesins que CCL
profesins das familias do coecer un pouco sobre elas e lle son mis novas,
o alumnado do centro, analizar cales clasificalas segundo o servizo responsabilidades,
son a as mis usuais. Indagar que prestan comunidade e se ferramentas que empregan e
sobre todo en aquelas que o se realizan en fbricas ou ao o servizo que lle prestan
alumnado descoeza, as aire. poboacin.
Px. 37492
ferramentas que empregan,
responsabilidade, servizos que
prestan e comunicar os resultados.
DOG Nm. 171

CSB3.7.2.Diferencia entre CSC

traballos na natureza, CAA
traballos nas fbricas e
traballos que prestan servizos.
ISSN1130-9229
a B3.6.Seguridade viaria como B3.8.Coecer e respectar as CSB3.8.1.Explica as normas CSC

h persoas viaxeiras e pens ou normas bsicas do coidado e bsicas viarias que ten como CCL
peoas. seguridade viaria como pens e viaxeiro ou viaxeira e como
n CAA
peoas e como persoa usuaria pen ou peoa nos medios de

de medios de transporte. transporte.
CSB3.8.2.Recoece a CSC
importancia do coidado e
limpeza da va pblica e dos
seus elementos.
BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO.
h B4.1.Conceptos temporais B4.1.Comprender e distinguir CSB4.1.1.Utiliza os conceptos CCL

bsicos: antes, despois, durante, os conceptos temporais: temporais: pasado, presente e CMCCT
pasado, presente e futuro, ano e pasado, presente e futuro. futuro nas conversas da vida
dcada. coti.
h B4.2.O reloxo e o calendario como B4.2.Coecer os instrumentos CSB4.2.1.Coece os CMCCT

instrumentos para medir o tempo. bsicos para a medida do instrumentos de medida do CAA
A sa evolucin. tempo, iniciarse no seu uso e tempo e se inicia no seu
manexo. manexo.
h B4.3.Toma de conciencia do paso B4.3. Recoecer, comprender e CSB4.3.1.Ordena CMCCT
Px. 37493
do tempo investigando sobre a ordenar cronoloxicamente os cronoloxicamente distintas CSC
evolucin dalgn elemento do cambios producidos polo paso secuencias que indican a
espazo prximo (os medios de do tempo na evolucin do evolucin no tempo de
DOG Nm. 171

g transporte,os medios de obxectos, persoas, feitos ou obxectos, persoas, feitos ou

comunicacin, a escola como acontecementos sobre os que acontecementos sobre os que
institucin, a evolucin dalgn se investigou. se investigou.
aparello), realizando unha rbore
xenealxica dunha persoa, CSB4.3.2.Describe algn CCL
ISSN1130-9229
ordenando os feitos mis acontecemento vivido na CSC

importantes da sa vida, da familia, na escola, na sa
CMCCT
familia, da sa contorna... contorna ou outros feitos
prximos expresndoos con

criterios temporais.
h B4.4.O patrimonio histrico, B4.4.Recoecer a cultura e o CSB4.4.1.Coece a CSC

j cultural e artstico. Coidado e patrimonio da contorna que nos importancia que ten a CCEC
conservacin. rodea comprendendo a conservacin dos restos
o
importancia da sa histricos para entender a
conservacin. historia da vida humana.
h B4.5.Os museos como espazo de B4 5.Coecer que un museo, CSB4.5.1.Explica que un CCL
j aprendizaxe e de goce. cal a sa funcin e valorar o museo e cales son as sas CSC
seu papel gozando da funcins.
contemplacin de obras
artsticas.
CSB4.5.2.Recoece os CSC
museos, e os sitios CCEC
arqueolxicos como espazos
de gozo e ocio.
Px. 37494
DOG Nm. 171

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO TERCEIRO
a B1.1.Iniciacin ao coecemento B1.1.Realizar un traballo de CSB1.1.1.Busca informacin CAA

ISSN1130-9229
b cientfico e a sa aplicacin nas investigacin que supoa a (empregando as TIC e outras CCL
Ciencias sociais. busca, seleccin e organizacin fontes directas e indirectas),
d CD
B1.2.Proposta de traballo que de informacin sobre a rea selecciona a relevante, a
e (empregando as TIC e outras organiza, analiza, obtn CMCCT
xurda dun problema,

h acontecemento ou inquietude e fontes), a realizacin dun conclusins sinxelas e as
produto, a documentacin do comunica oralmente e/ou por
i que supoa un proceso de

investigacin e accin que garanta proceso (a travs do uso do escrito.
participacin activa do alumnado e cartafol) e a comunicacin do
facilite o proceso de resultados, valorando o esforzo CSB1.1.2.Manifesta CSIEE
autorregulacin de aprendizaxes. e amosando actitudes de autonoma na planificacin e CAA
cooperacin, participacin e execucin de accins e
B1.3.Busca e seleccin de CMCCT
respecto. tarefas coidando a sa
informacin utilizando as
presentacin, ten iniciativa na
tecnoloxas da informacin e a
toma de decisins e asume
comunicacin e outras fontes
responsabilidades.
(directas e indirectas),
organizacin, anlise,
documentacin do proceso
mediante o uso do cartafol e
comunicacin das conclusins.
B1.4.Iniciativa emprendedora.
Planificacin, xestin e
presentacin dos proxectos co fin
Px. 37495
a B1.5.Emprego de tcnicas de B1.2.Empregar estratexias de CSB1.2.1.Participa en CSC
b estudo individual e de estratexias traballo cooperativo, adoitar un actividades individuais e de CAA
DOG Nm. 171

c de traballo cooperativo. Valoracin comportamento de respecto e grupo e, emprega estratexias CMCCT

d do esforzo e coidado do material. tolerancia ante as diferentes de traballo cooperativo
B1.6.Participacin activa e ideas e achegas alleas nos adoitando un comportamento
construtiva na vida social, uso das dilogos e debates. responsable, construtivo e
normas de convivencia. A solidario e respecta os
ISSN1130-9229
cooperacin e o dilogo como principios bsicos do

valores democrticos e recursos funcionamento democrtico.
bsicos na resolucin pacfica de
conflitos.

h B1.7.Utilizacin da terminoloxa B1.3.Coecer a terminoloxa CSB1.3.1.Identifica a CCL
e propia da rea e do uso de textos propia da rea e achegarse a terminoloxa propia da rea e CMCCT
de carcter social, xeogrfico e comprender textos sinxelos de comprende textos sinxelos de
o histrico. CSC
carcter social, xeogrfico e carcter social, xeogrfico e
histrico. histrico.
h B2.1.Sistema solar: o Sol e os B2.1.Recoecer e situar os CSB2.1.1.Identifica, localiza CMCCT

planetas. Deseo de maquetas, elementos principais do sistema os elementos principais do CD
presentacins ou animacins solar: o Sol, os planetas e as Sistema Solar: o Sol, os

empregando s TIC como sas caractersticas bsicas planetas e recoece algunha
estratexia de reforzo da empregando as TIC. das sas caractersticas
aprendizaxe. bsicas empregando as TIC.
h B2.2.O planeta Terra e a La, o B2.2.Localizar o planeta Terra e CSB2 2.1.Describe de forma CMCCT
e seu satlite. Caractersticas. a La no sistema solar sinxela os movementos CCL
B2.3 Os movementos da Terra e a recoecendo as sas terrestres, o eixe do xiro e os
La e as sas consecuencias: as caractersticas principais, polos xeogrficos.
estacins do ano, o da e a noite. movementos e consecuencias
Px. 37496
DOG Nm. 171

mis directas que producen na CSB2.2.2.Expn, de maneira CMCCT

sa vida diaria e na contorna sinxela, como se produce o CCL
prxima. cambio entre o da e a noite e
as estacins do ano como
consecuencia dos
ISSN1130-9229
movementos terrestres.
CSB2.2.3.Identifica a La CMCCT
como satlite da Terra e CCL

describe algunha das sas
caracterstica principais.
h B2.3.As capas da Terra: B2.3.Identificar as capas da CSB2.3.1.Identifica, nomea e CMCCT

e caractersticas bsicas. Formacin Terra segundo a sa estrutura describe as capas da Terra. CCL
dun volcn. Simulacin da sexa interna ou externa.
erupcin dun volcn. Medidas para Explicar que un volcn, que CSB2.3.2. Explica que un CMCCT
a prevencin de danos. acontece no momento da volcn e que acontece cando CCL
erupcin e algunhas medidas entra en erupcin e nomea
de actuacin bsicas para a CAA
algunha medida para previr
prevencin de danos. danos.
h B2.4.Formas de representar a B2.4.Identificar as distintas CSB2.4.1.Recoece as CMCCT

g Terra. planos, mapas, planisferios formas de representar a distintas formas de CCL
e globos terrqueos. superficie terrestre e localizar o representacin da Terra,
o
lugar no que vive. planos, mapas, planisferios e
globos terrqueos.
h B2.5.Cartografa. Planos e mapas. B2.5.Distinguir entre planos e CSB2.5.1. Diferencia entre CMCCT
Px. 37497
g O planisferio. Escalas sinxelas. mapas, inclundo os plano, mapa e planisferios, CAA
Signos convencionais bsicos. planisferios, facendo sinxelas interpreta unha escala sinxela
o
Orientacin no espazo. interpretacins con escalas e nun mapa e identifica signos
Identificacin sobre planos e signos convencionais bsicos convencionais mis usuais e
DOG Nm. 171

mapas das diferentes rutas de sobre mapas ou planos da sa bsicos que poden aparecer
acceso escola, biblioteca,.. as entorna prxima. nel.
como dalgns elementos
representativos da localidade.
ISSN1130-9229
h B2.6.Coecemento e uso de B2.6.Orientarse no espazo CSB2.6.1.Orientase no CMCCT

g diferentes tcnicas, estratexias e prximo empregando algunha espazo empregando algunha CAA
instrumentos para orientarse no tcnica de orientacin e tcnica de orientacin e
espazo. Puntos cardinais. instrumentos. instrumento.

h B2.7.A atmosfera. Fenmenos B2.7.Identificar a atmosfera CSB2.7.1.Identifica e nomea CMCCT
e atmosfricos. As nubes e as como escenario dos fenmenos fenmenos atmosfricos e CCL

precipitacins. meteorolxicos, coecer algns describe as causas que
destes fenmenos mis producen a formacin das
frecuentes na sa contorna e nubes e as precipitacins.
explicar, de maneira sinxela
como se forman as nubes e as
precipitacin.
h B2.8.Tempo atmosfrico. B2.8. Identificar os aparatos de CSB2.8.1.Identifica e sabe CMCCT

g Instrumentos de medicin de medida que se empregan para usar os distintos aparellos de CD

variables meteorolxicas. na recollida de datos. Recoller medida que se utilizan para a
i CAA
Construcin dunha estacin datos empregando as TIC, recollida de datos
e meteorolxica sinxela. As TIC para representar e interpretar atmosfricos.
a recollida de datos e comparacin grficos sinxelos e comparalos
da informacin obtida. coa informacin na web e
prensa dixital ou escrita.
B2.9. Coecer cal e a funcin CSB2.9.1.Describe unha CSIEE

dunha estacin meteorolxica e estacin meteorolxica, CAA
Px. 37498
facer pequenas observacins. explica a sa funcin,
CMCCT
confecciona e interpreta
grficos moi bsicos de
temperaturas e precipitacins.
DOG Nm. 171

h B2.9.Mapas do tempo atmosfrico B2.10 Interpretar o tempo CSB2.10.1.Interpreta mapas CMCCT

o de Galicia. atmosfrico en mapas do do tempo sinxelos de Galicia CAA
tempo sinxelos da comunidade distinguindo os seus
autnoma. elementos principais.
ISSN1130-9229
h B2.10. O clima. Grandes zonas B2.11.Diferenciar entre clima e CSB2.11.1.Diferencia entre CMCCT
o climticas mundiais. Comparacin tempo atmosfrico, recoecer clima e tempo atmosfrico.
do clima do contorno co de outras as tres grandes zonas

zonas. climticas mundiais e
comparalas co clima do espazo CSB2.11.2.Nomea as tres CMCCT

no que vive. grandes zonas climticas do CCL
planeta e identifica algunha
caracterstica principal que se
identifique co clima da sa
contorna.
h B2.11. O ciclo da auga: fases. B2.12. Explicar como se CSB2.12.1. Escribe CMCCT
e produce o ciclo da auga e as ordenadamente as fases nas CAA
sas fases relacionndoos cos que se produce o ciclo da
elementos da paisaxe da sa auga.
contorna prxima.
h B2.12.Paisaxe: definicin, B2.13. Explicar que unha CSB2.13.1.Define paisaxe, CMCCT

e elementos bsicos que paisaxe, os seus elementos identifica os seus elementos e CCL
caracterizan as paisaxes de bsicos e recoecer os distintos recoece as diferentes tipos
o
Galicia. Caractersticas. tipos de paisaxes de Galicia. de paisaxe bsicas na
Px. 37499
comunidade autnoma.
DOG Nm. 171

B2.14. Localizar nun mapa os CSB2.14.1. Localiza nun CMCCT

principais elementos da mapa os principais elementos CAA
paisaxe: unidades de relevo e da paisaxe: unidades de
ros mis importantes da relevo e ros mis importantes
comunidade autnoma e da comunidade autnoma.
ISSN1130-9229
coecer algunha caracterstica

relevante de cada un deles.

a B2.13.A intervencin humana no B2.15. Explicar a importancia e CSB2.15.1.Explica o impacto CSC
d medio prximo. A contaminacin as consecuencias da e as consecuencias negativas CCL
atmosfrica e o cambio climtico. intervencin humana no medio que a accin humana ten
e
Desenvolvemento sostible e prximo valorando a sobre o medio mis prximo.
h consumo responsable. necesidade dun
desenvolvemento sostible. CSB2.15.2.Explica a CSC
importancia de coidar a CCL
atmosfera e as consecuencias
de non facelo.
CSB2.15.3 Propn algunhas CSC

medidas para o CCL
desenvolvemento sostible e
un consumo responsable.
a B3.1.A organizacin social, poltica B3.1.Expoer e explicar a CSB3.1.1.Describe a estrutura CSC

e e territorial da localidades e organizacin social, poltica e bsica da organizacin social, CCL
comarca (funcin e organizacin). territorial da contorna prxima a poltica e territorial da
h
Px. 37500
Elaboracin dun mapa conceptual travs da interpretacin dun contorna prxima.
o de toda a organizacin. mapa mental.
DOG Nm. 171

a B3.2.Manifestacins culturais e B3.2.Valorar a diversidade CSB3.2.1.Recoece, partindo CSC

h lingsticas de Galicia cultural, social, poltica e da realidade galega, a CEC
o lingstica de Galicia diversidade cultural, social,
respectando as diferenzas. poltica e lingstica nun
mesmo territorio como fonte
de enriquecemento cultural.
ISSN1130-9229
b B3.3.Realizacin dun estudo B3.3.Comprender os principais CSB3.3.1.Define demografa, CSC

h demogrfico da poboacin no conceptos bsicos comprende os principais CMCCT
g contexto do centro educativo que demogrficos, a travs da conceptos demogrficos e os CCL

simule a poboacin dun municipio realizacin do estudo representa en grficas
manexando os conceptos bsicos demogrfico da poboacin no sinxelas.
da demografa e representando e contexto do centro educativo,

interpretando os datos en grficas. representar os datos en
grficas bsicas e comunicar os
resultados.
h B3.4.As actividades econmicas e B3.4.Distinguir entre materias CSB3.4.1.Diferencia entre CMCCT

produtivas da localidade. primas e produtos elaborados e materias primas e produtos CCL
Clasificacin por sectores. asocialos cos diferentes elaborados e os asocia cos
Recursos naturais, materias sectores produtivos e diferentes sectores produtivos
primas e produtos elaborados. econmicos da zona. e econmicos da contorna.
n B3.5.Educacin Viaria. Adquisicin B3.5.Coecer as normas CSB3.5.1.Coece, utiliza e CSC

h de coecementos bsicos que bsicas e sinxelas de respecta as normas bsicas
contriban a consolidar condutas e circulacin e utilizalas como de circulacin.
hbitos viarios correctos. persoa usuaria de medios de
transporte.
BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO
h B4.1. As pegadas da nosa historia: B4.1.Coecer as nocins CSB4.1.1.Recoece o sculo CMCCT

o duracin e datacin dos feitos bsicas de sucesin, duracin e como unidade de medida do
histricos mis significativos da simultaneidade para ordenar tempo histrico e localiza CAA
Px. 37501
contorna e de Galicia. temporalmente algns feitos feitos situndoos como
histricos relevantes de Galicia. sucesivos a.C o d.C
DOG Nm. 171

Representacin do tempo histrico CSB4.1.2.Sita nunha lia do CMCCT

a travs de lias do tempo.
tempo feitos do pasado da sa CAA
contorna datando os comezos
e finais das pocas
estudadas.
ISSN1130-9229
h B4.2.A Prehistoria. A cultura B4.2.Recoecer algns restos CSB4.2.1.Identifica no tempo CMCCT

o castrexa en Galicia. ou acontecementos da e no espazo algns dos restos CCEC
B4.3.A escritura como fonte Prehistoria e Idade Antiga ou acontecementos da

histrica. (culturais, artsticos, e feitos) Prehistoria e da Idade Antiga
B4.4.A Idade Antiga en Galicia. A que evidencien o paso do de Galicia, describindo
romanizacin. tempo en Galicia e permitan algunha caracterstica

situalos temporalmente no fundamental.
transcurso da historia.
CSB4.2.2.Distingue entre CSC
prehistoria e historia CCEC
recoecendo a importancia
das manifestacins escritas
como avances que supoen a
transicin entre esas pocas.
CSB4.2.3.Describe algns CSC

aspectos relacionados coa CCL
forma de vida e as estruturas
bsicas de organizacin social
da cultura castrexa.
Px. 37502
DOG Nm. 171

h B4.5.Vestixios do pasado B4.3.Recoecer algns CSB4.3.1.Identifica algns CSC

o localizados na contorna prxima vestixios do pasado, presentes vestixios do pasado na CCEC
como fontes histricas para na contorna prxima, como contorna e recoece o seu
coecer o pasado e como fontes histricas para coecer o valor como fonte histrica.
elementos integrantes da contorna pasado e como elementos
ISSN1130-9229
actual. Os petrglifos e a integrantes da contorna actual.

arquitectura megaltica, castrexa e
medieval.

d B4.6.O noso patrimonio natural, B4.4.Desenvolver a curiosidade CSB4.4.1.Identifica, valora e CSC

h histrico e cultural. Os espazos por coecer as formas da vida respecta o patrimonio natural, CCEC
protexidos. humana no pasado, valorando histrico, cultural e artstico do
o
a importancia que teen os contorno prximo e asume as
restos para o coecemento e responsabilidades que supn
estudo da historia e como a sa conservacin e mellora.
patrimonio cultural que hai que
coidar e legar.
REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO
Px. 37503
b cientfico, toma de conciencia das investigacin que supoa a (empregando as TIC e outras CD
sas fases e a sa aplicacin nas busca, seleccin e organizacin fontes directas e indirectas),
d CMCCT
Ciencias sociais.Proposta de de informacin sobre selecciona a informacin
DOG Nm. 171

e traballo que xurda dun problema, fenmenos previamente relevante, a organiza, analiza, CCL
h acontecemento ou inquedanza e delimitados, a realizacin dun obtn conclusins sinxelas e
que supoa un proceso de produto, a documentacin do as comunica oralmente e/ou
i
investigacin e accin que garanta proceso e a comunicacin do por escrito.
participacin activa do alumnado e resultados.
ISSN1130-9229
facilite o proceso de CSB1.1.2.Manifesta CSIEE

autorregulacin de aprendizaxes. autonoma na planificacin e CAA
B1.2.Busca e seleccin de execucin de accins e
informacin empregando as TIC e tarefas, ten iniciativa na toma

outras fontes (directas e de decisins e asume
indirectas), organizacin, anlise, responsabilidades.

documentacin do proceso
(mediante uso do cartafoles) e CSB1.1.3.Realiza as tarefas CAA
comunicacin das conclusins. encomendadas e presenta os CCL
traballos de maneira
B1.3.Planificacin e xestin de CMCCT
ordenada, clara e limpa.
proxectos co fin de acadar
obxectivos. Iniciativa
emprendedora.

de traballo cooperativo. Valoracin comportamento de respecto e grupo, e emprega estratexias
c
do esforzo e coidado do material. tolerancia ante as diferentes de traballo cooperativo
d ideas e achegas alleas nos valorando o esforzo e o
B1.5.Participacin activa e
construtiva na vida social, uso das dilogos e debates, valorando o coidado do material.
normas de convivencia esforzo e amosando actitudes
de cooperacin, participacin e CSB1.2.2.Adoita un CSC
B1.6 A cooperacin e o dilogo
respecto cara aos demais. comportamento responsable, CAA
Px. 37504
construtivo e solidario
recursos bsicos na resolucin
respectando diferentes ideas e
pacfica de conflitos.
achegas nos debates,
DOG Nm. 171

recoecendo a cooperacin e
o dilogo como principios
bsicos do funcionamento
democrtico.
ISSN1130-9229
b B1.7.Utilizacin da terminoloxa B1.3.Coecer e utilizar as CSB1 3.1.Emprega de CCL

e propia da rea. palabras claves e conceptos maneira axeitada o CAA
- Elaboracin dun glosario da necesarios para ser capaz de vocabulario adquirido para ser
h CMCCT
rea. ler, escribir e falar sobre capaz de ler, escribir e falar

i Ciencias sociais, as como sobre Ciencias sociais. CSC
B1.8.Fomento de Tcnicas de
o comprender diferentes
animacin lectura de textos de

linguaxes recollidos en textos CCB1.3.2.Expn oralmente de CCL
divulgacin das Ciencias sociais
de carcter social, xeogrfico forma clara e ordenada, CMCCT
(de carcter social, xeogrfico e
ou histrico. contidos relacionados coa
histrico). CSC
rea, que manifestan a
- A prensa escrita e dixital como comprensin de textos orais e CAA
fontes de informacin. /ou escritos de carcter
B1.9.Utilizacin e lectura de xeogrfico, social e histrico.
diferentes linguaxes textuais e
grficos. CSB1.3.3.Analiza CCL
informacins relacionadas coa CD

rea e manexa imaxes,
CMCCT
tboas, grficos, esquemas,
resumos e as tecnoloxas da CSC
h B2.1.A litosfera: placas tectnicas. B2.1.Coecer a formacin da CSB2.1..1 Coece e define a CMCCT
Os volcns, os terremotos e as litosfera e a dinmica de placas formacin da litosfera e a
e CAA
Px. 37505
sas consecuencias. tectnicas e analizar as sas dinmica de placas tectnicas
o influencias e consecuencias no CCL
e as sas consecuencias.
medio que o rodea.
DOG Nm. 171

h B2.2.Formas de representacin da B2.2.Explicar e comparar as CSB2.2.1.Explica e compara CMCCT

e Terra: planos, mapas, planisferios distintas formas de representar as distintas formas de CCL
e globos terrqueos. a superficie terrestre representacin da Terra,
g CAA
B2.3.Identificacin dos polos, o identificando os polos, o eixe e planos, mapas, planisferios e
i os hemisferios e analizar cal globos terrqueos
eixe e os hemisferios.
ISSN1130-9229
delas reflicte mellor a realidade identificando polos, eixe e

que representa. hemisferios.

h B2.4.Os paralelos e meridianos. B2.3. Identificar e manexar os CSB2.3.1. Localiza diferentes CMCCT
g As coordenadas xeogrficas: conceptos de paralelos, puntos da Terra empregando CAA

latitude e lonxitude. meridianos e coordenadas os paralelos e meri
i
xeo
determinados puntos da Terra.
h B2.5.Planos, mapas e planisferios. B2.4.Diferenciar correctamente CSB2.4.1.Identifica e clasifica CMCCT

g Mapas fsicos e polticos. entre planos, mapas, distintos tipos de mapas, CAA
B2.6.Escalas e signos planisferios, mapas fsicos e define que a escala nun
e
polticos, analizar e describir as mapa, o seu uso e emprega e
convencionais dun mapa.

i caractersticas mis relevantes interpreta os signos
B2.7.Orientacin no espazo:
de cada un e interpretar a sa convencionais bsicos que
Elaboracin dun itinerario coa
escala e signos convencionais poden aparecer nel.
axuda de ferramentas dixitais.
bsicos de cara a orientarse
nun espazo determinado e
elaboracin dun itinerario
empregando as TIC.
Px. 37506
DOG Nm. 171

h B2.8.O tempo atmosfrico. B2.5.Explicar que o tempo CSB2.5.1.Define tempo CMCCT

g B2.9.Medicin e predicin atmosfrico, coecer os atmosfrico, identifica os CCL
meteorolxica. Instrumentos de instrumentos de medida, o seu distintos instrumentos de
i CAA
medida. Elaboracin e uso, realizar medicins e medida que se utilizan para a
e interpretacins de grficos a recollida de datos
comunicacin dun parte
ISSN1130-9229
b meteorolxico empregando as TIC travs dos datos recollidos atmosfricos clasificndoos

(programa de radio, boletn nunha estacin meteorolxica segundo a funcin e
meteorolxico etc). de cara a facer unha predicin informacin que proporcionan
do tempo atmosfrico para un e fai medicins,
B2.10.Grficos sinxelos de

perodo de tempo determinado interpretacins de datos e
temperaturas e precipitacins: os
e a comunicacin deste predicins do tempo
climogramas.
empregando mapas do tempo. atmosfrico.

B2.11.Os mapas do tempo.
Smbolos convencionais. CSB2.5.2.Describe unha CMCCT
estacin meteorolxica, CCL
explica a sa funcin e
CAA
confecciona e interpreta
grficos sinxelos de CD
temperaturas e precipitacins.
CSB2.5.3.Interpreta e elabora CMCCT

sinxelos mapas
meteorolxicos distinguindo os
seus elementos principais.
a B2.12.A hidrosfera. Distribucin B2.6.Explicar a hidrosfera, CSB2.6.1.Define hidrosfera, e CMCCT

b das augas no planeta. Masas e identificar e nomear masas e identifica e nomea as grandes CCL
cursos de auga. cursos de auga, diferenciando masas e cursos de auga,
h CSC
B2.13.Vertentes hidrogrficas. augas superficiais e augas explicando como se forman as
e subterrneas, cuncas e augas subterrneas, como
B2.14.Os tramos dun ro.
vertentes hidrogrficas e afloran e como se accede a
Px. 37507
o
analizar as partes as partes dun elas.
ro do medio prximo.
DOG Nm. 171

CSB2.6.2.Diferencia cuncas e CMCCT

vertentes hidrogrficas. CCL
CSB2.6.3.Identifica e nomea CMCCT

os tramos dun ro e as CCL
ISSN1130-9229
caractersticas de cada un
CAA
deles.
e B2.15.A litosfera: caractersticas e B2.7.Adquirir o concepto de CSB2.7.1.Observa, identifica e CMCCT

h tipos de rochas. litosfera, coecer algns tipos explica a composicin das CCL
de rochas e a sa composicin rochas nomeando algns dos

o
identificando distintos minerais seus tipos.
B2.16.Rochas e minerais:
e algunha das sas
propiedades, usos e utilidades.
propiedades e usos. Facer CSB2.7.2.Identifica e explica CMCCT
especial fincap nos que son as diferenzas entre rochas e CCL
propios de Galicia minerais, describe os seus
usos e utilidades clasificando
algns minerais segundo as
sas propiedades.
e B2.17.A diversidade xeogrfica B2.8.Describir as CSB2.8.1.Localiza nun mapa CSC

h das paisaxes de Galicia: relevo e caractersticas do relevo de as principais unidades de CAA
hidrografa. Utilizacin de sistemas Galicia e a sa rede relevo en Galicia e as sas
i
de informacin xeogrfica. hidrogrfica, localizndoos nun vertentes hidrogrficas.
o mapa.
CSB2. 8.2 Sita nun mapa os CSC
mares, ocanos e os grandes CAA
ros de Galicia.
Px. 37508
a B2.18.A intervencin humana no B2.9.Explicar a importancia da CSB2.9.1.Explica a CSC
b medio. intervencin humana no medio importancia do coidado do CCL
e favorecer o desenvolvemento medio, as como as
DOG Nm. 171

h B2.19.A contaminacin e o cambio sostible a travs da realizacin consecuencias da accin

climtico. dunha campaa de humana neste.
B2.20.Desenvolvemento sostible e concienciacin no centro
consumo responsable. educativo. CSB2.9.2. Propn algunhas CSC
Elaboracin dunha campaa de medidas para o CCL
ISSN1130-9229
concienciacin no centro desenvolvemento sostible e o

educativo. consumo responsable.

a B3.1.A Constitucin de 1978. B3.1.Analizar a importancia que CSB3.1.1.Identifica, respecta CSC

teen os dereitos, deberes e e valora os principios CCL
liberdades recollidos na democrticos mis
d B3.2.Dereitos e deberes dos
Constitucin para o exercicio importantes establecidos na
h cidadns e cidads.
dunha cidadana activa e unha Constitucin para o exercicio
convivencia pacfica. da cidadana activa e
convivencia pacfica.
a B3.3.Forma de goberno: a B3.2.Identificar as principais CSB3.2.1.Identifica as CSC

d monarqua parlamentaria. institucins polticas de Galicia principais institucins de CCL

B3.4.As principais institucins e do Estado espaol que se Galicia e do Estado espaol e
h
polticas e as sas funcins. derivan da Constitucin, as describe as sas funcins.
o como as sas funcins.
Elaboracin de organigramas
sinxelos. CSB3.2.2.Identifica a divisin CCL
de poderes do Estado e cales CSC
son as atribucins recollidas
na Constitucin para cada un
deles.
Px. 37509
a B3.5.A organizacin social, poltica B3.3.Coecer a organizacin CSB3 3.1 Explica a CCL
d e territorial: o Estado espaol e as territorial do Estado espaol e organizacin territorial de CSC
os seus rganos de goberno Espaa, nomea as estruturas
DOG Nm. 171

h Comunidades Autnomas. bsicos bsicas de goberno e localiza

o B3.6.Estruturas de goberno en mapas polticos as distintas
bsicas: o concello. comunidades autnomas que
forman Espaa.
ISSN1130-9229
a B3.7. Manifestacins culturais e B3.4.Valorar a diversidade CSB3.4.1.Recoece, partindo CSC

d lingsticas de Espaa. cultural, social, poltica e da realidade do estado CCL
lingstica do Estado espaol espaol, a diversidade
h
respectando as diferenzas. cultural, social, poltica e

lingstica nun mesmo
territorio como fonte de

enriquecemento cultural.
d B3.8.Demografa e poboacin. B3.5.Comprender e interpreta CSB3.5.1.Define demografa e CCL

g B3.9.Conceptos demogrficos: os principais conceptos comprende os principais CSC
bsicos e a sa representacin. demogrficos e calculalos a conceptos demogrficos.
h
Representacins grficas dalgns partires dos datos de
i poboacin. CSB3.5.2.Elabora grficos CMCCT
datos demogrficos de Galicia
o obtidos en fontes estatsticas: IGE. sinxelos a partires de datos CAA

demogrficos de obtidos en
diversas fontes de
informacin.
a B3.10.Educacin viaria. B3.6. Coecer e respectar as CSB3 6.1.Explica normas CSC

h Adquisicin de coecementos que normas de circulacin e bsicas de circulacin e as CCL
contriban a consolidar condutas e fomentar a seguridade viaria en consecuencias derivadas do
n
hbitos viarios correctos. todos os seus aspectos. descoecemento ou
incumprimento destas.
Px. 37510
CSB3 6.2.Coece o CSC
significado dalgunhas sinais CCL
DOG Nm. 171

de trfico, recoece a
importancia de respectalas e
as utiliza tanto como pen ou
peoa e como persoa usuaria
de medios de transporte
ISSN1130-9229
(abrocharse o cinto, non

molestar a persoa
condutora...)

b B4.1.O tempo histrico. A B4.1.Explicar as caractersticas CSB4.1.1.Define o concepto CSC

g Prehistoria e a Idade Antiga: de cada tempo histrico de prehistoria e historia, CMCCT
duracin e datacin dos feitos estudado e certos asocindoa as distintas idades
h CCL
histricos significativos que as acontecementos desas pocas aos feitos que marcan o seu
acoutan. Proxecto de traballo que determinaron cambios inicio e final.
colaborativo sobre as formas de fundamentais no rumbo da
vida que caracterizan a historia. CSB4.1.2.Explica e valora a CSC
Prehistoria. importancia da escritura, a CCEC
agricultura e a gandera, como

CCL
descubrimentos que
cambiaron profundamente as
sociedades humanas.
b B4.2.As fontes histricas: a B4.2.Coecer a importancia CSB4.2.1.Recoece a CSC

h importancia das fontes das fontes histricas para o importancia dos restos CMCCT
arqueolxicas e materiais. A estudo da historia. arqueolxicos e materiais que
i CAA
escritura. produce unha sociedade como
fontes para coecer o noso
Px. 37511
pasado, con especial
relevancia da escritura.
DOG Nm. 171

g B4.3.Tcnicas para localizar no B4.3.Utiliza as nocins bsicas CSB4.3.1.Recoece o sculo CMCCT

h tempo e no espazo feitos do de sucesin, duracin e como unidade de medida do CSC
pasado: os mapas histricos e as simultaneidade para ordenar tempo histrico e localiza
i
lias do tempo. temporalmente algns feitos feitos situndoos como
histricos e outros feitos sucesivos a.C o d.C
ISSN1130-9229
relevantes.
CSB4.3.2.Usa diferentes CSC
tcnicas para localizar no CMCCT
tempo e no espazo feitos do
CAA

pasado, percibindo a duracin,
a simultaneidade e as
relacins entre os
acontecementos.
b B4.4.A pennsula ibrica na B4.4.Identificar e localizar no CSB4.4.1.Sita nunha lia do CMCCT

d Prehistoria. tempo os procesos e tempo os feitos fundamentais CSC
B4.5.A pennsula ibrica na Idade acontecementos histricos e da prehistoria e historia de
h culturais mis relevantes da Espaa e describe as CCEC
Antiga.
o historia de Espaa para adquirir principais caractersticas de CCL
B4.6.A Prehistoria e Idade Antiga unha perspectiva global da sa cada unha delas.
en Galicia. Os principais evolucin e coecer os

xacementos arqueolxicos de principais xacementos
Galicia. CSB4.4.2.Explica aspectos CCEC
arqueolxicos de Galicia.
relacionados coa forma de CSC
vida, organizacin social e
cultura das distintas pocas CCL
histricas estudadas.
CSB4.4.3.Explica a diferenza CSC

dos dous perodos nos que se CCEC
divide a Prehistoria e describe
Px. 37512
as caractersticas bsicas das CCL
formas de vida nestas das
pocas.
DOG Nm. 171

CSB4.4.4.Data a Idade Antiga CMCCT

e describe as caractersticas CSC
bsicas da vida naquel tempo,
CCEC
en especial as referidas
ISSN1130-9229
romanizacin.
d B4.7.Noso patrimonio histrico e B4.5.Desenvolver a curiosidade CSB4.5.1.Identifica, valora e CSC

h cultural. por coecer as formas da vida respecta o patrimonio natural, CCEC
humana no pasado, valorando histrico, cultural e artstico e

o
a importancia que teen os asume as responsabilidades
restos para o coecemento e que supn a sa conservacin
estudo da historia e como e mellora.
patrimonio cultural que hai que
coidar e legar.
d B4.8.Museos, sitios e monumentos B4.6.Valorar a importancia dos CSB4.6.1.Respecta e asume CSC

h histricos como espazos de museos, sitios e monumentos o comportamento que debe CCEC
aprendizaxe e gozo. Planificacin histricos como espazos onde cumprirse cando visita un
o
conxunta e visita a un museo se ensina e aprende, museo ou un edificio antigo.
prximo. amosando unha actitude de
respecto sa contorna e
sa cultura, apreciando a
herdanza cultural.
Px. 37513
DOG Nm. 171

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO QUINTO

ISSN1130-9229
b cientfico, toma de conciencia das investigacin que supoa a (empregando as TIC e CD

sas fases e a sa aplicacin nas busca, seleccin e organizacin outras fontes directas e
d CMCCT
Ciencias sociais. Proposta de de informacin sobre indirectas), selecciona a
e traballo que xurda dun problema, fenmenos previamente informacin relevante, a CCL

h acontecemento ou inquedanza e delimitados, a realizacin dun organiza, analiza, obtn
i que supoa un proceso de produto, a documentacin do conclusins sinxelas e as
investigacin e accin que garanta proceso e a comunicacin do comunica oralmente e/ou por
participacin activa do alumnado e resultados. escrito.
facilite o proceso de
autorregulacin de aprendizaxes. CSB1.1.2.Manifesta CSIEE
B1.2.Busca e seleccin de autonoma na planificacin e CAA
informacin empregando as TIC e execucin de accins e
outras fontes (directas e tarefas, ten iniciativa na
indirectas), organizacin, anlise, toma de decisins e asume
documentacin do proceso responsabilidades.
(mediante uso do cartafoles) e

comunicacin das conclusins. CSB1.1.3.Realiza as tarefas CAA
B1.3.Planificacin e xestin de encomendadas e presenta CCL
proxectos co fin de acadar os traballos de maneira
obxectivos. Iniciativa ordenada, clara e limpa.
emprendedora.
Px. 37514
DOG Nm. 171


de traballo cooperativo. Valoracin comportamento de respecto e grupo, e emprega
c
do esforzo e coidado do material. tolerancia ante as diferentes estratexias de traballo
d ideas e achegas alleas nos cooperativo valorando o
B1.5.Participacin activa e
ISSN1130-9229
construtiva na vida social, uso das dilogos e debates, valorando o esforzo e o coidado do
normas de convivencia. esforzo e amosando actitudes material.
de cooperacin, participacin e
B1.6.A cooperacin e o dilogo
respecto cara aos demais. CSB1.2.2.Adopta un CSC

recursos bsicos na resolucin comportamento responsable, CAA
construtivo e solidario,
pacfica de conflitos.
respectando diferentes ideas
e achegas nos debates e
recoecendo a cooperacin
e o dilogo como principios
democrtico.
b B1.7.Utilizacin da terminoloxa B1.3.Coecer e utilizar as CSB1.3.1.Emprega de CCL

e propia da rea. palabras claves e conceptos maneira axeitada o CAA
- Organizacin de ficheiros necesarios para ser capaz de vocabulario adquirido para

h CMCCT
temticos de termos propios da ler, escribir e falar sobre ser capaz de ler, escribir e
i Ciencias sociais, as como falar sobre Ciencias sociais. CSC
rea.
o comprender diferentes
B1.8.Fomento de Tcnicas de
linguaxes recollidos en textos CCB1.3.2.Expn oralmente CCL
animacin lectura de textos de
de carcter social, xeogrfico de forma clara e ordenada, CMCCT
divulgacin das Ciencias sociais
ou histrico. contidos relacionados coa
(de carcter social, xeogrfico e CSC
rea, que manifesten a
histrico). CAA
- A prensa escrita e dixital como e /ou escritos de carcter
fonte de informacin.
Px. 37515
xeogrfico, social e histrico.
B1.9.Utilizacin e lectura de
diferentes linguaxes textuais e CSB1.3.3.Analiza CCL
grficos. informacins relacionadas
DOG Nm. 171

coa rea e manexa imaxes, CD

tboas, grficos, esquemas, CMCCT
resumos e as tecnoloxas da
CSC
informacin e a
comunicacin.
ISSN1130-9229
h B2.1.O Universo: galaxia, estrela, B2.1.Explicar como e de que CSB2.1.1.Describe como e CMCCT

e planeta, satlite, asteroide e forma se orixinou o Universo e de que forma se orixinou o CCL
cometa. os seus principais Universo e explica os seus
compoentes. principais compoentes

identificando galaxia, estrela,
planeta, satlite, asteroide e
cometa.
h B2.2.O sistema Sslar: o Sol e os B2.2.Describir as CSB2.2.1. Describe as CMCCT

e planetas. caractersticas principais do caractersticas, CCL
Sistema Solar identificando compoentes do Sistema
diferentes tipos de astros e as Solar, localizando o Sol no
sas caractersticas. centro do mesmo e os

planetas segundo a sa
proximidade.
h B2.3.O planeta Terra e a La. B2.3. CSB2.3.1. Define e CMCCT

e Caractersticas. repre CCL
expli errestre, o eixe
g CAA
e car do xiro e os polos
consecuencias e calcular os xeo
fusos horarios.
B2.5.A translacin da La: as
efecto combinado e calcula
Px. 37516
fases lunares. Eclipses e mareas.
os fusos horarios.
DOG Nm. 171

CSB2.3.2.Explica o da e a CMCCT
noite como consecuencia da CCL
rotacin terrestre e como
CAA
unidades para medir o
tempo.
ISSN1130-9229
CSB2.3.3.Define a CMCCT
translacin da La CCL

identificando e nomeando as
fases lunares.
h B2.6.Cartografa. Planos, mapas e B2.4.Describir correctamente CSB2.4.1.Identifica e CMCCT

g planisferios. Mapas temticos. planos e mapas, inclundo os clasifica os diferentes tipos CAA
B2.7. Escalas e signos planisferios, interpretando a sa de mapas, define que a
e
convencionais dun mapa. escala e signos convencionais. escala nun mapa e emprega
i e interpreta os signos
B2.8.Orientacin no espazo:
convencionais mis usuais
tcnicas, instrumentos e
que poden aparecer nel.
estratexias.
- Elaboracin dun itinerario coa
axuda de ferramentas dixitais.
e B2.9.O clima e factores climticos. B2.5.Identificar os elementos CSB2.5.1.Define clima, CMCCT

g que inflen no clima, explicando nomea os seus elementos e CCL
como actan nel e adquirindo identifica os factores que
h
unha idea bsica de clima e determinan en Espaa.
o dos factores determinan o clima
en Espaa.
Px. 37517
DOG Nm. 171

e B2.10.As grandes zonas climticas B2.6.Recoecer as zonas CSB2.6.1.Explica que CMCCT

g do planeta. climticas mundiais e os tipos unha zona climtica, CCL
B2.11.Tipos de climas de Espaa de clima de Espaa nomeando as tres zonas
h
e as sas zonas de influencia. O identificando algunhas das sas climticas do planeta e
o caractersticas bsicas. describindo as sas
clima en Galicia.
ISSN1130-9229
caractersticas principais.
CSB2.6.2 Describe e sinala CMCCT

nun mapa os tipos de climas CAA

de Espaa, e as zonas s
CCL
que afecta cada un,

interpretando e analizando
climogramas de distintos
territorios de Espaa e
relacionndoos co clima ao
que pertence.
h B2.12.A paisaxe: elementos que a B2.7.Explicar que unha CSB2.7.1.Define paisaxe, CCL
i forman, tipos de paisaxes. paisaxe, identificar os principais identifica os seus elementos CSC
elementos que a compoen e e explica as caractersticas
o B2.13.Caractersticas das CAA

principais paisaxes de Espaa. as caractersticas das principais das principais paisaxes de
paisaxes de Espaa Espaa valorando a sa
diversidade.
e B2.14.A diversidade xeogrfica B2.8.Describir as CSB2.8.1.Localiza nun mapa CMCCT

h das paisaxes de Espaa: relevo e caractersticas do relevo de as principais unidades de
hidrografa. Espaa e a sa rede relevo en Espaa e as sas
io
B2.15.O relevo e a rede hidrogrfica, localizndoos nun vertentes hidrogrficas.
hidrogrfica de Galicia. Utilizacin mapa.
de sistemas de informacin CSB2.8.2.Sita nun mapa os CMCCT
Px. 37518
xeogrfica. mares, ocanos e os
grandes ros de Espaa.
DOG Nm. 171

a B2.16.A intervencin humana no B2.9.Explicar a importancia da CSB2.9.1.Explica a CSC

b medio. Estudo de campo das intervencin humana no medio importancia do coidado do CCL
consecuencias da intervencin e favorecer o desenvolvemento medio, as como as
h
humana na contorna. sostible. consecuencias da accin
B2.17.A contaminacin e o cambio humana neste.
ISSN1130-9229
climtico.
CSB2.9.2.Favorece o CSC
B2.18.Desenvolvemento sostible e
desenvolvemento sostible e CAA
consumo responsable.
o consumo responsable.

a B3.1.A Constitucin de 1978. B3.1.Explicar a importancia que CSB3.1.1.Identifica, respecta CSC

d B3.2.Dereitos e deberes dos ten a Constitucin para o e valora os principios CCL
cidadns e cidads. funcionamento do Estado democrticos mis
h
espaol, as como os dereitos, importantes establecidos na
deberes e liberdades recollidos Constitucin e explica a
nesta. importancia que a
Constitucin ten para o
funcionamento do Estado
espaol.
a B3.3.Forma de goberno: a B3.2.Identificar as institucins CSB3.2.1.Identifica as CSC

d monarqua parlamentaria. polticas que se derivan da principais institucins do CCL
B3.4.As principais institucins Constitucin. Funcins e Estado espaol e describe
h
polticas e as sas funcins. organizacin. as sas funcins e a sa
Elaboracin de organigramas. organizacin.
Px. 37519
DOG Nm. 171

CSB3.2.2.Identifica e CCL
comprende a divisin de CSC
poderes do Estado e cales
son as atribucins recollidas
na Constitucin para cada
ISSN1130-9229
un deles.
a B3.5.Entidades territoriais e B3.3.Describir a organizacin CSB3.3.1.Explica a CCL

d rganos de goberno. As territorial do Estado espaol as organizacin territorial de CSC

comunidades autnomas, as como os rganos de goberno. Espaa, nomea as
h
cidades autnomas e as estruturas bsicas de
provincias. goberno e localiza en mapas

polticos as distintas
comunidades autnomas
que forman Espaa, as
como as sas provincias.
a B3.6.Manifestacins culturais e B3.4.Valorar a diversidade CSB3.4.1.Valora, partindo CSC

d lingsticas de Espaa. cultural, social, poltica e da realidade do estado CCL
lingstica do Estado espaol espaol, a diversidade
h
respectando as diferenzas. cultural, social, poltica e

o lingstica nun mesmo
territorio como fonte de
d B3.7.Demografa e poboacin. B3.5.Comprender e interpreta CSB3.5.1.Define demografa CMCCT

g Variables demogrficas. os principais conceptos e poboacin, comprende os CCL
B3.8.Conceptos demogrficos: demogrficos e os factores principais conceptos
h CSC
poboacin absoluta, densidade de xeogrficos, sociais, demogrficos e os principais
i econmicos ou culturais que factores que afectan de
poboacin, distribucin espacial,
Px. 37520
crecemento natural e crecemento inciden nos datos de poboacin.
real da poboacin. poboacin.
DOG Nm. 171

B3.9.Representacin grfica de CSB3 5.2.Interpreta unha CMCCT

datos demogrficos. pirmide de poboacin e CAA
outros grficos usados no
estudo da poboacin.
ISSN1130-9229
d B3.10.Poboacin de Galicia e B3.6.Distinguir os principais CSB3.6.1.Describe os CCL

g Espaa: distribucin e evolucin. trazos da poboacin espaola principais rasgos da CSC
h Representacin grfica dalgns explicando a sa evolucin e a poboacin espaola.
datos demogrficos de Galicia sa distribucin demogrfica e
o

obtidos en fontes estatsticas: INE. representndoa graficamente. CSB3.6.2.Explica o proceso CCL
da evolucin da poboacin CSC
en Espaa e describe a
incidencia que tiveron nesta,
factores como a esperanza
de vida ou a natalidade.
CSB3.6.3.Describe os CCL
factores que condicionan a CSC
distribucin da poboacin
espaola.
CSB3.6.4 Sita nun mapa os CSC

maiores ncleos de
poboacin en Espaa e as
zonas mis densamente
poboadas.
a B3.11.Os movementos B3.7.Describir os movementos CSB3.7.1 Explica o xodo CCL

d migratorios: xodo rural, a migratorios da poboacin rural, a emigracin a Europa, CSC
h emigracin a Europa, a chegada galega e de Espaa explicando e a chegada de inmigrantes
de inmigrantes ao noso pas. o xodo rural, a emigracin a ao noso pas.
o
Px. 37521
B3.12.Problemas actuais da Europa, e a chegada de
poboacin espaola. emigrantes ao noso pas e CSB3.7.2.Identifica e CCL
- Estudo de casos e debates. identificar os problemas actuais describe os principais CSC
da poboacin espaola. problemas actuais da
DOG Nm. 171

poboacin espaola:
migracins, envellecemento,
etc.
h B3.13.As actividades produtivas: B3.8.Explicar as diferenzas CSB3.8.1.Identifica e define CCL

ISSN1130-9229
recursos naturais e materias entre materias primas e os materias primas e produto

CSC
primas. produtos elaborados, elaborado e os asocia coas
identificando as actividades que actividades nas que se
B3.14.Produtos elaborados.
se realizan para obtelos. obteen.

Artesana e Industria. Formas de
producin.
CSB3 8.2 Describe CCL

ordenadamente o proceso
CSC
de obtencin dun produto
ata a sa venda e identifica CMCCT
os sectores aos que
pertencen.
h B3.15.As actividades econmicas B3.9.Identificar as actividades CSB3.9.1.Identifica os tres CMTC

e os sectores produtivos de que pertencen a cada un dos sectores de actividades

o CSC
Espaa. sectores econmicos, describir econmicas e clasifica
as caractersticas destes distintas actividades no
recoecendo as principais grupo ao que pertencen.
actividades econmicas de
Espaa. CSB3.9.2.Explica as CCL
actividades relevantes dos
CSC
sectores primario,
secundario e terciario en
Px. 37522
Espaa e as sas
localizacins nos territorios
correspondentes.
DOG Nm. 171

g B4.1.O tempo histrico. A Idade B4.1.Explicar as caractersticas CSB4.1.1Identifica a idea de CSC

Media e a Idade Moderna: de cada tempo histrico idade da historia e data a
o duracin e datacin dos feitos CMCCT
estudado e certos Idade Media e Moderna,
ISSN1130-9229
h histricos significativos que as CCL

acontecementos desas pocas asocindoas aos feitos que
acoutan. CCEC
que determinaron cambios marcan os seus inicios e
fundamentais no rumbo da finais.
historia.

b B4.2.As fontes histricas e a sa B4.2.Coecer a importancia CSB4.2.1.Coece algunhas CSC
clasificacin: fontes primarias e das fontes histricas para o fontes da historia

h secundarias. Elaboracin dun CMCCT
estudo da historia, representativas de cada
i traballo comparativo entre tipos de CAA
diferenciando entre fontes unha das idades da historia,
fontes histricas. CCEC
primarias e secundarias. facendo fincap na Idade
Contempornea.
g B4.3.Tcnicas para localizar no B4.3.Utiliza as nocins bsicas CSB4.3.1.Usa diferentes CSC

tempo e no espazo feitos do de sucesin, duracin e tcnicas para localizar no
h pasado: os mapas histricos e as CMCCT
simultaneidade para ordenar tempo e no espazo feitos do
i lias do tempo. CAA

temporalmente algns feitos pasado, percibindo a
histricos e outros feitos duracin, a simultaneidade e CCEC
relevantes. as relacins entre os
acontecementos.
b B4.4.A pennsula ibrica na Idade B4.4.Identificar e localizar no CSB4.4.1.Sita nunha lia CMCCT
Media. tempo e no espazo os procesos do tempo as etapas
d CSC
B4.5.Al-Andalus e os reinos e e acontecementos histricos, histricas mis importantes
h cristianos. CCEC
polticos, sociais e culturais da Idade Media e Idade
o B4.6.O Camio de Santiago. O mis relevantes da historia de Moderna en Espaa.
Px. 37523
Romnico. O Gtico. Proposta de Espaa para adquirir unha
realizacin dunha investigacin e perspectiva global da sa CSB4.4.2.Identifica e CMCCT
exposicin sobre o Camio de evolucin. localiza no tempo e no
Santiago. CSC
espazo os feitos
DOG Nm. 171

B4.7.Espaa e Galicia na Idade fundamentais da historia CCEC

Moderna. medieval e moderna de CCL
B4.8.A poca dos grandes Espaa, describindo as
descubrimentos. principais caractersticas de
B4.9.A monarqua dos Austrias e cada unha delas.
ISSN1130-9229
os Borbns.
B4.10.A arte na Idade Moderna: CSB4.4.3.Explica aspectos CSC
Renacemento e Barroco. relacionados coa forma de CCEC
vida e organizacin social de
CAA

Espaa das distintas pocas
CSB4.4.4. Describe en orde CMCCT

cronolxica os principais CSC
movementos artsticos e
CCEC
culturais da Idade Media e
da Idade Moderna en
Espaa citando aos seus
representantes mis
significativos.
CSB4.4.5.Identifica as CCEC
caractersticas distintivas CSC
das culturas que conviviron
CCL
nos reinos peninsulares
durante a Idade Media
describindo a evolucin
Px. 37524
poltica e os distintos
modelos sociais.
DOG Nm. 171

CSB4.4.6.Explica as CSC
caractersticas da Idade CCL
Moderna e certos
CCEC
acontecementos que
determinaron cambios
ISSN1130-9229
fundamentais no rumbo da
historia neste perodo de
tempo (Monarqua dos
Austrias, s. XVI-XVII. Os

Borbns, s. XVIII).

h cultural. por coecer as formas da vida respecta o patrimonio CCEC
humana no pasado, valorando natural, histrico, cultural e
o
a importancia que teen os artstico e asume as
restos para o coecemento e responsabilidades que
estudo da historia e como supn a sa conservacin e
patrimonio cultural que hai que mellora.
coidar e legar.
d B4.12.Museos, sitios e B4.6.Valorar a importancia dos CSB4.6.1.Aprecia a CSC

h monumentos histricos como museos, sitios e monumentos herdanza cultural a escala CCEC
espazos de aprendizaxe e gozo. histricos como espazos onde local e nacional como a
o
Elaboracin dunha gua dun se ensina e aprende, riqueza compartida que hai
museo prximo. amosando unha actitude de que coecer, preservar e
respecto sa contorna e coidar.
sa cultura, apreciando a
herdanza cultural.
Px. 37525
DOG Nm. 171

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO SEXTO
e B1.1.Iniciacin ao coecemento B1.1.Obter informacin CSB1.1.1.Busca, selecciona CAA

ISSN1130-9229
h cientfico, toma de conciencia das concreta e relevante sobre e organiza informacin CMCCT
fases do mesmo e a sa feitos ou fenmenos concreta e relevante, a
CCL
aplicacin nas Ciencias sociais. previamente delimitados, analiza, obtn conclusins,
utilizando diferentes fontes reflexiona respecto ao CD

B1.2.Recollida de informacin do (directas e indirectas) proceso seguido e o
tema a tratar, utilizando diferentes comunica oralmente e/ou por
fontes (directas e indirectas). escrito.
e B1.3.Utilizacin das tecnoloxas da B1.2.Utilizar as tecnoloxas da CSB1.2.1.Utiliza as CD

h informacin e a comunicacin para informacin e a comunicacin tecnoloxas da informacin e CAA
buscar e seleccionar informacin, para obter informacin e como a comunicacin (internet,
i CCL
simular procesos e presentar instrumento para aprender, e blogs, redes sociais...) para
conclusins. expresar contidos sobre elaborar traballos coa CMCCT
B1.4.Desenvolvemento de Ciencias sociais. terminoloxa adecuada aos CSC
estratexias para organizar, asimilar temas tratados.
e recuperar a informacin obtida

mediante diferentes mtodos e CSB1.2.2.Analiza CD
fontes. informacins relacionadas CAA
coa rea e manexa imaxes,
B1.5.Tcnicas de traballo CCL
tboas, grficos, esquemas,
intelectual. CMCCT
resumos e as tecnoloxas da
informacin e a CSC
comunicacin.
e B1.6.Estratexias para desenvolver B1.3.Desenvolver a CSB1.3.1.Emprega con rigor CCL
Px. 37526
h a responsabilidade, a capacidade responsabilidade, a capacidade e precisin o vocabulario CAA
de esforzo e a constancia no de esforzo e a constancia no adquirido para elaborar
b CMCCT
estudo. Elaboracin dun glosario estudo. traballos coa terminoloxa
i colectivo. axeitada aos temas tratados. CSC
DOG Nm. 171

o B1.7.Uso e utilizacin correcto de CCB1.3.2.Expn oralmente CCL

diversos materiais cos que se de forma clara e ordenada, CAA
traballa. contidos relacionados coa
CMCCT
B1.8.Utilizacin e lectura de rea, que manifesten a
diferentes linguaxes textuais e comprensin de textos orais CSC
ISSN1130-9229
grficos. e /ou escritos.
h B1.9.Fomento de Tcnicas de B1.4.Realizar traballos e CSB1.4.1.Realiza traballos e CAA

b animacin lectura de textos de presentacins a nivel individual presentacins a nivel CD

divulgacin das Ciencias sociais e grupal que supoan a busca, individual e grupal que
i CSIEE
(de carcter social, xeogrfico e seleccin e organizacin de supoen a busca, seleccin
histrico). A prensa escrita e dixital textos de carcter social, e organizacin de textos de CSC
como fonte de informacin. xeogrfico ou histrico, carcter xeogrfico, social e CCL
amosando habilidade para histrico. CMCCT
traballar tanto individualmente
como de maneira colaborativa
dentro dun equipo.
h B1.10.Utilizacin de tcnicas para B1.5.Valorar o traballo en CSB1.5.1.Utiliza estratexias CSC

b potenciar a cohesin do grupo e o grupo, amosando actitudes de para realizar traballos de CAA
traballo cooperativo. cooperacin e participacin forma individual e en equipo,

CSIEE
responsable, aceptando as e amosa habilidades para a
diferenzas con respecto e resolucin pacfica de
tolerancia cara s ideas e conflitos.
achegas alleas nos dilogos e
debates. CSB1.5.2.Participa en CSC
actividades de grupo CAA
adoptando un
comportamento responsable,
construtivo e solidario e
Px. 37527
respecta os principios
democrtico.
DOG Nm. 171

a B1.11. Estratexias para a B1.6.Respecta a variedade dos CSB1.6.1.Valora a CSC

h resolucin de conflitos, utilizacin diferentes grupos humanos e importancia dunha CAA
i das normas de convivencia e valora a importancia dunha convivencia pacfica e
valoracin da convivencia pacfica convivencia pacfica e tolerante tolerante entre os diferentes
e tolerante. entre todos eles sobre a base grupos humanos sobre a
ISSN1130-9229
dos valores democrticos e os base dos valores

dereitos humanos democrticos e os dereitos
universalmente compartidos. humanos universalmente
compartidos.

a B1.12.Participacin activa e B1.7.Participa dunha maneira CSB1.7.1.Participa dunha CSC
c construtiva na vida social. eficaz e construtiva na vida maneira eficaz e construtiva CAA
social creando estratexias para na vida da aula e do centro e
resolver conflitos e empregando crea e utiliza estratexias
cdigos de conduta xeralmente para resolver conflitos entre
aceptados. seus compaeiros
CSB1.7.2.Identifica e utiliza CSC

os cdigos de conduta e os CAA
usos xeralmente aceptados

nas distintas sociedades e
contornos (escola, familia,
barrio etc.)
a B1.13.A cooperacin e o dilogo B1.8.Valorar a cooperacin e o CSB1.8.1.Valora a CSC

h como valores democrticos dilogo como forma de evitar e cooperacin e o dilogo CAA
fundamentais. resolver conflitos, fomentando como forma de evitar e
os valores democrticos. resolver conflitos e fomenta
Px. 37528
os valores democrticos.
DOG Nm. 171

b B1.14.Iniciativa emprendedora. B1.9.Desenvolver a CSB1.9.1.Amosa actitudes CSIEE

d Actividades de experimentacin. creatividade e o esprito de confianza en si mesmo/a, CSC
emprendedor aumentando as sentido crtico, iniciativa
CAA
capacidades para aproveitar a persoal, curiosidade,
informacin, as ideas e interese, creatividade na
ISSN1130-9229
presentar conclusins aprendizaxe e esprito

innovadoras. emprendedor que o fan
activo ante as circunstancias
que lle rodean.

CSB1.9.2.Manifesta CAA
autonoma na planificacin e CSIEE

execucin de accins e
tarefas e ten iniciativa na
toma de decisins.
a B1.15.Planificacin e xestin de B1.10.Desenvolver actitudes en CSB1.10.1.Desenvolve CSC

b proxectos co fin de acadar cooperacin e de traballo en actitudes de cooperacin e CAA
obxectivos. equipo, as como o hbito de de traballo en equipo, valora
c CSIEE
asumir novos roles nunha as ideas alleas e reacciona
sociedade en continuo cambio. con intuicin, apertura e

flexibilidade ante elas.
CSB1.10.2.Planifica traballos CSC

en grupo, coordina equipos, CAA
toma decisins e acepta
CSIEE
responsabilidades.
Px. 37529
DOG Nm. 171

h B2.1.Cartografa. Planos, mapas e B2.1.Describir correctamente CSB2.1.1.Identifica e CMCCT

g planisferios. planos e mapas, inclundo os clasifica os diferentes tipos CAA
B2.2.Tipos de mapas: fsicos, planisferios, interpretando a sa de mapas, inclundo os
ISSN1130-9229
e
polticos e temticos. escala e signos convencionais. planisferios, define que a
i escala nun mapa e emprega
B2.3. Escalas e signos
e interpreta os signos
convencionais dun mapa.
convencionais mis usuais

B2.4.Tcnicas de orientacin no que poden aparecer nel.
espazo. Elaboracin dun itinerario
de viaxe coa axuda de

ferramentas dixitais.
e B2.5.O clima. Elementos e B2.2.Identificar os elementos CSB2.2.1.Define clima, CMCCT

g factores climticos. que inflen no clima, explicando nomea os seus elementos e CCL
como actan nel e adquirindo identifica os factores que o
h
unha idea bsica de clima e determinan
dos factores que o determinan.
e B2.6.A paisaxe: elementos que o B2.3.Explicar que unha CSB2.3.1.Define paisaxe, CMCCT
h forman, tipos de paisaxes. paisaxe, identificar os principais identifica os seus elementos CCL
B2.7.Caractersticas dos principais elementos que o compoen e e explica as caractersticas
o CSC
paisaxes de Espaa e de Europa as caractersticas dos principais dos principais paisaxes de
paisaxes de Espaa e de Espaa e de Europa
Europa. valorando a sa diversidade.
e B2.8.A diversidade xeogrfica das B2.4.Identificar as principais CSB2.4.1.Localiza nun mapa CMCCT
h paisaxes de Europa: relevo, climas unidades de relevo de Europa, o relevo de Europa, as sas
e hidrografa. os seus climas e a sa rede vertentes hidrogrficas e o
Px. 37530
B2.9. Utilizacin e consulta en hidrogrfica, localizndoos nun seu clima.
sistemas de informacin mapa.
xeogrfica.
DOG Nm. 171

CSB2.4.2.Recoece as CMCCT
principais caractersticas do CAA
relevo, os ros e o clima de
Europa.
ISSN1130-9229
a B2.10.A intervencin humana no B2.5.Explicar a influencia do CSB2.5.1.Explica o uso CSC

b medio. Consumo responsable. Os comportamento humano no sostible dos recursos CMCCT
problemas da contaminacin. medio natural, identificando o naturais propoendo e
h CAA
B2.11.O desenvolvemento uso sostible dos recursos adoitando unha serie de

naturais propoendo unha serie medidas e actuacins que CCL
sostible.
de medidas necesarias para o conducen mellora das
B2.12. Elaboracin dun plan de

desenvolvemento sostible da condicins ambientais do
reciclaxe.
humanidade, especificando os nosos planeta.
seus efectos positivos.
a B2.13.O cambio climtico: causas B2.6. Explicar as CSB2.6.1 Explicar as causas CSC
b e consecuencias. consecuencias que teen as e consecuencias do cambio CMCCT
nosas accins sobre o clima e o climtico e as actuacins
h CAA
cambio climtico. responsables para frealo.
CCL
a B3.1.A Unin Europea. B3.1.Identificar a estrutura e os CSB3.1.1.Explica que a CSC

d B3.2.A organizacin econmica, fins da Unin Europea, Unin Europea e cales son CAA
social, poltica e territorial da Unin explicando algunhas vantaxes os seus obxectivos polticos
h
Europea. derivadas do feito de formar e econmicos e localiza nun
parte da Unin Europea. mapa os pases membros e
- Aproximacin a algunhas
as sas capitais.
caractersticas significativas dos
pases europeos a travs dun
Px. 37531
proxecto cooperativo.
DOG Nm. 171

CSB3.1.2.Identifica as CSC
principais institucins e os CCEC
seus rganos de goberno na
CCL
Unin Europea,
recoecendo os seus
ISSN1130-9229
smbolos e explicando en
que consiste o mercado
nico e a zona euro.

d B3.3.Demografa e poboacin. B3.2.Comprender e interpreta CSB3.2.1.Define poboacin CSC
g Variables demogrficas. os principais conceptos dun territorio e identifica os CCL
B3.4.Conceptos demogrficos: demogrficos e calculalos a principais factores que

h
poboacin absoluta, densidade de partires dos datos de inciden nesta e defneos
i poboacin. correctamente.
poboacin distribucin espacial,
crecemento natural e crecemento
real da poboacin. CSB3 2.2 Interpreta unha CMCCT
pirmide de poboacin e CSC
B3.5.Representacin grfica de
outros grficos usados no
datos demogrficos: as pirmides CAA
estudo da poboacin.
de poboacin.
d B3.6 Poboacin de Europa: B3.3.Distinguir as principais CSB3.3.1.Describe as CSC

g distribucin e evolucin. caractersticas espaola e principais caractersticas da CCL
europea, explicando a sa poboacin espaola e
o
evolucin e a sa distribucin europea.
h demogrfica e representndoa
graficamente. CSB3.3.2.Explica o proceso CSC
da evolucin da poboacin CCL
en Espaa e Europa e
CAA
describe a incidencia que
tiveron nesta, factores como
Px. 37532
a esperanza de vida ou a
natalidade.
DOG Nm. 171

CSB3.3.3.Describe os CSC
factores que condicionan a CCL
distribucin da poboacin
espaola e europea.
ISSN1130-9229
CSB3.3.4.Describe a CSC
densidade de poboacin de CMCCT
Espaa comparndoa
mediante grficos coa media

da Unin Europea.
a B3.7.Os movementos migratorios: B3.4.Describir os movementos CSB3.4.1.Explica o xodo CSC

d xodo rural, a emigracin a migratorios da poboacin rural, a emigracin a Europa, CCEC
Europa, a chegada de emigrantes galega e de Espaa explicando e a chegada de emigrantes
o CCL
ao noso pas, problemas actuais o xodo rural, a emigracin a ao noso pas.
h da poboacin. Estudo dos Europa, e a chegada de
movementos migratorios da emigrantes ao noso pas e CSB3.4.2.Identifica e CSC
familia. identificar os problemas actuais describe os principais CCEC
da poboacin. problemas actuais da
poboacin: superpoboacin,
envellecemento, inmigracin
etc.
h B3.8.As actividades econmicas e B3.5.Identificar as actividades CSB3.5.1.Identifica os tres CSC

o os sectores produtivos de Espaa que pertencen a cada un dos sectores de actividades CMTC
e Europa. sectores econmicos, describir econmicas e clasifica
B3.9.A producin de bens e as caractersticas destes distintas actividades no
servizos. recoecendo as principais grupo ao que pertencen.
actividades econmicas de
Espaa e Europa. CSB3.5.2.Explica as CSC
Px. 37533
actividades relevantes dos CCL
sectores primario,
secundario e terciario en
Espaa e Europa e as sas
DOG Nm. 171

localizacins nos territorios

correspondentes
b B3.10.O consumo e a publicidade. B3.6.Describir o funcionamento CSB3 6.1.Valora con esprito CSIEE
h Debates sobre a influencia da da publicidade e as sas crtico a funcin da CAA
ISSN1130-9229
publicidade nas nosas prcticas tcnicas distinguindo publicidade e recoece e

CSC
diarias. publicidade educativa e explica as tcnicas
publicidade consumista. publicitarias mis habituais,
analizando exemplos

concretos.
g B3.11.Educacin financeira. O B3.7.Tomar conciencia do valor CSB3 7.1.Diferencia entre CSIEE

h dieiro. O aforro. Elaboracin dun do dieiro e dos seus usos distintos tipos de gasto e CAA
presuposto persoal. mediante un consumo adapta o seu presuposto a
b CMCCT
responsable e o sentido do cada un deles
aforro. CSC
CSB3 7.2.Planifica os seus CSIEE

aforros para gastos futuros CAA

elaborando un pequeno
CMCCT
presuposto persoal.
CSC
CSB3.7.3.Investiga sobre CSIEE

diferentes estratexias de CAA
compra, comparando prezos
CMCCT
e recompilando informacin.
CSC
Px. 37534
DOG Nm. 171

b B3.12.Empregabilidade e esprito B3.8.Comprender os beneficios CSB3 8.1.Desenvolve a CSIEE

h emprendedor. que ofrece o esprito creatividade e valora a CAA
emprendedor. capacidade emprendedora
CSC
dos membros dunha
sociedade.
ISSN1130-9229
h B3.13.A empresa. Actividade e B3.9.Explica as caractersticas CSB3.9.1.Identifica CSC

funcins. esenciais dunha empresa, diferentes tipos de empresa CMCCT
especificando as diferentes segundo o seu tamao e o

actividades e formas de sector econmico ao que
organizacin que poden pertencen s actividades
desenvolver distinguindo entre que desenvolven.

os diferentes tipos de
empresas. CSB3.9.2.Describe diversas CCL
formas de organizacin CSC
empresarial.
CSB3.9.3.Define termos CCL

sinxelos relacionados co CSC
mundo da empresa e a
economa, ilustrando as
definicins con exemplos.
g B4.1.As idades da historia: B4.1.Explicar as caractersticas CSB4.1.1.Define o concepto CSC

h duracin e datacin dos feitos de cada tempo histrico e de prehistoria, identifica a CAA
histricos significativos que as certos acontecementos que idea de idade da historia e
i CCEC
acoutan. determinaron cambios data as idades da historia,
o fundamentais no rumbo da asociadas aos feitos que CCL
B4.2.As fontes histricas e a sa
Px. 37535
b clasificacin. Realizacin dun historia. marcan os inicios e finais CMCCT
traballo expositivo seleccionando e nomeando algunhas fontes
clasificando distintas fontes da historia representativas
(artsticas, literarias, grficas, de cada unha delas.
DOG Nm. 171

estatsticas, cartogrficas, orais,

etc.)
g B4.3.O tempo histrico e a sa B4.2.Utiliza as nocins bsicas CSB4.2.1.Usa diferentes CSC

h medida. de sucesin, duracin e tcnicas para localizar no CMCCT
ISSN1130-9229
B4.4.Tcnicas para localizar no simultaneidade para ordenar tempo e no espazo feitos do

i CAA
tempo e no espazo feitos do temporalmente algns feitos pasado, percibindo a
histricos e outros feitos duracin, a simultaneidade e CCEC
pasado: os mapas histricos e as
lias do tempo. Realizacin dunha relevantes. as relacins entre os

lia do tempo que recolla os acontecementos.
acontecementos histricos mis
relevantes que marcan as idades

da historia.
b B4.5.As transformacins B4.3.Identificar, localizar no CSB4.3.1.Sita nunha lia CMCCT

d econmicas, polticas, sociais e tempo e no espazo e do tempo as etapas CSC
culturais do sculo XIX. comprender os procesos e histricas mis importantes
o CCEC
B4.6.Espaa na Idade acontecementos histricos, das distintas idades da
h polticos, sociais e culturais, historia en Espaa.
Contempornea I: o sculo XIX.
mis relevantes da historia de
B4.7.As transformacins
Espaa para adquirir unha

econmicas, polticas, sociais e
perspectiva global da sa CSB4.3.2.Identifica e CMCCT
culturais do sculo XX.
evolucin. localiza no tempo e no
B4.8.Espaa na Idade CSC
espazo os feitos
Contempornea II: o sculo XX. CCEC
fundamentais da historia de
Mulleres e homes relevantes na
Espaa describindo as
historia de Espaa e Galicia.
principais caractersticas de
B4.9.Espaa na Unin Europea. cada unha delas.
B4.10.O Mundo Actual.
Realizacin de arquivos sobre
Px. 37536
temas de actualidade.
CSB4.3.3.Explica aspectos CSC
relacionados coa forma de CCEC
vida e organizacin social de
DOG Nm. 171

Espaa das distintas pocas CAA

CSB4.3.4.Describe en orde CCEC

ISSN1130-9229
cronolxica os principais CMCCT

movementos artsticos e
CSC
culturais das distintas etapas
da historia de Espaa

citando os seus
representantes mis
significativos.
CSB4.3.5.Explica os CSC
principais acontecementos CCEC
que se produciron durante o
CAA
s. XIX e XX e que
determinan a nosa historia
contempornea.
CSB4.3.6.Describe as CSC
caractersticas da sociedade CCEC
espaola actual, e valora o
CAA
seu carcter democrtico e
plural, as como a pertenza
Unin Europea.
Px. 37537
o cultural. por coecer as formas da vida respecta o patrimonio CCEC
humana no pasado, valorando natural, histrico, cultural e
DOG Nm. 171

h B4.12.Patrimonio da Humanidade. a importancia que teen os artstico e asume as CAA

Elaboracin dunha gua sobre os restos para o coecemento e responsabilidades que
sitios e lugares Patrimonio da estudo da historia e como supn a sa conservacin e
Humanidade. patrimonio cultural que hai que mellora.
coidar e legar.
ISSN1130-9229
CSB4.4.2.Respecta os CSC
restos histricos e os valora CCEC
como un patrimonio que
CAA
debemos legar e recoece o

valor que o patrimonio
arqueolxico monumental
nos achega para o

coecemento do pasado.
d B4.13.Museos, sitios e B4.5.Valorar a importancia dos CSB4.5.1.Respecta e asume CSC

o monumentos histricos como museos, sitios e monumentos o comportamento que debe CCEC
espazos de aprendizaxe e gozo. histricos como espazos onde cumprirse cando visita un
h CAA
se ensina e aprende, museo ou un edificio antigo.
amosando unha actitude de
respecto sa contorna e CSB4.5.2.Aprecia a CSC
sa cultura, apreciando a herdanza cultural a escala CCEC

herdanza cultural. local, nacional e europea
CAA
como a riqueza compartida
que hai que coecer,
preservar e coidar.
Px. 37538
rea de Lingua castel e literatura.
O ensino da rea de Lingua castel e literatura ao longo da educacin primaria ten como
obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa lingstica do alumnado. Esta
debe achegar durante toda a etapa as ferramentas e os coecementos necesarios para
que os nenos e as nenas poidan desenvolverse satisfactoriamente nos mbitos privado e
pblico, relacionados coas interaccins individuais e sociais cotis propias da sa idade.
A lingua aprndese, non para falar, ler ou escribir sobre a lingua, senn para falar,
ler e escribir sobre emocins, afectos, aventuras, sobre o mundo. Ademais, a lingua o
medio das relacins interpersoais e a porta de acceso ao coecemento. Neste marco, o
profesorado de lingua debe guiar o alumnado para facelo usuario consciente do potente
instrumento que a lingua, a competencia en comunicacin lingstica, para comprender,
crear e/ou transformar o seu mundo; utilizar a potencia do manexo efectivo da lingua para
unha comunicacin eficaz, e lograr un avance substancial no desenvolvemento das sas
posibilidades.
Nesta concepcin da lingua como instrumento para a transmisin de informacin e fe-

rramenta para operar co coecemento, debe situarse o ensino da Literatura. Transmisora
de cultura e tamn liberadora, a Literatura incita fantasa, evocacin de mundos posi-
bles, creacin e reflexin crtica. E vai de par coa lingua que achega aspectos metalin-
gsticos e instrumentais fundamentais para acceder aos textos literarios e para crealos.
As, a aprendizaxe da literatura debe constitur tanto un instrumento de aprendizaxe como
unha fonte de gozo e de creatividade.
En consecuencia co anterior, o currculo da rea de Lingua castel e literatura organza-

se en bloques que responden educacin literaria, s actividades lingsticas ou destrezas

esenciais para a comunicacin oral e escrita, e ao coecemento metalingstico.
O bloque 1 Comunicacin oral: escoitar e falar establece as habilidades necesarias para

que os nenos e nenas comuniquen con precisin as sas propias ideas e axusten o propio
discurso, cada vez mis elaborado segundo se avanza na etapa, s distintas situacins de
comunicacin. Ademais, aborda aspectos esenciais da interaccin social como a escoita
atenta e o respecto das ideas dos e das demais.
Est pois centrado na xestin das relacins sociais a travs do dilogo e na planifica-
cin e exposicin dos discursos orais.

Este bloque incle, ademais, os elementos non verbais como parte integrante do pro-
ceso comunicativo, xa que en moitas ocasins actan como reguladores do proceso de
comunicacin, contribundo a ampliar, modificar ou reducir o significado da mensaxe.
Os bloques 2 e 3 Comunicacin escrita: ler e escribir deben fomentar o achegamento,

en contextos persoais, acadmicos e sociais comprensin e producin de textos de dife-
rente tipoloxa, atendendo tanto a forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados,
expositivos e argumentativos) como a intencin comunicativa (informativos, literarios, pres-
critivos e persuasivos)
Comprender un texto implica poer en marcha unha serie de estratexias de lectura que
deben practicarse na aula e proxectarse en todas as esferas da vida e en calquera finalida-
de de lectura: ler para obter informacin, ler para aprender ou ler por pracer.
Pola sa parte, o bloque sobre a escritura pretende a aprendizaxe desta como un proce-
demento estruturado en tres fases: planificacin do escrito, redaccin, e revisin de borra-
dores antes de producir o texto definitivo. As, a ensinanza da escrita non se debe centrar
no produto final, elaborado de forma individual ou en grupo, senn en todo ao proceso de
escritura. Do mesmo modo, a avaliacin est ligada a todo o desenvolvemento do texto
escrito, no que, ademais, a revisin en grupo como prctica habitual contribuir a favorecer
a aprendizaxe autnoma.
O bloque 4 Coecemento da lingua responde necesidade de suscitar a aprendizaxe

progresiva metalingstica para apropiarse do lxico e das regras gramaticais e ortogrfi-
cas imprescindibles para o uso adecuado da lingua, dicir, falar, ler e escribir correctamen-
te. Debe ser unha aprendizaxe fundamentalmente funcional e significativa, integrada no
proceso de lectura e escritura.
O bloque 5 Educacin Literaria pretende implicar aos alumnos e alumnas nun proceso
de formacin lectora que contine ao longo de toda a sa vida. A reflexin literaria a travs
da lectura, comprensin e interpretacin de textos significativos favorece o coecemento
das posibilidades expresivas da lingua, desenvolve a capacidade crtica e creativa do alum-
nado, dlle acceso ao coecemento doutras pocas e culturas e enfrntao a situacins que
enriquecen a sa experiencia do mundo e favorecen o coecemento do mesmo. Os nenos
e nenas deben ir adquirindo, coa gua do persoal docente, os recursos persoais propios
dunha persoa lectora activa. Do mesmo xeito, fomntase a producin de textos persoais
con intencin literaria a travs de proposta de tarefas ldicas e creativas.

O currculo deste sculo non pode deixar de lado as tecnoloxas da informacin e da

comunicacin (TIC). Toda a sa potencialidade en relacin co desenvolvemento das habi-
lidades lingstico-comunicativas debe aproveitarse nas aulas para favorecer interactiva-
mente tanto a aprendizaxe de linguas e o desenvolvemento das competencias bsicas do
alumnado como a propia aprendizaxe do uso destas tecnoloxas.
A organizacin do currculo en bloques e a secuencia destes non indican xerarqua nas

aprendizaxes dentro do aula, ben ao contrario, estas deben ser abordadas desde enfoques
comunicativos e, na medida do posible, globalizadores e interdisciplinares, que tean en
conta a transversalidade da aprendizaxe baseada en competencias.
Os mtodos utilizados deben enfocarse posibilitar a realizacin de tarefas que o alum-

nado deba resolver facendo uso axeitado dos distintos tipos de coecementos, destrezas,
actitudes e valores. O traballo por proxectos resulta especialmente relevante para a apren-
dizaxe por competencias pois permite aplicar a contextos da vida real ou verosmiles as
aprendizaxes realizadas, e motiva para aprender mis ao xerar nos nenos e nenas a curio-
sidade e a necesidade de adquirir novos coecementos, destrezas, actitudes e valores na
resolucin do proxecto.
A integracin das TIC debe ir acompaada dun cambio metodolxico que oriente a
aprendizaxe da lingua cara mellora dos usos comunicativos, desterrando das aulas prc-
ticas rutineiras centradas na anlise e descricin de unidades lingsticas descontextuali-
zadas. Para iso, o uso das TIC nas actividades de ensino- aprendizaxe debe darse sempre
no marco de proxectos de comunicacin, inscritos en situacins reais, que tean sentido
para o alumnado e cuxa finalidade sexa a producin e a comprensin de textos reais tanto
de carcter oral como escrito.
As mesmo, nas decisins metodolxicas deben terse en conta a atencin diversidade

e a consideracin dos distintos ritmos e estilos de aprendizaxe do alumnado, mediante
prcticas de traballo individual e cooperativo que posibiliten a resolucin conxunta das ta-
refas, e potencien a inclusin do alumnado
En canto avaliacin, recomendable a utilizacin de diferentes tcnicas como, por

exemplo, o porfolio, as rbricas, mapas conceptuais, debates, solucin de problemas con-
textualizados, ademais das probas especficas.
A implicacin das familias non proceso de ensino-aprendizaxe un factor a potenciar, xa

que o proceso de ensino-aprendizaxe competencial dse tanto desde os mbitos formais

coma nos informais e non formais. A sa colaboracin redundar positivamente no rende-

mento e nos resultados acadmicos do alumnado.
Finalmente, a situacin de sociedade multilinge na que vivimos solicita un enfoque

metodolxico de carcter plurilinge que potencie o desenvolvemento comunicativo dos
nenos e nenas nas linguas que vaian adquirindo ao longo da sa vida, con independencia
da diferenza de fins e niveis de dominio con que as utilicen. Isto implica un tratamento inte-
grado das linguas que o alumnado est a aprender na escola. No caso das reas de Lingua
castel e literatura e de Lingua galega e literatura, os currculos presentan certos contidos
similares, e unha distribucin igualmente similar en cada un dos cursos que conforman a
educacin primaria. Evidentemente, cada lingua ten as sas caractersticas propias, que
requiren dun tratamento e traballo especfico, pero hai determinados aspectos do currcu-
lo que, pola afinidade ou similitude que presentan en ambas as reas, precisan ben ser
abordados de maneira parella, ben ser presentados s nunha lingua pero traballados e
practicados en cada unha delas. As pois, o profesorado implicado no proceso de ensino-
aprendizaxe da Lingua castel e literatura e de Lingua galega e literatura, en cada curso
da educacin primaria, deber organizar o seu labor para evitar a repeticin de contidos
naqueles aspectos comns aprendizaxe de calquera lingua, como son as estratexias de
lectura, ou o proceso de escritura, a tipoloxa textual ou a definicin de termos lingsticos.
En consonancia co anterior, preciso que o profesorado utilice a mesma terminoloxa

nas das linguas para non dificultar innecesariamente o proceso de aprendizaxe do alum-
nado.
Ademais, no centro teen presenza lingua(s) estranxeira(s) que tamn son abordadas
na aula desde un enfoque comunicativo e intercultural, pois o coecemento dos valores e
as crenzas compartidas por grupos sociais doutros pases resulta esencial para a comuni-
cacin nesta sociedade globalizada. As, para o tratamento integrado de linguas preciso
que, igual que acontece non caso das das linguas cooficiais, haxa unha coordinacin entre
o profesorado destas e o de lingua estranxeira, para evitar a repeticin de contidos na lia
das que se mencionaron para as linguas ambientais, e para unificar a terminoloxa. Pois,
non se pode esquecer que o achegamento do alumnado lingua estranxeira prodcese,
na maior parte dos casos, partindo das linguas prximas, a materna e a(s) ambiental(is).

DOG Nm. 171

REA LINGUA CASTEL E LITERATURA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. COMUNICACIN ORAL. FALAR E ESCOITAR
a B1.1. Estratexias e normas para o B1.1. Participar en situacins de LCB1.1.1. Expresa de forma CCL
c intercambio comunicativo: comunicacin, dirixidas ou global sentimentos, vivencias CAA
participacin; escoita; respecto espontneas, respectando o e emocins propias.
ISSN1130-9229
d CSC
quenda de palabra; respecto polos quenda de palabra.
e sentimentos dos e das demais.
LCB1.1.2. Aplica as normas CCL
sociocomunicativas: escoita CAA

e respecta a quenda de
CSC
palabras.
b B1.2. Comprensin e expresin de B1.2. Recoecer a informacin LCB1.2.1. Integra de xeito CCL
e mensaxes verbais e non verbais, verbal e non verbal dos discursos global os recursos bsicos CSC
especialmente xestos e ton de voz orais e integrala na producin verbais e non verbais para
que complementen o significado da propia. comunicarse oralmente.
mensaxe.
a B1.3. Participacin en situacin de B1.3. Expresarse e comunicarse LCB1.3.1. Participa CCL

b comunicacin de aula, espontneas de forma oral e con certa activamente en diversas CD

ou dirixidas, organizando, de forma coherencia para satisfacer as situacins de comunicacin:
e CAA
xeral, o discurso. necesidades de comunicacin en -dilogos
diferentes situacins de aula. CSC
-exposicins orais moi
CSIEE
guiadas, con axuda, cando
cumpra, de tecnoloxas da
b B1.4. Interese pola ampliacin de B1.4. Ampliar o vocabulario a LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario CCL
Px. 37543
e vocabulario. partir das experiencias de aula. axeitado sa idade.
B1.5. Creacin de redes semnticas
moi sinxelas.
DOG Nm. 171

b B1.6. Comprensin global de textos B1.5. Comprender o sentido LCB1.5.1. Comprende o CCL
d orais de diversa tipoloxa: atendendo global dun texto oral. sentido global de textos orais CAA
forma da mensaxe (descritivos, Identificar informacin relevantes. de uso habitual, do mbito
e
narrativos, dialogados) e a sa escolar e social.
i intencin comunicativa (informativos,
ISSN1130-9229
literarios e prescritivos) e
procedentes de diversas fontes.
b B1.7. Valoracin dos medios de B1.6. Valorar os medios de LCB1.6.1. Identifica as ideas CCE

d comunicacin social como comunicacin social como xerais en reportaxes CAA
instrumento de comunicacin. instrumento de comunicacin. audiovisual sobre temas do

e
seu interese.
i
b B1.8. Audicin e reproducin de B1.7. Reproducir textos orais LCB1.7.1. Canta cancins, CCL
e textos adecuados ao nivel que prximos aos seus gustos e conta e recita pequenos CAA
estimulen o seu interese. intereses. contos e poemas.
CCEC
b B1.9. Dramatizacins de textos B1.8. Dramatizar, de xeito LCB1.8.1. Adeca a entoacin CCL
e infants. colaborativo, textos infants. e o volume representacin
dramtica.
b B1.10 Producin de textos orais B1.9 Expresarse de forma oral en LCB1.9.1. Narra situacins e CCL
e breves e sinxelos prximos aos seus diferentes situacins con experiencias persoais CSIEE
gustos e intereses. vocabulario axeitado e unha sinxelas.
secuencia coherente.
LCB1.9.2. Describe, de forma CCL
sinxela, persoas, animais
Px. 37544
obxectos e lugares seguindo
unha orde: de arriba a abaixo;
de abaixo a arriba .
DOG Nm. 171

LCB1.9.3. Utilizar CCL

correctamente expresins para
situar e ordenar as rutinas:
antes, despois, pola ma,
pola noite
ISSN1130-9229
a B1.11. Uso dunha linguaxe non B1.10. Usar unha linguaxe non LCB1.10.1. Usa unha linguaxe CCL
d discriminatoria e respectuosa coas discriminatoria e respectuosa non discriminatoria e CSC
diferenzas. coas diferenzas. respectuosa coas diferenzas.

e
a B1.12. Estratexias para utilizar a B1.11. Utilizar de xeito efectivo a LCB1.11.1. Pide axuda para a CCL
b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar e realizacin de tarefas de CAA
comunicacin e aprendizaxe: preguntar. distinta ndole.
e CSC
escoitar e preguntar.
CSIEE
BLOQUE 2. COMUNICACIN ESCRITA. LER

b B2.1. Lectura de distintos tipos de B2.1. Ler en voz alta diferentes LCB2.1.1. Lee con CCL
e textos adaptados sa idade. tipos de textos infants breves e pronunciacin e entoacin
sinxelos. axeitada, textos sinxelos, de
variada tipoloxa, breves e
adaptados sa idade.
b B2.2. Inicio s estratexias para a B2.2. Anticipar o contido de LCB2.2.1. Relaciona a CCL
e comprensin lectora de textos: textos do mbito escolar e social informacin que achega o CAA
consideracin do ttulo e das axeitados ao seu nivel. ttulo e as ilustracins co tema
Px. 37545
ilustracins moi redundantes. do texto.
DOG Nm. 171

e B2.3. Comprensin de textos de B2.3. Comprender a LCB2.3.1. Recoece a CCL

diversa tipoloxa adecuados sa funcionalidade de diferentes funcionalidade de CAA
idade. tipoloxa textuais, atendendo determinadas tipoloxa
forma da mensaxe (descritivos, textuais: carteis, anuncios,
ISSN1130-9229
narrativos, dialogados) e a sa avisos, receitas, normas,

intencin comunicativa instrucins
(informativos, literarios e
prescritivos) adaptados a sa

idade.
b B2.4. Lectura de diferentes textos B2.4. Mostrar interese e gusto LCB2.4.1 Expresa o gusto CCL
e como fonte de informacin e de pola lectura. pola lectura como fonte de
lecer. lecer.
LCB2.4.2 Explica, de xeito CCL

sinxelo, as sas preferencias
lectoras.
b B2.5. Uso da biblioteca como B2.5. Progresar na adquisicin do LCB2.5.1. Identifica, con CCL
e recurso para desenvolver o Plan hbito lector. axuda, os textos da biblioteca CD
lector. (escritos ou en soporte
CAA
informtico) mis axeitados
para obter informacin e para
o seu lecer.
a B2.6. Iniciacin creacin da B2.6. Mostrar interese por ter LCB2.6.1. Coida, conserva e CCL
Px. 37546
b biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros. CSC
e
DOG Nm. 171

BLOQUE 3. COMUNICACIN ESCRITA. ESCRIBIR
e B3.1. Recoecemento e utilizacin B3.1. Interiorizar e utilizar as LCB3.1.1. Relaciona os CCL

de recursos grficos na normas bsicas de escritura e os cdigos oral e escrito:
comunicacin escrita. seus aspectos grficos discrimina sons nas palabras e
ISSN1130-9229
consolida aspectos
grafomotores e grafas da
Lingua castel en palabras
significativas.

LCB3.1.2 Identifica diferentes CCL

tipos de texto escrito: listas,
receitas, narracins, poesa,
noticia
e B3.2. Uso de elementos lingsticos B3.2. Relacionar cdigos verbais LCB3.2.1. Ilustra de xeito CCL
e non lingsticos na comunicacin e non verbais. creativo os seus escritos con
escrita. ilustracins redundantes.
b B3.3. Utiliza estratexias para a B3.3. Planificar e producir, con LCB3.3.1. Escribe, con axuda, CCL
e producin de textos: planificacin, axuda, diferentes tipos de textos en diferentes soportes, textos CD
identificacin da funcin, atendendo ao seu formato moi sinxelos propios do mbito
CAA
textualizacin, revisin e reescritura. (descritivos, narrativos, escolar e social: listas, notas,
B3.4 Producin de textos segundo dialogados) e intencionalidade normas, felicitacins,
Plan de escritura. comunicativa (informativos, instrucins, contos,
literarios e prescritivos) e coida a ancdotas
presentacin
LCB3.3.2. Presenta os seus CCL
Px. 37547
escritos con limpeza, evitando CAA
riscos.
DOG Nm. 171

BLOQUE 4. COECEMENTO DA LINGUA
b B4.1. A palabra. Iniciacin ao orde B4.1. Aplicar os coecementos LCB4.1.1. Desenvolve a CCL
e alfabtico. Recoecemento das gramticos bsicos sobre a conciencia fonolxica:
caractersticas e uso das diferentes estrutura da lingua. identifica slabas e fonemas
ISSN1130-9229
clases de palabras. Xnero e como elementos fundamentais

nmero do nome. Tempos verbais. da palabra.

LCB4.1.2. Recoece o CCL
alfabeto e inciase na orde
alfabtica.
LCB4.1.3. Distingue nome e CCL

adxectivo en palabras
significativas.
LCB4.1.4. Distingue xnero e CCL

nmero en palabras habituais.
LCB4.1.5. Utiliza CCL

adecuadamente os artigos nos
textos orais e escritos.
LCB4.1.6. Forma grupos CCL

nominais respectando as
normas de concordancia
LCB4.1.7. Utiliza os tempos CCL
Px. 37548
verbais: presente, pasado e
futuro en textos sinxelos.
DOG Nm. 171

b B4.2. Vocabulario. Sinnimos e B4.2. Mellorar o coecemento da LCB4.2.1. Relaciona CCL

e antnimos. Aumentativos e lingua e sistematizar a sinnimos e antnimos
diminutivos. Comparacins e adquisicin de vocabulario. bsicos en parellas de
palabras derivadas. palabras significativas.
ISSN1130-9229
LCB4.2.2. Establece CCL

comparacins entre distintos
elementos.

LCB4.2.3. Utiliza diminutivos e CCL
aumentativos, en textos orais

e escritos.
LCB4.2.4. Identifica no seu CCL

contorno palabras derivadas
de outras moi evidentes.
b B4.3. Ortografa: utilizacin das B4.3. Aplicar os coecementos LCB4.3.1. Utiliza de forma CCL
regras bsicas de ortografa. Signos bsicos sobre as regras correcta os signos de
e
de puntuacin. ortogrficas para favorecer unha puntuacin e as normas
comunicacin mis eficaz. ortogrficas propias do nivel e
as aplica escritura de textos
significativos sinxelos e
seguindo modelos.
e B4.4. Recoecemento e observacin B4.4. Desenvolver estratexias LCB4.4.1. Forma e ordena CCL
reflexiva dos constituntes para mellorar a comprensin oral correctamente oracins
oracionais: a oracin simple, suxeito e escrita a travs do simples para compoer textos
Px. 37549
e predicado. coecemento da lingua. sinxelos.
DOG Nm. 171

e B4.5. Utilizacin de material B4.5. Utilizar programas e LCB4.5.1. Utiliza de xeito CCL
i multimedia educativo e outros aplicacins educativas dixitais guiado, distintos programas e CD
recursos didcticos ao alcance e para realizar tarefas e avanzar na aplicacins educativos dixitais
CAA
propios da sa idade. aprendizaxe. como ferramenta de
aprendizaxe.
ISSN1130-9229
d B4.6. Identificacin de similitudes e B4.6. Comparar aspectos bsicos LCB4.6.1. Compara aspectos CCL
e diferenzas entre as linguas que das linguas que coece para (grficos, sintcticos, lxicos) CSC
coece para mellorar na sa mellorar na sa aprendizaxe e das linguas que coece.
o

aprendizaxe e lograr unha lograr unha competencia
competencia comunicativa comunicativa integrada
integrada.
BLOQUE 5. EDUCACIN LITERARIA
d B5.1. Coecemento e lectura guiada B5.1. Apreciar o valor dos textos LCB5.1.1. Identifica sinxelos CCL
e de contos tradicionais: marabillosos, literarios sinxelos e utilizar a textos propios da literatura CCEC
de frmulas, de animais, ... lectura como fonte de gozo e infantil: contos, poesas,
informacin. cmics, adivias
LCB5.1.2. Dramatiza con CCL

xestos e palabras, escenas de CAA
contos.
CCEC
CSC
d B5.2. Valoracin dos textos literarios B5.2. Gozar da escoita de textos LCB5.2.1. Gozo da escoita de CCL
e como fonte de gozo persoal. literarios narrativos, lricos e textos literarios narrativos, CCEC
B5.3. Uso da biblioteca de aula dramticos. lricos e dramticos.
como fonte de informacin e lecer.
LCB5.2.2 Interpreta, CCL
Px. 37550
intuitivamente e con axuda, a CAA
linguaxe figurada en textos
literarios (personificacins).
DOG Nm. 171

B5.3. Coecer o funcionamento LCB5.3.1. Utiliza de xeito CCL

da biblioteca de aula. guiado a biblioteca de aula CAA
como fonte de informacin e
lecer.
ISSN1130-9229
b B5.4. Recreacin e composicin de B5.4. Reproducir, con axuda, a LCB5.4.1. Recrea de xeito CCL
d textos literarios: contos, poemas, partir de modelos dados, textos individual e cooperativo, CAA
adivias. literarios sinxelos: contos, sinxelos textos literarios
e CCEC
poemas e adivias. (contos, poemas..) a partir de

pautas ou modelos dados.
d B5.5. Valoracin da literatura en B5.5. Valorar a literatura en LCB5.5.1. Valora a literatura CCL
e calquera lingua (maioritaria, calquera lingua, especialmente en calquera lingua, CSC
minoritaria ou minorizada) como en lingua galega, como vehculo especialmente en lingua
o CCEC
vehculo de comunicacin e como de comunicacin e como recurso galega, como vehculo de
recurso de gozo persoal. de gozo persoal. comunicacin e como recurso
de gozo persoal.
REA LINGUA CASTEL E LITERATURA CURSO SEGUNDO
a B1.1. Estratexias e normas bsicas B1.1. Participar en situacins de LCB1.1.1. Expresa de forma CCL
para o intercambio comunicativo: comunicacin, dirixidas ou global sentimentos, vivencias
c CAA
participacin; escoita; respecto espontneas, respectando o e opinins.
Px. 37551
d quenda de palabra; respecto polos CSC
quenda de palabra e a
e sentimentos, ideas e coecementos
intervencin dos e das demais.
dos e das demais.
DOG Nm. 171


socio - comunicativas: escoita, CAA
espera de quendas.
CSC
ISSN1130-9229
e mensaxes verbais e non verbais, verbal e non verbal dos discursos global os recursos bsicos
especialmente xestos e ton de voz orais e integrala na producin verbais e non verbais para
que complementen o significado da propia. comunicarse oralmente,

mensaxe. identificando, de xeito global, o
valor comunicativo destes.
LCB1.2.2. Exprsase cunha CCL

pronunciacin e unha diccin
axeitada ao seu nivel.
a B1.3. Participa en situacins de B1.3. Expresarse con coherencia LCB1.3.1. Participa CCL
b comunicacin, espontneas e bsica de forma oral para activamente en diversas CD
dirixidas, utilizando unha secuencia satisfacer necesidades de situacins de comunicacin:
e CAA
lineal sinxela. comunicacin en diferentes - dilogos

situacin de aula. CSC
-exposicins orais guiadas,
CSIEE
con axuda, cando cumpra, das
da comunicacin.
b B1.4. Deducin das palabras B1.4. Ampliar o vocabulario a LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario CCL
e evidentes polo contexto. Interese partir das experiencias de aula. axeitado ao seu nivel.
pola ampliacin de vocabulario.
Px. 37552
Creacin de redes semnticas LCB1.4.2. Identifica polo CCL
sinxelas. contexto o significado de
distintas palabras.
DOG Nm. 171

b B1.5. Comprensin global de textos B1.5.Recoecer o tema e o LCB1.5.1. Comprende, de CCL

d orais de diversa tipoloxa e sentido xeral dun texto oral breve forma global, a informacin CAA
procedentes de diversas fontes e sinxelo, de diferente tipoloxa, xeral dun texto oral sinxelo de
e
(producin didctica, gravacins, atendendo forma da mensaxe uso habitual, do mbito
i medios de comunicacin). (descritivos, narrativos, escolar e social.
ISSN1130-9229
dialogados) e a sa intencin
comunicativa (informativos, LCB1.5.2. Recoece a CCL
literarios e prescritivos). tipoloxa moi evidente de CAA
textos orais sinxelos

atendendo forma da
mensaxe e a sa intencin
comunicativa: cartas,
anuncios, regulamentos,
folletos.
LCB1.5.3. Responde CCL

preguntas correspondentes
compresin literal.
b B1.6. Valorar os medios de B1.6. Valorar os medios de LCB1.6.1. Inciase na CCL

d comunicacin social como comunicacin social como utilizacin guiada dos medios CD
instrumento de comunicacin. instrumento de comunicacin. audiovisuais e dixitais para
e CAA
obter informacin.
i
LCB1.6.2. Recoece de forma CCL

global o contido principal CD
dunha entrevista, noticia ou
Px. 37553
CAA
debate infantil procedente dos
medios de comunicacin. CSC
DOG Nm. 171

b B1.7. Audicin e reproducin de B1.7. Reproducir textos axeitados LCB1.7.1. Reproduce de CCL
textos adecuados ao nivel que aos seus gustos e intereses. memoria textos literarios ou
e CAA
estimulen o seu interese. non literarios, sinxelos e
breves, axeitados aos seus CCEC
ISSN1130-9229
gustos e intereses.
b B1.8. Dramatizacins de textos B1.8. Dramatizar, de xeito LCB1.8.1. Adeca a CCL

literarios adaptados idade e de colaborativo, textos infants. entoacin, o volume e o xesto
e
producins propias. representacin dramtica.
b B1.9. Producin de textos orais B1.9. Producir textos orais LCB1.9.1. Elabora CCL
breves e sinxelos segundo a sa breves, imitando modelos a comprensiblemente textos
e CAA
tipoloxa: atendendo forma da atendendo forma e a intencin orais sinxelos, do mbito
mensaxe (descritivos, narrativos, comunicativa. escolar e social, de diferente CSIEE
dialogados) e a sa intencin tipoloxa: noticias, avisos,
comunicativa (informativos, literarios contos, poemas, ancdotas.
e prescritivos).
LCB1.9.2. Organiza o discurso CCL

cunha secuencia coherente
CAA
elemental.
CSIEE
a B1.10. Uso dunha linguaxe non B1.10. Usar unha linguaxe non LCB1.10.1 Usa unha linguaxe CCL
discriminatoria e respectuosa coas discriminatoria e respectuosa non discriminatoria e
d CSC
diferenzas. coas diferenzas. respectuosa coas diferenzas.
Px. 37554
e
m
DOG Nm. 171

a B1.11. Estratexias para utilizar a B1.11. Utilizar de xeito efectivo a LCB1.11.1 Emprega de xeito CCL
b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar e efectivo a linguaxe oral para CAA
comunicacin e aprendizaxe: preguntar. comunicarse: escoita e
e CSC
escoitar e preguntar. pregunta para asegurar a
comprensin. CSIEE
ISSN1130-9229
b B2.1. Lectura de distintos tipos de B2.1. Ler en voz alta e en LCB2.1.1. Le en voz alta, con CCL

e texto: prximos sa experiencia. silencio, diferentes textos pronunciacin e entoacin
sinxelos de carcter infantil. axeitada, diferentes tipos de

textos moi sinxelos apropiados
sa idade.
LCB2.1.2. Le en silencio CCL

textos moi sinxelos prximos
sa experiencia infantil.
e B2.2. Comprensin de textos de B2.2. Comprender distintos tipos LCB2.2.1. Identifica o tema CCL
diversa tipoloxa, adecuados sa de textos adaptados idade e dun texto sinxelo. CAA
idade utilizando a lectura como utilizando a lectura como medio
medio para ampliar o vocabulario. para ampliar o vocabulario. LCB2.2.2. Distingue, de forma CCL
xeral, entre as diversas CAA
tipoloxas textuais en textos do
mbito escolar e social,
atendendo forma da
mensaxe (descritivos,
narrativos, dialogados) e a sa
Px. 37555
intencin comunicativa
prescritivos).
DOG Nm. 171

b B2.3. Utilizacin de estratexias para B2.3. Utilizar de xeito guiado LCB2.3.1. Activa, de forma CCL
e a comprensin lectora de textos: estratexias elementais para a guiada, coecementos previos CAA
consideracin do ttulo e das comprensin lectora de textos para comprender un texto.
ilustracins. Identificacin de moi sinxelos de diversa tipoloxa.
palabras clave. Anticipacin de LCB2.3.2. Formula hipteses CCL
ISSN1130-9229
hiptese de significado polo sobre o contido do texto a CAA

contexto. Recoecemento bsico da partir do ttulo e das
tipoloxa textual. ilustracins redundantes

LCB2.3.3. Relaciona a CCL
informacin contida nas CAA
ilustracins coa informacin

que aparece no texto.
e B2.4. Gusto pola lectura. B2.4. Ler por propia iniciativa LCB2.4.1. Dedica, de xeito CCL
B2.5. Seleccin de libros segundo o diferentes tipos de textos. guiado, momentos de lecer
gusto persoal. para a lectura voluntaria.
B2.6. Lectura dos libros establecidos
LCB2.4.2. Explica, de xeito CCL
no Plan lector.
sinxelo, as sas preferencias
lectoras.
e B2.7. Uso da biblioteca para a B2.5. Usa, de xeito guiado, a LCB2.5.1. Consulta na CCL
i procura de informacin e utilizacin biblioteca para localizar libros biblioteca, de xeito guiado, CD
da mesma como fonte de axeitados aos seus intereses. diferentes fontes bibliogrficas
CAA
informacin e lecer. e textos en soporte informtico
para obter informacin sobre
libros do seu interese.
Px. 37556
e
DOG Nm. 171

a B2.9. Identificacin das mensaxes B2.7. Identifica, con axuda, a LCB2.7.1. Diferenza, con CCL
e transmitidas polo texto. estrutura bsica de diferentes axuda, entre informacin e CAA
textos lidos. publicidade.
CSC
ISSN1130-9229
LCB2.8.1. Formula hipteses, CCL

de xeito guiado, sobre a CAA
finalidade de diferentes textos
CSC
moi sinxelos a partir da sa

tipoloxa, e dos elementos
lingsticos e non lingsticos
moi redundantes, axeitados

sa idade.
b B2.10. Uso guiada das Tecnoloxas B2.8. Utilizar de xeito guiado as LCB2.8.1. Utiliza, de xeito CCL
e da Informacin e Comunicacin para Tecnoloxas da Informacin e guiado, as Tecnoloxas da CD
a procura e tratamento igualmente Comunicacin para a procura da Informacin e Comunicacin
i CAA
guiado, da informacin. informacin. para buscar informacin.
b B3.1. Producin de textos para B3.1. Producir textos sinxelos LCB3.1.1. Escribe, con axuda, CCL
comunicar coecementos, segundo un modelo con en diferentes soportes, textos
e CD
experiencias e necesidades: con diferentes formatos (descritivos, sinxelos propios da vida coti,
m do mbito escolar e social, CAA
diferentes formatos (descritivos, narrativos, dialogados) e
atendendo forma da
narrativos, dialogados) e intencins intencins
mensaxe e a sa intencin
comunicativas (informativos, comunicativas(informativos,
comunicativa)e respectando
literarios e prescritivos). literarios e prescritivos, aplicando as normas gramaticais e
B3.2. Cohesin do texto: as regras ortogrficas de nivel e ortogrficas bsicas: cartas,
Px. 37557
mantemento do tempo verbal, coidando a presentacin. folletos informativos, noticias,
puntuacin. instrucins, receitas, textos
literarios
DOG Nm. 171

B3.3. Aplicacin das normas LCB3.1.2. Presenta os seus CCL

ortogrficas axeitadas ao nivel. traballos con caligrafa clara e CAA
B3.4. Producin de textos segundo o limpeza, evitando riscos etc.
Plan de escritura do centro.
ISSN1130-9229
b B3.5. Valoracin da sa propia B3.2. Valorar a sa propia LCB3.2.1. Valora a sa propia CCL
e producin escrita, as como a producin escrita, as como a producin escrita, as como a CSC
producin escrita dos seus producin escrita dos seus producin escrita dos seus
m
compaeiros. compaeiros. compaeiros.

b B3.6. Normas e estratexias para a B3.3. Aplicar, de xeito guiado, LCB3.3.1. Utiliza borradores CCL
e producin de textos: planificacin todas as fases do proceso de que amosan a xeracin e CAA
(funcin, destinatario, xeracin de escritura na producin de textos seleccin de ideas e a revisin
CSIEE
ideas, estrutura...) escritos de distinta ndole: ortogrfica na escritura de
B3.7. Textualizacin en frases planificacin, textualizacin, textos sinxelos propios do
elementais con secuencia lineal. revisin e reescritura. mbito da vida persoal, social
e escolar.
B3.8. Revisin e mellora do texto.
b B3.9. Creacin de textos utilizando a B3.4. Elaborar, de xeito guiado, LCB3.4.1. Elabora, de forma CCL
e linguaxe verbal e non verbal con proxectos individuais ou guiada, grficas sinxelas sobre CAA
intencin informativa: carteis colectivos sobre diferentes temas experiencias realizadas:
i
publicitarios. Anuncios. Cmics. da rea. plantar fabas, cra de vermes
de seda.
LCB3.4.2. Elabora e presenta, CCL

de forma guiada, textos CD
sinxelos, que ilustra con
CAA
imaxes de carcter
Px. 37558
redundante co contido.
DOG Nm. 171

e B3.5. Utilizar as Tecnoloxas da

B3.10. Creacin de textos utilizando LCB3.6.1. Usa, con axuda, as CCL
i as Tecnoloxas da Informacin e Informacin e Comunicacin de Tecnoloxas da Informacin e CD
Comunicacin de xeito guiado. xeito guiado para presentar as Comunicacin para escribir e
CAA
B3.11. Producin de textos segundo sas producin. presentar textos moi sinxelos.
ISSN1130-9229
o Plan de escritura do centro.

b B4.1. A palabra. B4.1. Aplicar os coecementos LCB4.1.1. Utiliza de xeito CCL
e B4.2. Recoecemento das distintas gramaticais bsicos sobre a guiado categoras gramaticais
clases de palabras(nome, verbo, estrutura da lingua, (categoras bsicas: o nome, artigo,

adxectivo, pronomes, artigos) gramaticais), para favorecer unha adxectivo, verbo.
Caractersticas e uso de cada clase comunicacin mis eficaz.
de palabra. LCB4.1.2. Utiliza con CCL
correccin os tempos verbais:
B4.3. Tempos verbais: presente,
presente, pasado e futuro ao
pasado e futuro.
producir textos orais e
escritos.
e B4.2. Recoecemento das distintas B4.2. Desenvolver as destrezas e LCB4.2.1. Utiliza sinnimos e CCL
clases de palabras (nome, verbo, competencias lingsticas a antnimos, polismicas na
adxectivo, pronomes, artigos). travs do uso da lingua. expresin oral e escrita.
Caractersticas e uso de cada clase
de palabra. LCB4.2.2. Forma palabras CCL
B4.4. Vocabulario. Frases feitas. compostas a partir de palabras
Formacin de substantivos, simples.
adxectivos e verbos. Recursos
derivativos: prefixos e sufixos. LCB4.2.3. Identifica o CCL
Px. 37559
suxeito/grupo nominal e
predicado nas oracins
constituntes oracionais: a oracin
simples.
simple, suxeito e predicado.
DOG Nm. 171

b B4.6. Ortografa: utilizacin das B4.3. Aplicar os coecementos LCB4.3.1. Utiliza os signos de CCL
e regras bsicas de ortografa e bsicos sobre as regras puntuacin e as normas
puntuacin. ortogrficas para favorecer unha ortogrficas propias do nivel e
comunicacin mis eficaz. as aplica escritura de textos
sinxelos.
ISSN1130-9229
b B4.7. Clases de nomes: comns e B4.4. Desenvolver estratexias LCB4.4.1. Aplica as normas CCL
e propios. para mellorar a comprensin oral de concordancia de xnero e
e escrita a travs do nmero na expresin oral e

B4.8. As relacins gramaticais
Recoecemento e explicacin coecemento da lingua. escrita.
reflexiva das relacins que se

establecen entre o substantivo e o LCB4.4.2. Utiliza signos de CCL
resto dos compoentes do grupo puntuacin nas sas
nominal. composicins escritas.
LCB4.4.3. Utiliza unha sintaxe CCL

bsica nas producins escritas
propias.
e B4.9. Utilizacin do material B4.5. Utilizar programas LCB4.5.1. Utiliza de forma CCL
i multimedia educativo e outros educativos dixitais para realizar guiada, distintos programas CD
recursos didcticos ao seu alcance e tarefas e avanzar na educativos dixitais.
CAA
propios da sa idade. aprendizaxe.
d B4.10. Identificacin das variedades B4.6. Comparar aspectos bsicos LCB4.6.1. Compara aspectos CCL
da lingua na nosa comunidade das linguas que coece para (grficos, sintcticos, lxicos)
e CAA
autnoma. Identificacin das mellorar na sa aprendizaxe e das linguas que coece.
o similitudes e diferenzas entre as lograr unha competencia
linguas que coece para mellorar na
Px. 37560
integrada.
sa aprendizaxe e lograr unha
competencia comunicativa
integrada.
DOG Nm. 171

d B5.1. Valoracin dos textos literarios B5.1. Valorar textos como fonte LCB5.1.1. Valora de forma CCL
e como fonte de gozo persoal. de lecer e informacin. global, textos propios da CCEC
literatura infantil: contos,
ISSN1130-9229
cancins, poesa, cmics,

refrns e adivias
d B5.2. Lectura guiada e comentada B5.2. Iniciar a lectura e expresiva LCB5.2.1. Inicia a lectura CCL

e de textos narrativos de tradicin de textos literarios narrativos, guiada de textos narrativos CAA
oral, literatura infantil, adaptacins lricos e dramticos na prctica sinxelos de tradicin oral,
CCEC
de obras clsicas e literatura actual. escolar. literatura infantil, adaptacins
B5.3. Identificacin de recursos de obras clsicas e literatura
literarios. actual.
LCB5.2.2. Interpreta, CCL

literarios (personificacins)
d B5.4 Valoracin de recursos B5.3. Valorar os recursos LCB5.3.1. Valora os recursos CCL
e literarios. literarios da tradicin oral: literarios da tradicin oral: CCEC
poemas, cancins, contos, poemas, cancins, contos,
refrns, adivias. refrns, adivias.
b B5.5 Creacin de textos literarios en B5.5. Reproducir, con axuda, a LCB5.5.1. Crea, con axuda, CCL
e prosa ou en verso: contos, poemas, partir de modelos dados, textos sinxelos textos literarios CAA
Px. 37561
adivias, cancins, e teatro. literarios sinxelos: contos e (contos, poemas) a partir de
CSIEE
poemas. pautas ou modelos dados.
CCEC
DOG Nm. 171

a B5.6. Comprensin, memorizacin e B5.6. Reproducir textos literarios LCB5.6.1. Reproduce textos CCL
b recitado de poemas co ritmo, breves e moi sinxelos adaptados orais moi breves e sinxelos:
entoacin e diccin adecuados. sa idade. cancins e poemas.
e
ISSN1130-9229
d B5.7. Dramatizacin e lectura B5.7. Participar con interese en LCB5.7.1. Realiza CCL
e dramatizada de textos literarios. dramatizacins de sinxelos textos dramatizacins CAA
literarios adaptados idade. individualmente e en grupo de
CCEC
textos literarios axeitados

sa idade. CSC
d B5.8. Valoracin da literatura en B5.8. Valorar a literatura en LCB5.8.1. Valora a literatura CCL
o CCEC
recurso de lecer persoal. de lecer persoal. comunicacin e como recurso
de lecer persoal.
REA LINGUA CASTEL E LITERATURA CURSO TERCEIRO
a B1.1. Estratexias e normas para o B1.1.Participar en situacins de LCB1.1.1. Expresa de forma CCL
c intercambio comunicativo: comunicacin, dirixidas ou global, ideas, opinins e CAA
participacin; exposicin clara; espontneas, respectando a sentimentos con certa
d CSC
Px. 37562
escoita; respecto quenda de quenda de palabra e a claridade.
e palabra; respecto polos sentimentos, intervencin dos e das demais.
DOG Nm. 171

experiencias, ideas, opinins e LCB1.1.2. Aplica as normas CCL

coecementos dos e das demais. sociocomunicativas: escoita CAA
atenta, espera de quendas,
CSC
respecto da opinin dos e das
demais.
ISSN1130-9229
e mensaxes verbais e non verbais, verbal e non verbal dos discursos global os recursos verbais e
especialmente xestos e ton de voz orais e integrala na producin non verbais para comunicarse

que complementen o significado da propia. oralmente, identificando o
mensaxe. valor comunicativo destes.

correctas.
a B1.3. Participacin en situacins de B1.3. Expresarse con coherencia LCB1.3.1. Participa CCL
b comunicacin, espontneas e bsica de forma oral para activamente e con coherencia CD
dirixidas, utilizando un discurso satisfacer necesidades de bsica en diversas situacins
e CAA
cunha secuencia lineal sinxela. comunicacin en diferentes de comunicacin:
situacin de aula. CSC
- Dilogos
CSIEE
- Exposicins orais seguindo
un modelo, e guiadas, con
axuda, cando cumpra, das
tecnoloxas da informacin
e da comunicacin.
b B1.4. Deducin das palabras B1.4. Facer hipteses sobre o LCB1.4.1. Identifica polo CCL
evidentes polo contexto. Interese significado de palabras evidentes contexto o significado de
Px. 37563
e
pola ampliacin de vocabulario. a partir do seu contexto de uso. distintas palabras.
Creacin de redes semnticas
sinxelas.
DOG Nm. 171

LCB1.4.2. Utiliza o vocabulario CCL

axeitado a sa idade para CAA
expresarse con progresiva
precisin nos diferentes
contextos de comunicacin.
ISSN1130-9229
b B1.5. Comprensin global e B1.5. Recoecer o tema e as LCB1.5.1. Comprende de CCL

d especfica de textos orais de diversa ideas principais de textos orais forma global a informacin CAA
tipoloxa e procedentes de diversas breves e sinxelos de diferente xeral de textos orais de uso

e
fontes (producin didctica, tipoloxa, segundo a forma da habitual, do mbito escolar e
i gravacins, medios de mensaxe (descritivos, narrativos, social, identifica o tema e
comunicacin). dialogados, expositivos) e a sa selecciona as ideas principais:

intencin comunicativa noticias, contos, folletos
(informativos, literarios e informativos, narracins,
prescritivos). textos cientficos, anuncios
publicitarios, receitas
mdicas.

preguntas sinxelas
correspondentes
comprensin literal.
LCB1.5.4. Utiliza de xeito CCL

guiado a informacin recollida, CAA
para levar a cabo diversas
CSIEE
actividades en situacins de
aprendizaxe.
b B1.5. Comprensin global e B1.6. Utilizar os medios de LCB1.6.1. Utiliza de xeito CCL
Px. 37564
d especfica de textos orais de diversa comunicacin social como guiado os medios audiovisuais CD
tipoloxa e procedentes de diversas instrumento de aprendizaxe. e dixitais para obter
e CAA
fontes (producin didctica, informacin.
DOG Nm. 171

i gravacins, medios de LCB1.6.2. Transforma en CCL

comunicacin).
noticias sinxelas feitos cotis CSC
prximos sa realidade,
imitando modelos.
ISSN1130-9229
LCB1.6.3. Comprende de CCL

forma global o contido CD
principal dunha entrevista,
CAA
noticia ou debate infantil

procedente dos medios de CSC
comunicacin.
b B1.6. Audicin e reproducin de B1.7. Reproducir textos axeitados LCB1.7.1. Reproduce de CCL
e textos adecuados ao nivel que aos seus gustos e intereses. memoria textos literarios, non CAA
estimulen o seu interese. literarios e propios, sinxelos e
CCEC
B1.7. Dramatizacins de textos breves, axeitados aos seus
literarios adaptados idade e de gustos e intereses.
producins propias.
LCB1.7.2. Interpreta diferentes CCL
personaxes, reflectindo as CAA

sas caractersticas esenciais,
CCEC
memorizando e representando
as sas accins e xestos mis
definitorios.
b B1.8. Producin de textos orais B1.8. Producir textos orais LCB1.8.1. Elabora CCL
e sinxelos de diferente tipoloxa. adecuados ao nivel dos xneros comprensiblemente textos CAA
mis habituais imitando modelos, orais breves e sinxelos do
CSIEE
Px. 37565
atendendo forma da mensaxe mbito escolar e social,
(descritivos, narrativos, adecuados ao nivel, imitando
dialogados, expositivos) e a sa modelos.
DOG Nm. 171

intencin comunicativa LCB1.8.2. Organiza o discurso CCL

(informativos, literarios e cunha secuencia coherente CAA
prescritivos). elemental, utilizando nexos
CSIEE
bsicos.
ISSN1130-9229
a B1.9. Estratexias para utilizar a B1.9. Utilizar de xeito efectivo a LCB 1.9.1. Emprega de xeito CCL
b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar e efectivo a linguaxe oral para CAA
comunicacin e aprendizaxe: preguntar. comunicarse e aprender:
e CSC
escoitar e preguntar. escoita e pregunta para

asegurar a comprensin. CSIEE
b B2.1. Lectura, en silencio e en voz B2.1. Ler en voz alta e en silencio LCB2.1.1. Le en voz alta, sen CCL
e alta, de distintos tipos de texto diferentes textos. dificultade, diferentes tipos de
prximos sa experiencia. textos apropiados sa idade.
LCB2.1.2. Le en silencio CCL

textos sinxelos prximos sa
experiencia.
e B2.2. Comprensin de textos de B2.2. Comprender distintos tipos LCB2.2.1. Resume, CCL
diversa tipoloxa, adecuados sa de textos adaptados sa idade respondendo a preguntas e CAA
idade, lidos en voz alta e en silencio, e valorar a lectura como medio reflectindo as ideas principais,
segundo a sa tipoloxa e valorando para ampliar o vocabulario, fixar a textos de diversa tipoloxa
a lectura como medio para ampliar o ortografa correcta e como gozo textual.
vocabulario e fixar a ortografa persoal.
correcta. LCB2.2.2. Distingue en textos CCL
Px. 37566
do mbito escolar e social e CAA
de forma xeral, entre as
diversas tipoloxas atendendo
forma da mensaxe
DOG Nm. 171

(descritivos, narrativos,
dialogados, expositivos) e
sa intencin comunicativa
prescritivos).
ISSN1130-9229
LCB2.2.3. Elabora glosarios CCL

coas novas palabras. CAA

b B2.3. Utilizacin de estratexias para B2. 3. Utilizar de xeito guiado LCB2.3.1. Identifica as CCL
e a comprensin lectora de estratexias elementais para a palabras clave dun texto. CAA
textos:consideracin do ttulo e das comprensin lectora de textos
ilustracins. Identificacin de moi sinxelos de diversa tipoloxa. LCB2.3.2. Activa, de forma CCL
palabras crave. Anticipacin de guiada, coecementos previos CAA
hiptese de significado polo para comprender un texto.
contexto. Recoecemento bsico da
tipoloxa textual. Uso do dicionario. LCB2.3.3. Formula hipteses CCL
sobre o contido do texto a CAA
partir do ttulo e de ilustracins

redundantes.

informacin contida nas CAA
ilustracins coa informacin
que aparece no texto.
LCB2.3.5. Inciase na CCL
Px. 37567
utilizacin do dicionario de CAA
xeito guiado.
DOG Nm. 171

e B2.4. Gusto pola lectura. B2.4. Ler por propia iniciativa LCB2.4.1. Dedica momentos CCL
B2.5. Seleccin de libros segundo o diferentes tipos de textos. de lecer para a lectura
gusto persoal. voluntaria.
B2.6. Lectura dos libros establecidos

LCB2.4.2. Selecciona textos CCL
ISSN1130-9229
no Plan lector.
do seu interese en funcin dos
seus gustos e preferencias.
LCB2.4.3. Identifica e resume CCL

o argumento de lecturas CAA
realizadas e d referencias
bsicas, como o ttulo.
e B2.7. Uso da biblioteca para a B2.5. Usa a biblioteca para LCB2.5.1. Consulta na CCL
i procura de informacin e utilizacin localizar libros axeitados aos biblioteca, de xeito guiado, CD
da mesma como fonte de seus intereses. diferentes fontes bibliogrficas
CAA
informacin e lecer. e textos en soporte informtico
para obter informacin sobre
temas do seu interese e
necesarios para as sas

tarefas de aula.
e
a B2.9.Identificacin da finalidade das B2.7. Identifica a estrutura de LCB2.7.1. Diferenza, con CCL
mensaxes transmitidos polo texto. diferentes textos lidos, axuda, entre informacin e
Px. 37568
e CAA
centrndose na interpretacin do publicidade.
CSC
seu significado.
DOG Nm. 171

LCB2.7.2. Formula hiptese, CCL

de xeito guiado, sobre a CAA
finalidade de diferentes textos
CSC
moi sinxelos a partir da sa
tipoloxa, e dos elementos
ISSN1130-9229
lingsticos e non lingsticos

moi redundantes, axeitados
sa idade.

b B2.10. Utilizacin guiada das B2.8. Utilizar de xeito guiado as LCB2.8.1. Utiliza, de xeito CCL
e Tecnoloxas da Informacin e Tecnoloxas da Informacin e guiado, as Tecnoloxas da CD

Comunicacin para a procura da Comunicacin para a procura da Informacin e a Comunicacin
i CAA
informacin. informacin. para buscar informacin.
b B3.1. Producin de textos de diversa B3.1. Producir textos seguindo un LCB3.1.1. Escribe, con axuda CCL
e tipoloxa atendendo forma da modelo con diferentes intencins e en diferentes soportes, CD
mensaxe (descritivos, narrativos, comunicativas, cohesivas de textos sinxelos propios da vida
m CAA
dialogados, expositivos) e a sa xeito elemental, aplicando as coti, do mbito escolar e

social, utilizando elementos de
intencin comunicativa (informativos, regras ortogrficas de nivel e
cohesin bsicos: noticias,
literarios e prescritivos) para coidando a presentacin.
contos, folletos informativos,
comunicar coecementos, narracins, textos cientficos,
experiencias e necesidades. anuncios publicitarios,
B3.2. Cohesin do texto: receitas, instrucins,
mantemento do tempo verbal, normas.
puntuacin, concordancia bsica.
LCB3.1.2. Respecta as CCL
B3.3. Aplicacin das normas
Px. 37569
normas gramaticais e
ortogrficas axeitadas ao nivel.
ortogrficas bsicas, propias
do nivel.
DOG Nm. 171

LCB3.1.3. Reproduce textos CCL

ditados sinxelos.

traballos con caligrafa clara e
ISSN1130-9229
CAA
limpeza: evitando riscos,
inclinacin de lias etc.
B3.4. Valoracin da propia producin B3.2. Valorar a sa propia LCB3.2.1. Valora a sa propia CCL

escrita, as como a producin escrita producin escrita, as como a producin escrita, as como a CSC
dos seus compaeiros. producin escrita dos seus producin escrita dos seus
compaeiros. compaeiros.
b B3.5. Normas e estratexias para a B3.3. Aplicar, con axuda, todas LCB3.3.1. Emprega, de xeito CCL
e producin de textos: planificacin as fases do proceso de escritura guiado e segundo modelos, CAA
(funcin, destinatario, xeracin de na producin de textos escritos estratexias de planificacin,
CSIEE
ideas, estrutura...). Textualizacin en de distinta ndole: planificacin, textualizacin e revisin do
frases elementais con secuencia textualizacin, revisin e texto.
lineal. reescritura.
B3.6. Revisin e mellora do texto. LCB3.3.2. Utiliza, con axuda e CCL

para escribir textos sinxelos, CAA
borradores que amosan: a
CSIEE
xeracin e seleccin de ideas,
a revisin ortogrfica e da
secuencia coherente do
escrito.
b B3.7. Creacin de textos utilizando a B3.4. Elaborar proxectos LCB3.4.1. Elabora, de forma CCL
Px. 37570
e linguaxe verbal e non verbal con individuais ou colectivos de guiada, grficas sinxelas a CAA
intencin informativa: carteis carcter informativo sobre partir de datos obtidos de
i
publicitarios. Anuncios. Cmics. diferentes temas do rea. experiencias realizadas.
DOG Nm. 171


de forma guiada, textos CD
sinxelos, que ilustra con
CAA
imaxes, en diferentes soportes
(papel e dixital), de carcter CSIEE
ISSN1130-9229
redundante co contido: carteis

publicitarios, anuncios e
cmics.

a B3.8. Uso dunha linguaxe non B3.5. Usar unha linguaxe LCB3.5.1. Exprsase, por CCL
d discriminatoria e respectuosa coas respectuosa coa diversidade, escrito, evitando unha CSC
diferenzas. evitando expresins linguaxe non sexista e non
e
discriminatorias e prexuzos. respectuosa coas diferenzas.
m
e B3.9. Creacin de textos utilizando B3.6. Utilizar as Tecnoloxas da LCB3.6.1. Usa con axuda as CCL
i as Tecnoloxas da Informacin e a Informacin e a Comunicacin de Tecnoloxas da Informacin e CD
Comunicacin de xeito guiado. modo eficiente e responsable a Comunicacin para escribir,
CAA
para presentar as sas presentar os textos e buscar
producins. informacin.
e B3.10. Producin de textos segundo B3.7. Escribir os textos LCB3.7.1. Produce os textos CCL
i Plan de escritura do centro. establecidos no Plan de escritura. establecidos no plan de CAA
escritura axeitados sa
CSIEE
idade e nivel.
b B4.1. A palabra. B4.1. Aplicar os coecementos LCB4.1.1. Recoece e CCL
Px. 37571
e B4.2. Recoecemento das distintas bsicos sobre a estrutura da identifica as categoras
clases de palabras (nome, verbo, lingua, a gramtica (categoras gramaticais bsicas: presentar
gramaticais), o vocabulario ao nome, substitur ao nome,
DOG Nm. 171

adxectivo, pronomes, artigos). (formacin e significado das expresar caractersticas do

Caractersticas e uso de cada clase palabras e campos semnticos), nome, expresar accin.
de palabra. as como as regras de ortografa
B4.3. Tempos verbais: presente, para favorecer unha LCB4.1.2. Utiliza con CCL
pasado e futuro. comunicacin mis eficaz. correccin os tempos verbais:
ISSN1130-9229
presente, pasado e futuro, ao

B4.4. Ortografa: utilizacin das
producir textos orais e
regras bsicas de ortografa e
escritos.
puntuacin.

LCB4.1.3. Diferenza familias CCL
de palabras.
LCB4.1.4. Utiliza as normas CCL

ortogrficas bsicas.
e B4.5. Recoecemento das distintas B4.2. Desenvolver as destrezas e LCB4.2.1. Utiliza palabras CCL
clases de palabras (nome, verbo, competencias lingsticas a sinnimas, antnimas,
adxectivo, pronomes, artigos). travs do uso da lingua. polismicas, frases feitas, na
Caractersticas e uso de cada clase expresin oral e escrita.
de palabra.
B4.6. Vocabulario. Frases feitas. LCB4.2.2. Utiliza, segundo CCL

Formacin de substantivos, modelo, prefixos e sufixos e
adxectivos e verbos. Recursos crea palabras derivadas.
derivativos: prefixos e sufixos.
B4.7. Recoecemento dos LCB4.2.3. Recoece a oracin CCL
constituntes oracionais: a oracin simple, distingue suxeito e
simple, suxeito e predicado. predicado.
b B4.8. Clases de nomes: comns e B4.3. Desenvolver estratexias LCB4.3.1. Clasifica e usa os CCL
para mellorar a comprensin oral tipos de nomes para elaborar
Px. 37572
e propios.
e escrita a travs do textos escritos sinxelos
coecemento da lingua.
DOG Nm. 171

B4.9. As relacins gramaticais LCB4.3.2. Aplica as normas CCL

Recoecemento e explicacin de concordancia de xnero e
reflexiva das relacins que se nmero, na expresin oral e
establecen entre o substantivo e o escrita.
resto dos compoentes do grupo
ISSN1130-9229
nominal. LCB4.3.3. Aplica, con axuda, CCL

as normas de acentuacin
(slabas tnicas) nas sas

producins escritas.
LCB4.3. 4. Utiliza signos de CCL

puntuacin nas sas
composicins escritas.

propias.
e B4.10. Utilizacin do material B4.4. Utilizar programas LCB4.4.1. Utiliza de forma CCL
i multimedia educativo ao seu alcance educativos dixitais para realizar guiada, distintos programas CD
e propio da sa idade. tarefas e avanzar na educativos dixitais.
aprendizaxe. CAA
d B4.11. Valoracin da diversidade da B4.5. Valorar a diversidade LCB4.5.1. Valora a CCL

e lingua na nosa comunidade lingstica da comunidade diversidade lingstica da CSC
autnoma. autnoma. comunidade autnoma.
Px. 37573
o
DOG Nm. 171

d B4.12. Identificacin das similitudes B4.6. Comparar aspectos bsicos LCB4.6.1. Compara aspectos CCL
e e diferenzas entre as linguas que das linguas que coece para (grficos, sintcticos, lxicos) CAA
o
competencia comunicativa integrada.
ISSN1130-9229
integrada.

d B5.1. Valoracin dos textos literarios B5.1. Valorar os textos literarios LCB5.1.1. Valora e recoece CCL
e como fonte de gozo persoal. como fonte de lecer e de forma global, distintos CCEC
informacin. textos literarios sinxelos, como
fonte de lecer e de
informacin.
d B5.2. Lectura guiada de textos B5.2. Facer a lectura expresiva e LCB5.2.1. Realiza, de xeito CCL
e narrativos de tradicin oral, literatura interpretativa de textos literarios guiado, lecturas comentadas CCEC
infantil, adaptacins de obras narrativos, lricos e dramticos na de textos narrativos sinxelos
clsicas e literatura actual. prctica escolar e recoecer e de tradicin oral, literatura
B5.3. Lectura comentada de interpretar algns recursos da infantil, adaptacins de obras

poemas, relatos e obras teatrais. linguaxe literaria. clsicas e literatura actual.
- Identificacin de recursos
LCB5.2.2. Interpreta, CCL
literarios moi bsicos.
literarios (personificacins)
d B5.4. Valoracin de recursos B5.3. Valorar os recursos LCB5.3.1. Valora os recursos CCL
Px. 37574
e literarios. literarios da tradicin oral: literarios da tradicin oral: CCEC
poemas, cancins, contos, poemas, cancins, contos,
refrns e adivias. refrns e adivias.
DOG Nm. 171

b B5.5. Creacin de textos literarios B5.4. Reproducir a partir de LCB5.4.1. Crea, con axuda, CCL
moi sinxelos, en prosa ou en verso: modelos dados textos literarios sinxelos textos literarios moi
e CAA
contos, poemas, adivias, cancins moi sinxelos, en prosa ou en sinxelos (contos, poemas) a
e teatro. verso, con sentido esttico e partir de pautas ou modelos CSIEE
ISSN1130-9229
creatividade: contos e poemas. dados. CCEC
a B5.6. Comprensin, memorizacin e B5.5. Reproducir textos literarios LCB5.5.1. Memoriza e CCL

recitado de textos literarios co ritmo, breves e sinxelos e adaptados reproduce textos orais moi
b CAA
entoacin e diccin adecuados. idade. sinxelos adecuados sa

e idade: contos, poemas ou CSC
cancins. CCEC
d B5.7. Dramatizacin e lectura B5.6. Participar con interese en LCB5.6.1. Realiza CCL
dramatizada de textos literarios. dramatizacins de textos dramatizacins
e CAA
CCEC
textos literarios breves e

sinxelos, axeitados sa CSC
idade.
a B5.8. Valoracin da literatura en B.5.7. Valorar a literatura en LCB.7.1. Valora a literatura en CCL
calquera lingua (maioritaria, calquera lingua, especialmente calquera lingua,
b CSC
e vehculo de comunicacin e como de comunicacin e como recurso galega, como vehculo de CCEC
Px. 37575
o recurso de lecer persoal. de lecer persoal. comunicacin e como recurso
de lecer persoal.
DOG Nm. 171

REA LINGUA CASTEL E LITERATURA CURSO CUARTO
a B1.1. Estratexias e normas para o B1.1. Participar en situacins LCB1.1.1. Expresa ideas, CCL
ISSN1130-9229
c intercambio comunicativo: de comunicacin, dirixidas ou pensamentos, opinins, CAA

participacin; exposicin clara; espontneas, respectando as sentimentos con certa
e CSC
escoita; respecto quenda de normas da comunicacin: claridade.
palabra; entoacin adecuada; quenda de palabra, escoitar.

respecto polos sentimentos, LCB1.1.2. Aplica as normas CCL
experiencias, ideas, opinins e sociocomunicativas: escoita CAA
coecementos dos e das demais. atenta, espera de quendas,

CSC
participacin respectuosa.
e B1.2. Comprensin e expresin de B1.2. Recoece a informacin LCB1.2.1. Integra recursos CCL
mensaxes verbais e non verbais. verbal e non verbal dos verbais e non verbais para
discursos orais e integrala nas comunicarse nas interaccins
producins propias. orais, dndolle valor
complementario a estes.

correctas: articulacin, ritmo,
entoacin.
a B1.3. Participacin en situacin de B1.3. Expresarse con LCB1.3.1. Participa CCL

b comunicacin, espontneas e coherencia bsica de forma oral activamente e con coherencia CD
dirixidas, utilizando un discurso para satisfacer necesidades de na secuencia das sas ideas
e CAA
ordenado e coherente. comunicacin en diferentes en diversas situacin de
Px. 37576
situacins. comunicacin: CSC
- dilogos CSIEE
DOG Nm. 171

-exposicins orais segundo

modelo e guiadas, con axuda,
cando cumpra, das
comunicacin.
ISSN1130-9229
LCB1.3.2. Participa CCL

activamente nas tarefas de CAA
aula, cooperando en situacin

CSC
de aprendizaxe compartida.
CSIEE
e B1.4. Deducin das palabras polo B1.4. Facer hipteses sobre o LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario CCL
contexto. Interese pola ampliacin significado de palabras sinxelas axeitado a sa idade para
do vocabulario. Creacin de redes a partir do seu contexto de uso. expresarse con progresiva
semnticas sinxelas. precisin nos diferentes
LCB1.4 2. Diferencia polo CCL

contexto o significado de
correspondencias fonema-
grafa idnticas en textos
significativos.
b B1.5. Comprensin global e B1.5. Recoecer o tema e as LCB1.5.1. Comprende de CCL

especfica de textos orais de ideas principais dos textos orais forma global a informacin
e CAA
diversa tipoloxa atendendo sinxelos. xeral de textos orais de uso
forma da mensaxe (descritivos,
habitual,do mbito escolar e
narrativos, dialogados,
social, identifica o tema e
Px. 37577
expositivos) e a sa intencin
comunicativa (informativos, selecciona as ideas principais.
literarios e prescritivos)
DOG Nm. 171

LCB1.5.2. Recoece a CCL

tipoloxa de textos orais CAA
sinxelos de diversa tipoloxa
atendendo forma da
ISSN1130-9229
comunicativa (informativos,
literarios e prescritivos).


comprensin literal.
LCB1.5.4. Utiliza a informacin CCL

recollida para levar a cabo CAA
diversas actividades en
CSC
situacin de aprendizaxe
individual ou colectiva. CSIEE
b B1.6. Reproducin de textos B1.6. Reproducir textos LCB1.6.1. Reproduce de CCL

e adecuados ao nivel que estimulen axeitados sa idade, os seus memoria breves textos CAA
o seu interese. gustos e intereses, utilizando literarios ou non literarios
CCEC
con creatividade as distintas axeitados aos seus gustos e
estratexias de comunicacin intereses.
oral.
b B1.7. Producin de textos orais de B1.7. Producir textos orais LCB1.7.1. Elabora, imitando CCL
Px. 37578
diversa tipoloxa segundo o seu breves e sinxelos dos xneros modelos, textos orais breves e CAA
e
formato e intencin comunicativa. mis habituais imitando sinxelos atendendo forma da
modelos e adecuados ao seu CSIEE
nivel
DOG Nm. 171

literarios e prescritivos).
LCB1.7.2. Organiza o discurso CCL

ISSN1130-9229
axeitndose aos diferentes CAA

modos discursivos (narrar,
CSIEE
expoer, describir e dialogar)

a B1.8. Estratexias para utilizar a B1.8. Utilizar de xeito efectivo a LCB1.8.1. Emprega de xeito CCL
b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar con efectivo a linguaxe oral para CAA
comunicacin e aprendizaxe: atencin, recoller datos, comunicarse e aprender:
e CSC
escoitar, recoller datos, preguntar preguntar e repreguntar. escoita, recollida de datos,
pregunta e repregunta. CSIEE
b B1.8. Estratexias para utilizar a B1.9. Valorar os medios de LCB1.9.1. Utiliza de xeito CCL
d linguaxe oral como instrumento de comunicacin social como guiado os medios audiovisuais CD
comunicacin e aprendizaxe: instrumento de aprendizaxe e e dixitais para recoller
e CAA
escoitar, recoller datos e de acceso a informacins e informacin.
preguntar. experiencias de outras persoas.

LCB1.9.2. Transforma en CCL
noticias feitos cotis prximos CSC
sa realidade, imitando
modelos.
LCB1.9.3. Resume de forma CCL

global entrevistas, noticias e CD
debates infants procedentes
CAA
dos medios de comunicacin.
Px. 37579
CSC
DOG Nm. 171

e B2.1. Lectura, en silencio e en voz B2.1. Ler en voz alta e en LCB2.1.1. Le en silencio e en CCL
alta de distintos tipos de texto silencio, diferentes textos. voz alta, sen dificultade e con
adecuados ao seu nivel. certa expresividade, diferentes
ISSN1130-9229
tipos de textos apropiados

sa idade
e B2.2. Comprensin global e B2.2. Comprender distintos LCB2.2. 1. Distingue, de forma CCL

especfica de distintos tipos de tipos de textos adaptados xeral, entre as diversas CAA
texto atendendo a forma da idade e utilizando a lectura tipoloxas textuais en textos do

mensaxe (descriptivos, narrativos, como medio para ampliar o mbito escolar e social.
dialogados, expositivos) e a sa vocabulario e fixar a ortografa.
intencin comunicativa LCB2.2.2. Resume textos CCL
(informativos, literarios e lidos, de diferente tipoloxa,
CAA
prescriptivos). adecuados a sa idade e
reflectindo a estrutura e
destacando as ideas
principais.
e B2.3. Utilizacin de estratexias B2.3. Utilizar estratexias para a LCB2.3.1. Formula hipteses CCL
para a comprensin lectora de comprensin de textos sinxelos sobre o contido do texto a CAA
textos: consideracin do ttulo e de diversa tipoloxa. partir do ttulo e das
das ilustracins. Identificacin de ilustracins redundantes.
palabras clave. Relectura.
Anticipacin de hipteses de LCB2.3.2. Identifica as CCL
significado polo contexto. palabras clave dun texto. CAA
Recoecemento bsico da
tipoloxa textual. Uso do dicionario. LCB2.3.3. Activa CCL
Px. 37580
coecementos previos CCA
axudndose deles para
comprender un texto.
DOG Nm. 171

LCB2.3.4. Relaciona de xeito CCL

global, a informacin contida CMCT
nos grficos e ilustracins coa
CCA
informacin que aparece no
texto.
ISSN1130-9229
LCB2.3.5. Interpreta mapas CCL

conceptuais sinxelos. CCA

LCB2.3.6. Inciase na CCL
utilizacin autnoma do CAA

dicionario en distintos
soportes, no seu traballo
escolar.
b B2.4. Gusto pola lectura. B2.4. Ler por propia iniciativa LCB2.4.1. Dedica un tempo CCL
e B2.5. Seleccin de libros segundo diferentes tipos de textos. semanal para a lectura
o gusto persoal. voluntaria de diferentes textos.
B2.6. Lectura dos libros

establecidos no Plan lector.
b B2.6. Lectura dos libros B2.5. Utilizar fontes e soportes LCB2.5.1. Consulta biblioteca, CCL
e establecidos no Plan lector. existentes na biblioteca para de xeito guiado, de diferentes CD
B2.7. Uso da biblioteca para a seleccionar e recoller fontes bibliogrficas e textos
i CAA
procura de informacin e informacin, ampliar en soporte informtico para
utilizacin da mesma como fonte coecementos e aplicalos en obter informacin para realizar
de aprendizaxe e de lecer. traballos persoais. traballos individuais ou en
Px. 37581
grupo.
DOG Nm. 171

LCB2.5.2. Localiza na CCL

biblioteca de aula e centro CD
lecturas axeitadas ao seu
CAA
gusto persoal e intereses,
aplicando as normas bsicas
ISSN1130-9229
de funcionamento da mesma.
LCB2.5.3. Identifica o CCL

argumento de lecturas CAA

realizadas dando conta
dalgunhas referencias
bibliogrficas: autor ou autora

e xnero.
a B2.8. Iniciacin creacin da B2.6. Mostra interese por LCB2.6.1. Coida, conserva e CCL
biblioteca persoal. manter unha biblioteca propia. organiza os seus libros. CSC
b
e
a B2.9. Identificacin e valoracin B2.7. Identifica a estrutura LCB2.7.1. Diferenza entre CCL
informacin e publicidade.
e crtica das mensaxes e valores organizativa de diferentes CAA

transmitidos polo texto. textos lidos, centrndose na CSC
interpretacin do seu
significado. LCB2.7.2. Formula hiptese CCL
sobre a finalidade de textos de CAA
tipoloxa evidente a partir da
CSC
sa estrutura e dos elementos
lingsticos e non lingsticos.
e B2.10. Utilizacin guiada das B2.8. Utilizar as Tecnoloxas da LCB2.10.1. Utiliza as CCL
Px. 37582
Tecnoloxas da Informacin e Informacin e Comunicacin Tecnoloxas da Informacin e CD
i
Comunicacin para a procura e para a procura e tratamento Comunicacin para a procura
CAA
tratamento guiado da informacin. guiado da informacin. e tratamento guiado da
informacin.
DOG Nm. 171

b B3.1. Producin de textos para B3.1. Producir textos segundo LCB3.1.1. Escribe, en CCL
e comunicar coecementos, un modelo con diferentes diferentes soportes, textos CD
experiencias e necesidades. intencins comunicativas, sinxelo do mbito escolar e
ISSN1130-9229
CAA
B3.2. Cohesin do texto: aplicando as regras ortogrficas social: atendendo forma da
mantemento do tempo verbal, e coidando a caligrafa, orde e mensaxe (descritivos,
puntuacin. presentacin. narrativos, dialogados,

ortogrficas. Acentuacin.
literarios e prescritivos) diarios,

cartas, correos electrnicos,
noticias, contos, folletos
informativos, narracins,
textos cientficos, anuncios
publicitarios, receitas,
instrucins, normas.
LCB3.1.2. Escribe textos, CCL

organizando as ideas
CAA
utilizando elementos de
cohesin bsicos e CSIEE
respectando as normas
gramaticais e ortogrficas
bsicas.

de forma guiada, un informe CD
sinxelo, utilizando soporte
CAA
Px. 37583
papel e informtico sobre
tarefas ou proxectos CSIEE
realizados.
DOG Nm. 171


textos con caligrafa clara e CAA
limpeza: evitando riscos,
inclinacin de lias etc.
ISSN1130-9229
b B3.4. Valoracin da propia B3.2. Valorar a sa propia LCB3.2.1. Valora a sa propia CCL
e producin escrita, as como da producin escrita, as como a producin escrita, as como a CSC
producin escrita dos seus producin escrita dos seus producin escrita dos seus

compaeiros. compaeiros. compaeiros.
b B3.5. Valoracin da propia B3.3 Buscar unha mellora LCB3.3.1. Pon interese e CCL
e producin escrita, as como da progresiva no uso da lingua esfrzase por escribir CAA
producin escrita dos seus escrita. correctamente
compaeiros.
B3.6. Realizacin de ditados. LCB3.3.2. Reproduce textos CCL
ditados.
b B3.7. Normas e estratexias para a B3.4. Aplicar todas as fases do LCB3.4.1. Emprega, de xeito CCL
e producin de textos: planificacin proceso de escritura na guiado e segundo modelos, CAA

(funcin, destinatario, xeracin de producin de textos escritos de estratexias de planificacin,
ideas, estrutura...) distinta ndole: planificacin, textualizacin e revisin do CSIEE
B3.8. Textualizacin en frases con textualizacin, revisin e texto.

secuencia lineal. reescritura.
LCB3.4.2. Utiliza, para escribir CCL
textos sinxelos, borradores CAA
que amosan: a xeracin e
seleccin de ideas, a revisin CSIEE
Px. 37584
ortogrfica e a secuencia
coherente do escrito.
DOG Nm. 171

b B3.10. Creacin de textos B3.5. Elaborar proxectos LCB3.5.1. Elabora grficas CCL
e utilizando a linguaxe verbal e non individuais ou colectivos sobre sinxelas a partir de datos CAA
verbal con intencin informativa: diferentes temas do seu obtidos de forma guiada.
i
carteis publicitarios. Anuncios. interese.
Cmics. LCB3.5.2. Elabora con CCL
ISSN1130-9229
creatividade textos breves do CD

seu interese: contos, anuncios,
CAA
rimas, cancins, cmics,
carteis, ilustrndoos para CSIEE

facilitar a sa compresin ou
mellorar a sa presentacin.
a B3.11. Uso da linguaxe non B3.6. Favorecer a travs da LCB3.6.1. Exprsase por CL
d discriminatoria e respectuosa coas linguaxe a formacin dun escrito, utilizando de xeito CSC
diferenzas. pensamento crtico que impida habitual, unha linguaxe non
e
discriminacins e prexuzos. sexista e respectuosa coas
diferenzas.
e B3.12. Utilizacin guiada das B3.7. Utilizar as Tecnoloxas da LCB3.7.1. Usa con axuda CCL
i Tecnoloxas da Informacin e da Informacin e da Comunicacin Internet e as Tecnoloxas da CD

Comunicacin de modo eficiente e de modo eficiente e Informacin e da
CAA
responsable para presentar as responsable para presentar as Comunicacin para escribir,
sas producins. sas producins. presentar os textos e buscar CSIEE
informacin, buscar imaxes,
crear tboas e grficas etc.
e B3.13. Producin de textos B3.8. Escribir os textos LCB3.8.1. Produce os textos CCL
segundo Plan de escritura do establecidos no Plan de establecidos no plan de CAA
Px. 37585
centro escritura. escritura axeitados sa
CSIEE
idade e nivel.
DOG Nm. 171

b B4.1. A palabra. A slaba. B4.1. Aplicar os coecementos LCB4.1.1. Coece e recoece CCL
e Diptongos e hiatos. bsicos sobre a estrutura da as categoras gramaticais pola
B4.2. Recoecemento das lingua, a gramtica (categoras sa funcin na lingua:
ISSN1130-9229
distintas clases de palabras e gramaticais), o vocabulario presentar ao nome, substitur

explicacin reflexiva do seu uso en (formacin e significado das ao nome, expresar
situacins concretas de palabras e campos caractersticas do nome,
comunicacin (nome, verbo, semnticos), as como as expresar accins ou estados.

adxectivo, preposicin, adverbio, regras de ortografa para
pronomes e artigos). favorecer unha comunicacin LCB4.1.2. Utiliza con CCL

Caractersticas e uso de cada mis eficaz. correccin os tempos simples
clase de palabra. e compostos nas formas
persoais e non persoais do
B4.3 Conxugacin dos verbos
modo indicativo e subxuntivo
regulares e irregulares mis
dos verbos ao producir textos
frecuentes.
orais e escritos.

de palabras.
b B4.2. Recoecemento das B4.2. Desenvolver as destrezas LCB4.2.1. Coece, recoece e CCL
e distintas clases de palabras e e competencias lingsticas a usa sinnimos, antnimos,
explicacin reflexiva do seu uso en travs do uso da lingua. polismicos ou frases feitas na
situacins concretas de expresin oral e escrita.
comunicacin (nome, verbo,
adxectivo, preposicin, adverbio, LCB4.2.2. Recoece prefixos CCL
pronomes e artigos). e sufixos e capaz de crear
Caractersticas e uso de cada
Px. 37586
palabras derivadas.
clase de palabra.
B4.4. Vocabulario. Frases feitas.
DOG Nm. 171

Formacin de substantivos,
LCB4.2.3. Identifica e clasifica CCL
adxectivos e verbos. Recursos
os diferentes tipos de palabras
derivativos: prefixos e sufixos na
nun texto.
formacin de nomes, adxectivos e
verbos.
LCB4.2.4. Utiliza diversos CCL
ISSN1130-9229
B4.5. Recoecemento e conectores bsicos entre

observacin reflexiva dos oracins ao producir textos
constituntes oracionais: a oracin orais e escritos.
simple, suxeito e predicado.

B4.6. Recoecemento e uso LCB4.2.5. Recoece a oracin CCL
dalgns conectores textuais simple, distingue suxeito e

bsicos. predicado.
b B4.7. Uso eficaz do dicionario para B4.3. Sistematizar a adquisicin LCB4.3.1. Inciase no CCL
e ampliacin de vocabulario e como de vocabulario a travs dos coecemento da estrutura do CAA
consulta ortogrfica e gramatical. textos. dicionario e no seu uso para
buscar o significado de
diferentes tipos palabras.
LCB4.3.2. Selecciona a CCL

acepcin correcta segundo o CAA
contexto de entre as varias
que lle ofrece o dicionario.

ortogrficas bsicas nas sas
producins escritas.
b B4.8. Clases de nomes: comns, B4.4. Desenvolver estratexias LCB4.4.1. Utiliza as diferentes CCL
propios, individuais, colectivos, para mellorar a comprensin clases de palabras para
Px. 37587
e oral e escrita a travs do CAA
concretos e abstractos. elaborar o discurso.
coecemento da lingua.
DOG Nm. 171

B4.9. Ortografa: utilizacin das LCB4.4.2. Utiliza CCL

regras bsicas de ortografa. correctamente as normas de
Regras de acentuacin. Signos de concordancia de xnero e de
puntuacin. nmero na expresin oral e
escrita.
ISSN1130-9229
Recoecemento e explicacin LCB4.4.3. Aplica as normas de CCL

reflexiva das relacins que se acentuacin e clasifica as
establecen entre o substantivo e o palabras dun texto.

nominal. LCB4.4.4. Usa os signos de CCL
puntuacin ao producir textos

escritos.
LCB4.4.5. Aplica as normas de CCL

uso da til nos seus textos
escritos.

propias.
b B4.11. Utilizacin de material B4.5. Utilizar programas LCB4.5.1. Utiliza distintos CCL
multimedia educativo e outros educativos dixitais e outros programas educativos dixitais
e CD
recursos didcticos ao seu alcance recursos didcticos ao seu e outros recursos didcticos
i alcance e propios da sa idade ao seu alcance e propios da CAA
e propios da sa idade.
para realizar tarefas e avanzar sa idade como apoio e
na aprendizaxe. reforzo da aprendizaxe.
b B4.12. Valoracin da diversidade B4.6. Valorar a variedade LCB4.6.1. Valora a variedade CCL
Px. 37588
d da lingua na nosa comunidade lingstica de Espaa e do lingstica de Espaa. CSC
autnoma. espaol como fonte de
e
o
DOG Nm. 171

b B4.13. Identificacin das B4.7. Comparar aspectos LCB4.7.1. Compara aspectos CCL
d similitudes e diferenzas entre as bsicos das linguas que coece (grficos, sintcticos e lxicos) CSC
linguas que coece para mellorar para mellorar na sa das linguas que coece.
e
na sa aprendizaxe e lograr unha aprendizaxe e lograr unha
o competencia comunicativa competencia integrada.
ISSN1130-9229
integrada.

e B5.1. Valoracin dos textos B5.1. Valorar os textos literarios LCB 5.1.1. Valora de forma CCL
literarios como vehculo de e utilizar a lectura como fonte global, as caractersticas CCEC
comunicacin e como fonte de de lecer e informacin. fundamentais de textos

coecemento doutros mundos, literarios narrativos, poticos e
tempos e culturas e como gozo dramticos.
persoal.
e B5.2. Lectura guiada de textos B5.2. Integrar a lectura LCB 5.2.1. Realiza lecturas CCL
narrativos de tradicin oral, expresiva e a comprensin e guiadas e comentadas de CCEC
literatura infantil, adaptacins de interpretacin de textos textos narrativos de tradicin
obras clsicas e literatura actual. literarios narrativos, lricos e oral, literatura infantil,
B5.3. Lectura comentada de dramticos na prctica escolar adaptacins de obras clsicas

poemas, relatos e obras teatrais. e recoecer e interpretar algns e literatura actual.
recursos bsicos da linguaxe
B5.4. Identificacin de recursos
literaria e diferenza das LCB 5.2.2. Interpreta, CCL
literarios
principais convencins formais intuitivamente, a linguaxe CAA
B5.5. Distincin entre conto e dos xneros. figurada en textos literarios.
lenda. Coecemento de lendas
espaolas e doutros pases.
e B5.4. Identificacin de recursos B5.3. Coecer e valorar os LCB 5.3.1. Distingue algns CCL
literarios. recursos literarios da tradicin recursos retricos bsicos CCEC
Px. 37589
oral: poemas, cancins, contos, propios dos poemas
refrns e adivias.
DOG Nm. 171

LCB 5.3.1. Utiliza, de xeito CCL

guiado, comparacins, CCEC
aumentativos, diminutivos e
sinnimos en textos literarios.
ISSN1130-9229
b B5.6. Creacin de textos literarios B5.4. Producir a partir de LCB 5.4.1. Crea, con axuda, CCL
e en prosa ou en verso, valorando o modelos dados textos literarios sinxelos textos literarios CAA
sentido esttico e a creatividade: en prosa ou en verso, con (contos, poemas, cancins e
CSIEE
contos, poemas, adivias, sentido esttico e creatividade: sinxelas obras teatrais) a partir

cancins e teatro. contos, poemas, adivias, de pautas ou modelos dados. CCEC
cancins e fragmentos teatrais.
a B5.7. Comprensin, memorizacin B5.5. Reproducir textos LCB 5.5.1. Memoriza e CCL
b e recitado de poemas co ritmo, literarios breves e sinxelos e reproduce sinxelos textos orais CAA
entoacin e diccin adecuados. adaptados idade. adecuados sa idade:
e CCEC
contos, poemas, cancins.
e B5.8. Dramatizacin e lectura B5.6. Participar con interese en LCB 5.6.1. Realiza CCL
j dramatizada de textos literarios. dramatizacins de textos dramatizacins CAA

CCEC
sa idade.
d B5.9. Valoracin da literatura en B5.7. Valorar a literatura en LCB 5.7.1. Valora a literatura CCL
minoritaria ou minorizada) como en lingua galega, como especialmente en lingua
CCEC
vehculo de comunicacin e como vehculo de comunicacin e galega, como vehculo de
recurso de gozo persoal. como recurso de gozo persoal. comunicacin e como recurso
Px. 37590
de gozo persoal.
DOG Nm. 171

REA LINGUA CASTEL E LITERATURA CURSO QUINTO
a B.1.1. Estratexias e normas para o B1.1. Participar en situacins de LCB1.1.1. Emprega a lingua CCL
c intercambio comunicativo: comunicacin, dirixidas ou oral e axusta os rexistros CAA
participacin; exposicin clara; espontneas, respectando as lingsticos ao grao de
ISSN1130-9229
e CSC
escoita; respecto quenda de normas da comunicacin: quenda formalidade dos contextos nos
palabra; entoacin adecuada; de palabra, escoita atenta e que produce o seu discurso:
respecto polos sentimentos, incorporacin s intervencins debates, exposicins
experiencias, ideas, opinins e dos e das demais. planificadas, conversas.

coecementos dos e das demais.
LCB1.1.2. Expresa ideas, CCL

pensamentos, opinins, CAA
sentimentos e emocins con
claridade.

sociocomunicativas: escoita CAA
activa, espera de quendas,
CSC
participacin respectuosa,
adecuacin intervencin da
persoa interlocutora e normas
bsicas de cortesa.
e B.1.2. Comprensin e expresin de B1.2. Recoecer a informacin LCB1.2.1. Emprega recursos CCL
mensaxes verbais e non verbais. verbal e non verbal dos discursos lingsticos e non lingsticos
orais e integrala nas producins para comunicarse nas
propias. interaccins orais,
recoecendo o valor
Px. 37591
complementario e modificador
destes.
DOG Nm. 171


correctas: articulacin, ritmo,
entoacin e volume axeitados.
ISSN1130-9229
LCB1.2.3. Interpreta de forma CCL

global o sentido de elementos
bsicos do texto (lxico e
locucins).

a B1.3. Participacin en situacins de B1.3. Expresarse de forma oral LCB1.3.1. Expresa as sas CCL
b comunicacin, espontneas e para satisfacer necesidades de propias ideas
dirixidas, utilizando un discurso comunicacin en diferentes comprensiblemente,
e
ordenado e coherente. situacins con vocabulario substitundo elementos
axeitado e estrutura coherente. bsicos do modelo dado.

activamente e con coherencia
CD
na secuencia das sas ideas
CAA
en diversas situacins de
comunicacin: CSC
- dilogos CSIEE
-exposicins orais seguindo
modelos e guiadas, con
axuda, cando cumpra, das
comunicacin.
Px. 37592
activamente nas tarefas de CAA
CSC
de aprendizaxe compartida.
CSIEE
DOG Nm. 171

e B1.4. Deducin das palabras polo B1.4. Facer hipteses sobre o LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario CCL
contexto. Interese pola ampliacin significado de palabras a partir do axeitado a sa idade para
do vocabulario. Creacin de redes seu contexto de uso expresarse con progresiva
semnticas sinxelas. precisin nos diferentes
ISSN1130-9229
LCB1.4.2. Diferencia polo CCL


grafa idnticas.
b B1.5. Comprensin global e B1.5. Recoecer o tema e as LCB1.5.1. Comprende a de CCL

e especfica de textos orais de diversa ideas principais dos textos orais, forma global a informacin CAA
tipoloxa: atendendo forma da e identificar ideas ou valores non xeral de textos orais de uso
mensaxe (descritivos, narrativos, explcitos accesibles sa idade. habitual,do mbito escolar e
dialogados, expositivos e social, identifica o tema e
argumentativos) e a sa intencin selecciona as ideas principais
comunicativa (informativos, literarios,
prescritivos e persuasivos). LCB1.5.2. Recoece a CCL
tipoloxa de textos orais CAA

atendendo forma da
expositivos e argumentativos)
e a sa intencin comunicativa
(informativos, literarios,
prescritivos e persuasivos).
Px. 37593
comprensin interpretativa.
DOG Nm. 171


recollida para levar a cabo CAA
CSC
situacin de aprendizaxe
individual ou colectivo. CSIEE
ISSN1130-9229
b B1.6. Reproducin de textos B1.6. Memorizar e reproducir LCB1.6.1. Reproduce de CCL

adecuados ao nivel que estimulen o textos axeitados sa idade, memoria breves textos
e CAA

seu interese. seus gustos e intereses, literarios ou non literarios e
utilizando con creatividade as propios, axeitados aos seus CCEC
distintas estratexias de gustos e intereses.

comunicacin oral.
b B1.7. Producin de textos orais B1.7. Producir textos orais breves LCB1.7.1. Elabora CCL
segundo a sa tipoloxa segundo os e sinxelos adecuados ao nivel comprensiblemente textos
e CAA
diferentes formatos e intencins dos xneros mis habituais orais do mbito escolar e
comunicativas. imitando modelos: atendendo social e de diferente tipoloxa, CSIEE
forma da mensaxe (descritivos, seguindo unha secuencia

narrativos, dialogados, lineal, adecuados ao nivel e
expositivos e argumentativos) e a imitando modelos
sa intencin comunicativa
LCB1.7.1. Organiza e planifica CCL
o discurso axeitndose aos
CAA
diferentes modos
discursivos(narrar, expoer, CSIEE
describir, informarse, dialogar)
Px. 37594
linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar, recoller efectivo a linguaxe oral para
DOG Nm. 171

b comunicacin e aprendizaxe: datos, preguntar e repreguntar, comunicarse e aprender: CAA

e escoitar, recoller datos, preguntar. participar nas enquisas e escoita activa, recollida de CSC
Participacin en enquisas e entrevistas e expresar oralmente datos, pregunta e repregunta,
CSIEE
entrevistas. Comentario oral e xuzo con claridade o propio xuzo para obter informacin e
persoal. persoal, de acordo sa idade. verificar a comprensin.
ISSN1130-9229
LCB1.8.2. Participa en CCL

enquisas e entrevistas, CAA
asegurndose mediante

CSC
preguntas adecuadas, da
CSIEE
comprensin propia e por

parte da persoa interlocutora.
LCB1.8.3. Participa en CCL

debates explicando as sas CAA
opinins e ideas, emitindo
CSC
xuzos persoais
fundamentados sobre os CSIEE
temas e coa profundidade
propia da sa idade.
b B1.8. Estratexias para utilizar a B1.9. Valorar os medios de LCB1.9.1. Resume CCL
d linguaxe oral como instrumento de comunicacin social como entrevistas, noticias e debates CD
comunicacin e aprendizaxe: instrumento de aprendizaxe e de infants procedentes da
e CAA
escoitar, recoller datos, preguntar. acceso a informacins e radio, televisin e da internet.
Participacin en enquisas e experiencias de outras persoas. CSC
entrevistas. Comentario oral e xuzo
persoal. LCB1.9.2. Transforma en CCL
noticias feitos cotis prximos
Px. 37595
CSC
sa realidade, imitando
modelos.
DOG Nm. 171

LCB1.9.3. Realiza entrevistas CCL

e reportaxes sobre temas de CAA
interese, seguindo modelos.
CSIEE
ISSN1130-9229
e B2.1. Lectura en silencio e voz alta B2.1. Ler, en voz alta e en LCB2.1.1. Le en voz alta CCL
de distintos tipos de texto. silencio, diferentes textos, con diferentes tipos de textos

fluidez e entoacin adecuada. apropiados sa idade con
velocidade, fluidez e entoacin
adecuada.
LCB2.1.2. Lee en silencio coa CCL

velocidade adecuada textos
de diferente complexidade.
LCB2.1.3. Comprende CCL

informacin global e especfica CAA
en textos de diferente tipoloxa

do mbito escolar e social:
LCB2.1.4. Resume textos lidos CCL

de diferente tipoloxa e CAA
adecuados a sa idade,
reflectindo a estrutura e
destacando as ideas
principais.
Px. 37596
e B2.2. Utilizacin de estratexias para B2.2. Utilizar as estratexias de LCB2.2.1. Utiliza o ttulo e as CCL
a comprensin lectora de textos: control do proceso lector ilustracins para activar CAA
consideracin do ttulo e das (anticipacin do significado, coecementos previos sobre o
DOG Nm. 171

ilustracins. Identificacin de formulacin de hipteses, uso do tema, axudndose deles para

palabras clave. Captulos. Relectura. dicionario, relectura). acceder mis doadamente ao
Anticipacin de hiptese de contido dun texto.
significado e comprobacin.
Recoecemento bsico da tipoloxa LCB2.2.3. Identifica as CCL
ISSN1130-9229
textual. palabras clave dun texto. CAA
LCB2.2.4. Formula hipteses CCL

sobre o contido do texto a

CAA
partir do ttulo e das
ilustracins e esquemas que o

acompaan.

informacin contida nos CMCT
grficos e ilustracins e a
CAA
relaciona coa informacin que
aparece no texto.
LCB2.2.6. Interpreta mapas CCL

conceptuais sinxelos. CAA
b B2.3. Lectura habitual de diferentes B2.3. Ler por propia iniciativa e LCB2.3.1. Programa de xeito CCL
e textos como fonte de informacin, de con diferentes finalidades textos autnomo un tempo semanal CAA
deleite e de diversin. de tipoloxa diversa. para ler diferentes textos.
CSIEE
B2.4. Seleccin de libros segundo o
gusto persoal. LCB2.3.2. Le voluntariamente CCL
Px. 37597
B2.5. Lectura dos libros establecidos en funcin dos seus gustos e CAA
no Plan lector. finalidade persoal.
CSIEE
DOG Nm. 171

b B2.6. Uso da biblioteca para a B2.4. Utilizar diferentes fontes e LCB2.4.1. Consulta na CCL
e procura de informacin e utilizacin soportes para seleccionar e biblioteca diferentes fontes CD
da mesma como fonte de recoller informacin, ampliar bibliogrficas e textos de
i CAA
aprendizaxe, informacin e lecer. coecementos e aplicalos en soporte informtico para obter
traballos persoais. informacin para realizar
ISSN1130-9229
B2.7. Lecturas dos libros

establecidos no Plan lector. traballos individuais ou en
grupo.
LCB2.4.2. Localiza na CCL

biblioteca de aula e centro CD
lecturas axeitadas ao seu

CAA
gusto persoal e intereses,
aplicando as normas bsicas CSIEE
de funcionamento da mesma.
LCB2.4.3. Identifica o CCL

argumento de lecturas CAA
bibliogrficas: autor ou autora,

xnero.
LCB2.4. 4. Selecciona lecturas CCL

con criterio persoal e CAA
manifesta a sa opinin sobre
CSIEE
os textos lidos.
a B2.8. Iniciacin creacin da B2.5. Mostra interese por manter LCB2.5.1. Coida, conserva e CCL
Px. 37598
b biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros.
e
DOG Nm. 171

a B2.9. Identificacin e valoracin B2.6. Identificar a estrutura LB2.6.1. Identifica a intencin CCL
e crtica das mensaxes e valores organizativa de diferentes textos comunicativa de textos CAA
transmitidos polo texto. lidos, centrndose na xornalsticos e publicitarios.
interpretacin da sa intencin e Diferenza entre informacin e
significado. publicidade.
ISSN1130-9229
LCB2.6.2. Interpreta a CCL

linguaxe figurada, en textos CSC
publicitarios.

e B2.10. Utilizacin guiada das B2.7. Utilizar as Tecnoloxas da LCB2.7.1. Utiliza as CCL
i Tecnoloxas da Informacin e Informacin e Comunicacin para Tecnoloxas da Informacin e CD
Comunicacin para a procura e a procura e tratamento guiado da Comunicacin para a procura
CAA
tratamento guiado da informacin. informacin. e tratamento guiado da
informacin.
e B3.1. Producin de textos para B3.1. Producir textos segundo un LCB3.1.1. Escribe, en CCL
i comunicar coecementos, modelo con diferentes intencins diferentes soportes, textos CD

experiencias e necesidades comunicativas, con coherencia, sinxelos propios da vida coti
CAA
B3.2. Cohesin do texto: aplicando as regras ortogrficas e e do mbito social e escolar,
mantemento do tempo verbal, coidando a caligrafa, a orde e a atendendo forma da
puntuacin,concordancia e presentacin. mensaxe (descritivos,
substitucins bsicas. narrativos, dialogados,
B3.3. Coherencia nas secuencias de
ideas e feitos e no mantemento do
tema.
Px. 37599
prescritivos e persuasivos):
diarios, cartas, correos
electrnicos, noticias, contos,
folletos informativos e
DOG Nm. 171

B3.4. Aplicacin das normas literarios, narracins, textos

ortogrficas. Acentuacin. cientficos, anuncios
publicitarios, regulamentos,
receitas, instrucins, normas...
ISSN1130-9229
LCB3.1.2. Escribe textos CCL

organizando as ideas con CAA
cohesin bsica e

gramaticais e ortogrficas.
LCB3.1.3. Escribe, de forma CCL

creativa, diferentes tipos de CCA
textos adecuando a linguaxe
CSIEE
s caractersticas do xnero.
LCB3.1.4. Elabora un informe CCL

seguindo un guin establecido
CD
que supoa a procura,
seleccin e organizacin da CAA

informacin de textos de CSIEE
carcter cientfico, xeogrfico
CCEC
ou histrico.
LCB3.1.5. Presenta un CCL

informe, utilizando soporte
CD
papel e informtico, sobre
situacins sinxelas, recollendo CAA
informacin de diferentes CSIEE
fontes (directas, libros,
Px. 37600
Internet), seguindo un plan de
traballo e expresando
conclusins.
DOG Nm. 171


textos con caligrafa clara e CAA
limpeza.
b B3.5. Valoracin da propia producin B3.2. Valorar a sa propia LCB3.2.1. Valora a sa propia CCL
ISSN1130-9229
e escrita, as como da producin producin escrita, as como a producin escrita, as como a CSC
escrita dos seus compaeiros. producin escrita dos seus producin escrita dos seus
compaeiros. compaeiros.

b B3.6. Normas e estratexias para a B3.3. Aplicar todas as fases do LCB3.3.1. Aplica CCL
e producin de textos: planificacin proceso de escritura na correctamente os signos de

(funcin, destinatario, xeracin de producin de textos escritos de puntuacin, as regras de
i
ideas, estrutura...) distinta ndole: planificacin, acentuacin e ortogrficas
B3.7. Textualizacin en frases con textualizacin, revisin e propias do nivel nos seus
secuencia lineal. reescritura, utilizando esquemas textos escritos.
e mapas conceptuais, aplicando
estratexias de tratamento da LCB3.3.2. Reproduce textos CCL
B3.9. Realizacin de ditados, informacin, redactando os seus ditados, logo de identificar o
interpretando previamente o seu textos con claridade, precisin e sentido global e a informacin
contido. correccin e avaliando, coa especfica neles.

axuda de guas, as producins
propias e alleas. LCB3.3.3. Emprega, de xeito CCL
guiado e seguindo modelos, CD
estratexias de planificacin,
CAA
procura e seleccin da
informacin: tomar notas, CSIEE
elaborar esquemas, guins,
borradores e mapas
Px. 37601
conceptuais.
DOG Nm. 171

LCB3.3.4. Redacta o texto e CCL

revsao para melloralo, CAA
utilizando borradores que
CSIEE
amosan: a xeracin e
seleccin de ideas, a revisin
ISSN1130-9229
ortogrfica e da secuencia
coherente do escrito.
LCB3.3.5. Amosa na evolucin CCL

dos seus escritos interese e CAA
esforzo por escribir

CSIEE
correctamente de forma
persoal.
e B3.10. Uso autnomo do dicionario, B3.4. Utilizar de xeito autnomo o LCB3.4.1. Utiliza CCL
incorporando a sa consulta aos dicionario. habitualmente o dicionario,en
CAA
seus hbitos de escritura. diferentes soportes, no
proceso de escritura.
b B3.11. Creacin de textos utilizando B3.5. Elaborar proxectos LCB3.5.1. Elabora grficas a CCL
a linguaxe verbal e non verbal con individuais ou colectivos sobre partir de datos seleccionados
e CAA
intencin informativa: carteis diferentes temas do rea. e organizados procedentes de
h diferentes textos (libros de
publicitarios. Anuncios. Cmic.
i consulta, xornais, revistas etc.)
LCB3.5.2. Elabora con CCL

creatividade textos do seu
CD
interese: contos, anuncios,
rimas, cancins, cmics, CAA
Px. 37602
carteisfacendo ilustracins e CSIEE
buscando imaxes dixitais para
facilita a sa comprensin ou
mellorar a sa presentacin.
DOG Nm. 171

a B3.12. Uso da linguaxe non B3.6. Favorecer a travs da LCB3.6.1. Expresa, por CCL
d discriminatoria e respectuosa coas linguaxe a formacin dun escrito, utilizando de xeito CSC
diferenzas. pensamento crtico que impida habitual, unha linguaxe non
e
discriminacins e prexuzos. sexista e respectuosa coas
diferenzas.
ISSN1130-9229
b B3.13. Utilizacin guiada das B3.7. Utilizar as Tecnoloxas da LCB3.7.1. Usa con axuda CCL
e Tecnoloxas da Informacin e a Informacin e a Comunicacin de Internet e as Tecnoloxas da CD
Comunicacin de modo eficiente e modo eficiente e responsable Informacin e a Comunicacin

i CAA
responsable para presentar as sas para presentar as sas para escribir, presentar e
producins. producins. ilustrar os textos, buscar

informacin, crear tboas e
grficas
e B3.14. Producin de textos segundo B3.8. Escribir os textos LCB3.8.1. Produce os textos CCL
Plan de escritura do centro establecidos no plan de escritura. establecidos no plan de CAA
escritura axeitados sa
idade e nivel.
e B4.1. A palabra. B4.1. Aplicar os coecementos LCB4.1.1. Coece e recoece CCL

B4.2. Recoecemento das distintas bsicos sobre a estrutura da as categoras gramaticais pola
clases de palabras e explicacin lingua, a gramtica (categoras sa funcin na lingua:
reflexiva do seu uso en situacins gramaticais), o vocabulario presentar ao nome, substitur
concretas de comunicacin (nome, (formacin e significado das ao nome, expresar
verbo, adxectivo, preposicin, palabras e campos semnticos), caractersticas do nome,
adverbio, pronomes, artigos). as coma as regras de ortografa expresar accins ou estados,
Px. 37603
Caractersticas e uso de cada clase para favorecer unha enlazar ou relacionar palabras.
de palabra. comunicacin mis eficaz.
DOG Nm. 171

B4.3. Conxugacin dos verbos LCB4.1.2. Utiliza con CCL

regulares e irregulares mis correccin os tempos simples
frecuentes. e compostos nas formas
persoais e non persoais do
modo indicativo e subxuntivo
ISSN1130-9229
de todos os verbos ao producir

textos orais e escritos.

de palabras.
e B4.2. Recoecemento das distintas B4.2. Desenvolver as destrezas e LCB4.2.1. Coece, recoece e CCL
clases de palabras e explicacin competencias lingsticas a usa sinnimos, antnimos,
reflexiva do seu uso en situacins travs do uso da lingua. polismicos, homfonos,
concretas de comunicacin (nome, frases feitas na sa expresin
oral e escrita.
verbo, adxectivo, preposicin,
adverbio, pronomes, artigos).
LCB4.2.2. Recoece palabras CCL
Caractersticas e uso de cada clase
compostas, prefixos e sufixos
de palabra.
e crea palabras derivadas.

B4.4. Vocabulario. Frases feitas.
Formacin de substantivos, LCB4.2.3. Identifica e clasifica CCL
adxectivos e verbos. Recursos os diferentes tipos de palabras
derivativos: prefixos e sufixos na nun texto.
formacin de nomes, adxectivos e
verbos. LCB4.2.4. Utiliza diversos CCL
conectores bsicos entre
B4.5. Recoecemento e observacin
oracins nos textos orais e
reflexiva dos constituntes escritos.
oracionais: a oracin simple, suxeito
Px. 37604
e predicado. LCB4.2.5. Recoece a oracin CCL
B4.6. Recoecemento e uso dalgns simple en textos sinxelos e
conectores textuais bsicos. distingue suxeito e predicado.
DOG Nm. 171

e B4.7. Uso eficaz do dicionario para B4.3. Sistematizar a adquisicin LCB4.3.1. Coece a estrutura CCL
ampliacin de vocabulario e como de vocabulario a travs dos do dicionario e sao, en CAA
consulta ortogrfica e gramatical. textos. diferentes soportes para
buscar o significado de
calquera palabra (derivados,
ISSN1130-9229
sinnimos etc.).

acepcin correcta segundo o

CAA

ortogrficas axeitadas ao nivel
e aplcaas nas sas
producins escritas.
e B4.8. Clases de nomes: comns, B4.4. Desenvolver estratexias LCB4.4.1. Sinala as CCL
propios, individuais, colectivos, para mellorar a comprensin oral caractersticas que definen s
concretos e abstractos. e escrita a travs do diferentes clases de palabras

B4.9. Ortografa: utilizacin das coecemento da lingua. e nomes: clasificacin e uso
regras bsicas de ortografa. Regras para construr un discurso
de acentuacin. Signos de sinxelo nos diferentes tipos de
puntuacin. producins.

Recoecemento e explicacin
correctamente as normas de
reflexiva das relacins que se
concordancia de xnero e
establecen entre o substantivo e o
Px. 37605
nmero na expresin oral e
escrita.
nominal.
DOG Nm. 171


de acentuacin e clasifica as
palabras dun texto.
LCB4.4.4. Utiliza os signos de CCL

ISSN1130-9229
puntuacin nas sas

producins escritas.

do uso da til nos textos de
elaboracin propia.

propias.
e B4.11. Utilizacin de material B4.5. Utilizar programas LCB4.5.1. Utiliza distintos CCL
i multimedia educativo e outros educativos dixitais para realizar programas educativos dixitais CD
recursos didcticos ao seu alcance e tarefas e avanzar na e outros recursos didcticos
CAA
propios da sa idade. aprendizaxe. ao seu alcance e propios da
sa idade, como apoio e
reforzo da aprendizaxe.
d B4.12. As variedades da lingua. B4.6. Valorar a variedade LCB4.6.1. Valora a variedade CCL
e B4.13. Coecemento xeral de lingstica de Espaa e do lingstica de Espaa e o CSC
realidade plurilinge de Espaa e a espaol como fonte de espaol de Amrica.
o
sa valoracin como fonte de enriquecemento cultural. Mostrar
enriquecemento persoal e como respecto tanto cara s linguas e
Px. 37606
unha mostra da riqueza do noso dialectos que se falan en Espaa,
patrimonio histrico e cultural. como cara ao espaol de
Amrica.
DOG Nm. 171

d B4.14. Identificacin de similitudes e B4.7. Comparar aspectos bsicos LCB4.7.1. Compara aspectos CCL
e diferenzas entre as linguas que das linguas que coece para (grficos, sintcticos e lxicos) CSC
o CSC
competencia comunicativa integrada.
ISSN1130-9229
integrada.

e B5.1. Valoracin dos textos literarios B5.1. Valorar os textos literarios e LCB5.1.1. Valora e recoece CCL
como vehculo de comunicacin e utilizar a lectura como fonte de as caractersticas
CCEC
como fonte de coecemento doutros lecer e informacin e fundamentais de textos
mundos, tempos e culturas e como consideralos como un medio de literarios narrativos, poticos e
gozo persoal. aprendizaxe e enriquecemento dramticos.
persoal.
e B5.2. Lectura guiada de textos B5.2. Integrar a lectura expresiva, LCB5.2.1. Realiza lecturas CCL
narrativos de tradicin oral, literatura a comprensin e interpretacin guiadas de textos narrativos CCEC
infantil, adaptacins de obras de textos literarios narrativos, de tradicin oral, literatura
clsicas e literatura actual. lricos e dramticos na prctica infantil, adaptacins de obras
B5.3. Lectura comentada de escolar e recoecer e interpretar clsicas e literatura actual.

poemas, relatos e obras teatrais. algns recursos bsicos da
B5.4. Identificacin de recursos linguaxe literaria e diferenciar as LCB5.2.2. Interpreta a CCL
literarios. principais convencins formais linguaxe figurada, en textos CAA
B5.5. Distincin entre conto e lenda. dos xneros. literarios.
Coecemento de lendas espaolas
e doutros pases.
e B5.4. Identificacin de recursos B5.3. Coecer e valorar os LCB5.3.1. Distingue algns CCL
literarios. recursos literarios da tradicin recursos retricos e mtricos
Px. 37607
CCEC
oral: poemas, cancins, contos, bsicos propios dos poemas.
refrns, adivias.
DOG Nm. 171


comparacins, metforas, CCEC
ISSN1130-9229
b B5.6. Creacin de textos literarios en B5.4. Producir a partir de LCB5.4.1. Crea sinxelos textos CCL
e prosa ou en verso, valorando o modelos dados textos literarios literarios (contos, poemas, CAA
sentido esttico e a creatividade: en prosa ou en verso, con sentido cancins e sinxelas obras
CSIEE
contos, poemas, adivias, cancins, esttico e creatividade: contos, teatrais) a partir de pautas ou

e teatro. poemas, adivias, cancins, e modelos dados. CCEC
fragmentos teatrais.
a B5.7. Comprensin, memorizacin e B5.5. Participar con interese en LCB5.5.1. Realiza CCL
b recitado de poemas co ritmo, dramatizacins de textos dramatizacins CAA
entoacin e diccin adecuados. literarios adaptados idade ou de individualmente e en grupo de
e CSC
producin propia. textos literarios axeitados
sa idade ou de producin CCEC
propia.
LCB5.5.2. Memoriza e CCL

reproduce textos orais CAA
adecuados sa idade:
CCEC
contos, poemas, cancins.
b B5.8. Dramatizacin e lectura B5.6. Participar con interese en LCB5.6.1. Realiza CCL
e dramatizada de textos literarios. dramatizacins de textos dramatizacins CAA
CCEC
Px. 37608
sa idade.
DOG Nm. 171

b B5.9. Valoracin da literatura en B5.7. Valorar a literatura en LCB5.7.1. Valora a literatura CCL
calquera lingua (maioritaria, calquera lingua, especialmente en calquera lingua,
e CSC
o galega, como vehculo de CCEC
vehculo de comunicacin e como de comunicacin e como recurso
comunicacin e como recurso
recurso de gozo persoal. de gozo persoal
ISSN1130-9229
de gozo persoal.

REA LINGUA CASTEL E LITERATURA CURSO SEXTO
a B1.1. Estratexias e normas para o B1.1. Participar en situacins de LCB1.1.1. Emprega a lingua CCL
intercambio comunicativo: comunicacin, dirixidas ou oral e axusta os rexistros
c CAA
participacin; exposicin clara; espontneas, respectando as lingsticos segundo o grao de
e formalidade e a finalidade CSC
organizacin do discurso; escoita; normas da comunicacin: quenda
(acadmica, social e ldica).
respecto quenda de palabra; papel de palabra, organizar o discurso,
de persoa moderadora; entoacin escoitar e incorporar as

LCB1.1.2. Transmite as ideas CCL
adecuada; respecto polos intervencins dos e daws demais.
con claridade, coherencia e
sentimentos, experiencias, ideas, CAA
correccin.
opinins e coecementos dos e das
demais. LCB1.1.3. Escoita CCL
atentamente as intervencins
CAA
dos compaeiros e segue as
estratexias e normas para o CSC
intercambio comunicativo
mostrando respecto e
Px. 37609
consideracin polas ideas,
sentimentos e emocins dos e
das demais.
DOG Nm. 171


sociocomunicativas: escoita CAA
atenta, espera de quendas
CSC
participacin respectuosa,
adecuacin intervencin da
ISSN1130-9229
persoa interlocutora, papel de

persoa moderadora e certas
normas de cortesa.

e B1.2. Comprensin e expresin de B1.2. Integrar e recoecer a LCB1.2.1. Emprega CCL
mensaxes verbais e non verbais. informacin verbal e non verbal conscientemente recursos
dos discursos orais. lingsticos e non lingsticos
para comunicarse nas
interaccins orais
a B1.3. Participacin en situacins de B1.3. Expresarse de forma oral LCB1.3.1. Exprsase cunha CCL
b comunicacin, espontneas e para satisfacer necesidades de pronunciacin e unha diccin
dirixidas, utilizando un discurso comunicacin en diferentes correctas: articulacin, ritmo,
e
ordenado e coherente. situacins con vocabulario entoacin e volume.
preciso e estrutura coherente.

LCB1.3.2. Expresa as sas CCL
propias ideas
comprensiblemente,
substitundo elementos
bsicos do modelo dado.

activamente en diversas CD
Px. 37610
situacins de comunicacin:
CAA
- Debates e dilogos.
CSC
DOG Nm. 171

- Exposicins orais con e sen CSIEE

axuda das tecnoloxas da
informacin e
comunicacin.
ISSN1130-9229

activamente e de forma CAA
construtiva nas tarefas de
CSC

de aprendizaxe compartida. CSIEE
e B.1.4. Valoracin crtica de B1.4. Analizar e valorar con LCB1.4.1. Amosa unha CCL
mensaxes verbais e non verbais. sentido crtico as mensaxes orais. actitude de escoita atenta.
LCB1.4.2. Comprende a CCL

informacin xeral en textos CAA
orais de uso habitual, do
mbito escolar e social.
LCB1.4.3. Interpreta o sentido CCL

dos elementos bsicos do CAA
texto necesarios para a
comprensin global (lxico,
locucins).
e B1.5. Valoracin dos contidos B1.5. Facer hipteses sobre o LCB1.5.1. Utiliza o vocabulario CCL
transmitidos polo texto. Deducin significado de palabras a partir do axeitado sa idade nas
das palabras polo contexto. seu contexto de uso expresins axeitadas para as
Px. 37611
Ampliacin do vocabulario. Creacin diferentes funcins da
de redes semnticas sinxelas. linguaxe.
DOG Nm. 171

LCB1.5.3. Diferenza polo CCL

grafa idnticas (palabras
homfonas, homnimas,
ISSN1130-9229
parnimas, polismicas).
e B1.6. Comprensin de textos orais B1.6. Comprender o sentido LCB1.6.1. Identifica o tema do CCL
segundo a sa tipoloxa.Ideas global dos textos orais, texto.

principais e secundarias. Ampliacin recoecendo as ideas principais
do vocabulario. Redes semnticas. e secundarias e identificar ideas LCB1.6.2. Identifica as ideas CCL
ou valores non explcitos. principais dun texto. CAA
LCB1.6.3. Resume un texto CCL

distinguindo ideas principais e CCA
secundarias.
b B1.7. Audicin e reproducin de B1.7. Memorizar e reproducir LCB1.7.1. Reproduce de CCL

e textos adecuados ao nivel que textos axeitados aos seus gustos memoria breves textos CAA
estimulen o seu interese. e intereses, utilizando con literarios ou non literarios
CCEC
B1.8. Dramatizacins de textos correccin e creatividade as axeitados aos seus gustos e
literarios adaptados idade e de distintas estratexias de intereses, utilizando con
producins propias. comunicacin oral. correccin e creatividade as
distintas estratexias de
comunicacin oral.
a B1.9. Identificacin da finalidade B1.8. Comprender textos orais LCB1.8.1. Sigue instrucins CCL
e comunicativa de textos de diferentes segundo a sa tipoloxa: dadas para levar a cabo CAA
Px. 37612
tipoloxas: atendendo forma da atendendo forma da mensaxe actividades diversas.
mensaxe (descritivos, narrativos, (descritivos, narrativos,
DOG Nm. 171

dialogados, expositivos e dialogados, expositivos e LCB1.8.2. Responde de forma CCL

argumentativos) e a sa intencin argumentativos) e a sa intencin correcta a preguntas CAA
comunicativa (informativos, literarios, comunicativa (informativos, correspondentes
prescritivos e persuasivos) Ideas literarios, prescritivos e comprensin literal,
principais e secundarias. Ampliacin persuasivos). interpretativa e crtica do texto,
ISSN1130-9229
do vocabulario. Redes semnticas. e infire o sentido de elementos

non explcitos nos textos orais.

recollida para levar a cabo CD
CAA
situacins de aprendizaxe
individual ou colectiva. CSC
CSIEE
b B1.10. Expresin e producin de B1.9. Producir textos orais breves LCB1.9.1. Reproduce CCL
textos orais segundo a sa tipoloxa: e sinxelos dos xneros mis comprensiblemente textos
e
narrativos, descritivos habituais imitando modelos. orais breves e sinxelos
argumentativos, expositivos, imitando modelos e
axustndose forma da
instrutivos, informativos e
persuasivos.
LCB1.9.2. Recorda algunhas CCL

ideas bsicas despois de CCA
Px. 37613
escoitar un texto e exprsaas
oralmente en resposta a
preguntas directas.
DOG Nm. 171

LCB1.9.3. Organiza e planifica CCL

o discurso axeitndose CAA
situacin de comunicacin e
CSIEE
aos diferentes modos
discursivos (narrar, describir,
ISSN1130-9229
informarse e dialogar)
empregando os recursos
lingsticos pertinentes.

b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar efectivo a linguaxe oral para CAA
comunicacin e aprendizaxe: activamente, recoller datos, comunicarse e aprender:
e CSC
escoitar, recoller datos, preguntar. preguntar e repreguntar, escoita activa, recollida de
Participacin en enquisas e participar nas enquisas e datos, pregunta e repregunta, CSIEE
entrevistas. Comentario oral e xuzo entrevistas e expresar oralmente participacin en enquisas e
persoal. con claridade o propio xuzo entrevistas, emisin de xuzo
persoal, de acordo coa sa idade. persoal.
b B1.11. Estratexias para utilizar a B1.11. Valorar os medios de LCB1.11.1. Resume CCL
d linguaxe oral como instrumento de comunicacin social como entrevistas, noticias e debates CD
comunicacin e aprendizaxe: instrumento de aprendizaxe e de infants procedentes da
e CAA
escoitar, recoller datos, preguntar. acceso a informacins e radio, televisin e da internet.
Participacin en enquisas e experiencias de doutras persoas. CSC
entrevistas. Comentario oral e xuzo
persoal. LCB1.11.2. Transforma en CCL
noticias feitos cotins CSC
prximos sa realidade,
axustndose estrutura e
Px. 37614
linguaxe propios do xnero e
imitando modelos.
DOG Nm. 171

LCB1.11.3. Realiza entrevistas CCL

e reportaxes sobre temas do CAA
seu interese, seguindo
CSIEE
modelos.
ISSN1130-9229
LCB1.11.4. Prepara, seguindo CCL

modelos, reportaxes sobre CAA
temas de seu interese.
CSIEE

e B2.1. Consolidacin do sistema de B2.1. Ler en voz alta diferentes LCB2.1.1. Le en voz alta, con CCL
lecto-escritura. textos, con fluidez e entoacin precisin, diferentes tipos de
B2.2. Lectura en voz alta de distintos adecuada. textos apropiados sa idade
tipos de texto. con velocidade, fluidez e
entoacin adecuada.
LCB2.1.2. Descodifica con CCL

precisin e rapidez todo tipo

de palabras.
e B2.3. Comprensin de textos, en voz B2.2. Comprender distintos tipos LCB2.2.1. Entende a mensaxe CCL
alta e en silencio, segundo o seu de textos adaptados idade e de xeito global e identifica as CAA
tipoloxa. utilizando a lectura como medio ideas principais e as
B2.4. Audicin de diferentes tipos de para ampliar o vocabulario e fixar secundarias dos textos de
textos. a ortografa correcta. diferente tipoloxa, do mbito
escolar e social, a partir da
Px. 37615
lectura dun texto en voz alta.
DOG Nm. 171

LCB2.2.2. Comprende, con CCL

certo grado de detalle, CAA
diferentes tipos de textos
atendendo forma da
ISSN1130-9229

e B2.5. Lectura, en silencio, e B2.3. Ler en silencio diferentes LCB2.3.1. Le en silencio coa CCL
comprensin de distintos tipos de textos valorando o progreso na velocidade adecuada textos
texto. velocidade e a comprensin. de diferente complexidade.
LCB2.3.2. Realiza lecturas en CCL

silencio resumindo con
brevidade os textos lidos.
e B2.6. Subliado, esquematizacin e B2.4. Resumir un texto lido LCB2.4.1. Capta o propsito CCL
resumo da informacin relevante reflectindo a estrutura e de diferentes tipoloxa CAA
dun texto. destacando as ideas principais e textuais. Identifica as partes
secundarias nos distintos tipos de da sa estrutura organizativa,
textos. analiza a sa progresin
temtica.
LCB2.4.2. Elabora resumos de CCL

textos lidos e identifica os CAA
Px. 37616
elementos caractersticos dos
diferentes tipos de texto.
DOG Nm. 171

LCB2.4.3. Recoece algns CCL

mecanismos de cohesin en
diferentes tipos de texto.
LCB2.4.4. Elabora esquemas CCL

ISSN1130-9229
a partir de textos expositivos.
e B2.7. Comprensin de textos B2.5. Utilizar estratexias para a LCB2.5.1. Interpreta o valor do CCL
segundo a sa tipoloxa. comprensin de textos de diversa ttulo e as ilustracins.

CAA
ndole.
LCB2.5.2. Marca as palabras CCL

clave dun texto que axudan
CAA
comprensin global.
LCB2.5.3. Activa CCL

coecementos previos
CAA
axudndose deles para
comprender un texto.
LCB2.5.4. Realiza inferencias CCL

e formula hipteses.
CAA
LCB2.5.5. Comprende a CCL

informacin contida nos
CMCT
grficos, establecendo
relacins coa informacin que CAA
aparece no texto relacionada
con estes.
Px. 37617
LCB2.5.6. Interpreta CCL
esquemas de chave, nmeros,
CAA
mapas conceptuais sinxelos.
DOG Nm. 171

e B2.8. Gusto pola lectura. Hbito B2.6. Ler por propia iniciativa LCB2.6.1. Ten programado un CCL
lector. Lectura de diferentes textos diferentes tipos de textos. tempo semanal para ler CAA
como fonte de informacin, de diferentes textos.
deleite e de diversin. CSIEE
ISSN1130-9229
B2.9. Seleccin de libros segundo o

LCB2.6.2. Le voluntariamente CCL
gusto persoal.
textos propostos polo mestre CAA
B2.10. Lectura dos libros ou mestra.
establecidos no Plan lector. CSIEE

b B2.11. Uso da biblioteca para a B2.7. Utilizar textos cientficos en LCB2.7.1. Consulta diferentes CCL
e procura de informacin e utilizacin diferentes soportes para fontes bibliogrficas e textos CD
da mesma como fonte de seleccionar e recoller de soporte informtico para
i aprendizaxe informacin, ampliar obter datos e informacin para CAA
coecementos e aplicalos en realizar traballos individuais ou
traballos persoais. en grupo.
a B2.12. Identificacin e valoracin B2.8. Concentrarse en entender e LCB2.8.1. Deduce o CCL

crtica das mensaxes e valores interpretar o significado dos significado de palabras e
b CAA
transmitidos polo texto. textos lidos. expresins con axuda do
e contexto.
LCB2.8.2. Comprende textos CCL

xornalsticos e publicitarios. CAA
Identifica a sa intencin
comunicativa. Diferenza entre CSC
informacin, opinin e
publicidade.
Px. 37618
DOG Nm. 171

LCB2.8.3. Infire, interpreta e CCL

formula hiptese sobre o CAA
contido. Sabe relacionar os
CSC
elementos lingsticos cos non
lingsticos nos diferentes
ISSN1130-9229
tipos de textos.
LCB2.8.4. Establece relacin CCL

entre as ilustracins e os

CMCT
contidos do texto, presenta
CAA
hipteses, realiza predicins, e

identifica na lectura o tipo de
texto e a intencin.

linguaxe figurada, metforas, CCEC
personificacins, hiprboles e
xogos de palabras en textos
publicitarios.
a B2.13. Uso guiado das Tecnoloxas B2.9. Utilizar as Tecnoloxas da LCB2.9.1. Utiliza os medios CCL
e da Informacin e a Comunicacin Informacin e a Comunicacin de informticos para obter CD
para a localizacin, seleccin, modo eficiente e responsable informacin.
i CAA
interpretacin e organizacin da para a procura e tratamento da
informacin. informacin.
B2.12. Identificacin e valoracin informacin e fai un resumo da CAA
crtica das mensaxes e valores mesma.
transmitidos polo texto.
Px. 37619
DOG Nm. 171

e B2.8. Gusto pola lectura. Hbito B2.10. Desenvolver o Plan lector LCB2.10.1. Utiliza a biblioteca CCL
lector. Lectura de diferentes textos que dea resposta a unha para localizar un libro CAA
como fonte de informacin, de planificacin sistemtica de determinado con seguridade e
CSIEE
deleite e de diversin. mellora da eficacia lectora e autonoma, aplicando as
fomente o gusto pola lectura. normas de funcionamento da
ISSN1130-9229
B2.11. Uso da biblioteca para a

procura de informacin e utilizacin mesma.
da mesma como fonte de
aprendizaxe. LCB2.10.2. Expn os CCL
argumentos de lecturas

B2.14. Lectura dos libros CAA
establecidos no Plan lector. CCEC
bibliogrficas: autor ou autora,
editorial, xnero ou
ilustracins.
LCB2.10.3. Selecciona CCL

lecturas con criterio persoal e CAA
expresa o gusto pola lectura
CSIEE
de diversos xneros literarios
como fonte de lecer CCEC

manifestando a sa opinin
sobre os textos lidos.
e B3.1. Producin de textos para B3.1. Producir textos con LCB3.1.1. Escribe, en CCL
comunicar coecementos, diferentes intencins diferentes soportes, textos CD
experiencias e necesidades: comunicativas con coherencia, propios do mbito da vida
respectando a sa estrutura e CAA
Px. 37620
atendendo forma da mensaxe coti, do mbito escolar e
aplicando as regras ortogrficas
(descritivos, narrativos, dialogados, social: diarios, cartas, correos
coidando a caligrafa, orde e
expositivos e argumentativos) e a electrnicos, noticias, textos
presentacin.
sa intencin comunicativa literarios, folletos informativos
DOG Nm. 171

(informativos, literarios, prescritivos e literarios, narracins, textos

e persuasivos). cientficos, anuncios
B3.2. Cohesin do texto: enlaces, publicitarios, regulamentos,
substitucins lxicas, mantemento receitas, instrucins, normas,
do tempo verbal e puntuacin. solicitudes, .
ISSN1130-9229

LCB3.1.2. Escribe textos CCL
ortogrficas e signos de puntuacin
usando o rexistro adecuado, CAA
(punto e coma, guin, dous puntos,
organizando as ideas con

raia, signos de entoacin,
claridade, enlazando
parnteses, etc). Acentuacin.
enunciados en secuencias
B3.4. Orde e presentacin. lineais cohesivas e
gramaticais e ortogrficas.
LCB3.1.3. Escribe diferentes CCL

tipos de textos adecuando a CCA
linguaxe s caractersticas do
CSIEE
xnero, seguindo modelos,
encamiados a desenvolver a
sa capacidade creativa na
escritura.
e B3.5. Normas e estratexias para a B3.2. Aplicar todas as fases do LCB3.2.1. Resume o contido CCL
producin de textos: planificacin proceso de escritura na de textos propios do mbito da CAA
(funcin, destinatario, estrutura...). producin de textos escritos de vida persoal e do mbito
CCEC
B3.6. Revisin e mellora do texto. distinta ndole: planificacin, escolar, recollendo as ideas
textualizacin, revisin e principais, evitando
B3.7. Realizacin de ditados.
Px. 37621
reescritura, utilizando esquemas parafrasear o texto e utilizando
e mapas conceptuais, aplicando unha expresin persoal.
estratexias de tratamento da
DOG Nm. 171

informacin, redactando os seus LCB3.2.2. Aplica CCL

textos con claridade, precisin e correctamente os signos de CAA
correccin, revisndoos para puntuacin, as regras de
melloralos e avaliando, coa acentuacin e ortogrficas
axuda de guas, as producins propias do nivel.
ISSN1130-9229
propias e alleas.
LCB3.2.3. Reproduce textos CCL
ditados con correccin.

LCB3.2.4. Emprega CCL
estratexias de procura e CD
seleccin da informacin:
CAA
tomar notas, elaborar
esquemas, guins, borradores CSIEE
e mapas conceptuais.
e B3.3. Aplicacin das normas B3.3. Utilizar o dicionario como LCB3.3.1. Utiliza CCL
ortogrficas e signos de puntuacin recurso para resolver dbidas habitualmente o dicionario, en CAA
(punto e coma, guin, dous puntos, sobre a lingua, o uso ou a papel e en lia, no proceso de
raia, signos de entoacin e ortografa das palabras. escritura.

parnteses).Acentuacin.
a B3.8. Creacin de textos utilizando a B3.4. Elaborar proxectos LCB3.4.1. Elabora grficas a CCL
e linguaxe verbal e non verbal con individuais ou colectivos sobre partir de datos seleccionados CAA
intencin informativa: carteis diferentes temas da rea. e organizados procedentes de
publicitarios. Anuncios. Cmics. diferentes textos (libros de
consulta, xornais e revistas).
Px. 37622
LCB3.4.2. Presenta un informe CCL
de forma ordenada e clara, CD
utilizando soporte papel e
CAA
informtico, sobre problemas
DOG Nm. 171

ou situacins sinxelas, CSIEE

diferentes fontes (directas,
libros, Internet), seguindo un
plan de traballo e expresando
ISSN1130-9229
conclusins.
LCB3.4.3. Elabora un informe CCL

seguindo un guin establecido CD

que supoa a procura,
CAA
seleccin e organizacin da
informacin de textos de CSIEE
carcter cientfico, xeogrfico CCEC
ou histrico.
e B3.2. Cohesin do texto: enlaces, B3.5. Buscar unha mellora LCB3.5.1. Pon interese e CCL
substitucins lxicas, mantemento progresiva no uso da lingua, esfrzase por escribir CAA
do tempo verbal, puntuacin. explorando canles que correctamente de forma
desenvolvan a sensibilidade, a persoal.
creatividade e a esttica.
a B3.8. Creacin de textos utilizando a B3.6. Favorecer a travs da LCB3.6.1. Expresa, por CCL
e linguaxe verbal e non verbal con linguaxe a formacin dun escrito, opinins, reflexins e CAA
intencin informativa: carteis pensamento crtico que impida valoracins argumentadas e
publicitarios. Anuncios. Cmics. discriminacins e prexuzos. usa, de xeito habitual, unha
linguaxe non sexista.
e B3.9. Producin de textos segundo o B3.7. Levar a cabo o plan dea LCB3.7.1. Planifica e redacta CCL
escritura que de resposta a unha
Px. 37623
Plan de escritura. textos seguindo uns pasos: CAA
planificacin sistemtica de planificacin, redaccin,
mellora da eficacia escritora e CSIEE
revisin e mellora.
fomente a creatividade.
- Determina con antelacin
DOG Nm. 171

como ser o texto, a sa

extensin, o tratamento
autor/a-lector/a e a
presentacin.
- Adapta a expresin
ISSN1130-9229
intencin, tendo en conta ao

interlocutor e o asunto de que
se trata.
- Presenta os escritos con

limpeza, claridade, precisin e
orde os escritos.
- Reescribe o texto.
LCB3.7.2. Valora a sa propia CCL

producin escrita, as como a CSC
producin escrita dos seus
compaeiros.
b B3.8. Creacin de textos utilizando a B3.8. Utilizar as Tecnoloxas da LCB3.8.1. Usa con eficacia CCL
e linguaxe verbal e non verbal con Informacin e a Comunicacin de Internet e as Tecnoloxas da CD

intencin informativa: carteis modo eficiente e responsable Informacin e a Comunicacin
i CAA
publicitarios. Anuncios. Cmics. para presentar as sas para escribir, presentar os
B3.9. Producin de textos segundo o producins. textos e buscar informacin,
Plan de escritura. crear tboas e grficas.
e B4.1. A palabra. B4.1. Aplicar os coecementos LCB4.1.1. Identifica todas as CCL
Px. 37624
B4.2. Recoecemento das distintas bsicos sobre a estrutura da categoras gramaticais pola
clases de palabras e explicacin lingua, a gramtica (categoras sa funcin na lingua:
reflexiva do seu uso en situacins gramaticais), o vocabulario presentar ao nome, substitur
(formacin e significado das ao nome, expresar
DOG Nm. 171

concretas de comunicacin (nome, palabras e campos semnticos), caractersticas do nome,

verbo, adxectivo, preposicin, as coma as regras de ortografa expresar accins ou estados,
adverbio,conxuncin, pronomes, para favorecer unha enlazar ou relacionar palabras
artigos, interxeccins). comunicacin mis eficaz. ou oracins.
B4.3. Conxugacin dos verbos
ISSN1130-9229
regulares e irregulares mis LCB4.1.2. Conxuga e usa con CCL

frecuentes. correccin todos os tempos
simples e compostos nas
formas persoais e non

persoais do modo indicativo e
subxuntivo de todos os
verbos.

de palabras.
e B4.4. Vocabulario: sinnimos e B4.2. Desenvolver as destrezas e LCB4.2.1. Identifica e usa CCL
antnimos, palabras polismicas e competencias lingsticas a sinnimos e antnimos,
homnimas, arcasmos, travs do uso da lingua. palabras polismicas e
estranxeirismos e neoloxismos. homnimas, arcasmos,

Frases feitas. Formacin de estranxeirismos e
substantivos, adxectivos e verbos. neoloxismos, frases feitas,
Recursos derivativos: prefixos e siglas e abreviaturas.
sufixos na formacin de nomes,
adxectivos e verbos. Siglas e LCB4.2.2. Recoece palabras CCL
abreviaturas. compostas, prefixos e sufixos
B4.5. Recoecemento e observacin e crea palabras derivadas.
reflexiva dos constituntes
Px. 37625
oracionais: a oracin simple, suxeito LCB4.2.3. Identifica e clasifica CCL
e predicado. os diferentes tipos de palabras
nun texto.
DOG Nm. 171

B4.6. Recoecemento e uso dalgns LCB4.2.4. Recoece e usa os CCL

conectores textuais (de orde, conectores bsicos entre
contraste e explicacin) e dos oracins: causa,
principais mecanismos de referencia consecuencia, finalidade...
interna, tanto gramaticais
ISSN1130-9229
(substitucins pronominais) coma LCB4.2.5. Identifica as CCL

lxicos (elipses e substitucins oracins como unidades de
mediante sinnimos e hipernimos). significado completo.
Recoece a oracin simple,

diferencia suxeito e predicado.
e B4.7. Uso eficaz do dicionario para B4.3. Sistematizar a adquisicin LCB4.3.1. Recoece a CCL
ampliacin de vocabulario e como de vocabulario a travs dos estrutura do dicionario e tipos CAA
consulta ortogrfica e gramatical. textos. de dicionario, en diferentes
soportes e saos para buscar
o significado de calquera
palabra (derivadas e
sinnimas).

acepcin correcta segundo o CAA
LCB4.3.3. Recoece e usa CCL

correctamente as normas
ortogrficas nas sas
Px. 37626
producins escritas.
DOG Nm. 171

e B4.2. Recoecemento das distintas B4.4. Desenvolver estratexias LCB4.4.1. Sinala as CCL
clases de palabras e explicacin para mellorar a comprensin oral caractersticas que definen s
reflexiva do seu uso en situacins e escrita a travs do diferentes clases de palabras
concretas de comunicacin (nome, coecemento da lingua. e nomes: clasificacin e uso
verbo, adxectivo, preposicin, para construr o discurso nos
ISSN1130-9229
adverbio,conxuncin, pronomes, diferentes tipos de producins.

artigos, interxeccins).
B4.8. Ortografa: utilizacin das LCB4.4.2. Utiliza CCL
correctamente as normas de

regras bsicas de ortografa. Regras
de acentuacin. concordancia de xnero e
nmero na expresin oral e

B4.9. Clases de nomes: comns,
escrita.
propios, individuais, colectivos,
concretos e abstractos.
LCB4.4.3. Aplica CCL
B4.10. Utilizacin adecuada dos correctamente as normas de
signos de puntuacin. acentuacin e clasifica as
B4.11. As relacins gramaticais. palabras dun texto.
Recoecemento e explicacin
reflexiva das relacins que se LCB4.4.4. Usa con correccin CCL
establecen entre o substantivo e o os signos de puntuacin.

nominal. LCB4.4.5. Aplica as normas CCL
do uso da til.

adecuada nas producins
escritas propias.
Px. 37627
e B4.12. Utilizacin de material B4.5. Utilizar programas LCB4.5.1. Utiliza distintos CCL
i multimedia educativo e outros educativos dixitais para realizar programas educativos dixitais CD
recursos didcticos ao seu alcance e tarefas e avanzar na como apoio e reforzo da
CAA
DOG Nm. 171

propios da sa idade. aprendizaxe. aprendizaxe.
d B4.13. As variedades da lingua. B4.6. Coecer a variedade LCB4.6.1. Valora a variedade CCL
e B4.14. Coecemento xeral de lingstica de Espaa e do lingstica de Espaa e o CSC
realidade plurilinge de Espaa e a espaol como fonte de espaol de Amrica.
ISSN1130-9229
i
sa valoracin como fonte de enriquecemento cultural. Mostrar
o respecto tanto cara s linguas e LCB4.6.2. Recoece e CCL
enriquecemento persoal e como
unha mostra da riqueza do noso dialectos que se falan en Espaa, identifica algunhas das CSC
patrimonio histrico e cultural. como cara ao espaol de caractersticas relevantes

Amrica. (histricas, socioculturais,
xeogrficas e lingsticas) das

linguas oficiais en Espaa.
d B5.1. Valoracin dos textos literarios B5.1. Valorar os textos literarios e LCB5.1.1. Recoece e valora CCL
como vehculo de comunicacin e utilizar a lectura como fonte de as caractersticas
e CCEC
como fonte de coecemento doutros lecer e informacin e considerala fundamentais de textos
mundos, tempos e culturas e como como un medio de aprendizaxe e literarios narrativos, poticos e
dramticos.
gozo persoal. enriquecemento persoal de

mxima importancia.
d B5.2. Distincin entre conto e lenda. B5.2. Integrar a lectura expresiva LCB5.2.1. Realiza lecturas CCL
Coecemento de lendas espaolas e a comprensin e interpretacin guiadas de textos narrativos
e CCEC
e doutros pases. de textos literarios narrativos, de tradicin oral, literatura
lricos e dramticos na prctica infantil, adaptacins de obras
B5.3. Lectura guiada de textos escolar e recoecer e interpretar clsicas e literatura actual.
narrativos de tradicin oral, literatura algns recursos da linguaxe
infantil, adaptacins de obras literaria (metforas, LCB5.2.2. Interpreta a CCL
Px. 37628
clsicas e literatura actual. personificacins, hiprboles e linguaxe figurada, metforas,
CAA
xogos de palabras), e diferenciar personificacins, hiprboles e
as principais convencins formais xogos de palabras en textos
dos xneros. literarios.
DOG Nm. 171

B5.4. Lectura comentada de

poemas, relatos e obras teatrais.
B.5.5. Identificacin de recursos
literarios.
ISSN1130-9229
d B5.5. Identificacin de recursos B5.3. Coecer e valorar os LCB5.3.1. Distingue algns CCL
e literarios. recursos literarios da tradicin recursos retricos e mtricos CCEC
oral: poemas, cancins, contos, propios dos poemas
refrns ou adivias.

comparacins, metforas, CCEC

d B5.6. Creacin de textos literarios en B5.4. Producir a partir de LCB5.4.1. Crea textos CCL
e prosa ou en verso, valorando o modelos dados textos literarios literarios (contos, poemas, CAA
sentido esttico e a creatividade: en prosa ou en verso, con sentido cancins e sinxelas obras
i CSIEE
contos, poemas, adivias, cancins esttico e creatividade: contos, teatrais) a partir de pautas ou
e teatro. poemas, adivias, cancins, e modelos dados utilizando CCEC
fragmentos teatrais. recursos lxicos, sintcticos,

fnicos e rtmicos en ditas
producins.
a B5.7. Comprensin, memorizacin e B5.5. Participar con interese en LCB5.5.1. Realiza CCL
d recitado de poemas co ritmo, dramatizacins de textos dramatizacins CAA
entoacin e diccin adecuados. literarios adaptados idade e de individualmente e en grupo de
e CSC
B5.8. Dramatizacin e lectura producins propias ou dos textos literarios apropiados ou
compaeiros, utilizando adecuados sa idade e de CCEC
dramatizada de textos literarios.
Px. 37629
adecuadamente os recursos textos de producin propia.
bsicos dos intercambios orais e
da tcnica teatral.
DOG Nm. 171

LCB5.5.2. Memoriza e CCL

reproduce textos orais CAA
adecuados sa idade:
CCEC
contos, poemas, cancins,
refrns e adivias.
ISSN1130-9229
b B5.9. Valoracin da literatura en B5.6. Valorar a literatura en LCB5.7.1. Valora a literatura CCL

o CCEC
recurso de gozo persoal. de gozo persoal. comunicacin e como recurso

de gozo persoal.
Px. 37630
rea de Matemticas.
As matemticas son un conxunto de saberes asociados aos nmeros e s formas, que

permiten a anlise de distintas situacins reais. Identifcanse coa deducin, a inducin, a
estimacin, a aproximacin, a probabilidade, a precisin, o rigor, a seguridade etc. e ax-
dannos a enfrontarnos a situacins abertas, sen solucin nica e pechada. Son unha agru-
pacin de ideas e formas que nos permiten analizar os fenmenos e as situacins que se
presentan na realidade para obter informacins e conclusins que non estaban explcitas
e actuar, preguntrmonos, obter modelos e identificar relacins e estruturas, de modo que
levan consigo, sobre todo, encontrar patrns, regularidades e leis matemticas e non s
utilizar cantidades e formas xeomtricas.
Na educacin primaria fundamental o rol do persoal docente, pois debe ser capaz de
desear tarefas ou situacins de aprendizaxe que posibiliten a aplicacin dos coecemen-
tos en situacins contextualizadas. Debe orientar a construcin individual e colectiva de
coecementos matemticos que ensinen aos nenos e nenas a desenvolver as sas apren-
dizaxes e que os e as animen a ter as sas propias opinins confrontndoas criticamente
con outras fontes de informacin para melloralas. Bscase alcanzar unha eficaz alfabe-
tizacin numrica, entendida como a capacidade para enfrontarse con xito a situacins
nas que intervean os nmeros e as sas relacins. Para lograr este obxectivo non basta
con dominar os algoritmos de clculo escrito, necesario actuar con seguridade ante os
nmeros e as cantidades, utilizalos sempre que sexa necesario e identificar as relacins
bsicas que se dan entre eles.
O traballo nesta rea na educacin primaria estar asentado na experiencia, as mate-

mticas aprndense utilizndoas en contextos funcionais relacionados con situacins da
vida coti, para ir adquirindo progresivamente coecementos mis complexos a partir das
experiencias e dos coecementos previos. A aprendizaxe baseada en competencias debe

abordarse de forma conxunta entre todas as reas e por parte das diversas instancias que
conforman a comunidade educativa, tanto nos mbitos formais, coma nos non formais e
informais. O seu dinamismo reflctese en que as competencias non se adquiren nun deter-
minado momento e permanecen inalterables, senn que implican un proceso de desenvol-
vemento mediante o cal os individuos van adquirindo maiores niveis de desempeo no seu
uso. Para lograr este cambio curricular preciso favorecer unha visin interdisciplinaria na
que cada persoa docente desear, implementar e avaliar tarefas integradas nas que
o alumnado acade ou elabore un produto social relevante. Para isto necesario secuen-
ciar unha serie de actividades e exercicios que impliquen procesos cognitivos de diferente
nivel. Tendo en conta todo o anterior, resulta imprescindible o traballo colaborativo entre

eles, coas familias e con entidades sociais do contexto e unha estreita colaboracin entre
o persoal docente no desenvolvemento curricular e na transmisin de informacin sobre a
aprendizaxe dos alumnos e das alumnas.
Os procesos de resolucin de problemas constiten un dos eixes principais da activi-

dade matemtica e deben ser fonte e soporte principal da aprendizaxe ao longo da etapa,
posto que constiten a pedra angular da Educacin matemtica. Na resolucin dun proble-
ma requrense e utilzanse moitas das capacidades bsicas ata a comunicacin dos resul-
tados: ler, reflexionar, planificar o proceso de resolucin, establecer estratexias e procede-
mentos e revisalos, modificar o plan se necesario, comprobar a solucin se se encontrou.
O currculo bsico formulouse partindo do desenvolvemento cognitivo e emocional no

que se encontra o alumnado desta etapa, da concrecin do seu pensamento, das sas
posibilidades cognitivas, do seu interese por aprender e relacionarse cos seus iguais e co
mbito, e do seu paso cara a un pensamento abstracto cara ao final da etapa.
Os contidos organizronse en cinco grandes bloques para facilitar a concrecin curricu-

lar: Procesos, mtodos e actitudes en matemticas. Nmeros. Medida. Xeometra. Esta-
tstica e probabilidade. Pero esta agrupacin non determina mtodos concretos, s unha
forma de organizar os contidos que sern abordados dun xeito enlazado atendendo a con-
figuracin cclica do ensino da rea e construndo uns contidos sobre os outros, como unha
estrutura de relacins observables de forma que se facilite a sa comprensin e aplicacin
en contextos cada vez mis enriquecedores e complexos. Esta agrupacin implica unha
organizacin aberta que permitir distribur de diferentes maneiras os contidos adoptando
a metodoloxa mis axeitada s caractersticas destes e do grupo de alumnos e alumnas.
O bloque 1 a columna vertebral do resto dos bloques e debe formar parte do quefacer
diario na aula para traballar o resto dos contidos e conseguir que todo o alumnado, ao re-
matar a educacin primaria, sexa quen de describir e analizar situacins de cambio, encon-
trar patrns, regularidades e leis matemticas en contextos numricos, xeomtricos e fun-
cionais, valorando a sa utilidade para facer predicins. Dbese traballar no afondamento
nos problemas resoltos, formulando pequenas variacins nos datos, outras preguntas etc.,
expresando verbalmente de forma razoada o proceso seguido na resolucin dun problema,
utilizando procesos de razoamento e estratexias de resolucin de problemas, realizando os
clculos necesarios e comprobando as solucins obtidas.
Por ltimo, establecronse os estndares de aprendizaxe avaliables que permitirn de-

finir os resultados das aprendizaxes, e que concretan mediante accins o que o alumnado

debe saber e saber facer na rea de Matemticas. Estes estndares estn graduados e
secuenciados ao longo da educacin primaria e debern estar todos acadados e consoli-
dados ao finalizar a etapa.
Tendo en conta todo o antedito establcense unha serie de orientacins metodolxicas

para a rea que favorecern un enfoque competencial, as como a consecucin, consoli-
dacin e integracin dos diferentes estndares por parte do alumnado:
Potenciarase un enfoque globalizador e interdisciplinario que tea en conta a transver-

salidade da aprendizaxe fundamentada en competencias.
A seleccin dos contidos e as metodoloxas activas e contextualizadas deben asegurar

o desenvolvemento das competencias clave ao longo de toda a etapa.
Os mtodos utilizados deben partir da perspectiva do persoal docente como persoal

orientador, promotor e facilitador do desenvolvemento competencial no alumnado; ade-
mais, deben enfocarse realizacin de tarefas ou situacins-problema nas que o alum-
nado debe resolver facendo uso axeitado dos distintos tipos de coecementos matemti-
cos, destrezas, actitudes e valores. As mesmo, mediante prcticas de traballo individual e
cooperativo, terase en conta a atencin diversidade e o respecto polos distintos ritmos e
estilos de aprendizaxe.
As estruturas de aprendizaxe cooperativa posibilitarn a resolucin conxunta das tare-

fas e dos problemas, e potenciarn a inclusin do alumnado.
Resulta fundamental a motivacin por aprender nos alumnos e nas alumnas, polo que
o persoal docente deber xerar neles e nelas a curiosidade e a necesidade de adquirir e
aplicar coecementos, destrezas, actitudes e valores.
O traballo por proxectos, especialmente relevante para a aprendizaxe por competen-

cias, sustntase na proposta dun plan de accin co que se busca conseguir un determina-
do resultado prctico. Esta metodoloxa pretende axudarlle ao alumnado a organizar o seu
pensamento favorecendo nel a reflexin, a crtica, a elaboracin de hipteses e a tarefa
investigadora a travs dun proceso no que cada un asume a responsabilidade da sa
aprendizaxe, aplicando os seus coecementos e habilidades a proxectos reais.
Resulta recomendable a aplicacin de diferentes tcnicas para a avaliacin do des-

empeo do alumnado como por exemplo o porfolio, as rbricas, mapas mentais, diarios,
debates, probas especficas, solucin de problemas

O profesorado debe involucrarse na elaboracin e no deseo de diferentes tipos de

materiais, adaptados aos distintos niveis e aos diferentes estilos e ritmos de aprendizaxe
dos alumnos e das alumnas, co obxecto de atender a diversidade na aula e personalizar
os procesos de construcin das aprendizaxes. Dbese potenciar o uso dunha variedade
de materiais e recursos, considerando especialmente a integracin das tecnoloxas da
informacin e da comunicacin no proceso de ensino-aprendizaxe que permiten o acceso
a recursos virtuais.
A implicacin das familias no proceso de ensino-aprendizaxe un factor determinante

que tentaremos potenciar activamente. A sa colaboracin redundar positivamente no
rendemento e nos resultados acadmicos do alumnado.
Finalmente, necesaria unha axeitada coordinacin entre o persoal docente sobre

as estratexias metodolxicas e didcticas que se utilicen. Os equipos educativos deben
formular, con criterios consensuados, unha reflexin comn e compartida sobre a eficacia
das diferentes propostas metodolxicas.

DOG Nm. 171

REA MATEMTICAS CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. PROCESOS, MTODOS E ACTITUDES EN MATEMTICAS
g B1.1. Expresin verbal do proceso B1.1. Expresar verbalmente de MTB1.1.1. Comunica CMCT
e de razoamento da resolucin dun forma sinxela o proceso verbalmente de forma CCL
problema sinxelo. seguido na resolucin dun sinxela o proceso seguido na
ISSN1130-9229
problema. resolucin dun problema

simple de matemticas ou en
contextos da realidade.

g B1.2. Confianza nas propias B1.2. Desenvolver e cultivar as MTB1.2.1. Desenvolve e CMCT
b capacidades para desenvolver actitudes persoais polo traballo amosa actitudes axeitadas CAA
actitudes apropiadas e afrontar as matemtico ben feito. para o traballo limpo, claro e
dificultades propias do traballo ordenado no caderno e en
cientfico. calquera aspecto a traballar
na rea de Matemticas.
g B1.3. Utilizacin guiada de medios B1.3. Iniciarse na utilizacin MTB1.3.1. Manifesta CMCT
i tecnolxicos no proceso de dos medios tecnolxicos no interese na utilizacin dos CD
aprendizaxe. proceso de aprendizaxe coa medios tecnolxicos no
CAA
axuda guiada do mestre ou da proceso de aprendizaxe.
mestra.
BLOQUE 2. NMEROS
e B2.1. Nmeros naturais ata o 99. B2.1. Ler, escribir e ordenar MTB2.1.1. Le, escribe e CMCT
g B2.2. Nome e grafa dos nmeros nmeros enteiros utilizando ordena nmeros ata o 99. CCL
ata o 99. razoamentos apropiados.
B2.3. Equivalencias entre os MTB2.1.2. Identifica o valor CMCT
Px. 37635
elementos do sistema de de posicin das cifras en CCL
numeracin decimal: unidades e situacins e contextos reais.
decenas.
DOG Nm. 171

B2.4. O sistema de numeracin

decimal: valor de posicin das
cifras.
B2.5. Identifica o nmero anterior
e o seguinte a un dado.
ISSN1130-9229
B2.6. Identifica o nmero maior, o

menor e o igual a un dado.
b B2.7. Identifica os nmeros B2.2. Interpretar diferentes MTB2.2.1. Utiliza os CMCT

ordinais do 1 ao 10. tipos de nmeros segundo o nmeros ordinais en
e
seu valor, en situacins da vida contextos reais.
B2.8. Utilizacin e relacin dos

g coti.
nmeros ordinais. Comparacin
de nmeros. MTB2.2.2. Interpreta en CMCT
textos numricos e da vida
B2.3. Equivalencias entre os CCL
coti nmeros naturais ata o
elementos do sistema de CAA
99.
numeracin decimal: unidades e
decenas.
MTB2.2.3. Descompn e CMCT
compn nmeros naturais,
interpretando o valor de
posicin de cada unha das

sas cifras.
MTB2.2.4. Ordena nmeros CMCT

enteiros e represntaos na
recta numrica.
b B2.9. Iniciacin no B2.3. Realizar operacins e MTB2.3.1. Realiza clculos CMCT

desenvolvemento de estratexias clculos numricos mediante numricos bsicos coa
g
persoais de clculo mental. diferentes procedementos, operacin de suma na
Px. 37636
B2.10. Gusto pola presentacin includo o clculo mental, en resolucin de problemas
situacin de resolucin de contextualizados.
ordenada e limpa dos clculos e
problemas.
dos resultados.
DOG Nm. 171

B2.11. Clculo de sumas e restas. MTB2.3.2. Realiza clculos CMCT

B2.12. Utilizacin en situacins numricos bsicos coa
familiares da suma para xuntar ou operacin de resta (sen
engadir e da resta para separar ou levadas) na resolucin de
quitar. problemas contextualizados.
ISSN1130-9229
MTB2.3.3. Emprega CMCT

procedementos diversos na
realizacin de clculos

numricos bsicos.
b B2.13. Resolucin de problemas B2.4. Identificar e resolver MTB2.4.1. Resolve CMCT

g da vida coti. problemas da vida coti, problemas que impliquen o CAA
adecuados ao seu nivel, dominio dos contidos
establecendo conexins entre a traballados.
realidade e as matemticas e
valorando a utilidade dos MTB2.4.2. Inciase na CMCT
coecementos matemticos reflexin sobre o
CAA
adecuados e reflexionando procedemento aplicado
resolucin de problemas: CSIEE

sobre o proceso aplicado para
revisando as operacins
a resolucin de problemas.
empregadas, as unidades
dos resultados,
comprobando e
interpretando as solucins
no contexto.
BLOQUE 3. MEDIDA
Px. 37637
g B3.1. Medicin con instrumentos e B3.1. Utilizar o palmo, o paso e MTB3.1.1. Realiza medicins CMCT
estratexias non convencionais. o p para realizar medidas e co palmo, o paso e o p.
estimacins.
DOG Nm. 171

B3.2. Estimacin de resultados de B3.2. Comparar e identificar cal MTB3.2.1. Realiza CMCT
medidas (distancias, tamaos, o obxecto de maior peso, por comparacins de peso entre
pesos, capacidades...) en estimacin e/ou utilizando a dous obxectos de uso
contextos familiares. balanza. habitual.
ISSN1130-9229
B3.3. Comparar e identificar cal MTB3.3.1. Compara e CMCT

o recipiente de maior identifica cal o recipiente
capacidade, por estimacin. de maior capacidade.

g B3.3. Unidades de medida do B3.4. Inciase no coecemento MTB3.4.1. Coece e utiliza CMCT
tempo e as sas relacins: minuto, das unidades bsicas de as unidades de medida do
hora, da, semana e ano. medida do tempo e as sas tempo e as sas relacin.
relacins, utilizndoas para Minuto, hora, da, semana e
B3.4. Lectura sinxela en reloxos resolver problemas da vida ano.
analxicos e dixitais. diaria.
MTB3.4.2. Le en reloxos CMCT
analxicos e dixitais a hora
en punto e a media hora.
MTB3.4.3. Resolve CMCT

problemas sinxelos da vida

diaria utilizando as medidas
temporais e as sas
relacins.
b B3.5. O sistema monetario da B3.5. Inciase no coecemento MTB3.5.1. Coece a funcin CMCT
Unin Europea. Unidade principal: do valor e as equivalencias e o valor das diferentes
g CAA
o euro. Valor das diferentes entre as diferentes moedas e moedas e billetes (5,10, 20 e
moedas e billetes. billetes do sistema monetario 50 euros) do sistema
da Unin Europea. monetario da Unin Europea
B3.6. Equivalencias entre moedas utilizndoas tanto para
Px. 37638
e billetes. resolver problemas en
situacin reais como
figuradas.
DOG Nm. 171

b B3.7. Resolucin de problemas de B3.6. Identificar e resolver MTB3.6.1. Resolve CMCT

g medida. problemas da vida coti problemas sinxelos de CAA
adecuados ao seu nivel, medida.
establecendo conexins entre a
realidade e as matemticas e MTB3.6.2. Reflexiona sobre CMCT
ISSN1130-9229
valorando a utilidade dos o proceso seguido na CAA

coecementos matemticos resolucin de problemas
CSIEE
axeitados e reflexionando sobre revisando as operacins
o proceso aplicado para a utilizadas e as unidades dos

resolucin de problemas. resultados.
BLOQUE 4. XEOMETRA
b B4.1. Interpretacin de B4.1. Interpretar MTB4.1.1. Describe a CMCT

representacins espaciais sinxelas representacins espaciais situacin dun obxecto do
e CAA
en situacins da vida coti. sinxelas realizadas a partir de espazo prximo en relacin
g CCL
B4.2. Descricin de posicins e sistemas de referencia e de a un mesmo utilizando os
movementos, en relacin a un obxectos ou situacins conceptos de esquerda-
mesmo e a outros puntos de familiares. dereita, diante-detrs, arriba-
referencia. abaixo, preto-lonxe e

B4.3. Interese e curiosidade pola prximo-afastado.
identificacin das formas e dos
seus elementos caractersticos. MTB4.1.2. Describe a CMCT
B4.4. Confianza nas propias situacin dun obxecto do CAA
posibilidades; curiosidade, espazo prximo en relacin
interese e constancia na busca de CCL
a outros puntos de referencia
solucins.
utilizando os conceptos de
B4.5. Uso do vocabulario esquerda-dereita, diante-
xeomtrico para describir
Px. 37639
detrs, arriba-abaixo, preto-
itinerarios: lias abertas e
lonxe e prximo-afastado.
pechadas; rectas e curvas.
DOG Nm. 171

B4.6. Busca de elementos de

regularidade en figuras e corpos a
partir da manipulacin de
obxectos.
ISSN1130-9229
b B4.7. Formas planas e espaciais: B4.2. Coecer as figuras planas MTB4.2.1. Recoece formas CMCT
g clasificacin de figuras planas. bsicas: cadrado, crculo, rectangulares, triangulares e CAA
rectngulo e tringulo. circulares en obxectos do
contorno inmediato.

b B4.8. Resolucin de problemas de B4.3. Identificar, resolver MTB4.3.1. Resolve CMCT

g xeometra relacionados coa vida problemas da vida coti problemas xeomtricos CAA
coti. axeitados ao seu nivel, sinxelos que impliquen
establecendo conexins entre a dominio dos contidos
realidade e as matemticas e traballados.
valorando a utilidade dos
coecementos matemticos MTB4.3.2. Inciase na CMCT
axeitados e reflexionando sobre reflexin sobre o
CAA
o proceso aplicado para a procedemento aplicado
resolucin de problemas: CSIEE

resolucin de problemas.
dos resultados,
comprobando e
no contexto.
BLOQUE 5. ESTATSTICA E PROBABILIDADE
Px. 37640
b B5.1. Recollida e clasificacin de B5.1. Recoller e rexistrar unha MTB5.1.1.Rexistra e CMCT
g datos. informacin que se poida interpreta datos sinxelos en CAA
cuantificar, utilizando algns representacins grficas
recursos sinxelos de bsicas.
DOG Nm. 171

representacin grfica: tboas MTB5.1.2. Resolve sinxelos CMCT

de datos, bloques de barras, problemas nos que intervea CAA
diagramas lineais a lectura de grficos.
comunicando a informacin.
ISSN1130-9229
REA MATEMTICAS CURSO SEGUNDO

g B1.1. Resolucin de problemas B1.1. Resolver problemas MTB1.1.1. Explica oralmente CMCT
e que impliquen a realizacin de sinxelos relacionados con o proceso seguido para CCL
clculos, explicando oralmente o obxectos, feitos e situacins da resolver un problema.
significado dos datos, a situacin vida coti e explicar oralmente
planeada, o proceso seguido e as o proceso seguido para a sa
solucins obtidas. resolucin.
b B1.2. Confianza nas propias B1.2. Desenvolver e cultivar as MTB1.2.1. Desenvolve e CMCT
g capacidades para desenvolver actitudes persoais polo traballo amosa actitudes axeitadas CAA
actitudes apropiadas e afrontar as matemtico ben feito. para o traballo limpo, claro e
dificultades propias do traballo ordenado no caderno e en
cientfico. calquera aspecto que se vaia
traballar na rea de
Matemticas.
b B1.3. Utilizacin de medios B1.3. Utilizar, coa gua do MTB1.3.1. Utiliza os medios CMCT
Px. 37641
tecnolxicos no proceso de mestre ou da mestra, os medios tecnolxicos na resolucin
g CD
aprendizaxe. tecnolxicos no proceso de de problemas.
i aprendizaxe e para a resolucin CAA
de problemas.
DOG Nm. 171

BLOQUE 2. NMEROS
b B2.1. Nmeros naturais ata o 999. B2.1. Ler, escribir e ordenar MTB2.1.1. Le, escribe e CMCT
e B2.2. Nome e grafa dos nmeros nmeros enteiros utilizando ordena nmeros ata o 999. CCL
ata o 999. razoamentos apropiados.
ISSN1130-9229
g
B2.3. Equivalencias entre os MTB2.1.2. Identifica o valor CMCT
elementos do sistema de de posicin das cifras en CAA
numeracin decimal: unidades, situacins e contextos reais.

decenas e centenas
MTB2.1.3. Realiza CMCT
correctamente series tanto CAA

ascendentes como
cifras.
descendentes.
B2.5. Identifica o nmero anterior
e o seguinte a un dado.
B2.6. Identifica o nmero maior, o
menor e o igual a un dado.
B2.7. Redondear, aproximar e
estimar.
B2.8. Construcin de series
ascendentes e descendentes.
b B2.9. Nmeros pares e impares. B2.2. Interpretar diferentes tipos MTB2.2.1. Utiliza os CMCT
e B2.10. Identifica e relaciona os de nmeros segundo o seu nmeros ordinais en
nmeros ordinais do 1 ao 10. valor, en situacins da vida contextos reais.
g
coti.
B2.11. Utilizacin dos nmeros
MTB2.2.2. Interpreta en CMCT
ordinais. Comparacin de
textos numricos e da vida
Px. 37642
nmeros. CAA
coti nmeros naturais ata o
CCL
999.
DOG Nm. 171

B2.3. Equivalencias entre os MTB2.2.3. Descompn e CMCT

elementos do sistema de compn nmeros naturais,
numeracin decimal: unidades, interpretando o valor de
decenas e centenas. posicin de cada unha das
sas cifras.
ISSN1130-9229
MTB2.2.4. Identifica os CMCT

nmeros pares e os impares.

b B2.12. Iniciacin no B2.3. Realizar operacins e MTB2.3.1. Realiza clculos CMCT
desenvolvemento de estratexias clculos numricos mediante numricos coas operacins

g CAA
persoais de clculo mental. diferentes procedementos, de suma e resta na
B2.13. Gusto pola presentacin includo o clculo mental, en resolucin de problemas
ordenada e limpa dos clculos e situacin de resolucin de contextualizados.
dos resultados. problemas.
B2.14. Clculo de sumas e restas MTB2.3.2. Realiza clculos CMCT
con levadas. numricos bsicos coa CAA
B2.15. Propiedades conmutativa e operacin da multiplicacin
asociativa da suma. na resolucin de problemas
B2.16. Proba da resta. contextualizados.

B2.17. Clculo de multiplicacins.
B2.18. Construcin das tboas de
multiplicar e apoindose no operacins con clculo CAA
nmero de veces, suma repetida, mental.
disposicin en cuadrculas...
B2.19. Termos da suma, resta e
multiplicacin.
B2.20. Utilizacin en situacins
Px. 37643
familiares da sumas, restas e
multiplicacins.
DOG Nm. 171


g da vida coti. problemas da vida coti, problemas que impliquen o CAA
adecuados ao seu nivel, dominio dos contidos
establecer conexins entre a traballados.
ISSN1130-9229
valorar a utilidade dos MTB2.4.2. Reflexiona sobre CMCT

coecementos matemticos o procedemento aplicado CSIEE
adecuados reflexionando sobre resolucin de problemas:
CAA
o proceso aplicado para a revisando as operacins

resolucin de problemas. empregadas, as unidades
dos resultados,
comprobando e
no contexto.
BLOQUE 3. MEDIDA
g B3.1. Unidades de lonxitude: B3.1. Coecer e utilizar o MTB3.1.1. Coece e utiliza o CMCT
quilmetro, metro e centmetro. quilmetro, o metro e o quilmetro, o metro e o
B3.2. Unidades de peso: quilo, centmetro como unidades de centmetro como unidades
medio quilo e cuarto de quilo. medida de lonxitude. de medida de lonxitude.
B3.3. Unidades de capacidade:

B3.2. Coecer e utilizar o quilo, MTB3.2.1. Coece e utiliza o CMCT
litro, medio litro e cuarto de litro.
o medio quilo e o cuarto quilo quilo, o medio quilo e o
B3.4. Eleccin da unidade mis como unidades de medida de cuarto quilo como unidades
axeitada para a expresin dunha peso. de medida de peso.
medida.
B3.5. Realizacin de medicins. B3.3. Coecer e utilizar o litro, MTB3.3.1.Coece e utiliza o CMCT
Px. 37644
medio litro e cuarto litro como litro, medio litro e cuarto litro
unidades de medida de como unidades de medida
capacidade. de capacidade
DOG Nm. 171

b B3.6. Unidades de medida do B3.4. Coece as unidades MTB3.4.1. Le a hora en CMCT

g tempo e as sas relacins: minuto, bsicas de medida do tempo e reloxos analxicos e dixitais.
hora, da, semana e ano. as sas relacins, utilizndoas (En punto, medias e cuartos)
B3.7. Lectura en reloxos para resolver problemas da vida
diaria. MTB3.4.2 Resolve CMCT
ISSN1130-9229
analxicos e dixitais
problemas sinxelos da vida CAA
diaria utilizando as medidas
temporais axeitadas e as
sas relacin.

b B3.8. O sistema monetario da B3.5. Coece o valor e as MTB3.5.1. Coece a funcin CMCT
g Unin Europea. Unidade principal: equivalencias entre as e o valor das diferentes CAA
o euro. Valor das diferentes diferentes moedas e billetes do moedas e billetes do sistema
CSC
moedas e billetes. sistema monetario da Unin monetario da Unin Europea
B3.9. Manexo de prezos de artigos Europea. utilizndoas tanto para
cotins resolver problemas en
situacin reais como
B3.10. Equivalencias entre
figuradas.
moedas e billetes.

g de medida. problemas da vida coti problemas sinxelos de CAA
adecuados ao seu nivel, medida.
establecer conexins entre a
realidade e as matemticas e MTB3.6.2. Reflexiona sobre CMCT
valorar a utilidade dos o proceso seguido na CAA
coecementos matemticos resolucin de problemas
CSIEE
axeitados reflexionando sobre o revisando as operacins
proceso aplicado para a utilizadas e as unidades dos
Px. 37645
resolucin de problemas. resultados.
DOG Nm. 171

BLOQUE 4. XEOMETRA
g B4.1. Elaboracin de simetras B4.1. Identificar e completar MTB4.1.1. Completa figuras CMCT
sinxelas. figuras simtricas. partindo do seu eixe de
B4.2. Eixes de simetra. simetra.
ISSN1130-9229
b B4.3. Identificacin comparacin e B4.2. Nomear un polgono MTB4.2.1. Coece os CMCT

g clasificacin de figuras planas en segundo o seu nmero de diferentes tipos de polgonos CAA

obxectos e mbitos cotins: lados. en obxectos do entorno
tringulos, cuadrilteros, inmediato.
circunferencias, crculos e
cadrados.
B4.4. Tipos de tringulos:
equiltero, isscele e escaleno.
B4.5. Elementos xeomtricos
bsicos: lado, vrtice e ngulo.
b B4.6. Identificacin de corpos B4.3. Discriminar prismas, MTB4.3.1. Recoece corpos CMCT
g xeomtricos en obxectos e pirmides, conos, cilindros e con formas cbicas e CAA

mbitos cotins: prisma, pirmide, esferas. esfricas en obxectos do
cono, cilindro e esfera. entorno inmediato.
B4.7. Formacin de figuras planas
e corpos xeomtricos a partir
doutras por composicin e
descomposicin.
b B4.8. Interpretacin, descricin e B4.4. Interpretar MTB4.4.1. Realiza e CMCT

representacins espaciais
Px. 37646
g elaboracin de esbozos de interpreta esbozos de CAA
itinerarios sinxelos. realizadas a partir de sistemas itinerarios sinxelos.
de referencia e de obxectos ou
situacins familiares.
DOG Nm. 171

B4.9. Uso de vocabulario

xeomtrico para describir
itinerarios.
b B4.10. Resolucin de problemas B4.5. Identificar, resolver MTB4.5.1. Resolve CMCT

ISSN1130-9229
g de xeometra relacionados coa problemas da vida coti problemas xeomtricos CAA

vida coti explicando oralmente axeitados ao seu nivel, sinxelos que impliquen
por escrito o procedemento establecer conexins entre a dominio dos contidos
seguido e as solucin obtidas. realidade e as matemticas e traballados.

valorar a utilidade dos
coecementos matemticos MTB4.5.2. Reflexiona sobre CMCT

axeitados reflexionando sobre o o procedemento aplicado CAA
proceso aplicado para a resolucin de problemas:
CSIEE
resolucin de problemas. revisando as operacins
dos resultados,
comprobando e
no contexto.
b B5.1. Interpretacin de diferentes B5.1. Recoller e rexistrar unha MTB5.1.1.Rexistra e CMCT

g grficos: de barras, de barras informacin cuantificable, interpreta datos en CAA
dobres, de pictogramas e utilizando algns recursos de representacins grficas.
estatsticas. representacin grfica: tboas
B5.2. Utilizacin de tcnicas para de datos, bloques de barras, MTB5.1.2. Resolve CMCT
a recollida e ordenacin de datos diagramas lineais, grficos de problemas contextuais nos CAA
pictogramas comunicando a que interveen a lectura de
Px. 37647
en contextos familiares e
prximos. informacin. grficos.
DOG Nm. 171

b B5.3. Distincin entre o imposible, B5.2. Realizar estimacins en MTB5.2.1. Diferenza o CMCT
g o seguro e aquilo que posible situacins de azar utilizando o concepto de suceso seguro, CAA
pero non seguro, e utilizacin na vocabulario: seguro, posible e suceso posible e suceso
linguaxe habitual e de expresins imposible. imposible.
relacionadas coa probabilidade.
ISSN1130-9229
REA MATEMTICAS CURSO TERCEIRO

b B1.1. Planificacin do proceso de B1.1. Utilizar procesos de MTB1.1.1. Analiza e CCL

e resolucin de problemas: anlise e razoamento e estratexias de comprende o enunciado dos CMCT
comprensin do enunciado. resolucin de problemas, problemas (datos, relacins
g CAA
Estratexias e procedementos realizando os clculos entre os datos, contexto do
postos en prctica: facer un necesarios e comprobando as problema, pregunta
debuxo, unha tboa, un esquema solucins obtidas. realizada).

da situacin, ensaio e erro
razoado, operacins matemticas MTB1.1.2. Reflexiona sobre CMCT
axeitadas etc. Resultados obtidos. o proceso de resolucin de CAA
problemas:revisa as
CSIEE
operacins utilizadas, as
unidades dos resultados,
comproba e interpreta as
solucins no contexto da
situacin, busca outras
Px. 37648
formas de resolucin etc.
DOG Nm. 171

b B1.2. Achegamento ao mtodo de B1.2. Identificar e resolver MTB1.2.1. Planifica o CMCT

g traballo cientfico mediante o problemas da vida coti, proceso de traballo con CAA
estudo dalgunhas das sas axeitados ao seu nivel, preguntas apropiadas: que
CSIEE
caractersticas e a sa prctica en establecendo conexins entre a quero descubrir?, que teo?,
situacins sinxelas. realidade e as matemticas e que busco?, como o podo
ISSN1130-9229
valorando a utilidade dos facer?, non me equivoquei

coecementos matemticos ao facelo?, a solucin
axeitados para a resolucin de idnea?
problemas.

b B1.3. Utilizacin de medios B1.3. Utilizar os medios MTB1.3.1. Inciase na CMCT

g tecnolxicos no proceso de tecnolxicos de modo habitual utilizacin de ferramentas CD
aprendizaxe para obter no proceso de aprendizaxe, tecnolxicas, nomeadamente
i CAA
informacin, realizar clculos buscando, analizando e a calculadora, para a
numricos, resolver problemas e seleccionar informacin realizacin de clculos
presentar resultados. relevante en internet ou en numricos, para aprender e
B1.4. Integracin nas tecnoloxas outras fontes elaborando resolver problemas.
da informacin e a comunicacin documentos propios, facendo
no proceso de aprendizaxe. exposicins e argumentacins.
BLOQUE 2. NMEROS
e B2.1. Nmeros naturais ata o B2.1. Ler, escribir e ordenar MTB2.1.1. Le, escribe e CMCT
g 10.000. utilizando razoamentos ordena nmeros ata o CCL
B2.2. Nome e grafa dos nmeros apropiados. 10.000.
ata o 10.000.
MTB2.1.2. Aproxima CMCT
B2.3. Equivalencias entre os
nmeros decena, centena
elementos do sistema de
Px. 37649
e millar.
numeracin decimal: unidades,
decenas, centenas, unidade de
millar e decena de millar.
DOG Nm. 171


decimal: valor posicional das
cifras.
B2.5. Identificacin do nmero
anterior e o seguinte a un dado.
ISSN1130-9229
b B2.6. Orde numrica. B2.2. Interpretar diferentes MTB2.2.1. Realiza CMCT

tipos de nmeros segundo o correctamente series tanto
e B2.3. Equivalencias entre os
seu valor, en situacins da vida ascendentes coma

g elementos do sistema de
coti. descendentes.
numeracin decimal: unidades,
decenas, centenas, unidade de MTB2.2.2. Interpreta en CMCT

millar e decena de millar. textos numricos e da vida
CAA
B2.7. Redondeo de nmeros coti nmeros naturais ata o
naturais, s decenas, centenas e 10.000. CCL
millares.
MTB2.2.3. Descompn, CMCT
compn e redondea
CAA
nmeros naturais,
interpretando o valor de

sas cifras.
b B2.8. Operacins con nmeros B2.3. Realizar operacin e MTB2.3.1. Constre e

naturais: adicin, subtracin, clculos numricos mediante memoriza as tboas de
g CMCT
multiplicacin e divisin enteira por diferentes procedementos, multiplicar, utilizndoas para
un nmero dunha cifra. includo o clculo mental, en realizar clculo mental.
B2.9. Automatizacin de situacin de resolucin de

MTB2.3.2. Realiza clculos
algoritmos. problemas.
numricos coa operacin de CMCT
Px. 37650
B2.10. A multiplicacin como suma multiplicacin na resolucin
de problemas CAA
de sumandos iguais e viceversa.
contextualizados.
DOG Nm. 171

B2.11. Construcin e MTB2.3.3. Resolve CMCT

memorizacin das tboas de problemas utilizando a
multiplicar. multiplicacin para realizar
B2.12. Identificacin e uso dos recontos, en disposicins
termos propios da multiplicacin: rectangulares nos que
ISSN1130-9229
factores e produto. intervn a lei do produto.

B2.13. Identificacin e uso dos
termos propios da divisin: MTB2.3.4. Realiza clculos CMCT
numricos coa operacin de

dividendo, divisor, cociente e CAA
resto. divisin dunha cifra na
resolucin de problemas
B2.14. Utilizacin en contextos
contextualizados.
reais da divisin para repartir e
para agrupar.
MTB2.3.5. Identifica e usa os CMCT
B2.15. Proba da divisin termos propios da
relacionando dividendo, divisor, multiplicacin e da divisin.
cociente e resto en casos sinxelos.
B2.16. Utilizacin da calculadora.
B2.17. Elaboracin e uso de
estratexias de clculo mental.
b B2.18. Comprobacin de B2.4. Identificar, resolver MTB2.4.1. Resolve CMCT

resultados mediante estratexias problemas da vida coti, problemas que impliquen o
g CAA
aritmticas. adecuados ao seu nivel, dominio dos contidos
establecer conexins entre a traballados, empregando
B2.19. Resolucin de problemas realidade e as matemticas e
da vida coti. estratexias heursticas, de
valorar a utilidade dos
razoamento.
coecementos matemticos
adecuados reflexionando sobre
Px. 37651
o proceso aplicado para a
DOG Nm. 171

MTB2.4.2. Reflexiona sobre CMCT

o procedemento aplicado CAA
resolucin de problemas:
CSIEE
ISSN1130-9229
dos resultados,
comprobando e
no contexto.

BLOQUE 3. MEDIDA
b B3.1. Expresin e forma simple B3.1. Seleccionar e utilizar MTB3.1.1. Identifica as CMCT
g dunha medicin de lonxitude, instrumentos e unidades de unidades do sistema mtrico
capacidade, masa ou peso. medida usuais, facendo decimal. Lonxitude,
B3.2. Eleccin da unidade mis previamente estimacins e capacidade, masa ou peso.
axeitada para a expresin dunha expresando con precisin
medida. medidas de lonxitude, MTB3.1.2. Mide con CMCT
peso/masa, capacidade e diferentes instrumentos CAA
B3.3. Realizacin de medicins.

tempo, en contextos reais. elixindo a unidade mis
axeitada para a expresin
dunha medida.
g B3.4. Comparacin e ordenacin B3.2. Operar con diferentes MTB3.2.1. Suma e resta CMCT
de medidas dunha mesma medidas de lonxitude, medidas de lonxitude,
magnitude. peso/masa, capacidade e capacidade e masa en forma
B3.5. Sumar e restar medidas de tempo. simple.
lonxitude, capacidade e masa ou
Px. 37652
peso. MTB3.2.2. Compara e CMCT
ordena medidas dunha
mesma magnitude.
DOG Nm. 171

b B3.6. Explicacin oral e escrita do B3.3. Utilizar as unidades de MTB3.3.1. Coece e utiliza CMCT
e proceso seguido e da estratexia medida mis usuais, as equivalencias entre
utilizada en calquera dos convertendo unhas unidades diversas unidades de medida
g
procedementos empregados. noutras da mesma magnitude, da mesma magnitude.
expresando os resultados nas
ISSN1130-9229
unidades de medida mis MTB3.3.2. Explica de forma CCL

axeitadas, explicando oral e por escrito os CAA
oralmente e por escrito o procesos seguidos e as
proceso seguido e aplicndoo estratexias utilizadas en

resolucin de problemas. todos os procedementos
realizados.

problemas da vida real CAA
utilizando as unidades de
medida mis usuais.
g B3.7. Unidades de medida do B3.4. Coecer as unidades de MTB3.4.1. Resolve CMCT

tempo e as sas relacin. medida do tempo e as sas problemas da vida real
B3.8. Lectura en reloxos relacin, utilizndoas para utilizando as medidas
analxicos e dixitais. resolver problemas da vida temporais e as sas

diaria. relacins
B3.9. Clculos con medidas
temporais.
b B3.10. O sistema monetario da B3.5. Coecer o valor e as MTB3.5.1. Coece a funcin, CMCT
Unin Europea. Unidade principal: equivalencias entre as o valor e as equivalencias
g CAA
o euro. Valor das diferentes diferentes moedas e billetes do entre as diferentes moedas e
moedas e billetes. sistema monetario da Unin billetes do sistema monetario CSC
da Unin Europea
B3.11. Mltiplos e submltiplos do Europea.
Px. 37653
utilizndoas tanto para
euros. resolver problemas en
situacin reais como
figuradas.
DOG Nm. 171

B3.12. Equivalencias entre MTB3.5.2. Calcula mltiplos CMCT

moedas e billetes. e submltiplos do euro.

de medida. problemas da vida coti problemas de medida,
ISSN1130-9229
g CAA
adecuados ao seu nivel, utilizando estratexias
establecendo conexins entre a heursticas e de razoamento.
valorando a utilidade dos MTB3.6.2. Reflexiona sobre CMCT

coecementos matemticos o proceso seguido na CAA
axeitados e reflexionando sobre resolucin de problemas:

CSIEE
o proceso aplicado para a revisando as operacins
resolucin de problemas. utilizadas, as unidades dos
resultados, comprobando e
no contexto.
BLOQUE 4. XEOMETRA
g B4.1. Clasificacin de polgonos. B4.1. Identificar figuras planas MTB4.1.1. Coece e CMCT
Lados e vrtices. e corpos xeomtricos, identifica os elementos
B4.2 Composicin e nomeando e recoecendo os bsicos dos corpos
descomposicin de polgonos. seus elementos bsicos (lados, xeomtricos (lado, ngulo e
vrtices, caras, arestas e vrtice).
B4.3. Clasificacin de figuras e
ngulos).
corpos xeomtricos utilizando
diversos criterios.
B4.4. Figuras xeomtricas.
Elementos bsicos: lado, vrtice,
Px. 37654
base, diagonal, ngulo e eixes de
simetra.
DOG Nm. 171

b B4.5. A circunferencia e o crculo. B4.2. Coecer e distinguir a MTB4.2.1. Coece e CMCT

g Elementos bsicos: centro, raio, circunferencia e o crculo, as diferencia a circunferencia CAA
dimetro. como os seus elementos do crculo e distingue os
bsicos. seus elementos.
ISSN1130-9229
g B4.6. Corpos xeomtricos: B4.3. Coecer e diferenciar os MTB4.3.1. Identifica corpos CMCT
recoecemento de prismas, poliedros e os corpos redondos, redondos e poliedros
pirmides e corpos redondos. as como os seus elementos (prisma, pirmide, cilindro,
Elementos bsicos de poliedros: bsicos. cono, esfera...).

caras, vrtices e arestas.
b B4.7. Comparacin e clasificacin B4.4. Saber o que un ngulo MTB4.4.1. Distingue entre CMCT
g de ngulos: rectos, agudos, e as clases de ngulos. ngulos agudos, rectos e CAA
obtusos. obtusos.
B4.8. Uso das TIC no
desenvolvemento e asimilacin de
contidos relacionados coa
xeometra.
b B4.9. Interpretacin de B4.5. Interpretar MTB4.5.1. Obtn CMCT

e representacins espaciais en representacins espaciais informacin puntual e CAA
situacins da vida coti. (esbozo dun itinerario, plano describe unha
g CCL
B4.10. Representacin elemental dunha pista) realizadas a representacin espacial
de espazos coecidos: planos e partir de sistemas de referencia (esbozo dun itinerario, plano
maquetas. e de obxectos ou situacins dunha pista...) tomando
familiares. como referencia obxectos
B4.11. Descricin de posicins e
familiares.
movementos nun contexto
Px. 37655
topogrfico.
DOG Nm. 171

B4.12. As lias como percorrido: MTB4.5.2. Interpreta e CMCT

rectas e curvas, interseccin de describe situacins, CAA
rectas e rectas paralelas. mensaxes e feitos da vida
CCL
diaria utilizando o
vocabulario xeomtrico
ISSN1130-9229
axeitado: indica una

direccin, explica un
percorrido, orintase no
espazo.

b B4.13.Permetro das figuras B4.6. Identificar, resolver MTB4.6.1. Resolve

g planas. Resolucin de problemas problemas da vida coti problemas xeomtricos que
de xeometra relacionados coa axeitados ao seu nivel, impliquen dominio dos CMCT
vida coti. establecendo conexins entre a contidos traballados CAA
realidade e as matemticas e utilizando estratexias
valorando a utilidade dos heursticas de razoamento.
axeitados e reflexionando sobre MTB4.6.2. Reflexiona sobre CMCT
o proceso aplicado para a o proceso de resolucin de CAA
resolucin de problemas. problemas: revisando as
CSIEE
comprobando e
no contexto.
b B5.1. Recollida e rexistro de datos B5.1. Realizar, ler e interpretar MTB5.1.1. Recolle e clasifica CMCT
g sobre obxectos, fenmenos e representacins grficas dun datos de situacins do seu
Px. 37656
situacins familiares utilizando conxunto de datos relativos ao contorno, utilizndoos para CAA
tcnicas elementais de enquisas, contorno inmediato. construr tboas ou grficas.
observacin e medicin.
DOG Nm. 171

B5.2. Lectura, interpretacin e MTB5.1.2. Ordena os datos CMCT

elaboracin de tboas de dobre rexistrados atendendo a un CAA
entrada de uso habitual na vida criterio de clasificacin.
coti.
B5.3. Interpretacin e descricin

ISSN1130-9229
MTB5.1.3. Interpreta grficas CMCT

verbal e escrita de elementos
de tboas extraendo a CAA
significativos de grficos sinxelos.
informacin explcita.
B5.4. Realizacin de grficas

sinxelas: pictogramas, diagramas
de barras.
REA MATEMTICAS CURSO CUARTO

b B1.1. Planificacin do proceso de B1.1. Expresar verbalmente de MTB1.1.1. Comunica CMCT

resolucin de problemas: anlise e forma razoada o proceso verbalmente de forma
g CCL
comprensin do enunciado. seguido na resolucin dun razoada o proceso seguido
e Estratexias e procedementos problema. na resolucin dun problema
postos en prctica: facer un de matemticas ou en
debuxo, unha tboa, un esquema contextos da realidade.
da situacin, ensaio e erro
razoado, operacins matemticas B1.2. Utilizar procesos de MTB1.2.1. Reflexiona sobre CMCT
axeitadas etc. Resultados obtidos. razoamento e estratexias de o proceso de resolucin de
CAA
resolucin de problemas, problemas:revisa as
CSIEE
Px. 37657
realizando os clculos operacins utilizadas, as
necesarios e comprobando as unidades dos resultados,
solucins obtidas. comproba e interpreta as
solucins no contexto da
DOG Nm. 171

situacin, busca outras

formas de resolucin etc.
MTB1.2.2. Utiliza estratexias CMCT

heursticas e procesos de
CAA
ISSN1130-9229
razoamento na resolucin de
problemas. CSIEE
MTB1.2.3. Realiza

estimacins e elabora
conxecturas sobre os CMCT
resultados dos problemas a CAA

resolver, contrastando a sa CSIEE
validez e valorando a sa
utilidade e eficacia.
MTB1.2.4. Identifica e
interpreta datos e mensaxes CMCT
de textos numricos sinxelos
CCL
da vida coti (facturas,

folletos publicitarios, CAA
rebaixas...).
b B1.2. Proposta de pequenas B1.3. Profundar en problemas MTB1.3.1. Profunda en

g investigacins en contextos resoltos propoendo pequenas problemas unha vez CMCT
numricos, xeomtricos e variacins nos datos, outras resoltos, analizando a
CAA
funcionais. preguntas etc. coherencia da solucin e
buscando outras formas de CSIEE
resolvelos.
Px. 37658
MTB1.3.2. Formula novos CMCT
problemas, a partir dun CAA
DOG Nm. 171

resolto: variando os datos, CSIEE

propoendo novas
preguntas, conectando coa
realidade, buscando outros
contextos etc.
ISSN1130-9229
g B1.3. Acercamento ao mtodo de B1.4. Identificar e resolver MTB1.4.1. Practica o mtodo CMCT
traballo cientfico mediante o problemas da vida coti, cientfico sendo ordenado, CAA
estudo dalgunhas das sas axeitados ao seu nivel, organizado e sistemtico.

caractersticas e a sa prctica en establecendo conexins entre a
situacins sinxelas.
axeitados para a resolucin de
problemas.
b B1.4. Confianza nas propias B1.5. Desenvolver e cultivar as MTB1.5.1. Desenvolve e CMCT
g capacidades para desenvolver actitudes persoais inherentes amosa actitudes axeitadas CSC
actitudes apropiadas e afrontar as ao traballo matemtico. para o traballo en
CSIEE
dificultades propias do traballo matemticas: esforzo,
cientfico. perseveranza, flexibilidade e

aceptacin da crtica
razoada.
b B1.5. Utilizacin de medios B1.6. Utilizar os medios MTB1.6.1. Utiliza CMCT

tecnolxicos no proceso de tecnolxicos de modo habitual ferramentas tecnolxicas
g CD
aprendizaxe para obter no proceso de aprendizaxe, para a realizacin de
i informacin, realizar clculos buscando, analizando e CAA
clculos numricos, para
numricos, resolver problemas e seleccionando informacin
aprender e resolver
presentar resultados. relevante en internet ou en
Px. 37659
problemas.
B1.6. Integracin nas tecnoloxas outras fontes elaborando
da informacin e a comunicacin documentos propios, facendo
no proceso de aprendizaxe. exposicins e argumentacins.
DOG Nm. 171

BLOQUE 2. NMEROS
b B2.1. Nmeros naturais, decimais B2.1. Ler, escribir e ordenar MTB2.1.1. Identifica os CMCT
e e fraccins. utilizando razoamentos nmeros romanos aplicando
CCEC
B2.2. A numeracin romana. apropiados, distintos tipos de o coecemento
ISSN1130-9229
g CCL
nmeros (romanos, naturais, comprensin de datacins.
h B2.3. Orde numrica. Utilizacin
fraccins e decimais ata as
dos nmeros ordinais.
centsimas). MTB2.1.2. Le, escribe e CMCT
Comparacin de nmeros.
ordena en textos numricos CAA

B2.4. Nome e grafa dos nmeros e da vida coti, nmeros
de mis de seis cifras. CCL
(naturais, fraccins e
B2.5. Equivalencias entre os decimais ata as centsimas),
elementos do sistema de utilizando razoamentos
numeracin decimal: unidades, apropiados e interpretando o
decenas, centenas etc. valor de posicin de cada
B2.6. O sistema de numeracin unha das sas cifras.
decimal: valor posicional das
cifras.
B2.7. O nmero decimal: dcimas

e centsimas.
B2.8. Fraccins. Representacin
grfica.
B2.9. Os nmeros decimais: valor
de posicin.
b B2.10. Descomposicin e B2.2. Interpretar diferentes MTB2.2.1. Descompn, CMCT

redondeo de nmeros naturais e tipos de nmeros segundo o compn e redondea
g CAA
nmeros naturais e
Px. 37660
decimais seu valor.
decimais, interpretando o
valor de posicin de cada
unha das sas cifras.
DOG Nm. 171

b B2.11. Operacins con nmeros B2.3. Operar cos nmeros MTB2.3.1. Aplica as CMCT
g naturais: suma, resta, tendo en conta a xerarqua nas propiedades das operacins CAA
multiplicacin e divisin. operacins, aplicando as sas e as relacins entre elas.
B2.12. Identificacin e uso dos propiedades, as estratexias
persoais e os diferentes MTB2.3.2. Realiza sumas e CMCT
ISSN1130-9229
termos propios da divisin.

procedementos que se utilizan restas de fraccins co CAA
B2.13. Propiedades das
segundo a natureza do clculo mesmo denominador na
operacins e relacins entre elas
que se realizar (algoritmos resolucin de problemas
utilizando nmeros naturais.
escritos, clculo mental, tenteo, contextualizados.

B2.14. Concepto de fraccin como estimacin, calculadora),
relacin entre as partes o todo. usando o mis adecuado. MTB2.3.3. Realiza CMCT
B2.15. Operacins con fraccins. operacins con nmeros CAA
B2.16. Operacins con nmeros decimais na resolucin de
decimais. problemas contextualizados.
B2.17. Utilizacin dos algoritmos
estndar de suma, resta,
multiplicacin e divisin.
b B2.18. Estimacin de resultados. B2.4. Coecer, utilizar e MTB2.4.1. Emprega e CMCT

g B2.19. Utilizacin dos algoritmos automatizar algoritmos automatiza algoritmos CAA
estndar de suma, resta, estndar de suma, resta, estndar de suma, resta,
i
multiplicacin e divisin. multiplicacin e divisin con multiplicacin e divisin (de
distintos tipos de nmeros, en ata das cifras) con distintos
B2.20. Automatizacin de
comprobacin de resultados en tipos de nmeros, en
algoritmos.
contextos de resolucin de comprobacin de resultados
B2.21. Descomposicin de problemas e en situacins da en contextos de resolucin
nmeros naturais atendendo ao vida coti. de problemas e en situacins
valor posicional das sas cifras. cotis.
Px. 37661
DOG Nm. 171

B2.23. Descomposicin de MTB2.4.2. Constre series CMCT

nmeros decimais atendendo ao numricas, ascendentes e
valor posicional das sas cifras. descendentes, de cadencias
B2.24. Elaboracin e uso de 2, 10, 100 a partir calquera
nmero e de cadencias 5, 25
ISSN1130-9229
e 50 a partir de mltiplos de
B2.25. Utilizacin da calculadora. 5, 25 e 50.
MTB2.4.3. Elabora e CMCT

emprega estratexias de
CAA
clculo mental.
MTB2.4.4. Estima e CMCT

redondea o resultado dun
CAA
clculo valorando a resposta.
MTB2.4.5. Emprega a CMCT

calculadora aplicando as
CAA
regras dos eu funcionamento
para investigar e resolver CD
problemas.

g CAA
establecendo conexins entre a traballados, empregando
B2.27. Resolucin de problemas estratexias heursticas, de
da vida coti. realidade e as matemticas e
razoamento (clasificacin,
recoecemento das
coecementos matemticos relacins, uso de exemplos
adecuados e reflexionando
Px. 37662
contrarios), creando
sobre o proceso aplicado para conxecturas, construndo,
a resolucin de problemas. argumentando e tomando
decisins.
DOG Nm. 171


o procedemento aplicado CAA
resolucin de problemas
CSIEE
ISSN1130-9229
dos resultados,
comprobando e
no contexto e buscando

outras formas de resolvelo.
BLOQUE 3. MEDIDA
b B3.1. Eleccin da unidade mis B3.1. Escoller os instrumentos MTB3.1.1. Estima lonxitudes, CMCT
e axeitada para a expresin dunha de medida mis pertinentes en capacidades e masas de CCL
medida. cada caso, estimando a medida obxectos e espazos
g CAA
B3.2. Realizacin de medicins. de magnitudes de lonxitude, coecidos elixindo a unidade
capacidade, masa e tempo e os instrumentos mis
B3.3. Estimacin de lonxitudes,
facendo previsins razoables. axeitados para medir e
capacidades e masas de obxectos

expresar unha medida,
e espazos coecidos; eleccin da
explicando de forma oral o
unidade e dos instrumentos mis
proceso seguido e a
axeitados para medir e expresar
estratexia utilizada.
unha medida.
MTB3.1.2. Mide con CMCT

instrumentos, utilizando CAA
estratexias e unidades
convencionais e non
Px. 37663
convencionais, elixindo a
unidade mis axeitada para
a expresin dunha medida.
DOG Nm. 171

de medidas dunha mesma medidas. medidas de lonxitude,
magnitude. capacidade e masa en forma
B3.5. Desenvolvemento de simple dando o resultado na
unidade determinada de
ISSN1130-9229
estratexias para medir figuras de

maneira exacta e aproximada. antemn.
B3.6. Sumar e restar medidas de

MTB3.2.2. Expresa en forma CMCT
lonxitude, capacidade e masa.
simple a medicin da

lonxitude, capacidade ou
masa dada en forma

complexa e viceversa.
MTB3.2.3. Compara e CMCT

mesma magnitude.
b B3.7. Unidades de medida do B3.3. Coecer as unidades de MTB3.3.1. Resolve CMCT

tempo e as sas relacin. medida do tempo e as sas problemas da vida diaria
g CAA
B3.8. Equivalencias e relacin, utilizndoas para utilizando as medidas
transformacins entre horas, resolver problemas da vida temporais e as sas
minutos e segundos. diaria.
relacins.
B3.9. Lectura en reloxos
analxicos e dixitais.
temporais.
b B3.11. O sistema monetario da B3.4. Coecer o valor e as MTB3.4.1. Coece a funcin, CMCT
Px. 37664
Unin Europea. Unidade principal: equivalencias entre as o valor e as equivalencias
g CAA
o euro. Valor das diferentes diferentes moedas e billetes do entre as diferentes moedas e
sistema monetario da Unin CSC
moedas e billetes. billetes do sistema monetario
Europea.
da Unin Europea
DOG Nm. 171

B3.12. Mltiplos e submltiplos do utilizndoas tanto para

euros. resolver problemas en
B3.13. Equivalencias entre situacin reais coma
moedas e billetes. figuradas.
ISSN1130-9229
BLOQUE 4. XEOMETRA
b B4.1. Formas planas e espaciais: B4.1. Coecer as figuras MTB4.1.1. Clasifica CMCT
figuras planas: elementos, relacin planas; cadrado, rectngulo, tringulos atendendo aos

g CAA
e clasificacin. romboide, tringulo, trapecio e seus lados e aos seus
i
B4.2. Clasificacin de tringulos rombo. ngulos, identificando as

atendendo os seus lados e os relacins entre os seus lados
seus ngulos. e entre ngulos.
MTB4.1.2. Utiliza CMCT

instrumentos de debuxo e CD
ferramentas tecnolxicas
para a construcin e
exploracin de formas
xeomtricas.
b B4.3. Clasificacin de B4.2. Utilizar as propiedades MTB4.2.1. Clasifica CMCT

g cuadrilteros atendendo o das figuras planas para resolver cuadrilteros atendendo ao CAA
paralelismo dos seus lados. problemas. paralelismo dos seus lados.
Clasificacin dos paraleleppedos.
B4.4. A circunferencia e o crculo. MTB4.2.2. Identifica e CMCT
Elementos bsicos: centro, raio e diferencia os elementos CAA
dimetro. bsicos da circunferencia e
Px. 37665
crculo: centro, raio e
dimetro.
DOG Nm. 171

b B4.5. Identificacin e B4.3. Coecer as MTB4.3.1. Identifica e CMCT

denominacin de polgonos caractersticas e aplicalas para nomea polgonos atendendo
g CAA
atendendo o nmero de lados. clasificar: poliedros, prismas, o nmero de lados.
B4.6. Corpos xeomtricos: pirmides, corpos redondos:
elementos, relacin e clasificacin. cono, cilindro e esfera e os MTB4.3.2. Recoece e CMCT
ISSN1130-9229
seus elementos bsicos. identifica poliedros, prismas,

B4.7. Poliedros. Elementos CAA
pirmides e os seus
bsicos: vrtices, caras e arestas.
elementos bsicos: vrtices,
Tipos de poliedros.
caras e arestas.
B4.8. Corpos redondos: cono,

cilindro e esfera. MTB4.3.3. Recoece e CMCT
B4.9. Regularidades e simetras: identifica corpos redondos:

CAA
recoecemento de regularidades. cono, cilindro e esfera e os
seus elementos bsicos.
b B4.10. Interpretacin de B4.4. Interpretar MTB4.4.1. Representa a CMCT

representacins espaciais en representacins espaciais escola, o barrio ou a aldea
g CAA
situacins da vida coti. realizadas a partir de sistemas mediante un plano ou
h de referencia e de obxectos ou esbozo. CSC
b B4.11. Resolucin de problemas B4.5. Identificar, resolver MTB4.5.1. Resolve

de xeometra relacionados coa problemas da vida coti problemas xeomtricos que
g
vida coti. axeitados ao seu nivel, impliquen dominio dos
establecendo conexins entre a contidos traballados,
realidade e as matemticas e utilizando estratexias
valorando a utilidade dos heursticas de razoamento CMCT
coecementos matemticos (clasificacin, CAA
axeitados e reflexionando sobre recoecemento das CSIEE
o proceso aplicado para a relacins, uso de exemplos
Px. 37666
resolucin de problemas. contrarios), creando
conxecturas, construndo,
argumentando e tomando
decisin.
DOG Nm. 171

MTB4.5.2. Reflexiona sobre

o proceso de resolucin de
problemas: revisando as
operacins utilizadas, as CMCT
ISSN1130-9229
CAA
comprobando e
no contexto, propoendo

b B5.1. Recollida e clasificacin de B5.1. Recoller e rexistrar unha MTB5.1.1. Identifica datos CMCT
g datos cualitativos e cuantitativos. informacin cuantificable, cualitativos e cuantitativos en CAA
utilizando algns recursos situacins familiares.
sinxelos de representacin
grfica: tboas de datos,
bloques de barras, diagramas
lineais comunicando a
informacin.
b B5.2. Anlise crtica das B5.2. Facer estimacins MTB5.2.1. Realiza anlise CMCT
g informacins que se presentan baseadas na experiencia sobre crtica e argumentada sobre CAA
mediante grficas estatsticas. o resultado (posible, imposible, as informacins que se
seguro, mis ou menos presentan mediante grficas
probable) de situacins sinxelas estatsticas.
nas que intervea o azar e
Px. 37667
comprobar o dito resultado.

DOG Nm. 171

REA MATEMTICAS CURSO QUINTO
b B1.1. Proposta de pequenas B1.1. Describir e analizar MTB1.1.1. Identifica patrns, CMCT
ISSN1130-9229
g investigacins en contextos situacins de cambio para regularidades e leis CAA

numricos, xeomtricos e encontrar patrns, matemticas en situacins
funcionais. regularidades e leis de cambio, en contextos
matemticas, en contextos numricos, xeomtricos e

numricos, xeomtricos e funcionais.
funcionais, valorando a sa
utilidade para facer predicins.
b B1.2. Achegamento ao mtodo de B1.2 Coecer algunhas MTB1.2.1. Realiza CMCT

g traballo cientfico mediante o caractersticas do mtodo do estimacins sobre os CAA
estudo dalgunhas das sas traballo cientfico en contextos resultados esperados e
caractersticas e a sa prctica en de situacins problemticas a contrasta a sa validez
situacins sinxelas. resolver. valorando as vantaxes e os
inconvenientes do seu uso.
b B1.3. Confianza nas propias B1.3. Desenvolver e cultivar as MTB1.3.1. Distingue entre CMCT
e capacidades para desenvolver actitudes persoais inherentes problemas e exercicios e CSIEE
actitudes apropiadas e afrontar as ao traballo matemtico. aplica as estratexias idneas
g CAA
dificultades propias do traballo para cada caso.
cientfico.
MTB1.3.2. Iniciase na CMCT
formulacin de preguntas e CAA
na busca de respostas
CCL
apropiadas, tanto no estudo
Px. 37668
dos conceptos coma na
DOG Nm. 171

b B1.4. Utilizacin de medios B1.4. Superar bloqueos e MTB1.4.1. Toma decisins CMCT
g tecnolxicos no proceso de inseguridades ante resolucin nos procesos de resolucins CAA
aprendizaxe para obter de situacins descoecidas. de problemas valorando as
CSIEE
informacin, realizar clculos consecuencias destas e a
numricos, resolver problemas e sa conveniencia pola sa
ISSN1130-9229
presentar resultados. sinxeleza e utilidade.
b B1.3. Confianza nas propias B1.5. Reflexionar sobre as MTB1.5.1. Inciase na CMCT
capacidades para desenvolver decisins tomadas, aprendendo reflexin sobre os problemas CAA

g
actitudes apropiadas e afrontar as para situacins semellantes resoltos e os procesos
CSIEE
dificultades propias do traballo futuras. desenvoltos, valorando as

cientfico. ideas claves, aprendendo
para situacins futuras
semellantes.
BLOQUE 2. NMEROS
b B2.1. Nmeros enteiros, decimais B2.1. Ler, escribir e ordenar MTB2.1.1. Identifica os
e fraccins. utilizando razoamentos nmeros romanos aplicando CMCT
e
B2.2. A numeracin romana. apropiados, distintos tipos de o coecemento CCEC

g
B2.3. Orde numrica. Utilizacin nmeros (romanos, naturais, comprensin de datacins.
h dos nmeros ordinais. fraccins e decimais ata as
Comparacin de nmeros. milsimas). MTB2.1.2. Le, escribe e CMCT
B2.4. Nome e grafa dos nmeros ordena en textos numricos CAA
de mis de seis cifras. e da vida coti, nmeros
CCL
B2.5. Equivalencias entre os (naturais, fraccins e
elementos do sistema de decimais ata as milsimas),
numeracin decimal: unidades, utilizando razoamentos
Px. 37669
decenas, centenas etc. apropiados e interpretando o
B2.6. O sistema de numeracin valor de posicin de cada
decimal: valor de posicin das unha das sas cifras.
cifras.
DOG Nm. 171

B2.7. O nmero decimal: dcimas,

centsimas e milsimas.
B2.8. Fraccins propias e
impropias. Nmero mixto.
Representacin grfica.
ISSN1130-9229

de posicin.
B2.10. Ordenacin de conxuntos

de nmeros de distinto tipo.
b B2.3. Orde numrica. Utilizacin B2.2. Interpretar diferentes MTB2.2.1. Interpreta en CMCT
dos nmeros ordinais. tipos de nmeros segundo o textos numricos e da vida
e CAA
Comparacin de nmeros. seu valor, en situacins da vida coti, nmeros (naturais,
g CCL
B2.5. Equivalencias entre os coti. fraccins e decimais ata as
elementos do sistema de milsimas), utilizando
numeracin decimal: unidades, razoamentos apropiados e
decenas, centenas etc. interpretando o valor de
B2.11. Concepto de fraccin como posicin de cada unha das
relacin entre as partes o todo.
sas cifras.
impropias. Nmero mixto. MTB2.2.2. Ordena nmeros CMCT
Representacin grfica. enteiros, decimais e
B2.9. Os nmeros decimais: valor fraccins bsicas por
de posicin. comparacin, representacin
B2.12. Redondeo de nmeros na recta numrica e
decimais s dcima, centsima ou transformacin duns noutros.
milsima mis prxima.
B2.13. Redondeo de nmeros
Px. 37670
naturais s decenas, centenas e
millares.
DOG Nm. 171

g B2.14. Fraccins equivalentes, B2.3. Realizar operacins e MTB2.3.1. Reduce das ou CMCT
reducin de das ou mis clculos numricos mediante mis fraccins a comn
fraccins a comn denominador. diferentes procedementos, denominador e calcula
B2.12. Redondeo de nmeros includo o clculo mental, fraccins equivalentes.
facendo referencia implcita s
ISSN1130-9229
decimais dcima, centsima ou

milsima mis prxima. propiedades das operacin, en MTB2.3.2. Redondea CMCT
situacin de resolucin de nmeros decimais dcima,
B2.15. Relacin entre fraccin e
problemas. centsima ou milsima mis
nmero decimal, aplicacin
prxima.

ordenacin de fraccins.
MTB2.3.3. Ordena fraccins CMCT

aplicando relacin entre
fraccin e nmero decimal.
b B2.16. Estimacin de resultados. B2.4. Utilizar os nmeros MTB2.4.1. Opera cos

e B2.17. Comprobacin de enteiros, decimais e nmeros coecendo a CMCT
resultados mediante estratexias fraccionarios para interpretar e xerarqua das operacins.
g
aritmticas. intercambiar informacin en
contextos da vida coti. MTB2.4.2. Utiliza diferentes CMCT

tipos de nmeros en CCL
contextos reais,
establecendo equivalencias
entre eles, identificndoos e
utilizndoos como
operadores na interpretacin
e resolucin de problemas.
Px. 37671
comproba resultados CAA
mediante diferentes
estratexias.
DOG Nm. 171

g B2.19. Operacins con nmeros B2.5. Operar cos nmeros MTB2.5.1. Realiza sumas e CMCT
naturais: suma, resta, tendo en conta a xerarqua nas restas de fraccins co
multiplicacin e divisin. operacins, aplicando as mesmo denominador.
B2.20. Identificacin e uso dos propiedades destas, as Calcula o produto dunha
estratexias persoais e os fraccin por un nmero.
ISSN1130-9229
termos propios da divisin.

diferentes procedementos que
se utilizan segundo a natureza MTB2.5.2. Realiza CMCT
do clculo que se realizar operacins con nmeros
(algoritmos escritos, clculo decimais.

B2.22. Operacins con fraccins. mental, tenteo, estimacin,
B2.23. Operacins con nmeros calculadora), usando o mis

decimais. adecuado.
b B2.16. Estimacin de resultados. B2.6. Coecer, utilizar e MTB2.6.1. Emprega e CMCT

g B2.24. Utilizacin dos algoritmos automatizar algoritmos automatiza algoritmos CAA
estndar de suma, resta, estndar de suma, resta,

multiplicacin e divisin. multiplicacin e divisin con multiplicacin e divisin con
distintos tipos de nmeros, en distintos tipos de nmeros,
B2.25. Automatizacin de
comprobacin de resultados en en comprobacin de
algoritmos.
contextos de resolucin de resultados en contextos de
B2.26. Descomposicin de forma problemas e en situacins da resolucin de problemas e
aditiva e de forma aditivo- vida coti. en situacins cotis.
multiplicativa.
B2.27. Descomposicin de MTB2.6.2. Descompn de CMCT
nmeros naturais atendendo o forma aditiva e de forma
Px. 37672
valor de posicin das sas cifras. aditivo-multiplicativa,
nmeros menores de un
milln, atendendo o valor de
posicin das sas cifras.
DOG Nm. 171

B2.28. Construcin de series MTB2.6.3. Identifica CMCT

ascendentes e descendentes. mltiplos e divisores
B2.29. Obtencin dos primeiros empregando as tboas de
mltiplos dun nmero dado. multiplicar.
ISSN1130-9229
B2.30. Obtencin de todos os MTB2.6.4. Calcula os CMCT

divisores de calquera nmero primeiros mltiplos dun
menor 100. nmero dado.
B2.31. Descomposicin de

nmeros decimais atendendo o MTB2.6.5. Calcula todos os CMCT
valor de posicin das sas cifras. divisores de calquera
nmero menor de 100.

B2.32. Elaboracin e uso de
MTB2.6.6. Calcula o mcm e CMCT
B2.33. Utilizacin da calculadora. o mcd.
MTB2.6.7. Descompn CMCT

nmeros decimais
atendendo o valor de
MTB2.6.8. Elabora e CMCT

emprega estratexias de
CAA
clculo mental.

redondea o resultado de un
CAA
clculo valorando a resposta.
b B2.17. Comprobacin de B2.7. Identificar, resolver MTB2.7.1 Resolve CMCT
Px. 37673
e CAA
g traballados, empregando CCL
establecer conexins entre a
estratexias heursticas, de
DOG Nm. 171

B2.34. Resolucin de problemas realidade e as matemticas e razoamento (clasificacin, CSIEE

da vida coti. valorar a utilidade dos recoecemento das
adecuados reflexionando sobre contrarios), creando
o proceso aplicado para a
ISSN1130-9229
decisins, valorando as sas
consecuencias e a
conveniencia do seu uso.

o procedemento aplicado
CAA
revisando as operacins CCL
empregadas, as unidades CSIEE
dos resultados,
comprobando e
interpretando as solucins no
contexto e buscando outras
formas de resolvelo.
BLOQUE 3. MEDIDA
axeitada para a expresin dunha de medida mis pertinentes en capacidades, masas e
e CCL
medida. cada caso, estimando a medida superficies; elixindo a
g B3.2. Realizacin de medicins. unidade e os instrumentos CAA
de magnitudes de lonxitude,
mis axeitados para medir e
B3.3. Estimacin de lonxitudes, capacidade, masa e tempo
capacidades, masas e superficies facendo previsins razoables.
de obxectos e espazos coecidos;
proceso seguido e a
eleccin da unidade e dos
Px. 37674
instrumentos mis axeitados para
medir e expresar unha medida.
DOG Nm. 171


convencionais e non
ISSN1130-9229


de medidas dunha mesma medidas. medidas de lonxitude,
magnitude. capacidade, masa e

B3.5. Desenvolvemento de superficie en forma simple
estratexias para medir figuras de dando o resultado na
maneira exacta e aproximada. unidade determinada de
antemn.
B3.6. Comparacin de superficies
de figuras planas por
MTB3.2.2. Expresa en forma CMCT
superposicin, descomposicin e
simple a medicin da
medicin.
lonxitude, capacidade ou
B3.7. Sumar e restar medidas de masa dada en forma

lonxitude, capacidade, masa, complexa e viceversa.
superficie e volume.
mesma magnitude.
MTB3.2.4. Compara CMCT

superficies de figuras planas
Px. 37675
por superposicin,
descomposicin e medicin.
DOG Nm. 171

g B3.8. Unidades de medida do B3.3. Coecer as unidades de MTB3.3.1. Realiza CMCT

tempo e as sas relacin. medida do tempo e as sas equivalencias e
B3.9. Equivalencias e relacin, utilizndoas para transformacins entre horas,
transformacins entre horas, resolver problemas da vida minutos e segundos.
diaria.
ISSN1130-9229
minutos e segundos.
B3.10. Lectura en reloxos
analxicos e dixitais.

temporais.
g B3.12. O sistema sesaxesimal. B3.4. Coecer o sistema MTB3.4.1. Identifica o ngulo CMCT
B3.13. O ngulo como unidade de sesaxesimal para realizar como medida dun xiro ou
medida dun ngulo. Medida de clculos con medidas abertura.
ngulos. angulares.
MTB3.4.2. Mide ngulos CMCT
usando instrumentos
convencionais.

de medida. problemas da vida coti problemas de medida,
g CAA
adecuados ao seu nivel, utilizando estratexias
heursticas, de razoamento CSIEE
establecendo conexins entre a
(clasificacin,
recoecemento das
relacins, uso de exemplos
coecementos matemticos contrarios...), creando
axeitados e reflexionando sobre conxecturas, construndo,
o proceso aplicado para a argumentando e tomando
Px. 37676
consecuencias e a
conveniencia da sa
utilizacin.
DOG Nm. 171

BLOQUE 4. XEOMETRA
g B4.1. Posicins relativas de rectas B4.1. Utilizar as nocins MTB4.1.1. Identifica e CMCT
e circunferencias. xeomtricas de paralelismo, representa ngulos en
B4.2. ngulos en distintas perpendicularidade, simetra, diferentes posicins:
ISSN1130-9229
posicins: consecutivos, xeometra, permetro e consecutivos, adxacentes,

adxacentes, opostos polo vrtice... superficie para describir e opostos polo vrtice
comprender situacins da vida
B4.3. Sistema de coordenadas
coti. MTB4.1.2. Traza unha figura CMCT

cartesianas. Descricin de
plana simtrica doutra
posicins e movementos.
respecto dun eixe.

B4.4..A representacin elemental
do espazo, escalas e grficas MTB4.1.3. Realiza CMCT
sinxelas. ampliacins e reducins.
b B4.5. Formas planas e espaciais: B4.2. Comprender o mtodo de MTB4.2.1. Calcula a rea e o CMCT
g figuras planas: elementos, relacin calcular a rea dun permetro de: rectngulo,
e clasificacin. paralelogramo, tringulo, cadrado e tringulo.
B4.6. Clasificacin de tringulos trapecio e rombo. Calcular a
atendendo aos seus lados e os rea de figuras planas. MTB4.2.2. Aplica os CMCT
conceptos de permetro e
seus ngulos. CAA
superficie de figuras para a
realizacin de clculos sobre
planos e espazos reais e
para interpretar situacins da
vida diaria.
g B4.7. Clasificacin de B4.3. Utilizar as propiedades MTB4.3.1. Identifica e CMCT

cuadrilteros atendendo ao das figuras planas para resolver diferencia os elementos
Px. 37677
paralelismo dos seus lados. problemas. bsicos da circunferencia e
Clasificacin dos paraleleppedos. crculo: centro, raio,
dimetro, corda, arco,
tanxente e sector circular.
DOG Nm. 171

B4.8. Concavidade e convexidade MTB4.3.2. Utiliza a CMCT

de figuras planas. composicin e
B4.9. A circunferencia e o crculo. descomposicin para formar
Elementos bsicos: centro, raio, figuras planas e corpos
dimetro, corda, arco, tanxente e xeomtricos a partir doutras.
ISSN1130-9229
sector circular.
b B4.10. Resolucin de problemas B4.4. Identificar, resolver MTB4.4.1. Resolve

de xeometra relacionados coa problemas da vida coti problemas xeomtricos que

e
g
establecendo conexins entre a contidos traballados,

utilizando estratexias
heursticas de razoamento
valorando a utilidade dos CMCT
(clasificacin,
coecementos matemticos recoecemento das CAA
axeitados e reflexionando sobre relacins, uso de exemplos CCL
o proceso aplicado para a contrarios), creando
resolucin de problemas. CSIEE
argumentando, e tomando
consecuencias e a
conveniencia da sa
utilizacin.
MTB4.4.2. Reflexiona sobre

problemas revisando as
operacins utilizadas, as CMCT
CAA
comprobando e
Px. 37678
no contexto e propoendo
DOG Nm. 171

b B5.1. Construcin de tboas de B5.1. Realizar, ler e interpretar MTB5.1.1. Aplica de forma CMCT
g frecuencias absolutas e relativas. representacins grficas dun intuitiva a situacins CAA
B5.2. Iniciacin intuitiva s conxunto de datos relativos ao familiares as medidas de
ISSN1130-9229
medidas de centralizacin: a contorno inmediato. centralizacin: a media

media aritmtica, a moda e o aritmtica, a moda e o rango.
rango.
MTB5.1.2. Realiza e CMCT

B5.3. Realizacin e interpretacin
interpreta grficos moi CAA
de grficas sinxelas: diagramas de
sinxelos: diagramas de
barras, poligonais e sectoriais.
barras, poligonais e
sectoriais, con datos obtidos
de situacins moi prximas.
b B5.4. Anlise crtica das B5.2. Facer estimacins MTB5.2.1. Realiza anlise CMCT
e informacins que se presentan baseadas na experiencia sobre crtica e argumentada sobre CAA
mediante grficas estatsticas. o resultado (posible, imposible, as informacins que se
g CCL
seguro, mis ou menos presentan mediante grficas
probable) de situacins sinxelas estatsticas.

b B5.5. Carcter aleatorio dalgunhas B5.3. Observar e constatar que MTB5.3.1. Identifica CMCT
g experiencias. hai sucesos imposibles, situacins de carcter
sucesos que con case toda aleatorio.
seguridade prodcense ou que
se repiten, sendo mis ou MTB5.3.2. Realiza CMCT
conxecturas e estimacins
Px. 37679
menos probable esta repeticin. CAA
sobre algns xogos
(moedas, dados, cartas,
loteras).
DOG Nm. 171

b B5.6. Iniciacin intuitiva ao clculo B5.4. Identificar e resolver MTB5.4.1. Resolve CMCT
da probabilidade dun suceso. problemas da vida coti problemas que impliquen
e CAA
axeitados ao seu nivel, dominio dos contidos propios
g establecer conexins entre a da estatstica e CCL
ISSN1130-9229
realidade e as matemticas e probabilidade, utilizando CSIEE

valorar a utilidade dos estratexias heursticas, de
coecementos matemticos razoamento (clasificacin,
axeitados reflexionando sobre o recoecemento das

proceso aplicado para a relacins, uso de exemplos

decisins, valorando as
consecuencias destas e a
conveniencia da sa
utilizacin.

CAA
operacins utilizadas, as CCL
unidades dos resultados, CSIEE
comprobando e
interpretando as solucins no
contexto e propoendo
Px. 37680
DOG Nm. 171

REA MATEMTICAS CURSO SEXTO
b B1.1. Proposta de pequenas B1.1. Describir e analizar MTB1.1.1. Realiza CMCT

g investigacins en contextos situacins de cambio para predicins sobre os CAA
numricos, xeomtricos e encontrar patrns, resultados esperados,
ISSN1130-9229
funcionais. regularidades e leis utilizando os patrns e leis

matemticas, en contextos encontrados, analizando a
numricos, xeomtricos e sa idoneidade e os erros
funcionais, valorando a sa que se producen.

utilidade para facer predicins.
b B1.1. Proposta de pequenas B1.2. Realizar e presentar MTB1.2.1. Elabora informes CMCT
e investigacins en contextos informes sinxelos sobre o sobre o proceso de CCL
numricos, xeomtricos e desenvolvemento, resultados e investigacin realizado,
g CAA
funcionais. conclusins obtidas no proceso expoendo as fases do
i de investigacin. mesmo, valorando os CSIEE
resultados e as conclusins CD
obtidas.
b B1.2. Achegamento ao mtodo de B1.3. Planificar e controlar as MTB1.3.1. Elabora CMCT

traballo cientfico mediante o fases do mtodo de traballo conxecturas e busca
g CAA
estudo dalgunhas das sas cientfico en situacins argumentos que as validen
ou as refuten, en situacins CSIEE
caractersticas e a sa prctica en apropiadas ao seu nivel.
a resolver, en contextos
situacins sinxelas.
numricos, xeomtricos ou
funcionais.
b B1.2. Achegamento ao mtodo de B1.4. Desenvolver e cultivar as MTB1.4.1. Propn a CMCT

traballo cientfico mediante o actitudes persoais inherentes resolucin de retos e
e CAA
Px. 37681
estudo dalgunhas das sas ao traballo matemtico. problemas coa precisin, co
g esmero e co interese
caractersticas e a sa prctica en
apropiado ao nivel educativo
situacins sinxelas.
e a dificultade da situacin.
DOG Nm. 171

B1.3. Confianza nas propias MTB1.4.2. Desenvolve e CMCT

capacidades para desenvolver aplica estratexias de CCL
actitudes apropiadas e afrontar as razoamento (clasificacin,
dificultades propias do traballo CAA
recoecemento das
cientfico. relacins, uso de exemplos
ISSN1130-9229
contrarios) para crear e

investigar conxecturas e
construr e defender
argumentos.

b B1.4. Utilizacin de medios B1.5. Superar bloqueos e MTB1.5.1. Reflexiona sobre CMCT
g tecnolxicos no proceso de inseguridades ante resolucin os problemas resoltos e os CAA
aprendizaxe para obter de situacins descoecidas. procesos desenvoltos,
i CSIEE
informacin, realizar clculos valorando as ideas claves,
numricos, resolver problemas e aprendendo para situacins
presentar resultados. futuras similares.
MTB1.5.2. Utiliza
para a realizacin de CMCT

clculos numricos, para CD
aprender e para resolver CAA
problemas, conxecturas e
CSIEE
construr e defender
argumentos.
b B1.3. Confianza nas propias B1.6. Seleccionar e utilizar as MTB1.6.1. Realiza un CMCT
capacidades para desenvolver ferramentas tecnolxicas e proxecto, elabora e presenta
e CD
estratexias para o clculo para
Px. 37682
actitudes apropiadas e afrontar as un informe creando
g coecer os principios CAA
dificultades propias do traballo documentos dixitais propios
i matemticos e resolver CCL
cientfico. (texto, presentacin, imaxe,
problemas.
vdeo, son...), buscando,
DOG Nm. 171

B1.4. Utilizacin de medios analizando e seleccionando CSIEE

tecnolxicos no proceso de a informacin relevante,
aprendizaxe para obter utilizando a ferramenta
informacin, realizar clculos tecnolxica axeitada e
numricos, resolver problemas e compartindo cos seus
ISSN1130-9229
presentar resultados. compaeiros.

B1.5. Integracin nas tecnoloxas
da informacin e a comunicacin
no proceso de aprendizaxe.

BLOQUE 2. NMEROS
b B2.1. Nmeros enteiros, decimais B2.1. Ler, escribir e ordenar MTB2.1.1. Identifica os
e fraccins. utilizando razoamentos nmeros romanos aplicando CMCT
e
B2.2. A numeracin romana. apropiados, distintos tipos de o coecemento CCEC
g
nmeros (romanos, naturais, comprensin de datacins.
B2.3. Orde numrica. Utilizacin
fraccins e decimais ata as
dos nmeros ordinais.
milsimas). MTB2.1.2. Le, escribe e CMCT
Comparacin de nmeros.
ordena en textos numricos CAA
B2.4. Nome e grafa dos nmeros e da vida coti, nmeros

de mis de seis cifras. CCL
(naturais, fraccins e
B2.5. Equivalencias entre os decimais ata as milsimas),
elementos do sistema de utilizando razoamentos
numeracin decimal: unidades, apropiados e interpretando o
decenas, centenas etc. valor de posicin de cada
B2.6. O sistema de numeracin unha das sas cifras.
cifras.
Px. 37683
B2.7. O nmero decimal: dcimas,
centsimas e milsimas.
DOG Nm. 171


impropias. Nmero mixto.
Representacin grfica.
de posicin.
ISSN1130-9229
B2.10. Nmeros positivos e

negativos.
B2.11. Ordenacin de conxuntos

de nmeros de distinto tipo.
b B2.3. Orde numrica. Utilizacin B2.2. Interpretar diferentes MTB2.2.1. Interpreta en CMCT
e dos nmeros ordinais. tipos de nmeros segundo o textos numricos e da vida CAA
Comparacin de nmeros. seu valor, en situacins da vida coti, nmeros (naturais,
g CCL
B2.5. Equivalencias entre os coti. fraccins e decimais ata as
elementos do sistema de milsimas), utilizando
numeracin decimal: unidades, razoamentos apropiados e
decenas, centenas etc. interpretando o valor de
B2.12. Concepto de fraccin como
sas cifras.
relacin entre as partes o todo.
B2.8. Fraccins propias e MTB2.2.2. Utiliza os CMCT
impropias. Nmero mixto. nmeros negativos en
Representacin grfica. contextos reais.
de posicin.
decimais s dcima, centsima ou
milsima mis prxima.
Px. 37684
B2.10. Nmeros positivos e
negativos.
DOG Nm. 171


naturais s decenas, centenas e
millares.
g B2.15. Fraccins equivalentes, B2.3. Realizar operacins e MTB2.3.1. Reduce das ou CMCT
ISSN1130-9229
reducin de das ou mis clculos numricos mediante mis fraccins a comn

fraccins a comn denominador. diferentes procedementos, denominador e calcula
includo o clculo mental, fraccins equivalentes.
B2.13. Redondeo de nmeros facendo referencia implcita s
decimais dcima, centsima ou

propiedades das operacin, en
milsima mis prxima. MTB2.3.2. Redondea CMCT
situacin de resolucin de
problemas. nmeros decimais dcima,

B2.16. Relacin entre fraccin e
centsima ou milsima mis
nmero decimal, aplicacin
prxima.
ordenacin de fraccins.
MTB2.3.3. Ordena fraccins CMCT

aplicando relacin entre
fraccin e nmero decimal.
g B2.15. Fraccins equivalentes, B2.4. Utilizar as propiedades MTB2.4.1. Coece e aplica CMCT
reducin de das ou mis das operacins, as estratexias os criterios de divisibilidade

fraccins a comn denominador. persoais e os diferentes por 2, 3, 5, 9 e 10.
procedementos que se usan
B2.17. Divisibilidade: mltiplos, segundo a natureza do clculo
divisores, nmeros primos e que se realizar (algoritmos
nmeros compostos. Criterios de escritos, clculo mental, tenteo,
divisibilidade. estimacin e calculadora).
b B2.18. Estimacin de resultados. B2.5. Utilizar os nmeros MTB2.5.1. Opera cos CMCT
enteiros, decimais, nmeros coecendo a
e B2.19. Comprobacin de
Px. 37685
fraccionarios e as porcentaxes xerarqua das operacins.
g resultados mediante estratexias
sinxelas para interpretar e
aritmticas. intercambiar informacin en
contextos da vida coti.
DOG Nm. 171

B2.20. Propiedades das MTB2.5.2. Utiliza diferentes CMCT

operacins e relacins entre elas tipos de nmeros en CCL
utilizando nmeros naturais. contextos reais,
establecendo equivalencias
entre eles, identificndoos e
ISSN1130-9229
utilizndoos como
operadores na interpretacin
e resolucin de problemas.

comproba resultados CAA

mediante diferentes
estratexias.
b B2.17. Divisibilidade: mltiplos, B2.6. Operar cos nmeros MTB2.6.1. Calcula cadrados, CMCT
g divisores, nmeros primos e tendo en conta a xerarqua nas cubos e potencias de base
nmeros compostos. Criterios de operacins, aplicando as 10.
divisibilidade. propiedades destas, as
B2.21 Operacins con nmeros estratexias persoais e os MTB2.6.2. Realiza sumas e CMCT
naturais: suma, resta, diferentes procedementos que restas de fraccins co

multiplicacin e divisin. se utilizan segundo a natureza mesmo denominador.
do clculo que se realizar Calcula o produto dunha
B2.22. Potencia como produto de
(algoritmos escritos, clculo fraccin por un nmero.
factores iguais. Cadrados e cubos.
mental, tenteo, estimacin,
Potencias de base 10.
calculadora), usando o mis MTB2.6.3. Realiza CMCT
B2.23. Identificacin e uso dos adecuado operacins con nmeros
termos propios da divisin. decimais.
Px. 37686
operacins e relacins entre elas MTB2.6.4. Aplica a xerarqua CMCT
utilizando nmeros naturais. das operacins e os usos da CAA
B2.24. Operacins con fraccins. parntese.
DOG Nm. 171

B2.25. Operacins con nmeros

decimais.
ISSN1130-9229
b B2.16. Relacin entre fraccin e B2.7. Iniciarse no uso das MTB2.7.1. Calcula e utiliza CMCT
e nmero decimal, aplicacin porcentaxes e a as porcentaxes dunha
ordenacin de fraccins. proporcionalidade directa para cantidade para expresar

g
B2.27. Porcentaxes e interpretar e intercambiar partes.
proporcionalidade. informacin e resolver

problemas en contextos da vida MTB2.7.2. Establece a
B2.28. Expresin das partes
coti. correspondencia entre
utilizando porcentaxes. CMCT
fraccins sinxelas, decimais
B2.29. Correspondencia entre e porcentaxes.
fraccins sinxelas, decimais e
porcentaxes. MTB2.7.3. Calcula aumentos
CMCT
B2.30. Aumentos e diminucins e diminucins porcentuais.
porcentuais.
B2.31. Proporcionalidade directa. MTB2.7.4. Usa a regra de

tres en situacins de
B2.32. A regra de tres en
proporcionalidade directa: lei CMCT
situacins de proporcionalidade
do dobre, triplo, metade, CAA
directa: lei do dobre, triplo,
para resolver problemas da
metade.
vida diaria.
B2.33. Resolucin de problemas
da vida coti. MTB2.7.5. Resolve CMCT
problemas da vida coti CCL
Px. 37687
utilizando porcentaxes e
CAA
regra de tres en situacins
de proporcionalidade directa,
explicando oralmente e por
DOG Nm. 171

escrito o significado dos

datos, a situacin formulada,
o proceso seguido e as
solucins obtidas.
ISSN1130-9229
b B2.17. Divisibilidade: mltiplos, B2.8. Coecer, utilizar e MTB2.8.1. Emprega e CMCT

g divisores, nmeros primos e automatizar algoritmos automatiza algoritmos CAA
nmeros compostos. Criterios de estndar de suma, resta, estndar de suma, resta,
divisibilidade. multiplicacin e divisin con multiplicacin e divisin con

B2.18. Estimacin de resultados. distintos tipos de nmeros, en distintos tipos de nmeros
comprobacin de resultados en (naturais, enteiros, decimais

contextos de resolucin de e fraccins).
problemas e en situacins da
vida coti. MTB2.8.2. Descompn de CMCT
B2.34. Automatizacin de forma aditiva e de forma
algoritmos. aditivo- multiplicativa,
B2.35. Descomposicin de forma nmeros menores de un
aditiva e de forma aditivo- milln, atendendo o valor de
multiplicativa. posicin das sas cifras.
B2.36. Descomposicin de
nmeros naturais atendendo o MTB2.8.8. Calcula todos os CMCT
valor de posicin das sas cifras. divisores de calquera
nmero menor de 100.
MTB2.8.9. Calcula o mcm e CMCT
B2.38. Obtencin dos primeiros o mcd.
mltiplos dun nmero dado.
B2.39. Obtencin de todos os MTB2.8.10. Descompn CMCT
divisores de calquera nmero
Px. 37688
nmeros decimais
menor de 100. atendendo ao valor de
DOG Nm. 171

B2.40. Descomposicin de MTB2.8.11. Calcula tantos CMCT

nmeros decimais atendendo ao por cen en situacins reais.
valor de posicin das sas cifras.
B2.41. Clculo de tantos por cen MTB2.8.12. Elabora e CMCT
en situacins reais. emprega estratexias de
ISSN1130-9229
CAA
B2.42. Elaboracin e uso de clculo mental.
B2.43. Utilizacin da calculadora.


e CAA
g traballados, empregando CCL
B2.44. Resolucin de problemas establecendo conexins entre a
estratexias heursticas, de CSIEE
da vida coti. realidade e as matemticas e
razoamento (clasificacin,
recoecemento das
adecuados e reflexionando contrarios), creando
sobre o proceso aplicado para conxecturas, construndo,
a resolucin de problemas. argumentando e tomando

consecuencias e a
conveniencia do seu uso.

o procedemento aplicado
CAA
revisando as operacins CCL
empregadas, as unidades CSIEE
dos resultados,
Px. 37689
comprobando e
no contexto e buscando
DOG Nm. 171

BLOQUE 3. MEDIDA
e axeitada para a expresin dunha de medida mis pertinentes en capacidades, masas, CCL
medida. cada caso, estimando a medida superficies e volumes de
ISSN1130-9229
g CAA
B3.2. Realizacin de medicins. de magnitudes de lonxitude, obxectos e espazos
capacidade, masa e tempo coecidos elixindo a unidade
B3.3. Estimacin de lonxitudes,
facendo previsins razoables. e os instrumentos mis
capacidades, masas, superficies e
axeitados para medir e

volumes de obxectos e espazos
coecidos; eleccin da unidade e

dos instrumentos mis axeitados
proceso seguido e a
para medir e expresar unha
medida.

convencionais e non

de medidas dunha mesma medidas medidas de lonxitude,
magnitude. capacidade, masa, superficie
B3.5. Desenvolvemento de e volume en forma simple
estratexias para medir figuras de dando o resultado na
maneira exacta e aproximada. unidade determinada de
B3.6. Comparacin de superficies
Px. 37690
antemn.
de figuras planas por
superposicin, descomposicin e MTB3.2.2. Expresa en forma CMCT
medicin. simple a medicin da
DOG Nm. 171

B3.7. Sumar e restar medidas de lonxitude, capacidade ou

lonxitude, capacidade, masa, masa dada en forma
superficie e volume. complexa e viceversa.

ISSN1130-9229

mesma magnitude.
b B3.4. Utilizar as unidades de

B3.8. Explicacin oral e escrita do MTB3.4.1. Coece e utiliza CMCT

e proceso seguido e da estratexia medida mis usuais, as equivalencias entre as
utilizada en calquera dos convertendo unhas unidades medidas de capacidade e

g
procedementos empregados. noutras da mesma magnitude, volume.
B3.9. Equivalencias entre as expresando os resultados en
medidas de capacidade e volume. unidades de medida mis MTB3.4.2. Explica de forma CCL
axeitadas, explicando oral e por escrito os CAA
oralmente e por escrito o procesos seguidos e as
proceso seguido e aplicndoo estratexias utilizadas en
resolucin de problemas. todos os procedementos
realizados.

problemas utilizando as CCL
unidades de medida mis
CAA
usuais, convertendo unhas
unidades noutras da mesma
magnitude, expresando os
resultados nas unidades de
medida mis axeitadas,
explicando oralmente e por
Px. 37691
escrito o proceso seguido.
DOG Nm. 171

b B3.10. O sistema sesaxesimal. B3.5. Coecer o sistema MTB3.5.1. Resolve CMCT

g B3.11. O ngulo como unidade de sesaxesimal para realizar problemas realizando CAA
medida dun ngulo. Medida de clculos con medidas clculos con medidas
ngulos. angulares. angulares.
ISSN1130-9229
b B3.12. Resolucin de problemas B3.6. Identificar e resolver MTB3.6.1. Reflexiona sobre CMCT
g de medida. problemas da vida coti o proceso seguido na CAA
adecuados ao seu nivel, resolucin de problemas
CSIEE

establecendo conexins entre a revisando as operacins
realidade e as matemticas e utilizadas, as unidades dos
valorando a utilidade dos resultados, comprobando e

coecementos matemticos interpretando as solucins
axeitados e reflexionando sobre no contexto e buscando
o proceso aplicado para a outras formas de resolvelo.
BLOQUE 4. XEOMETRA
g B4.1. Posicins relativas de rectas B4.1. Utilizar as nocins MTB4.1.1. Identifica e CMCT
e circunferencias. xeomtricas de paralelismo, representa posicins

B4.2. ngulos en distintas perpendicularidade, simetra, relativas de rectas e
posicins: consecutivos, xeometra, permetro e circunferencias.
adxacentes, opostos polo vrtice... superficie para describir e
comprender situacins da vida MTB4.1.2. Identifica e CMCT
B4.3. Sistema de coordenadas
coti. representa ngulos en
cartesianas. Descricin de
diferentes posicins:
posicins e movementos.
consecutivos, adxacentes,
B4.4. A representacin elemental opostos polo vrtice
Px. 37692
do espazo, escalas e grficas
sinxelas. MTB4.1.3. Describe CMCT
posicins e movementos por
DOG Nm. 171

medio de coordenadas,
distancias, ngulos, xiros
MTB4.1.4. Realiza escalas e CMCT

grficas sinxelas, para facer
ISSN1130-9229
representacins elementais
no espazo.
MTB4.1.5. Identifica en CMCT

situacins moi sinxelas a
simetra do tipo axial e

especular.
g B4.5. Formas planas e espaciais: B4.2 Coecer as figuras planas; MTB4.2.1. Clasifica CMCT
i figuras planas: elementos, relacin cadrado, rectngulo, romboide, tringulos atendendo aos
e clasificacin. tringulo, trapecio e rombo. seus lados e aos seus
B4.6. Clasificacin de tringulos ngulos, identificando as
atendendo os seus lados e os relacins entre os seus lados
seus ngulos. e entre ngulos.
MTB4.2.2. Utiliza CMCT

instrumentos de debuxo e CD
para a construcin e
exploracin de formas
xeomtricas.
b B4.5. Formas planas e espaciais: B4.3. Comprender o mtodo de MTB4.3.1. Calcula a rea e o CMCT
calcular a rea dun
Px. 37693
g figuras planas: elementos, relacin permetro de: rectngulo,
e clasificacin. paralelogramo, tringulo, cadrado e tringulo.
trapecio e rombo. Calcular a
rea de figuras planas.
DOG Nm. 171

B4.6. Clasificacin de tringulos MTB4.3.2. Aplica os CMCT

atendendo os seus lados e os conceptos de permetro e CAA
seus ngulos. superficie de figuras para a
realizacin de clculos sobre
planos e espazos reais e
ISSN1130-9229
para interpretar situacins da

vida diaria.
g B4.7. Clasificacin de B4.4. Utilizar as propiedades MTB4.4.1. Identifica e CMCT

cuadrilteros atendendo o das figuras planas para resolver diferencia os elementos
paralelismo dos seus lados. problemas. bsicos da circunferencia e

Clasificacin dos paraleleppedos. crculo: centro, raio,
B4.8. Concavidade e convexidade dimetro, corda, arco,
de figuras planas. tanxente e sector circular.
B4.9. A circunferencia e o crculo.

MTB4.4.2. Calcula permetro CMCT
Elementos bsicos: centro, raio,
e rea da circunferencia e do
dimetro, corda, arco, tanxente e
crculo.
sector circular.
b B4.10. Interpretacin de B4.5. Interpretar MTB4.5.1. Comprende e CMCT

representacins espaciais en representacins espaciais describe situacins da vida
g CAA
situacins da vida coti. realizadas a partir de sistemas coti, e interpreta e elabora
de referencia e de obxectos ou representacins espaciais
(planos, esbozos de
itinerarios, maquetas,),
utilizando as nocins
xeomtricas bsicas
(situacin, movemento,
paralelismo,
Px. 37694
perpendicularidade, escala,
simetra, permetro e
superficie).
DOG Nm. 171

b B4.11. Resolucin de problemas B4.6. Identificar, resolver MTB4.6.1 Resolve CMCT

e de xeometra relacionados coa problemas da vida coti problemas xeomtricos que CAA
g CCL
establecer conexins entre a contidos traballados,
realidade e as matemticas e utilizando estratexias CSIEE
ISSN1130-9229
valorar a utilidade dos heursticas de razoamento

coecementos matemticos (clasificacin,

consecuencias e a
conveniencia da sa
utilizacin.

CAA
problemas: revisando as
comprobando e
no contexto, propoendo
Px. 37695
b B5.1. Recollida e clasificacin de B5.1. Recoller e rexistrar unha MTB5.1.1. Identifica datos CMCT
g datos cualitativos e cuantitativos. informacin cuantificable, cualitativos e cuantitativos en CAA
utilizando algns recursos situacins familiares.
DOG Nm. 171

sinxelos de representacin
grfica: tboas de datos,
bloques de barras, diagramas
lineais comunicando a
informacin.
ISSN1130-9229
b B5.2. Construcin de tboas de B5.2. Realizar, ler e interpretar MTB5.2.1. Recolle e clasifica CMCT
g frecuencias absolutas e relativas. representacins grficas dun datos cualitativos e CAA
B5.3. Iniciacin intuitiva s conxunto de datos relativos ao cuantitativos de situacins

medidas de centralizacin: a contorno inmediato. do seu contorno, utilizndoos
media aritmtica, a moda e o para construr tboas de

rango. frecuencias absolutas e
relativas.
de grficas sinxelas: diagramas de
MTB5.2.2. Aplica de forma CMCT
barras, poligonais e sectoriais.
intuitiva a situacins CAA
B5.5. Anlise crtica das familiares as medidas de
informacins que se presentan centralizacin: a media
mediante grficas estatsticas. aritmtica, a moda e o rango.
MTB5.2.3. Realiza e CMCT

interpreta grficos moi CAA
sinxelos: diagramas de
barras, poligonais e
sectoriais, con datos obtidos
de situacins moi prximas.
MTB5.2.4. Realiza anlise
crtica e argumentada sobre
Px. 37696
as informacins que se
presentan mediante grficas
estatsticas
DOG Nm. 171

g B5.6. Carcter aleatorio dalgunhas B5.3. Facer estimacins MTB5.3.1. Identifica CMCT
experiencias baseadas na experiencia sobre situacins de carcter
o resultado (posible, imposible, aleatorio.
seguro, mis ou menos
probable) de situacins sinxelas
ISSN1130-9229

b B5.6. Carcter aleatorio dalgunhas B5.4. Observar e constatar que MTB5.4.1. Realiza CMCT

g experiencias. hai sucesos imposibles, conxecturas e estimacins CAA
sucesos que con case toda sobre algn xogos (moedas,

seguridade prodcense ou que dados, cartas, loteras)
se repiten, sendo mis ou
menos probable esta repeticin.
b B5.7. Iniciacin intuitiva ao clculo B5.5. Identificar e resolver MTB5.5.1. Resolve CMCT
e da probabilidade dun suceso. problemas da vida coti problemas que impliquen CAA
axeitados ao seu nivel, dominio dos contidos propios
g CCL
establecer conexins entre a da estatstica e
realidade e as matemticas e probabilidade, utilizando CSIEE

valorar a utilidade dos estratexias heursticas, de
coecementos matemticos razoamento (clasificacin,
decisins, valorando as
Px. 37697
consecuencias destas e a
conveniencia da sa
utilizacin.
DOG Nm. 171


o proceso de resolucin de CAA
CCL
unidades dos resultados, CSIEE
ISSN1130-9229
comprobando e
no contexto e propoendo

Px. 37698
rea de Primeira lingua estranxeira: ingls.
A lingua o instrumento por excelencia da comunicacin e da aprendizaxe, por iso as

linguas forman parte da bagaxe vital das persoas nun mundo en continua expansin no
que as relacins entre individuos, pases e organismos fanse cada vez mis necesarias
e frecuentes. Neste marco, esencial que, desde as idades mis tempers, a educacin
tea entre os seus obxectivos principais dotar s cidads e aos cidadns de instrumentos
para o desenvolvemento de competencias que lles permitan participar adecuadamente
nunha nova sociedade cada vez mis interdependente e global. A aprendizaxe de linguas
estranxeiras cobra, pois, unha especial relevancia neste contexto, xa que a capacidade
de comunicacin lingstica eficaz o primeiro chanzo para desenvolverse nun contexto
multicultural e plurilinge.
Pola sa parte, o Marco comn europeo de referencia para as linguas define os niveis
de dominio da lingua que permiten determinar as competencias lingsticas do alumnado
en cada fase da aprendizaxe ao longo da sa vida. A educacin primaria constite a fase
inicial desa aprendizaxe de linguas estranxeiras e a base para que o alumnado, ao re-
matar a sa educacin e formacin escolar, tea unhas competencias de comprensin e
expresin orais e escritas nunha lingua estranxeira que lle permitan achegarse ao seu uso
independente.
Na Comunidade Autnoma de Galicia o contacto cunha primeira lingua estranxeira in-

ciase a partir do segundo ciclo da educacin infantil, co obxectivo de proporcionarlles aos
nenos e s nenas as primeiras experiencias no seu uso oral. As, este alumnado accede
educacin primaria cunha certa experiencia e familiarizacin coa devandita lingua. Desde
esta perspectiva, o currculo nesta etapa, se ben inicialmente d prioridade s actividades
lingsticas ou destrezas orais nos primeiros cursos, establece gradualmente a aprendiza-
xe das outras destrezas para o desenvolvemento dunha competencia comunicativa oral e

escrita eficaz e contextualizada nos intereses, necesidades e preferencias propios destas
idades.
Un currculo de lingua estranxeira para a formacin da cidadana na sociedade da infor-

macin non pode deixar de lado as tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TIC).
Toda a sa potencialidade en relacin co desenvolvemento das habilidades lingstico-
comunicativas debe aproveitarse nas aulas para favorecer interactivamente tanto a apren-
dizaxe da lingua estranxeira e o desenvolvemento das competencias bsicas do alumnado
como a propia aprendizaxe do uso destas tecnoloxas. A utilizacin das TIC posibilita o
acceso a informacins sobre outras culturas e os seus costumes, reafirma as destrezas

orais e escritas, facilita o enriquecemento do vocabulario, fixa unha ortografa correcta e

estimula a aprendizaxe autnoma.
O currculo est estruturado para cada curso da etapa en cinco bloques que, anda que
se presentan separados para maior claridade, deben ser entendidos como inseparables na
prctica lingstica e en cada acto comunicativo.
O bloque 1 Comprensin de textos orais recolle diversos aspectos da comprensin oral.

Nel abrdanse estratexias comunicativas necesarias para comprender en contextos reais
ou simulados e iniciar o camio cara adquisicin e posterior desenvolvemento das estra-
texias de comprensin oral da lingua estranxeira. Nesta lia, considera, por unha parte, a
activacin dos coecementos previos, a partir de ilustracins, da mmica e de preguntas,
para comprender o sentido xeral e a informacin mis relevante en interaccins verbais
sinxelas. Pola outra, establece variedade de contextos de comunicacin, que debern for-
necer modelos lingsticos igualmente variados tanto no aspecto fontico e prosdico como
no uso de expresins concretas en situacins coecidas de interaccins verbais. Para con-
seguir este propsito, a utilizacin de recursos audiovisuais e das TIC imprescindible.
O bloque 2 Producin de textos orais aborda o desenvolvemento de habilidades de pro-

ducin oral. A sa finalidade dotar aos alumnos e s alumnas de estratexias e destrezas
comunicativas necesarias para interactuar en contextos reais ou simulados. Mediante a
aprendizaxe dos contidos establecidos, o alumnado poder usar a lingua oral en tarefas
bsicas como falar de si mesmo/a, conseguir que os demais o atendan e entendan, pedir
e dar a informacin que lle interesa tanto dentro da aula como fra dela, tanto no ambiente
escolar como en situacins propias doutros mbitos prximos sa idade. Progresiva-
mente, o currculo ten en conta as aprendizaxes necesarias para describir, explicar, relatar,
dar razns, ideas, predicir, preguntar, aclarar ou opinar cun grao de dominio propio desta
etapa.
O bloque 3 Comprensin de textos escritos cntrase en aspectos da comprensin es-

crita. A adquisicin das destrezas lectoras necesarias, a descodificacin do texto e lectura
funcional, desenvlvense progresivamente nos distintos cursos para que o alumnado poida
adquirir os coecementos e habilidades que lle permitan un dominio progresivo da com-
prensin da lingua escrita. Faise fincap en fomentar a afeccin pola lectura como fonte
de gozo, formacin, aprendizaxe, fantasa e descubrimento doutros contornos e culturas.
O bloque 4 Producin de textos escritos: expresin e interaccin expn o desenvolve-

mento e uso progresivo e autnomo da escritura, partindo do afianzamento da expresin

oral. A complexidade da expresin escrita require unha conexin estreita co corresponden-

te traballo na lingua oral da lingua estranxeira e nas outras linguas das que incorporarn
os procedementos bsicos que dan coherencia, cohesin, adecuacin e riqueza aos seus
escritos.
O bloque 5 Coecemento da lingua e consciencia intercultural enumera as funcins,

nocins e elementos e estruturas lingsticas que van posibilitar o uso reflexivo da lingua
para comprender e interactuar en diferentes situacins de comunicacin. Igualmente, con-
sidranse neste bloque elementos sociolingsticos e culturais que condicionan as persoas
falantes da lingua estranxeira e que informan doutras maneiras de ver, entender e apreciar
o mundo.
O alumnado aprender progresivamente a comparar aspectos lingsticos e culturais

das linguas que coece para mellorar a sa aprendizaxe, lograr unha competencia comu-
nicativa integrada e alcanzar unha consciencia intercultural que lle permita comunicar con
certa sintona cultural.
Os contidos, criterios de avaliacin e estndares de aprendizaxe estn organizados

dentro dos cinco grandes bloques e o seu tratamento ten que ser abordado desde unha
ptica competencial. As relacins entre estes tres elementos do currculo non son unvo-
cas, debido especial natureza da actividade lingstica. Isto supn que, para cada unha
das tarefas comunicativas listadas e descritas nos estndares de aprendizaxe, haber de
incorporarse o conxunto dos contidos recollidos para cada bloque de actividade respecti-
vo. Deste mesmo xeito, para avaliar o grao de adquisicin de cada un dos estndares de
aprendizaxe dunha determinada actividade de lingua, habern de aplicarse todos e cada
un dos criterios de avaliacin recollidos e descritos para a tarefa correspondente.
Desde o punto de vista metodolxico, os enfoques que se adopten debern considerar

os principios bsicos que facilitan a aprendizaxe dunha lingua e cultura estranxeira a estas
idades no contexto escolar. Partindo deste feito, fomentarase un uso contextualizado da
lingua, no marco de situacins comunicativas propias de mbitos diversos propios destas
idades, e que permitan a utilizacin real e motivadora da lingua. O xogo, sobre todo nos
primeiros anos, e a realizacin de tarefas conxuntas, ademais de permitir asentar adecua-
damente as bases para a adquisicin dunha lingua estranxeira, contriben a que a rea
desenvolva o papel educativo que lle corresponde como instrumento de socializacin. A
medida que o alumnado avance en idade, evolucionarase desde un procesamento da lin-
gua de carcter esencialmente semntico a un procesamento sintctico mis avanzado.
Polo tanto, o ensino das linguas estranxeiras na educacin primaria enmarcarase en enfo-

ques comunicativos e cun tratamento globalizado das actividades ou destrezas lingsticas,

facendo fincap durante toda a etapa na comunicacin oral e na consciencia intercultural.
Por outra parte, debe existir coordinacin entre o profesorado de linguas estranxeiras
e o das linguas cooficiais, para evitar a repeticin de contidos propios da aprendizaxes de
calquera lingua, como son as estratexias de lectura, ou proceso de escritura, a tipoloxa
textual ou a definicin de termos lingsticos, e para unificar a terminoloxa. Non se pode
esquecer que o achegamento do alumnado lingua estranxeira se produce, na maior par-
te dos casos, partindo das linguas prximas, a materna e a(s) ambiental(is). Polo tanto,
esencial o tratamento integrado de todas as linguas e a colaboracin entre todo profesora-
do que as imparte.
Finalmente, cmpre ter en conta no actual contexto educativo galego a implantacin, na

rede de centros docentes plurilinges e nos centros docentes con seccins bilinges, do
ensino-aprendizaxe integrado de contidos e linguas estranxeiras. Isto supn a necesidade
dunha estreita coordinacin entre o profesorado que imparte lingua estranxeira e o que a
utiliza como instrumento de ensino doutras reas curriculares.

DOG Nm. 171

REA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. COMPRENSIN DE TEXTOS ORAIS
b B1.1. Estratexias de comprensin: B1.1. Comprender o sentido PLEB1.1. Comprende a CCL

f - Iniciacin, mediante xogos e xeral de textos orais propios da informacin esencial dun
adivias, formulacin de sa idade (contos breves e moi conto, rima ou cancin moi
ISSN1130-9229
hipteses sobre o que se vai sinxelos, rimas infants, breves e sinxelos,

escoitar en funcin dos adivias moi evidentes) previamente traballados,
interlocutores que participan na emitidos con ritmo discursivo emitidos lentamente, cunha
interaccin e do contexto, en lento, con claridade e de viva pronuncia ben articulada, e

situacins de comunicacin de voz ou por medios tcnicos que con apoios visuais moi
carcter infantil, moi sinxelas, non distorsionen a percepcin redundantes que axuden
familiares e habituais, e do seu da mensaxe, con apoio visual comprensin.
interese. moi redundante que axude
comprensin. PLEB1.2.Comprende CCL
- Identificacin do tema de textos
vocabulario moi elemental e
moi sinxelos, adaptados sa B1.2. Comprender preguntas e
informacins relativas sinxelo sobre temas
idade e aos seus intereses
informacin persoal moi bsica familiares acompaados de
(contos, rimas infants,
(nome, idade, gustos ), imaxes que os ilustran con
cancins).
sinxelas, as como instrucins e claridade.
- Asociacin de palabras e
peticins elementais relativas
expresins moi bsicas e moi PLEB1.3. Comprende CCL
ao comportamento na aula.
sinxelas con elementos preguntas moi bsicas sobre
B1.3. Facer hipteses sobre o CAA
paraverbais. si mesmo/a (nome, idade,
posible sentido dun texto
- Asociacin de palabras e frases gustos...) e a informacin
apoindose en elementos
moi sinxelas a travs da igualmente bsica sobre
paraverbais moi evidentes e en
linguaxe non verbal ou co apoio outras persoas.
situacins de comunicacin moi
de ilustracins en soporte papel
familiares.
ou dixital.
B1.4. Discriminar patrns
Px. 37703
- Seguimento non verbal de
sonoros, rtmicos e de
instrucins moi sinxelas.
entoacin bsicos.
DOG Nm. 171

- Repeticin, memorizacin e PLEB1.4. Sigue instrucins e CCL

observacin de modelos, para comprende peticins
a adquisicin de lxico e relativas vida escolar mis
estruturas elementais da lingua bsica (abrir/pechar o libro,
estranxeira. sentar, dar un lapis).
ISSN1130-9229
B1.2. Patrns sonoros, rtmicos e

de entoacin moi bsicos:
iniciacin a algns aspectos
fonticos, do ritmo e do ton da

lingua estranxeira.
BLOQUE 2. PRODUCIN DE TEXTOS ORAIS
b B2.1. Estratexias de producin: B2.1. Falar de si mesmo/a e de PLEB2.1. Fai presentacins CCL
c - Planificacin: persoas da sa contorna moi breves e elementais
- Concibir a mensaxe con inmediata, de lugares e previamente preparadas e
i
claridade e practicalo varias obxectos achegando ensaiadas sobre temas moi
veces. informacin moi fundamental: prximos a si mesmo/a (dicir
- Execucin: idade, nome, gustos, usando o seu nome, idade, a sa cor
expresins e frases moi favorita, presentar sa

- Expresar a mensaxe con
claridade axustndose aos sinxelas e de uso moi familia, indicar os seus
modelos. frecuente, normalmente illadas gustos) cunha pronuncia e
ou enlazadas con conectores entoacin comprensibles.
- Compensar as carencias
lingsticas mediante bsicos.
procedementos B2.2. Participar de maneira PLEB2.2. Pregunta e CCL
paralingsticos. simple e comprensible en responde para dar/obter
- Usar a linguaxe non-verbal conversas que requiran un informacin en conversas
que corresponda situacin intercambio directo de moi sinxelas e elementais
Px. 37704
comunicativa (xestos, informacin en reas de (nome, idade, cor favoritas
expresins faciais, posturas, necesidade inmediata ou sobre ou gustos).
contacto visual ou corporal). temas moi familiares, anda que
DOG Nm. 171

- Participar activamente en en ocasins a pronuncia non PLEB2.3. Amosa unha CCL

rutinas de clase, sexa moi clara e poida provocar actitude de escoita atenta. CSC
representacins, cancins, malos entendidos.
dramatizacin etc, B2.3. Producir patrns sonoros, PLEB2.4. Reproduce CCL
empregando respostas acentuais, rtmicos e de
ISSN1130-9229
comprensiblemente textos CSC

verbais e non verbais entoacin bsicos. orais moi sinxelos e breves
(movemento, accins,
(p.e. cancins, rimas)
debuxos, modelado ou
aprendidos a travs de
mmica).

xogos.
- Repetir e reproducir en
grupo textos orais sinxelos

seguindo patrns orais.
- Imitar situacins de
comunicacin sinxelas a
travs de dramatizacins, de
xogos, de rutinas etc.
- Empregar a lingua
estranxeira en situacins
variadas de comunicacin
(sado, despedida,
presentacins, felicitacin s
persoas da aula nos seus
aniversarios, estados de
nimo...).
de entoacin moi bsicos:
iniciacin a algns aspectos
Px. 37705
fonticos, do ritmo e do ton da
lingua estranxeira.
DOG Nm. 171

BLOQUE 3. COMPRENSIN DE TEXTOS ESCRITOS
b B3.1. Estratexias de comprensin: B3.1. Identificar o tema e PLEB3.1. Comprende CCL

f - Actualizacin moi guiada dos comprender o sentido xeral e as palabras e frases moi
coecementos previos sobre o ideas principais en textos moi sinxelas escritas,
ISSN1130-9229
tipo de texto que se vai ler (por breves, sinxelos e moi relacionadas cos temas
ex. como acostuman ser os e elementais, e nos que o tema traballados.
as personaxes dos contos, tratado e o tipo de texto
como remata a historia, onde resulten moi familiares, e PLEB3.2. Comprende a idea CCL

sucede a trama).
contean apoio visual moi principal dunha historia moi
- Identificacin da idea global de
redundante en soporte papel ou elemental acompaada de

textos moi sinxelos, elementais dixital. apoio visual e identifica os e
e moi familiares (contos,
B3.2. Utilizar as estratexias as personaxes principais.
cancins ou rimas), e
encadrados por imaxes bsicas de hiptese para a
redundantes e ttulos moi comprensin do sentido xeral e PLEB3.3. Fai hipteses CCL
evidentes do contido textual. a identificacin da informacin sobre o tema dun texto CAA
esencial do texto. elemental a partir do titulo do
- Identificacin de palabras clave
moi evidentes, concretas, mesmo e das imaxes que o
sinxelas e familiares ilustran.
grficos e recoecer os
relacionadas cos e coas significados e intencins
personaxes a travs da PLEB3.4. Le en voz alta CCL
comunicativas elementais
linguaxe non verbal ou co apoio textos moi breves, moi CAA
relacionados coas convencins
de ilustracins. elementais e previamente
ortogrficas mis bsicas que
B3.2. Patrns grficos, traballados de forma oral,
expresan pausas e
convencins ortogrficas e de con entoacin e pronuncia
exclamacins.
puntuacin moi elementais: comprensibles e, se
- Iniciacin ao proceso de B3.4. Ler en voz alta textos moi cumprise, rectificando
asociacin global de grafa, breves, moi elementais e espontaneamente
pronunciacin e significado a previamente traballados
Px. 37706
partir de modelos escritos que oralmente, amosando unha
representan expresins orais entoacin e pronuncia
coecidas. adecuadas.
DOG Nm. 171

BLOQUE 4. PRODUCIN DE TEXTOS ESCRITOS
b B4.1. Estratexias de producin: B4.1. Escribir textos moi curtos PLEB4.1. Escribe palabras CCL
f - Planificacin: e sinxelos, seguindo modelos, relacionadas coa sa imaxe
compostos de frases simples e a sa vida coti.
ISSN1130-9229
- Seleccionar o tipo de texto

illadas, utilizando con razoable
que se vai producir: conto,
correccin as convencins PLEB4.2. Escribe pequenos CCL
notas, dilogo teatral.
ortogrficas mis elementais e dilogos ou narracins moi
- Execucin: os principais signos de sinxelas e breves seguindo

- Expresar a mensaxe con puntuacin, para falar de si un modelo dado e
claridade axustndose aos mesmo/a, da sa contorna mis respectando a estrutura

modelos. inmediata e de aspectos da sa gramatical mis sinxela.
- Compensar as carencias vida coti, en situacins
lxicas mediante o uso do familiares e predicibles. PLEB4.3. Escribe frases moi CCL
dicionario visual do B4.2. Utilizar as estratexias sinxelas, lexibles,
alumnado e programas bsicas mis adecuadas para a organizadas con coherencia
informticos. producin de textos escritos na sa secuencia e con
moi sinxelos e elementais. lxico relacionado co tema
- Seleccionar e empregar o
da escritura.
lxico adecuado ao tema. B4.3. Aplicar patrns grficos e

- Iniciarse no emprego de convencins ortogrficas
PLEB4.4. Revisa o texto CCL
programas informticos para bsicas para escribir con
antes de facer a sa versin CAA
reproducir mensaxes razoable correccin palabras e
definitiva, elaborando
escritas moi sinxelos. frases curtas que utiliza
borradores nos que se
normalmente ao falar, pero non
B4.2. Patrns grficos, observa a reparacin da
necesariamente cunha
convencins ortogrficas e de ortografa e doutros aspectos
ortografa totalmente
puntuacin moi elementais: relacionados coa secuencia
normalizada.
- Uso dos signos de puntuacin adecuada das frases e
Px. 37707
mis bsicos. mesmo a pertinencia das
ilustracins, se o caso.
- Iniciacin ao proceso de
asociacin global de grafa,
DOG Nm. 171

pronunciacin e significado a
partir de modelos escritos que
representan expresins orais
coecidas.
ISSN1130-9229
BLOQUE 5. COECEMENTO DA LINGUA E CONSCIENCIA INTERCULTURAL
b B5.1. Aspectos socioculturais e B5.1. o seu uso comunicativo. PLEB5.1. Identifica aspectos CSC
f sociolingsticos: B5.2. Iniciar e rematar as bsicos da vida coti dos

- Interese e curiosidade por interaccins adecuadamente. pases onde se fala a lingua
estranxeira (horarios,
aprender unha lingua B5.3. Obter e dar informacin

estranxeira. comidas, festas ) e
bsica persoal, sobre a sa
compraos cos propios,
- Recoecemento e uso das contorna mis inmediata e na
frmulas bsicas da relacin situacin de comunicacin
apertura cara ao diferente.
social e cortesa. propia da aula.
- Interese polo traballo individual, B5.4. Expresar nocins moi PLEB5.2. Recoece e utiliza CCL
en parellas ou grupos. bsicas e elementais relativas a frmulas bsicas de relacin CSC
B5.2. Funcins comunicativas: tamao, cantidade, posesin, social.
nmero calidades fsicas, forma

- Establecemento de relacins
e cor. PLEB5.3. Participa CCL
sociais: saudar, despedirse,
agradecer, dirixirse aos demais. B5.5. Expresar e identificar voluntariamente nas CSIEE
estados de nimo bsicos actividades de aula e amosa
- Realizacin de preguntas e
B5.6. Comprender e expresar o curiosidade pola lingua e por
respostas sinxelas sobre
permiso, o acordo. coecer aspectos
aspectos persoais (nome, idade
socioculturais dos pases
e gustos). B5.7. Utilizar adecuadamente
onde se fala.
- Realizacin de preguntas e as estruturas morfosintcticas
respostas sinxelas sobre mis bsicas e frecuentes para
PLEB5.4. Diferenza sados CCL
Px. 37708
obxectos prximos contorna realizar as funcins
de despedidas e o uso CSC
escolar, os das da semana e o comunicativas propias do seu
frmulas de cortesa (Please,
tempo atmosfrico). nivel.
thank you, excuse me).
DOG Nm. 171

- Formulacin de preguntas e B5.8. Recoecer estruturas PLEB5.5. Pregunta e CCL

respostas sobre obxectos e sintcticas bsicas e os seus responde de xeito
espazos prximos contorna significados asociados. comprensible sobre aspectos
escolar. B5.9. Utilizar estruturas persoais moi bsicos nome,
idade e gustos) e da sa
- Expresin moi elemental da sintcticas bsicas (p. ex.
ISSN1130-9229
contorna (obxectos, espazos

posesin. enlazar palabras ou grupos de
e seres vivos).
- Expresin do gusto e a palabras con conectores
preferencia (favoritos). elementais como e, ou). PLEB5.6. Expresa e CCL

- Expresin de cantidade. B5.10. Mostrar un control identifica estados de nimo
limitado dun conxunto de bsicos (happy, sad)
- Expresin de estado de nimo.

estruturas gramaticais sinxelas
- Expresin de habilidade e e de modelos de oracins e PLEB5.7. Expresa e CCL
capacidade para realizar unha frases dentro dun repertorio identifica o permiso e a
accin. memorizado. prohibicin (you cant/cant) o
B5.3. Estruturas sintctico- acordo (Thats right).
B5.11. Comprender e utilizar o
discursivas: lxico propio do nivel en PLEB5.8. Estrutura CCL
- Preguntas e respostas sobre contextos comunicativos adecuadamente os
aspectos persoais como nome, sinxelos. elementos das oracins,
idade, cor favorita ou estado B5.12. Recoecer e utilizar un mantn a concordancia de

(Whats your name?, My name repertorio limitado e moi nmero e usa correctamente
is/ Im, How old are you?, elemental de lxico de alta os nexos bsicos.
Whats your favourite colour? frecuencia relativo a situacins
My favourite colour is, Are you PLEB5.9. Diferenza CCL
cotis e temas habituais, moi
happy/sad?, Yes, I am/No, Im preguntas e respostas moi
familiares e concretos
not). simples.
relacionados coas sas
- Preguntas e respostas sobre os experiencias, necesidades e PLEB5.10. Memoriza rutinas CCL
das da semana e o tempo intereses. lingsticas bsicas e moi
atmosfrico (What day is it
Px. 37709
sinxelas para, por exemplo,
today?, Its, Whats the weather desenvolverse nas
like today?, Its). interaccins de aula.
DOG Nm. 171

- Preguntas e respostas sobre PLEB5.11. Participa CCL

obxectos prximos contorna activamente en xogos de CSC
escolar (Whats this?, Its letras, elaboracin de
my). glosarios ilustrados etc.
- Expresin de posesin en
ISSN1130-9229
primeira persoa (Ive got) e PLEB5.12. Comprende e usa CCL

formulacin da pregunta adecuadamente o CSC
correspondente (Have you vocabulario bsico necesario
got?). para participar nas

- Expresin do gusto en primeira interaccins de aula, ler
persoa en afirmativa (I like). textos infants moi sinxelos e

escribir con lxico traballado
- Expresin de cantidade:
previamente.
contar ata 20.
- Preguntas e respostas sobre
as partes bsicas do corpo e
de elementos prximos a
sa contorna (Whats this?,
Its), membros da familia
(Whos this?, This is my

(brother), alimentos (Whats
this ?, This is).
- Expresin de permiso e
axuda (Can I?).
- Expresin de habilidade (I
can).
B5.4. Lxico oral de alta
frecuencia (recepcin e producin)
Px. 37710
relativo cores, nmeros, materiais
e espazos escolares, formas
xeomtricas moi bsicas,
DOG Nm. 171

membros da familia mais prxima,

comidas e bebidas elementais,
xoguetes, partes do corpo,
animais de compaa, estado de
nimo, tempo atmosfrico, das da
ISSN1130-9229
semana e accins.

REA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO SEGUNDO
b B1.1. Estratexias de comprensin: B1.1. Comprender o sentido PLEB1.1. Comprende a CCL

f - Iniciacin, a travs do xogo e xeral de textos orais propios da informacin esencial dun
da expresin corporal e sa idade (contos breves e conto, rima ou cancin moi
musical, formulacin de sinxelos, rimas infants, breves, e moi sinxelos,
hipteses sobre o que se vai cancins adivias moi previamente traballados,
escoitar en funcin dos evidentes) emitidos con ritmo emitidos lentamente, cunha
interlocutores que participan na discursivo lento, con claridade e pronuncia ben articulada, e
interaccin e do contexto, en de viva voz ou por medios con apoios visuais moi
situacins de comunicacin moi
tcnicos que non distorsionen a redundantes que axuden
sinxelas conectadas cos
percepcin da mensaxe, con comprensin.
intereses do alumnado.
apoio visual moi redundante
- Captacin da idea global e
que axude comprensin. PLEB1.2. Comprende CCL
identificacin dalgns
vocabulario bsico sobre
elementos especficos en textos B1.2. Comprender preguntas e
orais, con axuda de elementos informacins relativas temas familiares a travs de
Px. 37711
lingsticos e non lingsticos informacin persoal bsica apoio visual.
do contexto. (nome, idade, gustos),
instrucins elementais e
DOG Nm. 171

- Identificacin do tema de textos peticins relativas ao PLEB1.3. Comprende CCL

sinxelos, adaptados idade e comportamento na aula. preguntas bsicas(nome, CAA
prximos sa experiencia
B1.3. Facer hipteses sobre o idade e gustos) sobre si
(contos, rimas, cancins).
posible sentido dun texto mesmo/a e dos e das
- Asociacin de palabras e
apoindose en elementos demais.
ISSN1130-9229
expresins sinxelas con

paraverbais evidentes e en
elementos paraverbais.
situacins de comunicacin PLEB1.4. Sigue instrucins e CCL
- Asociacin de palabras e frases
familiares. comprende peticins
sinxelas con elementos
relativas vida escolar e da

xestuais e visuais ou co apoio B1.4. Discriminar patrns
de ilustracins en soporte papel sonoros, rtmicos e de sa contorna (Open/close
e dixital. entoacin bsicos. the book, sit down).

