ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

3ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

ΘΕΜΑ
«ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ»

ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΣ
ΤΑΞΗ:Α΄

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ
ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018

ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΣ
 ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

Ο Φώώτης Κόώ ντόγλόυ, γεννημεώ νός με τό επώώνυμό Αποστολέλης,

ηώ ταν Έλληνας λόγότεώ χνης και ζώγραώ φός. Αναζηώ τησε την
«ελληνικόώ τητα», δηλαδηώ μιώα αυθεντικηώ εώ κφραση, επιστρεώ φόντας
στην ελληνικηώ παραώ δόση, τόώ σό στό λόγότεχνικόώ όώ σό και στό
ζώγραφικόώ τόυ εώ ργό. Ειώχε ακόώ μη σημαντικόώ τατη συμβόληώ στόν χώώρό
της βυζαντινηώ ς εικόνόγραφιώας. Σηώ μερα θεώρειώται ώς εώ νας απόώ τόυς
κυριόώ τερόυς εκπρόσώώπόυς της «Γενιαώ ς τόυ ’30». Μαθητεώ ς τόυ ηώ ταν
ό Γιαώ ννης Τσαρόυώ χης, ό Νιώκός Εγγόνόώ πόυλός κ.α. Γεννηώ θηκε στό
Αιϊβαλιώ της Μ. Ασιώας στις 8 Νόεμβριώόυ 1895. Ο πατεώ ρας τόυ
ναυτικόώ ς στό επαώ γγελμα πεώ θανε όώ ταν ηώ ταν 2 ετώών και την κηδεμόνιώα
τών τεσσαώ ρών παιδιώών ανεώ λαβε ό θειώός τόυ, Στεώ φανός Κόώ ντόγλόυ,
ηγόυώ μενός της μόνηώ ς της Αγιώας Παρασκευηώ ς, στόν όπόιώό όφειώ λεται
και η χρηώ ση τόυ επώνυώ μόυ της όικόγεώ νειας της μητεώ ρας τόυ. Τα
παιδικαώ και νεανικαώ τόυ χρόώ νια τα εώ ζησε στό Αιϊβαλιώ. Εκειώ τελειώώσε τό
Σχόλαρχειώό και τό Γυμναώ σιό τό 1912. Στό Γυμναώ σιό ηώ ταν μεώ λός μιας
όμαώ δας μαθητώών πόυ εξεώ διδε τό περιόδικόώ Μέλισσα, απόώ τό 1911, τό
όπόιώό ό Κόώ ντόγλόυ διακόσμόυώ σε με ζώγραφιεώ ς.
Μεταώ την απόφόιώτησηώ τόυ γραώ φτηκε στη Σχόληώ Καλώών Τεχνώών στην Αθηώ να τό 1913, στην Γ' ταώ ξη. Τό
1914 εγκατεώ λειψε τη σχόληώ τόυ και πηώ γε στό Παριώσι, όώ πόυ μελεώ τησε τό εώ ργό διαφόώ ρών σχόλώών
ζώγραφικηώ ς. Παραώ λληλα συνεργαζόώ ταν με τό περιόδικόώ Illustration και τό 1916 κεώ ρδισε τό πρώώτό
βραβειώό εικόνόγραώ φησης βιβλιώόυ σε διαγώνισμόώ . Εργαώ στηκε ώς τόρναδόώ ρός και ανθρακώρυώ χός. Τό
1917 εώ κανε ταξιώδια στην Ισπανιώα και την Πόρτόγαλιώα και τό 1918 επεώ στρεψε στην Γαλλιώα.
Επεώ στρεψε στην πατριώδα τόυ τό 1919, μεταώ την ληώ ξη τόυ Α' Παγκόσμιώόυ Πόλεώ μόυ. Διόριώστηκε
καθηγητηώ ς στό Παρθεναγώγειώό της πατριώδας τόυ όώ πόυ διώδασκε γαλλικαώ και τεχνικαώ . Ίδρυσε τόν
πνευματικόώ συώ λλόγό Νέοι Άνθρωποι και εώ γινε πρόώ εδρός. Τό 1921 επιστρατευώ τηκε για τη Μικρασιατικηώ
Εκστρατειώα. Τό 1922 πηώ ρε τό δρόώ μό της πρόσφυγιαώ ς με εώ να καιΐκι. Τό 1923 εώ κανε ταξιώδι στό Άγιό
Όρός με πρόώ θεση να καλόγερεώ ψει. Αργόώ τερα όώ μώς παντρευώ τηκε και πηώ ρε τό πτυχιώό τόυ απόώ τη Σχόληώ
Καλώών Τεχνώών.
Τό 1923, επιώσης, πραγματόπόιώησε μια πρώώτη εώ κθεση με εώ ργα ζώγραφικηώ ς τόυ στη Μυτιληώ νη Μετεώ φερε
την εώ κθεση τόν ιώδιό χρόώ νό στην Αθηώ να στην αιώθόυσα τόυ Λυκειώόυ τών Ελληνιώδών, παρόυσιαζόώ μενός για
πρώώτη φόραώ ώς ζώγραώ φός στό αθηναιϊκόώ καλλιτεχνικόώ κόινόώ .
Τό 1925 εξεώ δώσε τό περιόδικόώ Φιλική Εταιρία. Την ιώδια χρόνιαώ
ξεκιώνησε τη συνεργασιώα τόυ με τό περιόδικόώ Ελληνικά
Γράμματα. Στη διαώ ρκεια τόυ Μεσόπόλεώ μόυ εργαώ στηκε ώς
συντηρητηώ ς εικόώ νών σε μόυσειώα και αρχαιόλόγικόυώ ς χώώρόυς:
τό 1931 στό Βυζαντινόώ Μόυσειώό της Αθηώ νας, τόυ όπόιώόυ
ζώγραώ φισε τό συντριβαώ νι, στό Μόυσειώό Κεώ ρκυρας τό 1935,
στό Κόπτικόώ Μόυσειώό στό Καώ ιρό, τό 1937 και μεταξυώ 1936 και
1938 καταώ διαστηώ ματα στό Μυστραώ όώ πόυ καθαώ ριζε τις
τόιχόγραφιώες τών ναώών τόυ.
Ιδιαιώτερα γόώ νιμη χαρακτηριώζεται η τελευταιώα περιώόδός της
καλλιτεχνικηώ ς ζώηώ ς τόυ. Αγώνιώστηκε για την επαναφόραώ της
παραδόσιακηώ ς αγιόγραφιώας.
Τα εώ ργα της μνημειακηώ ς και φόρητηώ ς εκκλησιαστικηώ ς
ζώγραφικηώ ς τόυ υπερτερόυώ ν αριθμητικαώ της κόσμικηώ ς

ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΣ
 ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

ζώγραφικηώ ς τόυ. Αγιόγραώ φησε ενόριακεώ ς εκκλησιώες, ιδιώτικαώ παρεκκληώ σια και μεγαώ λό αριθμόώ φόρητώών
εικόώ νών: Ζώόδόώ χός Πηγηώ Παιανιώας, παρεκκληώ σιό Αγιώόυ Γεώργιώόυ στόν Άγιό Κώνσταντιώνό Ομόνόιώας και
Αγιώα Βαρβαώ ρα Αιγαώ λεώ, Άγιός Ανδρεώ ας (Πατηώ σια), Άγιός Νικόώ λαός (Πατηώ σια), Καπνικαρεώ α, Άγιός
Ευθυώ μιός Κερατσινιώόυ, Άγιός Χαραώ λαμπός στό Πόλυώ γώνό, Άγιός Γεώώργιός Κυψεώ λης. Αλλαώ και εικόώ νες για
τεώ μπλα εκκλησιώών σε Ελλαώ δα (Άνδρός, Ρόώ δός) και Αμερικηώ .
Ως πεζόγραώ φός, με τό ιδιόώ τυπό πρόσώπικόώ υώ φός τόυ,
"μπόλιασμεώ νό" απόώ τη γλώώσσα τών θαλασσινώών, τα συναξαώ ρια
τών αγιώών, ό Κόώ ντόγλόυ επηρεώ ασε γόώ νιμα τη γραφηώ
μεταγενεώ στερών πεζόγραώ φών απότελώώντας τόν πρόώ δρόμό της
γενιαώ ς τόυ 1930.
Τό συγγραφικόώ εώ ργό τόυ Κόώ ντόγλόυ διακριώνεται σε:

1. λόγότεχνικόώ (πρώτόώ τυπα εώ ργα, ταξιδιώτικαώ , θαλασσινεώ ς

ιστόριώες, λυρικεώ ς περιγραφεώ ς)
2. διασκευεώ ς θαλασσινώών ιστόριώών απόώ την επόχηώ τών
Ανακαλυώ ψεών

3. βιόγραφιώες ιστόρικώών πρόσώώπών, όσιώών και αγιώών της

Εκκλησιώας

4. αώ ρθρα ηώ δόκιώμια για την παραώ δόση και τις αξιώες της, τη βυζαντινηώ τεώ χνη, πόλεμικαώ καταώ τόυ
καθόλικισμόυώ και τών ευρώπαιϊκώών πρότυώ πών, και

5. πόικιώ λα θρησκευτικαώ κειώμενα με σκόπόώ την ενιώσχυση της πιώστης τών χριστανώών. Η γλώώσσα τόυ
ειώναι μια λαιϊκιώζόυσα ιδιόώ λεκτός με πόλλαώ ιδιώώματα της πατριώδας τόυ στό τυπικόώ και στό
λεξιλόώ γιό

Δεν εώ κρυβε τη συμπαώ θειαώ τόυ για τόν Καραγκιόώ ζη και τόν λαιϊκόώ ζώγραώ φό Θεόώ φιλό.

Απόώ τό 1948 αώ ρχισε να αρθρόγραφειώ στην

εφημεριώδα Ελευθερία μεώ χρι τόν θαώ νατόώ τόυ
Πεώ θανε στην Αθηώ να στις 13 Ιόυλιώόυ τόυ 1965
Ο Φώώτης Κόώ ντόγλόυ ηώ ταν μια μεγαώ λη μόρφηώ της νεόελληνικηώ ς
τεώ χνης. Πόλυταώ λαντη πρόσώπικόώ τητα, σπόυδαιώός καλλιτεώ χνης:
στό ιώδιό πρόώ σώπό συνυπαώ ρχόυν ό ζώγραώ φός πόυ γραώ φει και ό
πεζόγραώ φός πόυ ζώγραφιώζει. Ως ζώγραώ φός πρώτόσταώ τησε στό
κιώνημα για τη στρόφηώ της ελληνικηώ ς τεώ χνης τόυ 20όυ αιώώνα πρός
την πνευματικηώ εώ νταση της βυζαντινηώ ς παραώ δόσης και της
λαιϊκηώ ς ζώγραφικηώ ς.
Ως πρός τό αγιόγραφικόώ εώ ργό τόυ συνεώ βαλε στην ανανεώ ώση της
θρησκευτικηώ ς εικόνόγραφιώας, στόν εμπλόυτισμόώ τών εκκλησιώών
με εώ ργα νεώ ας αντιώ ληψης. Ο Κόώ ντόγλόυ συμβαώ λει σε σημαντικόώ
βαθμόώ στη διατηώ ρηση ενόώ ς ξεχασμεώ νόυ σηώ μερα πλεώ όν λεξιλόγιώόυ
θαλασσινώών λεώ ξεών και ναυτικώών όώ ρών. Επιώσης συμβαώ λει στη
συνειδητόπόιώηση της αξιώας της βυζαντινηώ ς εκκλησιαστικηώ ς
παραώ δόσης και της όρθόώ δόξης πιώστης.

ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΤΖΗΣ