SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

BAB 1: TAMADUN AWAL MANUSIA

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a)Apakah senibina yang terdapat dalam gambar ?
F1 Piramid
1 x1m
1(b)Siapakah yang mencipta seni bina di atas

F1 Imhotep
1 x1m
1(c)Mengapakah seni bina di atas menjadi tumpuan pelancong hari ini?

F1 Pusat pelancongan dunia

H1 terkandung info sejarah yang sesuai untuk dibuat kajian
F2 Termasuk dalam tujuh binaan ajaib dunia
H2 melalui kehebatan dan kepakaran seni bina masyarakat lampau
F3 Bukti kepakaran sains dan teknologi masyarakat lampau
H3 seperti susunan batuannya yang melibatkan kemahiran sains, matematik dan
geometri
F4 Tempat penemuan mumia
H4 untuk dijadikan kajian
C4 contohnya mumia firaun
F5 Menjadi khazanah yang tidak ternilai
F6 Menunjukkan kehebatan pembinaan masyarakat lampau
H6a yang berjaya mengeksploitasi alam
H6b kepakaran mereka meneroka
H6c semangat mereka yang tinggi
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 3 x 1m

1(c) Mengapakah tamadun Mesir Purba berjaya membina seni bina di atas?
F1 Menguasai kemahiran
C1 seperti matematik / geometri / kesenian / senibina
F2 Perpaduan rakyat
H2 memupuk semangat bekerjasama
F3 Kewibawaan pemerintah
H3a membentuk politik stabil
H3b Ketaatan pada pemerintah
H3c membentuk kerajaan yang kuat
F4 Mempunyai bahan binaan yang mencukupi
H4 seperti batu-batuan
F5 Mempunyai modal
H5 Mempunyai pakar yang mahir/arkitek
F6 Tenaga buruh yang ramai
H6 Daya kreativiti yang tinggi
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

1(e) Malaysia juga mempunyai seni bina yang bertaraf dunia. Buktikan
F1 Menara Berkembar Petronas/KLCC
H1 merupakan mercu tanda utama bandaraya Kuala Lumpur, Malaysia.
F2 KLIA/KLIA 2
H2 lapangan terbang ini merupakan lapangan terbang utama dan terbesar
di Malaysia
F3 Pusat Pentadbiran Kerajaan di Putrajaya

1
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

H3 terkenal dengan keindahan seni binanya yang cukup unik.

F4 Menara Kuala Lumpur
H4 menara tertinggi di Malaysia
F5 Bangunan Sultan Abdul Samad
H5 Di sinilah tempat di mana bendera Union Jack diturunkan pada 31 Ogos 1957
F6 Masjid Negara
H6 Masjid ini merupakan lambang keagungan Islam sebagai agama rasmi di
Malaysia
F7 Stadium Negara
H7 Pembinaan stadium ini adalah merupakan satu kemajuan ke arah
perkembangan dan kegiatan sukan dan kebudayaan di negara ini
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 3 x 1m
2(a)Senaraikan dua contoh bandar terancang dalam tamadun Indus
F1 Mohenjo-Daro/Meluhha
F2 Harappa
F3 Lothal
F4 Sutkagen Dor
F5 Makan/Makran
Mana-mana 2 x 1m

2(b) Senaraikan ciri bandar terancang dalam tamadun Indus

F1 Terbahagi kepada dua bahagian
F2 Dikelilingi tembok
F3 Bahagian utama pusat pentadbiran/keagamaan
F4 Terdapat tempat mandi awam untuk upacara ritual
F5 Terdapat tempat penyimpanan hasil pertanian
F6 Bahagian kedua kawasan perumahan
F7 Perancangan rapi/susun atur sistematik
F8 Susunan bersaskan blok-blok berbentuk segi empat
F9 Setiap blok terpisah oleh rangkaian jalan raya yang lurus
F10 Jalan raya bersambung antara satu sama lain
F11 Mempunyai sistem kumbahan/pembetungkan bawah tanah
F12 Dihubungi dengan sungai
Mana-mana 2 x 1m

2(c) Pada pandangan anda,mengapakah masyarakat Tamadun Indus mampu

membina bandar terancang?
F1 Sumbangan Tamadun Mesopotamia dan Mesir
H1 berlaku pertukaran teknologi dengan kedua-dua tamadun
F2 Pemahaman ilmu
C2 seperti dalam bidang geometri/kesenian/matematik
F3 Kemajuan dalam bidang teknologi pembinaan
H3 teknologi pembakaran batu bata
F4 Mengamalkan sifat keterbukaan terhadap tamadun lain
H4 kesediaan bertukar pandangan dengan pihak lain
F5 Pemerintah/pentadbir berwibawa
H5 membawa kepada keamanan dan kedamaian
F6 Kelebihan aspek geografi
H6 membolehkan masyarakatnya merancang pembangunan yang sistematik
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

2
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

2(d) Berdasarkan pengetahuan anda, apakah kesan pembinaan bandar terancang

terhadap kehidupan manusia?
F1 Kehidupan selesa
H1 manusia hidup dalam keadaan aman dan tenteram
F2 Kesihatan pendudukan terjamin
H2 dapat mengelakkan wabak penyakit berjangkit
F3 Kemudahan sistem perhubungan
H3 mempunyai pelbagai kemudahan pengangkutan dan perhubungan
F4 Kemudahan asas tersedia
H4 agar menjimatkan masa
C4 seperti balai polis, pusat perbankan, sekolah
F5 Keamanan terjamin
H5 melalui kawalan CCTV, AES
F6 Keselamatan terkawal
H6 rondaan polis
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

2(e)(i) Adakah bandar di daerah atau kawasan tempat tinggal anda dibina secara
terancang?
F1 Ya/terancang
Mana-mana 1 x 1m

2(e)(ii) Beri alasan anda.

F1 Tersusun/sistematik
H1 mempunyai pembangunan petempatan yang tersusun
F2 Sistem perparitan berkesan/berfungsi
H2 dijaga oleh majlis perbandaran
F3 Kemudahan sistem pengangkutan dan perhubungan
H3 memudahkan pergerakan dan urusan kerja
C3 seperti jalan raya
F4 Pusat perniagaan
H4 memenuhi keperluan asas
F5 Kemudahan awam
C5 Terdapat dewan orang ramai/serbaguna
F6 Ditadbir pihak berkuasa
H6 Persekitaran yang bersih
ATAU

Adakah bandar di daerah atau kawasan tempat tinggal anda dibina secara
terancang?
F1 Tidak/Tidak terancang

Beri alasan anda.

F1 Tidak tersusun/tidak sistematik
H1 petempatan yang berselerak dan jarak
F2 Sistem perparitan tidak berkesan/berfungsi
H2 menyebabkan air bertakung
F3 Kemudahan sistem pengangkutan tidak cekap
H3 tidak menerima sebarang kemudahan pengangkutan awam
F4 Kemudahan sistem perhubungan ketinggalan zaman
C4 tiada kemudahan ICT
F5 Kurang tempat berniaga
H5 Keperluan asas/harian sukar diperoleh
F6 Kemudahan awam terhad

3
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

H6 Tiada kemudahan riadah/rekreasi

(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m
3(a) Selain dinasti Shang dan Chou, senaraikan dinasti yang wujud dalam tamadun
Hwang Ho.
F1 Dinasti Hsia
F2 Dinasti Ching
F3 Dinasti Chin
F4 Dinasti Han
Mana-mana 2 x 1m
3(b) Namakan pusat pemerintahan kerajaan Dinasti Shang

F1 Anyang
1 x 1m
3(c) Mengapakah berlaku peralihan kuasa daripada Dinasti Shang kepada Dinasti

Chou?
F1 Kezaliman pemerintah Raja Shang
F2 Kebangkitan golongan hamba
F3 Kepercayaan mandat daripada tuhan
Mana-mana 2 x 1m
3(d) Apakah angkah-langkah yang dilaksanakan oleh pemerintah Dinasti Chou untuk

mendapat sokongan daripada pembesar mereka ?

F1 Melalui ikrar taat setia kepada pemerintah
F2 Memberi hadiah seperti kereta kuda/ senjata gangsa/ hamba/binatang
F3 Diminta melindungi raja
F4 Memberikan bantuan tentera pada masa perang
F5 Diberi hak sebagai ketua agama untuk menjalankan upacara pengorbanan
Mana-mana 2 x 1 m
3(e) Sebagai rakyat Malaysia, jelaskan tindakan yang dilakukan untuk membuktikan

kesetiaan anda kepada raja.

F1 Melindungi raja
F2 Melafazkan ikrar taat setia
F3 Mematuhi undang-undang negara
F4 Mematuhi prinsip Rukun Negara
F5 Memelihara perpaduan
F6 Meraikan sambutan keputeraan raja/sultan
F7 Menghormati raja/sultan
F8 Mengenali nama raja/sultan
(Mana-mana jawapan yang munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

Soalan Butiran (Soalan Esei)

1(a) Jelaskan keistimewaan Harappa dan Mohenjo-Daro sebagai bandar terancang
dalam tamadun Indus..
F1 Terbahagi kepada dua bahagian
F2 Terdapat pusat pentadbiran/pusat keagamaan
F3 Terdapat kawasan perumahan
F4 Dikelilingi tembok
F5 Bandar disusun rapi
F6 Susun aturnya sistematik
F7 Disusun berasakan blok
F8 Berbentuk segi empat
4
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F9 Blok bangunan dapisahkan oleh jalan raya

F10 Terdapat sistem kumbahan
F11 Bandar dihubungkan dengan sungai
F12 Jalan raya lurus dan bersambung
Mana-mana 8 x 1m
1(b) Jelaskan iktibar yang boleh diambil daripada kemajuan dan kecemerlangan

tamadun Indus.
F1 Bijak membuat perancangan
F2 Petempat/bandar
F3 Mewujudkan keamanan/mengekalkan kedamaian
F4 Rakyat bebas melakukan aktiviti harian
F5 Meningkatan ilmu pengetahuan
F6 Dapat menangani segala masalah
F7 Mengamalkan sikap terbuka
F8 Menerima elemen luar untuk kebaikan
F9 Bertukar-tukar teknologi
F10 Dapat meningkatkan teknologi
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 8 x 1m
1(c) Terangkan ciri bandar moden yang anda idamkan.

F1 Bandar selamat
H1 Kehidupan aman/sejahtera/bahagia
F2 Bandar bersih
H2 Kesihatan terjamin/rakyat sihat/tiada penyakit
F3 Infrastruktur/kemudahan asa lengkap/kemudahan awam
H3 Memudahkan pengerakan/pengangkutan
F4 Mempunyai komunikasi moden
H4 Memudahkan perhubungan
F5 Mempunyai pusat ibadat
H5 Memudahkan urusna keagamaan/membentuk akhlak baik
F6 Mempunyai pusat pentadbiran
H6 Memudahkan urusan harian rakyat
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 4 x 1m
2(a) Jelaskan proses pembentukan tamadun Hwang Ho.
F1 Lembah Sg Hwang Ho yang subur
F2 Menarik penduduk nomad untuk tinggal menetap
F3 Membina petempatan
F4 Tapak Banpo yang berhampiran bandar Sian
F5 Merupakan petempatan awal penduduk
F6 Penduduk menjalankan aktiviti
F7 Pertanian, penternakan binatang, mengumpul hasil hutan dan memburu
F8 Petempatan awal mewujudkan beberapa buah bandar
F9 Anyang menjadi pusat kerajaan Dinasti Shang.
F10Semasa Dinasti Chou, tamadun ini tersebar hingga ke bahagian selatan Sungai
Yangtze.
Mana-mana 4 x 1m
2(b) Sejauh manakah sumbangan tamadun Hwang Ho memberi manfaat kepada

peradaban dunia hari ini?