- Seguimento verbal e non verbal
de instrucins moi sinxelas.
- Repeticin, memorizacin e
observacin de modelos, para a
adquisicin de lxico e
expresins moi bsicas da
lingua estranxeira.

de entoacin sinxelos: iniciacin a
algns aspectos fonticos, do
ritmo, e ton da lingua estranxeira e
uso para a comprensin oral.
b B2.1. Estratexias de producin: B2.1. Falar de si mesmo/a e PLEB2.1. Fai presentacins CCL
c - Planificacin: das persoas da sa contorna moi breves e elementais
Px. 37712
inmediata, de lugares e previamente preparadas e
i - Concibir a mensaxe con
obxectos, as como de expresar ensaiadas sobre temas moi
claridade e practicalo varias
os seus gustos e intereses, prximos a un mesmo e dos
veces.
usando expresins e frases e das demais (dicir o seu
DOG Nm. 171

- Execucin: sinxelas e de uso moi nome e idade, a cor do pelo

- Expresar a mensaxe con frecuente, normalmente illadas e os ollos, presentar sa
claridade axustndose aos ou enlazadas con conectores familia, indicar as sas
modelos. bsicos (and/or). preferencias) cunha
B2.2. Participar activamente en pronuncia e entoacin
ISSN1130-9229
conversas que requiran un comprensibles.

lingsticas mediante
procedementos non verbais. intercambio directo de
informacin en reas de PLEB2.2. Pregunta e CCL
- Usar linguaxe non verbal que responde para dar/obter
necesidade inmediata ou sobre

corresponda situacin informacin en conversas
temas moi familiares, anda que
comunicativa (xestos,
en ocasins a pronuncia non bsicas (nome, idade,

expresins faciais, posturas, gustos).
sexa tan clara e poida provocar
contacto visual ou corporal).
confusins lingsticas.
- Sinalar obxectos ou realizar PLEB2.3. Amosa unha CSC
B2.3. Producir patrns sonoros,
accins que aclaren o actitude de escoita atenta.
acentuais, rtmicos e de
significado.
entoacin bsicos e de uso
- Participar en PLEB2.4. Reproduce CCL
diario.
representacins, memorizar comprensiblemente textos CSC
e recitar poemas, cantar orais sinxelos e breves (p.e.
cancins, contar contos etc., cancins, rimas) aprendidos

empregando respostas a travs de xogos.
verbais e non verbais
(movemento, accins, PLEB2.5. Amosa unha CSC
debuxos, modelado ou actitude positiva cara
mmica). aprendizaxe dunha lingua
estranxeira.
- Reproducir textos orais
coecidos, repetir e
reproducir de acordo con
Px. 37713
modelos orais.
- Imitar situacins de
comunicacin breves a
DOG Nm. 171

travs de dramatizacins, de
xogos, de rutinas etc.
- Participar con actitude de
colaboracin en xogos,
dramatizacins que
ISSN1130-9229
precisen de sinxelas
intervencins orais.
- Empregar a lingua

variadas de comunicacin,
seguindo modelos.
- Participar oralmente en
situacins reais ou
simuladas a travs de
respostas verbais e non
verbais facilitadas por rutinas
de comunicacin.
- Producir textos orais moi
sinxelos e coecidos
previamente mediante a
participacin activa en
rutinas, representacins,
cancins, recitados,
dramatizacins etc.
de entoacin bsicos: iniciacin a
algns aspectos bsicos da
Px. 37714
fontica, do ritmo, acentuacin e
ton da lingua estranxeira e uso
para a comprensin oral.
DOG Nm. 171


f - Activacin progresiva dos comprender o sentido xeral e palabras e frases simples en
coecementos previos en as ideas principais en textos textos moi sinxelos
ISSN1130-9229
relacin tipoloxa e tema de simples e breves relacionados relacionadas cos temas

textos prximos a sa idade. con temas familiares e de traballados previamente de
interese para o alumnado, que forma oral.
- Identificacin, moi guiada, da
contan con apoio visual.

idea global de textos sinxelos e
B3.2. Utilizar e aplicar as PLEB3.2. Comprende a idea CCL
do seu interese (contos,
estratexias bsicas mis principal dunha historia

cancins, rimas) co apoio das
adecuadas para a comprensin sinxela acompaada de
ilustracins correspondentes.
do sentido xeral, a e as ideas apoio visual e identifica os e
- Identificacin de palabras clave as personaxes principais.
principais do texto.
do texto, relacionadas cos e
coas personaxes e o contexto B3.3. Discriminar patrns
PLEB3.3. Fai hipteses CCL
co apoio de ilustracins. grficos e recoecer os
sobre o tema dun texto CAA
significados e intencins
B3.2. Aspectos socioculturais e elemental a partir do titulo do
comunicativas bsicas
sociolingsticos: mesmo e das imaxes que o
relacionados coas convencins

- Interese e curiosidade por ilustran.
ortogrficas bsicas que
aprender unha lingua expresan pausas, exclamacins
estranxeira. PLEB3.4. Le en voz alta CCL
e interrogacins.
textos sinxelos e CAA
- Achegamento a algns B3.4. Ler en voz alta textos moi previamente traballados de
aspectos culturais semellantes breves, moi elementais e forma oral, con entoacin e
realidades do alumnado a previamente traballados pronuncia comprensibles.
travs de producins oralmente, amosando una
multimedia e de manifestacins entoacin e pronuncia
artsticas da cultura dos pases adecuadas
Px. 37715
onde se fala a lingua
estranxeira.
DOG Nm. 171

B3.3. Patrns grficos,

convencins ortogrficas e de
puntuacin elementais:
- Identificacin y uso de lxico e
de estruturas elementais
ISSN1130-9229
propias da lingua estranxeira,

previamente empregadas.
- Asociacin global de grafa,


coecidas.
b B4.1. Estratexias de producin: B4.1. Escribir textos moi curtos PLEB4.1. Escribe palabras CCL
- Planificacin: e sinxelos, compostos de frases relacionadas coa sa imaxe
f
simples illadas, nun rexistro e a sa vida coti traballadas
i - Seleccionar o tipo de texto
neutro, utilizando con razoable previamente de forma oral.

notas, dilogo teatral correccin as convencins
PLEB4.2. Escribe pequenos CCL
prximos a sa idade. ortogrficas e os principais
dilogos ou narracins moi
- Execucin: signos de puntuacin, para falar
sinxelas e breves seguindo
- Expresar a mensaxe con de si mesmo, da sa contorna un modelo dado e
claridade axustndose aos mis inmediata e de aspectos respectando a estrutura
modelos. da sa vida coti, en situacins gramatical mis sinxela.
- Compensar as carencias familiares e predicibles.
lxicas mediante o uso do B4.2. Utilizar as estratexias PLEB4.3. Escribe frases moi CCL
dicionario visual do bsicas mis adecuadas para a sinxelas, organizadas con
CAA
Px. 37716
alumnado e material dixital producin de textos escritos. coherencia na sa secuencia
adaptado sa idade. e con lxico relacionado co
tema da escritura.
DOG Nm. 171

- Seleccionar e empregar B4.3. Aplicar patrns grficos e PLEB4.4. Completa unha CCL
progresivamente o lxico convencins ortogrficas tboa con datos persoais CAA
adecuado ao tema. bsicas para escribir con bsicos (nome, apelido,
razoable correccin palabras idade...).
- Iniciarse no uso dalgn
curtas que utiliza normalmente
recurso cohesivo para non
ISSN1130-9229
ao falar, pero non PLEB4.5. Revisa o texto CCL

repetir palabras.
necesariamente cunha antes de facer a sa versin
- Apoiarse nas palabras e ortografa totalmente definitiva, elaborando
frases coecidas normalizada. borradores nos que se

previamente en interaccins
observa a reparacin da
orais sinxelas e de lectura.
ortografa e doutros aspectos

- Iniciarse no emprego de relacionados coa secuencia
materiais dixitais prximos a adecuada das frases e
sa idade para reproducir mesmo a pertinencia das
mensaxes escritos sinxelos. ilustracins, se o caso.
- Uso dos signos de puntuacin

mis bsicos.
- Asociacin global de grafa,
coecidas.
Px. 37717
DOG Nm. 171

b B5.1. Aspectos socioculturais e B5.1. Identificar aspectos PLEB5.1. Identifica aspectos CCL
f sociolingsticos: socioculturais bsicos bsicos da vida coti dos CAA
- Interese e curiosidade por concretos e significativos e pases onde se fala a lingua
ISSN1130-9229
CSC
aprender unha lingua aplicar os coecementos estranxeira (horarios,
estranxeira. adquiridos sobre estes a unha comidas, festas ) e
comprensin adecuada do compraos cos propios,
- Recoecemento e uso das
texto. amosando unha actitude de

frmulas bsicas da relacin
B5.2. Amosar curiosidade pola apertura cara ao diferente.
social e cortesa.
lingua e desexos de participar

- Achegamento a algns PLEB5.2. Recoece e aplica CCL
en actividades individuais ou
aspectos culturais semellantes frmulas bsicas de relacin CSC
colectivas que soliciten o seu
realidades do alumnado a social.
uso comunicativo.
travs de producins
multimedia e de manifestacins B5.3. Iniciar e rematar as PLEB5.3. Recoece CCL
artsticas da cultura dos pases interaccins adecuadamente.
preguntas e respostas
onde se fala a lingua B5.4. Obter e dar informacin sinxelas sobre si mesmo/a e
estranxeira. bsica persoal, sa contorna dos e das demais.
- Identificacin de similitudes e mis inmediata e na situacin

diferenzas entre as linguas que de comunicacin propia da PLEB5.4. Diferenza sados CCL
coece para mellorar a sa aula. de despedidas e o uso de CSC
aprendizaxe e lograr unha B5.5. Expresar nocins moi frmulas de cortesa (Please,
competencia comunicativa bsicas e elementais relativas a thank you, excuse me).
integrada. tamao, cantidade, posesin,
B5.2. Funcins comunicativas: nmero calidades fsicas, forma PLEB5.5.Identifica, asocia e CCL
e cor. menciona palabras e frases
- Establecemento relacins
B5.6. Comprender e expresar a simples moi prximos sa
sociais: saudar, agradecer,
Px. 37718
posesin. idade con imaxes ilustrativas
despedirse, dirixirse aos
que clarifican o seu
demais.
significado.
DOG Nm. 171

- Realizacin de preguntas e B5.7. Expresar e identificar os PLEB5.6. Adquire as rutinas CSC

respostas sinxelas sobre seus gustos. de sados e despedidas e
aspectos persoais dun B5.8. Utilizar adecuadamente dirxese aos demais
mesmo/a e dos e das demais utilizando as frmulas de
as estruturas morfosintcticas
(nome, apelido, idade, gustos). cortesa bsicas.
mis bsicas e frecuentes para
ISSN1130-9229
- Realizacin de preguntas e realizar as funcins

respostas sinxelas sobre os PLEB5.7. Expresa e CCL
comunicativas propias do seu
animais mis prximos a sa identifica a posesin referida
nivel. a si mesmo/a e a unha
contorna, bebidaRealizacin

de preguntas e respostas B5.9. Recoecer estruturas terceira persoa.
sinxelas sobre os das da sintcticas bsicas e os seus
semana, os meses e o tempo significados asociados. PLEB5.8. Expresa e CCL

atmosfrico etc. B5.10. Utilizar estruturas identifica o que lle gusta e o
que non lle gusta.
- Realizacin de preguntas e sintcticas bsicas (p. e.
respostas sinxelas sobre a enlazar palabras ou grupos de
PLEB5.9. Estrutura CCL
localizacin de obxectos etc. palabras con conectores
adecuadamente os
bsicos como e, ou, CSC
- Identificacin e seguimento de elementos das oracins,
instrucins. adecundoas aos propsitos mantn a concordancia de
comunicativos. nmero e usa correctamente
- Expresin da posesin dun
mesmo/a e dunha terceira B5.11. Mostrar un control os nexos mis bsicos.

persoa. limitado dun conxunto de
estruturas gramaticais sinxelas PLEB5.10. Diferenza CCL
- Expresin do que lle gusta e preguntas e respostas moi
non lle gusta. e de modelos de oracins e CSC
simples.
frases dentro un repertorio
- Identificacin dos materias que
memorizado.
compoen os obxectos. PLEB5.11. Memoriza rutinas CCL
B5.12. Comprender e utilizar o lingsticas bsicas e moi
- Identificacin das partes do
lxico propio do nivel en sinxelas para, por exemplo,
corpo e da cara.
contextos comunicativos desenvolverse nas
- Identificacin dos membros da
Px. 37719
sinxelos. interaccins de aula e
familia prximos. expresar e preguntar
cantidades.
DOG Nm. 171

- Identificacin dos elementos B5.13. Recoecer e utilizar un PLEB5.12. Participa CSC

mis prximos sa contorna. repertorio limitado de lxico de activamente en xogos de
- Expresin de habilidade e alta frecuencia relativo a letras, elaboracin de
capacidade para realizar unha situacins cotis e temas glosarios
accin en negativa e afirmativa. habituais e concretos ilustrados,dramatizacins
ISSN1130-9229
relacionados coas sas etc.

experiencias, necesidades e
respostas en relacin ao
intereses. PLEB5.13. Expresa estados CCL
permiso e axuda.
B5.14. Valorar as linguas de nimo elementais

- Formulacin de preguntas e
estranxeiras como instrumento (happy/sad, bored).
respostas sobre o estado de
de comunicacin.
nimo.
B5.15. Comparar aspectos PLEB5.14. Comprende e usa CCL
- Formulacin de preguntas e adecuadamente o
bsicos das linguas que coece CAA
respostas en relacin vocabulario bsico necesario
para mellorar na sa
cantidade. para participar nas
aprendizaxe e lograr unha
B5.3. Estruturas sintctico- competencia integrada. interaccins de aula, ler
discursivas: textos infants moi sinxelos e
- Preguntas e respostas sobre escribir con lxico traballado
aspectos persoais como nome, previamente de forma oral.
idade, cor favorita e estado

(Whats your name?, My name PLEB5.15. Amosa interese CCL
is, How old are you?, Im, por comunicarse na lingua CSC
Whats your favourite colour?, estranxeira nas interaccins
My favourite colour is/Its, Im de aula.
(hungry)).
- Preguntas e respostas sobre os PLEB5.16. Compara CCL
das da semana, meses e o aspectos moi bsicos e
tempo atmosfrico (What day is elementais (grficos,
Px. 37720
it today?, Its, Whats the sintcticos, lxicos) das
weather like today?, Its, What linguas que coece.
month are you in?, Im in).
DOG Nm. 171


obxectos do seu interese
(Wheres is it?, Its
in/on/under/next to).
- Identificacin e seguimento de
ISSN1130-9229
instrucins (Touch your

(legs)).

primeira e terceira persoa (Ive
got, He/Shes got) e
formulacin da pregunta
correspondente e resposta
afirmativa e negativa (Have you
got?, Yes, I have/No, I havent,
Has he/she got?, Yes, he/she
has, No, he/she hasnt).
- Expresin do gusto en primeira
persoa en afirmativa e negativa
(I like (salad), I dont like

(chips)).
- Expresin de cantidade:
contar desde 21 a 50.
- Expresin das cores, das
partes do corpo e cara, de
elementos prximos (Whats
this?, Its), membros da
familia (Whos this ?, This is
Px. 37721
my (brother), alimentos
(Whats this?, This is).
DOG Nm. 171

- Identificacin das pezas de

roupa (Im wearing).
- Expresin de habilidade en
afirmativa e negativa (I can, I
cant).
ISSN1130-9229

permiso e axuda (Can I?).

o estado de nimo (Are you
(hungry?, Yes, I am/No Im

not).
- Expresin da cantidade de
obxectos o persoas (How
many are there?.
relativo a cores, nmeros ata o 50,
materiais escolares, formas

xeomtricas bsicas, membros da
familia, comidas e bebidas mis
cotis, xoguetes, estado e
sentimentos, tempo atmosfrico,
das da semana, meses, accins,
materiais, animais domsticos (de
compaa e de granxa), partes do
corpo e da cara, e partes da casa
Px. 37722
DOG Nm. 171

REA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO TERCEIRO
b B1.1. Estratexias de comprensin: B1.1. Comprender o sentido PLEB1.1. Comprende o CCL

f - Activacin de coecementos xeral, e a informacin mis sentido xeral e a informacin
previos a partir de debuxos, relevante en interaccins mis relevante en
ISSN1130-9229
mmica, preguntas... verbais, con estruturas simples interaccins verbais, con

para formulacin de e lxico de uso coti (os estruturas simples e lxico
hipteses sobre o que se vai deportes, os animais, as de uso coti.
escoitar en funcin dos comidas preferidas),

interlocutores que participan na
conectados cos propios PLEB1.2. Comprende os CCL
interaccin e do contexto, en
intereses e coas propias puntos principais de

situacins de comunicacin
breves conectadas cos seus experiencias e articulados con narracins e presentacins
intereses e adaptadas a sa claridade e lentamente breves e sinxelas e ben
idade. transmitidos de viva voz ou por estruturadas sobre temas
- Interpretacin das ideas medios tcnicos que non familiares ou do seu
principais expresadas en textos distorsionen a mensaxe e interese, que conteen con
orais sinxelos a partir das sas conten co apoio visual imaxes e ilustracins que
experiencias e coecementos. correspondente. clarifiquen o seu significado.
- Captacin da idea global e B1.2. Coecer e aplicar as
identificacin de elementos estratexias bsicas mis PLEB1.3. Entende o que se CCL

mis relevantes en textos orais, adecuadas para a comprensin lle di en situacins
con axuda de elementos do sentido xeral, e a comunicativas habituais
lingsticos e non lingsticos informacin mais relevante do sinxelas (instrucins,
do contexto. indicacins, peticins,
texto.
- Identificacin e asociacin de avisos).
significados apoindose no
contexto, ilustracins... sonoros, rtmicos e de
PLEB1.4. Identifica a CCL
entoacin bsicos nos
- Asociacin de palabras e informacin esencial de CAA
diferentes contextos
expresins con elementos
Px. 37723
mensaxes sinxelas e
paraverbais (entoacin, pausas, comunicativos de forma
conversas breves nas que
nfases) e non verbais significativa.
participa que traten sobre
(expresin facial, xestos...). temas familiares
DOG Nm. 171

- Seguimento verbal e non verbal procedentes de diferentes

de instrucins sinxelas en medios de comunicacin e
situacins comunicativas da Internet.
habituais.
- Repeticin, memorizacin PLEB1.5. Entende o que se CCL
ISSN1130-9229
comprensiva e observacin de lle di en transaccins

modelos, para a adquisicin do habituais sinxelas
lxico e expresins cotis da (instrucins, indicacins,
lingua estranxeira. peticins, avisos).

B1.2. Patrns sonoros, acentuais,
PLEB1.6. Valora as CSC

rtmicos e de entoacin:
interaccins orais entre
familiarizacin cos sons, pautas
iguais como medio de
de ritmo e entoacin
aprendizaxe compartido.
caractersticos da lingua
estranxeira, a travs do modelo do
mestre/a e de recursos
audiovisuais.

b B2.1. Estratexias de producin: B2.1. Falar de si mesmo e das PLEB2.1. Fai presentacins CCL
c - Planificacin: persoas da sa contorna moi breves e elementais
inmediata, de obxectos, as previamente preparadas e
como de expresar os seus ensaiadas sobre temas moi
gustos e intereses, usando prximos a si mesmo/a e aos
veces.
expresins e frases sinxelas e demais cunha pronuncia e
- Execucin: de uso moi frecuente, entoacin comprensibles.
- Expresar a mensaxe con normalmente illadas ou
Px. 37724
claridade axustndose aos enlazadas con conectores PLEB2.3. Amosa unha CSC
modelos. bsicos (and/or). actitude de escoita atenta.
DOG Nm. 171

- Apoiarse nos coecementos B2.2. Participar de forma activa PLEB2.4. Reproduce

previos. e comprensible en conversas comprensiblemente textos CCL
- Compensar as carencias que requiran un intercambio orais sinxelos e breves (p.e.
lingsticas mediante directo de informacin en reas CSC
cancins, rimas) aprendidos
procedementos de necesidade inmediata ou a travs de xogos.
ISSN1130-9229
paralingsticos (xestos, sobre temas moi familiares,

expresins faciais, posturas, anda que en ocasins a
contacto visual ou corporal). PLEB2.5. Amosa interese e CCL
pronuncia non sexa tan clara e respecto polas achegas dos
- Participar en interaccins CSC
poida provocar confusins seus compaeiros/as.

orais en situacins reais ou lingsticas.
simuladas, prximas a sa
idade, a travs de respostas B2.3. Producir patrns sonoros,

verbais e non verbais. acentuais, rtmicos e de
- Producir textos orais entoacin bsicos e de uso
coecidos previamente diario.
mediante a participacin
activa en rutinas.
- Producir textos orais cotis
de ndole diversa tendo en
conta tanto elementos
lingsticos como
extralingsticos: utilizar
xestos ou recorrer a imaxes
para axudar na comprensin
de producins orais.
- Participar activamente en
intercambios lingsticos
orais breves para expresar
as necesidades de
comunicacin mis
Px. 37725
inmediatas, tendo en conta
as habituais frmulas de
cortesa.
DOG Nm. 171


rtmicos e de entoacin bsicos:
- Uso axeitado dos sons propios
da lingua estranxeira: pronuncia
de palabras e frases cotis de
ISSN1130-9229
forma comprensible.
- Iniciacin s normas que
regulan a interaccin oral

(quendas de palabra, volume
de voz e ritmo axeitado)..
- Uso e identificacin de
aspectos fonticos bsicos, de
ritmo e entoacin para a
producin de textos breves
orais.

b B3.1. Estratexias de comprensin: B3.1. Identificar o tema e PLEB3.1. Comprende frases CCL
f - Activacin dos coecementos comprender o sentido xeral e as simples escritas,
previos en relacin tipoloxa e ideas principais en textos relacionadas cos temas
tema do texto que se vai escritos sinxelos de temas traballados previamente de
traballar. previamente traballados de forma oral.
- Facer anticipacins e forma oral e de interese para o
hipteses, a partir dos alumnado e conte con apoio PLEB3.2. Comprende a idea CCL
elementos icnicos e textuais, visual en soporte papel ou principal dunha historia
sobre o contido de textos dixital. sinxela acompaada de
sinxelos non coecidos que apoio visual redundante e
Px. 37726
sexan da sa interese e
grficos e recoecer os identifica os e as personaxes
adaptados a sa idade.
significados e intencins principais.
DOG Nm. 171

- Captacin da idea global e comunicativas bsicas que PLEB3.3. Amosa interese CCL
identificacin de elementos expresen pausas, pola lectura nunha lingua CAA
mis relevantes en textos exclamacins, interrogacins e estranxeira.
escritos, con axuda de interrogacins.
elementos lingsticos e non
B3.3. Coecer as estratexias PLEB3.4. Emprega algunhas CCL
ISSN1130-9229
lingsticos do contexto.
bsicas mis adecuadas para a estratexias bsicas para a CAA
- Identificacin de palabras clave
do texto, relacionadas cos e comprensin do sentido xeral, e comprensin lectora.
coas personaxes e o contexto a as ideas principais en textos
escritos sinxelos. PLB3.5. Inciase na CCL

travs da linguaxe non verbal
ou co apoio de ilustracins. seleccin de contos ou CSIEE
- Identificacin de textos narracins da biblioteca de

sinxelos: regras de xogos, aula para a sa lectura
algunhas instrucins, carteis da guiada e respectando as
aula sas normas de
- Iniciacin lectura guiada e funcionamento.
comprensin de diferentes
textos sinxelos, en soporte PLB3.6. Amosa interese por CCL
papel e dixital, adaptados informase, comunicarse e CSIEE
competencia lingstica do aprender a travs dos textos
alumnado, para utilizar escritos.

informacin global e especfica
no desenvolvemento dunha
tarefa, proxecto ou para gozar
da lectura.
puntuacin moi elementais:
mis bsicos.
Px. 37727
- Asociacin de grafa, pronuncia
e significado a partir de
modelos escritos, expresins
DOG Nm. 171

orais coecidas e
establecemento de relacins
analticas grafa-son.
- Recoecemento de smbolos
de uso frecuente: , @.
ISSN1130-9229
b B4.1. Estratexias de producin: B4.1. Escribir textos sinxelos PLEB4.1. Escribe frases CCL
- Planificacin seguindo un modelo dado, sinxelas relacionadas con
f

- Seleccionar o tipo de texto compostos de frases simples temas da sa vida coti
i que se vai producir: contos, illadas, nun rexistro neutro,
traballadas previamente de
notas, dramatizacins utilizando con razoable
forma oral.
- Execucin correccin as convencins
ortogrficas e os principais
- Producir a mensaxe escrita
signos de puntuacin, para falar PLEB4.2. Escribe conversas CCL
con claridade, utilizando sinxelas seguindo un modelo
expresins e frases de si mesmo/a, da sa contorna
mis inmediata e de aspectos dado e respectando a
coecidas.
da sa vida coti, en situacins estrutura gramatical
lxicas mediante o uso do familiares e predicibles. coecida.
dicionario visual do B4.2. Aplicar patrns grficos e
alumnado e de programas convencins ortogrficas PLEB4.3. Escribe textos CCL

informticos. bsicas para escribir con sinxelos, organizados con
- Seleccionar e empregar o razoable correccin frases coherencia na sa secuencia
lxico adecuado ao tema e curtas que utiliza normalmente e con lxico relacionado co
usar algn recurso cohesivo ao falar, cunha ortografa tema da escritura e cos seus
para non repetir palabras. aceptable. intereses.
- Apoiarse nas palabras e B4.3. Iniciarse no uso das
frases coecidas ferramentas informticas para PLEB4.4. Completa un CCL
previamente en interaccins completar actividades
orais e de lectura. formulario en lia con seus
predeseadas polo persoal
datos e dos e das demais
Px. 37728
- Empregar programas docente.
informticos para reproducir (nome, apelido e idade...).
mensaxes escritos sinxelos
DOG Nm. 171

- Reproducir progresivamente PLEB4.5. Responde de CCL

a forma grfica de certas
forma escrita a preguntas
palabras en situacins
sobre temas traballados en
comunicativas, sen modelos
dados, a travs de hipteses clase como, por exemplo,
onde est un obxecto ou un
ISSN1130-9229
ou tratando de recordar a
sa forma. lugar, de que cor un
- Producir a partir de modelos, obxecto, que hora , cales
de palabras e expresins, son os seus gustos ou se hai
coecidas previamente en algo nun determinado lugar.

interaccins orais, para
transmitir informacin. PLEB4.6. Escribe en soporte CCL

- Iniciar a reelaboracin de papel ou dixital falando de si
informacins en ficheiros, mesmo/a e da sa contorna
librios... breves textos inmediata de xeito elemental.
escritos afns aos intereses e
experiencias de alumnos e PLEB4.7. Presenta os seus CCL
alumnas, cunha intencin
textos de forma coidada, CSC
comunicativa.
ordenada e cunha caligrafa
B4.2. Patrns grficos, covencins
axeitada para a sa idade.
ortogrficas e de puntuacin moi

elementais:
PLEB4.8. Valora a lingua CCL
escrita como medio de CSC
mis bsicos.
comunicacin.
- Uso de smbolos de uso
frecuente: .
orais coecidas e
Px. 37729
grafa-son.
DOG Nm. 171

b B5.1. Aspectos socioculturais e B5.1. Identificar aspectos PLEB5.1. Pregunta e CCL

sociolingsticos: socioculturais bsicos e responde para dar/obter
f
- Valoracin da lingua significativos e aplicar informacin en conversas
ISSN1130-9229
estranxeira como instrumento progresivamente os bsicas (nome, idade,

para comunicarse. coecementos adquiridos sobre actividades, favoritas e
- Recoecemento e aprendizaxe estes a unha comprensin gustos) sobre si mesmo e
de formas bsicas de relacin adecuada do texto. sobre os demais.

social na lingua estranxeira.
B5.2. Amosar curiosidade pola
- Aspectos sociais e culturais lingua e desexos de participar PLEB5.2. Utiliza as rutinas CCL
prximos aos intereses dos en actividades individuais ou de sado e despedidas e CSC
nenos e nenas dos pases onde dirxese aos demais
colectivas que soliciten o seu
se fala a lingua estranxeira utilizando as frmulas de
uso comunicativo.
estudada e doutros pases do cortesa bsicas (hello,
mundo. B5.3. Iniciar e rematar as
goodbye, see you...).
- Recoecemento da realidade interaccins adecuadamente.
plurilinge da propia contorna. B5.4. Obter e dar informacin PLEB5.3. Identifica, asocia e CCL
- Actitude de respecto cara a si bsica persoal, a sa contorna menciona palabras e frases
mesmo/a e cara aos demais mis inmediata e na situacin simples con imaxes
para comprender e facerse de comunicacin propia da ilustrativas.
comprender. aula.
B5.2. Funcins comunicativas: B5.5. Expresar nocins bsicas PLEB5.4. Expresa e CCL
- Establecemento de relacins e relativas a tamao, cantidade, identifica a localizacin
sociais: saudar, agradecer, posesin,nmero calidades bsica de obxectos.
despedirse, dirixirse aos fsicas, forma, cor, tempo
demais. atmosfrico PLEB5.5. Expresa e CCL
- Realizacin de preguntas e identifica de xeito elemental
B5.6. Expresar a localizacin
respostas sinxelas sobre
Px. 37730
dos obxectos. os seus desexos.
aspectos persoais dun
mesmo/a e dos e das demais. B5.7. Expresar e identificar os
seus desexos.
adecuadamente os
DOG Nm. 171

- Expresin da posesin dun B5.8. Utilizar adecuadamente elementos das oracins, CAA
mesmo/a e dunha terceira as estruturas morfosintcticas mantn a concordancia de
persoa. mis bsicas e frecuentes para nmero e usa correctamente
realizar as funcins os nexos bsicos.
- Realizacin de preguntas e comunicativas propias do seu
respostas sinxelas sobre os
ISSN1130-9229
nivel.
das da semana, os meses e o PLEB5.7. Diferenza CCL
B5.9. Recoecer as estruturas preguntas e respostas
tempo atmosfrico etc. sintcticas bsicas e os seus CSC
simples.
- Realizacin de preguntas e significados asociados.

respostas sinxelas sobre a B5.10. Utilizar estruturas PLEB5.8. Memoriza rutinas CCL
localizacin de obxectos etc. sintcticas bsicas (p. e.
lingsticas bsicas e
- Realizacin de preguntas e enlazar palabras ou grupos de
sinxelas para, por exemplo,
respostas sinxelas sobre o palabras con conectores
bsicos como e, ou, desenvolverse nas
prezo. interaccins mais habituais.
adecundoas aos propsitos
- Formulacin de preguntas e comunicativos.
respostas sinxelas en relacin B5.11. Mostrar un control PLEB5.9. Participa CSC
cantidade. limitado dun conxunto de activamente en xogos de
- Realizacin de preguntas e estruturas gramaticais sinxelas letras, elaboracin de
respostas sinxelas sobre os e de modelos de oracins e glosarios ilustrados e
gustos e preferencias. frases dentro un repertorio dramatizacins etc.

memorizado.
B5.12. Comprender e utilizar o PLEB5.10. Comprende e usa CCL
respostas sobre a habilidade.
lxico propio do nivel en adecuadamente o CAA
- Expresin de habilidades e contextos comunicativos vocabulario bsico necesario
capacidades en afirmativo e sinxelos. para participar nas
negativo. B5.13. Recoecer un repertorio interaccins de aula, ler
- Formulacin de preguntas e limitado de lxico oral de alta textos sinxelos adecuados
respostas sobre a vestimenta. frecuencia relativo a situacins sa idade e escribir con
cotis e temas habituais e lxico traballado previamente
Px. 37731
- Descricin de persoas, plantas
concretos relacionados coas
e animais. de forma oral.
sas experiencias.
DOG Nm. 171

- Expresin de desexos. B5.14. Distinguir a funcin ou PLEB5.11. Participa de CCL

- Formulacin de preguntas funcins comunicativas do texto forma activa, cooperadora e CSC
sobre o desexo. e os seus expoentes mis respectuosa en intercambios
habituais. lingsticos en situacins
- Expresin de instrucins.
rutineiras reais ou simuladas
ISSN1130-9229

a travs de respostas
peticin e ofrecemento de
verbais e non verbais.
axuda (Can I have (pasta),
please?).
PLEB5.12. Valora a CSC

B5.3. Estruturas sintctico- realidade plurilinge da sa
discursivas: propia contorna.

aspectos persoais como nome, PLEB5.13. Amosa interese CSC
idade, estado de nimo, comida por coecer persoas que
favorita... (Whats your name?, falan outras linguas e teen
My name is, How old are you?, outras culturas.
Im, Im (bored), Whats your
favourite food?, My favourite PLEB5.15. Relaciona CSC
food is...). elementos socioculturais
- Expresin de posesin en estranxeiros cos propios

primeira e terceira persoa (Ive para avanzar no
got, He/Shes got) e desenvolvemento dunha
formulacin da pregunta conciencia intercultural.
afirmativa e negativa (Have you
got?, Yes, I have/No, I havent,
Has he/she got?, Yes, he/she
has, No, he/she hasnt).
Px. 37732
- Preguntas e respostas sobre os
das da semana, meses e o
tempo atmosfrico (What day is
DOG Nm. 171

it today?, Its, Whats the

weather like today?, Its, What
month are you in?, Im in).
ISSN1130-9229
(Wheres is it?, Its

- Expresin de cantidade: contar
desde 51 a 100.

- Preguntas e respostas sinxelas
sobre o prezo (How much is it?,

Its).
sobre a cantidade de obxectos
o persoas (How many are
there?).
- Preguntas e respostas sobre o
gusto en primeira persoa (Do
you like (cheese)?, Yes, I do/
No, I dont).
(chips)).
respostas sobre habilidade
(Can you (swim)?, Yes, I can;,
No I cant).
Px. 37733
- Expresin de habilidades en
afirmativo e negativo (I can
(play tennis), I cant (play golf).
DOG Nm. 171


roupa (Im wearing, he/shes
wearing).
- Preguntas e respostas sobre a
vestimenta (Whats she/he
wearing?, Whos wearing
ISSN1130-9229
(shoes)?).
- Expresin de desexos (I want to
(make a cake).
- Preguntas sobre o desexo (Do

you want to (play basketball?)).
- Expresin de instrucins
(Touch your (legs), listen,
please).
respostas (Whats this?, Its).
peticin e axuda (Can I have
(pasta), please?).
relativo a posesins persoais, a

cores, nmeros ata o 100,
preposicins, das da semana,
roupa, materiais e escolares,
roupa, adxectivos para describir
persoas, partes do corpo e a cara,
deportes, equipamento deportivo,
actividades ao aire libre, comida,
moedas, estado e sentimentos,
tempo atmosfrico, das da
Px. 37734
semana, meses, accins,
materiais, animais salvaxes,
partes do corpo e da cara, e
partes da casa.
DOG Nm. 171

REA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO CUARTO
b B1.1. Estratexias de comprensin: B1.1. Comprender a idea global PLEB1.1. Comprende o CCL
e a informacin mis importante sentido global e a
ISSN1130-9229
f
en textos orais moi breves con informacin mais
- Uso progresivo do contexto
estruturas simples e coecidas importantes de textos orais,
visual e non verbal e dos cun lxico de uso coti con con estruturas coecidas e
coecementos previos, axuda de elementos lingsticos lxico de uso coti

transferidos desde as linguas e non lingsticos presentes procedentes de medios
que coece a lingua
nas situacins comunicativas e audiovisuais ou da Internet

estranxeira, para a formulacin conectados cos propios adecuados a sa idade.
de hipteses sobre o que se vai intereses e coas propias
escoitar, sobre o tema ou a experiencias, articulados con PLEB1.2. Comprende os CCL
situacin. claridade e lentamente, puntos principais e recoece
transmitidos de viva voz ou por palabras e expresins
- Interpretacin das ideas a travs de recursos multimedia coecidas en textos orais
principais expresadas en que non distorsionen a (contos, cancins e
mensaxes orais de progresiva mensaxe. conversas) sobre temas
complexidade, como instrucins B1.2. Coecer e aplicar as familiares ou do seu interese
ou explicacins e interaccins estratexias bsicas mis e expresados con claridade

orais ou gravacins en soporte adecuadas para a comprensin e que conten con apoio
audiovisual e informtico para do sentido xeral, e a visual.
extraer informacin global e informacin mais importante do
dalgn detalle concreto. texto. PLEB1.3. Identifica a CCL
B1.3. Discriminar patrns informacin mis relevante
- Recoecemento de lxico, CAA
sonoros, rtmicos e de en interaccins orais nas que
formas e estruturas bsicas
entoacin bsicos nos participa que traten sobre
orais propias da lingua
diferentes contextos temas familiares
estranxeira, para expresar
comunicativos de forma procedentes de diferentes
funcins previamente utilizadas.
Px. 37735
significativa. medios de comunicacin e
- Asociacin de palabras e da Internet.
expresins con elementos
paraverbais (entoacin, pausas,
DOG Nm. 171

nfases) e non verbais PLEB1.4. Escoita CCL

(expresin facial, xestos...).
atentamente en interaccins CSC
- Seguimento verbal e non verbal cara a cara, sen interromper.
de mensaxes orais (instrucins
e peticins)de progresiva
PLEB1.5. Interese e CCL
ISSN1130-9229
complexidade en situacins
respecto polas intervencins CSC
comunicativas habituais dentro
e fra da aula. orais alleas en prol da
mellora da sa pronuncia,
- Repeticin, memorizacin
entoacin e acentuacin.

comprensiva e observacin de
modelos correspondentes a
rimas, cancins,
dramatizacins... para a
adquisicin do lxico e
expresins cotis da lingua
estranxeira.
- Desenvolvemento de actitudes
e estratexias de cooperacin e
respecto en situacins de
aprendizaxe compartida que
faciliten interaccins orais en

grupo, seguindo modelos
pautados, para a realizacin de
tarefas na aula.
de entoacin: identificacin
progresiva de aspectos fonticos,
do ritmo e da entoacin da lingua
estranxeira como aspectos
fundamentais para a comprensin
Px. 37736
de breves textos orais a travs do
xogo e da expresin corporal e
musical.
DOG Nm. 171

b B2.1. Estratexias de producin: B2.1. Interactuar en situacins PLEB2.1. Participa en CCL

c - Planificacin: reais ou simuladas sinxelas de situacins reais ou CSC
comunicacin sobre temas do simuladas de comunicacin
ISSN1130-9229

seu interese, sobre persoas da breves e elementais,
sa contorna inmediata, usando previamente preparadas e
veces.
expresins e frases coecidas ensaiadas, sobre temas do
- Execucin: e de uso frecuente, seu interese, sobre persoas

- Expresar a mensaxe con normalmente illadas ou da sa contorna inmediata,
claridade axustndose aos enlazadas con conectores cunha pronuncia e entoacin

modelos. bsicos (and/or/then). comprensibles.
- Apoiarse nos coecementos B2.2. Participar de forma activa
previos para participar e cooperativa en situacins PLEB2.2. Pregunta e CCL
activamente en situacins funcionais de comunicacin que responde para dar/obter
funcionais de comunicacin, requiran un intercambio directo informacin en interaccins
seguindo modelos, de informacin en reas de cotis.
adecuadas idade do necesidade inmediata ou temas
alumnado e aos seus do seu interese cunha PLEB2.3. Amosa unha CSC
intereses.. pronuncia axeitada e actitude de escoita atenta.

- Compensar as carencias empregando as convencins
propias do proceso PLEB2.4.Reproduce CCL
lingsticas mediante
comunicativo. comprensiblemente textos CSC
procedementos non verbais
orais sinxelos e breves (p.e.
(xestos, expresins faciais, B2.3. Valorar as linguas
cancins, conversas
posturas, contacto visual ou estranxeiras como instrumento
telefnicas ou
corporal). de comunicacin.
dramatizacins).
- Recoecer e usar B2.4. Producir patrns sonoros,
progresivamente lxico, acentuais, rtmicos e de
Px. 37737
PLEB2.5. Manifesta interese CSC
formas e estruturas bsicas entoacin bsicos e de uso e respecto polas apartacins
orais moi breves propias da diario. do seus compaeiros/as.
DOG Nm. 171

lingua estranxeira, para PLEB2.8. Amosa unha CCL

expresar funcins actitude positiva polo uso da
previamente traballadas. CSC
lingua estranxeira nas
- Participar en interaccins diferentes situacins
orais en situacins reais ou comunicativas.
ISSN1130-9229
respostas verbais e non PLEB2.9. Domina CCL
verbais.
progresivamente aspectos
- Producir textos orais cotis fonticos, do ritmo, da

de ndole diversa tendo en acentuacin e da entoacin
conta tanto elementos da lingua estranxeira para a

lingsticos como producin de textos orais.
extralingsticos: utilizar
xestos ou recorrer a imaxes
para axudar na comprensin
de producins orais.
orais sinxelos, previamente
traballados en grupo, para

expresar as necesidades de
comunicacin mis
inmediatas.
- Empregar a lingua
variadas de comunicacin.
de entoacin:
- Uso axeitado dos sons propios
Px. 37738
da lingua estranxeira: pronuncia
de palabras e frases cotis de
forma comprensible.
DOG Nm. 171

- Iniciacin s normas que

regulan a interaccin oral
(quendas de palabra, volume
de voz e ritmo axeitado).
- Dominio moi progresivo de
ISSN1130-9229

orais a travs do xogo e da

expresin corporal e musical.
b B3.1. Estratexias de comprensin: B3.1. Identificar o tema e PLEB3.1. Comprende frases CCL
f - Activacin dos coecementos comprender o sentido xeral e as simples escritas,
previos en relacin tipoloxa e ideas mis importantes en relacionadas cos temas
tema do texto que se vai textos escritos sinxelos de traballados previamente de
traballar. temas previamente traballados forma oral.
de forma oral e de interese para
- Identificar elementos icnicos,

o alumnado, e conte con apoio PLEB3.2. Comprende a idea CCL
ttulos e facer unha primeira
visual en soporte papel ou principal dun texto escrito
anticipacin sobre o contido de
dixital. sinxelo acompaado de
textos escritos sinxelos
B3.2. Coecer as estratexias apoio visual, acorde a sa
adaptados sa idade.
bsicas mis adecuadas para a idade procedente dos
- Identificacin de palabras clave medios de comunicacin
comprensin do sentido xeral, e
do texto, relacionadas cos e adaptados a sa
as ideas principais en textos
coas personaxes e o contexto a competencia lingstica.
escritos sinxelos.
travs da linguaxe non verbal
ou co apoio de ilustracins. B3.3. Discriminar patrns
Px. 37739
PLEB3.3. Amosa interese CCL
grficos e recoecer os
- Identificacin de textos pola lectura nunha lingua CAA
significados e intencins
sinxelos: regras de xogos, estranxeira.
DOG Nm. 171

algunhas instrucins, carteis da comunicativas bsicas que PLB3.4. Selecciona contos, CCL
aula expresen pausas, exclamacins narracins ou outro material CSIEE
- Recoecer o lxico, formas e e interrogacins. escrito da biblioteca de aula
estruturas bsicas escritas para a sa lectura autnoma
propias da lingua estranxeira, acordes a sa idade e
ISSN1130-9229
para expresar funcins intereses.

previamente utilizadas.
- Captacin da idea global e PLB3.5. Iniciase CCL
identificacin de elementos progresivamente no uso

CAA
mis relevantes en textos autnomo de estratexias de
escritos situacins cotis comprensin lectora.

prximas experiencia como
invitacins, felicitacins, notas,
PLB3.6. Formula hipteses CCL
avisos, folletos..., con axuda de
sobre o texto a partir de CSIEE
elementos lingsticos e non
lingsticos do contexto. elementos icnicos e ttulos
que o acompaan, e
- Lectura guiada e comprensin
comprbaas.
de diferentes textos sinxelos,
en soporte papel e dixital,
PLEB3.7. Valora a lingua CCL
adaptados competencia
lingstica do alumnado, para escrita como medio de CAA
utilizar informacin global e comunicacin.
especfica, no
desenvolvemento dunha tarefa, PLEB3.9. Amosa interese CCL
proxecto ou para gozar da por informarse, comunicarse CSIEE
lectura. e aprender a travs dos
- Iniciacin no uso do dicionario textos escritos.
bilinge e das tecnoloxas da
informacin e da comunicacin
Px. 37740
para ler (web, programas
multimedia e correo
electrnico).
DOG Nm. 171


- Recoecemento dos signos de
puntuacin elementais.
ISSN1130-9229


orais coecidas e
analticas grafa-son.
b B4.1. Estratexias de producin: B4.1. Escribir textos sinxelos PLEB4.1. Escribe frases CCL
- Planificacin: propios, compostos de frases sinxelas relacionadas con
f
simples illadas, nun rexistro
- Seleccionar o tipo de texto temas da sa vida coti

i neutro, utilizando con razoable
que se vai producir: conto, traballadas previamente de
correccin as convencins
notas, dramatizacins forma oral.
ortogrficas e os principais
- Iniciarse no uso do signos de puntuacin, para falar
de si mesmo, da sa contorna PLEB4.2. Escribe conversas CCL
dicionario bilinge e outros
mis inmediata e de aspectos sinxelas, seguindo un
materiais de consulta en
soporte papel ou dixital da sa vida coti, en situacins modelo dado e respectando
adecuados idade do familiares e predicibles. a estrutura gramatical
alumnado. B4.2. Coecer e aplicar as coecida.
estratexias bsicas mis
Px. 37741
- Execucin:
adecuadas para a producin de PLEB4.3. Escribe textos CCL
- Producir a mensaxe escrita textos escritos. sinxelos, organizados con
con claridade, utilizando coherencia na sa secuencia
DOG Nm. 171

expresins e frases B4.3. Aplicar patrns grficos e e con lxico relacionado co

coecidas. convencins ortogrficas tema da escritura propios de
- Compensar as carencias bsicas para escribir con situacins de relacin
lxicas mediante o uso do razoable correccin frases interpersoal (invitacins,
dicionario visual do curtas que utiliza normalmente notas e avisos).
ISSN1130-9229
alumnado e de materias ao falar, cunha ortografa

audiovisuais e multimedia aceptable. PLEB4.4. Completa un CCL
para reproducir mensaxes formulario en lia cos seus
escritas sinxelas. B4.8. Iniciarse no uso das
ferramentas informticas para datos persoais e dos e das

- Apoiarse nas palabras e demais (nome, apelido,
completar actividades
frases coecidas
preelaboradas polo persoal idade...).

previamente en interaccins
orais e de lectura. docente.
PLEB4.5. Responde de CCL
- Seleccionar e empregar o forma escrita a preguntas
lxico adecuado ao tema e
sobre temas traballados en
usar algn recurso cohesivo
clase como, por exemplo,
para non repetir palabras.
onde est un obxecto ou un
- Reelaborar informacins en
lugar, de que cor un
ficheiros, librios... textos
obxecto, que hora , cales
escritos, moi breves e
pautados, afns aos seus son os seus gustos ou se hai

intereses, cunha intencin algo nun determinado lugar.
comunicativa.
- Reproducir a forma grfica PLEB4.6. Escribe CCL
de certas palabras en correspondencia persoal
situacins comunicativas, simple en soporte papel ou
sen modelos dados, a travs dixital falando de si mesmo/a
de hipteses ou tratando de e da sa contorna inmediata.
recordar a sa forma.
PLEB4.7. Produce textos CCL
Px. 37742
- Compoer a partir de
modelos, diferentes textos escritos significativos,en CD
sinxelos, utilizando soporte papel ou dixital, de
expresins e frases CSC
forma individual ou en
DOG Nm. 171

coecidas oralmente, para parella seguindo o modelo

transmitir informacin. traballado.
- Utilizar a lingua estranxeira
en mensaxes escritas como PLEB4.8. Utiliza de xeito CCL
recordatorio visual e para guiado as TIC para a CD
ISSN1130-9229
aprendizaxe de novas producin de textos sinxelos.

palabras e expresins
(carteis para identificar os PLEB4.9. Presenta os seus CAA
obxectos e os espazos da textos con caligrafa clara e CSIEE

aula, calendario, normas de limpeza: evitando riscos,
xogos, cartafol colectivo...). inclinacin de lias etc.

- Iniciarse no uso das
tecnoloxas da informacin e PLEB4.10. Amosa interese CCL
a comunicacin para por utilizar a lingua CAA
producir textos e estranxeira escrita de forma
presentacins, recompilar e correcta en situacins
transmitir informacin. variadas atendendo sa
correccin ortogrfica.
mis bsicos.
- Uso de smbolos de uso
frecuente: , .
Px. 37743
orais coecidas e
grafa-son.
DOG Nm. 171

f sociolingsticos: socioculturais e bsicos da vida coti dos CAA
- Valoracin positiva das sociolingsticos bsicos para pases onde se fala a lingua
ISSN1130-9229
CSC
intervencins orais propias e unha comprensin adecuada do estranxeira (horarios,
alleas na lingua estranxeira texto oral e escrito. comidas, festividades...) e
como instrumento para B5.2. Amosar curiosidade pola compraos cos propios,
comunicarse e coecer outras lingua e pola sa cultura. amosando unha actitude de

culturas. apertura cara ao diferente.
B5.3. Iniciar e rematar as
- Valoracin da propia cultura a interaccins adecuadamente en

PLEB5.2. Amosa curiosidade CCL
travs do coecemento e situacins reais ou simuladas
por aprender a lingua CSC
valoracin doutras culturas, en contextos dirixidos.
estranxeira e a sa cultura.
respecto e aceptacin de ideas B5.4. Obter e dar informacin
e costumes distintos. persoal, sobre o seu contorno PLEB5.3. Inicia e remata as CCL
- Recoecemento e aprendizaxe mis inmediato en situacins interaccins CAA
de formas bsicas de relacin comunicativas habituais dentro adecuadamente.
social na lingua estranxeira. e fra da aula. CSC
- Recoecemento da realidade B5.5. Expresar nocins bsicas

PLEB5.4. Pregunta e CCL
plurilinge da propia contorna. relativas a rutinas, tempo,
responde de xeito CSC
B5.2. Funcins comunicativas: vestimenta e prezo.
comprensible en actividades
- Establecemento de relacins B5.6. Expresar e identificar de aprendizaxe cotis en
sociais: saudar, agradecer, localizacin de persoas, de distintos contextos.
despedirse, dirixirse aos obxectos e de lugares.
demais. B5.7. Solicitar e comprender o PLEB5.5. Expresa, identifica CCL
- Realizacin de preguntas e permiso, o acordo, a e distingue os tramos
respostas sinxelas sobre informacin, a preferencia, a horarios e as rutinas do da,
Px. 37744
aspectos persoais dun axuda ou o desexo, a prezos, vestimentas
mesmo/a e dos e das demais. capacidade entre outras.
DOG Nm. 171

- Expresin da posesin dun B5.8. Utilizar adecuadamente PLEB5.6. Pregunta e CCL

mesmo/a e dunha terceira as estruturas morfosintcticas responde de xeito CSC
persoa en afirmativa e para realizar as funcins comprensible sobre a
negativa. comunicativas propias do seu localizacin (obxectos,
- Expresin da informacin en nivel. espazos, seres vivos ).
ISSN1130-9229
afirmativa e negativa e B5.9. Recoecer estruturas

formulacin das sintcticas bsicas e os seus PLEB5.7. Pregunta e CCL
correspondentes preguntas. significados asociados. responde de xeito CSC
comprensible sobre o

- Realizacin de preguntas e B5.10. Utilizar estruturas
respostas sinxelas sobre os permiso, o acordo, a
sintcticas de progresiva
das da semana, os meses e o preferencia, desexo ou a

dificultade (p. e. enlazar frases
tempo atmosfrico, a hora etc. capacidade.
sinxelas con conectores
- Descricin das rutinas diarias. bsicos como and, or, then).
- Realizacin de preguntas e B5.10. Mostrar un control sobre adecuadamente os
respostas sinxelas indicando a un conxunto de estruturas elementos das oracins,
identificacin e localizacin de gramaticais sinxelas e de mantn a concordancia de
persoas, de obxectos e de modelos de oracins e frases nmero e usa correctamente
lugares... dentro dun repertorio os nexos bsicos.
- Realizacin de preguntas e memorizado.

respostas sinxelas en relacin B5.11. Comprender e utilizar o PLEB5.9. Diferenza CCL
a operacins de compravenda. lxico propio do nivel en preguntas e respostas moi
- Formulacin de preguntas e situacins comunicativas simples, as como as que
respostas sinxelas en relacin sinxelas da vida da aula ou fra achegan informacin.
cantidade. dela.
B5.12. Comparar aspectos PLEB5.10. Memoriza rutinas CCL
lingsticos e culturais das lingsticas para CAA
linguas que coece para desenvolverse nas
gustos e preferencias.
Px. 37745
mellorar na sa aprendizaxe e interaccins habituais.
lograr unha competencia
DOG Nm. 171

- Realizacin de preguntas e integrada a travs de PLEB5.12. Compara CCL

respostas sobre a habilidade. producins audiovisuais ou aspectos lingsticos e CAA
- Expresin de habilidades e multimedia e de manifestacins culturais das linguas que
capacidades en afirmativo e artsticas (horarios, hbitos, coece para mellorar na sa
negativo. festividades). aprendizaxe e lograr unha
ISSN1130-9229
- Formulacin de preguntas e B5.13. Recoecer un repertorio competencia integrada a

respostas sobre a vestimenta. limitado de lxico de alta travs de producins
frecuencia relativo a situacins audiovisuais ou multimedia e
cotis e temas habituais e de manifestacins artsticas.

e animais.
concretos relacionados coas
- Expresin bsica de desexos. sas experiencias, intereses e PLEB5.13. Comprende e usa CCL
- Formulacin de preguntas prximos sa idade. adecuadamente o CAA
sobre o desexo. vocabulario necesario para
- Expresin de instrucins. participar nas interaccins de
aula ou fra da aula, ler
textos prximos sa idade
e escribir con lxico
axuda.
traballado previamente.
B1.4. Estruturas sintctico-
discursivas:
- Sados, agradecemento,
despedidas... (Hi, See you,
How are you? Im fine,
thanks).
aspectos persoais, como nome,
idade, estado de nimo, comida
favorita... (Whats your
Px. 37746
name?,My name is, How old
are you?, Im, Im (bored),
Whats your favourite (sport)?
DOG Nm. 171

My favourite (sport) is...,

(Whats his/her favourite
(subjectt)? His/her favourite
(subject) is...).
ISSN1130-9229
primeira e terceira persoa e

afirmativa e negativa.

- Expresin da informacin (Ive/I
havent got (English) on

(Friday), Have you got (PE) on
(Tuesday), Yes, Ive/No I
havent).
das da semana, meses, o
tempo atmosfrico e a hora
(What time is it ?, Its (Half)
past (one)...).
- Descricin das rutinas diarias (I
(get up) (at eight o clock) on
(Monday)).
(Wheres is it?, Its
Px. 37747
desde 1 a 100.
DOG Nm. 171

Its (one) pound and (fifty)

cents).
ou persoas (How many are
ISSN1130-9229
there?).

No, I dont).

(chips)).
respostas sobre habilidade
(Can you (swim)?, Yes, I can;
No I cant).

(play the piano), I cant (play
the trumpet).
wearing).
Px. 37748
(shoes)?).
- Expresin de desexos (I want
to (make a cake).
DOG Nm. 171


(Touch your (legs), Listen,
please).
ISSN1130-9229
respostas curtas (Whats this?,
Its).

(pasta), please?).
frecuencia (recepcin e recepcin)
relativo a posesins persoais, a
cores, nmeros ata o 100,
roupa, materiais escolares, a hora,
adxectivos para describir persoas,
lugares e obxectos, partes do

corpo e a cara, deportes,
equipamento deportivo,
actividades ao aire libre, comida,
moedas (euros, cents, pounds,
pence), estado e sentimentos,
semana, meses, estacins do
ano, accins (rutina diaria...),
instrumentos musicais, materiais,
Px. 37749
animais, partes do corpo e da cara
e partes da casa.
DOG Nm. 171

REA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO QUINTO
b B1.1. Estratexias de comprensin: B1.1. Comprender a idea global PLEB1.1. Comprende o CCL
ISSN1130-9229
f e a informacin mis importante sentido global e a

- Uso do contexto visual e non en textos orais moi breves, con informacin mis importante
verbal e dos coecementos estruturas simples e coecidas de textos orais, con
previos para a formulacin de cun lxico de uso moi frecuente estruturas coecidas e lxico

hipteses sobre o que se vai e conectados cos propios de uso coti adecuados
escoitar, sobre o tema ou a intereses e coas propias sa idade, procedentes de
situacin, transferidos desde as experiencias do alumnado, medios audiovisuais ou da

linguas que coece lingua articulados con claridade e Internet.
estranxeira. transmitidos de viva voz ou por
soportes multimedia que non PLEB1.2. Comprende os CCL
- Identificacin da tipoloxa de
distorsionen a mensaxe. puntos principais e recoece
textos emitidos en diferentes
B1.2. Coecer e aplicar as palabras e expresins
situacins de comunicacin
estratexias bsicas mis coecidas en textos orais
(rima, cancin, exposicin,
adecuadas para a comprensin (xogos de ordenador,
descricin, dilogo...),
do sentido xeral e a informacin peticins, instrucins) sobre

adaptando a comprensin ao
mais importante do texto. temas do seu interese,
mesmo.
expresados con claridade e
- Interpretacin das ideas B1.3. Discriminar patrns
que conten con apoio visual
principais expresadas en sonoros, acentuais, rtmicos e
en soporte papel ou dixital.
mensaxes orais de progresiva de entoacin bsicos nos
complexidade, como instrucins diferentes contextos
PLEB1.3. Identifica a CCL
ou explicacins e interaccins comunicativos de forma
informacin mis relevante
significativa. CD
orais ou gravacins en soporte en interaccins orais nas que
audiovisual e informtico para participa que traten sobre CAA
Px. 37750
extraer informacin global ou temas familiares
dalgn detalle concreto. procedentes de diferentes
medios de comunicacin e
da Internet.
DOG Nm. 171

- Repeticin, memorizacin PLEB1.4. Escoita CCL

comprensiva e observacin de atentamente en interaccins CSC
modelos para a adquisicin do cara a cara, sen interromper.
lxico, rutinas e expresins
cotis da lingua estranxeira. PLEB1.5. Amosa interese e CCL
ISSN1130-9229
- Identificacin de informacins respecto polas intervencins CSC

especficas en textos orais orais alleas en prol da
variados emitidos en diferentes mellora da sa pronuncia,
situacins de comunicacin. entoacin e acentuacin.

- Seguimento verbal e non verbal
de mensaxes orais de
progresiva complexidade en
situacins comunicativas
habituais dentro e fra da aula.
- Desenvolvemento de actitudes
e estratexias de cooperacin e
respecto en situacins de
aprendizaxe compartida que
faciliten interaccins orais en

grupo para a realizacin de
tarefas na aula.
B1.2. Patrns sonoros, rtmicos,
de entoacin e acentuacin
bsica: identificacin progresiva
de aspectos fonticos, do ritmo, da
entoacin e da acentuacin bsica
da lingua estranxeira como
aspectos fundamentais para a
Px. 37751
comprensin de breves textos
orais.
DOG Nm. 171

b B2.1. Estratexias de producin: B2.1. Interactuar en situacins PLEB2.1. Participa de forma CCL
c - Planificacin: reais ou simuladas sinxelas de activa en situacins reais ou
comunicacin sobre temas dos simuladas de comunicacin,
ISSN1130-9229

seu interese, sobre persoas da previamente preparadas e
claridade e practicala varias
sa contorna inmediata, usando ensaiadas, sobre temas do
veces, distinguindo a sa
expresins e frases feitas de seu interese, sobre persoas
idea ou ideas principais e a
uso frecuente, normalmente da sa contorna inmediata,

sa estrutura bsica.
illadas ou enlazadas con cunha pronuncia e entoacin
- Iniciarse na adecuacin do
conectores bsicos comprensibles.

texto persoa destinataria, (and/or/then/but).
contexto e canle, aplicando a
B2.2. Participar de forma activa PLEB2.2. Pregunta e CSC
estrutura de discurso responde para dar/obter
e cooperativa en situacins
adecuados a cada caso. informacin en interaccins
funcionais de comunicacin que
- Execucin: requiran un intercambio directo cotis habituais.
- Expresarse oralmente en de informacin en reas de
situacins reais ou necesidade inmediata ou temas PLEB2.3. Amosa unha CCL
simuladas con progresiva do seu interese cunha actitude de escoita atenta. CSC
autonoma, eficacia e pronuncia axeitada e

complexidade das empregando as convencins PLEB2.4. Produce textos CCL
expresins utilizadas. propias do proceso orais propios, sinxelos e CD
- Apoiarse nos coecementos comunicativo. breves (p.e. cancins,
CSC
previos, sobre o tema ou a B2.3. Valorar a lingua conversas telefnicas,
situacin transferidos desde estranxeiras como instrumento dramatizacins) utilizando
as linguas que coece de comunicacin. distintos soportes
lingua estranxeira, para multimedia.
B2.4. Producir patrns sonoros,
participar activamente en acentuais, rtmicos e de
Px. 37752
situacins funcionais, PLEB2.5. Recorda as ideas CCL
entoacin bsicos e de uso
previamente preparadas e principais dun texto
diario. escoitado e fai un resumo
ensaiadas, de comunicacin
breve sobre o mesmo.
DOG Nm. 171

adecuadas idade do PLEB2.6. Manifesta interese CCL

alumnado e aos seus e respecto polas opinins do CSC
intereses. seus compaeiros/as.
lingsticas mediante PLEB2.7. Recoece a CCL
ISSN1130-9229
procedementos non verbais diversidade lingstica da

(xestos, expresins faciais, sa contorna como elemento
posturas, contacto visual ou enriquecedor.
corporal).

- Recoecer e usar lxico, PLEB2.8. Comeza a utilizar CCL
formas e estruturas bsicas correctamente e CAA

orais coecidas e propias da progresivamente aspectos
lingua estranxeira, para fonticos bsicos, do ritmo,
expresar funcins da acentuacin e da
previamente traballadas. entoacin da lingua
estranxeira para a producin
- Manter conversas cotis e
de textos orais
familiares sobre temas
comprensibles.
coecidos en situacins de
comunicacin predicibles.
- Participar en interaccins
orais en situacins reais ou
respostas verbais e non
verbais que esixan eleccin
entre un repertorio limitado
de posibilidades, en
contextos progresivamente
menos dirixidos.
Px. 37753
- Producir textos orais cotins
de ndole diversa tendo en
conta tanto elementos
DOG Nm. 171

lingsticos como
extralingsticos, dicindo ou
lendo en voz alta para toda a
clase textos breves de
realizacin propia.
ISSN1130-9229
orais breves, previamente
traballados en grupo, para

expresar as necesidades de
comunicacin mis
inmediatas.
- Empregar a lingua
variadas de comunicacin.
B2.2. Patrns sonoros, rtmicos,
de entoacin e de acentuacin
bsica:
- Uso progresivo das normas que
regulan a interaccin oral.

- Pronuncia comprensible, ritmo,
entoacin e acentuacin
adecuados, tanto na interaccin
e expresin oral como na
recitacin, dramatizacin ou
lectura en voz alta.
- Dominio progresivo de
Px. 37754
orais, a travs do xogo e da
expresin corporal e musical.
DOG Nm. 171


f - Activacin dos coecementos comprender o sentido xeral e informacin bsica escrita en
previos en relacin tipoloxa e as ideas principais en textos notas, tendas e medios de
ISSN1130-9229
tema do texto que se vai escritos sinxelos de temas transporte, relacionadas cos
traballar e formulacin de previamente traballados de temas traballados
hipteses sobre o seu contido e forma oral e cun lxico cotin previamente de forma oral.
contexto. de interese para o alumnado e

que conte con apoio visual en PLEB3.2. Comprende a idea CCL
- Identificar elementos icnicos,
soporte papel ou dixital. principal dun texto escrito CD

ttulos e facer unha primeira
sinxelo, con apoio visual,
anticipacin e hiptese sobre o B3.2. Recoecer as estratexias
bsicas mis adecuadas para a procedente dos medios de
contido de textos escritos
comprensin do sentido xeral, e comunicacin adaptados
breves do seu interese e
as ideas principais en textos sa competencia lingstica
adaptados sa idade.
escritos sinxelos. e acorde coa sa idade.
- Deducir o significado de
palabras e expresins non B3.3. Discriminar patrns
PLEB3.4. Emprega algunhas CCL
coecidas de palabras clave do grficos e recoecer os
estratexias bsicas para a CAA
texto, relacionadas cos e coas significados e intencins

comprensin lectora.
personaxes e co contexto a comunicativas bsicas que
travs da linguaxe non verbal expresen pausas, exclamacins
PLB3.5. Selecciona contos, CCL
ou co apoio de ilustracins. e interrogacins.
narracins ou outro material CSIEE
- Recoecer textos breves, B3.4. Recoecer os signos escrito da biblioteca da aula
propios ou alleos de situacins ortogrficos bsicos (punto e para a sa lectura autnoma,
cotis prximas sa coma), as como os smbolos acordes sa idade e
experiencia como invitacins, frecuentes. intereses e respectando as
felicitacins, notas, carteis... sas normas de
Px. 37755
- Recoecer o lxico, formas e funcionamento.
estruturas breves escritas
DOG Nm. 171

propias da lingua estranxeira, PLB3.6. Formula hipteses CCL

para expresar funcins sinxelas a partir de CAA
previamente utilizadas. elementos icnicos e ttulos
CSIEE
- Captacin da idea global e que o acompaan e
identificacin de elementos comprbaas.
ISSN1130-9229
especficos en textos escritos

situacins cotis prximas PLEB3.7. Valora a lingua CCL
experiencia, con axuda de escrita como medio de CAA
elementos lingsticos e non comunicacin.

lingsticos do contexto.
- Lectura menos guiada e PLEB3.8. Amosa interese CCL

comprensin de diferentes por informarse, comunicarse CSIEE
textos sinxelos, en soporte e aprender a travs dos
papel e dixital, adaptados textos escritos.
competencia lingstica do
alumnado, para utilizar PLEB3.9. Amosa interese CCL
informacin global e especfica,
pola correccin, ortografa
no desenvolvemento dunha
bsica, puntuacin e
tarefa, proxecto ou para gozar
presentacin dos textos
da lectura.
escritos.
- Usar progresivamente o
dicionario bilinge, biblioteca da
aula e as tecnoloxas da
para ler (webs infants e
xuvens, programas multimedia,
correo electrnico).
Px. 37756
- Recoecemento dos signos de
puntuacin elementais.
DOG Nm. 171


orais coecidas e
ISSN1130-9229
analticas grafa-son,
coecemento dalgunhas
irregularidades especficas
propias da lingua estranxeira..

b B4.1. Estratexias de producin: B4.1. Elaborar textos sinxelos PLEB4.1. Elabora textos CCL
f - Planificacin: propios, compostos de frases sinxelos relacionados con
simples illadas, utilizando con temas da sa vida coti,
i - Seleccionar o tipo de texto
razoable correccin as experiencias e actividades
convencins ortogrficas e os na aula, traballados
notas, dramatizacins
principais signos de puntuacin, previamente de forma oral.
- Usar, de forma para falar de si mesmo, da sa
progresivamente autnoma, contorna mis inmediata e de PLEB4.2. Escribe dilogos CCL
estratexias bsicas de aspectos da sa vida coti, en simples, a partir de modelos,
producin de textos (a qun situacins familiares e respectando a estrutura
vai dirixido, qu se quere predicibles. gramatical coecida e as
dicir e como se vai organizar normas ortogrficas bsicas.
B4.2. Coecer e aplicar as
a informacin), as como a
estratexias bsicas mis
elaboracin pautada dun
adecuadas para a producin de PLEB4.3. Escribe textos CCL
borrador ou a revisin do
Px. 37757
textos escritos. sinxelos, organizados con
texto para a sa correccin. coherencia na sa secuencia
B4.7. Usar ferramentas
- Usar progresivamente o e con lxico relacionado co
informticas para completar
dicionario bilinge e outros tema da escritura propios de
DOG Nm. 171

materiais de consulta en actividades preelaboradas polo situacins de relacin

soporte papel ou dixital persoal docente, realizar interpersoal (invitacins,
adecuados idade do sinxelas presentacins e notas, avisos).
alumnado. transmitir informacin.
- Execucin: B4.8. Aplicar patrns grficos e PLEB4.4. Amosa interese CCL
ISSN1130-9229
convencins ortogrficas polo uso guiado das TIC CD

- Producir a mensaxe escrita
bsicas para escribir con para producir textos e
con claridade, utilizando CSC
razoable correccin frases presentacins e transmitir
expresins e frases
curtas que utiliza normalmente informacin escrita.

coecidas, atendendo
persoa destinataria, ao tipo ao falar, cunha ortografa
aceptable. PLEB4.6. Produce CAA

de texto e finalidade, tanto
mensaxes escritas breves: CSIEE
en soporte papel como
notas e avisos, instrucins
dixital.
ou normas, cartas,
- Compensar as carencias felicitacins, carteis, folletos,
lxicas mediante o uso do cmics o descricins de
dicionario visual e bilinge lugares, gustos ou afeccins)
do alumnado, biblioteca de
aula e materias dixitais para PLEB4.7. Produce textos CCL
reproducir mensaxes escritos significativos,en CAA

escritas sinxelas. soporte papel ou dixital, de
- Apoiarse nas palabras e forma individual ou en
frases coecidas parella seguindo o modelo
previamente en interaccins traballado (elaboracin
orais e de lectura. dunha enquisa, SMS,
- Seleccionar e empregar o correspondencia persoal
lxico adecuado ao tema e simple en soporte papel ou
usar algn recurso cohesivo dixital falando de si mesmo/a
e da sa contorna inmediata
Px. 37758
para non repetir palabras.
).
- Elaborar informacins en
ficheiros, librios... textos
DOG Nm. 171

breves escritos afns aos PLEB4.8. Uso do dicionario CCL

seus intereses e bilinge e doutros materiais CAA
experiencias, cunha de consulta para a
intencin comunicativa. elaboracin de textos.
- Reproducir a forma grfica
ISSN1130-9229
certas palabras en situacins PLEB4.9. Presenta os seus CCL

comunicativas, sen modelos textos con caligrafa clara e
dados, a travs de hipteses limpeza: evitando riscos,
ou tratando de recordar a inclinacin de lias etc.

sa forma.
- Utilizar a lingua estranxeira PLEB4.10. Utiliza a lingua CCL

en mensaxes escritas como estranxeira escrita de forma
recordatorio visual e para correcta en situacins
aprendizaxe de novas variadas atendendo sa
palabras e expresins correccin ortogrfica
(carteis para identificar os bsica.
obxectos e os espazos da
aula, calendario, normas de
xogos, cartafol colectivo...).
- Usar as tecnoloxas da
informacin e a
comunicacin para producir
textos e presentacins,
recompilar e transmitir
informacin.
covencins ortogrficas e de
Px. 37759
elementais (interrogacin,
exclamacin).
DOG Nm. 171


orais coecidas e
ISSN1130-9229
analticas grafa-son,
coecemento dalgunhas
irregularidades especficas
propias da lingua estranxeira.

sociolingsticos: socioculturais e bsicos da vida coti dos
f CAA
sociolingsticos bsicos e pases onde se fala a lingua
- Actitude receptiva e CSC
significativos e aplicar estranxeira (horarios,
respectuosa cara s persoas, comidas, festividades) e
pases e comunidades progresivamente os
compraos cos propios,

lingsticas que falan outra coecementos adquiridos sobre
lingua e teen unha cultura estes, a unha comprensin apertura cara ao diferente.
diferente propia. adecuada do texto oral e
escrito. PLEB5.2. Amosa curiosidade CCL
- Coecemento dalgunhas
similitudes e diferenzas nos B5.2. Amosar curiosidade pola por aprender a lingua CSC
costumes cotins e uso das lingua e pola sa cultura. estranxeira e a sa cultura.
formas bsicas de relacin B5.3. Amosar interese en
social entre os pases onde se participar en actividades PLEB5.2. Participa en CCL
fala a lingua estranxeira e o actividades de aprendizaxe
individuais, as como respecto e CSC
Px. 37760
noso. individuais e colectivas,
cooperacin nas situacins de
respecta as ideas dos e das
- Actitude positiva sobre a propia aprendizaxe en grupo. demais e contribe ao
capacidade para aprender unha traballo en grupo.
DOG Nm. 171

lingua estranxeira e disposicin B5.3. Iniciar e rematar as PLEB5.3. Inicia e remata as CCL
para superar as dificultades de interaccins adecuadamente en interaccins CAA
aprendizaxe. situacins reais ou simuladas adecuadamente.
CSC
- Interese por establecer en contextos menos dirixidos.
contactos e comunicarse con B5.4. Obter e dar informacin
ISSN1130-9229
falantes da lingua estranxeira PLEB5.4. Pregunta e CCL

persoal mis detallada, responde de xeito
ou doutras linguas a travs dos apariencia fsica, afeccins CAA
medios que nos proporcionan comprensible en actividades
en situacins comunicativas CSC
as tecnoloxas da de aprendizaxe en distintos
habituais dentro e fra da aula.

comunicacin. contextos.
B5.5. Expresarse en tempo
- Actitude positiva cara a presente e pasado simple,

realidade plurilinge e PLEB5.5. Identifica en textos CCL
afirmativa e negativa, 1 e 3 simples: as formas de
multicultural da sa contorna. persoa
presente e pasado simple, a
B5.2. Funcins comunicativas: B5.6. Expresar nocins bsicas afirmacin e a negacin
- Establecemento de relacins relativas a accins cotis, de
sociais: saudar, agradecer, lecer B5.6. Expresa, identifica e CCL
despedirse, dirixirse aos B5.7. Expresar e identificar a distingue actividades CAA
demais. existencia de seres vivos ou variadas de rutina, lecer
- Realizacin de preguntas e obxectos.

respostas sinxelas sobre B5.8. Describirse fisicamente, PLEB5.7. Describe unha CCL
aspectos persoais dun achegando informacin escena sinxela dicindo o que CAA
mesmo/a e dos e das demais. complementaria, a si mesmo/a hai nela, compara das
- Realizacin de preguntas e ou a outra persoa. ilustracins e identifica as
respostas sinxelas sobre a B5.9. Expresa e comprende diferenzas, entre outras.
procedencia e nacionalidade indicacins e ordes.
dun mesmo/a e doutra persoa. PLEB5.8. Describe con mis CCL
B5.10. Utilizar adecuadamente
- Descricin de si mesmo/a. as estruturas morfosintcticas detalle o seu aspecto fsico, CAA
- Realizacin de preguntas e para realizar as funcins gustos, afeccins de si
Px. 37761
respostas curtas en tempo comunicativas propias do seu mesmo/a e doutra persoa.
presente e pasado. nivel.
DOG Nm. 171

- Descricin, en primeira persoa B5.11. Utiliza as estruturas PLEB5.9. Expresa e CCL

en afirmativa e negativa, de sintcticas de progresiva distingue as indicacins para
CAA
accins habituais, actividades dificultade (p. e. enlazar frases chegar a un lugar, as como
diarias, de lecer etc. sinxelas con conectores (and, as instrucins dentro e fra
or, then but), pero adecundoas da aula.
- Descricin, en primeira persoa
ISSN1130-9229
en afirmativa e negativa, de aos propsitos comunicativos.

PLEB5.10. Diferenza CCL
accins cotis no pasado. B5.12. Recoecer estruturas
preguntas e respostas moi
- Realizacin de preguntas e sintcticas bsicas e os seus simples, as como as que
significados asociados.

respostas sinxelas en primeira achegan informacin.
e terceira persoa de singular, B5.13. Mostrar un control dun
para describir accins que se conxunto de estruturas PLEB5.11. Estrutura CCL

realizan no mesmo instante no gramaticais sinxelas e de adecuadamente os
que un fala. modelos de oracins e frases elementos das oracins,
dentro dun repertorio mantn a concordancia de
memorizado. nmero e persoa, e usa
habituais e indicacins de correctamente os nexos
direccin, en afirmativa e B5.14. Comprender e utilizar o bsicos.
negativa. lxico propio do nivel en
- Realizacin de preguntas e situacins comunicativas PLEB5.12. Memoriza rutinas CCL
respostas sinxelas en primeira sinxelas da vida da aula ou fra lingsticas coecidas para
CAA
e terceira persoa de singular, dela. desenvolverse nas
para describir accins que se B5.15. Recoecer un repertorio interaccins dentro e fra da
aula.
realizan no mesmo instante no limitado de lxico de alta
que un fala. frecuencia relativo a situacins
PLEB5.14. Comprende e usa CCL
- Expresin de existencia. cotis e temas habituais e
adecuadamente o
concretos relacionados coas CAA
- Realizacin de preguntas sobre vocabulario necesario para
sas experiencias. participar nas interaccins da
a existencia de algo.
B5.16. Comparar aspectos aula ou fra da aula, ler
- Expresin da posesin dun
Px. 37762
lingsticos e culturais das textos prximos sa idade
mesmo/a e dunha terceira e escribir con lxico
linguas que coece para
persoa en afirmativa e negativa. traballado previamente.
DOG Nm. 171

- Expresin da informacin en mellorar na sa aprendizaxe e PLEB5.15. Compara CCL

afirmativa e negativa e lograr unha competencia aspectos lingsticos e CAA
formulacin das integrada a travs de culturais das linguas que
correspondentes preguntas. producins audiovisuais ou coece para mellorar na sa
- Realizacin de preguntas e multimedia e de manifestacins aprendizaxe e lograr unha
ISSN1130-9229
respostas sinxelas sobre os artsticas (horarios, hbitos, competencia integrada a

das da semana, os meses e o festividades). travs de producins
tempo atmosfrico, a hora, a B5.17. Indagar a realidade audiovisuais ou multimedia e
data eta. plurilinge e multicultural das de manifestacins artsticas.

- Realizacin de preguntas e familias e da sa contorna, e
respostas sinxelas indicando a identificar semellanzas e PLEB5.16. Establece CCL

identificacin e localizacin de diferenzas, evitando os similitudes e diferenzas das CSC
persoas, de obxectos e de estereotipos. linguas que hai na aula ou
lugares... na sa contorna mis
prxima.
respostas sinxelas en relacin a
PLEB5.17. Valorar as CCL
operacins de compravenda.
linguas como instrumento de CSC
- Formulacin de preguntas e comunicacin, para aprender
respostas sinxelas en relacin e acercarse a outras

cantidade. culturas.
gustos e preferencias.
respostas sobre a habilidade.
- Expresin de habilidades e
capacidades en afirmativo e
Px. 37763
negativo.
- Formulacin de preguntas e
respostas sobre a vestimenta.
DOG Nm. 171


e animais.
- Expresin de desexos.
- Formulacin de preguntas
sobre o desexo.
ISSN1130-9229
- Expresin de instrucins.

axuda.
B5.3. Estruturas sintctico-
discursivas:
- Sados, agradecementos,
despedidas... (Hi, See you,
How are you? Im fine,
thanks).
aspectos persoais como nome,
idade, estado de nimo, comida
favorita... (Whats your

name?,My name is, How old
are you?, Im, Im (bored),
Whats your favourite (sport)?
My favourite (sport) is...,
(Whats his/her favourite
(subjectt)?His/her favourite
(subject) is..., When is your
birthday? My birthday is on
(August 2nd)...).
Px. 37764
- Expresin de sorpresa,
agrado... (What fun!; How
nice!...).
DOG Nm. 171


sobre a procedencia e
nacionalidade dun mesmo/a e
doutra persoa (Where are you
from?, Im from..., Are you
ISSN1130-9229
from...? Yes, I am/No, I am not,

Is he/she from...? Yes he/she
is/No, he/she isnt..., Are you
(Portuguese)? Yes, Im/No, I

am not)).
- Preguntas e respostas curtas
en tempo presente e pasado

(Are you...?, Yes, I am/No, Im
not, Is he/she...? Yes, he/she
is/No, he/she isnt, Were
you...?, Yes,I was/No, I wasnt,
Was he/she...? Yes, he/she
was/No, he/she wasnt).
primeira e terceira persoa e

afirmativa e negativa.
- Descricin dun mesmo/a (Ive
got (blue eyes) and (dark hair,
Im (a nurse)).
- Preguntas e respostas curtas,
en primeira e terceira persoa de
singular, sobre actividades
Px. 37765
diarias, de lecer etc. (Do you
(play tennis)?, Yes, I do / No, I
dont).
DOG Nm. 171


en afirmativa e negativa, de
accins cotis no pasado (I
(played) computer games
yesterday, I didntplay...).
ISSN1130-9229

en afirmativa e negativa, de
accins habituais, actividades
diarias, de lecer etc. (I (have

lunch((at half past eight), I
(listen to music),I dont...).

en primeira e terceira persoa de
singular, para describir accins
que se realizan no mesmo
instante no que un fala (What
are you doing?, Im (playing),
What is he doing?, Shes/hes
(speaking)).
habituais e indicacins de
direccins, en afirmativa e
negativa (Fold (the paper, turn
(on the left)).
- Expresin de existencia (There
is a (library) / There are lots of
(parks) / There isnt / There
arent...).
Px. 37766
existencia de algo (Is there a
(cinema)?, Yes there is, No
DOG Nm. 171

there, isnt, Are there lots of

(gyms)?, Yes there are, No,
there arent).
- Expresin da informacin (Ive/I
havent got (English) on
ISSN1130-9229
(Friday)...).
das da semana, meses, o

tempo atmosfrico, as horas e
as datas (What date is it
today?...).
(Wheres is it?, Its
desde 1 a 1000. e 1st (1st),
twenty-fifth (25th)

Its (one) pound and (fifty)
cents).
o persoas (How many are
there?).
Px. 37767
No, I dont).
DOG Nm. 171


(chips)).
ISSN1130-9229
respostas sobre habilidades
(Can you (swim)?, Yes, I can;,
No I cant).


(play the piano), I cant (play
the trumpet).

wearing).


(shoes)?).
- Expresin de desexos (I want to

(make a cake).

Px. 37768
respostas curtas (Whats this?,
Its).
DOG Nm. 171


(pasta), please?).
ISSN1130-9229

frecuencia (recepcin) relativo a
posesins persoais, cores,

nmeros cardinais ata o 1000 e
ordinais ata dous dxitos,

roupa, materiais escolares, a hora,
roupa, adxectivos para describir
persoas, lugares e obxectos,
pases, nacionalidades,
continentes, profesins, partes do
corpo e a cara, deportes,
equipamento deportivo,
actividades ao aire libre e de lecer,

instrucins habituais e indicacins
de direccin, lugares da cidade,
medios de transporte, comida,
moedas, estado e sentimentos,
semana, meses, estacins do ano,
accins, instrumentos musicais,
materiais, animais, membros da
Px. 37769
familia, partes do corpo e da cara,
e partes da casa.
DOG Nm. 171

REA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO SEXTO

ISSN1130-9229
b B1.1. Estratexias de comprensin: B1.1. Identificar o sentido PLEB1.1. Comprende o CCL

f - Mobilizacin de informacin xeral, a informacin esencial esencial de anuncios CAA
previa sobre tipo de tarefa e e os puntos principais en publicitarios sobre
tema. textos orais moi breves e produtos que lle interesan

sinxelos en lingua estndar, (xogos, ordenadores, CD
- Identificacin do tipo textual,
con estruturas simples e etc.).

adaptando a comprensin ao
lxico de uso moi frecuente,
mesmo.
articulados con claridade e PLEB1.2. Comprende CCL
- Distincin de tipos de lentamente e transmitidos de mensaxes e anuncios CAA
comprensin (sentido xeral, viva voz ou por medios pblicos que contean
informacin esencial, puntos tcnicos, sobre temas instrucins, indicacins ou
principais). habituais e concretos outro tipo de informacin
- Formulacin de hiptese sobre relacionados coas propias (por exemplo, nmeros,
contido e contexto. experiencias, necesidades e prezos, horarios, nunha
- Inferencia e formulacin de intereses en contextos estacin ou nuns grandes

hipteses sobre significados a cotins predicibles ou almacns).
partir da comprensin de relativos a reas de
elementos significativos, necesidade inmediata nos
mbitos persoal, pblico e PLEB1.3. Entende o que CCL
lingsticos e paralingsticos.
educativo, sempre que as se lle di en transaccins CAA
- Reformulacin de hipteses a habituais sinxelas
condicins acsticas sexan CSC
partir da comprensin de novos (instrucins, indicacins,
boas e non distorsionen a
elementos. peticins, avisos).
mensaxe, que se poida
B1.2. Patrns sonoros, acentuais, volver escoitar o devandito
Px. 37770
rtmicos e de entoacin: interese ou pedir confirmacin e PLEB1.4. Identifica o tema CCL
pola pronuncia coidada, polo ritmo, conte con apoio visual ou dunha conversa coti CAA
DOG Nm. 171

pola entoacin e pola acentuacin cunha clara referencia predicible que ten lugar na CSC
adecuadas, tanto nas participacins contextual. sa presenza (por
orais como nas imitacins, B1.2. Coecer e saber exemplo, nunha tenda, nun
recitacins e dramatizacins. aplicar as estratexias tren).
bsicas mis adecuadas
ISSN1130-9229
para a comprensin do PLEB1.5. Entende a CCL

sentido xeral, a informacin informacin esencial en CAA
esencial ou os puntos conversas breves e
CSC

principais do texto. sinxelas nas que participa,
B1.3. Utilizar as indicacins que traten sobre temas
do contexto e da informacin familiares como, por

contida no texto para facerse exemplo, un mesmo, a
unha idea dos significados familia, a escola, o tempo
probables de palabras e libre, a descricin dun
expresins que se obxecto ou un lugar.
descoecen.
B1.4. Discriminar patrns PLEB1.6. Comprende as CAA
sonoros, acentuais, rtmicos ideas principais de
e de entoacin bsicos e presentacins sinxelas e

recoecer os significados e ben estruturadas sobre
intencins comunicativas temas familiares ou do seu
xerais relacionados con interese (por exemplo,
estes. msica, deporte etc.), a
condicin de que conte
con imaxes e ilustracins e
se fale de maneira lenta e
clara.
Px. 37771
PLEB1.7. Comprende o CCL
sentido xeral e o esencial e CAA
DOG Nm. 171

distingue os cambios de
tema de programas de
televisin ou doutro
material audiovisual e
multimedia dentro da sa
ISSN1130-9229
rea de interese (p. e. nos

que se entrevista a mozos
e mozas ou personaxes
coecidos ou coecidas

sobre temas cotis (por
exemplo, o que lles gusta

facer no seu tempo libre)
ou nos que se informa
sobre actividades de lecer
(teatro, cinema, eventos
deportivos etc.).
BLOQUE 2. PRODUCIN DE TEXTOS ORAIS: EXPRESIN E INTERACCIN

b B2.1. Estratexias de producin: B2.1. Participar de maneira PLEB2.1. Fai CCL

simple e comprensible en presentacins breves e
f - Planificacin conversas moi breves que sinxelas, previamente CAA
requiran un intercambio preparadas e ensaiadas,
i - Concibir a mensaxe con directo de informacin en sobre temas cotis ou do
claridade, distinguindo a sa reas de necesidade seu interese (presentarse
idea ou ideas principais e a inmediata ou sobre temas e presentar a outras
sa estrutura bsica. moi familiares (un mesmo, a persoas; dar informacin
Px. 37772
contorna inmediata, persoas, bsica sobre si mesmo, a
- Adecuar o texto persoa lugares, obxectos e sa familia e a sa clase;
destinataria, contexto e canle, actividades, gustos e indicar as sas afeccins e
DOG Nm. 171

aplicando o rexistro e a opinins), nun rexistro neutro intereses e as principais

estrutura de discurso ou informal, utilizando actividades do seu da a
adecuados a cada caso. expresins e frases sinxelas da; describir brevemente e
e de uso moi frecuente, de maneira sinxela a sa
- Execucin normalmente illadas ou habitacin, o seu men
ISSN1130-9229
enlazadas con conectores preferido, o aspecto

- Expresar a mensaxe con bsicos, anda que en exterior dunha persoa, ou
claridade, coherencia, ocasins a pronuncia non un obxecto; presentar un
estruturndoo adecuadamente sexa moi clara, sexan tema que lle interese (o

e axustndose, se o caso, evidentes as pausas e seu grupo de msica
aos modelos e frmulas de titubeos e sexa necesaria a preferido); dicir o que lle
cada tipo de texto. repeticin, a parfrase e a gusta e non lle gusta e dar
cooperacin da persoa a sa opinin)usando
- Reaxustar a tarefa (emprender interlocutora para manter a estruturas sinxelas e
unha versin mis modesta da comunicacin. cunha pronuncia e
tarefa) ou a mensaxe (facer entoacin comprensible.
concesins no que realmente B2.2. Coecer e saber
lle gustara expresar), tras aplicar as estratexias
valorar as dificultades e os bsicas para producir textos
recursos dispoibles. orais monolxicos ou

dialxicos moi breves e
- Apoiarse en tirar o mximo sinxelos, utilizando, p. e.,
partido dos coecementos frmulas e linguaxe
previos (utilizar linguaxe prefabricado ou expresins
prefabricada etc.). memorizadas, ou apoiando
con xestos o que se quere
- Compensar as carencias expresar.
lingsticas mediante
Px. 37773
procedementos lingsticos, B2.3. Articular, de maneira
paralingsticos ou polo xeral comprensible pero
paratextuais. con evidente influencia da
primeira ou outras linguas,
DOG Nm. 171

un repertorio moi limitado de

Lingsticos
patrns sonoros, acentuais,
rtmicos e de entoacin
- Modificar palabras de
bsicos, adaptndoos
significado parecido.
funcin comunicativa que se
ISSN1130-9229
quere levar a cabo.

- Definir ou parafrasear un
termo ou expresin.
B2.4. Facerse entender en
intervencins breves e

Paralingsticos e paratextuais
sinxelas, anda que resulten
evidentes e frecuentes os
- Pedir axuda.
titubeos iniciais, as
vacilacins, as repeticins e
- Sinalar obxectos, usar
as pausas para organizar,
decticos ou realizar
corrixir ou reformular o que
accins que aclaran o
se quere dicir.
significado.
B2.5. Interactuar de maneira
- Usar linguaxe corporal
moi bsica, utilizando
culturalmente pertinente
tcnicas moi simples,
(xestos, expresins faciais,
lingsticas ou non verbais
posturas, contacto visual
(p. e. xestos ou contacto
ou corporal, proxmica).
fsico) para iniciar, manter ou
conclur unha breve
- Usar sons extralingsticos
conversa.
e calidades prosdicas
convencionais.
Px. 37774
rtmicos e de entoacin: interese
pola pronuncia coidada, polo ritmo,
pola entoacin e pola acentuacin
DOG Nm. 171

adecuadas.

ISSN1130-9229
b B3.1. Estratexias de comprensin: B3.1. Identificar o tema, o PLEB3.1. Comprende CCL

sentido xeral, as ideas instrucins, indicacins, e

f - Mobilizacin de informacin principais e informacin informacin bsica en CAA
previa sobre tipo de tarefa e especfica en textos, tanto notas, letreiros e carteis en
i tema. en formato impreso como en ras, tendas, medios de
soporte dixital, moi breves e transporte, cinemas,
sinxelos, en lingua estndar museos, colexios, e outros
e cun lxico de alta servizos e lugares
- Identificacin do tipo textual, frecuencia, e nos que o tema pblicos.
adaptando a comprensin ao tratado e o tipo de texto
mesmo. resulten moi familiares,
cotins ou de necesidade PLEB3.2. Comprende CCL
- Distincin de tipos de inmediata, a condicin de informacin esencial e

comprensin (sentido xeral, que se poida reler o que non localiza informacin CAA
informacin esencial, puntos se entendeu, que se poida especfica en material
principais). consultar un dicionario e
informativo sinxelo como
conte con apoio visual e mens, horarios,
- Formulacin de hiptese sobre contextual. catlogos, listas de prezos,
contido e contexto. anuncios, guas
B3.2. Coecer e saber telefnicas, publicidade,
- Inferencia e formulacin de aplicar as estratexias folletos tursticos,
hiptese sobre significados a bsicas mis adecuadas
Px. 37775
programas culturais ou de
partir da comprensin de para a comprensin do eventos etc.
DOG Nm. 171

elementos significativos, sentido xeral, a informacin

lingsticos e paralingsticos. esencial ou os puntos PLEB3.3. Comprende CCL
principais do texto. correspondencia (SMS,
- Reformulacin de hiptese a correos electrnicos, CAA
partir da comprensin de novos B3.3. Inferir do contexto e da postais e tarxetas) breve e
ISSN1130-9229
elementos. informacin contida no texto sinxela que trate sobre

os significados probables de temas familiares como, por
B3.2. Aspectos socioculturais e palabras e expresins que exemplo, un mesmo, a
sociolingsticos: convencins se descoecen. familia, a escola, o tempo

sociais, normas de cortesa e libre, a descricin dun
rexistros; costumes, valores, B3.4. Recoecer os signos obxecto ou un lugar, a

crenzas e actitudes; linguaxe non ortogrficos bsicos (p. e. indicacin da hora e o
verbal. punto, coma), as como lugar dunha cita etc.
smbolos de uso frecuente
B3.3. Funcins comunicativas: (p. e. , @, ), e identificar
os significados e intencins PLEB3.4. Comprende o CCL
- Sados e presentacins, comunicativas xerais esencial e os puntos
desculpas, agradecementos, relacionados con estes. principais de noticias CAA
invitacins.
breves e artigos de
revistas para mozas e
- Expresin da capacidade, o mozos que traten temas
gusto, a preferencia, a opinin, o que lle sexan familiares ou
acordo ou desacordo, o sexan do seu interese
sentimento, a intencin. (deportes, grupos
musicais, xogos de
- Descricin de persoas, ordenador).
actividades, lugares, obxectos,
hbitos, plans.
Px. 37776
- Narracin de feitos pasados PLEB3.5. Comprende o CCL
remotos e recentes. esencial de historias
breves e ben estruturadas
DOG Nm. 171

e identifica os e as
- Peticin e ofrecemento de axuda, CAA
personaxes principais, a
informacin, instrucins,
condicin de que a imaxe
obxectos, opinin, permiso.
e a accin conduzan gran
parte do argumento
ISSN1130-9229
- Establecemento e mantemento
(lecturas adaptadas,
da comunicacin.
cmics etc.).
B3.2. Patrns grficos e

convencins ortogrficas:
PLEB3.6. Emprega de CCL
- Interese polo lectura dos textos forma axeitada os signos

escritos propios e alleos ortogrficos bsicos (p. e.
valorando o seu sentido esttico, punto, coma), as como
correcta grafa e ortografa. smbolos de uso frecuente
(p. e. , @, ).
BLOQUE 4. PRODUCIN DE TEXTOS ESCRITOS: EXPRESIN E INTERACCIN

b B4.1 Estratexias de producin: B4.1. Construr, en papel ou PLEB4.1. Completa un CCL

en soporte electrnico, breve formulario ou unha
f - Planificacin: textos moi curtos e sinxelos, ficha cos seus datos CD
compostos de frases simples persoais (por exemplo,
i - Mobilizar e coordinar as illadas, nun rexistro neutro para rexistrarse nas redes CAA
propias competencias xerais e ou informal, utilizando con sociais, para abrir unha
comunicativas co fin de razoable correccin as conta de correo electrnico
Px. 37777
realizar eficazmente a tarefa convencins ortogrficas etc.).
DOG Nm. 171

(repasar que se sabe sobre o bsicas e os principais

tema, que se pode ou se signos de puntuacin, para PLEB4.2. Escribe CCL
quere dicir etc.). falar de si mesmo/a, da sa correspondencia persoal
contorna mis inmediata e breve e simple (mensaxes, CD
- Localizar e usar de aspectos da sa vida notas, postais, correos,
ISSN1130-9229
adecuadamente recursos coti, en situacins chats ou SMS) na que d CAA

lingsticos ou temticos (uso familiares e predicibles. as grazas, felicita a algun,
dun dicionario ou gramtica, fai unha invitacin, d CSC
obtencin de axuda etc.). B4.2. Coecer e aplicar as instrucins, ou fala de si

estratexias bsicas para mesmo/a e da sa
- Execucin:
producir textos escritos moi contorna inmediata

breves e sinxelos, p. e. (familia, amigos e amigas,
- Expresar a mensaxe con
copiando palabras e frases afeccins, actividades
claridade axustndose aos
moi usuais para realizar as cotis, obxectos e lugares)
modelos e frmulas de cada
funcins comunicativas que e fai preguntas relativas a
tipo de texto.
se perseguen. estes temas.
- Reaxustar a tarefa (emprender
unha versin mis modesta da B4.3. Aplicar patrns
grficos e convencins
tarefa) ou a mensaxe (facer

concesins no que realmente ortogrficas bsicas para
lle gustara expresar), tras escribir con razoable
valorar as dificultades e os correccin palabras ou
recursos dispoibles. frases curtas que se utilizan
normalmente ao falar, pero
- Apoiarse en e sacar o mximo non necesariamente cunha
partido dos coecementos ortografa totalmente
previos (utilizar linguaxe normalizada.
prefabricada etc.).
Px. 37778
B4.8. Facer uso das
B4.2. Patrns grficos e ferramentas informticas
convencins ortogrficas: para completar actividades
predeseadas polo persoal
DOG Nm. 171

docente.
- Interese pola presentacin dos
textos escritos propios e alleos
B4.8. Usar correctamente o
valorando o seu sentido esttico
dicionario bilinge, biblioteca
e empregando a correcta grafa e
de aula e outros materiais de
ISSN1130-9229
ortografa.
consulta para a elaboracin
de textos, respectando as
sas normas de
funcionamento.

b B5.1. Aspectos socioculturais e B5.1. Identificar aspectos PLEB5.1. Entende a CCL

sociolingsticos: convencins socioculturais e informacin esencial en
f sociais, normas de cortesa e sociolingsticos bsicos, conversas breves e sinxelas CAA
rexistros; costumes, valores, crenzas concretos e significativos, nas que participa que traten
e actitudes; linguaxe non verbal, as sobre a vida coti (hbitos, sobre temas familiares CSC
como a realidade plurilinge e horarios, actividades ou como, por exemplo, un

multicultural da propia contorna. celebracins), condicins de mesmo, a familia, a escola,
vida (vivenda, contorna), o tempo libre, a descricin
B5.2 Funcins comunicativas: relacins interpersoais dun obxecto ou dun lugar.
(familiares, de amizade ou
- Sados e presentacins, escolares), comportamento
desculpas,agradecementos, (xestos habituais, uso da voz PLEB5.2. Desenvlvese en CCL
invitacins. ou contacto fsico) e transaccins cotis (p. e.
convencins sociais (normas pedir nunha tenda un CAA
Px. 37779
- Expresin da capacidade, o gusto, de cortesa), e aplicar os produto e preguntar o
a preferencia, a opinin, o acordo coecementos adquiridos prezo). CSC
DOG Nm. 171

ou desacordo, o sentimento, a sobre estes a unha

intencin. comprensin adecuada do PLEB5.3. Participa en CCL
texto. conversas cara a cara ou
- Descricin de persoas, por medios tcnicos CD
actividades, lugares, obxectos, B5.2. Recoecer aspectos (telfono, Skype) nas que
ISSN1130-9229
hbitos, plans. socioculturais e se establece contacto social CSC

sociolingsticos bsicos, (dar as grazas, saudar,
- Narracin de feitos pasados concretos e significativos, e despedirse, dirixirse a
remotos e recentes. aplicar os coecementos algun, pedir desculpas,

adquiridos sobre estes a unha presentarse, interesarse
- Peticin e ofrecemento de axuda, producin oral e escrita polo estado de algun,

informacin, instrucins, obxectos, adecuada ao contexto, felicitar a algun), se
opinin, permiso. respectando as convencins intercambia informacin
comunicativas mis persoal e sobre asuntos
- Establecemento e mantemento da elementais. cotis, se expresan
comunicacin. sentimentos, se ofrece algo
a algun, se pide prestado
B5.3. Estruturas sintctico- B5.3. Distinguir a funcin ou algo, queda con amigos e
discursivas: funcins comunicativas amigas ou se dan
principais do texto (p. e. unha instrucins (p. e. como se

- Expresin de relacins lxicas: demanda de informacin, chega a un sitio con axuda
conxuncin (and); disxuncin (or); unha orde, ou un dun plano).
oposicin (but); causa (because); ofrecemento) e un repertorio
finalidade (to- infinitive, e. g. I did it limitado dos seus expoentes
to help her); comparacin (as Adj. mis habituais, as como os PLEB5.4. Participa nunha CCL
as; smaller (than); the biggest). patrns discursivos bsicos entrevista, p. e. mdica
(p. e. inicio e peche nomeando partes do corpo CSC
- Relaciones temporais (when; conversacional, ou os puntos para indicar o que lle doe.
before; after). dunha narracin esquemtica,
Px. 37780
inicio e peche dunha carta, ou
DOG Nm. 171

os puntos dunha descricin

- Afirmacin (affirmative sentences;
esquemtica). PLEB5.5. Compara CCL
Yes (+ tag)).
aspectos lingsticos e
culturais das linguas que CAA
- Exclamacin (What + noun, e. g. B5.4. Recoecer os
coece para mellorar na
ISSN1130-9229
What fun!; How + Adj., e. g. How significados mis comns

sa aprendizaxe e lograr
nice!; exclamatory sentences, e. g. asociados s estruturas
unha competencia integrada
I love salgade!). sintcticas bsicas propias da
a travs de producins
comunicacin oral ou escrita
audiovisuais ou multimedia

- Negacin (negative sentences (p. e estrutura interrogativa
e de manifestacins
with not, never, non (Adj.), para demandar informacin).
artsticas.
nobody, nothing; Non (+ negative
tag)). B5.5. Recoecer un repertorio
limitado de lxico oral ou
- Interrogacin (Wh- questions; Aux. escrito de alta frecuencia
questions). relativo a situacins cotis e
temas habituais e concretos
- Expresin do tempo: pasado relacionados coas propias
(simple past; present perfect); experiencias, necesidades e
presente (simple present); futuro intereses.
(going to; will).

B5.6. Cumprir a funcin
- Expresin do aspecto: puntual comunicativa principal do
(simple tenses); durativo (present texto (p. e. unha felicitacin,
and past continuous); habitual un intercambio de
(simple tenses (+ Adv., e. g. informacin, ou un
always, everyday)); incoativo (start ofrecemento), utilizando un
ing); terminativo (finish ing). repertorio limitado dos seus
expoentes mis frecuentes e
Px. 37781
- Expresin da modalidade: de patrns discursivos
factualidade (declarative bsicos (p. e. sados para
sentences); capacidade (can); inicio e despedida para peche
DOG Nm. 171

posibilidade (may); necesidade en conversas ou en

(must; need); obriga (have (got) to; correspondencia, ou unha
imperative); permiso (can; may); narracin esquemtica
intencin (going to; will). desenvolvida en puntos.
ISSN1130-9229
- Expresin da existencia (there B5.7. Cumprir a funcin

is/are); a entidade (nouns and comunicativa principal do
pronouns, articles, texto escrito (p. e. unha
demonstratives); a calidade ((very felicitacin, un intercambio de

+) Adj.). informacin, ou un
ofrecemento), utilizando un
- Expresin da cantidade repertorio limitado dos seus
(singular/plural; cardinal numerals expoentes mis frecuentes e
up to four digits; ordinal numerals de patrns discursivos
up to two digits. Quantity: all, bsicos (p. e. sados).
many, a lot, some, (a) few, (a)
little, more, much, half, a B5.8. Manexar estruturas
bottle/cup/glass/piece of. Degree: sintcticas bsicas (p. e.
very, too, enough). enlazar palabras ou grupos
de palabras con conectores

- Expresin do espazo (prepositions bsicos como e, entn,
and adverbs of location, position, pero, porque), anda que
distance, motion, direction, origin se sigan cometendo erros
and arrangement). bsicos de maneira
sistemtica en, p. e., tempos
- Expresin do tempo (points (e. g. verbais ou na concordancia.
quarter past five); divisions (e. g.
half an hour, summer), and B5.9. Coecer e utilizar un
indications (e. g. now, tomorrow repertorio limitado de lxico,
Px. 37782
(morning)) of estafe; duration (e. g. tanto oral como escrito, de
for two days); anteriority (before); alta frecuencia relativo a
posteriority (after); sequence situacins cotis e temas
DOG Nm. 171

(firstthen); simultaneousness (at habituais e concretos

the same estafe); frequency (e. g. relacionados cos propios
sometimes, on Sundays). intereses, experiencias e
necesidades.
- Expresin do modo (Adv. of
ISSN1130-9229
manner, e. g. slowly, well).

B5.10. Iniciar e rematar as
interaccins adecuadamente
B5.4. Lxico oral de alta frecuencia
en situacins reais ou
(recepcin e producin) relativo a

simuladas en contextos
identificacin persoal; vivenda, fogar
menos dirixidos.
e contorna; actividades da vida

diaria; familia e amizades; traballo e
ocupacins; tempo libre, lecer e B5.11. Comparar aspectos
deporte; viaxes e vacacins; sade e lingsticos e culturais das
coidados fsicos; educacin e estudo; linguas que coece para
compras e actividades comerciais; mellorar na sa aprendizaxe e
alimentacin e restauracin; lograr unha competencia
transporte; lingua e comunicacin; integrada a travs de
medio ambiente, clima e contorna producins audiovisuais ou
natural; e tecnoloxas da informacin multimedia e de

e a comunicacin. manifestacins artsticas
(horarios, hbitos,
festividades).
B5.12. Indagar a realidade

plurilinge e multicultural das
familias e da sa contorna, e
identificar semellanzas e
Px. 37783
diferenzas, evitando os
estereotipos.
DOG Nm. 171

B5.13. Establecer similitudes

e diferenzas das linguas que
hai na aula ou na sa
ISSN1130-9229
B5.14. Valorar as linguas

como un instrumento de
comunicacin, para aprender

e acercarse a outras culturas,
que hai diversidade de
linguas e mostra respecto por

todas.
Px. 37784
ANEXO II
Disciplinas especficas
rea de Educacin fsica.
A rea de Educacin fsica ten como finalidade principal a competencia motriz dos alum-
nos e das alumnas, entendida como un conxunto de coecementos, procedementos, acti-
tudes e sentimentos que interveen nas mltiples interaccins que realiza un individuo no
seu medio e cos demais e que permite que o alumnado supere os diferentes problemas
motrices propostos tanto nas sesin de Educacin fsica como na sa vida coti; sempre
de forma coherente e en concordancia ao nivel de desenvolvemento psicomotor, prestando
especial sensibilidade atencin a diversidade nas aulas, utilizando estratexias inclusivas
e sempre buscando a integracin dos coecementos, os procedementos, as actitudes e os
sentimentos vinculados conduta motora fundamentalmente. A competencia motriz, que
non est recollida como unha das competencias clave, fundamental para o desenvolve-
mento destas, especialmente as Competencias Social e Cvica, Aprender a Aprender, Sen-
tido de Iniciativa e Esprito Emprendedor, Conciencia e Expresins Culturais e Matemtica
e Cientfico Tecnolxica e, en menor medida, a Competencia en Comunicacin Lingstica
e a Competencia Dixital.
Na educacin primaria, o alumnado explorar o seu potencial motor vez que des-
envolve todas as sas capacidades motrices. Isto implica mobilizar toda unha serie de
habilidades motrices, actitudes e valores en relacin co corpo, en diversas situacins de
ensino-aprendizaxe, nas que a experiencia individual e colectiva permitan adaptar a con-
duta motriz a diferentes contornas.
Nesta etapa, as competencias adquiridas deben permitir comprender o seu corpo, as

sas posibilidades e desenvolver as habilidades motrices bsicas con complexidade cre-
cente a medida que se progresa nos sucesivos cursos. As propias actividades axudarn
ademais a desenvolver a relacin cos demais, o respecto,a atencin especial igualdade
de xnero, entendendo as diferenzas en canto as capacidades psicofsicas entre as nenas
e os nenos, os condicionantes dos estereotipos sociais, a colaboracin, o traballo en equi-
po, o xogo limpo, a resolucin de conflitos, o recoecemento do esforzo para lograr metas,
a aceptacin de regras establecidas e o desenvolvemento da iniciativa individual.
A Educacin fsica ao longo da educacin primaria ten no xogo o mis importante re-
curso como situacin de aprendizaxe e ferramenta didctica polo seu carcter motivador.
Debemos destacar os xogos tradicionais galegos que xunto coas danzas e bailes propias
de Galicia, supoen un elemento importante de transmisin do noso patrimonio artstico e
cultural ademais de fomentar as relacins interxeracionais.

A proposta curricular de Educacin fsica permitir organizar as aprendizaxes dos alum-

nos e as alumnas ao longo do paso polo sistema educativo, tendo en conta o seu nivel
madurativo, a lxica interna das diversas actividades e aqueles elementos que afectan de
maneira transversal a todos os bloques como son as capacidades fsicas e coordinativas,
os valores sociais e individuais e a educacin para a sade.
As propostas didcticas deben incorporar a reflexin e a anlise do que acontece e a

creacin de estratexias para facilitar a transferencia de coecementos a outras situacins.
O traballo por competencias integra un coecemento de base conceptual, outro relativo

s destrezas e, por ltimo, un con gran influenza social e cultural, que implica un conxunto
de valores e actitudes.
Para facilitar a concrecin curricular de Educacin fsica establcense trece criterios de

avaliacin que se concretizan nos estndares de aprendizaxe avaliables. Estes permitirn
definir os resultados da aprendizaxes, e concretarn mediante accins o que alumnado
debe saber e saber facer na rea de Educacin fsica. Estes estndares estn graduados e
secuenciados ao longo da etapa e, unha vez finalizada esta, debern estar todos acadados
e consolidados.
Os contidos estn distribudos en seis grandes bloques:
Bloque 1. Contidos comns.
Bloque 2. O corpo: imaxe e percepcin.
Bloque 3. Habilidades motrices.
Bloque 4. Actividades fsicas artstico expresivas.

Bloque 5. Actividade fsica e sade.
Bloque 6. Os xogos e as actividades deportivas.
Esta agrupacin non determina mtodos concretos, responde a unha forma de organi-
zar os contidos que deben ser abordados dun xeito enlazado atendendo configuracin
cclica do ensino da rea, construndo uns contidos sobre os outros, como unha estrutura
de relacins observables de forma que se facilite a sa comprensin e aplicacin en con-
textos cada vez mis enriquecedores e complexos. Tampouco implica unha organizacin
pechada, pola contra, permitir organizar de diferentes maneiras os contidos, adoptando
a metodoloxa mis axeitada s caractersticas destes e do grupo de alumnos e alumnas.

Os contidos do bloque comn, pola sa natureza transversal, traballaranse ao longo do

curso en combinacin cos contidos do resto dos bloques dado que trata aspectos como:
os valores que teen por referente o corpo, o movemento e relacin coa contorna,a edu-
cacin viaria, a resolucin de conflitos mediante o dilogo e aceptacin das regras esta-
blecidas, o desenvolvemento da iniciativa individual e de hbitos de esforzo, as actitudes,
a confianza, o uso adecuado dos materiais e espazos e a integracin das Tecnoloxas da
Informacin e Comunicacin.
Como consecuencia de todo o anterior, establcense unha serie de orientacins meto-

dolxicas para a rea que favorecern un enfoque competencial, as como a consecucin,
consolidacin e integracin dos diferentes estndares por parte do alumnado:
A Educacin fsica nesta etapa ter un carcter eminentemente global e ldico, ata o
punto de converter o xogo no contexto ideal para a maiora das aprendizaxes.
A seleccin dos contidos e as metodoloxas activas e contextualizadas deben asegurar

o desenvolvemento das competencias clave ao longo de toda a etapa.
As estruturas de aprendizaxe cooperativo posibilitarn a resolucin conxunta das tare-

fas e dos problemas, e potenciarn a inclusin do alumnado.
O profesorado debe implicarse na elaboracin e deseo de diferentes tipos de mate-

riais, adaptados aos distintos niveis e aos diferentes estilos e ritmos de aprendizaxe dos
alumnos e alumnas, co obxecto de atender diversidade na aula e personalizar os proce-
sos de construcin das aprendizaxes. Dbese potenciar o uso dunha variedade de mate-
riais e recursos, considerando especialmente a integracin das Tecnoloxas da Informacin
e a Comunicacin.
Favoreceranse metodoloxas que tean a sa base no descubrimento guiado, a reso-

lucin de problemas, o traballo por retos ou a cooperacin.
Deber buscarse a implicacin das familias como un factor clave para facer dos nosos
alumnos e alumnas suxeitos activos na xestin da sa sade e na adquisicin de hbitos
de vida saudable.
Finalmente, necesaria unha axeitada coordinacin entre o persoal docente sobre as

estratexias metodolxicas e didcticas que se utilicen. Os equipos educativos deben for-
mular con criterios consensuados unha reflexin comn e compartida sobre a eficacia das
diferentes propostas metodolxicas.

DOG Nm. 171

REA EDUCACIN FSICA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE1. CONTIDOS COMNS EN EDUCACIN FSICA
a B1.1. Aceptacin da propia B1.1. Recoecer desde a EFB1 1.1. Mostra boa disposicin CSC
realidade corporal. perspectiva de participante as para solucionar os conflitos de xeito CAA
c
B1.2. Respecto das persoas posibles situacins conflitivas razoable. CSIEE
ISSN1130-9229
d
que participan no xogo. xurdidas nos xogos aceptando
k B1.3. Confianza nas propias as opinins dos e das demais. EFB1 1.2. Recoece as condutas CSC
m capacidades para desenvolver inapropiadas que se producen nos CAA
actitudes apropiadas e afrontar xogos. CSIEE

as dificultades propias da
prctica da actividade fsica.
i B1.4. Utilizacin guiada de B1.2. Buscar de maneira EFB1 2.1. Utiliza de maneira guiada CD
medios tecnolxicos no guiada informacin utilizando as novas tecnoloxas para buscar CAA
proceso de aprendizaxe. fontes de informacin e informacin.
B1.5 Integracin das facendo uso das TIC.
tecnoloxas da informacin e a
comunicacin no proceso de
aprendizaxe.
a B1.6. Uso correcto de materiais B1.3. Demostrar un EFB1 3.1. Participa activamente nas CSC
e espazos na prctica da comportamento persoal e actividades propostas. CAA
k
Educacin fsica. social responsable, CSIEE
l
B1.7. O coidado do corpo e a respectndose a un mesmo e
n consolidacin de hbitos de aos outros e outras nas EFB1 3.2. Demostra certa autonoma CSIEE
hixiene corporal. actividades fsicas e nos resolvendo problemas motores. CAA
B1.8. Adopcin de condutas xogos, aceptando as normas e CCEC
seguras ao actuar como pens regras establecidas. CSC
ou peoas nas sadas polo
Px. 37788
contorno do colexio. EFB1.3.3. Incorpora nas sas rutinas CSC
o coidado e hixiene do corpo. CSIEE
CAA
DOG Nm. 171

EFB1.3.4. Participa na recollida e CSC

organizacin de material utilizado
nas clases.
EFB1.3.5. Acepta formar parte do CSC

ISSN1130-9229
grupo que lle corresponda. CAA
BLOQUE 2. O CORPO: IMAXE E PERCEPCIN

k B2.1. Aceptacin da propia B2.1. Aceptar e respectar a EFB2.1.1. Respecta a diversidade de CSC
m realidade corporal. propia realidade corporal e a realidades corporais entre os nenos CAA
B2.2. Confianza nun mesmo, dos e das demais. e nenas da clase.
aumento da autoestima e a
autonoma persoal.
b B2.3. Estrutura corporal. B2.2. Coecer a estrutura e EFB2.2.1. Coece e identifica as CAA
k Identificacin do propio corpo e funcionamento do corpo para partes do corpo propias. CSC
das principais partes que realizar movementos
interveen no movemento.
axeitados s situacins EFB2.2.2. Realiza actividades de CSC

B2.4. Experimentacin e motrices que se lle presentan. equilibrio esttico, con e sen axuda, CAA
exploracin de posturas en base de sustentacin estable.
corporais diferentes.
B2.5. Vivencia da relaxacin EFB2.2.3. Reacciona corporalmente CAA
global como estado de ante estmulos sinxelos visuais, CSC
quietude e toma de conciencia auditivos e tctiles, dando respostas
da respiracin. CSIEE
motrices que se adapten s
B2.6. Experimentacin de caractersticas deses estmulos.
situacins simples de equilibrio
Px. 37789
esttico sobre bases estables.
B2.7. Percepcin espazo-
temporal. Orientacin do corpo
DOG Nm. 171

e nocins topolxicas bsicas

(dentro/fra, arriba/abaixo,
diante/detrs, preto/lonxe...).
B2.8. Recoecemento da
lateralidade e da dominancia
ISSN1130-9229
lateral propia.
B2.9. Posibilidades sensoriais
(vista, odo, tacto).

Experimentacin, exploracin e
discriminacin das sensacins.
BLOQUE 3. HABILIDADES MOTRICES
b B3.1. Formas e posibilidades B3.1. Resolver situacins EFB3.1.1. Desprzase de distintas CSC
j do movemento. motrices con diversidade de formas, variando os puntos de apoio. CCEC
Experimentacin de diferentes estmulos e condicionantes
k CAA
formas de execucin e control espazo-temporais.
das habilidades motrices
EFB3.1.2. Salta de distintas formas, CSC
bsicas: desprazamentos,
variando os puntos de apoio e as CCEE

xiros, saltos.
frecuencias.
B3.2. Desenvolvemento e CAA
control da motricidade fina e a
coordinacin viso motora a EFB3.1.3. Realiza xiros sobre o eixe CSC
travs do manexo de obxectos. lonxitudinal variando os puntos de CCEE
apoio, con coordinacin e boa
B3.3. Resolucin de problemas CAA
orientacin espacial.
motores sinxelos.
B3.4. Acondicionamento fsico EFB3.1.4. Equilibrar o corpo en CSC
xeral en situacins de xogo,
Px. 37790
distintas posturas intentando CAA
especialmente mantemento e controlar a tensin, a relaxacin e a
mellora da flexibilidade. CSIEE
respiracin.
DOG Nm. 171

B3.5. Disposicin favorable a

participar en actividades fsicas
diversas aceptando as
diferenzas no nivel de
habilidade.
ISSN1130-9229
B3.6. Autonoma e confianza

nas propias habilidades
motrices en situacins e

contornos habituais.
BLOQUE 4. ACTIVIDADES FSICAS ARTSTICO EXPRESIVAS
b B4.1. Descubrimento e B4.1. Utilizar os recursos EFB4.1.1. Representa personaxes e CCEC

exploracin das posibilidades expresivos do corpo e o situacins, mediante o corpo e o
d CSC
expresivas do corpo e do movemento, comunicando movemento con desinhibicin e
j movemento. Sincronizacin do CAA
sensacins e emocins. espontaneidade.
k movemento con estruturas
rtmicas sinxelas.
m EFB4.1.2. Reproduce corporalmente CCEC
B4.2. Execucin de bailes ou una estrutura rtmica sinxela.
o
danzas sinxelas CSC

representativas da cultura CAA
galega e doutras culturas,
seguindo o ritmo. EFB4.1.3. Realiza bailes e danzas CCEC
B4.3. Imitacin de personaxes, sinxelas representativas da cultura CAA
obxectos e situacins. galega e doutras culturas.
CSC
B4.4. Participacin en
situacins que supoan CSIEE
comunicacin corporal.
B4.5. Desinhibicin na
Px. 37791
exteriorizacin de emocins e
sentimentos a travs do corpo,
o xesto e o movemento.
DOG Nm. 171

BLOQUE 5. ACTIVIDADE FSICA E SADE
a B5.1. Identificacin e prctica B5.1. Recoecer os efectos do EFB5.1.1. Intenta cumprir as normas CSIEE
b de hbitos bsicos de hixiene exercicio fsico, a hixiene, a bsicas do coidado do corpo en CAA
corporal (aseo, roupa e alimentacin e os hbitos relacin coa hixiene, con autonoma.
ISSN1130-9229
k
calzado), alimentarios e posturais sobre a sade e o
posturais, relacionados coa benestar. EFB5.1.2. Adopta hbitos CSC
actividade fsica. alimentarios saudables. CSIE
B5.2. Relacin da actividade

CAA
fsica co benestar da persoa.
B5.3. Mobilidade corporal EFB5.1.3. Inicia a incorporacin CSC

orientada sade. como axente de sade da actividade CAA
fsica sa rutina diaria.
CSIEE
k B5.4. Respecto das normas de B5.2. Recoecer a importancia EFB5.2.1. Identifica os riscos CAA
uso de materiais e espazos na das medidas de seguridade na individuais e colectivos daquelas CSC
prctica de actividade fsica prctica da actividade fsica. actividades fsicas que vai
para evitar accidentes. coecendo e practicando.
B5.5. Respecto s persoas que

participan no xogo.
BLOQUE 6. OS XOGOS E ACTIVIDADES DEPORTIVAS
a B6.1. Descubrimento da B6.1. Recoecer tcticas EFB6.1.1. Inciase no uso de tcticas CSC
cooperacin e a oposicin con elementais dos xogos elementais dos xogos.
b CSIEE
relacin s regras de xogo. aplicando as regras en
k Aceptacin de distintos papeis CAA
situacin de cooperacin e de
m no xogo.
Px. 37792
oposicin.
B6.2. Recoecemento e EFB6.1.2. Utiliza as regras dos CAA
aceptacin das persoas que xogos en situacin de cooperacin e CSIEE
participan no xogo, aceptando oposicin. CSC
DOG Nm. 171

o reto que supn opoerse ao

outro sen que iso derive en
situacins de rivalidade ou
menosprezo.
B6.3. Comprensin das normas
ISSN1130-9229
de xogo e cumprimento destas.

B6.4. Confianza nas propias
posibilidades na prctica dos
xogos.

d B6.5. O xogo como actividade B6.2. Recoecer a diversidade EFB6.2.1. Practica xogos libres e CCEE
k comn a todas as culturas. de actividades fsicas, ldicas, xogos organizados. CAA
B6.6. Coecemento e prctica deportivas en especial as de
m CSC
dalgns xogos de Galicia. Galicia.
o
B6.7. Prctica de xogos libres e EFB6.2.2. Recoece xogos CCEC
organizados. tradicionais de Galicia. CAA
CSC
EFB6.2.3. Realiza distintos xogos CCEC

tradicionais de Galicia seguindo as CSC
regras bsicas.
CAA
k B6.8.Xogos de aire libre no B6.3. Manifestar respecto cara EFB6.3.1. Realiza actividades no CSC
l parque ou en contornos ao contorno e o medio natural medio natural. CAA
naturais prximos ao colexio. nos xogos e actividades ao
m
Exploracin e gozo da aire libre. EFB6.3.2. Coece o coidado e CSC
o motricidade ao aire libre, respecto do medio ao efectuar
Px. 37793
CAA
respectando a natureza. algunha actividade fra do centro.
DOG Nm. 171

REA EDUCACIN FSICA CURSO SEGUNDO
BLOQUE 1. CONTIDOS COMNS EN EDUCACIN FSICA
a B1.1. Valoracin e aceptacin B1.1. Opinar tanto desde a EFB1.1.1. Investiga, reflexiona e CSC
c da propia realidade corporal e perspectiva de participante debate de forma guiada sobre distintos CAA
a dos e das demais. como de espectador ou aspectos da moda e a imaxe corporal
ISSN1130-9229
d CSIEE
B1.2. Respecto e valoracin espectadora, ante as posibles dos modelos publicitarios.
k situacins conflitivas xurdidas, CD
das persoas que participan no
m xogo sen mostrar participando en debates, e
aceptando as opinins dos e EFB1.1.2. Explica aos seus CCL
discriminacins de ningn tipo.

das demais. compaeiros as caractersticas dun CAA
B1.3. Confianza nas propias xogo practicado na clase.
capacidades para desenvolver CSC

actitudes apropiadas e afrontar CSIEE
as dificultades propias da
prctica da actividade fsica. EFB1.1.3. Mostra boa disposicin para CSC
solucionar os conflitos de xeito CAA
razoable.
CSIEE
EFB1.1.4. Recoece as condutas CSC

inapropiadas que se producen na CAA

prctica deportiva.
CSIEE
i B1.4. Utilizacin de medios B1.2. Buscar e presentar EFB1.2.1. Utiliza as novas tecnoloxas CD
tecnolxicos no proceso de Informacin e compartila, para localizar a informacin que se lle CAA
aprendizaxe para obter utilizando fontes de informacin solicita.
CSIEE
informacin, relacionada coa determinadas e facendo uso
rea. das tecnoloxas da informacin
EFB1.2.2. Presenta os seus traballos CCL
e a comunicacin como
Px. 37794
B1.5. Integracin das atendendo as pautas proporcionadas, CD
recurso de apoio rea.
tecnoloxas da informacin e a con orde, estrutura e limpeza.
CAA
DOG Nm. 171

comunicacin no proceso de EFB1.2.3. Expn as sas ideas CCL

aprendizaxe. expresndose de forma correcta en
CSC
diferentes situacins e respecta as
opinins dos e das demais. CD
ISSN1130-9229
a B1.6. Implicacin activa en B1.3. Demostrar un EFB1.3.1. Participa activamente nas CSC
actividades motrices diversas, comportamento persoal e actividades propostas buscando unha
k CAA
recoecendo e aceptando as social responsable, mellora da competencia motriz.
l CSIEE
diferenzas individuais no nivel respectndose a si mesmo/a e

n de habilidade. aos outros e outras nas
EFB1.3.2. Demostra certa autonoma CSIEE
B1.7. Uso correcto de materiais actividades fsicas e nos xogos, resolvendo problemas motores.
aceptando as normas e regras CAA
e espazos na prctica da
Educacin fsica. establecidas e actuando con CCEC
interese e iniciativa individual e CSC
B1.8. O coidado do corpo e a
traballo en equipo.
consolidacin de hbitos de
hixiene corporal. EFB1.3.3. Incorpora nas sas rutinas o CSC
coidado e hixiene do corpo.
B1.9. Adopcin de condutas CAA
seguras ao actuar como pens
EFB1.3.4. Participa na recollida e CSC
ou peoas, nas sadas polo

contorno do colexio. organizacin de material utilizado nas
clases.

grupo que lle corresponda e o
CAA
resultado das competicins con
deportividade.
Px. 37795
k B2.1. Aceptacin da propia B2.1. Aceptar e respectar a EFB2.1.1. Respecta a diversidade de CSC
realidade corporal. propia realidade corporal e a realidades corporais e de niveis de
m CAA
dos e das demais. competencia motriz entre os nenos e
nenas da clase.
DOG Nm. 171

B2.2. Confianza nun mesmo,

aumento da autoestima e a
autonoma persoal.
b B2.3. Estrutura corporal. B2.2. Coecer a estrutura e EFB2.2.1. Coece e identifica as CAA
ISSN1130-9229
k Percepcin, identificacin e funcionamento do corpo para partes do corpo propias e do CSC

representacin do propio corpo adaptar o movemento s compaeiro/a.
e das principais partes que circunstancias e condicins de
interveen no movemento cada situacin, sendo capaz de EFB2.2.2. Domina o equilibrio esttico, CSC

(articulacins e segmentos representar mentalmente o seu sen axuda, variando o centro de CAA
corporais).
corpo na organizacin das gravidade en base de sustentacin

B2.4. Experimentacin e accins motrices. estable.
exploracin de posturas
corporais diferentes, a partir EFB2.2.3. Inciase no equilibrio CSC
das posibilidades de dinmico. CAA
movemento das distintas
articulacins e segmentos
corporais. EFB2.2.4. Reacciona corporalmente CAA
ante estmulos sinxelos visuais, CSC
B2.5. Vivencia da relaxacin
auditivos e tctiles, dando respostas
global como estado de CSIEE

motrices que se adapten s
quietude. Toma de conciencia
caractersticas deses estmulos,
da respiracin e as sas fases.
diminundo os tempos de resposta.
B2.6. Experimentacin de
situacins simples de equilibrio
esttico e dinmico sen
obxectos, sobre bases
estables, e portando obxectos.
B2.7. Percepcin espazo-
temporal. Orientacin do corpo
Px. 37796
e nocins topolxicas bsicas
(dentro/fra, arriba/abaixo,
diante/detrs, preto/lonxe...).
DOG Nm. 171

B2.8. Afirmacin da
lateralidade. Recoecemento
da dominancia lateral e da
dereita e esquerda propias.
B2.9. Posibilidades sensoriais
ISSN1130-9229
(vista, odo, tacto).

Experimentacin, exploracin e
discriminacin das sensacins.

B B3.1. Formas e posibilidades B3.1. Resolver situacins EFB3.1.1. Desprzase de distintas CSC
j do movemento. motrices con diversidade de formas, variando os puntos de apoio, CCEC
Experimentacin de diferentes estmulos e condicionantes con coordinacin e boa orientacin
k CAA
formas de execucin e control espazo-temporais, espacial.
das habilidades motrices seleccionando e combinando
bsicas: desprazamentos, as habilidades motrices EFB3.1.2. Salta de distintas formas, CSC
xiros, saltos, suspensin, bsicas e adaptndoas s variando os puntos de apoio, CCEE
lanzamentos e recepcins. condicins establecidas de amplitudes e frecuencias, con
CAA
B3.2. Desenvolvemento e forma eficaz. coordinacin e boa orientacin
control da motricidade fina e a espacial.
coordinacin viso motora a
travs do manexo de obxectos. EFB3.1.3. Realiza as habilidades que CSC
impliquen manexo de obxectos con CCEE
B3.3. Resolucin de problemas
coordinacin dos segmentos corporais,
motores sinxelos. CAA
iniciando os xestos axeitados.
B3.4. Acondicionamento fsico
xeral en situacins de xogo, EFB3.1.4. Realiza xiros sobre o eixo CSC
especialmente mantemento e
Px. 37797
lonxitudinal variando os puntos de CCEE
mellora da flexibilidade. apoio, con coordinacin e boa
CAA
orientacin espacial.
DOG Nm. 171

B3.5. Disposicin favorable a EFB3.1.5. Equilibra o corpo en CSC

participar en actividades fsicas distintas posturas intentando controlar CAA
diversas aceptando as a tensin, a relaxacin e a respiracin.
diferenzas no nivel de CSIEE
habilidade.
ISSN1130-9229
B3.6. Autonoma e confianza

nas propias habilidades
motrices en situacins e
contornos habituais.

b B4.1. Descubrimento e B4.1. Utilizar os recursos EFB4.1.1. Representa personaxes e CCEC

d exploracin das posibilidades expresivos do corpo e o situacins, mediante o corpo e o CSC
expresivas do corpo e do movemento, comunicando movemento con desinhibicin e
j CAA
movemento. Sincronizacin do sensacins e emocins. espontaneidade.
k movemento con estruturas
m rtmicas sinxelas. Ritmos EFB4.1.2. Reproduce corporalmente CCEC
o baseados na introducin de una estrutura rtmica sinxela. CSC
acentos nunha cadencia,

CAA
ritmos baseados na duracin
dos intervalos (curtos ou
EFB4.1.3. Realiza bailes e danzas CCEC
longos).
sinxelas representativas da cultura CAA
B4.2. Execucin de bailes ou galega e doutras culturas.
danzas sinxelas CSC
representativas da cultura CSIEE
galega e doutras culturas,
asociando o movemento
Px. 37798
corporal ao ritmo.
B4.3. Imitacin de personaxes,
obxectos e situacins.
DOG Nm. 171

B4.4. Participacin en
situacins que supoan
comunicacin corporal.
Recoecemento das
diferenzas no modo de
ISSN1130-9229
expresarse.
B4.5. Desinhibicin na
exteriorizacin de emocins e
sentimentos a travs do corpo,

o xesto e o movemento.
a B5.1. Identificacin e prctica B5.1. Coecer os efectos do EFB5.1.1. Cumpre as normas bsicas CSIEE
b de hbitos bsicos de hixiene exercicio fsico, a hixiene, a do coidado do corpo en relacin coa CAA
corporal (aseo, roupa e alimentacin e os hbitos hixiene, con autonoma.
k
calzado), alimentarios e posturais sobre a sade e o
posturais, relacionados coa benestar. EFB5.1.2. Adopta hbitos alimentarios CSC
actividade fsica. saudables. CSIEE
B5.2. Relacin da actividade CAA

fsica co benestar da persoa.
B5.3. Mobilidade corporal EFB5.1.3. Incorpora sa rutina diaria CSC
orientada sade. a actividade fsica como axente de CAA
sade.
CSIEE
k B5.4. Respecto das normas de B5.2. Coecer a importancia EFB5.2.1. Identifica e sinala os riscos CAA
uso de materiais e espazos na das medidas de seguridade na individuais e colectivos daquelas CSC
Px. 37799
prctica de actividade fsica prctica da actividade fsica. actividades fsicas que vai coecendo
para evitar accidentes. e practicando.
DOG Nm. 171

B5.5. Respecto s persoas que

participan no xogo, sen mostrar
discriminacins de ningn tipo.

ISSN1130-9229
a B6.1. Descubrimento da B6.1. Coecer tcticas EFB6.1.1. Pon en prctica as tcticas CSC
b cooperacin e a oposicin con elementais dos xogos elementais dos xogos. CSIEE
relacin s regras de xogo. aplicando as regras en

k CAA
Aceptacin de distintos papeis situacin de cooperacin e de
m no xogo. oposicin.
EFB6.1.2. Utiliza as regras dos xogos CAA

B6.2. Recoecemento e en situacin de cooperacin e CSIEE
aceptacin das persoas que oposicin.
participan no xogo, aceptando CSC
o reto que supn opoerse ao
outro sen que iso derive en
situacins de rivalidade ou
menosprezo.
B6.3. Comprensin das
normas de xogo e
cumprimento voluntario destas.
posibilidades e esforzo nos
xogos, con aceptacin das
limitacins persoais.
d B6.5. O xogo como actividade B6.2. Coecer a diversidade de EFB6.2.1. Practica xogos libres e CCEE
k comn a todas as culturas. actividades fsicas, ldicas, xogos organizados, recoecendo as CAA
Px. 37800
deportivas, en especial as de sas caractersticas e diferenzas.
m CSC
DOG Nm. 171

o B6.6. Coecemento e prctica Galicia. EFB6.2.2. Investiga e coece xogos CCEC

dalgns xogos de Galicia. tradicionais de Galicia. CD
Descubrimento de xogos
interculturais. CAA
B6.7. Prctica de xogos libres CSC

ISSN1130-9229
e organizados.
EFB6.2.3. Realiza distintos xogos CCEC
tradicionais de Galicia seguindo as CSC
regras bsicas.

CAA
k B6.8. Xogos de aire libre no B6.3. Manifestar respecto cara EFB6.3.1. Realiza actividades no CSC
l parque ou en contornos ao contorno e o medio natural medio natural. CAA
naturais prximos ao colexio. nos xogos e actividades ao aire
m
Exploracin e gozo da libre. EFB6.3.2. Coece o coidado e CSC
o motricidade ao aire libre, respecto do medio ao efectuar algunha CAA
respectando a natureza. actividade fra do centro.
REA EDUCACIN FSICA CURSO TERCEIRO
a B1.1. Valoracin e aceptacin B1.1. Opinar tanto desde a EFB1.1.1. Investiga, reflexiona e CSC
c da propia realidade corporal e perspectiva de participante debate de forma guiada sobre distintos CAA
a dos e das demais. como de espectador ou aspectos da moda e a imaxe corporal
d CSIEE
Px. 37801
B1.2. Aceptacin e respecto espectadora, ante as posibles dos modelos publicitarios.
k situacins conflitivas xurdidas, CD
cara s normas, regras,
DOG Nm. 171

m estratexias e persoas que participando en debates, e EFB1.1.2. Explica aos seus CCL
participan no xogo. Elaboracin aceptando as opinins dos e compaeiros e s sas compaeiras CAA
e cumprimento dun cdigo de das demais. as caractersticas dun xogo practicado
CSC
xogo limpo. na clase.
CSIEE
ISSN1130-9229
capacidades para desenvolver EFB1.1.3. Mostra boa disposicin para CSC

actitudes apropiadas e afrontar solucionar os conflitos de xeito CAA
as dificultades propias da razoable.
prctica da actividade fsica. CSIEE

EFB1.1.4. Recoece as condutas CSC
inapropiadas que se producen na CAA

prctica deportiva.
CSIEE
tecnolxicos no proceso de informacin e compartila, para localizar a informacin que se lle CAA
CSIEE
informacin, relacionada coa determinadas e facendo uso
rea. das tecnoloxas da informacin
EFB1.2.2. Presenta os seus traballos CCL
B1.5. Integracin nas e a comunicacin como

recurso de apoio rea. atendendo as pautas proporcionadas, CD
tecnoloxas da informacin e a con orde, estrutura e limpeza.
comunicacin no proceso de CAA,
aprendizaxe.
EFB1.2.3. Expn as sas ideas CCL
expresndose de forma correcta en CSC
CD
opinins dos e das demais.
a B1.6. Implicacin activa en B1.3. Demostrar un EFB1.3.1. Demostra certa autonoma CSIEE
Px. 37802
actividades motrices diversas, comportamento persoal e resolvendo problemas motores.
k CAA
recoecendo e aceptando as social responsable,
l diferenzas individuais no nivel CCEC
respectndose a un mesmo e
de habilidade. aos outros e outras nas CSC
DOG Nm. 171

n B1.7. Uso correcto de materiais actividades fsicas e nos xogos, EFB1.3.2. Coece e respecta a CSC
e espazos na prctica da aceptando as normas e regras
normas de educacin viaria en CAA
establecidas e actuando con
Educacin fsica. contornos habituais e non habituais.
interese e iniciativa individual e
B1.8. O coidado do corpo e a traballo en equipo.
consolidacin de hbitos de EFB1.3.3. Participa na recollida e CSC
ISSN1130-9229
hixiene corporal. organizacin de material utilizado nas

clases.
B1.9. Adopcin de condutas
seguras ao actuar como pens
EFB1.3.4. Acepta formar parte do CSC, CAA

ou peoas nas sadas polo
contorno do colexio.

deportividade.
EFB1.3.5. Incorpora nas sas rutinas o CSC, CSIEE,

coidado e hixiene do corpo. CAA
b B2.1. Valoracin e aceptacin B2.1. Aceptar e respectar a EFB2.1.1. Respecta a diversidade de CSC
k da propia realidade corporal e propia realidade corporal e a realidades corporais e de niveis de CAA
a dos e das demais mostrando dos e das demais. competencia motriz entre os nenos e
m
una actitude crtica cara ao nenas da clase.
modelo esttico-corporal
socialmente vixente.
B2.2. Seguridade, confianza
nun mesmo ou nunha mesma
e nos demais.
B2.3. Autonoma persoal:
Px. 37803
autestima, expectativas
realistas de xito.
DOG Nm. 171

b B2.4. Descubrimento dos B2.2. Coecer a estrutura e EFB2.2.1. Recoece os dous tipos de CAA
k elementos orgnico-funcionais funcionamento do corpo para respiracin. CSC
relacionados co movemento: adaptar o movemento s
circulacin, respiracin, circunstancias e condicins de EFB2.2.2. Mantense en equilibrio CSC
locomocin (principais cada situacin, sendo capaz de
ISSN1130-9229
sobre distintas bases de sustentacin CAA

msculos e articulacins). representar mentalmente o seu en diferentes posturas e posicins,
B2.5. Control do ritmo corpo na organizacin das durante un tempo determinado.
respiratorio en diferentes accins motrices.

actividades. EFB2.2.3. Coece os msculos e CMCCT
Toma de conciencia e inicio do articulacins principais que participan CAA
control dos diferentes tipos de en movementos segmentarios bsicos

respiracin. CSC
e no control postural.
B2.6. Equilibrio esttico e
dinmico sobre superficies EFB2.2.4. Colcase esquerda- CAA
estables e inestables e alturas dereita de diferentes obxectos, CSC
variables. persoas e espazos en movemento.
CSIEE
B2.7. Organizacin espacial
(organizacin dos elementos EFB2.2.5. Reacciona ante CAA
no espazo, apreciacin de
combinacins de estmulos visuais, CSC
distancias, traxectorias,
auditivos e tctiles, dando respostas
orientacin, lonxitude). CSIEE
motrices axeitadas no tempo e no
Organizacin temporal
espazo.
(duracin, sucesin, ritmo).
Organizacin espazo-temporal
velocidade, previsin do
movemento).
B2.8. Consolidacin da
lateralidade e a sa proxeccin
Px. 37804
no espazo, con recoecemento
da esquerda e dereita dos e
das demais.
DOG Nm. 171

b B3.1. Formas e posibilidades B3.1. Resolver situacins EFB3.1.1. Realiza desprazamentos en CSC
j do movemento. Axuste e motrices con diversidade de diferentes tipos de contornos CCEC
consolidacin dos elementos estmulos e condicionantes intentando non perder o equilibrio nin a
ISSN1130-9229
k CAA
fundamentais na execucin espazo-temporais, continuidade, e intentando axustar a
das habilidades motrices seleccionando e combinando sa realizacin aos parmetros
bsicas. as habilidades motrices espazo-temporais.
B3.2. Utilizacin eficaz e bsicas e adaptndoas s

econmica das habilidades condicins establecidas de EFB3.1.2. Realiza a habilidade motriz CSC
motrices bsicas en medios e forma eficaz. bsica do salto en diferentes tipos de CCEE
situacins estables e contornos intentando non perder o
CAA
coecidas. equilibrio e a continuidade, e
intentando axustar a sa realizacin
B3.3. Inicio na adaptacin das
aos parmetros espazo-temporais.
habilidades bsicas a
situacins non habituais e
EFB3.1.3. Realiza as habilidades CSC
contornos descoecidos ou
motrices bsicas de manipulacin de CCEE
con incerteza, incidindo nos
obxectos (lanzamento, recepcin) en
mecanismos de decisin. CAA

diferentes tipos de contornos
B3.4. Mellora das capacidades intentando aplicar os xestos axeitados
fsicas bsicas de forma global e utilizando os segmentos dominantes.
e orientada execucin das
habilidades motrices. EFB3.1.4. Realiza as habilidades CSC
B3.5. Disposicin favorable a motrices de xiro en diferentes tipos de CCEE
participar en actividades fsicas contornos intentando non perder o
CAA
diversas aceptando a equilibrio e a continuidade, e
existencia de diferenzas no intentando axustar a sa realizacin
Px. 37805
nivel de habilidade. aos parmetros espazo-temporais.
DOG Nm. 171

EFB3.1.5. Mantn o equilibrio en CSC

diferentes posicins e superficies. CAA
CSIEE
ISSN1130-9229
EFB3.1.6. Realiza actividades fsicas e CSC

xogos propostos no medio natural ou CAA
en contornos non habituais.

b B4.1. O corpo e o movemento B4.1. Utilizar os recursos EFB4.1.1. Representa personaxes, CCEC
d como instrumentos de expresivos do corpo e o situacins, sentimentos, utilizando os CSC
expresin e comunicacin. movemento, de forma esttica recursos expresivos do corpo,
j CAA
B4.2. Coecemento e prctica e creativa, comunicando individualmente, en parellas ou en
k sensacins, emocins e ideas. grupos.
de diversas manifestacins
m expresivas adaptadas ao
o mbito escolar: mimo, EFB4.1.2. Realiza movementos a CCEC
dramatizacin, baile, expresin partir de estmulos rtmicos ou CSC
corporal. musicais, individualmente e en

CAA
parellas.
B4.3. Adecuacin do
movemento a estruturas
EFB4.1.3. Coece e practica bailes e CCEC
espazo-temporais e execucin
danzas sinxelas representativas da CAA
de bailes e coreografas
cultura galega e doutras culturas,
simples utilizando como base o CSC
seguindo unha coreografa bsica.
folclore galego e outros bailes CSIEE
do mundo.
B4.4. Expresin de emocins e EFB4.1.4. Leva a cabo manifestacins CCEC
Px. 37806
sentimentos a travs do corpo, artsticas sinxelas en interaccin cos CSC
o xesto e o movemento. compaeiros e compaeiras.
CAA
DOG Nm. 171

B4.5. Desinhibicin e
espontaneidade na prctica de
danzas ou bailes, con
independencia do nivel de
habilidade mostrado.
ISSN1130-9229
B4.6. Recreacin de
personaxes reais e ficticios e
os seus contextos dramticos.
b B4.7. Desenvolvemento das B4.2. Relacionar os conceptos EFB4.2.1. Comeza a recoecer CMCCT

d habilidades motrices bsicas, especficos de Educacin fsica algunha capacidade fsica bsica CSC
participando en actividades e os introducidos noutras reas implicada nas actividades artsticas.

j artstico-expresivas. CAA
coa prctica de actividades
k B4.8. Recoecer e valorar a artstico-expresivas.
EFB4.2.2. Coece a importancia do CMCCT
posibilidade de cambiar as
desenvolvemento das capacidades CAA
montaxes ou coreografas de
fsicas para a mellora das habilidades
actividades artstico-expresivas CSC
(espazos, materiais, tempos...) motrices implicadas nas actividades
para adaptalas s necesidades artstico-expresivas.
do grupo.
a B5.1. Consolidacin de hbitos B5.1. Recoecer os efectos do EFB5.1.1. Mellora das capacidades CSIEE
b de hixiene corporal e exercicio fsico, a hixiene, a fsicas. CAA
adquisicin de hbitos alimentacin e os hbitos
k posturais e alimentarios posturais sobre a sade e o EFB5.1.2. Busca, de maneira guiada, CSC
saudables relacionados coa benestar, manifestando unha informacin para comprender a CSIE
actividade fsica. actitude responsable cara a un importancia duns hbitos de
B5.2. Recoecemento dos mesmo ou mesma. CAA
Px. 37807
alimentacin correctos para a sade.
beneficios da actividade fsica CMCCT
na sade integral da persoa.
DOG Nm. 171

B5.3. Prctica segura da EFB5.1.3. Coece os efectos CSC

actividade fsica recoecendo a beneficiosos do exercicio fsico para a CAA
importancia do quecemento, a sade.
dosificacin do esforzo, a volta CSIEE
calma e a relaxacin.
ISSN1130-9229
EFB5.1.4. Adopta hbitos posturais CSC

axeitados. CAA
CCL

CSIEE
CMCCT
EFB5.1.5. Realiza os quecementos de CSC

forma autnoma. CAA
CSIEE
k B5.4. Mellora da condicin B5.2. Mellorar o nivel das sas EFB5.2.1. Mellora o seu nivel de CAA
fsica orientada sade en capacidades fsicas, regulando partida das capacidades fsicas CSC
funcin do desenvolvemento e dosificando a intensidade e orientadas sade.
psicobiolxico. duracin do esforzo, tendo en

conta as sas posibilidades e a EFB5.2.2. Identifica a frecuencia CAA
sa relacin coa sade. cardaca en repouso e realizando CMCCT
actividade fsica.
CSC
EFB5.2.3. Percibe diferentes niveis de CAA

intensidade e esforzo na estrutura da CSIEE
clase de Educacin fsica.
CSC
Px. 37808
k B5.5. Adopcin das medidas B5.3. Identificar e interiorizar a EFB5.3.1. Ten en conta a seguridade CAA
bsicas de seguridade na importancia da prevencin, a na prctica da actividade fsica,
CSC
execucin das actividades recuperacin e as medidas de realizando un quecemento guiado.
DOG Nm. 171

fsicas e no uso de materiais e seguridade na realizacin da

espazos. prctica da actividade fsica.
B5.6 Actitude favorable cara
actividade fsica con relacin
sade, manifestando
ISSN1130-9229
comportamentos responsables,
respectuosos e seguros cara a
un mesmo e as demais
persoas.

a B6.1. Descubrimento e B6.1. Resolver retos tcticos EFB6.1.1. Inciase no uso dos CSC
b aplicacin das estratexias elementais propios do xogo e recursos adecuados para resolver CAA
bsicas de xogo relacionadas de actividades fsicas, con ou situacins bsicas de tctica individual
k
coa cooperacin, a oposicin e sen oposicin, aplicando e colectiva en situacins motrices
m a cooperacin-oposicin. principios e regras para habituais.
B6.2. Respecto cara s resolver as situacins motrices,
persoas que participan no xogo actuando de forma individual, EFB6.1.2. Utiliza as habilidades CAA
e rexeitamento cara aos coordinada e cooperativa e motrices bsicas en distintos xogos e CSIEE
comportamentos antisociais. desempeando as diferentes actividades fsicas.
CSC
funcins implcitas en xogos e
B6.3. Comprensin, aceptacin
actividades
e cumprimento das normas de
xogo.
d B6.4. O xogo e o deporte como B6.2. Coecer a diversidade de EFB6.2.1. Recoece as diferenzas e CCEE
k elementos da realidade social. actividades fsicas, ldicas e caractersticas bsicas dos xogos CAA
Coecemento e prctica de deportivas, en especial as de populares, deportes colectivos,
Px. 37809
m CSC
xogos tradicionais de Galicia. Galicia. deportes individuais e actividades na
o natureza.
DOG Nm. 171

B6.5. Achegamento ao xogo EFB6.2.2. Recoece xogos e deportes CCEC

doutras comunidades e pases tradicionais de Galicia. CAA
dos seus compaeiros e
CSC
compaeiras da clase.
ISSN1130-9229
EFB6.2.3. Realiza distintos xogos e CSC

deportes tradicionais de Galicia CAA
seguindo as regras bsicas.

a B6.6. Aplicacin das B6.3 Relacionar os conceptos EFB6.3.1. Comeza a recoecer CSC
habilidades bsicas en especficos de Educacin fsica algunha capacidade fsica bsica
b CAA
situacins de xogo. e os introducidos noutras reas implicada nos xogos e actividades
k
B6.7 Participacin en xogos de coa prctica de actividades deportivas.
diferente tipoloxa e iniciacin fsico-deportivas.
prctica de actividades EFB6.3.2. Distingue en xogos e CAA
deportivas a travs de xogos deportes individuais e colectivos CSC
predeportivos e o deporte estratexias de cooperacin e de
adaptado. oposicin.
k B6.8. Iniciacin orientacin B6.4. Manifestar respecto cara EFB6.4.1. Faise responsable da CSC
l deportiva mediante propostas ao contorno e o medio natural eliminacin dos residuos que se xeran CAA
ldicas (ximnasio, patio, nos xogos e actividades ao aire nas actividades no medio natural.
n
parque). libre, identificando e realizando
o accins concretas dirixidas EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais, CSC
B6.9. Prctica e gozo de
actividades motrices ldicas sa preservacin. respectando a flora e a fauna do lugar. CAA
relacionadas coa natureza
(xogos de campo, de
exploracin, de aventura,
Px. 37810
marcha, escalada...).
B6.10. Coecemento e coidado
da contorno natural.
DOG Nm. 171

REA EDUCACIN FSICA CURSO CUARTO
a B1.1. Valoracin e B1.1. Opinar, tanto desde a EFB1.1.1. Investiga, reflexiona e CSC
ISSN1130-9229
c aceptacin da propia perspectiva de participante debate de forma guiada sobre distintos CAA
realidade corporal e a das como de espectador ou aspectos da moda e a imaxe corporal
d CD
demais persoas. espectadora, ante as posibles dos modelos publicitarios.
k situacins conflitivas xurdidas,
B1.2. Aceptacin e respecto

m cara s normas, regras, participando en debates, e EFB1.1.2. Explica aos seus CCL
estratexias e persoas que aceptando as opinins dos e compaeiros e compaeiras as CAA
participan no xogo. das demais. caractersticas dun xogo practicado na

CSC
Elaboracin e cumprimento clase.
dun cdigo de xogo limpo.
EFB1.1.3. Mostra boa disposicin para CSC
solucionar os conflitos de xeito CAA
capacidades para
razoable.
desenvolver actitudes CSIEE
apropiadas e afrontar as
dificultades propias da EFB1.1.4. Recoece as condutas CSC
prctica da actividade fsica. inapropiadas que se producen na CAA

prctica deportiva.
CSIEE
EFB1.1.5. Demostra un nivel de CSC

autoconfianza axeitada s sas CSIEE
capacidades.
CAA
Px. 37811
tecnolxicos no proceso de informacin e compartila, para localizar a informacin que se lle CAA
DOG Nm. 171

informacin, relacionada coa determinadas e facendo uso EFB1.2.2. Presenta os seus traballos CCL
rea. das tecnoloxas da informacin atendendo as pautas proporcionadas, CD
B1.5. Integracin das e a comunicacin como con orde, estrutura e limpeza.
recurso de apoio rea. CAA
a comunicacin no proceso
ISSN1130-9229
EFB1.2.3. Expn as sas ideas CCL

de aprendizaxe.
expresndose de forma correcta en CSC
opinins dos e das demais.

k actividades motrices comportamento persoal e actividades propostas buscando unha CAA

diversas, recoecendo e social responsable, mellora da competencia motriz.
l
aceptando as diferenzas respectndose a un mesmo e
n individuais no nivel de s outras persoas nas EFB1.3.2. Demostra certa autonoma CSIEE
habilidade. actividades fsicas e nos xogos, resolvendo problemas motores. CAA
B1.7. Uso correcto de aceptando as normas e regras
CCEC
materiais e espazos na establecidas e actuando con
prctica da Educacin fsica. interese e iniciativa individual e
EFB1.3.3. Incorpora nas sas rutinas o CSC
traballo en equipo.
B1.8. O coidado do corpo e coidado e hixiene do corpo. CSIEE
a consolidacin de hbitos
CAA
de hixiene corporal.
B1.9. Coecemento da EFB1.3.4. Participa na recollida e CSC
normativa bsica de organizacin de material utilizado nas
circulacin en ras e clases.
estradas.
B1.10. Identificacin e EFB1.3.5. Acepta formar parte do CSC
respecto, ao realizar sadas grupo que lle corresponda e o
Px. 37812
CAA
fra do colexio, dos sinais resultado das competicins con
bsicos de trfico que deportividade.
DOG Nm. 171

afectan aos pens ou peoas EFB1.3.6. Recoece e respecta as CSC

e s persoas ciclistas. normas de educacin viaria en CAA
contornos habituais e non habituais.

ISSN1130-9229
b B2.1. Valoracin e B2.1. Aceptar e respectar a EFB2.1.1. Respecta a diversidade de CSC

k aceptacin da propia propia realidade corporal e a realidades corporais e de niveis de CAA
realidade corporal e a dos e das demais persoas. competencia motriz entre os nenos e

m
das demais mostrando una nenas da clase.
actitude crtica cara ao

modelo esttico-corporal EFB2.1.2. Toma de conciencia das CSC
socialmente vixente. esixencias e valoracin do esforzo que CAA
B2.2. Seguridade, confianza comportan as aprendizaxes de novas
CSIEE
nun mesmo e nas demais habilidades.
persoas.
autoestima, expectativas
realistas de xito.
b B2.4. Descubrimento dos B2.2. Coecer a estrutura e EFB2.2.1. Recoece os dous tipos de CAA
k elementos orgnico- funcionamento do corpo para respiracin. CSC
funcionais relacionados co adaptar o movemento s
movemento: circulacin, circunstancias e condicins de EFB2.2.2. Mantense en equilibrio CSC
respiracin, locomocin cada situacin, sendo capaz de sobre distintas bases de sustentacin CAA
(principais msculos e representar mentalmente o seu a alturas variables.
articulacins). corpo na organizacin das
B2.5. Control do ritmo accins motrices. EFB2.2.3. Coece os msculos e CMCCT
Px. 37813
respiratorio en diferentes articulacins principais que participan CAA
actividades. Toma de en movementos segmentarios bsicos
CSC
conciencia e inicio do control e no control postural.
DOG Nm. 171

dos diferentes tipos de EFB2.2.4. Colcase esquerda- CAA

respiracin. dereita de diferentes obxectos, CSC
B2.6 Equilibrio esttico e persoas e espazos en movemento,
CSIEE
dinmico sobre superficies con e sen manipulacin de distintos
estables e inestables e mbiles.
ISSN1130-9229
alturas variables.
B2.7. Organizacin espacial EFB2.2.5. Mellora a sa eficacia nas CAA
(organizacin dos elementos repostas motrices ante combinacins CSC
de estmulos visuais, auditivos e

no espazo, apreciacin de CSIEE
distancias, traxectorias, tctiles no tempo e no espazo.
orientacin, lonxitude).
Organizacin temporal
(duracin, sucesin, ritmo).
Organizacin espazo-
temporal velocidade,
previsin do movemento).

b B3.1. Formas e posibilidades B3.1. Resolver situacins EFB3.1.1. Realiza desprazamentos en CSC
j do movemento. Axuste e motrices con diversidade de diferentes tipos de contornos e en CCEC
consolidacin dos elementos estmulos e condicionantes actividades fsico-deportivas e
k CAA
fundamentais na execucin espazo-temporais, artstico-expresivas, intentando non
das habilidades motrices seleccionando e combinando perder o equilibrio nin a continuidade,
bsicas. as habilidades motrices axustando a sa realizacin aos
B3.2. Utilizacin eficaz e bsicas e adaptndoas s parmetros espazo-temporais.
econmica das habilidades condicins establecidas de
motrices bsicas en medios forma eficaz. EFB3.1.2. Realiza a habilidade motriz CSC
Px. 37814
e situacins estables e bsica do salto en diferentes tipos de CCEE
coecidas. contornos e de actividades fsico-
CAA
deportivas e artstico-expresivas sen
DOG Nm. 171

B3.3. Inicio na adaptacin perder o equilibrio e a continuidade,

das habilidades bsicas a axustando a sa realizacin aos
situacins non habituais e parmetros espazo-temporais.
contornos descoecidos ou
con incerteza, incidindo nos EFB3.1.3. Realiza as habilidades CSC
ISSN1130-9229
mecanismos de decisin. motrices bsicas de manipulacin de CCEE

B3.4. Mellora das obxectos (lanzamento, recepcin) a
CAA
capacidades fsicas bsicas diferentes tipos de contornos e de
de forma global e orientada actividades fsico-deportivas e

execucin das habilidades artstico-expresivas aplicando os
motrices. xestos e utilizando os segmentos

dominantes.
B3.5. Disposicin favorable a
participar en actividades
EFB3.1.4. Realiza as habilidades CSC
fsicas diversas aceptando a
motrices de xiro en diferentes tipos de CCEE
existencia de diferenzas no
contornos sen perder o equilibrio e a
nivel de habilidade. CAA
continuidade, tendo en conta dous
eixes corporais e os dous sentidos, e
axustando a sa realizacin aos
parmetros espazo-temporais.
EFB3.1.5. Mantn o equilibrio en CSC

CSIEE
EFB3.1.6. Realiza actividades fsicas e CSC

xogos propostos no medio natural ou CAA
en contornos non habituais con certo
Px. 37815
nivel de incertezas.
DOG Nm. 171

b B4.1. O corpo e o B4.1. Utilizar os recursos EFB4.1.1. Representa personaxes, CCEC

d movemento como expresivos do corpo e o situacins, ideas e sentimentos, CSC
instrumentos de expresin e movemento, de forma esttica utilizando os recursos expresivos do
ISSN1130-9229
j CAA
comunicacin. e creativa, comunicando corpo, individualmente, en parellas ou
k sensacins, emocins e ideas. en grupos.
B4.2. Coecemento e
m prctica de diversas
o manifestacins expresivas EFB4.1.2. Realiza movementos a CCEC

adaptadas ao mbito partir de estmulos rtmicos ou CSC
escolar: mimo, musicais, individualmente,en parellas

CAA
dramatizacin, baile, ou grupos.
expresin corporal.
EFB4.1.3. Coece e practica bailes e CCEC
B4.3. Adecuacin do
danzas sinxelas representativas da CAA
movemento a estruturas
cultura galega e doutras culturas,
espazo-temporais e CSC
seguindo unha coreografa bsica.
execucin de bailes e CSIEE
coreografas simples
utilizando como base o EFB4.1.4. Leva a cabo manifestacins CCEC

folclore galego e outros artsticas en interaccin cos CSC
bailes do mundo. compaeiros e compaeiras.
B4.4. Expresin de
emocins e sentimentos a
travs do corpo, o xesto e o
movemento.
b B4.5. Desenvolvemento das B4.2. Relacionar os conceptos EFB4.2.1. Distingue as capacidades CMCCT
habilidades motrices especficos de Educacin fsica fsicas bsicas implicadas nas
Px. 37816
d CSC
bsicas, participando en e os introducidos noutras reas actividades artstico-expresivas.
j CAA
DOG Nm. 171

k actividades artstico- coa prctica de actividades EFB4.2.2. Coece a importancia do CMCCT

expresivas. artstico-expresivas. desenvolvemento das capacidades CAA
B4.6. Recoecer e valorar a fsicas para a mellora das habilidades CSC
posibilidade de cambiar as motrices implicadas nas actividades
montaxes ou coreografas de artstico-expresivas.
ISSN1130-9229
actividades artstico-
expresivas (espazos,
materiais, tempos...) para
adaptalas s necesidades do

grupo.
a B5.1. Consolidacin de B5.1. Recoecer os efectos do EFB5.1.1. Participa activamente nas CSIEE
b hbitos de hixiene corporal e exercicio fsico, a hixiene, a actividades propostas para mellorar as CAA
adquisicin de hbitos alimentacin e os hbitos capacidades fsicas relacionndoas
k
posturais e alimentarios posturais sobre a sade e o coa sade.
saudables relacionados coa benestar, manifestando unha
actividade fsica. actitude responsable cara a un EFB5.1.2. Relaciona os principais CSC
B5.2. Recoecemento dos mesmo ou mesma. hbitos de alimentacin coa actividade CAA
beneficios da actividade fsica (horarios de comidas, CMCCT
fsica na sade integral da calidade/cantidade dos alimentos
persoa. inxeridos etc.).
B5.3. Prctica segura da
EFB5.1.3. Coece os efectos CSC
actividade fsica,
beneficiosos do exercicio fsico para a CAA
recoecendo a importancia
sade.
do quecemento, a
dosificacin do esforzo, a
CSC
Px. 37817
EFB5.1.4. Adopta hbitos posturais
volta calma e a relaxacin.
axeitados recoecendo a sa CAA
importancia para sade. CSIEE
CMCCT
DOG Nm. 171

EFB5.1.5. Realiza os quecementos de CSC

forma autnoma. CAA
CSIEE
ISSN1130-9229
k B5.4. Mellora da condicin B5.2. Mellorar o nivel das sas EFB5.2.1. Mellora o seu nivel de CAA
fsica orientada sade, en capacidades fsicas, regulando partida das capacidades fsicas CSC
funcin do desenvolvemento e dosificando a intensidade e orientadas sade.
psicobiolxico. duracin do esforzo, tendo en

conta as sas posibilidades e a EFB5.2.2. Identifica a frecuencia CAA
sa relacin coa sade. cardaca en repouso e realizando
CMCCT
actividade fsica, nel mesmo ou nun
CSC
compaeiro ou compaeira.
EFB5.2.3. Percibe e comeza a adaptar CAA

a intensidade do seu esforzo s CSIEE
demandas da estrutura da clase de
CSC
Educacin fsica.
k B5.5. Adopcin das medidas B5.3. Identificar e interiorizar a EFB5.3.1. Ten en conta a seguridade CAA
bsicas de seguridade na importancia da prevencin, a na prctica da actividade fsica, sendo CSC
execucin das actividades recuperacin e as medidas de capaz de realizar o quecemento con
fsicas e no uso de materiais seguridade na realizacin da certa autonoma.
e espazos. prctica da actividade fsica.
B5.6 Actitude favorable cara
actividade fsica con
relacin sade,
manifestando
comportamentos
Px. 37818
responsables, respectuosos
e seguros cara a un mesmo
e as demais persoas.
DOG Nm. 171

a B6.1. Descubrimento e B6.1. Resolver retos tcticos EFB6.1.1. Consolida o uso dos CSC
b aplicacin das estratexias elementais propios do xogo e recursos adecuados para resolver CSIEE
bsicas de xogo de actividades fsicas, con ou situacins bsicas de tctica individual
ISSN1130-9229
k CAA
relacionadas coa sen oposicin, aplicando e colectiva en situacins motrices
m cooperacin, a oposicin e a principios e regras para habituais.
cooperacin-oposicin. resolver as situacins motrices,
B6.2. Respecto cara s actuando de forma individual, EFB6.1.2. Utiliza as habilidades CAA

persoas que participan no coordinada e cooperativa e motrices bsicas en distintos xogos e CSIEE
xogo e rexeitamento cara desempeando as diferentes actividades fsicas.

CSC
aos comportamentos funcins implcitas en xogos e
antisociais. actividades
B6.3. Comprensin,
aceptacin e cumprimento
das normas de xogo.
d B6.4. O xogo e o deporte B6.2. Coecer, a diversidade EFB6.2.1. Recoece as diferenzas, CCEE
k como elementos da de actividades fsicas, ldicas, caractersticas bsicas entre xogos CAA
realidade social. deportivas,en especial as de populares, deportes colectivos,
m CSC
Coecemento e prctica de Galicia. deportes individuais e actividades na
o xogos tradicionais de natureza.
Galicia.
B6.5. Achegamento ao xogo EFB6.2.2. Recoece a orixe e a CCEC
doutras comunidades e importancia dos xogos e os deportes CAA
pases dos seus tradicionais de Galicia.
CSC
compaeiros e compaeiras
da clase.
Px. 37819
EFB6.2.3. Realiza distintos xogos e CSC
seguindo as regras bsicas.
DOG Nm. 171

a B6.6. Aplicacin das B6.3. Relacionar os conceptos EFB6.3.1. Distingue as capacidades CSC
b habilidades bsicas en especficos de Educacin fsica fsicas bsicas implicadas nos xogos e CAA
situacins de xogo. e os introducidos noutras reas nas actividades deportivas.
k
B6.7. Participacin en xogos coa prctica de actividades
ISSN1130-9229
de diferente tipoloxa e fsico-deportivas. EFB6.3.2. Distingue en xogos e CAA

iniciacin prctica de deportes individuais e colectivos CSC
actividades deportivas a estratexias de cooperacin e de
travs de xogos oposicin.

predeportivos e o deporte
adaptado.
k B6.8 Iniciacin orientacin B6.4 Manifestar respecto cara EFB6.4.1. Faise responsable da CSC
l deportiva mediante ao contorno e o medio natural eliminacin dos residuos que se xeran CAA
propostas ldicas (ximnasio, nos xogos e actividades ao aire as actividades no medio natural.
n
patio, parque). libre, identificando e realizando
o accins concretas dirixidas EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais CSC
B6.9 Prctica e gozo de
actividades motrices ldicas sa preservacin. respectando a flora e a fauna do lugar. CAA

relacionadas coa natureza
(xogos de campo, de
exploracin, de aventura,
marcha, escalada...).
B6.10 Coecemento e
coidado da contorno natural.
Px. 37820
DOG Nm. 171

REA EDUCACIN FSICA CURSO QUINTO
a B1.1. Valoracin e B1.1. Opinar coherentemente EFB1.1.1. Adopta unha actitude crtica CSC
aceptacin da propia con actitude crtica, tanto ante as modas e a imaxe corporal dos CAA
ISSN1130-9229
c
realidade corporal e a dos e desde a perspectiva de modelos publicitarios.
d CSIEE
das demais. participante como de
k espectador ou espectadora,
B1.2. Adopcin de actitudes EFB1.1.2. Explica aos seus CCL

m de colaboracin, tolerancia, ante as posibles situacins
compaeiros e compaeiras as CAA
respecto e resolucin conflitivas xurdidas,
caractersticas dun xogo practicado na

pacfica dos conflitos na participando en debates, e CSC
clase e o seu desenvolvemento.
prctica de xogos e outras aceptando as opinins dos e
actividades fsicas. das demais.
EFB1.1.3. Mostra boa disposicin para CSC
B1.3. Confianza nas propias solucionar os conflitos de xeito CAA
capacidades para razoable.
CSIEE
desenvolver actitudes
EFB1.1.4. Recoece e cualifica CSC
dificultades propias da
negativamente as condutas
prctica da actividade fsica. CAA

inapropiadas que se producen na
B1.4. Actitudes de CSIEE
prctica ou nos espectculos
aceptacin, respecto e deportivos.
valoracin cara a un mesmo,
aos compaeiros e EFB1.1.5. Demostra un nivel de CSC
compaeiras e ao medio. autoconfianza axeitada s sas CSIEE
capacidades.
CAA
i B1.5. Utilizacin de medios B1.2. Extraer e elaborar EFB1.2.1. Utiliza as novas tecnoloxas CD
Px. 37821
tecnolxicos no proceso de informacin relacionada con para localizar e extraer a informacin CAA
aprendizaxe para obter temas de interese na etapa, e que se lle solicita.
DOG Nm. 171

informacin, relacionada coa compartila, utilizando fontes de EFB1.2.2. Presenta os seus traballos CCL
rea. informacin determinadas e atendendo s pautas proporcionadas, CD
B1.6. Integracin nas facendo uso das tecnoloxas da con orde, estrutura e limpeza e
informacin e a comunicacin CAA
tecnoloxas da informacin e utilizando programas de presentacin.
a comunicacin no proceso como recurso de apoio rea.
ISSN1130-9229
de aprendizaxe. EFB1.2.3. Expn as sas ideas de CCL

forma coherente e exprsase de forma CSC
correcta en diferentes situacins e
respecta as opinins dos e das

demais.
a B1.7. Implicacin activa en B1.3. Demostrar un EFB1.3.1. Ten interese por mellorar a CSC
k actividades motrices comportamento persoal e competencia motriz. CAA
diversas, recoecendo e social responsable,
l
aceptando as diferenzas respectndose a un mesmo e EFB1.3.2. Demostra autonoma e CSIEE
m individuais no nivel de as demais persoas nas confianza en diferentes situacins, CAA
habilidade. actividades fsicas e nos xogos, resolvendo problemas motores con
aceptando as normas e regras CCEC
B1.8. Uso correcto de espontaneidade e creatividade.
materiais e espazos na establecidas e actuando con
prctica da Educacin fsica. interese e iniciativa individual e EFB1.3.3. Incorpora nas sas rutinas o CSC
traballo en equipo. coidado e hixiene do corpo.
B1.9. O coidado do corpo e CSIEE
a consolidacin de hbitos CAA
estradas.
Px. 37822
respecto, ao realizar sadas grupo que lle corresponda e o CAA
fra do colexio, dos sinais resultado das competicins con
bsicos de trfico que deportividade.
DOG Nm. 171

afectan aos pens e peoas e EFB1.3.6. Recoece e respecta as CSC

s persoas ciclistas. normas de educacin viaria en CAA
contornos habituais e non habituais.

ISSN1130-9229
b B2.1. Valoracin e B2.1. Valorar, aceptar e EFB2.1.1. Respecta a diversidade de CSC

k aceptacin da propia respectar a propia realidade realidades corporais e de niveis de CAA
realidade corporal e a das corporal e a dos e das demais, competencia motriz entre os nenos e

m demais persoas mostrando mostrando unha actitude nenas da clase.
unha actitude crtica cara ao reflexiva e crtica.

habilidades. CSIEE
nun mesmo e nas demais
persoas.
realistas de xito.
b B3.1. Adaptacin da B3.1. Resolver situacins EFB3.1.1. Realiza desprazamentos CSC

j execucin das habilidades motrices con diversidade de adaptndose a diferentes tipos de CCEC
motrices a situacins de estmulos e condicionantes contornos e de actividades fsico-
k CAA
prctica de complexidade espazo-temporais, deportivas e artstico-expresivas
crecente, con eficiencia, axustndose a parmetros espazo- CSIEE
seleccionando e combinando
seguridade e creatividade. temporais e intentando manter o
Px. 37823
as habilidades motrices
B3.2. Realizacin combinada equilibrio postural.
bsicas e adaptndoas s
de desprazamentos, saltos,
DOG Nm. 171

xiros, lanzamentos e condicins establecidas de EFB3.1.2. Realiza a habilidade motriz CSC

recepcins. forma eficaz. bsica de salto adaptndose a CCEE
B3.3. Adaptacin das diferentes tipos de contornos e de CAA
habilidades motrices a actividades fsico-deportivas e CSIEE
contornos de prctica non artstico-expresivas, axustando a sa
ISSN1130-9229
habituais que favorezan realizacin aos parmetros espazo-

toma de decisins, con temporais e intentando manter o
seguridade e autonoma: o equilibrio postural.
medio natural.

EFB3.1.3. Adapta as habilidades CSC
B3.4. Control e dominio
motor e corporal desde unha motrices bsicas de manipulacin de CCEE

formulacin previa accin. obxectos (lanzamento, recepcin, CAA
golpeo etc.) a diferentes tipos de CSIEE
B3.5. Mellora das
contornos e de actividades fsico-
capacidades fsicas bsicas
deportivas e artstico-expresivas
de forma xenrica e
interiorizando e aplicando os xestos
orientada execucin das
cos segmentos dominantes e iniciando
habilidades motrices,
a prctica cos non dominantes.
recoecendo a influencia da
condicin fsica na mellora

EFB3.1.4. Aplica as habilidades CSC
destas.
motrices de xiro a diferentes tipos de CCEE
B3.6. Autonoma e confianza contornos e de actividades fsico- CAA
nas propias habilidades deportivas e artstico-expresivas tendo CSIEE
motrices en situacins e en conta os dous eixes corporais e os
contornos non habituais. dous sentidos, e axustando a sa
B3.7. Valoracin do esforzo realizacin aos parmetros espazo-
e o traballo ben executado temporais e intentando manter o
desde o punto de vista motor equilibrio postural.
Px. 37824
como base para a propia
superacin. EFB3.1.5. Mantn o equilibrio en CSC
CSIEE
DOG Nm. 171

B3.8. Disposicin favorable a EFB3.1.6. Realiza actividades fsicas e CSC

participar en actividades xogos no medio natural ou en CAA
fsicas diversas aceptando contornos non habituais, adaptando as
as propias posibilidades e CSIEE
habilidades motrices diversidade e
limitacins, as como a incerteza procedente da contorno e s
ISSN1130-9229
existencia de diferenzas no sas posibilidades.

nivel de habilidade.

b B4.1. O corpo e o B4.1. Utilizar os recursos EFB4.1.1. Representa personaxes, CCEC
d movemento. Exploracin, expresivos do corpo e o situacins, ideas, sentimentos CSC

conciencia e gozo das movemento, de forma esttica utilizando os recursos expresivos do
j CAA
posibilidades e recursos da e creativa, comunicando corpo individualmente, en parellas ou
k linguaxe corporal. sensacins, emocins e ideas. en grupos.
m B4.2. Recoecemento e
o utilizacin creativa das EFB4.1.2. Representa ou expresa CCEC
zonas corporais e movementos a partir de estmulos CSC
compoentes do movemento rtmicos ou musicais, individualmente,
CAA
expresivo: espazo, tempo e en parellas ou grupos.

a intensidade. Zonas
corporais: de equilibrio EFB4.1.3. Coece e leva a cabo bailes CCEC
(pernas e ps), de forza e danzas representativas da cultura CAA
(centro de gravidade galega e doutras culturas, seguindo
CSC
corporal), de autoridade unha coreografa bsica.
CSIEE
(peito, ombreiros, brazos) e
expresiva (rostro, mirada e
EFB4.1.4. Constre e leva a cabo CCEC
pescozo).
composicins grupais en interaccin
CAA
Px. 37825
B4.3. Expresin e cos compaeiros e compaeiras
comunicacin de utilizando os recursos expresivos do CSC
sentimentos e emocins corpo e partindo de estmulos musicais
individuais e compartidas a ou plsticos.
DOG Nm. 171

travs do corpo, o xesto e o

movemento.
B4.4. Execucin de bailes ou
danzas do folclore popular
galego valorando a
ISSN1130-9229
importancia da sa
conservacin e difusin.
Execucin de danzas do
mundo valorando a

diversidade como factor de
enriquecemento individual e
colectivo.
B4.5. Participacin na
composicin e execucin de
producins grupais a partir
de estmulos rtmicos,
musicais, poticos...
Elaboracin de bailes,
coreografas simples ou
montaxes expresivas.
b B4.6. Desenvolvemento das B4.2. Relacionar os conceptos EFB4.2.1. Identifica a capacidade CMCCT
d habilidades motrices especficos de Educacin fsica fsica bsica implicada de forma mis CSC
bsicas, xenricas e e os introducidos noutras reas significativa nas actividades
j CAA
especficas e da condicin coa prctica de actividades expresivas.
k fsica, participando en artstico-expresivas.
actividades artstico- EFB4.2.2. Recoece a importancia do CMCCT
expresivas. Recoecer e desenvolvemento das capacidades CAA
Px. 37826
valorar a posibilidade de fsicas para a mellora das habilidades
CSC
cambiar as montaxes ou motrices implicadas nas actividades
coreografas de actividades artstico-expresivas.
artstico-expresivas
DOG Nm. 171

(espazos, materiais,
tempos...) para adaptalas s
necesidades do grupo.

ISSN1130-9229
a B5.1. Autonoma na hixiene B5.1. Recoecer os efectos do EFB5.1.1. Ten interese por mellorar as CSIEE
corporal (vestimenta e aseo exercicio fsico, a hixiene, a capacidades fsicas. CAA
b
tras o exercicio) e alimentacin e os hbitos
k

adquisicin de hbitos posturais sobre a sade e o CSC
EFB5.1.2. Relaciona os principais
posturais e alimentarios
benestar, manifestando unha hbitos de alimentacin coa actividade CAA
saudables (includa a
actitude responsable cara a un fsica (horarios de comidas, CMCT
correcta hidratacin durante
e despois do exercicio). mesmo. calidade/cantidade dos alimentos
inxeridos etc.).
beneficios da actividade
fsica na sade integral da EFB5.1.3. Recoece os efectos CSC
persoa e identificacin crtica beneficiosos do exercicio fsico para a CAA
das prcticas pouco sade e os prexudiciais do CSIEE
saudables (sedentarismo, sedentarismo, dunha dieta
abuso do lecer audiovisual, desequilibrada e do consumo de

adiccin s novas alcohol, tabaco e outras substancias..
tecnoloxas, consumo de
tabaco ou alcohol...). EFB5.1.4. Adopta hbitos posturais CSC
Valoracin do xogo e o
axeitados na sa vida coti e na CAA
deporte como alternativas
prctica da actividade fsica, CCL
aos hbitos nocivos para a
sade. recoecendo a sa importancia para
CSIEE
sade.
B5.3. Adquisicin de hbitos CMCT
de quecemento (global e
Px. 37827
especfico), de dosificacin EFB5.1.5. Realiza os quecementos de CSC
do esforzo e recuperacin,
forma autnoma e sistemtica. CAA
necesarios para previr
lesins. CSIEE
DOG Nm. 171

k B5.4. Mellora da condicin B5.2. Mellorar o nivel das sas EFB5.2.1. Mostra unha mellora global CAA
fsica orientada sade en capacidades fsicas, regulando con respecto ao seu nivel de partida CSIEE
funcin do desenvolvemento e dosificando a intensidade e das capacidades fsicas orientadas
CSC
psicobiolxico. duracin do esforzo, tendo en sade.
conta as sas posibilidades e a
ISSN1130-9229
sa relacin coa sade. EFB5.2.2. Relaciona a frecuencia CAA

cardaca e respiratoria, con distintas CMCCT
intensidades de esforzo.
CSC

EFB5.2.3. Comeza a adaptar a CAA
intensidade do seu esforzo ao tempo
CSIEE
de duracin da actividade.
CSC
k B5.5. Recoecemento e B5.3. Identificar e interiorizar a EFB5.3.1. Explica as lesins e CCL

aplicacin das medidas importancia da prevencin, a enfermidades deportivas mis comns, CAA
bsicas de prevencin e recuperacin e as medidas de as como as accins preventivas e os
CSC
seguridade na prctica de seguridade na realizacin da primeiros auxilios bsicos.
actividade fsica en relacin prctica da actividade fsica. CMCCT
coa execucin motriz e co
uso de materiais e espazos.

B5.6 Valoracin da
actividade fsica como factor
esencial no mantemento e
mellora da sade. Aprecio,
gusto e interese polo
coidado do corpo.
Px. 37828
a B6..1 Uso adecuado das B6.1. Resolver retos tcticos EFB6.1.1. Utiliza os recursos CSC
estratexias bsicas dos elementais propios do xogo e adecuados para resolver situacins
b CSIEE
xogos relacionadas coa de actividades fsicas, con ou bsicas de tctica individual e colectiva
k en diferentes situacins motrices. CAA
DOG Nm. 171

m cooperacin, a oposicin e a sen oposicin, aplicando EFB6.1.2. Realiza combinacins de CAA

cooperacin-oposicin. principios e regras para habilidades motrices bsicas CSIEE
B6.2. Aceptacin e respecto resolver as situacins motrices, axustndose a un obxectivo e a uns CSC
cara s normas, regras e actuando de forma individual, parmetros espazo-temporais.
persoas que participan no coordinada e cooperativa e
ISSN1130-9229
xogo. Elaboracin e desempeando as diferentes

cumprimento dun cdigo de funcins implcitas en xogos e
xogo limpo. actividades

d B6.3. O xogo e o deporte B6.2. Coecer e poer en EFB6.2.1. Recoece as diferenzas, CCL
k como fenmenos sociais e prctica a diversidade de caractersticas entre xogos populares, CCEE
culturais. Prctica de xogos actividades fsicas, ldicas, deportes colectivos, deportes CAA
m
e actividades deportivas de deportivas, en especial as de individuais e actividades na natureza.
o CSC
diferentes modalidades con Galicia.
dificultade crecente.
EFB6.2.2. Recoece a riqueza cultural, CCEC
B6.4. Coecemento, prctica a historia e a orixe dos xogos e os CAA
e valoracin dos xogos e deportes tradicionais de Galicia. CSC
deportes tradicionais de
Galicia. Coecemento e
EFB6.2.3. Realiza distintos xogos e CCEC

prctica de xogos doutras
culturas.
respectando principios e regras CSC
destes.
a B6.5. Desenvolvemento das B6.3. Relacionar os conceptos EFB6.3.1. Identifica a capacidade CMCCT
b habilidades motrices especficos de Educacin fsica fsica bsica implicada de forma mis CSC
bsicas, xenricas e e os introducidos noutras reas significativa nos exercicios. CAA
k
especficas e da condicin coa prctica de actividades
fsico-deportivas. CMCCT
Px. 37829
fsica, participando en xogos EFB6.3.2. Recoece a importancia do
predeportivos e en desenvolvemento das capacidades CAA
predeportes. Recoecer e fsicas para a mellora das habilidades CSC
motrices.
DOG Nm. 171

valorar a posibilidade de
EFB6.3.3. Distingue en xogos e CMCCT
cambiar as regras de xogo
deportes individuais e colectivos
(espazos, materiais, CAA
estratexias de cooperacin e de
oposicin. CSC
ISSN1130-9229
B6.6. Uso adecuado das

EFB6.3.4. Describe os exercicios CMCCT
estratexias bsicas dos
realizados, usando os termos e
xogos relacionadas coa CCL

coecementos que sobre o aparello
cooperacin, a oposicin e a CSC
locomotor se desenvolven na rea de
cooperacin-oposicin.
Ciencias da natureza.
CAA
k B6.7. Iniciacin ao deporte B6.4. Manifestar respecto cara EFB6.4.1. Faise responsable da CSC
de orientacin (colexio, ao contorno e o medio natural eliminacin dos residuos que se xeran
m CAA
parque, medio natural). nos xogos e actividades ao aire as actividades no medio natural.
o Toma de contacto co libre, identificando e realizando
comps. Participacin na accins concretas dirixidas
EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais CSC
organizacin e sa preservacin.
respectando a flora e a fauna do lugar.
desenvolvemento de xogos CAA
de orientacin.
B6.8. Prctica responsable

de actividades fsicas ldicas
e deportivas nas sadas
contorno natural de Galicia.
B6.9. Coecemento, goce,
Px. 37830
coidado e valoracin da
natureza.
DOG Nm. 171

REA EDUCACIN FSICA CURSO SEXTO
a B1.1. Valoracin e B1.1. Opinar coherentemente EFB1.1.1. Adopta unha actitude crtica CSC
ISSN1130-9229
c aceptacin da propia con actitude crtica tanto desde ante as modas e a imaxe corporal dos CAA
realidade corporal e a das a perspectiva de participante modelos publicitarios.
d CSIEE
demais persoas como de espectador ou
k espectadora, ante as posibles
B1.2..Adopcin de actitudes EFB1.1.2. Explica aos seus CCL

m situacins conflitivas xurdidas,
de colaboracin, tolerancia, compaeiros e compaeiras as CAA
participando en debates, e
respecto e resolucin caractersticas dun xogo practicado na

aceptando as opinins das CSC
clase e o seu desenvolvemento.
pacfica dos conflitos na demais persoas.
prctica de xogos e outras
EFB1.1.3. Recoece e cualifica CSC
actividades fsicas.
negativamente as condutas CAA
B1.3. Confianza nas propias inapropiadas que se producen na
CSIEE
capacidades para prctica ou nos espectculos
desenvolver actitudes deportivos.
dificultades propias da EFB1.1.4. Demostra un nivel de CSC

prctica da actividade fsica. autoconfianza axeitada s sas CSIEE
capacidades.
B1.4. Actitudes de CAA
aceptacin, respecto e
valoracin cara a un mesmo,
aos compaeiros e
compaeiras e ao medio.
Px. 37831
i B1.5. Utilizacin de medios B1.2. Extraer e elaborar EFB1.2.1. Utiliza as novas tecnoloxas CD
tecnolxicos no proceso de informacin relacionada con para localizar e extraer a informacin CAA
aprendizaxe para obter temas de interese na etapa, e que se lle solicita.
DOG Nm. 171

informacin, relacionada coa compartila, utilizando fontes de EFB1.2.2. Presenta os seus traballos CCL
rea. informacin determinadas e atendendo as pautas proporcionadas, CD
B1.6 Integracin das facendo uso das tecnoloxas da con orde, estrutura e limpeza, e
CAA
tecnoloxas da informacin e informacin e a comunicacin utilizando programas de presentacin.
a comunicacin no proceso como recurso de apoio rea.
ISSN1130-9229
de aprendizaxe. EFB1.2.3. Expn as sas ideas de CCL

forma coherente e exprsase de forma CSC
correcta en diferentes situacins e
respecta as opinins dos e das

demais.
actividades motrices comportamento persoal e actividades propostas buscando unha
k CAA
diversas, recoecendo e social responsable, mellora da competencia motriz.
l
aceptando as diferenzas respectndose a un mesmo e
n individuais no nivel de s demais persoas nas EFB1.3.2. Demostra autonoma e CSIEE
confianza en diferentes situacins,
habilidade. actividades fsicas, en distintos CAA
resolvendo problemas motores con
B1.8. Uso correcto de contornos inclundo a natural e CCEC
espontaneidade e creatividade.
materiais e espazos na nos xogos, aceptando as
prctica da Educacin fsica. normas e regras establecidas e

EFB1.3.3. Incorpora nas sas rutinas o CSC
actuando con interese e coidado e hixiene do corpo.
B1.9. O coidado do corpo e CSIEE
iniciativa individual e traballo en
a consolidacin de hbitos
equipo. CAA
estradas.
Px. 37832
respecto, ao realizar sadas CAA
fra do colexio, dos sinais
deportividade.
DOG Nm. 171

bsicos de trfico que EFB1.3.6. Recoece e respecta as CSC

afectan aos pens e peoas e normas de educacin viaria en CAA
s persoas ciclistas. contornos habituais e non habituais.

ISSN1130-9229
b B2.1. Valoracin e B2.1. Valorar, aceptar e EFB2.1.1. Respecta a diversidade de CSC

k aceptacin da propia respectar a propia realidade realidades corporais e de niveis de CAA
realidade corporal e a das corporal e a das demais competencia motriz entre os nenos e

m
demais persoas mostrando persoas, mostrando unha nenas da clase.
una actitude crtica cara ao actitude reflexiva e crtica.

CSIEE
nun mesmo e nas demais habilidades.
persoas.
realistas de xito.
b B3.1. Adaptacin da B3.1. Resolver situacins EFB3.1.1. Adapta os desprazamentos CSC

j execucin das habilidades motrices con diversidade de a diferentes tipos de contornos e de CCEC
motrices a situacins de estmulos e condicionantes actividades fsico-deportivas e
k CAA
prctica de complexidade espazo-temporais, artstico-expresivas axustando a sa
crecente, con eficiencia, seleccionando e combinando realizacin aos parmetros espazo- CSIEE
seguridade e creatividade. as habilidades motrices temporais e mantendo o equilibrio
Px. 37833
B3.2. Realizacin combinada bsicas e adaptndoas s postural.
de desprazamentos, saltos, condicins establecidas de
DOG Nm. 171

xiros, lanzamentos e forma eficaz. EFB3.1.2. Adapta a habilidade motriz CSC

recepcins. bsica de salto a diferentes tipos de CCEE
B3.3. Adaptacin das contornos e de actividades fsico-
CAA
habilidades motrices a deportivas e artstico-expresivas,
contornos de prctica non axustando a sa realizacin aos CSIEE
ISSN1130-9229
habituais que favorezan parmetros espazo-temporais e

toma de decisins, con mantendo o equilibrio postural.
seguridade e autonoma: o
medio natural. EFB3.1.3. Adapta as habilidades CSC

B3.4. Control e dominio motrices bsicas de manipulacin de CCEE
motor e corporal desde unha obxectos (lanzamento, recepcin,

CAA
formulacin previa accin. golpeo etc.) a diferentes tipos de
contornos e de actividades fsico- CSIEE
B3.5. Mellora das
deportivas e artstico-expresivas,
capacidades fsicas bsicas
aplicando correctamente os xestos e
de forma xenrica e
utilizando os segmentos dominantes e
orientada execucin das
non dominantes.
habilidades motrices,
recoecendo a influencia da
EFB3.1.4 Aplica as habilidades CSC
condicin fsica na mellora

motrices de xiro a diferentes tipos de CCEE
destas.
contornos e de actividades fsico-
B3.6. Autonoma e confianza CAA
deportivas e artstico-expresivas, tendo
nas propias habilidades en conta os tres eixes corporais e os CSIEE
motrices en situacins e dous sentidos, e axustando a sa
contornos non habituais. realizacin aos parmetros espazo-
B3.7. Valoracin do esforzo temporais e mantendo o equilibrio
e o traballo ben executado postural.
desde o punto de vista motor
Px. 37834
como base para a propia EFB3.1.5. Mantn o equilibrio en CSC
superacin. diferentes posicins e superficies. CAA
CSIEE
DOG Nm. 171

B3.8. Disposicin favorable a EFB3.1.6. Realiza e propn CSC

participar en actividades actividades fsicas e xogos no medio CAA
fsicas diversas aceptando natural ou en contornos non habituais,
as propias posibilidades e CSIEE
adaptando as habilidades motrices
limitacins, as como a diversidade e incerteza procedente do
ISSN1130-9229
existencia de diferenzas no contorno e s sas posibilidades.

nivel de habilidade.

b B4.1. O corpo e o B4.1. Utilizar os recursos CCEC
EFB4.1.1. Representa personaxes,

d movemento. Exploracin, expresivos do corpo e o situacins, ideas, sentimentos, CSC
conciencia e gozo das movemento, de forma esttica utilizando os recursos expresivos do
j CAA
posibilidades e recursos da e creativa, comunicando corpo individualmente, en parellas ou
k linguaxe corporal. sensacins, emocins e ideas.
en grupos.
m B4.2. Recoecemento e
o utilizacin creativa das EFB4.1.2. Representa ou expresa de CCEC
zonas corporais e forma creativa movementos a partir de CSC
compoentes do movemento
estmulos rtmicos ou musicais,
expresivo: espazo, tempo e CAA

individualmente, en parellas ou grupos.
a intensidade. Zonas
corporais: de equilibrio
EFB4.1.3. Coece, propn e leva a CCEC
(pernas e ps), de forza
(centro de gravidade cabo bailes e danzas representativas CAA
corporal), de autoridade da cultura galega e doutras culturas, CSC
(peito, ombreiros, brazos) e seguindo unha coreografa
CSIEE
expresiva (rostro, mirada e establecida.
pescozo).
Px. 37835
B4.3. Expresin e EFB4.1.4. Constre e leva a cabo CCEC
comunicacin de composicins grupais en interaccin CAA
sentimentos e emocins cos compaeiros e compaeiras CSC
DOG Nm. 171

individuais e compartidas a utilizando os recursos expresivos do

travs do corpo, o xesto e o corpo e partindo de estmulos
movemento. musicais, plsticos ou verbais.
B4.4. Execucin de bailes ou
danzas do folclore popular
ISSN1130-9229
galego valorando a
importancia da sa
conservacin e difusin.
Execucin de danzas do

mundo valorando a
diversidade como factor de

enriquecemento individual e
colectivo.
B4.5. Participacin na
composicin e execucin de
producins grupais a partir
de estmulos rtmicos,
musicais, poticos...
Elaboracin de bailes,
coreografas simples ou
montaxes expresivas.
b B4.6. Desenvolvemento das B4.2. Relacionar os conceptos EFB4.2.1. Identifica a capacidade CMCCT
habilidades motrices especficos de Educacin fsica fsica bsica implicada de forma mis
d CSC
bsicas, xenricas e e os introducidos noutras reas significativa nas actividades
j expresivas. CAA
k fsica, participando en artstico-expresivas.
EFB4.2.2. Recoece a importancia do CMCCT
actividades artstico
desenvolvemento das capacidades
Px. 37836
expresivas. CAA
fsicas para a mellora das habilidades
B4.7. Recoecer e valorar a motrices implicadas nas actividades CSC
posibilidade de cambiar as artstico-expresivas.
DOG Nm. 171

montaxes ou coreografas de
actividades artstico-
expresivas (espazos,
materiais, tempos...) para
adaptalas s necesidades do
ISSN1130-9229
grupo.

a B5.1. Autonoma na hixiene B5.1. Recoecer os efectos do EFB5.1.1. Intersase por mellorar as CSIEE
exercicio fsico, a hixiene, a capacidades fsicas.
b corporal (vestimenta e aseo CAA

tras o exercicio) e alimentacin e os hbitos
k
adquisicin de hbitos posturais sobre a sade e o EFB5.1.2. Relaciona os principais CSC
posturais e alimentarios benestar, manifestando unha hbitos de alimentacin coa actividade CAA
saudables (includa a actitude responsable cara a un fsica (horarios de comidas,
mesmo. CMCCT
correcta hidratacin durante calidade/cantidade dos alimentos
e despois do exercicio). inxeridos etc.).
beneficios da actividade EFB5.1.3. Recoece os efectos CSC
fsica na sade integral da beneficiosos do exercicio fsico para a CAA

persoa e identificacin crtica sade e os prexudiciais do
CMCCT
das prcticas pouco sedentarismo, dunha dieta
saudables (sedentarismo, desequilibrada e do consumo de
abuso do lecer audiovisual, alcohol, tabaco e outras substancias.
adiccin s novas
tecnoloxas, consumo de EFB5.1.4. Adopta e promove hbitos CSC
tabaco ou alcohol...). posturais axeitados na sa vida coti e CAA
Valoracin do xogo e o na prctica da actividade fsica,
CSIEE
Px. 37837
deporte como alternativas recoecendo a sa importancia para
sade. CMCCT
aos hbitos nocivos para a
sade.
DOG Nm. 171

B5.3. Adquisicin de hbitos EFB5.1.5. Realiza os quecementos de CSC

de quecemento (global e forma autnoma e sistemtica, CAA
especfico), de dosificacin valorando a sa funcin preventiva.
do esforzo e recuperacin, CSIEE
necesarios para previr
ISSN1130-9229
lesins.
k B5.4. Mellora da condicin B5.2. Mellorar o nivel das sas EFB5.2.1. Mostra unha mellora global CAA
fsica orientada sade en capacidades fsicas, regulando con respecto ao seu nivel de partida CSIEE

funcin do desenvolvemento e dosificando a intensidade e das capacidades fsicas orientadas
CSC
psicobiolxico. duracin do esforzo, tendo en sade.

conta as sas posibilidades e a
sa relacin coa sade. EFB5.2.2. Identifica a sa frecuencia CAA
cardaca e respiratoria, en distintas CMCCT
intensidades de esforzo.
CSC
EFB5.2.3. Adapta a intensidade do seu CAA

esforzo ao tempo de duracin da CSIEE
actividade.
CSC
EFB5.2.4. Identifica o seu nivel CAA

comparando os resultados obtidos en CMCCT
probas de valoracin das capacidades
CSC
fsicas e coordinativas cos valores
correspondentes sa idade
k B5.5. Recoecemento e B5.3. Identificar e interiorizar a EFB5.3.1 Explica e recoece as CCL
Px. 37838
aplicacin das medidas importancia da prevencin, a lesins e enfermidades deportivas CAA
bsicas de prevencin e recuperacin e as medidas de mis comns, as como as accins
CSC
seguridade na prctica de seguridade na realizacin da preventivas e os primeiros auxilios.
actividade fsica en relacin prctica da actividade fsica. CMCCT
DOG Nm. 171

coa execucin motriz, ao uso

de materiais e espazos.
B5.6. Valoracin da
actividade fsica como factor
esencial no mantemento e
ISSN1130-9229
mellora da sade. Aprecio,

gusto e interese polo
coidado do corpo.

a B6.1. Uso adecuado das B6.1. Resolver retos tcticos EFB6.1.1. Utiliza os recursos CSC
estratexias bsicas dos elementais propios do xogo e adecuados para resolver situacins CSIEE
b
xogos relacionadas coa de actividades fsicas, con ou bsicas de tctica individual e colectiva
k CAA
cooperacin, a oposicin e a sen oposicin, aplicando en diferentes situacins motrices.
m cooperacin-oposicin.
principios e regras para
B6.2. Aceptacin e respecto resolver as situacins motrices, EFB6.1.2. Realiza combinacins de CAA
cara s normas, regras e actuando de forma individual, habilidades motrices bsicas CSIEE
persoas que participan no
coordinada e cooperativa e axustndose a un obxectivo e a uns CSC
xogo. Elaboracin e
desempeando as diferentes parmetros espazo-temporais.
cumprimento dun cdigo de
xogo limpo. funcins implcitas en xogos e
actividades
d B6.3. O xogo e o deporte B6.2. Coecer, valorar e poer EFB6.2.1. Expn as diferenzas, CCL
como fenmenos sociais e en prctica a diversidade de caractersticas e/ou relacins entre CCEE
k
culturais. Prctica de xogos actividades fsicas, ldicas, xogos populares, deportes colectivos,
m CAA
e actividades deportivas de deportivas, en especial as de deportes individuais e actividades
o diferentes modalidades con natureza. CSC
Galicia.
dificultade crecente.
Px. 37839
B6.4. Coecemento, prctica EFB6.2.2. Recoece a riqueza cultural, CCEC
e valoracin dos xogos e a historia e a orixe dos xogos e os CAA
deportes tradicionais de deportes tradicionais de Galicia.
CSC
DOG Nm. 171

Galicia. Coecemento e EFB6.2.3. Realiza e pon en valor CCEC

prctica de xogos doutras
distintos xogos e deportes tradicionais CAA
culturas.
de Galicia respectando os principios e
CSC
regras especficas destes.
ISSN1130-9229
a B6.5. Desenvolvemento das B6.3. Relacionar os conceptos EFB6.3.1. Identifica a capacidade CMCCT
habilidades motrices especficos de Educacin fsica fsica bsica implicada de forma mis
b CSC
bsicas, xenricas e e os introducidos noutras reas significativa nos exercicios.
k CAA

fsica, participando en xogos fsico-deportivas.
predeportivos e en EFB6.3.2. Recoece a importancia do CMCCT

predeportes. Recoecer e desenvolvemento das capacidades
CAA
valorar a posibilidade de fsicas para a mellora das habilidades
cambiar as regras de xogo motrices. CSC
(espazos, materiais,
EFB6.3.3. Distingue na prctica de CMCCT
xogos e deportes individuais e
CAA
B6.6. Uso adecuado das colectivos estratexias de cooperacin
estratexias bsicas dos e de oposicin. CSC

xogos relacionadas coa
cooperacin, a oposicin e a
EFB6.3.4. Describe os exercicios CMCCT
cooperacin-oposicin.
realizados, usando os termos e
CCL
coecementos que sobre o aparello
locomotor se desenvolven na rea de CSC
Ciencias da natureza. CAA
k B6.7. Iniciacin ao deporte B6.4. Manifestar respecto cara EFB6.4.1. Faise responsable da CSC
Px. 37840
l de orientacin (colexio, contorno e o medio natural eliminacin dos residuos que se xeran CAA
parque, medio natural). nos xogos e actividades ao aire as actividades no medio natural.
DOG Nm. 171

n Toma de contacto co libre, identificando e realizando EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais CSC
o comps. Participacin na accins concretas dirixidas respectando a flora e a fauna do lugar. CAA
organizacin e sa preservacin.
desenvolvemento de xogos
de orientacin.
ISSN1130-9229
B6.8. Prctica responsable

de actividades fsicas ldicas
e deportivas nas sadas

contorno natural de Galicia.
6.9. Coecemento, goce,

coidado e valoracin da
natureza.
Px. 37841
rea de Valores sociais e cvicos.
Os Valores sociais e cvicos resultan fundamentais na nosa sociedade, para que as per-
soas poidan exercer a cidadana democrtica e participar plenamente na vida cvica e so-
cial. De a a importancia de que a educacin facilite a construcin da identidade individual
e potencie relacins interpersoais enriquecedoras para fortalecer a convivencia, consonte
valores cvicos socialmente recoecidos.
A rea Valores sociais e cvicos axuda, en gran medida, a garantir o dereito universal
dos nenos e das nenas a recibir unha educacin que lles permita desenvolverse plena-
mente nas sas posibilidades, formarse no respecto dos dereitos humanos e as liberdades
fundamentais e prepararse para asumir unha vida responsable nunha sociedade libre e
tolerante coas diferenzas.
As mesmo, reforza a preparacin das persoas para actuar como cidadana participativa
e implicada na mellora da cohesin, a defensa e o desenvolvemento da sociedade demo-
crtica. Esta formacin incle a adquisicin de competencias sociais e cvicas persoais,
interpersoais e interculturais para participar dunha maneira eficaz e construtiva en socie-
dades cada vez mis diversificadas.
A proposta desta rea, formar s persoas desde o inicio da educacin primaria na re-
flexin e a vivencia de valores, responde preocupacin por mellorar a calidade da edu-
cacin de todo o alumnado, fomentando o desenvolvemento de procesos educativos que
potencien a participacin individual para lograr fins colectivos. Deste xeito, enriqucense
as experiencias sociais dos alumnos e das alumnas, tendo en conta que viven en socie-
dade mentres se forman e que as vivencias compartidas na escola enriquecen as sas
aprendizaxes.
A rea incita reflexin e propn aprendizaxes relativas dignidade persoal, ao respec-

to aos demais e aos valores sociais na convivencia. En primeiro lugar, o propsito que
cada alumno e cada alumna adquira as competencias necesarias para construr un auto-
concepto axustado e unha boa autoestima, para tomar iniciativas responsables e vivir con
dignidade. Unha vez elaborada a sa identidade persoal, o neno e a nena estn prepara-
dos para recoecer o outro ou outra. Por iso, indcese empata, ao respecto e toleran-
cia das outras persoas e propense elementos relacionados coas habilidades necesarias
para relacionarse e actuar de acordo cos dereitos e deberes humanos fundamentais.
Unha vez que as persoas somos quen de coecernos e aceptarnos vez que com-
prendemos e respectamos os demais, podemos asumir a complexidade da convivencia

social. Neste momento, estimlanse actitudes que propician a interdependencia positiva,

a cooperacin e a solidariedade de acordo cos valores, dereitos e deberes do Estatuto de
Autonoma de Galicia e da Constitucin Espaola.
Neste sentido, favorcese a comprensin dos principios de xustiza, liberdade e segu-

ridade, sobre os que se asenta a garanta da convivencia democrtica, a promocin do
progreso da cultura e da economa, as como o establecemento e a colaboracin no fortale-
cemento dunhas relacins pacficas e de eficaz cooperacin entre todos os pobos da terra.
Desta maneira orintase aos alumnos e s alumnas para comprender a realidade social,
resolver conflitos de forma reflexiva, dialogar para mellorar, respectar os valores univers-
ais, crear un sistema de valores propios e participar activamente na vida cvica de forma
pacfica e democrtica.
Valores sociais e cvicos contribe a que o alumnado mellore a sa competencia para

aprender e ter iniciativa, estimulando a motivacin, o esforzo e as capacidades de re-
flexin, sntese e estruturacin. Axdaos a enfrontarse aos problemas, experimentar e
realizar proxectos en equipo, traballar de forma independente, tomar decisins e xerar
alternativas persoais.
A metodoloxa na aula debe fundamentarse na relacin entre o progreso persoal e o

acadmico, porque equilibrio afectivo e aprendizaxe van unidos e fortalcense mutuamente.
O ensino da rea require que o profesorado estimule a axuda mutua e o traballo coope-
rativo, co que a travs da comunicacin oral, o dilogo e a interaccin entre o alumnado se
contribuir a desenvolver a competencia para participar activamente nun equipo, a anlise
e a reorganizacin das propias ideas, o respecto crtico a outros puntos de vista, o reco-
ecemento dos propios valores e limitacins, a adaptacin s necesidades colectivas e a

solidariedade, a asuncin de responsabilidades e o respecto s normas acordadas.
Debe potenciar, ademais, o desenvolvemento de competencias que lles permitan aos

alumnos e as alumnas considerarse valiosos e valiosas e axudar s demais persoas, vez
que se senten recoecidos e recoecidas e se mostran receptivos e receptivas para recibir
axuda na resolucin de problemas.
Para facilitar a concrecin curricular establcense tres bloques de contidos. Non obstan-
te, deben entenderse como un conxunto e desenvolverse de forma global tendo en conta
as conexins internas tanto a nivel de curso como ao longo da etapa.

As propostas metodolxicas son decisivas para favorecer que se integren na sa vida

coti o coecemento de principios, valores e estratexias de regulacin emocional, contri-
bundo as sa incorporacin vida adulta de maneira satisfactoria, desenvolvendo a
capacidade de asumir os seus deberes e defender os seus dereitos, exercer a cidadana
activa e desenvolver unha aprendizaxe permanente ao longo da vida.
Polo tanto, necesariamente, haber que partir das experiencias, problemas e intereses
do alumnado xa que todo o traballado nesta rea ten un compoente vivencial para pro-
piciar o pensamento en perspectiva e a implicacin emocional. Cumprir desear tarefas e/
ou proxectos de traballo en contextos autnticos que permitan levar a cabo estas vivencias
e que potencien que cada rapaz e cada rapaza tean os seus tempos e os seus espazos
de protagonismo e o recoecemento da sa vala persoal e das sas contribucins aos
diferentes grupos nos que desenvolven a actividade. De a a importancia de propoer
o traballo cooperativo para a realizacin das tarefas, que lles permite s alumnas e aos
alumnos a anlise, a expresin e a interpretacin de pensamentos, sentimentos e feitos en
distintos contextos sociais e culturais, as como o uso da linguaxe para regular a conduta
e relacionarse cos demais.
Finalmente, mediante a toma de decisins baseadas en xuzos morais e a resolucin

de problemas e conflitos en colaboracin, contribese adquisicin das competencias
necesarias para seguir diversos procesos de pensamento, utilizar o razoamento lxico e
analizar e axuizar criticamente os problemas sociais e histricos.

DOG Nm. 171

REA VALORES SOCIAIS E CIVICOS CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. A IDENTIDADE E A DIGNIDADE DA PERSOA
m B1.1. O autocoecemento. A toma B1.1. Crear unha imaxe VSCB1.1.1. Expresa a percepcin CSC
de conciencia dun mesmo/a. A positiva dun mesmo/a da sa propia identidade.
autopercepcin positiva das valorando positivamente as
ISSN1130-9229
calidades persoais. A descricin sas caractersticas fsicas VSCB1.1.2.Expresa oralmente a CSC

fsica. e calidades, expresndoa sa autodescricin. CCL
mediante a linguaxe oral e
representacins.

VSCB1.1.3. Manifesta verbalmente CSC
unha visin positiva das sas CCL
caractersticas fsicas e calidades

persoais.
a B1.2. As emocins. Identificacin e B1.2.Tomar conciencia das VSCB1.2.1. Identifica e comunica CSC
m expresin. O vocabulario das emocins, recoecendo os as sas emocins. CSIEE
emocins. Os estados de nimo. signos fsicos que as poden
acompaar. VSCB1.2.2.Describe oralmente os CSC
signos fsicos que acompaan as CCL
diferentes emocins
VSCB1.2.3.Dramatiza diferentes CCL

estados de nimo. CCEC
m B1.3. A autorregulacin das B1.3. Autorregular as VSCB1.3.1.Participa na prctica CSC

condutas cotis. O control dos condutas cotis e adquirir de tcnicas de relaxacin. CSIEE
impulsos. A relaxacin. algunha estratexia de
control dos impulsos. VSCB1.3.2.Emprega algunhas CSC
Px. 37845
estratexias que lle axudan a CSIEE
sentirse mellor.
DOG Nm. 171

VSCB1. 3.3. Interpreta o contorno CSC

e desenvlvese nel con CSIEE
autonoma.
b B1.4. A responsabilidade. A B1.4. Desenvolver actitudes VSCB1.4.1.Realiza as tarefas CSIEE

ISSN1130-9229
realizacin responsable das para actuar con motivacin seguindo as pautas acordadas.
tarefas. As consecuencias das e responsabilidade.
accins. A motivacin extrnseca. VSCB1.4.2. Analiza e manifesta CSC
verbalmente qu e cmo CSIEE

aprendeu.
CAA
BLOQUE 2. A COMPRENSIN E O RESPECTO NAS RELACINS INTERPERSOAIS
m B2.1. Habilidades de B2.1. Expresar opinins, VSCB2.1.1. Imita e reproduce CCL

comunicacin: A importancia de emocins e estados de expresins, sentimentos e estados CSC
pensar o que se vai expresar. nimo empregando de nimo coordinando a expresin
Compoentes da comunicacin coordinadamente a verbal coa facial e corporal.
non verbal: postura, xestos, linguaxe verbal e non
VSCB2.1.2. Responde preguntas CCL
expresin facial. verbal
relacionadas con situacins vividas CSC
e con imaxes observadas.

CSIEE
VSCB2.1.3. Emprega a CCL

comunicacin verbal para CSC
comunicar afectos e emocins con
CSIEE
amabilidade.
b B2.2. A conversa. A expresin B2.2. Aprender a VSCB2.2.1. Expresa CCL

clara das ideas. A escoita atenta. O comunicarse expresando axeitadamente, experiencias, CSC
e
Px. 37846
respecto da quenda de palabra. de forma clara as ideas, ideas, pensamentos e emocins
CSIEE
en exposicins orais.
DOG Nm. 171

escoitando con atencin e VSCB2.2.2. Escoita, entende e d CCL

respectando a quenda de sentido s ideas que expoen CSC
palabra. outras persoas durante o traballo
CSIEE
en equipo
ISSN1130-9229
VSCB2.2.3. Conversa sobre un CCL

tema proposto e respecta a CSC
quenda de palabra.

m B2.3. O respecto e a valoracin B2.3.Comprender a outras VSCB2.3.1. Describe oralmente as CSC
dos e das demais. A empata. persoas, detectar e caractersticas de diferentes CCL

expresar as sas persoas.
caractersticas e identificar
as sas emocins. VSCB2.3.2. Recoece e explica CCL
emocins e estados de nimo das CSC
demais persoas.
VSCB2.3.3. Identifica e comunica CCL

as emocins dos e das
CSC
personaxes en fotografas,
CSIEE
pinturas ou pelculas.
VSCB2.3.4. Dramatiza feitos CSC

observados, reflectindo os CCEC
sentimentos e estados de nimo
dos e das protagonistas.
e B2.4. O respecto e a valoracin. A B2.4. Descubrir e VSCB2.4.1. Representa e CSC
Px. 37847
m comprensin dos e das demais. A comprender as diferenzas dramatiza diferentes formas de CCEC
deteccin das calidades doutras entre as persoas, realizar vida.
DOG Nm. 171

persoas. O descubrimento e a valoracins positivas das VSCB2.4.2. Identifica necesidades CCL

comprensin das diferenzas. sas calidades e facer dos seus compaeiros e CSC
cumprimentos. compaeiras, resalta as sas

calidades e emite cumprimentos.
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. A CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS
m B3.1. As habilidades sociais. A B3.1. Participar en VSCB3.1.1. Desenvolve actitudes CSC

deteccin das propias actividades grupais e de de colaboracin en situacins

CNIEE
necesidades. A boa disposicin equipo, tendo en conta as informais de interaccin social.
para recibir e dar axuda. A propias necesidades e

participacin en actividades ldicas amosando unha boa VSCB3.1.2. Pide axuda, cando a CSC
grupais. O gozo da amizade. disposicin para recibir e precisa, e presta axuda aos CNIEE
dar axuda. compaeiros e compaeiras.
VSCB3.1.3. Mantn boas relacins CSC

cos compaeiros e compaeiras.
VSCB3.1.4. Pon de manifesto CSC

unha actitude aberta cara aos CNIEE

demais compartindo puntos de
vista e sentimentos durante a
interaccin social na aula.
c B3.2. A resolucin de conflitos. B3.2.Recoecer, explicar e VSCB3.2.1.Soluciona os CAA

Identificacin de situacins buscar solucins sinxelas problemas persoais da vida CSIEE
agradables e desagradables na aos conflitos habituais no escolar coa independencia
CSC
vida coti. Recoecemento dos colexio. adecuada a sa idade
Px. 37848
conflitos habituais. Explicacin dos
conflitos cotis.
DOG Nm. 171

a B3.3. As normas de convivencia. O B3.3.Valorar as condutas VSCB3.3.1. Coece e enumera as CSC

coecemento e o respecto das cotis en relacin s normas de convivencia da aula.
o
normas de convivencia na casa e normas de convivencia do
na aula. A valoracin das condutas colexio e realizar un uso VSCB3.3.2. Pon en prctica CSC
cotis en relacin coas normas de responsable dos materiais procesos e razoamentos sinxelos CSIEE
ISSN1130-9229
convivencia. escolares. para valorar se determinadas

B3.4. Respecto e conservacin do condutas son acordes s normas
medio ambiente. O uso de convivencia escolares.
responsable dos materiais persoais

e escolares. VSCB3.3.3. Fai uso adecuado do CSC
material.
d B3.5.Valoracin da igualdade de B3.4. Participar VSCB3.4.1. Realiza diferentes CSC

dereitos entre homes e mulleres na activamente na vida cvica tipos de actividades
familia e na escola. valorando a igualdade de independentemente do seu sexo.
dereitos e
corresponsabilidade de VSCB3.4.2. Colabora con persoas CSC
homes e mulleres. do outro sexo en diferentes
situacins escolares.
n B3.6. A educacin viaria. As B3.5. Valorar as normas de VSCB3.5.1. Colabora en CSC

normas bsicas de educacin seguridade viaria. campaas escolares sobre a CSIEE
viaria. Sinais de trfico para os importancia do respecto das
pens ou peoas. normas de educacin viaria.
VSCB3.5.2. Recoece e interpreta CSC

o significado dos sinais de trfico CAA
de uso frecuente.
VSCB3.5.3. Explica oralmente a CSC
Px. 37849
importancia de respectar os sinais CCL
de trfico.
DOG Nm. 171

REA VALORES SOCIAIS E CVICOS CURSO SEGUNDO
m B1.1. O autocoecemento. A B1.1. Crear unha imaxe VSCB1.1.1. Recoece e CSC

autopercepcin. A imaxe dun positiva dun mesmo/a en base describe verbalmente os seus CCL
mesmo/a. As calidades persoais. s autopercepcins e estados de nimo en
ISSN1130-9229
A percepcin das emocins. O composicins libres.

autodescricin de calidades.
recoecemento das emocins. A
linguaxe emocional.

a B1.2. As emocins. Identificacin, B1.2.Estruturar un pensamento VSCB1.2.1. Detecta en si CSC
m recoecemento, expresin e efectivo empregando as mesmo/a sentimentos CSIEE

verbalizacin. Asociacin emocins de forma positiva. negativos e emprega
pensamento-emocin. estratexias sinxelas para
transformalos.
B1.3. O autocontrol. A regulacin
dos sentimentos. As estratexias
VSCB1.2.2. Motvase CSIEE
de reestruturacin cognitiva.
mediante estratexias sinxelas CAA
de pensamento en voz alta
durante o traballo individual e

grupal.
VSCB1.2.3. Realiza un CCL

adecuado recoecemento e CSIEE
identificacin das sas
emocins.
VSCB1.2.4. Expresa, CCL
Px. 37850
respondendo a preguntas de CSC
persoas adultas, os seus
sentimentos, necesidades e
DOG Nm. 171

dereitos, vez que respecta

os dos e das demais nas
actividades cooperativas.
b B1.4. A responsabilidade. O B1.3. Desenvolver o propio VSCB1.3.1. Asume as sas CSC

ISSN1130-9229
sentido do compromiso respecto potencial, mantendo unha responsabilidades durante a CSIEE

a un mesmo e s demais motivacin extrnseca e colaboracin.
persoas. A realizacin esforzndose para o logro de
responsable das tarefas xitos individuais e VSCB1.3.2. Realiza, CSC

escolares. A motivacin. compartidos. respondendo a preguntas de CAA
persoas adultas, unha

autoavaliacin responsable da
execucin das tarefas.
b B1.5. A autonoma persoal e a B1.4. Adquirir capacidades VSCB1.4.1. Utiliza o CSC

m autoestima. Seguridade nun para tomar decisins, pensamento creativo na CSIEE
mesmo e nunha mesma, manexando as dificultades formulacin de propostas de
iniciativa, autonoma para a para superar frustracins e actuacin.
accin, confianza nas propias sentimentos negativos ante os
posibilidades. A toma de problemas. VSCB1.4.2. Toma iniciativas CSC

decisins persoal meditada. de actuacin durante a CSIEE
Tolerancia frustracin. colaboracin.
a B1.6. A iniciativa. A B1.5. Desenvolver a autonoma VSCB1.5.1.Participa con CSIEE

c automotivacin. A autoproposta e a capacidade de interese na resolucin de CSC
de desafos. emprendemento para problemas escolares.
conseguir logros persoais
responsabilizndose do ben VSCB1.5.2. Define e formula CSC
Px. 37851
comn. claramente problemas de CCL
convivencia.

DOG Nm. 171

m B2.1. As habilidades de B2.1. Expresar opinins, VSCB2.1.1 Expresar con CCL

comunicacin. A percepcin e o sentimentos e emocins, claridade sentimentos e CSC
emprego do espazo fsico na empregando coordinadamente emocins.
CSIEE
comunicacin. Os elementos da a linguaxe verbal e non verbal.
comunicacin non verbal que
VSCB2.1.2.Emprega a CAA
ISSN1130-9229
favorecen o dilogo: ton de voz e

maneira de falar. Adecuacin a comunicacin verbal en CSIEE
diferentes contextos. relacin coa non verbal en
exposicins orais para
expresar opinins,

sentimentos e emocins.

linguaxe para comunicar CSC
afectos e emocins con
amabilidade.
m B2.2. A asercin. Exposicin e B2.2. Empregar a asercin. VSCB2.2.1. Emprega a CCL

defensa das ideas propias con linguaxe positiva. CSC
e
argumentos fundados e
razoables empregando
estratexias de comunicacin
construtivas.
c B2.3. A intelixencia interpersoal. B2.3. Establecer relacins VSCB2.3.1. Emprega CSC

A empata: atencin, escoita interpersoais positivas diferentes habilidades sociais
m
activa, observacin e anlise de empregando habilidades bsicas.
comportamentos. O altrusmo. sociais.
a B2.4. O respecto, a tolerancia e a B2.4. Actuar con tolerancia VSCB2.4.1. Identifica distintas CSC
valoracin das demais persoas. comprendendo e aceptando as maneiras de ser e actuar. CSIEE
Px. 37852
As diferenzas culturais. Anlise diferenzas.
de situacins na escola e fra VSC2.4.2. Identifica CSC
dela que producen sentimentos necesidades dos compaeiros CSIEE
DOG Nm. 171

positivos ou negativos no e compaeiras, resalta as

alumnado. sas calidades e emite
B2.5. A diversidade. Respecto cumprimentos.
polos costumes e modos de vida
diferentes ao propio.
ISSN1130-9229
c B2.6. As condutas solidarias. A B2.5. Contribur mellora do VSCB2.5.1. Forma parte CSC
m disposicin de apertura cara aos clima do grupo amosando activa das dinmicas do CSIEE
demais: compartir puntos de vista actitudes cooperativas e grupo.

e sentimentos. As dinmicas de establecendo relacins
cohesin de grupo. respectuosas. VSCB2.5.2 Establece e CSC
mantn relacins emocionais CSIEE

amigables, baseadas no
intercambio de afecto e a
confianza mutua.

b B3.1. Resolver problemas en VSCB3.1.1. Establece CSC

B3.1. Aplicacin dos valores colaboracin, poendo de relacins de confianza cos
m CSIEE
cvicos en situacins de manifesto unha actitude aberta iguais e as persoas adultas.
convivencia no contorno cara aos demais e compartindo
inmediato (familia, centro escolar, puntos de vista e sentimentos. VSCB3.1.2. Pon de manifesto CSC
grupo, amizades, localidade). unha actitude aberta cara aos CSIEE
Desenvolvemento de actitudes de demais.
comprensin e solidariedade.
Valoracin do dilogo para
Px. 37853
solucionar os conflitos de
intereses en relacin coas
demais persoas.
DOG Nm. 171

B3.2. Responsabilidade no
exercicio dos dereitos e dos
deberes individuais nos grupos
nos que se integra e participacin
nas tarefas e decisins.
ISSN1130-9229
b B3.3. A interdependencia e a B3.2. Traballar en equipo VSCB3.2.1. Amosa boa CAA

cooperacin. A interdependencia favorecendo a disposicin a ofrecer e recibir CSIEE
positiva e a participacin interdependencia positiva e axuda para a aprendizaxe.

CSC
equitativa. As condutas amosando condutas solidarias.
solidarias. A aceptacin
VSCB3.2.2. Respecta as CSC
incondicional do outro. A
regras durante o traballo en
resolucin de problemas en
equipo.
colaboracin. Compensacin de
carencias dos e das demais. A
disposicin de apertura cara ao
outro, compartir puntos de vista e
sentimentos.
B3.4. Estruturas e tcnicas da
aprendizaxe cooperativa.
a B3.5. Elaboracin de normas de B3.3. Implicarse na elaboracin VSCB3.3.1. Coece e CCL

convivencia da aula e do centro e no respecto das normas da enumera as normas da aula. CSC
positivas, facilitadoras e comunidade educativa,
asumidas polo grupo e pola empregando o sistema de VSCB3.3.2. Pon en prctica CSC
comunidade. Valoracin da valores persoal que constre a procesos de razoamento CSIEE
necesidade de normas partir dos valores universais. sinxelos para valorar se
compartidas que regulan a determinadas condutas son
Px. 37854
convivencia frutfera no mbito acordes coas normas de
social. convivencia escolares.
DOG Nm. 171

VSCB3.3.3 Participa na CCL

elaboracin das normas da CSC
aula
CSIEE

ISSN1130-9229
normas do centro escolar.
c B3.6. A resolucin de conflitos. A B3.4. Participar activamente na VSCB3.4.1. Resolve CSC

problemas persoais da vida

linguaxe positiva na vida cvica de forma pacfica e CSIEE
comunicacin de pensamentos, democrtica transformando o escolar mantendo unha
intencins e posicionamentos conflito en oportunidade e independencia adecuada

sa idade.
persoais. usando a linguaxe positiva na
comunicacin de pensamentos,
VSCB3.4.2. Escoita as razn CCL
intencins e posicionamentos
das persoas coas que entra CSIEE
persoais. en conflito, comprndeas, na
CSC
medida das sas
posibilidades e exponas
oralmente.
VSCB3.4.3. Identifica as CSC

emocins e os sentimentos CSIEE
das partes en conflito.
VSCB3.4.4. Explica conflitos, CSC

causas e as sas posibles CCL
solucins, tendo en conta os
sentimentos bsicos das
partes.
Px. 37855
a B3.7. Os dereitos e deberes. A B3.5. Analizar, en relacin coa VSCB3.5.1. Representa CSC
declaracin dos Dereitos do experiencia de vida persoal, a plasticamente a necesidade
CCAC
Neno: alimentacin, vivenda e necesidade de preservar os da alimentacin, a vivenda e o
DOG Nm. 171

xogo. Igualdade de dereitos dos dereitos alimentacin, xogo para os nenos e as

nenos e nenas no xogo e no vivenda e ao xogo de todos os nenas.
emprego dos xoguetes. nenos e nenas do mundo.
VSCB3.5.2. Explica as CSC
consecuencias para os nenos
ISSN1130-9229
CL
e para as nenas dunha mala
alimentacin, a falta de CSIEE
vivenda digna e a
imposibilidade de xogar.

VSCB3.5.3. Respecta a CSC

igualdade de dereitos dos
nenos e das nenas no xogo e
no emprego dos xoguetes.
d B3.8. As diferenzas de sexo B3.6. Participar activamente na VSCB3.6.1. Colabora con CSC
m como un elemento enriquecedor. vida cvica valorando a persoas do outro sexo en
CCL
Anlise das medidas que igualdade de dereitos e diferentes situacins
contriben a un equilibrio de corresponsabilidade entre escolares.

xnero e a unha autntica homes e mulleres.
igualdade de oportunidades. VSCB3.6.2. Realiza diferentes CSC
Valoracin da igualdade de tipos de actividades
dereitos de homes e de mulleres CSIEE
independentemente do seu
na familia e no mundo laboral e sexo.
social.
c B3.9. Hbitos de prevencin de B3.7. Tomar medidas VSCB3.7.1. Valora a CSIEE

k enfermidades e accidentes no preventivas, valorando a importancia do coidado do
Px. 37856
mbito escolar e domstico. importancia de previr corpo e a sade e de previr
accidentes domsticos. accidentes domsticos.
DOG Nm. 171

B3.10. Actitudes e estratexias de VSCB3.7.2. Razoa as CCL

promocin de formas de vida repercusins de determinadas
saudable e de calidade. CSIEE
condutas de risco sobre a
sade e a calidade de vida.
ISSN1130-9229
VSCB3.7.3.Expresa as CCL
medidas preventivas dos CSC
accidentes domsticos mis
frecuentes.

REA VALORES SOCIAIS E CVICOS CURSO TERCEIRO
m B1.1. O autocoecemento. B1.1. Crear unha imaxe VSCB1.1.1. Reflexiona sobre os CSC
k Identificacin das caractersticas positiva dun mesmo/a trazos caractersticos da sa CSIEE
persoais e dos trazos de tomando decisins meditadas personalidade e verbaliza as

identidade, as propias capacidades e responsables, baseadas conclusins.
e necesidades. nun bo autoconcepto.
B1.2. Habilidades comunicativas. VSCB1.1.2. Expresa a CSC
Expresin de vivencias e percepcin da sa propia CCL
sentimentos de forma construtiva. identidade, integrando a
representacin que fai dun
mesmo ou dela mesma e a
imaxe que expresan os demais.
m B1.3. O autoconcepto. A B1.2. Construr o estilo VSCB1.2.1. Razoa o sentido do CSC
Px. 37857
autovaloracin; os trazos de persoal basendose na compromiso respecto a un CCL
personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na mesmo e s demais persoas.
CSIEE
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal
DOG Nm. 171

dignidade persoal. O estilo persoal

positivo.
a B1.4. As emocins. Identificacin, B1.3. Estruturar un VSCB1.3.1 Aplica o autocontrol CSC

m recoecemento, expresin e pensamento efectivo toma de decisin. CSIEE
ISSN1130-9229
verbalizacin. Causas e empregando as emocins de

consecuencias. Asociacin forma positiva. VSCB1.3.2. Realiza un CSC
pensamento-emocin. adecuado recoecemento e CSIEE
B1.5.O autocontrol. A regulacin identificacin das sas

dos sentimentos. As estratexias de emocins e das demais
reestruturacin cognitiva. A persoas.

resiliencia.
VSCB1.3.3. Expresa os seus CSC
sentimentos, necesidades e CSIEE
dereitos, vez que respecta os
CCL
dos e das demais nas
b B1.6. A responsabilidade. O B1.4. Desenvolver o propio VSCB1.4.1. Traballa en equipo CSC

m sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e CSIEE
un mesmo e aos demais. motivacin intrnseca e colectivo para a consecucin de
Valoracin do erro como factor de esforzndose para o logro de obxectivos.
aprendizaxe e mellora. xitos individuais e
compartidos. VSCB1.4.2.Asume as sas CSC
responsabilidades durante a CSIEE
colaboracin.
VSCB1.4.3. Realiza unha CSC

autoavaliacin responsable da
Px. 37858
CAA
execucin das tarefas con
CSIEE
axuda dunha persoa adulta.
DOG Nm. 171

m B1.7. A autonoma persoal e a B1.5. Adquirir capacidades VSCB1.5.1. Emprega algunha CSC
autoestima. Seguridade nun para tomar decisins de estratexia para facer fronte CSIEE
mesmo, iniciativa, autonoma para forma independente, incerteza, ao medo ou ao
a accin, confianza nas propias manexando as dificultades fracaso.
posibilidades. A toma de decisins para superar frustracins e
ISSN1130-9229
persoal meditada. Tolerancia sentimentos negativos ante

frustracin. os problemas.
a B1.8. A iniciativa persoal. As B1.6. Desenvolver a VSCB1.6.1. Participa na CSIEE

accins creativas. A consecucin autonoma e a capacidade de resolucin de problemas CSC
de logros. emprendemento para escolares con seguridade e

conseguir logros persoais motivacin.
responsabilizndose do ben
comn. VSCB1.6.2. Define e formula CSC
claramente problemas de CCL
convivencia.
b B1.9. A responsabilidade. Causas B1.7. Propoerse desafos e VSCB1.7.1.Reflexiona, CSC

e consecuencias das accins levalos a cabo mediante unha respondendo a preguntas, as CCL
propias. A toma de decisins toma de decisin persoal, consecuencias das sas

CSIEE
persoais meditadas: tcnicas e meditada e responsable, accins.
recursos. O sentido do desenvolvendo un bo sentido
compromiso respecto a un mesmo do compromiso respecto a un VSCB1.7.2. Desenvolve CSC
e aos demais. A asuncin dos mesmo e s demais persoas. actitudes de respecto cara aos CSIEE
propios actos. demais en situacins formais e
informais da interaccin social.
Px. 37859
m B2.1. As habilidades de B2.1. Expresar opinins, VSCB2.1.1. Expresar con CCL
comunicacin. A percepcin e o sentimentos e emocins, claridade opinins, sentimentos CSC
emprego do espazo fsico na empregando e emocins.
DOG Nm. 171

comunicacin. Os elementos da coordinadamente a linguaxe CSIEE

comunicacin non verbal que verbal e non verbal.
favorecen o dilogo: ton de voz e VSCB2.1.2. Emprega CCL
maneira de falar. Adecuacin a apropiadamente os elementos CSC
diferentes contextos. da comunicacin verbal e non
ISSN1130-9229
verbal, en consonancia cos

sentimentos.

comunicacin verbal en relacin CAA
coa non verbal en exposicins
CSIEE
orais.
VSCB2.1.4. Expn CCL

respectuosamente os CSC
argumentos.
b B2.2. Estratexias da linguaxe oral B2.2. Utilizar habilidades de VSCB2.2.1. Escoita exposicins CSC
m como instrumento de escoita e o pensamento de orais e entende a comunicacin CCL
comunicacin: escoitar, preguntar, perspectiva con empata. desde o punto de vista da

e
argumentar. persoa que fala.
VSCB2.2.2. Colabora en CAA

proxectos grupais escoitando CSIEE
activamente, demostrando
CSC
interese polas outras persoas.
CCL
c B2.3. A comunicacin expresiva. B2.3. Iniciar, manter e VSCB2.3.1. Comuncase CCL
Px. 37860
m Os elementos da comunicacin finalizar conversas cunha empregando expresins para
CSC
que favorecen o dilogo. Iniciacin, maneira de falar adecuada mellorar a comunicacin.
DOG Nm. 171

e mantemento e finalizacin de aos interlocutores e ao

VSCB2.3.2. Amosa interese CCL
conversas. Identificacin, contexto, tendo en conta os
polos seus interlocutores.
recoecemento e anlise de factores que inhiben a CSC
hbitos que facilitan e dificultan a comunicacin para superar
comunicacin. barreiras e os que permiten
ISSN1130-9229
lograr proximidade.
e B2.4. A asercin. Exposicin e B2.4. Empregar a asercin. VSCB2.4.1. Expresa CCL

m defensa das ideas propias con abertamente as propias ideas.

