]b˛s¡Tº\T, s¡#·q\T |ü+|üe\dæq ∫s¡THêe÷ :
m&ç≥sY
Á|üCø±Áy≤|ü + <∏
˚T&é dæ.|æ. uÛÑeHé
ë
Ç+.HÓ+. 2`1`594 (B `34, F `1)
¬s’˝Ò« ùdºwüHé s√&é, $C≤„q|ü⁄] ø±\˙, $<ë´q>∑sY
ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 044. bò˛Hé : 040 - 27668471, 8019770547
e - mail: prajapandha2013@gmail.com
dü+|ü⁄{Ï : 34 dü+∫ø£ : 24
kÕÁe÷»´yê<ä <˚XÊ\ eT<Ûä´ yÓ’s¡T<Ûë´\ |òü*‘·y˚T
nyÓT]ø± #Ó’Hê\ eT<Ûä´ yê´bÕs¡ j·TT<ä∆+
Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê\T düs¡«s√>∑ ìyês¡DÏ nì,
düe÷C≤_Ûeè~∆øÏ ì#ÓÃqyÓT≥¢ì ìqï{Ï<ëø± Á|ü|ü+#êìï
ôVA¬s‹Ô+∫q nyÓT]ø± H˚&ÉT e÷≥ e÷]Ã+~. e÷≥‘√bÕ≥T
u≤≥ ≈£L&Ü e÷]Ã+~. nyÓT]ø£Hé kÕÁe÷»´yê<äT\T Á|ü|ü+#êìï
sê»ø°j·T+>±, Ä]∆ø£+>±, ôd’ìø£+>± ‘·eT nBÛq+˝ÀøÏ
‘Ó#·TÃø√e&ÜìøÏ Á|ü|ü+#·<˚XÊ\ô|’ düs¡∞ø£s¡D, Áô|’y˚{°ø£s¡D,
Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê*ï Ç|üŒ{Ï<ëø± ã\e+‘·+>± s¡T~›+~.
Á|ü|ü+#ê~Û|ü‘ê´ì¬ø’ nyÓT]ø± düèwæº+∫q Á|ü|ü+#· yêDÏ»´ dü+düú
(&Éã÷¢´{°y√) ìã+<Ûäq\÷, s¡÷bı+~+∫q dü÷Á‘ê\T H˚&ÉT <ëì
ø±fi¯fl≈£î n&ɶ+|ü&ÉT‘·THêïsTT. ‘êqT Á|üø£{Ï+∫q ùd«#êäyêDÏ»´
dü÷Á‘ê\H˚ nyÓT]ø± H˚&ÉT ~>∑$T+>∑Tø√˝Òì <äTdæú‹øÏ #˚]+~.
nyÓT]ø± Á|ü<Ûëq+>± ~>∑TeT‘·T\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&çq+<äTq
ñ‘·Œ‹Ôs¡+>∑+ <Óã“‹qï~. ñ<√´>±\T˝Òø£ ìs¡T<√´>∑+ Á|üã*
j·TTe‘·˝À ndü+‘·è|æÔ ô|]–+~. yÓTTqï »]–q mìïø£˝À¢
j·TTe‘·≈£î nH˚ø£ Vü‰MT*∫à Á≥+|t n~Ûø±sêìøÏ e#êÃ&ÉT.
n+<äTπø H˚&ÉT nyÓT]ø±øÏ s¡ø£åD $<ÛëHê\T ø±yê\ì, ªnyÓT]ø±
|òüdtºμ n+≥÷ ìHê<ë\T \+œ+#·T≈£îHêï&ÉT. Á|ü|ü+Nø£s¡D
$<ÛëHê\‘√ eT÷&Ée Á|ü|ü+#·<˚XÊ\ eqs¡T\qT, dü+|ü<äqT
<√#·T≈£îqï nyÓT]ø± ‘·q $wüj·T+˝ÀøÏ e#˚à dü]øÏ nìï
ìã+<Ûäq\qT ‘·T+>∑˝À‘=øÏÿ+~. ‘·eT <˚X¯+˝ÀøÏ e#˚à edüTÔe⁄\ô|’
n~Ûø£ düT+ø±\qT $~Û+∫ s¡ø£åD $<ÛëHê\qT #˚|ü&É‘êqì
#ÓãT‘·÷ yêDÏ»´ j·TT<ë∆ìøÏ ‘Ós¡˝Ò|æ+~.
q÷‘·q Á|üC≤kÕ«$Tø£ $|ü¢yêìï $»j·Te+‘·+ #˚j·T&Éy˚T ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ >±]øÏ ì»yÓTÆq ìyê[
]≥ºbÕ&ÉT˝À »]–q es¡ú+‹ düuÛÑ˝À ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ #·+Á<äeTà ñ<ëÈ≥q
lø±≈£îfi¯+ õ˝≤¢ : eT+<ädü eT+&É\+ ã+düT>±+ Á>±eT+˝À
ø±Áy˚T&é >=s¡ø£\ u≤\ø£èwüí n<Ûä´ø£å‘·q ø±Áy˚T&é dües¡ düT≈£îe÷]
dü+‘ê|ü düuÛÑqT ìs¡«Væ≤+#ês¡T. eTT+<äT>± ø±Áy˚T&é düT≈£îe÷]
∫Á‘·|ü{≤ìøÏ |üP\e÷\\T y˚dæ, eTÚq+ bÕ{Ï+∫ ìyêfi¯ó\]Œ+#ês¡T.
dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é ô|’˝≤
#·+Á<äeTà e÷{≤¢&ÉT‘·÷... ø±Áy˚T&é düT≈£îe÷] neTs¡T&ÉT ø±Áy˚T&é
b˛‘·q|ü*¢ ≈£îe÷sY, »j·TeTà\ ≈£L‘·Ts¡˙, ìs¡“+<Ûä ø±\+˝À
e´ekÕú|üø£ dü+bÕ<ä≈£î\T : ø±Áy˚T&é e÷<ë\ Hêsêj·TDkÕ«$T
|”&ç‘· Á|ü»\ |üø£å |üÁ‹ø£
16`30 @Á|æ˝Ÿ : 2018 ù|J\T : 8
#Ó’Hê qT+∫ ~>∑TeT‹ nj˚T´ ñ≈£îÿô|’ 25XÊ‘·+,
n\÷´$Tìj·T+ô|’ 10 XÊ‘·+ düT+ø±\qT $~Ûdü÷Ô Á≥+|t e÷]Ã
20q Á|üø£≥q #˚XÊ&ÉT. yÓTT‘·Ô+ #Ó’Hê qT+&ç ~>∑TeT‹ nj˚T´
1,300 s¡ø±\ edüTÔe⁄\ô|’ ~>∑TeT‹ düT+ø±\T $~ÛdüTÔHêïeTì
Á|üø£{Ï+#ê&ÉT. ÄyÓ÷<äjÓ÷>∑´+ ø±ì yêDÏ»´ $<ÛëHê\ e\q
nyÓT]ø± rÁe+>± qwüºb˛‘·Tqï<äì, Á≥+|t á dü+<äs¡“¤+>±
Äs√|æ+#ê&ÉT. <˚oj·T ø£+ô|˙\qT ø±bÕ&ÉTø√e&ÜìøÏ, ‘·eT
<˚X¯+˝Àì ø£+ô|˙\qT qcÕº\ u≤≥ qT+&ç ãj·T≥y˚j·T&ÜìøÏ
nìyês¡´yÓTÆ á ìs¡íj·T+ rdüT≈£îqï≥Tº Á≥+|t ‘Ó*j·TCÒXÊ&ÉT.
BìøÏ Á|ü‹düŒ+<äq>± ‘·eT <˚X¯+˝ÀøÏ ~>∑TeT‹ nj˚T´ 128
nyÓT]ø± ñ‘·Œ‘·TÔ\ô|’ 25XÊ‘·+ ~>∑TeT‹ düT+ø±ìï #Ó’Hê
$~Û+∫+~. #Ó’Hê qT+∫ ~>∑TeT‹ nj˚T´ düs¡T≈£î\ô|’ @&Ü~øÏ
6,000ø√≥¢ &Ü\s¡¢ $\Te>∑\ düT+ø±\qT nyÓT]ø± $~ÛùdÔ, #Ó’Hê
nyÓT]ø± edüTÔe⁄\ô|’ 300ø√≥T¢ &Ü\s¡T¢ $\Te>∑\ düT+ø±\qT
$~Û+∫+~. &Éã÷¢´{°y√ ìã+<Ûäq\qT ñ\¢+|òæT+∫ düT+ø±\T
$~ÛùdÔ ‘êeTT #˚‘·T\T ø£≥Tºø=ì ≈£Ls√ÃuÀeTì #Ó’Hê rÁe+>±
ôV≤#·Ã]+∫+~. nyÓT]ø±≈£î ñ≈£îÿ düs¡|òüsê #˚ùd ¬øq&Ü, áj·T÷
≈£L&Ü nyÓT]ø± ìs¡íj·÷\ Á|üuÛ≤yêìï m<äTs=ÿH˚+<äT≈£î ‘êeT÷
dæ<ä∆+>± e⁄HêïeTì, ‘·–q #·s¡´\T rdüT≈£î+{≤eTì #ÓbÕŒs¡T.
nyÓT]ø± ìs¡íj·T+‘√ j·T÷s¡|t˝À ñ<√´>∑uÛÑÁ<ä‘· Á|üe÷<ä+˝À
|ü&ç+<äì j·T÷s√|æj·THé ø£MTwüHé n<Ûä´≈£åî\T JHé ø±¢&é »+ø£sY
ù|s=ÿHêïs¡T. uÛ≤s¡‘Y‘√ bÕ≥T yÓTøχø√, »bÕHé, ÄÁùdº*j·÷,
$|ü¢y√<ä´e÷ìøÏ |æ\¢\T Ä≥+ø£+ ø±≈£L&É<äì, düT≈£îe÷]ì Ä~yêdæ
<ä+|ü‘·T˝…’q Hê>∑j·T´, \ø£ÿeTà\≈£î sTT∫Ãy˚XÊs¡˙, n+<äT≈£î>±qT Ä
≈£î≥T+ã+ ìs¡“+<ÛëHÓï<äTs=ÿqï<äì $e]+#ês¡T. Á|üC≤ ñ<ä´e÷\≈£î
düVü≤ø±s¡+>± e⁄+≥÷, nHês√>∑´+‘√ eTs¡DÏ+#˚ es¡≈£î düT≈£îe÷]
bÕغøÏ n+&É<ä+&É\+~+∫+<äì— @C…˙‡ ÁbÕ+‘·+˝À düeTdü´\T,
Ä~yêd”\ düeTdü´\T |ü]cÕÿsêìø°, ôw&É÷´\T`5˝À #˚s¡Ãe\dæq
Á>±e÷\qT ôw&É÷´\T˝À #˚]Œ+#·T≈£îH˚+<äT≈£L, b˛&ÉT uÛÑ÷eTT\
kÕ<Ûäq≈£î b˛s¡T e÷s¡Z+ ‘·|üŒ<äì— Ä~yêd”\ düeTdü´\ |ü]cÕÿsêìøÏ
ôV’≤<äsêu≤<é yÓ\ : 10/`
<äøÏåDø=]j·÷, ‘·~‘·s¡ <˚XÊ\T Á≥+|t ìs¡íj·T+ |ü≥¢ Ä+<√fi¯q
e´ø£Ô+ #˚XÊsTT. #Ó’Hê düT+ø£+ $~Û+∫q yê{Ï˝À ¬ø$Tø£˝Ÿ‡, ø±s¡T¢,
uÀsTT+>¥ $e÷Hê\T, k˛j·÷;Hé‡, |ü+&ÉT¢, |ü+~e÷+dü+ Ç‘·s¡
edüTÔe⁄\THêïsTT. nyÓT]ø± $~Û+∫q Ä+ø£å\ qcÕº\qT
|üP&ÉTÃø√e&ÜìøÏ, ‘·eT <˚X¯ Á|üjÓ÷»Hê\ ø√düy˚T á ìs¡íj·T+
rdüTø√yê*‡ e∫Ã+<äì #Ó’Hê e÷{≤¢&ç+~. Á|ü|ü+#· yêDÏ»´ dü+düú
ìã+<Ûäq\≈£î $s¡T<ä∆+>± nyÓT]ø± yêDÏC´ j·TT<ë∆ìøÏ ~–+<äì,
Ç~ #·≥º|üs¡yÓTÆq Vü≤≈£îÿ\qT ø±\sêj·T&Éy˚Tqì #Ó’Hê ÄÁ>∑Vü≤+
e´ø£Ô+ #˚dæ+~. ¬s+&ÉT n‹ ô|<ä› Ä]∆ø£ e´edüú\ eT<Ûä´ »s¡T>∑T‘·Tqï
á yêDÏ»´ j·TT<ä∆+ Á|ü|ü+#·<˚XÊ\qT Ä+<√fi¯q≈£î >∑T]#˚düTÔ+~.
|æ*¢‘√ #Ó\>±≥+ m\Tø£≈£î ÁbÕDdü+ø£≥+ ˝≤>± kÕÁe÷»´yê<ä
Ä]∆ø£e´edüú\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç Áã‘·T≈£î‘·Tqï uÛ≤s¡‘Y ˝≤+{Ï <˚XÊ\T
á j·TT<ä∆+˝À q*–b˛‘êeTì Ä+<√fi¯q #Ó+<äT‘·THêïs¡T.
á yêDÏ»´ j·TT<ä›+ eT]+‘· eTT~]‘˚ uÛ≤s¡‘· Ä]∆ø£e´edüúô|’
rÁe Á|üuÛ≤e+ e⁄+≥T+<äì nk˛#êyéT n_ÛÁbÕj·T|ü&ç+~. ˇø£ÿ
yêDÏ»´+˝ÀH˚ ø±ø£ u≤´+≈£î\T, e&û¶πs≥T¢, Á<äy√´\“D+ô|’Hê Ä
Á|üuÛ≤e+ e⁄+≥T+<äì, yÓTT‘·Ô+ uÛ≤s¡‘· eè~∆πs≥Tô|’ rÁe Á|üuÛ≤e+
e⁄+≥T+<äì Ä]∆ø£y˚‘·Ô\T Ä+<√fi¯q e´ø£Ô+ #˚düTÔHêïs¡T. eTTK´+>±
uÛ≤s¡‘· eÁC≤\ |ü]ÁX¯eTqT dü+øå√uÛÑ+ n+#·T˝À¢øÏ yÓfi‚fl Á|üe÷<ä+
ñ+<äì mø£q$Tø˘ f…ÆyéT‡ ù|s=ÿqï~. eÁC≤\T, ÄuÛÑs¡D≤\qT
uÛ≤s¡‘Y, #Ó’Hê qT+∫ nyÓT]ø± ~>∑TeT‹ #˚düT≈£î+≥T+~.
eÁC≤\T, ÄuÛÑs¡D≤\ô|’ ≈£L&Ü nyÓT]ø± n~Ûø£
Á|üC≤ ñ<ä´e÷˝Ò X¯s¡D´eTHêïs¡T.
dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” d”ìj·TsY Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é
»j·TeTàø£ÿ e÷{≤¢&ÉT‘·÷... Hê{Ï ìs¡“+<Ûä ø±\+˝À |æ\¢\T
ñ<ä´e÷ìøÏ Ä≥+ø£+ ø±≈£L&É<äì ìs¡ísTT+#·T≈£îH˚ y˚TeTT
düT≈£îe÷]ì Hê>∑j·T´, \ø£ÿeTà\≈£î sTT∫Ãy˚XÊeTT. eTVü≤‘·Ôs¡
lø±≈£îfi¯ kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+˝À nH˚ø£ eT+~ ‘·eT ÁbÕD≤\T ‘ê´>∑+
#˚XÊs¡T. e+<ä˝≤~ eT+~ rÁe ìs¡“+<ÛëHÓï<äTs=ÿHêïs¡T. Ä
ã*<ëHê\ |òü*‘·+>±H˚ H˚&ÉT ø=ìï kÂø£sê´\T
bı+<ä>∑\T>∑T‘·THêïeT˙, yê] b˛sê≥ yês¡dü‘ê«ìï |ü⁄DÏøÏ|ü⁄#·TÃ≈£îì
eTT+<äT≈£î kÕ>∑&Éy˚T neTs¡Ms¡T\≈£î ì»yÓTÆq ìyê[ nHêïs¡T.
yÓTs¡T¬>’q edü‘·T\ kÕ<Ûäq, $<ë´ ñbÕ~Û neø±XÊ\¬ø’
b˛sê&Ü\Hêïs¡T. dü+‘ê|üdüuÛÑ˝À ø±Áy˚T&é‡ e+ø£\ e÷<Ûäesêe⁄,
dæ|◊æ (m+`m˝Ÿ) d”ìj·TsY Hêj·T≈£î\T eT<Ó›\ eT˝Ò¢X¯«s¡sêe⁄,
dæm˝Ÿdæ õ˝≤¢ n<Ûä´≈£åî\T |æ.<ëH˚wt, –]»q dü+|òüT+ Hêj·T≈£î\T
dües¡ ã+>∑¢ ≈£îe÷sY, ◊m|òt{Ïj·TT õ˝≤¢ ø£˙«qsY E‘·TÔ MsêkÕ«$T,
ªªns¡TD√<äj·Tμμ n<Ûä´≈£åî\T kıÁsê sêe÷sêe⁄, ø±s¡´<ä]Ù
k˛y˚TX¯«s¡sêe⁄, _.≈£Lsêàsêe⁄ ‘·~‘·s¡T\T e÷{≤¢&Üs¡T. 
 @Á|æ1`15
˝Ÿ 16-30, 2018,ôV’≤ôV’<äs≤<äêu≤<é
y˚T 2016, sêu≤<é
, dü,+|üdü⁄+{|üÏ `⁄{Ï33,
` 34, dü+∫ø£
dü+∫ø£ ` 1`24
düT+ø±\qT $~ÛùdÔ uÛ≤s¡‘Y m>∑TeT‘·T\ô|’ <ëì
Á|üuÛ≤e+ e⁄+≥T+~. nyÓT]ø± #Ó’Hê\ eT<Ûä´ |üP]Ô kÕúsTT yêDÏ»´
j·TT<ä∆+ yÓTT<ä˝…’‘˚ Á|ü|ü+#· Ä]∆ø£ e´edüúô|’ <ëì Á|üuÛ≤e+ rÁe+>±
e⁄+≥T+<äì Á|ü|ü+#· yêDÏ»´ dü+düú &Ó¬sø£ºsY »qs¡˝Ÿ sêãs√º
ôV≤#·Ã]+#ês¡T.
ªªnyÓT]ø±˝À eT÷&ÉT <äXÊu≤›\ |ü]D≤e÷˝À¢ ñ‘·Œ‹Ô s¡+>∑+
u≤>± <Óã“‹qï~. ìs¡T<√´>∑+ ô|]–+~. n+<äTπø eTq <˚X¯+
n\÷´$Tìj·T+, ñ≈£îÿ\qT ñ‘·Œ‹Ô #˚j·Tø£b˛‘˚ eTq ˇø£ <˚X¯+>±
eTq˝Ò+. eTq+ yê{Ï $wüj·T+˝À >=|üŒ ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\+>±
‘·j·÷s¡T ø±yê*μμ n+≥÷ Á≥+|t |æ\T|ü⁄ì#êÃ&ÉT. ìC≤ìøÏ
nyÓT]ø± ‘·q m>∑TeT‘·T\ ø£+fÒ <ë<ë|ü⁄ Hê\T>∑T¬s≥T¢ m≈£îÿe>±
Á|ü|ü+#·+˝À 100 <˚XÊ\ qT+&ç ñ≈£îÿqT ~>∑TeT‹
#˚düT≈£î+≥T+~. 2000 dü+e‘·‡s¡+˝À 112 $T*j·THé ≥qTï\T
ñ≈£îÿ ñ‘·Œ‹Ô #˚dæq nyÓT]ø± 2016˝À 86.5 $T*j·THé ≥qTï\T
ñ≈£îÿ e÷Á‘·y˚T ñ‘·Œ‹Ô #˚dæ+~. Á|ü<Ûëq+>± ñ≈£îÿ ~>∑TeT‘·T\ô|’
Ä<Ûës¡|ü&ç ‘·q Ä<ëj·÷ìï ø√˝ÀŒ‘·Tqï≥Tº nyÓT]ø± n+#·Hê
y˚dæ+~. Ä]∆ø£y˚‘·Ô\‘√ |ü\Te÷s¡T¢ #·]Ã+∫q ‘·sê«‘˚ á ìs¡íj·T+
rdüT≈£îHêïeTì Á≥+|t ‘Ó*bÕs¡T. nyÓT]ø± Ä]∆ø£ e´edüú
<Óã“‹q&ÜìøÏ #Ó’Hê edüTÔe⁄\T ≈£L&Ü ø±s¡Dy˚Tqì #Ó’Hê n‘·´~Ûø£
˝≤uÛ≤\T bı+<äT‘·T+<äì nyÓT]ø± uÛ≤$düTÔ+~. Ç~ ˇø£ bÕøÏåø£
dü‘·´+ e÷Á‘·y˚T. ø±]à≈£î\T ø±s¡T #Íø£>± <=]πø y˚πs <˚XÊ˝À¢
‘·j·÷Ø s¡+>∑ |ü]ÁX¯eT\qT HÓ\ø=*Œ nyÓT]ø± ø±s√Œπs{Ÿ s¡+>∑+
m&Üô|&Ü ˝≤uÛ≤\T >∑&çùdÔ Ä <˚XÊ˝À¢ ø±]à≈£î\T e÷Á‘·+ ñbÕ~Û
ø√˝ÀŒsTTq $wüj·÷ìï nyÓT]ø± eTs¡T>∑T|üs¡TdüTÔqï~. #Ó’Hê‘√
‘·eT≈£îqï yêDÏ»´˝À≥T e\q yÓTT‘·Ô+>± 20\ø£å\ ñ<√´>±\T
ø√˝ÀŒj·÷eTì Á≥+|t #Óù|Œe÷≥˝À¢ ø=+‘· yêdüÔe+˝Òø£b˛˝Ò<äT.
n<˚ dü+<äs¡“¤+˝À Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê\ |òü*‘·+>± nH˚ø£ <˚XÊ˝À¢
ø±]à≈£î\T ñbÕ~Ûø√˝ÀŒsTTq $wüj·÷ìï nyÓT]ø± |ü{Ϻ+#·Tø√˝Ò<äT.
Á≥+|t rdüT≈£î+≥Tqï #·s¡´\ e\q düÔã∆‘·>± ñqï ‘·j·÷Ø
s¡+>∑+˝À ô|≥Tºã&ÉT\T yÓTT<ä˝…’ ñbÕ~Û neø±XÊ\T
ô|s¡T>∑T‘êj·Tì n~ nyÓT]ø± Ä]∆ø£e´edüú n_Ûeè~∆øÏ <√Vü≤|ü&ÉT
‘·Tqï<äì Á≥+|t n_ÛÁbÕj·T|ü&ÉT‘·THêï&ÉT.
ªy˚T&é ÇHé #Ó’Hê 2025μ ù|s¡T‘√ #Ó’Hê <ä÷düT≈£îb˛‘·T+~. á
yêDÏ»´+˝À Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ 200 qT+∫ 300 _*j·THé &Ü\s¡T¢
nyÓT]ø± dü+|ü<ä #Ó’Hê≈£î ‘·s¡*yÓfi¯ó‘√+~. nyÓT]ø±`#Ó’Hê\ eT<Ûä´
>∑‘· 40 dü+e‘·‡sê\ qT+&ç yêDÏ»´|üs¡yÓTÆq ˝≤yê<˚M\T
»s¡T>∑T‘·THêïj·Tì #Ó’Hê yêDÏ»´ eT+Á‹‘·«XÊK ‘Ó*j·TCÒdæ+~.
17 dü+e‘·‡sê\ ø±\+˝À #Ó’Hê 800 XÊ‘·+ eè~∆ì kÕ~Û+∫+<äì
nyÓT]ø± ù|s=ÿqï~. #Ó’Hê @fi¯fl ‘·s¡ã&ç ‘·eT y˚T<Û√ dü+|ü‹Ô
Vü≤≈£îÿ\ #Ísê´ìøÏ ≈£L&Ü bÕ\Œ&ÉT‘·T+<äì nyÓT]ø±
Äs√|æ+∫+~. 1974 yêDÏ»´ #·≥º+˝À ôdø£åHé 301 øÏ+<ä #Ó’Hê
y˚T<Û√ dü+|ü‹Ô, kÕ+πø‹ø£‘· ã<ä˝≤sTT+|ü⁄\ô|’ ˇø£ <äsê´|ü⁄Ô≈£î
nyÓT]ø± 2017 Ä>∑düTº˝À Ä<˚•+∫+~. y˚T<Û√ dü+|ü‹Ô #√ØøÏ
Á|ü‹>± ô|≥Tºã&ÉT\ô|’ nyÓT]ø± |ü]$T‹ $~Û+∫+~. ô|s¡T>∑T‘·Tqï
#Ó’Hê Ä]∆ø£ e´edüúqT n&ÉT¶ø√e&ÜìøÏ á #·s¡´\T nedüs¡eTì
nyÓT]ø± >∑{Ϻ>± uÛ≤$+∫+~.
düuÛÑ´<˚X¯+ @<Ó’Hê ÇcÕºqTkÕs¡+ Á|üe]ÔùdÔ ø£]ƒq+>±
e´eVü≤]kÕÔeTì ôV≤#·Ã]+∫ ø=ìï dü+<äsꓤ˝À¢ yê{Ïì neT\T
#˚dæq &Éã÷¢´{°y√ Á≥+|t ôV≤#·Ã]ø£\ ‘·sê«‘· düHêïsTTH=≈£îÿ\T
H=≈£îÿ‘·Tqï~. Ç‘·s¡ <˚XÊ\≈£î ˇø£ Hê´j·T+, nyÓT]ø±≈£î ˇø£
Hê´j·TeTqïe÷≥. &Éã÷¢´{°y√ì ‘·q #˚‹˝À ø=s¡eTT≥Tº>±
nyÓT]ø± ‘·j·÷s¡T #˚dæ+~. 2001˝À Á|ü|ü+#· yêDÏ»´ dü+düú˝À
#Ó’Hê #˚]q|üŒ{Ï qT+∫ #Ó’Hê Ä]∆ø£ e´edüú 1 Á{Ï*j·THé &Ü\s¡¢
õ&ç|æ qT+∫ 12 Á{Ï*j·THé &Ü\s¡T¢≈£î n_Ûeè~∆ #Ó+~+~. 800
XÊ‘·+ eè~∆ πs≥T kÕ~Û+∫+~. á ø±\+˝À nyÓT]ø± Ä]∆ø£e´edüú
3.5 XÊ‘·+>± e⁄qï eè~∆πs≥T 2 XÊ‘êìøÏ |ü&çb˛sTT+~. uÛ≤s¡‘·
<˚X¯+ &Éã÷¢´{°y√˝À #˚]q|üŒ{Ï qT+&ç m>∑TeT‘·T\ ø£+fÒ
~>∑TeT‘·T\T m≈£îÿe #˚düTø=ì uÛ≤s¡‘· e´ekÕj·T s¡+>±ìï
ã*|”sƒ¡+ô|’ ì\u…{Ϻq yÓ’q+ ≈£L&Ü eTq+ ¬s+&√yÓ’|ü⁄ #·÷düTÔHêï+.
ªª2008˝À nyÓT]ø± Ä]∆ø£ dü+øå√uÛ≤ìï m<äTs=ÿqï ‘·sê«‘·
Á|ü|ü+#·+˝Àì $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\ô|’ Ä~Û|ü‘·´+ ø=s¡≈£î nyÓT]ø±
&ÉT
#˚düTÔqï Á|üj·T‘êï\≈£î $$<Ûä kÕÁe÷»´yê<ä X¯≈£îÔ\T düyê\T
$düTs¡T‘·THêïsTT. #Ó’Hê eTs√ Ä]∆ø£ πø+Á<ä+>± ‘·˝…‹Ô+~. #Ó’Hê
k˛wü˝Ÿ kÕÁe÷»´yê<ä+>± e÷]+<äìμμ dæ.|æ.◊ (m+.m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” 2014 sê»ø°j·T rsêàq+ Ç|üŒ{Ïπø düŒwüº+ #˚dæ+~.
