UNIVERSITETI I PRISHTINËS

FAKULTETI I NDËRTIMTARISË DHE ARKITEKTURËS

DREJTIMI KONSTRUKTIV - MASTER

METODA E DIFERENCAVE TË FUNDME

- punim seminarik -

Mentori: Kandidati:
Prof. Dr. Fatos Pllana Florian Ujkani

Prishtinë, 2018
1. PARATHËNIE
Metodat e diferencave te fundme (MDF) janë metoda numerike për zgjidhjen e
ekuacioneve diferenciale, në të cilat diferencat e fundme përafrohen me derivatet. MDF është
metodë për diskretizim, e cila është dominante në zgjidhjen e ekuacioneve diferenciale parciale.

Saktësia dhe rendi

Gabimi nga rezultati i një metode përcaktohet si diferenca mes zgjidhjes së përafërt dhe asaj të saktë
analitike. Të dy burimet e gabimit të metodës së diferncave të fundme janë gabimi nga rrumbullaksimi (nga
rrumbullaksimi i vlerave decimale) dhe gabimi në ndarje (diskretizim).

Për të përdorur metodën e diferencave të fundme, fillimisht duhet të diskretizohet domeni (hapësira). Kjo
ndarje zakonisht është e njëtrajtshme (figura më poshtë).

Fig. 1. Diskretizimi i domenit.

Gabimi nga diskretizimi mund të tregohet përmes funksioneve 𝑓 (𝑥 ) − 𝑓 , ku:

𝑓 (𝑥 ) – vlera e saktë;

𝑓 - përafrimi numerik.

Termi i mbetur nga polinomi i Tylor-it, është i përshtatshëm për analizimin e gabimit në diskretizim, duke
përdorur formën e Lagranzhit, për pjesën e mbetur e polinomit të Taylor-it për: (𝑓(𝑥 + ℎ)
( )( )
𝑅 (𝑥 + ℎ) = ( )!
(ℎ) , ku 𝑥 < 𝜉 < 𝑥 + ℎ.

Për shembull, përdorimi i formulës së diferencave të përparme për derivatin e parë, duke ditur (𝑓(𝑥 ) =
𝑓(𝑥 + 𝑖ℎ):
( )
𝑓
𝑓(𝑥 + 𝑖ℎ) = 𝑓(𝑥 ) + 𝑓 (𝑥 ) + 𝑓 (𝑥 )𝑖ℎ + (𝑖ℎ)
2!
Pas disa veprimeve algjebrike, rrjedh:

𝑓(𝑥 + 𝑖ℎ) − 𝑓(𝑥 ) 𝑓 (𝜉)

= 𝑓 (𝑥 ) + 𝑖ℎ
𝑖ℎ 2!
Duke pasur parasysh se shprehja në të majtë është shprehja e përafërt, ndërsa ajo në të djathtë shprehja e
saktë plus mbetja, është e qartë se mbetja paraqet gabimin e diskretizimit. Ky barazim mund të shprehet
edhe në formën:

𝑓(𝑥 + 𝑖ℎ) − 𝑓(𝑥 )

= 𝑓 (𝑥 ) + 𝑂(ℎ)
𝑖ℎ

Nga kjo rrjedh se gabimi është në proporcion me madhësinë e hapave. Saktësia gjithashtu varet edhe nga
ekuacioni i diskretizimit dhe madhësia e hapit, ku saktësia rritet me zvogëlimin e hapit. Hapi më i madh rrit
shpejtësinë e zgjidhjes së rasteve praktike, megjithatë hapat shumë të mëdhenj ndikojnë në cilësinë e të
dhënave. Zakonisht përdoret metoda e Neumann-it për të përcaktuar stabilitetin e modelit numerik.

Përparësitë dhe të metat e MDF

Nëse është e mundur që modelimi të bëhet duke shfrytëzuar rrjetën e rregullt, të formave si katërkëndësh
ose kub, efikasiteti është më i lartë sesa tek metoda e elementeve të fundme ose metoda e vëllimeve të
fundme. Rrjetat e rregullta janë të përdorshme për simulime në shkallëve shumë të mëdha, siç janë
simulimet në fushat e meteorologjisë, sizmologjisë dhe astrofizikës.

MDF gjithashtu jep rezultate të mira për probleme, ku kushtet kufitare janë të formës së lakuar.

E metë e metodës është vështirësia e përdorimit kur materiali nuk është homogjen.

Fushat kryesore ku përdoren MEF, MDF dhe FVM:

MEF – të gjitha llojet e analizave strukturale, transferim të nxehtësisë, inxhinierinë kimike,

elektromagnetikë, fizikë dhe CFD (computational fluid dynamics).

MDF – astrofizikë, sizmologji, meteorologji, etj.

FVM - CFD (computational fluid dynamics), transferim të nxehtësisë dhe inxhinierinë kimike.
Metodat për analizimin e elementeve

Forca kritike për elemente të ngarkuara në shtypje, mund te caktohet nga ekuacioni diferencial për përkulje
të vogla:

𝐸𝐼(𝑥) = 𝑀(𝑣, 𝑥) (1)

ku: E – moduli i Young-ut;

x – distanca përgjatë elementit;

I(x) – momenti i inercisë ndaj aksit neutral të përkuljes;

𝑣 – zhvendosja anësore;

M(𝑣, 𝑥) – momenti i përkuljes.

Ekuacioni i diferencave të fundme, nga ky ekuacion është:

( )
(𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 ) = 𝑀(𝑣 , 𝑥 ) (2)

ku: 𝑣 , 𝑣 dhe 𝑣 janë zhvendosjet ne 3 pikat qe ndajnë 2 segmente me gjatësi “h”, elementi me
gjatësi L, i ndarë në segmente të barabarta me gjatësi (L/h).

Është matematikisht gabim ekuacioni për elemente tek të cilat ndryshon momenti i inercisë (I), në
formën:

(𝐼 𝑥 )𝑣 − 2𝐼(𝑥 )𝑣 + 𝐼(𝑥 )𝑣 = 𝑀(𝑣 , 𝑥 ) (3)

siç bëhet zakonisht.

Me aplikimin e ekuacionit (2) në një numër të caktuar të pikave, fitohen disa ekuacione lineare
homogjene, prej të cilave vlera më e vogël paraqet forcën kritike. Këto ekuacione mund të shkruhen në
formë matricore:

[𝐴]{𝑣} = 𝜆[𝐵]{𝑣}

[𝐴] dhe [𝐵] janë matrica që përmbajnë koeficientët e zhvendosjeve, ndërsa 𝜆 është madhësi skalare.

Për të ilustruar se si ekuacionet mund të futen në matricë, nga mbajtës me kushte kufitare të ndryshme,
është shqyrtuar një element me kushte të ndryshme kufitare, me moment konstant të inercisë (I=const.).
 Fig. 2. Mbajtësit me kushte të ndryshme kufitare.

a) Rasti i parë (mbështetës-mbështetës (Fig. 2a))

Momenti i përkuljes 𝑀(𝑣, 𝑥) = −𝑃𝑣 = 𝐸𝐼( ). Ekuacioni ne fomën e diferencave të fundme është:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 + 𝜆𝑣 = 0

ku: 𝜆 = dhe ℎ = .

Kushtet kufitare janë:

𝑣(0) = 0 = 𝑣

𝑣(𝐿) = 0 = 𝑣

𝑣 (0) = 𝑣 (𝐿) = 0

Në pikën 1:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 + 𝜆𝑣 = 0

Në pikën 2:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 + 𝜆𝑣 = 0

Prej nga rrjedh:

−2 1 𝑣 −1 0 𝑣
=𝜆
1 −2 𝑣 0 −1 𝑣

b) Rasti i dytë (e lirë-inkastrim (Fig. 2b))

Momenti i përkuljes 𝑀(𝑣, 𝑥) = −𝑃(𝑣 − 𝑣) = 𝐸𝐼( ).

Ekuacioni ne formën e diferencave të fundme është:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 + 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

ku: 𝜆 = dhe ℎ = .

Kushtet kufitare janë:

𝑣(𝐿) = 0 = 𝑣

𝑣 (𝐿) = 0

Ulja e barabartë me zero, mund të shprehet duke shtuar një pikë 4 jashtë elementit dhe duke vendosur
kushtin 𝑣 = 𝑣 (ulja definohet si 𝑣 (𝑥 ) = (−𝑣 + 𝑣 )/2ℎ)
Në pikën 1:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

Në pikën 2:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

Në pikën 3:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

Prej nga rrjedh:

1 −2 1 𝑣 1 −1 0 𝑣
0 1 −2 𝑣 =𝜆 1 0 −1 𝑣
0 0 2 𝑣 1 0 0 𝑣

c) Rasti i tretë (mbështetës-inkastrim (Fig. 2c))

Momenti i përkuljes 𝑀(𝑣, 𝑥) = −𝑃𝑣 − 𝑄𝑥 = 𝐸𝐼( ), ku Q paraqet reaksionin e mbështetësit.

Ekuacioni ne formën e diferencave të fundme është:

𝑎𝑥
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 + 𝜆( 𝑣 ) =
ℎ

ku: 𝜆 = ,𝑎= dhe ℎ = .

Kushtet kufitare janë:

𝑣(0) = 0 = 𝑣

𝑣 ′(0) = 0 (nuk ka ekuacion në pikën 0)

𝑣(𝐿) = 0 = 𝑣

𝑣 (𝐿) = 0 (𝑣 = 𝑣 )
 Në pikën 1:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆( 𝑣 ) = 𝑎

Në pikën 2:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆( 𝑣 ) = 2𝑎

Në pikën 3:

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆( 𝑣 ) = 3𝑎

Nga ekuacioni i fundit: 𝑎 =

−2 1/3 𝑣 −1 0 𝑣
=𝜆
1 −10/3 𝑣 0 −1 𝑣

Elementet me ndryshim linear të momentit të inercisë

Me aplikimin e ekuacionit (2) tek elementet me prerje të ndryshueshme, fitohen rezultate të cilat vërtetojnë
saktësinë e forcës kufitare, duke bërë numër të vogël ndarjesh.

Fig. 3. Elementi me prerje tërthore të ndryshueshme (e lirë-inkastrim).

Për mbajtësin (Fig. 3), saktësia e vlerës së forcës kritike, rritet vazhdimisht me rritjen e numrit të
ndarjeve.

Fig. 4. Saktësia e zgjidhjes në funksion të numrit të ndarjeve.

Për mbajtësitn me lastësi të ndryshuar (Fig. 5), zgjidhja është e lidhur me shfrytëzimin e simetrisë së
mbajtësit më lartë (Fig. 3).

Fig. 5. Elementi me prerje tërthore të ndryshueshme (mbështetës-mbështetës).

Për dallim nga rasti i mëparshëm, saktësia e vlerës së forcës kritike, nuk rritet vazhdimisht me rritjen e
numrit të ndarjeve. Duke shfrytëzuar simetrinë, trajtohet vetëm gjysma e elementit (L/2).

Fig. 6. Saktësia e zgjidhjes në funksion të numrit të ndarjeve (mbështetës-mbështetës).

Simetria mund të shfrytëzohet për numër çift të segmenteve:

Fig. 7. Numri i segmenteve (për shfrytëzim të simetrisë duhet numri të jetë çift).
 Elementet me ndryshim të menjëhershëm të momentit të inercisë

Rezultate të kënaqshme fitohen me përdorimin e ekuacionit (2). Janë shqyrtuar 2 elemente (i lirë-
inkastrim dhe mbështetës-inkastrim):

Fig. 8. Elementet më ndryshim të menjëhershëm të momentit të inercisë (e lirë-inkastrim dhe mbështetës-inkastrim ).

Saktësia e vlerës së forcës kritike, rritet vazhdimisht me rritjen e numrit të ndarjeve, siç shihet ne figurat
më poshtë:

Fig. 9. Saktësia e zgjidhjes në funksion të numrit të ndarjeve (e lirë-inkastrim).

Fig. 10. Saktësia e zgjidhjes në funksion të numrit të ndarjeve (mbështetës-inkastrim).

Nga (Fig. 9 dhe 10), shihet se zgjidhja e saktë fitohet kur vlerën e shumëzojmë me koeficinetin 4.135 për
elementin “e lirë-inkastrim”, ndërsa për elementin “mbështetës-inkastrim” është e nevojshme një zgjidhje
me metoda numerike. Me metodën e Newmark-ut, fitohet koeficienti 25.175.
Duke bërë ndarjen e segmenteve vetëm me numër çift, këto zgjidhje konvergjojnë ne mënyrë monotono-
rritëse. Diferenca prej 1% arrihet me vetëm 5 segmente për elementin “e lirë-inkastrim”, ndërsa për
elementin “mbështetës-inkastrim” duhen bërë 15 ndarje.

Për elementet e paraqitura në (Fig. 8), ekuacioni (2) mund të përdoret, mirëpo ne pikën ku ndërron
momenti i inercisë (I), duhet të merret një vlerë mesatare e tij, e cila është vlera mesatare e elementit
majtas dhe atij djathtas (në këtë rast 1.5I0). Ky përvetësim mund të përdoret për elementin “mbështetës-
inkastrim”, sepse metoda e diferencave të fundme, e përfshinë shtangësinë e tij. Për elementin “e lirë-
inkastrim”, është marrë vlera e forcës kritike mbi vlerën e saktë (nga diagrami).

Autorët O’Rourke dhe Zebrowski, për moment të inercisë kanë propozuar:

2𝐼 𝐼
𝐼 =
𝐼 +𝐼

ku: 𝐼 dhe 𝐼 janë momentet përkatëse të inercisë të prerjeve majtas dhe asaj djathtas.
Shembulli 1 Për konzollën e dhënë të llogaritet forca kritike e epjes me anë të metodës së diferencave të
fundme.

𝑀( , ) = 𝑃(𝑣 − 𝑣 )

𝐸𝐼𝑣 = 𝑀( , ) = 𝑃(𝑣 − 𝑣 )

𝑃
𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼
𝑃
𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣
∆𝑣 =
ℎ

𝑃ℎ
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼

𝐿 𝑃ℎ
ℎ= ;𝜆=
4 𝐸𝐼

Për i=0

𝑃ℎ
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼

2𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

Për i=1

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

Për i=2

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 − 𝜆𝑣 = 0
Për i=3

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 (1 − 𝜆) = 0

Sistemi i ekuacioneve:

2𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 (1 − 𝜆) = 0

2 0 0 
 2 1 0 
D= =0
1 2 1 
0 1   2 1 

1 0   2 1 0
2  2 1   +λ 1  2 1 =
1   2 1  0 1  2

1   2 1 2 1 1 1
=2 1 −𝜆 +λ (𝜆 − 2) −1 =
  2 1  1  2 1 2 0  2

=2{1 − 𝜆 + 𝜆(𝜆 − 2) − 𝜆[(𝜆 − 2)(𝜆 − 2) − 1]} + 𝜆{(𝜆 − 2)[(𝜆 − 2)(𝜆 − 2) − 1] − 1(𝜆 − 2)}=

=2[1 − 𝜆 + 𝜆 − 2𝜆 − 𝜆(𝜆 − 4𝜆 + 4 − 1)] + 𝜆[(𝜆 − 2)(𝜆 − 4𝜆 + 4 − 1) − 𝜆 + 2]=

=2(1-3 𝜆 + 𝜆 − 𝜆 + 4𝜆 − 3𝜆) + 𝜆(𝜆 − 4𝜆 + 3𝜆 − 2𝜆 + 8𝜆 − 6 − 𝜆 + 2) =

=2(1-6 𝜆 + 5𝜆 − 𝜆 ) + 𝜆(−4 + 10𝜆 − 6𝜆 + 𝜆 )=

=-2𝜆 + 10𝜆 − 12𝜆 + 2 + 𝜆 − 6𝜆 + 10𝜆 − 4𝜆 =

=𝜆 − 8𝜆 + 20𝜆 − 16𝜆 + 2 = 0

Polinomi: 𝝀𝟒 − 𝟖𝝀𝟑 + 𝟐𝟎𝝀𝟐 − 𝟏𝟔𝝀 + 𝟐 = 𝟎

𝜆 = 3.84776; 𝜆 = 2.76537; 𝜆 = 1.23463; 𝜆 = 0.15224

𝝀 = 𝟎. 𝟏𝟓𝟐𝟐𝟒

𝑃ℎ 𝑃𝑙 𝟐. 𝟒𝟑𝟓𝟖𝟒𝑬𝑰
𝜆= = 𝑷𝒌𝒓 =
𝐸𝐼 16𝐸𝐼 𝒍𝟐
 𝟐.𝟒𝟔𝟕𝟒𝑬𝑰
Zgjidhja e saktë: 𝑃 ë =( =
) 𝒍𝟐

. .
Gabimi: ∗ 100 = 𝟏. 𝟐𝟖%
.

Shembulli 2 Për konzollën e dhënë të llogaritet forca kritike e epjes me anë të metodës së diferencave të
fundme.

𝑀( , ) = 𝑃(𝑣 − 𝑣 )

𝐸𝐼𝑣 = 𝑀( , ) = 𝑃(𝑣 − 𝑣 )

𝑃
𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼
𝑃
𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣
∆𝑣 =
ℎ

𝑃ℎ
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0;
𝐸𝐼

𝐿 𝑃ℎ
ℎ= ;𝜆=
4 𝐸𝐼

Për i=0

𝑃ℎ
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
2𝐸𝐼

2𝑣 − =0

4𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

Për i=1

𝜆
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
1.75
 𝜆 𝜆
𝑣 −2 +𝑣 − 𝑣 =0
1.75 1.75

𝑣 (𝜆 − 3.5) + 1.75𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

Për i=2

𝜆
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
1.5

1.5𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 3) + 1.5𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

Për i=3

𝜆
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
1.25

1.25𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2.5) + 𝑣 (1.25 − 𝜆) = 0

Sistemi i ekuacioneve:

4𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

𝑣 (𝜆 − 3.5) + 1.75𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

1.5𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 3) + 1.5𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

1.25𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2.5) + 𝑣 (1.25 − 𝜆) = 0

4 0 0 
  3.5 1.75 0 
D= =0
1 .5  3 1 .5 
0 1.25   2.5 1.25  

1.75 0    3.5 1.75 0

4  3 1 .5  +λ 1.5  3 1 .5 =
1.25   2.5 1.25   0 1.25   2 .5

1.5   3 1.5   3 1.5

=4 1.75 −𝜆 +λ (𝜆 − 3.5) −
  2.5 1.25   1.25   2.5 1.25   2.5
1.5 1.5
1.75 =
0   2.5

=4{1.75[1.5(1.25 − 𝜆) + 𝜆(𝜆 − 2.5)] − 𝜆[(𝜆 − 3)(𝜆 − 2.5) − 1.25 ∗ 1.5]}

+𝜆{(𝜆 − 3.5)[(𝜆 − 3)(𝜆 − 2.5) − 1.25 ∗ 1.5] − 1.75[1.5(𝜆 − 2.5)}=

= 4[1.75(1.875 − 1.5𝜆 + 𝜆 − 2.5𝜆) − 𝜆(𝜆 − 5.5𝜆 + 7.5 − 1.875)]+

+𝜆[(𝜆 − 3.5)(𝜆 − 5.5𝜆 + 7.5 − 1.875) − 1.75(1.5𝜆 − 3.75)] =

=4(1.75𝜆 − 7𝜆 + 3.28125 − 𝜆 + 5.5𝜆 − 5.625𝜆) +

𝜆(𝜆 − 5.5𝜆 + 5.625𝜆 − 3.5𝜆 + 19.6875 − 2.625𝜆 + 6.5625)=

=7.25𝜆 − 12.625𝜆 + 3.28125) + 𝜆(𝜆 − 9𝜆 + 22.25𝜆 − 13.125) =

= 29𝜆 − 50.5𝜆 + 13.125 + 𝜆 − 9𝜆 + 22.25𝜆 − 13.125𝜆 =

=𝜆 − 9𝜆 + 51.25𝜆 − 63.625𝜆 + 13.125 = 0

Polinomi: 𝝀𝟒 − 𝟗𝝀𝟑 + 𝟓𝟏. 𝟐𝟓𝝀𝟐 − 𝟔𝟑. 𝟔𝟐𝟓𝝀 + 𝟏𝟑. 𝟏𝟐𝟓 = 𝟎

𝜆 = 1.296694; 𝜆 = 3.723025 + 5.0482939𝑖; 𝜆 = 3.723025 − 5.0482939𝑖; 𝜆 = 0.257256

𝝀 = 𝟎. 𝟐𝟓𝟕𝟐𝟓𝟔

𝑃ℎ 𝑃𝑙 𝟒. 𝟏𝟏𝟔𝑬𝑰𝟎
𝜆= = = 0.257256 𝑷 =
𝐸𝐼 16𝐸𝐼 𝒍𝟐

Shembulli 3 Për konzollën e dhënë të llogaritet forca kritike e epjes me anë të metodës së diferencave të
fundme.

𝑀( , ) = 𝑃(𝑣 − 𝑣 )

𝐸𝐼𝑣 = 𝑀( , ) = 𝑃(𝑣 − 𝑣 )

𝑃
𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼
𝑃
𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
𝐸𝐼
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣
∆𝑣 =
ℎ

𝑃ℎ
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0;
𝐸𝐼

𝐿 𝑃ℎ
ℎ= ;𝜆=
4 𝐸𝐼
Për i=0

𝑃ℎ
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
2𝐸𝐼

2𝑣 − =0

4𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

Për i=1

𝜆
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
2
𝜆 𝜆
𝑣 −2 +𝑣 − 𝑣 =0
2 2

𝑣 (𝜆 − 4) + 2𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

Për i=2

Në ketë pikë sipas autorëve autorëve O’Rourke dhe Zebrowski, për moment të inercisë merret vlera:

2𝐼 𝐼
𝐼 =
𝐼 +𝐼

ku: 𝐼 dhe 𝐼 janë momentet përkatëse të inercisë të prerjeve majtas dhe asaj djathtas.
𝟐∗𝑰𝟎 ∗𝟐𝑰𝟎 𝟒
𝐼 = 𝐼 ; 𝐼 = 2𝐼 → 𝑰𝒆𝒇𝒇𝒆𝒄𝒕𝒊𝒗𝒆 = = 𝑰𝟎
𝑰𝟎 𝟐∗𝑰𝟎 𝟑
3𝜆
𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − (𝑣 − 𝑣 ) = 0
4

4𝑣 + 𝑣 (3𝜆 − 8) + 4𝑣 − 3𝜆𝑣 = 0

Për i=3

𝑣 − 2𝑣 + 𝑣 − 𝜆(𝑣 − 𝑣 ) = 0

𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 (1 − 𝜆) = 0

Sistemi i ekuacioneve:

4𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

𝑣 (𝜆 − 4) + 2𝑣 − 𝜆𝑣 = 0

4𝑣 + 𝑣 (3𝜆 − 8) + 4𝑣 − 3𝜆𝑣 = 0

𝑣 + 𝑣 (𝜆 − 2) + 𝑣 (1 − 𝜆) = 0
 4 0 0 
4 2 0 
D= =0
4 3  8 4  3
0 1   2 1 

2 0  4 2 0
4 3  8 4  3 +λ 4 3  8 4 =
1   2 1  0 1 2

4  3 3  8 4 3  8 4 4 4
=4 2 −𝜆 +λ (𝜆 − 4) −2 =
  2 1  1  2 1  2 0  2

=4{2[4(1 − 𝜆) + 3𝜆(𝜆 − 2)] − 𝜆[(3𝜆 − 8)(𝜆 − 2) − 4]}

+𝜆{(𝜆 − 4)[(3𝜆 − 8)(𝜆 − 2) − 4] − 2[4(𝜆 − 2)}=

= 4[2(4 − 4𝜆 + 3𝜆 − 6𝜆) − 𝜆(3𝜆 − 14𝜆 + 16 − 4) +

+𝜆[(𝜆 − 4)(3𝜆 − 14𝜆 + 16 − 4) − 2(4𝜆 − 8)]=

= 4(6𝜆 − 20𝜆 + 8 − 3𝜆 + 14𝜆 − 12𝜆) + 𝜆(3𝜆 − 14𝜆 + 12𝜆 − 12𝜆 + 56𝜆 − 48 − 8𝜆 + 16)=

= 4(−3𝜆 + 20𝜆 − 32𝜆 + 8) + 𝜆(3𝜆 − 26𝜆 + 60𝜆 − 32)=

= −12𝜆 + 80𝜆 − 128𝜆 + 32 + 3𝜆 − 26𝜆 + 60𝜆 − 32𝜆 =

= 3𝜆 − 38𝜆 + 140𝜆 − 160𝜆 + 32=0

Polinomi: 𝟑𝝀𝟒 − 𝟑𝟖𝝀𝟑 + 𝟏𝟒𝟎𝝀𝟐 − 𝟏𝟔𝟎𝝀 + 𝟑𝟐 = 𝟎

𝜆 = 7.160679; 𝜆 = 3.619305; 𝜆 = 1.63495; 𝜆 = 0.2517363

𝝀 = 𝟎. 𝟐𝟓𝟏𝟕𝟑𝟔𝟑

𝑃ℎ 𝑃𝑙 𝟒. 𝟎𝟐𝟖𝑬𝑰𝟎
𝜆= = = 0.2517363 𝑷 =
𝐸𝐼 16𝐸𝐼 𝒍𝟐