Heerri keenya

Oromiyaa
buuura
haaromsa
keenyaati!

Bara
Bara 24
23 Lakk. 30
Lakk. 19 Bitootessa 8 24
Caamsaa bara 2008
bara 2009 Gatiin
Gatiin qar.qar.
1 1

Biirichi fayyummaafi Magaalichatti piroojektoonni garaagaraa qar. mil.723n hojjetamaa turan eebbifaman
nageenya hojjetootaa eegsisuuf Masfin Tasfaayeetiin
Pirezidaantii Bulchiinsa Mootummaa
hojjechaan jira jedhe Naannoo Oromiyaa Obbo Lammaa
Magarsaa piroojektoota buuuraalee
Wayyeessaa Xibbiquutiin misoomaa garaa garaa Magaalaa
Adaamaatti bajeta mootummaan ramade
Naannoo Oromiyaatti fayyummaafi
qar. Miliyoona 723n hojjetamaa turan
nageenya hojjetootaa eegsisuun
eebbisuun tajaajila eegalchiisan.
nageenya induustirii mirkaneessuuf
xiyyeeffannoon hojjechaa akka Sirna eebba Piroojektoota Bishaan
jiru Biiroon Dhimma Hojjetaafi dhugaatii, Qooqaa- Adaamaa , daandii
Hawaasummaa Oromiyaa beeksise. Asfaaltiifi Cirrachaa kanarratti pirezidaanti
Lammaan haasawaa taasisaniin, Magaala
Biirichi kana kan beeksise guyyaa Adaamaa Misoomsuuf hawaasni
ayyaana fayyummaafi Nagummaa magaalichaa tumsa eegale cimsee akka
ogummaa tibbana sadarkaa naannootti itti fufu yaadachiisnii, rakkoo guddaa
yeroo 7ffaaf magaalaa Sabbataatti hawaasni magaalichaa qabu hiikuuf
kabamerratti. piroojektiin bishaan dhugaatii qulqulluu
kun hojjetamee eebbifamuun tajaajila
Guyyaan kun mata duree Sirna
kennuu eegaluusaatiin baga gammaddan
gurmaainsaafi itti fayyadama ragaalee
jedhan.
nagummaa fayyummaa Ogummaa haa
guddisnu jedhuun kan kabajame yoo Rakkoon bishaan dhugaatii Magaalaa
tau, bakka buoota abbootii qabeenyaa, Adaamaa hanga xumuraatti hiikameera
hojjetoota warshaaleefi qaamoolee jedhamuu baatus ammaaf pirojektiin kun
Waajjiraalee hawaasummaafi kanneen furmaata taa jedhanii, rakkinicha itti
biroo waliin marii paanaaliitiin fufiinsaan hiikuuf Mootummaan Naannoo
kabajame. Oromiyaa karoora keessa galfatee kan
hojjetu tauus dubbataniiru.
Marii kanarratti Gara fuula 14tti Piroojektoonni daandiifi bishaandhugaatii eebbifaman
Ummannifi Abbootiin Gara fuula 14tti

Inistiitiyuutichi magaalonni naannichaa pilaanii Waldichi lammiilee hayyama

ammayyaaan akka oogganamaniif hojjechaan jira jedhe malee Saud Arabiyaa jiraatan
Damee Mulaatuutiin
Magaalonni Naannoo Oromiyaa pilaanii
ammayyaaan oogganamanii hudhaalee
guddina magaalotaa duubatti harkisan
akka maqsaniifi misoomni magaalotaa
akka saffisuuf xiyyeeffannaan hojjechaa
akka jiru Inistiitiyuutiin Pilaanii Magaalota
Oromiyaa beeksise.
Insistiitiyuutichi kana kan beeksise
leenjii hubannoo cimsuu caasaasaafi
qooda fudhatoota sadarkaan jiraniif
dameewwansaa afuritti qophiifi raawwii
pilaaniirratti tibbana kenne ilaalchisuun
ibsa kennerratti.
Hoogganaa itti aanaan biirichaa Obbo
Ahimadtoofiq Mohaammad akka jedhanitti,
Inistiitiyuutichi magaalonni naannichaa
pilaanii ammayyaaan hoogganamanii
imaammataafi tarsiimoo pilaanii
magaalotaa hojiirra oolchuun magaalonni
wiirtuu induustiriifi misoomaa akkasumas
jireenyaaf mijaaoo akka taaniif hojjechaa
jira.
B u u u r u m a Gara fuula 2tti
gara biyyasaaniitti akka
deebian waamicha dhiheesse
Kutaa Qophiitiin
Waajjirri Muummee Waldaa
Diyaaspooraa Oromiyaa lammiilee
hayyama seeraa malee biyya Saud
Arabiyaa jiraatan carraa uumameefitti
fayyadamuun dafanii gara biyyasaaniitti
deebiuu akka qaban waamicha
dhiheesse. Gara fuula 14tti
Obbo Ahimadtoofiq Mohaammad

Fayyadamummaa dargaggootaa sadarkaa barbaadamuun mirkaneessuuf ni hojjetama

Pr. Lammaa Magarsaa
Abbabaa Ejjetaatiin caalaa xiyyeeffannaan kan hojjetamu tauu Pirezedaantiin Pirezidaanti Lammaan kana kan himan konfaransii
Bulchiinsa Mootummaa Naannoo Oromiyaa Obbo dargaggootaa 11ffaa sadarkaa naannootti tibbana magaalaa
Naannoo Oromiyaatti fayyadamummaa dargaggootaa
Lammaa Magarsaa himan. Adaamaatti geggeeffamerratti Gara fuula 14tti
sadarkaa barbaadamuun mirkaneessuuf yeroo kamiyyuu

Fuulawwan keessaatti

Sallii faluun . . . Muuxannoo Daaimmaniifi dargaggoonni . . .

Lammii boor addunyaa kanarraa hojii
Sirna kana raawachuuf abbaafi Fayyaan mirga kamirrattiyyuu bobbauuf qophaau qaruufi
ijoolleen Sallii falamuuf sun gulantaa
gubbaa taauun raawwatu buuuraa namoomaati amala gaarii qabatee akka guddatu gochuuf
ammoo, buuurri cimaan maatiidha.
Fuula 5 Fuula 8 Fuula 13

Biyya heeraafi seeraan bultuu keessatti olaantummaa seeraa kabajichiisuun dirqama mootummaafi ummataati!
 Kallacha Oromiyaa Caamsaa 24 bara 2009
2

Guddataa Dhaabasaa

Of onnachiisuu ykn kakaumsa qabaachuu Jaalalli

J
iruufi jireenya keessatti kakaumsa mataa ofirratti amantaa qabaannu malee baayee deemuu hin
Saanyiidhaa ...... Facaafdhu
keetii hin qabdu taanaan taakkuu tokkollee dandenyu. Ofirratti amantaa qabaachuun galma keenya Biqilaadha ..... Guddifadhu
tarkaanfachuu hin dandeessu. Akkuma akka geenyuuf akka bobaaatti nu tajaajila. Nammooni Abjuudhaa ......... hiikkadhu
konkoolata bobaaa malee hin kaane namni ofirratti amantaa hin qabne waan tokkollee hojjechuu Seenaadha ......... Yaadadhu
kakaumsa mataasaatii qabaatu malee jireenyasaa kan dandaan isaanitti hinfakkaatu. Qixxeedhaa ..... Hirmaadhu
keessatti jijjiirama argu hin dandau. Akkuma baatiriin Sababa kanaan tulluu kufaatii amantii qabaachuun tulluu Booruudhaa .......Calaladhu
konkoolataa konkoolataa kaasu kakaumsa kan mataa kufaatii sana jigsuuf fayyada. Namni ofirratti amantaa
Kennaadha ........ Fudhadhu
ofii qabaachun immoo akka namni tokko dadammaqu Jireenya ................ Jiraadhu
qabu dadhabina tokkoon ishee sakkattaee gara asxaa Qabsoodha ......... Injifadhu
godha. injifannootti geeddara. Waaee dandeetti keetii shakki Mana ................. Ijaarradhu
Jireenya mouuf amaloota barbaachisoodha jedhaman qabda taanaan kallattii kufaatii irra qajeeluutti jirta. Dhugaadha ....... Amanadhu
keessaa inni duraa waa dalaguuf kakaumsa gaarii Shakkiin yaaliillee utuu hin godhin waan silaa injifachuu Qabeenya ............ Qusadhu
qabaachudha. Kakaumsi mataa ofiitiin godhamu akka dandeenyu akka injifatamnu dhibee gootuudha. Namni Laliisaadha .... Itti Boqodhu
afuuraati. Sirritti yoo ittii fayyadaman galmaan kan tokko yaalii wayita godhu malee maal hojjechuu akka Habaaboodha .Kunuunfadhu
nama gau tauunsaa shakkii hin qabu. Namni bakka dandau yookiinimmoo hojjechuu akka hin dandeenye Hundumaa Caalaa
biraatii dhufee hanga sidhiibutti gonkumaa hin eegin. adda baasee beekuu hin dandau. Gimbiirraa
Namoonni kan biroo dhufanii hanga sidammaaqsanitti
kan eegdu yoo taate, akka jirma jigeee lafa ciisu
Bidiruun kamiyyuu xinnaatus guddatus bishaan irra ni
bololiu. Saatiin kamiyyuu xinnaatus guddatus yeroo
Hubadhu yoos tola
suuta lafatti hafata. Motoora mataa keetii tai. Wayita Jireenyi yoo hojii qabaatan tola
ni lakkaaa. ofirratti amantii qabaachuunis akkanuma. Hojiin yoo karoora qabaatan tola
dukkanau dungoo kee ibsadhu. Kuftullee hamileen kee Amantaa ofirratti qabaduun sia tokko waa hojjete sun siif
hin bushaain kaatee arreeduu ni dandeessa. Namoonni Karoorri yoo raawwii qabaatan tola
milkaauun isaa mataa isaatti amantaa ati ofirratti qabdu Namummaan yoo kabaja qabaatan tola
baayeen akka konkoolataa kan isaan godhu maal akka siif cimsa. Atis waan milkaawaa kan biroo hojjechuutti
tae beekta?Hojii hojjechuf kakaumsaa mata isaanii Jaalallee yoo tokko qabaatan tola
ceeta. Walaansoon jireenya waajjin godhamu yeroo Jaalalli yoo obsa qabaatan tola
qabachu isaaniiti. hundumaa kallattii namoonni sossoreeyyii yookiin Daldalli yoo qarshii qabaatan tola
Nama of onnachiistu yoo taate fedhiin kee kun beektoota jedhaman fedhan irraa hin qajeeltu. Oolee Qarshiin yoo qusannaa qabaatan tola
hoggayyuu akka ibiddaa sikeessaa bobauudhaan akka bulee kan jireenya injifatu isaa nan dandaa jedhe Barachuun yoo beekumsa qabaatan tola
atii hojii uulfaatoo hojjettu sigodha. Namoota waan ofirratti amantaa qabaatudha. Amantaa ofirratti qabdu Beekumsi yoo sammuu qabaatan tola
addaa hojjechuu barbaadaniif kophaadhaaf jireenyi lafa daran dabaluuf ciminan keeti waan ammaan dura hojete
Dorgoggummaa ofi baruun yoo gorsa
irraa injifannoodhaan goolabama. siif milkaae irratti xiyyeeffadhu yeroo sanatti ergan maanguddoo qabaatan tola
hojjedhe ammas hojechu nan dandaa ofiinjedhi shakkiin
Ofirraatti amanamummaa qabaachuu tulluu ijaara ofirratti amanuun immoo tullu san jigsa.
Adeemsi yoo kaayyoo qabaatan tola
Kaayyoon yoo galma qabaate tola
Aksileereetarii (wanneen mootora konkolaataa kaasan) Waajjira Dhimmoota Koominikeeshiinii Mootummaa Waajjira Dh/K/M/Bulchiinsa Magaalaa
tuqan malee konkoolataan akkuma hin deemne, nutis Bulchiinsaa Magalaa Sulultaarraa. Mattuu irra Tasfaa Biree

O
romoon dur yammuu wal-lolu wal-rukutee wal
dhiiksu, namni wal harkatti miidhamu warri
gumaa seeratti wal-hin geessan ture gama
lamaaniinuu jaarsolii biyyaa waamanii wal-araarfatu
wal-gorfatu. Haras osoo akkana taee nan hawwa.
Dargaggoon shamarreen Oromoo tokko of duuba
deebianii hanga akaakkayyuu torbaatti lakkaayanii
beekuu qabu intala aadaa fi duudhaa beektu fuudhuu
ykn eerumuu qabu. gama lamaanuu hanga akaakayyuu
torba booda wal-fuudhuun ni dandau kun tumaa
jaarsi oromoo seera Oromoo keessatti gudduunfe ykn
Nan hawwa!
kaeedha haras osoo akkana taee.
Caasaa Bulchiinsa oromoo keessatti Maanguddoo ykn
beerri kabajaa ulfina guddaa dhaloota irraa qabaachaa
turani, ijoolleen maanguddoo dura hin dubbatan, hin
nyaatan laga hin cean hin eebbisan hin gorsan hin
dheekkaman hin ajajan dura hin deeman haras osoo
akkana taee.
Oromoon jiruu fi jireenya jaallata wal-jaallata horma
jaallata kanaaf wal-jaallata orma jaallate guddifachaa
jedhee dhala hormaa harma isaa hoosisee guddisa
akkasumas tuutan daboon hojjataa ture haraa hoo
akkamiin hojii keenya hojjataa jirraa ? qophaamoo
gareen akkas tae gareen osoo taeen nan hawwa !
Oromoon safuu qaba aadaa, duudhaa qaba wal-
eebbisa wal-gargaara kan kufe kaasa kan beelae beela
bnaasa, kan dare daara baasa kan dhukfsate gaafa
wal-honnatan kan doggogore gorsata karaatti deebisa
walalaa isaa gorsata beekaa isa tumsata haras osoo
taee.
W/Dh.K.M.Bul/Magaalaa Lagaa X/L/Daadhii.

Inistiitiyuutichi magaalonni naannichaa . . .

kanaan, barana magaalota naannichaa 89f qorannoofi qophii
kaartaa buuuraa hojjechuuf karoorfame keessaa hanga jia
Eblaatti magaalota 70f hojjetamuu Obbo Ahimadtoofiq
eeranii, qorannoofi qophii pilaanii buuuraa magaalota 66
hojjechuuf karoorfame keessaa 50 hojjetamaa kan jiraachuu
himaniiru. Piroojektii qorannoofi qophii giddu galeessa
guddina baadiyyaa 112 hojjechuu karoorfame keessaas 93
hojjetamee jira jedhan.
Piroojektii misooma qeee magaalotaatiinis barana
magaalota 18f hojjechuuf karoorfamee hanga jia Eblaatti
piroojektoonni 9 hojjetamaa kan jiruufi magaalota 5niif
ammoo qorannoo haaldureen xumuramee yeroo gabaabaa
keessatti hojiitti kan galmu tauus dubbataniiru. akaakuu garaa garaa magaalota naannichaa keessatti
hojjecha jiru milkeessuufi akkaata pilaaniin hojjetame
Akka Obbo Ahimadtoofiq jedhanitti, Inistiitiyuutichi
hojiirra ooluufi hirmaannaa ummataa balaa uumuuf
qorannofi qophii pilaanii tarsiimoaa 7 magaalota 7f
xiyyeeffannoo kennee hojjechaa jiru daran guddisuuf
hojjechuuf karoorfatee hanga ammaatti kan magaalota 6
xiyyeeffatee hojjechaa jiras jedhan Obbo Ahimadtoofiq.
kan xumure yoo tau, pilaanii caasawwanii 2 magaalaa laga
Xaafoofi Bulee Horaa hojjechaa jiru % 64 irra gaeera. Haaluma kanaan, humna raawwachiisummaa caasaasaa
sadarkaan jiranii cimsuufi qindoomina qooda fudhatootaa
Kana malees, piroojektii qorannoofi qophii dizaayinii
cimsuurratti fuuleffatee hojii hojjechaa jiruun tibbana
magaalota 4 hojjetamaafi akka jiru eeranii, pilaanii sadarkaa
leenjii hubannoo cimsuu magaalota Baabbillee, Walisoo,
dameewwaniifi Waajjira olaanaatti raawwataman hordofuun
Naqamteefi Shaashamanneetti ogeessotaafi ooggantoota
deggersa tekinikaa magaalota 123f kennameeras jedhaniiru.
magaalaatiif marsaa afuriin namoota 2,300 oliif f kenneera
Gama biroon Inistiitiyuutichi hojii piroojektii pilaanii jedhaniiru.

Haaromsi Itoophiyaa ijoollee biyyaan!

Caamsaa 24 bara 2009 Kallacha Oromiyaa
Faaksii 011-554-18-14
Biiroo Dhimmoota Kominikeeshiinii Mootummaa Naannoo Oromiyaatiin maxxanfama
Qindeessaafi Gulaalaa Olaanaa
Warquu H/Gabrieel :
Gulaalaafi QopheessaaOlaanaa Yewubnesh Kabbadaa
Addunyaa Hayiluu
Damee Mulaatuu
Bil. 0115541807
Lakk. Saan. Pos. 8741 E-mail kellechaoromiya@gmail.com Website : http://www.oromiacom.gov.et Face Book:kellecha Oromiya Finfinnee Oromiyaa
Dubbii Ijoo
Hirmaannaafi fayyadamummaa dargaggootaa
cimsuun misooma, nageenyaafi ijaarsa sirna
dimookiraasii hundee hin raafamnerra dhaabuudha
Sirnoota darban keessa qaamotii hawaasaa hacuuccaan hamaan irratti raawwatamaa ture
keessaa dargaggoonni adda durummaan xuqamu. Keessumattuu dargaggoonniifi daaimman
Oromoo eenymmaasaanii beekanii mirgasaanii akka hin falmanneef gamanumaa doomsuuf
jecha carraa barnootaa akka hin arganne daangeffamanii akka turan seenaan dhugaa baa.
Sirna Dargii keessatti ammoo dargaggoonni dirqamaan qabamanii gara adda waraanaatti
guuramuun dhumaatii kaayyoo hin qabneef saaxilamaa turan. Nagaadhaan biyyasaanii
keessa jiraatanii baratanii biyyasaanii tajaajiluu carraa dhorkataman. Biyyasaaniirratti
akka abdii dhaban taan. Goolii Diimaa Dargiin labsee tureenis lammiilee irbaata rasaasaa
taan keessaa irra jireessisaanii dargaggoota.
Injifannoon Ayyaana Caamsaa 20 tibbana guutuu biyyaatti qophiilee garaagaraatiin
kabajame akkuma qaamotii hawaasaa biyyattii kanneen biroo dargaggootaafis biiftuun
abdii haaraan kan itti baatedha. Walwaraansi dhaabbatee nageenyi waan mirkanaaeef
dargaggoonni gara barumsaafi biyyasaanii ijaaruutti fuulasaanii akka deeffataniifis carraa
bane. Injifannoon kun akka dhufuufis aarsaa seenaan yoomiyyuu hin daganne kaffalaniiru.
Mootummaanis yeroo kamiyyuu caalaa dargaggoonni humna misoomaafi jijjiiramaa
biyyaa tauusaanii hubachuudhaan sochiilee misoomaa, ijaarsa sirna dimookiraasiifi
bulchiisa gaarii akkasumas nageenya amansiisaa mirkaneessuu keessatti hirmaannaafi
fayyadamummaasaanii guddisuuf xiyyeeffannoo guddaa kennee hojjetaa tureera, hojjetaas
jira. Kanaafis bara 1998 irraa kaasee Paakeejii Misoomaafi Guddina dargaggootaa baasee
hojiirra akka oolu gochuun akka irraa fayyadaman taasiseera. Paakeejichi erga hojiirra
ooluusaatiin dargaggootaaf carraan isaan itti haala idilaaeen mootummaa wajjiin haala
rakkoosaanii itti furatanirratti mariatan uumamuu dandaeera.
Kana malees, dargaggoonni baadiyyaafi magaalaatti waldaalee Intarpiraayizoota
Maayikiroofi Xixiqqaa- IMXtiin gurmaaanii carraa hojii ummatanii rakkoo dinagdeesaanii
akka furataniif darbaniis biyyasaanii akka guddisaniif haalli mijaawaan uumameeraaf.
Carraa mootummaan uumeef kanatti fayyadamuun lakkoobsisaanii salphaa kan hintaane
gara investimantii olaanaatti ceaniiru, qabeenyaa guddaas horataniiru.
Karoora Guddinaafi Tiraanisfoormeeshiinii Naannoo Oromiyaa marsaa lammaffaa (2008-
2012) keessatti sochii misoomaafi bulchiisa gaarii mirkaneessuu keessatti hirmaannaa
dargaggootaa cimsuuf hanga bara 2007tti miliyoona 5.5 kan ture dhuma bara 2012tti mil.8
irraan gahuun fayyadamtoota taasisuuf karoorfamee hojjetamaa jira. Dhaabbilee Dagaagina
dargaggootaa hanga bara 2007tti 232 turan bara 2012tti gara 1,142tti guddisuuf karoorfamee
jira. Akkasumas misooma dargaggootaarratti qindoomina qaamoleefi hojii idileessuu lafa
qabsiisuun fayyadamummaa dargaggootaa mirkaneessuu ilaalchisee hanga bara 2007tti
miliyoona 3.52ture dhuma bara 2012tti Mil.7.5tti guddisuuf karoorfamee jira. Baroota
darban keessa giddugaleessota oolmaa dargaggootaa babalisuun fayyadamummaasaanii
mirkaneessuuf hojii hojjetameenis buaan hin tuffatamne galmaaeera.
Haatau malee, carraan hojii uumameefi dargaggoonni fayyadaman baayyina dargaggoota
hojii barbaadanii wajjiin wal bira qabamee yommuu ilaalamu fuulduratti hojii
balaa hojjechuun barbaachisaa akka tae kan namatti agarsiisudha. Mootummaanis
kanuma hubachuudhaan yeroo ammaa gaaffii wal qixa fayyadamummaafi hirmaannaa
dargaggootaaf deebii quubsaa kennuufi fayyadamummaasaanii caalmaatti mirkaneessuuf
xiyyeeffannoo addaa kennee hojjechaa jira. Buuuruma kanaan bara kana akka naannoo
Oromiyaatti dargaggootaaf carraa hojii uumuuf Fandiin Marmaartuun qarshiin Biliyoonni
Jaaafi miliyoona 600 ol ramadamee adeemsa raawwii keessa galamee jira. Dhiheenya
kanas Fandii Marmaartuu kana keessaa miliyoona 344 ol hojiirra oolchuuf WALQOfi
Biiroo Maallaqaafi Waltainsa Dinagdee Oromiyaa gidduutti mallattaaeera.
Kana malees, yeroo ammaa mootummaan naannoo Oromiyaa fayyadamummaa
dargaggootaafi akka waliigalaattis guddina naannichaafi biyyaatiif gufuu kan tae ilaalchaafi
gochaa kiraa sassaabdummaa maqsuuf kutannoon hojjetaa jira. Haaluma kanaanis
iddoowwan albuudaa kiraa sassaabdonni tokko tokko qabatanii buaa dabalataa tokko
osoo itti hin dabaliin qaxxaamuraan ittiin duuroomaa jiraniifi lafa malaammaltummaan
seeraan ala qabatamee ture deebisiisuun dargaggoota naannichaa seeraan gurmaaaniif
akka kennamu taasisaa jira. Kanaanis dargaggoonni fayyadamtoota tauu jalqabaniiru.
Mootummaan dargaggoonni hojjetanii ofis fayyadanii biyyasaaniis akka guddisan gochuuf
hojii jalqabe cimsee itti fufa. Dargaggoonnis aadaa hojii gabbifatanii carraa uumameefitti
haala bua qabeessa taeen itti fayyadamuu qabu!
Raawwii KGT 2ffaatiif tumsuudhaan haaromsa biyya keenyaa ni ariifachiifna!
3
Bara 1986 hundeeffame
Torbanitti al tokko guyyaa Kamisaa,
Hordoffii Toannaa Raabsaafi
Gurgurtaa
Leyiaawutiifi Dizaayinii Zawudinash Asnaaqaa
Beeksisa
Taaddalach Zarihun
Daraartuu Beekumaa
Ajandaa
Fuulli kun dhimmoota siyaasdinagdeefi hawaasummaarratti
dubbistoonni yaada bilisaa isaanii kan itti kennanidha. Fuula
kanarratti dhimmoonni bahan ejjennoo qophii Gaazeexaa keenyaa miti
Miidiyaaleen Sub-qunnamtii madda
odeeffanoo keenyaatimoo diigumsaati!
Yeroon kun yeroo Odeeffannooti. Yeroo ammaa kana guddinni Saayinsiifi tekinooloojii
addunyaa kana ganda tokko taasiseera. Wanneen Addunyaa kana tokko gochaa jiran keessaa
ammoo miidiyaalee sub-qunnamtiifi miidiyaalee hawaasaati.
Miidiyaan hawaasaa yeroo ammaa kana madda wayitawaa odeeffannoo tauurra darbanii
yaadaafi qeeqallee irratti kennuun waan dandaaamuuf miidiyaalee kaanirra filatamaa akka
taan taasiseera. Keessumaa bilisaan yaada ofii ibsachuu, kan barbaadan deggeruu, mormuu,
qeequufi waliin mariiachuuf miidiyaan hawaasaa mijataadha. Kanaaf miidiyaan hawaasaa
maddeen odeeffannoo kaanirraa adda isa taasisa.
Addunyaa kana keessatti miidiyaaleen hawaasaa bebeekamoon kanneen akka face-book,
Twiter, Instagiram, Whatsup, Viber, Messenger You Tube fi kanneen biroodha. Miidiyaalee
hawaasaa kunneen irra jireessaan kan fayyadaman ammoo namoota barataniifi umurii
dargaggummaa keessa kanneen jiraatan akka tae ni beekama.
Gama biroon miidiyaaleen elektirooniksiifi maxxansaaleenis maddeen odeeffannoo ummanni
addunyaa keenya kanaa madda odeeffannoo godhatee itti fayyadamaa jiru keessaa Gaazexaa,
Raadiyoo, Televizyiinaafi marsaalee interneetaati. Miidiyaalee kunneen akkuma miidiyaalee
hawaasaa odeeffannoowwan wayitaawaa hordoftootasaaniif kennuun Addunyaan kun gara
ganda tokkootti wanneen fidan keessaa tokko tauu dandeessisaniiru.
Barreeffama koo kana keessatti waaee miidiyaalee elektirooniksii, maxxansaaleefi miidiyaa
hawaasaa faayidaafi miidhaasaanii ilaalchisee hubannoo xiqqaan qabuun isiniif qooduun
fedha.
Innis miidiyaaleen subqunnamtiis tae miidiyaaleen hawaasaa qabiyyee tamsaasasaanii
Addunyaa keenya kana nagaafi tasgabbiin eshee akka eegamu, beekumsaafi dandeettii,
saayinsiifi tekinooloojii babalisuu akkasumas misoomaafi guddina biyyaa keessatti shoorri
isaan taphachaa jiran guddaadha. Faallaasaas ammoo nagaafi tasgabbiin akka hin jiraanne,
wal waraansa, jibba, jeequmsaafi wanneen safuufi duudhaa hawaasallee miidhan hedduufillee
meeshaa taaatis jiru.
Miidiyaaleen hawaasaas taee miidiyaaleen sabqunnamtii nagaafi tasgabbii biyya keenyaa
eegsisuu keessatti qoodi isaan taphachaa jiran maalfakkaata jennee yoo ilaalle, waa lama
taajjabuu dandeenya. Innis tokkoffaa miidiyaaleen hangi tokko tokkummaa biyyaa kanaa,
egeree guddina biyya kanaaf agarsiiftuuwwan wayita kaaan kaansaanii ammoo biyyi kun,
nagaafi tasgabbiin akka hin jiraanne, misoomnishee akka gufatu, walumaa galatti diigumsaaf
ejjennoosaanii ifatti qabatanii wayita labsan ni mulatu.
Kun akkuman duratti eeruuf yaale, amala miidiyaalee addunyaa nuti keessa jiraachaa
jirru tauus fedhii siyaasaa dhuunfaa ofii guuttachuuf jecha hiree jiruufi jireenyi saba,
sabalmmootaafi ummattoota biyya kanaa wareegamni lubbuu kumaa kitilatti lakkaaamuun
itti kaffalamee hararra gaame deebisanii baleessuuf yaaluun, humna egeree biyyaa tae
dargaggoo burjaajessuu, jeequmsaaf kakaasuu, lubbuufi qabeenyi akka badu taasisuuf
dharrauusaanii hammam sukkanneessaa akka tae madaaluun gaarii taa.
Haaluma walfakkaatuun fuulawwan miidiyaalee hawaasaa kanneen akka Face Book,Twiter,
fi Instagram irratti yaadonni ijaarsaa, guddinaafi muuxannoo itti waljijjiiramu balinaan
irratti akkuma waljijjiiramu faallaasaas akkasuma.
Sabaa himaalee kunneen bara darbe miidhaa isaan biyya keenyarraan gahan yoomuu kan
dagatamu miti. Tibba darbe kanallee Ministirri Ministeera Eegumsa Fayyaa duraaniifi
ministirri Ministeera Dhimma Alaa duraanii Dr. Teediroos Adihaanom Daarektara olaanaa
Dhaabbata Fayyaa Addunyaa taanii akka hin filatamneef gochaan jibbiinsaa isaan facaasaa
turan maqaa gaarii biyya kanaa balleessuuf yoo tae malee dhuunfaan nama kanarra homaatuu
geessisuu akka hin dandeenye addunyaan dhugoomseera. Kan waliin qabnu biyya tokko
Itoophiyaadha. Kunis kan isaan dorgommii sadarkaa idil Addunyaatti dhiyaatan Itoophiyaa
bakka buuuni. Addadummaan ilaalcha siyaasaan garaagara taanus dhimma biyyaafi naannoo
keenyaarratti garuu addaddummaan jiraachuu hin qabu. Miidiyaaleen Sub-qunnamtii madda
odeeffannoo, barnootaa akkasuma muuxannoo itti waljijjiirru malee madda jibbaa, jeequmsaa
akkasumas tokkummaafi diigumsa biyyaaf hin fayyadamnu , Galatoomaa!
Toofiq Alii Ciroorraa

4
Beeksisa
Arsii
Aadde Xurunesh Irgaxee kan
jedhaman Magaalaa Arsii Nageellee
ganda Malkaa Shaayii keessatti
ragaanmana jireenyaa isaanii mana
hojii keenyaakeessaa qaban yeroo
argachuu waan hin dandeenyeeffaayila
yeroo buuura qajeelfama adeemsaa
lakkaainsaa qabiyyeefi gurmaainsa
ragaa lafa magaalaa Lakk. 03/2008
bahee kuusaa yeroo akka isaaniif
banamu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa
30keessatti haa dhiyaatu EMM/L/Bu/
Magaalaa/Ar/ Nageellee.
Aadde Makkoo Bakaree kan jedhaman
Magaalaa Asallaa ganda 08 keessatti
iddoo mana jireenyaa mirkinaaee qaban
waraqaa ragaa abbaa qabeenyummaa
Lakk. Kaartaa 12580/224/97 taeen
galmaaee naaf kenname waan na jala
badeef kan biraa akka naaf kennamuu
jechuudhaan nu gaafataniiru. Kanaafuu
namni ragaa kana sababaa adda
addaatiin qabadheera jedhu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee
guyyaa 21keessatti yoo dhiyaachuu
baate, ragaa abbaa qabiyyee kan biraa
kan kennamuuf tauu isaa ni beeksifna.
WMM/Lafaa Magaalaa Asallaa.
Obbo Yohaannis Abbabaakan jedhaman
Magaalaa Asallaa ganda 08 keessatti
iddoo mana jireenyaa mirkinaaeef qaban
waraqaa ragaa abbaa qabeenyummaa
Lakk. Kaartaa 14557/30/98 taeen
galmaaee naaf kenname waan na jala
badeef kan biraa akka naaf kennamu
jechuudhaan nu gaafataniiru. Kanaafuu
namni ragaa kana sababaa adda
addaatiin qabadheera jedhu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee
guyyaa 21keessatti yoo dhiyaachuu
baate, ragaa abbaa qabiyyee kan biraa
kan kennamuuf tauu isaa ni beeksifna.
WMM/Lafaa Magaalaa Asallaa.
Caalbaasii
R/Himattoonni Aadde Immabeet
Warqinahi faaa N-3 fi
himatamtuunAaddeZawudituu Asaffaa
jidduu falmii jiru ilaalchisee mana
maqaa R/himattootaatiin Magaalaa
Asallaa ganda 14keessatti lafaM2 500
irraa jiru gatii Kaumsa caalbaasii
qarshii .100,543.00tiin gaafa 15/10/09
saaatii 3:00-6:30tti waan gurguramuuf
namni caalbaasii kanarratti dorgomtanii
bitachuu barbaaddan qaamaan
dhiyaattanii bitachuu kan dandeessan
tauu manni murtii ajajeera. M/M/A/
Magaalaa Asallaa.
Sabooni, sablammoonniifi ummatoonni misoomaafi nageenya biyyasaaniif waboodha!
Kallacha Oromiyaa
Baalee
Caalbaasii Yeroo 2ffaa
Godina Baaleetti WMWD M/Gindhiir Bara Bajataa 2009tti
kontiraakterootaSadarkaa GC fi BC -6 fi isaa olii fi Waldaalee
IMXMagaalaa Gidnhiiriifi Aanaa Gindhiir qofaaf kan hojii ijaarsa
irratti gurmaaan hundaa dorgomsiisuu barbaada.
piroojektoota hojjatamuuf karoorfaman
1ffaa Ijaarsaa koobilistoonii baajata UIFtiiin
2ffaaIjaarsa mana fincaanii M/Barnootaa sekomandoo baajata
idileetiin
3ffaa Ijaarsa mana fincaanii mana murtii baajata idileetiin
4ffaa Teessuma Tiransifoormara lamaa (Tiransiformar set) baajata
dhaabbata
bishaan dhangalaaatiin magalatiin
Ulaagaalee dorgommichaaf barbaachisan
1- Dorgomaan heeyyama daldalaa seera qabeessa hojii
ijaarsaa kan qabanii fi gibira bara 2008 kan kaffalee fi
heeyyema daldala bara 2009 haromsiisuu isaaf ragaa abbaa
tayitaa galiiwaanii dhiheessuu kan dandau fi akkasumas
ragaa haromsaa ijaarsa kan bara 2009 dhiheessuu kan
dandau.
2- Dorgomaan kamiyyuu galmaaaa VAT fi lakk. TIN
dhiheessuu qaba.
3- Gatii sanada caalbasii irratti haqamaa fi laaqama yoo
qabaate caalbasiin ala taa.
4- Sanada caalbasii saamin saamsame chaappaa fi mallattoo
gochuun orjinaala tokko fi koppii 2 dhiheeffachuu qabu.
5- Caalbasiin erga banamee booda gatii foyyeessuun hin
dandaamu.
6- Kabachiisa caalbasii pirojektootaa ijaarsaatiif qarshii
17,000 bankitti CPO sanada caalbasiin wajjin kan
dhiyaatudha.
7- Dorgomtootni waldaalee IMX waajjira isaan gurmeessee
irraa xalayaa wabummaa dhiheeffachuu qabu.
8- Sanada caalbasii kan hin deebine qar. 100 kaffaluun W/A/
Galiwwanitti magaalaa Gindhirirraa bitachuu nidandeessu.
9- Pirojektootaa bakka buuummaa hojjataman bakka
buuummaa seeraa dhiheeffachuu qabu.
10- Bakka buoonni yoo dhiyaatan xalayaa bakkaa buumaa
dhiyeeffachuu qabu.
11- Sanada caalbasii guyyaa beeksifni kun Gaazexa Kallacha
Oromiyaarratti maxxanfamee bahee irraa eegalee guyyoota
hojii 21 qilleensarraa turee guyyaa 21ffaa hanga saaatii
11:30tti gurguramee guyyaa hojii 22ffaa saaatii 3:00tti
saamsamee guyyuma kana saaatii 3:30irratti bakka
dkorgomtootni ykn bakka buoonni argamanitti waajjira
Bulchiinsa magaalaa Gindhiiritti ni banama.
12- Dorgomtootni gatii yeroo guutan VAT fi VAT ala tauu isaa
ifatti barreessuu qabu.
13- Dorgomtootni hunduu piroojektootaa bara 2008 fi 2009 yoo
xiqqaate parsantii 70% fi isaa ol akkasumas pirojektoota
itti fufa (on going) taan immoo on going tauu isaa ifatti
barreessuu qabu.
14- Dorgomaan tokkoo pirojektii lamaa ol irratti dorgomuu hin
dandau Waajjiri filannoo biraa yoo argatee caalbasichaa
guutumaan guututti ykn gartokkeen haquu mirga qaba.
Odeeffannoo Dabalataatiif Lakk.Bil.0913128905 ykn
0930302878 WMWD Magaalaa Gindhiir
Caamsaa 24 bara 2009
Iyyataan Obbo Tasfaayee Tasammaa mana
jireenyaa maqaa isaaniitiin Magaalaa Maliyyuu
Burqaa ganda 01 keessaatti M2200 irratti
galmaaee jiru Aadde Alaminesh Gammachuutti
gurgurachuuwaan barbadaniif,kan mormu yoo
jiraate,guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa
20 keessatti yoo hin dhiyaatiin gurgurtaan manaa
ni hayyamamaaf.Bulchiinsa Magaalaa Maliyyuu
Burqaa.
Aadde Shuree Aliyyii Ab/rahiim Aanaa Agaarfaa
Magaalaa Agaarfaa ganda 01 keessa mana
jireenyaa jiru Obbo Abdul-baasix Ab/Jawaaditti
ni gurguradha waan jedhaniif kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee bultii 20 dura yoo hin
dhiyaatiin hayyamni ni kennamaaf.DMM/Lafaa/
Bul/Magaalaa Agaarfaa.
Obbo Abarraa Darsoo Aanaa Agaarfaa Magaalaa
Agaarfaa ganda 01 keessa mana jireenyaa jiru
Obbo Muhaammad Dafiitti ni gurguradha waan
jedhaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun
bahee bultii 20 dura yoo hin dhiyaatiin hayyamni ni
kennamaaf.DMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Agaarfaa.
Obbo Goosaayee Biifaa Aanaa Agaarfaa Magaalaa
Agaarfaa ganda 01 keessa mana jireenyaa jiru
ni gurguradha waan jedhaniif kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee bultii 20 dura yoo hin
dhiyaatiin hayyamni ni kennamaaf.DMM/Lafaa/
Bul/Magaalaa Agaarfaa.
Obbo Dirribaa Galaalchaa fi Tawaabech Mangistuu
Aanaa Agaarfaa Magaalaa Agaarfaa ganda 01
keessa mana jireenyaa jiru ni gurguradha waan
jedhaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun
bahee bultii 20 dura yoo hin dhiyaatiin hayyamni ni
kennamaaf.DMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Agaarfaa.
Aadde Qalamuwaa Wandimmuu Bahaaruu
Aanaa Agaarfaa Magaalaa Agaarfaa ganda 01
keessa mana jireenyaa jiru Alamaayyewu Gabree
Mangisteetti ni gurguradha waan jedhaniif kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee bultii 20
dura yoo hin dhiyaatiin hayyamni ni kennamaaf.
DMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Agaarfaa.
Obbo Alamaayyoo Takiluu Goordee nagahee
maqaa jijjiirraa Lakk.kaarnii 766951 tae fi lakk.
galmee A-6090 tae Magaalaa Roobee ganda
Caffee Donsaa keessatti maqaa kootiin galmaaee
naaf kenname waan na jalaa badeef qabiyee
kiyyaa akkan itti fayyadamuuf akka fala naaf
gootan jedhanii wanta iyyataniif qaamni iddoo fi
mana idaadhaan qabadheera kan jedhu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 30keessatti akka
dhiyaatu ni beeksifna.EMM/Lafaa Bul/Magaalaa
Roobee
Caamsaa 24 bara 2009
Sallii faluun maali?
Sallii faluu jechuun Oromoota Gujii biratti daaimman
maatii tokko keessaa dhalataniif tokkorratti jila jileessuun
fala geggeessuu jechuu yoo tau, maatii tokko keessatti
nama 9ffaa irratti dhalateef jila jileessuun fala geggeessuu
jechuudha. Sallii jechuun Aadaa Oromoo Gujiitti nama
sagal yookaan saglaffaa dhalate/tte/ jechuudha.
Kunis, jila Aadaa Oromoo Gujii yookaan maatii tokko
keessatti ijoollota saglaffaarratti dhalataniif ayyaana
kabajamudha. Sirna kana keessatti
kabajni Sallii faluu jila addaa taeefi
iddoo olaanaa kan qabu tauusaa
oddeeffannoo maanguddootarraa
argameen hubachuun dandaameera.
Aadaan kun olii dhufe jedheeti Guyyaa sirna Sallii
hawaasichi kan amanu. Daaimman
akkasiitiif jilli kun osoo hin faluu kana foon horii
geggeeffamiin yoo hafe hin horooftu
(hin guddattu) jedhamee waan qalameerraa bakka lamatti
amanamuuf Sallii faluun kun akka
dirqamaatti fudhatama. Akkasuma jajii guguddaafi xixiqqaatu
haadhaafi abbaafillee gaarii hin tau
jedhameetu amanama. Darbee darbees
jeejiamee qophaauun
yeroo qabatamaan namoota osoo hin
raawwatin hafanirratti yoo raawwatu
haatiifi abbaan mormatti
ni mulata jedhu maanguddoonni. keeyyatu. Yeroo kana
Kanaaf sallii faluun barbaachisaa
tauusaa himu. maanguddoonni horaa
Sallii faluun kun yeroo inni itti
jalqabame qabatamaan adda baee
lubbuu dheeradhaa, ititaa,
beekamuu baatus maanguddoota
beektoota aadaa hawaasichaa
jiraadhaa jechuun eebbisu.
waliin gaaffiifi deebii taasifameen
odeeffannoon argame akka ibsutti
kaumsi yookaan jalqabbiin Sallii
faluu kun waggoottan dhibba
jaha(Jaarraa jahaa) ol lakkoofsiseera.
Yeroo tekinooloojiin ammayyaa
haraa kun hin jirretti abbootiin sirna
kana qabatanii osoo irraa hin hiratin(hin seelatin) dhaloota
ammaatiin gauu dandaaniiru.
Maatiin ijooleesaaf sirna kana kabajuuf deemus dursa
akkaataa sirnichi itti raawwatamuu dandau maanguddoota
aadaa qajeeltootti yookaan sirriitti beekan qorachuun
wantoota sirna kanaaf barbaachisan qopheeffata. Maatiin
Sallii falachuuf deemu nama Sallii isaan falsiisuu dandau
barbaadee qopheeffata. Namni Sallii faluu dandau kunis
ijoollee ayyaanni kun falatamuuf osoo hin taane yookaan
maatii haadhaafi abbaa ijoolleesanii osoo hin taiin nama
kanaan dura Ofiisaatiin sallii falachuun muuxannoo qabuufi
maatii kana bira taaee adeemsasaa itti himaa akka falatan
gochuu dandau tauu qaba.
Akkasuma mana balaa ummata hedduu qabachuu
dandauufi sirni kun keessatti raawwatamu ijaaruun
qopheeffata. Akkasuma abbaan mucaa jilli kun jilatamuuf
(ayyaaneffatamuuf) saa gara baqeessa yookaan kan dhale
moonaa(mooraa) keessaa tokko qalmaaf ni qopheeffata.
Sai qalmaaf qopheeffamtus muchi arfanuu aannan kan
baasuufi rakkoo kan hin qabneefi walqixa tauu qaba. Saa
Hirmaannaan hawaasaa gurmaae milkaaina qabsoo farra malaammaltummaatiif murteessaadha!
Kallacha Oromiyaa 5
Abbabaa Ejjetaa
manasaaniitti galu. Aadaadha waan
taeef kan akkas godhamuufis. Kun
ammo, tokkummaafi jaalala ollaan sun
walii qabullee ni agarsiisa.
Salliin kan falamu yeroo yookaan
garaa ootaas jedhamee beekama. Saa garaa Ootaa kan baatii itti falatamu qaba. Gogiinsi
jedhameefis Jabbilee hedduu dhaluusaa agarsiisa. Haati yookaan hongeen bara bue loon
mucaa ammoo, guyyaa kana mijuu (nyaataafi dhugaatii)
irratti miidhaan geessisu hamaa waan
nyaatamee dhugamu lafa jala itti yaaddee qopheeffatti.
taeef Oromoon Gujii yeroo Bonaa
Mijuu, daraaraa, dammaafi Aannantu qophaaas.
hin falatu. Akkasumas yeroo bonaa
Nyaanni sirna kanarratti qophaaee dhiyaatu Okkotee horii jalaa margi gogee akka gaariitti
Ibidoo, Gabataa, Qoriifi kkf. dha. Sirni Sallii faluu kun kan dheedanii garaa buufachuun sirriitti
geggeeffamu mana keessati taee, gulantaarratti yookaan aannan cobuu waan hin dandeenyeef
mana borootti Gololli (guchumni) hin guune jedhanii
raawwatama. ilaalu. Salliin kan falamu yeroo roobni
Haatau malee,
roobee lafti gabbatee margi margee
yeroo tokko tokko
dacheen magariisoftee loon afaan
marga barbaachaaf
guuttachuun dheedanidha. Horiin
bakka loon waliin
godaananittis ni dheedee quufnaan waan mirgisuuf
raawwatama. aannan akka gaariitti kenna. Yeroo
kana saaa namni ni sugaaa, yaadaafi
Sirna kana
raawachuuf abbaafi
qalbiin ni tasgabbaaa. Kanaafi, baatii
gannaatti kan raawwatamuufi.
ijoolleen
falamuuf
Sallii
sun Yeroo jilli sallii faluu geggeeffamu
gulantaa gubbaa
taauun raawwatu.
uffata aadaa dubartootaa kanneen akka
Bonkoo, Kadhee, Finqilaa, Boroo,
Sirna sallii faluu Qoloo, Abuyodeefi Siiqqoodha. Warra
dhiiraa ammoo, Gonfaa, Marata,
kana kan falachiisu
dhiira qofa miti. Hiituu, Bullukkoofi Horooroo uffatu.
Iddoo
muuxannoo
dhiirri
qabu
Jila Sallii faluurratti nyaataafi dhugaatii
qophaaan keessaa dhangaan dirqama
hin jirretti dubartiin
m u u x a n n o o
hafuun irra hin jiraanne Marqaa, Bunaa
Qalaa, Qoccoodha. Gosa dhugaatii
qabduufi falachiisuu
dandeessu ni
keessaa ammoo, aannan, bulbula
bookaa, bora, shoorbaa foonii faa.
falachiifti. Haatau
malee, dhiirri aadaa Aadaa miidhagaan kun osoo hin
kana beeku bakka harcaiiniifi hin seelkatiin dhalootatti
jirutti dubartiin hin akka darbuuf karaa bilchina qabuun
falachiiftu. Sababiin ogeessotaan, maanguddootarraa
isaas, dubartiin qoratamee barreeffamuun qophaaee
garaatti baattu yeroo dookimanti taee taaaa hin jiru.
dheeraaf obsaan teessee seera raawwatamuu qabu warra
raawwatutti himuufi gorsuu waan hin dandeenyeefidha. Babalina amantaaleen walqabatees
sirni Sallii faluu akkaataa
Sirna sallii faluu kanarratti namoonni waamaman yeroo durii sanatti haala hoaa taeen
qeee warra sallii falatuu deeman milkii(faroo) ilaalaa
ayyaaneffatamuunsaa laafaa deemuun
dhaqu. Sababni faroon yookaan milkiin laalamuufis waa
yeroo ammaa haala yaaddessaarra
lamaafi. Tokko milkiin guutuu moo badaa tauu adda
gaee jira. Kanarraa kan kae yeroo
baafachuufidha. Faroo(milkii) badduu yoo argan maatiin
sirna kana falatu waan hamtuun isaanirra akka hin geenyeef amma kana jaarsolii maanguddoota
akka falatan itti himama. durii yoo hin taiin dhaloonni haraa
maalummaa jila kanaa hin beeku
Guyyaa sirna Sallii faluu kana foon horii qalameerraa jechuun ni danda ama. Kanaaf, aadaan
bakka lamatti jajii guguddaafi xixiqqaatu jeejiamee
kana dhaloota dhufuuf dabarsuudhaaf
qophaauun haatiifi abbaan mormatti keeyyatu. Yeroo kana
Biiroon Aadaafi Turiiziimii Oromiyaa
maanguddoonni horaa lubbuu dheeradhaa, ititaa, jiraadhaa
xiyyeeffannoo kennee hojjechuun
jechuun eebbisu.
murteessaa taa. Hawaasichis gaee
Foon horii qalamee affeelanii hirmaattota jila(ayyaana Sallii
isarraa eegamu bauuf tumsa gochuutu
faluu) kanarratti argaman hundaaf dhiyeessuun nyaatu, irraa eegama jenna.
mijuun qophaae hunduu dhiyaatee nyaatamee dhugama.
Namoonni horii qalmaa kana qalaniif ammoo addatti Waajjira Dhimmoota
dhiyaana qaltuu jedhanii foon kennameefii fudhatanii Kominikeeshinii Mootummaa
Bulchiinsa Magaalaa Shaakkisootiin
 Kallacha Oromiyaa Caamsaa 24 bara 2009
6

Obbo Wadaajoo Ateetee mana jireenyaa

Gujii
Magaalaa Shaakkisoo ganda 03 keessatti maqaa
isaaniitiin galmaaee argamu Lakk. manaa
--- tae lafa ballina 300M2 tae irratti kan
Boorana argamu dabarsanii Obbo Ababaaw Yaadasaatti
gurgureera jedhanii iyyannoo fi waliigaltee
Caalbaasii isaanii wal-qabsiisanii waajjira keenyatti
Godina Boorana Aanaa Taltalleetti Waajirri Bulchiinsa Aanichaa Gamoo Abbaa darbii dhiyeeffataniiru. Kanaafuu jijjiirraa maqaa
waan raawwannuuf kan mormu yoo jiraate,
lamaa (G+2) Waajira Bulchiinsa Magaalaa Taltallee keessatti ijaarachuuf Maallaqa gahaa beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti yoo
ramadee caalbaasi baasuu barbaada.kanaafuu dorgomtoota sadarkaa BC/GC 5fi isaa ol- dhiyaachuu baatan maqaa kan nannesinuuf
qabani akkasumasheeyyama ijaarsa kanaa bara 2009 Biiroo Konstraakshinii Oromiyaatti tauu ni beeksifna.WMM/Lafaa Bulchiinsa
ykn Minsteera Konstraakshinii bayyattiitiin mirkanaae kan qaban hunda dorgomsiisee Magaalaa Shakkisoo
hojjachiisuu barbaada.
Obbo Basaayee Yohaannismana jireenyaa
Ulaagaalee dorgomichaaf barbaachisan Magaalaa Shaakkisoo ganda 03 keessatti maqaa
1. Iddoo jedhametti hojjachuuf fedhiifi dandeetti kan qaban, akkasumas waraqaa galmee isaaniitiin galmaaee Lakk. manaa 1083tae
VATfi TIN ittiin kaffaltii raawwatan kan of harkaa qaban. lafa ballina 625M2tae irratti kan argamu
dabarsanii Obbo Yohaannis Girjaa fi Aadde
2. Adeemsi caalbaasichii itti geggeeffamu adeemsa caalbaasii banaa biyyoolessaa kan Simbiree Boruutiifkenneerajedhanii iyyannoo
labsii caalbaasii uummataa mootummaan federaalaa dorgomtoota gahumsa qabaniif fi waliigaltee isaanii wal-qabsiisanii waajjira
baase keessatti kaawwameen. Isaanis gulantaalee lama (2) kan qaban yoo tau keenyatti dhiyeeffataniiru. Kanaafuu jijjiirraa
gulantaan jalqaba madaallii sadarkaa duraatiifi teknikaalaati. Gulantaan lammaffaan maqaa waan raawwannuuf kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti
immo madaallii faayinaansiiti. yoo dhiyaachuu baatan maqaakan nanneessinuuf
3. Dorgomtoonni ragaa caalbaasii isaanii waraqaa poostaa saamsame oorjinaaliifi koppii tauu ni beeksifna.WMM/Lafaa Bulchiinsa
isaa of-keessaa qabuun galchuu qabu. Kunis kan tau orjinaalaafi koppiin waraqaa Magaalaa Shakkisoo.
poostaa garaagaraatiin saamsamee orjinaalaafi koppii tauun irratti kan ibsame tauu
Obbo Sixootaawu Abbabaa fi Aadde
qaba. Ragaan orjinaaliin orjinaala teknikaalaafi faayinaansii of-keessatti hammachuu Attaallalech Geetahuun mana jireenyaa Lakk.
qaba. Ragaan koppiin immoo koppii 1ffaa fi 2ffaa teknikaalaafi faayinaansii kan of- isaa B134-1788A tae rammaddii tajaajila iddoo
keessatti hammateefi waraqaa poostaa adda addaatiin samsamee akkasumaas ibsituu (zoning) mana jireenyaa irratti Bulchiinsa
kan qabu tau qaba. CPOn dorgomtootaa addatti samsamee orjinaala teknikaalaa Magaala Adoolaa woyyuu ganda 01 keessatti
keessaa tau qaba. lafa ballina kaareemeetira M2332 irratti
argamu Obbo Geetahuun Gizaawu Basheetti
4. Maammilli kamiyyuu ragaalee iddoowwan jedhamaniin ala yoo iddoo biraa kaaeefi waan gurguraniif waliigalteen akka raggauuf
ragaan faayinaansii isaa haqamaafi laaqamaa kan qabu yoo tae maammilichi iyyannoo dhiyeefataniiru. Kanaafuu jijjirraa
dorgommiin ala taasisuu waan dandauuf osoo otoo yeroon dorgommii hin gahiin maqaa waan raawwanuuf qaamni mormu yoo
sirreessuundirqama isaati. jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee jalqabee
guyyaa 20keessatti yoo hin dhiyaatiin waliigaltee
5. Dorogmtoonni sanada caalbaasichaa guutuu bitachuuf fedha qaban ulaagaalee dhiyaate fudhannee kan mirkanneesinuuf tauu
gaditti eeraman kanniin guutan ni argatu. isaanis iyaanno barreeffamaa galfachuu, ni beeksifna. EMM/L/Bul/Magaalaa Adoolaa
warqaa galmee VAT, waraqaa galmee daldalaa kan haaromfame, eeyyama daldalaa Woyyuu.
kan haaromfame, waraqaa gibira ittiin kaffaleefi waraqaa gibira irraa bilisa tauu
isaa ibsuuf biiroo galiiwwan oromiyaatiin kan waajira WMWD aanichaa barraaee Aadde Gannat Afawaarqimana jireenyaa
Magaalaa Shaakkisoo ganda 02 keessatti maqaa
fi kafaltii hin deebine qarshii 500 guyyaa jalqabaa beeksifni caalbaasichaa Gaazexaa isaaniitiin galmaaeeLakk. manaa ---tae lafa
kallacha Oromiyaatiin bahe irraa eegalee yeroo hojii waajirichatti wixataa hanga ballina 250M2tae irratti kan argamu dabarsanii
jimaataattikaffalu dandau. Obbo Asaffaa Xumisoottigurgureerajedhanii
6. Caalbaasichi beekisifni caabaasii ergaa baheen booda gaafa guyyaa 11ffaa saaatti iyyannoo fi waliigaltee isaanii wal-qabsiisanii
waajjira keenyatti dhiyeeffataniiru. Kanaafuu
4:00irratti yoo cufamu guyuma kanatti saaatii 8:00irratti ragaan orjinaaliin teknikaalaa jijjiirraa maqaa waan raawwannuuf kan
bakka dorgomtoonni ykn baka buoonni dorgomtootaa jiranitti nibanama.akkasumas mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga
madaalliin sadarkaa duraas ni geggeeffama seera qabeessummaan caalbaassichaa guyyaa 20tti yoo dhiyaachuu baatan maqaakan
guyyaa caalbasiin cufamu irraa eegalee guyyoota digdamii saddeeti (28) qofaaf. nannesinuuftauu ni beeksifna.WMM/Lafaa
Dorgommtoonni hundinuu wabii caalbaasichaa (Bid security) persentaa tokko (%1) Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo.
kan guyyaa jalqabaa wabichi barbaadamu akkaatuma foormii fudhatama qabeessa
Obbo Axinaafuu Adigee mana jireenyaa
CPO (acceptable form of CPO)tiin kaffalamu dhiyeeffachu qabu ykn eeggamtii baankii Lakk. B31-592 tae rammaddii tajaajila iddoo
kan haala irratti hinhundoofne (unconditional bank guarantee) qabaachu qaba. Wabiin (zoning) mana daldalaa irratti Bulchiinsa
caalbaasicha eenyummaa ogeessichaa kan ibsu tau qaba. Dorogmtoota barfataniif Magaala Adoolaa woyyuu ganda 02
caalbaasiin ni haqama. keessatti argamu lafa ballina kaareemeetira
M2266.325 irratti argamu Obbo Zamadkuun
7. Pirojektiinkun pirojektii itti fufaa (on going pirojektii) waan taeef waajirichii Axinaafuutti waan gurguraniif waliigalteen
caabaasicha itti fufsiisuuf addaan kutuuf mirkga guutuu ni qabaata. akka raggauuf iyyannoo dhiyeefataniiru.
8. Dorgomaan kamiyyuu aanaa tokko keessatti ijaarsa pirojektii tokko kan fudhatee Kanaafuu jijjirraa maqaa waan raawwanuuf
jiruyoo tae yoo xiqqaate hojicha %90 ol kan deemaniifisadarkaa kan irraa gahuu qaamni mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee jalqabee guyyaa 20 keessatti yoo hin
isaanii kan ibsu ragaa aanaa irratti hojjatu sun irrati dhiyeeffachuu kan dandau tauu dhiyaatiin waliigaltee dhiyaate fudhannee kan
qabu. mirkanneesinuuf tauu ni beeksifna. EMM/L/
9. Dorgomtooni afaan hojii naanichaa faan Oromoo kan beekan tauu qabu.odeeffannoo Bul/Magaalaa Adoolaa Woyyuu.
dabalaataatiif iddoon sanadni caalbaasii itti gurguramu WMWD Aanaa Taltalleetti .
Obbo Mahaammad Buseerii fi Aadde
iddoon ragaaleen itti kennamaniifibanamanis waajiruma kana keessatti Hojjachiisaan:, Zulifaa Nuuree qabeenyummaa isaanii kan
iddoon magaalaa Taltallee. Lakk. Bilbilaa 091-035-15-01 / 092-648-04-87Waajira tae manaDaldalaa Lakk. Kaartaa.0028/
Bulchiinsa Aanaa Taltallee. BMN/01/01/01 tae lafa kaaree meetira
468.75 irratti maqaa isaaniitiin Magaalaa
Nageellee ganda 01 keessatti argamu Lakk.
Manaa --- kan tae Aadde Saadiyaa Nuuriitti
gurguradheera waan jedhaniif kan mormuu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti
haadhiyaatu, yoo hin dhiyaanne gurgurtaan kun
kan mirkanaauuf tauu ni beeksifna. WMM/
Lafaa Magaalaa Nageellee.
Aadde Saalii Gataloo mana jireenyaa Magaalaa
Shaakkisoo ganda 01 keessatti maqaa isaaniitiin
galmaaee argamu Lakk. mana --- tae lafa
ballina 200M2tae irratti kan argamu dabarsanii
Aadde Dinqineshi Gumiitti gurguree jira jedhanii
iyyannoo fi waliigaltee isaanii wal qabsiisanii
waajjira keenyatti dhiyeeffataniiru. Kanaafuu
jijjiirraa maqaa waan raawwannuuf kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa
20tti yoo dhiyaachuu baatan maqaa gurguraa
gara bitaatti kan nannesinuutauu ni beeksifna.
WMM/Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo.
Obbo Shaanqoo Eegataamana jireenyaa
Magaalaa Shaakkisoo ganda 03 keessatti maqaa
isaaniitiin galmaaee argamu Lakk. manaa
910tae lafa ballina 250M2tae irratti kan
argamu dabarsanii Aadde Luucoo Mandhiisaatti
gurgureerajedhanii iyyannoo fi waliigaltee
isaanii wal-qabsiisanii waajjira keenyatti
dhiyeeffataniiru. Kanaafuu jijjiirraa maqaa
waan raawwannuuf kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee hanga guyyaa 20tti yoo
dhiyaachuu baatan maqaa gurguraa gara bitaatti
kan nannesinuutauu ni beeksifna.WMM/Lafaa
Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo.
Obbo Tarafaa Asaffaa mana jireenyaa Magaalaa
Shaakkisoo ganda 01 keessatti maqaa isaaniitiin
galmaaee argamu Lakk. mana ---tae lafa ballina
212.5M2tae irratti kan argamu dabarsanii Obbo
Yirgaalem Fiqaaduutti gurgureerajedhanii
iyyannoo fi waliigaltee isaanii wal-qabsiisanii
waajjira keenyatti dhiyeeffataniiru. Kanaafuu
jijjiirraa maqaa waan raawwannuuf kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa
20tti yoo dhiyaachuu baatan maqaa gurguraa
gara bitaatti kan nannesinuutauu ni beeksifna.
WMM/Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Shakkisoo.
Aadde Muluuwarqi Dabbabbee mana jireenyaa
Lakk.B44-1000tae rammaddii tajaajila iddoo
(zoning) --- irratti Bulchiinsa Magaala Adoolaa
woyyuu ganda 03 keessatti argamu lafa
ballina kaareemeetira M2383.5 irratti argamu
Obbo Dukallee Udeessaatti waan gurguraniif
waliigalteen akka raggauuf iyyannoo
dhiyeefataniiru. Kanaafuu jijjirraa maqaa
waan raawwanuuf qaamni mormu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee jalqabee guyyaa 20
keessatti yoo hin dhiyaatiin waliigaltee dhiyaate
fudhanee kan mirkanneesinuuf tauu keenyaa
ni beeksifna. EMM/L/Bul/Magaalaa Adoolaa
Woyyuu.
Aadde Immabeeti Abbabaa qabeenyummaa
isaanii kan tae mana jireenyaa Lakk.
Kaartaa.1110/BMN/01/01/01 tae lafa kaaree
meetira 200 irratti maqaa isaaniitiin Magaalaa
Nageellee ganda 01 keessatti argamu Lakk.
Manaa --- kan tae Aadde Abinnati Asaffaa H/
Maaramitti gurgureera waan jedhaniif kan
mormuu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
hanga guyyaa 20keessatti haadhiyaatu, yoo hin
dhiyaanne gurgurtaan kun kan mirkanaauuf
tauu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa
Nageellee.

Illuu Abbaa Boor

Obbo Moosisaa Baalchaa fi Aadde Abareshaa Bafiqaaduumana lakk.galmee qabiyyee
kaartaa isaa.380/01/2004 tae irratti galmaaee lafa balinna 200M2 irratti Magaalaa
mattuu ganda 01 keessatti argamu mana qabenyummaan isaa kan Obbo Moosisaa
Balchaatiin galmaaee jiru Obbo Xurunee Dassetti gurguradheera jedhaniiru.Kanaafuu
akkaataa labsii liizii lafa magaalaa Lak. 21/2004tiin jijjiirraan maqaa waan raawwannuuf
kan mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa eegalee guyyaa 20keessatti
haadhiyaatu. EMM/Lafaa Magalaa Mattuu.
Aadde Wayinsheet Allenehi,Aadde Ayinaalam Allenehifi Aadde Yeshii Allenehi mana
jireenyaa Magaalaa Beddeellee ganda 02keessaa qaban qabeenyaa hin sochoone maqaa
isaaniitiin galmaaee jiru waraqaa ragaa abbaa qabeenyummmaa Kaartaa Lakk.isaa
4513/2009tae irratti galmaaee jiru gurgurachuu barbaanna jedhanii iyyataniiru.kanaafuu
kan mormu ykn mirga qabeenyaa kanarraa kan qabu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun
bahee irraa eegalee guyyaa 20keessatti haadhiyaatu. EMM/Lafaa Magalaa Beddeellee.
Obbo Mitikkuu Abdiisaa mana magaalaa yaayyoo ganda 01 zoonii Laga Oboo keessaa qaban
Obbo Dassuu Abdiisaattti waan gurgurataniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee hanga
guyyaa 20tti DMMLM/A/Yaayyootti haa dhiyaatu.DMMLM/A/Yaayyoo.
Obbo Mallasee Xilaahuun mana magaalaa yaayyoo ganda 01 zoonii Beelaabaas keessaa
qaban Obbo Mabiraatuu Aliitti waan gurgurataniif kan mormu yoo jiraate, guyyaa 20keessatti
DMMLM/A/Yaayyootti haa dhiyaatu.DMMLM/A/Yaayyoo.
Obbo Mulgeetaa Qaccinee mana magaalaa yaayyoo ganda 01 zoonii Tokkummaa keessaa qaban
Obbo Taaddalee Abaataatti waan gurgurataniif kan mormu yoo jiraate, guyyaa 20keessatti
DMMLM/A/Yaayyootti haa dhiyaatu.DMMLM/A/Yaayyoo.
Obbo Ibraahim Haashimii fi Aadde Ruuqiyaa A/qaadir mana jireenyaa balbala tokko lafa
ballina M2 125 irratti ijaaramee jiru Obbo Taammanee Goobanaatti waan gurgurataniif,Kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti haadhiyaatu. DMM/LafaaMagaalaa
Bachoo.

Maddota kira sassaabdummaa qabsoo keenyaan ni gogsina!

Caamsaa 24 bara 2009
Shawaa
Addis Waldee Nagahee mirriitii iddoo
mana jireenyaa Lakk.isaa 1991880 tae
maqaa isaaniitiin galmaae WMML
magaalaaSulultaa keessatti waan na jalaa
badeef,namni ragaa kana arge ykn kiyya
jedhu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa hojii 20 keessatti WMM/Lafaa
Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka
beeksiftan kun kan hin tanee tanaan ragaa
biraa kan kenninuuf tauu ibsaa beeksifni
kun bahee guyyaan isaa edda irra darbee
boodaa ragaan kun yoo argamellee kan
hin hojjanne tauu in beeksifna. WMM/
Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo Reediwaan AbbaasKaartaa Lakk.
isaa Bur/10334/2002 tae maqaa isaaniitiin
galamaaee kennameef waan najalaa bade
jedhaniif ragaa bade kan bakka buee akka
kenninuuf waajjira keenya gaafataniiru.
Kanaafuu namni mormu yoo jiraate, ykn
dhimmi kun na ilaalaa kan jedhu beeksifni
kun gaafa bahee kaasee hanga guyyaa 30tti
dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade bakka
buufnee kan kenninuuf tauu ni beeksifna.
EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Buraayyuu.
Aadde Gannat Bayyanee Nagahee
mirriitii iddoo mana jireenyaa Lakk.isaa
1992091 tae maqaa isaaniitiin galmaaee
jiru na jalaa bade jedhanii Bakka buaa
isaanii kan tae Obbo Tafarraa Abbabaa
qaamaan dhiyaatanii waan iyyataniif
namni ragaa kana arge ykn kiyya jedhu
yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa
hojii 20keessatti WMM/Lafaa Magaalaa
Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan
kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan
kenninuuf tauu ibsaa beeksifni kun bahee
guyyaan isaa edda irra darbee boodaa
ragaan kun yoo argamellee kan hin
hojjanne tauu in beeksifna. WMM/Lafaa
Magaalaa Sulultaa.
Obbo Daanieel Garramuu Nagahee
mirriitii iddoo mana jireenyaa Lakk.isaa
2186590 tae maqaa isaaniitiin galmaaee
jiru na jalaa bade jedhanii Bakka buaa
isaanii kan tae Obbo Heenook Alamuu
qaamaan dhiyaatanii waan iyyataniif
namni ragaa kana arge ykn kiyya jedhu
yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa
hojii 20keessatti WMM/Lafaa Magaalaa
Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan
kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan
kenninuuf tauu ibsaa beeksifni kun bahee
guyyaan isaa edda irra darbee boodaa
ragaan kun yoo argamellee kan hin
hojjanne tauu in beeksifna. WMM/Lafaa
Magaalaa Sulultaa.
Obbo Hayiluu Dhaabaatiif
Bakka Jiranitti.
Iyyattuun Aadde Loomii Kabbadaa fi
Himatamaa isin jidduu falmii dhirsaafii
niitii jiru ilaalchisee isin himatamaan
mana murtii kanatti himatamuu keessan
beektanii beellama gaafa 30/10/2009
saaatii 4:00irratti deebii keessan
qabattanii akka dhiyaatanii gaafachaa,
beellamarratti kan hin dhiyaanne taanaa
iyyattuuf bakka isin hin jirreetti murtiin
kan kennamuuf tauu manni murtii
ajajeera. M/M/A/Amboo.
Dargaggoonni ilaalcha misoomawaafi dimookiraatawaa qaban haaromsa keenyaaf murteessoodha!
Kallacha Oromiyaa
Obbo Dhugaasaa Fufaatiif
Bakka Jiranitti.
Himataan Obbo Taasisaa Gammachuufi Himatamaa isin
jidduu falmii jiru ilaalchisee isin himatamaan mana murtii
kanatti himatamuu keessan beektanii beellama gaafa
06/10/2009 saaatii 5:00irratti deebii keessan qabattanii
dhiyaatanii akkadeebii kennitan manni murtii ajajeera.M/
M/A/Abunaa Gindabarat.
Jambar Taffasaa Nagahee mirritii iddoo mana jireenyaa
Lakk.1992116 tae maqaa isaaniitiin galmaaee jiru waan
na jalaa badeef,namni ragaa kana arge ykn kiyya jedhu yoo
jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/
Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan
kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf tauu
ibsaa beeksifni kun bahee guyyaan isaa edda irra darbee
boodaa ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjanne tauu in
beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo Yoonaas Balayinah Magaalaa Adaamaa ganda 09
keessaa iddoo qabaniif waraqaan ragaa qabiyyee iddoo
Lakk. Kaartaa 9371/2001taeen galmaaee naaf kenname
waan na jalaa badeef kan biraa akka naaf kennamu jedhanii
gaafataniiru. Kanaafuu namni ragaa kana sababa adda
addaatiin qabadheera jedhu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun
bahee irraa kaasee hanga guyyaa 20tti yoo dhiyaachuu baate
kan biraa kan kennamuuf tauu ni beeksifna. EMM/Lafaa B/
Magaalaa Adaamaa.
Obbo Masfin Abbiyyee fi Aadde Biiftuu Tarreessaatiif
Bakka Jiranitti.
Himataan Yuuniversitii Saayinsii fi Tek.Adaamaa fi
himatamtoota isin jidduufalmii siivilii jiru ilaalchisee mana
murtii kanatti himatamuu keessan beektanii beellama gaafa
28/9/2009 saaatii 3:00irratti dhiyaataniiakka falmattan ni
beeksifna.M/M/O/G/A/Adaamaa.
Iyyataan Ashannaafii Idaee fi Waamamtuun Mastaawat
Abaataa jidduu falmii sivilii jiru ilaalchisee Waamamtuun
waan bade jedhaniiiyyataniif yoo jiraate, bakka jirtuu beellama
gaafa 28/9/2009 saaatii 4:00 irratti akka dhiyaattu,yoo kan
hin dhiyaanne tae murtiin badiinsaa kan kennamuuftauu
manni murtii ajajeera. M/M/A/Walisoo.
Iyyattuun Aadde Askaalaa G/Igizabeer abbaan warraa
isaaniifi abbaan ijoollee Aadde Banchiialam Baqqalaa,Obbo
Shimakkit Baqqalaa,Aadde Istaaganatii Baqqalaa fi Aadde
Meerii Baqqalaaa kan taan Obbo Baqqalaa Raddaa waan
duaniifmana jireenyaa dhaaltumaadhaan akka maqaa
isaaniitti naanauuf nu gaafataniiru kanaafuu kan mormu
yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee kaasee guyyaa
20keessatti Waajjira M/M/L/M/T/Bollootti akka dhiyyaattanii
gaafachaa,kana tauu baanaan dhaaltootaaf ragaa hojjannee
kan keenninuuf tauu ni beeksifna.W/M/M/L/M/Tu/Boolloo.
Aadde Tsadaalaa Waldee ragaa abbaa qabeenyummaa Lakk.
kaartaa 7940/462/46-2/A204/2006 tae maqaa isaaniitiin
galmaaee jiru magaalaa Mojoo ganda 02 keessatti argamu
waan na jalaa badeef kan biraa akka naaf kennamu jedhanii
gaafataniiru. Kanaafuu waraqaa ragaa abbaa qabeenyummaa
kana namni sababa adda addaan harkatti qabadheera jedhu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti qabatee
yoo hin dhiyaanne tae, kan biroo bakka buufamee kan
kennamuuf tauu ni beeksifna. EMM/Lafaa Magaalaa Mojoo.
Obbo Alamuu BirruuNagahee mirritii iddoo mana jireenyaa
Lakk.183268 tae maqaa isaaniitiin galmaaee jiru waan na
jalaa badeef,namni ragaa kana argitan ykn keenya jettan yoo
jiraatan beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti WMM/
Lafaa Magaalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beeksiftan
kun kan hin tanee tanaan ragaa biraa kan kenninuuf tauu
ibsaa beeksifni kun bahee guyyaan isaa edda irra darbee
boodaa ragaan kun yoo argamellee kan hin hojjanne tauu in
beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
7
Himataan Obbo Mahaammad Dagguu fi himatamtoonni
Taammiraat Baalchaa fi Alamituu Warquu jidduu falmii
rawwachiisa murtii jiru ilaalchisee akkaataa murtiitiin
raawwatan akka dhiyaatani,akka murtiitti sababa hin
raawwanneef yoo qabaatan immoo beellama gaafa
30/09/2009 saaatii 5:10 irratti dhiyaatani ibsa akka itti
kennitan manni murtii ajajeera. M/M/O/G/A/Or/N/Finfinnee.
Iyyataan Indiriyaas Israaeelii fi Waamamtuun Aadde
Shittuu Yokkee jidduu falmii sivilii jiru ilaalchisee
waamamttuunbeellama gaafa 05/10/2009 saaatii 4:00 irratti
dhiyaatee akka falmaattu ,kan hin dhiyyannee yoo tae
falmiin bakka ishiin hin jirretti kan ilaalamu tauu manni
murtii ajajeera. M/M/A/M/Burraayyuu.
Iyyataan Yuuniversiitii Amboo fi D/kennaan Liuul
Taaddasaa faaa N-2 jidduu falmii siivilii jiru ilaalchisee
mana murtii kanatti himatamuu keessan beektanii beellama
gaafa 05/10/2009irratti dhiyaatanii akka falmattan ni
beeksifna. M/M/O/G/A/Adaamaa.
Iyyataan A/T/D/Aanaa W/Jaarsoo fi D/kennaan Dha/Kon
DAAk It/G/kan murtaae jidduu falmii siivilii jiru ilaalchisee
deebii kennaan beellama gaafa 05/10/2009 saaatii 4:30irratti
akka dhiyaatanii manni murtii ajajeera. M/M/W/Oromiyaa.
Himataan Waldaa Burqaa Dhugaa N-2 fi himatamaan Obbo
Fayyisaa Abbee jidduukan jiru falmii sivilii ilaalchisee
himatamaan himatamuu keessan beektanii beellama gaafa
28/09/2009 saaatii 4:00 irratti dhiyaatanii akka falmatan
manni murtii ajajeera. M/M/A/M/Adaamaa
Aadde Abbaayinash Goobasaa kaartaa fi pilaanii
Lakk.L/2720/2002 taeen galmaaee naaf kenname najalaa
badeera jedhanii iyyataniiru.kaartaa fi pilaanii kana namnii
idaadhaniis taee haala biroon qabadheera jedhu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee eegalee guyyaa 30 keessatti
tooftaa kaminuu yoo beeksifachu baate, ragaan abbaan
qabiyyee (kaartaan) biroo baafachuu kan dandaan tauu ni
beeksifna. EMM/Lafaa Bul/Magaalaa Sabbataa.
Obbo Nuur Abdul-qaadiirii fi Obbo Usmaan Manzaatiif
Bakka jiranitti
Himataan Obbo Haabtaamuu Alamuu fi himatamaan isin
jidduu kan jiru falmii siviilii ilaalchisee isin himatamtoonni
manni kanattihimatamuu keesaan beektanii himannaa
isiin irratti dhiyaate karaa kutaa O/seeraatii dhiyaatanii
ergaa fudhaani booda deebii keessaan barreeffamaan
qopheefataanii beellama gaafa 06/10/2009 saaatii 8:00
irratti dhaddacha sivilii.4ffaa irratti akka dhiyaattan,yoo
dhiyaachuu baataan falmiin bakka isiin hin jirretti kan
ilaalamee murtiin kankennamu tauuni beeksifna. M/M/Ol/
Go/Sh/Bahaa.
Aadde Faanayee G/Mikaaeel Magaalaa Hoolataa ganda
Gooroo Qeerransaa keessatti kan argamu waraqaan ragaa
mana jireenyaa Lakk. kaartaa EMMLMH/155/2006taeen
naaf kenname waan jalaa badeef kan biraa bakka buee
naaf haa kennamu jedhanii waan iyyataniif,ragaa lafaa
kana namni arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti EMMLafaa/
Bul/Magaalaa Hoolotaa kutaa walii galtee fi sanadaa gabaa
dhiyaachuudhaan gabaasa akka gootan jechaa, guyyaa
jedhame kana keessatti dhiyaachuu baannaan ragaan kun
haqamee ragaan kan biraa kan kennamuuf tauu ni beeksifna.
EMM/Lafaa M/Hoolataa.
Obbo Hayilee Gurmeessaa Magaalaa Ejeree ganda 02
keessaa iddoo mana jireenyaa qaban waraqaa ragaa
qabiyyee iddoo Lakk.kaartaa 1099/86tiin galmaaee naaf
kenname waan na jalaa badeef kan biraa akka naaf kennamu
jedhaniiru.kanaafuu namni ragaa kana sababa adda addaatiin
qabadheera jedhu yoo jiraate guyyaa beeksifni kun bahee
irraa kaasee hanga guyyaa 20tti yoo dhiyaachuu baate kan
kennamuuf tauu isaa ni beeksifna.Bul/ Magaalaa Ejeree
 Kallacha Oromiyaa Caamsaa 24 bara 2009
8

Damee Mulaatuu

Fayyaan
mirga buuuraa
namoomaati Dr. Teediroos Adihaanoom

D
haabbanni Fayyaa Addunyaa yaaii fayyaa addunyaa 70ffa Siwiizarlaand
Jeneevaatti tibbana geggeesseen dhaabbaticha waggoottan shanan itti
aanan kan geggeessu Daayirektara Olaanaa filateera. Afriikaa bakka
buuun Dr. Teediroos Adihaanomiin dabalatee lammii Ingilizii Dr. Deeviid
Naabaaroofi lammii Paakistaan Dr.Saaniyaa Niishtaar Daayireektara Olaanaa
dhaabbatichaa tauuf waliin morkataa turaniiru.
Kaadhimamtoonni kunneen waltajjiiwwan walmorkii gurguddaa marsaa garaa
garaatiin taasisanirratti karoorrawwan fayyaa addunyaa dhaabbatichi qabaachuu
qabu dhiyeeffataniiru. Filannoo geggeeffamerrattis Dooktar Teediroos biyyoota
miseensa dhaabbatichaa taan 185 sagalee kennan keessaa sagalee caalmaa
Ministirri Ministeera Eegamsa Fayyaafi Ministirri Ministeera Dhimma Alaa
duraanii Dr. Teediroos Daayireektara Olaanaa Dhaabbata Fayyaa Addunyaa
taanii kan filataman, Itoophiyaatti milkaainoota damee fayyaatiin argamaniifi
hojii dippiloomaasiitiin biyyattiin biyyoota alaa waliin hariiroo gaarii qabduun
akka tae miidiyaaleen garaa graa gabaasaniiru.
Dr.Teediroos filannicha booda ibsa kennaniinis, fayyaan nama hundumaaf,
Fayyaan mirga buuura namoomaa akka tauuf kan hojjetan tauu himaniiru. Bara
dhaabbaticha hooggananittis Afriikaafi biyyoota guddinarra jiraniif xiyyeeffannaa
kennanii akka hojjetan waadaa galan irra deebianii yaadachiisaniiru. Maxxansi
keenya haraa kunis, daandii imala Dr.Teediroos Adihaanoom hamma tokko akka

M
biyyoota 133 argachuun injifataniiru.
aqaa guutuun isaanii Teediroos Adihaanoom
Gebireyesuus jedhama. Gaeessa nama umurii
52ti. Akka Lakkoofsa Awurooppaatti magaalaa
gudditttii Eertiraatti Abbaasaanii Obbo Adihaanoom
Gebireyesuusiifi haadhasaanii Aadde Melashuu
Waldegabrieel irraa bara 1965 kan dhalatan yoo tau, hiddi
dhalootasaanii Saba Tigiraay naannoo godina Endertaati.
Barnoota sadarkaa olaanaa Yuunivarsitii Asmaraa
irraa A.L.A bara 1986 damee barnoota Baayoloojiitiin
digiriisaanii jalqabaa argataniiru. Ogummaasaaniitiinis bara
mootummaa Dargii keessatti ogeessaa fayyaa hawaasaa
tauun Ministeera Fayyaatti qacaramuun hojii eegalan.
Sirni mootummaa Dargii erga kufee booda magaalaa guddittii
Ingilizii Yuunivarsitii Londoon Haayijiiniifi Tirooppikaal
madiisin jedhamurraa damee barnoota Immunology of
Infectious Diseases jedhamuun barnoota digirii lammaffaa
argatan. Achuma Ingilizii Yuunivarsitii Notiinghaam
jedhamurraa ALA bara 2000titti barnootasaanii digirii
sadaffaa ykn Filoosoofera dooktoorummaan damee
barnoota Fayyaa Hawaasaatiin eebbifaman.
ALA bara 2001 Dr.Teediroos oogganaa Biiroo Eegumsa
Fayyaa Naannoo Tigiraay tauun wayita tajaajilaa turanitti,
naannoosaanii tatamsaina dhibee HIV/AIDS %22.3n
hiriisuu dandaaniiru. Dhukkuboota daddarboo hedduu
ittisuufi kenniinsa tajaajila yaalaa kennamus dhaqqabamaa
taasisuuf hojiilee hedduu hojjetaniinis milkaaaniiru.
Dhaabbileen fayyaa Naannoo Tigiraay tekinooloojii
quunnamtii odeeffannoon deggeramanii tajaajila fayyaa
fooyyaaa akka kennanniif hojii buaa qabeessa hedduus
hojjetaniiru.
ALA bara 2003 Ministira deeetaa Ministeera Eegumsa
Fayyaa Itoophiyaa tauun riifoormii fayyaa haaraa bocuu
keessatti adda durummaan hirmaataniiru. ALA bara 2005
Ministira Eegumsa Fayyaa taanii wayita muudaman,
hanqina buuuraalee misoomaatiin rakkoo dhaqqabummaa
kenniinsa tajaajila fayyaa ture maqsuuf kakaumsaafi
hariiroo gaarii tumsa dhaabbilee fayyaa Addunyaaa
waliin taasisaniin waggaa sadii keessatti naannolee hunda
keessatti buufanni fayyaa 4,000 akka ijaaramu, ogeessonni
ekisteenshinii fayyaa 30,00 ol taan leenjianii akka
itti aanu kanatti qindeessuuf yaalleerraa, dubbisa gaarii!
qacaraman, sirna bulchiinsa Hospitaalaa haaraan akka
diriiru taasisuu dandaaaniiru.
Dr.Teediroos Ministeera Eegumsa Fayyaa tauun wayita
muudamanirraa eegalanii mulata guddaa sektera fayyaa
milkoomsuuf kakaumsaafi hariiroo gaarii tumsitoota tola
ooltotaafi biyyoota imaammata fayyaa biyyattii deggeranii
cimsuun waliin gaiinsa dhaabbilee fayyaa biyyattii sadarkaa
olaanaan guddisuu dandaaniiru. Keessumaa imaammanni
fayyaa dhibee dursanii ittisuu hojiirra akka ooluuf carraaqqii
adda durummaa taasisaniin dhibeewwaan daddarboo HIV/
AIDS, Dhibee busaafi TB sadarkaa olaanaan akka hiratan
taasisaniiru.
Itoophiyaan Karoora Fayyaa sadarkaa Addunyaatti miseensa
tauurraa eegaltee sochii dhaabbatichi taasisu keessatti adda
durummaan akka hirmaattu taasisuun biyyoota duaatii
daaimmaniifi haadholii ittisuun hojii milkaaaa hojjetan
keessaa tokko taasisuus dandaaaniiru.
Dr. Teediroos ALA bara 2003 hanga bara 2007tti Ministeera
Dhimma Alaa Itoophiyaa tauun wayita tajaajilanittis
hariiroo dippilomaasii biyyoottan ollaa dabalatee biyyoota
Addunyaa wajjin uumuun Itoophiyaan sadarkaa Idil-
Addunyaatti akka beekamtu hojiilee hedduu hojjetaniiru.
Fakkeenyaaf Itoophiyaan weerarri dhibee Iboolaa biyyoota
dhiha Afriikaa wayita dararetti ogeessota fayyaa 200 ol
taan leenjii gaaa argatanii garasitti imaluun akka tajaajilan
taasisaniiru.
Keessumaa, waliigalteen Itoophiyaa Suudaaniifi Gibtsi
waliin dhimma Hidha haaromsaarratti taasisan, biyyoota
Afriikaa, Awurooppaa, Arabootaafi Chaayinaa waliin walitti
dhufeenya dinagdee akka qabaataniif carraaqqiin taasisan
akksumas yaaii misooma faayinaansii idila addunyaa 3ffaa
dabalatee wal gaaiiwwan gurguddoon adda addaa damee
dippiloomaasii cimsan Itoophiyaan akka geggeessituuf
hojiiwwan dippilomaasii hedduu hojjetaniiru.
Waggaa lama dura ammoo Dr. Teediroos Itoophiyaafi gamtaa
Afriikaa bakka buuun Daarektera Olaanaa Dhaabbata
Fayyaa Addunyaa akka taaniif kaadhimaman. Yeroo kana
biyyoota Afriikaafi Eeshiyaa hedduurraa deggersa argatanii
dorgommichatti wayita seenan injifachuu akka dandaan
miidiyaaleen garaa garaa raaganiiru.
Dorgommicharrattis kaadhimamtoota biyyoota garaa
garaa jaa taanii duula na filadhaa wayita geggeessanitti,
yoo injifatan kallattii dhaabbaticha gara fuula duraatti
ittiin geggeessan yaadota buuuraa hahaaraa qabatanii
dhiyaataniin dorgommicha olaantummaan marsaa jalqabaa
kan dorgomtoonni sadii qofti hafu xumuruu dandaaaniiru
Dr. Teediroos.
Daarektera olaanaa dhaabbatichaa tauuf Dr. Teediroos
waliin lammiin Ingilizii Dooktar Deeviid Naabaaroofi
lammiin Paakistaan Dooktar Saaniyaa Niishtaar
daayreektara olaanaa dhaabbatichaaf dorgomaa kan turan
yoo tau, Dhaabbanni Fayyaa Addunyaa Suwiizarlaand
Jeeneevaatti yaaii fayyaa addunyaa 70ffaasaa geggeessaa
ture wayita xumuretti kaadhimamtoota morkii xumuraaf
gaan filannoof dhiyyeesse. Filannoo marsaa duraa
geggeeffameen Dr. Teediroos sagalee 95, Dr. Deevid
sagalee 52, Dr.Saaniyaa sagalee 38 argataniiru.
Haaluma kanaan, Dr.Saaniyaa akka seera filannoo
dhaabbatichaatti marsaa ittaanuuf gauuf qabxii gaaa
argachuu waan dhabaniif dorgommii marsaa xumuraatiin
hirifaman.Dr. Teediroosiifi Dr. Deevid filannoo marsaa
xumuraaf karoorrawan hojiisaaniirratti morkii cimaa erga
taasisanii booda filanichi geggeeffamee Dr. Teediroos
sagalee caalmaa biyyoota 133 yoo argatan, isaan waliin
kan dorgoman Dr. Deevid ammoo sagalee biyyoota 50
argachuun injifatamaniiru.
Dooktar Teediroos bara dhaabbaticha ooggananittis
Afriikaafi biyyoota guddinarra jiraniif xiyyeeffannaa
kennanii akka hojjetan, hojiin eegumsa fayyaa nama
hundumaaf mirga buuura namoomaa akka tauuf cimsanii
kan hojjetan akka tauus ibsaniiru. Bara dhaabbaticha
ooggananittis Afriikaafi biyyoota guddinarra jiraniif
xiyyeeffannaa kennanii akka hojjetan waadaa galan irra
deebianii yaadachiisaniiru.
Ministeerri Eegumsa Fayyaa Itoophiyaa duraanii Dr.
Teediroos Adihaanoom Mootummoota gamtoomanitti
Dhaabbata Fayyaa Addunyaa waggoota shaniif Adoolessaa
1, bara 2017 kaasanii geggeessuu wayita eegalan nama
lammii Afriikaa isa jalqabaa tau. Bara hojii garii isaaniif
hawina.

Nageenya amansiisaa keenya itti fufsiisuu keessatti lammiin hundi nageenyaaf waardiyyaa haadhaabbatu!
Caamsaa 24 bara 2009
Sina federaalawaa guddina dinagdee ariifataa mirkaneesse
S
irni federaalawaa heerawaa
keenya buaa injifannoo
Caamsaa 20ti. Sirni federaalawaa
biyyi keenya filatte kun waggoota
digdamii jaan darban keessa guddina
ariifataa itti fufinsa qabuufi ummanni
sadarkaan irraa fayyadamaa taaa
jiru mirkaneessuuf buuura buuseera.
Haaluma kanaan guddina dinagdeefi
fayyadamummaa ummataa gama
ilaaluun baroota darban keessa waggaa
waggaan guddina dhibbantaa 11
galmeessisuuf karoorafamee bara 2003
hanga 2007tti giddugaleessaan waggaa
waggaan dhibbanta 10.1n guddisuun
dandaameera. Guddinni abbaa dijiita
lamaa kun biyyoota naannoo sahaaraa
keessatti kan galmaae dachaadhaan
caala. Kunis dinagdeen biyya keenyaa
waggoota kudha sadan darbaniif
(1996 2007) waggaa waggaan
giddugaleessaan guddinni dhibbantaa
10.5 akka galmaau gochuusaarratti
dabalee guddinni siataaniifi itti fufinsa
qabu jalqabame gufannaa tokko
malee akkaataa karoorfameen deemaa
jiraachuu agarsiisa. Guddinni siataan
kunis dhugumaanuu siataafi kallattii
guddinaa sirriirra kan geggeeffamaa
jiru tauu, eenyuufuu hinjennee kan
taan qaamotii gamaaggamtoota liqii
idiladdunyaa sadihiin beekamtiiniifi
ulfinni kan kennameef taeera.
Dhuma baroota Karooraa Guddinaafi
Tiraanisfoormeeshiinii tokkoffaarratti
guddinni galmaae giddugalaan galii
matayyaa lammiiwwanii dachaan
guddisuusaarratti dabalee, guddinichi
buuura balaa kan qabuufi ummata
balaa fayyadamaa waan taasiseef bara
1997tti ummanni sarara hiyyummaa
isa dhumaatii gadi jiraatu %38.7 ture.
Jalqaba bara Karoora Guddinaafi
Tiraanisfoormeeshiinii jechuunis bara
2003tti gara %29.6tti kan gadi dhufe
yommuu tau dhuma bara 2008tiitti
ammoo gara %29tti gadi bueera.
Lammiwwan baayyeenis hiyyummaa
keessaa baaniiru.
Ibsamni buuuraa haqa qabeessummaa
guddinichaa inni biraan haala
guddinni saffisaan jiru keessattillee
garaagarummaan galii lammiiwwan
gidduu jiru walitti dhihaataafi haqa
qabeessa akka tae qornnoodhaan
mirkanaaeera. Galiin nam tokkoo
giddugaleessaan guddina %13.8
agarsiisuudhaan bara 2002 keessa
Doolaara Aamerikaa 373 kan ture,
bara 2008titti gara 794tti guddateera.
Akka waliigalaatti garaagarummaa
galii gama ilaaluunis bara 2003 keessa
garaagarummaan galii ture 0.3 kan
ture yommuu tau, kunis bara 1997
keessa akkuma turetti kan ittifufe
tauusaa agarsiisa. Garaagarummaan
galii biyyattii biyyoota Afrikaa
kanneen biroo wajjiin walbira qabamee
yommuu ilaalamu gadaanaa kan
jedhamu yommuu tau kunis adeemsi
Misooma ariifachiisuuniifi nageenya eegsisuun hojii hundi dursa kennuufii qabudha!
Kallacha Oromiyaa
ffaa
gg aa
Wa
m saa
Caa
Biyya Sirna Federaalawaa walqixxummaafi fayyadamummaa ummatootaa
Caamsaa 20 haqa qabeessa tae mirkaneesse ijaaraa jirtu - Itoophiyaa
misoomaafi hiyyummaa hirisuu biyyattiin hordofaa jirtu hundagaleessaafi
haqa qabeessummaasaa kan mirkneessudha.
Dhaabbanni Maallaqaa Addunyaa A.L.Atti Onkoloolessa bara 2016 keessa
buuura raaga dinagdee addunyaa dhiheesseen bara bajataa 2008titti guddinni
dinagdee Itoophiyaan galmeessifte guddina biyyoonni Afrikaa Saaraa gadii
giddugaleessaan ni galmeessisu jedhamee eegamu %1.4 wajjiin walbiratti
yommuu ilaalamu dachaa jaaan kan caalee argamu yommuu tau guddinni
kunis biyyoonni Afrikaa kutaa kanatti argaman kan galmeessisan keessaa
sadarkaa jalqabaa qabata. Dabalataanis guddinni dinagdee biyyi keenya
galmeessifte kan biyyoonni addunyaa sadarkaa guddinaa gadaanaarra jiran
galmeessisan guddina %3.7 wajjiin walbiratti yommuu ilaalamu dachaadhaan
ol akka tae raagichi ni mulisa.
Gama biraatiin tasuumamni Elniinoo idiladdunyaa ummanni miliyoonni
kudhanii ol akka kadhaaf harkasaa diriirsu waan godheef ijaarsa dandeettii
biyyaa waliigalaa maddiitti qonna caalmaatti goginsa dandaamachuu dandau
uumuufi sadarkaa tilmaamuun dandaamuun goginsa uumamuun dandeettii
industirii rakkoorra hinbuune uumuun barbaachisaa akka tae muliseera.
Asirratti milkkaainni biyya keenyaa irra hindarbamne goginsaafi balaawwan
biroo dandamachuuf dandeettii ijaarredha. Seenaa biyya keenyaa keessatti
goginsa baayyee hamaa tae keessummeessinee haaluma jiruun guddinni
dinagdee keenya itti fufuusaa qofa osoo hintaane lubbuun lammiiwwanii
akka hinbanne gochuu dandauun keenya milkaaina sirna keenyaa isa
hiriyyaa hinqabne godhamee kan fudahtamudha. Yeroowwan darban keessa
duuti lubbuuwwan kumaatamaan lakkaaaman gudhataa ture amma lubbuu
lammiiwwan keenyaa balleessuun hafnaan horiirrallee miidhaa hamaa akka
hingeessifneef nyaata horii dhiheessuudhaan dandamachuu dandeenyeerra.
Baa 1989 irraa kaasee hanga xumura bara karoora Gudiinaafi
Tiraanisfoormeeshiinii isa jalqabaatti sagantaaleen misooma daandii afur
mootummaa keenyaan baanii hojiirra oolaniiru. Sagantaalee arfan kanaanis
ijaarsi daandiiwwan asfaaltii haaaraa cirrachaa kan baadiyyaafi aanaa
kiiloomeetira 118,550 dheerataniifi suphinsi olaanaan raawwatamaniiru.
9
Kanaanis jalqaba bara ceumsaarratti kan ture daandii
kiiloomeetira 19,017 dachaa jaaan guddisuudhaan dheerina
daandii biyya keenya akka waliigalaatti kiiloomeetira
110,414 irraan gauun dandaameera. Mootummaadhaan
xiyyeeffannoon kennameefii sadarkaa asfaaltiin
daandiiwwan hojjetaman keessaas biyya keenya buufata
doonii biyya alaa wajjiin kan wal quunnamsiisan keessatti
argamu. Kanaanis biyyi keenya daandiiwwan biyya keenya
Kaaba Somaaliilaandii, Sudaaniifi Jibuutii wajjiin wal
quunnamsiisan hojiinsaanii kan xumurame yommuu tau,
kan Keeniyaa wajjiin wal nu quunnamsiisus xumuramuurratti
argama.
Gandoota baadiyyaa Bonaafi ganna adeemsisuudhaan
daandii dhihootti argamu wajjiin walitti baasuuf karoorfamee
sagantaa waliin gahinsa daandii hundagaleessa raawwatameen
hanga Waxabajjii bara 2007tti daandiin aanaa Km. 46,810
hojjetameera. Sagantaan kun hundaa ol humna jiraataa
baadiyyaa buuura godhachuudhaan baasiifi meeshaalee
ijaarsaa muraasaan raawwatameen yeroo gabaabaa keessatti
daandii dheerina guddaa qabu hojjechuu kan dandeessisedha.
Sagantaa kanaanis hanga ammaatti gandootii baadiyyaa %76
taan bonaafi ganna adeemsisuudhaan daandii balaa wajjiin
walitti baasuun dandaameera.
Dinagdeen biyya keenyaa ariitiidhaan guddachaa deemuusaa
faana akaakuu geejjibaa feisa hedduu kan geejjibuu
dandeessisu fayyadamuun dirqama tauusaa kan hubate
mootummaan misoomawaan ADWUIn geggeeffamu biyya
keenyaaf haaraa kan tae neettiwoorkii Baabura ammayyaa
hojjechuuf karoorfatee gara hojiitti seenuunsaa ni beekama.
Kanaanis boqonnaa jalqabaarratti kooriidaroota shaniifi
sararawwan torbarratti walitti qabaatti ijaarsa neetiwoorkii
baaburaa biyyaa Km. 2,741 raawwachuuf karoorfamee
hojjetamaa jira. Wayita ammaa hadiidni Finfinneefi
Jibuutii wal quunnamsiisu gama Itoophiyaa keessa kan
tae hadiidni Finfinnee /Sabbataa Mieessoo-Dawwallee
(KM656) guutumaa guutuutti xumuramee hojii yaalii
jalqabeera. Kanneen biroon piroojektoonni ijaarsarra
jiraniifi karoorfamanis dizaayiniinsaanii xumuramee
faayinaansiinsaanii barbaadamaafii jira. Qorannoon
dizaayinii kan xumuramaafii jirus ni jiru. Tajaajilli baabura
salphaa Finfinnetti jalqabames hanqina geejjiba ummataa
magaalattiitti mulatu furaa jira.
Tarminaaliin lammaffaan buufata xiyyaaraa idiladdunyaa
Boolee waggoota 10f akka tajaajiluuf yaadamee hojjetame
yeroo yaadame dursee dandeettii keessummeessuusaarra
waan gaeef, Doolaara miliyoona 345n hojiin babalisuu
raawwatamaafii jira. Kana maddiittis waggaatti buufanni
xiyyaaraa guddaan waggaatti imaltoota miliyoona 100 ol
keessummeessuu dandau, ijaaramaa jira. Bara 1983tti 4
kan ture baayyinni buufata xiyyaaraa biyya keessaas yeroo
ammaa 18 gaeera. Buufataaleen 3 ijaarsarra jiru.
Milkaainni dhiheessii humnaa biyya keenyaa buuurarraa
jijjiiruuf imaammata dinagdee magariisaa hordofnes kan
xuqamudha. Hanga bara 1983tti hangi humnaa biyyi keenya
qabdu Meegaa Watii 370 kan hincaalle yommuu tau, yeroo
ammaa MW 4,400 irra geessisuun dandaameera.
Hidhi haaromsa Itoophiyaa Guddichi yommuu xumuramu
ammoo biyyi keenya humna MW kuma kudhanii ol
qabaatti. MW6450 akka oomishu hidhaan haaromsaa keenya
deggersaafi hirmaannaa ummataatiin adeemsifamaa kan jiru
yommuu tau, ijaarsisaas saffisaa jira.
Amaloota sirna Federaalawaa Itoophiyaa,
Adeemsa Ijaarsa Tokkummaa Dimookiraatawaafi
milkaainootasaanii mata duree jedhuun barreeffama
ayyaana Caamsaa 20 waggaa 26ffaaf ilaalchisee mariif
dhihaaterraa fudhatame

10
Obbo Sisaay TasfaayeeNagahee mirriitii
iddoo mana jireenyaa Lakk.2363120 tae
maqaa isaaniitiin galmaaee jiru waan
na jalaa badeef,namni ragaa kana arge
ykn kiyya jedhu yoo jiraate, beeksifni
kun bahee guyyaa hojii 20 keessatti
WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaatti
dhiyaachuun akka beeksiftan, kun
kan hin taanee tanaan ragaa biraa kan
kenninuuf tauu ibsaa, beeksifni kun
bahee guyyaan isaa edda irra darbee
boodaa ragaan kun yoo argamelle kan
hin hojjanne tauu in beeksifna. WMM/
Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Himattuun Aadde Tiringoo Damissee fi
himatamtuun Aadde Alaminash Hundee
jidduu falmii raawwachiisa murtii jiru
ilaalchisee himatamtuun himatamuu
ishee beekteebeellama gaafa 5/10/2009
saaatii 4:35irratti akka dhiyaattu
gaafachaa, dhiyaachuu yoo baatte bakka
isheen hin jirretti kan itti fufuu tauu
manni murtii ajajeera. M/M/Ol/G/A/
O/N/Finfinnee.
Aadde Shamsiyaa Jamaal Nagahee
Lakk.isaa 1924819 tae maqaa
isaaniitiin galamaaee kennameef waan
najalaa bade jedhaniif ragaa bade kan
bakka buee akka kenninuuf waajjira
keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni
mormu yoo jiraate, ykn dhimmi kun
na ilaalaa kan jedhu beeksifni kun
gaafa bahee kaasee hanga guyyaa 30tti
dhiyaachuu yoo baatee ragaa bade kan
bakka buufnee kan kenninuuf tauu ni
beeksifna. EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Buraayyuu.
Himataan Obbo Tasfuu H/Gabrieeliifi
Wamamtuun Aadde Ileen Nigusuu
jidduu himannaa sivilii jiru ilaalchisee
wamamtuun himatamuu ishee beektee
beellama gaafa 6/10/2009 saaatii
4:00irratti akka dhiyaattu.kan hin
dhiyaanne yoo tae dhimmi isaanii
bakka isin hin jirretti kan ilaalamu tau
manni murtii ajajeera. M/M/Aanaa
Fantallee.
Obbo Quumillaachewu Warqinaatiif
Bakka jiranitti
Himataan Obbo Ifaa Lammaa fi
himatamaan isin jidduu kan jiru falmii
siviilii ilaalchisee isin himatamaan
himatamuu keessan beektanii himanna
isin irratti dhiyaatee karaa kutaa
ofiseeraa seeraa beellama gaafa
07/10/2009 tiin duraa Lak.galmee 48431
tae irraa dhiyyaatani ergaa fudhataani
booda deebii keessaan barreeffamaan
qopheefataanii beellamaarratti saaatii
4:30tti dhaaddacha 3ffaa irratti akka
dhiyatan yoo dhiyaachuu baataan
falmiin bakka isin hin jirretti kan
ilaalamee murtiin kankennamu tauu ni
beeksifna.M/M/Ol/Go/Sh/Bahaa.
Heera mootummaa kabajuufi kabachiisuun dirqama lammiilee hundaati!
Kallacha Oromiyaa
Caalbaasii
M/A/Mirgaa Aadde Azeeb Tufaa fi M/A/
Idaa Obbo Alamaayyoo Mangistee jidduu
falmii rawwii jiru ilaalchisee mana jireenyaa
magaalaa Adaamaa ganda 01 keessatti iddoo
addaa naannoo ganda haaraa mana barumsaa
staar Akkaadamii meetira kudhan irraa fagaatee
maqaa Obbo Alamaayyoo Mangisteetiin Lakk.
kaartaa 4495/94 tae galmaaee KM2 180
irratti argamu kaumsa caalbaasii irraa isaa
qar.309,306.0025 CPOdhaan karaa baankii
Daldalaa Itoophiyaatiin ykn karaa lakkoofsa
herreegaa Waajjira Maallaqaafi waltaiinsaa
Dinaagdeef Maallaqa Aanaa Adaamaatiin
qabsiisuun dorgomuu akka dandeessan,qabeenya
caalbaasii ifa taeengaafa 25/10/2009 saaatii
3:30-6:30tti waan gurguramuuf namoonni
dorgomtanii bitachuu barbaaddan kaumsa
calbaasii qabsiisuun bakka manni itti argamu
mooraa keessatti qaamaan argamuun bitachuu
kan dandeessan tauu M/M/Aanaa Adaamaa
ajajeera.M/M/Aanaa Adaamaa
Aadde Yetinnaayet TasfaayeeMagaalaa
Bishooftuu ganda 01 keessatti Kaartaamana
jireenyaa Lakk.44//118/2 tae M2 160irratti
argamu waan jalaa badeef kaartaan lamaffaa
akka kennamuuf nu gaafaataniiru. Kanaafuu
qaamni kaartaa kana idaadhaan ykn dhimma
biraatiif qababate yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee kaasee guyyaa 20 keessatti
WMMLM/Bishooftuutti akka deebisuukun
tauu baannan kaartaa lammaffaa hojjanne kan
kenniinuuf tauu ni beeksifna. EMM/Lafaa Bul/
Magaalaa Bishooftuu.
Obbo Lammaa Guutuu fi Haatauu Kabaatiif
Bakka jiranitti
Himattuun Aadde Kabbabuush Ambassaa fi
himatamtoota isin jidduu kan jiru falmii himata
sivilii jiruuf beellamni keessan gaafa 28/9/2009
saaatii 5:10 irratti waan taeef dhiyaattanii
akka falmattan jechaa,yoo dhiyaachuu baattan
iddoo isin hin jirretti falmiin itti fufee murtiin
kan kennamu tauu M/M/Ol/Go/Sh/Lixaa
ajajeera.M/M/Ol/Go/Sh/Lixaa
Obbo Tasfaayee Guutamaa Nagahee Lakk.
isaa 193048 tae maqaa isaaniitiin galamaaee
kennameef waan najalaa bade jedhaniif ragaa
bade kan bakka buee akka kenninuuf waajjira
keenya gaafataniiru. Kanaafuu namni mormu
yoo jiraate, ykn dhimmi kun na ilaalaa kan
jedhu beeksifni kun gaafa bahee kaasee hanga
guyyaa 30tti dhiyaachuu yoo baate, ragaa bade
bakka buufnee kan kenninuuf tauu ni beeksifna.
EMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Buraayyuu.
Obbo Shaanballi Takiluutiif
Bakka Jiranitti.
Himataan Warquu Geetaachoo fi himataamaan
isin jidduu kan jiru falmii siivilii jiru ilaalchisee
isin himatamaan mana murtii kanatti himatamuu
keessan beektanii himanaa isin irratti dhiyaate
karaa kutaa ofiseera seeraa garee hariiroo
hawaasaatiin gaafa 30/9/2009tiin duraa Lakk.
Galmee 48476 irraa dhiyyaatanii ergaa
fudhataani booda deebii keessan barreefamaan
qopheefataanii beellamarrattisaaatii 4:30 irratti
dhaaddacha 3ffaa irratti akka dhiyatan yoo
dhiyaachuu baataan faalmiin bakka isin hin
jirretti kan ilaalamee murtiin kan kennamutauu
ni beeksifna. M/M/O/G/Sh/Bahaa.
Caamsaa 24 bara 2009
Wallagga
Caalbaasii
Obbo Mihirat Akiliiluu kan itti murteessisee Obbo Nagaraa Gammadaa
waan hin kanfalleef manni Magaalaa Siree ganda 02 keessatti argamu
kaumsaa caalbaasii Qar.130,000tiin gaafa 17/10/2009 saaatii 3:00-6:00tti
caalbaasidhaan ni gurgurama.Kanaafuu namni bitachuu barbaaddan bakka
manichaatti dhiyaattaniidorgomuun bitachuu kan dandeessan tauu ni
beeksifna. M/M/O/Go/Wallagga Bahaa.
Caalbaasii
Obbo Olaanii Nagaasaa kan itti murteessifate Obbo Oljirraa Dastaa waan
hin kanfalleef Konkolataa ISUZU Lakk.Gabatee isaa 32242 OR-3 nama
kana deddebisu kaumsaacaalbaasii qar.76,013.84tiin gaafa 10/10/2009
saaatii 3:30-5:30tti moraa Qajeelchaa Poolisii Godina Wallaggaa Bahaa
keessatti caalbaasidhaan ni gurgurama. Kanaafuu namni bitachuu barbaadu
dhiyaate dorgomuu ni dandaa. M/M/O/Go/Wallagga Bahaa
Obbo Imaanaa Roorroo Magaalaa Warrajirruu ganda 01 keessatti kan
argamu mana Lakk.isaa1285 balinna lafaa 200M2 lakk.kaartaa--- kan tae
Gaarii Guuttataatti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. Bulchiinsa Magaalaa
Warrajirruu.
Obbo Balliinaa Waaqitol Magaalaa Warrajirruu ganda 01 keessatti kan
argamu mana Lakk.isaa1121balinna lafaa 200M2 lakk.kaartaa--- kan tae
Obbo Haabtaamuu Bantiitti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa dhiyaatu. Bulchiinsa
Magaalaa Warrajirruu.
Obbo Fiqiruu Aagumaa mana jireenyaa ganda biilaa 01 keessaa maqaa
isaaniitiin galmaaee jiru lakk.isaa1895 kan tae Obbo Bultii Bantiitti
gurgurachuu waan barbaadaanif kan mormuu yoo jiraate, beeksifni kun
bahee guyyaa 15keessatti haa dhiyaatuu.WMML/Bu/Magaalaa Biilaa.
Aadde Zeenabaa Mohaammad mana jireenyaa G/W/Lixaa Magaalaa
Gimbii ganda 03keessaatti argamu Lakk.manaa --- Lakk. Kaartaa KMG/
EMMLM/03/709/08 tae AaddeSittinaa Addisuutti gurgurachuu waan
barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, osoo maqaan hin jijjiiramiin beeksifni
kun bahee guyyaa 20gidduutti akka dhiyaatu ni beeksifna. WMM/Lafaa
Bul/Magaalaa Gimbii.
Aadde Wayinisheet Tamasgeen mana jireenyaa G/W/Lixaa Magaalaa
Gimbii ganda 01 keessaatti argamu Lakk.manaa 397 Lakk.Kaartaa Bu/
MG/2434/02 tae Obbo Assaffaa Jaallataatti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate, osoo maqaan hin jijjiiramiin beeksifni kun bahee
guyyaa 20gidduutti akka dhiyaatu ni beeksifna. WMM/Lafaa Bul/Magaalaa
Gimbii.
Aadde Abarraash Taayyee mana jireenyaa G/W/Lixaa Magaalaa Gimbii
ganda 01 keessaatti argamu Lakk.manaa --- Lakk.Kaartaa /01/05/91 tae
Obbo Daawwit Indaaluutti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
jiraate, osoo maqaan hin jijjiiramiin beeksifni kun bahee guyyaa 20gidduutti
akka dhiyaatu ni beeksifna. WMM/Lafaa Bul/Magaalaa Gimbii
Obbo Taayyee Tasfaa Fufaa kan jedhaman mana Magaalaa Q/Kaarraa
ganda 01 keessatti argamu Lakk.isaa P.1098 tae Obbo Haabtaamuu Ittaanaa
Danuutti gurgurachuu waan barbaadaniif akka jijjiirraan maqaa raggauuf
nu gaafataniiru.kanaafuu kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga
guyyaa 20tti kan hin dhiyaanne yoo tae jijjiirraan maqaa kan raawwatuuf
tauu ni beeksifna. DMM/Lafaa Magaalaa Q/Kaarraa.
Obbo Galataa Guddataa mana Lakk. isaa kan duraanii --- lakk.haaraan
0130/2009 tae Magaalaa Aayiraa ganda 02 keessaa qaban Aadde Ayyaantuu
Baqqalaatti gurguraadheraa jedhaniiru.kanaafuu kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee bultii 20 asitti Bul/Magaalaa Aayiraatti haadhiyaatu.
Bulchiinsa Magaalaa Aayiraa.
Obbo Surraa Dastaa mana Lakk. isaa kan duraanii117/BMB/07 lakk.
haaraan 117/BMB/07 tae Magaalaa Boondawoo ganda 01 keessaa qaban
Obbo Iddoosaa Zeyiduutti gurguraadheraa jedhaniiru.kanaafuu kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee bultii 20asitti Bul/Magaalaa Aayiraatti
haadhiyaatu. Bulchiinsa Magaalaa Aayiraa
Obbo Adaanee Hayiluu mana jireenyaa Magaalaa Gullisoo ganda 02 lakk.
isaa ---tae Aadde Almaaz Kooluutti gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa 20gidduutti haadhiyaatu.
EMM/Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Gullisoo
Caamsaa 24 bara 2009
Obbo Alamuu Nagaasaa Magaalaa Qaaqee
ganda 01 keessatti kan argamu mana
jireenyaa Lakk.manaa Lakk.Kaartaa ---
tae balinni lafaa M2200 irratti argamu
Obbo Gangulaa Dhinsaatti gurguranii
maqaa jijjirachuuf waliigalaniiru. kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatuu WMM/
LafaaBu/Magaalaa Qaaqee.
Aadde Birrituu Wayyeessaa mana
jireenyaa ganda biilaa 01 keessaatti
maqaa isaaniitiin galmaaee jiru lakk.isaa
1058 kan tae Aadde Tsahaay Kumarraatti
gurgurachuu waan barbaadaanif kan
mormuu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
gaafa 23/9/2009 keessatti haa dhihaatuu.
WMML/Bu/Magaalaa Biilaa.
Obbo Mulunee Moosisaa Magaalaa
Qaaqee ganda 01 keessatti kan argamu
mana jireenyaa Lakk.manaa Lakk.
Kaartaa 601/09 tae balinni lafaa
M2375 irratti argamu Obbo Abirahaam
Abduutti gurguranii maqaa jijjirachuuf
waliigalaniiru. kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti
haa dhiyaatuu WMM/LafaaBu/Magaalaa
Qaaqee.
Aadde Maammitee Bocoloo mana daldalaa
Magaalaa D/Dolloo gandaLaaftoo
keessaa qaban Kaartaa lakk. 7508/
WMMLM taebalina lafaa 870M2 irratti
kan argamu Aadde Qabbanee Qanaaatti
gurgurachuuf walii galaniiru.kanaafuu
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun
bahee guyyaa 20 keessatti W/M/M/L/
Magaalaa D/ Dollootti haa dhiyaatu.
WMML/Mag/D/Dolloo.
Obbo Taammiruu Dureessoo mana
jireenyaa ganda biilaa 01 keessaa jiru
maqaa isaaniin galmaaee lakk.isaa 0444
kan tae gurgurachuu waan barbaadaanif
kan mormuu yoo jiraate, beeksifni kun
bahee guyyaa 15keessatti haa dhihaatuu.
WMML/Bu/Magaalaa Biilaa.
Obbo Galaalchaa Magarsaa mana
jireenyaa Magaalaa D/Dolloo ganda
Yabaloo keessaa qaban Kaartaa
lakk.7079/WMMLM/08 tae balina lafaa
200M2 irratti kan argamu Obbo Lijaalem
Bushuraatti gurgurachuuf walii galaniiru.
kanaafuu kan mormu yoo jiraate, beeksifni
kun bahee guyyaa 20keessatti W/M/M/L/
Magaalaa D/ Dollootti haa dhiyaatu.
WMML/MagaalaaD/Dolloo.
Obbo Maammush Shaanbii mana
jireenyaa Magaalaa D/Dolloo ganda
Yabaloo keessaa qaban Kaartaa
lakk.7088/WMMLM/08 balina lafaa
200M2 irratti kan argamu Obbo
Alamaayyoo Bafiqaaduutti gurgurachuuf
walii galaniiru.kanaafuu kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
20keessatti W/M/M/L/Magaalaa D/
Dollootti haa dhiyaatu.WMML/Magaalaa
D/Dolloo.
Hedduminnaa keessummeessuun keenya yaaddoo bittinaau jalaa nubaraara!
Kallacha Oromiyaa
Aadde Birqinesh Dhaabaa mana jireenyaa Magaalaa D/Dolloo
ganda Dalloo keessaa qaban Kaartaa lakk.7594/WMMLM
balina lafaa 200M2 irratti kan argamu Obbo Girmaa Ayyalaatti
gurgurachuuf walii galaniiru.kanaafuu kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti W/M/M/L/Magaalaa
D/ Dollootti haa dhiyaatu.WMML/Magaalaa D/Dolloo.
Obbo Fiqaaduu Cawwaaqaa mana jireenyaa G/W/Lixaa
Magaalaa Gimbii ganda 03 keessaatti argamu Lakk.manaa
--- Lakk.Kaartaa KMG/EMMLM/03/1032/2009 tae Obbo
Tamasgeen Hayiluutti gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormu yoo jiraate, osoo maqaan hin jijjiiramiin beeksifni kun
bahee guyyaa 20gidduutti akka dhiyaatu ni beeksifna. WMM/
Lafaa Bul/Magaalaa Gimbii.
Obbo Darajjee Birhaanuu mana qabeenyummaan isaa kan isaanii
tae mana daldalaa lakk.kaartaa096/MMLM/2009 tae balinna
lafaa 122M2 Go/Qel/W/A/Daallee Sadii Mag/Haroo Sabbuu
ganda 01 keessa qaban Obbo Taaddasaa Dhaabaatti gurgurachuu
waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
guyyaa 21gidduutti ragaa isa deeggaru qabatee WMMLM
Haroo Sabbuutti akka dhiyaatu jechaa, kan mormu yoo hin
jiraanne gurgurtaan kun kan raawwatuuf tauu isaa ni beeksifna.
WMML/M/Haroo Sabbuu
Obbo Waaqishumaa Ittafaa mana qabeenyummaan isaa kan
isaanii taemana jireenyaa lakk.kaartaa084/MMLMHS/2009
tae balinna lafaa 361.54M2 Go/Qel/W/A/Daallee Sadii Mag/
Haroo Sabbuu ganda --- keessa qaban Aadde Galaanee Qannootti
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni
kun bahee guyyaa 21gidduutti ragaa isa deeggaru qabatee
WMMLM Haroo Sabbuutti akka dhiyaatu jechaa, kan mormu
yoo hin jiraanne gurgurtaan kun kan raawwatuuf tauu isaa ni
beeksifna.WMML/M/Haroo Sabbuu
Obbo AddaamuuQannoomana jireenyaa Magaalaa Gullisoo
ganda 02 lakk.isaa1596 tae obbo Charinaati Kaasahuunitti
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,beeksifni
kun bahee guyyaa 20gidduutti haadhiyaatu.EMM/Lafaa
Bulchiinsa Magaalaa Gullisoo.
Obbo Hundasaa Taasisaa mana lakk.isaa kan duraanii 113/
MBS/07 tae magaalaa Boondawoo ganda 01 keessa qaban
Obbo Lalisaa Dabalaatti gurgurachuuf walii galaniiru.kanaafuu
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti
W/M/M/L/Magaalaa D/ Dollootti haa dhiyaatu.Bul/Magaalaa
Bondawoo.
Dhaaltota Aadde Gaarituu Fayyisaa,kan taan Tafarii
Barahee,Tsahaay Barahee,Mokonnin Barahee,Sannaayee
Barahee fi Almaaz Tarrafeemana jireenya Magaalaa D/Dolloo
ganda Dolloo keessaatti Lakk. Kaartaa ---- tae ballina lafaa
1250M2 irratti maqaa duutuuAadde Gaarituu Fayyisaatiin
galmaaee jiru gara maqaa isaanitti jijjiirachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti
haa dhiyaatu.W/M/M/L/Magaalaa D/Dolloo.
Dhaaltota Obbo Lamuu Agabjaa kan taan Aadde Ammasuu
Lamuu mana jireenya Magaalaa D/Dolloo ganda Yabaloo
keessaatti Lakk. Kaartaa ---- tae ballina lafaa 200M2 irratti
maqaa duaa Obbo Lamuu Agabjaatiin galmaaee jiru gara
maqaa isaanitti jijjiirachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti haa dhiyaatu.W/
M/M/L/Magaalaa D/Dolloo
Obbo Lammii Hambaa Magaalaa Qaaqee ganda 02 keessatti
kan argamu mana jireenyaa Lakk.manaa Lakk.Kaartaa
121/BMQ/08 tae balinni lafaa M2200 irratti argamu Obbo
Alamaayyoo Yooseefitti gurguranii maqaa jijjirachuuf
waliigalaniiru. kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
guyyaa 20keessatti haa dhiyaatuu WMM/LafaaBu/Magaalaa
Qaaqee.
11
Caalbaasii
Waajjira Maallaqaafi Wal-taiinsa Dinagdee Aanaa Lataa
Sibuu Bara Baajataa 2009 ijaarsa Waajiraa Bulchiinsa Gamoo
G+2 tokko ijaarsiisuuf ogeessoota ijaarsa ulaagaa guutan
waldorgomsiisee ijaarsisiisuu barbaada haaluma kanaan,
dorgomtoonni ulaagalee armaan gadii guuttan dhiyaattanii
dorgomuu ni dandeessu.
Ulaagaalee Dorgommichaaf Barbaachisu
1. TIN galmaaee ragaa kan qabu figalmaaaa VAT kantae
2. Heeyyama ijaarsaa kan qabuufi bara 2009 kan haareffate
3. Heeyyama daldalaa bara 2009 kan haareffateefi kaffalaa
gibiraa tauu isaa ragaa kan dhiyeessu.
4. Heeyyama ijaarsaa GC/BC sadarkaa 5ffaafi isaa ol kan
qabu (waajira konistraakshiniirraa)
5. Dhiyeessii barbaachisuuhunda ofii isaan dhiyeessee
kanijaaru (full Contrat)
6. Dookumentii caalbaasii qophaaee qarshii hin deebine
qar. 300 waajjira Abbaa Taayitaa Galiiwwanii Aanaa
Lataasibuutti kaffaluun sanad waajira MWDAL Sibuutti
guyyaa 24/09/2009 hanga 08/10/2009 bitachuu ni dandau.
7. Dookementiin caalbaasii Dookimentii Tekinikaa koppii 2fi
orijinaalaa 1 poostaa qofa qofaan cufamee postaa tokko
keesatti saamsamee dhiyachuu,chaappaa dhaabbatichaafi
mallattoo qabaachuu qaba.
8. Dookimentiin Faayinaansii koppii 2 orjinaalaa tokko (1)
postaa qofa qofaan cufamee poostaa tokkoon samsaamee
dhiyaatuu chaappaa dhaabbatichaafi mallattoo qabaachuu
qaba.
9. Poostaan keessafi alaan iddoofi waanta irratti dorgomamaa
jiru akkasumas koppiifi orijinaala tauu isaa kan argisiisuu
ofirraa qabaachuu qaba.
10. Dorgomaan dogongoraan poostaa orjinaalaafi koppii wal
jala yoo fuudhee (misplacement) caalbaasiinisaa kufaa taa.
11. Ragana postaadhaan dhiyaatu hundi gagan saamsamee
tauu qaba.
12. Kabachiisa caalbaasii CPO qarshii kuma digdama
dokimentii teekiinikaa orijinaala waajirn kandhiyeesu.
13. Dorgommii kana kan moate dogongoraan ijaarsa yoo ijaare
baasii mataa isaan diigee deebisee kanijaaru tauu qaba.
14. Caalbaasii guyyaa kudhan shaniif walitti fufiinsaan qillensa
irraa tura.
15. Guyyaa 01/10/2009 saaatii 4:00tti cufamee saaatii
4:30irrati bakka dorgomtoonni ykn bakka buaan seeraa
jiranitti ni banama.Hubachiisa.Waajjirichi Filannoon
biraa yoo argame abbaan pirojeektichaa caalbaasicha
guutummaan guututtis taee gartokkeen haquunni danda.a
- Dorgomaan ykn bakka buaa dorgomaan argamuu baatus
caalbaasicha hin gufachiisu
- Akkaataa dizaayiniifi ispisifikeeshiniiwaajiriichitti
qopheeffatetti kan jiaaru tauu qaba.
- Dorgomtoonni hundinuu ulaagaa (standardii biddiing
document) guutanii dhiyaachuu qabu. Waajjira
Maallaqaafi Waltaiinsa Dinagdee Aanaa Lataa Sibuu
Sirreessa
Gaazexaa Kallacha Oromiyaa Ebla 5bara 2009 maxxanfamee
baherratti Obbo Garramaa Wayyeessaa jedhamee kan bahee
dogoggora waan taeef Obbo Gaaromaa Wayyeessaa Jedhamee
Sirreeffamee haa dubbifamu.
Obbo Yiggazuu Baayyisaa mana lakk.isaa kan duraanii 192/
MBS/07 Lakk. haaraan 192/MBS/07 tae magaalaa Boondawoo
ganda 01 keessa qaban Obbo Geetaahuun Taayyeetti
gurgurachuuf walii galaniiru.kanaafuu kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti W/M/M/L/Magaalaa
D/ Dollootti haa dhiyaatu.Bul/Magaalaa Bondawoo.
Obbo Addaamuu Galataa Qannoo mana jireenyaa Magaalaa
Najjoo ganda 02 keessatti argamu Lakk inni durii ___ Lakk.
Inni haaraan 02-2121Lakk. Kaartaa 2017/2009 tae Obbo
Baahiruu Ittafaa Walatajjiitti gurgurachuu waan barbaadaniif
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20gidduutti
haadhiyaatu.EMM/Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Najjoo.

12
Amaloota addaa Heera Mootummaa Federaalawaa
Dimookiraatawaa Rippaabilika Itoophiyaa
Heerri mootummaa seera buuuraa biyya
tokkoo jedhamee gabaabinaan ibsamuu
dandaa. Akkaataan ibsasaanii garaagarummaa
haaqabaatu malee,barreessitoonni hundi
Heerri Mootummaa seera seerota hundaa olii
tauusaarratti waliigalu. Heerri mootummaa
ummanni biyya tokkoo waaee sirna
siyaasaasaafi bulchiisa isaarratti murtii
murteesseefi waliigalteesaa kan bakka
buu hammattoo seeraati.Haala waliigaltee
ummatootaafi ulfina waliigaltichaaf kenname,
seera qabeessummaa aangoo mootummaa,
amala sirnichaas kan murteessudha.
Kanaafis, seeronni biroon kan maddan,
beekamtiifi raawwatamummaa kan argatan
Heera mootummaarraati.Dhimmi Heera
mootummaa wajjiin walqabatee kau inni
biraan heerummaa mootummaati. Yeroo
baayyee heerummaa mootummaaf yaadaafi
amantaawwan, duudhaaleefi qajeeltoowwan
wajjiin hiika walqabatetuu kennamaaf.
Amantaa Heera mootummaatiin bitamuu,
qajeeltoowwaniifi duudhaalee heerawoo
lammiiwwan gonfachuufi gara dhaloota
itti aananiitti dabarsuu qaban kkf gara
sadarkaa aadaatti guddisuudhaan hawaasa
tasgabbaaeefi ijaarsa sirna siyaasaa wabii
qabuu milkeessuu meeshaa dandeessisudhas.
Kanuma wajjiin walqabatee kan kau sirni
heerawaan ammoo heerri mootummaafi
heeraummaan mootummaa sirna itti hojiirra
ooludha. Gama tokkoon kaayyoowwan,
duudhaalee,qajeeltoowwan, mirgoota,
dirqamootaafi tumaaleen biroon sirna itti
hojiirra oolan yommuu tau, gama biraatiin
ammoo heeraummaan mootummaa akka
jiraatu gochuuf hojiiwwan itti fufinsaan
hojjetaman hojjechuuf haalli mijaawaan kan
itti uumamudha.
Heerri mootummaa biyya kamiiyyuu haala
addaa biyyichaa calaqqisuu akka qabu ni
amanama. Sababiin ijoon Heera mootummaa
tokko kan biyyaa isa godhus amalawwan addaa
isaan qaban akkuma jiranitti taee haalawwan
qabatamoo karaa adda taeen kan hammatuufi
kan ibsu waan taeefi. Heerri MFDRI haala
qabatamaa biyya keenyaa buuura kan
godhateefi fedhiiwwaniifi amantaawwan
buuuraa ummatoota biyya keenyaa seera
bakka buu waan taeef heerawwan filatamoo
addunyaa keessaa tokko isa taasisa. Heerichi
haala qabatamaafi seenaa biyya keenyaarraa
kan maddan amaloota kanatti aananis
qabateera.
Bifoota
dimookiraatawummaansaa
ittiin ibsaman
HMFDRI warra isa dursanirraa buuuraan
adda kan taeefi ammayyaaaadha. Sadarkaa
jalqabaatti ummatoonni Itoophiyaa naannoo
naannoosaaniitti irratti mariataniifi
walfalmanii kan irratti waliigalaniifi karaa
bakka buootasaanii filataniin yaaii Heera
Mootummaa dhaabbateen seera olaanaa
taee akka raggauuf gochuunsaanii adda
isa taasisa. Kunis ulaagaa idiladdunyaatiin
yommuu madaalamu adeemsa rogeessuu
ammayyaaaa kan hordofe tauusaa agarsiisa.
Mootummaan gadi fageenyaan of haaromsuudhaaniifi hirmaannaafi fayyadamummaa ummataa guddisuudhaan deemsa haaromsichaa ni ariifachiisa !
Kallacha Oromiyaa
Seensa heerichaarratti akkaatuma ibsameen
falaasamni ykn yaadni sirnichi irratti
buuurame,mulanniifi kaayyoowwan ittiin
oogganamu boqonnaa seenaa darberraa
akaakuusaatiin addadha. Mirgoonni Heerichi
mirkaneesse madaallii idiladdunyaatiin
yommuu ilaalaman caalmaa kan qabuufi
ammayyaaaa tauusaa agarsiisu.
Keewwatoota 106 heericharra kaaaman
keessaa harka sadii keessaa tokko kan tau
waaeen mirgoota namoomaafi dimookiraasii
kan itti tumamanidha. Waliigalteewwan
idiladdunyaa Itoophiyaan fudhattee
raggaafattes qaama heera kanaa taaniiru.
Dabalataanis sirni Heerichi ittiin fooyyau
mirgoonni namoomaafi dimookiraasii
fooyyainsa salphaan akka hin ciccinne wabii
kan kennedha
Mirga hiree ofii ofiin
murteeffachuu hanga
foxxoquutti
Amaloota addaa Heera Mootummaa
keenyaa keessaa inni tokko mirga hiree
ofii ofiin murteeffachuu hanga foxxoquutti
mirkaneessuusaati. Kaayyoon inni ijoon
ummatoonni Itoophiyaa ittiif qabsaaan mirga
bulchiinsa mataa ofiifi kan waliinii hundeessuu
gonfachuufi. Kunis karaa dhiibbaarraa
walaba taeen fedhiifi wal amantaarratti kan
hundaae adeemsa waliinii fullainsa qabu
hundeessuudha. Kaayyoon inni lammaffaan
mirgi kun haala kamiinuu gara dudduubaatti
yoo deebie, gara sirna ukkaamsaa duriitti akka
hin deebineefi karaa nagaadhaan sirna siyaasaa
adda bauu dandeessisu uumuudhaafi.
Kaumsi tumichaa waliin jiraachuudhaaf
ukkaamsaan akka hin barbaachifne, hawaasni
waliin tauu kana hin barbaanne ammoo
gamticha keessaa bauuf walitti buinsaafi
waraanaan geggeeffamuu hin qabu amantaa
buuuraa jedhudha. Humnoonniifi hawaasonni
mirga foxxoquu kaasaa turan mirgi kun
Heera Mootummaatiin erga raggaee booda
qabatamaadhaan gamticha keessatti itti
fufaniiru. Gareewwaniifi namoonni dhuunfaa
ajandaa dhiphummaatiin gajaamanii gaaffii
foxxoquu qabna jedhanis fedhiinsaanii
amantaa ummataa dhabaa dhufuunsaa
kan mirkaneessu heddumminniifi waliin
jireenyi walqixxummaafi bilisummaarratti
hundaae faayidaalee siyaasaa, dinagdeefi
hawwaasummaa fiduu dandauusaati.
Sirna mirgoota dhuunfaafi
waliinii wal faana
keessummeesse
Heerota Mootummoota biyyoota garaagaraa
keessatti mirgoota dhuunfaafi gareetiif
eegumsa gochuuf yaaliin ni taasifama.
Haatau malee, hojiirra oolmaasaaniirratti
biyyaa gara biyyaatti garaagarummaawwan
ni mulatu. Addunyaa keenyarratti mirgi nama
dhuunfaa yoo kabajame achumaan mirgi
waliiniis ni kabajama kan jedhuufi migoonni
garee adda baanii yoo mirkanaaan mirgoota
nama dhuunfaa ukkaamsuuf meeshaa tau
yaadni jedhu iddoo murteessaa qabatee jira.
Heerri mootummaa keenya yaada asii olitti
xuqame kanarraa kaumsa akaakuusaatiin
amantaa adda tae waan godhateef mirgoota
lameeniif eegumsa wal qixa godhaaf. Heerri
keenya gama tokkoon biyya keenyatti
mirgoonni kun adda baanii kan deemuu
dandaan miti jedhee fudhata. Gama biraatiin
ammoo maqaa mirga tokko kabajuutiiin
mirgi kan biraa akka dhiitamu iddoo kan
kennu miti. Adeemsa raawwii keessattis
mirga isa tokko kabajisiisuuf jecha isa biraa
damacuu hin hordofsiisu. Mirgoonni garee
kan barbaadamaniifi faayidaa kan qabaatan
akka gareetti faayidaalee siyaasaa, dinagdeefi
Caamsaa 24 bara 2009
Addunyaa Hayiluu
hawaasummaa mirkaneessuufi. Mirgoonni
garee ibsamoota calaqqeewwan eenyummaa
waliinii waan taaniif qofaatti sadarkaa nama
dhuunfaatti gaafatamanii deebii argachuufi
kanaanis furmaata argachuu hin dandaan.
Saboota, sablammoota,
ummatootaafi abbummaa
lafaa
Ummanni biyya keenyaa gaaffii abbummaa
lafaa kaasee dhaadannoo Lafti kan qotee
bulaa haatau! jedhu qabatee qabsoo
murteessaa geggeesseera. Karaan Heerri
mootummaa kun gaaffii kana ittiin deebise
muuxannoowwan addunyaarratti argaman
keessaa akaakuusaatiin addadha jechuun ni
dandaama.Abbummaan lafaafi qabeenya
uumamaa kan ummata Itoophiyaafi kan
mootummaa tauu xuquudhaan Lafti kan
hin gurguramne kan hin jijjiiramne qabeenya
waliinii saboota sablammootaafi ummatoota
Itoophiyaati tumaa jedhu kaaeera. Haala
qabatamaa biyya keenyaatiin lafti madda
qabeenyaa isa olaanaa waan taeef, qonnaan
bultoonniifi horsiifatanii bultoonni lafarratti
mirga itti fayyadamuu hin daangeffamne
gonfataniiru. Itti fayyadamaa kan tae
qotee bulaan ykn horsiifatee bulaan ofii
fayyadamee mirgi ijoolleesaatiif dabarsuus
mirkanaaeeraaf. Lafti qabeenya waliinii
saboota sablammootaafi ummatootaa waan
godhameef lafarraa akka hin buqqaaneef wabii
kan kennuufi meeshaa fayyadamummaan
haqa qabeessaa ittiin mirkanaau taeera.
Gaaffiin lafaa mirga eenyummaa sabootaa,
sablammootaafi ummatootaa wajjiin sababni
walqabateef tokkoon tokkoon sabaa,
sablammiifi ummataa bulchiisa mataasaa
hundeeffachuu kan inni dandau afaan, aadaafi
seenaasaa wajjiin fayyadamuufi guddifachuu
kan dandau tasoota garaagaraatiin qabiyyee
qabatee tureefi qubsuma ifaa itti walitti
qabamee jirurratti waan taeefidha.
Akkaataa qabinsa hawaasota
xixiqqaa ykn bicuu
Hawaasonni lakkoobsaan xiqqaa
taan akkuma ummatoota biroo mirgi
afaansaaniitti fayyadamuu,seenaasaanii
ibsachuu,aadaasaaniifi ibsamootasaanii
adda isaan taasisan guddifachuufi hireesaanii
ofiin murteeffachuu mirkanaaeeraaf. Mana
Maree Federeeshiinii keessatti mirgi bakka
buummaa haqa qabeessa argachuusaanii
wabii argateera. Mirgi kun yeroo ammaa
hawaasonni xixiqqaan Mana Maree Bakka
Buootaa keessatti teessoo 23n akka bakka
buufaman dandeessiseera. Kaayyoowwan
dinagdeefi hawaasummaa hawaasota
xixiqqaa fayyadamoo taasisan Heera
mootummaarra kaaamaniiru.
Amaloota sirna Federaalawaa Itoophiyaa,
Adeemsa Ijaarsa Tokkummaa
Dimookiraatawaafi milkaainootasaanii
mata duree jedhuun barreeffama ayyaana
Caamsaa 20 waggaa 26ffaaf ilaalchisee mariif
dhihaaterraa fudhatame
Caamsaa 24 bara 2009
Daaimmaniifi dargaggoonni naamusa
gaarii qabaatanii akka guddatan gochuuf
Daaimmaniifi dargaggoonni abdii egeree biyyaati.
Baayyinaanis qaama hawaasaa walakkaadhaa ol
tau. Qaamonni kun naamusa gaarii gonfatanii
akka guddatan gochuun ijaarsa biyyaatiif shoora
olaanaa qabaata. Ilaalchaafi gochaa kiraa
sassaabdummaa hiddasaa qoorsaa deemuufis
buuura murteessaa mijeessuudha.
Keessumattuu, lammii malaammaltummaa
Lakkii! jedhuufi dura dhaabbatu lammiifi
biyyasaaf quuqama qabu, guddina biyyasaaf
carraaqu, haqaaf kan dhaabbatuufi dhugaadhaan
ummatasaa tajaajiluuf kutannoo qabu uumuun
guddina egeree biyya kanaatiif murteessaadha.
Kanaaf ammoo, falli cimaan dursanii naamusa
daaimmaniifi dargaggootaarratti hojjechuun
baayyee barbaachisaadha.
Naamusa daaimmaniifi dargaggootaarratti
hojjechuun murteessaadha yeroo jedhamu, warra
kaaniif hin barbaachisu jechuu akka hin taane
hubachuun gaariidha. Kun akkuma jirutti taee
garuu, isaanirratti xiyyeeffannoon hojjechuun
maaliif barbaachise gaaffiin jedhu kauu mala.
Sababnisaa, daaimmaniifi dargaggoonni,
malaammaltummaafi hojimaata badaa, dawaalee
sammuu namaa hadoochan, alkooliifi araadawwan
garaagaraatiif saaxilamoo waan taaniifi
Kana malees, keessumaa dargaggoonni hojii
dhabdummaafi goodaansa seeraan alaatiif
saaxilamoo tauunsaanii xiyyeeffannaan irratti
hojjechuun barbaachisaadha.
Daaimmaniifi dargaggoonni, rakkoolee walxaxoo
malaammaltummaafi bulchiinsa gaarii isaan
mudachuu dandaan ofiirraa ittisuuf dursa
naamusa gaarii horachuun qaramuu qabu. Kun
yeroo tau ammoo, ofitti amanamummaafi humna
murteessummaa qabaatu, sababa gaaa irratti
hundaauun murtii kennu, itti gaafatamummaasaanii
baaachuuf dandeettii qabaatu.
Kana malees, hojjechuu qofaadhaan guddachuun
akka dandaamu amanuun hojjetu, beekumsaafi
dandeettii gabbifachuun ofiisaaniitii hojii ummatu.
Miidhaa sababa rakkoo malaammaltummaafi
bulchiinsa gaarii isaanirra gau ofirraa ittisuun
jiruufi jireenya egereesaanii fooyyeffachuu isaan
dandeessisa.
Kanaafuu, qaamoleen hawaasaa garaagaraa
daaimmaniifi dargaggoonni naamusa gaarii
horatanii akka guddatan gochuun gaeesaanii
gumaachuun barbaachisaadha. Kana milkeessuu
keessattis qaamoleenqooda murteessaa gumaachan
akkaataa armaan gadiitiin eeramaniiru.
Maatii
Maatiin dhaabbata hawaasa kamiyyuu keessatti
kan argamudha. Daaimman gara biyya lafaa
kanatti yeroo dhufan yookaan dhalatan itti
gaafatamasaanii kan fudhatu maatidha. Lammii
boor addunyaa kanarraa hojii kamirrattiyyuu
bobbauuf qophaau qaruufi amala gaarii qabatee
akka guddatu gochuuf ammoo, buuurri cimaan
maatiidha. Kanumaafi maatiin dhaloota qaruun
naamusa gaarii qabaatee akka guddatuuf gaee
olaanaa qaba kan jedhamuuf.
Daaimman, duudhaafi safuu maatiirraa horatan
qabachuun gara hawaasaatti makamu. Gochoota
gaarii raawwachuun kan badhaafamanis tae
hamaa hojjechuun kan abaaramanis buuurrisaa
Aangoo mootummaa kan ummata ittiin tajaajilan qofa gochuuf ni hojjenna!
Kallacha Oromiyaa
haala maatii keessatti ittiin guddatanidha.
Daaimman,boor itti gaafatamummaa adda addaa
fudhachuun hojiirratti bobbaan naamusasaaniitiin
eebbifamuuf ykn abaaramuuf gaeen maatii
olaanaadha.
Kanaaf ammoo, maatiin naamusa gaariin
daaimman gudisuuniifi barsiisuun, waan dubbatan
hojiin mullisuun daaimman duudhaalee gaariin
akka guddatan deggeranii lammii naamusa gaariin
qaruun guddina biyyaa keessatti gaeesaanii akka
bahatan taasisuun murteessaa taa.
Manneen barnootaa
Maatiin ijoolleensaanii amala gaarii qabaatanii
akka guddatan taasisuun umiriinsaanii akkuma
barumsaaf gaeen mana barumsaatti ergu. Kana
boodas hordoffiin maatiin itti fufinsaan taasisu
haa jiraatuyyuu malee, lammii naamusaan
qaruuf manneen barnootaarraa gaee olaanaatu
eegama.
Keessumaa, barsisoonni dursanii ofiisaanii
amala gaarii horachuun fakkeenya gaarii
tauun kan irraa eegamuufi gochuus qabanidha.
Barnoota idilee barsiisanirra darbee, barattoonni
waan isaan gochaan mullisantu sammuu barataa
keessatti hafa. Waan taeefis barattoonni waan
barsiisan dubbatuufi barsiisu hojjetus.
Barsiisaan yeroosaa kabajee daree seenee hin
barsiifne, barsiisaan barattootaafi hojiisaa hin
kabajne, bor namoota inni/ishiin barsiifte sun
kiraa sassaabdummaafi malaammaltummaarraa
bilisa taanii argamuun rakkisaadha. Mana
barumsaa keessatti, barsiisota qofa osoo
hintaiin hojjetoonnillee barattoota naamusaan
qaruuf dirqamaafi gahee guddaa qabu.
Dhaabbilee Amantaafi Abbootii Gadaa
Dhaabbileen amantaa dhaloota naamusa gaariin
qaruu keessatti gahee mataasaanii qabu. Macaafni
Qulqulluuniifi Quraanni akkasumas Amantaan
Waaqeffannaa Oromoo namni kamiyyuu
qajeelummaa akka qabaatu, barbaachisummaa
amala gaarii qabaatanii guddachuufi hojjetanii
buaa dafqa ofiitiin jiraachuu akka qaban
barsiisu. Gabaabumatti dhaabbileen kunneen
namni amala gaarii qabaatee akka guddatuufi
hojii hawaasa biratti fudhatamaa tae hojjechuu
akka qabu akkasumas osoo hin hojjetiin waan
isaaf hin malle argachuun Waaqas tae hawaasa
biratti fudhatama akka hin qabne hubachiisu.
Kana waan taeef, duudhaalee gaarii kanneen
akka malaammaltummaarraa of qusachuu
amantaasaa keessa jiranillee jaallachuuniifi
ajajamaa tauudhaan kutatee hojiirra oolchuun
gaariidha. Kun ammoo lammii naamusa
gaarii qabu horachuuf gahee mataasaatii qaba.
Kanaafuu, dhaabbilee kaneenitti hawaasni
waaee naamusa gaarii barsiisuun, kabaja waliif
kennuun barbaachisu, waldandaanii jiraachuun,
namoota rakkatan gargaaruun, amanamummaan
tajaajiluun, iddoowwan hojiitti bobbaanis bua
qabeessa akka taan deggeruuniifi gorsuun,
lammii naamusaan ijaarame uumuuf itti
gaafatamummaa qabu horachuun baayyee
barbaachisaa taa.
13
Galaanaa Kumarraa
s a
m u
a a
KAb N
a ja
Ama
n
ejje amaa
nno tau
qab u
aac o gaar fi
huu ii
a a
u mm
m
a na
Am
Miidiyaalee
Miidiyaan roga maraanuu hubannoo hawaasaa uumuufi cimsuuf shoora olaana qaba.
Yeroo tokkoon hawaasa miliyoonaan lakkaaamu bira gauufis humnisaa guddaadha.
Kanaafuu, daaimmaniifi dargaggoonni duudhaalee gaarii akka gabbifatan, akka
eeggataniifi kunuunfatan, sochii misooma biyyattii keessatti gaee isaanirraa eegamu
akka gumaachan, buaalee argamanirraas fayyadamoo gochuu keessatti gaeesaanii
gahumsaan baachuu qabu.
Dhaabbilee mootummaafi dhuunfaa
Dhaabbilleen mootummaas tae dhuunfaa hojjetootasaanii naamusa gaariin qaruuf
itti gaafatamummaa qabu. Karoorasaanii galmaan gaachuufi bajatasaanii sirnaan
fayyadamuuf hojjetaa naamusa gaarii qabu qabaachuu isaan barbaachiisa. Kanaafuu,
dhimma naamusa gaarii ajandaasaanii godhachuun hojiisaanii guyya guyyaa keessatti
walitti hidhanii hojjechuu qabu.
Duudhaaleen isaan baafatan barreeffamarra darbuun sochii hojiisaanii hundaan
mulachuu qabu. Kanaaf ammoo, guddina, qacarriifi jijjiirraarratti xiyyeeffannoo
kennuun hojjechuun barbaachisaadha. Ooggantoonnillee hojjetoonnisaanii naamusa
gaarii akka dagaagfatan jajjabeessuufi haala dandeettiisaanii ittiin cimsatan mijeessuurra
darbee naamusa gaariin fakkeenya tauufii qabu.
Hawaasa balaa
Namoonni hojiilee adda addaarratti bobbaan kamiyyuu maddisaanii hawaasa.
Hawaasni naamusa gaarii qabu ammoo yakkoota hanqina naamusaan dhufaniif
saaxilamoo haalli itti taan uumamuu ni dandaa. Kanaafuu, hawaasni balaan carraa
argame kamiinuu duudhaalee naamusa gaarii gabbiffachuu, faayidaa of-jaallattummaafi
malaammaltummaan argamu balaaleffachuutuu irraa eegama. Naamusni gaariin ijaarsa
sirna dimookiraasiifi bulchiinsa gaarii, misoomaafi guddinaaf furtuudha. Namoonni
hojii dhuunfaasaaniillee tasgabbiin akka oogganan, hojiisaaniirratti kan ofitti amanan
akka taan, itti quufinsa keessoo akka argataniifi akkasumas hawaasa balaa biratti
fudhatamummaa akka qabaatan naamusni gaariin shoora olaanaa qaba.
Barreessitoota
Barreessitoonni gama naamusa daaimmaniifi dargaggootaa qaruutiin gaee guddaa
qabu. Barreessitoonni, hojiiwwan aartii garaagaraarratti bobbaan, barreeffamoonni
isaan qopheessan daaimmaniifi dargaggoota kan barsiisaniifi naamusa gaarii akka
qabaataniif kan gumachan tauu qabu.
Walumaagalatti, dhaloota naamusa gaarii horataa guddatu uumuun alatti waaee
nageenyaa, dimookiraasiifi bulchiinsa gaarii yaaduun hindandaamu. Kanaafuu,
dhaabbileeniifi qaamotiin armaan olitti eeraman daaimmaniifi dargagoonni naamusa
gaarii horachaa akka guddataniif gaheesaanii bahachuu qabu.
Adeemsa Hojii Dhimmoota Kominikeeshiinii Mootummaafi Barumsa
Naamusaa Komiishiinii Naamusaafi Farra Malaammaltummaa Oromiyaatiin
 Kallacha Oromiyaa Caamsaa 24 bara 2009
14

Magaalichatti piroojektoonni garaagaraa . . . Biirichi

Qabeenyaa hirmaannaa guddina magaalattiitiif taasisaa jiran kuubii 24,480 irra ture gara m3 43,700tti kan guddisedha.
galateeffatanii Adaamaa Magaala hawwattuu, jiddu gala Kanamalees Pirojektiin bishaanii ummata magaalaa Wanjii fayyummaafi
Konfaransii,daldalaafi industirii gochuuf harka walqabannee
hojjechuu qabna jedhan.
fayyadamaa taasisu tokkos hirmaannaa Abbaa qabeenyaa Miinaa
Watar jedhamuu qar. Mil. 20 arjoomeefi baajata mootummaa qar nageenya . . .
Pirojektichi Ummata Aanaa Adaamaa gandoota 7 fi Magaalaa mil. 5 walumatti qar. Mil 25n ijaarme ebbifameera. hojjattooni warshaalee tokko tokko
Wanjii, Siree- Roobitis dabalatee walumaa galatti namoota Gama birootii Piroojektiin daandii Asfaaltii km 7 bajata yaada kennaniin Abbootiin qabeenyyaa
kuma 500 oliif tajaajila bishaan dhugaatii qulqulluu fayyadamoo Magaalichaa qar. Mil 170n,hojjetame kan eebbifame yoo
seera invastimantii biyyattii kabajanii nu
taasiseera jedhan Kantiibaan Magaalichaa adde Adaanach hojjachiisaa hin jiran, mirgaafi faayidaa
tau,daandiin Cirrachaa km 7 ol qar mil. 187 hojjetamaa
Abeebee. keenyas nuuf eeganii hojjachiisaa
jiru yeroo ammaa %97 irra gahes daawwatameera. Daandiin
hin jiran waan taeef mootummaa
Piroojektiin kun baajata Mootummaa qar. mil. 342n kan Cirrachaa kun bara bajataa 2010 keessatti Asfaaltii akka taus
olaantummaa seerraa kabachiisuun
xumurame yoo au, humna oomisha bishaanii guyyaatti meetir himameera.
mirga keenya nuuf kabachiisuu qaba
Fayyadamummaa dargaggootaa sadarkaa . . . jedhaaniiru. Kana malees, mindaan
dargaggoota wayita invastimentiif barbaachisan guutuun yeroon nuuf kaffalamaa hin jiru, yoo
mariisisanittidha. hanga dandaametti Godinaalee mara dhukkubsanne tajaajila yaalaa argachaa
Mariin kunis akkaataa qaqqabsiisuun haala dandaamurratti hin jirru, nageenya keenyaaf uffanni
rakkoo hawaas dinagdee ni hojjetama jedhaniiru. nuuf kennamaa hin jiru gaaffii jedhus
dargaggootaa hiikuun Sababa invastimentiin qonnaan kaasaniiru.
fayyadamummaasaanii bultoota lafasaaniirraa buqqaanii
sadarkaa barbaadamuun Bakka buoonni Abbootii qabeenyaa
rakkoo keessa galan iddoo jiranii
mirkaneessuun barbaadamanii walitti qabuun maricharratti hirmaatanis gamasaaniin
dandaaamurratti deebisanii dandamachiisuufi komiin hojjetoota sirriidha, rakkoo
kan xiyyeeffate yoo magaalaa irraa buqqaetti deebiee kana abbootii Invastimantiif yeroo
tau, dargaggoonni galuun hojii daldalaarratti bobbaee adda addaatti deddeebinee dhiyeessinee
maricharratti hirmaatanis akka ofdandau taasifamaa jira deebii nuuf hin kennine jedhaniiru.
gaaffiiwwan garaagara jedhaniiru.
Pirezedaanti Lmmaaf Oogganaan Biiroo Dhimma Hojjataafi
kaasaniiru. Invastara lafa qabatee osoo irratti hin Hawaasummaa Oromiyaa Obbo
hojjetiin lafa teessisu irraa fuudhuun Maammad Jiloo gama saaniin
Fandii Marmaartuun taee, hanga Godinaatti gadi buusuuf itti dargaggoota hojii dhabeeyyiifi qonnaan
dargaggootaaf ramadame haala deemamaa jiraachuu himaniiru. qaama dhimmi ilaallatu waliin tauun
bultoota irraa fudhatamee rakkoof
barbaadameen dafee qaqqabuu gaaffii hojjettoonni kaasan deebisuun
Dargaggoonni humna jijjiiramaa saaxilamaniif deebifamee kennamaa
dhabuuniifi moggaasni maqaa daldalaa fayyummaafi nageenyasaanii eegsisuuf
waan taataniif isin qabannee yoo jiraachuus himaniiru.
sadarkaa federaalaatti raawwatamuun yoomiyyuu caalaa xiyyeeffannoon ni
sochoone guddina biyyattii fuulduratti Qabsoon amma eegalame kun salphaa
rakkoo tauun gaaffilee dargaggoonni hojjeta jedhan.
tarkaanfachiisuuf waanti nu danqu hin miti, qeerransa eegee hin qaban qabanii
kaasan keessaati.
jiru jedhan. hin gadhiisan waan taeef qabsoo kana Hojjetoonni karaa gurmaaina qabuuniifi
Gaaffilee dargaggootaaf deebii kan eegalleerra duubatti deebiuun hin jiru seera qabeessa taeen mirgasaniif
Kanaafis humna dinagdee horachuun
kennan Pirezidaanti Lammaan Fandii qabsaauun fayyadamummaasaanii
biyyaafi ofiifis buaa akka buuftan jechuun cimsanii kaasaniiru pirezedaanti
Marmaartuun dargaggoota hojii
deggarsa itti fufiinsa qabu sinii taasisuuf Lammaan. mirkaneeffachuu akka qabanis
dhabeeyyiif ramadame haala jedhameen
gadi buuun hojiitti hiikamuu kan mootummaan kutannoon sochii keessa Kanaafis dargaggeessi Oromoo hubachiisaniiru.
dhabeef mootummaan Federaalaa bajata galee jiraa jedhan. misoomaafi faayidaa ummata Oromoo Abbootiin qabeenyaas warshaaleen
ramadame yeroon gadhiisuu waan hin Facaatiin industirii Godinaalee Oromiyaa tiksuurratti qabsoofi tumsi taasiftan cimee qabeenyaafi qaama namaarraatti
dandeenyeef tauu kaasanii, yeroo ammaa hunda haala qaqqabuu dandauun itti fufuu qaba jedhaniiru.
balaa osoo hin qaqqabsiisin wantoota
garuu gadhiifameera jedhaniiru. hojjechuurratti qaawwi waan jiruuf karaa Dargaggoota hojii kalaqaa haaraa balaa fidan adda baasuun tarkaanfii
Moggaasni maqaa daldalaa kanaan walqixa taeen hunduu irraa fayyadamaa argataniifi hojii fakkeenyummaa sirreeffamaa fudhachuun nageenya
dura sadarkaa federaalaatti kennamus akka hin jirre gaaffiin kau sirrii tauu Obbo hojjetaniif beekamtiifi badhaasa induustirii mirkaneesuuf hojjechuu
mootummaa naannoon akka kennamu Lammaan himanii, fuula dura wantoota kennaniiru. akka qabanis Obbo Maammad
Waldichi lammiilee hayyama malee . . . hubachiisaniiru.
Waldichi Ibsi barreeffamaa Gaazexaa Kallacha Oromiyaaf gara biyyaatti deebianiifis mootummaan meshaalee gosa 21 ol Kantiibaan Magaalaa Sabbataa
ergeen mootummaan lammiiwwan hayyama malee Saud qaraxa malee akka galfatan hayyamuufiisaatiif maqaa Waldaa Obbo Laggasaa Nagawoo gama
Arabiyaatti argaman rakkoowwan adda addaaf akka hin Diyaaspooraa Oromiyaatiin galateeffataniiru. saaniin mootummaan ceumsa
saaxilamneef hojii dippiloomaasii mootummaa Saudii waliin Maanguddoonniifi Abbootiin amantaa biyya Saudiitti dinagdee qonnaan durfamuurraa gara
godhetti fayyadamuun guyyoota 90 keessatti biyyasaaniitti argamanis namoonni galuu qaban miidhaan osoo irra hin industiriitti taasifamuuf imaammataafi
deebiuu akka qaban dhaamsa dabarseera. gaiin kabajaan akka galan gochuuf gaeesaanii gumaachuu tarsiimoowwan adda addaa
Dura taaaan boordii Waldaa Diyaaspooraa Oromiyaa akka qabanis dhaamaniiru. baasee hojjachaa jira. Dhaabbileen
lammiiwwan keenyarra rakkoon osoo irra hin gaiin Lammiileen kunneen caarraa mootummaan biyyasaaniin misooma industirii akka biyyaafi
dursanii gara biyyasaaniitti akka deebian taasisuuf hojii uumameefitti fayyadamanii yeroo kaaame keessatti yoo hin naannootti babalachaa jiranis kanumu
hubannoo uumuu gama hundaan hojjechaa jiraachuu xuqanii, baane, akka adabaman qaamni isaan hojjechiisuufi dhoksu mirkaneessuufi jedhan. Dureeyyonni
mootummaan Saudii namoonni hayyama seeraa hin qabne akkasumas deggeru hundi akka seera biyyattiitti kan adabaman dhuunfaa carraa invastimantii mijaaee
biyyasaa keessaa akka bau kan murteesse lammiiwwan tauufi yeroon kenname kun dhumnaan lammiilee hayyama jirutti fayyadamuun hoji barbaaddota
Itoophiyaa biyya sana jiraatan qofa osoo hin taane lammii seeraa hin qabne biyyattii keessaa ariuu bira darbee Ashaaraa hedduu simatanii hojjaachiisa jiran
biyya hundaa hayyama malee biyya sana keessa jiraatu qubaa kennanii waan baaniif carraa Saudiitti deebiuu kan fayyummaafi nagummsaanii eeguufis
hundaafi jedhaniiru. Lammiiwwan carraa kanatti fayyadamuun hin arganne tauunis hubachiifameera. dirqama qabu jedhaniiru.
Sirna heera mootummaa gabbisuuf mootummaafi ummanni waliin hojjechuusaanii ni cimsu!
Caamsaa 24 bara 2009
Haadha ilmasaanii qaama miidhamaa tae waliin mana-
barnootaa oolanii barsiisan digriin kabajaa kennameef
Haadha ilmasaanii qaama miidhamaa
tae waliin mana barnootaa deemuuniifi
akaakuu barnootaa inni baratu hunda
qixa hordofuun barnoota isaa akka
xumuru gargaaran digriin kabajaa isaanii
kennameera.
Haati Juudii O Koonar jedhaman kun
ilmiisaanii Maartay O Koonariif jedhamu
akka lakkoofsa faranjootaa bara 2012tti
kufee kutaan qaama isaa gateettiin gadii
miidhamuun sochouu hin-dandau.
Sababa qaama miidhamaa taeef barreessuu
kan hin-dandeenye waan taeef haatisaa
ilmasaanii waliin kutaa barnootaa seenuun
barnoota kutaa keessatti kennaman
hunda barreessuun hanga Yuunivarsitii
Chaapmaanii Business Administrationiin
barnoota digrii lammaaffaa isaa akka
xumuree eebbifamu gargaaraniiru.
Juudii O Koonar barsiiftuu mana barnootaa
sadarkaa tokkoffaa kan turan yoo tau,
yeroo ammaa soorama baanii kan jiran
maanguddoon kuni sirna eebbaa tibba
darbe geggeffamerrattis ilma isaanii
barcuma konkolaatuun hoofaa bakka
eebbaa geessaniiru.
Haati ilmasaanii sochouu hin dandeenye
eebbisiisuuf waltajjiirra qabatanii baan
Yuunivarsitichi osoo isaanitti hin beeksisiin
ilmisaanii qaama miidhamaa tae barnoota
isaa baratee akka xumuruuf gumaacha
olaanaa taasisuusaaniif yuunivarsicha irraa
sadarkaa digrii ilmi isaanii itti eebbifameen
digriin kabajaa isaanii kennameera.
Hiriyyummaa saree, hantuutaafi adurree
B
eeladoota mana
keessa jiraataniifi
yeroo baayee
walii hin galle keessaa
adureefi sareen tokko.
Kana malees adurreefi
hantuunni diinummaan
beekamu. Jarreen kun
gonkumaa kan waliif hin
galle yoo tau, tokko tokko
adamsuun diinummaan
kan jiraatanidha.
Keessumaa diinummaan
kun adurreefi hantuuta
biratti hammaataadha.
Beeladoonni /bineensonni
walii hin galle kunniin
garuu hiriyyummaan
jaalalaan waliin jiraachuun Jaak Tiwiisk wayita arraabdu
dhugaa armaan olitti
eerameen faallaa taanii
argaman yeroo dhalli namaa sanyiin tokko tae garuummoo baratamne kanarraa kauun qofa qofaa akka jiraataniif
faayidaa dhuunfaafi sababoota adda addaan wal qooduufi addaan baasuuf yaalamus hin dandaaamne.
wal balleessaa jiru kanatti gochi adurree, hantuutaafi saree
kanaa ajaaibsiisaa taeera.
Milkaainni gama misooma dinagdeetiin galmaae bulchiinsa gaarii mirkaneessuutiinis ni dabalama!
Kallacha Oromiyaa 15
Gaaddisee Ittaanaa
Eebba kanarratti waltajjii geggeessaa kan
ture Juudii O Koonar ilma isaanii waliin
kutaa barnootaa hunda hordofaniiiru, ilma
isaaniif barreeffama barreessuu jalqabee
sochii barnootaa hunda keessatti isa
gargaaraniiru jechuun dubbataniiru.
Juudii O Koonar gamasaaniin yaada
kennaniin akkuma haadha kamiiyyuu
ilmi koo qoramsa jireenya isaa keessatti
isa mudate akka darbuuf gargaareera
jedhanii, yeroo mara dandeettii isaatti nan
amana kan jedhan Juudiin, ilmi koo waan
hundumaa raawwachuu akka dandau
beeka; yuunivarsiticha keessattis ilma koo
waliin qayyabachuunis baayee natti tola
ture jechuun dubbataniru.
Yuunivarsitii Chaapmaanii Business
Administrationiin kan eebbifame Maartay
O Koonar akka lakkoofsa faranjootaa bara
2012 sadarkaa xiyyaara itti ol baan irraa
kufee qaamisaa sochouu dhaabuusaan
dura hojjataa gurgurtaa taee miindeffamee
hojjataa ture.
Isa dura dorgomaa shartattee cabbiirraafi
kubbaa saaphanaa kan ture Maartay O
Koonar barnoota isaa wayita baratutti
moosaajii sagalee dubbisuufi muka qalloo
afaaniin qabamu fayyadamaa ture.
Maartayis sirna badhaasichaan booda
kabajaafi ulfina harmeen koo argattetti
baayee gammadeera jedheera jechuun
FBC www.bbc.com wabeeffachuun
gabaaseera.
Juudii O koonar eebbaan booda ilmasaanii waliin
Odeeffannoon biyya isaan kunuunsuutti fudhatamanis dubartiin isaan fudhatte
Ameerikaatii dhagaaame hantuuta sana kunuunsuuf fedhii hin qabaanne ture.
akka ibsutti masaanuu Sababnisaas waliigalteen hin jiraatu jechuun waan
walii kan taaan adurreefi shakkiteef.
hantuunni hariiroo jaalalaa
Kanaaf jechas sadanuu isanii bakka jireenyaa isaanii qofa
walii isaanii gidduuttiifi
qofaa taasistus amalli isaan agarsisan garuu gaaffii itti uume.
saree waliin uuman kanaaf
Kunis kan tae sadan isaaniiyyuu bakka jireenyaasaaniitti
ragaa kan taudha. kunis
gammachuun irraa fagaachuun bakkuma jirani callisanii
Bulchiinsa Wiiskoonsii
turuun agarsisaniiru.
magaalaa xiqqoo Oshikaash
jedhamtu keessatti kanisaan Dubartiin amalli isaan agarsiisan kun gaaffii itti uumes
jireenya waliinii jaalalaafi gara giddu gala iraa fudhattee adeemuun waan mudate itti
tokkummaadhaan jiraachaa himuun akka dhufanii ilaalan taasifte. Hojjetoonni giddu
jirani. galeessichaas addaan bauun isaanii amala akkanaaf akka
isaan saaxile hubachuun bakka tokkotti kan isaan fidan
Adurreen Jaak ,hantuunni
yoo tau, battala walitti dhufanittis waliin taphachuufi
Tiwiiksi jedhaman saree
gammachuu dur qaban agarsiisaniiru jedhameera.
Saashaa jedhamtu waliin
maatii tokko tauun Hariiroofi jaalalli adurree, hantuutaafi saree kanaa yeroo
waliin jiraachuu erga muraasaaf qofa taa jedhamee shakkamus diinummaasaanii
jalqabanii bubbulaniiru. irraanfachuun hiriyyummaasaanii jaalala cimaan itti fufuun
Waliin jiraachuu isaanii hin mirkaneessaniiru.
Jaalalli masaanuuwwanii kun dhala namaafis ergaa jabaa
kan qabudha. Jalalaan malee jibbaan gammachuun waan
Adurree, hantuutaafi sareen turtii giddu gala tursiisaa hin jirreef.
magaalittii keessatti qaban xumuruun gara mana dhuunfaa
Maddi:- UPI.COM
 Kallacha Oromiyaa Caamsaa 24 bara 2009
16

Ganzabee Dibaabaa Xurunash Dibaabaa Kiriistil Daawuneyiifi Kaatiriinaa Wutan waliin

Xurunashiifi Ganzabeen injifatan

(Ibsaa Xurunaatiin) kan itti fuftu tauushee ibsuunshee ni yaadatama. galmeessiftee kan jirtu obboleettiin Xurunash Dibaabaa

A
tileet Xurunash Dibaabaafi Ganzabee Dibaabaa
wal dorgommii fiigichaa Landaniifi Iyuujinitti
adeemsifame injifatan.
Atileet Xurunash Dibaabaa fiigicha daandiirraa Guddicha
Landan kiilomeetira 10 fagaatu yeroo 4ffaaf injifachuun
seenaa galmeessifteetti.
Shaampiyoonaan waldorgommii Oloompikii yeroo sadii
Xurunash wal dorgommii daandiirraa Landan kana yeroo
afuraffaaf inifatte kanarratti fageenyicha xumuruuf
daqiiqaa 31 fi sakandii 03 itti fudhateera.
Xurunash sababa daumsaan waltajjii wal dorgommiiraa
fagaattee turtus daumsaan booda cimina qabdu
agarsiisuun ammas abdii atileetiksii biyyaa tauushee
mirkaneessuurratti argamti. Gara fuulduraattis fiigicha
fageenya dheeraarratti hirmaachuun seenaa galmeessisuu
Ganzabeenimmoo wal dorgommii fiigicha meetira kuma
Gahumsa amma agarsiisaa jirtu kanaanis fageenya
5 Daayimand Liigii Ameerikaa Iyuujinitti dorgomame
fiigicha dheeraarratti injifannoowwan cuccululuqoo
daqiiqaa 14, sakandii 25 fi maayikiroo sakandii 22
hedduu kan galmeesiftu tauunshee abdii godhatameera.
injifatteetti.
Wal dorgommii daandiirraa Landan kanarratti Xurunashitti
Wal dorgommichaan dura Ganzabeen yaada kenniteen
aanuun atileetiin Faransaay Kiriistil Daawuneyi sakandii
rikkardii fageenyichaa obboleettishee Xurunashiin
shaniin boodatti hafuun sadarkaa 2ffaa qabattee wayita
qabamee ture fooyyeessuuf akka fiigdu ibsitus saatii
xumurtu, Atileetiin Ingiliz Kaatiriinaa Wutan ammoo
Xurunash ittiin xumurterraa sakandii 14n boodatti
sakandiiwwan 15niin Xurunashiin caalamuun sadaffaa
hafuun kan xumurte.
tauun galteetti.
Atileetiin Keeniyaa Liiliyaan Kaasayiit daqiiqaa 14,
Wal dorgommii warra dhiiraa giddutti taasifameenimmoo
sakandii 36 fi maayikiroosakandii 80n lammaffaa yoo
Atileetiin Ameerikaa Daataan Riteenzii daqiiqaa 28
baatu, dhalootaan Itoophiyaa lammummaanimmoo
fi sakandii 06n wayita injifatu, Barnaandi Laagaat
Neezerlaand kan taate Siifan Hasan sadaffaa tauun
lammaffaa, atileetiin Afriikaa Kibbaa Isteefan Mokookaa
xumuraniiru. Atileetonni Itoophiyaa Galatee Burqaafi
sadaffaa baaniiru.
Darraa Diidaa afraffaafi shanaffaa tauun wal
Gama biraatiin rikkardii addunyaa jaha maqaasheen dorgommicha xumuraniiru.

Baarseloonaan Erneestoo Vaalverdee qacare

K
(Ibsaa Xurunaatiin)
ilabiin kubbaa miilaa Ispeen
Baarseloonaan leenjisaasaa
waggoottan sadan darbaniif
waliin turan Luwiis Enerikeen
hojiisaanii dhaabuusaaniitiin wal qabatee
leenjisaa haaraa qacaruuf dirqameera.
Kilabicha waggoottan sadan darbaniif
leenjisuun waancaawwan 13 keessaa 9
kan argatan Luwiis Eneriikeen kilabicha
waliin akka adda baan jia afur dura
kan dubbatan yoo tau, xumura bara wal
dorgommichaanis torbee darbe akkuma
taphoonni xumuramaniin jechasaanii
kabajuun kilabicha waliin adda baaniiru.
Kilabichis erga Eneriikeen hojii koo bara
kana nan dhaaba jedhanii beeksisanii
leenjisaa garicha leenjisuuf gahumsa qaba
jedhan harka lafa jalaan qopheessaa kan
ture yoo tau, taphataasaa kanaan duraa
kan taan gaeessa waggaa umrii 53 kan
taan Erneestoo Vaalverdee qacareera.
Erneestoon taphataa sarara fuulduraa
Baarseloonaa tauun bara leenjisummaa
Johaan Kiraayiif bara 1988 hanga
1990tti taphoota 22 iratti hiriiruun
gooliwwan saddeet kan lakkoofsise yoo
tau, leenjisummaanis maqaa gaarii kan
horatedha.
Kilaboota Ispeen kanneen akka
Viilaariyaal, Ispaanyool, Vaaleenshiyaafi
Atileetik Biilbaaoo leenjisuun garee
dorgomaafi kubbaa miillaa bareedaa tae
taphatu ijaaruun isaaniifi Baarseloonaaf
taphatanii darbuun isaanii leenjisaa
kilabichaa taanii akka filatamaniif
gumaacheera.
Pirezidaantiin kilaba kubbaa miilaa
Baarseloonaa Maariyaa Baartoomiyoo
leenjisaan kun maaliif akka filataman
tooftaan tapha hordofan kan kilabni
keenya barbaadu tauufi mala leenjii
ammayyaaaa teekinooloojii waliin wal
simsiisuun kennamu hordoofuusaaniiti
jedhaniiru.
Erneestoo Vaalverdee hojiin manaa
cimaa kan isaan eeggatu taas
jedhameera. Sababnisaa kilaboota
kanaan dura leenjisaa turan keessa
taphattoonni bebbeekamoo waan
hin turreef taphattoota gurguddoo
Baarseloonaa keessa jiran ajajuun akka
barbaadanitti geggeessuuf itti ulfaachuu
dandaa jedhamaa jira.
Kana malees hojii dargaggoota giddu
gala leenjii Laamaasiyaa keessaa
Maariyaa Baartoomiyoo Erneestoo Vaalverdee waliin
gara garee tokkoffaatti ol guddisuu,
wayita ibsanitti, dargaggoota guddisuun olaantummaa kilabichi Laaliigaafi
gahumsi qaban olaanaa tauu, dandeettii, Shaampiyoonsi Liigiirratti qabu deebisuu
gahumsa, beekumsaafi nama murtoo hojisaanii ulfaataa taasisuu dandaa
tauunsaanii kan eeraman yoo tau, jedhamaas jira.

Dhaabbata Birihaaninnaa Salaamitti Maxxansame