Jijjiirama

Oromiyaa
hundagaleessaaf
Odeeffannoo
sirrii!

Bara
Bara 25
23 Lakk. 20
Lakk. 19 Bitootessa 8 bara
Bitootessa 2008
20 bara 2010 Gatiin
Gatiin qar. 2 qar. 1

Filannichi ifa, dimookiraatawaafi miira

qabsoorratti hundaa’ee geggeeffame
Masfin Tasfaayeetiin Mokonniin ammoo itti aanaa dura taa’aa
Filannoon dura taa’aa Adda addichaa ta’anii akka itti fufan murteesseera.
Dimookiraatawaa Warraaqsa Ummatoota Manni Maree Addichaa walga’iisaa
Itoophiyaa karaa dimookiraatawaa, miira Bitootessa 11 bara 2010 kan jalqabe yommuu
qabsoorratti hundaa’een miseensonni mana ta’u, gabaasa koree hojii raawwachiistuun
maree addichaa icciitiin sagalee kennaniin gamaaggamee dhiyeessefi adeemsa raawwii
Doktor Abiyyi Ahimad dura taa’aa addichaa haaromsa gadi fagoo dhaabbilee miseensota
taasisuun filachuusaa waajjirri addichaa addichaa sanada kallattii dhiyaaterratti
beeksise. mari’ateera.
Manni Marichaa Obbo Dammaqaa Addichi waltajjiisaa kanaan gaaffii gadi
lakkisuu dura taa’ummaa
Addichaafi muummicha
miniseerummaa Obbo
Haayilemaariyaam
Dessaalenyi dhiyeessanii
turan fudhachuun, dura
taa’aa Addichaa Dooktor
Abiyyi Ahimad godhee yoo
filatu, ittaanaa dura taa’aa
addichaa ammoo Obbo
Dammaqaa Mokonnin akka
itti fufan murteesseera.
Filanichis yeroo
kamuu caalaaDooktor Abiyyi Ahimad
dhaabbilee waajjira ADWUI obbo Shifarraa Shugguxee Dooktor Abiyyi Ahimad qophaa’ina
miseensa addichaafi ibsa kaleessa miidiyaaleef kennaniin barumsaa muuxannoofi seenaa isaanii akka
hoggansa gidduutti beeksisaniiru. ittanu kanatti qindeessineerra.
amanamtummaa kan uume Dura taa’aa ADWUI ta’uun kan filataman Doktor Abiyyi Godina Gara fuula 14tti
Obbo Dammaqaa Mokonnin akka ture Itti gaafatamaan

Ayyaanni hundeeffama Dh.D.U.O. waggaa 28 ffaa n kabajamaa jira

Masfin Tasfaayeetiin 28 Keessatti geggeessummaa Dh.D.U.O’n galmaa’an,
qormaatota mudatan,tarkaanfilee fudhatamaniifi kallattii
Ayyaanni hundeeffama Dhaabbata
gara fuulduraarratti xiyyeeffachuun dhihaaterratti
Dimookiraatawaa Ummata Oromoo waggaa
mar’atameera.
28ffaa n sadarkaa naannoo, godinaalee,
aanotaafi magaalota naannichaa garaagaraa Hirmaattonnis barreeffama dhihaaterratti yaada qaban
keessatti qophiilee garaagaraatiin kabajamaa ibsuun sadarkaa qabsoo ummanni Oromoo irra gaheen
jira. dhaabbatichi yoomiyyuu caalaa of cimsee ummataafi
qeerroo of duukaa hiriirsuun fedhiifi faayidaa ummatichaa
Haaluma kanaan, guyyaan hundeeffama
eegsisuu akka qabu hubachiisaniiru.
Dh.D.U.O. Bitootessi 17 Galama Waajjira
Koree Giddu galeessaa dhaabbatichaa Dabbatichi miseensota fedhiifi faayidaa ummatatichaa
Finfinneetti tibbana marii Paanaaliitiin cinaatti dagachuun ummata miidhaa turaniifi har’as jiran
kabajameera. Guyyichi dhaadannoo “Toora of keessaa qulqulleessuudhaan geggeessaa aantummaafi
dhaabaafi tumsa ummata keenyaatiin quuqama sabasaatiif qabu horachuu qaba jedhaniiru. Miirri
rakkoon nuti hin hiikne, injifannoon hin tokkummaa ummata Oromoo keessaafi alaan har’a mul’ates
galmeessifne hin jiraatu” jedhuun sirna cimee akka itti fufu yaadachiisuun.
ho’aadhan kabajameera. Sirna kanarratti
barreeffamni marii qabxiilee seenaa gabaabaa
Ayyaanichi wayita kabajame Miseensi Koree Giddu Galeessaa
qabsoo dhaabbatichaa, Injifannoowwan gurguddoo waggaa dhaabbatichaa Obbo Daanyaachoo Gara fuula 14tti
Fuulawwan keessaatti

Seera Tumaa Gadaa. . . Hanqina dhiyeessii. . . Galmeessa ragaalee . . .

Abbootiin Gadaa seera Yeroo hundaa’us kaappitaala ka’umsaa
Itoophiyaatti RBH jedhamanii kan
qarshii miiliyoona 240n yoo ta’u,
tumuuf Odaa Nabeetti walitti yeroo ammaa garuu kappitaallisaa
adda ba’an Dhaloota, Gaa’ela, hiikkaa
qabamuun gumii taa’u. gaa’elaa, du’aafi Guddifachaadha
biiliyoona 2tti siqeera.
 Fuula 5  Fuula 9  Fuula 13

Biyya sirna federaalawaa walqixxummaafi fayyadamummaa ummatootaa haqa qabeessa ta’e mirkaneesse ijaaraa jirtu- Itoophiyaa!
 Kallacha Oromiyaa Bitootessa 20 bara 2010
2

Wayyeessaa Xibbiquu

Ati goota Gorsa

• Gaafa karaa tokko sii guutu karaa biraa akka sittì hir’atu beeki
Yaa dooktericha nana hir’uun namaa daangaa hin qabu waan ta’eef.
Ogeessa dhibee ammaa
Kan akka jette jirtu • Korojoon kee guyyaa tokko guutee gaafa biraa duwwaa yoo ta’e,
Ati goota yaa Lammaa!  of hin dhiphisin qarshiin ulaagaa sin guuchisuutii.
Alagaadhaaf gugguuftee
• Namoota sii gadii kabaji atis borii kee hin beektuutii.
Yoom dhungatteree jilba.
Dhukkuba Oromoo barte • Umurii yartuu jiraattuuf nama hin hammeessin seenaan si
Madaasaa bara dhibbaa! abaaraatii.
Funyoo qabsoo Qeerrootiin 
• Arraba keef eeggannoo godhi kan ati qoosaaf dubbatte nama
Diina kokkeetti qabdee
gaddisiisuu danda’aatii.
Dirree bilisummaatti
Karra saaquu jalqabde. • kaayyoo kee bira hanga geessutti nan dadhabe hin jedhin nama
Silas otuu hin hiddamiin Gootummaafi aarsaa keetiin karaatti hafe taataatii.
Akkamiin nyaatu damma? Akka argine bakkalcha
• Gaafa qabdu si jaallatanii gaafa dhabdu kan si jibbaniif iccitii kee
Dhugaa keenya dubbatte Aduus nu agarsiisi hin qoodin keessa isaanii ilkee cimaatu jiraatii.
Nuuf jiraadhu yaa Lammaa!  Kanan waadaa si galcha!
Ammas mudhii kee hidhadhuu • Warra si dubbachiisanii afaan keerra dubbii funaanan baqadhu si
Hurriis ofirraa diigi waliin karaa dheeraa deemuu hin danda’aniitii.
Karuma qabatterraan Maddi; Fuula Face book
Akka baaburaa fiigi. Leta Kenei Aga Maddi; kan dubbifnerraa

 Sanyiin waan facaasan Marga

Mammaaksa  Garaan murtii hin qabne diina abbaati
 Daddaftee na dhungatteef fira kiyya hin taatu  Maryataan gowwaa hinqabu
 Adurreen bakka loon oolan hin beekne galgala aannan dhugdi
 Hirribini baayyeen duumessa hiyyummaati
 Muka beekan qoricha hin se’an
 Muchatu lama malee aannan tokkichuma  Akka duriifi harka xuriin hin hafan

 Kijibni nama oolcha malee nama hin bulchu Maddi ;Barullee sanyii ,jiildii 2ffaa lakka 2ffaa Fulbaanaa 2009

Ayyaana Hundeeffama Dh.D.U.O. . . .

toora dhaaba keenyaa qabannee rakkoon nuti hin hiikneefi
injifannoowwan nuti hin galmeessisne akka hin jirre kan
ifatti mul’isee dha.
Dhaabbanni Dimokraatawaa Ummata Oromoo gaaffiiwwan
ummata Oromoo barootaaf lafarra foqoqaa turan deebii akka
argatan kutannoon kan qabsaa’e, ejjennoo cimaa fi wareegama
qabsichi gaafatu kamuu kaffaluuf qophaa’ummaa qaburraa
kan ka’e imala haaromsaatiin dhaabbatee, yeroo gahaa
fudhatee, gubbaa hanga gadiitti keessoo isaa sakatta’ee of
haaromsuudhaaf qabsoo obsa fixachiisaa taasiseen sadarkaa
tooricha itti fufsisuu isa dandeessisuu fi gaachana qabsoo
ummata Oromoo ta’ee itti fufuu danda’urra yeroo geenyetti
waan ta’eef guyyaa dhalootaa dhaabbatichaa bara kanaa kan
addaa fi seenaa qabeessa isa taasisa.
Aadaan demokiraasummaa fi ummatummaa dhaaba keenyaa
har’as komiiwwan karaa kamiinuu ummata biraa ka’an
dhaggeeffachuu, onneerraa dhiifama gaafachuufi tarkaanfii
sirreeffamaa fudhachuun ummata waliin mul’ata naannoofi
biyyaa keenyaa dhugoomsuuf kan hojjetu ta’a. akkuma
kaleessa hunda tokkummaa dimokraatawaa ummattoota
biyya keenyaa fi itoophiyaa ijaarudhaaf humna guutudhaan
ni hojjeta.
Adeemsa qabsoo ummata keenyaa keessatti akka
naannoottis ta’e akka biyyaatti rakkoowwan siyaas-dinagdee
sirna Federaalaa keenya balaarra buusuu danda’an karaa
saayinsaawaa ta’een adda baasuun furmaata hatattamaa
kennuun fedhii ummataa guutuun dhimma murteessaafi
hatattamaan raawwatamuu qabu ta’uun hubatamee murtoo
akka dhaabaatti irra gahameen bu’aawwan qabatamoon
galmaa’uu jalqabeera. Fayyadamummaa diinagdee haqa
qabeessa mirkaneessuu fi hirmaannaa siyaasaa karaa bilisaa
fi haqa qabeessa ta’een raawwachuun fedhii ummata Bal’aa
Oromoo guutuun har’as akkuma kaleessaa hojii Dh.D.U.O.n
dursa kenneefii hojjetu ta’eet itti fufa.
Dhaabni keenya Dh.D.U.O.n dhaaba seenaa kaleessa
hojjeteen boonuu fi isa dhaadessuudhaan yeroo isaa gubu
osoo hin taane, har’as seenaa haaraa hojjechuudhaaf
boqonnaa malee hojjetuu fi waltajjii qabsoon gaafatuun
karaa walmadaaluun of qopheessaa jira. Kaleessa ijaarsa
biyyaa fi naannoo keenyatiif gumaacha isarraa eeggamu
kamuu bahachaa tureera, ammas bahachaa jira. Har’as
duudhaalee ittiin qoramee fi bu’aa boonsaa irraa argate
ijaarsaa fi haaromsa biyyaatiif tumsan caalmaatti gabbisuu
irratti argama. Tooftaawwan qabsoo toora dhaabbatichaa
irraa maddan gara garaa fayyadamuudhaan galmoota
yeroo gabaabaa fi dheeraa milkeessuudhaaf hojjechuurratti
argama.
Fayyadamummaan dinagdee ummata keenyaa guddatee,
hirmaannaa fi fayyadamummaan haq-qabeessi akka
mirkanaa’uuf, al-seerummaan guutummaa guutuutti
dhabamee lammiileen karaa sirriifi seeraa qofaan qabeenya
haalli itti horatan akka mijaa’uuf hoggansa cimaa dhaaba
keenyaa fi hojii qindoominaa mootummaa keenyaatiin
milkeessuudhaaf kan yeroo kamiirra caalaa ni hojjetama.
Toora dhaaba keenyaa qabannee qabsoo taasisnuun gaaffiin
ummata keenyaa deebii hin qabne hin jiraatu, rakkoon
kamiyyuu mudatu duudhaa ganamaa dhaabni keenya qabuu
fi aantummaa ummatummaa inni gabbifate irraa akka isa hin
maqsine cimsee amana. Waan dubbate raawwachuudhaafis
waadaa isaa haaromsuurratti argama. Rakkoowwan
mudatan hundi deebii ga’aa akka aragataniif ammoo wal-
dhaggeeffachuufi yeroo ga’aa waliif kennuun dawaa cimaa
ta’uu isaa ni hubata. Yeroo sana tooftaa qabsoo fi tarsiimoo
ittiin hoggannee keessaa baanu qopheeffachuudhaaf yeroo
gahaa arganna amantaa jedhu qaba.
Dhaqqabamummaan misoomaa, hanqinni dhiyeessii,
rakkoon hoji- dhabdummaa fi hanqinnni qulqullina hojii
fi hoji-maataa, hanqinni dandeettiifi kutannoon hoggansaa
rakkoowwan itti bu’uun jaqabameedha malee rakkoo
bu’urarraa hiikkate miti. Kun garuu qabsoo dhaaba
keenyatiin guutumaan guututti furuudhaaf rakkoo humna
keenyaa ol ta’uu miti. Dhimma hojjennu hundaa Abbaa
dhimmaa ajandichaa kan ta’e ummata bal’aa biraan geenyee
yoo hirmaachifne akka naannootti miti biyyaafuu hojii
fakkeenyummaa qabu ta’uun isaa wal nama hin gaafachiisu.
Kanaafuu, Dh.D.U.O.n borus sadarkaa qabsoon keenya
irra ga’e irraa ka’uudhaan qophaa’ummaa tooricha gara
fuula duraa ittiin fufsisuudhaaf isa dandeessisu, ciminoota
hedduu fi hamilee kana ittiin dhugoomsus dhaaba qabu ta’ee
qabatamaan haaromeera.
Milkaa’ina galmoota haaromsa keenyaatiif hirmaannaan
qaamolee adda addaa murteessaa ta’uu kan amanu dhaabni
keenya ayyaana hundeeffama dhaabbatummaa isaa waggaa
28ffaa sababeeffachuudhaan waamicha isaa kan kabajaa ni
dabarsa.

Biqiltuuwwan dhaabuufi kunuunsuun biyya gammoojjummaarraa baraaruudha!

Bitootessa 20 bara 2010
Faaksii 011-554-18-14
Biiroo Dhimmoota Kominikeeshiinii Mootummaa Naannoo Oromiyaatiin maxxanfama
Gulaalaafi QopheessaaOlaanaa Leyi’aawutiifi Dizaayinii
Addunyaa Hayiluu
Damee Mulaatuu
Bil. 0115541807
Lakk. Saan. Pos. 8741 E-mail kellechaoromiya@gmail.com Websaayitii :- www.kallachaoromiyaa.org Face Book:kellecha Oromiya Finfinnee Oromiyaa
Dubbii Ijoo
Dh.D.U.On injifannoowwan
galmeessisaa jiru daran
cimsee itti fufuu qaba
U Ilaalchisee Ibsa Dhaabbatummaa Waajjira Koree
mmanni Oromoo humna qawweetiin sirna cunqursaa gita bittaa nafxanyaa
jalatti erga kufee kaasee bilisummaasaa deebisee gonfachuuf qabsoo
walirraa hin cinne geggeessaa tureera. Wareegama qaaliis kaffaleera.
Haata’u malee, jalqabarratti qabsoonsaa bifa gurmaa’insaafi qindoomina qabuun
geggeeffamaa hin turre. Qabsaa’onni Oromoo qaawwa qabsoosaa kana duuchuuf
tattaaffii taasisaniin gurmaa’insoonni akka Waldaa Maccaafi Tuulamaa uumamuu
danda’aniiru. Boodarrattis qabsoo diddaa gabrummaa ummanni Oromoo geggeessu
bifa qindaa’een oogganuuf dhaabbileen siyaasaa kan akka Adda Bilisummaa
Oromoo hundaa’uunsaanii seenaa qabsoo ummatichaa keessatti kan beekamudha.
Dhaabbanni Dimookiraatawaa Ummata Oromoos bara 1982 hundaa’ee qabsoo
hidhannoo Dargii kuffiisuuf geggeeffame keessatti ga’eesaa gumaacheera.
Dargiin barbadaa’uunsaa ammoo biyyattii keessatti jijjiiramni bu’uuraa akka
dhufuuf karaa bane. Wal waraansi baroota dheeraaf biyyattii keessatti geggeeffamaa
tureefi lubbuu lammiileefi qabeenyaashee nyaataa ture ni dhaabbate. Saboonni
sablammoonniifi ummatoonni biyyattii karaa bakka bu’ootasaaniitiin waadaasaanii
waliinii kan ta’e Heera Mootummaa Federaalawaa Dimookiraatawaa Rippaabilika
Itoophiyaa waliin tumachuuf carraa argatan. Heerichis saboonni, sablammoonniifi
ummatoonni biyyattii naannoosaanii keessatti mirga ofiin of bulchuu, afaan ofiitti
fayyadamuu, seenaa ofii dagaagfachuufi beeksifachuu kan gonfachiisedha. Mirgi
qixa barbaadaniin gurmaa’uu, mormuu, deggeruu, barreessuu, yaada ofii bilisaan
ibsachuu ni mirkaneesse. Mirgoonni namoomaafi dimookiraasii ummataas heera
kanaan beekamtii argataniiru.
Dh.D.U.O.n heericharratti hundaa’uudhaan Mootummaa Naannoo Oromiyaa
hundeessuurraa kaasee oogganaa kan jiru yoo ta’u, waggoota digdamii shanan
darban keessa imaammatootaafi tarsiimoowwan misoomaa, dimookiraasiifi
nageenyaa ba’an hojiirra oolchuudhaan ummata Oromoo fayyadamaa taasisuuf hojii
hojjeteen milkaa’inoonni hedduun galmaa’aniiru. Naannicha keessatti waliingahinsi
carraa barnootaa, tajaajila eegumsa fayyaafi dhaabbilee tajaajila hawaasaa kanneen
biroo gama babal’isuutiin bu’aan argame akka salphaatti kan ilaalamu miti. Afaan
Oromoo afaan hojii mootummaa naannichaa ta’eera. Aadaafi seenaansaa beekamuu
jalqabeera kkf.
Haata’u malee, mirgoota heera mootummaatiin inni gonfate karaa guutummaa
qabuun hojiirra oolchuurratti hanqinni guddaan waan tureefi keessumattuu waggoota
muraasa darban keessa ummanni mormii guddaa akka kaasu taasise. Dinagdee
biyyattiirraa walqixa fayyadamaa ta’uu dhabuun, carraan hojii banamuufi fedhiin
jiru wal simuu dhabuuniifi ilaalchiifi gochi kiraa sassaabdummaa lammiilee hanga
qeefi qabeenyasaaniirraa buqqaasuutti ga’eefi kanneen fakkaatan dhaabnis ta’e
mootummaan haaromsa gadi fageenyaa geggeessuun tarkaanfii sirreessaa akka
fudhataniif ka’umsa ta’ee jira. Dhaabichi keessoosaa sakatta’uun rakkoosaa ofitti
fudhatee hojii sirrii itti fufinsaan hojjetuun ummataaf beenyaa baasuuf waadaa gale.
Har’a ayyaana hundeeffamasaa waggaa 28ffaa ummata wajjiin yommuu kabajatus
waadaa ummataaf gale haaromsuudhaan ta’uu qaba.
Dh.D.U.On haaromsa gadi fageenyaa geggeesseen ooggansa haaromsaa ummata
dhaggeeffatuufi kabaju, dhiibbaa kamiyyuu jalaa of baasee mirgaafi faayidaa ummata
Oromoo kabachiisuuf xiyyeeffannoo kennee hojjetu uummachuu danda’eera. Kanarra
darbees, geggeessa sadarkaa biyyaatti rakkoo yeroo ammaa biyyattiin keessa jirtuuf
fala kaa’uu danda’a jedhamee itti amaname sadarkaa gumaachuurra ga’uunsaallee
gahumsaafi bilchinasaa kan mul’isudha.
Walumaagalatti Dh.D.U.O.n imala haaromsaafi jijjiiramaa keessatti argama. Ummata
dhaggeeffachuun wajjiin gara fuulduraatti tarkaanfataa jira. Keessoosaa sakatta’ee
fooyyessuun qabsoo farra kiraa sassaabdummaa finiinsuu jalqabeera. Injifannoowwan
gama hundaan hanga ammaatti galmeessise tikfachaa injifannoo caalu itti fufinsaan
galmeessuufis ummata wajjiin ta’uun qabsoosaa daran cimsee itti fufuu qaba.
Raawwii KGT 2ffaatiif tumsuudhaan haaromsa biyya keenyaa ni ariifachiifna!
Kallacha Oromiyaa 3
Bara 1986 hundeeffame
Torbanitti al tokko guyyaa Kamisaa,
Hordoffii To’annaa Raabsaafi
Gurgurtaa
Yewubnesh Kabbadaa Beeksisa
Taaddalach Zarihun
Daraartuu Beekumaa
Ajandaa
Fuulli kun dhimmoota siyaas–dinagdeefi hawaasummaarratti
dubbistoonni yaada bilisaa isaanii kan itti kennanidha. Fuula
kanarratti dhimmoonni bahan ejjennoo qophii Gaazeexaa keenyaa miti
Ayyaana Hundeeffama Dh.D.U.O.Waggaa 28ffaa
Giddu-galeessaa Dh.D.U.O. irraa kenname
“Toora dhaabaa fi tumsa ummata keenyaatiin rakkoon nuti hin
hiikne, injifannoon nuti hin galmeessifne hin jiraatu”
H
unda dura, Ummata Oromoo, Dargaggootaa fi Dubartoota naannoo keenyaa,
Hayyoota Oromoo, Miseensota dhaabaa fi Deeggartoota kaayyoo keenyaa,
Michoota qabsoo keenyaa fi Saboota, Sablammoota fi Ummattoota biyya
keenyaa hundaan baga guyyaa hundeeffama Dh.D.U.O., Bitootessa
17,waggaa 28ffaadhaan isin gahe, nu gahe jenna!!
Dhaabbanni Dimokraatawaa Ummata Oromoo Dhaaba qabsoo ummataatiin bocamee
ummatarraa ummataaf dhalatee. Dhaaba duudhaaleen aantummaa fi ummatummaa
keessoo isaatti hidda gadi fageeffataa dhufee dha. Duudhaalee kanneen guddisuu fi
caalmaatti dagaagsuuf waltajjiiwwan qabsoo keessa darbe hundatti aarsaa boonsaa
kafaleera. Ummata qindeessee qabsoofsisuufis ta’ee hirmaannaa fi fayyadamummaa
isaa mirkaneessuudhaaf boqonnaa itti haara galfate hin qabu. Har’a wayita ayyaana
hundeeffama dhaaba keenyaa waggaa 28ffaa kabajanu, gama tokkoon boqonnaa
qabsoo darberraa barnoota argannetti fayyadamnee egeree keenya milkeessuuf kan itti
karoorfannu, gama biraatiin ammoo galmoota karoora keenyaa milkeessuudhaaf yeroo
kamiiyyuu caalaa ummata keenya hirmaachifnee kan hojjennu ta’a jedhameet abdatama.
Dhaabbanni Dimokraatawaa Uuumata Oromoo dhaaba uumama isaatiin aadaa ummata
dhaggeeffachuu fi wali wajjiin hojjechuu dagaagfate, waltajjii qabsoo keessa jirru
sirriitti adda baafatee qabsoo cimaa keessoo isaatti geggeessuun dhaabatee of ilaalaa
fi of sirreessaa dhaaba dhufe. Galmeen seenaa qabsoo dhaabbatichaa waggoottan
hundeeffama isaarraa hanga har’aatti barraa’es imala daandii diriiraa gubbaa gubbaarra
taasifameen kan ibsamu osoo hin taane bu’aa bahiiwwan hedduu kan keessummeessee
dha. Imala qabsoo hidhannoorraa hanga qabsoo farra hiyyummaatti haalli ture hundi
hanguma danqaa qabsoo keenyaa fi harkifannaa injifannoo keenyaatiif sababa ta’e,
battala tooftaa addaatiin hogganuun danda’ame hundatti gara carraa gaarii fi injifannootti
geeddaramee madda milkaa’inaas ta’uu danda’eera.
Waltajjiin har’a irratti argamnu kunis amala isaatiin haalota adda isa taasisu of keessaa
qaba. Imalli qabsoo keenya wal falmii humnoota lama gidduutti taasifamuun kan ibsamu
dha. Gama tokkoon humni kiraa sassaabaa haala mijataa jireenya isaatiif mijaawan
qabatee itti fufiinsa ol’aantummaa ilaalcha isaa mirkaneeffachuudhaaf humna qabu
hunda odoo hin qusatin socho’aa akka jiru ni hubanna. Gama biraatiin ammoo, hundeen
ilaalcha misoomawaa fi demokraatawaa bu’aa tooraa fi kallattii hoggansa dhaaba keenyaa
ta’an ol’aantummaa ilaalchaa fi gochaa kiraa sassaabdummaa diiguudhaan haaromsa
naannoo fi biyya keenyaa mirkaneessuudhaaf boqonnaa malee halkanii fi guyyaa itti
qabsaawamaa jira.
Kaleessa wareegama boqonnaa qabsoon gaafatu hunda kaffaluudhaan ijaarsa naannoo
fi biyya keenyaa keessatti ga’ee adda durummaa gumaachaa kan ture dhaabni keenya
Dh.D.U.O.n, har’as mirga ummata Oromoo,sabota fi sablammoota naannoo keenya
keessa jiraatanii fi kan ummattoota biyyattii karaa guutuu ta’een akka kabajamuuf
ejjennoo fi kutannoo cimaadhaan qabsa’aa jira. Duudhaaleen wal danda’uu fi wal wajjiin
jiraachuu ummattoota caalmaatti dagaagee, duudhaa bu’uura nageenyaa fi ijaarsa sirna
demokraasii keenyaa ta’ee akka tajaajiluuf ammas boqonnaa maee qabsa’aa jira.
Kallacha qabsoo ummata Oromoo ta’ee gaaffii siyaasaa, dinagdeefi hawaasummaa
ummatichaa deebisuudhaaf karaa tarsiima’aa ta’een hogganaa kan turee fi har’as
hogganaa kan jiru dhaabni keenya taateewwan yerootiin xaxamee kan kufuu fi
duudhaa dhaabbatummaa isaa dabarsee kan kennu miti. Kaleessarraa baratee har’a
kan hogganuu fi tarsiimoowwan egeree keenya milkeessan bocee
hojiirra oolchuudhaan fagootti ilaalee kan imaluu dha. Kun ammoo Gara fuula 2tti