F1 Pembinaan sistem pengairan / terusan
F2 Kemajuan dalam teknologi pembajakan
F3 Penciptaan cangkul/ sabit
5
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F4 Penggunaan batas tanaman

F5 Menukar alat pertanian daripada kayu kepada besi
F6 Penggunaan tenggala untuk membuat batas
F7 Penciptaan kolar kuda untuk membolehkan kuda menarik tenggala
F8 Sistem penanaman secara bergilir
F9 Kawasan bukit diteres untuk kegiatan pertanian
F10 Pembinaan terusan untuk mengawal banjir
F11 Kreativiti masyarakat mencipta peralatan baru
F12 Sikap inovasi dan kreatif
Mana-mana 4 x 1m

2(c)(i) Mengapakah bidang pertanian penting kepada perkembangan tamadun manusia?

F1 Menyediakan bekalan makanan
H1 supaya dapat menampung pertambahan pendududk
C1 seperti beras yang menjadi makanan utama
F2 Menjadi bahan untuk tujuan perdagangan
H2 menjana pendapatan negara
F3 Menjadi sumber pekerjaan penduduk
H3 dapat mengelakkan masalah pengangguran
F4 Membolehkan pengkhususan pekerjaan berlaku
H4 membolehkan tanah dibangunkan secara optimum
F5 Meningkatkan kemajuan sains dan teknologi dalam masyarakat
H5 melahirkan masyarakat yang inovatif dan kreatif
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m

2(c)(ii) Berikan cadangan anda untuk memajukan bidang pertanian di Malaysia.

F1 Tanaman secara perladangan
H1 pengeluaran secara besar-besaran
C1 seperti buah-buahan tempatan
F2 Memberi bantuan kewangan/instensif kepada petani
H2 untuk memperbaiki pemasaran hasil pengeluaran
F3 Memperbanyakkan tenaga mahir
H3 melalui pembelajaran berkaitan teknologi pertanian di peringkat pengajian tinggi
F4 Penggunaan teknologi moden
H4 melakukan inovasi mencipta mesin pemprosesan makanan
F5 Menggalakkan pelaburan luar
H5 Galakkan perkembangan IKS
C5 seperti mewujudkan kilang berteknologi tinggi
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m

6
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4
BAB 2: PENINGKATAN TAMADUN

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a) Apakah X dan Y?
X : Hukum Kanun 12/Papan Dua Belas
Y : Undang-Undang Justinian
2 x 1m
1(b) Bagaimanakah rakyat merujuk undang-undang X dan Y?

Hukum kanun 12 :
F1 Undang-undang ini dipahat pada kayu
F2 Dikenali undang-undang Papan 12
F3 Diletakkan ditempat awam untuk dibaca dan dipatuhi oleh semua rakyat
Undang-undang Justinian:
F4Undang-undang yang telah dikumpulkan/disatukan/dibukukan
Mana-mana 2 x 1m
1(c) Senaraikan dua bahagian yang terdapat dalam Undang-Undang Rom.

F1 Undang-undang sivil
F2 Undang-undang rakyat
F3 Undang-undang natural (natural law)
Mana-mana 2 x 1m
1(d) Jelaskan dua prinsip undang-undang Rom yang wajar dicontohi di Malaysia.

F1 Semua manusia sama disisi undang

F2 Seseorang tidak bersalah sehingga terbukti bersalah
F3 Keadilan terhadap setiap individu
F4 Hukuman berdasarkan bukti yang cukup
F5 Setiap individu berhak mendapat perbicaraan yang adil
Mana-mana 2 x 1m
1(e) Sejauh manakah undang-undang penting kepada sesebuah negara? Berikan

hujah anda.
F1 Taat/ patuh/ setia kepada negara
F2 Menjaga keamanan negar/ stabil/ selamat/ harmoni
F3 Mengekalkan kedaulatan negara/ menjaga maruah negara/ menjamin
kemerdekaan
F4 Menegakkan keadilan kepada semua/ memelihara hak asasi manusia
F5 Mewujudkan perpaduan
F6 Mengukuhkan kedudukan rajamenyelesaikan permasalahan yang wujud
F7 Melihat perjalanan kerajaan serta keberkesanan/ panduan pentadbiran/
memudahkan pentadbiran
F8 Membendung tindakan liar manusia/ menjadi ikutan rakyat/ membentuk nilai-
nilai murni
F9 Menjamin kemakmuran negara/ kesejahteraan/ kemajuan
F10 Mengurangkan ancaman jenayah
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m
2(a) Lengkapkan pusat perdagangan
X Anga
Y Kalinga
2 x1m

7
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

2(b) Senaraikan dua jenis barang dagangan yang dihasilkan tamadun India.
F1 Senjata
F2 Gading gajah
F3 Emas
F4 Berlian
F5 Mutiara
Mana - mana 2 X 1 m

2(c) Nyatakan persatuan perdagangan dan perusahaan (sresthin) yang terdapat di

tamadun India.
F1 Tukang kayu
F2 Tukang logam
F3 Tukang kulit
Mana-mana 2 x 1m

2(d) Apakah manfaat yang diperoleh melalui penubuhan persatuan perdagangan dan
perusahaan di negara kita?
F1 Mengawal harga
F2 Mengawal kualiti barangan
F3 Mengawal gaji pekerja
F4 Menjaga kebajikan pekerja
F5 Menyatupadukan ahli
F6 Membentuk persefahaman/persepakatan
F7 Membuat keputusan secara kolektif
F8 Perbincangan dapat diwujudkan
F9 Membangunkan ekonomi negara
F10 Meningkatkan sistem perdagangan yang sistematik
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

2(e) Pada pendapat anda, apakah usaha yang perlu dilaksanakan bagi menjadikan
Malaysia sebagai sebuah pusat perdagangan dan perusahaan yang maju?
F1 Penubuhan Perbadanan Industri Berat (HICOM)
F2 Menggalakkan pelaburan modal asing
F3 Membuka kawasan perusahaan baru
F4 Memperkenalkan zon perdagangan bebas
F5 Melancarkan Kajian Dasar Perindustrian Malaysia
F6 Mempertingkatkan taraf pelabuhan negara
F7 Penglibatan pihak swasta dalam menjana pembangunan ekonomi negara
F8 Mempelbagaikan hasil pengeluaran negara
F9 Mengekalkan keamanan negara
F10 Melahirkan pakar-pakar dalam bidang sains dan teknologi
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m
3(a)Namakan binaan di atas.
X Colloseum
Y Aqueduct
2 x1m
3(b)Nyatakan fungsi binaan di atas.
X
F1 Tempat pahlawan rom berperang
F2 Sebagai teater
Mana-mana 1 x 1m
Y
F1 Saliran air melalui saluran bawah tanah dan saluran dalam pintu gerbang
8
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F2 Teknologi aqueduct berasaskan sistem graviti

Saliran air ini menyalirkan air bersih dari gunung ke kota-kota di Rom. Mana-
mana 1 x1m

3(c) Jelaskan keistimewaan seni bina Tembok Besar China.

F1 Dibina sepanjang 1500 batu dari Kansu ke Peking
F2 Pembinaan dimulakan oleh maharaja Shih Huang Ti dalam Dinasti Chin
F3 Panjangnya 5000 km ,lebar 4.5 - 9 meter dan tingginya 7.5 meter .
F4 Bertujuan untuk untuk menghalang serangan orang-orang Hun
F5 Semasa Dinasti Ming, tembok tersebut disambung sehingga 6400km panjang
F6 Menggunakan tenaga melebihi 30 000 orang
F7 Bahan yang digunakan ialah tanah liat dan batu bata
Mana-mana 2 x 1m

3(d) Mengapakah generasi masa lampau mampu membina senibina yang menarik dan
unik? Berikan hujah anda.
F1 Kemahiran matematik / geometri / kesenian / senibina
F2 Perpaduan rakyat
F3 Kewibawaan pemerintah
F4 Politik stabil
F5 Ketaatan pada pemerintah
F6 Semangat kerjasama
F7 Mempunyai bahan binaan
F8 Mempunyai modal
F9 Memiliki kepakaran kesenian
F10 Rakyat yang kreatif
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

3(e) Bagaimanakah cara untuk melahirkan masyarakat yang maju dan berteknologi di
negara kita?
F1 Literasi ICT/internet/komputer
F2 Latihan pemasangan peralatan ICT di sekolah
F3 Pengajaran dan pembelajaran berpusatkan murid
F4 Berfikiran progresif/maju ke depan
F5 Berfikir secara kritis dan kreatif/KBKK
F6 Menyerap segala perubahan persekitarannya
F7 Menguasai ilmu sains dan teknologi
F8 Mengekalkan budaya ilmu
F9 Inovatif
F10 Pertukaran teknologi dengan negara-negara luar
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

9
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4
BAB 3: TAMADUN AWAL DI ASIA TENGGARA

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a) Lengkapkan cara kedatangan X dan Y.
X: Ksyatria/ tentera
Y : Vaisya/ pedagang
2 x 1m
1(b) Berikan dua bukti kemasukan pengaruh kebudayaan dari India ke Asia Tenggara.

F1 Peninggalan data arkeologi

F2 Candi di Lembah Bujang dan Angkor Wat menunjukkan ciri Hindu
F3 Candi Borobodur menunjukkan ciri Buddha
F4 Data catatan i-Tsing
F5 Bhiksu mempelajari agama Buddha di Srivijaya sebelum ke Nalanda
F6 Atisa, guru agama Buddha dari Tibet belayar di Srivijaya
Mana-mana 2 x 1m
1(c) Senaraikan dua kerajaan awal Asia Tenggara yang dipengaruhi oleh agama

Hindu-Buddha.
F1 Angkor
F2 Srivijaya
F3 Kedah Tua
F4 Chih-Tu
Mana-mana 2 x 1m
1(d) Pengaruh Hindu-Buddha antaranya ialah adat pertabalan raja. Mengapakah adat

ini diperkenalkan di Asia Tenggara? Berikan hujah anda.

(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M
F1 Dipimpin oleh golongan Brahmin

F2 Mengukuhkan kedaulatan raja

F3 Membezakan kedudukan raja dengan golongan diperintah
F4 Rakyat takut menderhaka kepada raja
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m
1(e) Sejauhmanakah faktor perdagangan merupakan faktor penting dalam meluaskan

pengaruh Hindu-Buddha ke Asia Tenggara?

(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M
F1 Melalui perdagangan dua hala antara India dan Asia Tenggara

F2 Sejak abad ke-5 S.M aktiviti perdagangan India dan Asia Tenggara telah
berlaku
F3 India telah meneruskan perdagangan dengan Asia Tenggara untuk
mendapatkan emas
F4 Kedudukan Asia Tenggara yang strategik
F5 Asia Tenggara menjadi pusat persinggahan perdagangan
F6 Asia Tenggara kaya dengan bahan mentah
(Mana-mana jawapan munasabah)

10
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

2(a)Nyatakan maksud monumen.

F1 Binaan/Bangunan
F2 Diperbuat daripada batu
F3 Bertujuan untuk mengingati seseorang/ peristiwa
F4 Berupa candi/kuil/wat/stupa/patung/arca
Mana-mana 2 x 1m

2(b)Namakan monumen yang terdapat dalam gambar di atas.

F1 Candi Borobudur
F2 Angkor Wat
2 x 1m

2(c) Jelaskan peranan candi di atas.

F1 Sebagai rumah ibadat agama Hindu-Buddha
F2 Untuk simpan patung dewa
F3 Melambangkan kekuatan pemerintah
F4 Melambangkan kehebatan kesenian
F5 Melambangkan orde kosmos
F6 Menyimpan abu jenazah raja dan keluarganya
Mana-mana 2 x 1m

2(d) Mengapakah kerajaan awal mampu membina monumen tersebut?

(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M
F1 Pemimpinnya yang berwawasan

F2 Rakyat ramai/tenaga buruh

F3 Mempunyai bahan binaan yang mencukupi/tanah liat
F4 Kekuatan kerajaan
F5 Rakyat patuh pada arahan kerajaan/pemerintah
F6 Daya kreativiti yang tinggi/kreatif
F7 Kemahiran dalam pembinaan/ ilmu pengetahuan
F8 Ekonomi negara kukuh
(Mana-mana jawapan munasabah)
2(e) Cadangkan langkah berkesan untuk memelihara sesebuah monumen.

(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M

F1 Menanam rasa cinta rakyat terhadap warisan negara

F2 Menubuhkan badan yang bertanggungjawab
F3 Menggubalkan undang-undang melindungi warisan negara
F4 Menguatkuasakan undang-undang perlindungan
F5 Mempromosikan monumen sebagai produk pelancongan/pelancongan
F6 Meningkatkan kemahiran untuk memulihara monumen
(Mana-mana jawapan munasabah)

11
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

BAB 4: KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM & PERKEMBANGANNYA DI MAKKAH

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a) Nyatakan pengalaman Nabi MuhammadSAW dalam bidang perniagaan sebelum
dilantik menjadi rasul.
F1 Mengikut rombongan bapa saudara baginda ke Syam
F2 Berniaga secara berseorangan
F3 Berkongsi dengan teman
F4 Menguruskan perniagaan Khadijah binti Khuwailid bersama-sama Maisarah
Mana-mana 2 x 1m

1(b) Berikan tiga sifat terpuji yang dimiliki oleh Nabi Muhammad SAW
(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 3M
F1 Sifat Siddiq (berkata benar)

F2 Amanah (dipercayai)
F3 Tabligh (menyampaikan)
F4 Fatonah (bijaksana)
F5 Pengasih
F6 Timbang rasa
F7 Rendah diri
F8 Penyayang
F9 Pemaaf
(Mana-mana jawapan munasabah)
1(c) Apakah peristiwa yang dapat membuktikan penyataan di atas?

F1 Perletakan semula Hajar Aswad ke tempat asal

1 x 1m
1(d) Apakah kepentingan peristiwa di atas terhadap masyarakat Arab?

F1 Menamatkan persengketaan antara kabilah Quraisy

F2 Memuaskan hati semua kabilah
F3 Menunjukkan sikap kewibawaan Nabi Muhammad SAW
F4 Berjaya menyelesaikan masalah tanpa melibatkan pertumpahan darah
F5 Masyarakat Arab mempercayai kebijaksanaan Nabi Muhammad SAW
F6 Pengalaman Nabi Muhammad SAW dilantik sebagai hakim
F7 Membolehkan pengaruh Islam yang dibawa Nabi diterima/tersebar
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m
1(e) Mengapakah perniagaan Nabi Muhammad SAW memperoleh keuntungan yang

berlipat ganda? Berikan pandangan anda

F1 Kebijaksanaan baginda
F2 Kelembutan tutur kata baginda
F3 Kepandaian tutur kata baginda
F4 Kemuliaan budi pekerti
F5 Sifat amanah
F6 Kebolehan menjalankan perniagaan
F7 Tidak mengamalkan riba/penindasan
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

12
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

2(a) Berikan dua sebab Nabi Muhammad s.a.w memilih strategi memulakan dakwah
Islamiah secara rahsia pada peringkat awal.
F1 Islam masih baru dikenali
F2 Penganut Islam masih kecil bilangannya
F3 Mengelak penentangan yang boleh menghancurkan asas Islam
F4 Mengelak penganut Islam daripada diseksa dan ditindas
Mana-mana 2 x 1m

2(b) Nyatakan dua strategi penyebaran dakwah Islamiah oleh Nabi Muhammad SAW
yang dilakukan secara berhemah.
F1 Berdakwah secara lemah lembut /diplomasi
F2 Tidak memaksa orang ramai memeluk agama Islam
F3 Menggunakan akal yang dianugerahi Allah
F4 Membandingkan nilai akhlak Islam dengan nilai akhlak Jahiliah
F5 Membacakan ayat al-Quran untuk memberi penerangan dan menjawab
pertanyaan
F6 Menunjukkan teladan yang baik
F7 Menanamkan keimanan yang kuat, kesabaran dan pengorbanan yang tinggi
F8 Harta bukan menjadi ukuran dalam berdakwah
Mana-mana 2 x 1m

2(c) Mengapakah orang Arab Quraisy menolak dakwah Islamiah oleh Nabi
Muhammad SAW?
F1 Perbezaan dari segi kepercayaan dan amalan
F2 Amalan menyembah patung berhala
F3 Menolak prinsip persamaan taraf yang dibawa oleh agama Islam
F4 Ajaran Islam menolak konsep assabiah yang menjadi pegangan orang
Quraisy
F5 Ajaran Islam menolak amalan mencuri dan menindas yang menjadi kebiasaan
F6 Menjejaskan perusahaan mengukir patung berhala
F7 Tanggapan yang salah terhadap tugas nabi
Mana-mana 2 x 1m

2(d) Apakah tawaran yang pernah diberikan oleh orang Arab Quraisy kepada Nabi
Muhammad SAW ?
F1 Menawarkan kedudukan/pangkat
F2 Menawarkan harta
F3 Menawarkan wanita cantik
Mana-mana 2 x 1m

2(e) Pendekatan dakwah Nabi Muhammad SAW telah menyebabkan Islam akhirnya
berjaya tersebar sehingga hari ini. Berikan bukti pendekatan dakwah Nabi
Muhammad SAW tersebut.
(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M

F1 Secara lemah lembut

F2 Secara berhimah
F3 Tidak memaksa
F4 Memujuk mereka menggunakan akal
F5 Membandingkan nilai akhlak Islam dengan akhlak Jahiliah
F6 Membaca ayat al-Quran untuk menjawab pertanyaan sahabat
F7 Memberikan penerangan
F8 Menunjukkan teladan yang baik
F9 Menanamkan keimanan yang kuat
F10 Kesabaran yang tinggi

13
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

(Mana-mana jawapan munasabah)

Soalan Butiran (Soalan Esei)

1(a) Ceritakan riwayat hidup Nabi Muhammad SAW sebelum dilantik menjadi
Rasulullah.
F1 Asal usul
H1a Keturunan pemimpin Makkah yang terkenal/Qusai bin Kilab
H1b Berketurunan bangsa Quraisy/Bani Hasyim
H1c Dihormati oleh kabilah Arab yang lain
H1d Bapanya bernama Abdullah b. Abd Mutalib
H1e Ibunya bernama Aminah Bt Wahab
H1f Lahir pada 20 April tahun 570M bersamaan 12 Rabiul Awal tahun Gajah
H1g Dilahirkan di rumah datuk baginda, Abdul Muttalib
H1h Beliau dinamakan Muhammad yang bermaksud terpuji oleh datuknya
H1i Bapa baginda meninggal dunia ketika baginda masih dalam kandungan ibunya
H1j Ibu susuannya bernama Halimatus Sa’diyah /Thuwaibah
H1k Ketika berusia 6 tahun ibunya meninggal dunia/menjadi yatim piatu
H1l Dipelihara oleh datuknya, Abdul Muttalib
H1m Dipelihara oleh bapa saudaranya iaitu Abu Talib setelah datuknya meninggal
dunia.
F2 Pekerjaan
H2a Mengembala kambing
H2b Menjalankan perniagaan/pernah berniaga sejak berusia 12 tahun
H2c Ketika berusia 20 tahun giat berdagang secara berseorangan atau bersama
rakan
H2d Menjalankan perniagaan Khadijah binti Khuwailid bersama Maisarah
F3 Kerasulan
H3a Telah diramal oleh seorang Pendita Nasrani bernama Hurairah ketika singgah
di Basrah
F4 Perniagaan
H4a Giat berniaga secara berseorangan
H4b Berkongsi bersama temannya ketika berumur 20 tahun.
H4c Menguruskan perniagaan Khadijah
F5 Berwibawa
H5a Menyelesaikan persengkataan untuk meletakkan semula Hajar Aswad ke
tempatnya di Timur Kaabah ketika berusia 35 tahun
Mana-mana 8 x 1m
1(b) Jelaskan cara yang digunakan oleh Nabi Muhammad SAW sehingga

menyebabkan orang ramai mudah tertarik kepada Islam?

F1 Kemurnian ajaran Islam
F2 Kebijaksanaan Nabi Muhammad SAW
F3 Kaedah berdakwah secara lemah lembut dan berhikmah
F4 Tidak memaksa orang ramai memeluk agama Islam
F5 Memujuk mereka dengan menggunakan akal yang dianugerahi AllLah SWT
F6 Membandingkan nilai akhlak Islam dengan nilai akhlak Jahiliah
F7 Nilai akhlak Islam lebih murni
F8 Membawa kesejahteraan hidup
F9 Nilai akhlak Jahiliah tidak bermoral
F10 Menjadikan kehidupan kucar-kacir
F11 Membacakan ayat al-Quran
Mana-mana 6 x 1m

14
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

1(c) Bagaimanakah pengamalan sifat keperibadian Nabi Muhammad SAW boleh

membantu pembentukan masyarakat Malaysia yang gemilang?
(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M

F1 Amanah dalam menjalankan tugas

F2 Sentiasa sabar dan tabah dalam menyelesaikan masalah
F3 Sentiasa bertindak secara bijaksana dalam menghadapi sesuatu perkara/
masalah
F4 Bertanggungjawab terhadap mandat yang diberikan
F5 Bergaul dengan semua masyarakat
F6 Berusaha menguruskan pentadbiran negara dengan cekap
F7 Jujur dan telus dalam tindakan
F8 Memupuk sifat penyayang dalam masyarakat
F9 Patuh kepada ajaran agama
F10 Mengambil berat masalah orang lain
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m

15
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4
BAB 5: KERAJAAN ISLAM DI MADINAH

Soalan Butiran (soalan struktur)

1(a) Senaraikan dua siri peperangan yang berlaku di Madinah antara tahun 622 – 630
Masihi.
F1 Perang Badar
F2 Perang Uhud
F3 Perang Khandak
F4 Perang Tabuk
Mana-mana 2 x 1 m
1(b) Apakah garis panduan yang mesti dipatuhi oleh tentera Islam dalam

peperangan?
F1 Tidak dibenarkan membunuh orang yang lemah seperti orang tua, kanak-
kanak, wanita, orang sakit dan orang yang menyerah diri
F2 Tidak dibenarkan membunuh binatang ternakan
F3 Dilarang memusnahkan tanam-tanaman
F4 Dilarang merobohkan tempat ibadat
F5 Mengamalkan akhlak yang mulia
F6 Saling bertolak ansur
F7 Menunjukan teladan yang baik.
F8 Mengampunkan tawanan perang
Mana-mana 2 x 1 m
1(c) Nyatakan sebab Islam membenarkan umatnya berperang.