CSC
argumentos fundados e razoables
empregando estratexias de CSIEE

comunicacin construtivas.
VSCB2.4.2. Emprega a linguaxe CCL
positiva.
CSC
m B2.5. O dilogo. A busca do mellor B2.5. Dialogar creando VSCB2.5.1 Relaciona, con CCL
argumento. A creacin de pensamentos compartidos axuda dunha persoa adulta,
CSC
pensamentos compartidos a travs con outras persoas para diferentes ideas e opinins para
do dilogo. A inferencia e o sentido atopar o mellor argumento. atopar os seus aspectos CAA
da expresin dos e das demais. A comns.
escoita activa e a axuda.
c B2.6.A intelixencia interpersoal. A B2.6. Establecer relacins VSCB2.6.1. Emprega diferentes CSC
m empata: atencin, escoita activa, interpersoais positivas habilidades sociais bsicas.
observacin e anlise de empregando habilidades
comportamentos. O altrusmo. sociais. VSCB2.6.2. Participa CSC
activamente en actividades que
Px. 37861
CSIEE
contriben cohesin dos
grupos sociais aos que
pertence.
DOG Nm. 171

a B2.7. O respecto, a tolerancia e a B2.7. Actuar con tolerancia VSCB2.7.1. Respecta e acepta CSC
valoracin do outro. Anlise de comprendendo e aceptando as diferenzas individuais.
situacins na escola e fra dela as diferenzas.
que producen sentimentos VSCB2.7.2. Recoece, e CSC
positivos ou negativos no identifica as calidades doutras
ISSN1130-9229
alumnado. persoas.
c B2.8. As condutas solidarias. A B2.8. Contribur mellora do VSCB2.8.1. Forma parte activa CSC

m disposicin de apertura cara aos clima do grupo, amosando das dinmicas do grupo. CSIEE
demais: compartir puntos de vista actitudes cooperativas e
e sentimentos. As dinmicas de establecendo relacins VSCB2.8.2. Establece e mantn CSC

cohesin de grupo. respectuosas. relacins emocionais amigables, CSIEE
baseadas no intercambio de
afecto e a confianza mutua.
b B3.1 Responsabilidade no B3.1 Resolver problemas en VSCB3.1.1 Establece relacins CSC

exercicio dos dereitos e dos colaboracin, poendo de de confianza cos iguais e coas
m CSIEE
deberes individuais nos grupos nos manifesto unha actitude persoas adultas.
que se integra e participacin nas aberta cara aos demais e
tarefas e decisin destes. A compartindo puntos de vista e VSCB3.1.2 Desenvolve CSC
disposicin de apertura cara ao sentimentos. proxectos e resolve problemas CSIEE
outro, ao compartir puntos de vista en colaboracin.
e sentimentos.
VSCB3.1.3 Pon de manifesto CSC
unha actitude aberta cara s CSIEE
demais persoas compartindo
Px. 37862
puntos de vista e sentimentos
durante a interaccin social na
aula.
DOG Nm. 171

b B3.2 A interdependencia e a B3.2 Traballar en equipo VSCB3.2.1 Amosa boa CAA

positiva e a participacin interdependencia positiva e axuda para a aprendizaxe.
CSC
equitativa. As condutas solidarias. amosando condutas
A aceptacin incondicional do solidarias.
ISSN1130-9229
VSCB3.2.2. Practica as CAA

outro. A resolucin de problemas
estratexias de axuda entre CSIEE
en colaboracin. Compensacin de
iguais.
carencias dos e das demais. A CSC

outro, o compartir puntos de vista e VSCB3.2.3. Practica as CAA
sentimentos. estratexias de axuda entre CSIEE

B3.3. Estruturas e tcnicas da iguais
CSC
VSCB3.2.4. Respecta as regras CSC
durante o traballo en equipo.
VSCB3.2.5. Emprega destrezas CSC

de interdependencia positiva. CSIEE
CAA
a B3.4. Elaboracin de normas de B3.3. Implicarse na VSCB3.3.1. Participa na CSC

convivencia da aula e do centro elaboracin e no respecto elaboracin das normas da CSIEE
positivas, facilitadoras e asumidas das normas da comunidade aula.
polo grupo e pola comunidade. educativa, empregando o
Valoracin da necesidade de sistema de valores persoal VSCB3.3.2. Respecta as CSC
normas compartidas que regulan a que constre a partir dos normas do centro escolar.
convivencia frutfera no mbito valores universais.
Px. 37863
social.
c B3.5. A resolucin de conflitos. A B3.4. Participar activamente VSCB3.4.1. Resolve os CSC

DOG Nm. 171

m linguaxe positiva na comunicacin na vida cvica de forma conflitos, coa axuda dunha CSIEE
de pensamentos, intencins e pacfica e democrtica persoa adulta, de modo
posicionamentos persoais. A transformando o conflito en construtivo.
transformacin do conflito en oportunidade, coecendo e
oportunidade. empregando as fases da
VSCB3.4.2. Manexa a linguaxe CCL
ISSN1130-9229
mediacin e usando a
positiva na comunicacin de
linguaxe positiva na CSC
pensamentos e intencins nas
comunicacin de
relacins interpersoais.
pensamentos, intencins e

posicionamentos persoais.
VSCB3.4.3. Analiza as CSC
emocins e sentimentos das

CSIEE
partes en conflito.
a B3.6. Identificacin, B3.5. Comprender a VSCB3.5.1.Expn os dereitos CSC

recoecemento e valoracin dos importancia dos dereitos da bsicos da infancia.
CCL
dereitos de todos os nenos e de infancia valorando as
todas as nenas do mundo condutas que os protexen.
recoecidos nas declaracins
universais, no Estatuto de
autonoma de Galicia e na
Constitucin espaola.
d B3.7. As diferenzas de sexo como B3.6. Participar activamente VSCB3.6.1. Colabora con CSC
m un elemento enriquecedor. Anlise na vida cvica valorando a persoas do outro sexo en
CSIEE
das medidas que contriben a un igualdade de dereitos e diferentes situacins escolares.
equilibrio de xnero e a unha corresponsabilidade de CSC
VSCB3.6.2. Realiza diferentes
autntica igualdade de homes e mulleres.
Px. 37864
tipos de actividades CSIEE
oportunidades. Identificacin e
rexeitamento de desigualdades
sexo.
entre mulleres e homes no mundo
DOG Nm. 171

laboral e na vida coti.
n B3.8. A educacin viaria. Respecto B3.7. Valorar as normas de VSCB3.7.1. Colabora en CSC
cara s normas de mobilidade seguridade viaria, analizando campaas escolares sobre a
CSIEE
viaria. Identificacin das causas e as causas e consecuencias importancia do respecto das
ISSN1130-9229
grupos de risco nos accidentes de dos accidentes de trfico. normas de educacin viaria.
trfico.
B3.9. Identificacin de actitudes e VSCB3.7.2 Expn as causas de CSC

de estratexias persoais e diferentes accidentes de trfico CCL
colectivas que contriben a
consolidar condutas e hbitos VSCB3.7.3.Explica as CSC

viarios correctos. consecuencias de diferentes CCL
CMCT
CD
REA VALORES SOCIAIS E CIVICOS CURSO CUARTO

m CSC
B1.1. O autocoecemento. B1.1. Crear unha imaxe VSCB1.1.1. Expresa a
k Identificacin das caractersticas positiva de un mesmo percepcin da sa propia CCL
persoais e dos trazos de tomando decisins meditadas identidade relacionando a
identidade, as propias capacidades e responsables, baseadas representacin que fai de un
Px. 37865
e necesidades. nun bo autoconcepto. mesmo e a imaxe que
expresan das demais persoas.
DOG Nm. 171

B1.2. Habilidades comunicativas. CSC

VSCB1.1.2.Manifesta
Expresin de vivencias e
verbalmente unha visin CCL
sentimentos de forma construtiva.
positiva das sas propias
calidades e limitacins. CAA
ISSN1130-9229
m CSC
B1.3. O autoconcepto. A B1.2. Construr o estilo VSCB1.2.1. Razoa o sentido
autovaloracin; os trazos de persoal basendose na do compromiso respecto a un CCL

personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na mesmo e s demais persoas. CSIEE
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal.
dignidade persoal. O estilo persoal CSC

positivo. VSCB1.2.2. Acta de forma
respectable e digna. CSIEE
m CAA
B1.4. As emocins. Identificacin, B1.3. Estruturar un VSCB1.3.1. Reflexiona,
a recoecemento, expresin e pensamento efectivo e sintetiza e estrutura os seus
verbalizacin. Causas e independente empregando as pensamentos.
consecuencias. Asociacin emocins de forma positiva.
pensamento-emocin. CAA
VSCB1.3.2. Utiliza estratexias
B1.5. O autocontrol. A regulacin de reestruturacin cognitiva, de
dos sentimentos. As estratexias de xeito guiado, sobre situacins
reestruturacin cognitiva. A da sa realidade.
resiliencia.
CSC
VSCB1.3.3. Aplica o
autocontrol toma de CSIEE
Px. 37866
decisins, negociacin e a
resolucin de conflitos, de xeito
guiado.
DOG Nm. 171

CSC
VSCB1.3.4. Expresa os seus
dereitos, vez que respecta os CCL
ISSN1130-9229
m B1.6. A responsabilidade. O B1.4.Desenvolver o propio VSCB1.4.1. Traballa en equipo CSC

b sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e CSIEE

un mesmo e a s demais persoas. motivacin intrnseca e colectivo para a consecucin
Valoracin do erro como factor de esforzndose para o logro de de obxectivos.

aprendizaxe e mellora. xitos individuais e
compartidos. VSCB1.4.2. Asume as sas CSC
colaboracin.
VSCB1.4.3 Realiza unha CSC

autoavaliacin responsable da CAA
CSIEE
m B1.7. A autonoma persoal e a B1.5. Adquirir capacidades VSCB1.5.1. Utiliza o CSC

autoestima. Seguridade nun para tomar decisins de pensamento creativo na CSIEE
mesmo e nunha mesma, iniciativa, forma independente, anlise de problemas e na
autonoma para a accin, manexando as dificultades formulacin de propostas de
confianza nas propias para superar frustracins e actuacin.
posibilidades. A toma de decisins sentimentos negativos ante
persoal meditada. Tolerancia os problemas. VSCB1.5.2.Emprega CSC
frustracin. estratexias para facer fronte CSIEE
Px. 37867
incerteza, ao medo ou ao
fracaso.
DOG Nm. 171

a B1.8. A iniciativa. A B1.6. Desenvolver a VSCB1.6.1.Participa na CSIEE

automotivacin. A autoproposta de autonoma e a capacidade de resolucin de problemas
CSC
desafos. emprendemento para escolares con seguridade e
conseguir logros persoais motivacin.
responsabilizndose do ben
ISSN1130-9229
comn. VSCB1.6.2. Realiza propostas CSC

creativas e utiliza as sas
CSIEE
competencias para abordar

proxectos sobre valores CCEC
sociais.
VSCB1.6.3. Define e formula CSC

claramente problemas de
CCL
convivencia.
b B1.9. A Responsabilidade. Causas B1.7. Propoerse desafos e VSCB.1 7.1.Sopesa as CSC

e consecuencias das accins levalos a cabo mediante unha consecuencias das sas
CSIEE
propias. A toma de decisins toma de decisin persoal, accins.
persoais meditadas: tcnicas e meditada e responsable,

recursos. O sentido do desenvolvendo un bo sentido VSCB1.7.2. Desenvolve CSC
compromiso respecto a un mesmo do compromiso respecto a un actitudes de respecto e
e aos demais. mesmo e aos demais. CSIEE
solidariedade cara aos demais
en situacins formais e
informais da interaccin social.
Px. 37868
m B2.1. As habilidades de B2.1. Expresar opinins, VSCB2.1.1. Expresar con CCL
comunicacin. A percepcin e o sentimentos e emocins, claridade e coherencia
CSC
DOG Nm. 171

emprego do espazo fsico na empregando opinins, sentimentos e CSIEE

comunicacin. Os elementos da coordinadamente a linguaxe emocins.
comunicacin non verbal que verbal e non verbal.
favorecen o dilogo: ton de voz e VSCB2.1.2. Emprega CCL
maneira de falar. Adecuacin a apropiadamente os elementos
ISSN1130-9229
diferentes contextos. CSC

da comunicacin verbal e non
verbal, en consonancia cos
sentimentos.

comunicacin verbal en CAA

relacin coa non verbal en
CSIEE
exposicins orais.
VSCB2.1.4. Expn CCL

respectuosamente os CSC
argumentos.
b B2.2. A comunicacin receptiva. A B2.2. Utilizar habilidades de VSCB2.2.1. Escoita CSC

escoita activa. Estratexias da escoita e o pensamento de exposicins orais e entende a CCL
linguaxe oral como instrumento de perspectiva con empata. comunicacin desde o punto
comunicacin: escoitar, preguntar, de vista da persoa que fala.
argumentar.
VSCB2.2.2. Realiza CCL
actividades cooperativas CSC
detectando os sentimentos e
CSIEE
pensamentos que subxacen no
que se est a dicir.
Px. 37869
DOG Nm. 171

activamente, demostrando CSC

interese polas outras persoas. CCL
c B2.3. Os elementos da B2.3. Iniciar, manter e VSCB2.3.1. Comuncase CCL

comunicacin que favorecen o finalizar conversas cunha empregando expresins para
ISSN1130-9229
m CSC
dilogo. Iniciacin, mantemento e maneira de falar adecuada mellorar a comunicacin e
e
finalizacin de conversas. aos interlocutores e ao facilitar o achegamento co seu
Identificacin e recoecemento de contexto, tendo en conta os interlocutor nas conversas.
hbitos que facilitan e dificultan a factores que inhiben a

comunicacin. comunicacin para superar VSCB2.3.2. Amosa interese CCL
barreiras e os que permiten polos seus interlocutores. CSC

lograr proximidade.
e B2.4. A asercin. Exposicin e B2.4. Empregar a asercin. VSCB2.4.1. Expresa CCL

m defensa das ideas propias con abertamente as propias ideas e CSC
argumentos fundados e razoables opinins.
CSIEE
empregando estratexias de
linguaxe positiva. CSC
m B2.5. O dilogo. A busca do mellor B2.5. Dialogar creando VSCB2.5.1. Relaciona CCL
argumento. A creacin de pensamentos compartidos diferentes ideas e opinins CSC
pensamentos compartidos a travs con outras persoas para para atopar os seus aspectos
CAA
do dilogo. atopar o mellor argumento. comns.
c B2.6.A intelixencia interpersoal. A B2.6. Establecer relacins VSCB2.6.1. Emprega CSC

m empata: atencin, escoita activa, interpersoais positivas diferentes habilidades sociais.
Px. 37870
comportamentos. O altrusmo. sociais. VSCB2.6.2. Participa CSC
activamente en actividades CSIEE
grupais e reflexiona sobre a
DOG Nm. 171

sa contribucin cohesin
dos grupos sociais aos que
pertence.
a B2.7. O respecto, a tolerancia e a B2.7. Actuar con tolerancia VSCB2.7.1. Respecta e acepta CSC
ISSN1130-9229
o valoracin do outro. As diferenzas comprendendo e aceptando as diferenzas individuais.

culturais. Anlise de situacins na as diferenzas.
escola e fra dela que producen VSCB2.7.2. Recoece, CSC
sentimentos positivos ou negativos identifica e expresa as

no alumnado. calidades doutras persoas.
B2.8 A diversidade. Respecto

c B2.9 As condutas solidarias. A B2.8. Contribur mellora do VSCB2.8.1. Forma parte activa CSC
m disposicin de apertura cara aos clima do grupo amosando das dinmicas do grupo. CSIEE
e sentimentos. As dinmicas de establecendo relacins VSCB2.8.2. Establece e CSC
cohesin de grupo. respectuosas.
mantn relacins emocionais CSIEE

amigables, baseadas no
intercambio de afecto e a
confianza mutua.
b B3.1. Responsabilidade no B3.1. Resolver problemas en VSCB3.1.1. Desenvolve CSC

m exercicio dos dereitos e dos colaboracin, poendo de proxectos e resolve problemas CSIEE
deberes individuais nos grupos nos manifesto unha actitude en colaboracin.
Px. 37871
que se integra e participacin nas aberta cara aos demais e
tarefas e decisin destes. A compartindo puntos de vista e VSCB3.1.2. Pon de manifesto CSC
disposicin de apertura cara ao sentimentos. unha actitude aberta cara aos CSIEE
DOG Nm. 171

outro, ao compartir puntos de vista demais compartindo puntos de

e sentimentos. vista e sentimentos durante a
interaccin social na aula.
b B3.2. A interdependencia e a B3.2.Traballar en equipo VSCB3.2.1. Amosa boa CAA

ISSN1130-9229
cooperacin. A interdependencia favorecendo a disposicin para ofrecer e CSIEE

positiva e a participacin interdependencia positiva e recibir axuda para a
CSC
igualitaria. As condutas solidarias. amosando condutas aprendizaxe.

outro. A resolucin de problemas VSCB3.2.2. Emprega CAA
en colaboracin. Compensacin de axeitadamente estratexias de CSIEE

carencias dos e das demais. A axuda entre iguais.
CSC
outro, ao compartir puntos de vista
e sentimentos.
B3.3. Estruturas e tcnicas da equipo.
VSCB3.2.4. Emprega CSC
destrezas de interdependencia CSIEE

positiva.
CAA
a B3.4.Valoracin da necesidade de B3.3. Implicarse na VSCB3.3.1. Percibe e verbaliza CCL

normas compartidas que regulan a elaboracin e no respecto a necesidade de que existan CSC
convivencia frutfera no mbito das normas da comunidade normas de convivencia nos
social. Elaboracin de normas de educativa empregando o diferentes espazos de
convivencia da aula e do centro sistema de valores persoal interaccin social
positivas, facilitadoras e asumidas que constre a partir dos
Px. 37872
polo grupo e pola comunidade. valores universais. VSCB3.3.2. Participa na CCL
aula.
CSIEE
DOG Nm. 171



linguaxe positiva na comunicacin na vida cvica de forma conflitos de modo construtivo,
ISSN1130-9229
m CSIEE
de pensamentos, intencins e pacfica e democrtica con axuda dunha persoa
posicionamentos persoais. As transformando o conflito en adulta.
fases da mediacin formal. A oportunidade, coecendo e
transformacin do conflito en empregando as fases da VSCB3.4.2. Manexa a linguaxe CCL

oportunidade. mediacin e usando a positiva na comunicacin de CSC
linguaxe positiva na pensamentos e intencins nas

comunicacin de relacins interpersoais.
pensamentos, intencins e
posicionamentos persoais. VSCB3.4.3. Analiza as CSC
emocins, sentimentos e CSIEE
posibles pensamentos das
partes en conflito.
a B3.6. Identificacin, B3.5. Comprender a VSCB3.5.1. Argumenta a CSC

recoecemento e valoracin dos importancia dos dereitos da necesidade de protexer os CCL

dereitos de todos os nenos e de infancia, valorando as dereitos bsicos da infancia.
todas as nenas do mundo condutas que os protexen.
recoecidos nas declaracins VSCB3.5.2. Xustifica a CSC
universais, no Estatuto de importancia de que todos os
autonoma de Galicia e na nenos e nenas reciban axuda.
Constitucin espaola.
VSCB3.5.3. Razoa as CSC
consecuencias da explotacin CSIEE
Px. 37873
infantil e a trata de nenos e
nenas.
DOG Nm. 171

a B3.7. Os valores cvicos e o B3.6. Comprender a VSCB3.6.1. Expn CSC

d exercicio dos dereitos e deberes correlacin entre dereitos e verbalmente a correlacin entre
CCL
nas situacins de convivencia no deberes, valorando situacins dereitos e deberes.
contorno inmediato entre iguais. reais en relacin aos dereitos
ISSN1130-9229
da infancia e respectando a
B3.8. Dereitos dos nenos e das VSCB3.6.2. Razoa a valoracin CSC
igualdade de dereitos de
nenas. Relacins entre dereitos e de situacins reais expostas en
nenos e nenas no contexto CD
deberes. Recoecemento do seu internet, en relacin aos
social.
carcter universal para todos os dereitos da infancia. CCL

homes e as mulleres, sen
discriminacin.
VSCB3.6.3. Expn mediante CSC
B3.9. Realizacin e interpretacin traballos de libre creacin as
CCEC
de grficos sinxelos. conclusins da sa anlise
crtica das diferenzas na CCL
asignacin de tarefas e
CD
responsabilidades na familia e
na comunidade escolar en CMCT
funcin do sexo.
CSIEE
d B3.10. As diferenzas de sexo B3.7. Comprender e valorar a VSCB3.7.1. Expn de forma CSC
m como un elemento enriquecedor. igualdade de dereitos de argumentada a importancia de
CCL
Anlise das medidas que homes e mulleres, a valorar a igualdade de dereitos
contriben a un equilibrio de corresponsabilidade nas de homes e mulleres, a
xnero e a unha autntica tarefas domsticas e o corresponsabilidade nas
igualdade de oportunidades. coidado da familia, tarefas domsticas e o coidado
Valoracin da igualdade de argumentando en base a da familia.
dereitos de homes e de mulleres procesos de reflexin, sntese
Px. 37874
na familia e no mundo laboral e e estruturacin.
social. VSCB3.7.2. Realiza traballos CSC
de libre creacin investigando
DOG Nm. 171

casos de falta de
CD
corresponsabilidade no
coidado da familia presentados
CCL
nos medios de comunicacin.
ISSN1130-9229
CCEC
CSIEE

h B3.11. A repercusin social, no B3.8. Realiza un uso
presente e no futuro, de accins responsable dos bens da VSCB3.8.1. Amosa interese CSC
o
individuais e colectivas. natureza, comprendendo e pola natureza que o rodea e
Identificacin de actitudes e de interpretando sucesos, sntese parte integrante dela.
estratexias persoais e colectivas analizando causas e
de coidado do medio e promocin predicindo consecuencias.
de formas de vida saudables. VSCB3.8.2. Razoa os motivos CSC
da conservacin dos bens
naturais. CCL
VSCB3.8.3. Propn iniciativas CSC

para participar no uso
adecuado de bens naturais CSIEE
razoando os motivos.
N B3.12. A educacin viaria. B3.9. Valorar as normas de

Respecto cara s normas de seguridade viaria, analizando VSCB3.9.1. Colabora en CSC
mobilidade viaria. Identificacin as causas e consecuencias campaas escolares sobre a
das causas e grupos de risco nos dos accidentes de trfico. importancia do respecto das CSIEE
Px. 37875
accidentes de trfico. normas de educacin viaria.
DOG Nm. 171

B3.13. Identificacin de actitudes

e de estratexias persoais e VSCB3.9.2. Investiga sobre as CSC
colectivas que contriben a principais causas dos
consolidar condutas e hbitos accidentes de trfico coa axuda CD
viarios correctos. das novas tecnoloxas.
ISSN1130-9229
CAA
VSCB3.9.3. Expn as CSC

consecuencias de diferentes
accidentes de trfico. CCL
CMCT
CD
REA VALORES SOCIAIS E CVICOS CURSO QUINTO

m B1.1. O autoconcepto. A B1.1. Construr o estilo VSCB1.1.1. Acta de forma CSC

autovaloracin; os trazos de persoal basendose na respectable e digna.
k personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na CSIEE
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal.
Px. 37876
dignidade persoal. O estilo persoal
positivo.
DOG Nm. 171

m B1.2. As emocins. Identificacin, B1.2. Estruturar un VSCB1.2.1. Utiliza, de xeito CAA

recoecemento, expresin e pensamento efectivo e guiado, estratexias de
a verbalizacin. Causas e independente empregando as reestruturacin cognitiva.
consecuencias. Asociacin emocins de forma positiva.
ISSN1130-9229
pensamento-emocin. VSCB1.2.2. Aplica o CSC

autocontrol toma de decisin CSIEE
B1.3. O autocontrol. A regulacin e resolucin de conflitos.
dos sentimentos. As estratexias de

reestruturacin cognitiva. A VSCB1.2.3. Expresa os seus CSC
resiliencia. sentimentos, necesidades e CSIEE

CCL
b B1.4. A responsabilidade. O B1.3. Desenvolver o propio VSCB1.3.1. Traballa en equipo CSC

sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e CSIEE
un mesmo e s demais persoas. motivacin intrnseca e colectivo e asumindo
Valoracin do erro como factor de esforzndose para o logro de compromisos para a
aprendizaxe e mellora. xitos individuais e consecucin de obxectivos.

compartidos.
VSCB1.3.2. Realiza unha CSC
autoavaliacin responsable da CAA
execucin das tarefas,
CSIEE
expresando propostas de
mellora.
b B1.5. A autonoma persoal e a B1.4. Adquirir capacidades VSCB1.4.1. Utiliza o CSC
Px. 37877
m autoestima. Seguridade nun para tomar decisins de forma pensamento creativo na anlise CSIEE
mesmo e nunha mesma, iniciativa, independente, manexando as de problemas e na formulacin
autonoma para a accin, dificultades para superar de propostas de actuacin.
DOG Nm. 171

confianza nas propias frustracins e sentimentos VSCB1.4.2. Sabe facer fronte CSC
posibilidades. A toma de decisins negativos ante os problemas. incerteza, ao medo ou ao CSIEE
persoal meditada. Tolerancia fracaso.
frustracin
ISSN1130-9229
a B1.6. A iniciativa. O B1.5. Desenvolver a VSCB1.5.1. Identifica, define CSIEE

c emprendemento. A autonoma e a capacidade de problemas sociais e cvicos e CSC
automotivacin. A autoproposta de emprendemento para achega solucins
desafos. A importancia da conseguir logros persoais potencialmente efectivas.

iniciativa privada na vida responsabilizndose do ben
econmica e social. comn. VSCB1.5.2. Define e formula CSC

B1.7. Busca e elaboracin de claramente problemas de CCL
informacin por diversas fontes. convivencia e achega solucins
potencialmente efectivas.
b B1.8. A toma de decisins B1.6. Propoerse desafos e VSCB1.6.1. Identifica vantaxes CSC
persoais meditadas: tcnicas e levalos a cabo mediante unha e inconvenientes dunha posible CSIEE
recursos. Causas e consecuencias toma de decisin persoal, solucin antes de tomar unha
das accins propias.O sentido do meditada e responsable, decisin tica.
compromiso respecto a un mesmo desenvolvendo un bo sentido

e s demais persoas. do compromiso respecto a un
mesmo e s demais persoas.
m B2.1. As habilidades de B2.1. Expresar opinins, VSCB2.1.1. Emprega CCL

comunicacin. A percepcin e o sentimentos e emocins, apropiadamente os elementos CSC
emprego do espazo fsico na empregando da comunicacin verbal e non
comunicacin. Os elementos da coordinadamente a linguaxe verbal, para expresar con
Px. 37878
comunicacin non verbal que verbal e non verbal. coherencia opinin,
favorecen o dilogo: ton de voz e sentimentos e emocins.
DOG Nm. 171

maneira de falar. Adecuacin a VSCB2.1.2. Emprega a CCL

diferentes contextos. comunicacin verbal en CSC
relacin coa non verbal en
CAA
exposicins orais e debates.
CSIEE
ISSN1130-9229
b B2.2. Estratexias da linguaxe oral B2.2. Utilizar habilidades de VSCB2.2.1. Dialoga CCL
m como instrumento de escoita e o pensamento de interpretando e dando sentido CSC
comunicacin: escoitar, preguntar, perspectiva con empata. ao que oe.

e
argumentar.
VSCB2 2.2 Realiza actividades CCL

cooperativas detectando os CSC
sentimentos e pensamentos
CSIEE
que subxacen no que se est a
dicir.

CSC
interese polas outras persoas.
CCL
c B2.3. Os elementos da B2.3. Iniciar, manter e finalizar VSCB2.3.1. Comuncase CCL

m comunicacin que favorecen o conversas cunha maneira de empregando expresins para CSC
dilogo. Iniciacin, mantemento e falar adecuada aos mellorar a comunicacin e
e
finalizacin de conversas. interlocutores e ao contexto, facilitar o achegamento co seu
Identificacin, recoecemento e tendo en conta os factores interlocutor nas conversas.
anlise de hbitos que facilitan e que inhiben a comunicacin
dificultan a comunicacin. para superar barreiras e os VSCB2.3.2. Comparte CCL
Px. 37879
que permiten lograr sentimentos durante o dilogo CSC
proximidade.
CSIEE
DOG Nm. 171

VSCB2.3.3.Utiliza os CCL
elementos que contriben ao
CSC
dilogo.
CL
ISSN1130-9229
VSCB2.3.4.Recoece os CSC
elementos que bloquean a
comunicacin en diferentes
situacins.

e B2.4. A asercin. Exposicin e B2.4.Empregar a asercin.
VSCB2.4.1. Realiza unha CCL

m defensa das ideas propias con defensa tranquila e
argumentos fundados e razoables CSC
respectuosa das posicins
empregando estratexias de persoais. CSIEE

linguaxe positiva.
CSC
b B2.5.O dilogo. A busca do mellor B2.5. Dialogar creando VSCB2.5.1. Infire, de xeito CCL
m argumento. A creacin de pensamentos compartidos guiado, e d o sentido
pensamentos compartidos a con outras persoas para CSC
adecuado expresin das
travs do dilogo. A inferencia e o atopar o mellor argumento. demais persoas.
sentido da expresin dos e das
demais. A escoita activa e a
VSCB2.5.2. Relaciona CCL
axuda.
diferentes ideas e opinins
CSC
para atopar os seus aspectos
comns. CAA
Px. 37880
c B2.6. A intelixencia interpersoal. A B2.6. Establecer relacins VSCB2.6.1. Interacciona con CSC
m empata: atencin, escoita activa, interpersoais positivas empata.
DOG Nm. 171

observacin e anlise de empregando habilidades CCL

CSIEE
VSCB2.6.2 Emprega diferentes CSC

ISSN1130-9229
habilidades sociais.
a B2.7. O respecto, a tolerancia e a B2.7. Actuar con tolerancia VSCB2.7.1.Comprende e CSC

valoracin do outro. As diferenzas comprendendo e aceptando aprecia positivamente as

o
culturais. Anlise de situacins na as diferenzas. diferenzas culturais.
escola e fra dela que producen

sentimentos positivos ou negativos
no alumnado.
B2.8. A diversidade. Respecto
c B2.9. As condutas solidarias. A B2.8. Contribur mellora do VSCB2.8.1. Forma parte activa CSC
disposicin de apertura cara aos clima do grupo amosando das dinmicas do grupo.
m CSIEE
e sentimentos. As dinmicas de establecendo relacins VSCB2.8.2. Establece e CSC
cohesin de grupo. respectuosas. mantn relacins emocionais CSIEE
B2.10. Creacin de textos amigables, baseadas no
empregando a linguaxe verbal e intercambio de afecto e a
non verbal para comunicar ideas, confianza mutua.
sentimentos e situacins.
VSCB2.8.3. Consegue a CSC
aceptacin dos compaeiros e CSIEE
Px. 37881
compaeiras.
VSCB2.8.4. Expn en historias CCL

DOG Nm. 171

creativas as caractersticas da CSC

relacin da amizade. CCEC
CD
CAA
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS
b B3.1. Aplicacin dos valores B3.1. Resolver problemas en VSCB3.1.1. Desenvolve CSC

cvicos en situacins de colaboracin, poendo de proxectos e resolve problemas CSIEE
m
convivencia no contorno inmediato manifesto unha actitude en colaboracin.
(familia, centro escolar, grupo, aberta cara aos demais e

amizades, localidade). compartindo puntos de vista e VSCB3.1.2. Pon de manifesto CSC
Desenvolvemento de actitudes de sentimentos. unha actitude aberta cara aos CSIEE
comprensin e solidariedade. demais compartindo puntos de
Valoracin do dilogo para vista e sentimentos durante a
solucionar os conflitos de interaccin social na aula.
intereses en relacin coas demais
persoas.
B3.2 Responsabilidade no

deberes individuais nos grupos
nos que se integra e participacin
nas tarefas e decisins.

cooperacin. A interdependencia favorecendo a disposicin para ofrecer e CSIEE
positiva e a participacin interdependencia positiva e recibir axuda para a
CSC
equitativa. As condutas solidarias. amosando condutas aprendizaxe.
Px. 37882
outro. A resolucin de problemas VSCB3.2.2. Recorre s CAA
en colaboracin. Compensacin estratexias de axuda entre CSIEE
de carencias dos e das demais. A iguais.
CSC
DOG Nm. 171

disposicin de apertura cara ao VSCB3.2.3. Respecta as CSC

outro, o compartir puntos de vista
e sentimentos.
equipo.
B3.4. Estruturas e tcnicas da
ISSN1130-9229
a B3.5. Valoracin da necesidade de B3.3. Implicarse na VSCB3.3.1. Argumenta a CCL

normas compartidas que regulan a elaboracin e no respecto das necesidade de que existan CSC
convivencia frutfera no mbito normas da comunidade normas de convivencia nos

social. Elaboracin de normas de educativa empregando o diferentes espazos de
convivencia da aula e do centro sistema de valores persoal interaccin social.

positivas, facilitadoras e asumidas que constre a partir dos
polo grupo e pola comunidade. valores universais. VSCB3.3.2. Participa na CCL
aula.
CSIEE


m linguaxe positiva na comunicacin na vida cvica de forma conflitos de modo construtivo. CSIEE
de pensamentos, intencins e pacfica e democrtica
posicionamentos persoais. As transformando o conflito en VSCB3.4.2. Sigue as fases da CSC
fases da mediacin formal. A oportunidade, coecendo e mediacin en situacins reais e CSIEE
transformacin do conflito en empregando as fases da simulacins.
oportunidade. mediacin e usando a
linguaxe positiva na VSCB3.4.3.Manexa a linguaxe CCL
comunicacin de positiva na comunicacin de CSC
Px. 37883
pensamentos, intencins e pensamentos, intencins e
posicionamentos persoais. posicionamentos nas relacins
interpersoais.
DOG Nm. 171


emocins, sentimentos, CSIEE
posibles pensamentos e puntos

de vista das partes en conflito.
ISSN1130-9229
d B3.7. A responsabilidade social e B3.5. Comprender o sentido VSCB3.5.1. Razoa o sentido da CAA
a xustiza social. Identificacin e da responsabilidade social e a responsabilidade social e da CSC
anlise crtico das causas que xustiza social empregando a xustiza social.

provocan situacins de capacidade de reflexin,
marxinacin, de discriminacin e sntese e estruturacin. VSCB3.5.2. Identifica e analiza CSC
de inxustiza social. criticamente desigualdades CSIEE

sociais.
VSCB3.5.3. Describe condutas CSC

solidarias. CCL
a B3.8. Desenvolvemento de B3.6. Practicar o altrusmo no VSCB3.6.1. Amsase xeneroso CSC

m actitudes de comprensin, de contorno prximo no seu contorno prximo.
superacin de prexuzos e de sensibilizando sobre o seu

estereotipos, de cooperacin e de valor. VSCB3.6.2. capaz de CCL
solidariedade ante problemas e sensibilizar sobre causas CSC
necesidades doutras persoas. altrustas realizando
CSIEE
Proteccin e amparo das persoas exposicins orais sobre o seu
mis desfavorecidas. valor e cometidos.
VSCB3.6.3. Colabora en CSC

causas altrustas en CSIEE
colaboracin coa comunidade
Px. 37884
educativa
a B3.9. Os dereitos e deberes. A B3.7. Crear un sistema de VSCB3.7.1. Coece e respecta CSC
DOG Nm. 171

m Declaracin Universal dos valores asumindo os dereitos os dereitos e deberes do

Dereitos Humanos: liberdade de e deberes do alumnado, alumnado.
expresin e opinin. A liberdade realizando xuzos morais de
de pensamento, de conciencia e situacins escolares e VSCB3.7.2. Realiza xuzos CSC
de relixin. A anlise de feitos resolvendo dilemas morais morais, de xeito guiado, de CSIEE
ISSN1130-9229
discriminatorios: maltrato. con supostos prcticos. situacins escolares.

Exclusin de minoras tnicas, os
campos de concentracin, o VSCB3.7.3 Xustifica as sas CSC
holocausto. Os dereitos e deberes actuacins en base a valores

CSIEE
do alumnado. persoais como a dignidade, a
liberdade, a autoestima, a
seguridade nun mesmo e a
capacidade de enfrontarse aos
problemas.
a B3.10. Os dereitos e deberes. A B3.8. Respectar os valores VSCB3.8.1. Argumenta o CSC

d Declaracin Universal dos universais comprendendo a carcter universal dos dereitos CCL
Dereitos Humanos: liberdade de necesidade de garantir os humanos.
expresin e opinin. A liberdade dereitos bsicos de todas as
de pensamento, de conciencia e persoas. VSCB3.8.2.Expn a CSC

de relixin. A anlise de feitos importancia de que todas as CCL
discriminatorios: maltrato. persoas gocen dos dereitos
Exclusins das minoras. bsicos: sade, benestar,
alimentacin, vestido, vivenda
e asistencia mdica.
VSCB3.8.3. Axuza CSC

criticamente as circunstancias CSIEE
Px. 37885
de persoas que viven en
situacins de privacin dos
dereitos bsicos.
DOG Nm. 171

a B3.11. Convivencia pacfica en B3.9. Comprender a VSCB3.9.1. Argumenta e CCL

d sociedade e valores nos que se declaracin da igualdade de expn mediante imaxes a CCEC
apoia: respecto, tolerancia, dereitos e a non importancia de garantir a
CSC
solidariedade, xustiza, discriminacin por razn de igualdade de dereitos e a non
compromiso, cooperacin e nacemento, raza, sexo, discriminacin por razn de
ISSN1130-9229
cultura de paz. Identificacin, relixin, opinin ou calquera nacemento, raza, sexo, relixin,
recoecemento e anlise de outra condicin ou opinin ou calquera outra
hbitos que facilitan e dificultan a circunstancia persoal ou condicin ou circunstancia
convivencia e o benestar dos social, aplicndoa anlise persoal ou social.

grupos sociais. do contorno social.
B3.12. Formas de discriminacin: VSCB3.9.2. Descobre e axuza CSC

racismo, xenofobia, homofobia, criticamente casos prximos de CSIEE
transfobia, desigualdade de desigualdade e discriminacin.
oportunidades.
B3.13. Feitos discriminatorios:
maltrato, exclusin de minoras
tnicas, campos de concentracin,
o holocausto e segregacin por
enfermidade. Anlise.
d B3.14. As diferenzas de sexo B3.10. Participar activamente VSCB3.10.1. Axuza CSC

m como un elemento enriquecedor. na vida cvica valorando a criticamente actitudes de falta CSIEE
Anlise das medidas que igualdade de dereitos e de respecto igualdade de
contriben a un equilibrio de corresponsabilidades de oportunidades de homes e
xnero e a unha autntica homes e mulleres. mulleres.
igualdade de oportunidades.
Identificacin e rexeitamento de VSCB3.10.2. Colabora con CSC
desigualdades entre mulleres e persoas doutro sexo en
Px. 37886
CSIEE
homes no mundo laboral e na vida diferentes situacins escolares.
coti.
VSCB3.10.3. Realiza diferentes CSC
DOG Nm. 171

tipos de actividades CSIEE

sexo.
a B3.15. Os valores sociais e a B3.11. Respectar os valores VSCB3.11.1. Reflexiona sobre CSC
ISSN1130-9229
democracia. Os principios de socialmente recoecidos, os dereitos e deberes da

convivencia que establecen o coecendo e apreciando os Constitucin Espaola.
Estatuto de autonoma de Galicia valores do Estatuto de
e a Constitucin espaola. autonoma e da Constitucin VSCB3.11.2. Expresa a CSC

importancia de garantir os CCL
Dereitos e deberes. espaola e os Dereitos e
dereitos e deberes dos
Caractersticas que debe posur Deberes do Estatuto de
cidadns e cidads do seu

unha sociedade democrtica. autonoma e da Constitucin contorno.
espaola. Coecer as
institucins, organizacin e VSCB3.11.3. Participa no CSC
servizos pblicos que benestar da contorna prxima CSIEE
garanten os dereitos e basendose nos dereitos e
deberes dos cidadns e deberes dos cidadns e
cidads no seu contorno. cidads.
a B3.16. Caractersticas da B3.12. Coecer e expresar as VSCB3.12.1. Expresa as notas CSC

convivencia democrtica. Valores notas caractersticas da caractersticas da convivencia CCL
cvicos na sociedade democrtica: convivencia democrtica e a democrtica.
respecto, tolerancia, solidariedade, importancia dos valores
xustiza, cooperacin e cultura de cvicos na sociedade VSCB3.12.2. Argumenta a CSC
importancia dos valores cvicos CCL
paz. democrtica realizando
na sociedade democrtica.
razoamentos crticos.
h B3.17. O respecto e a B3.13. Contribur VSCB3.13.1. Analiza, explica e CSC

conservacin do medio ambiente. conservacin do medio expn as causas e CSIEE
Px. 37887
o
A actitude crtica ante a falta de ambiente mantendo unha consecuencias da intervencin
i humana no medio.
DOG Nm. 171

respecto e conservacin do medio actitude crtica ante as faltas VSCB3. 13.2. Investiga CSC
ambiente. de respecto. criticamente a intervencin CAA
B3.18 Realizacin e interpretacin humana no medio ambiente e
CSIEE
de grficos sinxelos comunica os resultados.
CMCT
ISSN1130-9229
VSCB3.13.3. Argumenta CSC

comportamentos de defensa e CCL
recuperacin do equilibrio

ecolxico e de conservacin do
medio ambiente.
a B3.19. Condutas responsables no B3.14. Empregar as novas VSCB3.14.1. Realiza un uso CD

i uso das TIC: autonoma, tecnoloxas desenvolvendo tico das novas tecnoloxas. CSC
autocontrol, seguridade, sentido valores sociais e cvicos en
tico. Anlise da realidade que contornos seguros. VSCB3.14.2. Coece o CSC
presentan os medios de emprego seguro das novas CD
comunicacin para desenvolver a tecnoloxas.
capacidade crtica e responsable.
n B3.20. A educacin viaria. B3.15. Valorar as normas de VSCB3.15.1. Colabora en CSC

Respecto cara s normas de seguridade viaria, analizando campaas escolares sobre a CSIEE
mobilidade viaria. Identificacin as causas e consecuencias importancia e a promocin do
das causas e dos grupos de risco dos accidentes de trfico. respecto das normas de
nos accidentes de trfico. educacin viaria.
B3.21. Identificacin de actitudes e
de estratexias persoais e VSCB3.15.2. Analiza CSC
colectivas que contriben a informacin na prensa en CCL
consolidar condutas e hbitos relacin cos accidentes de
Px. 37888
CMCT
viarios correctos. trfico.
CD
DOG Nm. 171

VSCB3.15.3. Investiga sobre CSC

as principais causas dos
CD
accidentes de trfico coa axuda
das novas tecnoloxas. CAA
ISSN1130-9229
VSCB3.15.4.Explica as CSC
consecuencias de diferentes
CCL

CMCT
CD
n B3.22. Busca, seleccin, anlise e B3.16. Investigar sobre a VSCB3.16.1. Desenvolve CSC
elaboracin de informacins en prevencin de accidentes de proxectos relacionados coas
CSIEE
relacin cos accidentes de trfico. trfico xerando iniciativas e principais causas dos
alternativas persoais. accidentes de trfico, sobre os CAA
B3.23. Comunicacin da
que se informa en diferentes
informacin elaborada por CMCT
medios de comunicacin.
diferentes medios
VSCB3.16.2. Reflexiona sobre CSC
estratexias individuais e colectivas
o modo no que se poderan
de prevencin de riscos viarios. CCL
evitar accidentes de trfico e
expn as sas conclusins.

principais medidas que se
CCL
Px. 37889
poderan tomar para previr
accidentes de trfico. CSIEE
DOG Nm. 171

REA VALORES SOCIAIS E CVICOS CURSO SEXTO
m B1.1. O autoconcepto. A B1.1. Construr o estilo VSCB1.1.1. Explica o valor da CSC

k autovaloracin; os trazos de persoal basendose na respectabilidade e da dignidade CCL
personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na persoal.
ISSN1130-9229
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal

dignidade persoal. O estilo persoal VSCB1.1.2. Acta de forma CSC
positivo. respectable e digna. CSIEE

VSCB1.1.3 Coece e asume os CAA
rasgos caractersticos da sa CCL

personalidade, pondoos de
manifesto asertivamente.
m B1.2. O autocontrol. A regulacin B1.2. Estruturar un VSCB1.2.1. Utiliza estratexias CAA

a dos sentimentos. As estratexias de pensamento efectivo e de reestruturacin cognitiva.
reestruturacin cognitiva. A independente empregando
resiliencia. as emocins de forma VSCB1.2.2. Describe o valor da CCL
positiva. reestruturacin cognitiva e a
CSIEE
resiliencia.
VSCB1.2.3 Aplica o autocontrol CSC

toma de decisins, CSIEE
negociacin e resolucin de
conflitos.
VSCB1.2.4. Expresa os seus CSC

Px. 37890
CCL
DOG Nm. 171

m B1.3. A responsabilidade. O B1.3. Desenvolver o propio VSCB1.3.1. Traballa en equipo CSC

sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e CSIEE
b
un mesmo e aos demais. motivacin intrnseca e colectivo e asumindo
Valoracin do erro como factor de esforzndose para o logro de compromisos para a
ISSN1130-9229
aprendizaxe e mellora. A xitos individuais e consecucin de obxectivos.

automotivacin. compartidos.
VSCB1.3.2. Explica razns para CSC

asumir as sas CCL

colaboracin.
VSCB1.3.3. Xera confianza nos CSC

demais realizando unha CAA
autoavaliacin responsable da CSIEE
b B1.4. A autonoma persoal e a B1.4. Adquirir capacidades VSCB1.4.1.Propn alternativas CSC

autoestima. Seguridade en si para tomar decisins de resolucin de problemas CSIEE

m
mesmo e en si mesma, iniciativa, forma independente, sociais.
autonoma para a accin, confianza manexando as dificultades
nas propias posibilidades. para superar frustracins e
VSCB1.4.2. Sabe facer fronte CSC
Tolerancia frustracin. sentimentos negativos ante
incerteza, ao medo ou ao CSIEE
os problemas.
fracaso.
b B1.5. A toma de decisins persoais B1.5. Propoerse desafos e VSCB1.5.1. Emprega o CSC
Px. 37891
meditadas: tcnicas e recursos. levalos a cabo mediante pensamento consecuencial CSIEE
c
Causas e consecuencias das unha toma de decisins para tomar decisins ticas.
DOG Nm. 171

accin propias. O sentido do persoal, meditada e

VSCB1.5.2. Identifica vantaxes CSC
compromiso respecto a un mesmo responsable, desenvolvendo
e inconvenientes dunha posible CSIEE
e aos demais. un bo sentido do compromiso
solucin antes de tomar unha
respecto a un mesmo e aos
decisin tica.
demais.
ISSN1130-9229
a B1.6. A iniciativa. O B1.6. Desenvolver a VSCB1.6.1. Realiza propostas CSC

c emprendemento. A autoproposta autonoma e a capacidade de creativas e utiliza as sas CSIEE
de desafos. A importancia da emprendemento para competencias para abordar

CCEC
iniciativa privada na vida conseguir logros persoais proxectos sobre valores sociais
econmica e social. responsabilizndose do ben

B1.7. Busca e elaboracin de comn. VSCB1.6.2. Identifica, define CSC
informacin por diversas fontes. problemas sociais e cvicos e CAA
implanta solucins
CSIEE
potencialmente efectivas
VSCB1.6.3. Razoa a CSIEE

importancia da iniciativa privada
na vida econmica e social.
b B2.1. Estratexias da linguaxe oral B2.1. Utilizar habilidades de VSCB2.1.1. Dialoga CCL
m como instrumento de escoita e o pensamento de interpretando e dando sentido CSC
comunicacin: escoitar, preguntar e perspectiva con empata. ao que oe.
e
argumentar.
VSCB2.1.2. Realiza actividades CCL
cooperativas detectando os CSC
Px. 37892
sentimentos e pensamentos
CSIEE
que subxacen no que se est a
dicir.
DOG Nm. 171


CSC
interese polas outras persoas e
axudando a que sigan CCL
ISSN1130-9229
motivadas para expresarse.
c B2.2.Os elementos da B2.2. Iniciar, manter e VSCB2.2.1. Comparte CCL

comunicacin que favorecen o finalizar conversas cunha sentimentos durante o dilogo.

m CSC
dilogo. Iniciacin, mantemento e maneira de falar adecuada
e CSIEE
finalizacin de conversas. aos interlocutores e ao

Identificacin, recoecemento e contexto, tendo en conta os
VSCB2.2.2. Utiliza os CCL
anlise de hbitos que facilitan e factores que inhiben a
elementos que contriben ao CSC
dificultan a comunicacin. comunicacin para superar
dilogo.
barreiras e os que permiten
lograr proximidade.
e B2.3. A asercin. Exposicin e B2.3.Empregar a asercin. VSCB2.3.1. Emprega a CCL

m defensa das ideas propias con linguaxe positiva. CSC
argumentos fundados e razoables

empregando estratexias de VSCB2.3.2. Autoafrmase con CCL
comunicacin construtivas. respecto. CSC
CSIEE
b B2.4.O dilogo. A busca do mellor B2.4. Dialogar creando VSCB2.4.1 Infire e d o sentido CCL
m argumento. A creacin de pensamentos compartidos adecuado expresin dos e CSC
pensamentos compartidos a travs con outras persoas para das demais.
do dilogo. A inferencia e o sentido atopar o mellor argumento.
Px. 37893
da expresin dos e das demais. A VSCB2.4.2.utiliza CCL
escoita activa e a axuda. correctamente as estratexias de CSC
escoita activa: clarificacin,
DOG Nm. 171

parafraseo, resumo, CSIEE

reestruturacin, reflexo de
sentimentos.
c B2.5. A intelixencia interpersoal. A B2.5.Establecer relacins VSCB2.5.1.Interacciona con CSC

ISSN1130-9229
m empata: atencin, escoita activa, interpersoais positivas empata. CCL

o CSIEE

VSCB2.5.2. Sabe contribur CSC
cohesin dos grupos sociais CSIEE
aos que pertence.
a B2.6.Os estereotipos. As B2.6. Analizar criticamente as VSCB2.6.1.Analiza os CSC

m consecuencias dos prexuzos. consecuencias dos prexuzos problemas que orixinan os CSIEE
Desenvolvemento de actitudes de sociais, reflexionando sobre prexuzos sociais.
e
solidariedade ante problemas e os problemas que provocan e
necesidades das persoas mis o seu efecto nas persoas que VSCB2.6.2.Expn CCL
desfavorecidas. os sofren. razoadamente as CSC
B2.7.Identificacin, axuizamento consecuencias dos prexuzos

CCEC
crtico e rexeitamento das sociais para as persoas do
situacins de marxinacin, contorno social prximo.
discriminacin e inxustiza social.
VSCB2.6.3.Detecta e axuza CCL
B2.8.Creacin de textos,
criticamente prexuzos sociais CCEC
empregando a linguaxe verbal e
detectados no seu contorno
non verbal, para comunicar en CSC
prximo expresando as
diferentes soportes as conclusins CD
conclusins en traballos
de investigacins realizadas sobre
creativos. CAA
situacins do seu contorno.
Px. 37894
DOG Nm. 171

b B3.1. Aplicacin dos valores B3.1. Resolver problemas en VSCB3.1.1. Desenvolve CSC
m cvicos en situacins de colaboracin, poendo de proxectos e resolve problemas CSIEE
convivencia no contorno inmediato manifesto unha actitude en colaboracin.
ISSN1130-9229
(familia, centro escolar, grupo, aberta cara aos demais e

amizades, localidade). compartindo puntos de vista VSCB3.1.2. Pon de manifesto CSC
Desenvolvemento de actitudes de e sentimentos. unha actitude aberta cara aos CSIEE
comprensin e solidariedade.

demais compartindo puntos de
Valoracin do dilogo para vista e sentimentos durante a
solucionar os conflitos de intereses interaccin social na aula.

en relacin coas demais persoas.
B3.2.Responsabilidade no
deberes individuais nos grupos nos
que se integra e participacin nas
tarefas e decisin.

positiva e a participacin equitativa. interdependencia positiva e axuda para a aprendizaxe.
As condutas solidarias. A amosando condutas CSC
aceptacin incondicional do outro. solidarias.
A resolucin de problemas en VSCB3.2.2. Recorre s CAA
colaboracin. Compensacin de estratexias de axuda entre CSIEE
carencias dos e das demais. A iguais.
CSC
outro, o compartir puntos de vista e
Px. 37895
sentimentos. VSCB3.2.3. Respecta as regras CSC
durante o traballo en equipo.
DOG Nm. 171

B3.4. Estruturas e tcnicas da VSCB3.2.4. Emprega destrezas CSC

aprendizaxe cooperativa. de interdependencia positiva. CSIEE
CAA
ISSN1130-9229
a B3.5. Valoracin da necesidade de B3.3. Implicarse na VSCB3.3.1.Explica o concepto CCL

normas compartidas que regulan a elaboracin e no respecto de norma.
CSC
convivencia frutfera no mbito das normas da comunidade
social. Elaboracin de normas de educativa empregando o
VSCB3.3.2. Infire a necesidade CAA

convivencia da aula e do centro sistema de valores persoal
das normas da sa comunidade
positivas, facilitadoras e asumidas que constre a partir dos CSC
educativa
polo grupo e pola comunidade. valores universais.
VSCB3.3.3. Participa na CCL

elaboracin das normas do
CSC
colexio.
CSIEE


linguaxe positiva na comunicacin na vida cvica de forma conflitos de modo construtivo.
m CSIEE
de pensamentos, intencins e pacfica e democrtica
posicionamentos persoais. As transformando o conflito en
VSCB3.4.2. Sigue as fases da CSC
fases da mediacin formal. A oportunidade, coecendo e
mediacin en situacins reais e
transformacin do conflito en empregando as fases da CSIEE
simulacins.
oportunidade. mediacin e usando a
linguaxe positiva na
comunicacin de VSCB3.4.3. Manexa a linguaxe CCL
pensamentos, intencins e positiva na comunicacin de
CSC
Px. 37896
posicionamentos persoais. pensamentos, intencins e
posicionamentos nas relacins
interpersoais.
DOG Nm. 171


emocins, sentimentos, CSIEE
posibles pensamentos e puntos
de vista das partes en conflito.
B3.5. Practicar o altrusmo no VSCB3.5.1. capaz de CCL

ISSN1130-9229
d B3.7. O altrusmo.A
sensibilizar sobre causas CSC
m responsabilidade social e a xustiza contorno prximo
altrustas realizando CSIEE
social. Identificacin e anlise sensibilizando sobre o seu
exposicins orais sobre o seu
crtico das causas que provocan valor. valor e cometidos.

situacin de marxinacin, de
discriminacin e de inxustiza social. VSCB3.5.2. Colabora en CSC
Proteccin e amparo das persoas causas altrustas en CSIEE

mis desfavorecidas. colaboracin coa comunidade
educativa.
a B3.8. Os dereitos e deberes. A B3.6. Crear un sistema de VSCB3.6.1. Realiza xuzos CSC
Declaracin Universal dos Dereitos valores asumindo os dereitos morais de situacins escolares. CSIEE
m
Humanos: liberdade de expresin e e deberes do alumnado,
opinin. A liberdade de realizando xuzos morais de VSCB3.6.2. Xustifica as sas CSC
pensamento, de conciencia e de situacins escolares e actuacins en base a valores CSIEE
relixin. A anlise de feitos resolvendo dilemas morais persoais como a dignidade, a
discriminatorios: maltrato. con supostos prcticos. liberdade, a autoestima, a

Exclusin de minoras tnicas, os seguridade nun mesmo e a
campos de concentracin, o capacidade de enfrontarse aos
holocausto. Os dereitos e deberes problemas.
do alumnado.
d B3.9. Conceptualizacin do dilema B3.7. Comprender o que un VSCB3.7.1. Expresa o que un CSC
moral. Resolucin de dilemas dilema moral e resolver dilema moral. CCL
o
morais. dilemas morais para detectar
prexuzos relativos s VSCB3.7.2.Realiza xuzos CSC
Px. 37897
diferenzas culturais. morais. CSIEE
DOG Nm. 171

VSCB3.7.3. Analiza e resolve CSC

dilemas morais en situacins CSIEE
reais e simuladas.
ISSN1130-9229
VSCB3.7.4. Resolve dilemas CSC

morais en relacin a prexuzos CSIEE
relativos s diferenzas culturais.

a B3.10. Convivencia pacfica en B3.8. Comprender a VSCB3.8.1. Analiza formas de CSC
d sociedade e valores nos que se declaracin da igualdade de discriminacin: racismo, CSIEE

apoia: respecto, tolerancia, dereitos e a non xenofobia, desigualdade de
o
solidariedade, xustiza, discriminacin por razn de oportunidades
compromiso, cooperacin e cultura nacemento, raza, sexo,
de paz. Identificacin, relixin, opinin ou calquera
VSCB3.8.2. Analiza feitos CSC
recoecemento e anlise de outra condicin ou
hbitos que facilitan e dificultan a circunstancia persoal ou discriminatorios: maltrato, CSIEE
convivencia e o benestar dos social, aplicndoa anlise exclusin de minoras tnicas,
grupos sociais. do contorno social. reclusin en campos de
concentracin, o holocausto,
B3.11. Formas de discriminacin:
segregacin por enfermidade.
racismo, xenofobia, desigualdade
de oportunidades.
B3.12. Feitos discriminatorios: VSCB3.8.3. Detecta prexuzos CSC
maltrato, exclusin de minoras e analiza conflitos derivados do CSIEE
tnicas, campos de concentracin, uso de estereotipos no contexto
o holocausto, segregacin por escolar.
enfermidade. Anlise destes feitos.
Px. 37898
d B3.13. Dereitos e deberes. A B3.9. Expresar a relevancia VSCB3.9.1. Valora e respecta a CSC
a Declaracin Universal dos Dereitos de preservar os dereitos de libre expresin.
DOG Nm. 171

Humanos: liberdade de expresin e libre expresin e opinin, CSC

VSCB3.9.2. Comprende,
de opinin. A liberdade de liberdade de pensamento, de
interpreta e acepta opinins
pensamento, de conciencia e de conciencia e de relixin
diferentes s propias.
relixin. realizando traballos de
B3.14. Sensibilidade e respecto anlise e sntese.
ISSN1130-9229
VSCB3.9.3. Relaciona CSC

polos costumes, valores morais e
modos de vida distintos aos diferentes culturas e relixins CSIEE
propios. coas formas de pensamento de
persoas pertencentes a elas.

VSCB3.9.4. Analiza, reflexiona CSC

e expresa conclusins sobre os CSIEE
dereitos de libre expresin e CCL
opinin, liberdade de
pensamento, de conciencia e
de relixin.
d B3.15. As diferenzas de sexo como B3.10. Participar activamente VSCB3.10.1. Axuza CSC
m un elemento enriquecedor. Anlise na vida cvica valorando a criticamente actitudes de falta CSIEE
das medidas que contriben a un igualdade de dereitos e de respecto igualdade de
equilibrio de xnero e a unha corresponsabilidade de oportunidades de homes e
autntica igualdade de homes e mulleres. mulleres.
oportunidades. Identificacin e
rexeitamento de desigualdades
entre mulleres e homes no mundo
laboral e na vida coti.
a B3.16 Os valores sociais e a B3.11. Respectar os valores CSC
Px. 37899
VSCB3.11.1. Axuza
democracia. Os principios de socialmente recoecidos, criticamente os valores CSIEE
convivencia que establecen o coecendo e apreciando os implcitos en diversas
Estatuto de autonoma de Galicia e valores do Estatuto de situacins, de acordo cos que
DOG Nm. 171

a Constitucin espaola. Dereitos e autonoma e da Constitucin constiten a vida en comn

deberes. Caractersticas que debe espaola e os dereitos e nunha sociedade democrtica.
posur unha sociedade deberes do Estatuto de
democrtica. autonoma e da Constitucin
espaola. Coecer as
ISSN1130-9229
institucins, organizacins e
VSCB3.11.2. Razoa a CSC
servizos pblicos que
garanten os dereitos e contribucin de diferentes CCL
deberes dos cidadns e institucins, organizacins e

cidads no seu contorno. servizos pblicos en relacin
garanta dos dereitos e deberes
dos cidadns e cidads.
a B3.17. Principios de convivencia B3.12. Crear un sistema de VSCB3.12.1. Explica os CSC

o que establecen o Estatuto de valores propios realizando dereitos e deberes bsicos da CCL
autonoma de Galicia e a xuzos morais baseados nos Constitucin espaola.
Constitucin espaola. dereitos e deberes bsicos
do Estatuto de autonoma e
VSCB3.12.2. Realiza xuzos CSC
da Constitucin espaola.
morais sinxelos fundamentados. CSIEE
VSCB3.12.3. Participa no CSC

benestar do contorno prxima CSIEE
basendose nos dereitos e
deberes dos cidadns e
cidads.
a B3.18. Os servizos pblicos e bens B3.13. Comprender a VSCB3.13.1. Comprende, CSC
Px. 37900
e comns. Defensa, identificacin, importancia da contribucin valora e expn por escrito o
CCL
aprecio, respecto e coidado dos dos cidadns e cidads aos deber da contribucin cidad ao
bens comns e dos servizos servizos pblicos e aos bens ben da sociedade. CSIEE
DOG Nm. 171

pblicos: contribucin da cidadana comns a travs dos

VSCB3.13.2. Explica a funcin CSC
a travs dos impostos. A impostos realizando
dos impostos de proporcionar
responsabilidade social. A xustiza razoamentos crticos. CCL
recursos sociais que melloran a
social.
calidade de vida dos cidadns e
ISSN1130-9229
cidads.
VSCB3.13.3. Realiza CSC

producins creativas sobre as

CCEC
consecuencias de non pagar
impostos. CD
CCL
CSIEE
h CSC
B3.19 Fontes de enerxa B3.14.Valorar o uso VSCB3.14.1. Toma conciencia
g CCL
renovables e non renovables. responsable das fontes de da limitacin dos recursos
o Identificacin das actitudes e enerxa no planeta enerxticos e explica as CSIEE
estratexias individuais e colectivas conciencindose do respecto consecuencias do esgotamento

de consumo enerxtico ao contorno e desenvolvendo das fontes de enerxa.
responsable. a capacidade crtica cara aos
acontecementos que o
B3.20. Rutinas individuais para modifican. CSC
VSCB3.14.2. Investiga os
mellorar a calidade de vida. CAA
efectos do abuso de
Reflexin sobre as posibilidades de
determinadas fontes de enerxa.
cambio.
B3.21. Utilizacin das tecnoloxas
Px. 37901
CCL
da informacin e da comunicacin VSCB3.14.3. Realiza traballos
CSC
para buscar e seleccionar e creativos sobre a necesidade
elaborar a informacin e presentar do aire non contaminado para a CAA
DOG Nm. 171

conclusins sade e a calidade de vida. CSIEE

de grficos sinxelos. CSC
VSCB3.14.4. Expn
CD
ISSN1130-9229
graficamente argumentos para

rexeitar actividades humanas CMCT
contaminantes. CCEC

k B3.23. Hbitos de prevencin de B3.15 . Ser capaz de realizar VSCB3.15.1. Razoa as CCL
enfermidades e accidentes no primeiros auxilios e tomar repercusins de determinadas CAA

mbito escolar e domstico.. medidas preventivas, condutas de risco sobre a
CSIEE
B3.24. Actitudes e estratexias de valorando a importancia de sade e a calidade de vida.
promocin de formas de vida previr accidentes domsticos.
saudable e de calidade VSCB3.15.2. Coece as CSC
prcticas de primeiros auxilios. CSIEE
B3.25. Os primeiros auxilios
a B3.26. Condutas responsables no B3.16. Empregar as novas VSCB3.16.1. Realiza un uso CD

i uso das TIC: autonoma, tecnoloxas desenvolvendo tico das novas tecnoloxas. CSC
autocontrol, seguridade, sentido valores sociais e cvicos en
tico. Anlise da realidade e dos contornos seguros.
contidos que se presentan no
contorno dixital para desenvolver a VSCB3.16.2. Analiza e enxuza CCL
capacidade crtica. criticamente os contidos do CAA
contorno dixital.
CSC
Px. 37902
DOG Nm. 171

i
B3.27. O consumo responsable. B3.17. Analizar criticamente VSCB3.17.1. Realiza anlise de CD
Identificacin de actitudes e a influencia da publicidade informacin dixital sobre as
estratexias persoais e colectivas de sobre o consumo razns polas que as persoas CSC
consumo responsable empregando as novas senten a necesidade de CSIEE
ISSN1130-9229
tecnoloxas. consumir ao ver un anuncio

B3.28. A publicidade e as sas publicitario.
tcnicas. Influencia nos hbitos de
consumo.
VSCB3.17.2. Reflexiona sobre CSC

B3.29. Utilizacin das tecnoloxas a influenza da publicidade
da informacin e da comunicacin expresando as conclusins CCEC

para buscar e seleccionar e mediante traballos creativos.
elaborar a informacin e presentar CD
conclusins.
VSCB3.17.3. Realiza CSC
exposicins axuizando
criticamente hbitos de CCL
consumo innecesario. CCEC
CSIEE
n
B3.30. Busca, seleccin, anlise e B3.18. Investigar sobre a VSCB3.18.1. Desenvolve CSC
elaboracin de informacins en prevencin de accidentes de proxectos relacionados
relacin cos accidentes de trfico. trfico xerando iniciativas e coas principais causas dos CSIEE
alternativas persoais. accidentes de trfico, CAA
B3.31. Comunicacin da sobre os que se informa
informacin elaborada por en diferentes medios de
diferentes medios comunicacin.
Px. 37903
DOG Nm. 171


estratexias individuais e colectivas VSCB3.18.2. Reflexiona sobre CSC
de prevencin de riscos viarios o modo no que se poderan
evitar accidentes de trfico e CCL
expn as sas conclusins.
ISSN1130-9229

principais medidas que se CCL

poderan tomar para previr
CSIEE
Px. 37904
rea de Educacin Artstica.
hora de abordar a Educacin artstica, que nesta etapa engloba a Educacin musical
e a Educacin plstica, teremos en conta que as diferentes manifestacins artsticas teen
unha presenza constante no contorno e na vida das persoas formando parte de mltiples
aspectos da sa socializacin e da sa comunicacin.
A Educacin artstica de especial importancia, xa que o tratamento da informacin

visual e musical na vida coti xera e precisa capacidades de pensamento crtico. A educa-
cin artstica posibilita o desenvolvemento da creatividade, da imaxinacin, da autonoma,
a percepcin, a motricidade, a sensibilidade esttica, a expresin persoal, a capacidade
comunicativa e a socializacin etc., e todas elas estn relacionadas co obxectivo de axudar
a filtrar os nosos encontros cos produtos visuais e musicais.
Por outra banda, de grande relevancia ensinar ao alumnado a interpretacin e a an-

lise crtica, para o facer consciente de que todas as formas de arte son expresin de ideas,
sentimentos, crenzas e actitudes da persoa que, ademais de seren reveladoras da sa
identidade, son un axente reconfigurador.
Nesta etapa, a rea artstica sitase nun lugar privilexiado para a transversalidade, para
a conexin natural con outras reas do currculo, colaborando nunha comprensin da rea-
lidade e nunha satisfaccin maiores. Permite, ademais, achegarse mirada das demais
persoas, diversidade de maneiras de experimentar o mundo, que se manifestaron e se
manifestan nos produtos da cultura musical e visual.
Xunto coa dimensin reflexiva darmoslle importancia tamn producin de obras ou

traballos por parte do alumnado, feito no que se centran algns dos estndares deste curr-
culo, xa que entendemos que o seu tratamento competencial s se pode desenvolver ten-
do como obxectivo que o alumnado sexa protagonista final dos produtos de aprendizaxe.
Xa que logo, para desenvolver este currculo tivemos en conta a total integracin nel da
aprendizaxe por competencias, de xeito que o profesorado poida utilizar este documento
como gua e base da adquisicin de competencias do seu alumnado, obxectivo primordial
deste enfoque.
Para isto, imprescindible que o proceso de ensino e aprendizaxe parta dunha planifi-
cacin rigorosa, elixindo mtodos didcticos que se axusten ao nivel inicial do alumno ou
da alumna e s sas condicins socioculturais. Estes mtodos deben partir da perspectiva

do persoal docente como orientador, promotor e facilitador do desenvolvemento competen-

cial no alumnado, enfocndose realizacin de tarefas ou situacins-problema, propostas
cun obxectivo concreto, que o alumno ou a alumna deben resolver.
As mesmo, deben ter en conta a atencin diversidade e o respecto polos distintos

ritmos e estilos de aprendizaxe, mediante prcticas de traballo individual e cooperativo.
A aprendizaxe por competencias na que se basea o currculo require metodoloxas ac-

tivas e contextualizadas, e proponse, por isto, introducir estratexias interactivas, proxectos
colaborativos co uso das novas tecnoloxas e facendo fincap na creacin de produtos
reais que tean efecto na comunidade educativa.
Faise necesaria unha implicacin do profesorado na creacin de materiais adecuados a

estes modelos de aprendizaxe, as como un compromiso co desenvolvemento destas me-
todoloxas na aula, feito que leva consigo un importante nivel de coordinacin de todos os
membros da comunidade educativa -en particular as familias-, unha reflexin e a avaliacin
dos resultados, para definir melloras posteriores.
Por ltimo, para facilitar a concrecin curricular tanto na rea de Msica como na de
Educacin plstica establcense tres bloques de contidos. Non obstante, deben enten-
derse como un conxunto e desenvolverse de forma global, tendo en conta as conexins
internas tanto con respecto ao curso como ao longo da etapa.
Educacin plstica.
Bloque 1. Educacin audiovisual. Est dedicado ao estudo da imaxe en todas as sas

manifestacins, tanto visual como audiovisual. Neste bloque ten moita importancia a contri-
bucin que fan as tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TIC) ao mundo da imaxe.
Bloque 2. Expresin artstica. Este bloque recolle a exploracin dos elementos propios
da linguaxe plstica e visual, as como o tratamento dos materiais. Abrangue tamn as po-
sibilidades para expresar o sentido e o percibido con creacins artsticas propias, despois
da planificacin.
Bloque 3. Debuxo xeomtrico. Atopamos aqu un desenvolvemento grfico dos coe-

cementos adquiridos na rea de matemticas, no epgrafe de xeometra, polo que a com-
petencia matemtica e cientfico-tecnolxica estar moi presente.

Educacin musical.
Bloque 1. A escoita. Procrase que o alumnado tome conciencia dos sons que do seu
mbito, as como das posibilidades sonoras dos materiais e dos obxectos do seu contexto.
Faise fincap na audicin activa de manifestacins musicais de distintas orixes e no res-
pecto no proceso da audicin.
Bloque 2. A interpretacin musical. O alumnado protagonista absoluto neste bloque,

cuxo obxectivo a creacin de produtos musicais de diferentes estilos, usando diversas
tcnicas compositivas e con finalidades distintas. Centrmonos tamn en que o alumnado
valore o traballo colaborativo, o respecto cara s demais persoas e a avaliacin con inten-
cin de mellorar.
Bloque 3. A msica, o movemento e a danza. Este derradeiro bloque est destinado ao

desenvolvemento da expresividade e a creatividade do alumnado desde o coecemento e
a prctica da danza. Comzase pola coordinacin motriz e a conciencia do desprazamento
no espazo, e chgase finalmente ao nivel de creacin e expresin de sentimentos co mo-
vemento.

DOG Nm. 171

REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN PLSTICA) CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. EDUCACIN AUDIOVISUAL
a B1.1. Valoracin e respecto polas B1.1. Amosar respecto pola rea e EPB1.1.1. Valora e respecta os CCEC
j obras plsticas do contorno. polos diferentes tipos de expresin diferentes tipos de expresin CSC
plstica. plstica.
ISSN1130-9229
a B1.2. Valoracin da limpeza, a B1.2. Valorar a limpeza, os EP1.2.1. Valora a importancia da CCEC
j orde e a presentacin ao realizar materiais e a orde na realizacin limpeza, do coidado do material e CSC

un traballo. dunha tarefa plstica e o seu da orde para alcanzar o resultado
b
produto final. final proposto.
B1.3. Satisfaccin na manipulacin

e na exploracin de diferentes
materiais.
B1.4. Interese por usar
adecuadamente os instrumentos,
os espazos etc.
j B1.5. Observacin e exploracin B1.3. Describir calidades e EP1.3.1. Describe calidades e CCEC
e sensorial dos elementos plsticos caractersticas dos materiais, dos caractersticas de materiais, CAA
presentes nos mbitos natural, obxectos e dos instrumentos obxectos e instrumentos

artificial e artstico. presentes no contexto natural e presentes no contexto natural e
B1.6. Descricin de imaxes artificial. artificial.
presentes no contexto prximo.
EP1.3.2. Identifica, nomea e CCEC
B1.7. Observacin de elementos
debuxa as formas bsicas. CCL
plsticos do ambiente artificial
presentes en edificios, moblaxe CMCCT
urbana, luminosos ou sinais.
EP1.3.3. Identifica os tamaos. CCEC CMCCT
Px. 37908
EP1.3.4. Identifica e usa as cores CCEC
aprendidas.
DOG Nm. 171

EP1.3.5. Nomea e recoece as CCEC

figuras xeomtricas bsicas e os CCL
elementos plsticos.
CMCCT
EP1.3.6. Recoece e nomea as CMCCT

ISSN1130-9229
principais partes da figura CCL

humana.
EP1.3.7. Identifica figuras CCEC

xeomtricas bsicas. CMCCT
EP1.3.8. Identifica os diferentes CCEC

tipos de lia. CMCCT
e B1.8. Descricin verbal de B1.4. Usar lxico sinxelo e EPB1.4.1. Describe o que sente CCL
sensacins e observacins das adecuado para comentar as obras ou pensa sobre as sas propias CSIEE
j
obras plsticas. plsticas propias e alleas. creacins plsticas e as dos
CCEC
compaeiros e as compaeiras,
B1.9. Observacin da obra usando o vocabulario axeitado.
plstica e visual no contexto, en
exposicins e en museos, e
comentarios posteriores sobre
elas.
B1.10. Expresin oral das
impresins que a obra artstica
xera.
j B1.11. Exploracin de distancias, B1.5. Identificar diferentes formas EPB1.5.1. Observa diferentes CCEC
percorridos e situacins de de representacin do espazo. formas de presentar o espazo. CAA
Px. 37909
obxectos e persoas en relacin CMCCT
co espazo.
EPB1.5.2. Explora as distancias, CCEC
B1.12. Observacin de diferentes
os percorridos e as situacins CAA
maneiras de representar o
DOG Nm. 171

espazo (fotografa area, planos de obxectos e persoas en

de vivendas, maquetas, mapas relacin ao espazo.
etc.).
BLOQUE 2. EXPRESIN ARTSTICA

ISSN1130-9229
j B2.1. Uso de diferentes formas, B2.1. Probar en producins EPB2.1.1. Manexa e emprega CCEC
texturas e cores nas producins. propias as posibilidades que as diferentes texturas naturais e
adoptan as formas, texturas e artificiais.

cores.
EPB2.1.2. Emprega os CCEC
diferentes tipos de lia e CSIEE

experimenta con elas para
completar debuxos.
EPB2.1.3. Usa diferentes tipos CCEC

de materiais e experimenta con CAA
eles para crear a posteriori
obras plsticas.
EPB2.1.4. Sita elementos no CCEC

espazo nas producins
plsticas.
j B2.2. Elaboracin de debuxos, B2.2. Realizar composicins EPB2.2.1. Produce e identifica CCEC
pinturas, colaxes, estampaxes, plsticas que representen o obras sinxelas usando formas CAA
ilustracins, volumes, encartado mundo imaxinario, afectivo e xeomtricas bsicas.
de formas etc. social.
EPB2.2.2. Elabora portadas, CCEC
B2.3. Manipulacin de obxectos colaxes e outros obxectos CSIEE
para a sa transformacin empregando as ferramentas e
(monicreques, disfraces, as tcnicas bsicas (recortar,
escenarios etc.). pegar, encher; usar pinceis,
Px. 37910
B2.4. Exploracin de recursos rotuladores, lapis de cores etc.).
dixitais para a creacin de obras.
EPB2.2.3. Realiza un mosaico, CCEC
coa axuda da cuadrcula,
DOG Nm. 171

identificando e recoecendo os
tamaos.
EPB2.2.4. Elabora e representa CCEC

imaxes despois dunha
CAA
ISSN1130-9229
presentacin audiovisual.
a B2.5. Manipulacin adecuada de B2.3. Respectar e coidar os EPB2.3.1. Respecta as normas CCEC
materiais, instrumentos e materiais, os utensilios e os preestablecidas e coida os

b CSC
espazos. espazos. materiais, os utensilios e os
espazos.
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN PLSTICA) CURSO SEGUNDO

j B1.1.Exploracin sensorial de B1.1. Identificar as diferentes EPB1.1.1. Describe e identifica CCEC

elementos presentes no contorno materiais e formas de expresin as calidades e as caractersticas
e CCL
natural (plantas, rbores, minerais, plstica. dos materiais, dos obxectos e
animais, auga etc.). dos instrumentos presentes no
contexto natural e artificial.
B1.2. Observacin de elementos
plsticos do entorno artificial
Px. 37911
(edificios, mobiliario urbano,
luminosos, sinais etc.).
DOG Nm. 171

B1.3. Observacin comentario da B1.2. Describir oralmente e de EPB1.2.1. Usa termos sinxelos e
e CCL
obra plstica e visual no contexto, forma sinxela diferentes formas de adecuados para comentar as
j en exposicins e en museos. expresin artstica. obras plsticas observadas. CCEC
B1.4. Curiosidade por descubrir as
ISSN1130-9229
posibilidades artsticas que ofrece EPB1.2.2. Describe con termos

o contexto. Identificacin de nomes CCL
propios da linguaxe as
da profesin artstica. caractersticas de feitos artsticos CCEC
B1.5. Descricin de imaxes e os seus creadores presentes

presentes no contexto. no contorno.
B1.6. Exploracin dos elementos

plsticos nas imaxes (ilustracins,
fotografas, cromos, carteis, logos
etc.).
j B1.7. Manipulacin de obxectos B1.3. Identificar as formas bsicas EPB1.3.1. Realiza debuxos e CCL
cotins con diferentes texturas e e diferentes tonalidades e texturas. colorea con diferentes
e CCEC
formas. tonalidades.
B1.8. Descricin verbal de
EPB1.3.2. Manexa en producins CCEC
sensacins e observacins.
propias as posibilidades que
adoptan as diferentes formas,
cores e texturas.
j B1.9. Exploracin de distancias, B1.4. Identificar, describir e EPB1.4.1. Identifica diferentes CCL
percorridos e situacins de representar o entorno natural e o formas de representacin do
e CCEC
obxectos e persoas en relacin co entorno artificial. espazo.
espazo.
B1.10. Observacin de diferentes EPB1.4.2. Representa de CCEC
maneiras de representar o espazo diferentes maneiras o espazo.
Px. 37912
(fotografa area, planos,
maquetas, mapas etc.).
DOG Nm. 171

j B1.11. Experimentacin con B1.5. Manexar as actividades EPB1.5.1. Practica con precisin CCEC
ferramentas nas actividades plsticas utilizando coa o recorte, o pegado, o pintado CAA
plsticas e con diversos soportes correspondente destreza diferentes etc.
ISSN1130-9229
ferramentas (recortar, pegar,

encher, traballar con pincel,
pegamentos etc.).

j B2.1. Exploracin de cores, B2.1. Representar de forma EPB2.1.1. Manexa en producins CCEC
b mesturas e manchas de cor con persoal ideas, accins e situacins propias as posibilidades que CAA
diferentes tipos de pintura e sobre valndose dos elementos que adoptan as cores.
diversos soportes. configuran a linguaxe visual.
EPB2.1.2. Realiza correctamente CCEC
mesturas de cores primarias. CAA
EPB2.1.3. Clasifica e ordena as CCEC

cores primarias ( maxenta, cian e CAA

amarelo ) e secundarias ( verde,
violeta e vermello) no crculo
cromtico, e utilzaas con sentido
nas sas obras.
EPB2.1.4. Coece a simboloxa CCEC

das cores fras e clidas, e aplica CAA
estes coecementos para
transmitir diferentes sensacins
Px. 37913
nas composicins plsticas que
realiza.
DOG Nm. 171

J B2.2. Indagacin sobre as B2.2. Identificar o entorno prximo EPB2.2.1 Utiliza o punto, a lia e CCEC
b posibilidades plsticas e e o imaxinario, explicndoo con o plano ao representar o entorno
expresivas dos elementos naturais linguaxe plstica adecuada s prximo e o imaxinario.
ISSN1130-9229
e artificiais do entorno prximo. sas caractersticas.

EPB2.2.2. Realiza composicins CCEC
plsticas que representan o CSC
mundo imaxinario, afectivo e

social.
j B2.3. Elaboracin de debuxos, B2.3. Realizar composicins EPB2.3.1. Practica con precisin CCEC
b pinturas, colaxes, estampaxes, bidimensionais e tridimensionais o recorte e o encartado para CAA
encartados, ilustracins etc. segundo un desexo de expresin, crear obras bidimensionais e
B2.4. Manipulacin e coas tcnicas aprendidas. tridimensionais.
transformacin de obxectos para o
seu uso noutras actividades EP2.3.2. Utiliza a tcnica de CCEC
escolares. colaxe para realizar unha obra CAA
persoal con limpeza e precisin.
j B2.5. Experimentacin con tipos de B2.4. Utilizar nas sas EP2.4.1. Utiliza lias e formas CCEC
g lias (curva, recta, quebrada etc.). representacins distintos tipos de xeomtricas nos debuxos. CAA
B2.6. Exploracin das lias que lias (curva, quebrada, recta etc.) e
delimitan contornos e do espazo formas xeomtricas. EP2.4.2. Emprega ferramentas CCEC
que delimita a forma aberta, bsicas do debuxo (regra e CAA
pechada, plana e en volume. escuadro) para realizar diferentes
formas xeomtricas.
EP2.4.3. Manexa a cuadrcula CCEC
Px. 37914
para respectar as proporcins CAA
das formas.
DOG Nm. 171

j B2.7. Exploracin visual e tctil da B2.5. Recoecer as partes EP2.5.1. Debuxa a figura CCEC
h figura humana. principais da figura humana. humana e diferencia as principais CMCCT
partes.
ISSN1130-9229
j B2.8. Exploracin de recursos B2.6. Recoecer, diferenciar e EP2.6.1. Elabora e representa CCEC
i dixitais para a creacin de obras utilizar a expresividade de diversos imaxes despois dunha
artsticas. materiais e soportes audiovisuais. presentacin audiovisual.

EP2.6.2. Desea sinxelas CCEC
creacins plsticas despois de CD

recoller informacin por medios
audiovisuais.
a B2.9. Interese por usar B2.7. Coidar, respectar e utilizar EP2.7.1. Coida o material e CSC
j axeitadamente e de maneira axeitadamente os materiais, os respecta as normas
progresiva os instrumentos, os utensilios e os espazos. preestablecidas.
materiais e os espazos.
B2.10. Satisfaccin coa

manipulacin e a exploracin dos
materiais.
a B2.11. Interese polo traballo B2.8. Elaborar os traballos EP2.8.1. Amosa interese polo CSC
j individual e colectivo confiando nas individualmente e en grupo. traballo individual e colabora no
posibilidades da producin grupo para a consecucin dun fin
c
artstica. colectivo.
B2.12. Respecto polas
Px. 37915
contribucins dos compaeiros e
das compaeiras, e disposicin
para resolver as diferenzas.
DOG Nm. 171

REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN PLSTICA) CURSO TERCEIRO
e B1.1. Establecemento de B1.1 Describir as caractersticas EPB1.1.1 Establece unha orde CCL
ISSN1130-9229
j protocolos de actuacin na dos elementos presentes no ou pautas para seguir no CAA

observacin das obras artsticas. contexto e as sensacins que as procedemento de observacin
B1.2. Valoracin do coecemento obras artsticas provocan. dos elementos do contexto, e na
de diferentes cdigos artsticos sa comunicacin oral ou escrita.

como medio de expresin de
EPB1.1.2. Describe as CCL
ideas.
caractersticas dos feitos CCEC
artsticos e as sensacins que as
obras provocan. e expresa as
sas apreciacins persoais cun
criterio artstico.
EPB1.1.3. Identifica e coece os CCL

termos propios da linguaxe CCEC
plstica.
e B1.3. Interpretacin e valoracin B1.2. Interpretar o contido das EPB1.2.1. Interpreta e valora a CCL
j da informacin que proporcionan imaxes e representacins do informacin que ofrecen as CCEC
as imaxes no contexto social e espazo presentes no contexto, con imaxes no contexto social e
comunicacin das apreciacins identificacin das posicins dos comunica as sensacins,
obtidas. elementos plsticos no espazo. elaborando informacins bsicas.
B1.4. Indagacin sobre diferentes
maneiras de representar o espazo. EPB1.2.2. Identifica a posicin CCEC
Px. 37916
dos elementos plsticos tendo en CCL
conta as tcnicas espaciais.
DOG Nm. 171

j B1.5. Observacin dos materiais B1.3. Clasificar texturas, formas e EPB1.3.1. Clasifica texturas e CCEC
b empregados nas obras plsticas. cores atendendo a distintos tonalidades de formas naturais e CCL
B1.6. Exploracin de calidades dos criterios. artificiais exploradas desde
materiais (transparencia, diferentes ngulos e posicins.
ISSN1130-9229
rugosidade, lixeireza etc.) e

tratamento convencional e sinxelo EPB1.3.2. Clasifica texturas, CCEC
de texturas, formas e cores sobre formas e cores atendendo a CCL
diferentes soportes. criterios de similitude ou

diferenza.
EPB1.3.3. Diferencia e recoece CCEC

as diferentes texturas, lias, CCL
formas e cores nas composicins
artsticas.
j B1.7. Descricin de profesionais B1.4. Identificar e valorar EPB1.4.1. Describe varias CCEC
a relacionados/as coas artes recoecidos/as autores/as e as profesins relacionadas coas CSC
plsticas e visuais. sas obras mis significativas, artes plsticas.
b
facendo fincap na cultura propia. CCL

B1.8. Procura de informacin
sobre as manifestacins culturais e
EPB1.4.2. Procura informacin CCEC
artsticas do contexto.
sobre artistas plsticos/as da CSC
cultura propia e de outras, e
sobre a sa obra. CAA
EPB1.4.3. Amosa interese por CCEC

coecer formas de expresin de CSC
autores/as e a sa obra,
Px. 37917
empregando as tecnoloxas da CD
informacin.
DOG Nm. 171

EPB1.4.4. Relaciona artistas CCEC

coas obras mis representativas. CSC
CCL
ISSN1130-9229
j B2.1. Planificacin e organizacin B2.1.Utilizar instrumentos, tcnicas EPB2.1.1. Utiliza cores (primarias CCEC
b para axustar o proceso de creacin e materiais adecuados para e mesturadas) e tonalidades CAA

individual e en grupo s intencins alcanzar un produto artstico final. cunha intencin esttica,
previstas, seleccionando manexando diferentes tcnicas.

adecuadamente os materiais, os
instrumentos e as tcnicas. EPB2.1.2. Manexa lapis de CCEC
B2.2. Elaboracin de imaxes cores, tmperas, rotuladores, CAA
usando tcnicas e recursos sombreamento, acuarelas etc.)
diversos. para a composicin de obras.
B2.3. Construcin de estruturas

EPB2.1.3. Manexa material CCEC
con volume.
diverso nas producins plsticas, CAA
explorando diversas tcnicas e

actividades manipulativas.
EPB2.1.4. Practica o recorte e CCEC

pega materiais de diferentes CAA
texturas.
EPB2.1.5. Completa figuras CCEC

seguindo as lias como gua. CAA
Px. 37918
EPB2.1.6. Combina tcnicas de CCEC
picado, encartado e pegado. CAA
DOG Nm. 171

EPB2.1.7. Utiliza a cuadrcula CCEC

como referencia para copiar e CAA
representar modelos, de maneira
proporcionada.
ISSN1130-9229
EPB2.1.8. Usa a tcnica de CCEC

colaxe con limpeza e precisin, CAA
manexando diferentes tcnicas.

EPB2.1.9. Fai composicins CCEC
correctamente a partir do eixe de CMCCT

simetra.
EPB2.1.10. Crea imaxes CCEC

tridimensionais co recorte e o CAA
pegado.
EPB2.1.11. Debuxa a figura CCEC

humana, usando a cuadrcula
CMCCT
para alcanzar as proporcins
axeitadas.
a B2.4. Seleccin e uso responsable B2.2. Coidar o material e os EPB2.2.1. Coida e utiliza CCEC
j de materiais apropiados segundo espazos e utilizalos adecuadamente os recursos de CSC
as sas posibilidades plsticas e o adecuadamente. traballo.
fin para o que se previron.
B2.5. Establecemento de
protocolos de actuacins no
Px. 37919
proceso de creacin individual e/ou
colectiva.
DOG Nm. 171

a B2.6. Respecto polas normas e B2.3. Respectar e valorar o traballo EPB2.3.1. Leva a cabo proxectos CSC
c pola reparticin de tarefas individual e en grupo. en grupo respectando as ideas CCEC
establecidas no grupo. das demais persoas e
CAA
B2.7. Respecto polas ideas e os colaborando coas tarefas que lle
foran encomendadas.
ISSN1130-9229
traballos individuais.
j B2.8. Utilizacin de recursos B2.4. Utilizar as tecnoloxas da EPB2.4.1. Utiliza as tecnoloxas CCEC
i dixitais para a elaboracin de informacin e da comunicacin da informacin e da CD

producins artsticas. para buscar material para as comunicacin para
B2.9. Compilacin de imaxes para creacins propias ou colectivas. documentarse sobre o seu
complementar textos (carteis, contexto cultural e artstico.

anuncios, esquemas etc.).
EPB2.4.2. Utiliza as tecnoloxas CCEC
da informacin e da CD
comunicacin para buscar
material para as sas creacins
artsticas.
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN PLSTICA) CURSO CUARTO
e B1.1. Comunicacin das B1.1. Aproximarse lectura, EPB1.1.1. Analiza, de maneira CCEC
j apreciacins obtidas por anlise e interpretacin da arte e as sinxela e utilizando a CCL
observacin. imaxes fixas e en movemento nos terminoloxa axeitada, imaxes
Px. 37920
b CAA
B1.2. Elaboracin de carteis con seus contextos culturais e fixas atendendo ao tamao,
diversa informacin aplicando os histricos, comprendendo, de formato, elementos bsicos
maneira crtica, o significado e (puntos, rectas, planos, cores,
DOG Nm. 171

coecementos plsticos funcin social, sendo capaz de luz, funcin, ... ).

adquiridos. elaborar imaxes novas a partir dos
B1.3. Creacin de imaxes para coecementos adquiridos. EPB1.1.2. Elabora carteis con CCL
textos dados para secuenciar unha diversa informacin CAA
historia ( romance, cantiga, ). considerando os conceptos de
ISSN1130-9229
CCEC
tamao, equilibrio, proporcin e
cor, e engadindo textos
utilizando a tipografa mis
axeitada sa funcin.

EPB1.1.3. Secuencia unha CCEC

historia en diferentes vietas nas CCL
que incorpora imaxes e textos
CAA
seguindo o patrn do cmic.
EPB1.1.4. Interpreta e comenta, CCL

de forma oral e escrita, o contido CCEC
das imaxes dunha obra artstica
CSC
concreta.
j B1.4. Observacin de materiais B1.2. Recoecer e identificar as EPB1.2.1. Representa formas CCEC
empregados nas obras plsticas. formas naturais e artificiais, as naturais e artificiais presentes no
b CSIEE
B1.5. Valoracin do coecemento texturas, os cdigos e as tcnicas contexto, utilizando instrumentos,
de diferentes cdigos artsticos bsicas das obras plsticas, e tcnicas e materiais adecuados
como medios de expresin de expresar as sas diferenzas. na sa obra persoal.
sentimentos e ideas.
EPB1.2.2. Clasifica texturas, CCEC
B1.6. Clasificacin de texturas e
formas e cores, atendendo a
tonalidades, e apreciacin de CCL
distintos criterios (similitude,
Px. 37921
formas naturais e artificiais,
diferenza, tacto, dureza etc.)
exploradas desde diferentes
ngulos e posicins.
EPB1.2.3. Identifica a influencia CCEC
DOG Nm. 171

dos fondos de cor.
EPB1.2.4. Recoece e interpreta CCL

de forma oral e escrita o contido
CCEC
das imaxes nunha obra artstica.
CSC
ISSN1130-9229
EPB1.2.5. Identifica as formas de CCL

representar a figura humana nas
CMCCT
obras.

B1.7. Interese por procurar B1.3. Identificar determinados/as EPB1.3.1. Describe profesins
j CCL
informacin sobre as producins artistas e amosar interese por relacionadas coas artes plsticas
e CCEC
artsticas e por comentalas. coecer as formas de expresin e visuais.
i B1.8. Indagacin sobre as das sas obras mis CSC
calidades de diferentes materiais e representativas.
uso que se fai deles en distintas EPB1.3.2. Procura informacin CCL
representacins. sobre artistas plsticos/as da
CCEC
propia cultura ou alleos, en
B1.9. Uso dos recursos dixitais na
relacin coas caractersticas da CSC
procura da informacin.
sa obra. CD
EPB1.3.3. Expresa as CCL

sensacins e as apreciacins
CCEC
persoais sobre as obras plsticas
dun autor ou dunha autora cun CSIEE
criterio artstico. CD
j B1.10. Valoracin do contido B1.4. Interpretar o contido das EPB1.4.1. Interpreta e valora a CCL
informativo que as imaxes imaxes e das representacins do informacin obtida de imaxes no
e CAA
proporcionan. espazo presentes no contexto, contexto social, e elabora e
Px. 37922
b identificando as posicins dos comunica informacins bsicas. CCEC
B1.11. Comunicacin das elementos plsticos no espazo.
apreciacins obtidas dunha imaxe. EPB1.4.2. Identifica a posicin CCEC
dos elementos plsticos tendo en
DOG Nm. 171

B1.12. Observacin de elementos conta tcnicas espaciais. CSC

para estudo de escalas e
CMCCT
proporcins.
B1.13. Indagacin sobre as
maneiras de representar o espazo.
ISSN1130-9229
j B2.1. Procura das posibilidades da B2.1. Coecer e utilizar materiais, EPB2.1.1. Representa formas CCEC

b cor en contrastes, variacins e tcnicas e cdigos diversos que se naturais e artificiais con
combinacins, apreciando os utilizan nas producins artsticas. diferentes formas, cores, texturas
resultados sobre diferentes e materiais.

soportes.
B2.2. Uso de diferentes texturas EPB2.1.2. Consegue dar CCEC
para as representacins (area, sensacin de profundidade e CSIEE
tecidos, papel etc.). volume s sas creacins.
B2.3. Exploracin das calidades

EPB2.1.3. Utiliza as cores, as CCEC
dos materiais e o tratamento non
mesturas e a tonalidade con CSIEE
convencional destes (pintura
sentido esttico, de forma cada

esparexida, por chorro etc.).
vez mis autnoma.
B2.4. Emprego de distintos
soportes nas creacins. EPB2.1.4. Realiza unha obra con CSIEE
B2.5. Curiosidade por coecer as materiais txtiles de refugo. CCEC
posibilidades plsticas dos
materiais. EPB2.1.5. Experimenta con CAA
B2.6. Construcin de mbiles, materiais e texturas para CCEC
estruturas e volume. creacins orixinais, integrndoos
B2.7. Construcin de estruturas de diferentes maneiras.
Px. 37923
sinxelas para representacins
teatrais. EPB2.1.6. Utiliza ceras, CCEC
rotuladores, tintas, plumas etc.
DOG Nm. 171

para os debuxos usando lias CSIEE

grosas, finas, sombras, manchas
etc.
CCEC
ISSN1130-9229
EPB2.1.7. Representa obxectos

coa tcnica da esfumaxe.
EPB2.1.8. Utiliza e mestura CCEC

tcnicas (acuarela, tmperas CSIEE
etc.) con finalidade esttica.
EPB2.1.9. Identifica as formas en CCEC

que est representada a figura CSC
humana nas obras plsticas.
EPB2.1.10. Representa imaxes CCEC

usando diferentes caractersticas
da cor.
EPB2.1.11. Utiliza diferentes CCEC

materiais e texturas (arxila, CSIEE
tecidos, papel etc.) para as sas
creacins plsticas.
EPB2.1.12. Recorta, encarta e CCEC
Px. 37924
pega con precisin, con distintos
materiais e texturas, creando
formas tridimensionais.
DOG Nm. 171

j B2.8. Experimentacin das B2.2. Realizar composicins EPB2.2.1. Utiliza a cuadrcula CCEC
g dimensins e das proporcins plsticas con figuras xeomtricas, como un elemento que estrutura CMCCT
dunha mesma forma en diferentes manexando ferramentas bsicas de o espazo grfico.
b
posicins. precisin e utilizando escalas e
proporcins.
ISSN1130-9229
B2.9. Experimentacin das EPB2.2.2. Traza formas CCEC

posibilidades de representacin xeomtricas con precisin, coa CMCCT
con lias grosas, finas, continuas, axuda das ferramentas bsicas
descontinuas e xeomtricas. (regra, escuadro e cartabn).

B2.10. Realizacin de fotografas:
enfoque e planos. EPB2.2.3. Aplica nocins CCEC
B2.11. Aplicacin en producins mtricas e de perspectiva CSIEE

propias de aspectos observados construcin de estruturas e
en obras artsticas. transformacin do espazo.
B2.12. Utilizacin de recursos

EPB2.2.4. Realiza trazados con CCEC
dixitais e audiovisuais para a
precisin utilizando ferramentas CMCCT
elaboracin de obras artsticas.
bsicas.
EPB2.2.5. Manexa e utiliza CCEC

escalas e proporcins axeitadas CMCCT
para representar obxectos.
EPB2.2.6. Realiza composicins CCEC

plsticas con figuras CSIEE
xeomtricas, apreciando o valor
expresivo da cor.
EPB2.2.7. Debuxa persoas e CCEC
Px. 37925
obxectos a travs dun eixe de CMCCT
simetra.
DOG Nm. 171

i B2.13. Compilacin impresa e B2.3. Utilizar e manexar as novas EPB2.3.1. Coece e utiliza CCEC
j dixital sobre manifestacins tecnoloxas da informacin e da recursos tecnolxicos para obter CD
b artsticas. comunicacin como medio de informacin sobre o contexto
informacin, investigacin e artstico e cultural para as sas
d B2.14. Interese pola procura da
ISSN1130-9229
deseo. producins.
informacin artstica.
B2.15. Interpretacin da CCEC

EPB2.3.2. Coece e utiliza
informacin.
recursos tecnolxicos bsicos CD

B2.16. Inicio no uso dos medios para a elaboracin das propias CAA
audiovisuais e dixitais para a creacins.

creacin de obras plsticas.
EPB2.3.3. Procura imaxes en CD

soporte dixital para as organizar CAA
e as transformar nunha
producin propia (novela,
historieta, cartel, mural,
esquematizacin dunha leccin
da clase etc.).
EPB2.3.4. Utiliza as tecnoloxas CSC

da informacin e da CCEC
comunicacin para coecer CD
expresins artsticas e culturais
dos pobos do mundo.
b B2.4. Utilizar recursos EPB2.4.1. Organiza e planifica o CSIEE
Px. 37926
j B2.17. Establecemento de ordes e bibliogrficos, dos medios de seu propio proceso creativo CAA
pautas para seguir. comunicacin e da internet para partindo da idea, recollendo CSC
obter informacin que lle sirva para informacin bibliogrfica, dos
DOG Nm. 171

B2.18. Interese por axustar o planificar e organizar os procesos medios de comunicacin ou da

proceso creativo s intencins creativos, as como para coecer e internet, desenvolvndoa en
previstas, mediante bosquexos ou intercambiar informacins con outro esbozos e elixindo os que mellor
deseos. alumnado. se adecan aos seus propsitos
na obra final, sen utilizar
ISSN1130-9229
elementos estereotipados, sendo

capaz de compartir cos
compaeiros e compaeiras o
proceso e o produto final obtido.

EPB2.4.2. Elabora bosquexos e CSIEE

deseos para axustar o proceso CAA
de creacin individual ou en
CCEC
grupo, e presenta os traballos
con orde e limpeza.
a B2.19. Uso responsable de B2.5. Coidar e usar correctamente EPB2.5.1. Desenvolve hbitos CSC
b instrumentos, materiais e espazos. os materiais, os instrumentos e os de orde e limpeza, e usa de CSIEE
espazos,
j B2.20. Seleccin axeitada de forma responsable e axeitada os

materiais e espazos. materiais, os instrumentos e os
espazos.
EPB2.5.2. Presenta as tarefas CSC

con orde e limpeza, respectando CSIEE
as normas e as indicacins CCEC
establecidas, e crea hbitos de
CAA
traballo.
Px. 37927
EPB2.5.3. Selecciona e utiliza as CCEC
materias de forma apropiada e CSIEE
responsable, segundo as sas
DOG Nm. 171

posibilidades plsticas e os
resultados marcados.
ISSN1130-9229
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN PLSTICA) CURSO QUINTO

j B1.1. Indagacin sobre as B1.1. Distinguir as diferenzas EPB1.1.1. Recoece as imaxes CCEC
e posibilidades plsticas dos fundamentais entre as imaxes fixas fixas e en movemento e
elementos naturais e o seu uso CSIEE
e en movemento, clasificndoas clasifcaas
con fins expresivos. seguindo patrns aprendidos.
EPB1.1.2. Debuxa aspectos da

vida coti.
j
B1.2. Exploracin das B1.2. Identificar e describir os EPB1.2.1. Identifica os recursos CCEC
e posibilidades de materiais, materiais, utensilios e soportes, e os materiais utilizados para
texturas, formas, cores etc. sobre CCL
texturas, formas e colores; elaborar unha obra.
diferentes soportes. comprobando as posibilidades que
B1.3. Anlise da interrelacin dos achegan para a creacin artstica.
EPB1.2.2. Analiza as CCEC
cdigos e a intencionalidade
posibilidades de materiais,
comunicativa.
texturas, formas e cores
B1.4. Interese por aplicar s aplicadas sobre diferentes
representacins plsticas os soportes.
descubrimentos obtidos na
Px. 37928
exploracin de materiais.
B1.5. Exploracin das
posibilidades expresivas da lia
DOG Nm. 171

segundo a forma, a direccin, a

situacin espacial e a sensacin
de movemento e de repouso.
j B1.6. Documentacin, rexistro e B1.3. Aproximarse lectura, EPB1.3.1 . Coece a evolucin CCEC
ISSN1130-9229
e valoracin de formas artsticas e anlise e interpretacin da arte e as da fotografa desde o

CCL
artesanais representativas da imaxes fixas e en movemento nos branco/negro cor, do formato
expresin cultural. seus contextos culturais e papel ao dixital, e valora as
histricos, comprendendo, de posibilidades que proporciona a

B1.7. Realizacin de fotografas
maneira crtica, o significado e tecnoloxa.
(enfoque e planos) para
funcin social, sendo capaz de

enriquecer un informe, para
elaborar imaxes novas a partir dos
recoller actividades de centro, para EPB 1.3.2. Realiza fotografas CCEC
coecementos adquiridos.
ilustrar unha noticia, utilizando medios tecnolxicos,
CCL
analizando, a posteriori, se o
encadre o mis axeitado para
o propsito inicial.
EPB 1.3.3. Recoece os CCEC

diferentes temas da fotografa.
j B2.1. Uso de texturas para B2.1. Experimentar coas imaxes EPB2.1.1. Realiza composicins CCEC
caracterizar imaxes e obxectos, e como unha ferramenta para que transmitan emocins e CSIEE
e
para o tratamento de imaxes desear documentos de sensacins bsicas, utilizando CCL
dixitalizadas. informacin e comunicacin distintos elementos e recursos
B2.2. Preparacin de documentos (carteis, guas, folletos etc.) para os axustar s necesidades.
Px. 37929
propios da comunicacin artstica:
EPB2.1.2. Busca un cartel e CCEC
carteis, programas e guas.
confecciona o seu propio CSIEE
B2.3. Disposicin orixinalidade e
anuncio.
DOG Nm. 171

espontaneidade hora de
plasmar ideas.
j B2.4. Comparacin entre as B2.2. Realizar planos, mapas e EPB2.2.1. Confecciona planos, e CCEC
formas que a representacin do carteis, individualmente e en grupo; mapas simples coa axuda das CMCCT
e
ISSN1130-9229
espazo adopta en diferentes reas manexando as ferramentas bsicas ferramentas bsicas, CSC
a ou mbitos, como mapas de do debuxo xeomtrico. individualmente e en grupo.
estradas, guas, pintura de
EPB2.2.2. Utiliza e manexa os CCEC
paisaxes e planos.
elementos que estruturan o CMCT

B2.5. Construcin de estruturas e
espazo grfico (cuadrcula).
transformacin de espazos usando
nocins mtricas e de perspectiva. EPB2.2.3. Participa nas CSC

B2.6. Establecemento de revisins actividades propostas e amosa
e reflexin sobre o traballo. interese por elas, colaborando
sempre que se trate dun traballo
en grupo
j B2.7. Anlise das formas de B2.3. Imaxinar, debuxar e elaborar EPB2.3.1. Representa con CCEC
representacin de volumes no obras tridimensionais con claroscuro a sensacin espacial CCL
e
plano segundo o punto de vista ou diferentes materiais. de composicins volumtricas.
a situacin no espazo.
EPB2.3.2. Experimenta coa CCEC
B2.8. Representacin con distinta
superposicin de planos para CMCT
intencionalidade de formas abertas
crear volume.
e pechadas, e dos lmites e
contornos e superficies. EPB2.3.3. Utiliza a lia horizontal CCEC
como elemento expresivo para CMCT
proporcionar sensacin de
profundidade.
EPB2.3.4. Combina e analiza as CCEC
Px. 37930
cores para as utilizar
correctamente na composicin.
DOG Nm. 171

EPB2.3.5. Aproveita a diferenza CCEC

das texturas achegadas polos
lapis de cores e as ceras.
EPB2.3.6. Constre obxectos CCEC

ISSN1130-9229
tridimensionais.
CSIEE
j B2.9. Uso de texturas para B2.4. Representa, de forma EPB2.4.1. Debuxa formas, CCEC
caracterizar obxectos e imaxes. persoal, ideas, accins e situacins figuras e elementos do contexto

h CAA
valndose dos elementos que con dimensins, proporcins,
B2.10. Aplicacin da posibilidade
configuran a linguaxe visual. cores e tamaos axeitados.

expresiva da lia, segundo a
forma, a direccin, a situacin no
EPB2.4.2. Organiza os espazos CCEC
espazo e a sensacin de das sas producins
movemento ou repouso. CMCT
bidimensionais, utilizando
B2.11. Recreacin de espazos conceptos bsicos de
imaxinados aplicando conceptos composicin, equilibrio e
bsicos de composicin, equilibrio proporcin.
e proporcin.
EPB2.4.3. Analiza e compara as CCEC
texturas naturais e artificiais, as

CMCT
como as texturas visuais e
tctiles, sendo capaz de realizar
traballos artsticos utilizando
estes coecementos.
EPB2.4.4. Distingue o tema ou CCEC

xnero de obras plsticas.
CMCT
Px. 37931
EPB2.4.5. Realiza imaxes CCEC
humanas, animais e casas,
CSIEE
partindo dun bosquexo.
DOG Nm. 171

a B2.12. Constancia e esixencia B2.5. Participar con interese, EPB2.5.1. Valora os elementos e CCEC
b progresiva no proceso de coidando e respectando o material, os recursos empregados para CSC
realizacin de tarefas plsticas os utensilios e os espazos, conseguir o efecto que mis se
c
aplicando estratexias creativas e desenvolvendo a iniciativa e a axuste ao resultado final.
respectando as normas creatividade, respectando as
ISSN1130-9229
previamente establecidas. normas e as regras previamente EPB2.5.2. Coida e respecta os CSC

B2.13. Seguimento das normas e d establecidas. materiais, os utensilios e os
as instrucins de manexo e espazos utilizados.

conservacin de instrumentos,
materiais e espazos. EPB2.5.3. Participa e amosa CSC
interese polas actividades

B2.14. Asuncin de
propostas, colaborando na
responsabilidades no traballo
recollida e na organizacin do
individual e colectivo.
material.
h B2.15. Elaboracin de deseos B2.6. Amosar interese polo traballo, EPB2.6.1. Completa e realiza os CCEC
b previos realizacin dunha obra apreciando e valorando a correcta debuxos utilizando os CSC
para chegar ao resultado final con realizacin de actividades e a coecementos aprendidos.
orde e limpeza. presentacin.

B2.16. Establecemento de EPB2.6.2. Presenta as tarefas CSC
protocolos de organizacin, orde, con orde e limpeza respectando CCEC
limpeza e presentacin. as normas e indicacins
establecidas.
EPB2.6.3. Amosa interese polo CSC

traballo e a aplicacin, CCEC
apreciando a correcta realizacin
dos exercicios e actividades.
Px. 37932
i B2.17. Documentacin sobre B2.7. Utilizar e manexar as EPB2.7.1. Emprega as novas CD
j producins artsticas nos medios tecnoloxas da informacin e da tecnoloxas para se iniciar no CCEC
DOG Nm. 171

audiovisuais e nas tecnoloxas da comunicacin como medio de deseo dixital, no tratamento de

informacin e da comunicacin informacin, investigacin e imaxes ou na animacin.
para un sinxelo tratamento das deseo.
imaxes, o deseo, a animacin e a
difusin dos traballos elaborados.
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. DEBUXO XEOMTRICO
h B3.1. Exploracin das B3.1. Coecer e utilizar as EPB3.1.1 Coece e usa as CCEC

j posibilidades da lia recta para ferramentas bsicas do debuxo principais ferramentas bsicas CMCCT
iniciar os traballos de xeometra. xeomtrico. do debuxo xeomtrico (regra,

B3.2. Seguimento de normas e das escuadro, cartabn, semicrculo
instrucins de manexo das etc.)
ferramentas bsicas do debuxo
tcnico. EPB3.1.2. Utiliza o trazado de CCEC
rectas paralelas. CMCCT
EPB3.1.3. Traza ngulos rectos, CCEC

de 30 e de 60 graos utilizando as CMCCT
ferramentas bsicas.

EPB3.1.4. Manexa os efectos CCEC

visuais da perspectiva para CMCCT
debuxar tringulos e
cuadrilteros.
CCEC
EPB3.1.5. Representa e aplica
CMCCT
Px. 37933
adecuadamente o eixe de
simetra.
DOG Nm. 171

EPB3.1.6. Representa formas CCEC

xeomtricas con precisin e coa CMCCT
axuda da cuadrcula e as
ferramentas bsicas.
ISSN1130-9229
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN PLSTICA) CURSO SEXTO

j B1.1. Indagacin e apreciacin das B1.1. Formular opinins cun criterio EPB1.1.1. Observa e explica CCL
posibilidades plsticas e esttico, oralmente ou por escrito, aspectos, calidades e
e CCEC
expresivas dos elementos naturais que expresen o respecto e a caractersticas das obras
b e artificiais do contexto prximo. riqueza das achegas que ofrecen artsticas seguindo un protocolo. CSC
B1.2. O contexto natural, artificial e as manifestacins artsticas
artstico: posibilidades plsticas (plsticas, visuais ou musicais), EPB1.1.2. Utiliza a observacin CCEC
dos elementos naturais e o seu apreciando as texturas, as formas, e a percepcin visual para
CAA
uso con fins expresivos. as lias, as medidas e as cores. interpretar imaxes.
B1.3. Elaboracin de protocolos
para a observacin sistemtica de EPB1.1.3. Reflexiona sobre o CCEC
aspectos, calidades e proceso de elaboracin dunha
CAA
caractersticas notorias e suts das composicin plstica.
imaxes.
EPB1.1.4. Recoece materiais e CCEC
recursos plsticos nas imaxes e
CCL
nas composicins plsticas.
Px. 37934
EPB1.1.5. Aprecia as diferenzas CCEC
entre as formas xeomtricas do
CCL
seu contexto prximo.
DOG Nm. 171

EPB1.1.6. Analiza as CCEC

posibilidades de texturas, CCL
formas, cores e materiais
aplicados sobre soportes
ISSN1130-9229
distintos.
j B1.4. Indagacin sobre o uso B1.2. Aproximarse lectura, a EPB1.2.1. Analiza de maneira CCEC
e artstico dos medios audiovisuais e anlise e a interpretacin da arte e sinxela e utilizando a CCL

tecnolxicos para o traballo con as imaxes fixas e en movemento terminoloxa axeitada imaxes
b
fotografas. nos seus contextos culturais e
fixas atendendo ao tamao, ao

B1.5. Documentacin sobre a histricos, comprendendo de formato e aos elementos bsicos
evolucin da fotografa e maneira crtica o significado e a (puntos, rectas, planos, cores,
valoracin das posibilidades do funcin social, con capacidade para luz e funcin).
formato dixital actual. elaborar imaxes novas a partir dos
coecementos adquiridos.
B1.6. Valoracin do cine de EPB1.2.2 Coece a evolucin da CCEC
animacin como ferramenta de fotografa desde o branco e CCL
aprendizaxe. negro cor, do formato de papel
B1.7. Secuenciacin dunha ao dixital, e valora as

historia, unha novela e unha posibilidades que trae consigo a
cancin, con imaxes e textos fotografa.
explicativos.
B1.8. Elaboracin de carteis EPB1.2.3. Recoece os temas CCEC
aplicando coecementos plsticos da fotografa. CCL
e audiovisuais.
B1.9. Iniciacin a sinxelas obras CCEC
EPB1.2.4. Realiza fotografas
de animacin tendo en conta o
utilizando medios tecnolxicos, CAA
son, a montaxe, o guin e a
Px. 37935
analizando a posteriori a CCL
realizacin.
adecuacin do encadramento ao
propsito inicial.
DOG Nm. 171

EPB1.2.5. Recoece o cine de CCEC

animacin como un xnero do CCL
cine e comenta o proceso CAA
empregado para a creacin, a
ISSN1130-9229
montaxe e a difusin dunha

pelcula de animacin, realizado
tanto coa tcnica tradicional
como coa tcnica actual.

CCEC
EPB1.2.6. Secuencia unha

historia en vietas nas que CAA
incorpora imaxes e textos,
seguindo o patrn do cmic.
EPB1.2.7. Realiza sinxelas CCEC

obras de animacin para CAA
familiarizarse cos conceptos CD
elementais da creacin
audiovisual: guin, realizacin,
montaxe, son.
j B1.10. Valoracin dos medios de B1.3. Utilizar as tecnoloxas da EPB1.3.1. Manexa programas CD
i comunicacin e das novas informacin e da comunicacin de informticos sinxelos de
CSC
a tecnoloxas da informacin e da xeito responsable para a busca, elaboracin e retoques de
comunicacin como instrumentos creacin e difusin de imaxes fixas imaxes dixitais (copiar, pegar,
de coecemento, producin e e en movemento. modificar tamao, cor, brilo,
Px. 37936
satisfaccin. contraste, ) que lle serven
para a ilustracin de textos.
B1.11. Uso das tecnoloxas da
DOG Nm. 171

EPB1.3.2. Coece os protocolos CSC
para coecer as manifestacins do
de actuacins para a difusin de
patrimonio cultural e artstico dos CD
imaxes propias ou alleas, e
pobos (autores e autoras, obras e
respecta a propiedade
documentacin).
ISSN1130-9229
intelectual de cada persoa..

B1.12. Uso intencionado da imaxe
como instrumento de
comunicacin.

B1.13. A proteccin de datos.
Dereito propia imaxe.
j B2.1. Aplicacin de recursos B2.1. Realizar producins plsticas EPB2.1.1. Utiliza as tcnicas de CCEC
b grficos para a expresin de seguindo pautas elementais do debuxo e/ou pictricas mis
CAA
emocins, ideas e accins. proceso creativo, experimentando, axeitadas para as sas
recoecendo e diferenciando a creacins, manexando os
B2.2. Disposicin orixinalidade, a

expresividade dos diversos materiais e instrumentos de
espontaneidade e a plasmacin de
materiais e tcnicas pictricas e forma adecuada, coidando o
ideas, sentimentos e vivencias de
elixindo as mis axeitadas para a material e o espazo de uso.
forma persoal e autnoma, na
realizacin da obra prevista.
creacin dunha obra artstica.
EPB2.1.2. Fai composicins que CCEC
B2.3. Recreacin de espazos,
transmiten emocins bsicas
aplicando conceptos artsticos CAA
(calma, violencia, alegra, tristura
bsicos (equilibrio e composicin).
etc.) coa axuda de diversos
recursos para cada caso
Px. 37937
(claroscuro, puntos, lias, cores
etc.).
DOG Nm. 171

EPB2.1.3. Debuxa obxectos CCEC

cotins, ideas, accins e
CAA
situacins.
ISSN1130-9229
EPB2.1.4. Experimenta con CAA

materiais e texturas grficas con CCEC
creatividade e soltura.

EPB2.1.5. Valora os elementos CAA
e os recursos empregados para
CCEC
alcanzar o efecto que mis se
axuste s propias necesidades.
EPB2.1.6. Distingue e explica as CAA

caractersticas da cor en canto a CCEC
sa luminosidade, tono e
saturacin, aplicndoas cun
propsito concreto nas sas
producins.
EPB2.1.7. Obtn diversas CAA

texturas a partir da aplicacin da CCEC
cor.
EPB2.1.8. Executa CAA

composicins pareadas nas que CCEC
aparecen as cores
complementarias respectivas.
Px. 37938
EPB2.1.9. Debuxa formas, CCEC
DOG Nm. 171

figuras e elementos do contexto

CAA
con dimensins, proporcins,
tamaos e cores axeitadas
(paisaxe, bodegn etc.).
ISSN1130-9229
EPB2.1.10. Explica coa CCEC

terminoloxa aprendida o
propsito dos seus traballos e as CCL

caractersticas dos mesmos.
j B2.4. Anlise das formas de B2.2. Representar volumes

representacin de volume. utilizando recursos como cores, EPB2.2.1. Representa con CCEC
b
claroscuros, corte, dobra e claroscuro a sensacin espacial
B2.5. Elaboracin de obxectos
encartado. de composicins volumtricas CAA
tridimensionais con distintos
sinxelas.
materiais.
B2.6. Comparacin entre as
formas que adopta a EPB2.2.2. Experimenta coa CCEC
representacin do espazo en superposicin de planos para

diferentes reas ou mbitos. crear volumes. CAA
EPB2.2.3. Utiliza a lia CCEC

horizontal como elemento
expresivo para proporcionar CAA
sensacin de profundidade.
Px. 37939
EPB2.2.4. Fai obxectos
tridimensionais utilizando o CCEC
recorte, o encartado e o pegado
de pezas de diversas formas,
DOG Nm. 171

utilizando diversos tipos de

CAA
materiais.
B2.3. Coecer as manifestacins EPB2.3.1. Recoece, respecta e
d
B2.7. Coecemento e valoracin artsticas mis significativas que valora as manifestacins CSC
j de identificadores artsticos de forman parte do patrimonio artstico
ISSN1130-9229
artsticas mis importantes do

e cultural, e adquirir unha actitude
diferentes culturas. patrimonio cultural e artstico CCEC
de respecto e valoracin dese
patrimonio. espaol, nomeadamente
B2.8. Interese por coecer aquelas que foron declaradas
producins do patrimonio cultural e

Patrimonio da Humanidade.
artstico dos pobos.
EPB2.3.2. Aprecia as CSC

B2.9. Valoracin do patrimonio posibilidades que ofrecen os
CCEC
cultural e artstico para a museos de coecer obras de
satisfaccin con eles e para a sa arte expostas neles e goza con
conservacin. elas.
B2.10. Elaboracin de documentos EPB2.3.3. Coece algunha CSC

relacionados con obras, creadores profesin do mbito artstico,
CCEC
e creadoras, e manifestacins intersase polas caractersticas
artsticas. do traballo de artistas e artesns

ou artess, e goza como pblico
coa observacin das sas
producins.
B2.11. Emprego dos medios B2.4. Utilizar as TIC para a busca e EPB2.4.1. Utiliza as tecnoloxas
i CD
tratamento de imaxes, como da informacin e da
audiovisuais e novas tecnoloxas
j ferramentas para desear CCEC
da informacin e da comunicacin comunicacin como fonte de
documentos.
b para o tratamento de imaxes, informacin e documentacin
deseo, animacin e difusin dos para a creacin de producins
Px. 37940
traballos elaborados. propias.
B2.12. Preparacin de
EPB2.4.2. Manexa programas CD
documentos propios da
informticos sinxelos de
comunicacin artstica. CCEC
DOG Nm. 171

elaboracin e retoques de
imaxes dixitais (copiar, pegar;
modificar tamao, cor, brillo,
contraste etc.) que serven para a
ilustracin de textos.
ISSN1130-9229
EPB2.4.3. Elabora e prepara CCEC

documentos propios da
CD
comunicacin artstica (carteis,

guas ou programas).
a B2.13. Elaboracin de producins B2.5. Realizar producins plsticas, EPB2.5.1. Produce obras CCEC
plsticas utilizando tcnicas participando con interese e plsticas, logo de escoller as
b CAA
mixtas, elixindo as tcnicas, os aplicacin no traballo individual ou tcnicas e os instrumentos mis
j instrumentos e os materiais de de forma cooperativa, respectando axeitados para conseguir unha
acordo coas sas caractersticas e os materiais, os utensilios e os finalidade determinada.
coa sa finalidade. espazos, desenvolvendo a iniciativa
e a creatividade, e apreciando a EPB2.5.2. Respecta os CSC
B2.14. Asuncin de
correcta e precisa realizacin dos materiais, os utensilios e os
responsabilidade no traballo propio CCEC
exercicios e das actividades, a orde espazos.
(constancia e esixencia
progresiva) e no traballo e a limpeza, o respecto polas

EPB2.5.3. Amosa interese polo CSC
cooperativo (respecto polas normas, as regras e os/as
achegas e as disposicins das compaeiros/as. traballo individual e colabora no CCEC
demais persoas). grupo para a consecucin dun
fin colectivo, respectando as
B2.15. Realizacin individual ou en
iniciativas de cada compaeiro
grupo, con establecemento de
ou compaeira.
momentos de revisin e de
reflexin sobre o proceso seguido.
EPB 2.5.4. Participa con interese CSC
Px. 37941
nas actividades propostas, CCEC
apreciando a realizacin CAA
correcta, precisa, ordenada e
DOG Nm. 171

limpa dos exercicios e das

actividades.
BLOQUE 3. DEBUXO XEOMTRICO

ISSN1130-9229
g B3.1. Elaboracin de B3.1. Identificar conceptos EPB3.1.1. Identifica os CCEC

b composicins plsticas partindo de xeomtricos na realidade que rodea conceptos de horizontalidade e CAA
conceptos xeomtricos da o alumnado, en relacin cos verticalidade, e utilzaos nas
j CMCCT
realidade do alumnado. conceptos xeomtricos recollidos sas composicins con fins

B3.2. Uso da cuadrcula para na rea de matemticas coa sa expresivos.
coecer e comprender o termo de aplicacin grfica.

escala. EPB3.1.2. Traza rectas paralelas CCEC
e perpendiculares, usando o CAA
B3.3. Apreciacin das
escuadro e o cartabn.
posibilidades plsticas e CMCCT
expresivas das estruturas
xeomtricas.
EPB3.1.3. Utiliza a regra CCEC
B3.4. Construcin de estruturas e considerando o milmetro como CMCCT
transformacin de espazos usando unidade de medida habitual
nocins mtricas e de perspectiva. aplicada ao debuxo tcnico.

B3.5. Uso dos instrumentos
bsicos do debuxo xeomtrico EPB3.1.4. Suma e resta CMCCT
para compor unha creacin segmentos utilizando a regra e o
CCEC
comps.
artstica partindo dos polgonos
elementais.
EPB3.1.5. Calcula graficamente CMCCT
a mediatriz dun segmento
CCEC
utilizando a regra e o comps.
Px. 37942
EPB3.1.6. Traza crculos co CMCCT
comps coecendo o raio.
DOG Nm. 171

CCEC
CMCCT
EPB3.1.7. Divide a
circunferencia en das, tres, CCEC
ISSN1130-9229
catro e seis partes iguais,

utilizando o material propio do
debuxo tcnico.

CCEC
EPB3.1.8. Aplica a divisin da

circunferencia construcin de CMCCT
estrelas e elementos florais aos
CAA
que posteriormente lles d cor.
CCEC
EPB3.1.9. Contina series con
motivos xeomtricos (rectas e CAA
curvas) utilizando unha
cuadrcula propia facilitada cos

instrumentos propios do debuxo
tcnico.
CMCCT
EPB3.1.10. Suma e resta
ngulos de 90, 60, 45 e 30 graos
utilizando o escuadro e o
cartabn.
Px. 37943
CCEC
EPB3.1.11. Analiza a realidade
descompndoa en formas
DOG Nm. 171

xeomtricas bsicas e CAA

trasladndoa a composicins
bidimensionais.
ISSN1130-9229
EPB3.1.12. Identifica nunha obra CCEC

bidimensional formas
CMCCT
xeomtricas simples.

EPB3.1.13. Realiza CCEC
composicins utilizando formas

CMCCT
xeomtricas suxeridas polo ou
pola docente. CSIEE
EPB3.1.14. Coece e CMCCT

comprende o termo de escala e
CCEC
capaz de aplicalo cambiando a
escala dun debuxo sinxelo
mediante o uso de cuadrcula.
EPB3.1.15. Recoece, clasifica CMCET

e constre os polgonos
CCEC
elementais, apreciando as sas
diferenzas e similitudes.
j B3.6. Exploracin e uso adecuado B3.2. Iniciarse no coecemento e EPB3.2.1.Coece e aprecia o CCEC
g do material de debuxo tcnico, coa no manexo dos instrumentos e dos resultado da utilizacin correcta
Px. 37944
CAA
b finalidade de atopar o mis materiais propios do debuxo dos instrumentos de debuxo, e
apropiado para o resultado final. tcnico, e empregalo valora a precisin dos CMCCT
adecuadamente. resultados.
DOG Nm. 171

REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN MUSICAL) CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. ESCOITA
j B1.1. Calidades do son: timbre, B1.1. Explorar, escoitar e describir EMB1.1.1. Manipula e explora CECC
ISSN1130-9229
b duracin, altura e intensidade. calidades e caractersticas de as calidades sonoras do corpo, CAA

B1.2. Identificacin de trazos materiais, obxectos, sons e dos instrumentos, dos obxectos,
distintivos de sons do contexto instrumentos presentes no contexto dos animais e da voz.
natural e social. natural.

EMB1.1.2. Representa CCEC
B1.3. Representacin corporal e
graficamente ou corporalmente
grfica de sons de diferentes

estas calidades: son curto,
caractersticas.
longo, ascendente e
B1.4. Utilizacin de xogos e descendente, forte, piano, agudo
aplicacins informticas educativas e grave.
sinxelas para a discriminacin
auditiva. Curiosidade por descubrir EMB1.1.3. Recoece e CCEC
os sons do contexto e as sas discrimina os sons do seu
caractersticas. contexto.
B1.5. Audicin de pezas vocais e

identificacin de voces femininas e EMB1.1.4. Utiliza aplicacins CCEC
masculinas. informticas e xogos para a CD
B1.6. Recoecemento visual e discriminacin auditiva destas
auditivo, e denominacin dalgns calidades.
instrumentos musicais da aula e da
msica escoitada e interpretada no EMB1.1.5. Identifica voces CCEC
contexto do alumnado. masculinas e femininas.
j B1.7. Audicin de pezas vocais e B1.2. Manter unha actitude de EMB1.2.1. Respecta os tempos CSC
Px. 37945
a instrumentais. respecto e de escoita activa. de silencio para o bo estudo dos CCEC
sons e a escoita das audicins.
DOG Nm. 171

EMB1.2.2. Respecta as opinins CSC

dos seus compaeiros e das CCEC
sas compaeiras, as como do
profesorado.
ISSN1130-9229
j B1.8. Audicin activa e B1.3. Coecer obras curtas de EMB1.3.1. Coece algunhas CCEC
recoecemento dunha seleccin distintos estilos e de diferente persoas compositoras e
de pezas musicais breves. autora. relacinaas coas sas obras.

B1.9. Identificacin das principais
profesins relacionados coa EMB1.3.2. Coece as figuras CCEC
msica e da actividade que se do/da director/ora de orquestra,

desenvolve nelas (direccin, instrumentista e pblico.
instrumentista e pblico).
j B1.10. Comunicacin oral das B1.4. Comunicar utilizando un EMB1.4.1. Representa mediante CCL
e impresins que causa a msica vocabulario adecuado s diferentes tcnicas os aspectos CCEC
escoitada. sensacins e s impresins bsicos dunha audicin e os
sentidas na audicin. sentimentos que suscitou.
EMB1.4.2. Emprega vocabulario CCL

bsico musical adaptado ao seu CCEC
nivel.
j B1.11. Elementos da msica: B1.5. Identificar e expresar a travs EMB1.5.1. Coece, identifica e CCEC
e tempo e dinmica. de diferentes linguaxes algns dos representa elementos bsicos CAA
B1.12. Distincin e representacin elementos dunha obra musical da linguaxe musical: pulsacin,
corporal ou grfica dalgns (timbre, velocidade, intensidade e longo, curto, rpido, lento, forte,
elementos da msica escoitada. carcter). piano, son, silencio, agudo,
Px. 37946
grave, pentagrama (lias e
B1.13. Forma musical: repeticin e
espazos), clave de sol, branca e
contraste. Identificacin da
negra.
DOG Nm. 171

repeticin (AA) e o contraste (AB) EMB1.5.2. Utiliza notacin non CCEC

en cancins e obras musicais. convencional para representar
elementos do son.
EMB1.5.3. Utiliza aplicacins CD

ISSN1130-9229
informticas sinxelas para CCEC

realizar actividades musicais.
BLOQUE 2. INTERPRETACIN MUSICAL

j B2.1. Exploracin das B2.1. Coecer e utilizar as EMB2.1.1. Repite esquemas CCEC
b posibilidades sonoras da voz, o posibilidades sonoras e musicais rtmicos escoitados. CMCCT
corpo e os obxectos. do corpo e doutros obxectos,
CAA
B2.2. Construcin de instrumentos manipulando materiais como fonte
musicais sinxelos con obxectos de de son.
EMB2.1.2. Elabora pequenos CSC
uso cotin. instrumentos con materiais de CAA
reciclaxe.
j B2.3. Prctica de xogos de B2.2. Exercitar as vocalizacins e EMB2.2.1. Interpreta CCEC

b relaxacin, respiracin, diccin e as pronuncias interpretando un individualmente ou en grupo un CSC
coordinacin. pequeno repertorio de cancins pequeno repertorio de cancins
B2.4. Interpretacin e sinxelas e practicando a sinxelas.
memorizacin de ladaas e improvisacin.
cancins ao unsono. EMB2.2.2. Realiza pequenas CCEC
improvisacins meldicas sobre CAA
algunha base dada.
EMB2.2.3. Fai de xeito CAA
Px. 37947
consciente o proceso da
respiracin.
DOG Nm. 171

EMB2.2.4. Le e interpreta con CCEC

ritmo ladaas e cancins ao
CCL
unsono.
CMCCT
ISSN1130-9229
j B2.5. Imitacin de frmulas B2.3. Reproducir, crear e EMB2.3.1. Acompaa cancins, CCEC
rtmicas e meldicas. representar esquemas rtmicos e danzas e textos con frmulas
b CMCCT
B2.6. Lectura e interpretacin de meldicos coa voz, o corpo, os rtmicas bsicas.
partituras breves e sinxelas con instrumentos e patrns de
movemento.

grafas non convencionais, e de EMB2.3.2. Xoga a pregunta- CAA
esquemas rtmicos e meldicos resposta con motivos meldicos CCEC
elementais con notacin e rtmicos.

tradicional. CMCCT
B2.7. Iniciacin notacin musical
e s grafas non convencionais EMB2.3.3. Crea pequenos CCEC
como medio de representacin da esquemas rtmicos con brancas, CAA
msica: pentagrama, clave de sol, negras e silencio de negra.
CMCCT
colocacin das notas no
pentagrama, figuras brancas,
EMB2.3.4. Elixe e combina CCEC
negras e silencio de negra.
ostinatos rtmicos sinxelos e
B2.8. Utilizacin da percusin CAA

efectos sonoros para o
corporal e dos instrumentos de
pequena percusin como recursos acompaamento de recitacins,
para o acompaamento de textos, cancins e pezas instrumentais,
cancins e danzas. con identificacin da sa grafa.
B2.9. Seleccin e combinacin de
obstinatos rtmicos e efectos EMB2.3.5. Elixe e combina sons CCEC
sonoros para o acompaamento vocais, obxectos e instrumentos CAA
de recitacins, cancins e pezas para a sonorizacin de
instrumentais. situacins, relatos breves e
Px. 37948
B2.10. Seleccin de sons vocais, imaxes, con identificacin da sa
obxectos e instrumentos para a grafa.
sonorizacin de situacins, relatos
breves e imaxes.
DOG Nm. 171

BLOQUE 3. A MSICA O MOVEMENTO E A DANZA
j B3.1. Prctica de tcnicas bsicas B3.1. Realizar pequenas EMB3.1.1. Realiza pequenas CCEC
b do movemento: mobilizacin coreografas. coreografas en grupo, CSC
funcional, movementos adecuando o movemento
ISSN1130-9229
a
fundamentais de locomocin e corporal coa msica.
deseos no espazo.
EMB3.1.2. Interacta CCEC
adecuadamente cos

CSC
compaeiros e coas
compaeiras, amosando
interese e respectando as
normas e as intervencins das
demais persoas.
j B3.2. Prctica de xogos motores B3.2. Coecer e valorar as EMB3.2.1. Responde co seu CCEC
acompaados de secuencias posibilidades sonoras, de corpo a estmulos sonoros.
sonoras, cancins e pezas movemento e expresivas do corpo.
musicais, e interpretacin de
danzas sinxelas.
B3.3. Improvisacin de EMB3.2.2. Coordinar CCEC
movementos en resposta a extremidades superiores e
diferentes estmulos sonoros. inferiores nos desprazamentos
coa msica.
EMB3.2.3. Identifica e utiliza o CCEC

corpo como instrumento para a
expresin de sentimentos e
Px. 37949
emocins.
DOG Nm. 171

REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN MUSICAL) CURSO SEGUNDO
BLOQUE 1. ESCOITA
j B1.1. As calidades do son: timbre, B1.1. Explorar, escoitar e describir EMB1.1.1. Manipula e explora CCEC
b duracin, altura e intensidade. calidades e caractersticas de as calidades sonoras do corpo, CAA
B1.2. Identificacin de trazos materiais, obxectos, sons e dos instrumentos, dos obxectos,
ISSN1130-9229
distintivos de sons do contexto instrumentos presentes no contexto dos animais e da voz.

natural e social. natural.
B1.3. Representacin corporal e
graficamente ou corporalmente

grfica de sons de diferentes
estas calidades: son curto,
caractersticas.
longo, ascendente e
B1.4. Utilizacin de xogos e descendente, forte, piano, agudo
aplicacins informticas educativas e grave.
sinxelas para a discriminacin
auditiva. EMB1.1.3. Recoece e CCEC
- Curiosidade por descubrir os discrimina os sons do seu
sons do contexto e as sas contexto.
caractersticas.
B1.5. Audicin de pezas vocais e EMB1.1.4. Utiliza aplicacins CCEC
identificacin de voces femininas, informticas e xogos para a CD

masculinas e infants. discriminacin auditiva das
calidades traballadas.
B1.6. Recoecemento visual e
auditivo, e denominacin dalgns
EMB1.1.5. Identifica voces CCEC
instrumentos musicais da aula e da
masculinas, femininas e infants.
msica escoitada e interpretada no
contexto do alumnado.
j B1.7. Audicin de pezas vocais e B1.2. Manter unha actitude de EMB1.2.1. Respecta os tempos CSC
Px. 37950
b instrumentais. respecto e de escoita activa. de silencio para o bo estudo dos
sons e a escoita das audicins.
DOG Nm. 171

j B1.8. Audicin activa e B1.3. Coecer obras curtas de EMB1.3.1. Coece algunhas CCEC
recoecemento dunha seleccin distintos estilos e de diferente persoas compositoras e CAA
d de pezas musicais breves, de autora. relacinaas coas sas obras.
o culturas e de estilos diferentes.
B1.9. Audicin activa dalgunha EMB1.3.2. Coece as figuras de CSC
compositor/ora, director/ora de
ISSN1130-9229
peza do repertorio tradicional CCEC

galego. orquestra, instrumentista e CAA
pblico, as como as sas
B1.10. Identificacin das principais
funcins, respectando e
profesins relacionados coa
valorando os seus respectivos

msica e da actividade que
traballos.
desenvolven (composicin,
direccin, instrumentista e pblico).
j B1.11. Comunicacin oral das B1.4. Comunicar as sensacins e EMB1.4.1. Representa mediante CCL
impresins que causa a msica as impresins sentidas na audicin, diferentes tcnicas os aspectos CCEC
e utilizando un vocabulario adecuado. bsicos dunha audicin e os
escoitada.
B1.12. Normas bsicas de sentimentos que suscitou.
comportamento en concertos e
outras representacins musicais. EMB1.4.2. Emprega vocabulario CCL
bsico musical adaptado ao seu CCEC
nivel.
EMB1.4.3. Coece e respecta as CSC

normas de comportamento
bsicas en concertos e outras
representacins musicais.
j B1.13. Elementos da msica: B1.5. Identificar e expresar a travs EMB1.5.1. Coece, identifica e CCEC
tempo (adagio, andante e allegro), de diferentes linguaxes algns dos representa elementos bsicos CAA
dinmica e carcter. elementos dunha obra musical da linguaxe musical: pulsacin,
B1.14. Distincin e representacin (timbre, velocidade, intensidade ou longo, curto, rpido, lento, forte,
corporal ou grfica dalgns carcter). piano, son, silencio, agudo,
Px. 37951
elementos da msica escoitada. grave, pentagrama (lias e
B1.15. Forma musical: repeticin e espazos), clave de sol, branca,
contraste. negra e parella de corcheas.
DOG Nm. 171

B1.16. Identificacin da repeticin EMB1.5.2. Utiliza notacin non CCEC

(AA) e o contraste (AB) en convencional para representar
cancins e obras musicais. elementos do son.
B1.17. Pulso e acento. Comps
EMB1.5.3. Utiliza aplicacins CD
binario.
informticas sinxelas para
ISSN1130-9229
realizar actividades musicais. CCEC
j B1.18. As familias de instrumentos: B1.6. Recoecer e clasificar algn EMB1.6.1. Recoece e identifica CCEC

vento, corda e percusin. instrumento por familias algns instrumentos, e
instrumentais. clasifcaos por familias.
j B2.1. Exploracin das B2.1. Coecer e utilizar as EMB2.1.1. Repite esquemas CMCCT
posibilidades sonoras da voz, o posibilidades sonoras e musicais rtmicos escoitados.
corpo e os obxectos. do corpo e doutros obxectos, CCEC
B2.2. Construcin de instrumentos manipulando distintos materiais
EMB2.1.2. Crea pequenos CSC
musicais sinxelos con obxectos de como fonte de son.
instrumentos con materiais de
uso cotin. CAA
reciclaxe.
j B2.3. Iniciacin frauta doce. O B2.2. Coecer e manexar a frauta EMB2.2.1. Consegue tocar CCEC
xilfono e o metalfono. doce e algn instrumento de aula. algn fragmento meldico ou
rtmico, ou acompaamento CAA
sinxelo, coa frauta e dos
instrumentos da aula.
j B2.4. Prctica de xogos de B2.3. Exercitar as vocalizacins e EMB2.3.1. Interpreta CCEC

relaxacin, respiracin, diccin e as pronuncias interpretando un individualmente ou en grupo un
k coordinacin. pequeno repertorio de cancins pequeno repertorio de cancins CSC
B2.5. Imitacin de frmulas sinxelas e practicando a sinxelas.
meldicas. improvisacin.
Px. 37952
B2.6. Interpretacin e EMB2.3.2. Realiza pequenas CCEC
memorizacin de ladaas e improvisacins meldicas sobre CAA
cancins ao unsono. algunha base dada.
DOG Nm. 171

EMB2.3.3. Fai de xeito CAA

consciente o proceso da
respiracin.
EM2.3.4. Le e interpreta con CCEC

ISSN1130-9229
ritmo ladaas e cancins ao CAA

unsono.
CMCCT

j B2.7. Imitacin de frmulas B2.4. Reproducir, crear e EMB2.4.1. Acompaa cancins, CCEC
rtmicas. representar esquemas rtmicos e danzas e textos con frmulas
b CMCCT
B2.8. Lectura e interpretacin de meldicos coa voz, o corpo, os rtmicas bsicas.
partituras sinxelas con grafas non instrumentos e patrns de
convencionais e de esquemas movemento. EMB2.4.2. Identifica a pregunta- CCEC
rtmicos e meldicos elementais resposta con motivos meldicos
con notacin tradicional e rtmicos.
B2.9. Notacin musical e grafas

EMB2.4.3. Le e crea pequenos CCEC
non convencionais como medio de
esquemas rtmico-meldicos con CAA
representacin da msica.
brancas, negras e silencio de

Colocacin dalgunha nota no CMCCT
negra, engadindo a clave de sol.
pentagrama.
B2.10. Utilizacin da percusin EMB2.4.4. Elixe e combina CCEC
corporal e os instrumentos como ostinatos rtmicos e efectos CAA
recursos para o acompaamento sonoros para o acompaamento
de textos, cancins e danzas. de recitacins, cancins e pezas
instrumentais, con identificacin
B2.11. Seleccin e combinacin de da sa grafa.
ostinatos rtmicos e efectos
Px. 37953
sonoros para o acompaamento EMB2.4.5. Elixe e combina sons CCEC
de recitacins, cancins e pezas vocais, obxectos e instrumentos CAA
instrumentais. para a sonorizacin de
DOG Nm. 171

B2.12. Seleccin de sons vocais, situacins, relatos breves e

obxectos e instrumentos para a imaxes, con identificacin da sa
sonorizacin de situacins, relatos grafa.
breves e imaxes.
B2.13. Improvisacin de esquemas
ISSN1130-9229
rtmicos e meldicos mediante o

procedemento de pregunta-
resposta.

BLOQUE 3. A MSICA O MOVEMENTO E A DANZA
j B3.1. Prctica de tcnicas bsicas B3.1. Realizar pequenas EMB3.1.1. Realiza pequenas CCEC
b do movemento: mobilizacin coreografas. coreografas en grupo, CSC
funcional, movementos adecuando o movemento
d
fundamentais de locomocin e corporal coa msica.
deseos no espazo.
EMB3.1.2. Interacta CSC
adecuadamente cos
compaeiros e coas
compaeiras, amosando
interese e respectando as
normas e as intervencins das
demais persoas.
j B3.2. Coecer e valorar as EMB3.2.1. Responde co seu CCEC

o B3.2. Prctica de xogos motores posibilidades sonoras, de corpo a estmulos sonoros.
acompaados de secuencias movemento e expresivas do corpo.
sonoras, cancins e pezas EMB3.2.2. Coordina CCEC
Px. 37954
musicais, e interpretacin de extremidades superiores e
danzas sinxelas. inferiores nos desprazamentos
coa msica.
DOG Nm. 171

B3.3. Prctica dalgunha danza EMB3.2.3. Identifica e utiliza o CCEC

tradicional galega. corpo como instrumento para a
B3.4. Improvisacin de expresin de sentimentos e
movementos en resposta a emocins.
diferentes estmulos sonoros.
ISSN1130-9229
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN MUSICAL) CURSO TERCEIRO

BLOQUE 1. ESCOITA
j B1.1. Audicin activa dunha B1.1. Utilizar a escoita musical para EMB1.1.1. Expresa as sas CCL
d seleccin de pezas instrumentais e indagar nas posibilidades do son e apreciacins persoais sobre o CCEC
vocais de diferentes estilos e coecer exemplos de obras feito artstico musical.
o
culturas, adaptadas idade do variadas da nosa e doutras
alumnado. culturas. EMB1.1.2. Manifesta as CCL
B1.2. Asistencia a algunha sensacins, as impresins e os CCEC

representacin musical. sentimentos que lle provoca a
audicin dunha peza musical.
B1.3. Interese polo repertorio
tradicional de Galicia e das zonas
EMB1.1.3. Coece, entende e CSC
de procedencia dos compaeiros e
cumpre as normas de
das compaeiras.
comportamento en audicins e
B1.4. Audicin de obras musicais representacins musicais.
de distintas caractersticas e
procedencias. EMB1.1.4. Identifica CAA
Px. 37955
B1.5. Actitude atenta e silenciosa, manifestacins artsticas propias CCEC
e respecto polas normas de de Galicia.
comportamento durante a audicin
DOG Nm. 171

de msica e na asistencia a
representacins.
j B1.6. Recoecemento de B1.2. Identificar e describir as EMB1.2.1. Describe e d CCEC

calidades dos sons: intensidade, caractersticas de elementos informacin salientable sobre CMCCT
ISSN1130-9229
duracin, altura e timbre. musicais e calidades dos sons do elementos da linguaxe musical
B1.7. Acento e pulso. contexto. presentes nas manifestacins
musicais e nos sons do
contexto.

j B1.8. Elementos musicais. Tempo B1.3. Analizar a organizacin de EMB1.3.1. Distingue tipos de CCEC
e matices: forte, piano e obras musicais sinxelas e describir voces e instrumentos, e CAA
mezzoforte. os elementos que as compoen. agrupacins instrumentais ou
B1.9. Identificacin dos rexistros vocais.
de voces graves e agudas, as
coma das posibles agrupacins EMB1.3.2. Identifica e describe CCEC
vocais e instrumentais (solista, variacins e contrastes de CAA
do, tro e coro). velocidade e intensidade tras a
escoita de obras musicais.
B1.10. Compases binarios e

ternarios.
j B1.11. Recoecemento e B1.4. Utilizar recursos grficos EMB1.4.1. Establece unha CCEC
identificacin das partes dunha durante a audicin dunha peza relacin entre o que escoita e CAA
peza musical. Formas musicais musical. represntao nun musicograma
binarias e ternarias. ou nunha partitura sinxela.
EMB1.4.2. Identifica as partes CCEC

dunha peza musical sinxela e CAA
Px. 37956
presenta graficamente a sa

estrutura.
DOG Nm. 171


graficamente, con linguaxe CAA
convencional ou non, os trazos
CCL
caractersticos da msica
escoitada.
ISSN1130-9229

B2.1. Lectura e interpretacin de B2.1. Interpretar un repertorio EMB2.1.1. Utiliza de xeito CCEC
b pezas instrumentais e cancins bsico de cancins e pezas correcto a linguaxe musical
CAA
sinxelas de maneira colectiva, con instrumentais, en solitario ou en traballada para a interpretacin
ou sen acompaamento, con grupo, mediante a voz ou de obras.
distintos tipos de grafas. instrumentos, utilizando a linguaxe
musical.
B2.2. Frauta doce: dixitacin da EMB2.1.2. Traduce linguaxe CCEC
escala de d sen alteracins. musical convencional melodas e
CAA
ritmos sinxelos.
B2.3. Iniciacin aos instrumentos
CMCCT
de placas Orff en
acompaamentos de pezas
sinxelas. EMB2.1.3. Interpreta pezas CCEC

vocais e instrumentais sinxelas
B2.4. Rexistro da msica creada CSC
con distintos agrupamentos con
na aula mediante gravacins para
e sen acompaamento.
a sa escoita posterior e a sa
valoracin.
EMB2.1.4. Toma conciencia dos CAA
B2.5. Dobre barra e DC.
erros cometidos e amosa
B2.6. Ditados rtmicos con grafas interese por mellorar.
de negra, branca, redonda e
Px. 37957
corchea, e os seus silencios.
B2.7. Ditados meldicos sinxelos.

DOG Nm. 171

j B2.8. Improvisacin de esquemas B2.2. Explorar estruturas musicais EMB2.2.1. Crea unha peza CAA
b rtmicos e meldicos sobre bases e seleccionar e combinar ideas musical sinxela a partir da
CCEC
musicais dadas. musicais dentro de estruturas seleccin, a combinacin e a
sinxelas entre varias dadas, co organizacin dunha serie de CSIEE
B2.9. Creacin guiada de pezas
obxectivo de crear un produto elementos dados previamente,
ISSN1130-9229
musicais sinxelas a partir de

musical propio individual ou grupal. coecidos e/ou manexados.
elementos dados.
EMB2.2.2. Amosa respecto e CSC

responsabilidade no traballo

j B2.10. Recreacin musical e B2.3. Explorar e utilizar as EMB2.3.1. Emprega CAA

d sonorizacin dun texto oral ou posibilidades sonoras e expresivas instrumentos materiais e
CD
escrito. de diversos materiais, instrumentos dispositivos electrnicos para
e dispositivos electrnicos. crear pezas musicais sinxelas e CCEC
B2.11. Sonorizacin de imaxes ou
para a sonorizacin de imaxes e
representacins dramticas
representacins dramticas.
usando materiais, instrumentos e
dispositivos electrnicos.
EMB2.3.2. Constre algn CCEC
B2.12. Construcin dun instrumento orixinal ou similar a

instrumento. CAA
un existente.
BLOQUE 3. MSICA, MOVEMENTO E DANZA
j B3.1. Recoecemento do corpo B3.1. Adquirir capacidades EMB3.1.1. Identifica e utiliza o CCEC
como instrumento rtmico e de expresivas e creativas que ofrecen corpo como instrumento para a
CAA
expresin corporal. a expresin corporal e a danza. expresin de sentimentos e
emocins, e como forma de
B3.2. Creacin de pequenas
interaccin social.
Px. 37958
coreografas para obras musicais
breves e de estrutura sinxela.
EMB3.1.2. Inventa e reproduce CCEC
pequenas coreografas que
DOG Nm. 171

corresponden coa forma interna CAA

dunha obra musical de forma
sinxela binaria, ternaria e rond. CMCCT
j B3.3. Reproducin de xogos B3.2. Interpretar un repertorio EMB3.2.1. Controla a postura e CCEC
ISSN1130-9229
d motores e secuencias de bsico de danzas propias da a coordinacin coa msica CSC

movementos fixados ou cultura galega e doutras culturas. cando interpreta danzas.
o
inventados, procurando unha
progresiva coordinacin individual EMB3.2.2. Identifica, reproduce CCEC

e colectiva. e goza interpretando danzas CSC
tradicionais galegas e doutras
B3.4. Iniciacin interpretacin de

danzas tradicionais galegas e culturas.
doutras culturas.
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN MUSICAL) CURSO CUARTO

BLOQUE 1. ESCOITA
j B1.1. Audicin activa dunha B1.1. Utilizar a escoita musical para EMB1.1.1. Expresa as sas CCL
d seleccin de pezas instrumentais e indagar nas posibilidades do son e apreciacins persoais sobre o CCEC
vocais de distintos estilos e coecer exemplos de obras feito artstico musical.
o
culturas adaptadas idade do variadas da nosa cultura e doutras
alumnado. culturas. EMB1.1.2. Manifesta as CCL
B1.2. Asistencia a representacins sensacins, as impresins e os CCEC
musicais e comentario posterior. sentimentos que lle provoca a
Px. 37959
B1.3. Interese polo repertorio
tradicional de Galicia e das zonas
DOG Nm. 171

de procedencia dos compaeiros e respecta as normas de

das compaeiras. comportamento en audicins e
B1.4. Audicin e anlise de obras representacins musicais.
musicais de distintas
caractersticas e procedencias. EMB1.1.4. Identifica e valora as CCEC
ISSN1130-9229
manifestacins artsticas propias CAA

B1.5. Actitude atenta e silenciosa,
de Galicia.
e respecto polas normas de
comportamento durante a audicin

de msica e na asistencia a
representacins.
j B1.6. Recoecemento de B1.2. Identificar e describir as EMB1.2.1. Describe e d CCL

calidades dos sons: intensidade, caractersticas de elementos informacin salientable sobre CCEC
contexto.
j B1.8. Elementos musicais: B1.3. Analizar a organizacin de EMB1.3.1. Distingue e clasifica CAA
indicacins de tempo e matices obras musicais sinxelas e describir tipos de voces e instrumentos, e CCEC
(fortsimo, forte, piano e os elementos que as compoen. agrupacins instrumentais ou
mezzoforte; dinmica e vocais.
reguladores).
B1.9. Identificacin dos rexistros EMB1.3.2. Identifica e describe CCL
de voces graves e agudas, as variacins e contrastes de CCEC
como as posibles agrupacins velocidade e intensidade tras a
vocais e instrumentais (do, tro, escoita de obras musicais.
cuarteto, orquestra e banda).
Px. 37960
EMB1.3.3. Identifica, clasifica e CCEC
B1.10. Compases de 2/4, 3/4 e
completa os compases CMCCT
4/4.
traballados.
DOG Nm. 171

j B1.11. Instrumentos: clasificacin B1.4. Coecer e identificar as EMB1.4.1. Identifica de xeito CAA
d tradicional (vento, vento-madeira, principais familias dos visual e auditivo os CCEC
vento-metal, corda percutida, instrumentos, amosando interese instrumentos.
o
friccionada e punteada, e por coecer instrumentos doutras
percusin determinada e culturas. EMB1.4.2. Clasifica os CAA
ISSN1130-9229
indeterminada). instrumentos por familias: vento, CCEC

B1.12. Instrumentos da orquestra: corda e percusin.
achegamento sa colocacin.
EMB1.4.3. Procura informacin, CCEC

B1.13. Instrumentos da cultura
organzaa e presntaa sobre a CAA
galega e doutras culturas.
msica e os instrumentos
CSIEE
doutras culturas.
CD
j B1.14. Recoecemento e B1.5. Utilizar recursos grficos EMB1.5.1. Establece unha CAA
i identificacin das partes dunha durante a audicin dunha peza relacin entre o que escoita e CCEC
peza musical. Formas musicais musical, as como rexistros e represntao nun musicograma
binarias, ternarias e rond. aplicacins informticas para a ou nunha partitura sinxela.
B1.15. Uso de aplicacins anlise e a producin musical.
informticas educativas sinxelas EMB1.5.2. Identifica as partes CAA

para a anlise e a producin dunha peza musical sinxela e CCEC
musical. representa graficamente a sa
estrutura.
EMB1.5.3. Representa CAA

graficamente, con linguaxe CCEC
musical convencional ou non, os
trazos caractersticos da msica
Px. 37961
escoitada.
EMB1.5.4. Utiliza aplicacins CCEC

informticas para representar ou
DOG Nm. 171

realizar tarefas de anlise e CD

producin musical.

ISSN1130-9229
j B2.1. Reproducin de pezas B2.1. Interpretar un repertorio EMB2.1.1. Coece e utiliza a CCEC
b instrumentais e cancins sinxelas bsico de cancins e pezas linguaxe musical para a CAA
ao unsono, de maneira colectiva, instrumentais, en solitario ou en interpretacin de obras.
con ou sen acompaamento. grupo, mediante a voz ou

Frauta doce: dixitacin da escala instrumentos, utilizando a linguaxe EMB2.1.2. Traduce linguaxe CCEC
de do sen alteracins. musical, as como valorar o traballo musical convencional melodas e CAA
B2.2. Uso dos instrumentos de feito, avaliar o resultado e propor ritmos sinxelos.
placas Orff en acompaamentos accins de mellora.
de pezas sinxelas. EMB2.1.3. Interpreta pezas CCEC
vocais e instrumentais sinxelas CAA
B2.3. Rexistro gravado da
con distintos agrupamentos, con
interpretacin feita e posterior CSC
e sen acompaamento.
anlise e comentario.
B2.4. Coordinacin e EMB2.1.4. Analiza a CAA
sincronizacin individual e interpretacin e valora o CSC

colectiva na interpretacin: resultado, amosando interese
simultaneidade, sucesin e por mellorar.
alternancia.
B2.5. Ditados rtmicos con figuras
corchea e os seus silencios en
compases binarios e ternarios.
B2.6. Ditados meldico-rtmicos
Px. 37962
sinxelos.
j B2.7. Improvisacin de esquemas B2.2. Explorar estruturas musicais EMB2.2.1. Crea unha peza CAA
rtmicos e meldicos sobre bases e seleccionar e combinar ideas musical sinxela a partir da
DOG Nm. 171

b musicais dadas. musicais dentro de estruturas seleccin, a combinacin e a CCEC

B2.8. Creacin de pequenas sinxelas entre varias dadas, co organizacin dunha serie de
melodas e acompaamentos obxectivo de crear un produto elementos dados previamente,
sinxelos de melodas dadas. musical propio, individual ou grupal. coecidos e manexados.
ISSN1130-9229


j B2.9. Recreacin musical e B2.3. Explorar e utilizar as EMB2.3.1. Emprega CD
d sonorizacin dun texto oral ou posibilidades sonoras e expresivas instrumentos materiais, CAA
escrito. de diferentes materiais, dispositivos electrnicos e
CSIEE
B2.10. Sonorizacin de imaxes, instrumentos e dispositivos recursos informticos para crear
vdeos ou representacins electrnicos. pezas musicais sinxelas para a
dramticas usando distintos sonorizacin de imaxes e
materiais instrumentos e representacins dramticas.
dispositivos electrnicos.
B2.11. Invencin e construcin dun
instrumento orixinal ou similar a CAA
instrumento.
un existente.
CSIEE
j B3.1. Recoecemento do corpo B3.1. Adquirir capacidades EMB3.1.1. Identifica e utiliza o CCEC
como instrumento rtmico e de expresivas e creativas que ofrecen corpo como instrumento para a
expresin corporal. a expresin corporal e a danza. expresin de sentimentos e
B3.2. Creacin de pequenas emocins e como forma de
coreografas para obras musicais interaccin social.
Px. 37963
pequenas coreografas que CAA
DOG Nm. 171

corresponden coa forma interna CMCCT

sinxela binaria, ternaria e rond.
ISSN1130-9229
b motores e secuencias de bsico de danzas propias da a coordinacin coa msica CAA

movementos fixados ou cultura galega e doutras culturas. cando interpreta danzas.
o
progresiva coordinacin individual EMB3.2.2. Recoece danzas de CAA

e colectiva. diferentes lugares e culturas, e CCL
B3.4. Interpretacin de danzas valora a sa achega ao

CCEC
tradicionais galegas e doutras patrimonio artstico e cultural.
culturas.
EMB3.2.3. Reproduce e goza CCEC
interpretando danzas CSC
culturas.
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN MUSICAL) CURSO QUINTO
BLOQUE 1. ESCOITA
j B1.1. Audicin activa dunha B1.1. Escoitar obras de EMB1.1.1. Expresa as sas CCL
a seleccin de pezas instrumentais e caractersticas ou estilos e apreciacins persoais sobre o CCEC
vocais de diferentes estilos e compositores e compositoras feito artstico musical.
Px. 37964
culturas adaptadas idade do diferentes, recoecer as diferenzas
alumnado. e/ou as relacins existentes, e facer EMB1.1.2. Manifesta as CCL
B1.2. Asistencia a representacins unha valoracin posterior. sensacins, as impresins e os CCEC
DOG Nm. 171

musicais. sentimentos que lle provoca a

EMB1.1.3. Respecta as opinins CSC

dos compaeiros e das
ISSN1130-9229
compaeiras.

respecta as normas de

comportamento en audicins e
representacins musicais.
j B1.3. Recoecemento de B1.2. Identificar e describir as EMB1.2.1. Describe e d CCEC

h calidades dos sons: intensidade, caractersticas de elementos informacin salientable sobre CCL
contexto.
j B1.5. Elementos musicais: B1.3. Analizar a organizacin de EMB1.3.1. Distingue e clasifica CCEC
indicacins de tempo e matices obras musicais sinxelas ou tipos de voces, e agrupacins CAA
(fortsimo, forte, piano e fragmentos, e describir os vocais e corais.
CCL
mezzoforte; dinmica e elementos da linguaxe musical
reguladores). convencional que as compoen.
EMB1.3.2. Identifica e describe CCEC
B1.6. Identificacin dos rexistros variacins e contrastes de CAA
de voces graves e agudas, as velocidade e intensidade tras a
como as posibles agrupacins CCL
escoita de obras musicais.
vocais e corais.
Px. 37965
B1.7. Compases de 2/4, 3/4 e 4/4. EMB1.3.3. Identifica, clasifica e CCEC
completa os compases CMCCT
traballados.
DOG Nm. 171

EMB1.3.4. Identifica e utiliza CCEC

correctamente os elementos da
linguaxe musical traballados.
j B1.8. Elaboracin dun proxecto de B1.4. Procurar e seleccionar EMB1.4.1. Procura e selecciona CAA
a informacin de xeito autnomo
ISSN1130-9229
i difusin da cultura musical. informacin co fin de planificar e CD

e con sentido crtico.
organizar visitas culturais e a
CSIEE
asistencia a espectculos, festas,
accins na ra, festivais e EMB1.4.2. Planifica o traballo CAA

concertos, as como intercambiar respectando as ideas e as
esa informacin co fin de contribur contribucins das demais CSIEE
formacin e satisfaccin persoal persoas. CSC

e colectiva, e encher o tempo de
lecer. EMB1.4.3. Expn a informacin CIEE
de maneira clara, limpa e
ordenada, en varios soportes. CCL
CD
j B1.9. Instrumentos: clasificacin B1.5. Coecer e identificar as EMB1.5.1. Identifica de xeito CCEC
tcnica segundo a producin do principais familias dos visual e auditivo os
d CAA
instrumentos.
son (aerfonos, cordfonos, instrumentos, e identificar as
membranfonos, idifonos e principais caractersticas de EMB1.5.2. Clasifica os CCEC
electrfonos). instrumentos doutras culturas. instrumentos atendendo sa
forma de producir o son CAA
B1.10. Agrupacins instrumentais
(orquestra, banda, tuna etc.). (aerfonos, cordfonos, CCL
membranfonos, idifonos e
B1.11. Instrumentos doutras electrfonos).
culturas.
EMB1.5.3. Procura informacin, CCEC
organzaa e presntaa sobre a
Px. 37966
msica e os instrumentos CAA
doutras culturas.
DOG Nm. 171

j B1.12. Recoecemento e B1.6. Utilizar recursos grficos EMB1.6.1. Establece unha CCEC
identificacin das partes dunha durante a audicin dunha peza relacin entre o que escoita e CAA
peza musical. Formas musicais musical. represntao nun musicograma
binarias, ternarias e rond. ou nunha partitura sinxela.
ISSN1130-9229
B1.13. Melodas con cambios de

comps. EMB1.6.2. Identifica as partes CCEC
dunha peza musical sinxela, e CMCCT
representa graficamente a sa
CAA
estrutura.


graficamente, con linguaxe CAA
convencional ou non, os trazos
caractersticos da msica
escoitada.
j B1.14. Interese polo repertorio B1.7. Buscar, seleccionar e EMB1.7.1. Identifica as CCEC
d tradicional de Galicia e das zonas organizar informacins sobre manifestacins artsticas propias
de procedencia dos compaeiros e manifestacins artsticas do de Galicia.
das compaeiras. patrimonio cultural propio e doutras

B1.15. Investigacin de campo culturas, de acontecementos, EMB1.7.2. Expn a informacin CCL
sobre a msica do seu concello en creadores e profesionais en recollida de xeito ordenado, e CD
relacin coa maneira de vivir dos relacin coas artes plsticas e a achega evidencias do traballo
seus devanceiros e das sas msica. realizado.
devanceirtas.
Px. 37967
j B2.1. Reproducin de pezas B2.1 Interpretar un repertorio EMB2.1.1. Coece e utiliza a CCEC
b instrumentais e cancins sinxelas bsico de acompaamentos, linguaxe musical tratada para a CAA
ao unsono e canons, de maneira cancins e pezas instrumentais, en interpretacin de obras.
DOG Nm. 171

colectiva, con ou sen solitario ou en grupo, mediante a EMB2.1.2. Traduce linguaxe CCEC
acompaamento. Frauta doce: voz ou instrumentos, utilizando a musical convencional melodas e CAA
dixitacin da escala de d sen linguaxe musical, valorar o traballo ritmos.
alteracins. feito, avaliar o resultado e propor
B2.2. Uso dos instrumentos de accins de mellora. EMB2.1.3. Interpreta pezas CCEC
ISSN1130-9229
placas Orff e/ou percusin vocais e instrumentais sinxelas CAA

determinada ou indeterminada en con distintos agrupamentos, con
acompaamentos de cancins e e sen acompaamento
melodas relacionadas coa cultura

galega e con outras culturas. EMB2.1.4. Fai avaliacin da CAA
B2.3. Gravacin e rexistro da interpretacin amosando

interpretacin. interese e esforzo por mellorar
B2.4. Ditados rtmicos con figuras

corchea, e os seus silencios en
compases binarios, ternarios e
cuaternarios.
B2.5. Ditados meldico-rtmicos
sinxelos.
j B2.6. Creacin de pequenas B2.2. Participar en producins EMB2.2.1. Crea e representa CCEC
b melodas e acompaamentos musicais sinxelas de xeito mediante grafas convencionais
sinxelos de melodas dadas. CAA
desinhibido e pracenteiro, e non convencionais os sons
B2.7. Proxecto: concerto ou amosando confianza nas propias dunha obra musical sinxela,
musical. posibilidades e nas das demais creada, individualmente ou en
persoas, mostrando actitudes de grupos no contexto da aula.
respecto e colaboracin.
Px. 37968
EMB2.2.2. Crea unha peza CCEC
musical sinxela a partir da
CAA
seleccin, a combinacin e a
DOG Nm. 171

organizacin dunha serie de

elementos dados previamente,
coecidos ou manexados.
ISSN1130-9229


EMB2.2.4. Realiza CCEC
acompaamentos sinxelos de
CAA
cancins e melodas
relacionadas coa propia cultura.
j B2.8. Recreacin musical e B2.3. Explorar e utilizar as EMB2.3.1. Emprega CCEC

i sonorizacin dun texto oral ou posibilidades sonoras e expresivas instrumentos materiais e
escrito. CD
de diferentes materiais, dispositivos electrnicos e
B2.9. Sonorizacin de imaxes ou instrumentos e dispositivos informticos para crear CAA
representacins dramticas electrnicos. acompaamentos.

usando diversos materiais,
instrumentos e dispositivos
electrnicos.
instrumento orixinal ou similar a
B2.10. Invencin e construcin dun CAA
un existente.
instrumento.
B2.11. Exploracin da morfoloxa
de diferentes instrumentos
musicais amosando interese polo
Px. 37969
seu coidado.

DOG Nm. 171

j B3.1. Recoecemento do corpo B3.1. Empregar as posibilidades EMB3.1.1. Identifica e utiliza o CCEC
b como instrumento rtmico e de expresivas do propio corpo en corpo como instrumento para a
ISSN1130-9229
CSC
expresin corporal. coordinacin coas demais persoas, expresin de sentimentos e
B3.2. Creacin de pequenas para realizar representacins emocins, e como forma de
coreografas para obras musicais musicais colectivas de xeito ldico. interaccin social.

pequenas coreografas que CAA

corresponden coa forma interna CMCCT
sinxela binaria, ternaria e rond.
b motores e secuencias de bsico de danzas propias da cultura a coordinacin coa msica CMCCT
movementos fixados ou galega e doutras culturas. cando interpreta danzas.
o
progresiva coordinacin individual EMB3.2.2. Coece e identifica CCEC
e colectiva. danzas de diferentes lugares e CSC

B3.4. Interpretacin de danzas culturas, e valora a sa achega
tradicionais galegas e doutras ao patrimonio artstico e cultural.
culturas.
EMB3.2.3. Reproduce e goza CCEC
interpretando danzas CSC
culturas.
Px. 37970
j B3.5. Proxecto: certame de danza. B3.3. Improvisar en grupo danzas e EMB3.3.1. Planifica a CSIEE
b movementos rtmicos sobre temas coreografa de acordo coa CAA
fixados con anterioridade ou con estrutura musical dada. CMCCT
DOG Nm. 171

sons extrados do contexto, EMB3.3.2. Colabora co grupo en CSC

expresando sentimentos e coordinacin e con respecto
sensacins, e explicar con cara s demais persoas.
claridade as decisins tomadas ao
EMB3.3.3. Expn as valoracins CCL
longo do proceso de creacin, as
e as informacins recollidas ao
ISSN1130-9229
dificultades atopadas e as solucins

longo do proceso de creacin.
adoptadas.
EMB3.3.4. Amosa interese por CAA
mellorar o produto final, e fai

unha avaliacin crtica do
resultado.
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN MUSICAL) CURSO SEXTO
BLOQUE 1. ESCOITA
B1.1. Audicin de msica B1.1. Utilizar a escoita musical para EMB1.1.1. Identifica, clasifica e CCEC
contempornea, e investigacin e indagar nas posibilidades do son, describe as calidades dos sons CCL
j valoracin das posibilidades do de maneira que sirvan como marco do contexto natural e social, CAA
b son. de referencia para creacins utilizando un vocabulario

e B1.2. Identificacin e apreciacin propias. preciso.
das calidades dos sons do
contexto.
B1.3. Identificacin e apreciacin B1.2. Analizar a organizacin de EMB1.2.1. Distingue tipos de CCEC
de formas musicais sinxelas. obras musicais sinxelas e describir voces, instrumentos, variacins CAA
B1.4. Identificacin a travs da os elementos que as compoen. e contrastes de velocidade e CCL
escoita de tipos de voces intensidade, tras a escoita de
b
(soprano, contralto, tenor e baixo), obras musicais, con capacidade
e
instrumentos, variacins e para emitir unha valoracin
o
Px. 37971
contrastes de velocidade. destas.
B1.5. Valoracin e interese pola
msica de diferentes pocas e EMB1.2.2. Intersase por CSIEE
culturas, nomeadamente a galega. descubrir obras musicais de
DOG Nm. 171

diferentes caractersticas, e CAA

utilzaas como marco de CCEC
referencia para as creacins
propias.
B1.6. Audicin activa e comentada B1.3. Coecer exemplos de obras EMB1.3.1. Coece, entende e CSC
ISSN1130-9229
de msica variada da nosa cultura variadas da nosa e doutras cumpre as normas de CCEC
e doutras culturas. culturas, para valorar o patrimonio comportamento en audicins e
B1.7. Actitude atenta, silenciosa e musical, valorando a importancia representacins musicais.
h do seu mantemento e da sa

respectuosa durante a audicin de
a msica e/ou na asistencia a difusin, e do respecto co que EMB1.3.2. Comprende, acepta e CSC
representacins musicais. deben afrontar as audicins e as respecta o contido das normas CCEC
d
representacins. que regulan a propiedade
B1.8. Indagacin sobre as normas
intelectual canto reproducin e
que regulan a propiedade
a copia de obras musicais.
intelectual. Valoracin e
presentacin dos resultados.
BLOQUE 2. INTERPRETACIN INSTRUMENTAL

j B2.1. Exploracin das posibilidades B2.1. Entender a voz como EMB2.1.1. Recoece e describe CCEC
e sonoras e expresivas da voz. instrumento e recurso expresivo, as calidades da voz a travs de CAA
partindo da cancin e das sas audicins diversas, e recraas.
k CCL
posibilidades para interpretar, crear
e improvisar.
j B2.2. Interpretacin de pezas con

B2.2. Interpretar composicins EMB2.2.1. Recoece e clasifica CCEC
b instrumentos de aula e/ou frauta
sinxelas que contean instrumentos acsticos e
d/a doce.
procedementos musicais de electrnicos, diferentes rexistros CAA
Px. 37972
B2.3. Interpretacin, memorizacin repeticin, variacin e contraste, en da voz, e agrupacins vocais e
e improvisacin guiada de cancins solitario ou en grupo, mediante a instrumentais.
DOG Nm. 171

a unha ou varias voces, voz ou instrumentos, utilizando a

desenvolvendo progresivamente a linguaxe musical, asumindo a EMB2.2.2. Utiliza a linguaxe CCEC
diccin, a afinacin e a tcnica responsabilidade na interpretacin musical para a interpretacin de
vocal. Canon. en grupo e respectando tanto as obras.
achegas das demais persoas como
B2.4. Recoecemento de tipos de
a persoa que asuma a direccin.
ISSN1130-9229
instrumentos acsticos e
EMB2.2.3. Traduce linguaxe CCEC
electrnicos, agrupacins
musical convencional melodas e
instrumentais e vocais, e rexistros
ritmos sinxelos.
da voz.

B2.5. Utilizacin das grafas
convencionais na lectura, na EMB2.2.4. Interpreta pezas CAA

escritura e na interpretacin de vocais e instrumentais de
cancins e de pezas instrumentais diferentes pocas, estilos e CCEC
sinxelas. culturas para distintos
agrupamentos, con e sen
B2.6. Gravacin e rexistro das
acompaamento
interpretacins para unha
valoracin e unha anlise
posteriores.
EMB2.2.5. Coece e interpreta CAA
B2.7. Interese pola mellora do cancins de distintos lugares,

proceso de interpretacin e do pocas e estilos, e valora a sa CCEC
resultado final. achega ao enriquecemento
persoal, social e cultural.
B2.8. Traballo cooperativo,
asumindo as responsabilidades
que lle correspondan e
EMB2.2.6. Amosa respecto polo CSC
respectando as achegas das
traballo das demais persoas e
demais persoas do grupo.
Px. 37973
DOG Nm. 171

EMB2.2.7. Analiza as CAA

interpretacins feitas, recoece
erros e amosa interese por
traballar para corrixilos.
ISSN1130-9229
i B2.9. Creacin de mensaxes

B2.3. Explorar e utilizar as EMB2.3.1. Procura informacin CCEC
j musicais con contido expresivo,
posibilidades sonoras e expresivas bibliogrfica, en medios de
combinando elementos sonoros e
de diferentes materiais, comunicacin e en internet CAA

corporais diversos.
instrumentos e dispositivos sobre instrumentos,
B2.10. Utilizacin dos medios de electrnicos. compositores/as, intrpretes e CD

comunicacin e de internet para a eventos musicais.
procura de informacin, en soporte
impreso e dixital, sobre EMB2.3.2. Presenta e expn a CAA
instrumentos, compositores/as, informacin de xeito claro, CD
intrpretes e eventos musicais de ordenado e limpo en varios
interese. CCL
soportes.
B2.11. Exploracin das
EMB2.3.3. Utiliza os medios CD
posibilidades sonoras e expresivas

dos medios audiovisuais e audiovisuais e recursos CCEC
tecnolxicos para comunicar. informticos para crear pezas
Creacin de cuas radiofnicas e musicais e para a sonorizacin
videoanuncios. de imaxes e representacins
dramticas.
B2.12. Utilizacin dos medios
audiovisuais e dos recursos
informticos para a sonorizacin de
imaxes, contos, poemas e refrns,
Px. 37974
dobraxe de pelculas etc., e para a
creacin de producins propias.
DOG Nm. 171

j B3.1. Identificacin do corpo como B3.1. Adquirir capacidades EMB3.1.1. Identifica o corpo CAA
b instrumento. Indagacin e expresivas e creativas que ofrecen como instrumento para a CCEC
h/d valoracin sobre as posibilidades a expresin corporal e a danza, expresin de sentimentos e
ISSN1130-9229
expresivas e comunicativas do valorar a sa achega ao emocins, e como forma de

o
corpo en distintas representacins patrimonio, e gozar coa sa interaccin social.
artsticas ou situacins cotis. interpretacin como unha forma de
interaccin social. EMB3.1.2. Controla a postura e CCEC
B3.2. Valoracin e recoecemento

das danzas e a sa contribucin ao a coordinacin coa msica
cando interpreta danzas.
noso patrimonio artstico e cultural.
B3.3. Interpretacin de danzas CCEC

EMB3.1.3. Coece danzas de
coidando a coordinacin individual
distintas pocas e lugares, e
e colectiva.
valora a sa achega ao
B3.4. Invencin de coreografas patrimonio artstico e cultural.
sinxelas para cancins e pezas
musicais de diferentes estilos. EMB3.1.4. Reproduce e goza CSC
interpretando danzas CCEC
B3.5. Gravacin e rexistro das

danzas interpretadas. Anlise de tradicionais espaolas, e
valoracin do produto. entende a importancia da sa
continuidade e o traslado s
xeracins futuras.
CAA
EMB3.1.5. Inventa coreografas CCEC
de grupo que corresponden coa
forma interna dunha obra
Px. 37975
musical e supn unha orde
espacial e temporal.
DOG Nm. 171

EMB3.1.6. Analiza as danzas CAA

realizadas, recoece os erros e
amosa interese por mellorar o
produto.
ISSN1130-9229
EMB3.1.7. Respecta o traballo CAA

en grupo e participa nel de xeito CSC
pracenteiro, amosando
confianza nas propias

posibilidades e nas das demais
persoas.
EMB3.1.8. Amosa respecto CSC

polas demais persoas e
colaboracin con elas.
Px. 37976
ANEXO III
Disciplinas de libre configuracin autonmica
rea de Lingua galega e literatura.
A lingua un instrumento empregado constante e necesariamente na vida diaria tanto

para entender como para producir mensaxes, nos intercambios comunicativos orais e es-
critos. Interactase coa familia, coas amizades e con outras persoas (mbito profesional)
nas conversas diarias ou a travs de cartas, correos electrnicos, mensaxes curtas, blogs...
Polo tanto, ter unha alta competencia lingstica e comunicativa permite que as persoas
desenvolvan unha vida normal, que poidan interactuar con aqueloutras que pertencen ao
seu contorno e que estn prximas e tamn coas que estn moi lonxe.
Ademais, a lingua est presente en calquera proceso de ensino-aprendizaxe. O alum-

nado emprega a lingua en calquera das sas clases no propio centro educativo, tanto
para entender as instrucins e explicacins do profesorado e poder ser participe con el no
proceso de descubrimento, como para poder xustificar e exemplificar a interiorizacin dos
contidos.
Non obstante, mis al do mbito escolar e familiar, na sociedade actual a competencia

comunicativa e lingstica fundamental para poder vivir satisfactoriamente. Se desde
sempre o dominio lingstico foi elemental para poder desenvolverse na maiora dos as-
pectos da vida, agora, na sociedade da informacin , se cabe, moito maior esta necesida-
de. Na era de internet e da abundancia de medios de comunicacin, os cidadns e cidads
deben estar preparados para entender e elaborar calquera tipo de mensaxe: interactuar
correctamente coa persoa que os atende en calquera negocio ou entidade pblica, escoitar
e procesar as noticias da televisin, ler un xornal, escribir un correo electrnico ou partici-
par nun blog.
Non se pode esquecer o valor que a literatura supn dentro do ensino desta rea. A
literatura un produto de expresin artstica que permite transmitir as necesidades e os
pensamentos dunha persoa ou persoas nun determinado momento histrico. , pois, unha
disciplina moi relacionada coas Ciencias Sociais, a Msica, a Arte... Pero, ademais, a litera-
tura un produto creado con palabras, coa lingua, coa fermosura e beleza dos elementos
da linguaxe e, por iso, enorme a vinculacin entre ambas as disciplinas e xustifica que se
dean a man no desenvolvemento desta rea.

Unido a calquera lingua minorizada hai que ter en conta intereses prximos socio-
lingsitica, como a valoracin dese sistema de expresin e a sa literatura, os textos
elaborados nese cdigo como representantes dunha cultura, na que creceron os nosos
antepasados e moitos de ns e que cmpre coidar e cultivar. Xa que logo, aprender lingua
tamn apropiarse dos significados culturais que esta transmite e dos modos en que as
persoas do contorno entenden e interpretan a realidade.
O currculo para a rea de Lingua galega e literatura ten unha estrutura similar nos 6
cursos da educacin primaria. Os contidos aparecen repartidos en bloques, o que non
presupn que a actividade docente se deba corresponder a esta ordenacin; ao contrario,
dbense producir mltiples conexins entre todos eles.
O bloque 1, Comunicacin Oral: falar e escoitar, recolle diversos aspectos da lingua

oral. O uso oral obxecto de observacin e de anlise para recoecer as normas que
rexen o intercambio comunicativo, para observar as estratexias que usan as persoas falan-
tes para se comunicar satisfactoriamente, as como aquelas que empregan para compren-
der mensaxes orais ou para producilas.
O bloque 2, Comunicacin escrita: ler, recolle diversos aspectos da comprensin es-

crita. A lectura implicar dominar a descodificacin do texto e achegarse a unha progre-
siva regulacin de estratexias que permiten operar co significado do texto, establecendo
relacins entre coecementos previos e informacin nova. O alumnado debe ser quen de
entender textos de diferente complexidade e xnero e extraer as ideas explcitas e implci-
tas no texto co fin de elaborar o seu propio pensamento crtico e creativo. Comprender un
texto implica poer en marcha unha serie de estratexias de lectura que deben practicarse
na aula e proxectarse a todas as esferas da vida e a calquera tipo de lectura: ler para obter
informacin, ler para aprender a propia lingua, ler por pracer.
O bloque 3, Comunicacin escrita: escribir, potencia o uso persoal, autnomo e crea-

tivo da lingua escrita. Este uso da lingua implica o coecemento das posibilidades que
ofrece o cdigo desde o punto de vista do lxico, da ortografa, da estrutura do discurso e
da dimensin esttica. A producin escrita significar buscar para cada situacin o tipo de
texto, adecuando, planificando e redactando, atendendo a aspectos diversos e revisando
a escrita final. Nesta etapa consolidaranse o dominio de tcnicas grficas, a relacin son-
grafa, as normas ortogrficas convencionais e a disposicin do texto. O ensino do proceso
de escritura pretende conseguir que o alumnado tome conciencia deste proceso como un

procedemento estruturado en tres partes: planificacin, redaccin a partir de borradores e

redaccin e revisin do texto definitivo.
O bloque 4, Coecemento da lingua, integra contidos relacionados co cdigo e coa sa

organizacin e responde necesidade de reflexin sobre a propia lingua, coa finalidade de
servir de base para o uso correcto da lingua, afastndose da pretensin de utilizar os co-
ecementos lingsticos como fin en si mesmo. Os contidos estrutranse arredor de catro
eixes. O primeiro a observacin da palabra, o seu uso e os seus valores significativos e
expresivos; o segundo aborda as relacins gramaticais que se establecen entre as pala-
bras e os grupos de palabras dentro do texto; o terceiro afonda nos elementos que partici-
pan na confeccin dun discurso correcto; e o cuarto cntrase na valoracin e coecemento
da lingua galega dentro do contexto plurilinge.
O bloque 5, Educacin literaria, asume o obxectivo de facer dos alumnos e das alum-
nas lectores competentes, implicados nun proceso de formacin lectora que contine ao
longo de toda a vida. Para acadar este obxectivo necesario alternar a lectura, compren-
sin e interpretacin de obras literarias prximas aos seus gustos persoais e sa ma-
durez cognitiva coa de textos literarios e obras completas que acheguen o coecemento
bsico sobre algunhas obras representativas tradicionais e actuais da nosa literatura.
Os tres primeiros bloques do currculo, a lingua oral e a escrita, desenvolveranse a

travs dun traballo sistemtico que utilice unha ampla gama de situacins comunicativas,
cotis e funcionais. Na vida diaria da escola prodcense moitas situacins de comunica-
cin oral que se potenciarn e aproveitarn para acadar obxectivos de rea; entre estas
situacins estn: as comunicacins para planificar; chegar a consenso; poer en comn;
debater; tomar decisins sobre procesos que se van seguir; establecer responsabilidades;
comunicar resultados; comparar; contrastar respostas, opinins e significados; xustificar e
verbalizar estratexias; valorar tarefas; transmitir emocins e informacins; estruturar coe-
cemento; defender argumentos e puntos de vista; preguntar... A prctica destas situacins
colaborar no labor da lingua como vehculo e instrumento para a aprendizaxe das distin-
tas reas do currculo. Con todo, para acadar unha correcta competencia en comunicacin
lingstica, as prcticas orais deben formar parte da actividade coti da aula en todas as
reas do currculo.
O cuarto bloque, debe ser abordado na aula, de forma contextualizada, relacionado coa
comprensin e producin de textos, froito da concepcin do coecemento da lingua como

instrumento e non como fin en si mesmo. O quinto bloque pretende reforzar o bloque 2, en-
gadindo o achegamento ao feito literario, para que o alumnado o recoeza como vehculo
de comunicacin, fonte de coecemento da nosa cultura e como recurso de gozo persoal.
Do mesmo xeito, complementa o bloque 3, motivando outro tipo de producin escrita que
atenda especialmente a creatividade do alumnado.
O tratamento de todos estes contidos ten que ser abordado desde unha ptica compe-
tencial, valorando as relacins que cada un deles ten coas competencias clave, que apa-
recen especificadas, a partir dos estndares de aprendizaxe avaliables, neste currculo.
A avaliacin ter que ser coherente coa diversidade de contidos traballados e, polo tan-
to, ter en conta os contidos abordados nos 5 bloques en que se estrutura este currculo. Do
mesmo xeito, deber ser unha avaliacin competencial, que tea en conta a relacin que
se establece no currculo entre os estndares de aprendizaxe detallados en cada bloque,
coas competencias clave.
Esta rea de Lingua galega e literatura est estreitamente relacionada coa de lingua
castel e literatura. Ambas reas teen unha distribucin de contidos similar en cada un
dos cursos que conforman a educacin primaria. Evidentemente, cada lingua ten as sas
caractersticas propias, polo que requiren dun tratamento e traballo especfico, pero hai
determinados aspectos do currculo que, pola afinidade que presentan en ambas as reas,
precisan ser abordados de maneira parella. O profesorado implicado no proceso de ensino
e aprendizaxe de lingua galega e literatura e de lingua castel e literatura, en cada curso
da educacin primaria, deber organizar o seu labor para evitar a repeticin de contidos
tericos cun tratamento similar. Sern os contidos do bloque 4 os que requiren unha maior
distribucin entre as das reas, pero algns dos tres primeiros bloques, que teen que ver
coas caractersticas da tipoloxa textual, coas normas bsicas de presentacin de traballos

ou o uso da puntuacin, tampouco deben ser abordados en ambas as reas desde un
punto de vista terico. Do mesmo xeito, preciso que o profesorado se decante polo uso
da mesma terminoloxa nas das linguas para non dificultar innecesariamente o proceso
de ensino e aprendizaxe do alumnado. Todas estas medidas debern ser contempladas
na programacin anual de cada rea, para cada curso da educacin primaria, onde tamn
deber mencionarse, se preciso, a colaboracin entre o profesorado para desenvolver
determinadas actividades ou probas orais.
Do mesmo xeito, no centro teen presenza lingua(s) estranxeira(s) que tamn son
abordadas na aula desde un enfoque comunicativo. Na busca dun tratamento integrado

de linguas preciso que, igual que acontece no caso das das linguas cooficiais, haxa
unha coordinacin entre o profesorado destas linguas e o de lingua estranxeira, para
evitar a repeticin de contidos tericos, na lia dos que se mencionaron para as linguas
ambientais, e se unifique a terminoloxa, sempre que sexa preciso. Ademais, non se pode
esquecer que o achegamento do alumnado lingua estranxeira se produce, na maior par-
te dos casos, partindo das linguas prximas, a materna e a(s) ambiental(is). Polo tanto,
na programacin de todas as reas lingsticas tern que terse en conta as iniciativas que
promoven o tratamento integrado das linguas, as como a colaboracin entre o profesora-
do antes detallada.
En definitiva, o currculo desta rea persegue como obxectivo ltimo crear cidadns e
cidads conscientes e interesados no desenvolvemento e na mellora da sa competencia
comunicativa e capaces de interactuar satisfactoriamente en todos os mbitos que forman
e van formar parte da sa vida.

DOG Nm. 171

REA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. COMUNICACIN ORAL: FALAR E ESCOITAR
a B1.1. Comprensin de textos orais B1.1. Comprender a infor- LGB1.1.1. Comprende a CCL
e moi sinxelos procedentes da radio ou macin xeral e relevante de informacin xeral e relevante CAA
da televisin, para obter informacin textos orais moi sinxelos de textos orais moi sinxelos
ISSN1130-9229
xeral e relevante sobre feitos e acon- procedentes da radio ou da procedentes da radio ou da

tecementos prximos experiencia televisin, prximos ex- televisin, prximos expe-
infantil. periencia infantil. riencia infantil.

b B1.2. Comprensin global e especfi- B1.2. Comprender informa- LGB1.2.1. Comprende infor- CCL
d ca de informacins audiovisuais moi cins audiovisuais sinxelas macins relevantes e espec- CD

sinxelas procedentes de diferentes de carcter especfico pro- ficas moi evidentes de docu-
e CAA
soportes. cedentes de diferentes so- mentos audiovisuais sinxelos
i portes. que presenten imaxes e/ou CSC
sons moi redundantes co
contido.
a B1.3. Comprensin e producin de B1.3. Comprender e pro- LGB1.3.1. Participa nunha CCL
b textos orais moi sinxelos para apren- ducir textos orais sinxelos, conversa entre iguais, com- CAA
der e para informarse, tanto os pro- propios do uso cotin ou do prendendo o que di o interlo-
c CSC
ducidos con finalidade didctica como mbito acadmico. cutor e contestando se pre-
e os de uso cotin (breves exposicins ciso. CSEIEE
o ante a clase, conversas sobre conti-
dos de aprendizaxe e explicacin so- LGB1.3.2. Sigue unha expo- CCL
bre a organizacin do traballo). sicin breve da clase ou ex- CAA
plicacins sobre a organiza-
cin do traballo.
Px. 37982
LGB1.3.3. Elabora e produce CCL
textos orais moi breves e sin- CSIEE
xelos ante a clase.
CAA
DOG Nm. 171

LGB1.3.4. Participa no traba- CCL

llo en pequeno grupo. CSIEE
CAA
LGB1.4.1. Atende as inter- CCL

ISSN1130-9229
a B1.4. Actitude de escoita adecuada B1.4. Manter unha ade-

nas diferentes situacins comunicati- cuada actitude de escoita, vencins dos e das demais, CSC
c
vas cotis (conversas e exposicins ante situacins comunicati- en conversas e exposicins,
e sen interromper.
orais) e respecto polas opinins de vas cotis, respectando as
o

quen fala, sen interrupcins inade- intervencins dos e das
LGB1.4.2. Respecta as opi- CCL
cuadas. demais.
nins da persoa que fala, en CSC

situacins comunicativas co-
tis.
a B1.5. Participacin e cooperacin nas B1.5. Participar nas diver- LGB1.5.1. Respecta as CCL
situacins comunicativas da aula (pe- sas situacins de interac- quendas de palabra nos in- CSC
c
ticins, anuncios, ordes, explicacins cin oral que se producen tercambios orais.
d CAA
sinxelas, avisos, instrucins, conver- na aula amosando valora-
e sas ou pequenas narracins), con cin e respecto polas nor- LGB1.5.2. Respecta as opi- CCL
o respecto das normas que rexen a in- mas que rexen a interac- nins das persoas participan- CSC
teraccin oral (quendas de palabra, cin oral. tes nos intercambios orais.
CCEC
mantemento do tema, mostra de inte-
rese, mirar a quen fala e actitude re-
LG1.5.3. Utiliza a lingua CCL
ceptiva de escoita).
galega en calquera situacin CSC
de comunicacin dentro da
CCEC
aula e valora o seu uso fra
dela.
LGB1.5.4. Mira a quen fala CCL
Px. 37983
nun intercambio comunicati- CSC
vo oral.
CCEC
DOG Nm. 171

LGB1.5.5. Mantn o tema CCL

vo oral, mostra interese e
CCEC
unha actitude receptiva de
escoita.
ISSN1130-9229
LGB1.5.6. Participa na con- CCL

versa formulando e contes- CSC
tando preguntas.

CCEC
CAA
a B1.6. Uso de frmulas sinxelas de B1.6. Usar frmulas sinxe- LGB1.6.1. Usa frmulas CCL
b tratamento adecuadas para saudar, las de tratamento adecua- sinxelas de tratamento ade- CAA
despedirse, presentarse, felicitar, das nos intercambios co- cuadas para saudar, despe-
e
agradecer, escusarse e solicitar axu- municativos mis habituais. dirse, presentarse, felicitar,
da. agradecer, escusarse e soli-
citar axuda.
b B1.7. Actitude de cooperacin e de B1.7. Amosar respecto e LGB1.7.1. Amosa respecto CCL
d respecto en situacins de aprendiza- cooperacin nas situacins s ideas dos e das demais e CAA
xe compartida. de aprendizaxe en peque- contribe ao traballo en pe-
e CSIEE
no grupo. queno grupo.
o
E B1.8. Interese por expresarse oral- B1.8. Interesarse por amo- LGB1.8.1. Intersase por CCL
o mente coa pronuncia e coa entoacin sar unha pronuncia e ento- expresarse oralmente coa CAA
adecuadas. acin adecuadas. pronuncia e entoacin ade-
CCEC
cuada a cada acto comunica-
Px. 37984
tivo e propia da lingua gale- CSIEE
ga.
DOG Nm. 171

a B1.9. Recoecemento de usos de B1.9. Recoecer usos de LGB1.9.1. Identifica o uso da CCL
d linguaxe discriminatoria coas diferen- linguaxe discriminatoria linguaxe discriminatoria e se- CSC
zas. coas diferenzas. xista evidente.
e
o LGB1.9.2. Usa unha linguaxe CCL
ISSN1130-9229
respectuosa coas diferenzas, CSC

en especial as referentes ao
xnero, s razas e s etnias.

a B1.10.Identificacin da lingua galega B1.10. Identificar a lingua LGB1.10.1. Identifica a lingua CCL
d con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- galega oral con diversos con- CCEC
lingua: en diferentes mbitos profe- textos de uso oral. textos profesionais: sanida-
e
sionais (sanidade, educacin, medios de, educacin, medios de
de comunicacin...) e en conversas comunicacin...
con persoas coecidas ou descoe-
cidas. LGB1.10.2. Recoece a CCL
posibilidade de uso da lingua CCEC
galega en conversas con
CSC
persoas coecidas ou des-
coecidas.
BLOQUE 2. COMUNICACIN ESCRITA: LER
b B2.1. Comprensin de informacins B2.1. Comprender a infor- LGB2.1.1. Comprende a CCL

e concretas en textos de uso cotin macin explcita en textos informacin relevante de tex- CD
como invitacins, felicitacins, notas sinxelos de uso cotin ou tos sinxelos, sobre feitos e
I CSC
e avisos ou mensaxes curtas. procedentes dos medios de acontecementos prximos
j comunicacin. experiencia do alumnado,
B2.2. Comprensin de informacin
Px. 37985
o xeral sobre feitos e acontecementos procedentes dos medios de
prximos experiencia do alumnado comunicacin social.
DOG Nm. 171

en textos breves e sinxelos proceden- LGB2.1.2. Comprende infor- CCL

tes dos medios de comunicacin so- macins concretas en textos
cial, especialmente a noticia. sinxelos, propios de situa-
B2.3. Localizacin de informacin en cins cotis, como invita-
textos para aprender vinculados cins, felicitacins, notas e
ISSN1130-9229
experiencia, tanto en textos produci- avisos ou mensaxes curtas.

dos con finalidade didctica como nos
de uso cotin (folletos, descricins, LGB2.1.3. Localiza informa- CCL
instrucins e explicacins). cin en textos breves e sin-

CAA
xelos vinculados experien-
CSIEE
cia, tanto os producidos con

finalidade didctica como os
de uso cotin (folletos, des-
cricins, instrucins e expli-
cacins).
b B2.4. Interpretacin da informacin B2.2. Interpretar e com- LGB2.2.1. Interpreta e com- CCL
e das ilustracins. prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a CAA
a informacin procedente informacin de ilustracins.
CSC
de ilustracins.
CSIEE
CMCT
a B2.5. Lectura guiada de textos sinxe- B2.3. Ler, de forma guiada, LGB2.3.1. Descodifica de CCL
b los adecuados aos intereses infants textos sinxelos adecuados forma axeitada na lectura de CAA
para chegar progresivamente ex- aos seus intereses para textos moi sinxelos.
e
presividade e autonoma lectoras. chegar progresivamente
expresividade e autonoma LGB2.3.2. Le textos sinxelos CCL
Px. 37986
lectoras. en voz alta, acadando pro-
gresivamente a velocidade
axeitada.
DOG Nm. 171

a B2.6. Introducin ao uso xeral das B2.4. Usar as bibliotecas LGB2.4.1. Utiliza as bibliote- CCL
b bibliotecas da aula e do centro, como de aula e de centro, res- cas de aula e de centro, res- CAA
instrumento cotin de busca de in- pectando as normas bsi- pectando as normas bsicas
e CSC
formacin e fonte de recursos tex- cas de funcionamento. e mis sinxelas do seu fun-
i tuais diversos. cionamento.
ISSN1130-9229
LGB2.4.2. Valora a utilidade CCL

das bibliotecas de aula e de CAA
centro e manipula os libros

CSC
con coidado, devolvndoos
ao seu sitio logo de lelos.
a B2.7. Iniciacin creacin da biblio- B2.5. Ter interese por ter LGB2.5.1. Amosa interese CCL
b teca persoal. unha biblioteca propia. pola conservacin e organi- CAA
zacin dos seus libros.
e CSC
a B2.8. Interese polos textos escritos B2.6. Amosar interese LGB2.6.1. Amosa interese CCL
b como fonte de aprendizaxe e como polos textos escritos como pola lectura como fonte de CAA
medio de comunicacin de experien- fonte de aprendizaxe e aprendizaxe e medio de co-

e CSC
cias e de regulacin da convivencia. medio de comunicacin. municacin.
CCEC
a B2.9. Adquisicin progresiva da auto- B2.7. Amosar certa auto- LGB2.7.1. Selecciona textos CCL
b noma lectora, da capacidade de noma lectora e capacidade do seu interese con certa au-
eleccin de temas e de textos e de de seleccin de textos do tonoma, en funcin dos seus
e
expresin das preferencias persoais. seu interese, as como ser gustos e preferencias e ex-
m quen de expresar preferen- plica dun xeito moi sinxelo,
cias. as sas preferencias lecto-
Px. 37987
ras.
DOG Nm. 171

LGB2.7.2. Expresa, de ma- CCL

neira sinxela, opinins e valo- CSC
racins sobre as lecturas fei-
CAA
tas.
CSIEE
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. COMUNICACIN ESCRITA: ESCRIBIR
B3.1. Producin e reescritura de B3.1. Producir e reescribir LGB3.1.1. Produce e reescri- CCL

textos moi sinxelos relativos a situa- textos sinxelos relativos a be textos moi sinxelos relati- CSIEE
cins cotis infants como invitacins, situacins cotis infants, vos a situacins cotis infan-
CAA
felicitacins, notas ou avisos. aqueles propios dos me- ts como invitacins, felicita-
B3.2. Composicin de textos moi dios de comunicacin ou cins, notas ou avisos.
sinxelos propios dos medios de co- os relacionados coa esco-
municacin social e/ou dos seus ele- la, respectando as conven- LGB3.1.2. Elabora pequenos CCL
mentos (novas sinxelas e breves, titu- cins elementais da escri- textos con certa coherencia e CAA
lares, ps de foto) sobre aconte- ta. de xeito creativo.
CSIEE
cementos prximos experiencia do
a alumnado en soportes habituais no LGB3.1.3. Usa o punto nos CCL
b mbito escolar. seus escritos.

e B3.3. Composicin de textos moi
sinxelos relacionados coa escola para LGB3.1.4. Intersase por CCL
organizar e comunicar informacin aplicar as regras ortogrficas, CSC
(listaxes, descricins, explicacins con especial atencin ao uso
CCEC
elementais). das maisculas.
B3.4. Respecto polas convencins
xerais da escrita: uso das maisculas LGB3.1.5. Compn peque- CCL
e do punto. nos textos propios dos me- CAA
Px. 37988
dios de comunicacin social
CSIEE
e/ou dos seus elementos
(novas sinxelas e breves, ti-
DOG Nm. 171

tulares, ps de foto) sobre

acontecementos prximos
sa experiencia.
LGB3.1.6. Compn textos CCL

ISSN1130-9229
relacionados coa escola: lis- CAA

taxes,descricins e explica-
CSIEE
cins elementais.

a B3.5. Utilizacin de xeito guiado de B3.2. Utilizar de xeito guia- LGB3.2.1. Utiliza de xeito CCL
b estratexias para a producin de tex- do estratexias para a pro- guiado estratexias para a CAA
tos, respondendo as preguntas de pa- ducin de textos, respon- producin de textos, respon-
e
ra quen, e que escribir, recoecendo dendo as preguntas de pa- dendo as preguntas de para
o tipo de texto (nota, aviso, conto). ra quen, e que escribir, re- quen, e que escribir, recoe-
coecendo o tipo de texto cendo o tipo de texto (nota,
(nota, aviso, conto). aviso, conto).
a B3.6. Creacin de textos moi sinxelos B3.3. Elaborar textos moi LGB3.3.1. Elabora textos moi CCL
b con intencin informativa utilizando a sinxelos que combinen a sinxelos que combinan a lin- CSC
linguaxe verbal e non verbal: carteis linguaxe verbal e a non guaxe verbal e non verbal:
e CCEC
publicitarios, anuncios, cmic. verbal. carteis publicitarios, anun-
j cios, cmic. CAA
o CSIEE
b B3.7. Iniciacin utilizacin de pro- B3.4. Usar, de xeito guia- LGB3.4.1. Usa de xeito guia- CCL
d gramas informticos de procesamen- do, programas informticos do, programas informticos CD
to de textos. de procesamento de texto. de procesamento.
e CAA
i CSIEE
Px. 37989
j
DOG Nm. 171

b B3.8. Utilizacin de elementos grfi- B3.5. Utilizar recursos LGB3.5.1. Ilustra creativa- CCL
e cos sinxelos, como a ilustracin, para grficos, como a ilustra- mente os seus escritos con CD
facilitar a comprensin. cin, que faciliten a com- imaxes redundantes co seu
i CSIEE
prensin dos textos. contido.
j
ISSN1130-9229
a B3.9. Interese polo coidado e a pre- B3.6. Interesarse pola LGB3.6.1. Intersase pola CCL
b sentacin dos textos escritos e res- presentacin dos traballos presentacin dos textos se- CD
pecto pola norma ortogrfica. escritos e valorar a lingua guindo as normas bsicas de

e CAA
B3.10. Interese polos textos escritos escrita como medio de co- presentacin establecidas:
i
como medio de aprendizaxe e como municacin e de expresin disposicin no papel, limpeza

medio de comunicacin de experien- creativa. e calidade caligrfica.
cias, de regulacin da convivencia e
de expresin creativa. LGB3.6.2. Valora a lingua CCL
escrita como medio de co- CSC
municacin e de expresin
creativa.

e B4.1. Inicio na identificacin implcita B4.1. Utilizar terminoloxa LGB4.1.1. Sinala a denomi- CCL
e uso dalgns termos lingsticos lingstica e gramatical moi nacin dos textos traballados CAA
elementais: denominacin dos textos bsica, como apoio com- e recoece nestes, de forma
traballados; palabra e slaba, nome prensin e producin de xeral, palabras e slabas
propio. textos, as como aplicar o
B4.2. Observacin das variacins seu coecemento no uso LGB4.1.2. Diferencia as CCL
morfolxicas (de singular e plural, fe- da lingua. slabas que conforman cada CAA
minino e masculino) en textos. palabra.
Px. 37990
LGB4.1.3. Identifica os no- CCL
mes propios a partir de pala- CAA
bras dadas, frases ou textos.
DOG Nm. 171

LGB4.1.4. Sinala o xnero e CCL

nmero de palabras dadas. CAA
b B4.3. Iniciacin ao coecemento das B4.2. Coecer, de forma LGB4.2.1. Coece, de forma CCL
ISSN1130-9229
e normas ortogrficas mis sinxelas. xeral, as normas ortogrfi- xeral, as normas ortogrficas CSC
cas mis sinxelas. mis sinxelas e aprecia o seu
CCEC
valor social e a necesidade
de cinguirse a elas.

e B4.4. Recoecemento da relacin B4.3. Recoecer a relacin LGB4.3.1. Recoece a rela- CCL
entre son e grafa no sistema lings- entre son e grafa as como cin entre son e grafa. CAA
tico galego. as palabras como instru-
B4.5. Identificacin da palabra como mento para a segmenta- LGB4.3.2. Separa as pala- CCL
instrumento para a segmentacin da cin da escritura. bras que conforman un CAA
escritura. enunciado.
e B4.6. Identificacin de similitudes e B4.4. Comparar aspectos LGB4.4.1. Compara aspectos CCL
o diferenzas entre as linguas que coe- moi bsicos das linguas moi elementais e evidentes CAA
ce para mellorar na sa aprendizaxe que coece para mellorar (grficos, fonticos, sintcti-
e lograr unha competencia comunica- na sa aprendizaxe e lo- cos, lxicos) das linguas que
tiva integrada. grar unha competencia in- coece.
tegrada.
b B5.1. Recreacin e reescritura moi B5.1. Recrear e reescribir LGB5.1.1. Recrea e reescri- CCL
sinxela, usando modelos, de diversos de xeito moi sinxelo diver- be de xeito moi sinxelo diver-
d CAA
textos literarios (narrativos ou poti- sos textos literarios, usan- sos textos literarios: breves
Px. 37991
e contos, poemas, refrns, adi- CCEC
cos): breves contos, poemas, refrns, do modelos.
o vias, trabalinguas, cantigas
adivias, trabalinguas, cantigas e xo-
e xogos de sorte; usando
gos de sorte.
modelos.
DOG Nm. 171

B5.2. Valoracin e aprecio do texto LGB5.1.2. Valora textos CCL

literario galego como vehculo de co- breves e sinxelos da literatu- CCEC
municacin, fonte de coecemento da ra galega como fonte de co-
nosa cultura e como recurso de gozo ecemento da nosa cultura e
persoal. como recurso de gozo per-
ISSN1130-9229
soal.
b B5.3. Lectura guiada de textos ade- B5.2. Ler, de forma guiada, LGB5.2.1. Le, de forma guia- CCL
cuados aos intereses infants, para textos adecuados aos inte- da, textos en silencio, ade-

d CCEC
chegar progresivamente expresivi- reses infants, para chegar cuados aos intereses infan-
e CD
dade e autonoma lectoras. progresivamente expresi- ts, para chegar progresiva-

i vidade e autonoma lec- mente autonoma lectora.
toras.
LGB5.2.2. Le, de forma guia- CCL
da e en voz alta, textos ade- CCEC
cuados aos intereses infan-
CD
ts, para chegar progresiva-
mente expresividade lecto-
ra.
b B5.4. Recreacin e composicin de B5.3. Recrear e compoer LGB5.3.1. Recrea e compn CCL
e breves relatos para comunicar senti- breves relatos a partir de breves relatos, a partir de CCEC
mentos e experiencias persoais. modelos sinxelos. modelos sinxelos, para co-
o CSC
municar sentimentos e expe-
riencias persoais.
a B5.5. Valoracin da literatura en cal- B5.4. Valorar a literatura en LGB5.4.1. Valora a literatura CCL
d quera lingua (maioritaria, minoritaria calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve- CSC
Px. 37992
ou minorizada), como vehculo de hculo de comunicacin e hculo de comunicacin e
e CCEC
comunicacin e como recurso de go- como recurso de gozo per- como recurso de gozo per-
o zo persoal. soal. soal.
DOG Nm. 171

a B5.6. Interese por coecer os mode- B5.5. Amosar interese, LGB5.5.1. Amosa curiosida- CCL
d los narrativos e poticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coecer outros cos- CCEC
zan noutras culturas. as diferenzas persoais, so- tumes e formas de relacin
e
B5.7. Comparacin de imaxes, sm- ciais e culturais. social, respectando e valo-
o rando a diversidade cultural.
bolos e mitos facilmente interpreta-
ISSN1130-9229
bles que noutras culturas serven para

entender o mundo e axudan a coe-
cer outras maneiras de relacins so-

ciais.
REA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO SEGUNDO
a B1.1. Comprensin e valoracin de B1.1. Comprender a infor- LGB1.1.1. Comprende a CCL

e textos orais sinxelos procedentes da macin xeral e relevante de informacin xeral e relevante CAA
radio e da televisin para obter infor- textos orais sinxelos pro- de textos orais sinxelos pro-
macin xeral e relevante sobre feitos cedentes da radio ou da te- cedentes da radio ou da tele-
e acontecementos prximos expe- levisin, prximos expe- visin, prximos experien-
riencia infantil e ao contorno mis in- riencia infantil. cia infantil.
mediato.
LGB1.1.2. Recoece a fun- CCL
cin dos medios de comuni- CSC
cacin como fonte de infor-
macin.
Px. 37993
b B1.2. Comprensin global e especfi- B1.2. Comprende informa- LGB1.2.1. Comprende infor- CCL
ca de informacins audiovisuais sin- cins audiovisuais sinxelas macins relevantes sinxelas CD
DOG Nm. 171

d xelas procedentes de diferentes so- procedentes de diferentes dos documentos audiovisuais CAA
e portes establecendo relacins de soportes. que inclan imaxes e ele- CSC
identificacin, de clasificacin e de mentos sonoros de carcter
i
comparacin entre elas. redundante.
ISSN1130-9229
b textos orais sinxelos para aprender e ducir textos orais sinxelos, conversa entre iguais, com- CAA
para informarse, tanto os producidos propios do uso cotin ou do prendendo o que di o interlo- CSC
c
con finalidade didctica como os de mbito acadmico. cutor e contestando se pre-

e CSEIEE
uso cotin (breves exposicin ante a ciso.
o clase, conversas sobre contidos de

aprendizaxe e explicacin sobre a or- LGB1.3.2. Sigue unha expo- CCL
ganizacin do traballo). sicin breve da clase ou ex- CAA
plicacins sobre a organiza-
cin do traballo e pregunta,
se preciso, para verificar a
sa comprensin.

textos orais sinxelos ante a CSIEE

clase e responde preguntas CAA
elementais sobre o seu con-
tido.

llo en grupo. CSIEE
CAA
Px. 37994
a B1.4. Actitude de escoita adecuada B1.4. Manter unha actitude LGB1.4.1. Atende as inter- CCL
ante situacins comunicativas e res- de escoita adecuada, res- vencins dos e das demais CSC
c
pecto das opinins de quen fala, sen pectando as opinins dos e en conversas e exposicins,
e interrupcins inadecuadas. das demais. sen interromper.
DOG Nm. 171

o LGB1.4.2. Respecta as opi- CCL

nins da persoa que fala. CSC
ISSN1130-9229
c situacins comunicativas da aula (pe- sas situacins de inter- quendas de palabra nos in- CSC
ticins, anuncios, ordes, explicacins cambio oral que se produ- tercambios orais.
d CAA
sinxelas, avisos, instrucins, conver- cen na aula amosando va-
e sas ou narracins de feitos vitais, loracin e respecto polas

emocins e sentimentos), con valora- normas que rexen a inte-
nins das persoas participan- CSC
cin e respecto das normas que re- raccin oral.
tes nos intercambios orais.

xen a interaccin oral (quendas de CCEC
palabra, ton adecuado, mantemento
do tema, mostra de interese, mirar a LGB1.5.3. Utiliza a lingua CCL
quen fala, actitude receptiva de escoi- galega en calquera situacin CSC
ta e respecto s opinins das demais de comunicacin dentro da
CCEC
persoas). aula e valora o seu uso fra
dela.
LGB1.5.4. Mira a quen fala CCL

vo oral.
CCEC
LGB1.5.5. Mantn o tema CCL

vo oral, mostra interese,
CCEC
unha actitude receptiva de
escoita e respecta as opi-
Px. 37995
nins das demais persoas.
DOG Nm. 171


tando preguntas.
CCEC
CAA
ISSN1130-9229
a B1.6. Uso de frmulas de tratamento B1.6. Usar frmulas de LGB1.6.1. Usa frmulas de CCL
b adecuadas para saudar, despedirse, tratamento adecuadas nos tratamento adecuadas para CAA
presentarse, felicitar, agradecer, es- intercambios comunicativos saudar, despedirse, presen-

e
cusarse e solicitar axuda. mis habituais. tarse, felicitar, agradecer, es-
o
cusarse e solicitar axuda.
d respecto en situacins de aprendiza- cooperacin nas situacins s achegas dos e das de- CAA
xe compartida. de aprendizaxe en grupo. mais e contribe ao traballo
e CSIEE
en grupo.
e B1.8. Interese por expresarse oral- B1.8. Interesarse por amo- LGB1.8.1. Intersase por CCL
o mente coa pronuncia e coa entoacin sar unha pronuncia e ento- expresarse oralmente coa CAA
adecuadas. acin adecuadas. pronuncia e entoacin axei-

CCEC
tada a cada acto comunicati-
vo e propia da lingua galega. CSIEE
a B1.9. Uso dunha linguaxe non discri- B1.9. Usar unha linguaxe LGB1.9.1. Identifica o uso da CCL
d minatoria e respectuosa coas diferen- non discriminatoria e res- linguaxe discriminatoria e se- CSC
zas, en especial s referentes ao x- pectuosa coas diferenzas. xista evidente.
e
nero, s razas e s etnias.
o LGB1.9.2. Usa unha linguaxe CCL
Px. 37996
respectuosa coas diferenzas, CSC
en especial s referentes ao
xnero, s razas e s etnias.
DOG Nm. 171

a B1.10. Identificacin da lingua galega B1.10. Identificar a lingua LGB1.10.1. Identifica a lingua CCL
con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- galega oral con diversos con- CCEC
d
e de, educacin, medios de
sionais (sanidade, educacin, medios
o comunicacin...
de comunicacin...) e en conversas
ISSN1130-9229
con persoas coecidas ou descoe-

LGB1.10.2. Recoece a CCL
cidas.
validez da lingua galega para CCEC
conversas con persoas co-
CSC

ecidas ou descoecidas.
b B2.1. Comprensin de informacins B2.1. Comprender e locali- LGB2.1.1. Comprende a CCL

concretas en textos de uso cotin zar informacin explcita en informacin relevante de tex-
e CD
tos sinxelos, sobre feitos e
como invitacins, felicitacins, notas textos sinxelos de uso co- CSC
I acontecementos prximos
e avisos ou mensaxes curtas. tin ou procedentes dos
j experiencia do alumnado,
B2.2. Comprensin de informacin medios de comunicacin. procedentes dos medios de
o xeral sobre feitos e acontecementos comunicacin.
prximos experiencia do alumnado

LGB2.1.2. Comprende infor- CCL
en textos procedentes dos medios de
macins concretas en textos
comunicacin social, especialmente a
sinxelos, propios de situa-
noticia. cins cotis, como invita-
B2.3. Localizacin de informacin en cins, felicitacins, notas e
textos para aprender vinculados avisos ou mensaxes curtas.
experiencia, tanto en textos produci-
LGB2.1.3. Localiza informa- CCL
dos con finalidade didctica como nos
cin en textos vinculados
de uso cotin (folletos, descricins, CAA
experiencia, tanto os produ-
instrucins e explicacins). cidos con finalidade didctica CSIEE
Px. 37997
como os de uso cotin (folle-
tos, descricins, instrucins e
explicacins).
DOG Nm. 171

b B2.4. Integracin de coecementos e B2.2. Interpretar e com- LGB2.2.1. Interpreta e com- CCL
e de informacins procedentes de ilus- prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a CAA
tracins. a informacin procedente informacin de ilustracins.
CSC
de ilustracins.
CSIEE
ISSN1130-9229
CMCT
a B2.5. Lectura guiada de textos ade- B2.3. Ler, de forma guiada, LGB2.3.1. Descodifica de CCL
cuados aos intereses infants para textos adecuados aos seus forma axeitada na lectura de CAA

b
chegar progresivamente expresivi- intereses para chegar pro- textos diversos.
e
dade e autonoma lectoras. gresivamente expresivi-

B2.6. Dramatizacin e lectura drama- dade e autonoma lectoras, LGB2.3.2. Le textos sinxelos, CCL
tizada de textos literarios e non litera- e dramatiza cando preci- en voz alta, coa velocidade
rios. so. adecuada.
LGB2.3.3. Fai lecturas dra- CCL

matizadas de textos. CSC
a B2.7. Introducin ao uso das bibliote- B2.4. Coecer, de forma LGB2.4.1. Usa a biblioteca CCL
b cas da aula e do centro, como ins- xeral, o funcionamento da de aula con certa autonoma, CAA
trumento cotin de busca de informa- bibliotecas de aula, e de para obter datos e informa-
e CSC
cin e fonte de recursos textuais di- centro como instrumento cins, e colabora no seu coi-
i versos. cotin de busca de infor- dado e mellora.
macin e fonte de recursos
textuais diversos. LGB2.4.2. Coece, de xeito CCL
xeral, o funcionamento da bi- CAA
blioteca de aula e de centro,
CSC
como instrumento cotin de
Px. 37998
busca de informacin e fonte
de recursos textuais diversos
DOG Nm. 171

a B2.8. Mantemento adecuado e am- B2.5. Ter interese por ter LGB2.5.1. Coida, conserva e CCL
b pliacin da biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros. CAA
e CSC
ISSN1130-9229
b como fonte de aprendizaxe e como polos textos como fonte de pola lectura como fonte de CAA
medio de comunicacin de experien- aprendizaxe e medio de aprendizaxe, medio de co-
e CSC
cias, de regulacin da convivencia e comunicacin e de lecer. municacin e de lecer.

o de lecer. CCEC
a B2.10. Desenvolvemento da autono- B2.7. Amosar certa auto- LGB2.7.1. Selecciona textos CCL
b ma lectora, da capacidade de elec- noma lectora e capacidade do seu interese con certa au-
cin de temas e de textos e de expre- de seleccin de textos do tonoma, en funcin dos seus
e
sin das preferencias persoais, as seu interese, as como ser gustos e preferencias.
m como a apreciacin do texto literario quen de expresar preferen-
o como recurso de gozo persoal. cias. LGB2.7.2. Explica dun xeito CCL
moi sinxelo as sas prefe- CSC
rencias lectoras.
CAA
CSIEE
B3.1. Producin e reescritura de B3.1. Producir e reescribir LGB3.1.1. Produce e reescri- CCL
a textos sinxelos relativos a situacins textos sinxelos, relativos a be textos relativos a situa- CSIEE
b cotis infants como invitacins, felici- situacins cotis infants, cins cotis infants como in-
CAA
tacins, notas ou avisos, utilizando as aqueles propios dos me- vitacins,felicitacins, notas
e
caractersticas habituais deses textos. dios de comunicacin ou ou avisos, utilizando as ca-
Px. 37999
o os relacionados coa esco- ractersticas habituais deses
B3.2. Composicin de textos sinxelos
propios dos medios de comunicacin la. textos.
DOG Nm. 171

social e/ou dos seus elementos (no- LGB3.1.2. Elabora o texto, CCL
vas, titulares, ps de foto) sobre con coherencia xeral e de CAA
acontecementos prximos expe- xeito creativo.
riencia do alumnado en soportes ha- CSIEE
bituais no mbito escolar.
ISSN1130-9229
LGB3.1.3. Usa nos seus CCL

B3.3. Composicin de textos sinxelos
escritos o punto, a coma,
relacionados coa escola para obter,
dous puntos, puntos suspen-
organizar e comunicar informacin
sivos, signos de exclamacin
(cuestionarios, listaxes, descricins,

e interrogacin.
explicacins elementais).
B3.4. Respecto polas convencins LGB3.1.4. Aplica, de maneira CCL

xerais da escrita: uso das maisculas xeral, as regras ortogrficas, CSC
e do punto. con especial atencin ao uso
CCEC
B3.5. Utilizacin de xeito guiado de das maisculas.
estratexias para a producin de tex-
tos, respondendo as preguntas de pa- LGB3.1.5. Compn, seguindo CCL
ra quen, e que escribir, recoecendo modelos, textos relacionados CAA
o tipo de texto (nota, aviso, conto). coa escola (listaxes, descri-
CSIEE
cins e explicacins elemen-

tais) ou cos medios de co-
municacin social (novas
sinxelas, titulares, ps de fo-
to) sobre acontecementos
prximo sa experiencia.
a B3.6. Creacin de textos sinxelos con B3.2. Elaborar textos sinxe- LGB3.2.1. Elabora textos CCL
b intencin informativa utilizando a lin- los que combinen a lingua- sinxelos que combinan a lin- CSC
guaxe verbal e non verbal: carteis xe verbal e a non verbal. guaxe verbal e non verbal:
Px. 38000
e CCEC
publicitarios, anuncios, cmic. carteis publicitarios, anun-
j cios, cmic. CAA
o CSIEE
DOG Nm. 171

b B3.7. Iniciacin utilizacin de pro- B3.3. Usar de xeito guiado, LGB3.3.1. Usa de xeito guia- CCL
d gramas informticos de procesamen- programas informticos de do, programas informticos CD
to de textos. procesamento de texto. de procesamento de texto.
e CAA
i CSIEE
ISSN1130-9229
b B3.8. Utilizacin de elementos grfi- B3.4. Utilizar recursos LGB3.4.1. Ilustra creativa- CCL
cos e sinxelos como a ilustracin para grficos, como a ilustra- mente os seus textos con

e CD
facilitar a comprensin. cin, que faciliten a com- imaxes redundantes co seu
i CSIEE
prensin dos textos. contido.

j
B3.9. Interese polo coidado e a pre- B3.5. Presentar adecua- LGB3.5.1. Presenta os textos CCL
sentacin dos textos escritos e res- damente os traballos escri- seguindo as normas bsicas CD
pecto pola norma ortogrfica. tos en calquera soporte e de presentacin estableci-
CAA
a B3.10. Interese polos textos escritos valorar a lingua escrita co- das: disposicin no papel,
como medio de aprendizaxe, como mo medio de comunicacin limpeza e calidade caligrfi-
b
medio de comunicacin de experien- e de expresin creativa. ca.
e
cias, de regulacin da convivencia e
i de expresin creativa. LGB3.5.2. Valora a lingua CCL
creativa.
e B4.1. Inicio na identificacin implcita B4.1. Utilizar terminoloxa LGB4.1.1. Sinala a denomi- CCL
e uso dos termos lingsticos elemen- lingstica e gramatical b- nacin dos textos traballados CAA
Px. 38001
tais, nas actividades de producin e sica, como apoio com- e recoece nestes, enuncia-
interpretacin: denominacin dos tex- prensin e producin de dos, palabras e slabas.
DOG Nm. 171

tos traballados; enunciado, palabra e textos, as como aplicar o LGB4.1.2. Diferencia as CCL
slaba, nome comn e nome propio. seu coecemento no uso slabas que conforman cada CAA
B4.2. Observacin das variacins da lingua. palabra.
morfolxicas (de singular e plural, fe-
minino e masculino) en textos. LGB4.1.3. Identifica nomes CCL
ISSN1130-9229
comns e propios a partir de CAA

palabras dadas, frases ou
textos.

nmero de palabras dadas. CAA
b B4.3. Coecemento das normas B4.2. Coecer e aplicar as LGB4.2.1. Coece de forma CCL
e ortogrficas mis sinxelas. normas ortogrficas mis xeral as normas ortogrficas CSC
sinxelas. mis sinxelas e aprecia o seu
CCEC
valor social e a necesidade
de cinguirse a elas.
e B4.4. Recoecemento da relacin B4.3. Recoecer a relacin LGB4.3.1. Recoece a rela- CCL
entre son e grafa no sistema lings- entre o son e grafa, as cin entre son e grafa. CAA
tico galego. como as palabras como
B4.5. Identificacin da palabra como instrumento para a seg- LGB4.3.2. Identifica as pala- CCL
instrumento para a segmentacin da mentacin da escritura. bras como instrumento para CAA
escritura. a segmentacin da escritura.
a B4.6. Observacin das diferenzas B4.4. Recoecer de forma LGB4.4.1. Recoece, de CCL
d entre a lingua oral e a lingua escrita. xeral, as diferenzas entre a forma xeral, as diferenzas CCEC
lingua oral e a lingua escri- entre a lingua oral e a lingua
Px. 38002
e
ta. escrita.
h
m
DOG Nm. 171

a B4.7. Identificacin de similitudes e B4.5. Comparar aspectos LGB4.5.1. Compara aspectos CCL
diferenzas entre as linguas que coe- bsicos das linguas que moi elementais e evidentes
d CAA
ce para mellorar na sa aprendizaxe coece para mellorar na (grficos, fonticos, sintcti-
e cos, lxicos) das linguas que
e lograr unha competencia comunica- sa aprendizaxe e lograr
h coece.
tiva integrada. unha competencia integra-
ISSN1130-9229
m da.

b B5.1. Recreacin e reescritura de B5.1. Recrear e reescribir LGB5.1.1. Recrea e reescri- CCL
be diversos textos literarios
d diversos textos literarios sinxelos (na- diversos textos literarios, CAA

sinxelos: contos, poemas, re-
rrativos ou poticos): contos, poemas, usando modelos. CCEC
e frns, adivias, trabalinguas,
refrns, adivias, trabalinguas, canti-
o cantigas e xogos de sorte;
gas e xogos de sorte; usando mode- usando modelos.
los.
B5.2. Valoracin e aprecio do texto LGB5.1.2. Valora os textos CCL
da literatura galega como
literario galego como vehculo de co- CCEC
fonte de coecemento da no-
municacin, fonte de coecemento da
sa cultura e como recurso de
nosa cultura e como recurso de gozo
gozo persoal.
persoal.
b B5.3. Lectura guiada de textos ade- B5.2. Ler, de forma guiada, LGB5.2.1. Le, de forma guia- CCL
cuados aos intereses infants, para textos adecuados aos inte- da, textos en silencio, ade-
d CCEC
chegar progresivamente expresivi- reses infants, para chegar CD
e ts, para chegar progresiva-
dade e autonoma lectoras. progresivamente expresi-
i mente autonoma lectora.
vidade e autonoma lec-
toras. LGB5.2.2. Le, de forma guia- CCL
da, textos en voz alta, ade-
CCEC
Px. 38003
ts, para chegar progresiva- CD
mente expresividade lecto-
ra.
DOG Nm. 171

e poemas sinxelos e relatos breves pa- poemas sinxelos e relatos poemas sinxelos e relatos CCEC
ra comunicar sentimentos, emocins, breves a partir de modelos breves, a partir de modelos
CSC
preocupacins, desexos, estados de sinxelos dados. sinxelos dados, para comuni-
nimo ou lembranzas. car sentimentos, emocins,
ISSN1130-9229
preocupacins, desexos, es-

tados de nimo ou lembran-
zas.

b B5.5. Dramatizacin e lectura drama- B5.4. Participar en drama- LGB5.4.1. Participa en dra- CCL
d tizada de textos literarios sinxelos tizacins de textos literarios matizacins de textos litera-
adaptados sa idade. sinxelos adaptados sa rios sinxelos adaptados sa
e
idade. idade.
d quera lingua (maioritaria, minoritaria calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve- CSC
ou minorizada), como vehculo de hculo de comunicacin e hculo de comunicacin, e
e CCEC
comunicacin e como recurso de go- como recurso de gozo per- como recurso de gozo per-
o zo persoal. soal. soal.
d los narrativos e poticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coecer outros cos- CCEC
e
B5.8. Comparacin de imaxes, sm- ciais e culturais. social, respectando e valo-
o rando a diversidade cultural.
bolos e mitos facilmente interpreta-
Px. 38004
ciais.
DOG Nm. 171

REA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO TERCEIRO
a B1.1. Comprensin e valoracin de B1.1. Comprender textos LGB1.1.1. Comprende as CCL

e textos orais sinxelos procedentes da orais sinxelos dos medios ideas principais dun texto CAA
radio, da televisin ou da internet, con de comunicacin, extraen- oral sinxelo dos medios de
ISSN1130-9229
especial incidencia na noticia, para do o sentido global e infor- comunicacin, extraendo o

obter informacin xeral, especfica e macin especfica. sentido global da mensaxe.
relevante, sobre feitos e acontece-
mentos que resulten significativos e LGB1.1.2. Identifica quen, CCL

elaboracin dun breve resumo. que e onde nunha noticia. CAA
LGB1.1.3. Elabora un breve CCL

resumo, a partir de pregun- CSC
tas, dun texto oral sinxelo e
valora os informativos da ra-
dio e da televisin como fon-
te de informacin.
b B1.2. Uso de documentos impresos, B1.2. Utilizar os documen- LGB1.2.1. Usa e manexa CCL
e dixitais e audiovisuais para obter, in- tos audiovisuais como ins- documentos impresos, au- CD
formacins relevantes para realizar trumento de aprendizaxe. diovisuais e dixitais para ob-
i CAA
tarefas de aprendizaxe. ter a informacin mis impor-
tante e necesaria. CSC
LGB1.2.2. Selecciona infor- CCL

macins relevantes dos do- CD
cumentos audiovisuais para
CAA
realizar tarefas de aprendiza-
Px. 38005
xe CSIEE
DOG Nm. 171

b textos orais sinxelos para aprender e ducir textos orais sinxelos, conversa entre iguais, com- CAA
para informarse, tanto os producidos propios do uso cotin ou do prendendo o que di o interlo-
c CSC
con finalidade didctica como os de mbito acadmico. cutor e intervindo adecuada-
e uso cotin, de carcter informal (con- mente. CSEIEE
ISSN1130-9229
o versas entre iguais e no equipo de

traballo) e dun maior grao de formali- LGB1.3.2. Sigue unha expo- CCL
zacin (exposicins da clase). sicin da clase e extrae o CAA
sentido global e as informa-

cins mis relevantes, pre-
guntando se necesario pa-

ra verificar a sa compren-
sin.

textos orais sinxelos (expli- CSIEE
cacins, breves exposicins,
CAA
narracins curtas...) presen-
tando as ideas cunha cohe-
rencia lineal elemental e res-

ponde preguntas aclaratorias
elementais sobre o seu con-
tido.

llo en grupo. CSIEE
CAA
CCL
Px. 38006
DOG Nm. 171

c ante situacins comunicativas, res- de escoita adecuada, res- vencins dos e das demais, CSC
pectando as e opinins de quen fala e pectando as opinins dos e en conversas e exposicins
e
sen interrupcins inadecuadas. das demais. sen interromper.
ISSN1130-9229


c situacins comunicativas (expresins sas situacins de interac- quendas de palabra nos in- CSC
espontneas, informacins, conver- cin oral que se producen tercambios orais.

d CAA
sas reguladores da convivencia, dis- na aula amosando valora-
e cusins ou instrucins) con valoracin cin e respecto polas nor-
o e respecto das normas que rexen a mas que rexen a interac-
interaccin oral (peticin e quendas cin oral.
tes nos intercambios orais.
de palabra, mantemento do tema, CCEC
respecto s opinins das demais per-
soas, posturas e xestos adecuados). LGB1.5.3. Utiliza a lingua CCL
galega en calquera situacin CSC

de comunicacin dentro da
CCEC
aula e valora o seu uso fra
dela.
LGB1.5.4. Emprega unha CCL

postura e xestualidade que CSC
transmite predisposicin para
CCEC
interactuar cos demais.
Px. 38007
LGB1.5.5. Exprsase cunha CCL
pronuncia e diccin correc- CSC
tas.
CCEC
DOG Nm. 171


tando preguntas.
CCEC
CAA
ISSN1130-9229
a B1.6. Uso de estratexias elementais B1.6. Amosar interese por LGB1.6.1. Elabora un discur- CCL
b para comprender e facer comprender expresarse en pblico co- so oral coherente, utilizando CAA
as mensaxes orais: entoacin, ritmo e herentemente, sen contra- un vocabulario adecuado

e
xestualidade. dicins, sen repeticins in- sa idade.
necesarias e usando nexos

adecuados. LGB1.6.2. Elabora un discur- CCL
so oral cohesivo, utilizando
algns nexos bsicos.
LGB1.6.3. Amosa un discur- CCL

so oral, claro, cunha pronun- CCEC
cia e entoacin axeitadas e
propias da lingua galega.
b B1.7. Producin de textos orais sinxe- B1.7. Elaborar textos orais LGB1.7.1. Elabora textos CCL
e los propios dos medios de comunica- sinxelos propios dos me- orais sinxelos propios dos CD
cin social coa axuda de modelos dios de comunicacin. medios de comunicacin
CAA
sinxelos e en situacin de simulacin. mediante simulacin.
CSIEE
CSC
Px. 38008
d respecto en situacins de aprendiza- cooperacin nas situacins s ideas e achegas dos e CAA
xe compartida. de aprendizaxe en grupo. das demais e contribe ao
e CSIEE
traballo en grupo.
DOG Nm. 171

e B1.9. Interese por expresarse oral- B1.9. Interesarse por amo- LGB1.9.1. Intersase por CCL
mente coa pronuncia e coa entoacin sar unha pronuncia e ento- expresarse oralmente coa CAA
adecuadas. acin adecuadas. pronuncia e entoacin ade-
CCEC
CSIEE
ISSN1130-9229
tivo.
a B1.10. Uso, de forma xeral, dunha B1.10. Usar, de forma LGB1.10.1. Usa, de forma CCL
d linguaxe non discriminatoria e respec- xeral, unha linguaxe non xeral, unha linguaxe non se- CSC

tuosa coas diferenzas. discriminatoria e respec- xista.
e
tuosa coas diferenzas.

o LGB1.10.2. Identifica o uso CCL
de linguaxe discriminatoria e CSC
sexista evidente.
a B1.11. Comparacin de textos orais B1.11. Comparar textos LGB1.11.1. Compara textos CCL
d sinxelos producidos en diferentes va- orais sinxelos producidos orais sinxelos producidos en CCEC
riedades dialectais da lingua galega. en diferentes variedades diferentes variedades dialec-
e
dialectais da lingua galega. tais da lingua galega.

o
a B1.12. Identificacin da lingua galega B1.12. Identificar a lingua LGB1.12.1. Identifica a lingua CCL
d con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- galega oral con diversos con- CCEC
e
sionais (sanidade, educacin, medios de, educacin, medios de
o de comunicacin...) e en conversas comunicacin...
con persoas coecidas ou descoeci-
das. LGB1.12.2. Recoece a CCL
Px. 38009
CSC
DOG Nm. 171

b B2.1. Comprensin da informacin B2.1. Comprender, buscar, LGB2.1.1. Comprende a CCL

e relevante en textos das situacins co- localizar e seleccionar in- informacin relevante de tex- CD
tis de relacin social: corresponden- formacin explcita en textos sinxelos procedentes dos
ISSN1130-9229
I CSC
cia escolar, normas da clase, normas tos sinxelos de soportes medios de comunicacin so-
j do comedor, normas do transporte e variados (webs infants, li- cial ou propios de situacins
regras de xogos. bros, carteis). cotis.

xeral en textos sinxelos procedentes LGB2.1.2. Identifica as ideas CCL
dos medios de comunicacin social principais dun texto sinxelo

(includas webs infants) con especial (narrativo, descritivo, exposi-
incidencia na noticia e nas cartas di- tivo).
reccin do xornal, localizando infor-
macins destacadas en portadas, titu- LGB2.1.3. Busca, localiza e CCL
lares, subttulos, entradas. selecciona informacin con- CAA
creta dun texto sinxelo.
B2.3. Comprensin de informacin CSIEE
relevante en textos para aprender e
para informarse, tanto os producidos LGB2.1.4. Interpreta, perso- CCL

con finalidade didctica como os de nificacins e hiprboles en CAA
uso cotin (folletos descricins, ins- textos sinxelos.
CSIEE
trucins e explicacins).
LGB2.1.5. Identifica a estru- CCL
tura xeral dun texto.
LGB2.1.6. Emprega o dicio- CCL

nario, de xeito guiado, para
Px. 38010
CAA
resolver as dbidas de voca-
CSIEE
bulario que atopa nos textos.
DOG Nm. 171

b B2.4. Integracin de coecementos e B2.2. Interpretar e com- LGB2.2.1. Interpreta e com- CCL
e de informacins procedentes de dife- prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a CAA
rentes soportes para aprender e con- a informacin procedente informacin de sinxelos grfi-
trastar informacin, identificando e in- CSC
de sinxelos grficos, e ilus- cos e ilustracins, relacio-
terpretando os datos que se transmi- tracins. nando esta co contido do tex- CSIEE
ISSN1130-9229
ten mediante sinxelos grficos e ilus- to que a acompaa. CMCT

tracins.
b B2.5. Subliado e resumo da informa- B2.3. Realizar o subliado LGB2.3.1. Realiza o sublia- CCL

e cin relevante dun texto sinxelo ade- das ideas principais dun do das ideas principais dun CAA
cuado ao seu nivel.
texto sinxelo e resumir o texto sinxelo.

seu contido.
LGB2.3.2. Realiza o resumo, CCL
a partir de preguntas, dun CAA
texto sinxelo.
b B2.6. Iniciacin s estratexias de B2.4. Utilizar, de maneira LGB2.4.1. Deduce, de ma- CCL
e control do proceso lector (anticipa- xeral, estratexias para me- neira xeral, o posible contido CAA
cin, formulacin de hipteses, relec- llorar a lectura. dun texto antes de lelo, axu-
CSIEE
tura...). dndose do ttulo e as ilus-

tracins.
LGB2.4.2. Rel un texto e CCL

marca as palabras clave para CAA
acadar a comprensin,cando
CSIEE
preciso.
b B2.7. Uso dirixido das tecnoloxas da B2.5. Utilizar de xeito guia- LGB2.5.1. Utiliza de xeito CCL
informacin e das bibliotecas para ob- do as tecnoloxas da infor- guiado as tecnoloxas da in- CD
Px. 38011
e
ter informacin e modelos para a lec- macin para obter informa- formacin para obter infor-
tura. CAA
cin e modelos para a lec- macin e modelos para a lec-
tura. tura.
DOG Nm. 171

LGB2.5.2. Utiliza de xeito CCL

guiado dicionarios dixitais pa- CAA
ra interpretar a informacin
CD
dun texto.
CSIEE
ISSN1130-9229
a B2.8. Lectura persoal, silenciosa e en B2.6. Ler, en silencio ou en LGB2.6.1. Descodifica sen CCL
b voz alta, de textos sinxelos en galego voz alta, textos sinxelos en dificultade as palabras. CAA
adaptados idade e aos intereses galego, adaptados sa

e
das alumnas e dos alumnos. idade e aos seus intereses. LGB2.6.2. Le textos sinxelos CCL
en voz alta sen dificultade.
LGB2.6.3. Le textos, adapta- CCL

dos e prximos sa expe- CSC
riencia, en silencio, sen difi-
cultade.
a B2.9. Uso da biblioteca respectando B2.7.Usar as bibliotecas de LGB2.7.1. Utiliza as bibliote- CCL
as sas normas de funcionamento e aula, e de centro, respec- ca de aula e de centro res-
b CAA
valorndoa como fonte de informacin tando as normas bsicas pectando as normas bsicas
e CSC
e de ocio e participacin en actividade funcionamento, e partido seu o funcionamento.
i des literarias. cipar en actividades litera-
B2.10. Valoracin das normas de rias. LGB2.7.2. Valora as bibliote- CCL
funcionamento da biblioteca como re- cas de aula e de centro como CAA
curso para acceder facilmente a in- instrumento cotin de busca
CSC
formacin moi variada e manter un de informacin e fonte de re-
ambiente agradable de traballo e le- cursos textuais diversos.
cer.
Px. 38012
LGB2.7.3. Participa en activi- CCL
dades literarias do centro. CSC
CCEC
DOG Nm. 171

a B2.11. Mantemento adecuado da sa B2.8. Ter interese por ter LGB2.8.1. Coida, conserva e CCL
b biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros. CAA
e CSC
ISSN1130-9229
medio de comunicacin de e de lecer. fonte de aprendizaxe e aprendizaxe e medio de co-
e CSC
medio de comunicacin e municacin e de lecer.

de lecer. CCEC
a B2.13. Desenvolvemento da autono- B2.10. Amosar certa auto- LGB2.10.1. Selecciona textos CCL
b ma lectora, da capacidade de elec- noma lectora e capacidade do seu interese, en funcin
cin de temas e de textos e de expre- de seleccin de textos do dos seus gustos e preferen-
e
sin das preferencias persoais. seu interese, as como ser cias.
m quen de expresar preferen-
cias.

B3.1. Uso das estratexias de planifi- B3.1. Usar, as estratexias LGB3.1.1. Planifica a elabo- CCL
cacin, de textualizacin e revisin de planificacin, textualiza- racin do texto, antes de co- CSIEE
como partes do proceso escritor. cin e revisin do texto. mezar a escribir, xerando
CAA
ideas, seleccionando e estru-
turando a informacin.
a
b
LGB3.1.2. Elabora o texto, CCL
e con coherencia xeral e de CAA
xeito creativo.
Px. 38013
CSIEE
LGB3.1.3. Aplica, de forma CCL

xeral, os signos de puntua-
DOG Nm. 171

cin (punto, coma, dous pun-

tos, puntos suspensivos, sig-
nos de exclamacin e inte-
rrogacin).
ISSN1130-9229
LGB3.1.4. Aplica, de maneira CCL

xeral, a norma lingstica: or- CSC
tografa, lxico, morfosintaxe.
CCEC

a B3.2. Composicin de textos propios B3.2. Producir textos sinxe- LGB3.2.1. Elabora, en dife- CCL
de situacins cotis de relacin social los de diferente tipoloxa rentes soportes, textos pro-
b CAA
(correspondencia escolar, mensaxes que permitan narrar, des- pios da vida coti e acadmi-
e ca, imitando modelos: cartas CD
curtas, normas de convivencia, avi- cribir e resumir, emocins e
o e correos electrnicos, men-
sos, solicitudes, instrucins, de informacins relacionadas
saxes curtas, normas de
acordo coas caractersticas propias con situacins cotis e
convivencia, avisos, instru-
destes xneros. aqueles que sexan caracte- cins
B3.3. Composicin de textos de in- rsticos dos medios de co-
formacin sinxelos, caractersticos municacin. LGB3.2.2. Redacta textos CCL
dos medios de comunicacin social, xornalsticos (noticias) e pu-

CSC
sobre acontecementos significativos, blicitarios (anuncios e carteis)
de xeito creativo. CCEC
con especial incidencia na noticia, en
situacins reais ou simuladas. CAA
LGB3.2.3. Elabora diferentes CCL

tipos de textos (narrativos e
CAA
descritivos) seguindo un
guin establecido.
Px. 38014
LGB3.2.4. Escribe textos CCL
coherentes empregando al-
CSC
gns elementos de cohesin.
CCEC
DOG Nm. 171

LGB3.2.5. Resume breve- CCL

mente o contido de textos CSC
sinxelos, a partir de pregun-
CAA
tas, propios do mbito da vi-
da persoal ou familiar ou dos
ISSN1130-9229
medios de comunicacin.
b B3.4. Producin de textos relaciona- B3.3. Elaborar textos do LGB3.3.1. Elabora por escrito CCL
dos co mbito acadmico para comu- mbito acadmico para textos do mbito acadmico CAA

e
nicar informacin (cuestionarios, re- comunicar informacin. moi sinxelos (cuestionarios,
CSIEE
sumos, descricins, explicacins). resumos, descricins, expli-

cacins...) para obter e co-
municar informacin.
a B3.5. Creacin de textos sinxelos con B3.4. Elaborar textos sinxe- LGB3.4.1. Elabora textos CCL
b intencin informativa utilizando a lin- los que combinen a lingua- sinxelos que combinan a lin- CSC
guaxe verbal e non verbal: carteis pu- xe verbal e a non verbal. guaxe verbal e non verbal:
e CCEC
blicitarios, anuncios, cmics. carteis publicitarios, anun-
j cios, cmics. CAA
CSIEE
b B3.6. Uso guiado de programas in- B3.5. Usar de xeito guiado, LGB3.5.1. Usa de xeito guia- CCL
d formticos de procesamento de tex- programas informticos de do, programas informticos CD
tos. procesamento de texto. de procesamento de texto.
e CAA
i CSIEE
j
Px. 38015
b B3.7. Utilizacin de elementos grfi- B3.6. Utilizar recursos LGB3.6.1. Usa recursos CCL
e cos e paratextuais sinxelos, para faci- grficos e paratextuais que grficos e paratextuais sinxe- CD
litar a comprensin (ilustracins, su- faciliten a comprensin dos los (ilustracins, subliados,
i CSIEE
grficos e tipografa) para fa-
DOG Nm. 171

j bliados, grficos e tipografa). textos. cilitar a comprensin dos tex-

tos.
LGB3.6.2. Ilustra creativa-
mente os seus textos con
imaxes redundantes co seu
ISSN1130-9229
contido.
a B3.8. Interese polo coidado e a pre- B3.7. Coidar a presenta- LGB3.7.1. Coida a presenta- CCL
sentacin dos textos escritos e res- cin dos traballos escritos cin dos textos seguindo as

b CD
pecto pola norma ortogrfica. en calquera soporte e valo- normas bsicas de presenta-
e CAA
B3.9.Valoracin da escritura como rar a lingua escrita como cin establecidas: marxes,
o medio de comunicacin e disposicin no papel, limpe-
instrumento de relacin social, de ob-
tencin,de reelaboracin da informa- de expresin creativa. za, calidade caligrfica, sepa-
cin e dos coecementos e de expre- racin entre pargrafos, inter-
sin creativa. liado
LGB3.7.2. Valora a lingua CCL

creativa.
e B4.1. Uso e identificacin intuitiva de B4.1. Utilizar terminoloxa LGB4.1.1. Sinala a denomi- CCL
terminoloxa moi elemental nas activi- lingstica e gramatical b- nacin dos textos traballados CAA
dades de producin e interpretacin: sica, como apoio com- e recoece nestes, enuncia-
denominacin dos textos traballados, prensin e producin de dos, palabras e slabas.
enunciado, palabra e slaba, xnero e textos, as como aplicar o
Px. 38016
nmero, determinantes e formas ver- seu coecemento na me- LGB4.1.2. Identifica as for- CCL
bais. llora do uso da lingua. mas verbais. CAA
DOG Nm. 171

LGB4.1.3. Separa as slabas CCL

que conforman cada palabra, CAA
diferenciando a slaba tnica
das tonas.
ISSN1130-9229
LGB4.1.4. Identifica nun texto CCL

substantivos e adxectivos. CAA

nmero de palabras dadas e CAA
quen de cambialo.
b B4.2. Uso das normas ortogrficas B4.2. Aplicar, de forma LGB4.2.1. Aprecia o valor CCL
e bsicas, apreciando o seu valor social xeral, as normas ortogrfi- social das normas ortogrfi- CSC
e a necesidade de cinguirse a elas cas bsicas, apreciando o cas e a necesidade de cin-
CCEC
nos escritos. seu valor social e a nece- guirse a elas.
sidade de cinguirse a elas.
LGB4.2.2. Utiliza as normas
ortogrficas bsicas, aplicn-

doas nas sas producins
escritas, con especial aten-
cin s maisculas.
e B4.3. Comparacin e transformacin B4.3. Utilizar correctamen- LGB4.3.1. Emprega, de for- CCL
de enunciados, mediante insercin, te as regras de puntuacin, ma xeral, os signos de pun-
supresin, cambio de orde, segmen- as como unha sintaxe tuacin.
tacin e recomposicin, para xulgar elemental nas producins
sobre a gramaticalidade dos resulta- orais e escritas. LGB4.3.2. Usa unha sintaxe CCL
Px. 38017
dos. elemental adecuada nas s-
as producins.
DOG Nm. 171

B4.4. Comparacin de estruturas LGB4.3.3. Respecta, de xeito CCL

sintcticas elementais para observar a xeral, as normas morfosintc- CSC
sa equivalencia semntica ou posi- ticas de colocacin do pro- CCEC
bles alteracins do significado. nome tono.
ISSN1130-9229
B4.5. Insercin e coordinacin de

oracins como instrumento na mellora
da composicin escrita.

e B4.6. Exploracin das posibilidades B4.4. Recoecer e empre- LGB4.4.1. Usa diversos co- CCL
do uso de diversos enlaces entre ora- gar conectores bsicos. nectores bsicos entre ora- CAA
cins (adicin, causa), en relacin coa cins: adicin e causa.
composicin de textos.
b B4.7. Uso do dicionario, en papel ou B4.5. Usar o dicionario en LGB4.5.1. Usa o dicionario CCL
e electrnico, de xeito guiado. papel ou electrnico, de en papel ou dixital de xeito CAA
xeito guiado. guiado.
i CD
b B4.8. Identificacin de palabras com- B4.6. Identificar palabras LGB4.6.1. Recoece pala- CCL
e postas e derivadas, de sinnimos de compostas e derivadas, as bras derivadas e compostas, CAA
antnimos e palabras polismicas b- como sinnimos, antni- identificando e formando fa-
i
sicas, en relacin coa compresin e mos e palabras polismi- milias de palabras.
o coa producin de textos. cas bsicas, para com-
prender e producir textos. LGB4.6.2. Recoece e usa CCL
sinnimos, antnimos e pa- CAA
labras polismicas bsicas.
Px. 38018
DOG Nm. 171

a B4.9. Valoracin da lingua galega B4.7. Valorar a lingua ga- LGB4.7.1. Valora a lingua CCL
d dentro da realidade plurilinge e pluri- lega dentro da realidade galega dentro da realidade CCEC
cultural de Espaa e de Europa. plurilinge e pluricultural de plurilinge e pluricultural de
e
Espaa e de Europa. Espaa e de Europa.
ISSN1130-9229
h
m
o

a B4.10. Comparacin entre aspectos B4.8. Establecer relacins LGB4.8.1. Identifica diferen- CCL
d das linguas que coece e/ou est a elementais entre as diver- zas, regularidades e seme- CCEC
aprender para mellorar os procesos sas linguas que coece ou llanzas sintcticas, ortogrfi-
e CCL
comunicativos, recoecer as posibles est a aprender para refle- cas, morfolxicas e lxicas
m interferencias e lograr unha compe- xionar sobre como mellorar moi evidentes e bsicas en-
o tencia comunicativa integrada. os seus procesos comuni- tre todas as linguas que co-
cativos na lingua galega, ece e/ou est a aprender,
recoecer as posibles in- como punto de apoio para a
terferencias e lograr unha sa aprendizaxe.
competencia comunicativa
integrada.
b B5.1. Escoita, memorizacin e repro- B5.1. Escoitar, memorizar, LGB5.1.1. Escoita, memoriza CCL
d ducin de textos procedentes da lite- reproducir e valorar textos e reproduce textos sinxelos CAA
ratura popular oral galega (adivias, sinxelos, procedentes da procedentes da literatura po-
e CCEC
lendas, contos, poemas, cancins, di- literatura galega en xeral, e pular oral galega (adivias,
Px. 38019
tos) e da literatura galega en xeral. da literatura galega popular lendas, contos, poemas,
B5.2. Valoracin e aprecio do texto en particular. cancins, ditos) e da literatu-
literario galego (oral ou non) como ra galega en xeral.
DOG Nm. 171

fonte de coecemento da nosa cultu- LGB5.1.2. Valora os textos CCL

ra e como recurso de gozo persoal. da literatura oral galega co- CCEC
mo fonte de coecemento da
nosa cultura e como recurso
de gozo persoal.
ISSN1130-9229
b B5.3. Lectura persoal, silenciosa e en B5.2. Ler textos e obras en LGB5.2.1. Le en silencio CCL
d voz alta de obras en galego adecua- galego adaptadas idade obras e textos en galego da CCEC

das idade e aos intereses do alum- e en diferentes soportes. literatura infantil, adaptacins
e CD
nado. breves de obras clsicas e li-
i teratura actual, adaptadas

B5.4. Lectura guiada e expresiva de
o textos narrativos da literatura infantil, idade e en diferentes sopor-
adaptacins breves de obras literarias tes.
clsicas e literatura actual en diversos
soportes. LGB5.2.2. Le en voz alta CCL
obras e textos en galego da CCEC
literatura infantil, adaptacins
CD
breves de obras clsicas e li-
teratura actual, adaptadas

idade e en diferentes sopor-
tes.
b B5.5. Lectura guiada de poemas, de B5.3. Identificar o xnero LGB5.3.1. quen de identifi- CCL
d relatos e de obras, recoecendo as literario ao que pertencen car o xnero literario ao que CCEC
caractersticas dalgns modelos. uns textos dados.. pertencen uns textos dados:
e
narrativa, poesa e teatro.
o
Px. 38020
e poemas e relatos para comunicar poemas e relatos a partir poemas e relatos, a partir de CCEC
DOG Nm. 171

o sentimentos, emocins, preocupa- de modelos sinxelos. modelos sinxelos, para co- CSC
cins, desexos, estados de nimo ou municar sentimentos, emo-
lembranzas, recoecendo as caracte- cins, preocupacins, dese-
rsticas dalgns modelos. xos, estados de nimo ou
lembranzas.
ISSN1130-9229
b B5.7. Dramatizacin e lectura drama- B5.5. Participar activamen- LGB5.5.1. Participa activa- CCL
tizada de situacins de textos litera- te en dramatizacins de si- mente en dramatizacins de
d

rios. tuacins e de textos litera- situacins e de textos litera-
e rios. rios.
quera lingua (maioritaria, minoritaria calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve-
d CSC
ou minorizada), como vehculo de hculo de comunicacin e hculo de comunicacin e
e comunicacin e como recurso de go- como recurso de gozo per- como recurso de gozo per- CCEC
zo persoal. soal. soal.
o
los narrativos e poticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coecer outros cos-
d CCEC
e ciais e culturais. social, respectando e valo-
B5.10. Comparacin de imaxes, sm-
rando a diversidade cultural.
o bolos e mitos facilmente interpreta-
Px. 38021
ciais.
DOG Nm. 171

REA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO CUARTO
a B1.1. Comprensin de textos orais B1.1. Comprender o senti- LGB1.1.1. Comprende as CCL
ISSN1130-9229
e procedentes da radio, da televisin ou do global de textos orais ideas principais dun texto CAA
da internet, con especial incidencia informativos dos medios xornalstico oral informativo
na noticia, para obter informacin xe- de comunicacin audiovi- dos medios de comunicacin
ral sobre feitos e acontecementos suais emitidos con clarida- audiovisual, emitido de xeito

que resulten significativos e elabora- de, de xeito directo e estilo claro, directo e sinxelo.
cin dun resumo. sinxelo.
LGB1.1.2. Elabora un breve CCL

resumo dun texto oral. CSC
b B1.2. Uso guiado de documentos B1.2. Utilizar de xeito LGB1.2.1. Accede de xeito CCL
d audiovisuais para obter e relacionar guiado documentos audio- guiado a documentos, audio- CD
informacins relevantes para apren- visuais valorndoos como visuais e dixitais para obter a
e CAA
der. instrumento de aprendiza- informacin necesaria para
i xe. realizar traballos ou comple- CSC
o tar informacin.
b textos orais breves para aprender e ducir textos orais propios conversa entre iguais, com- CAA
para informarse, tanto os producidos do uso cotin ou do mbito prendendo o que di o interlo-
c CSC
con finalidade didctica como os de acadmico. cutor e intervindo coas pro-
e uso cotin, de carcter informal (con- postas propias. CSEIEE
o versas entre iguais e no equipo de
traballo) e dun maior grao de formali- LGB1.3.2. Sigue unha expo- CCL
zacin (exposicins da clase ou de- sicin da clase e extrae o
Px. 38022
CAA
bates). sentido global.
DOG Nm. 171


textos orais (explicacins sin- CSIEE
xelas, exposicins, narra-
CAA
cins...) presentando cohe-
ISSN1130-9229
rentemente a secuencia de
ideas, feitos, vivencias e as
sas opinins e preferencias,
utilizando o dicionario se

preciso.

llo en grupo, as como nos CSIEE
debates.
CAA
CCL
a B1.4. Actitude de escoita adecuada e B1.4. Manter unha actitude LGB1.4.1. Atende as inter- CCL
respecto das de quen fala sen inte- de escoita activa, deixando vencins dos e das demais
c CSC
rrupcins inadecuadas. falar os demais, sen antici- en actos de fala orais, sen in-
e
parse ao que van dicir e terromper.
respectando as sas opi-
nins. LGB1.4.2. Respecta as opi- CCL
c situacins comunicativas habituais sas situacins de inter- quendas de palabra nos in- CSC
Px. 38023
(informacins, conversas reguladoras cambio oral que se produ- tercambios orais.
d CAA
da convivencia, debates, discusins cen na aula amosando va-
e ou instrucins) con valoracin e res- loracin e respecto polas
DOG Nm. 171

o pecto das normas que rexen a inte- normas que rexen a inte- LGB1.5.2. Respecta as opi- CCL
raccin oral (peticin e quendas de raccin oral. nins das persoas participan- CSC
palabra, mantemento do tema, res- tes nos intercambios orais e
pecto s opinins das demais perso- CCEC
consciente da posibilidade
as, papeis diversos no intercambio
ISSN1130-9229
de empregar a lingua galega

comunicativo, ton de voz, posturas e en calquera intercambio oral
xestos adecuados). dentro da escola ou fra dela.

postura e xestualidade adap- CSC

tada ao discurso, para refor-
CCEC
zalo e facilitar a sa com-
prensin.

tas: articulacin e volume.
CCEC

tando preguntas.
CCEC
CAA
a B1.6. Uso de estratexias elementais B1.6. Amosar interese por LGB1.6.1. Planifica e elabora CCL
b para comprender e facer comprender expresarse en pblico co- un discurso oral coherente, CAA
as mensaxes orais: ton de voz, ento- herentemente, usando nena secuencia de ideas ou fei-
e
Px. 38024
acin, xestualidade e uso de nexos xos bsicos adecuados e tos utilizando un vocabulario
o bsicos. presentando estratexias adecuado sa idade.
DOG Nm. 171

elementais para facer LGB1.6.2. Elabora un discur- CCL

comprender a mensaxe. so oral cohesivo, utilizando
algns nexos bsicos.

ISSN1130-9229
so oral claro, cunha pronun- CCEC

cia e entoacin axeitada e
propia da lingua galega.

b B1.7. Producin de textos orais pro- B1.7. Elaborar textos sin- LGB1.7.1. Elabora textos CCL
pios dos medios de comunicacin so- xelos propios dos medios sinxelos propios dos medios CD
e
cial mediante simulacin para ofrecer de comunicacin mediante de comunicacin mediante
i CAA
e compartir informacin e opinin. simulacin. simulacin.
o CSIEE
CSC
d B1.8. Utilizacin de estratexias para B1.8. Reforzar a eficacia LGB1.8.1. Utiliza a expresivi- CCL
potenciar a expresividade das men- comunicativa das sas dade corporal para reforzar o CCEC
e
saxes orais. mensaxes orais, coa utili- sentido das sas producins
CSC
zacin de elementos pro- orais.
CAA
pios da linguaxe xestual.
respecto en situacins de aprendiza- cooperacin nas situacins s ideas dos e das demais e CAA
d
xe compartida. de aprendizaxe en grupo. contribe ao traballo en gru-
e CSIEE
po.
o
e B1.10. Interese por expresarse oral- B1.10. Interesarse por LGB1.10.1. Intersase por CCL
expresarse oralmente coa
Px. 38025
mente coa pronuncia e coa entoacin amosar unha pronuncia e CAA
adecuadas. entoacin adecuadas. pronuncia e entoacin ade-
CCEC
tivo. CSIEE
DOG Nm. 171

a B1.11. Uso, dunha forma xeral, dunha B1.11. Usar, dunha forma LGB1.11.1. Usa, dunha for- CCL
d linguaxe non discriminatoria e respec- xeral, unha linguaxe non ma xeral, unha linguaxe non CSC
tuosa coas diferenzas. discriminatoria e respec- sexista.
e
o LGB1.11.2. Usa, de maneira CCL
ISSN1130-9229
xeral, unha linguaxe respec- CSC

a B1.12. Recoecemento das varieda- B1.12. Identificar varieda- LGB1.12.1. Identifica diferen- CCL

d des lingsticas de carcter xeogrfi- des lingsticas de carcter zas fonticas e morfolxicas CCEC
co en textos orais, sinalando as dife- xeogrfico en textos orais, moi evidentes en textos orais
e
renzas fonticas e morfolxicas e l- sinalando as diferenzas caracterizados pola sa orixe
o xicas mis evidentes. fonticas, morfolxicas e xeogrfica.
lxicas mis evidentes.
LGB1.12.2. Valora por igual CCL
as distintas variedades xeo- CSC
grficas da lingua galega e o
CCEC
estndar como variante unifi-
cadora.
a B1.13. Identificacin da lingua galega B1.13. Identificar a lingua LGB1.13.1. Identifica o uso CCL
d con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- oral da lingua galega con di- CCEC
lingua: en diferentes mbitos profe- textos de uso oral. versos contextos profesio-
e
sionais e pblicos (sanidade, educa- nais: sanidade, educacin,
o cin, medios de comunicacin, co- medios de comunicacin, to-
mercios...) e en conversas con per- do tipo de comercios.
soas coecidas ou descoecidas.
Px. 38026
conversas con persoas coe-
CSC
cidas ou descoecidas.
DOG Nm. 171

b B2.1. Comprensin da informacin B2.1. Comprender, locali- LGB2.1.1. Comprende a CCL

e relevante en textos das situacins co- zar e seleccionar informa- informacin relevante en tex- CD
tis de relacin social: corresponden- cin explcita en textos es- tos propios de situacins co-
ISSN1130-9229
I CSC
cia escolar, normas da clase, normas critos de soportes variados tis e dos medios de comuni-
j do comedor, normas do transporte e (web infants, libros, car- cacin social nos que esta se
o regras de xogos. teis). amose de forma evidente.

xeral en textos procedentes dos me- LGB2.1.2. Identifica as ideas CCL
dios de comunicacin social (inclu- principais dun texto (narrati-

das web infants) con especial inci- vo, descritivo, expositivo)
dencia na noticia e nas cartas di- adecuado sa idade.
reccin do xornal, localizando infor-
macins destacadas en portadas, titu- LGB2.1.3. Busca, localiza e CCL
lares, subttulos, entradas. selecciona informacin con- CAA
creta dun texto sinxelo, ade-
B2.3. Comprensin de informacin CSIEE
cuado sa idade.
relevante en textos para aprender e
para informarse, tanto os producidos

LGB2.1.4. Interpreta, personi- CCL
con finalidade didctica como os de
ficacins, hiprboles e ironas CAA
uso cotin (folletos descricins, ins-
evidentes, en textos de difi-
trucins e explicacins). CSIEE
cultade adecuada sa ida-
de.

tura xeral dun texto e recoe-
ce algns mecanismos de
Px. 38027
cohesin (repeticins, sin-
nimos, anforas pronominais
sinxelas).
DOG Nm. 171


nario para resolver as dbi- CAA
das de vocabulario que atopa
CSIEE
nos textos.
ISSN1130-9229
LGB2.1.7. Fai unha lectura CCL

rpida, selectiva ou integral CAA
en funcin das necesidades
CSIEE
de cada momento.

b B2.4. Interpretacin de esquemas, B2.2. Interpretar e com- LGB2.2.1. Interpreta e com- CCL
e grficos e ilustracins relacionadas co prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a CAA
contido principal do texto que acom- a informacin procedente informacin de grficos, es-
CSC
paan. de grficos, esquemas sin- quemas sinxelos e ilustra-
xelos e ilustracins en tex- cins, relacionando esta co CSIEE
tos. contido do texto que acom- CMCT
paan.
b B2.5. Subliado, esquematizacin e B2.3. Realizar o subliado LGB2.3.1. Realiza o sublia- CCL
e resumo da informacin relevante dun das ideas principais dun do das ideas principais dun CAA
texto sinxelo. texto sinxelo e esquemati- texto sinxelo.
zar e resumir o seu conti-
do. LGB2.3.2. Esquematiza as CCL
ideas dun texto sinxelo, indi- CAA
cando as ideas principais.
LGB2.3.3. Realiza o resumo CCL

dun texto sinxelo. CAA
Px. 38028
DOG Nm. 171

b B2.6. Introducin s estratexias de B2.4. Utilizar, de maneira LGB2.4.1. Deduce, de manei- CCL
control do proceso lector (anticipa- xeral, estratexias para me- ra xeral, o posible contido
e CAA
cin, formulacin de hipteses, relec- llorar a lectura. dun texto antes de lelo, axu-
dndose do ttulo e as ilus- CSIEE
tura...).
tracins.
ISSN1130-9229

marca as palabras clave para
CAA
acadar a comprensin, cando
CSIEE

preciso.
b B2.7. Uso dirixido das tecnoloxas da B2.5. Utilizar as tecnolox- LGB2.5.1. Utiliza, de forma CCL
informacin e das bibliotecas para ob- as da informacin para ob- guiada, as tecnoloxas da in-
e CD
ter informacins relevantes para rea- ter informacin necesaria formacin para obter infor-
i macin. CAA
lizar as sas tarefas. para a realizacin das s-
as tarefas.
LGB2.5.2. Utiliza dicionarios CCL
dixitais para interpretar a in-
CAA
formacin dun texto.
CD
CSIEE
a B2.8. Lectura persoal, silenciosa e en B2.6. Ler, en silencio ou en LGB2.6.1. Descodifica sen CCL
voz alta, de textos en galego adapta- voz alta, textos en galego dificultade as palabras.
b CAA
dos aos seus intereses. adaptados aos seus inte-
e
B2.9. Dramatizacin e lectura drama- reses. LGB2.6.2. Le textos en voz CCL
tizada de textos literarios e non litera- alta, sen dificultade e coa ve-
rios. locidade adecuada.
LGB2.6.3. Le textos, adapta- CCL
Px. 38029
dos sa idade e aos seus
intereses, en silencio e sen
dificultade.
DOG Nm. 171

LGB2.6.4. Fai lecturas dra- CCL

matizadas de textos. CSC
a B2.10. Coecemento do funciona- B2.7. Coecer o funciona- LGB2.7.1. Usa a biblioteca CCL
ISSN1130-9229
b mento da biblioteca da aula e do cen- mento da bibliotecas de de aula con certa autonoma, CAA
tro, as como as virtuais e participa- aula, centro, as como as para obter datos e informa-
e CSC
cin en actividades literarias. virtuais, colaborando no cins, e colabora no seu coi-
i seu coidado e mellora, e dado e mellora.

participar en actividades li-
terarias. LGB2.7.2. Identifica o funcio- CCL
namento da biblioteca de au- CAA

la, de centro, as como as vir-
CSC
tuais e colabora no seu coi-
dado e mellora.
LGB2.7.3. Participa en activi- CCL

dades literarias do centro. CSC
CCEC
a B2.11. Mantemento adecuado e am- B2.8. Ter interese por ter LGB2.8.1. Amosa interese CCL
b pliacin da biblioteca persoal. unha biblioteca propia. pola conservacin e organi- CAA
zacin dos seus libros.
e CSC
medio de comunicacin de experien- fonte de aprendizaxe e aprendizaxe e medio de co-
e CSC
cias. medio de comunicacin. municacin.
Px. 38030
o CCEC
DOG Nm. 171

a B2.13. Desenvolvemento da autono- B2.10. Amosar certa auto- LGB2.10.1. Amosa certa CCL
b ma lectora, da capacidade de elec- noma lectora e capacida- autonoma lectora e capaci-
cin de temas e de textos e de expre- de de seleccin de textos dade de seleccionar textos
e
sin das preferencias persoais. do seu interese, as como do seu interese.
m ser quen de expresar pre-
ISSN1130-9229
ferencias. LGB2.10.2. Expresa, de CCL

maneira sinxela, opinins e CSC
valoracins sobre as lecturas
CAA
feitas.

CSIEE
a B3.1. Uso, de maneira xeral, das B3.1. Usar, de maneira LGB3.1.1. Planifica a elabo- CCL
b estratexias de planificacin, de tex- xeral, as estratexias de racin do texto, antes de co- CSIEE
tualizacin e revisin como partes do planificacin, textualizacin mezar a escribir, xerando
e CAA
proceso escritor. e revisin do texto. ideas, seleccionando e estru-
turando a informacin.
LGB3.1.2. Elabora o texto CCL

cunha estrutura definida, con CAA
coherencia xeral e de xeito
CSIEE
creativo.
LGB3.1.3. Aplica, de forma CCL

xeral, os signos de puntua-
cin (punto, coma, punto e
coma, dous puntos, puntos
suspensivos, signos de ex-
Px. 38031
clamacin e interrogacin).
DOG Nm. 171


tografa, acentuacin, lxico,
CCEC
morfosintaxe.
ISSN1130-9229

propios seguindo o proceso CAA
de planificacin, redaccin,
CSIEE
revisin e elabora borrado-

res.
LGB3.1.6. Usa o dicionario CCL

durante a elaboracin de tex- CAA
tos.
CSIEE
a B3.2. Composicin de textos propios B3.2. Crear textos sinxelos LGB3.2.1. Elabora, en dife- CCL
b de situacins cotis de relacin social de diferente tipoloxa que rentes soportes, textos pro- CAA
(correspondencia bsica, mensaxes permitan narrar, describir e pios da vida coti e acadmi-
e CD
curtas, normas de convivencia, avi- resumir emocins e infor- ca, imitando modelos: cartas
i sos, solicitudes, instrucins) de acor- macins relacionadas con e correos electrnicos, men-
o do coas caractersticas propias des- situacins cotis e aqueles saxes curtas, normas de
tes xneros. que sexan caractersticos convivencia,avisos, instru-
B3.3. Composicin de textos de in- dos medios de comunicacins
formacin e de opinin moi sinxelos, cin.
caractersticos dos medios de comu- LGB3.2.2. Redacta textos CCL
nicacin social, sobre acontecemen- sinxelos xornalsticos (noti- CSC
tos significativos, con especial inci- cias) e publicitarios (anuncios
CCEC
dencia na noticia e nas cartas di- e carteis).
Px. 38032
reccin do xornal, en situacins reais CAA
ou simuladas.
DOG Nm. 171

LGB3.2.3. Elabora diferentes CCL

tipos de textos (narrativos, CAA
expositivos, descritivos) se-
guindo un guin establecido.
ISSN1130-9229

coherentes empregando al- CSC
gns elementos de cohesin.
CCEC

LGB3.2.5. Resume o contido CCL
de textos sinxelos propios do CSC

mbito da vida persoal ou
CAA
familiar ou dos medios de
comunicacin.
b B3.4. Producin de textos relaciona- B3.3. Elaborar textos do LGB3.3.1. Elabora por escrito CCL
e dos co mbito acadmico para obter, mbito acadmico para ob- textos moi sinxelos do mbito CAA
organizar e comunicar informacin ter, organizar e comunicar acadmico (cuestionarios,
CSIEE
(cuestionarios, resumos, informes informacin. resumos, informes sinxelos,

sinxelos, descricins, explicacins). descricins, explicacins...)
para obter, organizar e co-
municar informacin.
a B3.5. Creacin de textos sinxelos B3.4. Elaborar textos sin- LGB3.4.1. Elabora textos CCL
b utilizando a linguaxe verbal e non xelos que combinen a lin- sinxelos que combinan a lin- CSC
verbal: carteis publicitarios, anuncios, guaxe verbal e a non ver- guaxe verbal e non verbal:
e CCEC
cmic. bal. carteis publicitarios, anun-
j cios, cmic. CAA
Px. 38033
o CSIEE
DOG Nm. 171

b B3.6. Uso guiado de programas in- B3.5. Usar, de xeito guia- LGB3.5.1. Usa, de xeito CCL
formticos de procesamento de tex- do, programas informticos guiado, programas informti-
d CD
tos. de procesamento de texto. cos de procesamento de tex-
e to. CAA
ISSN1130-9229
i CSIEE
j

b B3.7. Utilizacin de elementos grfi- B3.6. Utilizar recursos LGB3.6.1. Usa recursos CCL
cos e paratextuais, con grao crecente grficos e paratextuais que sinxelos grficos e paratex-
e CD
de dificultade, para facilitar a com- faciliten a comprensin dos tuais (ilustracins, sublia-
i prensin (ilustracins,subliados, gr- textos. dos, grficos e tipografa) pa- CSIEE
j ficos, tipografa) e ilustrar o seu conti- ra facilitar a comprensin dos
do. textos e ilustrar o seu conti-
do.
a B3.8. Interese polo coidado e a pre- B3.7. Coidar a presenta- LGB3.7.1. Coida a presenta- CCL
sentacin dos textos escritos e res- cin dos traballos escritos cin dos textos seguindo as
b CD
pecto pola norma ortogrfica. en calquera soporte e valo- normas bsicas de presenta-
e rar a lingua escrita como cin establecidas: marxes, CAA
B3.9. Valoracin da escritura como
i medio de comunicacin. disposicin no papel, limpe-
instrumento de relacin social, de ob-
za, calidade caligrfica, inter-
tencin e de reelaboracin da infor-
liado en calquera soporte.
macin e dos coecementos.

escrita como medio de co-
CSC
municacin e como medio de
Px. 38034
obtencin e coecemento.
DOG Nm. 171

e B4.1. Uso e identificacin intuitiva da B4.1. Utilizar terminoloxa LGB4.1.1. Sinala a denomi- CCL
terminoloxa seguinte nas actividades lingstica e gramatical b- nacin dos textos traballados CAA
de producin e interpretacin: deno- sica, como apoio com- e recoece nestes enuncia-
ISSN1130-9229
minacin dos textos traballados; prensin e producin de dos, palabras e slabas.

enunciado, palabra e slaba, xnero e textos, as como aplicar o
nmero, determinantes, cuantificado- seu coecemento no uso LGB4.1.2. Identifica o tempo CCL
res, tempos verbais (pasado, presen- da lingua. verbal (presente, pasado e

CAA
te e futuro). futuro) en formas verbais da-
das.
LGB4.1.3. Diferencia as sla- CCL

bas que conforman cada pa- CAA
labra, diferenciando a slaba
tnica das tonas.
LGB4.1.4. Identifica nun texto CCL

substantivos, adxectivos de- CAA
terminantes e cuantificado-
res.

nmero de palabras dadas e CAA
cmbiao.
b B4.2. Aplicacin xeral das normas B4.2. Aplicar, de forma LGB4.2.1. Aplica xeralmente CCL
e ortogrficas, apreciando o seu valor xeral, as normas ortogrfi- as normas de acentuacin. CSC
Px. 38035
social. cas xerais e as de acen- CCEC
tuacin en particular, apre-
DOG Nm. 171

ciando o seu valor social e LGB4.2.2. Coece e utiliza as CCL

a necesidade de cinguirse normas ortogrficas bsicas, CSC
a elas. aplicndoas nas sas produ-
CCEC
cins escritas.
ISSN1130-9229
LGB4.2.3. Valora a importan- CCL

cia do dominio da ortografa CSC
para asegurar unha correcta
CCEC
comunicacin escrita entre as

persoas falantes dunha
mesma lingua e para garantir

unha adecuada interpretacin
dos textos escritos.
e B4.3. Comparacin e transformacin B4.3. Utilizar correctamen- LGB4.3.1. Emprega con CCL
de enunciados, mediante insercin, te as regras de puntuacin, correccins os signos de
supresin, cambio de orde, segmen- as como construr correc- puntuacin.
tacin e recomposicin, para xulgar tamente as oracins desde
sobre a gramaticalidade dos resulta- o punto de vista sintctico, LGB4.3.2. Usa unha sintaxe CCL
dos e facilitar o desenvolvemento dos nas producins orais e es- elemental adecuada nas s-
conceptos lingsticos e da metalin- critas. as producins.
guaxe.
B4.4. Comparacin de estruturas LGB4.3.3. Respecta, de xeito CCL
sintcticas elementais para observar xeral, as normas morfosintc- CSC
a sa equivalencia semntica ou po- ticas de colocacin do pro-
CCEC
sibles alteracins do significado. nome tono.
B4.5. Insercin e coordinacin de
oracins como instrumento na mello-
Px. 38036
ra da composicin escrita.
DOG Nm. 171

e B4.6. Exploracin das posibilidades B4.4. Recoecer e empre- LGB4.4.1. Usa diversos co- CCL
do uso de diversos enlaces entre ora- gar os conectores bsicos. nectores bsicos entre ora- CAA
cins (adicin, causa, oposicin, con- cins: adicin, causa, oposi-
tradicin...), en relacin coa composicin, contradicin...
cin de textos.
ISSN1130-9229
e B4.7. Identificacin intuitiva do verbo B4.5. Identificar intuitiva- LGB4.5.1. Identifica intuiti- CCL
e os seus complementos, especialmente o suxeito e o predi- vamente, en oracins sinxe- CAA
mente o suxeito, as como dalgns cado, as como o papel las, o papel semntico do su-

papeis semnticos do suxeito. semntico do suxeito, para xeito.
mellorar a comprensin e a
producin de textos. LGB4.5.2. Sinala intuitiva- CCL
mente o verbo e os seus CAA
complementos, especialmen-
te o suxeito, en oracins.
b B4.8. Uso do dicionario, en papel ou B4.6. Usar o dicionario en LGB4.6.1. Usa, con certa CCL
e dixital, con certa autonoma. papel ou dixital, con certa autonoma, o dicionario en CAA
autonoma. papel ou dixital.
i CD
o
B4.9. Identificacin de palabras com- B4.7. Identificar palabras LGB4.7.1. Recoece pala- CCL
postas e derivadas, de sinnimos de compostas e derivadas, bras derivadas e compostas, CAA
antnimos e palabras polismicas de as como sinnimos, ant- identificando e formando fa-
uso habitual, en relacin coa compre- nimos e palabras polismi- milias de palabras.
sin e coa producin de textos. cas de uso habitual, para
comprender e producir tex- LGB4.7.2. Recoece e usa CCL
tos. sinnimos, antnimos, pala- CAA
bras polismicas de uso habi-
Px. 38037
tual.
DOG Nm. 171

a B4.10. Valoracin da lingua galega B4.8. Valorar a lingua LGB4.8.1. Identifica e valora CCL
d dentro da realidade plurilinge e plu- galega dentro da realidade a lingua galega dentro da CSC
ricultural de Espaa e de Europa. plurilinge e pluricultural realidade plurilinge e pluri-
e CCEC
de Espaa e de Europa. cultural de Espaa e de Eu-
h ropa.
ISSN1130-9229
m
o

a B4.11. Comparacin entre aspectos B4.9. Establecer relacins LGB4.9.1. Recoece, de CCL
d das linguas que coece e/ou est a elementais entre as diver- forma xeral, e evita as interfe- CCEC
aprender para mellorar os procesos sas linguas que utiliza ou rencias entre as linguas que
e
comunicativos e recoecer as interfe- est a aprender o alumna- est a aprender.
m rencias. do. para reflexionar sobre
o como mellorar os seus LGB4.9.2. Identifica diferen- CCL
procesos comunicativos na zas, regularidades e seme- CCEC
lingua galega. llanzas elementais sintcti-
CSC
cas, ortogrficas, morfolxi-
cas e lxicas entre todas as
linguas que coece e/ou est
a aprender, como punto de

apoio para a sa aprendiza-
xe.
b B5.1. Escoita, memorizacin e repro- B5.1. Escoitar, memorizar, LGB5.1.1. Escoita, memoriza CCL
ducin de textos procedentes da lite- reproducir e valorar textos e reproduce textos proceden-
d CAA
ratura popular oral galega (adivias, procedentes da literatura tes da literatura popular oral
e CCEC
Px. 38038
lendas, contos, poemas, cancins, di- popular galega, as como galega (adivias, lendas,
o contos, poemas, cancins, di-
tos), as como da literatura galega en da literatura galega en xe-
tos) e da literatura galega en
xeral. ral.
xeral.
DOG Nm. 171


literario galego (oral ou non) como da literatura galega (oral ou
CCEC
fonte de coecemento da nosa cultu- non) como fonte de coece-
ra e como recurso de gozo persoal. mento da nosa cultura e co-
mo recurso de gozo persoal.
ISSN1130-9229
b B5.3. Lectura persoal, silenciosa e en B5.2. Ler textos e obras en LGB5.2.1. Le en silencio CCL
voz alta de obras en galego adecua- galego da literatura infantil, obras e textos en galego da
d CCEC
das idade e aos intereses. adaptacins breves de literatura infantil, adaptacins
e breves de obras clsicas e li- CD

B5.4. Lectura guiada e expresiva de obras clsicas e literatura
i teratura actual, en diferentes
actual, en diferentes sopor-
textos narrativos da literatura infantil, soportes.

adaptacins breves de obras literarias tes.
clsicas e literatura actual en diversos LGB5.2.2. Le en voz alta CCL
soportes. obras e textos en galego da
CCEC
breves de obras clsicas e li- CD
teratura actual e en diferen-
tes soportes.
b B5.5. Lectura guiada de poemas, de B5.3. Identificar o xnero LGB5.3.1. Identifica o xnero CCL
relatos e de obras teatrais sinxelas literario ao que pertence literario ao que pertencen uns
d CCEC
recoecendo as caractersticas dal- uns textos dados. textos dados: narrativa, poe-
e sa e teatro.
gns modelos.
o
poemas e relatos para comunicar poemas e relatos a partir poemas e relatos, a partir de
e CCEC
sentimentos, emocins, preocupa- de modelos sinxelos. modelos sinxelos, para co-
municar sentimentos, emo- CSC
cins, desexos, estados de nimo ou
Px. 38039
cins, preocupacins, dese-
lembranzas, recoecendo as caracte-
xos, estados de nimo ou
rsticas dalgns modelos.
lembranzas.
DOG Nm. 171

b B5.7. Dramatizacin e lectura drama- B5.5. Participar activamen- LGB5.5.1. Participa activa- CCL
tizada de situacins de textos litera- te en dramatizacins de si- mente en dramatizacins de
d
rios adaptados sa idade. tuacins e de textos litera- situacins e de textos litera-
e rios adaptados sa ida- rios adaptados sa idade.
ISSN1130-9229
de.
a B5.8. Valoracin da literatura en cal- B5.6. Valorar a literatura LGB5.6.1. Valora a literatura CCL

quera lingua (maioritaria, minoritaria en calquera lingua, como en calquera lingua, como ve-
d CSC
ou minorizada), como vehculo de vehculo de comunicacin, hculo de comunicacin, fonte
e comunicacin, fonte de coecemento fonte de coecemento de coecemento doutros CCEC

doutros mundos, tempos e culturas, e doutros mundos, tempos e mundos, tempos e culturas, e
o
como recurso de gozo persoal. culturas, e como recurso como recurso de gozo perso-
de gozo persoal. al.
los narrativos e poticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coecer outros costu-
d CCEC
zan noutras culturas. as diferenzas persoais, so- mes e formas de relacin so-
e ciais e culturais. cial, respectando e valorando
B5.10. Comparacin de imaxes, sm-
a diversidade cultural.
o bolos e mitos facilmente interpreta-
ciais.
Px. 38040
DOG Nm. 171

REA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO QUINTO
a B1.1. Comprensin de textos orais B1.1. Comprender textos LGB1.1.1. Comprende as CCL
e procedentes da radio, da televisin orais sinxelos procedentes ideas principais dun texto CAA
ou da internet, con especial inciden- da radio, da televisin ou oral sinxelo, procedentes da
ISSN1130-9229
cia na noticia, na entrevista, na re- da internet, identificando os radio, da televisin ou de in-

portaxe infantil e nos debates de ac- aspectos xerais mis rele- ternet, identifica o tema e
tualidade, para obter informacin xe- vantes as como as inten- elabora un resumo.
ral sobre feitos e acontecementos cins, valores e opinins

que resulten significativos e distin- explcitos. LGB1.1.2. Comprende o CCL
guindo, de maneira xeral, informa- significado literal e inferencial CSC

cin de opinin e elaboracin dun dun texto oral sinxelo, distin-
resumo. guindo, de maneira xeral, in-
formacin de opinin.
b B1.2.Valoracin dos medios de B1.2. Valorar e utilizar os LGB1.2.1. Accede a docu- CCL
d comunicacin social como instru- documentos audiovisuais mentos audiovisuais e dixi- CD
mento de aprendizaxe. dos medios de comunica- tais, para obter, seleccionar e
e CAA
B1.3. Uso de documentos audiovi- cin como instrumento de clasificar, con certa autono-
i aprendizaxe. ma, a informacin relevante CSC

suais como medio de obter, identifi-
car, seleccionar, clasificar, con pro- e necesaria para realizar tra-
gresiva autonoma informacins re- ballos ou completar informa-
levantes para aprender. cin, valorando os medios de
comunicacin como instru-
mento de aprendizaxe.
LGB1.2.2. Elabora textos CCL

orais sinxelos imitando mo- CD
Px. 38041
delos de calquera medio de
CAA
comunicacin.
CSIEE
DOG Nm. 171

a B1.4. Interpretacin elemental en B1.3. Interpretar correcta- LGB1.3.1. Interpreta en pro- CCL
b textos orais da retranca, da irona e mente a retranca, a irona e ducins orais a retranca, a
de dobres sentidos. os dobres sentidos, en si- irona e os dobres sentidos.
c
tuacins de comunicacin
e nas que estes resulten bas-
ISSN1130-9229
o tante evidentes.
a B1.5. Comprensin e producin de B1.4. Comprender e produ- LGB1.4.1. Participa axeita- CCL
textos orais breves para aprender e cir textos orais propios do damente nunha conversa en-

b CAA
para informarse, tanto os creados uso cotin ou do mbito tre iguais, comprendendo o
c CSC
con finalidade didctica como os de acadmico. que di o interlocutor e inter-

e uso cotin, de carcter informal vindo coas propostas pro- CSEIEE
o (conversas entre iguais e no equipo pias.
de traballo) e dun maior grao de
formalizacin (exposicins da clase, LGB1.4.2. Sigue unha expo- CCL
entrevistas ou debates). sicin da clase e extrae, de CAA
xeito global, as ideas mis
destacadas.
LGB1.4.3. Inciase na elabo- CCL

racin de pequenas exposi- CSIEE
cins orais na aula adecuan-
CAA
do o discurso s diferentes
necesidades comunicativas
(narrar, describir e expoer),
utilizando o dicionario se
preciso.
Px. 38042
LGB1.4.4. Participa activa- CCL
mente no traballo en grupo, CSIEE
as como nos debates.
CAA
DOG Nm. 171

LGB1.4.5. Identifica o grao CCL

de formalidade da situacin
de comunicacin e axusta a
este a sa producin.
ISSN1130-9229
c ante situacins comunicativas (tole- de escoita activa, respec- vencins dos e das demais CSC
rancia s opinins, escoita atenta, tando as opinins dos e en actos de fala orais, sen in-
e
respecto das de quen fala sen inte- das demais. terromper.

rrupcins inadecuadas).

nins dos e das demais. CSC
a B1.7. Participacin e cooperacin B1.6. Participar nas diver- LGB1.6.1. Respecta as CCL
c nas situacins comunicativas de re- sas situacins de intercam- quendas de palabra nos in- CSC
lacin social especialmente as des- bio oral que se producen na tercambios orais.
d CAA
tinadas a favorecer a convivencia aula amosando valoracin
e (debates, exposicins curtas, con- e respecto polas normas
versas, expresins espontneas, que rexen a interaccin

asembleas, narracins orais, entre- oral.
tes nos intercambios orais e
vistas) con valoracin e respecto CCEC
das normas que rexen a interaccin
de empregar a lingua galega
oral (quendas de palabra, roles di-
en calquera intercambio oral
versos no intercambio, respecto s
dentro da escola ou fra de-
opinins das demais persoas, ton de
la.
voz, posturas e xestos adecuados).
Px. 38043
tada ao discurso, para refor-
CCEC
zalo e facilitar a sa com-
prensin.
DOG Nm. 171


tas: articulacin, ritmo, ento-
CCEC
acin e volume.
ISSN1130-9229

tando preguntas.
CCEC

CAA
b para comprender e facer compren- expresarse en pblico co- un discurso oral coherente, CAA
der as mensaxes orais: fluidez, cla- herentemente, sen contra- sen contradicins nin repeti-
e
ridade, orde, lxico apropiado, pro- dicins, sen repeticins in- cins innecesarias, utilizando
nuncia correcta, ton de voz, entoa- necesarias e usando nexos un vocabulario adecuado
cin, xestualidade, incorporacin adecuados. sa idade.
das intervencins das demais per-
soas e formulacin de preguntas co- LGB1.7.2. Elabora un discur- CCL
herentes. so oral cohesivo, utilizando

nexos bsicos adecuados.
LGB1.7.3. Emprega o rexis- CCL

tro lingstico (formal ou in- CSC
formal) adecuado a cada
contexto.
Px. 38044
so oral fludo, claro, cunha CCEC
pronuncia e entoacin axei-
tada e propia da lingua gale-
ga.
DOG Nm. 171

b B1.9. Producin de textos orais B1.8. Elaborar textos orais LGB1.8.1. Elabora textos CCL
e sinxelos propios dos medios de co- sinxelos propios dos me- sinxelos propios dos medios CD
municacin social mediante simula- dios de comunicacin. de comunicacin.
i CAA
cin para ofrecer e compartir infor-
macin. CSIEE
ISSN1130-9229
CSC
d B1.10. Utilizacin de estratexias B1.9. Reforzar a eficacia LGB1.9.1. Utiliza a expresivi- CCL
para potenciar a expresividade das comunicativa das sas dade corporal: miradas e

e CCEC
mensaxes orais (miradas e posturas mensaxes orais, coa utili- postura corporal para refor-
CSC
corporais). zacin de elementos pro- zar o sentido das sas pro-

pios da linguaxe non ver- ducins orais. CAA
bal.
d respecto en situacins de aprendi- cooperacin nas situacins s ideas dos e das demais e CAA
zaxe compartida. de aprendizaxe en grupo. contribe ao traballo en gru-
e CSIEE
po.
e B1.12. Interese por expresarse B1.11. Interesarse por LGB1.11.1. Intersase por CCL
o oralmente coa pronuncia e coa en- amosar unha pronuncia e expresarse oralmente coa CAA
toacin adecuadas. entoacin adecuadas. pronuncia e entoacin ade-
CCEC
tivo. CSIEE
a B1.13. Uso, de maneira xeral, dunha B1.12. Usar, de maneira LGB1.12.1. Usa, de maneira CCL
d linguaxe non discriminatoria e res- xeral, unha linguaxe non xeral, unha linguaxe non se- CSC
pectuosa coas diferenzas. discriminatoria e respec- xista.
e
Px. 38045
o
DOG Nm. 171

LGB1.12.2. Usa, de maneira CCL

xeral, unha linguaxe respec- CSC
ISSN1130-9229
a B1.14. Recoecemento e valoracin, B1.13. Recoecer, de ma- LGB1.13.1. Recoece textos CCL
de maneira global, das diferenzas neira global, e valorar as di- orais sinxelos pertencentes a
d CCEC
dialectais orais da lingua galega, ferenzas dialectais orais da diferentes variedades dialec-
e como elemento enriquecedor da lin- lingua galega. tais moi evidentes da lingua

gua. galega.
o
LGB1.13.2. Valora as dife- CCL

renzas dialectais orais da lin-
CSC
gua galega como un smbolo
de riqueza lingstica e cultu- CCEC
ral e o estndar como varian-
te unificadora.
a B1.15. Identificacin da lingua gale- B1.14. Identificar a lingua LGB1.14.1. Identifica a lingua CCL
ga con calquera contexto de uso oral galega con calquera con- galega oral con calquera
d CCEC
da lingua: en diferentes mbitos pro- texto de uso oral. contexto profesional: sanida-
e fesionais (sanidade, educacin, me- de, educacin, medios de
dios de comunicacin...) e en con- comunicacin...
o
versas con persoas coecidas ou
descoecidas.
validez da lingua galega para
CCEC
Px. 38046
ecidas ou descoecidas. CSC
DOG Nm. 171


e relevante en textos das situacins localizar e seleccionar in- informacin relevante de tex- CD
cotis de relacin social: correspon- formacin explcita en textos procedentes dos medios
ISSN1130-9229
i CSC
dencia, normas, programas de acti- tos escritos de soportes va- de comunicacin social ou
j vidades, convocatorias. riados (webs infants, libros, propios de situacins cotis.
o B2.2. Comprensin de textos sinxe- carteis) e iniciar a realiza-
los procedentes dos medios de co- cin de inferencias para de- LGB2.1.2. Identifica as ideas CCL

municacin social (includas webs terminar intencins e do- principais e secundarias dun
infants e xuvens) con especial inci- bres sentidos bastante evi- texto (narrativo, descritivo e
dencia na noticia e na entrevista pa- dentes. expositivo).
ra obter informacin xeral, localizan-
do informacins destacadas. LGB2.1.3. Busca, localiza e CCL
selecciona informacin con- CAA
B2.3. Comprensin de textos sinxe-
creta dun texto sinxelo, de-
los do mbito escolar en soporte pa- CSIEE
ducindo o significado de pa-
pel ou dixital para aprender e para
labras e expresins polo con-
informarse, tanto os producidos con
texto.
finalidade didctica como os de uso

social (folletos informativos ou publi-
LGB2.1.4. Interpreta, perso- CCL
citarios, prensa, programas, frag-
nificacins, hiprboles, iron- CAA
mentos literarios).
as e dobres sentidos en tex-
CSIEE
tos.

tura dun texto e recoece al-
gns mecanismos de cohe-
Px. 38047
sin (repeticins, sinnimos,
anforas).
DOG Nm. 171

LGB2.1.6. Identifica o punto CCL

de vista do autor ou autora e CAA
diferencia, de maneira xeral,
informacin, opinin e publi-
cidade de carcter bastante
ISSN1130-9229
evidente.

nario para resolver as dbi-

CAA
CSIEE
nos textos.

rpida, selectiva ou integral CAA
CSIEE
de cada momento.
b B2.4. Integracin de coecementos B2.2. Interpretar e com- LGB2.2.1. Interpreta e com- CCL
e de informacins procedentes de prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a

e CAA
diferentes soportes para aprender, a informacin procedente informacin de grficos, es-
identificando e interpretando, con de grficos, esquemas sin- quemas sinxelos e ilustra- CSC
especial atencin os datos que se xelos e ilustracins redun- cins redundantes, relacio-
CSIEE
transmiten mediante grficos, es- dantes. nndoa co contido do texto
quemas e ilustracins. que acompaa. CMCT
b B2.5. Subliado, esquematizacin e B2.3. Realizar o subliado LGB2.3.1. Realiza o subliado CCL
resumo da informacin relevante das ideas principais dun das ideas principais dun tex-
e CAA
dun texto sinxelo. texto sinxelo, e esquemati- to sinxelo.
Px. 38048
zar e resumir o seu contido.
DOG Nm. 171

LGB2.3.2. Esquematiza as CCL

ideas dun texto sinxelo, indi- CAA
cando as ideas principais e
secundarias.
ISSN1130-9229

dun texto sinxelo. CAA

b B2.6. Uso de certas estratexias de B2.4. Utilizar certas estra- LGB2.4.1. Deduce o posible CCL
control do proceso lector (anticipa- texias para mellorar a lectu- contido dun texto sinxelo an-
e CAA
cin, formulacin de hipteses, re- ra. tes de lelo, axudndose do
lectura...). ttulo e as ilustracins. CSIEE

marca as palabras clave para
CAA
acadar a comprensin inte-
gral, cando preciso. CSIEE
b B2.7. Uso dirixido das tecnoloxas B2.5. Utilizar as tecnoloxas LGB2.5.1. Utiliza as tecnolo- CCL
da informacin e da comunicacin da informacin para tratar a xas da informacin para lo-
e CD
para a localizacin, seleccin, inter- informacin nun texto sin- calizar e seleccionar a infor-
i pretacin e organizacin da informa- xelo. macin nun texto sinxelo CAA
cin. adecuado sa idade.
LGB2.5.2. Utiliza as tecnolo- CCL

xas da informacin para or-
CD
Px. 38049
ganizar a informacin dun
texto sinxelo adecuado sa
idade.
DOG Nm. 171


dixitais para interpretar a in- CAA
formacin dun texto.
CD
CSIEE
ISSN1130-9229
b B2.8. Realizacin de diferentes tipos B2.6. Realizar diferentes LGB2.6.1. Realiza diferentes CCL
e de lectura: de investigacin, de tipos de lectura. tipos de lectura en funcin de CSIEE
aprendizaxe, de gozo persoal, de cada texto: de investigacin,

o CAA
resolucin de problemas. de aprendizaxe, de gozo
persoal ou de resolucin de
problemas.
a B2.9. Lectura expresiva de textos B2.7. Ler expresivamente LGB2.7.1. Descodifica con CCL
b literarios e non literarios, de diferen- textos de diversa tipoloxa precisin e rapidez as pala- CAA
te tipoloxa textual. (dramatizando cando bras.
e
B2.10. Dramatizacin e lectura dra- preciso) con fluidez e preci-
matizada de textos literarios e non sin, atendendo diccin, LGB2.7.2. Le textos en voz CCL
literarios. entoacin, intensidade de alta con fluidez e precisin.
voz, ritmo e velocidade,

adecuados s diversas si- LGB2.7.3. Le textos en voz CCL
tuacins funcionais da lec- alta con ritmo, velocidade e
tura en voz alta (ler para ton da voz adecuados.
que algun goce escoitan-
do, ler para dar a coecer LGB2.7.4. Le en voz alta CCL
un texto descoecido, ler adaptndose ao interese do CAA
para compartir informacin auditorio: gozar escoitando,
CSC
que se acaba de localizar) obter nova informacin...
facendo participar a au-
Px. 38050
diencia da sa interpreta- LGB2.7.5. Fai lecturas dra- CCL
cin. matizadas de textos. CSC
DOG Nm. 171

a B2.11. Uso da biblioteca de aula e B2.8. Usar as bibliotecas LGB2.8.1. Usa a biblioteca CCL
do centro, amosando certo coece- da aula e do centro, as de aula con certa autonoma,
b CAA
mento da sa organizacin (catalo- como as virtuais, con certa para obter datos e informa-
e gacin, funcionamento) e participa- autonoma, comprendendo cins, e colabora no seu coi- CSC
ISSN1130-9229
cin en actividades literarias e na como se organiza e colabo- dado e mellora.

i elaboracin de propostas. rando no seu coidado e
mellora.
B2.12. Comezo no uso das bibliote- LGB2.8.2. Usa a biblioteca CCL
cas, inclundo as virtuais, de xeito de centro con certa autono-

cada vez mis autnomo, para obter CAA
ma,para obter datos e infor-
informacin e modelos para a pro- macins, e colabora no seu CSC

ducin escrita. coidado e mellora.
LGB2.8.3. Usa as bibliotecas CCL

virtuais, para obter datos e
CAA
informacins, con certa auto-
noma. CD
a B2.13. Mantemento adecuado e B2.9. Ter interese por ter LGB2.9.1. Amosa interese CCL
ampliacin da biblioteca persoal. unha biblioteca propia, fsi- pola conservacin e organi-
b CAA
ca ou virtual. zacin dos seus libros fsicos
e e/ou virtuais. CSC
como fonte de aprendizaxe e como polos textos escritos como pola lectura como fonte de
b CAA
medio de comunicacin de expe- fonte de aprendizaxe e me- aprendizaxe e medio de co-
Px. 38051
e riencias. dio de comunicacin. municacin. CSC
CCEC
DOG Nm. 171

a B2.15. Desenvolvemento da auto- B2.11. Amosar certa auto- LGB2.11.1. Selecciona per- CCL
noma lectora, amosando capacida- noma lectora e capacidade soalmente as lecturas que
b
de de eleccin de temas e de textos de seleccin de textos do desexa realizar e quen de
e e de expresin das preferencias seu interese, as como ser xustificalas en funcin dos
ISSN1130-9229
persoais. quen de expresar preferen- seus gustos e necesidades.

m cias.
LGB2.11.2. Expresa, de CCL
maneira sinxela, opinins e CSC

valoracins sobre as lecturas
CAA
feitas.
CSIEE
a B2.16. Anlise de textos sinxelos B2.12. Analizar textos sin- LGB2.12.1. Identifica, de CCL
d escritos en diferentes variedades, xelos escritos en diferentes maneira global, as diferenzas CCEC
bastante evidentes, da lingua gale- variedades da lingua gale- lingsticas, bastante eviden-
e
ga. ga. tes, das variedades da lingua
o galega.
LGB2.12.2. Valora a varie- CCL

dade interna da lingua como CSC
smbolo de riqueza lingsti-
CCEC
ca e cultural, as como o es-
tndar como variante unifica-
dora.
a B3.1. Uso, de maneira xeral, das B3.1. Usar, de maneira LGB3.1.1. Planifica a elabo- CCL
Px. 38052
estratexias de planificacin, de tex- xeral, as estratexias de racin do texto, antes de co- CSIEE
b
tualizacin (formato, estrutura, orto- planificacin, textualizacin mezar a escribir, xerando
e grafa e normas lingsticas, puntua- e revisin do texto. CAA
ideas, seleccionando e estru-
DOG Nm. 171

cin, coherencia e cohesin...) e re- turando a informacin, me-

visin como partes do proceso escri- diante notas, esquemas ou
tor. guins.

ISSN1130-9229
cunha estrutura definida, con CAA

coherencia e cohesionando,
CSIEE
de maneira xeral, os enun-
ciados.

LGB3.1.3. Utiliza os signos CCL

de puntuacin (punto, coma,
punto e coma, dous puntos,
puntos suspensivos, signos
de exclamacin e interroga-
cin).

tografa, acentuacin, lxico,

CCEC
morfosintaxe e usa, habi-
tualmente, unha linguaxe non
sexista.
LGB3.1.5. Escribe e presenta CCL

textos propios elaborando CAA
borradores.
CSIEE
Px. 38053
tos.
CSIEE
DOG Nm. 171

a B3.2. Composicin de textos propios B3.2. Crear textos sinxelos LGB3.2.1. Elabora, en dife- CCL
de situacins cotis de relacin so- de diferente tipoloxa que rentes soportes, textos pro-
b CAA
cial (correspondencia, normas, no- permitan narrar, describir, pios da vida coti e acadmi-
e tas, invitacins e mensaxes curtas) resumir, explicar e expoer ca, imitando modelos: cartas CD
de acordo coas caractersticas pro- opinins, emocins e in- e correos electrnicos, men-
ISSN1130-9229
i
pias destes xneros. formacins relacionadas saxes curtas, normas, notas
o con situacins cotis e e invitacins
B3.3. Composicin de textos de
aqueles que sexan caracte-
informacin e de opinin sinxelos,

rsticos dos medios de co-
caractersticos dos medios de co- LGB3.2.2. Redacta textos CCL
municacin.
municacin social, sobre feitos e xornalsticos (noticias, crni-

CSC
acontecementos significativos, con cas, reportaxes, entrevistas)
especial incidencia na noticia, na en- e (anuncios e carteis), imi- CCEC
trevista e no comentario breve sobre tando modelos publicitarios
CAA
libros ou msica, en situacins reais moi sinxelos.
ou simuladas.
LGB3.2.3. Crea diferentes CCL

tipos de textos (narrativos,
CAA
expositivos, descritivos ou
argumentativos) seguindo un
guin establecido e adaptan-
do a linguaxe s caractersti-
cas de cada xnero.

coherentes e empregando
CSC
algns elementos bsicos de
cohesin, usando o rexistro CCEC
Px. 38054
adecuado.
DOG Nm. 171


de textos sinxelos propios do CSC
mbito da vida persoal ou
CAA
familiar ou dos medios de
comunicacin.
ISSN1130-9229
b B3.4. Producin de textos relaciona- B3.3. Elaborar textos do LGB3.3.1. Elabora textos CCL
e dos co mbito acadmico para ob- mbito acadmico para ob- escritos propios do mbito CAA
ter, organizar e comunicar informa- ter, organizar e comunicar acadmico (cuestionarios,

cin (cuestionarios, resumos, es- informacin. resumos, descricins, expli- CSIEE
quemas, descricins e explicacins). cacins...) para obter, orga-

nizar e comunicar informa-
cin.
a B3.5. Redaccin de textos breves e B3.4. Elaborar textos bre- LGB3.4.1. Elabora textos CCL
b sinxelos: carteis publicitarios, anun- ves e sinxelos con creativi- sinxelos que combinan a lin- CSC
cios, cmics, poemas, cancins e dade. guaxe verbal e non verbal:
e ancdotas. carteis publicitarios, anun- CCEC
j cios, cmic, contos, poemas, CAA
cancins e ancdotas. CSIEE

sinxelos de carcter creativo. CAA
CSIEE
LGB3.4.3. Aprecio polos CCL

usos creativos da linguaxe.
Px. 38055
CAA
CSIEE
DOG Nm. 171

b B3.6. Uso das TIC, con certa auto- B3.5. Usar as TIC, con LGB3.5.1. Busca e seleccio- CCL
d noma, na busca de informacin, o certa autonoma, para a na informacin en diferentes CD
tratamento dos textos e a realizacin busca de informacin, tra- fontes e soportes dixitais.
e de presentacins. tamento dos textos e reali- CAA
i zacin de presentacins. CSIEE
ISSN1130-9229
j
LGB3.5.2. Emprega proce- CCL
sadores de textos con certa CAA

autonoma.
CSIEE
CD
LGB3.5.3. Utiliza, habitual- CCL

mente, correctores de textos. CD
CAA
CSIEE
LGB3.5.4. Utiliza as TIC, con CCL

certa autonoma, para reali- CD

zar presentacins elemen-
CSIEE
tais.
b B3.7. Utilizacin de elementos grfi- B3.6. Utilizar recursos gr- LGB3.6.1. Usa recursos CCL
e cos e paratextuais para facilitar a ficos e paratextuais que fa- grficos e paratextuais para CD
comprensin (ilustracins, grficos, ciliten a comprensin dos facilitar a comprensin dos
i CSIEE
tboas e tipografa) e ilustracin textos e contriban sa textos e ilustralos de maneira
j creativa dos propios textos. ilustracin creativa. creativa.
Px. 38056
a B3.8. Interese polo coidado e a B3.7. Coidar a presentacin LGB3.7.1. Coida a presenta- CCL
b presentacin dos textos escritos e dos traballos escritos en cin dos textos seguindo as CD
calquera soporte e valorar normas bsicas de presenta-
DOG Nm. 171

e respecto pola norma ortogrfica. a lingua escrita como me- cin establecidas: marxes, CAA
i B3.9.Valoracin da escritura como dio de comunicacin. disposicin no papel, limpe-
instrumento de relacin social, de za, calidade caligrfica, se-
obtencin e de reelaboracin da in- paracin entre pargrafos, in-
formacin e dos coecementos. terliado en calquera so-
ISSN1130-9229
porte.


municacin.
e B4.1. Uso e identificacin intuitiva da B4.1. Utilizar terminoloxa LGB4.1.1. Recoece as CCL
terminoloxa seguinte nas activida- lingstica e gramatical b- diferentes categoras grama- CAA
des de producin e interpretacin: sica, funcionalmente, como ticais pola sa funcin na lin-
denominacin dos textos traballa- apoio comprensin e gua: substantivo, artigo, pro-
dos; clases de palabras, slaba tni- producin de textos, as nome, adxectivo, adverbio,
ca e tona; enunciados: frase e ora- como aplicar o seu coe- verbo e preposicin.
cin; tipos de enunciado: declarati- cemento no uso da lingua.

vo, interrogativo, exclamativo, impe- LGB4.1.2. Conxuga e usa CCL
rativo; enlaces: preposicin; grupo con correccin as formas CAA
de palabras: ncleo e complemen- verbais persoais e non per-
tos; substantivos, artigos e prono- soais dos verbos.
mes, adxectivo; tempo e modo ver-
bal; persoa gramatical; modo impe- LGB4.1.3. Diferencia as CCL
rativo e infinitivo; complementos do slabas que conforman cada CAA
nome e complementos do verbo: o palabra, diferenciando a sla-
suxeito. ba tnica das tonas.
Px. 38057
DOG Nm. 171

LGB4.1.4. Identifica e clasifi- CCL

ca os diferentes tipos de CAA
enunciado: declarativo, inte-
rrogativo, exclamativo, impe-
rativo.
ISSN1130-9229
LGB4.1.5. Recoece as CCL

oracins simples, comprende CAA
o seu significado, utiliza co-

rrectamente a concordancia
de xnero e nmero e identi-

fica o verbo e os seus com-
plementos: o suxeito, as
como os complementos do
nome.
b B4.2. Coecemento xeral das nor- B4.2. Coecer e aplicar, de LGB4.2.1. Aplica xeralmente CCL
e mas ortogrficas, apreciando o seu forma xeral, as normas or- as normas de acentuacin CSC
valor social e a necesidade de cin- togrficas xerais e as de xerais e de acentuacin dia-
CCEC
guirse a elas nos escritos. acentuacin en particular, crtica e aprecia o seu valor
B4.3. Uso de procedementos de apreciando o seu valor so- social e a necesidade de cin-
derivacin, de comparacin e de cial e a necesidade de cinguirse a elas.
contraste para xulgar sobre a co- guirse a elas.
rreccin das palabras e xeneralizar LGB4.2.2. Coece e utiliza CCL
as normas ortogrficas. as normas ortogrficas, apli- CSC
cndoas nas sas produ-
CCEC
cins escritas con especial
atencin nas regras do h,
Px. 38058
b/v, c/cc, s/x, ll/i/x.
DOG Nm. 171

e B4.4. Comparacin de estruturas B4.3. Utilizar correctamente LGB4.3.1. Emprega con CCL
e sintcticas diversas para observar a as regras de puntuacin, correccin os signos de pun-
sa equivalencia semntica ou posi- as como unha sintaxe tuacin, facendo unha valo-
bles alteracins do significado. adecuada nas producins racin dos resultados.
orais e escritas.
ISSN1130-9229
LGB4.3.2. Usa unha sintaxe CCL

adecuada nas sas produ-
cins.

LGB4.3.3. Respecta, de xeito CCL
xeral, as normas morfosin- CSC

tcticas de colocacin do
pronome tono. CCEC
e B4.5. Exploracin das posibilidades B4.4. Recoecer e empre- LGB4.4.1. Usa diversos CCL
do uso de diversos enlaces entre gar os conectores bsicos, conectores bsicos entre CAA
oracins (causa, consecuencia, fina- as como outros elementos oracins: causa, consecuen-
lidade, contradicin...), as como al- de cohesin. cia, finalidade, contradicin...
gns elementos de cohesin, en re-

lacin coa composicin de textos. LGB4.4.2. Recoece deter- CCL
minados procesos de cohe- CAA
sin nos textos: anfora, si-
nnimos...
e B4.6. Identificacin, en oracins, do B4.5. Identificar o papel B4.5.1. Identifica, en ora- CCL
verbo e os seus complementos, es- semntico do suxeito e cins sinxelas, o papel se-
transformar oracins acti- CAA
pecialmente o suxeito, e do papel mntico do suxeito..
vas sinxelas en pasivas, e
Px. 38059
semntico do suxeito (axente, pa- viceversa, para mellorar a
ciente e causa). comprensin e a producin B4.5.2. Recoece se a ora- CCL
de textos. cin activa ou pasiva e
DOG Nm. 171

B4.7. Transformacin de oracins quen de facer a transforma- CAA

sinxelas de activa en pasiva, e vice- cin dunha noutra.
versa, para mellorar a comprensin
de determinados textos.
ISSN1130-9229
e B4.8. Prctica do paso de estilo B4.6. Transformar un texto B4.6.1. Transforma un texto CCL
directo a estilo indirecto na narra- narrativo sinxelo de estilo sinxelo narrativo de estilo di- CAA
cin, para mellorar a producin de directo noutro de estilo indirecto noutro de estilo indirec-

textos. recto. to.
b B4.9. Uso eficaz do dicionario, en B4.7. Ampliar o vocabulario LGB4.7.1. Usa axeitadamen- CCL
e papel ou electrnico, na busca da a partir do uso do dicionario te o dicionario en papel ou CAA
ampliacin do vocabulario e como e do traballo e reflexin so- dixital para buscar calquera
i CD
consulta ortogrfica e gramatical. bre as palabras que con- palabra, seleccionando a
B4.10. Ampliacin do vocabulario, forman a lingua. acepcin precisa segundo
mediante o traballo con palabras si- cada contexto e como con-
nnimas, antnimas, homnimas, sulta ortogrfica.
polismicas; aumentativos e diminu-

tivos, frases feitas, siglas e abrevia- LGB4.7.2. Recoece e crea CCL
turas. palabras derivadas (prefixa- CAA
cin e sufixacin) e compos-
B4.11. Ampliacin do vocabulario
tas, identificando e formando
mediante os procedementos de cre-
familias de palabras.
acin de palabras: derivacin (prefi-
xos e sufixos) e composicin.
LGB4.7.3. Recoece e usa CCL
sinnimos, antnimos, ho-
Px. 38060
CAA
mnimos, palabras polismi-
cas de uso frecuente, frases
feitas, siglas e abreviaturas.
DOG Nm. 171

a B4.12. Coecemento xeral das ca- B4.8. Coecer,de xeito LGB4.8.1. Coece, de xeito CCL
d ractersticas relevantes (histricas, xeral, as caractersticas re- xeral, as caractersticas mis CCEC
socioculturais...) da lingua galega e levantes da lingua galega e relevantes (histricas, socio-
e
identificacin e valoracin desta lin- identificar e valorar esta culturais...) da lingua galega.
h gua dentro da realidade plurilinge e lingua dentro da realidade
ISSN1130-9229
m pluricultural de Espaa e de Europa. plurilinge e pluricultural de LGB4.8.2. Identifica e valora CCL

o Espaa e de Europa. a lingua galega dentro da re- CSC
alidade plurilinge e pluricul-
CCEC
tural de Espaa e de Europa.

a B4.13. Comparacin entre aspectos B4.9. Establecer relacins LGB4.9.1. Recoece, de CCL
d das linguas que o alumnado coece elementais entre as diver- forma xeral, e evita as inter- CCEC
e/ou est a aprender para mellorar sas linguas que utiliza ou ferencias entre as linguas
e
os procesos comunicativos e reco- est a aprender o alumna- que est a aprender.
m ecer as interferencias. do.
o LGB4.9.2 Identifica diferen- CCL
zas, regularidades e seme-
llanzas, ortogrficas e lxicas
entre todas as linguas que
coece e/ou est a aprender,

como punto de apoio para a
sa aprendizaxe.
b B5.1. Escoita, memorizacin e re- B5.1 Escoitar, memorizar, LGB5.1.1. Escoita, memoriza CCL
producin de textos procedentes da reproducir e valorar textos e reproduce textos proceden- CAA
d
literatura popular oral galega (re- procedentes da literatura tes da literatura popular oral
e frns, adivias, lendas, contos, po- CCEC
Px. 38061
popular galega e da litera- galega (refrns, adivias,
o emas, conxuros, ditos e cantigas),
tura galega en xeral. lendas, contos, poemas,
as como da literatura galega en xe-
ral. conxuros, ditos,cantigas) e
da literatura galega en xeral
DOG Nm. 171


literario galego (oral ou non) como da literatura oral galega co- CCEC
vehculo de comunicacin, fonte de mo fonte de coecemento da
coecemento da nosa cultura e co- nosa cultura e como recurso
mo recurso de gozo persoal. de gozo persoal.
ISSN1130-9229
b B5.3. Lectura persoal, silenciosa e B5.2. Ler textos e obras n LGB5.2.1. Le en silencio CCL
d en voz alta de obras en galego ade- galego da literatura infantil, obras e textos en galego da CCEC
cuadas idade e aos intereses (con- adaptacins breves de literatura infantil, adaptacins

e CD
to, cmic, novela). obras clsicas e literatura breves de obras clsicas e
i actual, adaptadas idade e literatura actual, adaptadas

B5.4. Lectura guiada de textos da
literatura infantil, adaptacins breves en diferentes soportes. idade e en diferentes sopor-
de obras literarias clsicas e literatu- tes.
ra actual en diversos soportes.
LGB5.2.2. Le en voz alta CCL
CD
breves de obras clsicas e
literatura actual, adaptadas
idade e en diferentes sopor-

tes.
b B5.5. Lectura comentada de poe- B5.3. Identificar as caracte- LGB5.3.1. Identifica as ca- CCL
d mas, de relatos e de obras teatrais rsticas dos diferentes x- ractersticas principais dos CCEC
tendo en conta as convencins lite- neros e as figuras literarias, diferentes xneros literarios:
e
rarias (xneros, figuras) e a presen- as como temas recorren- narrativa, poesa e teatro.
za de certos temas e motivos repeti- tes.
tivos. LGB5.3.2. Distingue algns CCL
Px. 38062
recursos retricos e mtricos
propios dos poemas.
DOG Nm. 171

LGB5.3.3. Identifica e em- CCL

prega algunhas figuras litera-
CCEC
rias: comparacins, personi-
ficacins, hiprboles e xogos CAA
de palabras.
ISSN1130-9229
LGB5.3.4. Identifica os temas CCL

recorrentes na literatura.
CCEC

poemas e relatos para comunicar poemas e relatos sinxelos a poemas e relatos, a partir de
e CCEC
sentimentos, emocins, estados de partir de modelos dados. modelos sinxelos, para co-
municar sentimentos, emo- CSC
nimo, lembranzas, recoecendo as
cins, estados de nimo e
caractersticas dalgns modelos.
lembranzas.
b B5.7. Dramatizacin e lectura dra- B5.5. Participar activamen- LGB5.5.1. Participa activa- CCL
matizada de textos literarios. te en dramatizacins de mente en dramatizacins de
d
textos literarios. textos literarios.
e
a B5.8. Valoracin da literatura en B5.6. Valorar a literatura en LGB5.6.1. Valora a literatura CCL
calquera lingua (maioritaria, minori- calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve-
d CSC
taria ou minorizada), como vehculo hculo de comunicacin, hculo de comunicacin, fon-
e te de coecemento e como CCEC
de comunicacin, fonte de coece- fonte de coecemento e
o recurso de gozo persoal.
mento e como recurso de gozo per- como recurso de gozo per-
soal. soal.
a B5.9. Interese por coecer os mode- B5.7. Amosar interese, LGB5.7.1. Compara imaxes, CSC
smbolos e mitos sinxelos
Px. 38063
d los narrativos e poticos que se utili- respecto e tolerancia ante CCEC
zan noutras culturas. las diferenzas persoais, so- doutras culturas cos da cultu-
e ra galega, amosando intere-
ciais e culturais.
se e respecto.
DOG Nm. 171

o B5.10. Comparacin de imaxes, LGB5.7.2. Amosa curiosida- CSC

smbolos e mitos facilmente interpre- de por coecer outras cos- CCEC
tables que noutras culturas serven tumes e formas de relacin
para entender o mundo e axudan a social, respectando e valo-
coecer outras maneiras de rela- rando a diversidade cultural.
ISSN1130-9229
cins sociais.

REA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO SEXTO
a B1.1. Comprensin de textos orais B1.1. Comprender textos LGB1.1.1. Comprende as CCL
e procedentes da radio, da televisin orais diversos, procedentes ideas principais e secunda- CAA
ou da internet, con especial inciden- da radio, da televisin ou rias dun texto oral, proceden-
cia na noticia, na entrevista, na re- da internet, interpretando te da radio, da televisin ou
portaxe infantil e nos debates e coas intencins explcitas as de internet, identificando o
mentarios de actualidade, para obter como as intencins, opi- tema e elaborando un resu-
informacin xeral sobre feitos e nins e valores non explci- mo.
acontecementos que resulten signi- tos.
ficativos, distinguindo informacin de
opinin, e elaboracin dun resumo. LGB1.1.2. Comprende o CCL
significado literal e inferencial CSC
Px. 38064
dun texto oral, distinguindo a
informacin da opinin.
DOG Nm. 171

b B1.2. Valoracin dos medios de B1.2.Valorar e utilizar os LGB1.2.1. Identifica en do- CCL
d comunicacin social como instru- documentos audiovisuais cumentos audiovisuais a in- CD
mento de aprendizaxe e de acceso a dos medios de comunica- formacin relevante, e valora
e CAA
informacins e a experiencias dou- cin como instrumento de os medios de comunicacin
i tras persoas. aprendizaxe. como instrumento de apren- CSC
ISSN1130-9229
o B1.3. Uso de documentos audiovi- dizaxe.

suais como medio de obter, identifi-
car, seleccionar, clasificar, comparar LGB1.2.2. Usa documentos CCL
audiovisuais como medio pa-

e relacionar con progresiva autono- CD
ma informacins relevantes para ra obter, identificar, clasificar,
CAA
aprender. comparar e relacionar infor-

macins. CSIEE
B1.4. Interpretacin elemental en B1.3. Interpretar a retranca, LGB1.3.1. Interpreta en pro- CCL
textos orais da retranca, da irona e a irona e os dobres senti- ducins orais a retranca, a
de dobres sentidos, recoecendo a dos, entendendo a primeira irona e os dobres sentidos.
primeira como un trazo caractersti- como un trazo caractersti-
co da lingua galega. co da lingua galega LGB1.3.2. Recoece a re- CCL
tranca como un trazo carac-
CCEC
terstico da lingua galega.
CSC
a B1.5. Comprensin e producin de B1.4. Comprender e produ- LGB1.4.1. Participa axeita- CCL
b textos orais para aprender e para in- cir textos orais propios do damente nunha conversa en- CAA
formarse, tanto os creados con fina- uso cotin ou do mbito tre iguais, comprendendo o
c CSC
lidade didctica como os de uso co- acadmico. que di o interlocutor e inter-
e tin, de carcter informal (conversas vindo coas propostas pro- CSEIEE
o entre iguais e no equipo de traballo) pias.
e dun maior grao de formalizacin
Px. 38065
(exposicins da clase, entrevistas ou LGB1.4.2. Sigue unha expo- CCL
debates). sicin da clase e extrae as CAA
ideas mis destacadas.
DOG Nm. 171

LGB1.4.3. Fai pequenas CCL

exposicins na aula ade- CSIEE
cuando o discurso s diferen-
CAA
tes necesidades comunicati-
vas (narrar, describir e expo-
ISSN1130-9229
er), utilizando o dicionario

se preciso.

mente no traballo en grupo, CSIEE
as como nos debates.

CAA
LGB1.4.5 Identifica o grao de CCL

formalidade da situacin de CAA
comunicacin e axusta a es-
CSIEE
te a sa producin.
a B1.6. Actitude de escoita adecuada B1.5. Manter unha actitude LGB1.5.1. Escoita atenta- CCL
c ante situacins comunicativas (tole- de escoita activa, respec- mente as intervencins dos e CSC
rancia s opinins, escoita atenta, tando as opinins dos e das demais en actos de fala
e
respecto das de quen fala sen inte- das demais. orais, sen interromper.
o rrupcins inadecuadas, contacto vi-
sual). LGB1.5.2. Respecta as opi- CCL
nins dos e das demais. CSC
a B1.7. Participacin e cooperacin B1.6. Participar nas diver- LGB1.6.1. Respecta as CCL
c nas situacins comunicativas de re- sas situacins de intercam- quendas de palabra nos in- CSC
Px. 38066
lacin social especialmente as des- bio oral que se producen na tercambios orais.
d CAA
tinadas a favorecer a convivencia aula amosando valoracin
e (debates, exposicins curtas, con- e respecto polas normas
DOG Nm. 171

versas, expresins espontneas, que rexen a interaccin LGB1.6.2. Respecta as opi- CCL
discusins, asembleas, narracins oral. nins das persoas participan- CSC
orais, entrevistas) con valoracin e tes nos intercambios orais e
respecto das normas que rexen a in- CCEC
teraccin oral (quendas de palabra, de empregar a lingua galega
ISSN1130-9229
roles diversos no intercambio, res- en calquera intercambio oral

pecto s opinins das demais per- dentro da escola ou fra de-
soas, ton de voz, posturas e xestos la.
adecuados).


tadas ao discurso, para re-
CCEC
forzalo e facilitar a sa com-
prensin, procurando a em-
pata coa persoa interlocuto-
ra.

tas: articulacin, ritmo, ento-

CCEC
acin e volume.

mente na conversa formu- CSC
lando e contestando pregun-
CCEC
tas.
CAA
Px. 38067
b para comprender e facer compren- expresarse en pblico co- un discurso oral coherente, CAA
der as mensaxes orais: fluidez, cla- herentemente, sen contra- sen contradicins nin repeti-
e
ridade, orde, lxico apropiado, pro- dicins, sen repeticins in- cins innecesarias, utilizando
DOG Nm. 171

o nuncia correcta, ton de voz, entoa- necesarias e usando nexos un vocabulario adecuado
cin, xestualidade. Incorporacin adecuados. sa idade.
das intervencins das demais per-
soas, formulacin de preguntas co- LGB1.7.2. Elabora un discur- CCL
herentes e percepcin das reac- so oral cohesivo, utilizando
ISSN1130-9229
cins. nexos adecuados.
LGB1.7.3. Emprega o rexis- CCL

tro lingstico (formal ou in- CSC

formal) adecuado a cada
contexto.

so oral fludo, claro, cunha CCEC
pronuncia e entoacin axei-
tada e propia da lingua gale-
ga.
b B1.9. Producin de textos orais B1.8. Elaborar textos pro- LGB1.8.1. Elabora textos CCL
e propios dos medios de comunica- pios dos medios de comu- propios dos medios de co- CD
cin social mediante simulacin ou nicacin. municacin.
i CAA
participacin para ofrecer e compar-
tir informacin e opinin. CSIEE
CSC
d B1.10. Utilizacin de estratexias B1.9. Reforza a eficacia LGB1.9.1. Utiliza a expresivi- CCL
e para potenciar a expresividade das comunicativa das sas dade corporal: acenos, mira- CCEC
mensaxes orais (acenos, miradas, mensaxes orais coa utilizadas, postura corporal... para
CSC
Px. 38068
posturas corporais). cin de elementos propios reforzar o sentido das sas
da linguaxe xestual. producins orais. CAA
DOG Nm. 171

d respecto en situacins de aprendi- cooperacin nas situacins s ideas dos e das demais e CAA
zaxe compartida. de aprendizaxe en grupo. contribe activamente ao
e CSIEE
traballo en grupo.
ISSN1130-9229
e B1.12. Interese por expresarse B1.11. Interesarse por LGB1.11.1. Intersase por CCL
oralmente coa pronuncia e coa en- amosar unha pronuncia e expresarse oralmente coa CAA
toacin adecuadas. entoacin adecuadas. pronuncia e entoacin ade-
CCEC

tivo. CSIEE
a B1.13. Uso dunha linguaxe non B1.12. Usar unha linguaxe LGB1.12.1. Usa unha lingua- CCL
d discriminatoria e respectuosa coas non discriminatoria e res- xe non sexista. CSC
diferenzas. pectuosa coas diferenzas.
e
LGB1.12.2. Usa unha lingua- CCL
o
xe respectuosa coas diferen- CSC
zas.
a B1.14. Recoecemento e valoracin B1.13. Recoecer e valorar LGB1.13.1. Recoece textos CCL
d das diferenzas dialectais orais da as diferenzas dialectais orais pertencentes a diferen- CCEC
lingua galega, como elemento enri- orais da lingua galega. tes variedades da lingua ga-
e
quecedor da lingua. lega.
o
LGB1.13.2. Valora as dife- CCL
renzas dialectais orais da lin- CSC
gua galega como un smbolo
CCEC
de riqueza lingstica e cultu-
ral e o estndar como varian-
Px. 38069
te unificadora.
DOG Nm. 171

a B1.15. Identificacin da lingua gale- B1.14. Identificar a lingua LGB1.14.1. Identifica a lingua CCL
d ga con calquera contexto de uso oral galega con calquera con- galega con calquera contexto CCEC
da lingua: en diferentes mbitos pro- texto de uso oral. profesional oral: sanidade,
e
fesionais (sanidade, Administracin, Administracin, xustiza, edu-
o xustiza, educacin, medios de co- cacin, medios de comunica-
ISSN1130-9229
municacin...) e en conversas con cin...

persoas coecidas ou descoecidas.

CSC

e relevante en textos das situacins localizar e seleccionar in- informacin relevante de tex- CD
cotis de relacin social: correspon- formacin explcita en textos procedentes dos medios
I CSC
dencia, normas, programas de acti- tos escritos de soportes va- de comunicacin social ou
J vidades, convocatorias, plans de riados (webs infants, libros, propios de situacins cotis.
o traballo ou regulamentos. carteis) e realizar inferen-

B2.2. Comprensin de textos proce- cias determinando inten- LGB2.1.2. Identifica as ideas CCL
dentes dos medios de comunicacin cins e dobres sentidos. principais e secundarias dun
social (includas webs infants e xu- texto (narrativo, descritivo,
vens) con especial incidencia na no- expositivo e argumentativo).
ticia, na entrevista e nas cartas di-
reccin do xornal, para obter infor- LGB2.1.3. Busca, localiza e CCL
macin xeral, localizando informa- selecciona informacin con- CAA
cins destacadas. creta dun texto, deducindo o
CSIEE
Px. 38070
significado de palabras e ex-
presins polo contexto.
DOG Nm. 171

B2.3. Comprensin de textos do LGB2.1.4. Interpreta metfo- CCL

mbito escolar en soporte papel ou ras, personificacins, hipr-
CAA
dixital para aprender e para infor- boles, ironas e dobres senti-
marse, tanto os producidos con fina- dos en textos. CSIEE
lidade didctica como os de uso so-
ISSN1130-9229
cial (folletos informativos ou publici- LGB2.1.5. Identifica a estru- CCL

tarios, prensa, programas, fragmen- tura dun texto e recoece al-
tos literarios). gns mecanismos de cohe-
sin.

LGB2.1.6. Identifica o punto CCL
de vista do autor ou autora e

CAA
diferencia informacin, opi-
nin e publicidade.

nario para resolver as dbi-
CAA
nos textos. CSIEE

rpida, selectiva ou integral
CAA
de cada momento. CSIEE
b B2.4. Integracin de coecementos B2.2. Interpretar e com- LGB2.2.1. Interpreta e com- CCL
e de informacins procedentes de prender a informacin pro- prende a informacin de gr-
e CAA
diferentes soportes para aprender, cedente de grficos, es- ficos, esquemas, mapas
conceptuais e ilustracins, CSC
comparando, clasificando, identifi- quemas e ilustracins.
cando e interpretando con especial relacionando esta co contido CSIEE
Px. 38071
do texto que a acompaa.
atencin aos datos que se transmi- CMCT
ten mediante grficos, esquemas e
ilustracins.
DOG Nm. 171

b B2.5. Subliado, esquematizacin e B2.3. Realizar o subliado LGB2.3.1. Realiza o sublia- CCL
e resumo da informacin relevante das ideas principais dun do das ideas principais dun CAA
dun texto. texto, e esquematizar e re- texto.
sumindo seu contido.
LGB2.3.2. Esquematiza as CCL
ISSN1130-9229
ideas dun texto, indicando as CAA

ideas principais e secunda-
rias.

dun texto. CAA
b B2.6. Uso das estratexias de control B2.4. Utilizar estratexias LGB2.4.1. Deduce o posible CCL
e do proceso lector (anticipacin, for- para mellorar a lectura. contido dun texto antes de le- CAA
mulacin de hipteses, relectura...). lo, axudndose do ttulo e as
CSIEE
ilustracins.

marca as palabras clave para CAA

acadar a comprensin inte-
CSIEE
gral, cando preciso.
b B2.7. Uso dirixido das tecnoloxas B2.5. Utilizar as tecnoloxas LGB2.5.1. Utiliza as tecnolo- CCL
e da informacin e da comunicacin da informacin para tratar a xas da informacin para lo- CD
para a localizacin, seleccin, inter- informacin nun texto. calizar e seleccionar a infor-
i CAA
pretacin e organizacin da informa- macin nun texto.
cin.
LGB2.5.2. Utiliza as tecnolo- CCL
Px. 38072
xas da informacin para or- CD
ganizar a informacin dun
texto.
DOG Nm. 171


dixitais para interpretar a in- CAA
formacin dun texto.
CD
CSIEE
ISSN1130-9229
b B2.8. Realizacin de diferentes tipos B2.6. Realizar diferentes LGB2.6.1. Realiza diferentes CCL
e de lectura: de investigacin, de tipos de lectura. tipos de lectura en funcin de CSIEE
aprendizaxe, de gozo persoal, de cada texto: de investigacin,

o CAA
resolucin de problemas. de aprendizaxe, de gozo
persoal ou de resolucin de
problemas.
a B2.9. Lectura expresiva de textos B2.7. Ler expresivamente LGB2.7.1. Descodifica con CCL
b literarios e non literarios, de diferen- textos de diversa tipoloxa precisin e rapidez as pala- CAA
te tipoloxa textual. (dramatizando cando bras.
e
B2.10. Dramatizacin e lectura dra- preciso) con fluidez e preci-
matizada de textos literarios e non sin, atendendo diccin, LGB2.7.2. Le textos en voz CCL
literarios. entoacin, intensidade de alta con fluidez e precisin.
voz, ritmo e velocidade,

adecuados s diversas si- LGB2.7.3. Le textos en voz CCL
tuacins funcionais da lec- alta con ritmo, velocidade e
tura en voz alta (ler para ton da voz adecuados.
que algun goce escoitan-
do, ler para dar a coecer LGB2.7.4. Le en voz alta CCL
un texto descoecido, ler adaptndose ao interese do CAA
para compartir informacin auditorio: gozar escoitando,
CSC
que se acaba de localizar) obter nova informacin...
facendo participar a au-
Px. 38073
diencia da sa interpreta- LGB2.7.5. Fai lecturas dra- CCL
cin. matizadas de textos. CSC
DOG Nm. 171

a B2.11. Uso da biblioteca de aula e B2.8. Usar as bibliotecas LGB2.8.1. Usa a biblioteca CCL
do centro, amosando coecemento da aula e do centro, as de aula con autonoma, para
b CAA
da sa organizacin (catalogacin, como as virtuais, con auto- obter datos e informacins, e
e funcionamento) e participacin en noma abonda, compren- colabora no seu coidado e CSC
ISSN1130-9229
actividades literarias e na elabora- dendo como se organiza e mellora.

i cin de propostas. colaborando no seu coida-
do e mellora.
B2.12. Utilizacin das bibliotecas, LGB2.8.2. Usa a biblioteca CCL
inclundo as virtuais, de xeito cada de centro con autono-

vez mis autnomo, para obter in- CAA
ma,para obter datos e infor-
formacin e modelos para a produ- macins, e colabora no seu CSC

cin escrita. coidado e na sa mellora.
LGB2.8.3. Usa as bibliotecas CCL

virtuais,para obter datos e in-
CAA
formacins, con autonoma.
CD
a B2.13. Mantemento adecuado e B2.9. Ter interese por ter LGB2.9.1. Amosa interese CCL
ampliacin da biblioteca persoal. unha biblioteca propia, fsi- pola conservacin e organi-
b CAA
ca ou virtual. zacin dos seus libros fsicos
e e/ou virtuais. CSC
como fonte de aprendizaxe e como polos textos escritos como pola lectura como fonte de
b CAA
medio de comunicacin de expe- fonte de aprendizaxe e me- aprendizaxe e medio de co-
Px. 38074
e riencias e de regulacin da convi- dio de comunicacin. municacin. CSC
vencia.
CCEC
DOG Nm. 171

a B2.15. Desenvolvemento da auto- B2.11. Amosar autonoma LGB2.11.1. Amosa autono- CCL
b noma lectora, da capacidade de lectora e capacidade de se- ma lectora e capacidade de
eleccin de temas e de textos e de leccin de textos do seu in- seleccionar textos do seu in-
e
expresin das preferencias persoais. terese, as como ser quen terese.
m de expresar preferencias.
ISSN1130-9229
LGB2.11.2. xpresa opinins CCL

e valoracins sobre as lectu- CSC
ras feitas.
CAA
CSIEE

a B2.16. Anlise de textos escritos en B2.12. Analizar textos es- LGB2.12.1. Percibe as dife- CCL
d diferentes variedades da lingua ga- critos en diferentes varie- renzas lingsticas presentes CCEC
lega. dades da lingua galega. nas variedades da lingua ga-
e
lega.
o
LGB2.12.2. Valora a varie- CCL
dade interna da lingua como CSC
smbolo de riqueza lingsti-
CCEC
ca e cultural, as como o es-
tndar como variante unifica-
dora.
a B3.1. Uso das estratexias de planifi- B3.1. Usar as estratexias LGB3.1.1. Planifica a elabo- CCL
b cacin, de textualizacin (formato, de planificacin, textualiza- racin do texto, antes de co- CSIEE
estrutura, ortografa e normas ling- cin e revisin do texto. mezar a escribir, xerando
e CAA
sticas, puntuacin, coherencia e ideas, seleccionando e estru-
cohesin...) e revisin como partes turando a informacin, me-
do proceso escritor. diante notas, esquemas,
Px. 38075
guins ou mapas concep-
tuais.
DOG Nm. 171


cunha estrutura clara, con CAA
coherencia e cohesionando
CSIEE
os enunciados.
ISSN1130-9229
LGB3.1.3. Respecta as re- CCL

gras de puntuacin no texto.
LGB3.1.4. Aplica a norma CCL

lingstica: ortografa, acen- CSC
tuacin, lxico, morfosintaxe

CCEC
e usa unha linguaxe non se-
xista.
LGB3.1.5. Revisa e reescribe CCL

o texto cando preciso. CAA
CSIEE

tos.
CSIEE
a B3.2. Composicin de textos propios B3.2. Producir textos de LGB3.2.1. Elabora, en dife- CCL
b de situacins cotis de relacin so- diferente tipoloxa que per- rentes soportes, textos pro- CAA
cial (correspondencia, normas, pro- mitan narrar, describir, re- pios da vida coti e acadmi-
e CD
gramas, convocatorias, plans de tra- sumir, explicar e expoer ca, imitando modelos: cartas
i ballo, mensaxes curtas) de acordo opinins, emocins e in- e correos electrnicos, men-
Px. 38076
coas caractersticas propias destes formacins relacionadas saxes curtas, normas, pro-
xneros. con situacins cotis e gramas...
DOG Nm. 171

B3.3. Composicin de textos de aqueles que sexan caracte- LGB3.2.2. Escribe, en dife- CCL
informacin e de opinin caracters- rsticos dos medios de co- rentes soportes, textos pro- CSC
ticos dos medios de comunicacin municacin pios dos medios de comuni-
social sobre feitos e acontecemen- CCEC
cacin, imitando modelos.
tos significativos, con especial inci- CAA
ISSN1130-9229
dencia na noticia, na entrevista, no

comentario breve sobre libros ou LGB3.2.3. Elabora diferentes CCL
msica, en situacins reais ou simu- tipos de textos (narrativos, CAA
ladas. expositivos, descritivos ou

argumentativos) adaptando a
linguaxe s caractersticas
de cada xnero.

coherentes e cohesivos, CSC
usando o rexistro adecuado.
CCEC

de textos propios do mbito CSC

da vida persoal ou familiar ou
CAA
dos medios de comunica-
cin.
b B3.4. Producin de textos relaciona- B3.3. Elaborar textos do LGB3.3.1. Elabora textos do CCL
e dos co mbito acadmico para ob- mbito acadmico para ob- mbito acadmico para ob- CAA
ter, organizar e comunicar informa- ter, organizar e comunicar ter, organizar e comunicar in-
CSIEE
cin (cuestionarios, enquisas, resu- informacin. formacin: cuestionarios, en-
mos, esquemas, informes, descri- quisas, resumos, informes...
Px. 38077
cins, explicacins).
DOG Nm. 171

a B3.5. Redaccin de textos breves B3.4. Elaborar textos bre- LGB3.4.1. Expresa nos seus CCL
b creativos carteis publicitarios, anun- ves con creatividade. textos de maneira imaxinati- CSC
cios, cmics, contos, poemas, can- va ideas, sentimentos e/ou
e CCEC
cins, ancdotas... emocins; narra accins e
j presenta personaxes, obxec- CAA
ISSN1130-9229
tos e/ou lugares: carteis pu- CSIEE

blicitarios, anuncios, cmics,
contos, poemas, cancins,
ancdotas...


breves de carcter creativo CSC
con certa riqueza lxica.
CCEC
CAA
CSIEE
LGB3.4.3. Aprecia os usos CCL

creativos da linguaxe. CSC
CCEC
CAA
CSIEE
b B3.6. Uso progresivamente autno- B3.5. Usar de maneira LGB3.5.1. Usa as TIC na CCL
d mo das TIC na busca de informa- autnoma as TIC para a procura de informacin ou CD
cin, o tratamento dos textos e a re- busca de informacin, tra- para consultar o dicionario.
e CAA
alizacin de presentacins. tamento dos textos e reali-
i CSIEE
Px. 38078
zacin de presentacins.
j
DOG Nm. 171

LGB3.5.2. Emprega proce- CCL

sadores de textos de manei- CAA
ra autnoma.
CSIEE
CD
ISSN1130-9229
LGB3.5.3. Utiliza correctores CCL

de textos. CD

CAA
CSIEE
LGB3.5.4. Utiliza as TIC para CCL

realizar presentacins. CD
CSIEE
b B3.7. Utilizacin de elementos grfi- B3.6. Utilizar recursos gr- LGB3.6.1. Utiliza recursos CCL
e cos e paratextuais para facilitar a ficos e paratextuais que fa- grficos e paratextuais para CD
comprensin (ilustracins, grficos, ciliten a comprensin dos facilitar a comprensin dos
i CSIEE
tboas e tipografa) e ilustracin textos e contriban sa textos e ilustralos de maneira
j creativa dos propios textos. ilustracin creativa. creativa.
a B3.8. Interese polo coidado e a B3.7. Coidar a presentacin LGB3.7.1. Coida a presenta- CCL
b presentacin dos textos escritos e dos traballos escritos en cin dos traballos escritos, CD
respecto pola norma ortogrfica. calquera soporte e valorar en calquera soporte.
e CAA
B3.9.Valoracin da escritura como a lingua escrita como me-
i dio de comunicacin.
instrumento de relacin social, de LGB3.7.2. Valora a lingua CCL
obtencin e de reelaboracin da in- escrita como medio de co-
Px. 38079
CSC
formacin e dos coecementos. municacin.
DOG Nm. 171

e B4.1. Uso e identificacin intuitiva da B4.1. Utilizar terminoloxa LGB4.1.1. Recoece as CCL
terminoloxa seguinte nas activida- lingstica e gramatical b- diferentes categoras grama- CAA
des de producin e interpretacin: sica, implcita e funcional- ticais pola sa funcin na lin-
ISSN1130-9229
denominacin dos textos traballa- mente, como apoio com- gua: substantivo, artigo, pro-
dos; clases de palabras, slaba tni- prensin e producin de nome, adxectivo, adverbio,
ca e tona; enunciados: frase e ora- textos, as como aplicar o verbo, preposicin, conxun-
cin; tipos de enunciado: declarati- seu coecemento no uso cin e interxeccin.

vo, interrogativo, exclamativo, impe- da lingua.
rativo; enlaces: preposicin, conxun- LGB4.1.2. Conxuga e usa CCL
cin e interxeccin; grupo de pala- con correccin as formas CAA

bras: ncleo e complementos; subs- verbais persoais e non per-
tantivos, artigos e pronomes, adxec- soais dos verbos.
tivo; tempo e modo verbal; persoa
gramatical; modo imperativo e infini- LGB4.1.3. Diferencia as CCL
tivo; complementos do nome e com- slabas que conforman cada CAA
plementos do verbo: o suxeito. palabra, diferenciando a sla-
ba tnica das tonas.
LGB4.1.4. Identifica e clasifi- CCL

ca os diferentes tipos de CAA
enunciado: declarativo, inte-
rrogativo, exclamativo e im-
perativo.
LGB4.1.5. Identifica as ora- CCL

cins simples, recoecendo CAA
o verbo e os seus comple-
mentos: o suxeito; utiliza co-
Px. 38080
rrectamente a concordancia
de xnero e nmero e reco-
ece os complementos do
nome.
DOG Nm. 171

b B4.2. Coecemento das normas B4.2. Coecer e aplicar as LGB4.2.1. Aplica correcta- CCL
e ortogrficas, apreciando o seu valor normas ortogrficas xerais mente as normas de acen- CSC
social e a necesidade de cinguirse a e as de acentuacin en par- tuacin xerais e de acentua-
CCEC
elas nos escritos. ticular, apreciando o seu cin diacrtica, as como as
B4.3. Uso de procedementos de valor social e a necesidade demais normas ortogrficas,
ISSN1130-9229
derivacin, de comparacin e de de cinguirse a elas. e aprecia o seu valor social e

contraste para xulgar sobre a co- a necesidade de cinguirse a
rreccin das palabras e xeneralizar elas.
as normas ortogrficas.

e B4.4. Comparacin e transformacin B4.3. Utilizar correctamente LGB4.3.1. Emprega con CCL
e de enunciados, mediante insercin, as regras de puntuacin, correccins os signos de

supresin, cambio de orde, segmen- as como unha sintaxe puntuacin.
tacin e recomposicin, para xulgar adecuada nas producins
sobre a gramaticalidade dos resulta- orais e escritas. LGB4.3.2. Usa unha sintaxe CCL
dos e facilitar o desenvolvemento adecuada nas sas produ-
dos conceptos lingsticos e da me- cins.
talinguaxe.
B4.5. Comparacin de estruturas LGB4.3.3. Respecta as nor- CCL
sintcticas diversas para observar a mas morfosintcticas de co- CSC
sa equivalencia semntica ou posi- locacin do pronome tono.

CCEC
bles alteracins do significado.
B4.6. Observacin da insercin e
coordinacin de oracins como pro-
cedementos propios da explicacin,
tanto na escritura como na expre-
sin oral.
e B4.7. Exploracin das posibilidades B4.4. Recoecer e empre- LGB4.4.1. Usa axeitadamen- CCL
do uso de diversos enlaces entre gar axeitadamente os co- te diversos conectores entre CAA
Px. 38081
oracins (causa, consecuencia, fina- nectores, as como outros oracins: causa, consecuen-
lidade, contradicin, condicin...), elementos de cohesin. cia, finalidade, contradicin,
as como doutros elementos de co- condicin...
DOG Nm. 171

hesin, en relacin coa composicin LGB4.4.2. Recoece deter- CCL

de textos.
minados procesos de cohe- CAA
sin nos textos: anfora, dei-
xe, elipse, sinnimos...
ISSN1130-9229
e B4.8. Identificacin, en oracins, do

B4.5. Identificar o papel LGB4.5.1. Identifica, en ora- CCL
verbo e os seus complementos, es- semntico do suxeito e cins, o papel semntico do CAA
pecialmente o suxeito, as como o transformar oracins acti- suxeito..
papel semntico deste (axente, pa- vas en pasivas, e vicever-

ciente e causa).
sa, para mellorar a com- LGB4.5.2. Transforma ora- CCL
B4.9. Transformacin de oracins de prensin e a producin de cins activas en pasiva, e vi- CAA
activa en pasiva, e viceversa, para textos. ceversa.
mellorar a comprensin de determi-
nados textos.
e B4.10. Prctica do paso de estilo B4.6. Transformar un texto LGB4.6.1. Transforma un CCL
directo a estilo indirecto na narra- narrativo de estilo directo texto narrativo de estilo direc- CAA
cin, e viceversa, para mellorar a noutro de estilo indirecto e to noutro de estilo indirecto e
producin de textos. viceversa. viceversa.
b B4.11. Uso eficaz do dicionario, en B4.7. Ampliar o vocabulario LGB4.7.1. Usa axeitadamen- CCL
papel ou dixital, na busca da amplia- a partir do uso do dicionario te o dicionario para buscar
e CAA
cin do vocabulario e como consulta e do traballo e reflexin so- calquera palabra, seleccio-
i ortogrfica e gramatical. CD
bre as palabras que con- nando a acepcin precisa
B4.12. Ampliacin do vocabulario, forman a lingua. segundo cada contexto.
mediante o traballo con palabras si-
nnimas, antnimas, homnimas, LGB4.7.2. Recoece e crea CCL
polismicas; aumentativos e diminu-
palabras derivadas (prefixa- CAA
tivos, arcasmos, neoloxismos, es-
cin e sufixacin) e compos-
Px. 38082
tranxeirismos, frases feitas, siglas e
abreviaturas. tas.
DOG Nm. 171

B4.13. Ampliacin do vocabulario LGB4.7.3. Recoece e usa CCL

mediante os procedementos de cre- sinnimos, antnimos, ho- CAA
acin de palabras: derivacin (prefi- mnimos, palabras polismi-
xos e sufixos) e composicin. cas, arcasmos, neoloxismos,
estranxeirismos, frases fei-
ISSN1130-9229
tas, siglas e abreviaturas.
a B4.14. Coecemento das caracters- B4.8. Coecer as caracte- LGB4.8.1. Identifica as ca- CCL
ticas relevantes (histricas, sociocul- rsticas relevantes da lingua ractersticas relevantes (his-

d CCEC
turais...) da lingua galega e identifi- galega e identificar e valo- tricas, socioculturais...) da
e
cacin e valoracin desta lingua rar esta lingua dentro da lingua galega.
h dentro da realidade plurilinge e plu- realidade plurilinge e plu-
m ricultural de Espaa e de Europa. ricultural de Espaa e de LGB4.8.2. Identifica e valora CCL
o Europa. a lingua galega dentro da re- CSC
alidade plurilinge e pluricul-
CCEC
tural de Espaa e de Europa.
a B4.15. Comparacin entre aspectos B4.9. Establecer relacins LGB4.9.1. Recoece e evita CCL
das linguas que o alumnado coece entre as diversas linguas as interferencias entre as lin-
b CCEC
e/ou est a aprender para mellorar que utiliza ou est a apren- guas que est a aprender.
d
os procesos comunicativos e reco- der o alumnado para refle-
e ecer as interferencias. xionar sobre como mellorar LGB4.9.2. Identifica diferen- CCL
m os seus procesos comuni- zas, regularidades e seme- CCEC
o cativos na lingua galega. llanzas sintcticas, ortogrfi-
CAA
cas, morfolxicas e lxicas
entre todas as linguas que CSIEE
coece e/ou est a aprender,
como punto de apoio para a
Px. 38083
sa aprendizaxe.
DOG Nm. 171

b B5.1. Escoita, memorizacin e re- B5.1. Escoitar, memorizar, LGB5.1.1. Escoita, memoriza CCL
d producin de textos procedentes da reproducir e valorar textos e reproduce textos proceden- CAA
literatura popular oral galega (re- procedentes da literatura tes da literatura popular oral
ISSN1130-9229
e CCEC
frns, adivias, lendas, contos, po- popular galega e da litera- galega (refrns, adivias,
o emas, conxuros, cancins, ditos, tura galega en xeral. lendas, contos, poemas,
romances, cantigas) e da literatura conxuros, cancins, ditos,
galega en xeral. romances, cantigas) e da lite-

B5.2. Valoracin e aprecio do texto ratura galega en xeral.
literario galego (oral ou non) como

vehculo de comunicacin, fonte de LGB5.1.2. Valora os textos CCL
coecemento da nosa cultura e co- da literatura galega (oral ou CCEC
mo recurso de gozo persoal. non) como fonte de coece-
mento da nosa cultura e co-
mo recurso de gozo persoal.
b B5.3. Lectura persoal, silenciosa e B5.2. Ler textos e obras en LGB5.2.1. Le en silencio CCL
d en voz alta de obras en galego ade- galego da literatura infantil, obras e textos en galego da CCEC
cuadas idade e aos intereses (con- adaptacins de obras clsi- literatura infantil, adaptacins
e CD
to, cmic, novela). cas e literatura actual, de obras clsicas e literatura
i adaptadas idade e en di- actual, adaptadas idade e
B5.4. Lectura guiada de textos da
literatura infantil, adaptacins de ferentes soportes. en diferentes soportes.
obras literarias clsicas e literatura
actual en diversos soportes. LGB5.2.2. Le en voz alta CCL
CD
de obras clsicas e literatura
Px. 38084
actual, adaptadas idade e
en diferentes soportes.
DOG Nm. 171

b B5.5. Lectura comentada de poe- B5.3. Analizar as caracte- LGB5.3.1. Recoece as CCL
d mas, de relatos e de obras teatrais rsticas dos diferentes x- caractersticas fundamentais CCEC
tendo en conta as convencins lite- neros e as figuras literarias, dos diferentes xneros litera-
e
rarias (xneros, figuras) e a presen- as como temas e tpicos rios: narrativa, poesa e tea-
za de certos temas e motivos repeti- recorrentes. tro.
ISSN1130-9229
tivos e tpicos.
LGB5.3.2. Distingue algns CCL
recursos retricos e mtricos
propios dos poemas.

LGB5.3.3. Identifica e em- CCL

prega algunhas figuras litera- CCEC
rias: comparacins, metfo-
CAA
ras, personificacins, hipr-
boles e xogos de palabras.
LGB5.3.4. Identifica temas e CCL

tpicos recorrentes na litera- CCEC
tura.
e poemas e relatos para comunicar poemas e relatos a partir poemas e relatos, a partir de CCEC
sentimentos, emocins, estados de de modelos dados. modelos dados, para comu-
CSC
nimo, lembranzas, recoecendo as nicar sentimentos, emocins,
caractersticas dalgns modelos. estados de nimo, lembran-
zas.
b B5.7. Dramatizacin e lectura dra- B5.5. Participar activamen- LGB5.5.1. Participa activa- CCL
Px. 38085
d matizada de textos literarios diver- te en dramatizacins de mente en dramatizacins de
sos. textos literarios diversos. textos literarios diversos.
e
DOG Nm. 171

a B5.8. Valoracin da literatura en B5.6. Valorar a literatura en LGB5.6.1. Valora a literatura CCL
d calquera lingua (maioritaria, minori- calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve- CSC
taria ou minorizada), como vehculo hculo de comunicacin, hculo de comunicacin, fon-
e CCEC
de comunicacin, fonte de coece- fonte de coecemento e te de coecemento e como
o mento e como recurso de gozo per- como recurso de gozo per- recurso de gozo persoal.
ISSN1130-9229
soal. soal.
a B5.9. Interese por coecer os mode- B5.7. Amosar interese, LGB5.7.1. Compara imaxes, CCL
los narrativos e poticos que se utili- respecto e tolerancia ante smbolos e mitos sinxelos

d CCEC
zan noutras culturas. as diferenzas persoais, so- doutras culturas cos da cultu-
e
B5.10. Comparacin de imaxes, ciais e culturais. ra galega, amosando intere-

o se e respecto.
smbolos e mitos facilmente interpre-
tables que noutras culturas serven
para entender o mundo e axudan a LGB5.7.2. Amosa curiosida- CCL
coecer outras maneiras de rela- de por coecer outros cos- CCEC
cins sociais. tumes e formas de relacin
social, respectando e valo-
rando a diversidade cultural.
Px. 38086
DOG Nm. 171

ANEXO IV
Cursos
reas
1 2 3 4 5 6
ISSN1130-9229
Lingua galega e literatura 4 4 4 4 4 3
Lingua castel e literatura 4 4 4 4 4 3

Matemticas 5 5 4 4 5 5
Ciencias sociais 3 2 3 2 2 3
Ciencias da natureza 2 2 2 2 2 2
Lingua estranxeira 2 2 3 3 3 3
Educacin artstica 2 2 2 2 2 2
Educacin fsica 2 2 2 2 2 2
Relixin/Valores sociais e cvicos 1 2 1 1 1 1
Libre configuracin 1 1
TOTAIS 25 25 25 25 25 25
Px. 38087

Curriculo Primaria PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Curriculo Primaria PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DOG Nm.

171 Martes, 9 de setembro de 2014 Px. 37406

CONSELLERA DE CULTURA, EDUCACIN E ORDENACIN UNIVERSITARIA

DECRETO 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currculo da

A Lei orgnica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modifi-

terios de avaliacin do grao de adquisicin das competencias e do logro dos obxectivos de

O novo artigo 6 bis da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, define a distribucin de

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

ditouse o Real decreto 126/2014, do 28 de febreiro, polo que se establece o currculo b-

O Estatuto de autonoma de Galicia, no seu artigo 31, establece que competencia

O primeiro bloque, correspondente s disciplinas troncais, trata de garantir os coece-

cuenciar en cursos os contidos, adaptndoos nosa realidade, realizar recomendacins

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

O bloque de disciplinas de libre configuracin autonmica supn o maior nivel de auto-

As, nas idades do alumnado de educacin primaria especialmente salientable que as

En lia coa Recomendacin 2006/962/EC, do Parlamento e do Consello, do 18 de de-

sa realizacin e desenvolvemento persoal, as como para a cidadana activa, a inclusin

Este decreto basase na potenciacin da aprendizaxe por competencias, integradas

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

mento na prctica, un coecemento adquirido a travs da participacin activa en prcticas

A aprendizaxe baseada en competencias caracterzase pola sa transversalidade, o

As concrecins curriculares para os distintos bloques de disciplinas, recollidas nos ane-

As competencias clave estn ligadas a un desempeo eficaz nun contexto determinado.

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

As actividades de aprendizaxe integradas poden inclur elementos curriculares proce-

O feito de tratar simultaneamente, nunha mesma actividade, contidos de bloques dis-

O referente para avaliar as aprendizaxes do alumnado son os criterios de avaliacin e

O recoecemento dunha maior autonoma dos centros docentes se establece neste

decreto dun xeito efectivo, aumentando a sa capacidade de decisin na definicin do

O decreto estrutrase en tres ttulos e cada un deles en captulos. O ttulo primeiro,

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

No ttulo segundo, de organizacin e funcionamento, no captulo primeiro abrdase a

No captulo segundo do ttulo segundo reglase a avaliacin e a promocin, estable-

O captulo terceiro do ttulo segundo refrese ao proceso de aprendizaxe na etapa, es-

O ttulo terceiro dedcase aos diferentes programas educativos relevantes e estratxicos

As, o ttulo terceiro regula as bibliotecas escolares e o fomento da lectura, e do proceso

O decreto finaliza con catro disposicins adicionais, relativas adaptacin de referen-

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

configuracin autonmica, e, por ltimo, o anexo IV corresponde ao cadro de distribucin

En consecuencia, por proposta do conselleiro de Cultura, Educacin e Ordenacin Uni-

Artigo 1. Obxecto e mbito de aplicacin

3. Este decreto ser de aplicacin nos centros docentes correspondentes ao mbito de

Artigo 2. Principios xerais

1. A finalidade da educacin primaria facilitarlles aos alumnos e s alumnas as apren-

2. A accin educativa nesta etapa procurar a integracin das experiencias e aprendi-

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

4. A etapa de educacin primaria comprende seis cursos acadmicos, que se cursarn

5. Os alumnos e as alumnas incorporaranse, con carcter xeral, ao primeiro curso de

Artigo 3. Obxectivos da educacin primaria

A educacin primaria contribuir a desenvolver nos nenos e nas nenas as capacidades

a) Coecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de

b) Desenvolver hbitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabili-

c) Adquirir habilidades para a prevencin e para a resolucin pacfica de conflitos que

d) Coecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as per-

e) Coecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega e a lingua castel, e desenvolver

ISSN1130-9229 Depsito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

g) Desenvolver as competencias matemticas bsicas e iniciarse na resolucin de pro-

h) Coecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a

i) Iniciarse na utilizacin, para a aprendizaxe, das tecnoloxas da informacin e da co-

j) Utilizar diferentes representacins e expresins artsticas e iniciarse na construcin de

m) Desenvolver as sas capacidades afectivas en todos os mbitos da personalidade e

n) Fomentar a educacin viaria e actitudes de respecto que incidan na prevencin dos

o) Coecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingsticas, fsicas e sociais