4
Beeksisa
Arsii
Obbo Dannaboo Ayyaanoo B/bu’aa Obbo Garramuu
Wandimhunanyi Magaalaa Bishaan Gurraachaa ganda 01keessa
mana jireenyaa Lakk. W/M/M/L/M/0070/09 kaaree meetira
250M2 irraa qaban Aadde Gannat G/Kiristoositti gurguratanii
jijjiirraa maqaa waan nu gaafataniif,qaamni mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20gidduutti akka dhiyaatu,yoo hin
dhiyaatiin jijjirraa maqaa kan raawwannuuf ta’uu ni beeksifna.
WMM/Lafaa Bul/Magaalaa Bishaan Gurraachaa.
Obbo Damis Taayyeetiif
Bakka Jiranitti
Himattuun Aadde Batsaloot Kabbadaa fi himatamaa isin gidduu
falmii dhirsaa fi niitii jiru ilaalchisee himatamaan mana murtii
kanatti himatamuu isaa beekee beellama gaafa 11/08/2010 sa’aatii
4:30irratti dhiyyattanii akka falmattan,kan hin dhiyyaanne yoo
ta’e bakka isin hin jirretti falmiin kan gaggeeffamu ta’uu manni
murtii ajajeera.M/M/A/Magaalaa Asallaa.
Obbo Alamaayyoo Badhaadhaatiif
Bakka Jiranitti
Himattuun Aadde Daammanech Baqqalaa fi himatamaan isin
jidduu falmii waa’ee diggaa gaa’elaa jiru ilaalchisee himatamaan
mana murtii kanatti himatamuu keessan beektanii beellama
gaafa 25/7/2010 sa’aatii 4:15irratti akka dhiyaattan manni murtii
ajajeera.M/M/A/Muuneessa Garee Dhaddacha Siviilii.
Caalbaasii
R/himataan Obbo Ahimad Amaan fa’aa N-14 fi R/Himatamaan
dhaabbata Za giving tirii jidduu kan jiru falmii raawwii kan ta’e
Tiraaktara New Holland T.D5110 ta’e qabeenyummaan isaa kan
raawwii himatamaa kan ta’e kana tilmaamni isaa Qar.750,000
kan baasuu caalbaasiin akka gurguramuu waan murtaa’eef namni
bitachuu barbaaddan gaafa 08/08/2010 sa’aatii 4:00 ---- 6:30irra tti
caalbaasiin waan gurguramuuf guyyaafi yeroo jedhametti ganda
qotee bulaa Wataroo Diinoo dallawaa raawwii himatamaatti ta’uu
beektanii dorgomtanii bitachuu kan dandeessan ta’uu ni beeksifna.
Odeeffannoo Dabalataatiif 0910-73 75-90 M/M/A/Martii.
Obbo Fitsum Taaddalaa waraqaan qabiyyee Lafaa (Kaartaa) harka
isaanii jiru Lakk.Kaartaa isaa 16576 ta’e ganda Aleeluu keessatti
ball’ina iddoo 140M2 irratti argamu Lakk. Iddoo 010D/1515
tajaajila iddoo mana jireenyaa kan ta’e sadarkaa iddoo 2ffaa
dheerina Gamoo G+0 kan ta’e waan jalaa badeef kan biraa bakka
bu’ee akka naaf kennamu jedhanii iyyataniiru.haaluma kanaan
faayila isaanii keessa dhoorki kamiyyuu kan hin jirre waan ta’eef
beeksifni kun bahee guyyaa 30 qilleensarraa edda oolee mormiin
yoo hin jiraanne kaartaa kan biraa bakka buufinee kan kenninuuf
ta’uu ni beeksifna.EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Shaashamannee.
R/Himattuun Aadde Dajjixannuu Aragaawu fi R/himaatamtoota
1ffaa Shaaroo 2ffaa Biruuk 3ffaa Shaanbal 4ffaa Miliyoon 5ffaa Gannat
6ffaa Indaganaa 7ffaa Shawaayyee 8ffaa Zawudee 9ffaa Yeshii 10ffaa
Tigistiifi 11ffaa Taarikuu Amaaraa kan jedhaman himanna raawwii
Lakk.Galmee 33635tiin Mana Murtii Aanaa Le/Bilbilootti waan
himatamtaniif himatamuu keessan beektannii beellama gaafa
27/07/2010 sa’aatii 3:30 irratti akka dhiyaattan Manni murtii
ajajeera.M/M/Aanaa Leemmuu fi Bilbiloo.
Jimma
Birhaanee Zawudee Lakk.Kaartaa hin sochoone 1425 tajaajila mana
jireenyaa kan ta’e waan na jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee
akka naaf haa kennamu jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti akka dhiyaatu
hubachiisaa, guyyaa jedhame keessatti yoo dhiyaachuu baate kaartaan
duraanii tajaajilaan ala akka ta’etti lakk’amee kaartaa kan biraa kan
kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa Bul/Magaalaa Jimmaa.
Naannoo kunuunsuudhaan jijjiirama haala qilleensaatiif baayyee saaxilamoo kan ta’an dubartootaafi daa’imman haabaraarru!
Kallacha Oromiyaa
Baalee
Obbo Taarikuu Indaashaa Galmee lafa mana jireenyaa
Waajjira MMLM/Bul/ Magaalaa Roobeetti Lakk.Galmee
T-949 ta’e Lakk.kaartaa isaa 6597/2007 ta’e maqaa isaaniitiin
Magaalaa Roobee ganda Caffee Donsaa keessatti galmaa’ee
argamu hafteen isaa mana galmeetii waan dhabameef,
galmee yeroo bannee tajaajila barbaadda kennuuf qaamni
arge ykn sababa adda addaatiin qabate yoo jiraate,beeksifni
kun bahee guyyaa 20keessatti WMML/Magaalaa Roobeetti
akka beeksiftan, kana yoo hin taane ragaa harkaa qabaniin
galmee yeroo banameefii tajaajilaa barbaachisaa ta’e kan
kenninuuf ta’uu ni beeksifna.EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Roobee.
Obbo Baqqalaa Tirfee mana daldalaa Aanaa Gindhiir
Magaalaa Dallo Sabroo ganda 01 keessa qaban Obbo
Indaalaa Tirfeetti gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee bultii 20 duraa
yoo hin dhiyaatiin heeyyamnii kan kennamuuf ta’uu ni
beeksifna. DMM/Lafaa Magaalaa Dalloo Sabroo.
Aadde Qonjiit Geetiyyee Farradaa waraqaa abbaa
qabeenyummaa Lakk.kaartaa isaa 583/2003 ta’e maqaa
isaaniitiin Magaalaa Roobee ganda Caffee Donsaa keessatti
argamu na jalaa bade jedhanii iyyataniiru.kanaafuu qaamni
nagahee kana arge ykn sababa adda addaatiin qabadheera kan
jedhu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti
WMML/Magaalaa Roobeetti akka beeksiftan, kana yoo hin
taane ragaa biraa kan kennamuuf ta’uu ibsaa,beeksifni kun
bahee yeroo jedhame keessatti yoo hin dhiyaatiin ragaan kun
argamus kan hin tajaajille ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/
Bul/Magaalaa Roobee.
Obbo Fallaqaa Abbabaa Difaabbaachewu Nagahee lafa
mana jireenyaa Lakk.isaa 455232 ta’e maqaa kiyyaan
galmaa’ee jiru na jalaa bade jedhaanii waan iyyaataaniif
namni nagahee kana arge ykn sababa adda addaatiin
qabaate, yoo jiraate, guyyaa beeksifin kun bahee kaasee
Gujii
Aliwoyaa Naannoo Alii mana jireenyaa Lakk.isaa Ad/
G03/040-03 ta’e rammaddii tajaajila iddoo (zoning) mana
jireenyaa irratti Bulchiinsa Magaalaa Adoolaa woyyuu
ganda 03 keessatti qabeenyaa hin sochoone Lakk.kaartaa
isaa WMMLM 543/10 ta’e Lafa ball’inna kaareemeetira
230M2 irratti argamu Obbo Dajanee Geetaachootti
waan gurguraniif waliigalteen akka ragga’uuf iyyannoo
dhiyeefataniiru. Kanaafuu jijjirraa maqaa waan raawwanuuf
qaamni mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee
jalqabee guyyaa 20keessatti yoo hin dhiyaatiin waliigaltee
dhiyaate fudhannee kan mirkanneesinuuf ta’uu ni
beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Adoolaa Woyyuu.
Obbo Yifiruu Kaasaa mana jireenyaa Magaalaa Shaakkisoo
ganda 02 keessatti maqaa isaaniitiin galmaa’ee ball’inni lafa
isaa 400M2 ta’e irratti kan argamu dabarsanii Obbo Fiqiree
Dagguutti gurguradheera jedhanii iyyannoo fi waliigaltee
isaanii wal-qabsiisanii waajjira keenyatti dhiyeeffataniiru.
Kanaafuu jijjiirraa maqaa waan raawwannuuf kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti
yoo dhiyaachuu baate maqaa kan nanneesinuuf ta’uu ni
beeksifna WMM/Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo.
Aadde Saamiraawwiit Geetaabalewu mana jireenyaa Lakk.
isaa Ad-G01/-222-09 ta’e rammaddii tajaajila iddoo (zoning)
mana jireenyaa irratti Bulchiinsa Magaalaa Adoolaa
woyyuu ganda 01 keessatti qabeenyaa hin sochoone Lakk.
kaartaa WMMLM –BMAW-130/07 ta’e Lafa ball’inna
kareemeetira 400M2 irratti argamu Obbo Waalleluu Baaree
Booramaatti waan gurguraniif waliigalteen akka ragga’uuf
iyyannoo dhiyeefataniiru. Kanaafuu jijjirraa maqaa waan
raawwanuuf qaamni mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee jalqabee guyyaa 20keessatti yoo hin dhiyaatiin
waliigaltee dhiyaate fudhannee kan mirkanneesinuuf ta’uu
ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Adoolaa Woyyuu.
Bitootessa 20 bara 2010
guyyaa30 keessatti WMM/lafaa Magaalaa Gindhiiritti
ragaa qabatama akka dhiyeeffaattaan kana ta’uu baannan
nagaheen isaanii kun kan bakka bu’uuf ta’uu ni beeksifna
WMMLafaa Magaalaa Gindhiirii.
Iyyataan Obbo Addaamuu Wandimmuu Malkaa mana
jireenyaa maqaa isaaniitiin Magaalaa Maliyyuu Burqaa
ganda 01 keessaatti M2 500 irratti galmaa’eetiin jiru ragaan
kaarnii marraasaa Lakk. isaa 761708 ta’e na jalaa badeera
jedhanii waan iyyataniif namni nagahee kana arge ykn
sababa adda addaatiin qabadheera jedhu yoo jiraate,guyyaa
beeksifni kun bahee kaasee guyyaa 20keessatti yoo hin
dhihaatiin haftee kophiitiin kan keessummeesinu ta’uu ni
beeksifna. DMM/Lafaa/Bulchiinsa Magaalaa Maliyyuu
Burqaa.
Obbo Awwal A/Qaadiir mana jireenyaa Aanaa Agaarfaa
Magaalaa Agaarfaa ganda 01 keessa jiru M2 500 iirratti
argamu Obbo Mu’aaz Jaarsoo Tilmootti ni gurguradha waan
jedhaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee bultii
20 dura yoo hin dhiyaatiin heeyyamni kan kennamuuf ta’uu
ni beeksifna.DMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Agaarfaa.
Obbo Gammadaa Galatoo Gadaa mana jireenyaa Aanaa
Agaarfaa Magaalaa Agaarfaa ganda 01 keessa jiru M2 400
iirratti argamu Aadde Saaroon Tafarraatti ni gurguradha
waan jedhaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
bultii 20 dura yoo hin dhiyaatiin heeyyamni kan kennamuuf
ta’uu ni beeksifna.DMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Agaarfaa.
Obbo Mokonnin Abarraa mana Jireenyaa Magaalaa
Maliyyuu Burqaa keessatti 200M2 irratti galmaa’ee argamu
Aadde Mintiwaab Bayyuu Ijjiguutti gurgurachuu waan
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
guyyaa 20 keessatti yoo hin dhiyaatiin heeyyamni kan
kennamuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa
Maliyyuu Burqaa.
Aadde Zamanaay Malkaamuu Mangistee mana jireenyaa
Lakk.isaa Ad-G01/-222-04 ta’e rammaddii tajaajila iddoo
(zoning) mana jireenyaa irratti Bulchiinsa Magaalaa
Adoolaa woyyuu ganda 01 keessatti qabeenyaa hin
sochoone Lakk.kaartaa WMMLM 527/10 ta’e Lafa ball’inna
kareemeetira 200M2 irratti argamu Obbo Addisuu Ajjamaa
Tulluutti waan gurguraniif waliigalteen akka ragga’uuf
iyyannoo dhiyeefataniiru. Kanaafuu jijjirraa maqaa waan
raawwanuuf qaamni mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee jalqabee guyyaa 20keessatti yoo hin dhiyaatiin
waliigaltee dhiyaate fudhannee kan mirkanneesinuuf ta’uu
ni beeksifna. EMM/Lafaa /Bul/Magaalaa Adoolaa Woyyuu.
Himatamtoota 1ffaa I/A/Inspeektara Baafiqaaduutiif
2ffaa I/A/saj.Taaddasaa Geetaanehiitiif
3ffaa Wandaafiraawu Girmaatiif
Bakka Jiranitti
Himataan A/A/Ko/Far/Malammaltummaa Oromiyaa fi
himatamtootaa isin gidduu falmii yakka malammaltummaa
jiru ilaalchisee, himatamaa 3ffaa Waandafiraawu Girmaa
mana murtii kanatti himatamuu isaa beekee beellama
gaafa 21/07/2010 sa’aatii 4:00 irratti dhiyaate akka falmatu
beeksisaa,kan hin dhiyaanne yoo ta’e falmiin bakka inni
hin jirretti kan ilaalamuufi murtiin kan itti kennamu ta’uu
manni murtii ajajeera.M/M/O/G/Gujii.
Obbo Dajanee Garramuu mana jireenyaa Magaalaa
Shaakkisoo ganda 02 keessatti maqaa isaaniitiin galmaa’ee
argamu ball’inni lafa isaa 200M2 ta’e irratti kan argamu
dabarsanii Obbo Zarihuun Laggasaatti gurguradheera
jedhanii iyyannoo fi waliigaltee isaanii wal-qabsiisanii
waajjira keenyatti dhiyeeffataniiru.Kanaafuu jijjiirraa
maqaa waan raawwannuuf kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti yoo dhiyaachuu
baate maqaa kan nanneesinuuf ta’uu ni beeksifna.WMM/
Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo.
Bitootessa 20 bara 2010
Seera Tumaa Gadaa Tuulamaafi Adeemsa isaa
S
eerri tumaa kun saboota
garaagaraan osoo hin
barreeffamiin yoo hafellee
bulchiinsi sirna Gadaa
Tuulamaa seera ittiin bulmaataa ni qaba.
Dur seerri Gadaa bifa amma qabatee jiru
kanaan yoodhuma tumachuu baatellee
Oromoon heera hoodaafi safuutiin akka
bulaa ture ni dubbatama. Haata’u malee,
suuta suutaan hoodniifi safuun gara
seera Gadaatti akka guddachaa dhufe
maanguddoonni ni dubbatu.
Akkuma seenaa jalqabaa sirna Gadaa
keessatti ibsine, seerri Gadaa seera
uumamaa “yaadota amantii irraa madde
jedhamee dubbatama. Seera Gadaa
osoo hin jedhamiinis seera uumamaa
(ganamaa) ykn seera Walaabuu jedhamee
akka waamamaa ture ibsameera.
Seerri Oromoon ittiin bulu yeroo hunda
waggoota saddeet saddeetiin caffeerratti
irra deebi’uun tumuuf itti gargaaramu.
Yoodhumallee haaraan tumamuu baatan, Sirna Tumaa Seeraa Gadaa Tuulamaa
seeronni jiran irra deebi’amanii akka
waan haaraa tumamaniitti hawaasaaf labsamu. Haala jiruufi buufameefii taa’a. Abbaan Seeraa isa bira dhaabachuun
jireenya hawaasaa waliin seerri dura ture akka walsimatuufi namoonni seera armaan dura baheen miidhaman akka iyyata
sirreessuufi fooyya’uuf miseensonni itti gaafatamummaa isaanii dhiheeffataniifi caffee (gumiin) akka irratti dubbataniif
kana qaban mirga qabu.
Seerri Gadaa seera uumaafi uumamaaf qaba. Kana jechuun
namaaf, beeyladootaaf, bineensotaaf, biqiltootaaf, biyyaafi
biyyoof seeronni hojjetan tumamanii jiru. Adeemsa
bulchiinsa sirna Gadaa keessattis miseensonni Gadaa shanan
marsaa marsaadhaan bara durii jalqabanii seericha waggaa
saddeeti saddeetiin qorachaa akkasumas fooyyessaa seera
Gadaa amma jiru irratti dabalaafi gabbisa geessisaniiru.
Seeraafi Adeemsa Seera Tumu Tuulamaa
Erga dhimma seera Gadaa Oromoo irratti akka waliigalaatti
kana jennee gara seera Gadaafi raawwii seera Gadaa
Tuulamaa keessatti jiru haa ilaallu. Seerri Gadaa Tuulamaas
qaama seera Gadaa Oromooti. Mataduree kana jalatti seerri
Gadaa Oromoo Tuulamaa maal akka fakkaatuufi seera ittiin
bulmaataa bulchiinsa Gadaa Odaa Nabeetiin gaggeeffamuun
jijjiirama mul’ateeru ilaalla.
Odaan Nabee yeroo dheeraarraa qabee jiddugala sirna Gadaa,
wiirtuu siyaasaafi amantaa akka ta’e, mata dureewwan armaan
duraa keessatti eerreerra. Adeemsa seera tumaa Odaa Nabee
keessaa muraasa akka armaan gadiitti kan taa’e kanadha.
Abbootiin Gadaa seera tumuuf Odaa Nabeetti walitti
qabamuun gumii taa’u. Gumiin kun hojii isaa kan eegalu
Abbaan Gadaa ja’an Galaan Waaqa kadhatee, hirmaattonni
yaa’ichaas waaqa erga dhugeeffataniin boodadha. Abbaan
Gadaa ja’an Galaan Waaqaaf arsaa barbaachisu erga kennee
Odaa Nabeetti (Odaa Birmajiitti) irreeffateen booda gumiin
achumaan taa’a. Miseensonni seera tuman yoo miseensa
Roobalee ta’an, Odaa Nabeetti irreeffatanii gara Odaa
Roobalee deemuun achi jalatti gumii gaggeessu.
Miseensonni Horataa ykn Duuloos yoo ta’an Odaa Nabee
(Birmajii) jalatti irreeffatanii Horanni Odaasaa Odaa
Horataatti Duuloonis akkasuma kan ofiitti socho’anii gumii
isaanii gaggeessu. Kunis miseensi shananuu Odaa Nabee akka
Odaa yaa’ii waliigalaa miseensota hundaan itti taasifamuufi
kan Birmajjii akka Odaa hangafaatti kan ilaalamu ta’uusaa
hubanna.
Miseensonni gumii seerota duraan turan tokko tokkoon
sakatta’anii jabinaafi laafina isaa erga gad-fageenyaan irratti
marii’atanii booda seera tumu. Yeroo seerri tumamu Abbaan
Gadaa bokkuu isaa qabatee Odaa jala fuullee miseensota
Hirmaannaan hawaasaa gurmaa’e milkaa’ina qabsoo farra malaammaltummaatiif murteessaadha!
Kallacha Oromiyaa
hundaatti akka mul’atu barcuma lafa ol ka’aarra margi
haala mijeessa. Hirmaattonni gumichaa karaa Abbaa Seeraa
seerri armaan dura jiru rakkoo hawaasa keessatti mul’atu
fooyyessuu maaliif dadhabee? gaafii jedhuuf tokko tokkoon
irratti marii’atu.
Adeemsa seera tumuu keessatti miseensi kamiyyuu seera mara
fooyyessuuf yaalii hin taasisu. Yaa ta’u malee, kan rakkina
hawaasaa hin hiikne irratti marii’achuun akka fooyya’u
yaada dhiheessuuf mirga qaba. Haaluma kanaan hirmaattonni
yaa’ii guyyoota muraasa keessatti yaada waliigalteerra
ga’u. Seeronni fooyya’anii tumaman sirriitti addaan bahuun
lallabaaf ykn labsiif qophaa’u. Seerri tumame garuu kan
lallabamu Caffee tumaatti malee Odaa Nabeetti miti.
Seeronni Gadaa yaa’iin irratti marii’achaa turan kun gara
Handoodee (caffee Basaqaa) deemuun Galaan keessatti
xumura argata. Caffee Gumii kanarratti hojiin barbaadamu
erga xumuramee booda korma jaarraa qaluun birbirsa
fooqaatti dhibaafatu. Hirmaattonni seera tumaa kanaas Abbaa
Gadaa Tuulamaa waliin dhibaafatu. Eebbaafi dhibaafannaa
Odaa Nabee kana booda miseensonni gara Galaan Dongoraatti
godhanu.
Galaan Dongoraa ykn Dhagaa Koraa deemuun Seerota ikkee
hayyichaa (Qaalluu) kan bakka bu’u (Wayyuurraa) seera
Waaqaafi seera lafaa ykn uumamaa erga fudhatanii booda,
Handoodeetti seera tumuuf taa’u. Kana booda, caffeetti
socho’anii Malkaa Haqaaqii (Laga Basaqaarratti) deebi’uun
seera tumame ummataaf beeksisu ykn lallabu.
Araddaa jilaa Basaqaarratti hayyoonni gosa gosarraa walitti
bahan seerota fooyya’uu qabaniifi haaraa tumaman qoratu.
Seerri Odaa Nabeetti fooyya’eefi tumamuuf itti aggaamame
aadaafi haala jireenya hawaasichaa waliin deemuusaa erga
qulqulleeffataniin booda seerri lallabama. Seerri tumame kun
kan lallabamu halkan walakkaa ykn ganama waca sinbiraa
yoo bakkalchi mul’atu ta’uu qaba. Yeroon kun kan filatame
miseensonni jeequmsa tokko malee akka caqasan (dhageettiif
akka tolu) yaadameeti jedhama.
Yeroo seerri lallabamu miseensa Gadaa aangoorra jiru malee
miseensonni Gadaa hafanii ykn kan Gadaa isaanii hulluuqanii
turan hirmaachuuf mirga hin qaban. Tumaan seera Gadaa
Tuulamaa adeemsa mataasaa waan qabuuf dhorkaadha. Seerri
tumames Abbaa Gadaadhaan lallabama. Abbaan Gadaas
5
Abbabaa Ejjetaa
yeroo seera lallabu akkas jedhee jalqaba “seerri
kun hin jigu, hin dhangala’u…” jechuun
waraana harkaa qabuun lafa dongoree dhaaba.
“Seeri kun Seera Odaa Nabeeti, Seera Caffee
Tumaati...! jechuun ulfinaafi kabaja akka qabu
sagalee isaa olkaasee lallaba.
Haala kanaan seerota tumaman tokko tokkoon
lallabee xumura. Labsii seeraa kana booda
Abbaan Gadaa iddoo kallachi isaa qubate
qillisoo (Godoo) ijaaramte abidda itti qabsiisee
gumiin marti akka gara biyyaafi gosa ofiitti
deebi’an eebbaan gaggeessa.
Seera tumaa Odaa Nabeefi Labsii Caffee
Basaqaa kanaan booda miseensonni Gadaa
imaanaa (dirqamaafi itti gaafatamummaa
guddaa fudhatanii) gara gosa ofiitti deebi’u.
miseensonni gara bakka jireenyasaanii ykn
gosaatti deebi’anis seera Caffeen tume
waraabbatanii waan jilaa galaniif gosni isaanii
ulfinaan isaan simatu.
Hirmaattoonni kun yeroo gosatti deebi’an
seera tumaa Caffee gosaarratti bahanii seera
waraabbatanii galan barsiisu. Ulfinniifi kabajni
seera kanaaf akka kennamu jajjabeessanii
barsiisu. Seerri kun yoo labsamu akkuma Odaa Nabeefi
Handoodee tumaarratti taasifame, namni tokko gama tokkoon
ykn gamaa gamas ijaajjuun kan lallabamu.
“Koottu dhufe” jedhanii alangaa roobii xaaxessuun seera
ummataaf ibsu.
Kan seera dubbatu dura, “koottu!” jedha, kan jalaa qabus
“dhufe” jechuun jalaa qaba. Kana booda namtichi seera himu
yoo dubbatu kan jalaa qabu sun siigaleefan jedhe! Jechuun
deebii kennaaf. Maanguddoonni adeemsa seera lallabaa
beekan labsii dubbatamu akka fakkeenyaatti nuuf ibsaniiru.
- Waaqni ulfaadhaa jedha
Siigaleefan jedhe jedha
- Lafti ulfaadhaa
Siigaleefan jedhe
- Abbaan ulfaadhaa
Siigaleefan jedhe
- Haati ulfaadhaa
Siigaleefan jedhe
- Malkaan Hawaas ulfaadhaa
Siigaleefan jedhe
- Odaa Nabee ulfaadhaa
Siigaleefan jedhe
Jechuun hanga xumuraatti itti fufa. Yoo barbaadames maaliif
akka ulfaa ta’e, hiika isaa kenna.
Rakkoon yoo jiraate, qaphee jedha. Asirratti dhaabuun hiika
ykn ibsa gahaa erga argateen booda itti fufa. Kun seerri
akkamitti akka tumamu kan ibsu yoo ta’u, seerri Gadaa
tumamu yeroo baayyee maal akka of keessatti hammatu
keessaa muraasa akka armaan gadiitti tarraa’eera.
Seera Gadaa (Luboomaa), seera Buttaa, seera Gumaa, seera
Dhaalaa, seera Rakoo, seera Guddisaa, seera Meedhichaa,
seera Moggaasaa, seera Horaa, seera Caffee, seera Looniifi
kan biroo fa’i hiika isaanii waliin taa’aniiru. Ummanni
Oromoo sirna Gadaa keessatti seerota kana tumachuun
seerichaaf bitamee loogii tokko malee karaa dimokiraata’aa
ta’een ittiin walbulchaa ture. seerri kun har’as cimee akka
itti fufu yeroo ammaa kana cimsamee irratti hojjetamaa jira.
Caalmaatti dagaagsuufi guddisuu keessatti gaheen hawaasa
Oromoo hundaa murteessaadha jenna.
Maddi: kitaaba Sirna Gadaa jedhu Biiroo Aadaafi
Turizimii Oromiyaan bara 1999 maxxansiifamerraati
 Kallacha Oromiyaa
6
Illuu Abbaa Boor
Obbo Maatiyoos Alamuu mana Magaalaa Yaayyoo ganda 01 Zoonii Laga Ooboo keessaa
qabanu Aadde Ayyewush Geetaachootti waan gurgurataniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni
kun bahee hanga guyyaa 20tti haa dhiyaatu. DMM/LafaaMagaalaa/A/Yaayyoo.
Obbo Yooseef Mollaa Aadde Hiywoot Yeshiixilaa Magaalaa Mattuu ganda 01 keessatti
maqaa isaaniitiin galmaa’ee Lakk. galmee qabiyyee Kaartaa 2067/01/2009 ta’e ball’inni
lafaa kaaremetira 220M2 irratti argamu Obbo Ayinaalem Bazzaabbiitti gurgurachuu waan
barbaadaniif akkaataa Labsii Liizii lafa Magaalaa Lakk. 721/2004tiin jijjiirraan maqaa
waan raawwatuuf kan mormu yoo jiraate, beeksifin kun bahe guyyaa 20keessatti haa
dhiyaatu .EMM/Lafaa Magaalaa Mattuu.
Obbo Ittafaa Raggaasaa fi Aadde Malkituu Tarfaa mana jireenyaa Magaalaa Beddellee
ganda 01 keessaa qaban qabeenyaa hin sochoone maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru waraqaa
abbaa qabeenyummaa kaartaa Lakk.isaa MQ-2861/2005 ta’e irratti galmaa’ee jiru Obbo
Amiinuu Muusaatti gurgurachuu barbaanna jedhanii iyyataniiru.kanaafuu kan mormu ykn
mirga qabeenyaa kanarraa kan qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee irraa eeggalee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. EMM/Lafaa Magaalaa Beddeellee.
Sister Eelsaabeet Warqinee, Abeenezar Garramuu,Haannaa Garramuufi Saaroon Garramuu
mana jireenyaa Magaalaa Beddellee ganda 01 keessaa qaban qabeenyaa hin sochoone
maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru waraqaa abbaa qabeenyummaa kaartaa Lakk.isaa
46104/2010 ta’e irratti galmaa’ee jiru Obbo Nabiyyuu Wadaajootti gurgurachuu barbaanna
jedhanii iyyataniiru.kanaafuu kan mormu ykn mirga qabeenyaa kanarraa kan qabu yoo
jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee irraa eeggalee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. EMM/
Lafaa Magaalaa Beddeellee.
Aadde Tsiggee Abbabaa mana jireenyaa Magaalaa Beddellee ganda 01 keessaa qaban
qabeenyaa hin sochoone maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru dhaaltummaadhaan waan
argataniif gara maqaa obbolaa isaanii kan ta’an Alamuu Abbabaa fi Yaayinsheet Abbabaatti
akka jijjiiramuuf gaafataniiru. Jijjiirraa maqaa kanarratti kan mormu ykn mirga qabeenyaa
kanarraa kan qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee irraa eeggalee guyyaa 20keessatti
haa dhiyaatu. EMM/Lafaa Magaalaa Beddeellee.
Obbo Sisaay Abbabaa mana balbalaa tokko Magaalaa Dambii keessaa qaban Obbo
Tamasgeen Warqeetti gurguradheera jedhaniiru.kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun
bahee hanga bultii 21tti haa dhiyaatu.Bul/Magaalaa Dambii.
Aadde Faaxumaa A/giddii mana balbalaa tokko Magaalaa Dambii keessaa qaban Obbo
Gabree Almaawuutti gurguradheera jedhaniiru.kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
hanga bultii 21tti haa dhiyaatu.Bul/Magaalaa Dambii.
Obbo Aandinnat Mulaatuu mana balbalaa tokko Magaalaa Dambii keessaa qaban Aadde
Yeshii Balaachootiif kenneeraaf jedhaniiru.kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
hanga bultii 21tti haa dhiyaatu.Bul/Magaalaa Dambii.
Obbo Muluuqan Asfaawu mana Magaalaa Mattuu ganda 03 keessatti maqaa isaaniitiin
galmaa’ee Lakk. galmee qabiyyee Kaartaa 02/2006 ta’e ball’inni lafaa 200M2 irratti argamu
Obbo Akiliiluu Taammiruutti gurgurachuu waan barbaadaniif akkaataa Labsii Liizii lafa
Magaalaa Lakk. 721/2004tiin jijjiirraan maqaa waan raawwatuuf kan mormu yoo jiraate,
beeksifin kun bahe guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu .EMM/Lafaa Magaalaa Mattuu.
Obbo Wandimmuu Shibbiruu Aadde Gannat Yimaam mana Magaalaa Mattuu ganda 03
keessatti maqaa isaaniitiin galmaa’ee Lakk. galmee qabiyyee Kaartaa 2513/03/2010
ta’e ball’inni lafaa 200M2 irratti argamu Obbo Fiqiruu Galaanaatti gurgurachuu waan
barbaadaniif akkaataa Labsii Liizii lafa Magaalaa Lakk.721/2004tiin jijjiirraan maqaa
waan raawwatuuf kan mormu yoo jiraate, beeksifin kun bahe guyyaa 20keessatti haa
dhiyaatu .EMM/Lafaa Magaalaa Mattuu.
Himataan Bulchiinsa Magaalaa Hurrumuu fi himatamaan Waldaa IMX Araarsaa fi Masarat
fa’aa N-3 gidduu falmii himataa hariiroo hawaasaa jiru ilaalchisee himatamaa 1ffaan
waldaa IMX Araarsaa fi Masarat mana murtii kanatti himatamuu isaanii beekanii beellama
gaafa 27/07/2010 sa’aatii 3:00 irraatti dhiyaatanii deebii isaanii barreeffamaan akka
dhiyeefatanii falmatan beeksisaa, guyyaa beellama kana deebii isaa qabatee hin dhiyaanne
yoo ta’ee bakka isaan hin jirretti dhimmichi ilaalamee murtiin kan itti keennamu ta’uu
manni murtii ajajeera.M/M/Ol/G/I/A/Boor.
Kooree Gosaa qabeenyaa hin sochoone Magaalaa Beddellee ganda 01 keessatti Kaartaa
lakk.isaa L-0033/2005 ta’e irratti maqaa isaaniitiin galmaa’e jiru mucaa isaanii Alamuu
Baqqalaa Suphaatiif kennaniiru.kanaafuu jijjirra maqaa waan rawwannuuf kan mormu ykn
mirga qabeenyaa kanarra kan qabu yoo jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee irraa eegalee
guyyaa 20gidduutti W/M/M/L/M/Beddelletti dhiyaachuun akka beeksiftan ibsaa,yoo hin
dhiyaanne jijjirra maqaa kana kan raawwanuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa Magaalaa
Beddellee.
Obbo Tayyee Nugusee mana jireenyaa Magaalaa Hurrumuu Zoonii bilbila ganda 01
keessaa qaban lafa kaaree meetira 500 irratti argamu Obbo Maammuyyee Gizawuutti
gurguradheera jedhaniiru.kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa
20keessatti haa dhiyaatu.DMM/Lafaa Magaalaa Hurrumuu.
Akkaataan qabinsaafi dhabamsiisa balfaa gogaa naannoo biratti fudhatama qabu aadaa keenya haa ta’u!
Bitootessa 20 bara 2010
Shawaa
Obbo Masfin G/Maariyaam kaartaa fi pilaanii Lakk.isaa Sa/4365/98 ta’een galmaa’ee naaf
kenname na jalaa badeera jedhanii iyyataniiru.kaartaa fi pilaanii kana namnii idaadhaniis
ta’ee haala biroon qabadheera jedhu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee eegalee
guyyaa 30 keessatti tooftaa kaminuu yoo beeksifachuu baate,ragaan abbaan qabiyyee
(kaartaan) biroo baafachuu kan danda’an ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Sabbataa.
Aadde Leensee Asaffaa kan jedhaman B/B Aadde Ma’aazaa Tasfaayee mana jireenyaa
isaanii nagahee Lakk.545537,398965 kan ta’e na jalaa bade jedhanii WMML/Magaalaa
Duukamitti waan iyyataniif,Nagahee iddoo mana jireenyaa isaanii kana namni arge ykn
sababa adda addaatiin kan qabaate yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee
guyyaa 20keessatti yoo dhiyaattanii gabaasa gochuu baattan abbaa qabeenyaa kanaaf
tajajilaa barbaadan nagahee koppiidhaan kan keessummeessinu ta’uu ni beeksifna.
WMM/Lafaa Magaalaa Duukam.
Aadde Shaashii Maammoo Magaalaa Adaamaa Ganda Gooroo/01 keessaa iddoo qaban
waraqaan ragaa qabiyyee iddoo Lakk.221/92 ta’e galmaa’ee naaf kennamee waan na jalaa
badeef kan biraan akka naaf kennamu jechuudhaan nu gafaataniiru.kanaafuu namni ykn
dhaabbanni kaartaa kana arge ykn sababaa adda addaatiin qabadheera kan jedhu yoo jiraate
guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaachuu baate kaartaan
biraa kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Adaamaa.
Obbo Salamoon Baqqalaa Nagahee mirritii lafa mana jireenyaa Lakk.isaa 183945 ta’e
maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru na jalaa bade jechuudhaan waan iyyataaniif,namni nagahee
kana arge ykn kiyya jedhu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti
WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan kun kan hin tanee tanaan
ragaa biraa kan kenninuuf ta’uu ibsaa, beeksifni kun bahee guyyaan isa erga irraa darbee
booda ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjennee ta’uu in beeksifna. WMM/Lafaa
Magaalaa Sulultaa.
Aadde Gannat Gabree Nagahee mirriitii mana jireenyaa Lakk.isaa 93923 ta’e maqaa
isaaniitiin galmaa’ee jiru akka jala bade bakka bu’aa isaanii kan ta’an Aadde Buzunesh
Dabalaa qaaman dhiyatanii waan iyyataaniif,namni nagahee kana arge ykn kiyya jedhu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti
dhiyaachuun akka beeksiftan kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf ta’uu
ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan isa erga irraa darbee booda ragaan kun yoo argamellee
kan hin hojjennee ta’uu in beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo Abbabaa Abarraatiif
Bakka Jiranitti
Iyyattuun Aadde Fireehiwoot Lammaa fi wamamaan isin gidduu falmii siviilii jiru
ilaalchisee wamamaan kun waan badeef mana murtii kanatti barbaadamuusaa beekee
baallama gaafa 11/08/2010 sa’aatti 4:00 irratti akka dhiyaatu manni murtii ajajeera.M/
M/A/Amboo.
Obbo Kabbabaawu Xilaahuun Nagahee mirriitii lafa mana jireenyaa Lakk.isaa
03686 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru na jalaa bade jedhanii qaaman dhiyaatanii
iyyataaniru,kanaafuu namni nagahee kana arge ykn kiyya jedhu yoo jiraate beeksifni kun
bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka
beeksiftan kun kan hin tanee tanaan raga biraa kan kenninuuf ta’uu ibsaa,beeksifni kun
bahee guyyaan isa erga irraa darbee booda ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjennee
ta’uu in beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo G/Mikaa’eel Birhaanee fi Gaashaw Kaffaalewu Nagahee mirriitii lafa mana
jireenyaa Lakk.isaa 03673 fi 03671 ta’e maqaa keenyaan galmaa’ee nuuf kenname harkaa
keenyaa badeerra jedhanii qaaman dhiyaatanii waan iyyataaniif,namni nagahee kana arge
ykn kiyya jedhu yoo jiraate beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/Lafaa
Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan kun kan hin taane tanaan ragaa biraa
kan kenninuuf ta’uu ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan isa erga irraa darbee booda ragaan
kun argamellee kan hin hojjennee ta’uu in beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Aadde Zeeyinabaa Jundii Nagahee Lakk.isaa 1928851 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee
kennameef waan najalaa bade jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf
waajjira keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn dhimmi kun na
ilaalaa kan jedhu beeksifni kun gaafa bahee kaasee guyyaa 30keessatti dhiyaachuu yoo
baatee ragaa bade kana bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Buraayyuu.
Obbo Birruu Badhaadhaa mana jireenyaa Magaalaa Adaamaa ganda Bokkuu Shanan
keessaa Lakk.kaartaa OR/ 30011511807/07 ta’e maqaa kootiin galmaa’ee naaf kennamee
waan na jalaa badeef kan biraan akka naaf kennamu jechuudhaan nu gafaataniiru.kanaafuu
namni ykn dhaabbanni kaartaa kana sababaa adda addaatiin qabadheera jedhu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaachuu baate kaartaan
biraa kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul.Magaalaa Adaamaa.
Aadde Faantuu Raggaasaa kaartaa Lakk.isaa Bur/1015/2002 ta’e maqaa isaaniitiin
galmaa’ee kennameef waan najalaa bade jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka
kenninuuf waajjira keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn dhimmi
kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun gaafa bahee kaasee guyyaa 30keessatti dhiyaachuu
yoo baatee ragaa bade kana bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/
Bul/Magaalaa Buraayyuu.
Bitootessa 20 bara 2010
Obbo Tashoomaa Tsaggaayee mana
jireenayaa Magaalaa Bishooftuu ganda 01
keessatti Kaartaa lakk.isaa BI/12043/07tiin
M2 810 tajaajilaa Daldalaa kan ta’e kaartaan
waan jalaa badeef kaartaa lammaffaa akka
kennamuuf waan nu gaafaataniif,Kanaafuu
qaamni kaartaa kana idaadhaan ykn
dhimma biraatiif qababate yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa
21 keessatti WMMLM/Bishooftuutti
akka deebisuu kun ta’uu baannan kaartaa
lammaffaa abbaa dhimma kanaaf hojjannee
kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/
Lafaa Bul/Magaalaa Bishooftuu.
Obbo Abiyoot Biqilaa Nagahee Lakk.isaa
605781 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee
kennameef waan najalaa bade jedhaniif
ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf
waajjira keenya gaafataniiru. Kanaafuu
namni mormu yoo jiraate, ykn dhimmi kun
na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun gaafa
bahee kaasee hanga guyyaa 30keessatti
dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade kana
bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni
beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Buraayyuu.
Obbo Mahaammad Qaasim Tufaa Magaalaa
Adaamaa Ganda Barreechaa keessaa iddoo
qabaniif waraqaa ragaa qabiyyee iddoo
Lakk.831/93 ta’e maqaa kootiin galmaa’ee
naaf kennamee waan na jalaa badeef kan
biraan akka naaf kennamu jechuudhaan
nu gafaataniiru.kanaafuu namni ykn
dhaabbanni kaartaa kana arge ykn sababaa
adda addaatiin qabadheera jedhu yoo jiraate
guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa
20keessatti yoo dhiyaachuu baate kaartaan
biraa kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna.
EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Adaamaa.
Obbo Musxafaa Mahaammad Nagahee
Lakk.isaa 1919095 ta’e maqaa isaaniitiin
galmaa’ee kennameef waan najalaa bade
jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka
kenninuuf waajjira keenya gaafataniiru.
Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn
dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni
kun gaafa bahee kaasee guyyaa 30keessatti
dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade kana
bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni
beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Buraayyuu.
Aadde Qidisti Gugsaa Nagahee Lakk.
isaa 607530 ta’e maqaa isaaniitiin
galmaa’ee kennameef waan najalaa bade
jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka
kenninuuf waajjira keenya gaafataniiru.
Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn
dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni
kun gaafa bahee kaasee guyyaa 30keessatti
dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade kana
bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni
beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Buraayyuu.
Obbo Taarikuu Amdee Addunyaa kaartaa
maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru kaartaa
Lakk.isaa 479/95 ta’ee naaf kenname waan
na jalaa badeef kan biraa naaf haa kennamu
jechuudhaan iyyataniiru. Kanaafuu
kaartaa kana namni arge ykn sababa adda
addaatiin kan harkatti qabate yoo jiraate,
guyyaa beeksiifni kun bahee irraa kaasee
guyyaa 20keessatti Ej/M/M/L/M/Bul/Mag/
Fiicheetti akka deebistan, yoo deebisuu
baattan kaartaan biraa kan kenninuuf ta’uu
ni beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Fiichee.
Dargaggoonni ilaalcha misoomawaafi dimookiraatawaa qaban haaromsa keenyaaf murteessoodha!
Kallacha Oromiyaa
Obbo Girmaa Kenneetiif
Bakka Jiranitti
Iyyattuun Aadde Mazigabuu Mangistuu fi wamamaan isin gidduu
falmii jiru ilaalchisee wamamaan mana murtii kanatti himatamuu
isaa beekee beellama gaafa 25/07/2010 sa’aatii 3:30 irratti akka
dhiyaatu manni murtii ajajeera.M/M/Aanaa Sulultaa.
Aadde Buzunash Nugusuu Booranaa waraqaa ragaa abbaa
qabeenyummaa Lakk.Kaartaa isaa L/X/L/D/8528/2007 ta’eefi
Lakk.iddoo ERK/1774/07 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru
kaartaan waan na jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee naaf haa
kennamu jechuudhaan iyyataniiru.kanaafuu qaamni ragaa kana
arge beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti Waajjira keenyaatti
dhiyaachuudhaan akka gabaastan,kun kan hin taanee taanaan
kaartaan haaraan kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa
Magaalaa Laga Xaafoo Laga Daadhii.
Aadde Alamtsayee Abarraa Nagahee Lakk.isaa 1122049 ta’eefi
1930187 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee kennameef waan
najalaa bade jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf
waajjira keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu yoo jiraate,
ykn dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun gaafa bahee
kaasee guyyaa 30keessatti dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade
kana bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/
Lafaa/Bul/Magaalaa Buraayyuu.
Aadde Waagayee Hayilee Ijjiguu waraqaa ragaa abbaa
qabeenyummaa Lakk.Kaartaa L/X/L/D/6632/2007 ta’eefi Lakk.
iddoo ERK/329/07 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru kaartaan
waan na jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee naaf haa kennamu
jechuudhaan iyyataniiru.kanaafuu qaamni ragaa kana arge
beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti Waajjira keenyaatti
dhiyaachuudhaan akka gabaastan,kun kan hin taanee taanaan
kaartaan haaraan kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa
Magaalaa Laga Xaafoo Laga Daadhii.
Obbo Magarsaa Ballaxaatiif
Bakka Jiranitti
Himattoonni Luba Adimaasuu Mihiratii fi Mangistuu Ayyalaa
fa’aa fi himatamaan isin gidduu falmii jiru ilaalchisee himatamaan
kun mana murtii kanatti himatamuu isaa beekee deebii isaa
qabatee beellama gaafa 21/07/2010 sa’aatii 4:00 irratti akka
dhiyaatu,kan hin dhiyaanne yoo ta’e mirgi deebii kennachuu isaa
bira darbamee falmiin bakka inni hin jirretti kan itti fufu ta’uu
manni murtii ajajeera.M/M/O/G/A/O/N/Finfinnee.
Aadde Itaalammahuu Manzeetiif
Bakka Jiranitti
M/A/Mirgaa Dha/Inshuraansii Itiyoo Layiifii fi M/A/Idaa isin
jidduu falmii raawwii murtii siviilii jiru ilaalchisee mana murtii
kanatti himatamuu keessan beektanii beellama gaafa 27/07/2010
sa’aatii 4:00irratti akka dhiyaattan ni beeksifna.M/M/O/G/A/
Adaamaa.
Falmii Himatota Obbo Abarraa Alamuu fa’aa N-3 fi Himatamtota
Obbo Zinaabuu Warquu fa’aa N-10 jidduu falmii himannaa
jeequmsaa jiru ilaalchisee Obbo Gammachuu Aagaa mana murtii
kanatti himatamuu keessan beekee beellama gaafa 26/07/2010
sa’aatii 6:00 irratti dhiyaate akka falmaatu manni murtii
ajajeera.M/M/Aanaa Sulultaa
Obbo Tashoomaa Dayyaas Kaartaa Lakk.isaa አም/ማ//482/87
ta’e maqaa isaaniitiin galamaa’ee Magaalaa Amboo ganda 03
keessatti kennameef Orijinaalli harkaa isaanii jiru waan najalaa
bade jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf
waajjira keenya gaafataniiru. kanaafuu namni raga kana arge ykn
dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu yoo jiraate, beeksifni kun gaafa
bahee kaasee hanga guyyaa 20tti akka dhiyaatu ni beeksifna.
EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Amboo.
M/A/Mirgaa Andaargee Tasammaa fi M/A/Idaa Asteer Geetaachoo
jidduu falmii Hariiroo hawaasaa dhimma raawwachiisa murtii
jiru ilaalchisee Adeemsi Caalbaasii mana Magaalaa Buraayyuu
ganda Lukkuu Kattaa keessatti argamu ball’inni isaa 500M2
kaartaa Lakk.BUR/1221/96 ta’e caalbaasiin ajajamee ture akka
dhaabbatu (akka itti hin fufne) manni murtii ajajeera.M/M/O/G/
A/O/N/ Finfinnee.
Aadde Sannaayi Gaashaawu kan jedhaman B/B Obbo Birhaanuu
Mokonnon Nagahee mana jireenyaa isaanii Lakk.283170,247
9734,2479059,2547262,396954 kan ta’e na jalaa bade jedhanii
WMML/Magaalaa Duukamitti waan iyyataniif,Nagahee iddoo
7
mana jireenyaa isaanii kana namni arge ykn sababa adda
addaatiin kan qabaate yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee
irraa kaasee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaattanii gabaasa gochuu
baattan abbaa qabeenyaa kanaaf tajajilaa barbadan nagahee
kooppiidhaan kan keessummeessinu ta’uu ni beeksifna. WMM/
Lafaa Magaalaa Duukam.
Obbo Eeliyaas Mallassaa Bulchiinsa Magaalaa Galaan ganda
Galaan keessatti lafa mana jireenyaa fudhatanii Nagahee kafaltii
duraa Lakk.isaa 522702 ta’e maqaa isaaniitiin kennameef
orjinaalli na jalaa bade jedhanii karaa B/bu’aa isaaniitiin
iyyataniiru.Kanaafuu namni Nagahee kana arge ykn sababa adda
addaatiin qabadheera kan jedhu, guyyaa beeksifni kun bahee
eegalee guyyaa 20 keessatti qaama dhimmi ilaaluuf akka deebisu,
yoo kun ta’uu baate kan duraanii akka badetti tilmaamee faayila
keessaa kooppiin hojjatamee kan bakka bu’uuf ta’uu ni beeksifna.
EMM/Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Galaan.
Obbo Ballaxaa G/Sillaassee Bulchiinsa Magaalaa Galaan ganda
Galaan keessatti lafa mana jireenyaa fudhataniiNagahee kafaltii
duraa Lakk.isaa 522703 ta’e maqaa isaaniitiin kennameef
orjinaalli na jalaa bade jedhanii karaa B/bu’aa isaaniitiin
iyyataniiru.Kanaafuu namni Nagahee kana arge ykn sababa adda
addaatiin qabadheera kan jedhu, guyyaa beeksifni kun bahee
eegalee guyyaa 20 keessatti qaama dhimmi ilaaluuf akka deebisu,
yoo kun ta’uu baate kan duraanii akka badetti tilmaamee Faayila
keessaa kooppiin hojjatamee kan bakka bu’uuf ta’uu ni beeksifna.
EMM/Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Galaan.
Maqaa Abbaa qabeenyaa Yaaleewu Mulgeetaa Siyyum Lakk.
Gabatee isaa 3-43205 OR Lakk.Motoraa 5L-5272844 Lakk.
Shaansii LH172-6110579 kan ta’e Libree Konkolaataa na jalaa
badeera jechuudhaan iyyataniiru.kanaafuu namni Libiree kana
arge ykn dhimma gara biraatiif qabadheera jedhuu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee eegalee guyyaa 15 jidduutti akka nu
beeksistan ta’ee, guyyaa jedhame kanaa keessatti yoo dhiyeessuu
baattaan iyyataadhaaf gabatee gara biraa bakka buufnee kan
kenninuuf ta’uu ni beeksifna.Abbaa Taayitaa Geejjibaa GAON/
Finfinnee.
Aadde Abboonash Abbabaa ragaa abbaa qabeenyummaa Lakk.
Kaartaa isaa 2572/340 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee Magaalaa
Mojoo ganda 02 keessatti kennameef najalaa bade jedhanii
iyyataniiru. Kanaafuu waraqaa ragaa kana namni idaadhaanis
ta’ee haala biroon qabadheera jedhu yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee eegalee guyyaa 20 keessatti tooftaa kamiinuu yoo
beeksifachuu baate ragaan abbaa qabbiyee (kaartaan) biroo
hojjatamee kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa
Magaalaa Mojoo.
Aadde Jamiilaa Sharmolloo Waraqaa abbaa qabeenyummaa
Lakk. Kaartaa isaa 557/2008 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee
Magaalaa Mojoo ganda 02 keessatti kennameef najalaa bade
jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu waraqaa ragaa kana namni
idaadhaanis ta’ee haala biroon qabadheera jedhu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee eegalee guyyaa 20 keessatti
tooftaa kaminuu yoo beeksifachuu baate ragaan abbaa qabbiyee
(kaartaan) biroo hojjatamee kan kennamuuf ta’uu ni beeksifna.
EMM/Lafaa Magaalaa Mojoo.
Aadde Algaanash Tarrafaa kaartaa mana jireenyaa isaanii Lakk.
kaartaa isaa MDKi- 3005/2001 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee
jiru na jalaa bade jedhanii WMML/Magaalaa Duukamitti waan
iyyataniif kaartaa iddoo industrii isaanii kana namni arge ykn
sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee irraa kaasee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaattanii
gabaasa gochuu baattan abbaa qabeenyaa kanaaf kaartaa haaraa
hojjennee kan keenninuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa
Magaalaa Duukam.
Aadde Algaanash Tarrafaa kaartaa mana jireenyaa isaanii Lakk.
kaartaa isaa MDKi- 2723/2001 ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee
jiru na jalaa bade jedhanii WMML/Magaalaa Duukamitti waan
iyyataniif kaartaa iddoo industrii isaanii kana namni arge ykn
sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee irraa kaasee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaattanii
gabaasa gochuu baattan abbaa qabeenyaa kanaaf kaartaa haaraa
hojjennee kan keenninuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/Lafaa
Magaalaa Duukam.
 Kallacha Oromiyaa Bitootessa 20 bara 2010
8

