You are on page 1of 7

Mga Anyo ng Panitikan

Literature or literary expression can generally be classified into two forms: prose and
poetry.

Ang pahayag na pampanitikan ay may dalawang anyong panlahat ng


pananalita: tuluyan at patula.

Ang tuluyan (prosa) ay maluwag na pagsasama-sama ng mga salita sa


katutubong takbo ng pangungusap.

Ang patula ay pagbubo ng pahayag sa pamamagitan ng salitang binilang sa


pantig (6, 8, 12, 16, o 18 sa taludtod) at pinapagtugma-tugma sa mga dulo ng mga
taludtod sa loob ng isang estropa (stanza).

Sa tuluyan, ang lalong karaniwang akda ay anekdota, kuwento, alamat, maikling


katha, kathambuhay, sanaysay, talambuhay, dula, at iba pa.

Sa mga tula, ang lalong karaniwang akda ay liriko, oda, pastoral, kurido, tulang
pasalaysay, tulang padula, soneto, at iba pa.

PANITIKAN- ay ang pagsulat ng tuwiran o tuluyan at patula.

Uri ng Panitikan

1. KATHANG-ISIP (FICTION) -ang mga manunulat ay gumagawa ng akda mula sa


kanilang imahanisyon. Ang mga kuwento ay hindi totoo kagaya ng maikling kuwento,
nobela at .

2. HINDI KATHANG -ISIP- ang mga panulat na batay sa tunay na pangyayari katulas ng
talambuhay, awtobiyograpiya, talaarawan, sanaysay ang mga akdang
pangkasaysayan.

ANYO NG PANITIKAN

1. tuluyan o prosa ( prose) - Paggamit ng mga salita sa isang pangungusap na walang


kinakailangang pagtutugma o pagbilang ng mga pantig upang magkaroon ng parehong
tunog sa huli ng tauludtod.

2. patula o panulaan ( poetry) - pagbubuo ng pangungusap sa pamamagitan ng


salitang binibilang na pantig sa taludtod na pinagtugma-tugma, at nagpapahayag din
ng mga salitang binibilang ang mga pantig at pagtutugma-tugma ng mga dulo ng mga
taludtod sa isang saknong.

Mga akdang tuluyan


1. Alamat
1.1 Mga Halimbawa ng Alamat
* Anekdota
* Nobela
* Pabula
* Parabula
* Maikling kwento
* Dula
* Sanaysay
* Talambuhay
* Talumpati
* Balita
* kwentong bayan

Mga akdang patula


o Mga tulang pasalaysay - pinapaksa nito ang mahahalagang mga tagpo o pangyayari
sa buhay, ang kagitingan at kabayanihan ng tauhan.
+ Awit at Korido
+ Epiko
+ Balad
+ Sawikain
+ Salawikain
+ Bugtong
+ Kantahin
+ Tanaga

Mga uri ng panitikan[baguhin | baguhin ang batayan]


Sa pinakapayak na paghahati, dalawa ang anyo ng panitikan: ang mga Piksiyon (Ingles: fiction) at
ang mga Di-piksiyon(Ingles: non-fiction) na mga sulatin at babasahin. Ginagamit ng mga manunulat
ang kanilang imahinasyon para sa pagsulat ng mga akdang bungang-isip lamang. Nag-iimbento sila
ng mga kathang-isip na mga tauhan, pangyayari,sabunutan, sakuna, at pook na pinangyarihan
ng kuwento para sa kanilang mga prosang katulad ng mga maikling kuwento.[1]
Para sa pangalawang anyo ng panitikan, bumabatay ang may-akda sa mga tunay na balita at iba
pang kaganapan, ayon sa kaniyang mga kaalaman hinggil sa paksa. Pinipilit dito ng manunulat na
maging tumpak sa mga detalye ng mga pangyayari. Hindi gawa-gawa lamang ang nakaka-
engganiyong kuwento. Kabilang sa mga hindi-bunganga-isip na mga sulatin at babasahin ang
mga talambuhay, awtobiyograpiya, talaarawan, sanaysay, at mga akdang pang-kasaysayan.[1]
Mga akdang pampanitikan[baguhin | baguhin ang batayan]
Mga Akdang Tuluyan

 Anekdota
 Nobela
 Pabula
 Parabula
 Maikling kuwento
 Dula
 Pasaling Dula
 Sanaysay
 Talambuhay
 Talumpati
 Balita
 Kuwentong bayan
 Salawikain
 Kasabihan
 Alamat
 Mito
Mga Akdang Patula Mga Tulang Pasalaysay - pinapaksa nito ang mahahalagang mga tagpo o
pangyayari sa buhay, ang kagitingan at kabayanihan ng tauhan.

 Awit at Korido
 Epiko
 Balada
 Sawikain
 Salawikain
 Bugtong
 Soneto
 Kantahin
 Tanaga
 Tula
May siyam na uri ng maikling kuwento:

 1. Sa kwento ng tauhan inilalarawan ang mga pangyayaring


pangkaugalian ng mga tauhang nagsisiganap upang mabigyan ng
kabuuan ang pag-unawa sa kanila ng isang mambabasa.
 2. Sa kwento ng katutubong kulay binibigyang-diin ang kapaligiran at
mga pananamit ng mga tauhan, ang uri ng pamumuhay, at hanapbuhay ng
mga tao sa nasabing pook.
 3. Sa kwento ng kababalaghan pinag-uusapan ang mga salaysaying
hindi kapanipaniwala.
 4. Sa'kwentong bayan nilalahad an mga kwentong pinag-uusapan sa
kasalukuyan ng buong bayan.
 5. Naglalaman ang kwento ng katatakutan ng mga pangyayaring
kasindak-sindak.

 6. Sa kwento ng madulang pangyayari binibigyang diin ang


kapanapanabik at mahahalagang pangyayari na nakapagpapaiba o
nakapagbago sa tauhan.

 7. Sa kwento ng sikolohiko ipinadarama sa mga mambabasa ang


damdamin ng isang tao sa harap ng isang pangyayari at kalagayan. Ito
ang uri ng maikling kwentong bihirang isulat sapagkat may kahirapan ang
paglalarawan ng kaisipan.

 8. Sa kwento ng pakikipagsapalaran, nasa balangkas ng pangyayari ang


interes ng kwento.

 9. Nagbibigay-aliw at nagpapasaya naman sa mambabasa ang kwento ng


katatawanan.

 Ang maikling kuwento - binaybay ding maikling kwento - ay isang maiksing salaysay
hinggil sa isang mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may
iisang kakintalan o impresyon lamang. Isa itong masining na anyo ng panitikan. Tulad
ng nobela at dula, isa rin itong paggagad ng realidad, kung ginagagad ang isang momento
lamang o iyong isang madulang pangyayaring naganap sa buhay ng pangunahing tauhan.
Si Deogracias A. Rosario ang tinuturing na "Ama ng Maikling Kuwento". Tinawag rin
itong dagli noong panahon ng mga Amerikano at ginagawa itong libangan ng mga sundalo.
 Ang alamat ay naiiba dito at sa kasaysayan bagamat may mga elemento ang dalawa. Ang
ito ay di-totoo. Ang kasaysayan ay totoo, samantalang ang alamat ay may mga bahaging
totoo at mayroon din naman na hindi totoo ang kuwento at kadalasang ang kuwento ay
tungkol sa mga naganap sa di-totoong lugar at di-totoong panahon.

