DROGAT

Droga njihet qysh nga kohët e lashta. Ka shkrime se popujt e lashtë të Amerikes
Jugore acteket dhe inket qysh atëhereë dinin për drogat. Ato i perdornin ne
ceremonite e tyre religjioze. Ato droga ishin si mjete per nxitjen e halucinacioneve
qe ata i nderonin si dicka mbinjerezore. Me vone punetoret e plantazhave ne
Brazil, Perua, Kolumbi etj. prerdornin fletet e bimeve Koka ( bime qe perdoret per
perfitimin e kokaines) i pertypnin dhe kjo bente qe gjate punes te mos ndinin
lodhje. Me kalimin e kohes u persos industria e perpunimit te bimeve dhe ajo
kimike e per fat te keq u persos "industria e droges". Edhe pse me ligj eshte e
ndaluar kultivimi i bimeve nga te cilat perfitohen llojet e drogave prapeseprape
ekzistojne shume "fabrika" ilegale per perfitimin e drogave te rrezikshme.

Thuani jo!!!

Shume te rinjë mashtrohen ta provojne drogen nga shoket, qofte nga kurreshtja,
qofte nga frika. Ekzistojne disa lloje te drogave si: hashashi, mariuhana, kokaina,
LSD, heroina etj. Sa i perket marrjes se ketyre drogave ekzistojne disa menyra: 1.
me ane te thithjes me hunde; 2. me ane te tabletave; 3.me ane te drejteperdrejte ne
gjak ("shpric"-marrja); 4. me cigare hashhash eshte droge qe fitohet nga bima me
te njejten emer.

Bima hash-hash, pasi qe ta beje frutin, prodhon nje lenge i cili ne ndikim me
ambientin e jashtem behet i ngurte. Pas perpunimit te tij fitojme hash-hashin. Kjo
bime mund te zhvillohet edhe te ne.

Me pare nënat kanë përdorur këtë droge si stimulim per fjetje (per femijet e tyre).
Kryesisht merret me thithje me hunde. Kultivimi i kesaj bime eshte i ndalur ne te
gjitha vendet e botes.

Kokaina- kjo droge fitohet nga bima koka (prej nga edhe e ka marre emrin) e cila i
ka gjethet e gjelberta. Kryesisht rritet ne Ameriken Jugore. Pasi te perpunohet
fleta e kesaj bime, fitohet nje pluhur me ngjyre krem te perhimte.

Heroina-eshte nje nder drogat me te rrezikshme. Fitohet ne menyre kimike me

kombinim te substancave te ndryshme. Kryesisht merret per stimulim gjate
marredhenies seksuale ngase vonon orgazmin dhe shty fitimin e erekcionit. Merret
me ane te drejteperdrejte ne gjak.

Keto lloje drogash reagojne ne prishjen totale te trurit. Furnizimin me keto lloje e
ben zakonisht narkomafija, te cilet ne menyre ilegale furnizojne narkomanet kudo
ne bote. Me te zhvilluara jan: heroina ruse, italiane, kolumbiane etj.

Prologu-Ekzistojne 4 grupe te njerezve

 Qe kurre nuk e pranojne drogen,

 qe e marrin vetem ne ndonje gazmend,
 qe rregullisht e marrin (narkomanet),
  Qe dita-dites e shtojne dozen.

Nga kjo shihet se me mire eshte te rrime ne grupin e pare, ngase nese fillojme ta
perdorim mund te arrijme deri te grupi i peste-deri te vdekja.

DROGAT JANË TË NDRYSHME DHE NDIKOJNË NË MËNYRA TË

NDRYSHME
Në vazhdim do t'ju njoftojmë në përgjithësi për drogën që përdoret në Finlandë

Kanabionoidet (marihuana, hashishi, vajihashishit)

Si duket:

 Marihuana është nga një

familje bimore
 Është fletë e tharë, ka ngjyrë të
kaftë të hapur si në të verdhë.
 Ka evidencë që përdoruesit e
rregullt te Mariuanes mund te
bëhen fizikisht e e
psikologjikisht të varur nga
efektet e saj

Kategoria e drogës: Depresant i

sitemit nervoe qendror halucionogjen,
anti-emetik

Mënyra e përdorimit:

 Pihet si cigare dhe me cigare, por mund të futet edhe në kek dhe të
përdoret për ngrënie.
 Është ndër drogat më të përhapura në mesin e të rinjëve.
 Marihuana nuk shkakton varësinë fizike, por krijon veti psikologjike.

Efekti dhe rreziqet:

 Rrit rrezikun e kancerit në mushkëri

 Rrit rrezikun për bronkit
 Ul fertilitetin te të dy gjinitë (në të dy sekset)
 Ul presionin e gjakut rrit ritmin e zemrës, njerzit me shqetësime të zemrës
mund të jenë në rrezik nga efektet e saj.
 Krijon ndryshueshmëri te personat dhe i bën të varur.
 Bën disa njerëz në ankth dhe shkakton halucinacione
 Disa mund të ndihen të relaksuar, disa të qetë, disa flasin shumë
 Disa humbasin memorin
 Hallucinacionet mund të jenë të pranishme në raste të rralla.
Si duket marrësi?

 Përfshijnë sy të përgjakur,
 Oreks të madh dhe marrje mendsh.
 Përdoruesit e saj mund të duken llafazan ose si të pirë nën influencën e saj.
 Kanabisi i pirë ka erë të ëmbël.

Emra të tjerë:
kërp, bar, hash(ish), hashash, pot, dope

Opiatet (opiumi, morfiumi, heroina)

Kategoria e drogës:
Depresante të sistemit nervor qendroe

Si duket:
Një pudër me ngjyrë të bardhë ose e kaftë në të hapur

Mënyra e marrjes:
Pihet si duhan, thithet me hundë ose injektohet me shiringë.

Ndikimi:

 Marrësi zhytet në një lloj letargjie

 Ka ndjenjë vetëkënaqësie e lumturie.

Efektet negative:

 Kanë potencial për varësi fizike

 Shkakton varësi psikike
 Sistemi nervor qendror
depresohet, frymëmarrja dhe
ritmi i zemrës ulen
 Të kolliturit inhibohet.
 Shkakton vështërsi në
frymëmarrje
 Shkakton pneumonin, TBC
 Humbin vetëdijen, nganjëherë
kjo sjellë koma e në raste të
rralla çon deri në vdekje
 Sjellin një shëndet të dobët te
individi (nga mos të ushqyerit)
 Infeksionet e rrezikshme siç
janë hepatitis dhe virusi njerzor
HIV mund të transmetohen nga
përdorimi i shiringave të
papastër.
 Kanë marrje mendsh e të vjella
  Humbin oreksin
 Humbje në peshë
 Çon në vdekje

Si duket marrësi?

 I dobët, ka vështrim të ashpër

 I ngjan sjelljes së një narkomani.

Amfetamina (Amphetamine)

Emra te tjere.
Speed, uppers, bennies, whiz, blues.

Kategoria e drogës.
Stimulant i Sistemit nervor qendror.

Potenciali për adaptim. Varësia.

Perdoruesit behen te varur psikologjikisht nga efektet e kesaj droge. Efekti toksik
mund te ndodhe dhe ne doza reltivisht te ulëta. Si duket: Është pluhur ka ngjyrë të
bardhë, verdhë ose rozë.

Mënyra e marrjes:
Zakonisht kaperdihet ne trajte tabletash ose si puder. Nganjëherë merret nepërmjet
hundes ose perzihet me uje dhe injektohet.

Efektet negative

 Ne doza te vogla amfetamina rrit vigjilencen mendore dhe energjite fizike.

 Frymëmarrja dhe ritmi i zemres rriten, pupilat zmadhohen, oreksi bie dhe
tharja e gojes eshte shenje e zakonshme.
 Largimin gradual te tyre e ndjekin depresioni dhe lodhja.
 Marre ne doza te larta, amfetamina mund te sjelle Tremor (dridhje),
djersitje, dhimbje koke, palpitacione dhe dhimbje ne gjoks.
 Ne doza shume te medha mund te sjelle deluzione, konfuzion,
halucinacione, delir, kolaps, sjellje agresive, konvulsione, koma dhe
vdekje.
 Perdorimi i rregullt i saj sjell demtime te muskulatures, humbje ne peshe
dhe konstipacion.
 Depresioni dhe vetevrasjet jane te shoqeruara me ndalimin e tyre ne
menyre te pakontrolluar.
 Perdorimi per nje kohe te gjate ul rezistencen e trupit ndaj infeksioneve
dhe po ashtu mbart rrezik per demtime ne zemer dhe ne enet e gjakut, duke
sjelle keshtu hemorragji dhe kolaps te zemres.

Si duket marrësi:

 Energjik, i gezuar dhe ka nje ndjenje per te folur papushim,

  Levizja papushim, agjitimi dhe nje humbje aparente e interesit ndaj
ushqimit jane simptoma tipike; personaliteti ndryshon, ka reagime
psikotike dhe deluzione paranoide.
 Perdoruesit e rregullt, mund te kene tipare te pazakonta ne lidhje me
gjumin, duke ndenjur zgjuar për 2-3 nete pa pushim, e me vone flene dhe
deri ne 48 ore.

Ekstaza

Emra te tjere.
Ectasy, E, MDMA, XTC, e plot pseudonime te tjera nga vendi ne vend.

Kategoria e droges.
Stimulant i sistemit nervor qendror.

Potenciali per adaptim.Varësia.

Ashtu si dhe me amfetaminat e tjera perdorimi i rregullt i saj sjell rritjen e dozes
per te pasur te njejtin efekt. Perdoruesit mund te behen te varur nga ana
psikologjike nen efektet e kesaj droge dhe menyra e jeteses e shoqeruar me te.

Si duket:
Ka ngjyrë kafe ose tableta të bardha dhe rozë, e pastër në kapsula të kuqe, të zeza
ose të verdha. Drogë e kategorisë A e quajtur droga e vallëzimit sepse përdoret në
klubet e natës.

Mënyra e pëdorimit.
Nga goja si tablete apo kapsule.

Efektet negative:

 Ekstazia zakonisht përdoret ne klube, mbrëmje, bare e diskoteka për ti

dhëne mundësi përdoruesit te vallëzoje nën ritmin e një muzike te shpejtë
dhe per orë të tëra.
 Kjo stimulon sistemin nervor qendror, ben te mundur qe perdoruesi te rrije
zgjuar dhe te kete energji - e arritur kjo nga supresioni i ndjenjes se etjes,
gjumit dhe lodhjes.
 Mund te sjelle shtrengim te pavullnetshem te nofullave dhe ne muskuj te
tjere.
 Rrit ritmin e zemrës dhe presionin e gjakut.
 Komplikacione te ndryshme mund te ndodhin; nga supresimi i ndjenjes se
etjes - personi dehidrohet dhe atij mund ti bjere "pika" pasi trupi ka
humbur nje sasi te patolerueshme lengjesh, kjo sjell demtime muskulare,
insuficience renale, probleme me mekanizmat e mpiksjes se gjakut,
konvulsione dhe ne fund vdekje.
 Perdoruesi mund te kete te vjella, dhimbje koke, marrje mendesh.
 Jane vene re dhe demtime te mëlçisë e hemorragji cerebrale.
Efekte dhe rreziqet.
Ne disa raste jane raportuar semundje psikiatrike, si skizofrenia apo depresioni,
plus shqetesime me gjumin, probleme me dhembet dhe nje tip adiktimi ndaj
çokollates.

Si duket marrësi:
Perdoruesi mund te kete humbje ne peshe, demtime dhembesh shtengimi i
pavetedijeshem i tyre) dhe ankth.

Kokaina

Emra te tjere.
Cocaine, Coke, crack, nose candy, snow.

Kategoria e droges.
Stimulant i sitemit nervor qendror e anastetik lokal.

Varësia

 E marrë rregullisht kokaina krijon varësi tek përdoruesit.

 Këta mund te bëhen dependent nga ana psikologjike nën efektet e saj
fizike e psikologjike, e mund te vihet re nje rritje e dozes per mbajtur te
njejtat efekte, gjithashtu per te parandaluar nje ndjenje te lodhjes ekstreme
e te depresionit qe mund te vije si pasoje e ndalimit te kesaj droge.

Si duket:
Është pluhur dhe ka ngjyrë të bardhë

Mënyra e perdorimit.
Pihet si duhani, thithet nga hunda, e me raste merret me injeksione.

Efektet dhe rreziqet

 Kokaina është stimulant i

sistemit nervor qendror.
 Ne doza te moderuara
antagonizon lodhjen dhe
prodhon nje ndjenje te
pergjithshme kenaqesie dhe
eksitimi.
 Oreksi reduktohet. Ne efektet
fizike futen; rritje e ritmit te
zemrës dhe presionit te gjakut,
dilatatim i pupilave (zgjerim),
tremor dhe djersitje profuze.
 Dozat e larta mund te sjellin agjitim, ankth, paranoje dhe halucinacione
  Paranoia mund te prodhoje nje sjellje agresive. - Doza shume te larta te
kokaines mund te sjellin konvulsion dhe vdekje si pasoje e infarkteve
kardiake apo kolaps te zemres.
 Perdorimi i rregullt i kokaines mund te sjelle agjitim, pagjumesi,
hypereksitim, marrje mendesh e humbje ne peshe.
 Perdorimi i metejshem mund te sjelle psikoza dhe paranoje.
 Thithja e përsëritur nëpërmjet hundes dëmton membranat e saj e me
kalimin e kohës ka shkatërrim të septumit.

Si duket marrësi:

 Përdoruesi i kokaines ne dukje ngjan energjik.

 Tregon fare pak interes në ushqim.
 Përdorimi për një kohë të gjatëe përdoruesit i sjellë.
 Shqetësime në ushqim dhe ne rutinën e gjumit.
 Ndryshime ne sjellje, po ashtu edhe agresivitet.

LSD (drogat psikodelikte- meskalini dhe psilocibini)

Është droga më e çuditshme te disa njerëz, shkakton gjendje panike, ide mahnitëse
(paranoide) depresion, madje edhe sjelljen e ngjajshme me atë të shizofrenisë.

Emra të tjerë:
Lysergide, Diethylamide, Lysegic acid, Acid, Haze, Microdots.

Kategoria e drogës.
Halucinogjen.

Si duket:
Është pluhur i bardhë

Mënyra e marrjes.
Nga goja, si tableta shume te vogla (te njohura si "Microdots" ), ose te absorbuara
ne katrorë të vegjël letre, letër xhelatinoze, kuba sheqeri.

Varësia:
Drogat psikodelikte nuk shkaktojnë varësi fizike por krijojnë veti psiqike.

Efektet dhe rreziqet:

 Shkaktojnë halucinacione vizuele dhe auditive, përjetimet janë të

parëndomta,interesante dhe të këndëshme.
 Efekti i dozave te zakonshme te LSD-se zgjat per 4-12 ore, duke filluar
gati pernjehere pas marrjes se saj.
 Efektet fillestare perfshijne; nje ndjenje padurimi, marrje mendesh, ndjenje
te ftohëti me te dridhura, dhe nje deshire te pakontrolluar per te qeshur.
 Me pas vijne; distortimi i pamjes e ne disa raste perceptimi i zerit.
 Mundet qe personi te provoje eksperienca mitike apo pseudo-religjioze.
  Nese personi vuan nga nje ankth i "fjetur" ose depresioni mund te kete :
humbje te kontrollit emocional, halucinacione te pakendeshme apo te
tmerrshme, ndjesi te larte ankthi, deshperimi e paniku.
 Vetevrasja mund te tentohet.

Si duket marrësi:

 Nje person nen influencen e LSD-se mund te sillet ne mënyrë të

çuditshme, por rralle shihen shenja te dukshme te intoksikimit.
 Disa here nje perdorues i droguar me LSD mund te duket i mbi-eksituar,
ose paraqitet i terhequr ose konfuz.

1. Për sa i takon veçorive që karakterizojnë tiparet e personit që konsumon drogë, mund të

thuhet se në rastet tipike këto subjekte janë adoleshentë psiko-labil të cilët përveç tjerash
jan
ë intolerant ndaj streseve dhe traumave fizike dhe psikike, endacakë me teke të çuditshme,
psikopatë latentë që janë personalisht të papjekur, neurotikë dhe individë që i përkasin grupit
“border line”, si dhe një dyzinë delikuentësh që i ka inaktivizuar për punë kreative ndjenja e
mosbesimit dhe agresivitetit.
1. Më të akuzuar dhe njëherit më të prevenueshëm janë konditat socio-ekonomike, në të cilin
rolin dominant e ka funksionimi i shëndoshë i mjedisit familjar me të gjitha premisat e
harmonizuara morale dhe materiale. Ambienti ku rinia shkollohet dhe edukohet, pa dyshim,
ndikon pozitivisht dhe në shumë raste negativisht në paraqitjen e kësaj dukurie të
mbrapshtë. Raportet e këqija ndërnjerëzore që ekzistojnë dhe në mënyrë perfide maskohen
nga udhëheqësit lokalë irritojnë të rinjtë, të cilët janë më të ndjeshëm ndaj padrejtësive, edhe
ashtu zhgënjyese, papunësia dhe neglizhimi pothuajse total i shtetit ndaj të rinjve kontribuon
në shtimin e numrit të narkomanëve.
1. Substancat e ndryshme psioko-aktive, me cilësitë e tyre toksike dhe farmakoterapeutike,
përbëjnë një moment tjetër inicues dhe favorizues që të rritet pa ndalë aradha e atyre që
shpëtimin idilik e kërkojnë dhe gjenë tek droga, ose siç shprehet një psikiatër i njohur i
Zagrebit, Ceriq, tek “patericat kimike”.

Këshilla për një jetë pa drogë 1. Flisni me një person të cilit i besoni, prindit apo
psikologut të shkollës nëse nuk dini si të reagoni ndaj një situatë të dhënë, sidomos kur
hasni ndonjë nga moshatarët tuaj që përdor drogë. 2. Informohuni për drogat përpara se
të vendosni nëse dëshironi të eksperimentoni me to. Flisni paraprakisht me psikologun e
shkollës ose me mësuesit. 3. Këshilloni miqtë që të kërkojnë ndihmë nëse kanë
probleme me drogën. 4. Zgjidhni mënyra të shëndetshme, si aktivitete sportive, kinema,
grupe të leximit etj, për të kaluar kohën dhe për t’u ndjerë mirë në shoqërinë e njeri
tjetrit.

Faktorët që ndikojnë në abuzimin me drogat Lloji i drogës, aksesibiliteti i tyre, problemet

në marrëdhënie me familjen dhe moshatarët, përdorimi i alkoolit dhe nikotinës, sjelljet
kriminale dhe shmangëse, arritjet mjaft të ulëta shkollore dhe akademike, problemet
psikologjike.

Nëse pi një cigare marijuanë, a më çon kjo drejt përdorimit të drogave të tjera? Të pish
një cigare marijuanë nuk do të thotë që patjetër kjo do të çojë drejt përdorimit të
substancave të tjera siç dëgjojmë zakonisht. Është e vërtetë që përdoruesit e
substancave të tjera kanë përdorur si fillim kanabisin, por jo të gjithë përdoruesit e
kanabisit bëhen patjetër konsumatorë të drogave të tjera të paligjshme.