Damee Mulaatuu

Meeliindaa Biilgeetis eenyu?

M
eeliindaa Biilgeet tola ooltuu lammii Ameerikaa yoo taatu, dubartii hojii
daldalaatiin beekamtudha. Hojjettuu, dhaabbata maayikiroo sooftii
kan turteefi Dhaabbaticha keessatti piroojektoota gurguddoo akka
Maayikiroosooftii, Bob, Enkaartaafi Ekispiidiyaa jedhaman hogganaa turteetti.

Gargaartuu hundeessaa Faawundeeshinii Biiliifi Meeliindaa Geetisi. Faawundeeshinii

kanaan biyyoota guddatan Ameerikaa Kaabaa dabalatee biyyoota guddataa jiran
keessatti hojii tola ooltummaa garaa garaa hojjettee ittiin mikoofteetti. Ammas,
hojjechuurratti argamti. Keessumaa, dubartootaafi daa’imman irratti, barnootaafi
tajaajila deggersa nyaataatiin hojii guddaa hojjetteen bu’aa qabeessa taatee jirti
Meeliindaan.

Hojiiwwan tola ooltummaa Faawundeeshiniishee kanaan hojjettee bu’a qabeettii ittiin

taatee jirtu kanaanis Itoophiyaa dabalatee biyyoota addunyaa kanaa hedduu irraa
badhaasawwan danuu argachuu dandeesseetti. Namoota ciccimoo addunyaa kanaa
keessaa tokko akka taate ammoo Barruuleen foorbis ifoomseeniira. Barreeffamni
keenya har’aas hojiiwwan Maaliyaan beekamtii kana ittiin gonfatte hamma tokko

M
akka ittaanu kanatti qindeessineerra, dubbisa gaarii!
eeliindaa Aan Fireenchi jedhamti. Haadha
warraa dureessa beekamaa Addunyaa kanaa
Biil Geeti. Meeliindaan Ameerikaa kutaa
biyyaa Daalaas Teeksaas jedhamutti, Hagayya
15 ALA bara 1964tti dhalatte.
Umuriin ishee barnootaaf wayita gahetti, mana barumsaa
Kaatoolikii Roomaatti barnootashee sadarkaa tokkoffaa
hordofte. Barnootashee sadarkaa lamaffaa ammoo
akkadaamii Daalaastti baratte. Meeliindaan barnootashee
sadarkaa tokkoffaas ta’e sadarkaa lammaffaa qabxii olaanaa
galmeessuun akka xumurte ragaawwan seenaa ishii ni ibsu.
Meeliidaan barnoota sadarkaa olaanaa digirii jalqabaa
Saayinsii kompiiteraafi Ikkoonoomikisiin Yuunivarsitii
Duuk irraa duraa duubaan bara 1986fi bara 1987tti
argatteetti. Mana barnootaa Biizinasii Fakuwaa Duuk
irraa ammoo digirii lammaffaa bulchiinsa Daldalaa(MBA)
argatteetti.
Meeliindaan barattuu qaxalee waan turteef akkuma
barnootashee sadarkaa olaanaa xumurteen dhaabbata
Maayikiroosooftiitti bara 1987 qacaramuuf carraa
argatte. Ogummaafi dandeettii qabdu akkasumas
ifaajiisheefi wahillansheetiin moosaajiiwwan garaagaraa
kalaquun dhaabbatichi akka milkaa’uuf gaheeshee
gumaachuu dandeesseetti. Moosaajiiwwan gurguddoo
dhaabbata maayikiroosooftiin kalaqaman kanneen akka
“Paabilishiyerii, Maayikiroosoft Boob, Enkaartaafi
Ekispidyaa keessatti hirmaachuu hanga adda durummaan
geggeessuutti ceete. Kutannoofi ciminasheetiifi
waahillansheetiin dhaabbatichi daran akka milkaa’uuf
carraaqqii cimaa taasifteetti. Abbaa dhaabbatichaa kan
ta’e Biilgeetillee dinqisifannaa guddaa qabaaf ture.
Boodarammoo hiriyoomfatee wajjin bultii ijaarrachuufillee
kaadhimmate. Waggoota 7 oliif kaadhimummaan waliin
turee bara 1994tti Meeliindaa waliin bultii ijarratan.
Yeroo kanarraa eegaltees Meeliindaan dhaabbata akka
hojjetaatti qacaramte kana keessatti abbaa qabeenyaafi
geggeessaa taatee itti fufte. Dhaabbata maayikiroosooftii
keessatti piroojektoota gurguddoo akka Maaykiroosoofti
Bob, Enkaartaafi Ekispiidiyaa jedhaman hogganaa turte.
Meeliindaafi Biilgeetis jireenyaa naannoo kutaa bulchiinsa
‘Siyaatil leek waashingita’ jedhaamu keessa jiraachaa
ijoollee dubaraa Jeniifar Kaateriineefi Fooyib Aadel mucaa
dhiiraa tokko Roory Joon Geetis jedhaman godhataniiru.
Meeliindaan dhaabbata Maayikiroosooft keessa hojjechaa
turtetti, osoo faawundeeshinii Geets hin hundeessin dura
bara 1996 hanga bara 2003tti miseensa boordii Yunivarsitii
Duukii ta’uunis tajaajilteetti. Walitti qabduu Boordii
daayrekteroota Kaampaanii ‘Waashingiton post’ ta’uun
tajaajilaa turteetti.
Bara 2006 irraa eegalee ammoo Faawundeeshiniin Geetis
hojiiwwan kalaqa saayinsiifi teekinooloojii jajjabeessuu,
wabii midhaan nyaataa mirkaneessuu, du’aatii haadholiifi
daa’immanii hir’isuu, tajaajila yaalaa gahaa uumuu
walumaa galatti hojii hiyyummaa hir’isuu irratti kan
xiyyeefatu abbaa warraashee waliin ta’uun hundeessite.
Yeroo kanarraa eegaltees faawondeeshinii hundeessite
kanaan hojii tola ooltummaarratti bobbaatee hojjechuurratti
fuulleffatte. Bu’uuruma kanaan, dhaabannishee kun hojii
tola ooltummaasaa kan eegale Ameerikaa Kaabaatti yoo
ta’u, kunis manneen kitaabaa hundi Kompiitara akka
qabaatan taasisuuf doolaara Ameerikaa miliyoona 10
ramaduun hojiin baruufi barsiisuu daran akka cimu taasisuu
dandeesseetti.
Mul’ata Faawundeeshinichaa milkeessuufis bara 2012tti
dhaabbannisheefi abbaawarraashee waliin ta’uun dhaabbanni
Maayikiroosooft Doolaara Ameerikaa miliyoona 560
akka kennu taasisuun biyyoota addunyaa hedduu keessatti
dameewwansaa babal’isuufi hojiiwwan tola ooltummaa
hedduu hojjechuu dandeesseetti. Keessumaa, biyyoota
guddataa jiran keessatti deggersa meeshaalee barnootaa
hanga wabii midhaan nyaataa lammiiwwan hanqina nyaataa
qabanii mirkaneessuu hojjechuu cinaatti hojii hiyyummaa
hir’isuurratti jijjiirama guddaa fiduu dandeesseetti.
Kana malees, kaayyoowwan gurguddoo dhaabbatichaa
kan ta’e dubartootarratti fuuleffachuun Meeliindaan
jiruufi jieereenya dubartootaa biyyoota guddataa jiranii
fooyyessuufis hojiiwwan hedduu hojjetteetti. Kunis,
faawundeeshinchi qo’annoofi qorannoo akka adeemsisu
gochuun jiruufi jireenya dubartootaa fooyyessuu haala
dandaa’amurratti fulleffatte.
Gama Biroon Meeliindaan kan ittiin beekamtu dubartoota
kakaasuufi dadammaqsuu yoo ta’u, dubartoonni of
danda’anii dhiira qiixa jiruufi jireenya hawaasummaa
keessattis ta’e diinagdee biyyaa keessatti shoorasaanii akka
bahataniif hojii kakaasuufi dadammaqsuutiinis ni beekamti.
Faawundeeshiiniin Gatisis gama kanaan dubartoonni
dhiira qixa carraa barnootaa akka argataniif xiyyeeffannoo
guddaan hojjechaa jirti.
Dhiira faana teekinooloojiiwwan barachuufi qabeenya
horachuu akkasumas mirgasaanii kabajameefi jireenya
hawaas dinagdeefi siyaasaatiinis dhiira faana qixa akka
hirmaattuuf faawundeeshiniin ishee dhimma ijoo godhattee
kan hojjettuufi deggersawwan garaa garaa milkaa’ina
piroojektii kanaaf oolu bajanni ga’aan akka ramadamu
taasiftee hojjechaa jirtuun jiruufi jireenya dubartootaa
hedduu fooyyessuu dandeesseetti. Keessumaa, biyyoota
guddataa jiran keessatti hojii kana caalmaatti bu’a qabeessa
taasisuun milkaa’ina guddaa itti argachuu dandeesseetti.
Fakkeenyaaf dubartoonni saayinsiifi teekinooloojii keessatti
akka hirmaatan, induustiriiwwan keessattifi geggeessummaa
keessummaa keessatti dhiira faana qixa akka hirmaataniif
shoorasaanii akka bahataniif faawundeeshiniinshee kun ni
jajjabeessa. Keessumaa, hanqina ga’umsa geggeessummaa
dubartootaa guutuufi humna dandeettiisaanii cimsuurratti
xiyyeefannoon ni ni hojjeta. Kanaafis, dhimma barnootaa
irrattillee qorannoowwaniifi marii hayyoota faana gooturratti
dhimma koorniyaa keessaa akka dhibamu hin feetu. Bajeta
gahaa ramaduun dhimmi dubartootaa xiyyeeffannaa akka
argatu taasifti.
Gama kanaan piroojektoota humna faayinaansii dubartootaafi
dandeettisaanii cimsan hedduu qopheessuun fayyadamoo
taasifteetti. Keessumaa, biyyoota guddataa jiran keessattis
fuuleffachuun dubartoonni maallaqa gahaa argatanii
daldala keessatti akka hirmaataniif tooftaalee garaa garaa
fayyadamuun deggersa faayinaansii mijeessuufiin cinaatti,
hojii ummmachuurrattis deggersa garaa garaa ni taasifti.
Walumaa galatti dubartoonni yeroosaanii hojii kaffaltii itti
argatanirra oolchuu, hojii daldlaarratti bobba’uun guddina
dinagdee hawaasummaa biyyaa keessatti bobba’uu akka
danda’an xiyyeeffannaa gudddaan hojjechuu dandeessee
jirti.
Faawundeeshiniinshee kun kan irratti
Gara fuula 15tti
xiyyeeffatu tokko daa’imman jireenya

Qabeenyawwan bishaanii keenyaafi uumama naannoo haroowwanii haa kunuunsinu!

Bitootessa 20 bara 2010
Hanqina dhiyeessii
sanyii filatamaa
furuuf sochii
Intarpiraayizichaa
D
haabbilee misoomaa mootummaan milkaa’ina
guddina oomisha naanichaatiif akka tumsaniif
hundeesse keessaa Intarpiraayiziin Sanyii Filatamaa
Oromiyaa isa tokko. Intarpiraayiziin kun
dambii Lakkoofsa 108/2000n bara 2000 kan hundaa’e
yoo ta’u, erga hundeeffamees waggoota 10ffaa
lakkoobsisaa jira akka ragaan barreeffamaa mana
hojichaa mul’isutti.
Yeroo hundaa’us kaappitaala ka’umsaa
qarshii miiliyoona 240n yoo ta’u, yeroo
ammaa garuu kappitaallisaa biiliyoona
2tti siqeera. Intarpiraayiziin kun hojii
teekinooloojii sanyii maddisiisuu, sanyii
baayyisuu, qopheessuufi gugrguruu
irratti xiyyeeffatee hojjechaa
jira. Lafa hektaara 734 irratti
humna namoota jahaatiin
kan hundaa’e yoo ta’u, yeroo
ammaa ogeeyyiisaa 1400
ta’aniin hojjechaa jira.
Deggersa qarshii biiliyoonni
Obbo Baqqalaa Asaffaa
1.5 ol mootummaan nananoo
Oromiyaa taaisiseefiin
Ministeera qonnaa federaalaa jalatti midhaan nyaataa warshaaf
oomishaa ture.
Yeroo ammaa garuu, lafa hektaara kuma 27 caalurratti
dameewwan gurguddoo sadii irratti yoo ta’u, isaanis
damee Arsii, damee Baaleefi damee lixa Oromiyaa irratti
sanyiiwwan akaakuu garaagaraa baayyisuun qonnaan bultoota
biraan ga’aa jira. Sanyiin Boqqolloofi qamadii ammoo
sanyiiwwan intarpiraayizichi baayyinaan baayyisaa jirudha.
Intarpiraayiziin kun jalqaba yeroo hundeeffame rakkoon
maashinaafi iddoo sanyiiwwan itti baayyisu dhuunfaasaa
dhabuun qormaata itti ta’aa ture. Rakkoo kana mootummaaf
ibsuun mootummaanis xiyyeeffannaa kennuun lafti akka
kennamu ta’eera.
Godina Arsiifi Baaleettis lafti qonnaa bal’aan yeroo sirna
bulchiinsa dargii keessa midhaan bal’inaan irratti oomishamaa
ture qarshii biliyoona tokkoofi miliyoona 600 baasii gochuun
intarpiraayizichaaf akka laataman taasifameera. Kun, ammoo,
humni sanyiiwwan bal’inaan oomishuu intarpiraayizichaa
daran akka guddatu taasisaa jira
Maashinoonni sanyiiwwan quqlulleessuuf gargaaran 7
sadarkaa Awuroophaatti ammayyaa’aa ta’an shanis qarshii
miiliyoona 60tti siquun mootummaan bitee intarpiraayizichaaf
kennamanii yeroo ammaa sanyiiwwan qulqulleessuun
raabsuurratti argama.
Intarpiraayizii Sanyii Filatamaa Oromiyaatti Daarektarri
Adeemsa Hojii Ijoo Gorsaafi Odeeffannoo Itti Fayyadama
Barumsi naannoo hubannoo hawaasaa guddisuudhaaf shoora guddaa qaba!
Kallacha Oromiyaa 9
Galaanaa Kumarraa
Sanyiin maashinaan wayita qulqullaa’u
Teekinooloojii Sanyii Obbo Qabeenya Uumamaa, Ejensii Waldaa Hojii Gamtaa
Baqqalaa Asaffaa akka Oromiyaa, Dhaabbilee sanyii baayyisaniifi Yuuniyeenota
jedhanitti Intarpiraayiziin waliin akka raabsamu taasisuufi intarpiraayizichi aanaalee
kun kaayyoon guddaan naannichaarratti bakka bu’aasaa ramaduun sanyiiwwan
hundaa’eef rakkoo qophaa’an kallattiidhaan qonnaan bultoota bira akka ga’an
hanqina dhiyeessii sanyii gochuunidha. Gama kanaan, hojii gaariinis hojjetamaa jira.
bal’aa qonnaan bultoota Haata’u malee, sanyiiwwan baayyinaan oomishaman
naannichaa mudachaa kunneen kallattii barbaadamuun qonnaan bulaa bira ga’ee
ture hiikuuf akkasumas akka itti fayyadamu gochuu keessatti qaawwi akka ture
ga’ee sektarri qonnaa Obbo Baqqaleen dubbataniiru. Kunis, baayyinaafi yeroo
guddina dinagdee barbaadame keessatti qonnaan bulaa bira ga’uu dhabuurratti
keessatti qabu hanqinni waan jiruuf xiyyeeffannoofi qindoomina cimaan
daran guddisuuf hojjechuu barbaada.
a k k a
gumaachuuf Rakkoo kana furuufis, Intarpiraayizichi waggoota 7n dura
yaadameeti. kallattiidhaan Aanaalee naannichaatti kallattiidhaan ogeeyyii
Kana malees, bakka buusuun qonnaan bultoonni iddoodhuma jiranitti
o o m i h s a a f i sanyiiwwan kana akka argartaniif hojjetamaa jira. Haaluma
kanaan hanga ammaatti aanaalee 104 irratti kallattiidhaan
sanyiin kun qonnaan bultoota bira akka ga’u taasifamaa jira,
cimee itti fufa.
oomishtummaa Bara kanas, hojiilee hedduun karoorfamanii hojjetamaa jiru
qonnaa dabalaa dhufe keessatti akkasumas dinagdee qonnaan akka Obbo Baqqaleen himanitti. Sanyiiwwan filatamoon
bulaa jijjiiruuf qooda guddaa waan gumaachuuf kanaafis akka akaakuun garaagaraa sadarkaasaanii eeggatan bara darbe
tumsuufi ta’uu himaniiru. keessa lafa hektaara kuma 18 ol irratti facaafaman haamamanii
Intarpiraayiziin kun jalqaba yeroo hundaa’utti humni sanyii quqlullaa’uun yeroo ammaa kuntaalli 500 qonnaan bulaa
oomishuusaa waggaatti kuntaala kuma sadii kan hin caalle biraan ga’uuf mana kuusaa keessatti argamu.
ture. Yeroo ammaa garuu gara kuntaala kuma 600 oomishuutti Kana keessaa bara kana walumaagala sanyiiwwan akaakuu
guddisuu danda’eera jedhan Obbo Baqqaleen. garaagaraa qophaa’anii jiran keessaa yoo xiqqaate % 75
Interpiraayiziin kun Sanyiiwwan adda addaa baayyinaan ol kallattiidhaan sadarkaa aanaaleetti karaa bakka bu’oota
oomishuudhaan naanoorra darbee Itoophiyaa bakka Intarpiraayizichaa qonnaan bultoota biraan ga’uuf hojjetamaa
bu’uudhaan sadarkaa Afriikaatti intarpiraayizii jalqabaa jira. Kaan ammoo al-kallattiidhaan karaa Yuuniyoonotaan
ta’uun sadarkaa 1ffaa qabachuun geeba badhaafamuu akka kan raabsamu ta’a jedhan Obbo Baqqaleen. Yeroo ammaas
danda’es dubbataniiru. Boqqolloon kuntaalli 10s godinaalee barbaadan akka Gujii,
Arsii lixaa, Harargee lamaaniif raabsamuurratti argama.
Walumaagalatti, rakkoo hanqina dhiyeessii sanyii filatamaa
waliin qonnaan bultoota naannichaa mudachaa ture furuuf Walumaagalatti, intarpiraayiziin Sanyii Filatamaa Oromiyaa
kaayyoo hundeeffameefirratti hundaa’uun oomishtummaa
sadarkaa dandeessisuun dhaabbanni sanyiiwwan akaakuu
qonnaa guddisuun jiruufi jireenya qonnaan bulaa fooyyessuu
garaagraa oomishuu danda’ee jira. Oomishtummaan sanyii
keessatti gaheen gumaachaa jiru guddaadha. Humnasaa
intarpiraayizichaan dhiyaatus hektaararraa giddu galeessaan
guddisuun sayiiwwan baayyinaafi quqlqullinaan oomishuun
kuntaala jaha qofa kan ture yeroo ammaa gara kuntaala 31tti
hanqina dhiyeessii sanyiiwwaniin walqabatee mudachaa ture
guddachuu danda’eera.
furuufis gumaachaa jira.
Sanyiiwwan qophaa’an kunis, kuufamanii taa’uu osoo hin taane
Ta’uus, sanyiiwwan baayyisu hamma barbaadamu,
abbaa dhimmaa kan ta’e qonnaan bulaa bal’aa bira gahee akka
qulqullinaafi yeroodhaan qonnaan bulaa biraan ga’uurratti
irraa fayyadamu akkasumas oomishaafi oomishatummaan
qaawwa jiru furuuf qindoomina cimaan hojjechuun
akka guddatu gochuun murteessaadha. Kana adda baasuun
barbaachisaadha. Hunda caalaa ammoo sanyiiwwan oomishu
barbaachisaa waan ta’eefis kalalttii lamaan fedhiin qonnaan
sadarkaa aanaaleetti gadi bu’uun fayyadamaa qaqqabsiisuuf
bultoota akka adda ba’u godhamuun hojjetamaa jira.
hojii jaqabe karaa walfakkaatuun aanaalee hundatti hojiirra
Kunis, karaa qooda fudhatoota akka Biiroo Qonnaafi oolchuun baayyee murteessaadha.

10
Obbo Magarsaa Heyyii haatikoo Aadde
Leedii Gurmeessaa waan du’aniif Lafa
qabiyyee Magaalaa T/Bolloo ganda
02 keessatti argamu Lakk. Kaartaa isaa
T/B/2479/96 ta’e dhaaltummaadhaan
waanan argadheef dhaaltummaan kun akka
naaf mirkanaa’u jedhanii gaafataniif,kan
mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun
bahee kaasee guyyaa 20keessatti haa
dhiyaatu. W/M/M/Lafaa Magaalaa/Tu/
Boolloo.
Aadde Malkee H/Maariyaam kaartaa
iddoo mana jireenyaa isaanii Lakk.kaartaa
isaa MDKi- 022/99 ta’e gaafa 25/08/99
maqaa isaaniitiin galmaa’ee kennameef
na jalaa bade jedhanii WMML/Magaalaa
Duukamitti waan iyyataniif kaartaa iddoo
mana jireenyaa isaanii kana namni arge
ykn sababa adda addaatiin kan qabate yoo
jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa
kaasee guyyaa 20keessatti yoo dhiyaattanii
gabaasa gochuu baattan abbaa qabeenyaa
kanaaf kaartaa haaraa hojjennee kan
keenninuuf ta’uu ni beeksifna. WMM/
Lafaa Magaalaa Duukam.
Aadde Jamaanesh Birhaanuu Dinquu
waraqaa ragaa abbaa Qabeenyummaa
Lakk.kaartaa isaa L/X/L/D/7942/2007
ta’eefi Lakk.Iddoo ERK/1108/07 ta’e
maqaa isaaniitiin galmaa’ee jiru kaartaan na
jalaa bade jedhanii waan iyyataniif.qaamni
ragaa kana arge ykn sababa adda addaatiin
qabate yoo jiraate,beeksifni kun bahee
guyyaa 20 keessatti Waajjira keenyaatti
dhiyaachudhaan akka beeksiftan,kan hin
dhiyyeessinee taanan kaartaa haaraa kan
kennamuuf ta’uu ni beeksifna.EMM/Lafaa
L/X/L/Daadhii.
Obbo Lammaa Hundeetiif
Bakka Jiranitti
Himataan Obbo Shallamaa Asaffaafi
Himatamaa isin jidduu falmii jiru
ilaalchisee isin himatamaan mana murtii
kanatti himatamuu keessan beektanii
beellama gaafa 21/07/2010 sa’aatii 3:00
irratti akka dhiyaatanii falmattan manni
murtii ajajeera.M/M/A/Magaalaa Sulultaa.
Obbo Miidhaksaa Dibaabaa waraqaa
ragaa abbaa qabeenyummaa Lakk.
Kaartaa isaa 1577/1798 ta’e maqaa
isaaniitiin galmaa’ee Magaalaa Mojoo
ganda 01keessatti kennameef najalaa bade
jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu waraqaa
ragaa kana namni idaadhaanis ta’ee haala
biroon qabadheera jedhu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee eegalee
guyyaa 20 keessatti tooftaa kaminuu yoo
beeksifachuu baate ragaan abbaa qabbiyee
(kaartaan) biroo hojjatamee kan kennamuuf
ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa Magaalaa
Mojoo.
Obbo Muluuqan Yigzaawu Nagahee
mirritii lafa mana jireenyaa Lakk.isaa
185246 ta’e maqaa kootiin galmaa’ee naaf
kenname na jalaa badeera jedhanii qaaman
dhiyaatanii waan iyyataaniif,namni
nagahee kana arge ykn kiyya jedhu yoo
jiraate beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20
keessatti WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti
dhiyaachuun akka beeksiftan kun kan hin
tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf
ta’uu ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan
isaa erga irraa darbee booda ragaan kun
yoo argamellee kan hin hojjennee ta’uu
in beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa
Sulultaa.
Lafawwan miidhaman xuxxuqqaarraa bilisa gochuudhaan deebi’anii akka dandamataniifi oomishitummaansaanii akka dabalu gochuun ni danda’ama!
Kallacha Oromiyaa
Obbo Yaabsiraa Malaakuu Nagahee Lakk.isaa 0837437 ta’e
maqaa isaaniitiin galmaa’ee kennameef waan najalaa bade
jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf waajjira
keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn
dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun gaafa bahee
kaasee guyyaa 30keessatti dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade
kana bakka buufnee kan kenninuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/
Lafaa/Bul/Magaalaa Buraayyuu.
Obbo Sulxaan Waabee kaartaa fi pilaanii Lakk.isaa ------ ta’een
galmaa’ee naaf kenname najalaa badeera jedhanii iyyataniiru.
kaartaa fi pilaanii kana namnii idaadhaniis ta’ee haala biroon
qabadheera jedhu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee
eegalee guyyaa 30 keessatti tooftaa kaminuu yoo beeksifachuu
baate, ragaan abbaan qabiyyee (kaartaan) biroo baafachuu
kan danda’an ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa Bul/Magaalaa
Sabbataa.
Caalbaasii
M/A/Mirgaa Obbo Tashoomaa Charuu fi M/A/Idaa Aadde
Sannaayit Nigaatuu jidduu falmii raawwachiisaa jiru ilaalchisee
mana jireenyaa Magaalaa Adaamaa Ganda Bareechaa(11)
keessatti kaaree meetira 250irratti maqaa murtii abbaa mirgaatiin
galmaa’ee jiru Ka’uumsa caalbaasii qarshii 765,459.28tiin
gaafa 06/08/2010 sa’aatii 3:30 --- 6:30tti iddoo qabeenyichi
argamutti caalbaasii ifaa ta’een ni gurgurama. Kanaafuu
namoonni dorgomtanii bitachuu barbaaddan iddoo,sa’aatiifi
guyyaa ibsametti gatii ka’uumsa caalbaasirraa ¼ CPO
qabsiisuudhaan qaamaan dhiyaattanii dorgomuun bitachuu
kan dandeessan ta’uu ni beeksifna. Odeeffannoo Dabalataatiif
Lakk. Bil. 0911173009 M/M/A/Adaamaa.
Maqaa Abbaa qabeenyaa Obbo Suhaalii Muhaammad Nuur
Lakk.Gabatee 3-39449 OR ta’e gosa tajaajila deddeebisaa
uummataa Lakk.Motoraa 2KD-1334609 Lakk.Shaansii
KDH200-0024636 Moodela KRKDH200K-FMMDY kan ta’e
waraqaa abbaa qabeenyummaa (Libiree)konkolaataa na jalaa
badeera jechuudhaan iyyataniiru.kanaafuu namni ragaa kan
arge ykn dhimma gara biraatiif qabadheera kan jedhu yoo
jiraate, guyyaa beeksifnii kun bahee eegalee guyyaa 15 jidduutti
akka nu beeksistan ta’ee, guyyaa jedhamee kanaa keessatti yoo
dhiyeesuu battaan abbaa dhimmaa kanaaf waraqaa ragaa abbaa
qabeenyummaa(Libiree) kan biraa kan kenninuuf ta’uu ni
beeksifna.Abbaa Taayitaa Geejjibaa GAON/Finfinnee.
Obbo Tarrafaa Mokonnin ragaa qabiyyee mana jireenyaa
faayila hunda kaartaa, Nagahee mirritii fi Nagahee Gibiraa
Lakk.1991896 ta’e akkasumas Lakk.kaartaa Sul/01/1538/99
ta’e na jalaa bade jedhanii qaaman dhiyaatanii waan
iyyataaniif,qaamni ragaa kan arginne ykn kiyya jedhu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti EMM/
Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan
kun kan hin taanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf ta’uu
ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan isaa erga irraa darbee booda
ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjanne ta’uu ni beeksifna.
EMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Aadde Yeshii Nigusee ragaa qabiyyee mana jireenyaa Faayila
hundaa kaartaa, Nagahee mirritii Lakk.isaa 1992612ta’eefi
Nagahee Gibiraa akkasumas Lakk.kaartaa Sul/1537/99 ta’e
galmaa’ee harkaa isaanii jiru na jalaa bade jedhanii qaaman
dhiyaatanii waan iyyataaniif,qaamni ragaa kan arginne ykn
kiyya jedhu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20
keessatti EMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka
beeksiftan kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf
ta’uu ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan isaa erga irraa darbee
booda ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjenne ta’uu ni
beeksifna. EMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo Yisaahiq Musxafaa Guutuu waliigaltee mana waliinii
(Koondiminiyamii) bara 2000 carraadhaan argadhe waan na
jalaa badeef kan biraa bakka bu’ee naaf haa kennamu jedhanii
iyyataniiru.kanaafuu namni ragaa kana arge ykn dhimma
biraatiin qabaate yoo jiraate,Bul/Mag/Sabbbataatti/Adeemsa
Hojii Dabarsaa fi Bulchiinsa Manneeniitti akka galmeesisuu ykn
yoo arge jiraate abbaa dhimmaa ragaan kun jalaa badeef guyyaa
beeksini kun bahee eegalee guyyoota 30 keessatti teessoodhaan
abbaa dhimmaaf akka deebisu ibsaa,guyyoota eeramee kanaan
booda garuu ragaa kan ittiin fayyaadamudhaafis ta’ee qaama
biraatiif dabarsuun seeraa qabeessa kan hin taanee ta’uu ni
beeksifna.M/Q/Bu/Magaalaa Sabbataa.
Bitootessa 20 bara 2010
Obbo Usmaan Gammaachuu kaartaa Lakk.isaa M/D/
Ki 2986/01 kan ta’e maqaa isaaniitiin kennameef na
jalaa bade jedhanii WMML/Magaalaa Duukamitti waan
iyyataniif,kaartaa iddoo mana jireenyaa isaanii kana namni
arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee guyyaa 20keessatti
yoo dhiyaattanii gabaasa gochuu baattan abbaa qabeenyaa
kanaaf kaartaa haaraa hojjennee kan keenninuuf ta’uu ni
beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Duukam.
Caalbaasii
M/A/Mirgaa Obbo Darajjee Girmaa fi M/A/Idaa Obbo
Wubee Dassaalenyi jidduu falmii hariiroo hawaasa jiru
ilaalchisee manni jireenyaa Kondominiyeemii GAONF/
Bulchiinsa Magaalaa Sabbataa B-43 Lakk.manaa St-
0130,darbii-GF,balli’na 25.23 ta’e guyyaa 15/08/2010
sa’aatii 6:00--- 8:00tti ka’umsaa caalbaasii qarshii 67,821tiin
waan gurguramuuf namoonni ykn qaamni dorgomee bitachuu
barbaadu kabachiisa caalbaasiif 25% ka’umsaa caalbaasii
qabate bakka argama manichaa Magaalaa Sabbataa ganda
08tti keessatti argamuutti dhiyaate dorgomee akka bitatuu
manni murtii ajajeera.M/M/Ol/Go/A/O/N/Finfinnee
Obbo Fiqaaduu Baayyuu Nagahee mirritii lafa mana jireenyaa
Lakk.isaa 1872540 ta’e maqaakootiin galmaa’ee naaf
kenname na jalaa badeera jedhanii qaaman dhiyaatanii waan
iyyataaniif,namni nagahee kana arge ykn kiyya jedhu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/
Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan
kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf ta’uu
ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan isaa erga irraa darbee
booda ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjennee ta’uu in
beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo Mahaammad Abbaaraayyaa Nagahee Lakk.isaa 049793
ta’e maqaa isaaniitiin galmaa’ee kennameef waan najalaa
bade jedhaniif ragaa bade kan bakka bu’ee akka kenninuuf
waajjira keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu yoo
jiraate, ykn dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun
gaafa bahee kaasee hanga guyyaa 30keessatti dhiyaachuu
yoo baatee ragaa bade kana bakka buufnee kan kenninuuf
ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Buraayyuu.
Maqaa Abbaa qabeenyaa Hawaaz H/Maariyaam Lakk.
Gabatee isaa 3-55211 OR Lakk.Motoraa 2KD-1055200
Lakk.Shaansii JT121JK2200015547 kan ta’e Libireen
Konkolaataa W/A/Qabeenyummaa na jalaa badeera
jechuudhaan iyyataniiru.kanaafuu namni ragaa kana arge
ykn dhimma gara biraatiif qabadheera kan jedhu yoo jiraate,
guyyaa beeksifnii kun bahee eegalee guyyaa 15 jidduutti
akka nu beeksistan ta’ee, guyyaa jedhamee kanaa keessatti
yoo dhiyeesuu battaan iyyataadhaaf Libiree gara biraa kan
kenninuuf ta’uu ni beeksifna.Abbaa Taayitaa Geejjibaa
GAON/Finfinnee.
Caalbaasii
M/A/Mirgaa Mahammadnuur Ahimadii fi M/A/Idaa Aadde
Zaaharaa Mahaammad jidduu kan jiru falmii raawwii murtii
ilaalchisee qabeenyaa M/A/Idaa kan ta’e Lakk.addaa D-21
irratti galmaa’ee beekamu gatii ka’umsaa caalbaasii qarshii
145,125.60 ta’een gaafa 20/08/2010 sa’aatii 3:00 --- 6:00tti
caalbaasii ifa ta’een ni gurgurama. Kanaafuu namoonni
bitachuu barbaaddan sa’aatii fi iddoo jedhametti argamuun
qarshii tilmaama caalbaasiirraa 1/4 fi waraqaa eeyummaa
qabachuudhaan dorgomtanii bitachuu kan dandeessan ta’uu
ni beeksifna. M/M/O/Go/A/Adaamaa.
Obbo Boshii Gonfaa Nagahee mirritii lafa mana jireenyaa
Lakk.isaa 03892 ta’e maqaa kootiin galmaa’ee naaf
kenname na jalaa badeera jedhanii qaaman dhiyaatanii waan
iyyataaniif,namni nagahee kana arge ykn kiyya jedhu yoo
jiraate beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/
Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan
kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf ta’uu
ibsaa,beeksifni kun bahee guyyaan isaa erga irraa darbee
booda ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjennee ta’uu in
beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Bitootessa 20 bara 2010
Wallagga
Obbo Biqilaa Tarfaasaa mana jireenyaa
Magaalaa Gimbii ganda 02keessatti argamu
Lakk. Kaartaa isaa 02/0395/2009 ta’e Obbo
Dabalaa Fufaatti gurgurtaadhaan dabarsanii
maqaa jijjiirrachuu waan barbaadaniif osoo
maqaan hin jijjiriin kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa
dhiyaatuWMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Gimbii.
Obbo Lammaa Goobanaa mana Magaalaa
Yuubdoo ganda 02 keessaatti argamu Lakk.
isaa 699 ta’ee fi Lakk.kaartaa isaa --- ta’e
maqaa isaaniitiin galmaa’ee argamu Obbo
Haabtamuu Ruumichootti gurgurachuu waan
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni
kun bahee guyyaa 20keessatti akka dhiyaatu
gaafachaa, kan hin dhiyaanne taannan
jijjiirraa kana kan mirkaneessinuuf ta’uu ni
beeksifna. EMM/Lafaa Magaalaa Yuubdoo.
Obbp Isheetuu Biqilaa mana Magaalaa
Yuubdoo ganda 02 keessaatti argamu Lakk.
isaa --- ta’ee fi Lakk.kaartaa isaa --- ta’e
maqaa isaaniitiin galmaa’ee argamu Obbo
Haabtamuu Ruumichootti gurgurachuu
waan barbaadaniif kan mormuu yoo
jiraate,beeksifni kun bahee guyya 20keessatti
akka dhiyaatu gaafachaa, kan hin dhiyaanne
taannan jijjiirraa kana kan mirkaneessinuuf
ta’uu ni beeksifna. EMM/Lafaa Magaalaa
Yuubdoo.
Aadde Yaadashii Firrisaa mana jireenyaa
Lakk.isaa – ta’e ganda bubbee 01
keessaa qaban Obbo Araggaa Mulaatuutti
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
10gidduutti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Bubbee.
Obbo Disaasaa Baabuu fi Tarrafee
Dhaabaa mana jireenyaa Lakk.isaa – Magaalaa Haroo Sabbuu.
ta’e ganda bubbee 01 keessaa qaban
Obbo Dajanee Geetaachootti gurgurachuu
waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 10gidduutti
haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/ Magaalaa
Bubbee.
Aadde Tsiggee Mitikkuu mana jireenyaa
Lakk.isaa – ta’e ganda bubbee 01 keessaa
qaban Obbo Tasfaayee Waldasanbatitti
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
10gidduutti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Bubbee.
Aadde Itteenesh Galataa mana dhuufaa
isaanii Magaalaa Biilaa ganda 01 keessa
qaban Lakk.—kan ta’e Obbo Abarraa
Boongaseetti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa 06/08/2010 haa dhiyaatu.WMM/
Lafaa Magaalaa Biilaa.
Dastaa Baqqalaa mana dhuufaa isaanii
Magaalaa Biilaa ganda 02 keessa qaban
Lakk.0926 kan ta’e Obbo Waaqgaarii
Lammeessaatti gurgurachuu waan
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 06/08/2010 haa
dhiyaatu.WMM/Lafaa Magaalaa Biilaa.
Obbo Baacaa Olaanaa Obsii mana Jireenyaa
Magaalaa Najjoo ganda 01 keessaa
qaban Lakk.haaraan 01-1193 Lakk durii
--- Lakk.Kaartaa 3269/2009 ta’e Obbo
Ifaa Lammessaa Koonnootti gurgurachuu
waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
beeksifini kun bahee guyyaa 20keessatti
haa dhiyaatu.EMM/Lafaa/Bul/ Magaalaa
Najjoo.
Maddeen humnaa haaromfaman fayyadamuudhaan naannoo keenya faalamaafi dhumaa deemuu bosonaarraa haa eegnu!
Kallacha Oromiyaa
Obbo Amsaaluu Bultii mana Magaalaa
Yuubdoo ganda 01 keessaatti argamu Lakk.
isaa -- ta’ee fi Lakk.kaartaa isaa --- ta’e maqaa
isaaniitiin galmaa’ee argamu Obbo Caalaa
Takileetti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
guyya 20keessatti akka dhiyaatu gaafachaa,
kan hin dhiyaanne taannan jijjiirraa kana kan
mirkaneessinuuf ta’uu ni beeksifna. EMM/
Lafaa Magaalaa Yuubdoo.
Obbo Sixootaa Musee mana jireenyaa
Magaalaa Boondawoo Suchii ganda 01 keessa
qaban Lakk. isaa 247/07 ta’e Obbo Kennasaa
Ittafaatti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormuu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. EMM/Lafa/
Bul/Magaalaa Boondawoo Suchii.
Obbo Ashanaafii Mihiratuu mana jireenyaa
Magaalaa Boondawoo Suchii ganda 01 keessa
qaban Lakk. duraanii 474 ta’e Lakk. haaraan
474/BMB/07 ta’e Obbo Qabbanaa Amayyaatti
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormuu
yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa
20keessatti haa dhiyaatu. EMM/Lafa/Bul/
Magaalaa Boondawoo Suchii.
Aadde Lamlam Xigaabuu mana jireenyaa
Lakk.isaa – ta’e ganda bubbee 01 keessaa
qaban Taliilee Buusaatti gurgurachuu waan
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni
kun bahee guyyaa 10gidduutti haa dhiyaatu.
WMM/Lafaa/Bul/ Magaalaa Bubbee.
Aadde Tarfaatuu Gabbisaa mana daldalaa
Lakk.isaa 677 Magaalaa Gidaamii keessa
qaban gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormu yoo jiraate, beeksifin kun bahee
guyyaa 20 keessatti haa dhiyaatu. WMM/
Lafaa Magaalaa Gidaamii.
Obbo Hiikaa Jireenyaa mana jireenyaa Lakk.
isaa --- Magaalaa Gidaamii keessa qaban
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate, beeksifin kun bahee guyyaa 20
keessatti haa dhiyaatu. WMM/Lafaa Magaalaa
Gidaamii.
Obbo Taaddalee Barkeessaa mana jireenyaa
Lakk.isaa --- Magaalaa Gidaamii keessa qaban
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate, beeksifin kun bahee guyyaa 20
keessatti haa dhiyaatu. WMM/Lafaa Magaalaa
Gidaamii.
Obbo Geetaachewu Dingataa mana jireenyaa
Lakk.isaa --- Magaalaa Gidaamii keessa qaban
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate, beeksifin kun bahee guyyaa 20
keessatti haa dhiyaatu. WMM/Lafaa Magaalaa
Gidaamii.
Obbo Silashii Tamachee kan jedhaman mana
Daldalaa Inveestemeentii Magaalaa Gimbii
ganda 02 keessatti fudhatanii qaban Lakk.
Kaartaa isaa KMG/EMMLM/02/32302/2006
ta’e kaana dura Gazexaa Kallacha Oromiyaa
ji’a sadaasaa bara 2010 maxxanfamerratti Luba
Waasihuun Anduwaalamitti gurgurameera
jedhamee kan bahe dogoggoraan waan
ta’eef kan bite Mana Amantaa Ortodooksii
W/B/Lallaba G/W/Lixaa kan jedhutti akka
sirreeffamu ni beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Gimbii.
Aadde Warqinesh Qalbeessa mana dhuufaa
isaanii Magaalaa Biilaa ganda 01keessa qaban
Lakk.--- kan ta’e Obbo Firoomsaa Qannootiif
kennuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
jiraate, beellama gaafa 03/08/2010 haa
dhiyaatu.WMM/Lafaa Magaalaa Biilaa.
Aadde Balaayinesh Magarsaa mana dhuufaa
isaanii Magaalaa Biilaa ganda 01keessa
qaban Lakk.--- kan ta’e Obbo Geetaacheewu
Takiluutti gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormu yoo jiraate, beellama gaafa 03/08/2010
haa dhiyaatu.WMM/Lafaa Magaalaa Biilaa.
Waldaan Guutuu Wangeela Bubbee mana
jireenyaa Lakk.isaa – ta’e ganda Bubbee 02
keessatti argamu waldaan guutuu wangeelaa
carraa kuppoonii ittiin buusee ture carraa
1ffaa Obbo Yoonaataan Olaanatiif waan
baheef gara nama carraa argateetti akka
jijjiiramuuf gaafataniiru. Kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
10gidduutti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Bubbee.
Obbo Natsaannat Bulii mana jireenyaa
Lakk.isaa 400/2000 ta’e Magaalaa Calliyaa
Eekkaa ganda 01 keessa qaban Obbo Bijigaa
Qaabataatti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa 20 gidduutti haa dhiyaatu.Bu/
MagaalaaCalliyaa Eekkaa.
Obbo Malkaamuu Taayyee fi Bariitee
Atoomsaa mana jireenyaa Lakk.isaa – ta’e
ganda bubbee 02 keessaa qaban Alamtsaay
Chokkolitti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa 10gidduutti haa dhiyaatu.WMM/
Lafaa/Bul/ Magaalaa Bubbee.
Obbo Tafarii Taganyi mana jireenyaa
Magaalaa Haroo Sabbuu ganda 02
keessatti argamu Lakk.Kaartaa isaa 285/
MMLMHS/2010 ta’e ball’inni Lafaa 124.3
M2 irratti kan argamu Obbo Qunaasee
Yaadataatti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate, guyyaa beekisfin
kun bahee jalqabee guyyaa 21kessatti haa
dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Haroo
Sabbuu.
Obbo Alamuu Raggaasaa mana jireenyaa
Magaalaa Haroo Sabbuu ganda 01 keessatti
argamu Lakk.Kaartaa 243/MMLMHS/2010
ta’e ball’inni Lafaa 225 M2 irratti kan argamu
Obbo Bahiijjuu Kadiritti gurgurachuu
waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
guyyaa beekisin kun bahee jalqabee guyyaa
21kessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/
Aadde Abarraash Taaddasee Magaalaa
Goorii gandaa 02 keessatti mana servisii
Lakk. -- ta’e mucaa isaanii Obbo Miliyoon
Addameetiif kennuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jirate, guyyaa beeksifn
kun bahee kaasee guyyaa 20keessatti haa
dhiyaatu.WM/Lafaa/Bul/Magaalaa Goorii.
Obbo Qalbeessaa Galgaloo mana jireenya
Lakk.isaa -- Magaalaa Gidaamii keessa
qaban gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormuu yoo jiraate, beeksifin kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. WMM/
Lafaa Magaalaa Gidaamii.
Dhaaltota Obbo Tarrafaa Luboo kan ta’an
Aadde Raaheel,Aadde Asteer, Aadde
Yofeetee,Aadde Caaltuu fi Aadde Gaaddisee
Tarrafaa mana jireenyaa Magaalaa D/
Dolloo ganda Laaftoo keessatti argamu
Lakk.Kaartaa isaa ---ta’e ball’inni Lafaa
570M2 ta’ee filafa liizii ball’inni isaa
288M2 ta’e irratti kan argamu maqaa
du’aa Obbo Tarrafaa Lubootiin galmaa’ee
beekamu gara maqaa isaaniitti jijjiirachuu
waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
guyyaa beekifin kun bahee jalqabee guyyaa
20keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa
Magaalaa D/Dolloo.
Obbo Gizaachoo Ofga’aa mana jireenyaa
MagaalaaWarra jirruu 02 keessa qaban Lakk.
isaa1687 Lakk.Kaartaa---ball’inni Lafaa
200M2 kan ta’e Aadde Almaaz Ofga’aatti
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20
keessatti haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Warra jirruu.
11
Obbo Tashaager Warquu fi Iddilee
Kabbadee mana jireenyaa Lakk.isaa – ta’e
ganda bubbee 02 keessaa qaban Abbabee
Siyyumiitti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa 10gidduutti haa dhiyaatu.WMM/
Lafaa/Bul/ Magaalaa Bubbee.
Obbo Qabbanaa Immiruu mana jireenyaa
Magaalaa Gullisoo ganda 02 keessa
qaban Lakk. isaa 743 ta’e Obbo Fiqaaduu
Diinagideetti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormuu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. EMM/
Lafa/Bul/Magaalaa Gullisoo.
Obbo Fiqaaduu Dinagidee mana jireenyaa
Magaalaa Gullisoo ganda 02 keessa qaban
Lakk. isaa 1237 ta’e Aadde Bijigiduu
Gannaatiitti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. EMM/
Lafa/Bul/Magaalaa Gullisoo.
Obbo Gammachiis Gannatii Fayyisaa
mana jireenyaa Magaalaa Gimbii ganda
01 keessatti argamu Lakk. Kaartaa isaa
01/0261/2010 ta’e Aadde Lootii Malaakuu
Dagaagaatti gurgurtaadhaan dabarsanii
maqaa jijjiirrachuu waan barbaadaniif osoo
maqaan hin jijjiriin kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti
haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Gimbii.
Obbo Balaayi Badiree mana jireenya Lakk.
isaa -- ta’e Magaalaa Gidaamii keessa
qaban gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormuu yoo jiraate, beeksifin kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. WMM/
Lafaa Magaalaa Gidaamii.
Obbo Gammachuu Magarsaa mana jireenyaa
Magaalaa Qaaqee ganda 02 keessaa qaban
Lakk.Kaartaa isaa 365/WMMLMQ/2010
ta’e ball’inni lafaa 200M2 irratti argamu
Obbo Yoonaas Tasfaatti gurgurachuun
maqaa jijjiirraa waan barbaadaniif kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu.WMM/
Lafaa/Bul/Magaalaa Qaaqee.
Aadde Misgaanee Amansaa fi Naggaa
Tasammaa mana jireenyaa Lakk.isaa –
ta’e ganda bubbee 01 keessaa qaban
Obbo Koorsaa Dhabsuutti gurgurachuu
waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 10gidduutti
haa dhiyaatu.WMM/Lafaa/Bul/ Magaalaa
Bubbee.
Caalbaasii
R/Himattuu Aadde Abazzuu Balaachoo
fi R/himatamaa Taarikuu Qana’aa gidduu
falmii raawwachiisaa jiru ilaalchisee mana
Magaalaa Naqamtee ganda 05keessatti
argamu ka’umsa caalbaasii qar 250.000tiin
gaafa 11/08/2010 sa’aatii 3:30 -----6:30tti
caalbaasiin waan gurguramuuf namoonni
bitachuu barbaaddan qaama bakka
qabeenyichaatti argamuutti dhiyaattanii
dorgomuu bitachuu kan dandeessan ta’uu
ni beeksifna.Mana Murtii Aanaa Magaalaa
Naqamtee.
B/sa Baaruu Obsii mana jireenyaa
Magaalaa Warra- Jirruu ganda 02 keessatti
argamu Lakk.isaa 1686 ta’e ballina
Lafaa 200M2 irratti kan argamu Obbo
Gammadaa Badhaaneetti gurgurachuu waan
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,guyyaa
beeksifni kun bahee kaasee guyyaa
20keessatti haa dhiyaatu.WMM Lafa/Bul/
Magaalaa Warra-Jirruu.

12
Qabeentaa bifa barreessa murtii seera
adeemsa falmii hariiroo hawaasaa jalatti
(Kan darberraa kan itti fufe)
Qabeentaafi bifa murtii sadarkaa duraa
Biyyoonni baay’een murtiin tokko yoom akka kennamu,
bifa attamii qabaachuu akka qabuufi qabxiilee maalfaa
of keessatti hammachuu akka qabu seerota adeemsa
falmiisaanii keessatti tokko tokkoon ifaan kaa’u. Murtiin
kennamus sirriifi guutuu kan ta’u, ulaagaalee seeraan adda
ba’anii taa’an kanniin of keessatti yoo hammate qofa ta’a
jechuudha. Seerri adeemsa falmii siiviilii biyya keenyaas
dhimmoota kanaaf uwwisa kenneera. Haaluma kanaan,
murtiin hanga danda’ametti akkuma falmiin xumurameen
yerosuma, ykn osoo abbaan murtii dhimmicha sammuusaa
keessaa hin dagatiin yeroo gabaabaa baallamamu keessatti
kennamuu qaba. Qabeentaa ilaalchisees murtiin siiviilii
sadarkaa duraa walduraa duubaan firii dubbii, ijoo dubbii,
xiinxala, gudunfaa hammachuu akka qabu tumameera.
Firii dubbii
Firiin dubbii waanta qabatamaan jiruufi miira namaatiin
hubatamuu danda’u ta’ee waanta hojjetame gocha
rawwatame ykn ta’ee mudate kan agarsiisuufi ragaa wal
falmitootaan mirkanaa’uu ykn diigamuu kan danda’udha.
Maddi firii dubbii himata/iyyata, deebii, falmii afaaniifi
jecha ragaa ta’uu danda’a.
Firii dubbiin walqabatee dandeettiiwwan barbaadaman
lakkoofsaan afur ta’u. Isaanis: firii dubbii waan biraarraa
adda baasuun beekuu, firii dubbii murteessaa ta’e, firiiwwan
dubbbii biroorraa addaan baasuufi firiiwwan dubbii
dhiyaatanirraa ka’uun gara gudunfaatti dhufuufi firiiwwan
dubbii dhokatanii jiraniifi ifatti hin mul’annerraa xiinxala
taasisuudha. Dandeettiiwwan arfan kunneen qabaachuun
firii dubbii barbaachisu filachuufi itti fayyadamuuf kan
dandeessisu waan ta’eef, murtii gaarii barreessuuf ni
gargaara.
Firiin dubbii gareewwan sadiitti qoodamee ilaalamuu
danda’a. Gareen duraa, firiiwwan dubbii murteessoo
ta’anidha.Warreen kunniin falmii ka’eef furmaata kennuuf
barbaachisoo kan ta’aniifi bu’aa murtii mana murtii kan
murteessanidha. Firiiwwan kunniin jijjiiramnaan murtiin
mana murtiis faanuma jijjiirama.Seera rogummaa qabu
filachuun murtiin kan kennamus firiiwwan dubbii gosa
akkasiirratti hundaa’uudhaan ta’a. Gareen lammaffaa,
firiiwwan dubbii ibsitoota ta’anidha. Isaan kun akka
firiiwwan dubbii garee duraa murteessitoota ta’uu baatanis,
yaadonni akka walsiman taasisuuf kan gargaaran waan
ta’eef murtii keessatti faayidaa qabu.Gareen sadaffaa,
firiiwwan dubbii rogummaa ykn faayidaa hin qabneefi
callisaniidhuma ta’anidha.
Wayita murtii barreessinutti hojiin cimaan firiiwwan dubbii
murteessoofi faayidaa qaban warreen murteessoo hin
taaneefi faayidaa hin qabnerraa addaan baasuu danda’uudha.
Abbaan murtii firiiwwan dubbii murteessoo ta’aniifi
faayidaa qaban qofa filee murtii keessatti gabaabinaan
galmeessuuti irraa eegama.Yeroo caqasuun kan barbaachisu
yoo ta’es, bu’uura yerootiin dabaree dabareen walduraa
duubaan barreeffamuu qabu. Gaaffiin asitti ka’uu malu
firiiwwan dubbii murteessoo ta’an kanneen murteessoo hin
taanerraa maaliin adda bahu kan jedhudha. Gaaffii kana
deebisuuf gaaffii biraa, firiin dubbii jedhame sun osoo hin
raawwanne ta’ee ykn bifa biraatiin osoo raawwateera ta’ee,
murtiin mana murtii ni jijjiirama turee? jedhu gaafachuun
barbaachisaa ta’a. Deebiin gaaffii kanaa ‘Eyyee’ yoo
ta’e, firiin dubbii sun murteessaa ta’a jechuudha. Murtii
keessatti firiiwwan dubbii qabeentaasaanii osoo hin jijjiiriin
Dhiibbaawwan bosonoota keenyarra jiru hir’isuuf qoraaniifi ijaarsaaf filannoowwan jiran faayidaarra haa oolchinu!
Kallacha Oromiyaa Bitootessa 20 bara 2010
Addunyaa Hayiluu
amanamaa ta’uudhaan haaluma himata/ iyyata/ deebii/ qaba.
falmii falmitootaatiin bifa seenessuutiin barreeffamuu qaba.
Lammaffaa, murtiin sababaan xiinxalamee murtaa’e mirga
Seerri adeemsa falmii siivilii biyya keenyaas haaluma olitti ol iyyannoo hojiirra oolchuuf ni gargaara. Ol iyyataan osoo
ibsameen murtiin firii dubbii hammachuu akka qabuufi sababa murtiin kennameef hin beekiin murtichi sirriidha
firiin dubbii inni hammatus cuunfamee galmaa’uus qaba. jedhee amanee fudhachuuf ykn dogoggora qaba jedhee
Akka waliigalaatti tumaa kanarraa waanti hubachuun komii ol iyyannoo dhiyeeffachuuf ni rakkata. Kanaafuu,
danda’amu firiin dubbii gareewwan walfalmaniin dhiyaatu mirgi ol iyyannoo mirga sababa murtii beekuu of keessatti
tokko akkuma jirutti osoo hin galagalfamiin ykn garmalee hammata jechuudha. Manni murtii ol iyyannoo dhagayus
gabaabbachuun firii dubbii murteessaa ta’eefi rogummaa
qabu osoo hin hambisiin galmaa’uu qaba. Kana
gochuun hojii of eeggannoo barbaaduufi
beekumsa seeraafi muuxannoo ga’aa
barbaadudha.
Ijoo dubbii
Ijoo dubbii jechuun gaaffii firii
dubbii ykn seeraa ykn firii dubbiifi
Xiinxalli murtii faayidaa adda addaa
seeraa gareewwanirratti walii hin
galle jechuu akka ta’eefi sadarkaa
qaba. Tokkoffaa, iftoomina uumuun
dhagaha duraarratti dhimma qabamuu
qabu akka ta’e kutaa sadaffaa jalatti
amantaa gareewwaniifi ummanni
ilaalameera. Deebiin ijoo dubbiitiif
kennamu eenyu itti gaafatamummaa
mana murtiirratti qabu dabala.
akka qabu murteessuuf waan gargaaruuf
ijoon dubbii yommuu qabamu garee
dirqamni hubachiisuu ykn dhugoomsuurratti
kufu haala ibsuun ta’uu qaba. Bifa gaaffiitiin
ykn himaan akkaataa waanti tokko ta’uusaa/ta’uu
dhabuu, jiraachuu/jiraachuu dhabuufi kkf agarsiisuun
ibsamuu danda’a. Ijoon dubbii qooqa ifa ta’e, salphaatti seeraafi firii
hubatamuu danda’uufi iddoo, yeroo, namaafi waantota dubbii manni murtii jalaa kenne bu’uureffatee ol iyyata
rogummaa qaban akkaataa adda baasuu danda’uun waan dhaga’uuf, murtiin jalaa sababaan deggeramee
barreeffamuu qaba. Gaaffileen himataan dhiyeessu baay’ina dhiyaachuufii qaba.
yoo qabaataniifi himatamaan tokkoo tokkoosaanii kan
Sadaffaa, xiinxalli murtii, murtii kennamu gaarii taasisa.
waakkate yoo ta’e, manni murtii akkuma ulfinaafi bal’ina
Sababnisaa, himanni himataa ykn falmiin himatamaa kufaa
dhimmichaatiin ijoowwan dubbii sadarkaa sadarkaadhaan
ta’uu ykn fudhatama qabaachuu ibsuun salphaadha. Maaliif
tarreessuudhaan hundeessuu xiinxala keessatti deebii itti
kennaa adeemuu qaba. kufaa akka ta’e ykn fudhatama akka argate murtii keessatti
ibsuun ykn sababa ga’aa ta’e kaa’uun garuu itti yaaduu
Gabaabumatti, Seerri Adeemsa Falmii Siivilii murtiin tokko waan gaafatuuf salphaa miti. Itti yaadanii barreessuun
yoo barreeffamu haala dirqisiisaa ta’een ijoo/ijoowwan ammoo murticha gaarii taasisa.
dubbii of keessatti hammachuu akka qabu kwt.182 (1)
jalatti ibsameera. Walumaagalatti,kutaan xiinxalaa murtii tokkoof baay’ee
murteessaadha. Seerri Adeemsa Falmii Siivilii Itoophiyaas
Xiinxala murtiin sababa itti kennameef hammachuu akka qabu ifatti
Kutaan kun kutaa ijoo dubbii hundaa’eef deebii itti tumeera.
kenninudha, jechuunis kutaa sababoonni murtii itti
Gudunfaa
ibsamanidha.Gudunfaan manni murtii, murtiin irra
gahe sababaafi loojikiirratti hundaa’uun sirrummaansaa Kutaan kun yeroo baay’ee keewwata ykn hima tokkoon
dubbistoota amansiisuu danda’uuf humna kan qabu ta’uu kan barreeffamu yommuu ta’u, bu’aa xiinxala waliigalaa
kutaa itti ibsamudha. Xiinxala keessatti himanni, deebiin, falmiiwwan gareewwaniin ka’an, ragaawwan gareewwaniin
falmiin, ragaan gareewwanii maaliif fudhatama akka dhiyaataniifi seera dhimmicha bitudha.Waan ta’eefuu,
argate ykn akka dhabe ykn caalee akka argame tartiiba gudunfaan murtiidha. Asirratti waanti hubatamuu qabu,
ijoo dubbiitiin ibsamuu qaba. Waan ta’eefuu, manni murtii gudunfaan firii dubbii irra ga’amu hundee kan godhatu
ejjennoowwan bitaafi mirgaan ka’aniif xiyyeeffannoo ragaa dhiyaatu malee bilisummaa abbaa seerummaa kan hin
kan kenne ta’uu agarsiisuu qaba. Dabalataan, xiinxalli taane ta’uudha. Murtiin siivilii sadarkaa duraan kennamu
raawwatamummaa tumaalee seeraa dhimmichaaf rogummaa tokko gudunfa of keessatti hammachuu akka qabu Seerri
qaban kan mul’isudha. Xiinxalli seeraa yommuu taasifamu, Adeemsa Falmii Siivilii ibseera.
tumaa seerichaa akkuma jirutti guutummaatti barreessuun
Itti fufa
osoo hin barbaachisiin bakka murtii kennuuf dandeessisu
qofa fudhachuun hiikoo itti kennuun ni danda’ama. Barreeffama qorannoo Tafarii Baqqalaafi Angeessaa
Xiinxalli murtii faayidaa adda addaa qaba. Tokkoffaa, Itichaa mata duree “Kenninsaafi Barreessa Murtii
iftoomina uumuun amantaa gareewwaniifi ummanni Manneen Murtii Oromiyaa: Xiinxala Rakkoolee Seeraafi
mana murtiirratti qabu dabala. Gareewwan walfalmanis Hojimaataa” jedhuun Inistiitiyuutii Leenjii Ogeessota
ta’e ummanni manni murtii dhimma tokko yoo murteessu Qaamolee Haqaafi Qorannoo Seeraa Oromiyaaf
sababa maaliin deggeree akka murteesse beekuuf mirga Caamsaa bara 2009 dhiheessan keessaa kan fudhatame
Bitootessa 20 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 13

Masfin Tasfaayee

Galmeessa ragaalee bu’uuraa

hawaasummaafi faayidaasaa
T
aateewwan bu’uuraa jechuun dhamaatii ooggantoota biyyoottanii cinaatti hin turre ta’uu seenaan Galmeessa Ragaa Bu’uuraa
mudannoowwan ijoo namni tokko guyyaa deggersi faayinaansiifi teekinikaa deggertootaa kan Hawaasaa kun ni ibsa.
dhalootasaarraa kaasee hanga guyyaa barbaachisu ta’a.
Itoophiyaatti RBH jedhamanii kan adda ba’an
du’aatti nama mudatanidha.
Sirni GRBH ajandaa ta’ee oggantoota siyaasaa Dhaloota, Gaa’ela, hiikkaa gaa’elaa, du’aafi
Dhaabbata Mootummoota Gamtoomaniitti biyyoota Afrikaatiin dubbatamuu kan jalqabe bara Guddifachaadha. Isaan kunis maaliif ragaa bu’uuraa
‘Taateewwan bu’uuraa’ jedhamanii kan beekaman 2009 yaa’ii biyya Tanzaaniyaa Daareselaamitti akka jedhaman yemmuu ibsamu, dhalli namaa karaa
lubbuun dhalachuu, du’a dhalootaan duraa, ta’aamerratti. Dhamaatii kanaanis yaa’iin 1ffaa dhalootaa daangaa bulchiinsaa murtaa’e tokko keessa
du’a, gaa’ela, hiikkaa gaa’elaa, gaa’elli akka hin GRBH ministeerota Afrikaa bara 2010 Itoophiyaan jiraachuuf mirga lammummaa kan ittiin argatuufi
raawwatamnetti lakkaa’uu, abbaa manaafi haadha akka qopheessitu ta’ee Finfinneetti geggeeffameera. ka’umsa mirga dhala namaati.
manaa yeroof seeraan adda baasuu, guddifannaa,
Itoophiyaatti hojimaata GRBH diriirsuuf yaaliin kan Mirgi dhalootaan argatan du’aan namarraa kan
abbummaa yookiin haadhummaa daa’ima gaa’elaan
eegalame wayita bulchiinsi ammayyaa jalqabe bara fudhatamu ta’uusaatiini. Fuudhaafi heerumni
ala dhalateef beekamtii kennuudha.
Atsee Miniliki ta’uusaa akkasumas hiikkaan gaa’elaa waliin jireenya
Taateewwan kunis; karaa itti fufinsa qabuun, raagaaleen adda adda ni hawaasaa keessatti mirga namni tokko qabaatuufi
hunda of keessatti hammateen, dirqisiisa seeraa agarsiisu. Seera siivilii dhabu ta’uusaatiini.
qabuun kan galmaa’an yoo ta’an Ragaa Bu’uuraa bara 1952 baafteen
Biyya tokko sirnaan geggeessuuf, karoora misoomaa,
Hawaasummaa jedhamuu akka danda’an tumaa seeraa GRBH
hawaasummaafi siyaasaa qopheessuuf, akkasumas,
Dhaabbanni Mootummoota Gamtoomanii ni biyyoonni Awurooppaa
murtii haqa qabeessaafi si’ataa ta’e kennuufi
eera. ittiin hojjechaa turan
odeeffannoo dhugaa maddisiisuu danda’uusaaniitiin
fudhachuuf yaaltee turte.
Galmeessi Ragaa Bu’uuraa akka ragaan kun barbaachise.
Seera kana keessatti
Addunyaatti sirna cuuphaa, gaa’elaafi
GRBH diriirsuuf keeyyata Walumaagalatti nama dhuunfaafi mootummaa wal
cuuphaa Dhaloota Kiristoos dura biyya
100 ol akka hammatamu quunnamsiisuun baayyina ummata biyya tokkoofi
Roomaafi Giriik keessa turuusaa
ta’ee ture. guddina dinagdee biyyattii madaalaa deemuuf kan
seenaan ni ibsa. Kan galmeeffamaa
gargaaran ta’uusaaniitiin RBH jedhamuu danda’eera.
tures ragaa taateewwanii osoo hin Haata’u malee,
taane sirna taateewwaniiti. Biyya tokko sirnaan keeyyatoonni galmee Fayidaaleen galmeessa ragaalee
hawaasummaa kun damee gurguddoo sadii tajaajila
bu’uuraa
kabajaa ilaallatan
Sirni kun biyyoota Awurooppaa
(Ingilizii, Ispeen, Fiinlaandiifi
geggeessuuf, raawwiisaaniitiif danbiin seeraa, bulchiinsaafi tajaajila Istaatistiksii of jalatti
qaba.
kkf…) keessattis adeemsifamaa karoora misoomaa, biroo hanga ba’utti akka
hojiirra hin oolle jedhamee
ture. Galmeessi Ragaa Bu’uuraa Sadarkaa addunyaatti GRBH tokko guutuudha kan
Hawaasaa (GRBH) mirgoota hawaasummaafi seera kana gubbaatti jechisiisu taateewwan uumaman keessaa %90 ol
tumamee waan tureef
bu’uuraafi hawaasummaa dhala
namaa kabachiisuuf seera hariiroo
siyaasaa qopheessuuf, waggoota dheeraaf osoo
galmaa’uu yoo danda’anidha. Taateewwan bu’uuraa
amanamaafi qulqullina qabu argachuuf yeroon isaan
hawaasaa biyya Faransaay bara akkasumas, murtii hojiirra hin ooliin tureera. keessatti galmaa’an murteessaa waan ta’eef taateen
1804 ba’e keessatti ibsameera. Qo’annoon bara 2008 uumame tokko yeroo gabaabaa keessatti galmaa’uu
haqa qabeessaafi naannolee Itoophiyaa qaba. Galmeen kun taateewwan uumaman hunda
Biyyooti Awurooppaa wayita
Afrikaa koloneeffatan GRBH haajaa si’ataa ta’e kennuufi keessatti adeemsifamee hammachuu qaba. Galmeen kun osoo addaan hin
citiin itti fufinsaan geggeeffamuutu irra jiraata.
ture akka ibsutti
gaariifis ta’e yaraaf itti fayyadamuuf
sirna kana qabataniii Ardii Afrikaa
odeeffannoo ragaawwan kennamaa GRBH takkaa erga jalqabee guyyaa tokkoofillee
seenan. Seenaan dhufaatii GRBH dhugaa maddisiisuu turan kun
barsiifannaarratti
hojimaata
kan
taanaan addaan cituun irra hin jiraatu. Galmeen kun
koleneeffattoota Awurooppaa waliin dhaabbataan waajjira ykn dhaabbata mootummaa
yoo wal qabateyyuu akkaataa inni danda’uusaaniitiin hundaa’aniifi seeraan keessatti adeemsifamuu qaba. Dhaabbata mootummaa
osoo hin galmeeffamiin
itti raawwatamaa ture garuu kan ragaan kun turuusaanii argannoon
dhaabbatummaafi seeraan hunda’an keessatti
adeemsifamuun dirqama.
biyya Awurooppaarraa addadha.
Fkn Afrikaa Kibbaatti galmeen
barbaachise. qorannoo kanaa ni
Ijaaramsiifi hojimaati tajaajila isaas itti fufaa taasisuu
ibsa. Ragaan kennamaa
kun Afrikaanota gurraacha hin turan kun baadiyyaa bifa dandeessisuun gurmaa’uutu irraa eegama.
haammatu ture. Adii qofatu giddugaleessa godhachaa Galmeen kun hojimaataafi seeraan kan deggerame
galmaa’a. Bilisummaan booda waan hin turreef guutuudha ta’uu qaba. Bakki Galmeen kun itti adeemsifamus
Afrikaanonni guddina biyyasaaniif nama hin jechisiisu. hawaasatti kan dhiyaate ta’uu qaba. Galmeen kun
akka bu’aa buusuu danda’utti GRBH qaama mirga seerummaa qabuun waraqaa ragaa kan
Ragaan dhalootaafi kennu ta’uutu irra jiraata.
hojiirra oolchuuf yaalii gochaa yaa
du’aa dhaabbilee fayyaa
turan malee hanga barbaadame bu’a Waa’ee galmeessa kanaa ilaalchisee hawaasichaaf
keessatti uumamaa ture
qabeessa ta’uu hin dandeenye. itti fufinsaan barnootaafi hubannoon akka kennamu
baay’ee xiqqaa ta’us,
Ardiin Afrikaa sirna GRBH innumtuu ragaa kennaa Ejensiin Galmeessa Ragaa Bu’uuraa Hawaasaa
diriirsuun kaayyoo barbaadameef kan hin turreefi sababii Oromiyaa kallattii kaa’e hojiitti hiikuun milkaa’ina
oolchuuf karaa dheeraan kan du’aas galmaa’aa kan hojichaatiif kan deggeru ta’a.
ishii eeggatu waan ta’eef yaaliifi

Bulchiinsa gaarii mirkaneessuun dagaagina sirna dimookiraasiitiif bu’uura!


14
Lammiilee buqqa’an itti fufiinsaan
qubsiisuuf hojjetamaa jira
Gaaddisee Itaanaatiin
Naannoo Oromiyaatti lammiilee
naannoo Somaalee Itoophiyaarraa
sababa Oromummaasaaniitiif qe’eefi
qabeenyasaanirraa buqqa’an itti
fuufiinsaan qubsiisuuf hojjetamaa akka
jiru Komiishiiniin Hoggansa Sodaa
Balaa Oromiyaa beeksise.
Komiishinarri Komiishiinichaa Obbo
Mokonnin Leenjiisaa ibsa kennaniin,
lammiilee naannoo Somaalee
Itoophiyaatii qe’eefi qabeenyasaaniirraa
buqqa’an kuma 200fi kuma 45fi 393
deebisanii qubsiisuuf mootummaafi
tumsa ummataan hojii gara garaa
hojjechaa jira.
Haaluma kananaan lammiilee buqqa’an
kuma 60 ta’an bulchiinsa magaaloota
Oromiyaa 11 keessatti qubsiisuuf
karoorfame keessaa hanga ammaatti
lammiilee kuma 27fi 504 manneen
jireenyaa ijaaramaniifi qubsifamaniiru
jedhan.
Namoota qubsifaman keessaas
Filannichi ifa, demokraatawaafi . . .
Jimmaa magaalaa Aggaarootti bara
1968 dhalatan. Barnoota isaanii
sadarkaa 1ffaadhaa amma 2ffaatti
godinichumatti hordofanii xumuran.
Barnootasaanii bara 2001 Diigrii
jalqabaa “Computer Engineering”dhaan
Microlink Information Technology
College,Finfinnee irraaa argataniiru.
Maasteersii isaanii bara 2005 gosa
barnootaa Koompitaraa “Cryptology”
jedhamun, “Mashihe Dynamics
Cipher-ED Pretoria South Africa”
irraa fudhataniiru. Bara 2003 gosa
barnootaa “Transformational Leadership
and Change” jedhamun, “Greenwich
University, London in collaboration with
International Leadership Institute Addis
Ababa,Ethiopia” irraa argataniiru.
Itti aansuunis bara 2005 “MBA”,
gosa barnootaa “Master of Business
Administration” maastersii isaanii biroo
Yuunvarsiitii, “Ashland Lead Star” irraa
argataniiru. Yuunvarsiitii Finfinneetti
“Institute for peace and security studies”
keessatti PHD (Diigrii saddaffaa) isaanii
gosa barnoota “peace and security
studies” jedhamuun Doktereetii isaanii
fudhataniiru.
Muuxannoo hojiitinis, Miseensa
raayyaa ittisaatti gulantaa Leetanaal
Koloneelii argataniiru. Nagaa
kabachiisaa Dhaabbata Mootummoota
Ayyaanni hundeeffama Dh.D.U.O. . . .
Shifarraa sirna kanarratti argamuun haasaa taasisaniin Dh.D.U.O.n
kana booda ajandaa qaamni biroo boceefii ittiin geggeeffamu
keessaa bahee ajandaalee fedhiifi faayidaa ummata qabsaa’uuf
qofaan kan oogganamu ta’uu mirkaneessaniiru. Mootummaan
Naannoo Oromiyaas kallattii haaromsa gadi fageenyaa geggeesseen
injifannoowwan naannichatti galmeeffaman kunuunfachaa kan
Sirna heera mootummaa gabbisuuf mootummaafi ummanni waliin hojjechuusaanii ni cimsu!
Kallacha Oromiyaa
Manneen Lammiilee buqa’aan qubsiisuuf qopha’aann keessaa
dargaggoota kuma jahaafi 200
ta’aniif leenjiin kennameefii carraan
hojii uumuufiin hojiitti akka galan
Koomiishinar Mokonnin eeranii,
lammiileen naannoo daangaa
Oromiyaarraa buqqa’an kuma 15fi 987
ta’an ammoo qe’eesaanitti deebifamanii
deggarsii barbaachisaa ta’e taasifamaafi
jiras jedhaniiru.
Hojii deebisanii dhaabuu hojjetamaa jiru
kanaanis sadarkkaa godinaafi aanaatti
itti fufinsaan qubsiisuuf haaldureewwan
barbaachisan hojjetamaa kan jiru
ta’uusaa obbo Mokonnin himaniiru.
Gamtoomanitti; Kiigaalii Ruwaandaatti
filatamanii tajaajilaa turaniiru.
Bara 2002 irraa eegalee hanga ammaatti
miseensa koree giddu galleessa DhDUO
ta’uun tajaajilaa turaniiru. Bara 2007
irraa eegalee koree hoji raawwachiiftuu
DhDUO ta’uun tajaajiluu irrattii argamu.
Akkasumas bara 2005 irraa eegalee
hanga ammaatti miseensa koree
hoji raawwachiiftuu ADWUI ta’uun
tajaajiiluu irratti argamu.
Gama mootummaatin sadarkaalee
adda addaatti ittii gaafatamummaa
garagaraatiin kan hojjatanii fi hojjachaa
kan jiran yeroo ta’uu, bara 2002 irraa
eegalee godina Jimmaa magaalaa
Aggaaroo bakka bu’uun miseensa
manamarii bakka bu’oota ummataa
ta’uun tajaajilaniiru.
Bara 2000 hanga bara 2002tti
miseensa boordii Dhaabbata Raadiyoofi
Televiizhinii Ityoophiyaa, bara 2001-
2002tti miseensa boordii Koorporeshiinii
Teeleekoominikeeshiinii Ityoophiyaa
ta’uun hojjataniiru.
Bara 2000 -2002tti sadarka
maanajarummaatin “Ethiopia Media and
Expansion, National Electronics Id System,
Computer Based Data Communication
System” dhaan dhaabbilee gara garaa
keessaa fi “Automation of Banking System
in Ethiopia” keessatti maanaajara ta’uun
hafaniif ciminaan qabsoosaa itti fufuu qaba jedhameera.
Warraaqsa dinagdee eegalame finiinsuudhaan fayyadamummaa
ummata naannichaa mirkaneessuuf ni socho’a jedhanii tarkaanfilee
kiraa sassaabdotaafi kontiroobaandistootarratti eegalames cimsuun
qabsoo eegalame sadarkaa olaanaatti ceesisuuf miseensonni,
deggertoonniifi ummanni tumsa irraa eegamu akka taasisan
Odeeffanoon koomishiinicharraa argane
akka eerutti, Lammiilee qe’eesaaniirraa
buqqa’aan kuma 700fi kuma 31fi 226yoo
ta’n, lammiiwwaan kana deebisaniin
qubsiisuuf karaa koree deeggersaan
qarshiin biliyoona 1.1 baankiitti galii
ta’ee akka jirus himaniiru.
Lammiilee qee’eefi qabeenyasaaniiraa
buqqa’an deebisanii dhaabuudhaaf
deggarsii abbootii qabeenyaa, bulchiinsa
magaalootaafi hawaasaa ballaarraa
taasifamaa jiru, gara fuula duraattis
cimee itti fufuu akka qabu Obbo
Mokonnin dhaamaniiru.
kan tajaajilan yoo ta’u, bara 2007 irraa
eegalee walitti qabaa boordii intarpiraayizii
daandii saffinaa, akkasumas baruma kanatti
walittii qabaa boordii waldaa hojiilee
ijaarsaa, diizaayinii fi suupparviizhiinii
Ityoophiyaa ta’uun tajaajilaniiru.
Bara 1999 irraa hanga 2002tti hundeessaa fi
daayreektara “INSA(Information Network
Security Agency)” ta’uun kan tajaajilan
yoo ta’u, bara 2005 irraa eegalee immoo
dayreektara Giddu Gala Odeeffannoo
Saayinsii fi Teeknooloojii Biyyoleessaa
ta’uun tajaajilaniiru.
Bara 2007tti Ministira Ministeera
Saayiinsii fi Teeknooloojii, bara 2008
irraa eegalee hanga xumura bara 2009tti
sadarkaa ittii aanaa preezidaantiitti
hogganaa Biiroo Misooma Magaalaa fi
Manneenii Oromiyaa ta’uun tajaajilaniiru.
Jalqaba Fulbaana bara 2010 irraa
eegalee hanga dura taa’aa DhDUO
ta’anii filatamanitti sadarkaa ittii aanaa
preezidaantitti hogganaa Waajjira DhDUO
giddu galeessaa ta’uun tajaajilaniiru.
Dhiyeenya kanammoo dura taa’aa
DhDUO ta’uun tajaajiluu irratti argamu.
Ammammoo dura taa’aa ADWUI ta’uun
filatamaniiru.
Biiroo Dhimmoota Komunikeeshinii
Mootummaa Oromiyaatiin torbanitti
Guyyaa Kamisaa kan maxxanfamu
Gaazexaan Kallacha Oromiyaas, Dr. Abiy
Ahimadiif bara hojii milkiii hawwa!
waamicha dhiheessaniiru.
Ayyaana kanarratti ooggantoonni olaanoon, miseensoonni,
deggertoonni dhaabichaafi keessummoonni biroon argamaniiru.
Ayyaanni kun sagantaa marii paanaaliifi misoomaatiin sadrkaa
adda addaatti biyya keessaafi alatti kan kabajamaa jiru ta’uunis
ibsameera.
Bitootessa 20 bara 2010
Ministeerichi barsiifatoonniifi
araadawwan dargaggoota miidhan
yaaddeessaa ta’an jira jedhe
Ibsaa Xurunaatiin
Ministeerri Dargaggootaafi Ispoortii barsiifatoonni,
aadaa, duudhaafi safuu keenyaan faallaa ta’an humna
misoomaafi jijjiiramaa biyyattii kan ta’e dargaggoo
miidhuun yaadessaa ta’aa jiraachuu beeksise.
Ministeerichi kana kan beeksise, waltajjii marii
Oromiyaan miidhaa dargaggoota irra gahu ittisuuf
karoora qindaa’aa qophaa’eerratti taasifamerratti.
Marii kanarratti Deetaan Ministeeraa Ministeera
Dargaggoofi Ispoortii Aadde Habiibaa Siraaj
bakkeewwan dargaggoonni baay’inaan itti argamanitti
gochaawwan barmatilee miidhaa qaqqabsiisan
babal’achuu, uffannaawwaniifi bakkeewwan itti
shiishaa xuuxaniifi caatii qaaman akkasumas manneen
ragadaa babal’achuun rakkichi babal’ise jedhan.
Gama mootummaatiin rakkicha hir’isuuf
tarkaanfiiwwan garaa gara fudhatamullee wal xaxiinsa
rakkichaarraa kan ka’e bu’aan barbaadamu akka
hinargamnee daran hammaachaa deemuun sadarkaa
yaaddeessaa ta’aa jiraas jedhaniiru.
Eenyummaa ofii dagachuun orma fakkaachuuf of
harkisuu qorichootaafi baala sammuu hadoochan
fayyadamuun araada adda addaaf saaxilamuun
dargaggoota keenya galma qabanirraa gufachiisaa.
Biyyaattiinis abdii egereeshee akka dhabdu tasisaa
akka jirus Aadde Habiibaan himaniiru.
Yeroo ammaa biyya keenya keessatti barmaatilee alaa
dhufaniin, qorichaafi baala sammuu nama hadoochan
eenyummaafi aadaa boonsaa keenya hubuurra darbee,
amalaafi naamusa dargaggoota qabeenya biyyaa ta’an
irratti dhiibbaa guddaa qaqqabsiisaa jira. Haluma
kanaan dargaggoonni lakkoofsi isaanii muraasa hin
taane rakkoo kanaaf saaxilamaniirus jedhan.
Rakkoo kana furuuf mootummaan qaamolee hawaasaa,
abbootii gadaafi amantaa waliin qindoominaan kan
hojjetu akka ta’es himaniiru.
Oogganaan Biiroo Dhimma Dargaggootaafi Ispoortii
Oromiyaa Obbo Mootummaa Tamasgeen gamasaanitiin
dargaggoonni aadaa, duudhaa, seenaa ofii dagachuun
barmaatilee keenya hin taaneen liqimfamaa jiraachuu
eeranii, dargaggoonni abdii boruu qaama misooma
biyyattii qabsiisu kun araadaawwaniifi baala sammuu
adoochaniin qabamnaan egereen biyyattii gaaffii
keessa kan galchudha jedhan.
Kanaafuu rakkoo dargaggoota keenyarratti aggaamame
kana maqsuuf hojjechuun dhimma yeroon keennamuufi
miti. Rakkoo kana maqsuuf abbootiin Gadaa,
abbootiin amantiifi hawaasni hundi aadaafi duudhaa
ofii dargaggootaaf qabsiisuun akka dagaagsaniifi
kufaatirraa akka of baraaraan gaheesaanii akka bahan
Obbo Motummaan dhaamaniiru.
Abbootiin Gadaafi Abbootiin Amantaas rakkoon
yeroo ammaa dargaggootarratti aggaamame salphaa
waan hin taaneef maatiirraa qabee hordoffiifi deggersa
barbaachisu hunda taasisuun dhaloota baraaruuf
qindoominaan hojjetamuu qaba jedhaniiru.
Bitootessa 20 bara 2010 Kallacha Oromiyaa 15

Gaaddisee Ittaanaa

Namticha haadha warraa isaa jaalallee ishiitti heerumsiise

Y
eroo tokko tokko wanti hin baramneefi ni ta’a daawwanna jedhanii biraa bahan. dhoksaan bahachaa akka turan dhugaa baate.
jedhamee hin yaadamne yoo ta’ee argamu
Haala kana kan hubatan ollaan misirrootaa maalif Haalli akkanaa kun tasa uumamuu danda’us, Hinditti
mul’ata.
nama abbaa warraa ishee hin taane waliin mana garuu ulfaatadha; sagaagaluun Hindoota biraatti
Tibbana oduun gara teessi jechuun adabbii cimaaf nama saaxila.
Hindii dhaga’ame waan itti dhaqan.
Taapoon garuu erga haalicha hubatee gochicha karaa
ajaa’ibaa jedhamee jira. Sana boodas
hin eegamneen deebise; hundaafu ni ta’a karaa jedhuun
Abbaan warraa haadha ati kophaa kee
yaada araaraa dhiyeesse.
warraa isaa waliin erga misirroo tana
wal fudhanii jireenya bira taa’uu hin “Dhimmichi erga akkana ta’ee haati manaa koo
waliin eegalanii booda, qabdu jechuun jaalallee isheetti heerumuu ni dandeesi” jedhe
dargaggeessa jaalallee rukutanii biraa Taapoon.
kooti jettutti akka ari’an. Sana booda maatii ishee mariisisee erga amansiisee
heerumtu eyyameefira. booda haadha warraa isaafi jaalallee isheef cidha biraa
H a a l i c h a
Dhimmichi akkana; hordofaa kan raawwate.
jiraataa Hindii kutaa turte misirroon “Yaada akkanaa kana yoon dhiyeessuu baadhe lubbuun
Odaashaa kan ta’e mucaan fira namoota 3 darbuu danda’a, yaadichi yaada furmaataa
Baasudep Taapoo ishee osoo hin waan ta’eef hunduu gammachuun fudhachuu qaba”
umuriisaa waggaa taane jaalallee jedhe Taaboon.
28tii, dubree umurii ijoolummaa
waggaa 24 haaluma aadaa naannoo isaatin fuudhe. ishee ta’uu warra ollaatti himte. Haadha misirroo dabalatee jiraattonniifi bulchitoonni
naannichaa haala Taapoo ajaa’ibsifachuun cidha 2ffaa
Sana boodas ebba maatiifi ollaasaa fudhatee gara Ijoolummaa isaaniirraa eegalanii hanga yoonaatti gammachuun raawwataniiru.
manasaatti gala.Misiroonni kunneen wal fuudhanii jaalalaan waliin turanis, fedha maatiishee waan hin
guyyaa jaha booda dargaggoonni sadi gaafachuuf taanef hiriyaa ishee jaalatuutti heerumuu akka hin Cidhichi nagaan kan raawwatamee yoo ta’u, abbaan
gara mana misirroo haara dhaqan. dandeenye itti himte. warraa ishee lamaanuu murticha amananii fudhatanii
jiru jedhameera jechuun FBCn Odit Centeral seenteraal
Dargaggoota kana keessaa tokko ilma wasiila kiyyaati Kanaanis maatiin ishee fedhii ishee malee Taapootti wabeeffachuun gabaaseera.
kan jetteen ishee biratti hafee lamaan ammoo naannoo akka heerumtu waan murteessaniif jaalala isaanii

Ayyaanni waggaa 7ffaa dhagaan bu’uuraa Meeliindaa Biilgeetis . . .

ijaarsa Hidha Haaromsa Itoophiyaa
Guddicha itti kaa’ame sagantaalee
garaagaraatiin kabajamaa jira
Masfin Tasfaayeetiin
Bulchiinsa Mootummaa Naannoo
Oromiyaatti ayyaanni waggaa 7ffaa
dhagaan bu’uuraa ijaarsa Hidha
Haaromsa Itoophiyaa Guddicha itti
kaa’ame sagantaalee garaagaraatiin
kabajamaa akka jiru Waajjirri Mana
Maree Qindeessaa Hirmaannaa
Ummataa Ijaarsa Hidhichaa Naannoo
Oromiyaa beeksise.
Hidhaa Haaromsa Itoophiyaa Guddicha
ijaarsaaf dhagaan bu’uuraa kan
kaa’ame Bitootessa 24 bara 2003 ture.
Hidhaan kun hirmaannaafi humna
ummata biyyattiitiin akka ijaaramu
kallattiin kaa’ame. Ummanni biyyattiis
ejjennoofi ilaalcha tokkoon kallattii
kana fudhatee waan danda’u hundaan
hirmaannaasaa mirkaneessuun
ijaarsisaa raawwatamaa jira.
Ummanni Oromiyaas hirmaannaasaa
beekumsaafi humnaan taasisaa jiru
cinaatti, bittaa boondiifi, arjoomaan
hanga baranaatti qar. Bil. 1.9tti
siqu gumaacheera. Hidha kanaaf
gumaacha olaanaa kan qabu qabeenya
uumamaas kunuunsuun abdii egereesaa
dhugoomsuuf itti fufinsaan hojjetaa
Milkaa’inni gama misooma dinagdeetiin galmaa’e bulchiinsa gaarii mirkaneessuutiinis ni dabalama!
jira.
Sirni dhagaa bu’uuraa kaa’uu bara
2003 irraa eegalee barana waggoota
7ffaasaatiif sagantaalee garaagaraatiin
sadarkaa addaa addaatti kabajamaa
akka jiru itti Gaafatamaan Waajjira
Mana Maree Qindeessaa Hirmaannaa
Ummataa Ijaarsa Hidha Guddichaa
Naannoo Oromiyaa Obbo Amaan Alii
ibsaniiru.
Sirni kunis guyyaa ayyaanichaa dura
ji’oota lamaafi booda ji’a tokkoof
walumatti ji’oota sadiif kabajamaa
jiraachudha Obbo Amaan kan ibsan.
Mata dureewwan sagantaa dorgommii
filannaa Ambaasaaddarummaa Hidha
Haaromsa Guddichaa naannoo
Oromiyaa, Hidhi Haaromsaa
Nageenyaaf, Torban Boondii, Ardaa
Marii, Marii Paanaaliifi Fiigichaan akka
kabajamu ibasnii ummanni hirmaannaa
eegale cimsee akka itti fufus Obbo
Amaan dhaamaniiru.
Hojiin Ijaarsa Hidhaa kanaas yeroo
ammaa %64 irra kan gahe yoo ta’u,
dhuma bara kanaatti tarbaayinoonni
lama humna maddisiisuu eegalu
jedhameera.
mijaawaa akka argatan carraa barnootaafi
tajaajila fayyaa gahaa akka argatan
taasisuudha. Kanaafis, maddeen galii garaa
garaa hojii kanarratti tumsan duuka akka
taasisan gochuufi seeronni, qajeelfamaafi
sagantaawwan hojii kana tumsan garaa
garaa akka bahan qorannoo taasisuun
hojjechaa jirti. Kanaa malees, dhaabbilee
hojii tola ooltummaa daa’immaniirratti
hojjetan tumsuufi deggersa barbaachisu
taasisuun daa’imman rakkoowwan garaa
garaaf akka hin saaxilamneef hojiiwwan
hedduu hojjechuu dandeesseetti. Kanaanis
daa’imman hedduu tajaajila yaalaafi
barnootaa akka argatan taasisuun milkaa’ina
guddaa argatteetti.
Gama birootiin rakkoolee fayyaa hawaasaa
furuuf qo’annoowwaniifi qorannoowwan
fayyaa dhaabbilee geggeessan jajabeessuufi
hundeessuu dandeesseetti. Keessumaa
biyyoonni guddataa jiran tajaajila yaalaa,
meeshaaleefi qorichoota wal’aansaaf
barbaachisan akkasumas hojii dhibee
dursanii ittisuuf gumaachaa guddaa
taasisteetti. Gama kanaanis jijjiirama guddaa
fiduu dandeesseetti.
Hojii tola ooltummaafi saayinsii qorannoo
fayyaarratti taasisteef beekamtii kennuunis
Yuunivarsitiin Suwiidiin Inistiitiyutii
Kaarooliniskaa jedhamu kabaja
dooktoorummaa fayyaa bara 2007tti
keneerraafi. Kana malees, bara 2013tti
Yuuniversitii isheen barnootashee digirii
lammaffaa keessatti baratte Yunivarsitiin
Duuk hojiiwwan tola ooltummaa isheen
hojjettu kanaaf beekamtii kennuun dooktora
kabajaa kenneeraafi.
Hojii tola
Faawundeeshiniisaanii
ooltummaa karaa
kanaan
hojjetteenis badhaasota hedduu biyyoota
piroojektiiwwansaanii keessatti
geggeeffamaa jiruufi keessatti hin
geggeeffamaa hin jirrellee hojiishii kanaaf
beekamtii kennuu cinaatti badhaasota hedduu
kennaniiruufi. Pirezidaantonni biyyoota
Addunyaa kanaa bebbeekamoo Pirezidaantii
Ameerikaa duraanii Baaraak Obaamaa
dabalatee pirezidaantota hedduurraa
badhaasota hedduu argatee jira. Dhimma
nageenyaafi hariiroo gaarii akka jiraatuuf
hojjechuunis ni beekamti. Kanaanis badhaasa
nageenyaa mootummoota gamtoomanirraa
argatteetti.
“Dhalli namaa kamuu carraa walqixa
akka qabaatuuf garaa garummaa dhala
namaa gama hundaan jiru dhiphisuuf nan
hojjedha,..”
Walumaa galatti, Meeliindaafi Biil Geetis
hojii daldlaa teekinooloojii dhaabbata
maayikiroosooftiin yeroo ammaa kana
dureessa Addunyaa kanaati. Qabeenya
argatan kana hiyyeessaafi qooduufi rakkoo
hawaas dinagdee biyyoota guddataa jiranii
furuuf waggaa waggaan bajeta doolaara
Ameerikaa biliyoonatti lakkaa’amu ramaduun
hojii tola ooltummaarratti bobba’aanii
jiru. Gama kanaan, Itoophiyaattillee
faawundeeshinii kana babal’isuun du’aatii
haadholiifi daa’immaniirratti jijjiirama dhufe
keessatti, gahee guddaa taphataniiru. Kana
malees, tajaajila yaalaa haadholii da’aniifi
daa’immansaaniif kennuurrattis hojii guddaa
hojjechuurratti argamu. Horaa bulaa!
 Kallacha Oromiyaa Bitootessa 20 bara 2010
16

Ibsaa Xurunaa

Kilabichi taphattoota
“Injifannoon kun bu’aa garee 2ffaarraa ol
caaluuf kan na kakaasudha” guddiseef sirreeffama
mindaa taasise
W K
aldorgommii atileet Looran Kiiplaagaatiin qabamee ture.
maaraatoonii ilabiin kubbaa miilaa
Atileet Natsaannat Guddataa dorgommichaan
walakkaa bulchiinsa magaalaa
rikkardii haaraa galmeessisuusheetiin
biyya Ispeen magaalaa
Vaaleenshiyaatti tibbana
Federeeshiinii Atileetiksii Addunyaatiin Adaamaa taphattoota garee
badhaasa Doolaara Ameerikaa kuma lammaffaa keessaa guddiseen bu’a
dorgomamerratti
hirmaachuun rikkardii 50 badhaafamteetti. Sirna badhaasaa qabeessa ta’aa jiraachuusaatiin
addunyaa haaraa kan simannaa Finfinneetti taasifameefin boodas
wal qabatee taphattota kunneeniif
galmeessifte atileet Fdereeshiiniin Atileetiksii Itoophiyaa qar.
Kuma 30, Koreen Oloompikii Itoophiyaa sirreeffama miindaa taasiseera.
Natsaannat Guddataa
injifanniichi bu’aa qar. Kuma 30 akkasumas Haayilee Haaluma kanaan taphattoonni garee
caaluuf akkan hojjadhuf Gabresillaaseefi Obbo Balaayineh Kindee
2ffaarraa ol guddataniifi waggaa
kan nakaakasudha tokkoon tokkoonsaanii qar. Kuma 20
walumatti qar. Kuma 100 badhaafamteetti.
sadiif waliigaltee qaban Bulchaa
jetteetti.
Shuraa, Barakat Dastaa, Suraafeel
Jalqaba gara Pirezidaantiin Federeeshinii Atileetiksii
Geetaachoofi Suleemaan Samiid
dorggommichaatti Itoophiyaa Haayilee Gabre Sillaasee
wayita seentu rikkardii injifannoon galmaa’e kun atileetota mindaa amma argataniin dachaa
nan galmeesisa jetee kumaataman lakkaa’aman isin boodaan akka argatan taasifameera. Taphatan
akk hin yaadne himtee, jiraniif galaadha. Biyyoonni nuti har’a caalle lammii Ayivorikoost Ismaa’eel
erga gara dorgommiitti callisanii kan ta’an miti, nutis bu’aa caaluuf Saangaariis sirreeffamicha keessatti
seentee booda garuu jabaannee hojjechuutu nurraa eegama. hammatameera.
injifachuuf jabaattee
Waldorgommii maaraatoonii walakkaa
fiiguushee himeteetti. Sirreeffamni mindaa kunis kan
Gara fuulduraattis 23ffaa Vaaleenshiyaa kanarratti Itoophiyaan
taasifameef
warqee sadiin addunyaarraa sadarkaa kaffaltiin argatani
waltajjiiwwan addunyaa
1ffaan xumurteetti. Warqeengadi aanaa ta’uu, tajaajilli kennaa
tokkoo
adda addaarratti
jabaadhee hojjechuun jiran olanaa ta’uufi kakaasuufidha
atileet Natsaannet guddaatan yoo ta’u,
bu’aa caalu galmeesisuuf lamaanimmoo gareen jedhameera. Sirreeffamni mindaa
dubartootaafi
nan hojjedhas jette. dhiirootaan kan argamedha. taasifame kunis kan dhumaa akka
Dorgommii kanarratti Waldorgommii warra shamaraniin hin taaneefi gara fuulduraattis kan
atileetonni Itoophiyaa meedaaliyaa warqee dorgommichaaf Baqqalachi Guddataa, Zeenabaa Yimariifi Masarat Ballaxaa itti fufu akka ta’e beekameera.
qophaa’an 4 kessaa 3 fudhachuun addunyaarraa sadarkaa hojii garee raawwataniin dippiloomaa kan argatan yoo
1ffaan xumuraniiru. ta’u, akka gareetti qabxii waliigalaan meedaaliyaa warqee Kilabichis maallaqa olaanaa
argataniiru. baasuurra dargaggootarratti
Dorgommii maaraatoonii walakkaa Vaaleenshiyaa kanaan
atileet Natsaannat Guddataa sadarkaa 1ffaa qabachuun Warra dhiirootanimmoo Jamaal Yimar, Geetaaneh Mollaafi hojjechuun bu’a qabeessa ta’uuf
xumuruusheetiin cinaatti fageenyicha sa’aatii fooyya’aan Tasfaa Geetaahuniin akka dhuunfaatti dippiloomaa hojiin bara kanaa agarsiiftuu waan
xumuruun rikkardii addunyaa haaraa galmeessisuu yoo argatan akka gareettimmoo meedaaliyaa warqee ta’eef gara fuulduraattis cimsanii
dandeesseetti. badhaafamaniiru. kan itti fufu ta’a. Kilabin kubbaa
Fageenya kiiloo meetira 21 xumuruufis sa’aatii 1 daqiiqaa 6 Jilli atileetota dorgommii maaraatoonii walakkaa addunyaa miilaa bulchiinsa magaalaa Adaamaa
fi sakandii 11 itti fudhateera. Kanaanis rikkardii fageenyichaa 23ffaa Ispeen magaalaa Vaaleenshiyaarratti hirmaachuun Piriimiyeer Liigii Itoophiyaan qabxii
kanaan dura galmaa’ee ture sakandii 14n fooyyessuu injifannoon deebi’aniif badhaasni sadarkaa sadarkaan 26n sadarkaa 3ffaarratti argama.
dandeesseetti. Rikkardiin fageenyichaa lammii Keeniyaa kennameera.

Qaamaa miidhamaa ta’uun milkaa’ina hin daangessu

K
aaniyaa Seezar qaama hir’uun gutuufiifi malee ispoorteessaa idil kamiyyuu ofitti bamanamummaa
nama dhalattedha. Miilla lamaan addunyaatti beekamtu taati jedhanii hin qabaachuu qaba. Addunyaa
hin qabdu. Kanarraa ka’uun yaadne. kanarra carraan jiraachuuf
dhalattee guyyaaa 7ffaasheetti mana Kaaniyaa Seezer qajeelfama jireenyaafi qabnu tokko qofa, ishumtuu
amantaa warra Budahaa Taayilaanditti ofitti amanamummaa miilla dhabuun koo baay’ee gabaabduudha.
argamu tokko keessatti gatamtee argamte. milkaa’inarraa nan daangeessu. Gosa Kanaafuu jireenya keenya
Warrishee eenyu akka ta’e hin beekamu. ispoortii daakkii bishaaniifi shartattee akka jiraachuun nuuf a’uutti
Namoonni daawwannaaf mana amantaa cabbiirraa hedduu dorgomuun injifannoo geggeeffachuu qabna. Mul’aata
kana keesatti argamanis daa’ima gonfatteetti. Kanaanis dinqisiifannaa keessan dhugoomfachuuf
kana wayita argan guddifachuuf gara olaanaafi beekamtii gonfatteetti. homtinuu akka isin gufachiisuuf
biyyasaanii Ameerikaatti fudhatanii galu. hin hayamniinaas jetteetti.
Waltajjiiwwan dorgommii adda
Warri guddifachaan ishee fudhatanis adaarratti wayita hirmaattu namoonni Kaaniyaan ispoortiin qofa
akka dhalasaaniitti kunuunsuun kan akka waan addaatti na ilaalu. ani garu osoo hin ta’iin uffata keessaa
guddisan yoo ta’u, fedhiifi jaalala isheen wayita isaan qaama koo isa midhame dubartootaa beeksisuun
ispoortiif qabdu hubachuun gara oolmaa kana ajaa’ibsifachuun na ilalaln waanan guyyaatti galii doolaara
ispoortiitti geessuun fedhiishee akkasheen nama beekamtuu ta’eef na ilaalu jedheen Ameerikaa kuma tokko ittiin adeemsifamurrati biyya itti guddatte
dhugoomfattuuf gargaaraniiru. haa ta’u sammuu koo amansiisa. argattus ni hojjetti. Ameerikaa bakka bu’uun hirmaachuuf
malee hamileeshee eeguufi fedhiishee Qaama miidhamtotas ta’an halli namaa Paaraaliimpikii bara 2018 qophii taasisaa jirti.

Dhaabbata Birihaaninnaa Salaamitti Maxxansame