1. AMBO Wilfredo Pa. Virtusio


2. 2. simula Tauhan Tagpuan Suliranin
3. 3. Gitna Saglit na Kasiglahan Tunggalian Kasukdulan
4. 4. Wakas Kakalasan Katapusan
5. 5. Masisi mo ba si Ambo sa kanyang nagawang kasalanan? Ipaliwanag
6. 6. Mga Uri ng Maikling Kuwento
7. 7. MAIKLING KUWENTO O MAIKLING KATHA naglalahad ng madulang pangyayari sa
buhay ng pangunahing tauhan at nag- iiwan ng kakintalan sa isipan at damdamin ng
mambabasa
8. 8. C. Uri ng Maikling Kuwento:
9. 9. binibigyang diin ang kapaligiran, pananamit ng mga tauhan, uri ng pamumuhay at
hanapbuhay ng mga tao sa nasabing pook. Kuwento ng Katutubong Kulay.
10. 10. nasa balangkas ng pangyayari ang kawilihan o interes sa kuwentong ito. Kuwento ng
Pakikipagsapalaran-
11. 11. mga di- kapani-paniwalang bukod pa sa mga katatakutan ang siyang daan ng kuwentong
ito. Kuwento ng Kababalaghan
12. 12. ang interes ng diin ay nasa pangunahing tauhan. Kuwento ng Tauhan
13. 13. Kuwento ng Katatawanan ang diin ng kuwentong ito ay magpatawa at bigyang aliw ang
mga mambabasa.
14. 14. tungkol sa pag-iibigan ng pangunahing tauhan at ang katambal niyang tauhan Kuwento
ng Pag-ibig
15. 15. ang paksa ay mga pangyayaring mahalaga sa lipunan, kadalasan patungkol sa
kalikasan. Kuwento ng Kapaligiran

Mga uri ng maikling kwento


MGA URI NG MAIKLING KWENTO:

1. KWENTO NG PAKIKIPAGSAPALARANG MAROMANSA- sa ganitong kwento, ang


pagkawili ay nasa balangkas sa halip na sa mga tauhan.
2. KWENTO NG MADULANG PANGYAYARI- sa uring ito, ang pangyayari ay totoong
kapuna-punaat makabuluhan at nagbubunga ng isang bigla at kakaibang pagbabago sa
kapalaran ng mga taong nasasangkot.
3. KWENTO NG KABABALAGHAN- nabubuo ang ganitong uri ng kwento dahil sa pniniwala
ng mga tao sa mg bagay-bagay na kataka-taka.
4. KWENTO NG KATUTUBONG KULAY- ang binibigyang diin ng awtor sa ganitong uri ng
kwento ay ang tagpuan.
5. KWENTO NG TALINO- ang pang-akit sa ganitong kwento ay wala sa tauhan ni sa
tagpuan kundi sa mahusay na pagkakabuo ng balangkas.
6. KWENTONG SIKOLOHIKAL- maraming nagsasabi na ito na marahil ang pinkamahirap
sulating uri ng kwento.
7. KWENTO NG PAG-IBIG- dito pag-ibig ang nangingibabaw na katangiang kumukuha ng
interes ng mambabasa.
8. APOLOGO- isng uri ng kwentong ang layunin ay hindi lumibang sa mga mambabasa
kundi ang mangaral sa kanila.
9. KWENTOG PANGKAISIPAN- ang pinkamahalaga sa uring ito ay ang paksa, diwa at
kaisipan ng kwento.
10. KWENTO NG PAGKATAO- ang nangingibabaw sa kuwentong ito ay ang katauhan ng
pangunahing tauhan.

Repleksyon:

nalaman ko na maraming uri ng maikling kwento na na sumasalamin sa hangarin ng


manunulat na iparating sa mga mambabasa.

natutuwa rin ako dahil marmi sa mga ito ang mga gustong basahin ng mga
mambabasa dahil nagbibigay ito ng libangan sa mga tao lalo na sa mga kabataan.

ibat-ibang uri ng maikling kwento


IBAT-IBANG URI NG MAIKLING KWENTO
1.kwento ng tauhan
2.kwento ng katutubong kulay
3.kwentong bayan
4.kwento ng kababalaghan
5.kwento ng katatakutan
6.kwento ng madulang pangyayari
7.kwento ng sikolohiko
8.kwento ng pakikipag-sapalaran
9.kwento ng katatawanan

lished in: Education

 0 Comments
 17 Likes
 Statistics
 Notes

Post

 Be the first to comment

Maikling Kwento
1. 1. ni: John Emil Estera BSED – III (Filipino) SLMCS
2. 2. Ito ay nababasa sa isang tagpuan, nakapupukaw ng damdamin, at mabisang nakapagkikintal ng
diwa o damdaming may kaisahan. Ayon kay Edgar Allan Poe, ang tinaguriang Ama ng Maikling
Kuwento ay isang akdang pampanitikang likha ng guniguni at bungang –isip na hango sa isang tunay
na pangyayari sa buhay. KAHULUGAN:
3. 3. Mitolohiya Ito’y salaysay tungkol sa iba’t ibang diyos na pinaniniwalaang mga sinaunang katutubo.
Ang salaysay na ito ay tungkol sa mga kababalaghan at tungkol sa kanilang mga pananalig at
paniniwala sa mga anito.
4. 4. Alamat Isinasalaysay ng kuwentong ito ang pinagmulan ng isang bagay, pook, pangyayari at iba pa.
Pinalulutang din dito ang mahahalagang mensahe at mga aral sa buhay.
5. 5. Pabula Ito’y isang uri ng kuwentong gumagamit ng mga hayop bilang mga tauhan. Bagama’t
kathangisip lamang ang kuwentong ito walang tiyak na batayan. Ang pabula ay naghahatid pa rin ng
mahahalagang mensahe at aral ng buhay.
6. 6. Parabula Ito’y salaysay na hango sa Bibliya. Lumulutang dito ang moral at ispiritwal na
pamumuhay ng mga tao at ang paglalahad ay patalinghaga.
7. 7. Kuwentong Bayan Ipinapakita sa salaysay na ito ang paguugali, tradisyon, paniniwala , pamahiin at
kultura ng isang lipi. Inilalahad din dito ang mga suliraning hinarap ng tribu na siyang mag-iiwan ng
aral at tiyak na mensahe sa mga mambabasa.
8. 8. Anekdota Ito’y nagsasalaysay ng mga pangyayaring katawatawa at ang mga pangyayari’y
kapupulutan ng mga aral sa buhay.
9. 9. Lubhang mahalaga ang bahaging ito sapagkat dito nakasalalay ang kawilihan ng mambabasa.
Kinapapalooban ito ng mga sumusunod:
10. 10. a. pagpapakilala sa tauhan b. pagpapahiwatig ng suliraning kakaharapin ng mga tauhan. c.
pagkakintal sa isipan ng mga mambabasa ng damdaming palilitawin sa kuwento. d. paglalarawan ng
tagpuan
11. 11. Naglalahad ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang masasangkot sa suliranin. Problemang
haharapin ng tauhan.
12. 12. ang pinagbabatayan ng buhay ng maikling katha dahil ito ang nagbibigay daan sa madudulang
tagpo upang lalong maging kawili-wili at kapana-panabik ang mga pangyayari
13. 13. sa bahaging ito untiunting naaalis ang sagabal, nalulutas ang suliranin, dito natutukoy ang
katayuan ng pangunahing tauhan kung siya ay mabibigo o magtatagumpay
14. 14. Tulay sa wakas. Naihahatid ng may-akda ang mensahe sa bahaging ito. sa wakas ng kuwento.
15. 15. Pinaka kaluluwa ng maikling kwento. Mensahe ng kwento.
16. 16. Tumutukoy ito sa pook o lugar na pinangyarihan ng kuwento. Naglalarawan ito ng ginagalawan o
kapaligiran ng mga tauhan.
17. 17. Ang nagbibigay buhay sa kuwento, makikilala sila sa kanilang panlabas na kaanyuanpisikal at
pananamit, kilos na magpapahiwatig ng kanilang ugali at diyalogo.
18. 18. wakas ng mgakakalasan kasukdulan saglit na kasiglahan  suliranin  simula Ito ang
pagkakasunud-sunod pangyayari sa kuwento. Bahagi ng Banghay
19. 19. ito ang sentral na ideya sa loob ng kuwento o ang mahalagang pangkaisipan ng akda.
20. 20. Paksang Diwa Ito ang pinakadiwa ng katha. Ito ang pang- isipang iniikiran ng maliliit na
himaymay ng katha at nabubuo ng manunulat ang kasiyahang pandamdamin at pangkaasalan sa
mambabasa. Himig Ito ang maglalantad sa kulay ng kalikasang pandamdamin ng kuwento. Maaring
masaya ang kuwento o kaya’y malungkot, mapanudyo, mapagpatawa at maromansa.
21. 21. Paningin Ito ang pananaw na pinagdaraanan ng mga pangyayari. Matutukoy ng isang mambabasa
ang iba’t ibang sangkap ng akda sa pamamagitan ng paningin. Sa pamamagitan ng paningin,
makikilala ng mambabasa ang inilalahad na lugar, panahon at ang relasyon ngn mga tauhan.
22. 22. Kapaunahan – ang mga panagunahing tauhan ay ang siyang pinakaugat ng maselang pangyayaring
inilahad. Kaganyakan- Tinatawag ding isang saglit na kasiglahan sapagkat ito ang nagpasidhi sa
damdamin at pagnanasa ng manbabasa upang ipagpatuloy ang pagtunghay.
23. 23. Kabanghayan- Ang pagkakasunod-sunod ng mga naaayong pangyayari na mabilis ang kaganapan
at pagkaklahad ay ayon sa istilo ng manunulat. Tunggalian- Ito ay tinatawag na gusot o buhol.
24. 24. Kasukdulan- Isang bahagi ngunit salik ding matatawag. Ito ang pinakamasidhing bahagi dahil dito
nakasalaylay ang kaalaman ng mambabasa sa sasapitin ng mga tauhan sa bandang huli.
25. 25. Kakanyahan- Ito ang istilo ng awtor. Kahimigan- Ang damdaming ginagamit upang mapukaw at
makintal sa isipan ng mambabasa.
26. 26. Kuwento ng Katutubong Kulaybinibigyang diin ang kapaligiran, pananamit ng mga tauhan, uri ng
pamumuhay at hanapbuhay ng mga tao sa nasabing pook. Kuwento ng Pakikipagsapalarannasa
balangkas ng pangyayari ang kawilihan o interes sa kuwentong ito.
27. 27. Kuwento ng Kababalaghanmga di- kapani-paniwalang bukod pa sa mga katatakutan ang siyang
daan ng kuwentong ito. Kuwento ng Tauhan- ang interes ng diin ay nasa pangunahing tauhan.
28. 28. Kuwento ng Katatawananang diin ng kuwentong ito ay magpatawa at bigyang aliw ang mga
mambabasa. Kuwento ng Pag-ibig- tungkol sa pag-iibigan ng pangunahing tauhan at ang katambal
niyang tauhan
29. 29. Kuwento ng Kapaligiran- ang paksa ay mga pangyayaring mahalaga sa lipunan, kadalasan
patungkol sa kalikasan. Kwento ng Madulang Pangyayaribinibigyang diin ang kapanapanabik at
mahahalagang pangyayari na nakapagpapaiba o nakapagbago sa tauhan.
30. 30. Kwento ng sikolohiko ipinadarama sa mga mambabasa ang damdamin ng isang tao sa harap ng
isang pangyayari at kalagayan. Ito ang uri ng maikling kwentong bihirang isulat sapagkat may
kahirapan ang paglalarawan ng kaisipan.
31. 31. Kuwento ng Talino Mahusay ang pagkakabuo ng balangkas nito, kailangang lumikha ang may-
akda ng makauliraning kalagayan upang mamahay sa pagaalinlangan hanggang sa ang takdang oras ay
sumapit ang paglalahad ng kalutasan.
32. 32. Kuwentong Pakikipagsapalarang Maromansa Nasa balangkas ang kawilihan sa halip na sa mga
tauhan ang kawilihan, sa mga kawil ng mga pangyayari ang siyang bumabalot sa pangunahing tauhan.

You might also like