#Ó’Hê qT+∫ #ê˝≤ ø±\+>± nyÓT]ø± b˛{°ì m<äTs=ÿ+≥Tqï~.
#Ó’Hê˝À \uÛÑ´eTÚ‘·Tqï #Íø£ ÁX¯eTq÷, Á|üø£è‹ eqs¡T\qT
ñ|üjÓ÷–+∫ edüTÔe⁄\qT ñ‘·Œ‹Ô #˚dæ #Íø£ edüTÔe⁄\‘√
2 Á|üC≤|ü+<∏ë
Á|ü|ü+#·+˝À nìï <˚XÊ\ e÷¬sÿ≥¢qT eTT+∫y˚dæ+~.
ùd«#êäyêDÏ»´+ e\q #Íø£>± edü÷Ô‘·Œ‹Ô s¡+>∑+˝À eTT+<äTqï
#Ó’Hê u≤>± \_›bı+~+~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À HÓ’|ü⁄D´+˝Òì ø±]à≈£î&çøÏ
s¡÷.300 ≈£L* \_ÛùdÔ nyÓT]ø± ˝≤+{Ï <˚XÊ˝À¢ n<˚ ø±]à≈£î&çøÏ
s¡÷.5000 #Ó*¢+#·e\dæ edüTÔ+~. á ø±s¡D+ e\q nyÓT]ø±
˝≤+{Ï dü+|üqï<˚XÊ\ ãVüQfi¯C≤‹ dü+düú\T edü÷Ô‘·Œ‹Ô
˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+ ø±<äì ìs¡íj·÷ìøÏ e#êÃsTT. n+<äTπø ãVüQfi¯C≤‹
dü+düú\T ‘·eT ñ‘·Œ‹Ô ø±s¡´ø£˝≤bÕ\qT uÛ≤s¡‘Y, #Ó’Hê ˝≤+{Ï
<˚XÊ\≈£î ‘·s¡*+#êsTT. nyÓT]ø£Hé ø£+ô|˙ yê˝Ÿe÷sYº ‘êqT
$Áø£sTT+#˚ edüTÔe⁄˝À¢ 80XÊ‘êìï #Ó’Hê qT+∫ düeT≈£Ls¡TÃ≈£îqï
edüTÔe⁄˝Òqì Á|üeTTK Ä]∆ø£y˚‘·Ô uÛÑs¡‘Y s¡a+s¡aHéyê˝≤
‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. Ç˝≤ »s¡>∑&ÜìøÏ ø±s¡D+ #Ó’Hê, uÛ≤s¡‘Y\≈£î
ÁX¯eTX¯øÏÔ ø±s¡T#Íø£>± \_Û+#·&Éy˚Tqì ≈£L&Ü ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.
n+‘·sê®rj·T Ä]∆ø£b˛{°˝À #Ó’HêqT n~Û>∑$T+#˚+<äT≈£î
e÷sêZ\qT nyÓT]ø± bÕ\ø£esêZ\T yÓ‘·T≈£î‘·THêïsTT. #Ó’Hê
|ü\T≈£îã&çì ô|s¡>∑≈£î+&Ü n&ÉT¶ø=H˚+<äT≈£L, nyÓT]ø±
≈£L≥eTT\qT @s¡Œs¡TÃ≥≈£L eP´Vü‰‘·àø£+>± Á|üj·T‹ïdüTÔqï~.
Á|ü|ü+#·+˝À ‘·q Ä]∆ø£kÕúsTT ‘·–Zq|üŒ{Ïø° n~ ‘·q
Á|ü|ü+#ê~Û|ü‘·´ n‘ê´X¯qT e<äT\Tø√˝Ò<äT. »bÕHé, <äøÏåDø=]j·÷,
ÄÁùdº*j·÷\‘√ bÕ≥T uÛ≤s¡‘· bÕ\≈£î\T ≈£L&Ü #Ó’Hê |ü\T≈£îã&çì
n&ÉT¶ø=H˚<ëì˝À uÛ≤>∑+>± ñHêïs¡T. 2010 Hê{Ïπø #Ó’Hê ¬s+&√
Ä]∆ø£ e´edüú>± eTT+<äT≈£î e∫Ã+~. #Ó’Hê n‹ô|<ä› yÓ÷{≤s¡T
yêVü≤Hê\ ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T nsTT´+~. #Ó’Hê dü÷ú\ C≤rjÓ÷‘·Œ‹Ô˝À
41XÊ‘·+ m>∑TeT‘·T\<˚qì >∑Ts¡TÔ+#·Tø√yê*. #Ó’Hê 2012 Hê{Ïπø
Á|ü|ü+#·+˝À n‹ ô|<ä› m>∑TeT‹<ës¡T>± e⁄qï nyÓT]ø±qT
$T+∫b˛sTT+~. ÇsêHé‘√ #Ó’Hê ¬s+&Ée n‹ô|<ä› yêDÏ»´
ìs¡+»Hé
uÛ≤>∑kÕ«$T. Á|ü|ü+#·+˝À ‘·q |ü\T≈£îã&ç ÁbÕ+‘ê\qT
@sêŒ≥T#˚düTø√e&ÜìøÏ #Ó’Hê rÁe+>± Á|üj·T‹ïdüTÔqï~. á
s¡+>∑+˝ÀøÏ #Ó’Hê ø=‘·Ô~ ø±e&É+‘√ sTT|üŒ{Ïπø |ü\T≈£îã&ç
ÁbÕ+‘ê\qT ø£*– dæús¡|ü&çb˛sTTq ø=+‘·eT+~
kÕÁe÷»´yê<äX¯≈£îÔ\‘√ ø=ìï #√≥¢ b˛{° |ü&ÉT‘·T+&É>± sTT‘·s¡
#√≥¢ ø=ìï kÕÁe÷»´yê<äX¯≈£îÔ\‘√ #Ó’Hê ≈£îeTà≈£îÿ ne⁄‘·Tqï~.
#Ó’Hê, s¡cÕ´\T πø+Á<ä+>± ñqï cÕ+ô|òTÆ düVü≤ø±s¡ dü+dü∆
(mdtdæz)qT s¡ø£åDu≤¢≈£î>±, Á_ø˘‡qT ˇø£ Ä]∆ø£ u≤¢≈£î>±
ø=qkÕ–düTÔHêïsTT. nyÓT]ø± rdüT≈£îqï s¡ø£åD≤‘·àø£ $<ÛëHê\ e\¢
‘·˝…‘˚Ô Á|üe÷<ë\ >∑T]+∫ »s¡à˙ nyÓT]ø±qT >∑{Ϻ>±
ôV≤#·Ã]+∫+~. yêDÏ»´ j·TT<ä∆+ Ç≥T ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\qT, n≥T
$ìjÓ÷>∑<ës¡T\qT Ç<ä›]ï qwüº|üs¡TdüTÔ+<äì »s¡à˙ Á|ü‹ì~Û
#ÓbÕŒs¡T. Çj·TT yêDÏ»´ ø£MTwüHésY ≈£L&Ü nyÓT]ø± n~Ûø±s¡T\‘√
e÷{≤¢&Üs¡T. Á|ü|ü+#· Ä]∆ø£e´edüú uÛÑ$wü´‘Y <Óã“‹+≥T+<äì
»s¡à˙ n_ÛÁbÕj·T|ü&ç+~. nyÓT]ø± n&ɶ+≈£î\T $~Û+#·&É+ô|’
n+‘·sê®rj·T Á<äe´ì~Û dü+düú ôV≤#·Ã]+∫+~. yêDÏ»´ j·TT<ä∆+˝À
mes¡÷ $CÒ‘·\T ø±˝Òs¡ì ÄyÓT yê´U≤´ì+#ês¡T.
¬s+&√ Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆+ ‘·sê«‘· Ä]∆ø£+>± <Óã“‹qï Á|ü|ü+#·
ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T Á|ü‘·´]∆ ≈£L≥eTT\ eT<Ûä´ |òüTs¡¸D\qT ìyê]+∫
Á|ü|ü+#ê~Û|ü‘·´+ kÕ–+#˚+<äT≈£î Áu…≥Hée⁄&釽À ◊.m+.m|òt,
Á|ü|ü+#· u≤´+≈£î, &Éã÷¢´ {°y√\qT @s¡Œ]∫+~. j·TT<ë∆\qT
ìyê]+#·Tø√yê\˙, ùd«#êäj·TT‘· Ä]∆ø£b˛{° e÷Á‘·y˚T ø=q
kÕ–+#·Tø√yê\ì Á|ü|ü+#êìï <√|æ&û #˚düTø√yê\ì Áu…≥ºHée⁄&釽À
n$ uÛ≤$+#êsTT. ùd«#êäj·TT‘·b˛{° >∑T‘êÔ~Û |ü‘ê´ìøÏ <ë]
rdüTÔqï<äqï e÷]ÿ‡düTº eTôVAbÕ<Ûë´j·TT\ e÷≥\T á
dü+<äs¡“¤+>± eTs√kÕ] eTq≈£î ‘˚≥‘Ó\¢+ #˚düTÔHêïsTT. ô|≥Tºã&ç
<ëØ Ä]∆ø£e´edüú˝À nsê#·ø£|ü⁄ ñ‘·Œ‹Ô $<Ûëq+ e⁄+≥T+<äì
ñ‘·Œ‹ÔøÏ |ü+|æD°øÏ eT<Ûä´ yÓ’s¡T<Ûä´+ e⁄+≥T+<äì #Ó|æŒq $wüj·÷\T
nø£ås¡ dü‘ê´\ì eTs√kÕ] eTq≈£î s¡TEee⁄‘·Tqï~.
nyÓT]ø± Ä]∆ø£ e´edüú≈£î ñ|üjÓ÷>∑ø£s¡+>± e⁄qï+‘·es¡≈£î
Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê\qT Á|ü|ü+#·+ô|’ s¡T~›+~. Á|ü|ü+Nø£s¡D
$<ÛëHê\T dü+øå√uÛÑ+˝À |ü&É≥+‘√ Á≥+|t s¡ø£åD≤‘·àø£ $<ÛëHê\qT
eTT+<äT≈£î ‘ÓdüTÔHêï&ÉT. Á≥+|t #·s¡´\T 1930 Hê{Ï |ü]dæú‘·T\T
‘·˝…‘˚Ô Á|üe÷<ä+ ñ+<äì &Éã÷¢´{°y√ n~Û|ü‹ yê´U≤´ì+#ês¡T.
Á|ü|ü+Nø£s¡D $<ÛëHê\T |òü*‘·+>± e´‘ê´kÕ\T rÁe+>±
ô|]>±j·Tì, ø±]à≈£î\ ñbÕ~Û <Óã“‹ì Á|ü|ü+#·yê´|æ‘·+>±
ìs¡düq\T ô|s¡T>∑T‘·THêïj·Tì yê] n<Ûä´j·THê˝Ò ‘Ó*j·T
CÒdüTÔHêïsTT.
ñ≈£îÿô|’ düT+ø±\T ô|+∫‘˚ yê{Ï edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\T
ô|s¡T>∑T‘êsTT. yê{Ï uÛ≤s¡+ $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ô|’ ô|s¡T>∑T‘·T+~.
ø=‘·Ô e÷¬sÿ≥¢qT yÓ‘·Tø√ÿyê*. e÷¬sÿ≥T¢ <=s¡ø£ÿb˛‘˚ |ü]ÁX¯eT\T
eT÷‘·|ü&É‘êsTT. Ä Á|üuÛ≤e+ ñbÕ~ÛMT<ä |ü&ÉT‘·T+~. Ç~ #Ó’Hêπø
ø±<äT yÓTT‘·Ô+ nìï <˚XÊ\≈£î á dü+øå√uÛÑ+ #·T≥Tº≈£î+≥T+~. #Ó’Hê
qT+∫ nyÓT]ø±≈£î m>∑TeT‹ nj˚T´ edüTÔe⁄\˙ï #Ó’Hê ‘·j·÷Ø
e÷Á‘·y˚T ø±e⁄. #Ó’Hê˝À ø±]àø£e´j·T+ ‘·≈£îÿe. BìøÏ ‘√&ÉT #Ó’Hê
k˛wü*»+ e÷sêZìï e~*ô|{Ϻ k˛wü˝Ÿ kÕÁe÷»´yê<ä+>± e÷]q
‘·sê«‘· ô|≥Tºã&ç<ëØ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£ $<ÛëHê\qT nqTdü]düTÔqï~.
Bìï ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e&ÜìøÏ $<˚o dü+düú\T $&ç uÛ≤>±\qT,
ns¡∆ì]à‘· (Ç+≥Øà&çj·T{Ÿ) edüTÔe⁄\qT rdüT≈£îe∫à #Ó’Hê˝À
≈£Ls¡TŒ#˚dæ nø£ÿ&É qT+∫ nyÓT]ø± ‘·~‘·s¡ <˚XÊ\≈£î m>∑TeT‹
#˚düTÔHêïsTT. ø±ã{Ϻ #Ó’Hê qT+∫ m>∑TeT‹ nj˚T´ edüTÔe⁄˝À¢ #Ó’Hê
yê{≤‘√ bÕ≥T sTT‘·s¡ <˚XÊ\ yê{≤\T ≈£L&Ü e⁄HêïsTT. á
yê´bÕs¡ j·TT<ä∆+˝À #Ó’Hê‘√ bÕ≥T nyÓT]ø£Hé dü+düú\÷,
yê´bÕs¡T\T, ø±]à≈£î\T ≈£L&Ü qwüºb˛‘ês¡T. Á|ü|ü+Nø£s¡D yÓ+≥
y˚\+yÓÁ]>± |üs¡T>∑T\T rùdÔ m˝≤+{Ï |òü*‘ê*ïkÕÔjÓ÷ ‘êC≤
$yê<ä+ eTq≈£î #ÓãT‘·T+~. eT÷&Ée Á|ü|ü+#· <˚XÊ\T Bì qT+&ç
bÕsƒê\T rdüTø√yê\ì s¡øÏå‘· $<ÛëHê\T ø=qkÕ–+∫ Ä <˚XÊ\
|ü]ÁX¯eT\H˚ ø±<äT ø±]à≈£î\ ñbÕ~Ûì, uÛÑÁ<ä‘·qT ø±bÕ&Ü\ì
yê<äq ≈£L&Ü ã\+ |ü⁄+E≈£î+≥T+~.
nyÓT]ø± ÁbÕs¡+_Û+∫q yêDÏ»´ j·TT<ä∆+ rÁeyÓTÆ‘˚ #Ó’Hê˝Àì
nyÓT]ø£Hé ãVüQfi¯C≤‹ dü+düú\ô|’ ø£]ƒq Ä+ø£å\T $~Û+#˚ Á|üe÷<ä+
˝Òø£b˛˝Ò<äT. nìï+{Ï˙ $T+∫ &Ü\sYø£Hêï ‘·q ø£¬s˙‡ j·TTyêHé
$\TeqT ‘·≈£îÿe>± ìs¡ísTT+#·&É+ <ë«sê ≈£L&Ü ;õ+>¥ >∑{Ϻ
<Óã“rj·T>∑\<äì Ä]∆ø£y˚‘·Ô\T uÛ≤$düTÔHêïs¡T. #Ó’Hê ø£¬s˙‡ $\Te
‘·–Z‘˚ n+‘·sê®rj·T e÷¬sÿ{Ÿ˝À <ëì m>∑TeT‘·T\T eT]+‘· #Íø£
nsTT´ nyÓT]ø±≈£î ‘·\H=|æŒ ‘Ó#˚à Á|üe÷<ä+ e⁄+~. #Ó’Hê
nyÓT]ø± ~>∑TeT‘·T\qT n&ÉT¶≈£î+fÒ nyÓT]ø±˝À |ü]ÁX¯eT\T
<Óã“‹ì nø£ÿ&É ñ<√´>±\T }&çb˛‘êsTT. á yê´bÕs¡ j·TT<ä∆+
nyÓT]ø± #Ó’Hê\πø ø±≈£î+&Ü Á|ü|ü+#· <˚XÊ\ Ä]∆ø£ e´edüú\qT
∫Hêï_Ûqï+ #˚kÕÔsTT ø±ã{Ϻ nìï <˚XÊ\T nyÓT]ø±ô|’ ˇ‹Ô&ç
‘ÓdüTÔHêïsTT. Á|ü|ü+#· ô|≥Tºã&ç<ëØ e´edüú˝À á b˛{°\T, sêJ\T
ìs¡+‘·s¡+ ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+{≤sTT.
200 @fi¯fl ÁøÏ‘·+ ø±s¡˝Ÿ e÷sYÿ‡ ô|≥Tºã&ç<ëØ e´edüúqT
$X‚¢wædü÷Ô #Ó|æŒq e÷≥\T á dü+<äs¡“¤+>± >∑Ts¡TÔ #˚düTø√e&É+
nedüs¡+ : ‘·>∑Te÷Á‘·+ ˝≤uÛÑ+‘√ ô|≥Tºã&ç m+‘√ <ÛÓ’s¡´+>±
e⁄+≥T+~. 10XÊ‘·+ ˝≤uÛÑ+ eùdÔ Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&ç¬ø’Hê
|üj·TìdüTÔ+~. 20XÊ‘·+ ˝≤uÛÑ+ Äsê{≤ìï ô|+#·T‘·T+~.
50XÊ‘·+ ˝≤uÛÑ+ kÕqT≈£L\yÓTÆq nVü≤+ø±sêìï ô|+#·T‘·T+~.
100 XÊ‘·+ ˝≤uÛÑ+ m˝≤+{Ï #·{≤º\HÓ’Hê ñ\¢+|òæT+#˚˝≤ #˚düTÔ+~.
300 XÊ‘·+ ˝≤uÛÑ+ e#˚Ã≥≥¢sTT‘˚ m˝≤+{Ï H˚s¡+ #˚j·T&Üì¬ø’Hê
yÓqø±&É<äT. <ëì j·T»e÷ì ñ]rj·Tã&˚ neø±X¯+ ñ+<äHêï
˝…ø£ÿ#˚j·T<äT... (ô|≥Tºã&ç Á>∑+<∏ä+ yÓTT<ä{Ï yê\÷´+). e÷sYÿ‡
#Ó|æŒq e÷≥\T #·]Á‘· bı&Ée⁄Hê e÷s√à>∑T‘·THêïsTT.
ô|≥Tºã&ç<ëØ e´edüú≈£î <ëì qj·÷ ñ<ës¡yê<ä qeT÷Hê≈£î
e´‹πsø£+>± b˛sê{≤ìï rÁe+ #˚dæq|ü⁄&ÉT e÷Á‘·y˚T e÷qeC≤‹
‘·q |ü⁄s√>∑eTHêìøÏ Á|ü‘ê´e÷ïj·T e÷sêZìï nH˚«wæ+#·>∑\<äT.
@|”øÏ Á|ü‘˚´ø£ ôVA<ë Çyê«\ì
Ä\eT÷s¡T˝À Á|ü<äs¡Ùq, s¡kÕÔs√ø√
‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ : Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ |ü⁄qs¡«´d”úø£s¡D #·≥º+ `
2018qqTdü]+∫, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î Á|ü‘˚´ø£ ôVA<ë‘√ bÕ≥T Ç‘·s¡
Vü‰MT\ìï+{Ïì HÓs¡y˚sêÃ\ì &çe÷+&é #˚dü÷Ô Ä\eT÷s¡T eT+&É\
πø+Á<ä+˝À uÛ≤s¡‘· ø±]àø£ dü+|òü÷\ düe÷K´ (◊m|òt{Ïj·TT)
Ä<Ûä«s¡´+˝À Ä+Á<Ûäu≤´+ø˘ qT+&ç ãkÕº+&é es¡≈£î uÛ≤Ø Á|ü<äs¡Ùq
ìs¡«Væ≤+∫, s¡kÕÔs√ø√ #˚|ü{≤ºs¡T. ◊m|òt{Ïj·TT õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é
Nø£≥¢ yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ e÷{≤¢&ÉT‘·÷... πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î Á|ü‘˚´ø£ ôVA<ë Çe«≈£î+&Ü, Ç‘·s¡ $uÛÑ»q Vü‰MT\qT
H˚s¡y˚s¡Ã≈£î+&Ü rÁe nHê´j·T+ #˚dæ+<äì, Ç+‘· ø±\+ _C…|æøÏ
eT<䛑·T Ç∫Ãq #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT ôVA<ë ø£+fÒ Á|ü‘˚
bÕ´πøõ‘√H˚ n~Ûø£ y˚T\T »s¡T>∑T‘·T+<äì uTø±sTT+∫, Ç|ü
Á|ü‘˚´ø£ ôVA<ë nq&É+ Á|ü»\qT |òüTÀs¡+>± e+∫+#·&Éy˚TqHêïs¡T.
Á|ü‘˚´ø£ ôVA<ë Ä+Á<Ûä Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ nì, Ç‘·s¡ Vü‰MT\qT kÕø±s¡+
#˚düT≈£îH˚+<äT≈£î düeTs¡o\+>± b˛sê&Ü\Hêïs¡T. Á|ü<äs¡Ùq,
s¡kÕÔs√ø√\˝À ø±Áy˚T&é‡ _. <ÛäqsêE, m. dü÷]u≤ãT, ¬ø. ˝ÀesêE,
_. sêeT#·+Á<ësêe⁄, |æ. sê+u≤ãT, >∑DÒwt, dü‘·´Hêsêj·TD
‘·~‘·s¡T\T Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. 
 Á|üC≤|ü+<∏ë
Væ≤+<ä÷‘·« yÓ÷&û bÕ\q : n‘ê´#êsêìøÏ >∑T¬s’q nÁ{≤dæ{° #·≥º+
nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+`1989( mdt.dæ.,mdt.{Ï.\ô|’ n‘ê´#êsê\
ìs√<Ûäø£)ô|’ e÷]à 20q, düTÁ|”+ ø√s¡Tº Ç∫Ãq rs¡TŒ |òü*‘·+ Ç˝≤
e⁄+&ÉuÀ‘·Tqï~: <ä[‘·T\T ( mdt.dæ`mdt.{Ï.\T ø£*|æ) Çø£ô|’
¬s+&ÉT $<Ûë\T>± n‘ê´#êsêìøÏ >∑T]ø±uÀ‘ês¡T. ˇø£{Ï, Ä~Û|ü‘·´
≈£î˝≤\ qT+&ç. ¬s+&ÉT, #·≥º+ |üs¡+>±H˚. nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+
˙s¡T>±s¡Ã&É+‘√, <ä[‘·T\ô|’ <ë&ÉT*ï, nD∫y˚‘·q÷ nÁ>∑≈£î\
ô|‘·Ô+<ës¡T\T ˇø£ Vü≤≈£îÿ>±H˚ uÛ≤$+#˚ |ü]dæú‹ @s¡Œ&ÉT‘·T+~.
n+‘˚>±≈£î+&Ü, nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ <ë«sê <√wüß\ô|’ πødüT\T
qyÓ÷<äTø±e˙, •ø£å\T |ü&Ée˙, #·≥º|üs¡+>± >±«s¡+{Ï Çe«&É+.
n+fÒ, #·≥º+ #˚‹˝À u≤~Û‘·T\T ¬s+&√kÕ] n‘ê´#êsêìøÏ
>∑T]ø±e&É+.
Hê´j·TeT÷s¡TÔ˝≤? ≈£î\ ô|<ä›˝≤?
nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+˝Àì ø£]ƒq ìã+<Ûäq\qT düe]dü÷Ô, düTÁ|”+
ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T m.¬ø. >√j·T˝Ÿ, j·TT.j·TT.\*‘Y\T Ç∫Ãq
rs¡TŒ Ç˝≤e⁄+~: Çø£ô|’ nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ øÏ+<ä πødüT
(m|òt.◊.ÄsY) qyÓ÷<äT #˚j·÷\+fÒ, eTT+<äT>±H˚ $#ês¡D
#˚|ü{≤º*. Ä ‘·s¡Tyê‘˚ πødüT qyÓ÷<äT #Ój·÷´*. Çø£ô|’, Á|üuÛÑT‘·«
ñ<√´–ô|’ πødüT qyÓ÷<äT #˚j·÷\+fÒ, Ä XÊK˝Àì ñqï‘·
Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´– Áyê‘· |üPs¡«ø£ nqTeT‹ ‘·|üŒìdü]. Á|üuÛÑT‘·«
ñ<√´– ø±ø£b˛‘˚, õ˝≤¢kÕúsTT b˛©düT n~Ûø±] Áyê‘·|üPs¡«ø£
nqTeT‹ ‘·|üŒìdü]. Çø£ô|’, ì+~‘·T&ÉT eTT+<äTdüTÔ u…sTT˝Ÿ
bı+<äe#·TÃ. Ç˝≤ nÁ{≤dæ{Ï #·{≤ºì≈£îqï ø√s¡\T |”πødæ,
ªªne÷j·Tø£ nÁ>∑≈£î˝≤\qT #·≥º+ <äT]«ìjÓ÷>∑+ qT+&ç
ø±bÕ&É&Üìπø dües¡D\Tμμ nì Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T Á|üø£{Ï+∫,
<ä[‘·T\qT yÓ÷dü–+#˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚kÕs¡T. yêdüÔe+>± á
rs¡TŒ‘√ nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ |üP]Ô>± ˙s¡T>±s¡Ã ã&ç+~ .n<=ø£
~wæºu§eTà>± e÷]b˛sTT+~.
<˚X¯yê´|æ‘·+>± <ä[‘·T\ô|’ Ä~Û|ü‘·´ ≈£î˝≤\ <ë&ÉT\T
ô|s¡T>∑T‘·THêïj·Tì 2015, 2016 dü+e‘·‡s¡|ü⁄ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«
>∑D≤+ø±\T ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïsTT. Vü≤‘ê´ø±+&É\ πødüT˝À¢q÷,
<√wüß\T •ø£å\ qT+&ç ‘·|æŒ+#·T≈£î+≥THêïs¡T. ‘·≈£îÿe XÊ‘·+
πødüT˝À¢H˚ •ø£å\T |ü&ÉT‘·THêïsTT. |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê˝À¢q÷, Á|üuÛÑT‘·«,
Áô|’y˚{Ÿ ø±sê´\j·÷˝À¢q÷, j·T÷ìe]Ù{°˝À¢q÷ ≈£î\$eø£å,
<ë&ÉT\T ø=‘·Ôs¡÷|ü+˝À eTT+<äTø=düTÔHêïsTT. á kÕe÷õø£
|ü]dæú‘·T˝À¢, #·{≤ºìï eT]+‘· $düÔ]+∫, |ü{Ïwüº|üs¡∫, <√wüß\T
•ø£å\ qT+&ç ‘·|æŒ+#·Tø√≈£î+&Ü #·s¡´\T rdüT≈£î+≥÷` rs¡TŒ
Çyê«*. BìøÏ _Ûqï+>±, e⁄qï #·{≤ºH˚ï ˙s¡T>±s¡dü÷Ô,
rs¡TŒì#êÃs¡T. ªª nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ <äT]«ìjÓ÷>∑+ ne⁄‘·Tqï
Ä<Ûësê\T @$T ˝Òeìμμ Ç{°e\H˚, eTVü‰sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ,
b˛©düT XÊK Ç∫Ãq ìy˚~ø£qT, á dü+<äs¡“¤+>± >∑Ts¡TÔ#˚düT≈£î+fÒ,
á #·≥º+ô|’ Ç∫Ãq rs¡TŒ ªª nÁ>∑≈£î\ ô|<ä›\T Ç#˚à rs¡TŒμμ≈£î
_Ûqï+>± ˝Ò<äì ns¡∆eTe⁄‘·T+~. á rs¡TŒ, ≈£î\e´edüúqT
|ü{Ïwæº|üs¡TdüTÔ+~. <ä[‘·T\ô|’ Ä~Û|ü‘·´ ≈£î˝≤\≈£î ô|‘·ÔHêìï
ø£≥ºu…&ÉT‘·T+~. #·≥ºã<ä›+ #˚düTÔ+~. nsTT‘˚ Çø£ÿ&=ø£ Á|üX¯ï. á
rs¡TŒ yÓqø£ e⁄qï X¯≈£îÔ\T mes¡T? yê] Á|üjÓ÷»Hê\T @$T{Ï?