F1 Allah membenarkan berperang apabila diserang musuh

F2 Berperang untuk mencari keamanan
F3 Menjaga rumah ibadat
F4 Menjaga maruah negara
F5 Menentang kezaliman
F6 Mempertahankan diri/maruah diri
F7 Menganjurkan perdamaian sekiranya musuh ingin berdamai
F8 Mempertahankan maruah agama
F9 Mempertahankan bangsa
F10 Menyebarkan agama Islam
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1 m
1(d) Islam berkembang bukan melalui peperangan. Buktikan pernyataan tersebut.

(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M

F1 Peperangan tidak dibenarkan kecuali untuk mempertahankan agama dan

bangsa
F2 Nabi Muhammad tidak memaksa mereka memeluk Islam.
F3 Nabi Muhammad SAW menggunakan kaedah diplomasi
F4 Menyeru mereka memeluk Islam melalui warkah dan menghantar perutusan
F5 Islam ialah agama yang menganjurkan perdamaian
F6 Sejarah membuktikan bahawa Islam berkembang secara sukarela dan
toleransi seperti dalam Perang Badar
F7 Tentera Islam yang berjuang di medan perang dilarang membunuh sesuka hati
F8 Kandungan Perjanjian Hudaibiyah menggambarkan bahawa Islam tersebar
dengan aman
F9 Nabi Muhammad SAW mengampunkan tawanan Perang Badar
F10 Tawanan wanita dan kanak-kanak dibebaskan
(Mana-mana jawapan munasabah)
16
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

Mana-mana 2 x 1m
1(e) Bagaimanakan tindakan anda untuk mengelakkan peperangan daripada berlaku

di negara kita?
F1 Mengamalkan akhlak yang mulia
F2 Saling bertolak ansur
F3 Kepimpinan melalui teladan
F4 Menghormati hak asasi
F5 Mengelakkan isu-isu sensitif dipersoalkan seperti agama, bahasa, institusi
pemerintahan
F6 Mengekalkan perpaduan kaum
F7 Tidak mudah terperdaya dengan pengaruh luar
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m
2(a) Berikan dua sebab orang Islam Madinah bercadang berziarah ke Makkah.
F1 Letaknya Kaabah yang menjadi pusat ibadat bagi umat Islam.
F2 Merupakan tempat asal orang Muhajirin
F3 Tempat turunnya wahyu pertama
F4 Orang Islam ingin menunaikan umrah
Mana-mana 2 x 1m
2(b) Siapakah yang terlibat dalam Perjanjian Hudaibiyah?

F1 Nabi Muhammad SAW

F2 Suhail bin Amru
2 x 1m
2(c) Galurkan peristiwa yang membawa kepada termenterainya Perjanjian

Hudaibiyah..
F1 Orang Islam bercadang untuk menziarahi Makkah untuk menunaikan umrah
F2 Umat Islam disekat di Hudaibiyah orang Arab Quraisy bimbang maruah
tercabar
F3 Mereka takut dengan kekuatan orang Islam
F4 Nabi Muhammad SAW menghantar Saidina Uthman bin Affan ke
Makkah untuk menerangkan tujuan kedatangan mereka
F5 Orang Islam mendengar khabar angin kematian Uthman bin Affan
F6 Orang Islam bersumpah setia dikenali sebagai “Baiah al-Ridwan”
F7 Orang Arab Quraisy berasa bimbang terhadap kata sepakat orang
Islam untuk membela kematian Uthman bin Affan
F8 Pihak Arab Quraisy menghantar Suhail bin Amru berunding dengan
Nabi Muhammad SAW
Mana-mana 2 x 1m
2(d) Sejauh manakah Perjanjian Hudaibiyah memberi keuntungan kepada pihak
Islam?
F1 Orang Islam berpeluang mengerjakan haji pada tahun berikutnya
F2 Memberi kebebasan kepada orang Islam memasuki Makkah
F3 Orang Islam bebas beribadat di Kaabah
F4 Membolehkan Nabi Muhammad SAW merangka program dakwah Islamiah
secara aman
F5 Suku Arab bebas menganut sebarang agama
F6 Islam dapat berkembang secara meluas
F7 Bilangan memeluk Islam berganda
F8 Islam tersebar dengan aman
F9 Pengislaman tokoh panglima Arab Quraisy yang berpengaruh.
F10 Melambangkan ketokohan Nabi Muhammad SAW sebagai pemimpin yang
unggul serta dikagumi.
17
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

(Mana-mana jawapan munasabah)

2(e) Peristiwa termenterainya Perjanjian Hudaibiyah banyak memberi pengajaran

kepada kita dalam memperkukuh perpaduan dan keamanan negara. Buktikan.

F1 Mengutamakan keamanan
F2 Kebijaksanaan dalam kepemimpinan
F3 Permuafakatan dalam membuat keputusan/musyawarah
F4 Sentiasa mengutamakan sifat pemaaf
F5 Bertoleransi dalam kalangan masyarakat
F6 Menggunakan kebijaksanaan dalam menyelesaikan sesuatu perkara
F7 Mematuhi perjanjian yang telah dipersetujui
F8 Bersikap tidak menyerah kalah dalam mengharungi cabaran
F9 Berfikiran matang
F10 Tidak terburu-buru
(Mana-mana jawapan munasabah)

Soalan Butiran (Soalan Esei)

1(a)(i) Jelaskan faktor yang menyebabkan Nabi Muhammad SAW di Madinah terlibat
dalam peperangan
F1 Mempertahankan maruah diri, negara dan bangsa
F2 Mempertahankan diri apabila diserang
F3 Mencari keamanan supaya tempat ibadat terjaga
F4 Menjaga maruah negara
F5 Menjaga harta daripada musnah
F6 Melindungi manusia yang tidak berdosa
F7 Menentang kezaliman
Mana-mana 4 x 1m
1(a)(ii) Apakah tindakan Nabi Muhammad s.a.w keatas tawanan Arab Quraisy Makkah

dalam Perang Badar ?

F1 Membebaskan tawanan wanita
F2 Membebaskan kanak-kanak
F3 Tawanan lelaki dibebaskan setelah mengajar 10 orang kanak-kanak Islam
membaca dan menulis sehingga pandai
F4 Baginda menggunakan cara diplomasi
F5 Menunjukkan nilai-nilai baik
Mana-mana 4 x 1m
1(b) Buktikan bahawa Islam tersebar berasaskan kekuatan dakwah Islamiah dan

bukannya melalui pedang.

(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 6M
F1 Peperangan tidak dibenarkan

F2 Kecuali untuk mempertahankan agama dan bangsa

F3 Peperangan hanya boleh dilakukan
F4 Dengan izin Allah iaitu setelah wahyu diturunkan oleh Allah
F5 Islam ialah agama yang menganjurkan perdamaian oleh itu Islam harus memilih
perdamaian
F6 Sejarah membuktikan bahawa Islam berkembang secara sukarela dan toleransi
seperti dalam Perang Badar
F7 Nabi Muhammad SAW mengamalkan dasar pengampunan kepada tawanan
Arab Quraisy
F8 Tentera Islam yang berjuang di medan perang dilarang membunuh sesuka hati
F9 Kandungan Perjanjian Hudaibiyah menggambarkan bahawa Islam tersebar
dengan aman
18
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

1(c) Andaikan anda ingin menyertai misi peperangan tentera Nabi Muhammad SAW,
jelaskan garis panduan peperangan yang mesti anda patuhi.
F1 Berperang apabila mereka diserang musuh
F2 Mencari keamanan
F3 Supaya tempat ibadat mereka terjaga
F4 Menjaga maruah negara
F5 Mempertahankan maruah diri
F6 Menentang kezaliman
F7 Mempertahankan diri
F8 Menganjurkan perdamaian dan seandainya musuh Islam inginkan perdamaian
F9 Dilarang membunuh sesuka hati
F10 Tidak dibenarkan membunuh orang yang lemah seperti orang tua, kanak-
kanak, wanita yang sakit dan orang yang menyerah diri
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m
2(a) Galurkan peristiwa yang membawa kepada termeterainya Perjanjian Hudaibiyah.
F1 Orang Islam bercadang untuk menziarahi Makkah
H1 untuk menunaikan umrah
F2 Umat Islam disekat di Hudaibiyah
H2a orang Arab Quraisy bimbang maruah tercabar
H2b kekuatan orang Islam
F3 Nabi Muhammad SAW menghantar Saidina Uthman bin Affan ke Makkah
H3 untuk menerangkan tujuan kedatangan mereka
F4 Orang Islam mendengar khabar angin kematian Uthman bin Affan
H4a orang Islam bersumpah setia
H4b dikenali sebagai “Baiah al-Ridwan”
F5 Orang Arab Quraisy berasa bimbang terhadap kata sepakat orang Islam
H5 untuk membela kematian Uthman bin Affan
F6 Pihak Arab Quraisy menghantar Suhail bin Amru
H6a berunding dengan Nabi Muhammad SAW
Mana-mana 6 x 1m
2(b) Jelaskan kesan Perjanjian Hudaibiyah kepada penyebaran Islam.

F1 Orang Islam berpeluang menunaikan haji pada tahun berikutnya

F2 Memberikan kebebasan kepada orang Islam memasuki Makkah
F3 Membolehkan umat Islam beribadat di Kaabah pada bila-bila masa
F4 Membolehkan Nabi Muhammad SAW merangka program dakwah
Islamiah ke seluruh Semenanjung Tanah Arab secara aman
F5 Suku Arab boleh menganut sebarang agama yang mereka sukai tanpa
halangan mana-mana pihak
F6 Islam dapat berkembang dengan meluas
F7 Bilangan yang memeluk Islam berganda bilangannya
F8 Menggambarkan Islam tersebar dengan aman
F9 Islam memperolehi keuntungan jangka panjang
F10 Pengislaman tokoh panglima Arab Quraisy iaitu Khalid bin Al-Walid,
Amru bin Al-As dan Uthman bin Talhah
Mana-mana 6 x 1m
2(c) Buktikan kejayaan Malaysia sebagai sebuah negara Islam.

F1 Penubuhan perbankan Islam

F2 Penubuhan Lembaga Tabung Haji
F3 Pasaran produk halal yang semakin meluas
F4 Penubuhan agensi Islam seperti PERKIM/JAKIM/ILIM
F5 Agama Islam sebagai agama rasmi
F6 Yang di-Pertuan Agong sebagai ketua agama Islam
19
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F7 Pembinaan sekolah agama/madrasah/tahfiz

F8 Malaysia tidak mempunyai hubungan diplomatik dengan Israel
F9 Penubuhan Syarikat Insuran Takaful
F10 Kelas fardu ain di peringkat sekolah rendah
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m

20
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

BAB 6: : PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a) Siapakah yang menaja Revolusi Abbasiyah untuk menjatuhkan Bani Umaiyah?
F1 Ali bin Abdullah
1x 1m
1(b) Apakah nama kempen yang digunakan untuk mendapat sokongan?

F1 Ahlul Bait/keluarga Nabi Muhammad SAW

1 x 1m
1(c) Senaraikan dua pusat operasi kerajaan Bani Abbasiyah.

F1 Khurasan
F2 Kufah
F3 Humaimah
Mana-mana 2 x 1m
1(d) Jelaskan tiga peranan utama Baitulhikmah di Baghdad.

F1 Penulisan karya
F2 Menjalankan penterjemahan karya falsafah dan sains
F3 Menyimpan bahan penulisan atau buku daripada tamadun lain
F4 Menjadi tempat rujukan cendiakawan Timur dan Barat
F5 Menjadi tempat pertemuan cendiakawan Timur dan Barat
F6 Menjadi tempat sarjana Islam mencipta dan membuat pembaharuan
karya terjemahan
F7 Membuat huraian dan membuat penambahbaikan karya terjemahan
F8 Memuatkan keterangan dan ulasan
Mana-mana 3 x 1m
1(e) Buktikan sumbangan negara Malaysia ke arah perkembangan peradaban Islam

di persada dunia hari ini.

F1 Menganjurkan persidangan Islam
F2 Menganggotai dan pemimpin OIC
F3 Memperjuangkan hak rakyat Palestin
F4 Menghantar bantuan kemanusiaan ke Syria, Palestin dan negara-negara Islam
lain
F5 Menjadi penganjur tilawah al-Quran peringkat antarabangsa
F6 Menyediakan sistem perbankan Islam
F7 Mempelopori hab produk halal
F8 Menjadi hab pendidikan antarabangsa/UIAM
F9 Pengurusan Tabung Haji yang cekap
F10 Pengamalan Undang-undang syariah
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 3 x 1m
Soalan Butiran (Soalan Esei)
1(a) Jelaskan faktor kebangkitan kerajaan Bani Abbasiyah.
F1 Gerakan/Revolusi Abbasiyah berjaya menumbangkan kerajaan Bani Umaiyah
F2 Gerakan Abbasiyah disokong oleh golongan Mawali
F3 Gerakan Abbasiyah ditaja oleh Ali bin Abdullah
F4 Gerakan Abbasiyah telah bergerak secara sulit
F5 Gerakan secara terbuka bermula dari zaman Khalifah Umar Abdul Aziz
F6 Mereka menggunakan kempen atas nama Ahlul Bait(keluarga Nabi
Muhammad SAW)
F7 Tujuan untuk mendapat sokongan
F8 Khurasan, Kufah dan Humaimah dijadikan sebagai pusat operasi
21
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F9 Gerakan ini diperkukuhkan dengan keanggotaan dua orang pahlawan besar

F10 Abu Salamah al-Khalllal yang mengetuai gerakan di Kufah
F11 Abu Muslim al-Khurasani yang menjadi ketua di Khurasan
Mana-mana 4 x 1m

1(b) Terangkan sumbangan kerajaan Bani Abbasiyah dalam kegiatan intelektual.

F1 Menjadi pusat penterjemahan
H1 Terjemahan daripada bahasa Sanskrit, Suriani dan Yunani.
F2 Menubuhkan Baitulhikmah sebagai institusi keilmuan
H2 Institusi keilmuan yang diasaskan oleh Khalifah Harun Al-Rasyid
F3 Kegiatan penulisan dilakukan mengikut tiga tahap.
H3a Tahap pertama iaitu mencatat idea atau percakapan.
H3b Tahap kedua iaitu mengumpul idea yang serupa atau mengumpul hadis Nabi
Muhammad SAW ke dalam buku.
H3c Tahap ketiga iaitu mengarang.
F4 Menjadi pusat kegiatan ulama
H4 Ramai golongan ulama terlibat dalam penulisan bidang fikah, tafsir, sejarah,
menyusun hadis dan sebagainya.
F5 Menubuhkan institusi pengajian tinggi
H5 Mempertingkatkan kegiatan penyelidikan
Mana-mana 6 x 1m

1(c)(i) Mengapakah kemajuan bidang ilmu pengetahuan dalam kerajaan Abbasiyah

dianggap telah mempengaruhi tamadun Eropah ?
F1 Orang Islam menterjemahkan dan membuat pembaharuan dalam
karya yang diterjemahkan ke dalam bahasa Arab
F2 Mereka menghurai dan membuat penambahbaikan terhadap karya
terjemahan
F3 Karya terjemahan tersebut dimuatkan dengan keterangan dan ulasan yang
sangat tinggi nilainya
F4 Mereka memelihara warisan ilmu daripada lenyap ketika Eropah dilanda
zaman Gelap
F5 Penubuhan pusat pengajian tinggi telah meningkatkan aktiviti penyelidikan
oleh orang Islam
F6 Hasil kajian dan penyelidikan sarjana Islam itu telah sampai ke Eropah
F7 Hasil kajian diterjemahkan ke dalam pelbagai bahasa asing
F8 Perkembangan tamadun Islam di kota Baghdad dan Cordova telah membuka
mata cendiakiawan Eropah
Mana-mana 4 x 1m

1(c)(ii) Sebagai pelajar, apakah usaha anda untuk memupuk budaya membaca di
kalangan generasi hari ini?
(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 6M

F1 Menyahut kempen bulan membaca

F2 Menyertai pertandingan seperti menulis esei
F3 Mengunjungi pesta buku
F4 Mengunjungi pameran buku
F5 Menyiapkan program NILAM di sekolah
F6 Menanam minat membaca sejak kecil
F7 Mengguna wang BRIM untuk membeli buku
F8 Menyemai sikap mencintai ilmu
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m

22
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4
BAB 7; ISLAM DI ASIA TENGGARA

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a) Nyatakan dua sikap murni yang diamalkan pedagang Islam dalam berdakwah.
F1 Mengamalkan sifat berhemah
F2 Lemah lembut
F3 Sifat mahmudah
F4 Kejujuran
F5 Sifat amanah
Mana-mana 2 x 1 m
1(b) Bagaimanakah Islam boleh tersebar melalui perkahwinan

F1 Perkahwinan siasah
F2 Perkahwinan biasa
F3 Perkahwinan puteri raja
F4 Perkahwinan pedagang
F5 Perkahwinan ulama
Mana-mana 2 x 1 m
1(c) Senaraikan dua peranan Syahbandar di pelabuhan

F1 Pentadbir di pelabuhan
F2 Menentukan kemajuan perdagangan
F3 Mengurus para pedagang dari pelbagai tempat
F4 Menyebarkan Islam
Mana-mana 2 x 1 m
1(d) Mengapakah pengislaman raja dianggap penting dalam penyebaran Islam?

F1 Apabila raja memeluk Islam,amalan ini diikuti oleh rakyat

F2 menyebabkan pembesar memeluk Islam
F3 Islam tersebar dengan cepat dan meluas
Mana-mana 2 x 1 m
1(e) Jelaskan sebab Islam mudah tersebar di Asia Tenggara

F1 Nilai-nilai Islam yang baik

F2 Dilakukan dengan bijaksana
F3 Sikap terbuka para pendakwah
F4 Pendakwah tidak prejudis
F5 Akhlak /sifat mahmudah pendakwah
(Mana-mana jawapan munasabah )
(Mana-mana 2 x1m)
2(a) Senaraikan dua bentuk perkahwinan yang membantu penyebaran Islam di Asia
Tenggara.
F1 Perkahwinan siasah
F2 Perkahwinan biasa
2 x 1m
2(b) Namakan dua raja di Asia Tenggara yang memeluk Islam.

F1 Megat Iskandar Syah

F2 Raja Malik al-Salih
F3 Sultan Iskandar Muda Mahkota
F4 Sultan Mahmud Syah/ Raja PhayaTu Nakpa
F5 Sultan Muzaffar Syah
Mana-mana 2 x1m

23
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

2(c) Nyatakan dua pusat kebudayaan Islam di Asia Tenggara.

F1 Perlak
F2 Samudra-Pasai
F3 Riau
F4 Acheh
F5 Melaka
Mana-mana 2 x 1m

2(d) Jelaskan nilai-nilai yang dianjurkan oleh Islam untuk untuk mencapai kemajuan
dan kemakmuran negara
F1 Rajin bekerja
F2 Jujur
F3 Bersungguh-sungguh
F4 Sistem timbang/sukat yang adil
F5 Menghindarkan riba
F6 Mencari rezeki yang halal
F7 Bersedekah/berzakat
F8 Berjimat cermat/tidak boros
F9 Tidak mengemis
F10 Tidak penipuan dan penindasan
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 3 x1m
3(a) Nyatakan ciri-ciri ekonomi Islam tersebut.
F1 Institusi ekonomi seperti baitumal
F2 Diperkenalkan di Acheh oleh Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam
F3 Berfungsi sebagai perbendaharaan
F4 Hasilnya daripada zakat dan sedekah
F5 Menggalakkan umatnya rajin bekerja
F6 Mencari rezeki yang halal dan melarang perbuatan mengemis
F7 Menggalakkan orang Islam berdagang
F8 Mengamalkan unsur halal semasa berurus niaga
F9 Amalan riba, penindasan, dan penipuan adalah dilarang
Nilai-nilai murni seperti berjimat cermat dan berusaha bersungguh-sungguh
Mana-mana 2 x 1m

3(b) Nyatakan amalan ekonomi Islam yang telah diterima oleh masyarakat berbilang
kaum di negara kita ketika ini?
F1 Perbankan Islam atau ekonomi syariah.
H1 Urusan pinjaman tanpa faedah atau riba dianggap lebih murah berbanding
perbankan komersial
C1 Contohnya Bank Islam, Bank Muamalat
F2 Ar-Rahnu atau sistem pajakan Islam
H2 caj perkhidmatan lebih rendah
F3 Insurans berlandaskan Islam
H3 yang berlandaskan syariah
C3 Contohnya Insurans Takaful Islam
F4 Tiada unsur riba dan penindasan
H4a melebihkan sukatan dan timbangan barangan dalam urusan jual beli
H4b tidak mengamalkan rasuah dan keuntungan berlebihan
F5 Berhemah dalam urusan jual beli
H5a tiada paksaan dalam urusan pembelian
H5b menggunakan unsur akad dalam setiap urusan jual beli
(Mana-mana jawapan munasabah
Mana-mana 3 x 1m

24
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

3(c) Bagaimanakah ekonomi Islam membawa kesejahteraan kepada masyarakat

Malaysia?
F1 Ekonomi Islam mengharamkan riba
H1 pinjaman dibayar berdasarkan konsep untung dan rugi ditanggung bersama
F2 Melalui sistem pajakan Islam Ar-Rahnu
H2a peminjam dikenakan caj yang murah
H2c dijamin tanpa unsur penipuan
F3 Perbankan Islam
H3 dapat menyelamatkan masyarakat daripada pinjaman 'along' yang kejam
F4 Ekonomi Islam melarang penipuan, rasuah, dan eksploitasi
H4 dalam usaha mendapat untung
F5 Timbangan dan sukatan yang adil
H5 pembelian memerlukan sistem akad dalam urusan jual beli
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m
3(d) Mengapakah Malaysia dianggap sebagai model ekonomi Islam oleh kebanyakan

negara di dunia?
F1 Malaysia antara negara yang paling aktif mengamalkan model ekonomi Islam
F2 Sistem perbankan Islam di Malaysia
H2a terbukti sebagai alternatif terbaik
H2b kerana mengamalkan situasi menang-menang antara pemain industri dengan
pelanggan.
H2c Perbankan Islam juga lebih terjamin tahap keselamatannya
F3 Malaysia adalah perintis kepada industri makanan halal
H3 yang menjadi tarikan kepada negara luar
C3 seperti China dan Korea Selatan
F4 Lembaga Urusan dan Tabung Haji
H4a menggalakkan masyarakat Islam menabung bagi urusan menunaikan haji.
H4b berperanan untuk menguruskan perjalanan jemaah haji dari Malaysia ke
Makkah
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 3 x 1m
Soalan Butiran (Soalan Esei)
1(a) Huraikan cara Islam disebarkan di Asia Tenggara.
F1 Peranan pedagang Islam
H1a menyebarkan Islam dengan aman
H1b menunjukkan tingkah laku yang baik
F2 Perkahwinan siasah
H2a dalam kalangan kerabat raja
H2b putera / puteri raja dikahwinkan dengan putera / puteri kerajaan lain
F3 Perkahwinan biasa
H3a antara pedagang Islam / ulama dengan rakyat biasa
H3b menyebabkan Islam tersebar dalam kalangan ahli keluarga
F4 Pengislaman raja / bangsawan
H4 rakyat mengikut amalan raja / bangsawan
F5 Peranan kerajaan-kerajaan Islam
H5 Melaka menyebarkan Islam melalui perluasan wilayah
F6 Peranan pusat kebudayaan
H6a menjadi pusat pendidikan
F7 Peranan mubaligh
H7 mempamerkan sahsiah yang baik
F8 Keistimewaan Islam
H8 menekankan prinsip keadilan
Mana-mana 8 x 1m
25
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

1(b) Islam telah mengubah sistem politik di Asia Tenggara.

Buktikan kebenaran pernyataan tersebut.
F1 Sistem pentadbiran berasaskan Islam dilaksanakan
F2 Institusi kesultanan diamalkan
F3 Raja menggunakan gelaran sultan / khalifatul mukminin / zilullahfil 'alam /
zilullah fil-ard
F4 menjadi ketua negara
F5 Mufti menjadi penasihat sultan
F6 Islam menjadi agama rasmi
F7 Menerapkan Islam dalam pentadbiran
F8 Unsur Islam pada nama negara. Contoh Acheh Darus Salam
F9 Raja memakai nama Islam. contoh Mansur Syah
F10 Pelaksanaan undang-undang syariah
Mana-mana 4 x 1 m

1(c) Walaupun sejarah telah membuktikan bahawa Islam tersebar secara aman,tetapi
masih terdapat tohmahan yang mengatakan Islam tersebar melalui kekerasan.
Mengapakah tohmahan tersebut wujud?
F1 Salah faham terhadap Islam
F2 Islam dianggap agama ekstrem / ganas /kejam
F3 Pengaruh media Barat
F4 Islam dikaitkan dengan keganasan/militan
F5 Umat Islam sendiri tidak menunjukkan contoh yang baik
F6 Orang bukan Islam melihat contoh yang tidak betul
F7 Kurang maklumat berkaitan ajaran Islam
F8 Maklumat diperoleh dari sumber yang tidak tepat
F9 Islamophobia / takut kepada ajaran Islam
F10 Memburuk-burukan nama Islam
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 8 x1 m

26
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

BAB 8 PEMBAHARUAN & PENGARUH ISLAM DI MALAYSIA SEBELUM KEDATANGAN

BARAT

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a)Namakan pengasas undang-undang adat berikut :
(i) Adat Temenggung :
F1 Datuk Ketumanggungan

(ii) Adat Perpatih :

F2 Datuk Perpatih Nan Sebatang
2 x1 m
1(b)
Senaraikan dua ciri Adat Perpatih yang diamalkan di Negeri Sembilan.
F1 Musyawarah dalam pentadbiran dan penyelesaian masalah
F2 Pemilihan ketua dilantik oleh kumpulan ketua peringkat bawah
F3 Ahli setiap suku tidak dibenarkan berkahwin dengan suku yang sama
F4 Mengutamakan nasab jurai keturunan ibu
F5 Anak perempuan diberi hak mewarisi harta pusaka
Mana-mana 3 x1 m
1(c) Berikan dua bahagian yang terdapat dalam undang-undang Kedah.

F1 Undang-undang pelabuhan
F2 Undang-undang tentera
F3 Hukum Kanun Dato Star
F4 Undang-undang 1784
Mana-mana 2 x1 m
1(d) Nyatakan dua Isi kandungan Hukum Kanun Melaka

F1 Menjelaskan tanggungjawab raja dan pembesar

F2 Pantang larang di kalangan anggota masyarakat
F3 Hukuman kesalahan jenayah
F4 Undang-undang keluarga
F5 Permasalahan ibadah
F6 Jenis-jenis hukuman terhadap kesalahan tertentu
Mana-mana 3 x1 m
1(e) Jelaskan kepentingan undang-undang bertulis dalam kalangan masyarakat

Melayu tradisional.
(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M
F1 Melicinkan pentadbiran

F2 Mewujudkan keamanan
F3 Mengurangkan jenayah
F4 Menyelesaikan pelbagai masalah
F5 Kemajuan ekonomi
F6 Mewujudkan masyarakat yang berdisiplin
F7 Menimbulkan perasaan hormat sultan /raja
F8 Masyarakat hidup selesa
(Mana-mana jawapan munasabah)

2(a) Nyatakan dua gaya hidup golongan pemerintah di Tanah Melayu yang
dipengaruhi oleh unsur Islam.
F1 Bermula daripada perubahan prinsip kepercayaan/akidah membawa kepada
syariah dan akhlak
F2 Amalanprotokol /hijabahdi kalangan pemerintah menggambarkan pengaruh
27
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

Bani Umaiyah
F3 Kandungan ciri dalam pelantikan/pertabalan raja dibatalkan
F4 Diganti dengan lafaz ikrar oleh sultan/pembesar
F5 Lafaz ikrar menyerupai baiah dalam Islam
F6 Pengganti sultan akan dilantik sebelum pemakaman
F7 Ditiru daripada peraturan yang dimulakan oleh khalifah pada zaman
Bani Umaiyah
Mana-mana 2 x 1m

2(b) Nyatakan tiga pengaruh Islam dalam hubungan individu dan kekeluargaan.
F1 Ibu bapa /orang tua hendaklah dihormati
F2 Jiran dianggap sebagai anggota keluarga sendiri
F3 Terdapat panggilan tertentu untuk orang yang lebih tua
F4 Pak long/mak long
F5 Orang tua tidakboleh dipanggil dengan namanya
F6 Apabila bertutur, teman yang lebih muda hendaklah bercakap dengan suara
yang rendah
F7 Tetamu dilayan dengan hormat
F8 Tetamu sering dihidangkan dengan makanan /minuman
F9 Orang yang datang berziarah hendaklah memberikan salam
F10 Tuan rumah wajib menjawab salam
F11 Apabila masuk,tetamu dan tuan rumah akan bersalam-salaman
F12 Kanak-kanak dikehendaki mencium tangan orang yang lebih tua ketika
bersalam
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 3 x 1m

2(c) Apakah nilai hidup Islam yang masih diamalkan oleh masyarakat hingga hari ini?
F1 Berpakaian sopan
F2 Bercakap dengan sopan
F3 Berjimat cermat/Tidak membazir
F4 Merendah diri
F5 Menghormati pemerintah/ibu bapa/orang tua/guru
F6 Bersyukur atas nikmat
F7 Tolong menolong
F8 Jujur/amanah
F9 Bersikap adil
F10 Ikhlas dalam amalan
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

2(d) Cadangkan langkah untuk membentuk akhlak mulia dalam kalangan remaja hari
ini.
F1 Menerapkan nilai-nilai murni melalui institusi pendidikan
F2 Mewujudkan persaudaraan dalam kalangan masyarakat
F3 Ibu bapa diberikan ilmu berkaitan pendidikan anak-anak
F4 Ibu bapa memberi pendidikan aama dam moral kepada anak-anak sejak kecil
lagi
F5 Mewajibkan subjek Pendidikan Islam dan Moral wajib lulus
F6 Memperbanyakkan program keagamaan
F7 Mengutamakan budi bahasa mulia
F8 Kempen budi bahasa diperluaskan
F9 Mengurangkan program hiburan dalam media massa
F10 Kerajaan perlu memendekkan masa operasi pusat-pusat hiburan
(Mana-mana jawapan munasabah)

28
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

Mana-mana 3 x 1m

3(a) Nyatakan dua ciri kesenian di Malaysia sebelum menerima pengaruh Islam.
F1 Wujud pengaruh kesenian tradisi Hindu-Buddha
F2 Seperti Candi Bukit Batu Pahat, Candi sungai Batu dan candi Bukit Pendiat
F3 Hasil ukiran dan arca Avalokkitesvara yang ditemui di lembah Bujang
menunjukkan pengaruh India yang sangat ketara
F4 Motif ukiran berdasarkan binatang seperti burung dan ayam
Mana-mana 2 x 1m
3(b) Senaraikan dua ciri seni bina Islam di Malaysia .

F1 Masjid mempunyai ciri-ciri khas seperti mihrab,mimbar ,telaga atau pancur air
dan bumbung yang khusus
F2 Istana raja dilengkapi dengan balairung, tempat persemayaman diraja dan balai
Istiadat
F3 Binaan rumah dan istana dilengkapi dengan seni ukiran
F4 Motif ukiran berubah kepada tumbuh-tumbuhan,bunga-bungaan dan geometri
F5 Antara masjid tertua di Tanah Melayu ialah Masjid kampung Laut di Kelantan
Mana-mana 2 x 1m
3(c) Di manakah seni tulisan Islam seperti kaligrafi dan tulisan khat digunakan?

F1 Sebagai hiasan di masjid atau madrasah

F2 Pada batu nisan
F3 Barang tembikar
F4 Matawang
F5 Pakaian
F6 Tulisan khat di masjid
F7 Jenis tulisan khat yang digemari seperti kufi dan nasakh
Mana-mana 2 x 1 m
4(d) Nyatakan perkembangan seni persembahan setelah kedatangan Islam.

F1 Merangkumi tarian,drama, muzik,nyanyian dan wayang kulit

F2 Pengaruh dari Asia Barat seperti tarian dabus di Perak dikaitkan dengan
kepahlawan Saidina Ali
F3 Tarian mak Inang ditarikan di Istana Melaka pada zaman pemerintahan Sultan
Mahmud Syah
F4 Nyanyian nazam atau naban
F5 Seni dikir dinyanyikan dengan iringan pukulan rebana dan kompang
F6 Kesenian ghazal di Johor ialah sejenis puisi Arab yang memuji-muji kebesaran
Islam
Mana-mana 2 x 1m
3(e) Mengapakah unsur kesenian Islam di Malaysia perlu dipertahankan oleh generasi

hari ini ?
F1 Lambang jati diri bangsa
F2 Bukti ketinggian tamadun
F3 Sebagai tarikan pelancong
F4 Menjadi sumber pekerjaan/pendapatan
F5 Warisan bangsa
F6 Mengelakkan kepupusan
F7 Mengasah bakat
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

29
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

4(a) Apakah jenis cukai yang dikenakan kepada pedagang yang berdagang di Melaka
F1 Cukai tetap/cukai import
F2 Cukai diraja
2 x 1m
4(b) Nyatakan nilai cukai yang dikenakan kepada pedagang pada Zaman Kesultanan

Melayu Melaka.
F1 6% ke atas pedagang dari India/ Ceylon/ Tanah Arab/ siam/ Pegu
F2 5% ke atas pedagang Jepun/ China
F3 0% untuk beras dan makanan
F4 3% untuk orang asing yang menetap di Melaka
F5 6% untuk orang asing lain
F6 Zakat bagi yang berkemampuan
Mana-mana 3 x 1m
4(c) Namakan dua barang yang dikecualikan cukai di Melaka

F1 Beras
F2 Makanan
2 x1m
4(d) Apakah undang-undang yang melarang perlakuan riba di Negeri-Negeri Melayu?

F1 Hukum Kanun Melaka

F2 Hukum Kanun Pahang
Mana-mana 1 x 1m
4(e) Jelaskan kepentingan cukai kepada sesebuah negara

F1 Sumber pendapatan kerajaan

F2 Untuk pembangunan negara
F3 Membantu golongan yang memerlukan
F4 Membangunkan infrastruktur
F5 Mewujudkan masyarakat penyayang
F6 Membantu mempelbagaikan ekonomi Negara
F7 Meningkatkan disiplin masyarakat
F8 Membayar perkhidmatan
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 2 x 1m

Soalan Butiran (Soalan Esei)

1(a) Jelaskan faktor Melaka muncul sebagai pusat perdagangan yang penting
menjelang abad ke 15.
F1 Saranan Islam
H1 perdagangan merupakan sumber rezeki yang besar
F2 Kedudukan strategik
H2 terletak di tengah-tengah perjalanan timur dan Barat/ China dan India
F3 Pentadbiran yang licin dan teratur
H3 mewujudkan jawatan laksamana bagi menjaga urusan kelautan
F4 Undang-undang Laut Melaka digubal
H4 perlu dipatuhi oleh masyarakat
F5 Sistem timbang dan sukat diperkenalkan
H5 di bawah kuasa Syahbandar
F6 Kemudahan di pelabuhan
H6 menyediakan tempat membaiki kapal/ gudang menyimpan barang/ penginapan
bekalan makanan dan minuman
F7 Bahasa
H7 Terdapat paling kurang 84 bahasa yang dipertuturkan di Melaka
30
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

Mana-mana 6 x 1m
6(b) Terangkan penggunaan mata mata wang di negeri-negeri Melayu sejak zaman

Kesultanan Melayu Melaka hingga awal abad ke-19.

F1 Mata wang sebagai perantaraan nilai
H1 untuk memudahkan jual beli dan alternatif kepada sistem tukar barang
F2 Mata wang digunakan di Melaka
H2a menggunakan matawang yang diperbuat daripada timah
H2b Matawang timah pada zaman Melaka berbentuk bulat
H2c beratnya ialah satu kati lapan tahil
H2d nama sultan yang memerintah dicatat
H2e tarikh Islam dicatat pada mata wang tersebut
F3 Di Johor, mata wang timah dikenali sebagai wang katun
H3a Berbentuk bulat dan enam segi
H3b Tidak mempunyai tarikh
H3c Mempunyai tulisan jawi atau Arab
F4 Kedah mengeluarkan mata wang timah
H4a Berbentuk seekor ayam jantan yang hinggap di atas beberapa cincin
H4b Boleh dipatahkan dan digunakan secara berasingan
H4c Turut menggunakan mata wang emas
Mana-mana 6 x 1m
6(c)(i) Jelaskan sistem percukaian yang diamalkan di Melaka

F1 Di Melaka, pedagang diwajibkan membayar cukai terhadap barang dagangan

mereka sebelum urusan perniagaan dilakukan
F2 Terdapat dua jenis cukai iaitu cukai tetap atau cukai import
F3 Jumlah cukai ditetapkan oleh pemerintah
F4 Dikenakan ke atas barang yang dimport
F5 Para pedagang dari India,Ceylon, Tanah Arab, Siam dan Pegu dikenakan cukai
sebanyak 6 peratus
F6 Pedagang dari China dan Jepun dikenakan cukai sebanyak 5 peratus.
F7 Barang seperti beras dan makanan tidak dikenakan cukai.
F8 Cukai diraja dikenakan terhadap orang asing yang menetap di Melaka
F9 Orang asing dari Kepulauan Melayu dikenakan cukai diraja sebanyak 3 peratus.
F10 Orang asing dari tempat-tempat lain dikenakan cukai diraja sebanyak 6 peratus
Mana-mana 4 x 1m
6(c)(ii) Berikan cadangan anda untuk meningkatkan kesedaran untuk membayar cukai di

kalangan rakyat Malaysia.

F1 Kempen kepentingan cukai kepada negara
F2 Memberikan diskaun kepada pembayar cukai
F3 Bayaran cukai melalui potongan gaji
F4 Memantau premis perniagaan yang tidak bayar cukai
F5 Menguatkuasakan undang-undang
F6 Menangkap sesiapa yang tidak membayar cukai
F7 Menamatkan lesen perniagaan majikan yang tidak membayar cukai
F8 Memperbanyakkan kaunter membayar cukai
F9 Membuka premis membayar cukai setiap hari
F10 Memberi sijil penghargaan kepada pembayar cukai
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 4 x 1m

31
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

BAB 9 : PERKEMBANGAN DI EROPAH

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a) Apakah maksud gerakan Reformation?
F1 Berasal daripada perkataan Reform
F2 Bermaksud melakukan perubahan
F3 Melakukan pembaharuan
F4 Menghasilkan sesuatu yang lebih baik
F5 Membentuk sesuatu yang baru
F6 Berkaitan dangan agama Kristian
Mana-mana 2 x 1m
1(b) Berdasarkan ilustrasi di atas, namakan tokoh yang telah mencipta mesin cetak

tersebut.
F1 Johan Gutenberg 1 x 1m
1(c) Mengapakah berlaku gerakan Reformation di Eropah?

F1 Kritikan terhadap penguasa gereja Katolik

F2 Penguasa gereja mengamalkan gaya hidup bangsawan/ keduniaan
F3 Cara hidup yang diamalkan tidak mencerminkan kehidupan beragama
F4 Kepincangan dalam institusi gereja
F5 Gereja mengamalkan penyelewengan,kepincangan dan rasuah
F6 Penciptaan mesin cetak oleh Johann Gutenberg
F7 Dapat mempercepatkan cetakan kitab Bible yang lebih murah dan banyak
F8 Kemunculan Martin Luther menentang amalan indulgences
Mana-mana 2 x 1m

2(d) Jelaskan dua kesan gerakan Reformation kepada masyarakat Eropah

F1 Agama Kristian berpecah kepada dua mazhab /Katolik dan Protestant
F2 Negara Jerman, Norway, Sweden, Denmark, England dan Switzerland
mengamalkan mazhab protestant
F3 Eropah berpecah
F4 Berperang mengikut mazhab
F5 Pembalahan pendapat berlaku antara kedua mazhab
F6 Dalam jangka masa panjang, timbul sikap toleransi antara mazhab Kristian
F7 Kedua mazhab sama-sama mempergiatkan pendidikan
Kuasa gereja Rom terhadap kerajaan atau monarki baru semakin kurang Mana-
mana 2 x 1m

2(e) Bagaimanakah anda mengelakkan berlakunya gerakan Reformation di negara

kita?
F1 Memperkukuhkan kedudukan agama Islam sebagai agama rasmi
F2 Berpegang kepada ajaran agama
F3 Elak rasuah dan penyelewengan
F4 Mengutamakan sikap bertoleransi
F5 Tidak fanatik
F6 Berlaku adil
F7 Jangan menindas
F8 Tidak mementingkan keduniaan/materialistik
F9 Berfikiran matang
F10 Tidak mudah terpengaruh
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 3 x 1m

32
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

Soalan Butiran (Soalan Esei)

1(a) Jelaskan sumbangan Revolusi Pertanian terhadap Revolusi Perindustrian di
Britain.
F1 Melahirkan peladang yang kaya
F2 Menyediakan modal untuk perindustrian
F3 Peladang melaburkan lebihan modal dalam bidang perindustrian
F4 Peladang sanggup mengambil risiko dengan melabur dalam bidang yang belum
pasti menguntungkan
F5 Menyediakan keperluan makanan pekerja kilang
F6 Britian tidak lagi bergantung kepada makanan import
F7 Dana diguankan untuk memajukan industri dalam negara
F8 Menyediakan asas pencetuskan Revolusi Perindustrian
F9 Petani kecil menjadi buruh kilang
Mana-mana 4 x 1m
1(b) Terangkan kesan Revolusi Pertanian dan Revolusi Perindustrian kepada

masyarakat Eropah.
F1 Kemajuan pertanian
H1 Kegiatan pertanian dikomersialkan
F2 Kemajuan perindustrian
H2 Perindustrian menjadi punca ekonomi baru dan penting kepada rakyat
F3 Peningkatan perdagangan antarabangsa
H3 Produk diperdagangkan pada peringkat antarabangsa
F4 Kemajuan bidang pengangkutan
H4 Rekaan dan penggunaan kereta api mengubah sistem pengangkutan domestik
F5 Kemunculan buruh dan majikan
H5 Peringkat awal,buruh tidak mendapat layanan sewajarnya
Mana-mana 8 x 1m
1(c) Mengapakah Revolusi Perindustrian telah membawa kepada imperialisme Barat di

negara-negara Asia dan Afrika?

F1 Keperluan mengubah ekonomi negara dijajah supaya sesuai dengan ekonomi
mereka
F2 Keperluan bahan mentah yang banyak dan berterusan
F3 Matlamat mendapatkan pasaran bagi produk industri
F4 Revolusi pengangkutan memudahkan perhubungan dan mempercepat
perjalanan
F5 Kelebihan teknologi,menyebahkan penjajah berlumba-lumba mendapatkan
daerah di Asia dan Afrika
F6 Peraturan tarif di Eropah menyekat pasaran di Eropah
F7 Pemilikan tanah jajahan lambang status kekuatan
F8 Tanggungjawab mengembangkan tamadun di luar Eropah
F9 Kemajuan sistem perhubungan mempercepatkan perhubungan
F10 Memperolehi keuntungan
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 8 x 1m

33
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

BAB 10 : DASAR BRITISH DAN KESANNYA TERHADAP EKONOMI NEGARA

Soalan Butiran (Soalan Struktur)

1(a) Apakah dua peranan Lembaga Pesuruhjaya Wang?
F1 Mengeluarkan wang kertas bagi Negeri-negeri Selat (di bawah Ordinan XIII)
F2 Menguatkuasakan penggunaan wang kertas Negeri Selat
F3 Mengesahkan mata wang tersebut dalam urusan perdagangan di Negeri Selat
Mana-mana 2 x 1m

1(b) Nyatakan dua kesan penubuhan Lembaga Pesuruhjaya Wang di Tanah Melayu.
F1 Mempercepat / melicinkan urusan kewangan
F2 Meningkatkan kepesatan ekonomi Tanah Melayu
F3 Mata wang kerajaan Melayu terhapus
F4 Memudahkan penduduk Tanah Melayu membuat urus niaga
F5 Taraf hidup orang Melayu semakin tertekan kerana kekurangan wang
Mana-mana 2 x 1m

1(c)(i)Nama cawangan bank Eropah yang terdapat di Tanah Melayu.

F1 Mercantile Bank- merupakan bank pertama di Tanah Melayu
F2 The Chartered Bank
F3 Hong Kong and Shanghai Bank
F4 Algemene Bank Nederland
Mana-mana 1 x 1m

1(c)(ii)Nama bank pemodal tempatan yang terdapat di Tanah Melayu

F1 Kwong Yik Bank - Bank tempatan pertama ditubuhkan di Kuala Lumpur
F2 Bank of Malaya di Ipoh
F3 Ban Hin Lee Bank di Pulau Pinang
F4 Kwong Lee Bank di Sarawak
F5 Sarawak Chinese Banking Corporation Limited di Sarawak
F6 Ban Chiang Bank di Sarawak
F7 Malay National Banking Corporation Bhd - Bank pertama yang ditubuhkan oleh
orang Melayu di Kuala Lumpur
Mana-mana 1 x 1m

1(d) Mengapakah pemodal tempatan menubuhkan bank mereka sendiri

F1 Bank Eropah hanya mengutamakan pedagang Eropah
F2 Pedagang tempatan hanya boleh mendapatkan perkhidmatan bank melalui orang
tengah / komprador
F3 Kesukaran untuk mencari penaja kepada peminjam
F4 Komprador mempunyai talian yang rapat dengan British
Mana-mana 2 x 1m

1(e) Sejauh manakah penubuhan institusi kewangan memberi manfaat kepada

perkembangan ekonomi negara hari ini?
(Rujuk pemarkahan mengikut rubrik penskoran) 2M
F1 Menjana pertumbuhan ekonomi negara

F2 Menyediakan pinjaman kepada pelabur

F3 Memajukan industri negara
F4 Pengenalan sistem kewangan moden yang berorientasikan kadar faedah yang
tinggi.
F5 Mempercepatkan kemasukan dana asing
F6 Menggalakkan pelaburan asing
F7 Mempercepatkan bayaran kepada pengimport dan pengeksport.
34
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F8 Melicinkan urusan perdagangan antarabangsa.

F9 Meningkatkan keinginan untuk menabung
(Mana-mana jawapan munasabah)

Soalan Butiran (Soalan Esei)

1(a) Terangkan faktor kemajuan tanaman getah di Tanah Melayu.
F1 Revolusi Perindustrian
H1 Industri membuat kereta kereta/tayar
F2 Peranan H.N. Ridley
H2a Berusaha meyakinkan peladang / menggalakkan tanaman getah
F3 Penemuan sistem torehan
H3 Tidak merosakkan pokok
F4 Perkembangan industri pembuatan barangan pengguna
H4 Kasut/pakaian/barangan elektrik
F5 Permintaan meningkat
H5 Harga melambung
F6 Pelabur Eropah
H6 Membawa masuk modal asing
F7 Syarikat perwakilan / Syarikat Eropah
H7 Membawa masuk modal
F8 Dasar British
H8 Menggalakkan pemodal asing
F9 Infrastruktur
H9a terdapat kemudahan jalan raya dan kereta api
F10 Tenaga kerja yang ramai
H10 Dari selatan India
F11 Tanah subur
H11 jenis laterit
Mana-mana 6 x 1m
1(b) Mengapakah orang Melayu tidak melibatkan diri dalam penanaman getah secara

besar-besaran pada zaman penjajahan British di Tanah Melayu?

F1 Menjadi pekebun kecil
F2 British mahu mengekalkan orang Melayu sebagai petani / ekonomi tradisional
F3 Enakmen Tanah Padi 1917
F4 British melarang penanaman getah di kawasan tanaman padi
F5 British mahu mengurangkan jumlah pekebun kecil getah Melayu
F6 Premium permohonan tanah baru untuk penanaman getah dinaikkan
F7 Pembukaan tanah baru untuk tanaman getah dilarang
F8 British melindungi peladang Eropah
F9 Pekebun kecil diberi kuota yang rendah
F10 Pekebun kecil ditekan
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m
1(c)(i) Mengapakah perusahaan getah penting kepada negara kita?

F1 Sumber pendapatan negara

F2 Peluang pekerjaan
F3 Membekalkan bahan mentah untuk sektor perkilangan
F4 Menjadi bahan eksport
F5 Membantu sektor perindustrian/sektor pembuatan
F6 Mengekalkan kehijauan persekitaran
F7 Membekalkan kayu untuk industri berasaskan kayu
F8 Membantu mengatasi kekurangan sumber kayu balak
F9 Bahan asas pembuatan barangan keperluan harian
35
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F10 Menampung bekalan yang semakin berkurangan

(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 4 x 1m
1(c)(ii) Bagaimanakah perusahaan getah Malaysia dapat dimajukan?

F1 Menambah keluasan kawasan penanaman getah

F2 Menghasilkan benih getah bermutu tinggi seperti mempunyai daya tahan
serangan penyakit dan mempunyai pengeluaran yang tinggi
F3 Mempelbagaikan kegunaan produk getah
F4 Mengurangkan kos pengeluaran getah supaya dapat bersaing dengan getah
tiruan.
F5 Meningkatkan R & D getah
F6 Meneroka pasaran-pasaran baru di luar negara.
F7 Memberi bantuan pinjaman kepada pengusaha
F8 Memberi intensif pengurangan cukai kepada pengusaha getah
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 4 x 1m

2(a) Apakah faktor yang mendorong imigran China dan India ke Tanah Melayu sejak
abad ke -19 ?
F1 Kepesatan pembangunan sektor pertanian dan perlombongan oleh British
F2 Kemakmuran ekonomi
F3 Galakkan British
F4 Keperluan buruh di lombong-lombong dan ladang-ladang
F5 Tidak pernah ditentang oleh orang Melayu
F6 Wujud hubungan tradisi antara Tanah Melayu dengan India
F7 Terdapat peluang pekerjaan dalam pertanian dan perlombongan
F8 Kestabilan politik di Tanah Melayu
F9 Kemiskinan di tempat asal
F10 Kekayaan sumber alam di Tanah Melayu
Mana-mana 4 x 1m
2(b) Terangkan cara kemasukan buruh dari Cina dan India ke Tanah Melayu pada

abad ke-19.
Dari China
F1 Sistem Tiket Kredit
H1 bakal imigran ke Tanah Melayu dikumpulkan oleh kheh-tau(ketua)
F2 Sistem Pengambilan Kakitangan
H2majikan akan menghantar pegawainya ke China untuk mendapatkan buruh
F3 Sistem Pengambilan Rumah Kongsi
H3a pengambilan buruh dilakukan oleh pegawai di negara China
H3b pegawai ini dilantik oleh sesebuah rumah kongsi
H3c pegawai tersebut membiayai perbelanjaan buruh sehingga mereka sampai di
rumah kongsi
Mana-mana 4 x 1 m
Dari India

F1 Sistem Buruh Bebas

H1a mereka datang sendiri dengan biayaan masing-masing
H1b mereka bebas memilih tempat dan pekerjaan yang mereka kehendaki
F2 Melalui Sistem Kontrak
H2a majikan akan membiayai tambang mereka ke Tanah Melayu
H2b sebagai balasan buruh mereka bekerja dengan majikan untuk jangka masa
tertentu (antara 1-3 tahun)
F3 Sistem Kangani
36
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

H3 Kangani dihantar pulang ke India untuk mencari buruh

Mana-mana 4 x 1 m

3(c)(ii) Apakah kesan kemasukan buruh luar ke negara kita?

F1 Peningkatan jumlah imigran Cina dan India
F2 Wujud masyarakat berbilang kaum / majmuk
F3 Petempatan berbeza mengikut kaum
F4 Pekerjaan berbeza mengikut kaum
F5 Bahasa pertuturan berbeza mengikut kaum
F6 Perbezaan budaya dan cara hidup
F7 Kemunculan bandar baru
F8 Pendidikan vernakular
F9 Perpaduan sukar dicapai
F10 Tidak terdapat interaksi antara kaum
F11 Orang Melayu kekal di luar bandar
F12 Ekonomi / taraf hidup orang Melayu ketinggalan
F13 Perasaan prejudis / prasangka antara kaum
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 4 x 1m

3(c)(ii) Bagaimanakah negara kita boleh mengurangkan kebergantungan terhadap

pekerja asing? Berikan pandangan anda.
F1 Galakkan anak tempatan bekerja
F2 Melatih pekerja tempatan di bidang kemahiran
F3 Memperketatkan kemasukan pekerja asing
F4 Gaji yang setimpal untuk penduduk tempatan
F5 Menanamkan sikap rajin bekerja rakyat tempatan
F6 Pendidikan menekankan kemahiran
F7 Penggunaan teknologi moden
F8 Kaedah yang lebih produktif
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 4 x 1m

3(a) Mengapakah perkhidmatan kesihatan amat dititikberatkan di Tanah Melayu?

F1 Kemasukan beramai-ramai buruh asing menambah jumlah penduduk
F2 Penyakit berjangkit berpunca daripada kemasukan buruh asing
F3 Menyebabkan tempat tinggal dan tempat kerja mempunyai kepadatan yang
tinggi
F4 Tidak diurus dengan baik
F5 Bekalan air bersih tidak mencukupi
F6 Penyakit berjangkit mudah merebak ke bandar atau di luar bandar
F7 Kepentingan pihak penjajah
Mana-mana 4 x 1m

3(b) Bagaimanakah kerajaan meningkatkan taraf kesihatan di Tanah Melayu?

F1 Penubuhan hospital dibina
H1 seperti di Taiping dan Kuala Lumpur
F2 Hospital atas sumbangan orang peseorangan
H2 Untuk memberi perkhidmatan kesihatan khusus kepada pekerja lombong bijih
timah iaitu imigran China
F3 Pusat kesihatan dibina di negeri-negeri lain.
H3a Terdapat 14 pusat kesihatan kecil di Selangor
H3b 2 di negeri Pahang
H3c 3 di Negeri Sembilan
F4 Mendirikan Institut Penyelidikan Perubatan di Kuala Lumpur
H4 bertanggungjawab mengawal wabak penyakit
37
 SKEMA JAWAPAN MODUL CAKNA SEJARAH TINGKATAN 4

F5 Penubuhan Lembaga Sanitary Board

Bertanggungjawab menjaga kebersihan di bandar-bandar seperti Kuala Lumpur
Mana-mana 4 x 1m

3(c)(i) Sekiranya anda dilantik menjadi pemimpin, apakah tindakan anda

untuk meningkatkan tahap kesihatan penduduk Malaysia?
F1 Memperkasakan pendidikan kesihatan
F2 Menambah bilangan pusat kesihatan di bandar dan luar bandar
F3 Menambah Klinik Satu Malaysia
F4 Mengutamakan kebersihan
F5 Kempen gaya hidup sihat
F6 Iklan melalu media massa
F7 Mengadakan khidmat kesihatan secara percuma
F8 Memberi bantuan perubatan secara percuma
F9 Meningkatkan kesedaran kesihatan di peringkat sekolah
F10 Menitikberatkan subjek Pendidikan Jasmani dan Kesihatan
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m

3(c)(ii) Mengapakah kita perlu mempunyai kesedaran menitikberatkan kesihatan diri?

F1 Sentiasa sihat
F2 Boleh menyumbang kepada kemajuan negara
F3 Bersama merealisasikan hasrat kerajaan ’Rakyat Sihat Negara Sejahtera’
F4 Mengurangkan tanggungan kos perubatan kerajaan
F5 Membantu menggalakkan sektor pelancongan negara
F6 Menjaga imej negara
F7 Melahirkan warga negara / anak-anak yang sihat
F8 Produktif kepada negara
(Mana-mana jawapan munasabah)
Mana-mana 6 x 1m

38