Professional Documents
Culture Documents
Mga Pagbabago Sa Tradisyon Sa Patay NG Mga Ilokano Sa Pagpasok NG Ika 21 Dantaon
Mga Pagbabago Sa Tradisyon Sa Patay NG Mga Ilokano Sa Pagpasok NG Ika 21 Dantaon
Ni:
Frauline C. Tadle
BA Political Science
sa kursong Filipino 40
Oktubre 2012
PASASALAMAT
walang sawa na nagbigay ng kanilang suporta at kaalaman mula sa simula hanggang katapusan:
sa gayon ay matapos ang papel na ito sa kabila ng kaliwa't kanang gawain at pagsusulit;
paniniwala;
bukas sa aming mga pagkukulang at katanungan upang higit na maging matagumpay ang papel
na ito;
sa kakayahan nitong matapos nang matiwasay ang bawat hamon na dumating sa kanyang buhay;
pagbibigay kasiyaha't tulong sa isa't isa sa gitna ng mga hamong ibinigay sa ating ng semestre.
Isa kayo sa mga dahilan ng makabuluhan at masaya kong buhay sa unang bahagi ng
F.C.T.
Para kay Jenah Santos
at sa lahat ng tulong mo
TALAAN NG MGA NILALAMAN
Pahinang Pamagat
Pasasalamat
Dedikasyon
Talaan ng mga Nilalaman
Kabanata I: Panimula
A. Introduksyon
B. Layunin
C. Metodolohiya
D. Saklaw at Limitasyon
E. Kahalagahan ng Pag-aaral
Kabanata II: Rebyu ng mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral
Kabanata III: Diskusyon
A. Tradisyon sa Patay ng mga Ilokano bago ang ika-21 dantaon
1. Mula pagkamatay hanggang burol
2. Paghahatid hanggang sa paglilibing
3. Matapos ang paglilibing
B. Tradisyon sa patay ng mga Ilokano sa pagpasok ng ika-21 dantaon
1. Mula pagkamatay hanggan burol
2. Paghahatid hanggang sa paglilibing
3. Matapos ang paglilibing
C. Pagbabagong dala ng ika-21 dantaon sa tradisyon sa patay ng mga Ilokano
1. Mula pakamatay hanggang burol
2. Paghahatid hanggang sa paglilibing
3. Matapos ang paglilibing
Kabanata IV: Koklusyon
Mga Sanggunian
Apendiks
KABANATA I
PANIMULA
A. Introduksyon
tatanungin sila ng tungkol sa mga Ilokano. Isang bagay na dulot ng hindi pagkaka-unawa sa
kanila ng marami. Tinuturing ang mga Ilokano bilang isa sa mga pangunahing pangkat etniko sa
Pilipinas. Nananahan sila mula Rehiyon I, II, III at CAR. Ang kanilang katangian, pag-uugali at
kultura ay dulot marahil ng topograpiya na kanilang tahanan, liban pa ang epekto ng kasaysayan.
Sa kabila ng mapaghamong kapaliiran, isa pa rin ang mga Ilokano sa may kinamayamang
Kilala ang mga Ilokano sa pagtatanim ng mga tabako na may mataas na halaga sa
pagtatanim ng iba pang halaman gaya ng palay at mais. Laganap din ang pag-aalaga ng mga
Bilang bahagi ng lahing Pilipino na may mayamang kultura ng mito at alamat, ang mga
Ilokano ay mayroon ring samu't saring mga kwento na kanilang ginagamit upang bigyang
paliwanag ang mga bagay at pangyayaring hindi nila maunawaan mula sa kanilang kapaligiran.
Ito ay hindi bago sa mga Pilipino bagkus ay isang pamana mula sa ating mga ninuno. Sa
paniniwalang may mga hindi nakikitan nilalang na nananahan sa kanilang kapaligiran, ibayong
pag-iingat ang kanilang ginagawa. Gumagamit sila ng mga ritwal nang sa gayon ay manatiling
mapayapa ang kalooban ng mga nilalang ito. Ang mga paniniwalang ito ay makikita sa iba't
mahal sa buhay. Labis-labis ang kanilang pagbibigay respeto sa kanilang mga yumao na
paghahatid sa libingan, palilibing at matapos niyon, hindi mabilang ang kanilang mga gawain
nan sa gayon ay matiwasay ang paglisan ng kaluluwa at hindi rin sila gambalian nito. Ganoon pa
Ang papel na ito ay ukol sa pag-aaral sa mga pagbabagong dala ng ika-21 dantaon na
nagbigay daan sa globalisasyon at teknolohiya sa tradisyon sa patay ng mga Ilokano. Hinati ito
Ang papel na ito ay naglalayong bigyang kasagutan ang mga sumusunod nakatanungan:
1. Malaman ang mga kaugalian ng mga Ilokano sa patay bago ang ika-21 dantaon sa mga
oras ng :
2. Alamin ang mga ang mga kaugalian ng mga Ilokano sa patay sa pagpasok ang ika-21
3. Matukoy ang mga pakakaiba ng mga pagkakaiba ng mga kaugalian ng mga Ilokano sa
lungsod.
Residence Hall bilang daan upang makuha ang mga impormasyong kailangan sa mga tradisyon
sa patay ng mga Ilokano sa kasalukuyang dantaon. Ilang pagpanayam rin ang ginawa upang higit
Mula sa mga impormasyon nakalap, kasama na rin ang mga impormasyong nakuha mula
ng mga Ilokano bago at sa ika-21 dantaon. Sinuri ito at inalisa ito upang makuha ng
mananaliksik ang mga kasagutan bilang tugon sa mga layuning itinala para sa pag-aaral na ito.
Isinangguni rin ng mananaliksik ang kanyang bawat hakbangin at papel sa propesor niya
sa kursong Fil 40 na si Dr. Jimmuel Naval upang masiguradong ang bawat gawin ay may
mabuting maidudulot sa pagsasagawa ngg mga pag-aaral na ito na maaaring makatulong sa mga
Sakop ng pag-aaral na ito ang mga kaugaliang naitala ni F. Landa Jocano sa etnograpiya
na kanyang ginawa at initalhala noong 1982 at ang mga kasagutan ng mga Ilokanong residente
ng Samapaguita Residence Hall. Ang pinag-aralan lamang ay ang tungkol sa tradisyon sa patay
Hindi saklaw ng pag-aaral na ito ang kabuuan ng mga Ilokano. Nangangahulugan na ang
Ilokano sa buong bansa. Ang mga analisis at pagtatala na ginawa (Dr. Jocano at ng mananaliksik)
ay mula sa punto de bista ng mga hindi natibong Ilokano kaya't nalimitihan ang pang-unawa sa
Ang pag-aaral na ito na naglalayong malaman ang pagkakaiba ng mga kaugalian ng mga
Ilokano sa patay bago at sa kasalukuyang ika-21 dantaon. Ang ika-21 dantaon ay ang takdang
panahon. Kaakibat ng pagdaloy ay ang pag-iiba ng ating mga mga tradisyon at paniniwala.
nababatid natin kung gaano na ba kalalim o katindi ang epekto ng proseso ng modernisasyon sa
ating kultura. Batid na ng lahat ang epekto nito sa maliliit na gropu ng pangkat etniko ngunit
Hindi maaaring makaligtas ang mga Ilokano sa mga pagbabagong ito. Katulad ng iba
pang mamamayan ng bansa, hindi imposibleng malaking bahagi ng kanilang mga kaugalian ang
nawawala nang sa gayon ay magkaroon pa tayo ng pagkakataong maitala ito sa ating kasaysayan
at hindi tuluyang maglaho. Sa pamamagitan nito, maipapakita pa natin sa ating mga kabataan sa
ma darating na panahon kung gaano kayaman ang ating kultura mula noon hanggang ngayon.
KABANATA II
Naging matulin ang pag-unlad ng teknolohiya at higit pa itong naging aksesibol sa mga tao.
Dahil dito, higit na nagkaroon ng ugnayan ang mga tao, ssaan panig man ng mundo. Ang mga
teknolohiyang ito ay isa rin sa mga dahilan ng mabilis na proseso ng urbanisasyon. Sa prosesong
ito, naging batayan ng mga mamamayan ang pamumuhay ng mga taga-lungsod bilang ideyal na
uri ng pamumuhay. Sa kabilang banda, ang pamumuhay ng mga mamamayan sa mga rural na
na isantabi ang kanilang nakagisnang mga kaugalian at tradisyon at piliin ang mga mula sa
kapansin-pansin na ang mga pagbabagong ito. Iniwan ng ilang mga Ilokano ang ang kinalakhan
nilang pamamaraan ng pamumuhay at ipinalit ang paraang laganap sa lungsod. Ilang halimbawa
nito ay ang paggamit ng mga magsasaka ng inorganikong pataba sa halip na ang tradisyunal na
pataba.2
Technology ng Mariano Marcos State University, napag-alaman nilang may ilang mga bahagi ng
tradisyon ang nanatiling buhay. Sa kabila ng modernisasyon, natuklasan nilang ilan pa rin sa mga
nakaugalian ng mga Ilokano, lalo na yaong mg anakatira malayo sa sentro o bayan. Ang bayang
pinag-aralan nila ay ang Batac3. Ang pagpapanatili ng mga kaugaliang ito ay isang daan na
tinahak ng mga mamamayan upang mapanatili ang ugnayan ng mga kasapi ng mag-anak at ang
pagglang sa nakatatanda. Ganoon pa man, may ilang mga kaugalian ng natuklasan nilang
maaaring makaapekto sa kanilang kalusugan at kaligtasan kaya't unti-unting nangamatay ang
mga ito.
Ang tao ang bumubuhay sa kultura. Kung wala ang taong nagsasagawa nito ay unti-unti
rin intong namamatay. Kung may mga pagbabago nang naitala bago pa man ang ika- 21 dantaon,
paano pa kaya sa kasalukuyan? Isang malaking hamon ang malaman ang lalim ng pagbabagong
DISKUSYON
tao. Ang gasat o tadhana ng tinutukoy nilang dahilan sa likod na ito at isang kaganapang hindi
nila maaaring pigilan. Isinasaisip na lamang ng mga Ilokano na ito ay mangyayari rin
kaninuman. Dahil dito madali nilang natatanggap ang kamatayan ng mahal sa buhay kahit na
masakit4.
Ilan sa kanilang mga paniniwala ukol sa pagkamatay ay ang pagkakaugnay nito sa mga
supernatural na mga elemento gaya ng mga espiritu, aswang at mga mangkukulam. Dahil dito,
una muna nilang isinasangguni ang karamdaman sa mga albularyo na may kaaalaman ukol sa
mga espiritu at paggamot gamit ang mga herbal na mga halaman. May mga pangitain rin ang
mga Ilokano kung may malapit nang yumao sa kanilang mga mahal sa buhay. Ilan dito ay ang
hindi normal na pagkilos ng mga insekto, pag-aligidd ng isang itim na paru-paro sa gbi o kung
may eklips.5 May ilan naman na naniniwalang kapag nanaginip ka na nakawala ng ng sumbrero
Kung nalalapit na ang kamatayan, nagsisimula nang magdasal ng 'Hesus, Maria y Joseph'
ang isang matandang babae malapit na tainga hanggang sa ito ay malagutan ng hininga. 7 Ito ay
May iilan ding naglalayag ng niyog s ailalim ng higaan upang marinig na mga nabubuhayang
kahoy sa tapat ng bahay ng namatayan. Ang usok nito ay nagsasabi kung ang kaluluwa ay
pupunta sa langit.
MGA SANGGUNIAN
1
Jocano, F. Landa. The Ilocanos: An Ethnography of Family and Community Life in the Ilocos
Region. Quezon City: Asian Center, 1982.
2
Jocano, F. Landa. The Ilocanos: An Ethnography of Family and Community Life in the Ilocos
Region. Quezon City: Asian Center, 1982.
3
Amano, Teresita, et. al. “Wedding, Pregnancy Child Bearing, and Burial Beliefs and Practices”.
Ladaoan: The Ilokos and the Ilokanos. Comp. The Exectuive Committee. Manila: Casa Linda,
1977. 95-100.
4
Jocano, 174-175.
5
Jocano, 176.
6
Anima, Nid. Childbirth and Burial Practices among Philippine Tribes (Quezon City: Omar
Publication, 1978).
7
Amano, Teresa, et. al. “Wedding, Pregnancy, Child Bearing, And Burial Beliefs and Practices”.
Ladaoan: The Ilokos and The Ilokanos. Ed. The Executive Committee (Manila, Casa Linda,
1977). 97.
8 Jocano, 176.