≈£îÁ≥<ës¡T\T ã≥ºãj·T\T
<äXÊu≤›\T>± Ms√∫‘·+>± b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï, nÁ{≤dæ{Ï
#·{≤ºìï bÕ‘·πsdü÷Ô rs¡TŒ yÓ\Te&É&É+‘√, ˇø£ÿkÕ]>±
uÛÑj·÷+<√fi¯q\≈£î >∑T¬s’Hês¡T. #·{≤ºìï bÕ‘·πsj·T&ÉeT+fÒ`
‘·eT≈£î sêC≤´+>∑ã<ä›+>± e⁄qï Vü≤≈£îÿ\qT ø±\sêj·T&É+>±,
<ä[‘· düe÷»+ uÛ≤$+∫+~. πø+Á<ä+˝Àq÷, yÓTC≤]{°
sêÁcÕº\˝Àq÷ _.C….|æ. Á|üuÛÑT‘ê«\T @s¡Œ&çq|üŒ{Ï qT+&ç,
<ä[‘·T\ô|’ <ë&ÉT\T eT]+‘· ô|]>±sTT. Áu≤Vü≤àD°j·T bòÕdædtº
X¯≈£îÔ˝…’q _.C….|æ. `ÄsY.mdt.mdt.\T <ä[‘·T\qT, eTTdæ¢+\qT
sê»ø°j·T+>±, kÕ+|òæTø£+>± nD∫y˚j·T&ÜìøÏ, Ä~Û|ü‘·´ ≈£î˝≤\
j·TTe≈£î\‘√ kÕj·TT<Ûä >±´+>¥\qT, >√s¡ø£åø£ >∑÷+&Ü <äfi≤\qT
@s¡Œs¡#êsTT. Bì‘√, ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝Àì Á>±MTD, |ü≥ºD
ÁbÕ+‘ê˝À¢ì <ä[‘·T\ kÕ+|òæTø£ |ü]dæú‘·T\T Á|üe÷<äø£s¡+>±
e÷sêsTT. á |ü]dæú‘·T\˝À, m+‘√ø=+‘· s¡ø£åD>± e⁄+≥Tqï
nÁ{≤dæ{Ï #·{≤ºìï |ü]s¡øÏå+#·Tø√e&ÜìøÏ <ä[‘·T\T dæ<ä›yÓTÆHês¡T.
nÁ{≤dæ{Ï #·{≤ºìï ø±bÕ&É&É+ø√dü+, düTÁ|”+ ø√s¡Tº˝À yÓ+≥H˚
]eP´ |æ{ÏwüHé y˚j·÷\ì <ä[‘· dü+|òü÷\T, Á|üC≤kÕ«$Tø£yê<äT\T
3 @Á|æ˝Ÿ 16-30, 2018, ôV’≤<äsêu≤<é, dü+|ü⁄{Ï ` 34, dü+∫ø£`24
ø√]q|üŒ{ÏøÏ, yÓ÷&û eT÷ø£ düŒ+~+#·˝Ò<äT.
Çø£ yÓ÷&û Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ’|ü⁄ #·÷&É≈£î+&Ü, nÁ{≤dæ{° #·{≤ºìï
s¡øÏå+#·Tø√e&ÜìøÏ, |ü≥ºD≤˝À¢ì j·TTe≈£î\÷, $<ë´s¡Tú\T,
ñ<√´>∑T\T Á|ü‘·´ø£å b˛sê{≤ìøÏ dæ<ä∆yÓTÆ, @Á|æ˝Ÿ 2 uÛ≤s¡‘Y ã+<é≈£î
|æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. @ ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝ÀHÓ’‘˚, Áu≤Vü≤àDÏj·T bòÕdædtº
X¯≈£îÔ\T <ä[‘·T\qT nD∫y˚j·T&ÜìøÏ kÕj·T<Ûä <ë&ÉT\≈£î
~>∑T‘·THêïs√, nø£ÿ&˚ <ä[‘êÁ>∑Vü≤+ ø£≥º\T ‘Ó+#·T≈£î+~. yÓ÷&û
Á|üuÛÑT‘ê«ìï , Ä~Û|ü‘·´≈£î\ ô|‘·Ô+<ës¡T*ï kÕj·TT<Ûä+>± düyê˝Ÿ
#˚dü÷Ô, \ø£å˝≤~ eT+~ <ä[‘·T\T M<ÛäT˝À¢ ø£yê‘·T #˚kÕs¡T.
eTTK´+>±, _.C….|æ Á|üuÛÑT‘ê«\Tqï sêÁcÕº\˝À ñ<ä´eTø±s¡T\ô|’
Á≈£Ls¡ ìs¡“+<Ûëìï Á|üjÓ÷–+#ês¡T. b˛©düT\‘√ bÕ≥÷, ø±cÕsTT
eT÷ø£\÷ ø±\TŒ\T »]bÕsTT. 9 eT+~ <ä[‘· ôd’ì≈£î\T
s¡ø£Ô‘·s¡ŒD#˚kÕs¡T. @Á|æ˝Ÿ 2 eT<Ûë´Vü≤ï+ ø£˝≤¢, eTTK´+>± ñ‘·Ôs¡
uÛ≤s¡‘·+ <ä[‘·T\ Ms√∫‘· ‹s¡T>∑Tu≤≥T≈£î s¡+>∑düú\+>±
e÷]+~. Ä eT<Ûë´Vü≤ïy˚T yÓ÷&û eT÷ø£ ø£~*,ªª rs¡TŒqT
düMTøÏå+#ê\ì ø√s¡T‘·÷μμ düTÁ|”+ ø√s¡Tº˝À ]eP´ |æ{ÏwüHé
y˚dæ+~. Bìô|’, rs¡TŒ≈£î Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+∫q >√j·T˝Ÿ ªª
nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+˝Àì ø£]ƒq ìã+<Ûäq\qT düe]+#ê\ì ø√]+~
MT Á|üuÛÑT‘·«y˚T ø£<ë, eTs¡˝≤ MTπs yÓqT≈£îÿ ‘·–Z düMTøÏå+#ê\ì
ø√s¡T‘·THêïs¡Tμμ nì yÓ÷&û Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ ÄÁ>∑Vü≤+ e´ø£Ô+ #˚kÕ&ÉT.
á $<Ûä+>±, nÁ{≤dæ{Ï #·{≤ºìï ˙s¡T>±s¡Ã&É+ yÓqTø£, ndü\T
dæ.mdt. kÕ>∑sY
dü÷Á‘ê<Ûës¡T\T>±, ≈£îÁ≥<ës¡T\T>± e⁄qï, yÓ÷&û Á|üuÛÑT‘ê«ìï,
Áu≤Vü≤àD°j·T bòÕdædtº X¯≈£îÔ\qT ` <ä[‘·T\ ªª @Á|æ˝Ÿ
‹s¡T>∑Tu≤≥Tμμ, düe÷»+ eTT+<äT <√wüß\T>± ì\u…{Ϻ+~.
≈£î\e´‹πsø£ Á|üC≤kÕ«$Tø£ b˛sê{≤\ #·]Á‘·˝À <ä[‘·T\ ªª @Á|æ˝Ÿ
‹s¡T>∑Tu≤≥Tμμ ˇø£ eT\T|ü⁄ .
ø±fi¯¢≈£î ã+<Ûä+˝≤ #·≥º+
nÁ{≤dæ{Ï #·{≤ºìï s¡<äT›#˚j·T&Éy˚T, ˇø£ sê»ø°j·T \ø£å´+>±,
‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À Ä~Û|ü‘·´ eìïj·TsY ≈£î\düTú\T ˇø£ sê»ø°j·T bÕغ
(|ü{≤º* eTø£ÿ˝Ÿ ø£∫Ã) H˚ kÕú|æ+#·T≈£îHêïs¡T. eTVü‰sêÁwüº˝À nìï
bÕ\ø£ bÕغ\ eT<䛑·T‘√, á #·{≤ºìï s¡<äT›#˚j·÷\ì ø√s¡T‘·÷,
\ø£å\eT+~ Ä~Û|ü‘·´≈£î\ eTsê؃\T, HÓ\\T ‘·s¡ã&ç M<ÛäT˝À¢
Á|ü<äs¡Ùq\T #˚kÕs¡T. ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝À eTTK´+>± C≤≥T¢,
|üfÒ˝Ÿ\T, sê»|ü⁄Á‘·T\T, yÓqTø£ã&çq ≈£î˝≤˝À¢ qT+&ç ô|’¬ø~–q
Ä~Û|ü‘·´≈£î˝≤\T ≈£L&Ü, á #·{≤ºìï s¡<äT› #˚j·÷\ì
ø√s¡T‘·THêïsTT. nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ e\q` Ä~Û|ü‘·´ ≈£î˝≤\
»HêuÛ≤ ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ\≈£î uÛÑ+>∑+ ø£\>∑q|üŒ{Ïø°, m+<äT≈£î á
#·{≤ºìï s¡<äT› #˚j·÷\ì ø√s¡T‘·THêïs¡T?
eTTK´+>±, Áu≤Vü≤àD°j·T bòÕdædtº X¯≈£îÔ\≈£î ‘·eT Væ≤+<ä÷‘·«
nC…+&ÜqT neT\T #˚düTø√e&É+˝À, á #·≥º+ @<√ˇø£y˚Ts¡≈£î
Ä≥+ø£+>± e⁄+~. <ä[‘·T\ sê»ø°j·T ùd«#·Ã¤q÷, eT‘·e÷]Œ&ç
ùd#·Ã¤qT Vü≤]+#·&Üìø°, Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\qT ø±yê\ì n&çπ>
<ä[‘·T\qT nD∫y˚j·T&ÜìøÏ, á #·≥º+ Ä≥+ø£+>± ‘·j·÷¬s’+~.
<ä[‘· Ád”Ô\qT ˝…’+–ø£+>± <√|æ&ç #˚j·T&ÜìøÏ nÁ>∑≈£î\
ô|‘·Ô+<ës¡T\≈£î Ä≥+ø£+>± e⁄+~. <ä[‘·`Ä~Û|ü‘·´ ≈£î˝≤\≈£î
eT<Ûä´ »s¡T>∑T‘·Tqï ≈£î˝≤+‘·s¡ $yêVü‰\qT Væ≤+kÕ‘·àø£+>±
nD∫y˚j·T&ÜìøÏ á #·≥º+ Ä≥+ø£+>± e⁄+~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü,
Ä~Û|ü‘·´ ≈£î˝≤\ #˚‘·T˝À¢e⁄qï yê´bÕs¡, $<ë´, bÕ]ÁXÊ$Tø£,
düØ«düTs¡+>±˝À¢ì ñ<√´>∑ ìj·÷eTø±˝À¢ <ä[‘· $<ë´e+‘·T\T
rÁeyÓTÆq ≈£î\ $eø£å‘·qT m<äTs=ÿ+≥THêïs¡T. yÓTT‘·Ô+>±
#ÓbÕŒ\+fÒ, <ä[‘·T\qT ≈£î\+ ù|s¡T‘√ nDy˚j·T&Üìø°, <√|æ&û
#˚j·T&Üìø°, yê]ô|’ ≈£î\ô|‘·Ôq+ HÓs¡|ü&ÜìøÏ, n+≥sêì‘·q+
bÕ{Ï+#·&ÜìøÏ `nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ ˇø£ n&ɶ+øÏ>± e÷]+~.
Ç+ø√$<Ûä+>± #ÓbÕŒ\+fÒ, ≈£î\ô|‘·Ôq+ nH˚ #Ó|ü⁄Œ˝À á #·≥º+
ˇø£ sêsTT˝≤>± e⁄+~.
sê»ø°j·T \_∆πø
πø+Á<ä+˝À |üP]ÔkÕúsTT yÓ÷C≤]{°‘√ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ
e∫Ãq|üŒ{Ï qT+&ç, ÄsY.mdt.mdt.` _.C….|æ.\T nÁ{≤dæ{Ï
#·{≤ºìï ˙s¡T>±]Ã, nÁ>∑≈£î˝≤˝À¢ sê»ø°j·T eT<䛑·TqT düTdæús¡+
#˚düT≈£îH˚ |üì˝À, ìeT>∑ïeTj·÷´sTT. nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ ` πø+Á<ä
Á|üuÛÑT‘·«+, düTÁ|”+ ø√s¡Tº |ü]~Û˝Àì~. 2014˝À πø+Á<ä+˝À
n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ sê>±H˚, á #·{≤ºìï ˙s¡T>±s¡Ã&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq
ìy˚~ø£qT dæ<ä∆+#˚j·TeTì, kÕe÷õø£ Hê´j·T+ ` kÕ~Ûø±s¡‘·ô|’
ìj·T$T+∫q kÕº+&ç+>¥ ø£$T{°ì yÓ÷&û Á|üuÛÑT‘·«+ ø√]+~.
nÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ <äT]«ìjÓ÷>∑+ ne⁄‘·Tqï≥Tº, ‘·|ü⁄Œ&ÉT
ìsêúD\‘√, >∑D≤+ø±\‘√ ˇø£ ìy˚~ø£qT ø£$T{° dæ<ä∆+#˚dæ+~.
á düeTj·T+˝ÀH˚, eTVü‰sêÁwüº≈£î #Ó+~q ˇø£ Á|üuÛÑT‘·«
ñ<√´–, ‘·qô|’ nÁ{≤dæ{Ï πødüT neT\TqT, düyê˝Ÿ #˚dü÷Ô
düTÁ|”+ ø√s¡Tº˝À |æ{ÏwüHé y˚kÕ&ÉT. á |æ{ÏwüHéqT $#ês¡D≈£î
d”«ø£]+∫q Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T, ªªnÁ{≤dæ{Ï #·≥º+ <äT]«ìjÓ÷>∑+
ne⁄‘·+<äH˚μμ n+X¯+ô|’, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« yê<äq\qT ø√s¡T‘·÷,
qe+ãs¡T 20q H√{°düT\T C≤Ø#˚dæ+~. m|ü⁄&Ó|ü⁄&Ü nì
m<äTs¡T#·÷düTÔqï yÓ÷&û Á|üuÛÑT‘·«+, kÕº+&ç+>¥ ø£$T{°
‘·j·÷s¡T#˚dæq Äs√ ìy˚~ø£qT ø√s¡Tº eTT+<äT+∫+~. n+‘·{Ï‘√
Ä>∑≈£î+&Ü, ªª#·≥º+ <äT]«ìjÓ÷>±ìï ìs√~Û+#ê\˙, eTT+<äTdüT Ô
u…sTT˝Ÿ≈£î neø±X¯+ ø£*Œdü÷Ô, #·≥º+˝Àì ôdø£åHé 18ì
düe]+#ê\ìμμ ø√s¡T‘·÷, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·s¡|ü⁄q, n<äq|ü⁄
k˛*dæ≥sY »qs¡˝Ÿ eTDÏ+<äsY dæ+>¥ ø√s¡Tº˝À yê<äq\qT
$ì|æ+#ê&ÉT. yÓ÷&û Á|üuÛÑT‘·«+ ø√]q≥Tº>±H˚, Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T
rs¡TŒì#êÃs¡T. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+˝Àq÷, ñqï‘·
Hê´j·TkÕúq+˝Àq÷, Á|üuÛÑT‘·« j·T+Á‘ê+>∑+˝Àq÷ ‹wüºy˚dæq `
Áu≤Vü≤àD°j·T bòÕdædtº X¯≈£îÔ\ ≈£L≥$T, sê»ø°j·T Á|üjÓ÷»Hê\qT
Ä•+∫, nÁ{≤dæ{Ï #·{≤ºìï bÕ‹ô|{Ϻ+~.
‹s¡T>∑Tu≤≥¢qT s¡–*<ë›+
<ä[‘·T\T b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï #·≥ºã<ä› s¡ø£åD Vü≤≈£îÿ\qT
ø±\sêdæq Áu≤Vü≤àD°j·T bòÕdædtº X¯≈£îÔ\T, Ç+‘·{Ï‘√H˚ Ä–b˛e⁄.
uÛ≤s¡‘· düe÷» n_Ûeè~∆ Áø£eT+˝À nD>±]q ≈£î˝≤\÷,
eTVæ≤fi¯\÷, eT‘· yÓTÆHê]{°\T b˛sê&ç kÕ~Û+#·T≈£îqï bÂs¡,
Á|üC≤kÕ«$Tø£, düe÷q‘·« Vü≤≈£îÿ*ï s¡<äT›#˚ùd+<äT≈£î, á X¯≈£îÔ\T
ãVüQeTTU≤\T>± <ë&ÉT*ï rÁe‘·s¡+ #˚kÕÔsTT. düe÷C≤ìï Á|ü>∑‹
yÓ’|ü⁄ ø±≈£î+&Ü, ‹s√>∑eTq+ yÓ’|ü⁄ q&ç+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‹ïdüTÔqï,
Áu≤Vü≤àD°j·T bòÕdædtº X¯≈£îÔ\qT ì\Te]+#˚~ @Á|æ˝Ÿ
‹s¡T>∑Tu≤≥T˝Ò. n+<äTø=s¡≈£î, <√|æ&û e´‹πsø£, ≈£î\ e´‹πsø£
sê»ø°j·T \ø£å´+‘√, eT]ìï @Á|æ˝Ÿ ‹s¡T>∑Tu≤≥¢qT s¡–*<ë›+. 
11`04`2018
Ä+Á<Ûä CÀ´‹ ø±sê´\j·T+ô|’
_C…|æ <ë&çì K+&çdü÷Ô
u≤|ü≥¢˝À ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq
>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ : ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+˝Àì Ä+Á<Ûä CÀ´‹
Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+ô|’ _C…|æ Hêj·T≈£î\ <ë&çì K+&çdü÷Ô
u≤|ü≥¢˝Àì Ä+Á<Ûä πødü]q>∑sY˝À m◊¬øm+mdt Ä<Ûä«s¡´+˝À
ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq ìs¡«Væ≤+#ês¡T. m◊¬øm+mdt õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù
ø±Áy˚T&é y˚Tø£\ Á|ükÕ<é e÷{≤¢&ÉT‘·÷... Á|ü»\ eTH√uÛ≤yê\≈£î
nqT>∑TD+>± |üì #˚ùd |üÁ‹ø£\T, yê{Ï ø±sê´\j·÷\ô|’
<ë&ÉT\≈£î ~>∑&É+, Ä+<√fi¯q\≈£î |üPqTø√e&É+ dü¬s’q~ ø±<ä˙—
@yÓ’Hê |üÁ‹ø£\T Áyêdæq yês¡Ô\ô|’ nuÛ≤´+‘·sê\T+fÒ yê{Ïì
|üÁ‹ø± eTTK+>±H˚ K+&ç+#·&É+, Áô|dt øöì‡˝Ÿ Ä|òt Ç+&çj·÷≈£î
|òæsê´<äT #˚j·÷* ‘·|üŒ ø±sê´\j·÷ô|’ <ë&ÉT\≈£î ‘Ó>∑ã&É&É+,
Væ≤+<ä÷ eT‘√Hêà<ä X¯≈£îÔ\ bòÕdædüTº b˛ø£&É\≈£î ì<äs¡ÙqeTHêïs¡T.
πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T |üÁ‹ø± ùd«#·Ã¤qT, bÕÁ‹πøj·TT\
Vü≤≈£îÿ\qT ø±bÕ&Ü\Hêïs¡T. <ë&ÉT\‘√ |üÁ‹ø± ùd«#·Ã¤qT,
bÕÁ‹πøj·TT\ Vü≤≈£îÿ\qT Vü≤]+#· ã÷qTø√e&É+ ˝ÖøÏø£ e´edüúπø
Á|üe÷<äeTHêïs¡T.
Væ≤+<ä÷ bòÕdædüTº X¯≈£îÔ\≈£î e´‹πsø£+>± ã\yÓTÆq ñ<ä´e÷ìï
ì]à+#ê\Hêïs¡T. ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq˝À ø±Áy˚T&é u…»®+
lìyêdüsêe⁄, ¬ø. nqïeTà, m+. |ü\¢$, &ç. sêeTT\eTà, m+.|æ.
s¡+C≤Hé ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. 
 @Á|æ1`15
˝Ÿ 16-30, 2018,ôV’≤ôV’<äs≤<äêu≤<é
y˚T 2016, sêu≤<é
, dü,+|üdü⁄+{|üÏ `⁄{Ï33,
` 34, dü+∫ø£
dü+∫ø£ ` 1`24
q÷‘·q ‘·s¡Vü‰ $|ü¢ebÕغ ÄeX¯´ø£‘· >∑T]+∫ ˝…ìHé ...
kÕÁe÷»´yê<ä j·TT>∑+ ÁXÊ$Tø£ $|ü¢yê\ j·TT>∑y˚T. nsTT‘˚
‘·–q uÛÖ‹ø£ |ü]dæú‘·T\T+&É&É+‘√H˚ $|ü¢yê\T j·÷<Ûäè∫äø£+>± sêe⁄.
$|ü¢e esêZ\q÷ Á|ü»\q÷, #Ó’‘·q´ |üs¡∫, b˛sê{≤\qT Äs¡ZHÓ’E #˚dæ,
yê]øÏ Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+∫, dü¬s’q eP´Vü‰ìï, m‘·TÔ>∑&É\q÷
s¡÷bı+~+#·Tø=ì, yê]ì $»j·T|ü<∏ëq q&ç|æ+#·>∑\ |ü{Ïwüºe+‘·yÓTÆq
ìsêàD+ >∑\ $|ü¢e sê»ø°j·T bÕغ ñ+fÒH˚ $|ü¢yê\T $»j·T+
bı+<äT‘êj·Tì ˝…ìHé uÀ~Û+#ê&ÉT. $|ü¢e bÕغ ÄeX¯´ø£‘· >∑T]+∫
˝…ìHé yÓTT<ä{Ï qT+&û H=øÏÿ #Ó|üPÔ e⁄+&˚yê&ÉT.
bÕغì >∑T]+∫ ˝…ìHé uÀ<Ûäq\ kÕsê+X¯y˚T$T{Ï?
¬s+&Ée n+‘·sê®rj·T dü+düú ø±\+˝À bÕs¡¢yÓT+≥Ø b˛sê≥eT÷,
Ä]úø£ b˛sê{≤\÷, Á|ü<Ûëq b˛sê≥ s¡÷bÕ\T>± e⁄+&˚$. ø±ã{Ϻ Ä
ø±\+˝À bÕغ ìsêàHêìøÏ n+‘· ÁbÕ<Ûëq´‘· ñ+&˚~ ø±<äT. e÷]ÿ‡düTº
dæ<ë∆+‘ê\‘√ Á|üuÛ≤$‘·T˝…’q yê]‘√ bÕغ e⁄+&˚~. bÕs¡¢yÓT+≥T˝Àì
bÕغj˚T n˝≤+{Ï bÕغøÏ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ÉT>± e´eVü≤]+#˚~.
kÕÁe÷»´yê<ä+ ô|≥Tºã&ç<ëØ $<Ûëq+ jÓTTø£ÿ n+‘·´<äX¯. ø±ã{Ϻ
<ëìì ≈£L\<√dæ, ÁXÊ$Tø£ es¡Z Á|üuÛÑT‘ê«ìï kÕú|æ+#·&ÉeTH˚ ø£s¡Ôe´+
Á|ü<Ûëq ø£s¡Ôe´eTsTT+~. Ä ø±\+˝À es¡Z b˛sê{≤\T rÁeeTj·÷´sTT.
ø±]àø£es¡Z+ ‘·q #ê]Á‘·ø£ ø£s¡Ôyê´ìï ìs¡«]Ô+#ê\+fÒ, <ëìøÏ
Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+∫ q&ç|æ+#·>∑\ $|ü¢e bÕغ ñ+&Ü*. á <äèw溑√H˚
˝…ìHé q÷‘·q ‘·s¡Vü‰ ÁXÊ$Tø£ es¡Z bÕغ ìsêàHêìøÏ |æ\T|ü⁄ì#êÃ&ÉT.
es¡ZeT÷, bÕغ ˇø£{Ï ø±<äT. ø±]àø£ es¡Z+ jÓTTø£ÿ nÁ>∑>±$T <ä\y˚T
bÕغ. $|ü¢e dæ<ë∆+‘·+‘√q÷, sê»ø°j·÷\‘√q÷ #Ó’‘·q´e+‘·T˝…’q
#·Ts¡T¬ø’q ø±]àø£es¡Z ø±s¡´ø£s¡Ô\‘√ bÕغ ìsêàDeTe⁄‘·T+~. bÕغ
ø±]àø£es¡Z nÁ>∑>±$T <äfi¯+>± ñ+≥÷, sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ÉT>±
|üì#˚j·÷*. bÕغ esêZìøÏ eTT+<äT+&ç q&ç|æ+#ê*. nsTT‘˚ n~
Á|ü»\ qT+&ç y˚s¡sTT b˛≈£L&É<äT. bÕغ Á|ü»\qT n+{Ïô|≥Tºø=ì
e⁄+≥÷, yê]ì #Ó’‘·q´ |üs¡Tdü÷Ô, eTT+<äT≈£î q&ç|æ+#ê*.
ÁXÊ$Tø£ Á|ü»\˝À bÕغ‘√ bÕ≥T ÁfÒ&é j·T÷ìj·TqT¢, düVü≤ø±s¡
dü+düú\T, j·TTe»q, eTVæ≤fi≤ dü+|òü÷\T yÓTT<ä˝…’q nH˚ø£ dü+düú\T
|üì#˚dü÷Ô ñ+{≤sTT. á dü+düú\ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ìï+{Ï˙ ˇπø \ø£å´+‘√
düeTq«j·T|üs¡∫, eTT+<äT≈£î q&ç|æ+#˚ πø+Á<ä dü+düú bÕغ. ø±ã{Ϻ
ÁXÊ$Tø£ es¡Z+ jÓTTø£ÿ n‘·T´qï‘· es¡Z dü+düú bÕغ. bÕغ ø±]àø£es¡Z,
Ä]úø£, sê»ø°j·T b˛sê{≤\ìï+{Ïø° Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤düTÔ+~. n+‘˚>±ø£
ÁXÊ$Tø£ Á|üC≤sêdüT\˝ÀìøÏ XÊÅd”Ôj·T k˛wü*düTº uÛ≤yê\q÷,
sê»ø°j·÷\q÷ C§|æŒ+∫, yê]ì #Ó’‘·q´e+‘·T\qT #˚düTÔ+~. yê]
Ä#·s¡D <ë«sê, kÕ«qTuÛÑe+ <ë«sê yê]ì ô|’ kÕúsTTøÏ rdüTø=ì
b˛‘·T+~.
bÕغ dü¬s’q dæ<ë∆+‘·+˝Àq÷, sê»ø°j·÷\‘√q÷ kÕj·TT<ÛäyÓTÆ
ñ+&É&É+‘√bÕ≥T, |ü{ÏwüºyÓTÆq ìsêàD≤ìï ≈£L&Ü ø£*– ñ+&Ü*.
n˝≤+{Ï |ü{Ïwüºe+‘·yÓTÆq ìsêàD+ ˝Òø£b˛‘˚ n~ $|ü¢e+˝À $»j·T+
kÕ~Û+#·˝Ò<äT. Áø£eT•ø£åD>∑\ bÕغì ì]à+#˚+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq
ìsêàD dü÷Á‘ê\q÷, bÕغ düuÛÑ´‘ê«ìø£edüs¡yÓTÆq ìã+<Ûäq\q÷,
πø+ÁBø£è‘· Á|üC≤kÕ«$Tø£ dü÷Á‘ê\q÷, bÕغ düJe dü+düú>±
ø=qkÕπ>+<äTø£edüs¡yÓTÆq $eTs¡Ù ` Ä‘·à$eTs¡Ù |ü<ä∆‘·T\q÷ ˝…ìHé
s¡÷bı+~+#ê&ÉT.
bÕغ ◊ø£´‘·qT ø±bÕ&ÉTø√yê*. dü«#·Ã¤+<ä+>± ñ≈£îÿ Áø£eT•ø£åDqT
bÕ{Ï+#ê*. bÕغ ÁX‚DT\ qT+&ç neø±X¯yê<äT\q÷, Á<√VüQ\q÷
‘=\–+∫ ◊ø£´‘·qT ø±bÕ&Ü*. $|ü¢e kÕ<Ûäq˝Àq÷, ÁXÊ$Tø£ es¡Z
Á|üuÛÑT‘·« ìs¡«Vü≤D˝Àq÷ bÕغøÏ ø°\ø£yÓTÆq bÕÁ‘· ñ+~. $|ü¢e ø£s¡Ôyê´\
ìs¡«Vü≤D˝À n<=ø£ eT+Á‘· <ä+&É+. ø±ã{Ϻ n˝≤+{Ï bÕغ ìsêàD≤ìøÏ
˝…ìHé nVü≤]ïX¯\÷ ÁX¯$T+#ês¡T.
˝…ììdüTº dæ<ë∆+‘·+˝À bÕغì >∑T]+∫q Äj·Tq uÀ<Ûäq\≈£î m+‘√
ÁbÕ<Ûëq´‘· ñ+~. ˝…ìì»+˝À n<=ø£ Á|ü<ÛëHê+X¯+.
ªªe÷]ÿ‡»+ |æ&çyê<ä+ ø±<äT,
ø±sê´#·s¡D≈£î e÷s¡Z<ä]Ùμμ
e÷]ÿ‡düTº eTôVAbÕ<Ûë´j·TT\T e÷sYÿ‡, m+¬>˝Ÿ‡ ˝…ìHé, kÕº*Hé,
e÷y√\ XÊÅd”Ôj·T uÀ<Ûäq\T e÷qyê[øÏ \_Û+∫q >=|üŒ dü+|ü<ä, yês¡T
Á|üø£è‹, e÷qe düe÷»+, Ä˝À#·q\≈£î dü+ã+~Û+∫q n‘·´+‘·
kÕ<Ûës¡DyÓTÆq ‘ê‹«ø£, Ä]úø£, sê»ø°j·T, kÕe÷õø£ XÊÅd”Ôj·T
ìj·Te÷\qT Ä$wüÿ]+#ês¡T. yês¡T e÷qyê[ ø£+~+∫q e÷]ÿ‡düTº
dü÷Á‘ê\T #ê˝≤ eTôVAqï‘·yÓTÆqe˙, dü‘·´yÓTÆqe˙ >∑T]ÔùdÔH√, ˝Ò<ë
bı>∑&ÉÔ\‘√ Äø±XÊì¬ø‘˚ÔùdÔH√ dü]b˛<äT.
n˝≤π> ø±Áy˚T&é ˝…ìHé eTôVAqï‘·yÓTÆq $|ü¢eHêj·T≈£î&É˙,
yÓqTø£ã&çq s¡cÕ´˝À ø±]àø£es¡Z $|ü¢yêìï ‘Ó∫Ã, düeTdüe÷C≤ìøÏ
|ü⁄Hê<äT\T y˚XÊ&É˙ |üPõùdÔ dü]b˛<äT. Äj·Tq Á|ü|ü+#· ÁXÊ$Tø£
Á|ü»\≈£L |”&ç‘· »Hêe[ø° n+~+∫q uÀ<Ûäq\T #ê˝≤ >=|üŒeì
dü+‘·è|æÔ #Ó+~, dü+‘√wü+ yÓ*ãT∫Ñ˚ dü]b˛<äT.
4 Á|üC≤|ü+<∏ë
ø±Áy˚T&é e÷y√ Ç˝≤ #ÓbÕŒ&ÉT : ø=+<äs¡T ªªá u≤D+ m+‘·
u≤>∑T+~! m+‘· u≤>∑T+~!μμ nì <ëìì Áù|eT‘√ ‘·&ÉTeTT‘·÷
n+{≤s¡T. ø±˙ yês¡T \øå±´ìï #˚~Û+#˚+<äT≈£î <ëìì ñ|üjÓ÷–+#·s¡T.
á b˛*ø£˝À u≤D+ n+fÒ e÷]ÿ‡»+ ` ˝…ìì»+. \ø£å´+ #Ó’Hê
$|ü¢e+. e÷]ÿ‡»+ ` ˝…ìì»+ #ê˝≤ eT+∫ dæ<ë∆+‘·eTì
eTTs¡dæb˛e&É+ e\¢ @MT ñ|üjÓ÷>∑+ ñ+&É<ä˙, Ä dæ<ë∆+‘·+ nH˚
u≤D≤ìï #Ó’Hê $|ü¢e+ nH˚ \øå±´ìï ø=fÒº+<äT≈£î ñ|üjÓ÷–ùdÔH˚ <ëì
Á|üjÓ÷»q+ HÓs¡y˚s¡T‘·T+<äì e÷y√ nHêï&ÉT.
e÷]ÿ‡düTº ` ˝…qìdüTº Á>∑+<∏ë\qT, yêì˝Àì dü÷Á‘ê\qT ø£+sƒ¡düÔ+
#˚dæ, |ü<ä+ bı\T¢ b˛≈£î+&Ü, ‘·T.#·. ‘·|üŒ≈£î+&Ü yê{Ïì
ñ<äVü≤]+#·>∑*–‘˚ dü]b˛<äT. á $<Ûä+>± ‘·eT $C≤„q+‘√, $|ü¢e
|ü<ë&É+ãs¡+‘√ kÕe÷q´ ø±s¡´ø£s¡Ô\qT ÄX¯Ãs¡´+˝À eTT+#Ó‘·Ôe#·TÃ.
ø±˙ <ëìe\¢ @e÷Á‘·+ Á|üjÓ÷»q+ ñ+&É<äT. Ä#·s¡D‘√ eTT&çã&Éì
ªªe÷]ÿ‡»+μμ e÷]ÿ‡»y˚T ø±<äT.
n+<äTø£H˚ e÷]ÿ¡èdüTº eTôVAbÕ<Ûë´j·TT\T ªªe÷]ÿ ‡»+ |æ&çyê<ä+
ø±<äT. n~ ø±sê´#·s¡D≈£î e÷s¡Z<ä]Ùμμ nì |ü<˚|ü<˚ Á|üø£{Ï+#ês¡T. ‘·eT
Ä#·s¡D <ë«sê Ä dü÷Árø£s¡D yêdüÔeeTì ìs¡÷|æ+#ês¡T.
á dü÷Árø£s¡D˝À ¬s+&ÉT n+XÊ\T Ç$T&ç e⁄HêïsTT. e÷]ÿ ‡»+
nH˚~ Çø£ m˝≤+{Ï n_Ûeè~∆ #Ó+<äì ø=ìï n+‹eT dü‘ê´\
düeTT<ëj·T+ ø±<äT. n+fÒ |æ&çyê<ä+ ø±<äT. Ç~ yÓTT<ä{Ï n+X¯+
e÷]ÿ‡»+ ø±sê´#·s¡D≈£î e÷s¡Z<ä]Ù nì n+fÒ Á|üø£è‹˙, düe÷C≤˙ï,
e÷qe Ä˝À#·Hê $<ÛëHê˙ï |ü]o*+#˚+<äT≈£L, <ëì |òü*‘·+>±
Áb˛>∑T|ü&˚ nH˚ø£ yêdüyÔ ê\qT XÊÁd”Ôj·T+>± $X‚¢wæ+#˚+<äT≈£L, Ä
Áø£e÷\˝À Ç$T&ç ñ+&˚ ìj·Te÷\qT ø£qT>=H˚+<äT≈£L
ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e&ÉeTì ns¡ú+. Á|üø£èr, düe÷C≤\T m\¢|ü⁄Œ&É÷ e÷s¡TŒ
#Ó+<äT‘·÷ ñ+z{≤sTT. ø±ã{Ϻ |ü]XÀ<Ûäq ≈£L&Ü m\¢|üPŒ&ÉT
&Üø£ºsY _. •esê$T¬s&ç¶
ø=qkÕ>∑T‘·÷ ñ+&Ü*. e÷]ÿè»+ πøe\+ ˇø£ dæ<ë∆+‘·+ ø±<äT. n~
XÊÁd”Ôj·T |ü]XÀ<Ûäq\‘√, $|ü¢yê#·s¡D‘√ düìïVæ≤‘·+>± eTT&çã&ç
ñ+≥T+~. n+fÒ Ç~ ø±sê´#·s¡D≈£î e÷s¡Z<ä]Ù. Ç~ <ëì˝Àì ¬s+&√
n+X¯+ .
m|üŒ{Ï|ü⁄Œ&ÉT düeTø±*q düe÷»+˝À ñ+&˚ yÓ’s¡T<Ûë´\qT
|ü]wüÿ]+∫, düe÷C≤ìï ñqï‘· <äX¯≈£î rdüTø=ì b˛j˚T+<äT≈£î XÊÁd”Ôj·T
ìj·Te÷\qT ñ|üjÓ÷–+#·Tø√yê*. Á|üø£èr, düe÷C≤\ ìj·Te÷\qT
$e]+#·&Éy˚T ø±<äT, yê{Ïì e÷πsÃ+<äT≈£î ≈£L&Ü dæ<ë∆+‘êìï
ñ|üjÓ÷–+#·Tø√yê*. Á|üø£è‹ |ü]o\q≈£L, düe÷»e÷s¡TŒ\≈£L,
XÊÁd”Ôj·T |ü]XÀ<Ûäq\≈£L e÷]ÿ‡C≤ìï e÷s¡Z<ä]Ù>±, Äj·TT<Ûä+>±
#˚düTø√yê*. Ç<˚ e÷]ÿ‡»+˝À Á|ü<Ûëq n+X¯+ .
e÷]ÿ‡»+ ø=ìï n+‹eT dü‘ê´\ düeTT<ëj·T+ ø±<äì n+fÒ,
<ëì dü÷Árø£s¡D\˙ï πøe\+ bÕøÏåø£yÓTÆqM, ‘ê‘êÿ*ø£yÓTÆqM,
kÕù|øÏåø£yÓTÆqM nì e÷Á‘·+ ns¡ú+ø±<äT. <ëìøÏ _Ûqï+>± e÷]ÿ‡düTº
dæ<ë›+‘·+˝Àì ø=ìï ÁbÕ<∏ä$Tø£yÓTÆq, XÊX¯«‘·yÓTÆq, $X¯«»˙qyÓTÆq
‘ê‹«ø£, Ä]∆ø£, kÕe÷õø£, XÊÁd”Ôj·T ìj·Te÷\THêïsTT.
e÷]ÿ‡düTº ‘·‘·« XÊÁdüÔ+˝À Á|ü<Ûëqn+X¯+ uÛÖ‹ø£yê<ä+ . Ä~
eT<Ûë´+‘· s¡Væ≤‘·yÓTÆq á $X¯«eT+‘ê |ü<ës¡ú ì]à‘·y˚Tq˙, |ü<ës¡ú+
Á|ü<ÛëqeT˙, <ëì qT+&ç #Ó’‘·q´+ n_Ûeè~∆ nsTT+<ä˙, |ü<ës¡ú+
mqï&É÷ dæús¡+>± ñ+&É<ä˙, n~ m\¢|ü⁄Œ&É÷ #·\q+˝À ñ+≥T+<ä˙
n~ $e]düTÔ+~. n_Ûeè~∆ Áø£eT+˝À |ü<ës¡ú+ $X¯«+˝À ñ+&˚
ndü+U≤´ø£yÓTÆq, yÓ’$<Ûä´+>∑\ ìØ®e, düJe s¡÷bÕ\T>± |ü]D≤eT+
#Ó+~+~. e÷qeC≤‹ ≈£L&Ü n˝≤ |ü]D≤eT+ |òü*‘·+>± n_Ûeè~∆
nsTTq<˚. $X¯«+˝Àì |ü<ësêús¡÷bÕ\˙ï, <äè>√Z#·s¡ $wüj·÷\˙ï
(phenonmena) $&ç$&ç>± ñ+&Éø£, |üs¡düŒs¡ dü+ã+<Ûä+ >∑*–,
|üs¡düŒsê<Ûës¡+‘√ ñ+{≤sTT.
|ü<ës¡ú+, e÷qe düe÷»+, Ä˝À#·Hê $<ÛëHê\T m\¢|ü⁄Œ&É÷,
e÷s¡TŒ #Ó+<äT‘·÷ n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·÷ ñ+{≤sTT. kÕe÷q´dæú‹qT+&ç
dü+øÏ¢wüºdæú‹øÏ, ìeTàdæú‹ qT+&ç ñqï‘· dæú‹øÏ ìs¡+‘·s¡+ |ü]D≤eT+
#Ó+<äT‘·÷ ñ+&˚ á n_Ûeè~∆øÏ eT÷\ø±s¡D+ u≤Vü≤´+>± ø±ø£,
edüTÔe⁄˝À¢q÷, düe÷»+˝Àq÷ n+‘·s¡Z‘·+>±H˚ e⁄+≥T+~. yêì˝À
dü«‘·dæ‡<ä∆+>± ñ+&˚ $s¡T<ë›+XÊ\ eT<Ûä´ ◊ø£´‘ê, |òüTs¡¸D e\¢H˚ n$
e÷s¡TŒ #Ó+<äT‘·÷ e⁄+{≤sTT. á e÷s¡TŒ\T ˇø£ <äX¯ es¡≈£L HÓeTà~>±
|ü]e÷D≤‘·àø£ s¡÷|ü+˝À ø=qkÕ–, Ä‘·sê«‘· >∑TD≤‘·àø£ e÷s¡TŒ\≈£î
<ë] rkÕÔsTT. á e÷s¡TŒ >∑+‘·T (leap) s¡÷|ü+˝À e⁄+≥T+~.
Ä$<Ûä+>± bÕ‘·s¡÷bÕ\T nuÛ≤e+ #˚j·Tã&ç q÷‘·q s¡÷bÕ\T
ñìøÏ˝ÀøÏ edü÷Ô ñ+{≤sTT, á uÛÖ‹ø£ Á|ü|ü+#·+ >∑T]+N, <ëì
|ü]D≤eT+ >∑T]+∫q ìj·Te÷\qT e÷qe⁄&ÉT ‘Ó\TdüTø√>∑\&ÉT. Ç$
e÷]ÿ‡»+˝Àì eTÚ*ø£ ‘ê‹«ø£ ìj·Te÷\T.
e÷sYÿ‡, @+¬>\T‡\T á eTÚ*ø£ ìj·Te÷\qT e÷qe
düe÷»|ü]D≤e÷ìøÏ nq«sTT+∫, #ê]Á‘·ø£ uÛÖ‹ø£yê<ä ìj·Te÷\qT
s¡÷bı+~+#ês¡T. e÷qe #Ó’‘·q´+ düe÷»|ü]D≤e÷ìï
ìs¡ísTT+#·<äT. ‘·<˚«‹πsø£+>± düe÷»|ü]D≤eTy˚T düe÷» #Ó’‘·Hê´ìï
ìs¡ísTTdüTÔ+~. e÷qe |ü]D≤eT Áø£eT+˝À e÷qe⁄\ Ç#·Ã¤˝Òø£
#Ó’‘·q´+‘√ dü+ã+<Ûä+˝Òì dü«‘·+Á‘·+>± ñ+&˚ ø=ìï uÛÖ‹ø£
ìj·Te÷\T n+‘·Ø¢q+>± ñ+{≤sTT. á ìj·Te÷\qT
‘Ó\TdüTø√>∑\+. e÷qe⁄\T ‘·eT J$‘êedüsê\qT ùdø£]+#·Tø=ì ˝Òø£
ñ‘·Œ‹Ô #˚düTø=ì nqTuÛÑ$+#˚ Áø£eT+˝À ø=ìï ì]úwüºyÓTÆq kÕe÷õø£
dü+ã+<Ûë\T @s¡Œ&É‘êsTT. ˇø£ <äX¯˝Àì ñ‘·Œ‹Ô X¯≈£îÔ\ n_Ûeè~∆‘√
ÄHê{Ï ñ‘·Œ‹Ô dü+ã+<Ûë\T ÄHê{Ï ñ‘·Œ‹Ô dü+ã+<Ûë\T nqT>∑TD+>±
ñ+{≤sTT. ñŒ‘·‹Ô X¯≈£îÔ\÷, ñ‘·Œs‹Ô dü+ã+<Ûë\T ø£\dæ düe÷»+
jÓTTø£ÿ Ä]úø£ |ü⁄Hê~>± ñ+{≤sTT. á |ü⁄Hê~ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç
ôd’<ë›+‹ø£, sê»ø°j·T, ‘ê‹«ø£, kÕ+düÿ è‹ø£, kÕVæ≤‘·´, Hê´j·T
s¡÷bÕ\˙ï n+fÒ yÓTT‘·Ô+ kÕe÷õø£ ñ|ü]‘·\+ n_Ûeè~∆ ne⁄‘·T+~.
ñ‘·Œ‹Ô X¯≈£îÔ\T n_Ûeè~∆ #Ó+<˚ø=B› ñ‘·Œ‹Ô dü+ã+<Ûë\T n&ɶ+øÏ>±
‘·j·÷s¡e⁄‘êsTT. ñ‘·Œ‹ÔX¯≈£îÔ\≈£L ñ‘·Œ‹Ô dü+ã+<Ûë\≈£L eT<Ûä´, es¡Z
düe÷C≤\T n_Ûeè~∆ nsTT+‘·sê«‘· e´‹πsø£ esêZ\ eT<Ûä´ |òüTs¡¸D
|òü*‘·+>± kÕe÷õø£ |ü]D≤eT+ »s¡T>∑T‘·T+~. Ä$<Ûä+>± e÷qe
düe÷»+ Ä~eT ø£eT÷´ìdüTº <äX¯qT+&ç u≤ìdü, |üP´&É˝Ÿ düe÷C≤\
<ë«sê ô|≥Tºã&ç<ëØ <äX¯≈£î n_Ûeè~∆ nsTT+<ä˙, á kÕe÷õø£
|ü]D≤eTy˚T nìyês¡´+>± es¡Zs¡Væ≤‘· düe÷C≤ìøÏ Á‘√e rdüTÔ+<ä˙
e÷sYÿ‡, @+¬>\T‡\T $e]+#ês¡T. düe÷» |ü]D≤eT Áø£eT+˝À ñqï
uÛÖ‹ø£ ìj·Te÷\qT Ä$wüÿ]+#·&É+ <ë«sê yês¡T #·]Á‘· n<Ûä´j·THêìï
$C≤„q XÊgkÕúsTTøÏ n_Ûeè~∆ |ü]#ês¡T.
á >∑‘·‘ê]ÿø£, #ê]Á‘·ø£ uÛÖ‹ø£yê<ä ìj·Te÷\qT e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>±
rdüTø=ì, ÄHê&ÉT j·T÷s¡|t˝À n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·Tqï ô|≥Tºã&ç<ëØ
ñ‘·Œ‹Ô $<ÛëHêìï e÷sYÿ‡ ì•‘·+>±, $es¡+>± |ü]XÀ~Û+#ê&ÉT. á
düe÷»+ m˝≤ ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+<√, @ <äX¯˝À n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·÷
e⁄+<√, <ëì˝Àì ÁbÕ<∏ä$Tø£ yÓ’s¡T<Ûë´˝Ò$T{À, ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ <√|æ&û
s¡Vü≤dü´y˚T$T{À, Ä düe÷» uÛÑ$wü´‘˚Ô$T{À e÷sYÿ‡ ≈£åîDí+>±
n<Ûä´j·Tq+ #˚dæ ªªô|≥Tºã&çμμ nH˚ Á>∑+<Ûëìï s¡∫+#ês¡T.
ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À &ÉãT“ s¡÷|ü+˝À ô|≥Tºã&ç ø=+<ä] #˚‘·T˝À¢
Áb˛>∑Tã&É&ÉeT÷, nìï ñ‘·Œ‹Ô kÕ<ÛëHê\≈£L <ä÷s¡yÓTÆq ø±s¡D+>± ‘·eT
ÁX¯eTX¯øÏÔì neTTàø√ì<˚ J$+#·˝Òì ø±]àø£ es¡Z+ @s¡Œ&É&ÉeT÷
ô|≥Tºã&ç<ëØ $<Ûëq n_Ûeè~∆øÏ ‘·|üŒì dü¬s’q wüs¡‘·T\ì
e÷sYÿ‡$X‚¢wæ+∫, Ä |ü]D≤eTÁø£e÷ìï $X¯BÛø£ ]+#ê&ÉT. ô|≥Tºã&ç<ëØ
düe÷»+˝À ÁX¯eTX¯øÏÔ ≈£L&Ü ˇø£ düs¡¬ø’+<ä˙, ñ‘·Œ‹Ô Áø£eT+˝ÀH˚
n<äq|ü⁄ $\Te düèwæº+#·ã&ÉT‘·T+<ä˙, ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ ˝≤uÛÑ+, e&û¶,
øö\T≈£î n<˚ eT÷\eT˙, ô|≥Tºã&ç<ëØ düs¡≈£î\ ñ‘·ŒrÔ, e÷s¡ø±\
Áø£eT+˝ÀH˚ ô|≥Tºã&ç n+‘·T˝Ò≈£î+&Ü ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+≥T+<ä˙,
ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ eT<Ûä´ ùd«#êäj·TT‘· b˛{° |òü*‘·+>± ñ‘·Œ‹Ô kÕ<ÛäHê˝À¢
ìs¡+‘·sêj·T+>± kÕ+πø‹ø£+>± n_Ûeè~∆ ø£\T>∑T‘·T+<ä˙
e÷sYÿ‡$e]+#ê&ÉT. ô|≥Tºã&ç<ëØ $<Ûëq+ >∑T]+∫q e÷]ÿ‡düTº
ìj·Te÷\T ≈£î¢|üÔ+>± Ç$.
e÷sYÿ ‡øÏ |üPs¡«+ ñqï }Vü‰»ì‘· k˛wü*düTº\T düe÷»+˝Àì
<äTs¡“¤s¡ |ü]dæú‘·T\qT >∑T]Ô+#ês¡T. yês¡T es¡Z yÓ’wüe÷´\q÷, es¡Z
b˛sê{≤\q÷, dü+øå√uÛ≤\q÷ u≤>± >∑T]Ô+#ês¡T. Ä|ü]dæú‘·T\≈£î
|ü]cÕÿs¡+>± esêZ\T˝Òì k˛wü*düTº düe÷»+ sêyê\ì yês¡T
ø√s¡T≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚ <ëìì @$<Ûä+>± kÕ~Û+#·&É+ kÕ<Ûä´eTe⁄‘·T+<√
yês¡T ø£qTø=q˝Òø£b˛j·÷s¡T. e÷sYÿ‡ô|≥Tºã&ç<ëØ Ä]úø£ ìj·Te÷\
|ü]o\q Ä<Ûës¡+>± HÓeTà~>± ñqï‘·kÕúsTTøÏ n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·Tqï
kÕe÷õø£ ñ‘·Œ‹Ôø° ( ø±]à≈£î\T ñeTà&ç>± ñ‘·Œ‹Ô #˚j·T&É+),
e´øÏÔ>∑‘·+>± kÕ«BÛq+ #˚düTø√e&Üìø° eT<Ûä´, $&ç |ü]ÁX¯eT˝À¢
K∫Ñ·yÓTÆq Á|üD≤[ø±ã<ä∆+>± »]π> ñ‘·Œ‹Ô $<ÛëHêìø°, yÓTT‘·Ô+
düe÷»+˝À nsê#·ø£‘·«+>± »]π> ñ‘·Œ‹Ô $<ÛëHêìø° eT<Ûä´ , n˝≤π>
ã÷s¡T®yê yês¡Zìø°, ø±]àø£ esêZìø° eT<Ûä´ ñqï yÓ’s¡T<Ûë´\T nì
yês¡´+>± k˛wü*C≤ìøÏ <ë]rkÕÔj·Tì $e]+#ê&ÉT. kÕe÷õø£
ñ‘·Œ‹ÔøÏ nqT>∑Tq+>± ñ+&˚≥T¢>±, ñ‘·Œ‹Ô kÕ<äHê\T düe÷»|üs¡+
#˚j·Tã&É‘êsTT. Ä $<Ûä+>± ñ‘·Œ‹Ô |òü*‘ê\T ø=~› eT+~ e´≈£îÔ\≈£î
>±≈£î+&Ü, düe÷C≤ìøÏ #Ó+<äT‘êsTT. Á|üD≤[ø±ã<ä∆ Ä]∆ø£ $<Ûëq+
<ë«sê ñ‘·Œ‹Ô˝À Äsê#·ø£‘·«+ n+‘·+ #˚j·Tã&ÉT‘·T+~. á kÕe÷õø£
$|ü¢yêìøÏ Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+∫, ô|≥Tºã&ç<ëØ $<ÛëHêìøÏ >√]ø£≥º
>∑\ es¡Z+ ø±]àø£ es¡Z+ ø±]àø£es¡ZeTì e÷s¡Tÿ‡ #ÓbÕŒ&ÉT. Ä $<Ûä+>±
kÕe÷õø£ |ü]D≤eT+ nìyês¡´+>± k˛wü*»+ yÓ’|ü⁄≈£î
Á|üj·÷DÏdü÷Ô+<ä˙, <ëìøÏ ø±]àø£ es¡Z+ Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤düTÔ+<ä˙
Á|üø£{Ï+#·&É+ <ë«sê, e÷sYÿ‡k˛wü*düTº dæ<ë›+‘êìï }Vü≤\kÕúsTT
qT+&ç XÊÁd”Ôj·T uÛÖ‹ø£ ìj·Te÷\ kÕúsTTøÏ rdüT≈£îsê>∑*>±&ÉT.
 Á|üC≤|ü+<∏ë
e÷sYÿ‡ ‘ê‹«ø£, Ä]úø£ , kÕe÷õø£ dæ<ë∆+‘·+qT Ä$wüÿ]+#·&É+‘√
dü]ô|≥Tºø√˝Ò<äT. Äj·Tq <ëìì |æ&çyê<ä+>± Á|üø£{Ï+#·˝Ò<äT. Äj·Tq
‘·q dæ<ë›+‘ê\qT ø±sê´#·s¡D≈£î e÷<äs¡Z<ä]Ù>± rdüTø√Hêï&ÉT.
n+‘·sê®rj·T ø±]àø£ dü+düúqT @s¡Œs¡#·&É+˝Àq÷, j·T÷s¡|t,
nyÓT]ø±˝À¢ì ø±]àø£ esêZìï düMTø£]+∫, nH˚ø£ b˛sê{≤\qT
q&ç|æ+#·&É+˝Àq÷, k˛wü*düTº bÕغ\ $düÔs¡D˝Àq÷ Äj·Tq ø°\ø£yÓTÆq
bÕÁ‘· ìs¡«Væ≤+#ê&ÉT.
e÷sYÿ‡, @+¬>\T‡\ dæ<ë›+‘êìøÏ ‘·–q yês¡düT&Ó’q ˝…ìHé e÷]ÿ‡düTº
$X¯«»˙q dü÷Á‘ê\qT ‘·q ÁbÕ|ü+∫ø£ <äèø£Œ<∏ä+>±q÷,
e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>±q÷ rdüTø=ì, ‘·q düeTø±©q düe÷»eTsTTq
kÕÁe÷»´yê<ä j·TT>±ìï $X‚wæ¢+∫, <ëì |ü]D≤eT Áø£e÷ìï
$e]+#ê&ÉT. n~ ÁXÊ$Tø£ es¡Z $|ü¢yê\ j·TT>∑+ ø±ã{Ϻ,
kÕÁe÷»´yê<ä >=\TdüT˝À ã\V”≤qyÓTÆq *+≈£însTTq s¡cÕ´˝À
Á|ü»«]\¢qTqï Á|üC≤‘·+Á‘·, k˛wü*düTº $|ü¢yê\≈£î eP´Vü≤+,
m‘·TÔ>∑&É\qT s¡÷bı+~+#ê&ÉT. yê{Ïì ø±sê´#·s¡D˝À ô|≥º>∑\ ø±]àø£
es¡Z bÕغì ì]à+#ê&ÉT. $|ü¢e $»j·T+ ‘·s¡Tyê‘· ÁXÊ$Tø£ es¡Z
ìj·T+‘·è‘ê«ìï kÕú|æ+∫, k˛wü*»+ ìsêàD≤ìøÏ |ü⁄Hê<äT\T y˚XÊ&ÉT.
