Cfarë është Astronomia?

Astronomia është studimi I diejve, hënave, yjeve,

planetave, kometave, gazrave, vrimave të zeza, galaksive,
pluhurnave dhe trrupa të tjerë jo planetar gjithashtu
edhe fenomenoneve.

Sot do të flasim për vrimat e zeza. Vrimat e zeza janë të

krijuara kur cikli I tyre I jetës është në përfundim. Kur një
vrimë e zezë formohet atëherë ajo mund të thithë
cfarëdo cë ka afër dhe me anë të thithjes të se sendeve
të tjera të rritet edhe më shumë.
 Vizualizimi I vrimave të zeza

Vrimat e zeza janë disa prej gjërave më të cuditshme që

ndodhin në univers. Duke folur matematikisht, cdo trrup
që ka masë mund të kthehet në një vrimë të zezë. Kjo do
të thotë se unë, ti dhe të gjithë ne mund të kthehemi në
një vrimë të zezë. Kjo do të mund të ishtë e mundshme
nëse do të ishim në gjendje ta shtypmin trrupit e njeriut
në një hapësirë shum të vogël. Kjo hapësirë thirret
Shëarzchild Radius. Nëse do të mund ta kondensoje cfarë
do trrupi në një radius Shëarzchild atëhere objekti do të
bëhej aq shum I fuqishëm sa që asgjë nuk do të mund ti
ikte forcës së
Tij gravitacionale. E vetmja mënyrë për ti ikur do të ishtë
nëse ai trrup do të ishtë në gjendje të ecte më shpejtë se
shpejtësia e drritës ku asnje trrup nuk është aq I shpejtë
sa shpejtësia e drritës. Për shembull, nëse do doje që të
ktheje veten tënde në një vrime të zezë, atëherë
madhësia e vrimes së zezë të krijuar do të ishte 1
sekstilion herë më e vogël se 1 kokërr zalli.

Të marrim për shembull një aeroplan të quajtur Boeing

777

Ku nëse do e ktheje masën e tij në një vrimë të zezë

atëhere e gjithë masa e atij aeroplani do të ishtë ne një
vrimë të zeze aq të vogel sa qe rrezja e tij do të ishtë

Nëse dëshiron ta dish se me cfarë është kjo madhësi e

krahasuar atëherë le të marrim shembull atomin e
hidrogjenit

Kjo do të ishtë ekuivalentë sikur të merrnim nje qelizë të

gjakut dhe ta krahasonim me madhësin e Sicilis.
Madhësia e asaj vrime të zezë nuk do të qëndronte më
shumë se 1 sekond. Në këtë rast e gjithë masa e asaj
vrime së zezë do të prodhonte një energji prej 5.000.000
megaton eksplloziv TNT e cila do të ishtë 87.000 herë më
e madhe se bomba më e madhe krijuar ndonjëhere nga
njerëzimi e quajtur Tsar Bomba me një fuqi prej 57
megaton e cila është 6,666 herë më e madhe se bomba
nukleare e hedhur në Hiroshima qe do të thote se vrima
e zezë e krijuar do të ishtë 58.000.000 herë më e fortë
bomba e hodhur në Hiroshima dhe do ishtë më se e
mjaftushme ta shfaronte të gjithë planetin në hi.
Nëse do e merrje malin Everest dhe do e ktheje në një
vrimë të zezë atëhere ajo do të ishtë më e vogël se një
NANOMETER.

Këto madhësi as nuk qojnë peshë në univers.

Ndoshta nëse do merrnim trrupa më të mëdhenj atëherë
do të mund të fitonim një vrimë të zezë më të madhe.
Nëse do e merrnim një trrup më rreal si përshembull
Tokën atëhere madhesia e vrimës se zezë do të ishtë sa
një 1 centsh.
Nëse do e merrje diellin atëhere rrezja e asaj vrime të
zezë do të kishtë rrezen me rreth 3KM

Kjo do ishtë ekuivalente sa parku qendror në Manhattan

ku ajo vrimë e zezë do të kishtë madhësin me rreth 1.5
herë më të madhe se parku qendror.

Këto vrima të zeza do të mund të rriteshin duke thither

trrupa të tjerë si gazna, pluhura, planete, yje, drritë,
sisteme solare si dhe vrima të zeza tjera.
Të marrim shembull vrimen e zezë

që thuhet të jetë vrima e zezë më e vogel e gjetur nga

njerëzimi. E ka një rreze prej 12KM e cila është pak më e
madhe se I gjithë ishulli I Manhattan-it por që e ka masën
e diku 5-10 diejve në të por ka edhe bisha të tjera në
univers si p.sh
Kjo vrimë e zezë e ka rrezen sa gjithë kontinenti I Europës
por me masë deri ne 1.300 diej.

Por edhe kjo vrimë e zezë është shumë e vogël në

krahasim me vrimat e zeza që ndodhen në hapësirë.
Kjo vrimë e zezë është në kategorin e mesme ku e ka një
rreze prej 295.000KM

por kjo vrimë e zezë e ka masën deri në 100.000 diej.

Por edhe kjo vrimë e zezë nuk është asgjë në krahasim
me vrimën e zezë të ndodhur në qendër të rruges së
qumështit e cila futet në kategorin supermasive ku e ka
një rreze rreth 12.700.000KM

e cila është ekuivalente me rreth 5% të rrugës prej Tokës

me Venusin, Ky përbindësh e ka masën me rreth
4.700.000 diej në të. Prap, kjo vrimë e zezë nuk është
asgjë në krahasim me këtë vrimë ku vet emri të trregon
madhësin e tij.

Këto vrima të zeza futen në një kategori krejt tjetër nga

ato të lartpërmendura. Kjo vrimë e zezë futet në
kategorin ULTRAMASIVE. Rrezja e tij është 1600 herë më
me madhe se gjatësia rreth diellit dhe tokës. Kjo vrimë e
zezë e ka masën rreth 40.000.000.000 diej.