Ä$<Ûä+>± e÷]ÿ‡C≤ìï ‘·q kÕe÷õø£ |ü]o\qπø >±ø£ $|ü¢e
ø±sê´#·s¡D≈£î ≈£L&Ü e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± rdüTø=Hêï&ÉT.
n˝≤π> kÕº*Hé ≈£L&Ü e÷]ÿ‡»+`˝…ìì»+˝Àì $X¯«»˙q
dü÷Á‘ê\qT ‘·q ø±sê´#·s¡D≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± rdüTø=ì, ‘·eT
<˚XÊìï ô|≥Tºã&ç<ëØ Á|ü|ü+#·+ nìï yÓ’|ü⁄˝≤ #·T{Ϻ e⁄qï |ü]dæú‘·T˝À¢
ˇø£ <˚X¯+˝À ≈£L&Ü k˛wü*düTº düe÷» ìsêàD≤ìï ø=+‘· Bs¡Èø±\+
bÕ≥T ø=qkÕ–+>∑\eTì dæ<ë∆+rø£]+∫, <˚XÊìï y˚>∑+>±
bÕ]ÁXÊ$Tø£e+‘·+ #˚j·T&Éy˚T >±ø£, e´ekÕj·T s¡+>±ìï dü$Tw”ºø£s¡D
#˚dæ k˛wü*düTº düe÷» ìsêàD≤ìï eTT+<äT≈£î rdüTø=ìb˛j·÷&ÉT.
e÷]ÿ‡»+` ˝…ìì»+ jÓTTø£ÿ $X¯«»˙q dü÷Á‘ê\qT, Á|ü‘˚´ø£+>±
kÕe÷»´yê<ä+, e\dü` ns¡úe\dü <˚XÊ\÷, q÷‘·q Á|üC≤‘·+Á‘·
$|ü¢yê\ >∑T]+∫q ˝…ìHé uÀ<Ûäq\qT e÷y√ #Ó’Hê ì]∆wüº |ü]dæú‘·T\≈£î
nq«sTT+#ê&ÉT. Ä$<Ûä+>± Än+XÊ\qT düTdü+|üqï+ #˚j·T&Éy˚T >±ø£,
X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq, n_Ûeè~∆ #Ó+~q kÕÁe÷»´yê<ä <˚XÊ\ <äTsêÁÁø£eTDqT
ˇø£ ã\V”≤qyÓTÆq yÓqTø£ã&çq <˚X¯ Á|ü»\T z&ç+#·>∑\s¡˙, n+<äT≈£î
Bs¡Èø±*ø£ Á|üC≤j·TT<ä∆ |ü+<∏ëj˚T dü¬s’q e÷s¡ZeT˙ dæ<ë∆+rø£]+#ê&ÉT.
Á|üC≤j·TT<ë∆ìï ø=qkÕ–+#˚+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq eP´Vü≤+, m‘·TÔ>∑&É\≈£î
s¡÷bı+~+∫, #Ó’Hê Á|ü»\ $eTTøÏÔì kÕ~Û+#ê&ÉT. #Ó’Hê˝À k˛wü*»+
ìsêàD≤ìï ø=qdü–+#ês¡T.
$j·T‘êï+ ≈£L´u≤, Ä©®]j·÷ yÓTT<ä˝…’q nH˚ø£ eT÷&Ée Á|ü|ü+#·
<˚XÊ\ Á|ü»\T e÷y√ s¡÷bı+~+∫, ø±sê´#·s¡D˝Àô|{Ϻq Á|üC≤j·TT<ä∆
dü÷Árø£s¡D\qT ‘·eT≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± rdüTø=Hêïs¡T. yê{Ïì ‘·eT
<˚X¯ ì]∆wüº $|ü¢e |ü]dæú‘·T\≈£î nq«sTT+#·Tø=ì, k˛wü*düTº, q÷‘·q
Á|üC≤kÕ«$Tø£, C≤rj·T $yÓ÷#·q b˛sê{≤\˝À $»j·÷\T
bÕ~Û+#ês¡T. Ä $<Ûä+>± e÷sYÿ‡ qT+&ç e÷y√ es¡≈£î
eTôVAbÕ<Ûë´j·TT\+<äs¡÷ ‘·eT düeTø±©q Á|ü|ü+#êìï düTì•‘·+>±
|ü]o*+∫, |ü]XÀ~Û+∫, $X‚¢wæ+∫ nH˚ø£ q÷‘·q Ä]úø£ , sê»ø°j·T,
kÕe÷õø£ dü÷Á‘ê\qT n$wüÿ]+#ês¡T. ‘·eT $|ü¢e ø±sê´#·s¡D≈£î
yê{Ïì e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± rdüTø=Hêïs¡T. Ä$<Ûä+>± e÷]ÿ‡»+` ˝…ìì»+
e÷y√ Ä˝À#·Hê $<Ûëq+ n_Ûeè~∆ nsTT+~. e÷sYÿ‡ , ˝…ìHé, e÷y√
uÛ≤yê\T |æ&çyê<ë\T ø±<äT. n$ ˇø±H=ø£ #ê]Á‘·ø£ <äX¯˝À
ñ<䓤$+∫q Ä]úø£, kÕe÷õø£, $|ü¢eø£s¡ uÛ≤yê\≈£î Á|ü‹uÛ≤e+‘·yÓTÆq
ñ<ëVü≤s¡D\T. yê] dü÷Á‘ê\T |æ&çyê<ä+>± ~>∑C≤]ùdÔ, yê{Ï˝Àì
XÊÁd”Ôj·T, $|ü¢e kÕsê+XÊìï e~*y˚dæq≥¢e⁄‘·T+~. e÷]ÿ‡»+ ˇø£
|æ&çyê<ä dæ<ë∆+‘·+>± |òüT˙uÛÑ$+∫, <ëì Jyê‘·à |ü‘·q+ #Ó+<ä≈£î+&Ü
ñ+&Ü\+fÒ düe÷C≤_Ûeè~∆Áø£eT+˝À düVü≤»+>± ìs¡+‘·sêj·T+>±
edüTÔ+&˚ nH˚ø£ e÷s¡TŒ\q÷, $$<Ûä <˚XÊ\ eT<Ûä´ ñ+&˚
b˛*ø£\‘√bÕ≥T, nH˚ø£ ∫qï∫qï ‘˚&Ü\q÷ e÷]ÿ‡»+ $X¯«»˙q
yÓ\T>∑T˝À m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT |ü]o*dü÷Ô ñ+&Ü*. ‘·eT $|ü¢e
ø±sê´#·s¡D≈£î nqT>∑TDyÓTÆq ø±s¡´Áø£e÷ìï s¡÷bı+~+#·T
ø=+≥÷e⁄+&Ü*. eTôVAbÕ<Ûë´j·TT\T #˚dæ+<ä<˚. n+<äTø£H˚ªª ì]∆wüº
|ü]dæú‘·T\qT ì]∆wüº+>± |ü]o*+#·&Éy˚T e÷]ÿ‡»+ jÓTTø£ÿ Jyê‘·àμμ
nì ˝…ìHé nHêï&ÉT.
ô|≥Tºã&ç<ëØ $<Ûëq+ kÕÁe÷»j·Tyê<ä+>± |ü]D≤eT+ #Ó+<ä&É+
ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ125 dü+e‘·‡sê\T <ë{Ï+~. ˝…ìHé kÕÁe÷»´yê<ëìï
$X‚¢wæ+∫, ‘·–q $|ü¢e eP´Vü≤+,m‘·TÔ>∑&É\qT s¡÷bı+~+∫ 90
dü+‘·‡sê\sTT+~. á düTBÛs¡ÈyÓTÆq ø±\+˝À kÕÁe÷»´yê<ä <√|æ&û
s¡÷bÕ˝À¢q÷, e\dü ÄBÛq <˚XÊ˝À¢ì Á>±MTD düe÷C≤˝À¢q÷, 20e
X¯‘êã›|ü⁄ eTTK´|ü]D≤e÷˝À¢ ˇø£f…Æq k˛wü*düTº düe÷C≤˝À¢q÷ nH˚ø£
ø°\ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ\T »]>±sTT. áe÷s¡TŒ\qT nìï ø√D≤\qT+&û,
˝À‘·T>± yÓ+≥H˚ |ü]o*+#ê*. C≤Á>∑‘·Ô>± $X‚¢|òæ+#ê*.
kÕÁe÷»´yê<ä+ ô|≥Tºã&ç<ëØ $<Ûëq|ü⁄ n+‘·´<äX¯ n˙, n~
eTs¡DX¯j·T´ô|’ e⁄+<ä˙ ˝…ìHé ‘·q |ü]o\q <ë«sê ìs¡÷|æ+#ê&ÉT.
kÕÁe÷»´yê<ä+ eTs¡DX¯j·T´ô|’e⁄+<ä˙ ì»y˚T. nsTT‘˚
kÕe÷»´yê<ä+ Á|üC≤b˛sê{≤˝À¢q÷, $|ü¢yê˝À¢q÷ nH˚ø£ <äã“\T ‹ì,
‘·q nqTuÛÑyê\ qT+&ç ø=ìï >∑TDbÕsƒê\T H˚s¡TÃø=ì, ø±˝≤qT>∑TD+>±
‘·q ìsêàD+˝Àq÷, <√|æ&û s¡÷bÕ˝À¢q÷ nH˚ø£ düs¡T›u≤≥T¢
5 @Á|æ˝Ÿ 16-30, 2018, ôV’≤<äsêu≤<é, dü+|ü⁄{Ï ` 34, dü+∫ø£`24
#˚düTø=qï~. Ä$<Ûä+>± ‘·q eTs¡D≤ìï ø=+‘·y˚Ts¡≈£î ‘ê‘êÿ*ø£+>±
yêsTT<ë y˚düTø√>∑*–+~.
kÕe÷»´yê<ä <√|æ&û s¡÷bÕ˝À¢ e∫Ãq ø=ìï q÷‘·q e÷s¡TŒ\qT
á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± dü+øÏå|”Ôø£]+#·e#·TÃ.
>∑‘· ø±\+˝À ã\yÓTÆq kÕe÷»´yê<ä >∑T‘·Ô dü+düú\T yÓqTø£ã&çq
ô|≥Tºã&ç<ëØ <˚XÊ\πø >±ø£, Á|ü<Ûëq+>± e\dü, |üsêBÛq <˚XÊ\≈£î
‘·eT ô|≥Tºã&ÉT\qT m>∑TeT‹#˚ùd$. Ä$<Ûä+>± kÕúìø£+>± \uÛÑ´eTj˚T
eTT&çdüs¡T≈£î\q÷, #·eø£>± <=]πø ø±]à≈£î\ ÁX¯eTX¯øÏÔ˙, $kÕÔs¡yÓTÆq
kÕúìø£ e÷¬sÿ≥Tºq÷ $ìjÓ÷–+#·Tø=ì, n~Ûø£˝≤uÛ≤\qT
<√#·T≈£îb˛j˚Tyês¡T.. á eT<Ûä´ ø±\+˝À kÕe÷»´yê<äT\T
yÓqTø£ã&çq <˚XÊ\≈£î ‘·eT Á|ü‘·´ø£å ô|≥Tºã&ÉT\ m>∑TeT‹ì
>∑‘·+˝À˝≤π> ø=qkÕ–dü÷ÔH˚ , nyÓT]ø± Hêj·Tø£‘ê«q kÕÁe÷»´yê<äT\T
Á|ü|ü+#· u≤´+≈£î, n+‘·sê®rj·T Á<äe´ì~Û (◊.myéT,m|òt) Ädæj·÷
n_Ûeè~∆ u≤´+≈£î yÓTT<ä˝…’q n+‘·sê®rj·T dü+düú\ H˚s¡Œs¡#·Tø=ì,
yÓqTø£ã&çq <˚XÊ\ Á|üuÛÑT‘ê«\≈£L, ô|≥Tºã&ç<ës¡¢≈£L n|ü⁄Œ\÷,
düVü‰j·T+, Á>±+≥¢ìdüTÔHêïs¡T. Ä$<Ûä+>± ô|≥Tºã&ÉT\ m>∑TeT‹
ø=+‘·y˚Ts¡≈£î n|ü⁄Œ\ m>∑TeT‹ s¡÷bÕìïrdüTø=+~. <√|æ&û s¡÷|ü+
ø=+‘· y˚Ts¡≈£î e&û¶\ s¡÷bÕìøÏ e÷s¡TŒ #Ó+~+~. Ä$<Ûä+>±
yÓqTø£ã&çq <˚XÊ\ $<˚o n|ü⁄Œ\T ‘êsêkÕúsTTøÏ #˚], n$ n|ü⁄Œ\
$wüj·T\j·T+˝À |üP]Ô ∫≈£îÿ≈£î+≥THêïsTT.
kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ e\düj·TT>∑+˝À ‘·eT≈£î #Ó+~q e\dü<˚XÊ˝À¢
j·T»e÷ì nsTTq kÕÁe÷»´yê<äT\≈£î Äe\dü˝À¢ Á|üy˚XÊìøÏ mH√ï
Ä+ø£å\T+&˚$. Äø±\+˝À kÕÁe÷»´yê<ä >∑T‘·Ô dü+düú\T Á|ü|ü+#êìï
‘·eT eT<Ûä´ $uÛÑõ+#·Tø=Hêïs¡T. kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ e\dü $<Ûëq+
n+‘·eTsTTq ‘·sê«‘· á |ü]dæú‹ |üP]Ô>± e÷]b˛sTT+~. <˚XÊ\
eT<Ûä´ ñqï n&ÉT¶>√&É\T ‘=\–b˛sTT, nìï <˚XÊ˝À¢q÷, kÕÁe÷»´yê<ä
<˚XÊ\˙ï ‘·eT ô|≥Tºã&ÉT\qT ô|≥Tºø=H˚ ùd«#êäeø±XÊ\T @s¡Œ&ܶsTT.
nìï <˚XÊ\≈£L ‘·eT n|ü⁄Œ\q÷ , düs¡T≈£î\q÷ m>∑TeT‹ #˚düTø=H˚
neø±XÊ\T e#êÃsTT. ìC≤ìøÏ á neø±XÊ\T yêdüÔes¡÷|ü+
rdüT≈£î+≥THêïsTT ≈£L&Ü.
nsTT‘˚ Á|üdüTÔ‘·eTTqï @ø£<Ûäèe Á|ü|ü+#·+˝À á ùd«#·Ã¤eø±XÊ\≈£î
≈£L&Ü ø=ìï |ü]$T‘·T\T+≥THêïj·Tì ≈£L&Ü eTs¡∫b˛sê<äT.
kÕÁe÷»´yê<ä <˚XÊ˝À¢ì >∑T‘·Ôdü+düú\T |ü]$T‘·T\T+≥THêïj·Tì ≈£L&Ü
eTs¡∫b˛sê<äT. kÕÁe÷»´yê<ä <˚XÊ˝À¢ì >∑T‘·Ôdü+düú\T ªªãVüQfi¯C≤‹
dü+düú\Tμμ (myéT.mHédæ)>± @s¡Œ&ç, nH˚ø£ eT÷&É Á|ü|ü+#· <˚XÊ˝À¢‘·eT
ô|≥Tºã&ÉT\qTô|{Ϻ, nH˚ø£ s¡÷bÕ˝À¢ ˝≤uÛ≤\qT Áb˛>∑T #˚düTø=ì, ‘·eT
e÷‘·è<˚XÊ\≈£î ‘·s¡*+#·T≈£îb˛‘·THêïsTT. @<Ó’Hê ˇø£ <˚X¯+˝À ‘·eT
|ü]ÁX¯eT\≈£î |ü]dæú‘·T\T nqT≈£L\+>± ñ+&Éø£b˛‘˚, nø£ÿ&ç qT+&ç
‘·eT ô|≥Tºã&ÉT\qT y˚πs <˚XÊ\≈£î yÓ+≥H˚ ‘·s¡*+#·Tø=ìb˛‘êsTT.
kÕÁ|ü<ëj·Tø£ e\dü $<Ûëq+ ñqï ø±\+˝À kÕÁe÷»´yê<äT\T
‘·eT ô|≥Tºã&ÉT\qT ‘·eT e\dü\≈£î m>∑TeT‹ #˚ùdyês¡T. Á|ü|ü+#·
ô|≥Tºã&ç<ëØ $<Ûëq+‘√ ñ‘˚Ôõ‘·T˝…’q kÕúìø£ dü+|üqïesêZ\T ‘·eT
<˚XÊ˝À¢ |ü]ÁX¯eT\T kÕú|æ+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#˚yês¡T. ø±˙
kÕÁe÷»´yê<äT\T yê]ì Áb˛‘·‡Væ≤+#˚yês¡Tø±<äT. yês¡T ì\Á<=≈£îÿø=ì,
m<ä>∑≈£î+&Ü mH√ïn&ɶ+≈£î\qT ø£*Œ+#˚yês¡T. n+<äTe\¢ e\dü˝À¢
q÷‘·q+>± n_Ûeè~∆ ne⁄‘·Tqï kÕúìø£ ã÷s¡T®yê esêZìøÏ
kÕÁe÷»´yê<ä e´‹πsø£ dü«uÛ≤e+ ñ+&˚~. ô|≥Tºã&ÉT\qTô|{Ϻ, nH˚ø£
|ü]ÁX¯eT\qT kÕúú|æ+#·Tø=≥THêïs¡T. Bì‘√bÕ≥T yês¡T kÕúìø£ ã&Ü,
<äfi≤Ø ô|≥Tºã&ç<ës¡T\‘√ nH˚ø£ $T˝≤K‘Y e&É+ã&çø£\qT
≈£î<äTs¡TÃø=ì, ñeTà&ç |ü]ÁX¯eT\qT kÕú|ædüTÔHêïs¡T. Ä |ü]ÁX¯eT˝À¢
yê]øÏ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ e⁄+≥T+~. n+‘˚>±ø£ yês¡T kÕúìø£
ô|≥Tºã&ç<ës¡¢≈£î n|ü⁄Œ*kÕÔs¡T. kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„Hêìï n+~kÕÔs¡T.
Ä$<Ûä+>± uÛ≤>∑kÕ«eT´ ô|≥Tºã&ç <ë«sê ˝≤uÛ≤˝À¢ ‘·eT uÛ≤>±ìï
|ü+#·Tø=+{≤s¡T. kÕÁe÷»´yê<äT\‘√ ñeTà&ç dü+düú\ H˚s¡Œs¡#·Tø=qï
kÕúìø£ ã&Ü, <äfi≤Ø ô|≥Tºã&ç<ës¡¢≈£î ≈£L&Ü ˝≤uÛ≤˝À¢ ≈£L&Ü yê{≤
edüTÔ+~. áyê{≤\T düe÷q kÕúsTT˝À »s¡T>∑T‘·THêïj·÷, ˝Ò<ë nH˚~
Á|üXÊïs¡úø£yÓTÆq|üŒ{Ïø°, yê]<ä›s¡÷ ø£\dæ ñeTà&ç>± <√|æ&û #˚düTÔHêïs¡˙,
Ä $<Ûä+>± kÕúìø£ ã÷s¡T®yê es¡Z+ ≈£L&Ü y˚>∑+>± ã\|ü&ÉT‘·Tqï<äH˚~
e÷Á‘·+ yêdüÔe+. á q÷‘·q <√|æ&û |ü<ä∆‹ |òü*‘·+>± kÕúìø£ ã÷s¡T®yê
es¡Z+˝À ˇø£>∑D˙j·TyÓTÆq uÛ≤>±ìøÏ eTTK´+>± ã&Ü, <äfi≤Ø, ã÷s¡T®yê
esêZ\≈£î kÕÁe÷»´yê<ä e´‹πsø£ dü«uÛ≤e+ yÓTT<äT›u≤s¡T‘·T+~.
&ÉãT¢´.{Ï.z. @s¡Œ&çq ‘·sê«‘· Á|ü|ü+Nø£s¡D, ñ<ës¡$<ÛëHê\T,
Áô|’y˚{°ø£s¡D ìHê<ë\‘√ kÕÁe÷»´yê<äT\ $düÔs¡D≤, <√|æ&û
rÁeeTe⁄‘·THêïsTT.
kÕe÷Á»´yê<ä j·TT>∑+˝À kÕÁe÷»´yê<ä <˚XÊ\T b˛{°|ü&ç
Á|ü|ü+#êìï ‘·eT eT<Ûä´ |ü+#·Tø=+{≤sTT. ø±\Áø£y˚TD≤ kÕÁe÷»´yê<ä
X¯≈£îÔ\ ã˝≤ã˝≤˝À¢ e÷s¡TŒ\T ekÕÔsTT. |ü+#·Tø=+{≤sTT.
ø±\Áø£eTy˚D≤ kÕÁe÷»´yê<ä e≈£îÔ\ ã˝≤ã˝≤˝À¢ e÷s¡TŒ\T ekÕÔsTT.
q÷‘·q+>± n_Ûeè~∆ #Ó+~q <˚XÊ\T, j·TT<ë∆\T ekÕÔsTT. Ä$<Ûä+>±
kÕÁe÷»´yê<ä+ j·TT<ë∆\≈£î eT÷\eTe⁄‘·T+<äì ˝…ìHé $e]+#ê&ÉT.
kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ e\dü $<Ûëq+ n+‘·yÓTÆq ‘·sê«‘· eT÷&Ée
Á|ü|ü+#·<˚XÊ\qT ‘·eT |üP]Ô e\dü\T>±H√, nBÛq ÁbÕ+‘ê\T>±H√,
Á|üuÛ≤e ÁbÕ+‘ê\T>±H√ $uÛÑõ+#·Tø=H˚ bÕ‘· |ü<ä∆‹øÏ dü«dæÔ #ÓbÕŒs¡T.
ˇø£ <˚X¯+˝ÀH˚ $$<Ûä kÕÁe÷»´yê<ä <˚XÊ\T ‘·eT ô|≥Tºã&ÉT\qT˝Ò<ë
uÛ≤>∑kÕ«e÷´\qT˝Ò<ë n|ü⁄Œ\qT ô|&ÉT‘·THêïs¡T. n+fÒ $$<Ûä
kÕÁe÷»´yê<äT\ eT<Ûä´, $$<Ûä >∑T‘·Ô ô|≥Tºã&ç<ëØ dü+düú\ eT<Ûä´b˛{°
n+‘·eTsTT+<äì ns¡∆e÷? ø±H˚ ø±<äT. yê]eT<Ûä´ Ä]úø£,
sê»ø°j·Ts¡+>±˝À¢ rÁe+>± yÓ’s¡T<Ûë´\T, b˛{°\T, |òüTs¡¸D\T
»s¡T>∑T‘êsTT. nsTT‘˚ düs¡T∆u≤≥¢‘√, sêJ\‘√ b˛{°\T ‘ê‘êÿ*ø£+>±
yÓqTø£ kÕúHêìøÏ HÓ{Ϻy˚j·Tã&É‘êsTT. ø±ã{Ϻ á düs¡T∆u≤≥T¢ b˛{°\T
‘ê‘êÿ*ø£+>± yÓqTø£ kÕúHêìøÏ HÓ{Ϻ y˚j·Tã&É‘êsTT. ø±ã{Ϻ á
düs¡T∆u≤≥T¢ ‘ê‘êÿ*ø£y˚Tq˙, eT∞fl|òüTs¡¸D\T ‘·s¡#·T>± Á|ü|ü+#· j·TT<ë∆\
s¡÷bÕìï rdüTø√e&É+˝Ò<äT.
Ä $<Ûä+>± kÕÁe÷»´yê<ä+ ø±˝≤qT>∑TD+>± nH˚ø£ düs¡T›u≤≥T¢
#˚düTø=ì, ‘·q <√|æ&û s¡÷bÕ\qT e÷s¡TÃø=+~. nsTT‘˚ ‘·q <√|æ&û
dü«uÛ≤yêìï e÷Á‘·+ e÷s¡TÃø√˝Ò<äT. <ëì kÕs¡+˝À @e÷Á‘·+
e÷s¡TŒ˝Ò≈£î+&ÜH˚, s¡÷bÕìï e÷s¡TÃø=+~. Ä $<Ûä+>± ˝…ìHé
ø±\+˝ÀH˚ eTs¡DX¯j·T´ô|’ ñ+<äì uÛ≤$+#·ã&çq kÕÁe÷»´yê<ä+, ‘·q
eTs¡D≤ìï ‘ê‘êÿ*ø£+>± yêsTT<ë y˚düTø√ >∑*–+~.
á e÷s¡TŒ\≈£î düe÷+‘·+>± 20eX¯‘êã›|ü⁄ ¬s+&√ ns¡∆uÛ≤>∑+˝À
eTq <˚X¯+˝Àì Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ ≈£L&Ü ø=ìï ø°\ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ\T
#√≥T #˚düT≈£î+≥THêïsTT. eP´&É˝Ÿ neX‚cÕ\T Áø£y˚TD≤
ã\V”≤q|ü&çb˛‘·THêïsTT. Á|ü|ü+#· ô|≥Tºã&ç<ëØ e÷¬sÿ≥Tº˝À Á>±MTD
uÛ≤s¡‘·+ n+‘·sꓤ>∑ eTsTTb˛‘·÷+~. >∑‘·ø±\|ü⁄ uÛ≤s¡rj·T dü+düÿ è‹ì
eT+∫ n+XÊ\‘√ düVü‰ düs¡« HêX¯q+ #˚j·Tã&ÉT‘·÷ e⁄+~.
kÕÁe÷»´yê<ä $wü dü+düÿè‹<ëì kÕúHêìï ÄÁø£$TeT+#·T ø=+≥T+~.
e÷J e\dü <˚XÊ˝À¢ Ä]úø£s¡+>∑+˝ÀH˚>±ø£ sê»ø°j·T s¡+>∑+˝Àq÷
nH˚ø£ e÷s¡TŒ\T e#êÃsTT. e\dü <˚XÊ˝À¢ sêC≤´~Ûø±s¡+ Á|ü‘·´ø£å+>±
e\kÕ~Û|ü‘·T\ #˚‘·T˝À¢ ñ+&˚~. kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ e\dü $<Ûëq+
n+‘·eTsTT+‘· ‘·sê«‘·, qH√ï|ü]$T‘·T\Tqï|üŒ{Ïø°, sêC≤´~Ûø±s¡+
<˚oj·T <äfi≤Ø ã÷s¡T®yê` ã&Ü uÛ≤kÕ«eT´` dü+|üqï esêZ\ #˚‘·T˝À¢
e⁄+≥T+~. ø=+‘·ø±\+ es¡≈£L Ä Á|üuÛÑT‘·«Hêj·T≈£î\≈£î C≤rj·T
$yÓ÷#·H√<ä´e÷˝À¢ bÕ˝§Zqï Á|üU≤´‹ ≈£L&Ü ñ+~.
Á|üdüTÔ‘·ø±\+˝À e÷J e\dü˝À¢ |ü]bÕ\ø£ dü+düú˝À¢q÷ ø=ìï
e÷s¡TŒ\T e#êÃsTT. >∑‘·ø±\+˝À Á|üuÛÑT‘·« dü+düú\˙ï
kÕÁe÷»´yê<äT\T, |üP´&É˝Ÿ Á|üuÛÑTe⁄\ ìs¡+≈£îX¯ ô|‘·Ôq+ ÁøÏ+<äe⁄+&˚$.
ÄHê&ÉT Á|üC≤kÕ«$Tø£ Vü≤≈£îÿ\ }ùd˝Ò<äT. Á|üdüTÔ‘·+ nH˚ø£ <˚XÊ˝À¢
Á|üuÛÑT‘ê«\T bÕs¡¢yÓT+≥Ø Á|üC≤kÕ«eT´s¡÷|ü+ rdüTø=HêïsTT. BìøÏ
≈£L&Ü nH˚ø£ |ü]$T‘·T\THêïj·T˙, n~ ã÷s¡T®yê Á|üC≤kÕ«eT´y˚Tq˙
eTs¡∫b˛sê<äT. nsTTq|üŒ{Ïø° á sê»ø°j·T n+XÊ\qT ≈£L&Ü
|ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø√yê*.
20e X¯‘êã›+˝À $XÊ\yÓTÆq k˛wü*düTº Á|ü|ü+#·+ @s¡Œ&Éq÷
@s¡Œ&ç+~. ‹]^ |ü‘·qeT÷ #Ó+~+~. düe÷»+ ˇø£ n&ÉT>∑T
eTT+<äTπødæ, ¬s+&É&ÉT>∑T\T yÓqø£≈£î y˚dæ+~. Á|ü|ü+#· ø£eT÷´ìdüTº
ñ<ä´eT+ nH˚ø£ ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\HÓ<äTs=ÿ+~. nH˚ø£ n|ü»j·÷\qT
bı+~+~. >∑‘·ø±\+‘√ b˛*Ñ˚ ã\V”≤q|ü&ç+~ ≈£L&Ü. ø±ã{Ϻ á
n+XÊ\‘√ bÕ≥T, k˛wü*düTº düe÷C≤\ ìsêàD+˝À ÁXÊ$Tø£ es¡Z
ìj·T+‘·è‘·«+ jÓTTø£ÿ #ê]Á‘·ø±qTuÛÑyê\qT ˝À‘·T>± $X‚¢wæ+#ê*.
uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î >∑TDbÕsƒê\qT ø£qT>=Hê*.
≈£î¢|üÔ+>± #ÓbÕŒ\+fÒ Á|üdüTÔ‘· j·TT>∑+˝À e÷qyê[
m<äTs=ÿ+≥Tqï nH˚ø£ dü+øÏ¢wüºyÓTÆq düeTdü´\qT e÷]ÿ‡düTº $X¯«»˙q
dü÷Á‘ê\ düVü‰j·T+‘√ $X‚¢wæ+#ê*. e÷]ÿ‡düTº\ |ü]o\q πøe\+
dæ<ë∆+‘·s¡+>±ìπø |ü]$T‘·+ ø±≈£L&É<äT. |ü+&ç‘· #·s¡Ã‘√H˚
dü]ô|≥Tºø√≈£L&É<äT. n~ ø±sê´#·s¡D≈£î e÷s¡Z<ä]Ùø±yê*. kÕº*Hé
#Ó|æŒq≥Tºªª $e¢yê#·s¡D‘√ eTT&çy˚j·Tì dæ<ë∆+‘·+
ìs¡T|üjÓ÷>∑eTe⁄‘·T+~. n˝≤π> $|ü¢e dæ<ë∆+‘·+ ˝Òì Ä#·s¡D Nø£{Ï˝À
‘·&ÉTeTT˝≤&ÉT≈£î+≥T+~. .μμ ø±ã{Ϻ e÷]ÿ‡düTº\ |ü]o\q $|ü¢e<ä´
eT+‘√ düìïVæ≤‘·+>± eTT&ç|ü&Ü*. n+fÒ e÷]ÿ‡düTº\ |ü]o\q
$|ü¢y√<ä´eT+‘√ düìïVæ≤‘·+>± eTT&ç|ü&Ü*. n+fÒ Á|üdüT‘·Ô
|ü]dæú‘·T\≈£î ‘·–q≥T¢>± $|ü¢eeP´Vü‰ìï, m‘·TÔ>∑&É\q÷, ìHê<ë\q÷
s¡÷bı+~+#·Tø√yê*. yê{Ïì ø=qkÕ–+#˚+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq bÕغ˙,
‘·~‘·s¡ $|ü¢e Á|üC≤ dü+düú\q÷ |ü{Ïwüº|üs¡T#·Tø√yê*.
kÕÁe÷»´yê<ä+ ‘·q #˚<äT nqTuÛÑyê\ìï+{Ï˙ Áø√&ûø£]+#·Tø=ì,
>∑TDbÕsƒê\qT rdüTø=ì, q÷‘·q s¡÷bÕ\qT @s¡Œs¡#·Tø=ì,
eTs¡DX¯j·T´ô|’ qT+&ç ˝Ò∫, »edü‘ê«\‘√ ø=qkÕ>±\ì rÁe
Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔqï~.. ô|’øÏ n~ #ê˝≤ X¯øÏÔe+‘·+>± ñqï≥T¢
ø£ì|ædü÷Ô e⁄+~. ø±˙ yêdüÔe+>± n~ #ê˝≤ ã\V”≤qyÓTÆ+~. n~
eT{Ϻø±fi¯fl sêø£ådæ. ø±–‘·+ |ü⁄* e÷Á‘·y˚T. m+<äT¬ø+fÒ n~ Á|ü»\
Á|üjÓ÷»Hê\≈£î e´‹πsø£yÓTÆq~. ø±ã{Ϻ ø£eT÷´ìdüTº\T Á|üdüTÔ‘·
kÕe÷õø£ |ü]dæú‘·T\qT C≤Á>∑‘·Ô>± |ü]o*+#·Tø=ì , <ëì yÓ\T>∑T˝À
‘·–q $|ü¢e eP´Vü‰ìï, m‘·TÔ>∑&É\q÷, ìsêàD s¡÷bÕ\qT
nqTdü]+#·&É+ <ë«sê ‘·–q $|ü¢e eP´Vü‰ìï , m‘·TÔ>∑&É\q÷, ìsêàD
s¡÷bÕ\qT nqTdü]+#·&É+ <ë«sê kÕÁe÷»´yê<ëH˚ï >±ø£, <√|æ&û
düe÷»\ìï+{Ï˙ s¡÷|ü⁄e÷|æ, Á|ü|ü+#· e÷qyê[øÏ düTKÁ|ü<äyÓTÆq
düeT»e÷C≤ìï kÕú|æ+#·>∑\s¡T.
$»j·TkÕ<Ûäq ø£wüºuÛÑ]‘·y˚T. n+<äT≈£î Bs¡Èø±\+ ≈£L&Ü |ü≥ºe#·TÃ.
ø±˙ n+‹eT $»j·T+ Á|ü»\<˚! 
(ªª˝…ìHé J$‘·eT÷ ` Äj·Tq uÀ<Ûäq\÷μμ |ü⁄düÔø£+ qT+&ç)
@Á|æ˝Ÿ 22 : bÕغ |ü⁄{Ϻq s√E dü+<äs¡“¤+>± ...
 @Á|æ1`15
˝Ÿ 16-30, 2018,ôV’≤ôV’<äs≤<äêu≤<é
y˚T 2016, sêu≤<é
, dü,+|üdü⁄+{|üÏ `⁄{Ï33,
` 34, dü+∫ø£
dü+∫ø£ ` 1`24
e÷qe düe÷» |ü]D≤eT #·]Á‘·qT
XÊÁd”Ôj·T+>± Ä$wüÿ]+∫q ø±s¡˝Ÿ e÷sYÿ‡ J$‘·+ ∫s¡düàs¡D°j·T+
(»qq+ : 5 y˚T, 1818 ` eTs¡D+ : 14 e÷]Ã, 1883)
ø±s¡˝Ÿ e÷sYÿ‡ 1818 y˚T 5e ‘˚Bq »s¡à˙ <˚X¯|ü⁄ ¬s’Hé˝≤+&é
ÁbÕ+‘·+˝Àì Á≥j·TsY q>∑s¡+˝À »ìà+#ê&ÉT. 1883 e÷]à 14q
eTs¡DÏ+#ê&ÉT. e÷sYÿ‡ J$+∫q ø±\+ ∫qï<˚. >∑‘· ø±˝≤˙ï,
es¡Ôe÷Hêìï ˝À‘·T>± $X‚¢wædü÷Ô #˚dæq n<Ûä´j·Tq+‘√ uÛÑ$wü´‘Y≈£î
q÷‘·q u≤≥\T y˚j·T>∑*>±&ÉT. e÷sYÿ‡ s¡÷bı+~+∫q
dæ<ë∆+‘ê\T, ì]à+∫q bÕغ, ñ<ä´eT ø±sê´#·s¡D e÷]ÿ‡»+>±
#·]Á‘·˝À ∫s¡kÕúsTT>± ì*∫ yÓ\T>=+<äT‘·T+~.
e÷sYÿ‡ J$‘·+ $C≤„q<ëj·Tø£+. dü÷ÿ\T J$‘·+˝ÀH˚
‘Ó*$>∑\ $<ë´]ú. ÁbÕNq kÕVæ≤‘·´+, »s¡àHé uÛ≤wü, #·]Á‘·
bÕsƒê\˝À Á|ü‹uÛÑ‘√ bÕ≥T >∑DÏ‘·+˝À nyÓ÷|òüT Á|ü»„qT #·÷bÕ&ÉT.
ˇø£ yê´dü+˝À ªªÁ|ü»\+<ä] y˚T\Tø√] |üì #˚dü÷Ô Ä Áø£eT+˝À
n_Ûeè~∆ #Ó+~q yê]H˚ #·]Á‘· eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T>± >∑T]ÔdüTÔ+~μμ
nì eè‹Ô m+|æø£˝À ‘·q uÛ≤yê*ï sêdæ yÓT]|æ+#ê&ÉT. á
e÷{\≈£î q÷s¡T XÊ‘·+ ø£≥Tºã&çq e´øÏÔ e÷sYÿ‡.
1839˝À ªª&ÓeTÁø£{Ïdt`m|æ≈£î´s¡dt Á|üø£è‹ ‘·‘ê«\ eT<Ûä´
e´‘ê´dü+μμ nqï n+X¯+ô|’ ‘·q &Üø£ºπs{Ÿ |ü]XÀ<Ûäq
ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. yê] uÛÖ‹ø£yê<ä <äèø£Œ<∏ëìï ˝À‘·T>± ns¡ú+
#˚düT≈£îì $X‚¢wæ+#ê&ÉT. ‘·q B∏dædtqT n_Ûeè~∆ ìs√<Ûäø£
dæ<ë∆+‘·y˚‘·Ô\T ‹wüº y˚dæ ñqï u…]¢Hé j·T÷ìe]‡{°øÏ
düeT]Œ+#·&É+ nÁ|ü‹wüº>± uÛ≤$+∫ C…Hê j·T÷ìe]‡{°øÏ
düeT]Œ+#ê&ÉT. ‘·q≈£î m+‘· n<Ûä´j·Tq+ e⁄+<√ n+‘· y˚T<ÛëX¯øÏÔ,
ì•‘· <äèwæº ñHêïj·Tì Á|üX¯+dü\+<äT≈£îHêï&ÉT. 24 dü+e‘·‡sê\
ej·TdüT‡πø (1841πø) düTì•‘·yÓTÆq ‘ê‹«ø£ ∫‘·ÔX¯ó~∆, |ü<äTHÓ’q
yêø±Ã‘·Ts¡´+‘√ eT<Ûä´ j·TT>±\ eT‘· sê»ø°j·÷\≈£î ∫e] <Óã“
ø=&É‘ê&É˙, s¡÷k˛, yê˝ÒºsY, Vü‰\“ø˘, ˝…dæ+>¥, ôV’≤Hê, ôV≤¬>˝Ÿ
&ÉT |ü≥Tº$&ÉT|ü⁄\qT e÷sYÿ‡ XÊ¢|òæT+#ê&ÉT. ªªÁbòÕH釽À n+‘·s¡T´<ä∆+μμ
Ms¡+<äs¡÷ &Üø£ºsY e÷sYÿ‡˝À e⁄Hêïs¡ì $TÁ‘·\T, j·TTe
ôV≤¬>*j·TqT¢ qe÷às¡T.
ôV≤¬>˝Ÿ ‘ê‹«ø£ Á|üuÛ≤e+˝À j·TTe ôV≤¬>*j·THé>± e⁄qï
e÷sYÿ‡qT |òüP´j·TsYu≤ sêdæq ªÁ¬ø’düÔe eT‘· kÕsê+X¯+μ u≤>±
Äø£]¸+∫+~. ôV≤¬>˝Ÿ ‘·‘·«XÊg+˝Àì ø=ìï n+XÊ\qT
$eTs¡ÙHê‘·àø£+>± yÓTs¡T>∑T|üs¡∫q |òüP´j·TsYu≤ Á|ü|ü+#·
n+‘·kÕ‡sêìï eT‘·+, ôV≤¬>˝Ÿ uÛ≤eyê<ä+ Á>∑Væ≤+#·˝Ò<äì
K∫Ñ·+>± ‘˚*à #ÓbÕŒ&ÉT. ªeTìwæ ñìøÏøÏ eT÷\+ Á|üø£è‹
e÷Á‘·y˚Tμ nqï uÛÖ‹ø£yê<ëìï $X¯«dæ+#·&É+‘√bÕ≥T <˚e⁄&çï,
eT‘êìï eTìùw düèwæº+#ê&Éqï |òüP´j·TsYu≤ ‘·s¡ÿ+˝Àì ìC≤ìï
>∑T]Ô+∫ e÷sYÿ‡, eTìwæì kÕe÷õø£ J$>±#·÷&É≈£î+&Ü ÁbÕD+
ñqï |ü<ës¡ú+>±H˚ #·÷ùd |ü]$T‹ ø±s¡D+>± |òüP´j·TsYu≤
düe÷C≤ìï, #·]Á‘·qT $düà]+#ê&Éì ns¡ú+ #˚düT≈£îHêï&ÉT. á
s¡ø£yÓTÆq $eTs¡ÙHê‘·àø£ <äèwæº, düeTÁ>∑ ne>±Vü≤q e÷sYÿ‡˝À
|ü]|üø£«+ ø±e&ÜìøÏ sê»ø°j·T ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T <√Vü≤<ä+
#˚XÊsTT. Á|üdæ<ä∆ k˛wü*düTº dæ<ë∆+‘·y˚‘·Ô\T #ê¬s¢dt bòı]j·TsY,
ôd’+{Ÿ ôd’eTHé, sêãsYº zyÓHé\ s¡#·q\T #·~yê&ÉT. yês¡+‘ê
ô|≥Tºã&ç<ëØ düe÷»+˝Àì <äTs¡Hê´j·÷\q÷, <Ísꓤ>∑´
\ø£åD≤\q÷, ≈£îfi¯ó¢qT $eT]Ù+∫ m+&É>∑{Ϻ <√|æ&û |”&Éq\T ˝Òì
düTVü≤è<들e e÷qe düe÷» kÕú|üq≈£î ø£\\T ø£Hêïs¡T. yê]
dæ<ë∆+‘ê\≈£î XÊÁd”Ôj·T ÁbÕ‹|ü~ø£ ˝Ò<ä˙, yês¡T ø±]àø£ X¯øÏÔ˙,
es¡Zb˛sê≥ nedüsêìï >∑T]Ô+#·≈£î+&Ü, bÕ\≈£î\T, j·T»e÷qT\T
<äj·÷<ëøÏåD≤´\qT Á|ü<ä]Ù+#ê\ì ø√s¡T≈£îHêïs¡ìyês¡T #˚ù|Œ
e÷sêZ\T |ü]cÕÿsêìøÏ |üìøÏsêeì e÷sYÿ‡ >∑T]Ô+#ê&ÉT.
Áãôd‡˝Ÿ‡ ‹]– e∫Ãq e÷sYÿ‡, @+¬>˝Ÿ‡ Ç<ä›s¡÷ ø£èwæ #˚dæ
ª»s¡àHé ◊&çj·÷\Jμ nH˚ dæ<ë∆+‘· #·sêà Á>∑+<∏ëìï s¡∫+#ês¡T.
‘=*kÕ]>± >∑‹‘ê]ÿø£ #ê]Á‘·ø£ uÛÖ‹ø£yê<ëìøÏ düeTÁ>∑yÓTÆq,
Áø£eTã<ä∆yÓTÆq eT÷\ dü÷Á‘ê\T s¡÷bı+~+#ês¡T. ôV≤¬>˝Ÿ
>∑‹‘·sêÿìï, |òüP´j·TsYu≤ uÛÖ‹ø£yê<ëìï n_Ûeè~∆ #˚dæ #ê]Á‘·ø£
uÛÖ‹ø£yê<ëìï s¡÷bı+~+∫ kÕe÷õø£ #·]Á‘·≈£î nq«sTT+∫
#ê]Á‘·ø£+>± XÊÁd”Ôj·T dæ<ë∆+‘êìï s¡÷bı+~+#ês¡T. e÷sYÿ‡
dæ<ë∆+‘êìï ` $|ü¢e ø±sê´#·s¡DqT y˚Tfi¯$+∫ ªÁ|ü|ü+#êìï
e÷sêÃ\μHêï&ÉT. á >=|üŒ $wüj·Ty˚T e÷sYÿ‡ Á|ü‘˚´ø£‘·>± #·]Á‘·
ø£‹Ô]+|ü⁄\T 6 Á|üC≤|ü+<∏ë
bı&Ée⁄Hê ‘·q C≤„q+>± ì\T|ü⁄≈£î+~.
j·T÷s¡|t <˚XÊ\ |ü]dæú‹ >∑T]+∫ u≤>± ‘Ó*dæq e÷sYÿ‡,
@+¬>˝Ÿ‡\T <ëì es¡Z dü«uÛ≤yêìï |üP]Ô>± Á>∑Væ≤+#ês¡T. ª1847˝À
©>¥ Ä|òt »dæºdtμ ÄVü‰«q+ y˚Ts¡≈£î n+<äT˝À #˚sês¡T. <ëì
|ü⁄qsYe´ed”úø£s¡D≈£L, ø±]àø£es¡Z bÕغ kÕú|üq≈£î m+‘√ ø£èwæ
#˚XÊs¡T. dü]ø=‘·Ô <äèø£Œ<∏ëìø°, $C≤„Hêìø° nqT>∑TD+>±
πø+ÁBø£è‘· Á|üC≤kÕ«$Tø£ ìsêàD dü÷Á‘ê\qT s¡÷bı+~+#ês¡T.
<ëìì ø£eT÷´ìdüTº ©>¥>± Á|ü‹bÕ~+#·&É+‘√ bÕ≥T ªªÁ|ü|ü+#·
ø±]à≈£î˝≤sê, @ø£+ø£+&çμμ nH˚ n+‘·sê®rj·T dü«uÛ≤e+‘√ ≈£L&çq
ìHê<ëì#êÃs¡T. 1847 pHé˝À \+&ÉHé˝À ø£eT÷´ìdüTº ©>¥
Á|ü<∏äeT eTVü‰düuÛÑ »]–+~. ø±˙ e÷sYÿ‡ ‹+&çøÏ ≈£L&Ü ˝Òì
Ä]úø£ Çã“+<äT\T e\q Vü‰»s¡T ø±˝Ò<äT. nsTT‘˚ ù|s¡T, ìHê<ä+
ÄyÓ÷<ä+ bı+~ ˇø£ ø±]àø£es¡Z bÕغ @sêŒ≥T≈£î |ü⁄Hê<äT\T
|ü&ܶsTT. n<˚ dü+e‘·‡s¡+ qe+ãsY 29q ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq
n+‘·sê®rj·T eTVü‰düuÛÑ mì$T~ sêÁ‘·T\T »]–+~. Á|ü‹ì<ÛäT\T.
|ü>∑\T ÁX¯eT #˚dæ sêÁ‹ düuÛÑ\ø=#êÃs¡T ìã+<ÛäHêe[, dæ<ë∆+‘·
dü÷Á‘ê\T @ø£Á^e+>± ÄyÓ÷~+#·&É+‘√ bÕ≥T ˇø£ Á|üD≤[ø£qT
s¡÷bı+~+#·eTì e÷sYÿ‡, @+¬>˝Ÿ‡\qT eTVü‰düuÛÑ ø√]+~.
1848 |òæÁãe]˝À 23 ù|J\ ∫qï kÕ<ë |ü⁄düÔø£+ ªø£eT÷´ìdüTº
Á|üD≤[ø£μ yÓTTe&ç+~. e÷qe #·]Á‘·˝À eTTHÓïqï&É÷, ‘·sê«‘·
≈£L&Ü n+‘· eTVü≤‘·Ôs¡ Á|üuÛ≤e+ y˚dæq |ü⁄düÔø£+ ø±qsê˝Ò<äT.
ø£eT÷´ìC≤ìï n|üŒ{Ïπø ◊s√bÕ˝Àì sêC≤´\T ˇø£ X¯øÏÔ>±
n+^ø£]+#êsTT.
sê»ø°j·T ns¡úXÊg n<Ûä´j·Tq+˝À Á_{°wt eT÷´õj·T+ ˝…’ÁãØ
e÷sYÿ‡≈£î ˇø£ j·TT<ä∆ uÛÑ÷$T>± e÷]+~. ô|≥Tºã&ç<ëØ ns¡úXÊg
n<Ûä´j·Tq+ ø=~› HÓ\˝À¢ |üPs¡Ôe⁄‘·T+<äqT≈£îHêï&ÉT. m|üŒ{Ïø£|ü
ø=‘·Ô Á|üX¯ï\T sêe&É+‘√ eT∞¢ #·~$ Ä<äs¡ÙÁbÕj·TyÓTÆq
n<Ûä´j·Tq+‘√, H˚s¡TÃø√yê\qï ‘·|üq‘√ yê{Ïì $eTs¡ÙHê‘·àø£+>±
|ü]o*+∫ düŒw”ºø£]+#·Tø√e\dæ e∫Ã+~.
e\düyê<ä e´‹πsø£ b˛sê{≤\≈£î (Ç+&çj·÷, #Ó’Hê), ◊sê¢+&é
b˛sê{≤ìøÏ eT<䛑·T>± sêdæq yê´kÕ˝À¢ e\dü <˚XÊ˝À¢ì $eTTøÏÔ
b˛sê{≤\ìï+{Ïì ø±]àø£ es¡Z+ ã\|üs¡#ê\qï dæ<ë∆+‘êìï
Á|ü‹bÕ~+#ê&ÉT.
1857`58 Ä]úø£ dü+øå√uÛÑ+ nq+‘·s¡+ nyÓT]ø±, j·T÷s¡|t
$|ü¢yê\T ñyÓ«‘·TÔq ˝Ò#êsTT. yÓTT‘·Ô+ ô|≥Tºã&ç<ëØ Ä]úø£ e´edüú
≈£+|æ+∫b˛sTT+~. e+<ä\ dü+K´˝À dü+düú\T ~yêfi≤ rkÕsTT.
ìs¡T<√´>∑+ Á|üã*b˛sTT+~. ã÷s¡T®yê Ä]úø£y˚‘·Ô\ Á|üj·T‘êï\T
@$T #˚dæHê |òü*+#·eì e÷sYÿ‡ CÀdü´+ ì»eTsTT+~.
dü+øå√uÛ≤\≈£î á e´eùdú eT÷\eTì düŒwüº+ nsTT+~. 1861`65
nyÓT]ø± n+‘·s¡T´<Ûä∆+, 1863`64 ÄÁdæºj·÷ bÕ\q≈£î
e´‹πsø£+>± b˛˝…+&é˝À Á|üC≤yÓ\T¢e, s¡cÕ´˝À e∫Ãq rÁeyÓTÆq
e÷s¡TŒ\T, Ç≥© dü+|òüT≥q\T Ç˝≤H˚ mH√ï b˛sê{≤\T Á|ü|ü+#·
|ü]D≤e÷\˝À #√≥T#˚düT≈£îHêïsTT. Ç<˚ ø±\+˝À eTT+<äTø=∫Ãq
dü+düÿs¡Dyê<ëìï (˝≤ôd*¢j·Tì»+) z&ç+#ês¡T. b˛˝…+&é Á|ü»\
düeTdü´≈£î n+‘·sê®rj·T <äèø£Œ<∏ä+‘√ »s¡à˙ ø±]à≈£î\T, Ç+^¢wt,
Áô|ò+∫ ø±]à≈£î\T n+~+∫q düVü≤ø±s¡+ yÓqTø£ e÷sYÿ‡ #˚dæq
$X‚¢wüD, sê»ø°j·T Á|ü#ês¡+ ñHêïsTT.
e÷sYÿ‡ Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√ ◊s√bÕ ø±]àø£es¡Z eTôVA<ä´eT+ ˇø£
n+‘·sê®rj·T ø±]àø£ dü+düú kÕú|üq≈£î nedüs¡yÓTÆq ÁbÕ‹|ü~ø£
düèwæº+∫+~. 1864 ôdô|º+ãsY 28q n+‘·sê®rj·T düMTø£s¡D≈£î
u≤≥\T y˚dæq e÷sYÿ‡ n+‘·sê®rj·T ø±]àø£ dü+düú (◊.&Éã÷¢´.m.)
ne‘·s¡DqT |ü]|üP]Ô #˚j·T>∑*>±&ÉT. yÓTT<ä{Ï Ç+≥πsïwüq˝Ÿ
Hêj·T≈£î&ÉT>± 1864`72\ eT<Ûä´ e÷sYÿ‡ sê»ø°j·T ø±sê´#·s¡D
eT≈£î{≤j·Te÷qyÓTÆ+~. n+‘·sê®rj·T ø±]àø£d£+|òü÷~ÛH˚‘·>±,
ì»yÓTÆq ø±]àø£ Hêj·T≈£î&ÉT>±, Á|üeTTK sê»ø°j·Ty˚‘·Ô>± mH√ï
$\TyÓ’q Á|ü‹bÕ<äq\T #˚XÊ&ÉT. es¡Z kÂVü‰s¡›‘·, ø±]àø£es¡Z
n+‘·sê®rj·T‘·\≈£î ◊ø£´ ø±sê´#·s¡D ñ‘·ÔeT e÷s¡Z+>± n_Ûeè~∆
#˚dæ Ç+≥πsïwüq˝Ÿ Á|ü‹wüºqT ô|+#ê&ÉT.
ìs¡+‘·s¡+ e÷sYÿ‡, @+¬>˝Ÿ‡ eT<Ûä´ ñ‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\T
q&ç#˚$. e÷sYÿ‡ ‘·q $TÁ‘·TìøÏ ñ‘·Ôs¡+ sêj·Tì yês¡+ ˝Ò<äT.
ˇø√kÕ] s√p sêùdyê&ÉT. yês¡T ˝ÒK˝À¢ sêdüT≈£îqï<ä+‘ê
<ë<ë|ü⁄ ‘·sê«‘· ø±\+˝À j·÷<∏ë‘·<∏ä+>± Á|ü#·T]‘·eTsTT+~.
XÊg, #·]Á‘·, sê»ø°j·T düeTdü´©ï ‘·‘·«XÊg+, sê»ø°j·÷\T,
JeXÊg+, >∑DÏ‘·+, #·]Á‘·, sê»ø°j·T ns¡úXÊg+ Ç˝≤ nìï+{Ï˙
‘·eT sê‘·˝À¢ #·]Ã+#˚yês¡T. |üs¡düŒs¡ n+^ø±s¡+ ˝Òì yê{ÏøÏ
$\Te˝ÒqfÒ¢. @+¬>˝Ÿ‡ $T*≥Ø XÊg+, uÛ≤cÕ XÊg+,
JeXÊg+\˝À ˝À‘Ó’q n<Ûä´j·Tq+ #˚dæq≥T¢ ñ‘·Ôsê\ <ë«sê
‘Ó\TdüTÔ+~. e÷sYÿ‡ n<äq|ü⁄ $\Te dæ<ë∆+‘·+‘√H˚ Ä>∑˝Ò<äT.
kÕe÷õø£ eTÚ*ø£ yÓ’s¡T<Ûë´\qT, es¡Zb˛sê≥ ÁbÕ<Ûëq´‘·qT,
q÷‘·q kÕe÷õø£ ìj·Te÷\qT #Ó|æŒq ªø±´|æ≥˝Ÿμ Á|ü|ü+#·
ø±]àø£ esêZìøÏ n‘·´+‘· ÁbÕ<Ûë´q´‘· >∑\ Á>∑+<∏ä+. Ç≥Te+{Ï
Á>∑+<∏ä+ eTs=ø£{Ï sê˝Ò<äì @+¬>˝Ÿ‡ sêkÕ&ÉT.
1870 p˝…’ 19q ÁbòÕHé‡, Á|ücÕ´\ eT<Ûä´ j·TT<ä∆+
yÓTT<ä˝…’+~. C≤‹ <äTs¡_Ûe÷q+, ã÷s¡T®yê C≤rj·T‘·,
ôd+{ÏyÓT+≥T¢ ¬s+&ÉT <˚XÊ˝À¢ ô|#·Ã]˝≤¢sTT. e÷sYÿ‡ Hêj·Tø£‘·«+˝À
Ç+≥πsïwüq˝Ÿ e÷Á‘·+ ªôd’ìø£‘·‘ê«ìï Á|ü‹|òüT{Ï+#ê\ìμ <˚X¯
<˚XÊ\ ø±]à≈£î\ø£T dü÷Á‘·ã<ä∆yÓTÆq |æ\T|ü⁄ì∫Ã+~. nH˚ø±H˚ø£
|ü]D≤e÷\÷, Ä]úø£`sê»ø°j·T dü+øå√uÛ≤\ |üs¡´ekÕq+>±
1871 e÷]à 18q bÕ]dt ø±]à≈£î\T n~Ûø±sêìï Vü≤düÔ>∑‘·+
#˚düT≈£îì dæ{° Vü‰\Tô|’ ns¡TD|ü‘êø±ìï m>∑Ts¡y˚XÊs¡T. ôd’ì≈£î\˝À
n‘·´~Û≈£î\T ø±]à≈£î\‘√ ø£\dæb˛j·÷s¡T. #·]Á‘·˝À yÓTT<ä{ÏkÕ]
ø±]àø£es¡Z+ n~Ûø±sêìø=∫Ã+~. ø£eT÷´Hé Ä$sꓤyêìï
n~Ûø±]ø£+>± Á|üø£{Ï+∫+~. yê] |ü≥Tº<ä\, #=s¡e, ‘ê´>∑ìs¡‹,
s¡#·q˝À #ê]Á‘·ø£ |ü]dæú‘·T*ï $es¡+>± #·]Ã+#ê&ÉT. s¡wü´Hé ô|{°
ã÷s¡T®yê $|ü¢e Á|üyêdæ ã≈£LìHé nsê#·ø£yê<ä+‘√
Ç+≥πsïwüq˝ŸqT #˚õøÏÿ+#·T≈£îH˚+<äT≈£L, XÊÁd”Ôj·T ø£eT÷´ì»+‘√
‘·>±<ë≈£î ~>±&ÉT. nsê#·ø£yê<äT\, ˇ+f…‘·TÔyê<äT\ uÛ≤yê\qT
‹|æŒø=&ÉT‘·÷ e÷sYÿ‡ bÕ]dt ø£eT÷´Hé nqTuÛÑyêìï, Ç+≥πsïwüq˝Ÿ
nqTuÛÑyêìï >∑Ts¡TÔ #˚XÊ&ÉT. dæ<ë∆+‘·+‘√bÕ≥T bÕغ ñ+fÒH˚
sêC≤´~Ûø±s¡+ ¬>\T#·T≈£îì k˛wü*düTº |ü]es¡Ôq kÕ~Û+#·>∑\<äì
s¡TEyÓ’q dü‘ê´ìï XÊÁd”Ôj·T+>± $e]+#ê&ÉT.
e÷sYÿ‡ s¡#·q˝À¢ ªø£eT÷´ìdüTº Á|üD≤[ø£μ, ªø±´|æ≥˝Ÿμ ‘·sê«‘·
ª>√<∏ë ø±s¡´Áø£eT $eTs¡Ùμ≈£î n+‘·{Ï ÁbÕ<Ûë´q´‘· e∫Ã+~. ªª»s¡àHé
es¡ÿsY‡ bÕغ ø±s¡´Áø£eT+ô|’ dü÷ú\ yê´K´\Tμμ nqï<˚ Ä |ü⁄düÔø£+.
Á|üC≤‘·+Á‘· ]|ü_¢ø˘≈£î ø±]àø£es¡Z ìj·T+‘·è‘ê«ìøÏ m+‘· ‘˚&Ü
e⁄+<√ $e]+#ê&ÉT. ø±]àø£es¡Z $|ü¢e+, ø±]àø£es¡Z
ìj·T+‘·è‘·«+ ˝Ò≈£î+&Ü k˛wü*»+ sê<ä˙, n≥Te+{Ï n<äT“¤‘ê\T
»s¡>∑e˙, Ä ÁuÛÑeT\T |üìøÏ sêeì #Ó|ü⁄‘·÷ ø±]àø£es¡Z+ n˝≤
Ä˝À∫+#·&É+ Á|üe÷<äø£s¡+, $HêX¯Hêìï ø√] ‘Ó#·TÃø√e&Éy˚Tq˙
ã\+>± #ÓbÕŒ&ÉT. ¬s+&ÉT <äX¯\ n_Ûeè~∆ì #Ó|æŒ yÓTT<ä{Ï <äX¯
nsTTq k˛wü*düTº <äX¯˝À ªª|üìì ã{Ϻ Á|ü‹|òü\$Te«&É+μ
»s¡>±\ì, ¬s+&Ée <äX¯˝À ªÁ|ü‹ ˇø£ÿ]øÏ X¯øÏÔì ã{Ϻ |üì,
nedüsêìï ã{Ϻ Á|ü‹|òü\+ e⁄+≥T+<äìμ kÕe÷õø±_Ûeè~∆ì
dü÷∫+#ê&ÉT.
e÷sYÿ‡≈£î nìï ø£cÕº˝À¢q÷ ‘√&ÉT˙&É>± ì*∫q
Á|æj·÷‹Á|æj·TyÓTÆq C…˙ï 1881 &çôd+ãsY 2q eTs¡DÏ+#·&É+‘√
e÷sYÿ‡ ø√\Tø√˝Òì <Óã“‹Hêï&ÉT. nsTTHê $|ü¢e ø±´Áø£e÷ìï
eT]ø=+‘· ø±\+ Äj·Tq Bø£å>± #˚dæHê C…˙ï ˝Òì e÷sYÿ‡˝À Ä
yÓ\T>∑T ø±qsê˝Ò<äT. e÷sYÿ‡ q÷‘·q ÁbÕ|ü+∫ø£ <äèø£Œ<∏ä+ XÊÁd”Ôj·T
ø£eT÷´ìdüTº düe÷C≤ìï yê>±›q+ #˚j·T&Éy˚Tø±<äT, #·]Á‘·˝À
kÕ<Ûä´yÓTÆq dü‘ê´ìï eTq eTT+<äT≈£î ‘Ó∫Ã+~. ø±]àø£es¡Z bÕغ,
ø±]àø£es¡Z ìj·T+‘·è‘·«+ ÄeX¯´ø£‘·qT bÕ]dt ø£eT÷´Hé
>∑TDbÕsƒ¡+>± H=øÏÿ #Ó|æŒq e÷sYÿ‡ #ê]Á‘·≈£ <äèwæº düTì•‘·yÓTÆq~.
Á|ü|ü+#· ø±]àø£es¡Z H˚‘·>± m~–q e÷sYÿ‡ X¯Á‘·Te⁄\ >∑T+&Ó˝À¢
>∑TãT\T |ü⁄{Ϻ+#ê&ÉT. e÷sYÿ‡ mH√ïkÕs¡T¢ ãVæ≤wüÿs¡D\q÷,
ìs¡“+<Ûë\q÷, Ä]úø£ Çã“+<äT\q÷, nHês√>∑´ düeTdü´\q÷
 Á|üC≤|ü+<∏ë
md”‡, md”º nÁ{≤dæ{Ï ìs√<Ûäø£ #·{≤ºìï ìØ«s¡´+ #˚düTÔqï
düTÁ|”+ ø√s¡Tº rs¡TŒqT ìs¡dædü÷Ô Á|üø±X¯+ õ˝≤¢˝À Ä+<√fi¯q
md”‡, md”º n‘ê´#êsê\ ìs√<Ûäø£ #·{º+ ` 1989ì ìØ«s¡´+
#˚dü÷Ô e÷]à 20, 2018q düTÁ|”+ ø√s¡Tº rs¡TŒì∫Ã+~. á
rs¡TŒì ìs¡dædü÷Ô <˚X¯ yê´|üÔ+>± ìs¡düq yÓ\T¢yÓ‹Ô+~. Ç+<äT˝À
uÛ≤>∑+>± dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ ø£$T{°
Ä<Ûä«s¡´+˝À »]–q ø±s¡´Áø£e÷\qT dü+øÏå|üÔ+>± Ä+<äCÒdüTÔHêïeTT.
ˇ+>√\T : düTÁ|”+ ø√s¡Tº rs¡TŒqT ìs¡dædü÷Ô @Á|æ˝Ÿ 2,
2018q <ä[‘·, Á|üC≤ dü+|òü÷\T <˚X¯ yê´|üÔ ã+<é≈£î
|æ\T|ü⁄ì#êÃsTT. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Ä<Ûä«s¡´+˝À ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq ìs¡«Væ≤+∫,
ø£˝…ø£ºπs{Ÿ e<ä› <Ûäsêï ìs¡«Væ≤+#ês¡T. <ÛäsêïqT<˚∆•+∫ dæ|æ◊
(m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é
∫{ϺbÕ{Ï yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢, Á|ü>∑‹o\ eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+ (|”y√&Éã÷¢´)
sêh Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù _.|ü<äà, Ç‘·s¡ <ä[‘· dü+|òü÷\ H˚‘·\T
e÷{≤¢&ÉT‘·÷... Ç|üŒ{Ï es¡≈£î md”‡, md”º\≈£î s¡ø£åD>± ñqï á
#·{≤ºìï ˙s¡Tø±s¡Tdü÷Ô düTÁ|”+ ø√s¡Tº rs¡TŒìe«&É+ <ä[‘·T\qT
eTs√kÕ] e+∫+#·&Éy˚Tø±ø£ nÁ>∑≈£î\ <ë&ÉT\≈£î
eT<ä∆‘·Tìe«&Éy˚T nHêïs¡T. ‘·ø£åDy˚T á rs¡TŒqT s¡<äT› #˚j·÷\ì
&çe÷+&é #˚XÊs¡T. nq+‘·s¡+ #·]à ôd+≥sY˝À e÷qe Vü‰s¡+
ìs¡«Væ≤+∫ ø£˝…ø£ºsY≈£î $q‹|üÁ‘·+ Ç#êÃs¡T.
ø=+&˚|æ : eT+&É\ πø+Á<ä+˝À dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”, &ç_m+mdt Ä<Ûä«s¡´+˝À sö+&é fÒãT˝Ÿ
düe÷y˚X¯+ ìs¡«Væ≤+#ês¡T. dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”
Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é mHé.Hê>∑sêE, dæ|æ◊ Hêj·T≈£î\T
>∑Ts¡ej·T´, &ç_m+mdt Hêj·T≈£î\T ¬ø. ø√≥j·T´, <ä[‘·
Hêj·T≈£î\T Hê>∑uÛÑ÷wüD+ e÷{≤¢&ÉT‘·÷... düTÁ|”+ ø√s¡Tº rs¡TŒqT
‘·ø£åDy˚T s¡<äT› #˚j·÷\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T.
•+>∑sêj·Tø=+&É : <ä[‘·, Á|üC≤ dü+|òü÷\ Ä<Ûä«s¡´+˝À
n+uÒ<äÿsY $Á>∑Vü≤+ qT+&ç bÕø£\ s√&é es¡≈£î nø£ÿ&ç qT+&ç
‹]– ø£+<äT≈£Ls¡T s√&é es¡≈£î ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
nq+‘·s¡+ »]–q düuÛÑ˝À dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢
˙s¡T s=j·T´\ #Ós¡Te⁄\T kÕ>∑T
Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é ¬ø.Hê+#ês¡T¢, uÛ≤s¡‘· ø±]àø£ dü+|òü÷\
düe÷K´ (◊m|òt{Ïj·TT) õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é ÄsY.yÓ÷Vü≤Hé,
dæ|æ◊(m+), <ä[‘·, Á|üC≤ dü+|òü÷\ H˚‘·\T e÷{≤¢&ÉT‘·÷...
md”‡, md”º\ Vü≤≈£îÿ\≈£î ø=+‘·y˚Ts¡≈£î s¡ø£åD>± ñqï á #·{≤ºìï
e÷s¡Ã≈£L&É<äì, #·{º+˝Àì ôdø£åHé 18ì düe]+#ê\ì düTÁ|”+
ø√s¡Tº #Ó|üŒ&É+ md”‡, md”º\ s¡ø£åD≈£î >=&ɶ*ô|≥Tº ø±qTqï<äì
Ä+<√fi¯q e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. á #·{≤ºìï eT]+‘· |üø£&É“+~>±
neT\T #˚ùd+<äT≈£î #·s¡´\T rdüTø√yê\ì &çe÷+&é #˚XÊs¡T.
ø±s¡TeT+∫ : ≥+>∑T≥÷s¡T eT+&É\+ ø±s¡TeT+∫ Á>±eT+˝À
Á|ü>∑‹o\ j·TTe»q dü+|òüT+ (|æyÓ’m˝Ÿ) sêh düVü‰j·T ø±s¡´<ä]Ù
ø±Áy˚T&é mHé.Hê>∑sêE n<Ûä´ø£å‘·q dü<ädüT‡ ìs¡«Væ≤+#ês¡T. dæ|æ◊
(m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é
ÄsY.yÓ÷Vü≤Hé e÷{≤¢&Üs¡T. ø±Áy˚T&é‡ dæôV≤#Y.s¡+>±sêe⁄, dæôV≤#Y.
‹s¡TeT\sêe⁄, m+. #·Áø£e]Ô ‘·~‘·s¡T\T 50 eT+~
bÕ˝§ZHêïs¡T. 
dües¡D
Á|üC≤|ü+<∏ë >∑‘· dü+∫ø£˝À e÷qe düe÷» |ü]D≤eT
#·]Á‘·qT XÊÁd”Ôj·T+>± Ä$wüÿ]+∫q ø±s¡˝Ÿe÷sYÿ‡ J$‘·+
∫s¡düàs¡D°j·T+ nH˚ yê´kÕìï eTTÁ~+#ê*‡ e⁄+~. bıs¡bÕ≥Tq
e÷]ÿ‡»+ jÓTTø£ÿ eT÷&ÉT eT÷˝≤<Ûësê\T, eT÷&ÉT
n+ouÛÑ÷‘ê\T nH˚ yê´kÕìï eTTÁ~+#êeTT. á dü+∫ø£˝À
>∑‘·+˝À Á|üø£{Ï+∫q yê´kÕìï Á|ü#·T]düTÔHêï+. bıs¡bÕ≥T≈£î
$#ê]düTÔHêïeTT ` dü+bÕ<ä≈£î\T
m<äTs=ÿì yÓTTø£ÿy√ì Bø£å‘√ ø£èwæ #˚XÊ&ÉT. e÷sYÿ‡ s¡#·Hê
yê´dü+>∑+, Á>∑+<∏ä s¡#·q, @+¬>˝Ÿ‡‘√ yÓTÆÁ‹, ñ<ä´e÷\˝À
#·Ts¡T¬ø’q e÷s¡Z<äs¡Ùø£ bÕÁ‘· ∫s¡ø±\+ ì*∫ ñ+{≤sTT. Äø£*
<ë]Á<ë´\ eT<Ûä´H˚ ìs¡+‘·s¡+ ø£èwæ #˚dü÷Ô ÁbÕ|ü+∫ø£ ∫s¡ø±\
C≤„|üø£+>± C≤„Hêìï yÓ*–+∫q e÷sYÿ‡ eTVü≤˙j·TT&ÉT. uÛÑ$wü´‘Y
‘·sê\ #·]Á‘·≈£î ~≈£L‡∫ nì n+‘·sê®rj·T düe÷»+ ìyêfi¯ó
7 @Á|æ˝Ÿ 16-30, 2018, ôV’≤<äsêu≤<é, dü+|ü⁄{Ï ` 34, dü+∫ø£`24
n‹kÕsê eTs¡D≤\qT n]ø£{Ϻ, u≤~Û‘·T\≈£î
yÓTs¡T¬>’q yÓ’<ä´ kÂø£sê´\T ø£*Œ+#ê\ì
>∑T+≥÷s¡T˝À <Ûäsêï
>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ : õ˝≤¢ πø+Á<äyÓTÆq >∑T+≥÷s¡T q>∑s¡+˝Àì
Äq+<äù|≥, dü+>∑&ç>∑T+≥ ÁbÕ+‘ê\˝À eTTs¡T>∑T ˙s¡T eT+∫˙fi¯fl‘√
ø£*dæ 500 eT+~øÏ ô|’>± n‹kÕsê (&Éj˚T]j·÷) yê´~Û
u≤]q|ü&ܶs¡T. 20 eT+~ #·ìb˛j·÷s¡T. n‹kÕsê eTs¡D≤\qT
n]ø£{Ϻ, u≤~Û‘·T\≈£î yÓTs¡T¬>’q yÓ’<ä´ dü<äTbÕj·T+ ø£*Œ+#ê\ì,
eTs¡DÏ+∫q yê]øÏ s¡÷.10 \ø£å\ mø˘‡Áπ>wæj·÷ #Ó*¢+#ê\ì
&çe÷+&é #˚dü÷Ô dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”, dæ|æ◊(m+),
yÓ’mdtÄsYdæ|æ, ø±+Á¬>dt, m◊¬øm+mdt, _mdt|æ, |æ&çmdtj·TT,
n+uÒ<äÿsY j·TTe»q dü+|òüT+ Ä<Ûä«s¡´+˝À Á^yÓHé‡ ôd˝Ÿ e<ä› <Ûäsêï
ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
sê»ø°j·T bÕغ\T, Á|üC≤ dü+|òü÷\ Hêj·T≈£î\T e÷{≤¢&ÉT‘·÷...
q>∑s¡+˝Àì Äq+<ä q>∑sY, dü+>∑&ç >∑T+≥ ‘·~‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\˝À
eTTs¡T>∑T ˙s¡T eT+∫˙{Ï‘√ ø£*dæ ø£\Twæ‘·yÓTÆ, Ä ˙{Ïì Á‘ê–q 500
eT+~øÏô|’>± n‹kÕsê yê´~Ûu≤]q |ü&ܶs¡˙, õ˝≤¢ Á|ü<ÛëHêdüT|üÁ‹,
sTT‘·s¡ ÄdüT|üÁ‘·T\˝À #˚]Œ+∫ yÓ’<ä´dü<äTbÕj·T+ ø£*Œ+∫Hê 20
eT+~ #·ìb˛e&É+ düeTdü´ rÁe‘·qT m‹Ô#·÷|ü⁄‘·T+<äHêïs¡T.
sTT+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ eTTì‡|ü˝Ÿ XÊK\T u≤<Ûä´‘· eVæ≤+#ê\Hêïs¡T.
πø+Á<ä+ s¡÷.500 ø√≥T¢ q>∑s¡ eTTs¡T>∑T ˙{Ï düs¡|òüsêπø
πø{≤sTT+∫Hê yê{Ïì $ìjÓ÷–+#·˝Ò<ä˙, ˇøäyÓ’|ü⁄ n‹kÕsê‘√
Á|ü»\T eTs¡DÏdü÷Ô+fÒ eT+Á‘·T\T |üs¡´≥q\πø |ü]$T‘·eTj·÷´s¡ì
$eT]Ù+#ês¡T. eTTì‡|ü˝Ÿ eT+Á‹ |æ.Hêsêj·TD ‘·ø£åDy˚T sêJHêe÷
#˚j·÷\ì, eT+∫˙{Ï düs¡|òüsêì yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&É+‘√ bÕ≥T
eTè‘·T\≈£î s¡÷.10 \ø£å\T mø˘‡Áπ>wæj·÷ #Ó*¢+#ê\ì, u≤~Û‘·T\≈£î
yÓTs¡T¬>’q yÓ’<ä´dü<äTbÕj·T+ ø£*Œ+#ê\Hêïs¡T. >∑T+≥÷s¡T q>∑s¡+˝À
Äs√>∑´ n‘·´sTTø£ dæú‹ì (ôV≤˝ŸÔ meT¬s®˙‡) Á|üø£{Ï+#ê\ì &çe÷+&é
#˚XÊs¡T. nq+‘·s¡+ ø±Áy˚T&é mHé.ÁãVü≤àj·T´, mHé.b˛‘·TsêE,
j·TT.>∑ìsêE, bÕX¯+ sêe÷sêe⁄, yÓ’mdtÄsYdæ|æ XÊdüq düuÛÑT´\T
eTTkÕÔbòÕ, ˝Ò˚fi¯fl n|挬s&ç¶, düTπsXŸ ‘·~‘·s¡T\‘√ ≈£L&çq Á|ü‹ì~Û
ãè+<ä+ ø£˝…ø£ºsY≈£î $q‹|üÁ‘·+ sTT∫Ã+~. 
˝…ìHé, n+uÒ<äÿsY, ô|]j·÷sY $Á>∑Vü‰\ <Ûä«+kÕìï
ìs¡dædü÷Ô >∑T+≥÷s¡T˝À Á|ü<äs¡Ùq
>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ : Væ≤+<ä÷ eT‘√Hêà<ä bòÕdædüTº X¯≈£îÔ\T Á‹|ü⁄s¡˝À
ø±Áy˚T&é ˝…ìHé $Á>∑Vü‰ìï, ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝À n+uÒ<äÿsY $Á>∑Vü‰ìï,
‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝Àì y˚\÷s¡T˝À ô|]j·÷sY sêeTkÕ«$T $Á>∑Vü‰\qT
<Ûä«+dü+ #˚XÊsTT. $|ü¢eH˚‘· ø±Áy˚T&é ˝…ìHé, kÕe÷õø£ dü+|òüT
dü+düÿs¡Ô\ $Á>∑Vü‰\ <Ûä«+kÕìï ìs¡dædü÷Ô dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ ø£$T{° Ä<Ûä«s¡´+˝À >∑T+≥÷s¡T q>∑s¡+˝Àì ˝≤&ç®
ôd+≥sY˝À >∑\ n+uÒ<äÿsY $Á>∑Vü≤+ e<ä› qT+&ç X¯+ø£s¡ $˝≤dt es¡≈£î
ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq ìs¡«Væ≤+#ês¡T. $Á>∑Vü‰\T <Ûä«+dü+ #˚dæq Væ≤+<ä÷
eT‘√Hêà<äT\qT •øÏå+#ê\˙, Væ≤+<ä÷ eT‘√Hêà<ä bòÕdædüTº X¯≈£îÔ\≈£î
e´‹πsø£+>± b˛sê&Ü\˙, yÓ÷&û Á|üC≤ e´‹πsø£ bÕ\qqT
K+&ç+#ê\ì ìq~+#ês¡T.
dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é
mHé.ÁãVü≤àj·T´ e÷{≤¢&ÉT‘·÷... yÓ÷&û Á|üuÛÑT‘·«+ Væ≤+<ä÷ eT‘√Hêà<ä
bòÕdædüTº $<ÛëHê\qT neT\T #˚dü÷Ô, ˇπø <˚X¯+`ˇπø Á|ü»`ˇπø eT‘·+
ñ+&Ü\ì XÊdædüTÔqï<ä˙, sTT~ Á|üC≤ e´‹πsø£yÓTÆq<äHêïs¡T. Á|ü|ü+#·
|”&ç‘· Á|ü»\≈£î e÷s¡Z+ #·÷|æq ø±Áy˚T&é ˝…ìHé— eTqT<Ûäs¡à XÊÁkÕÔìï
<ä>∑∆+ #˚dæq n+uÒ<äÿsY, Á<ä$&É dü+düÿè‹ì $düÔ]+|üCÒdæq ô|]j·÷sY
$Á>∑Vü‰\ $<Ûä«+dü+ sT÷ ø√e˝Àì<˚qHêïs¡T. $Á>∑Vü‰\ <Ûä«+kÕìï
K+&ç+#ê\ì, $Á>∑Vü‰\T <Ûä«+dü+ #˚dæq yê]ì ø£]ƒq+>±
•øÏå+#ê\Hêïs¡T. Á|ü<äs¡Ùq, düuÛÑ≈£î m◊¬øm+mdt õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T
ø±Áy˚T&é mHé.b˛‘·TsêE, Ç+<äT]Ô düTã“j·T´, |”y√&Éã÷¢´ õ˝≤¢
Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é mHé.kÕÁe÷»´+, mdt.¬ø.eT*¢ø±;, mùdÔs¡eTà,
e÷DÏø£´eTà ‘·~‘·s¡T\T Hêj·Tø£‘·«+eVæ≤+#ês¡T. 
\]Œ+∫+~. e÷qe düe÷» XÊÁd”Ôj·T |ü]D≤eT #·]Á‘·ø±s¡T&ÉT
e÷sYÿ‡. e÷sYÿ‡ eTs¡D≤+‘·s¡+ ø±´|æ≥˝Ÿ $T–*q uÛ≤>±\qT @]Ã
≈£L]à @+¬>˝Ÿ‡ Á|ü#·T]+#ê&ÉT. e÷sYÿ‡ $T–*Ãq ø£s¡Ôyê´\
|ü]|üP]ÔøÏ n+øÏ‘·yÓTÆ ø£èwæ #˚XÊ&ÉT. e÷sYÿ‡ dü+|üPs¡í+>± e´ø£Ô+
ø±e&É+˝À yê]<ä›] n|üPs¡« yÓTÆÁ‹ m+‘√ <√Vü≤<ä+ #˚dæ+~.
#·]Á‘·˝À n_Ûeè~∆ #Ó+~q ˝…ìì»+, e÷y√sTT»+, s¡cÕ´, #Ó’Hê
sê»eT+Á&ç˝À ~wæºu§eTà <ä>∑∆+
‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ : sê»eT+Á&ç˝À dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Ä<Ûä«s¡´+˝À dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d”
ø±sê´\j·T+ ø±Áy˚T&é e÷y√ uÛÑeHé qT+&ç ø£+u≤\ #Ós¡Te⁄ »+ø£åHé
es¡≈£î ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq ìs¡«Væ≤+#ês¡T. dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é C….dü‹Ôu≤ãT e÷{≤¢&ÉT‘·÷...
<˚X¯+˝À ø=qkÕ>∑T‘·Tqï ndüVü≤q sê»ø°j·÷\ |üsêø±ùwº $Á>∑Vü‰\
<Ûä«+düeTHêïs¡T. <˚X¯+˝À Væ≤+<ä÷ bòÕdædüTº $<ÛëHê\ |üs¡´ekÕq+>±
ø±Áy˚T&é ˝…ìHé, sTT‘·s¡ dü+|òüT dü+düÿs¡Ô\ $Á>∑Vü‰\T <Ûä«+dü+ #˚dæHê,
sTT+‘·es¡≈£L yê]ì •øÏå+#·˝Ò<äHêïs¡T.
_C…|æ Á|üuÛÑT‘·« bòÕdædüTº $<ÛëHê\≈£î e´‹πsø£+>± Á|üC≤
ñ<ä´e÷\T rÁe‘·s¡+ #˚j·÷\Hêïs¡T. nq+‘·s¡+ Væ≤+<ä÷ eT‘√Hêà<ä
bòÕdæ»+ ~wæºu§eTàqT <ä>∑∆+ #˚XÊs¡T. ìs¡düq Á|ü<äs¡Ùq≈£î ø±Áy˚T&é‡
|æ.$»j·T, C….dü‹Ôu≤ãT, $.;ÛeTX¯+ø£sY, mdt.øÏs¡DY ≈£îe÷sY,
|æ.ø£qïj·T´ ‘·~‘·s¡T\T Hêj·Tø£‘·«+eVæ≤+#ês¡T.
nq~Ûø±s¡ s=j·T´\ #Ós¡Te⁄\qT <Ûä«+dü+ #˚j·÷\ì
>∑+>∑es¡+ ‘·Vü≤o˝≤›sY ø±sê´\j·T+ eTT≥º&ç
‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ : ¬ø. >∑+>∑es¡+ eT+&É\ πø+Á<ä+˝À >∑‘·
Hê\Tπ>fi¯ó¢>± >±*, ˙s¡T, ø±\TcÕ´ìøÏ ø±s¡DyÓTÆq #Ós¡Te⁄\qT
<Ûä«+dü+ #˚j·÷\ì &çe÷+&é #˚dü÷Ô, s=j·T´\ #Ós¡Te⁄\qT <Ûä«+dü+
#˚j·T&É+˝À n~Ûø±s¡T\ yÓ’|òü˝≤´ìï m+&É>∑&ÉT‘·÷ nœ\ uÛ≤s¡‘·
¬s’‘·T`≈£L© dü+|òüT+ (m◊¬øm+mdt) Ä<Ûä«s¡´+˝À ¬ø.>∑+>∑es¡+
‘·Vü≤o˝≤›sY ø±sê´\j·÷ìï eTT≥º&ç+#ês¡T. dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é Nø£≥¢ yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄
e÷{≤¢&ÉT‘·÷... >±*, ˙s¡T yê‘êes¡D ø±\Twü´ø±s¡ø£ s=j·T´\
#Ós¡Te⁄\qT eT÷dæy˚j·÷\ì ‘·Vü≤o˝≤›sY ø±sê´\j·T+ e<ä› Ä+<√fi¯q
#˚dæHê |òü*‘·+ ˝Òq+<äTq |òæÁãe] 2, 2018q ø£˝…ø£ºsY, eT‘·‡´XÊK
ñ|üdü+#ê\≈£î\ ø±sê´\j·÷\ e<ä› Ä+<√fi¯q #˚dæq |òü*‘·+>±,
düŒ+~+∫q ø£˝…ø£ºsY eT‘·‡´XÊK dü+j·TTø£Ô dü+#ê\≈£î\T (C….&ç.),
uÛÑ÷>∑s¡“¤»\XÊK dü+#ê\≈£î\qT |ü]o\q≈£î |ü+|æ+#ês¡T. M{ÏøÏ
@˝≤+{Ï nqTeT‘·T\T ˝Òeì, πøe\+ #˚|ü\ #Ós¡Te⁄\ ù|s¡T‘√
nqTeT‘·T\T bı+~, ñ|ü
#˚düTÔHêïs¡ì n~Ûø±s¡T\T <ÛäèMø£]+#ês¡T, nsTTHê M{Ïì m+<äT≈£î
<Ûä«+dü+ #˚j·T˝Ò<äì ‘·Vü≤o˝≤›sYì Á|ü•ï+#ês¡T. s=j·T´\ #Ós¡Te⁄\qT
<Ûä«+dü+ #˚j·Tì m&É\ Á|ü»\T Á|ü‘·´ø£å ø±sê´#·s¡D≈£î ~>∑T‘ês¡ì,
Ç+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·« j·T+Á‘ê+>±ì<˚ u≤<Ûä´‘·ì ôV≤#·Ã]+#ês¡T.
nq+‘·s¡+ ‘·Vü≤o˝≤›sY≈£î $q‹|üÁ‘·+ sTT#êÃs¡T.
eT‘·‡´|ü]ÁX¯e÷_Ûeè~∆ n~Ûø±] (m|òt&çz) sêyê\ì
|ü≥Tºã{≤ºs¡T. ‘·Vü≤o˝≤›sY, m|òt&çz\T #·]Ã+#·T≈£îì, 15 s√E\˝À
nq~Ûø±s¡ s=j·T´\ #Ós¡Te⁄\qT <Ûä«+dü+ #˚kÕÔeTì Vü‰MT Ç#êÃs¡T.
‘·Vü≤o˝≤›sY ø±sê´\j·T eTT{Ϻ&ç˝À ø±Áy˚T&é‡ $. ;ÛeTX¯+ø£sY,
|ü+#êsTTr düuÛÑT´\T |æ. düTC≤‘·, ÄsY. uÛ≤qT, õ. Hêπ>X¯«s¡sêe⁄,
mdt. nbÕŒsêe⁄, m+. eTH√Vü≤sY, ¬ø. kÕº*Héu≤ãT, |æ. <äTs¡Z, ¬ø.
uÛÑ÷wüD+, |æ. qs¡dæ+Vü≤eT÷]Ô, ÄsY. yÓ+ø£≥sêe⁄, ¬ø. \ø£åàDsêe⁄,
m˝Ÿ. yÓ+ø£≥sêe⁄, ÄsY. dü‘·´Hêsêj·TD, dæ. áX¯«s¡sêe⁄, m+|æ{Ïdæ
C…. düTC≤‘· ‘·~‘·s¡T\T 200 eT+~ bÕ˝§ZHêïs¡T.
$|ü¢yê\‘√ bÕ≥T nH˚ø£ kÕe÷õø£ $|ü¢yê\T e÷]ÿ‡»+
ø=qkÕ–+ù|, e÷]ÿ‡»+ ‘ê\÷≈£î $düÔè‘·|ü]D≤eTy˚T.
Ç+‘·{Ï C≤„Hê˙ï, ø±sê´#·s¡D e÷sêZ˙ï n+~+∫q eTq
e÷s¡Z<ä]Ù e÷sYÿ‡qT eTq C≤„q+˝À yÓ*–+#·T≈£î+≥÷, dü¬s’q
ø±s¡´$<Ûëq+ <ë«sê eTq*ï eTq+ dü+düÿ]+#·T≈£î+<ë+. n<˚
e÷sYÿ‡≈£î dü¬s’q ìyê[ ø±>∑\<äT. 

PRAJAPANDHA April 16-30 : 2018, Samputi : 34 Sanchika : 24 Hyderabad
dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” d”ìj·TsY Hêj·T≈£î\T, πø+Á<ä ø£$T{° düuÛÑT´\T
ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ 8e es¡ú+‹ düuÛÑ\T
dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” d”ìj·TsY Hêj·T≈£î\T, dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é
πø+Á<ä ø£$T{° düuÛÑT´\T ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ πøq‡sY
yê´~Û‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ‘˚~: 11.04.2010q neTs¡T\j·÷´s¡T.
ø£eT÷´ìdüTº bÕغ˝À #˚]q|üŒ{Ï qT+&ç eTs¡DÏ+#˚ es¡≈£L Á|ü»˝Ò
$|ü¢ey˚T J$‘·+>±, ÄX¯>±, XÊ«dü>± Áã‹ø±s¡T. ñbÕ<Ûë´j·T
eè‹ÔøÏ sêJHêe÷ #˚dæ, |üP]Ô ø±\+ ø±s¡´ø£s¡Ô>±, Á|üC≤
ñ<ä´e÷\ ìsêàD+˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\j·÷´s¡T. 42 dü+e‘·‡sê\T
nC≤„‘· J$‘·+ >∑&çbÕs¡T. lø±≈£îfi¯ –]»q kÕj·TT<Ûä ¬s’‘ê+>∑
b˛sê≥+ ÁbÕs¡+_Û+#·&É+˝À $•wüº bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T. dæ|æ◊
(m+`m˝Ÿ)ì |ü⁄qs¡T<ä›]düTÔqï ø±Áy˚T&é dü‘·´Hêsêj·TDdæ+>¥‘√
dü+ã+<Ûë\T @s¡Œs¡#·T≈£îì, ‘·<äq+‘·s¡+ ø±Áy˚T&é #·+Á&É
|ü⁄˝≤¢¬s&ç¶ Hêj·Tø£‘·«+˝Àì m|æÄsYdæ|æ‘√ #·s¡Ã\T »]|æ
$|ü¢eø±s¡T\ ◊ø£´‘·≈£î ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ m+‘√ ø£èwæ
#˚XÊs¡T. Hê{Ï dæ|æ◊(m+`m˝Ÿ) sêh ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é b˛≥¢
sêeTqs¡‡j·T´ mHéøö+≥sY ‘·s¡Tyê‘· 15 dü+e‘·‡sê\T ñeTà&ç
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh ø±s¡´<ä]Ù>±, πø+Á<ä ø£$T{° Hêj·T≈£î\T>±
ùde\+~+#ês¡T. $|ü¢y√<ä´eT+ |ü≥¢ ø±Áy˚T&é ô|’˝≤
yêdüT<˚esêe⁄ #·÷dæq n+øÏ‘· uÛ≤e+, ‘ê´>±\ qT+&ç H˚{Ï
‘·s¡+ H˚s¡TÃø√e\dæq~ m+‘√ e⁄+<äì, @Á|æ˝Ÿ 11, 2018q
ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ mì$T<äe es¡ú+‹ düuÛÑ\qT
ìs¡«Væ≤+#·eTì dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” |æ\T|ü⁄
ì∫Ã+~. á |æ\T|ü⁄qqTdü]+∫ ªªÁ|üC≤|ü+<∏ëμμ ø±sê´\j·÷ìøÏ
n+~q ]b˛s¡Tº\qT dü+øÏå|üÔ+>± n+<äCÒdüTÔHêïeTT. ` y˚TH˚»sY
>∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ : ‘ÓHê* eT+&É\+ ø£¬sƒes¡+˝À
|”y√&Éã÷¢´ õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é o\+ @düeTà n<Ûä´ø£å‘·q
neTs¡T&ÉT ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ mì$T<äe es¡ú+‹
düuÛÑqT ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T
ø±Áy˚T&é u…»®+ lìyêdüsêe⁄ e÷{≤¢&ÉT‘·÷... J$‘·+ ∫e]
XÊ«dü es¡≈£L Á|ü»˝Ò ÁbÕD+>±, $|ü¢ey˚T \ø£å´+>± |üì #˚dæ,
mìï ø£wüºqcÕº˝…<äT¬s’Hê BÛ≥T>± m<äTs=ÿì— sêh ø±s¡´<ä]Ù>±,
πø+Á<ä ø£$T{° düuÛÑT´\T>± bÕغøÏ m+‘√ ùde #˚XÊs¡Hêïs¡T.
‘ê´>∑ìs¡‹, n≈£î+]ƒ‘· Bø£å, |ü≥Tº<ä\qT ø±Áy˚T&é ô|’˝≤
yêdüT<˚esêe⁄ qT+&ç |ü⁄ìøÏ |ü⁄#·TÃø√yê\ì, Væ≤+<äT
eT‘√Hêà<ä bòÕdæ»+ ô|]–b˛‘·Tqï á dü+øÏåwüº düeTj·T+˝À
q÷‘·q Á|üC≤kÕ«$Tø£ $|ü¢e $»j·Te+‘êìøÏ <äè&ÛÉ Bø£å‘√
eT+<äT≈£î kÕ>∑&Éy˚T ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄øÏ ì»yÓTÆq
ìyê[ nHêïs¡T. es¡ú+‹ düuÛÑ˝À m◊¬øm+mdt õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù
ø±Áy˚T&é y˚Tø£\ Á|ükÕ<é, m. bÕ+&ÉTs¡+>±sêe⁄, sê+u≤ãT
‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
ø£s¡¢bÕ˝…+ eT+&É\+ >∑D|ües¡+˝À ø±Áy˚T&é m. Hê>∑\øÏåà
n<Ûä´ø£å‘·q ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ mì$T<äe es¡ú+‹ düuÛÑqT
ìs¡«Væ≤+#ês¡T. ø±Áy˚T&é &ç. sêeTT\eTà e÷{≤¢&ÉT‘·÷... 70
dü+e‘·‡sê\ kÕ«‘·+Á‘·´+ ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&Ü ¬s’‘ê+>∑+
–≥Tºu≤≥T <Ûäs¡\ ø√dü+ ñ<ä´$TdüTÔ+<ä˙, uÛÑ÷$T uÛÑTøÏÔ
$eTTøÏÔ¬ø’ kÕ–q ‘Ó\+>±D b˛sê≥ dü÷Œ¤]Ô‘√ kÕ–q
lø±≈£îfi¯ –]»q kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+ |òü*‘·+>± 1/70 e+{Ï
#·{≤º\T e#êÃj·THêïs¡T. ˇø£yÓ’|ü⁄ Vü≤≈£îÿ\ kÕ<Ûäq≈£î
b˛sê&ÉT‘·÷+fÒ eTs√yÓ’|ü⁄ md”‡, md”º nÁ{≤dæ{° #·≥º+
e+{Ï$ ˙s¡T>±s¡Ãã&ÉT‘·THêïj·Tì, ø±Áy˚T&é ô|’˝≤
yêdüT<˚esêe⁄ #·÷|æq <ÛÓ’s¡´+, ‘Ó>∑Te, n≈£î+]ƒ‘· Bø£å\qT
d”«ø£]+∫ q÷‘·q Á|üC≤kÕ«$Tø£ $|ü¢yêìï |ü]|üP]Ô
#˚ùd+<äT≈£î eTqeT+<äs¡+ ñ<ä´$T+#ê\Hêïs¡T. es¡ú+‹
düuÛÑ˝À ø±Áy˚T&é‡ _. •ebÕs¡«‹, m+.|æ. s¡+C≤Hé, m+.
|ü\¢$, y˚Tø£\ Á|ükÕ<é ‘·~‘·s¡T\T 50 eT+~ bÕ˝§ZHêïs¡T.
‘·÷s¡TŒ>√<ëe] õ˝≤¢ : »>∑Z+ù|≥ eT+&É\ πø+Á<ä+˝À
ø±Áy˚T&é eTs¡T≈£î]Ô @düT n<Ûä´ø£å‘·q ø±Áy˚T&é ô|’˝≤
yêdüT<˚esêe⁄ mì$T<äe es¡ú+‹ düuÛÑqT ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
EDITED, PRINTED, PUBLISHED AND OWNED BY MADALA SULOCHANA, PRINTED AT NAVYA PRINTERS, D.NO: 3-6-194/1, OPP : URDU HALL, STREET NO. 17, HIMAYATHNAGAR, HYDERABAD - 500 029,
TELANGANA, PUBLISHED AT 305, DATTASAI APARTMENTS, BANJARAHILLS, ROAD NO. 1, BEHIND SAKSHI OFFICE, HYDERABAD - 34, TELANGANA. EDITOR : MADALA SULOCHANA.
Date of publication 12.04.2018
Date of Posting 13, 14 & 29, 30
Registered No. HSE / 673 / 2018 - 2020 & R.N.I. 66054/84
$.∫{Ϻu≤ãT e÷{≤¢&ÉT‘·÷... ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄
q$Tàq sê»ø°j·÷\ ø√dü+, yê{Ïì kÕø±s¡+ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£î
Ä»Hêà+‘·+ mìï ø£cÕº\T m<äT¬s’Hê BÛ≥T>± m<äTs=ÿì
ì\ã&ܶs¡ì, sêh ø±s¡´<ä]Ù>± πø+Á<ä ø£$T{° düuÛÑT´\T>± |üì
#˚dæ Äj·÷ u≤<Ûä´‘·\πø eHÓï ‘Ó#êÃs¡T. ∫e] XÊ«dü es¡≈£L
Á|ü»˝Ò J$‘·+>±, $|ü¢ey˚T ÄX¯>±, XÊ«dü>± J$+#ês¡ì,
‘ê´>∑ ìs¡‹, |ü≥Tº<ä\, nqT≈£îqï~ kÕ~Û+#˚ es¡≈£î eT&ÉeT
‹|üŒ≈£î+&Ü b˛sê&É&É+ e+{Ï \ø£åD≤\qT ø±Áy˚T&é ô|’˝≤
yêdüT<˚esêe⁄ qT+&ç H˚s¡TÃ≈£îì, $|ü¢e ø±sê´#·s¡D˝À
eTT+<äT≈£î kÕ>±\Hêïs¡T. es¡ú+‹ düuÛÑ˝À ø±Áy˚T&é‡
Ms¡ÁãVü≤à+, ¬ø.nbÕŒsêe⁄, sê$T¬s&ç¶ e÷{≤¢&Üs¡T. $$<Ûä
dü+|òü÷\ ÁX‚DT\T bÕ˝§ZHêïs¡T. 
q÷‘·q Á|üC≤kÕ«$Tø£ $|ü¢yêìï $»j·Te+‘·+
#˚j·T&Éy˚T ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ >±]øÏ ì»yÓTÆq ìyê[
$»j·Tyê&É˝À »]–q es¡ú+‹ düuÛÑ˝À ø±Áy˚T&é mHé. $wüßí ñ<ëÈ≥q
$»j·Tyê&É : neTs¡T&ÉT ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄
mì$T<äe es¡ú+‹ düuÛÑqT $»j·Tyê&É˝Àì #·+Á&É
sêCÒX¯«s¡sêe⁄ Á>∑+<∏ë\j·T+˝À dæ|æ◊ (m+`m˝Ÿ)
q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” $»j·Tyê&É q>∑s¡ bÕغ ø±s¡´<ä]Ù ø±Áy˚T&é ¬ø.
sêe÷sêe⁄ n<Ûä´ø£å‘·q ìs¡«Væ≤+#ês¡T.
Á|ü>∑‹o\ eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+ (|”y√&Éã÷¢´) Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ
sêh n<Ûä´≈£åî\T ø±Áy˚T&é mHé. $wüßí e÷{≤¢&ÉT‘·÷...
uÛÑ÷kÕ«eTT\T, bòÕ¬sdüTº n~Ûø±s¡T\ <√|æ&ûøÏ e´‹πsø£+>±
b˛sê&ÉT‘·Tqï Ä~yêdüT\T, –]»qT\≈£î n+&É>± ì\ã&ç,
Á|üuÛÑT‘·« ñbÕ<Ûë´j·T eè‹Ôì ôd’‘·+ ‘·èDÁbÕj·T+>± ‘·´õ+∫
lø±≈£îfi¯ –]»q kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+˝À |üì #˚dæ, bÕغ
ìsêàD≤ìøÏ ø£èwæ #˚dü÷Ô, #·ìb˛j˚T+‘· es¡≈£L s¡Vü≤dü´
J$‘·+ >∑&çbÕs¡ì, Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ÷|æq bÕs¡«r|ü⁄s¡+ ≈£îÁ≥
πødüTì π>[#˚kÕs¡Hêïs¡T. 70 dü+e‘·‡sê\ kÕ«‘·+Á‘·´+ Á|ü»\
eTÚ*ø£ düeTdü´\qT |ü]wüÿ]+#·˝Òø£ b˛sTT+<äì, q÷‘·q
Á|üC≤kÕ«$Tø£ $|ü¢yêìï $»j·Te+‘·+ #˚j·T&Éy˚T Á|ü»\
n_Ûeè~∆ <√Vü≤<ä+ #˚düTÔ+<äHêïs¡T.
Á|ü>∑‹o\ Á|üC≤kÕ«eT´ $<ë´]ú dü+|òüT+ (|æ&çmdtj·TT)
sêh n<Ûä´≈£åî&ÉT ø±Áy˚T&é m+. sêeTø£èwüí e÷{≤¢&ÉT‘·÷...
Á|ü‘˚´ø£ ôVA<ëô|’ bÕ\ø£ esêZ\≈£î ∫‘·ÔX¯ó~∆ ˝Ò<äì,
#·+Á<äu≤ãT e÷≥˝À¢ ìC≤sTTr ˝Ò<äì $eT]Ù+#ês¡T. Á|ü‘˚´ø£
ôVA<ë kÕ~Û+#˚ es¡≈£L b˛sê&Ü\Hêïs¡T. es¡ú+‹ düuÛÑ˝À
ø±Áy˚T&é‡ m˝Ÿ.$. ≈£î≥T+ãsêe⁄, m˝Ÿ. s¡eT, ¬ø. $»j·T,
Hêì, s¡y˚TXŸ, |æ. yÓ+ø£fÒXŸ ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. 
Á|üC≤|ü+<∏-ë Tel
ô|s¡T>∑T‘·Tqï bòÕdædüTº |ü<䛑·T\≈£î e´‹πsø£+>± b˛sê&É+&ç
ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ 8e es¡∆+‹ düuÛÑ˝À
ø±Áy˚T&é ∫{ϺbÕ{Ï yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢|æ\T|ü⁄
<˚X¯+˝À ô|s¡T>∑T‘·Tqï eT‘· #Ûê+<ädü uÛ≤yê\÷, ô|#·Ã]\T¢‘·Tqï
bòÕdædüTº <ë&ÉT\÷, ≈£î\ ndüe÷q‘·\≈£î e´‹πsø£+>± b˛sê&Ü\ì
dæ.|æ.◊(m+.m˝Ÿ)q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” Á|üø±X¯+õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù ∫{ϺbÕ{Ï
yÓ+ø£fÒX¯«s¡T¢ |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. 2018 @Á|æ˝Ÿ 11q ˇ+>√\T e÷<ë\
Hêsêj·TDkÕ«$T uÛÑeHé˝À »]–q ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ 8e
es¡∆+‹ düuÛÑ˝À e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄ #˚dæq
‘ê´>∑+, #·÷|æq #=s¡e, Á|ü<ä]Ù+∫q ‘Ó>∑Te, |ü≥Tº<ä\ H˚{Ï ‘·s¡+
Ä<äs¡Ù+>± rdüTø√yê\Hêïs¡T.
dæ.|æ.◊ (m+.m˝Ÿ) q÷´&ÓyÓ÷Áø£d” sêÁwüº Hêj·T≈£î\T ø±Áy˚T&é
dæ.mdt.kÕ>∑sY e÷{≤¢&ÉT‘·÷ uÛÑ÷kÕ«eT´, ô|≥Tºã&ç<ëØ,
kÕÁe÷»´yê<ä <√|æ&ûøÏ e´‹πsø£+>± ã\yÓTÆq Á|ü‘ê´e÷ïj·÷ìï
ì]à+#·&Éy˚T ø±Áy˚T&é ô|’˝≤ yêdüT<˚esêe⁄>±]øÏ eTqeT]Œ+#˚
ì»yÓTÆq ìyê[ nHêïs¡T. s¡Vü≤dü´bÕغ ìsêàD+, ãVæ≤s¡+>∑
ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T ¬s+{Ïì düeTq«+ #˚j·T&É+ |ü≥¢ m|ü⁄&É÷
nÁ|üeT‘·Ô+>± e⁄+&Ü\ì uÛ≤$+#ês¡Hêïs¡T. md”‡, md”º #·{≤ºìï
˙s¡T>±s¡Ã&É+˝À sê»´+, ≈£î\+ bÕÁ‘· ñHêïj·Tì Á|üuÛÑT‘·«+
nqTdü]düTÔqï Áu≤Vü≤àD°j·T bòÕdædüTº |ü<䛑·T\≈£î e´‹πsø£+>±
b˛sê&Ü\ì |æ\T|ü⁄ ì#êÃs¡T.
á ø±s¡´Áø£eT+˝À Á|ü>∑‹o\ eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+ sêÁwüº ø±s¡´<ä]Ù
_.|ü<äà, õ˝≤¢ ñbÕ<Ûä´≈£åî\T &ç.πsDTø£, düVü‰j·T ø±s¡´<ä]Ù
dæôV≤#Y.|ü<äà, Á|ü>∑‹o\ j·TTe»q dü+|òüT+ sêÁwüº düVü‰j·T ø±s¡´<ä]Ù
mHé.Hê>∑sêE, õ˝≤¢ Hêj·T≈£î\T $.yÓ÷Vü≤Hé¬s&ç¶, ns¡TD√<äj·T
kÕ+düÿè‹ø£ düe÷K´ sêÁwüº Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù n+»j·T´, Á|ü>∑‹o\
Á|üC≤kÕ«eT´ $<ë´]∆ dü+|òüT+ sêÁwüº ñbÕ<Ûä´≈£åî\T m˝Ÿ.sê»X‚KsY,
õ˝≤¢ ø±s¡´<ä]Ù <ÛäqsêCŸ, nœ\ uÛ≤s¡‘· ¬s’‘·T ≈£L© dü+|òüT+ õ˝≤¢
Hêj·T≈£î\T ø√&É÷] Vü≤qTeT+‘·sêe⁄ ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.
ô|s¡˝Ÿ &çdæº\Ø ø±]à≈£î\ düyÓTà≈£î
◊m|òt{Ïj·TT eT<䛑·T
Á|üø±X¯+ õ˝≤¢ dæ+>∑sêj·Tø=+&É˝À >∑\ ô|s¡˝Ÿ &çdæº\Ø
ø±]à≈£î\T ø£˙dü y˚‘·Hê\ ø√dü+ >∑‘· 27 e÷]à qT+&ç #˚düTÔqï
düyÓTà≈£î ◊m|òt{Ïj·TT Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh ø±s¡´es¡Z+ dü+|üPs¡í eT<䛑·T
Á|üø£{ÏdüTÔqï~. y˚‘·Hê\T ô|+#·Tø=qT≥≈£î @s¡Œ&çq ◊ø£´‘·‘√ 2017
nø√ºãsY 17q j·T÷ìj·THé ]õÁùdºwüHé #˚düTø=ì >∑T]Ô+|ü⁄≈£î
y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ≈£î ˝…≥sY Ç∫ÃHê >∑T]Ô+#·ø£b˛e&É+— Áø£eTã<ä∆yÓTÆq |üì
$<Ûëq+, y˚‘·q $<Ûëq+, d”ìj·÷]{° |ü<ä∆‹ ‘·~‘·sê\T
˝Òìø±s¡D+>± á dü+e‘·‡s¡+ |òæÁãe] 4q &çe÷+&é H√{°dtqT
j·÷»eTHê´ìøÏ, ÄsYdæm˝Ÿ\≈£î düeT]Œ+∫Hê #·s¡Ã\ ù|s¡T‘√ &çdæm˝Ÿ
ø±\+ >∑&É|ü&É+— ˝ÒãsY ø£MTwüqsY 4 kÕs¡T¢ dü+j·TTø£Ô düe÷y˚XÊìï
y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ #·s¡Ã\≈£î sêø£b˛e&É+‘√ ÄÁ>∑Væ≤+∫q ø±]à≈£î\T
@s¡Œs¡Ãø£b˛e&É+‘√ ø±]à≈£î\≈£î düyÓTà nìyês¡´eTsTT+~. ô|s¡˝Ÿ
&çdæº\Ø ø±]à≈£î\≈£î ø£˙dü s√Eyê] y˚‘·q+>± #Ó*¢+#·e\dæq 366
s¡÷bÕj·T\ kÕúq+˝À 200 s¡÷bÕj·T\T n+‘·≈£î ‘·≈£îÿe ≈£L©‘√
|üì #˚sTT+#·Tø√e&É+ j·T»e÷q´|ü⁄ ˝≤uÛ≤ù|ø£å Á|ü‘·´ø£å+>±
ø£qã&ÉT‘·Tqï~.
sêC≤´+>∑+, #·{≤º\T, ø±]à≈£î\ ◊ø£´‘· nìï n+&É>± ñqï|üŒ{Ïø°
j·T»e÷q´+ #·s¡Ã\≈£î sêø£b˛e&ÉeT÷, ˝Ò<ë Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üø£{Ï+∫q
ø£˙dü y˚‘·q+ Çe«ø£b˛e&É+˝À j·T»e÷q´+ ìs¡¢ø£å´y˚T>±ø£,
Á|üuÛÑT‘·«+ @MT #˚j·T˝Ò<äH˚ BÛe÷ ø£qã&ÉT‘·Tqï~. ø±]àø£ b˛sê≥
X¯øÏÔ‘√ m+‘·{Ï ìs¡+≈£îX¯ó&Ó’Hê ~–sêø£ ‘·|üŒ<äì #·]Á‘· s¡TEe⁄
#˚düTÔqï~. b˛sê≥+ ‘·|üŒ y˚πs e÷s¡Z+ ˝Ò<äì, ø±]à≈£î\≈£î
◊m|òt{Ïj·TT eT<ä∆‘·T Á|üø£{Ïdü÷Ô dü+|ò”TuÛ≤e+>± yê] b˛sê≥+˝À
uÛ≤>∑+ |ü+#·Tø√yê\ì kÕúìø£ ◊m|òt{Ïj·TT ÁX‚DT\≈£î, Ç‘·s¡ ø±]àø£
dü+|òü÷\≈£î, Á|üC≤ dü+|òü÷\≈£î ◊m|òt{Ïj·TT Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh
ø±s¡´es¡Z+ $»„|æÔ #˚dü÷Ô |æ\T|ü⁄ìdüTÔqï~.
01`04`2018
¬ø. sêe÷sêe⁄
◊m|òt{Ïj·TT sêh Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù