Statika PDF

Dr. sc.
Ahmet Shala
Dr. sc. Fehmi Krasniqi
Prishtin, 2002-2010
STATIKA - Ushtrime
PARATHNJE
Me qllim t freskimit t lmis s Statiks dhe shfrytzimit t mundshm t makins s

pashmangshme t nj inxhinieri t ardhshm n kohn e tanishme kompjuterit, morem obligim t
japim nj kontribut n prezantimin e nj prmbledhje detyrash nga kjo lmi.
Programe q mund t i shfrytzojm pr kt lmi, duke mos i ikur aspektit shpjegues dhe
msues jan: programi ekspert IQ100 pr Statik dhe MathCad pr matematik, ndrsa pr
nivele m t larta edhe gjuhn programuese Matlab.
IQ100 mund t shfrytzojm pr caktim t reaksioneve dhe llogaritje e vizatim t
diagrameve statike (forcave aksiale, forcave transversale dhe momentit n prkulje) t trupave
sistemit t trupave q shtrihen n rrafsh. Gjithashtu duhet t thuhet se ktij ekspert programi nuk i
intereson se a kemi t bj me trupa-sisteme statikisht t caktuara apo statikisht t
pacaktuara, mund t vendoset fardo ngarkese e vijueshme e prshkruar me fardo funksioni,
mund t analizohen nj mori lloje t mbshtetsve deri edhe ata elastik (me susta). Mund t
caktohen uljet (spostimet), t analizohet epja etj. Me program vijn edhe shum shembuj t
zgjidhur, etj.
MathCad mund t shfrytzohet pr caktim t reaksioneve (zgjidhje t sistemeve t
ekuacioneve t ekuilibrit) si dhe pr llogaritje dhe vizatim t diagrameve statike, duke i analizuar
t gjitha specifikat e diagrameve statike si rastet kur forca transversale sht zero, momenti i
prkuljes maksimal.
Nga ky vitit shkollor planifikojm q detyrat seminarike t zgjidhen nga ana e studentve
sipas udhzimeve t ksaj prmbledhje e pse jo edhe testet dhe provimi me shkrim t mos
mbahen duke shfrytzuar kto udhzime dhe kompjuterin (programin IQ100 dhe MathCad).
Kjo prmbledhje detyrash sht e renditur sipas plan-programit t lnds s Statiks
(semestri i par) pr nivelin e studimeve Bachellor n Fakultetin e Makineris por mund t
prdoret edhe nga ana e studentve dhe t interesuarve tjer sidomos t Fakultetit t Ndrtimtaris
dhe Arkitekturs.
Mendojm se me aplikim t ktyre pak risive do ti trheqim studentt m tepr, dhe
kurrsesi nuk do t shkaktojm mos studim t hollsishm t lmis, prkundrazi do t kemi m
shum koh pr studim t rasteve t veanta speciale e nuk do t humbim koh n zgjidhje p.sh t
nj sistemi t ekuacioneve t komplikuar, etj. Fundja Njeriu e ka krijuar teknologjin pr tia
lehtsuar punt vetit e jo pr tia komplikuar.
Duke qen t hapur pr vrejtje dhe sugjerime qllim mira, shpresojm se kjo prmbledhje
detyrash do t mirpritet.
Prishtin, Shtator 2002-2010 Autort
Dr. sc. Ahmet Shala & Dr. sc. Fehmi Krasniqi 2

STATIKA - Ushtrime
PRMBJATJA
MATEMATIKA Q JU NEVOJITET N STATIK ................................................................... 4

STATIKA N RRAFSH
KAPITULLI I
LIRIMI I TRUPIT NGA LIDHJET DHE CAKTIMI I FORCAVE T REAKSIONEVE .......... 18
Detyra 1: .............................................................................................................................. 19
Detyra 2. .............................................................................................................................. 21
Detyra 3 ............................................................................................................................... 23
Detyra 4. .............................................................................................................................. 24
Detyra 5: .............................................................................................................................. 27
KAPITULLI II
LIRIMI I SISTEMIT T TRUPAVE NGA LIDHJET DHE
CAKTIMI I FORCAVE T REAKSIONEVE ............................................................................. 30
Detyra 1. .............................................................................................................................. 31
Detyra 2: .............................................................................................................................. 34
Detyra 3: .............................................................................................................................. 36
Detyra 4: .............................................................................................................................. 38
Detyra 5: .............................................................................................................................. 40
Detyra 6: .............................................................................................................................. 42
KAPITULLI III
CAKTIMI I FORCAVE T REAKSIONEVE DHE LLOGARITJA E VIZATIMI I
DIAGRAMEVE STATIKE (N, T, M) PR TRAR T THJESHT ....................................... 44
Detyra 1: .............................................................................................................................. 45
Detyra 2: .............................................................................................................................. 55
Detyra 3: .............................................................................................................................. 57
Detyra 4. .............................................................................................................................. 60
KAPITULLI IV
CAKTIMI I FORCAVE T REAKSIONEVE DHE LLOGARITJA E VIZATIMI I
DIAGRAMEVE STATIKE (N, T, M) PR TRAR T GERBERIT,
MBAJTSIT RAM DHE KAPRIAT. ........................................................................................ 63
Detyra 1: .............................................................................................................................. 64
Detyra 2. .............................................................................................................................. 66
Detyra 3. .............................................................................................................................. 69
Detyra 4 ............................................................................................................................... 72
STATIKA N HAPSIR
Detyra 1: .............................................................................................................................. 74
Detyra 2: .............................................................................................................................. 76
Dr. sc. Ahmet Shala 3

STATIKA - Ushtrime
MATEMATIKA Q JU NEVOJITET
N STATIK
Trekndshin knddrejt:
b a b
a2 + b2 = c2 ; sin( ) = ; cos( ) = ; tan( ) = ;
c c a
Trekndshi 3-4-5:
Pra, si shishet sht nj trekndsh knddrejt me gjatsi t kateteve 3 prkatsisht 4 dhe me

gjatsi t hipotenuzs 5. Prdoret pr prcaktimin e kndit pjerrtsis.
Trekndshi i fardoshm:
Shuma e kndeve t brendshme t fardo trekndshi sht :

+ + = 180 o
Teorema e sinusit:
a b c
= =
sin( ) sin( ) sin( )
Teorema e kosinusit:
c = a 2 + b 2 2ab cos( )

STATIKA - Ushtrime
Rrethi trigonometrik njsi dhe funksionet trigonometrike:
1
1
sin() tan()
1
cos()
-1
-1
Relacionet elementare ndrmjet funksioneve trigonometrike:
sin( ) = sin( )
cos( ) = cos( )
tan( ) = tan( )
sin(180 o ) = sin( )
cos(180 o ) = cos( )
tan(180 o ) = tan( )
;
sin(180 o + ) = sin( )
cos(180 o + ) = cos( )
tan(180 o + ) = tan( )

STATIKA - Ushtrime
sin(90 o + ) = cos( )
cos(90 o + ) = sin( )
sin(90 o ) = cos( )
cos(90 o ) = sin( )
Vlerat e funksioneve trigonometrike pr knde speciale:

sin(0) = 0 cos(0) = 1 tan(0) = 0
1 3 3
sin(30) = cos(30) = tan(30) =
2 2 3
2 2
sin(45) = cos(45) = tan(45) = 1
2 2
3 1
sin(60) = cos(60) = tan(60) = 3
2 2
sin(90) = 1 cos(90) = 0 tan(90) =
sin(180) = 0 cos(180) = 1 tan(180) = 0
sin(270) = 1 cos(270) = 0 tan(270) =

STATIKA - Ushtrime
Drejtza e cila i ndrpret drejtzat paralele:
Trekndshat e ngjashm:
h
c b
f e H
a
Ktu vlen relacioni:

a b c h
= = =
d e f H
Lidhja ndrmjet shkalls degree [ ] dhe radianit [rad ] :

o
180 o
rad = = o = deg

ku: rad = 180 o = 180 deg
Siprfaqja e trekndshit:
b
1
S= bh
2
ku: b baza, h lartsia e trekndshit.

STATIKA - Ushtrime
Relacionet pr rreth:
S = r2 - siprfaqja e rrethit,
P = 2 r - perimetri i rrethit,
s = r - gjatsia e harkut pr kndin n rad.
Relacionet themelore trigonometrike:

sin( )
tan( ) =
cos( )
1 cos( )
cot( ) = =
tan( ) sin( )
1
sec( ) =
cos( )
1
csc( ) =
sin( )
Identiteti themelor trigonometrik:

sin 2 ( ) + cos 2 ( ) = 1
sec 2 ( ) tan 2 ( ) = 1
csc 2 ( ) cot 2 ( ) = 1
Relacionet pr knd t dyfisht:

sin(2 ) = 2 sin( ) cos( )
cos(2 ) = cos 2 ( ) sin 2 ( ) = 2 cos 2 ( ) 1

2 tan( )
tan(2 ) =
1 tan 2 ( )

STATIKA - Ushtrime
Relacionet trigonometrike pr dy knde:
sin( ) = sin( ) cos( ) cos( ) sin( )

cos( ) = cos( ) cos( ) m sin( ) sin( )
tan( ) tan( )
tan( ) =
1 m tan( ) tan( )
cot( ) cot( ) m 1
cot( ) =
cot( ) cot( )
Prodhimi skalar dhe vektorial i dy vektorve:
h = b sin()
r r r
a xb b
S

r
a
r
Produkti skalar ndrmjet dy vektorve me projeksionet prkatse: a ( a x , a y , a z ) dhe
r
b ( b x , b y , b z ), llogaritet me shprehjen:
r r r r r r r r
a b = (a x i + a y j + a z k ) (b x i + b y j + b z k ) = a x b x + a y b y + a z bz
r r r
Duke ditur se i , j , k paraqesin vektort njsi, pra me intensitet nj (i = j = k = 1), t akseve x, y, z
dhe:
r r r r
i i = i i cos(i , i ) = i i cos(0) = i i 1 = 1 1 1 = 1
r r r r
i j = i j cos(i , j ) = i j cos(90) = i j 0 = 1 1 0 = 0
r r r r
j i = j i cos( j , i ) = j i cos(90) = j i 0 = 1 1 0 = 0
r r r r
j j = j j cos( j , j ) = j j cos(0) = j j 1 = 1 1 1 = 1
r r
Prodhimi vektorial i vektorve a ( a x , a y , a z ) dhe b ( b x , b y , b z ), sht normal n rrafshin e
prcaktuar me kta vektor dhe ka intensitet t barabart me siprfaqen e paralelogramit t ndrtuar
prej ktyre vektorve. Kahja e tij caktohet n baz t rregulls s dors s djatht. Duhet t ceket
se renditja sht me rndsi tek prodhimi vektorial, ku nse ndrrohen vendet kemi:
r r r r
axb = b xa

STATIKA - Ushtrime
llogaritja e prodhimit vektorial prmes koordinatave knddrejta:
r r r
i j k
r r ay az r ax az r ax a y r
a xb = a x a y a z = i j+ k
b y bz bx bz bx b y
bx b y bz
r r r r r
a xb = ( a y b z a z b y ) i + ( a z b x a x b z ) j + ( a x b y a y b x ) k
Pra, si shihet prodhimi vektorial paraqet vektor dhe intensiteti i tij:

r r
S = a xb = ah = ab sin( )
Prodhimi i przier i tre vektorve:

r r r r
a = axi + a y j + az k
r r r r
b = bx i + b y j + bz k
r r r r
c = cxi + c y j + cz k
ax a y az
r r r b y bz b bz b by
a (b xc ) = bx b y b z = a x ay x + az x
c y cz cx cz cx cz
cx c y cz
r r r
a (b xc ) = a x (b y c z bz c y ) + a y (b z c x b x c z ) + a z (b x c z b y c x )
r r
b xc
r
a
r
c h
r
b
r r r
Vllimi i paralelepipedit t konstruktuar mbi vektort a , b dhe c sht i barabart me produktin
e przier t ktyre tre vektorve.
r r r r r
V = a (b xc ) = a b xc cos( ) = abc sin( ) cos( )

STATIKA - Ushtrime
Integralet:
Integrali i funksionit f(x) pr intervalin prej x1 deri x2 paraqet siprfaqen e prcaktuar me lakoren
e ktij funksioni, drejtzs y = x1, drejtzs y = x2 dhe boshtit x.
Siprfaqja S llogaritet me shprehjen:

x2
S= f ( x)dx
x1
Vrejtje: Integrali paraqet f ( x)x .

x 0
Siprfaqja elementare prafrsisht sht e barabart me:

S f ( x)x
Integralet e disa funksioneve t njohura:
x2 x n+1 1
dx = x + C , xdx = 2 + C , x dx = n + 1 + C , x dx = ln( x) + C ,
n
e dx = e x + C , sin( x)dx = cos( x) + C , cos( x)dx = sin( x) + C .

x
Vrejtje: C paraqet konstanten e integrimit e cila caktohet kur dihen kufijt e integralit, pra, kur
kemi t bj me integral t caktuar, p.sh:
f ( x)dx = F ( x) + C

STATIKA - Ushtrime
prej nga pr integral t caktuar n kufijt prej x1 deri n x2, rrjedh:
x2
f ( x)dx = F ( x2 ) + C [F ( x1 ) + C ]
x1
prkatsisht:
x2
f ( x)dx = F ( x2 ) F ( x1 ) .
x1
Me kt rast konstanta C sht eliminuar nga shprehja prfundimtare.

Vrejtje: Shnimi n vijim paraqet:
x = x2
F ( x) = F ( x 2 ) F ( x1 ) .
x = x1
Gjithashtu vlen edhe shprehja e ashtuquajtur Integrimi n pjes:
UdV = UV VdU
Qendra e rndess s siprfaqes:

Qendra e rndess paraqet pikn e koncentrimit t peshs s nj shprfaqje t dhn.
r
r
r
rOC
r r r
r = xi + yj
r r r
roc = xoc i + y oc j
1
x oc = A xdA
r 1 r
roc = roc = r dA A
AA 1
y oc = ydA
AA

STATIKA - Ushtrime
Kshtu nj siprfaqe, q shtrihet n rrafsh, t dhn e ndajm n figura t rregullta (pr t cilat i
dim koordinatat e qendrs s rndess) dhe pr tr figurn koordinatat e qendrs s rndess i
gjejm me shprehjet:
n n
xi Ai yi Ai
i =1 i =1
xoc = n
dhe y oc = n
.
Ai Ai
i =1 i =1
ku: xi , yi , z i jan koordinatat e qendrs s rndess s siprfaqes Ai .

Kurse pr vij, q shtrihet n rrafsh apo hapsir, t dhn e ndajm n vija (segmente) t rregullta
(pr t cilat i dim koordinatat e qendrs s rndess) dhe pr tr vijn koordinatat e qendrs s
rndess i gjejm me shprehjet:
n n n
xi Li yi Li zi Li
i =1 i =1 i =1
xoc = n
, y oc = n
dhe z oc = n
.
Li Li Li
i =1 i =1 i =1
ku: xi , yi , z i jan koordinatat e qendrs s rndess t vijs me gjatsi Li .
Qendra e rndess s disa trupave t rregullt (t zakonshm):
Shufra e holl me gjatsi l nn pjerrtsi me aksin x:

y
l
2
C
l l
yc = sin
2 2
x
l
xc = cos
2
Vija n form gjysmrrethi me rreze R:

y
R C
yc
2R x
yc =


STATIKA - Ushtrime
Vija n form erek-rrethi me rreze R:
y
C
yc
x
2R xc
xc = y c =

Vija n form harku rrethor me rreze R dhe knd :

y
C
yc
180 R sin
o
x
yc =
o
Drejtkndshi me brinj b dhe h:
C
h
h
2
b
2
b
Trekndshi knddrejt me katete b dhe h:
h C
h
3
b
3

STATIKA - Ushtrime
Gjysmrrethi me rreze R:
y
R C
yc
x
4R
yc =
9
erek rrethi me rreze R:

y
yc C
x
xc
2R
xc = y c =
3
Sektori simetrik rrethor me rreze R dhe knd :

y
C
yc
x
R sin
yc =
3

STATIKA - Ushtrime
Zgjidhja e sistemit t ekuacioneve:
Zakonisht sistemet e ekuacioneve n statik i zgjidhim me metodn e eliminimit. N vijim do t

prezantojm nj shembull t zgjidhjes s nj sistemi t ekuacioneve lineare, me koeficient konstant
me tri t panjohura:
a1 x1 + b1 x2 + c1 x3 = d1
a 2 x1 + b2 x 2 + c 2 x3 = d 2
a3 x1 + b3 x 2 + c3 x3 = d 3
Ekuacionin e par e prshkruajm:

a1 x1 + b1 x 2 + c1 x3 = d1 .................................................................. (1-I)
Duke e shumzuar ekuacionin e par me a 2 kurse ekuacionin e dyt me a1 dhe duke i zbritur njri
me tjetrin fitojm:
(b1a 2 a1b2 ) x2 + (c1a 2 a1c 2 ) x3 = d1a 2 d 2 a1 ......................... (2-I)
Duke e shumzuar ekuacionin e dyt me a3 kurse ekuacionin e tret me a 2 dhe duke i zbritur njri
me tjetrin fitojm:
(b2 a3 b3 a 2 ) x 2 + (c 2 a3 c3 a 2 ) x3 = d 2 a3 d 3 a 2 ....................... (3-I)
Tani ekuacionin (2-I) e shumzojm me (b2 a3 b3 a 2 ) kurse ekuacionin e fituar (3-I) e

shumzojm me (b1a 2 a1b2 ) dhe i zbresim ndrmjet veti, dhe fitojm:
[(c1a 2 a1c 2 )(b2 a3 b3 a 2 ) (b1a 2 a1b2 )(c 2 a3 c3 a 2 )]x3 =
= [(d1a 2 d 2 a1 )(b2 a3 b3 a 2 ) (d 2 a3 d 3 a 2 )(b1a 2 a1b2 )]
prej nga caktojm t panjohurn e par x3 :
(d1a 2 d 2 a1 )(b2 a3 b3 a 2 ) (d 2 a3 d 3 a 2 )(b1a 2 a1b2 )
x3 =
(c1a 2 a1c2 )(b2 a3 b3 a 2 ) (b1a 2 a1b2 )(c 2 a3 c3 a 2 )
N vijim duhet t zvendsohet x3 n ekuacionin (2-I) dhe nga aty mbetet e panjohur vetm x 2 , e
cila caktohet nga aty.
Pastaj x 2 dhe x3 zvendsohen n ekuacionin (1) dhe nga aty mbetet e panjohur vetm x1 , e cila
caktohet nga aty.

STATIKA - Ushtrime
STATIKA N RRAFSH

STATIKA - Ushtrime
KAPITULLI I
LIRIMI I TRUPIT NGA LIDHJET DHE CAKTIMI

I FORCAVE T REAKSIONEVE

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 1:
Jan dhn dy forca: F1 = 10 N dhe F2 = 4 N , t cilat me akset e koordinatave formojn kndet si
n Fig.1.
a) T caktohen projeksionet e ktyre forcave n akset e koordinatave knddrejta t Dekartit dhe
t shkruhen n formn vektoriale,
b)T caktohet produkti skalar dhe vektorial ndrmjet vektorve t ktyre dy forcave dhe
c) T caktohet kndi q formojn kto dy forca ndrmjet veti,
d)Caktoni rezultanten e ktyre dy forcave.
y
F1
F2
o
60 o
30 x
O
Figura 1.
Zgjidhje:
y
FR
YR
F1
= 120o
Y1
Y2
F2
j 60 o
30 o
X1 XR O i X2 x
a) Projeksionet e forcs F1 :
Meq kjo forc vepron n rrafshin Oxy ather ajo si vektor sht:
r r r
F1 = X 1i + Y1 j ,
r r
ku: i dhe j vektort njsi (intensiteti i tyre sht nj, pra i = j = 1) t akseve x prkatsisht y.
Nga Figura paraprake marrim q:
3
X 1 = F1 cos 30 = 10 = 5 3 N ,
2
(-) pr shkak t kahes s kundrt me aksin x.

STATIKA - Ushtrime
1
Y1 = F1 sin 30 = 10 = 5N
2
ather:
r r r r r
F1 = X 1i + Y1 j =- 5 3 i + 5 j
Projeksionet e forcs F2 :
Meq edhe kjo forc vepron n rrafshin Oxy ather ajo si vektor sht:
r r r
F2 = X 2 i + Y2 j ,
Nga Figura marrim q:
3
X 2 = F2 sin 60 = 4 = 2 3N
2
1
Y2 = F2 cos 60 = 4 = 2N
2
ather:
r r r r r
F2 = X 2 i + Y2 j = 2 3 i + 2 j
b) Produkti skalar ndrmjet vektorve t ktyre dy forcave sht:
r r
F1 F2 = X 1 X 2 + Y1Y2 = 5 3 2 3 + 5 2 = 20
q do t thot se produkti skalar i dy vektorve sht skalar.

Produkti skalar ndrmjet ktyre dy vektorve t forcave caktohet me determinantn e rendit t
r r r
tret, ku n rreshtin e par jan vektort njsi ( i , j dhe k - vektori njsi pr aksin z), kurse n
rreshtin e dyt projeksionet e forcs s par dhe n rreshtin e tret projeksionet e forcs s dyt,
( Z1 = Z 2 = 0 , nga Figura) , dhe ajo determinant zbrthehet sipas rreshtit t par, pra:
r r r
i j k
r r Y Z1 r X 1 Z1 r X 1 Y1 r
F1xF2 = X 1 Y1 Z1 = 1 i j+ k
Y2 Z 2 X 2 Z2 X 2 Y2
X 2 Y2 Z 2
r r r
= (Y1Z 2 Y2 Z1 ) i ( X 1Z 2 X 2 Z1 ) j + ( X 1Y2 X 2Y1 ) k
Pas zvendsimit kemi:
r r r r r
F1 xF2 = (Y1 0 Y2 0) i ( X 1 0 X 2 0) j + ( X 1Y2 X 2Y1 ) k
r r r
= ( X 1Y2 X 2Y1 ) k = (5 3 2 2 3 5) k = 20 3 k
r r r
pra: F1 xF2 = 20 3 k ,
q do t thot se produkti vektorial i vektorve sht vektor, dhe at normal n rrafshin q e
prcaktojn ata dy vektor, pra, kemi fituar nj vektor i cili sht paralel me aksin z, (shenja minus
tregon se ka kahe t kundrt me aksin z) gj q edhe sht pritur.
c) Kndi ndrmjet dy vektorve dihet se caktohet nga:
r r
r r F1 F2 20 1 r r
cos( F1 , F2 ) = = = ( F1 , F2 ) =120o,
F1 F2 10 4 2
q shihet edhe nga Figura 1.

STATIKA - Ushtrime
d) Rezultantja e ktyre dy forcave sht shuma e ktyre dy vektorve t forcave, pra:
r r r r r r r
FR = F1 + F2 = ( X 1 i + Y1 j ) + ( X 2 i + Y2 j ) =
r r
= ( X 1 + X 2 ) i + (Y1 + Y2 ) j
pas zvendsimit kemi:
r r r r r
FR = ( X 1 + X 2 ) i + (Y1 + Y2 ) j = (5 3 + 2 3 ) i + (5 + 2) j
r r r
FR = 3 3 i + 7 j
prej nga:
X R = 3 3 N , YR = 7 N
DETYRA 2.
Nj pllak drejtkndshe me katete me gjatsi a dhe pesh G, sht e mbshtetur n rrafshin e
lmuar horizontal n pikn A dhe e lidhur pr rniern e palvizshme B (Fig. 2). Nse n pikn C
t saj vepron forca horizontale F=10N, t caktohen reaksionet n pikat e mbshtetjes A dhe B:
a) duke mos e prfillur peshn e pllaks dhe
b) duke e marr q pesha e pllaks sht G= 3N.
D F
a
A 45o B
G
a
Figura 2.
Zgjidhje:
a) Le t lirojm pllakn nga lidhjet, dhe n vend t lidhjeve do t kemi forcat e reaksionit. N
pikn A kemi kontaktin vij e drejt vij e drejt ather forca e reaksionit FA ka drejtimin e
normales s prbashkt n kto dy vija (pra drejtimin e vertikales). N rniern e palvizshme B,
dihet se drejtimi paraprakisht i forcs s reaksionit nuk dihet por merret n dy drejtime normale n
njra tjetrn p.sh FB(XB,YB), por meq n rastin ton n pllak gjithsejt veprojn tri forca (F, FA,
FB) ather bazuar n aksiomat e statiks, dihet se pr t qen ekuilibr duhet q kto tri forca t
priten n nj pik (n rastin ton E). Kshtu pra edhe drejtimi i forcs s reaksionit FB, duhet t
kaloj npr pikn E, prkatsisht npr segmentin BE.
Duke e ditur se:
r r r
F + FA + FB = 0
ather nga vizatimi vijues marrim (shumkndshi i forcave):

STATIKA - Ushtrime
E D F
FB
FA
a
45o
A 45o B F
FB
FA a
F F 10 20
cos 45 = FB = = = = 10 2 N
FB cos 45 2 2
2
FA
tg 45 = FA = F tg 45 = F 1 = F = 10 N .
F
b) N rast se merret parasysh pesha e pllaks q sht G=10N, dhe vepron n pikn C (qendra e
a
pllaks) t larguar pr nga pika B, ather kemi m tepr se tri forca q veprojn n nj trup (n
3
rastin ton katr) ku reaksioni n rniern B merret me dy komponentt e saja FB(XB,YB), ather
shtrojm kushtet e ekuilibrit pr pllak:
y
E D F
YB FB
a
C
XB
o
A 45 B
G XB x
FA a/3 YB
a
X i =X B F = 0 ..........................................................................(1)
Yi = YB + FA G = 0 ...................................................................(2)
a
M B = FA a F a G 3 = 0 ...................................................(3)
Kushti i tret preferohet t merret pr at pik ku eliminohen m s shumti t panjohura (pr rastin
ton pika B, sepse pr kt pik nuk japin moment reaksionet XB dhe YB), pr arsye se m leht
zgjidhet sistemi i ekuacioneve apo shpesh nga ky kusht caktohet drejtprdrejt e panjohura e par.

STATIKA - Ushtrime
Nga (3) rrjedh q:
1 1
FA = F + G = 10 + 3 = 11N .
3 3
Nga (2) rrjedh q:
YB = FA + G = 11 + 3 = 8 N ,
duke ditur se intensitet negativ nuk ekziston n realitet, ather shenja (-) tregon se kahja e vrtet
e reaksioni YB sht e kundrt me at t supozuar, pra sht vertikalisht posht, kurse intensiteti
sht YB = 8 N .
Nga (1) rrjedh q:
X B = F = 10 N .
Forca totale e reaksionit n rniern B sht:
FB = ( X B ) 2 + (YB ) 2 = (10) 2 + (8) 2 = 164 = 2 41N

r r
duke e ditur se X B YB .
DETYRA 3.
Pesha P=80N mbahet n ekuilibr prmes dy litarve: AB, njri skaj i t cilit sht i lidhur pr
mbajtsin e palvizshm dhe me horizontalen formon kndin 60o dhe litarit AC i cili me
horizontalen formon kndin 30o dhe kalon npr makaran C dhe n fundin e tij varet ngarkesa Q.
T caktohet forca e reaksionit n litarin AB dhe intensiteti i ngarkess Q ashtu q pesha G t jet
n ekuilibr. (Fig.3).
B C
60o A 30o
Q
P
Figura 3.
Zgjidhje:
y
SAB Q SAB
60o A 30o x
P
P Q

STATIKA - Ushtrime
Forcn e reaksionit n litarin AB dhe intensitetin e ngarkess Q i caktojm nga kushtet e ekuilibrit,
meq t tri forcat priten n nj pik ather kemi vetm dy kushte t ekuilibrit dhe at:
X i = Q cos 30 S AB cos 60 = 0 ..................................................... (a)

Yi = P + Q sin 30 + S AB sin 60 = 0 ..............................................(b)
cos 60 1/ 2 3
Nga ekuacioni (a) kemi: Q = S AB = S AB = S AB
cos 30 3/2 3
3
Zvendsojm n (b) dhe fitojm: P + S AB sin 30 + S AB sin 60 = 0
3
prej nga:
P 80 80 6 80 6
S AB = = = = = 40 3 N
3 31 3 3 +3 3 4 3
sin 30 + sin 60 +
3 3 2 2 6
kurse ngarkesa Q do t jet:
3 3
Q = S AB = 40 3 = 40 N .
3 3
DETYRA 4.
Shufra AB me pesh P=100N gjatsi L=2m, sht e mbshtetur n kanalin rrethor me rreze R=1m
si n Fig. 4. Caktoni reaksionet n pikat e mbshtetjes A dhe D dhe kndin q formon shufra me
horizontalen pr t qen n ekuilibr.
B
O
R D
Figura 4.
Zgjidhje:
Pesha e trupit vepron vertikalisht posht dhe n rastin e shufrs n mesin C t gjatsis s saj. N
pikn A kemi kontaktin vij rrethore pik, ather drejtimi i forcs s reaksionit duhet t kaloj
npr pikn e kontaktit A dhe qendrn O t rrethit t kanalit (normalja e prbashkt). N pikn D
kemi kontaktin vij e drejt pik, ather drejtimi i forcs s reaksionit kalon npr pikn D dhe
sht normal n shufrn AB.
Si shihet n kt shufr veprojn tri forca (P, FA, FB), ather n baz t aksiomave t Statiks,
pr t qen n ekuilibr kjo shufr, duhet q drejtimet e ktyre tri forcave t priten n nj pik (E)
r r r
dhe shuma gjeometrike e tyre t jet zero ( P + FA + FB = 0 ).

STATIKA - Ushtrime
E y
90-2
B

O FD

R C D
FD P x
A 90-2
FA P FA
Trekndshi AOD sht barakrahsh dy knde t tij jan t barabarta me , kurse nga trekndshi
AEC shihet se kndi AEC sht 90-2 (shuma e kndeve t brendshme t trekndshit e sht
180o).
S pari le t caktojm kndin .
Nga ADE AD = 2R cos dhe
AD AD
AE cos = AD AE = = = 2R
cos cos
L
Nga ACE AC = dhe
2
AC AE sin(90 + )
= AE = AC
sin(90 2 ) sin(90 + ) sin(90 2 )
L sin(90 + ) L cos
2R = = L cos 4 R cos 2 = 0
2 sin(90 2 ) 2 cos 2
L cos 4 R(2 cos 2 1) = 0
8 R cos 2 L cos 4 R = 0 ,
zvendsojm cos = t dhe fitojm:
8R t 2 L t 4R = 0
prej nga:
L L2 + 4 8 R 4 R L L2 + 128 R 2
t1/ 2 = = = cos
2 8R 16 R
Nga shprehja e fundit kemi dy zgjidhje, pra:
L L2 + 128 R 2 2 22 + 128 12 2 132

cos = = =
16 R 16 1 16
2 132
= a cos

16
cos1 0.84307
cos 2 0.59307

STATIKA - Ushtrime
2 132 1 32.534o
ose = a cos

2 53.625
16 o

2
2 132
sin = 1 cos = 1
2

16
sin 1 0.537803
sin 2 0.805151
Forcat e reaksionit i caktojm nga kushtet e ekuilibrit, meq t tri forcat priten n nj pik ather
kemi vetm dy kushte t ekuilibrit dhe at:
X i = FA sin(90 2 ) FD sin = 0 ............................................ (a)

Yi = P + FA cos(90 2 ) + FD cos = 0 ....................................(b)
Nga shprehja (a) kemi:
sin sin
FA = FD = FD
sin(90 2 ) cos 2
Zvendsojm n (b) kemi:

sin
P + FD cos(90 2 ) + FD cos = 0
cos 2
sin
P + FD sin 2 + FD cos = 0
cos 2
P
FD =
sin
sin 2 + cos
cos 2
kurse:
sin P sin
FA = FD =
cos 2 sin cos 2
sin 2 + cos
cos 2
P sin
FA =
sin sin 2 + cos cos 2
Duke e ditur se:
sin 2 = 2 sin cos dhe cos 2 = cos 2 sin 2 ,

STATIKA - Ushtrime
ather:
P
FD =
sin
2 sin cos + cos
cos sin 2
2
P sin
FA =
2 sin sin cos + cos (cos 2 sin 2 )
Kshtu pr P=100N dhe = 1 32.534o , kemi:
FD = 50 N
FA = 63.791N
Kurse pr P=100N dhe = 2 53.625o kemi:

FD = 50 N
FA = 135.76 N
DETYRA 5:
Vini i treguar n Fig. 5, bart ngarkesn Q. Caktoni forca e reaksionit n litarin CD si dhe
reaksioni n rniern cilindrike A, nse: Q = 3kN , pesha e trupit AB t merret P = 10kN , kurse
meq makaraja B sht e vogl, dimensionet e saja t mos prfillen.
5m Makaraja e
vogl
3m
Figura 5.

STATIKA - Ushtrime
Zgjidhje:
Lirojm Trupin AB nga lidhjet:
5m
Q
3m
SCD Q
y XA P
x
YA
m
Tani shtrojm kushtet e ekuilibrit, ku aksin x e marrim n drejtim t AB kurse aksin y normal n
AB dhe zgjidhjen e tyre e bjm prmes programit MathCad, si n vijim:
N vijim kemi paraqitur pamjen e dritares kryesore t programit MathCad, nga ku shihen veglat
me t cilat posedon, nga t cilat leht shihen mundsit e mdha t tij pr aplikim prkatsisht
edhe programim.

STATIKA - Ushtrime
Me rndsi pr kt program sht se shnimet matematikore jan identike me ato shnime q i

kemi msuar tek matematika me dor.

STATIKA - Ushtrime
KAPITULLI II
LIRIMI I SISTEMIT T TRUPAVE NGA LIDHJET

DHE CAKTIMI I FORCAVE T REAKSIONEVE

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 1.
Konstruksioni i paraqitur n Fig. 1, prbhet prej traut AB dhe CD, t cilt ndrmjet veti dhe n
mbshtetse jan t lidhura prmes shufrave BC, BD, EF dhe EG. Lidhjet e shufrave dhe trarve si
dhe shufrave me mbshtets jan t realizuara me nyje cilindrike. Trau AB sht i ngarkuar me
forcn e koncentruar vertikale F1 = 5kN , kurse trau DE me forcn e pjerrt F2 = 8kN dhe
momentin e iftit t forcave me intensitet M = 10kNm . Duke e neglizhuar peshn e trarve dhe
shufrave, caktoni reaksionet n nyje A dhe E si dhe forcat n shufrat BC, BD, EF dhe EG.
C
F1
A B 45o
M F2
30o E
D
45o
30o
F G
1m 1m 1m 1m
Figura 1.
Zgjidhje:
S pari bjm lirimin e trarve AB dhe DE nga lidhjet:
Trau AB:
SC
F1
A B 45o
y
XA
YA SBD x m
1m 1m D
Kushtet e ekuilibrit pr traun AB jan:
X i = X A SC cos 45 = 0 ..............................................................(1)
Yi = YA F1 S BD SC sin 45 = 0 ...............................................(2)
M B = YA 2 F1 1 = 0 .................................................................(3)
Trau DE:
B MF
2
SBD E
30o
y D
SF 45o
x m 30o
SG
1m 1m
Kushtet e ekuilibrit pr traun DE jan:
X i = F2 cos 30 + S F sin 45 SG sin 30 = 0 ....................................(4)

Yi = S BD F2 sin 30 S F cos 45 SG cos 30 = 0 ..........................(5)

STATIKA - Ushtrime
M E = S BD 2 F2 sin 30 1 = 0 ....................................................(6)
Bjm zgjidhjen e ktyre gjasht ekuacioneve:
1
8
F sin 30
Nga (6) S BD = 2 = 2 = 2kN prkatsisht: S BD = 2kN
2 2
1 3
2 8 SG
S F2 sin 30 SG cos 30 2 2 = 4 + SG 3
Nga (5) S F = BD =
cos 45 2 2
2
Zvendsojm n (4) fitojm:
4 + SG 3
F2 cos 30 sin 45 SG sin 30 = 0
2
3 4 + SG 3 2 1
8 SG = 0
2 2 2 2
3 1
4 3 2 SG ( + )=0
2 2
2(2 3 1) 4(2 3 1) 4(2 3 1)( 3 1)
SG = = = = 2(2 3 3 2 3 3 + 1)
3 +1 3 +1 3 1
2
SG = 2(7 3 3 )kN 3.608kN
ather:
4 + SG 3 4 + (2(7 3 3 ) 3 4 + 14 3 6 3 3
SF = = = ........
2 2 2
3 1
S F = 14 kN 7.247kN
2
Nga (3) kemi:
F1
YA =
2
5
YA = kN = 2.5kN
2
Nga (2) kemi:
5
52
YA F1 S BD 5 14 9
SC = = 2 = =
sin 45 2 2 2
2
9 2
SC = kN 6.364kN
2
Nga (1) kemi:

STATIKA - Ushtrime
9 2 2
X A = SC cos 45 =
2 2
Pra:
9
XA = = 4.5kN .
2
Le t zgjidhim sistemin e ekuacioneve t ekuilibrit (1 deri 6) prmes programit MathCad, si n
vijim:
Jan dhn:
F1 := 5 F2 := 8
Marrim pr fillim:
XA := 0 YA := 0 SC := 0 SBD := 0 SF := 0 SG := 0
Given
Pr traun AB kemi:
XA SC cos ( 45 deg) 0
YA F1 SBD SC sin( 45 deg) 0
YA2 F1 1 0
Pr traun DE kemi:
F2 cos ( 30 deg) + SF sin( 45 deg) SG sin( 30 deg) 0
SBD F2 sin( 30 deg) SF cos ( 45 deg) SG cos ( 30 deg) 0

SBD2 F2 sin( 30 deg) 1 0
XA

YA
SC
:= Find( XA , YA , SC , SBD , SF , SG )
SBD
SF

SG
Rezultati sht:
XA 4.5

YA 2.5
SC 6.364
= kN
SBD 2
SF 7.247

SG 3.608

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 2:
Shufra AB me pesh P dhe gjatsi l sht e inkastruar n pikn A t saj pr murin vertikal, me t
cilin formon kndin , kurse n pikn B t saj sht e varur nj ngarkes Q. Cilindri C me pesh
2P dhe rreze R sht i vendosur ndrmjet shufrs dhe murit vertikal (Fig. 2). T caktohen
reaksionet n pikat e lidhjes A, E dhe D nse: l = 2m, P = 4kN, Q = 2 kN, = 60o dhe R = 0.5 m.
R B
E C
Q
D

A
Figura 2.
Zgjidhje:
Nga Figura 2 shihet se ACD dhe AEC jan t ngjashm, ather:

(EAC)= (CAD)= .
2
Distanca AD caktohet nga ACD , prej nga:
CD CD R R 3 3 3
tg = AD = = = = R= 0 .5 = m
2 AD tg 30 3 3 6
tg tg
2 2
Bjm lirimin e trupave nga lidhjet: X i = 0;
y ND Q
E C
NE mA
2P
D P
XA
D ND m x
YA A
Shtrojm kushtet e ekuilibrit, pr kta dy trupa dhe prmes programit MathCad bjm zgjidhjen e
sistemit t ekuacioneve t ekuilibrit:

STATIKA - Ushtrime
Jan dhn:
l := 2 P := 4 Q := 2 := 60 deg R := 0.5
R
AD :=

tan
2
Marrim pr fillim:
XA := 0 YA := 0 mA := 0 ND := 0 NE := 0
Given
Pr Cilindrin C kemi :
Xi = 0 ; NE ND cos ( ) 0
Yi = 0 ; ND sin( ) 2 P 0
MC = 0 ;0 = 0
Pr shufrn AB kemi:
Xi = 0 ; XA + ND cos ( ) 0
Yi = 0 ; YA ND sin( ) P Q 0
MA = 0 ; l
mA + ND AD + P sin( ) + Q l sin( ) 0
2
XA
YA

mA := Find( XA , YA , mA , ND , NE )
ND

NE
Rezultati eshte:
XA 4.619 kN
YA 14 kN

mA = 14.928 kNm
ND 9.238 kN

NE 4.619 kN

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 3:
Shufra BD me gjatsi 2a dhe pesh P, mbahet n pozit horizontale prmes mbshtetsit t
palvizshm B dhe shufrs AC me pesh P dhe gjatsi 2a e cila n skajin A sht e lidhur pr
mbshtetsin A, kurse n ann tjetr me rnier lidhet pr mesin C t shufrs BD. Litari ED sht
i lidhur n njrn an pr mesin e shufrs AC kurse n skajin tjetr, q kalon npr makaran D,
sht e varur ngarkesa Q (Fig. 3).
Nse: P=2kN, a = 1m, Q = 1kN, kndi q formon shufra AC me horizontalen sht = 60o dhe
duke mos prfillur dimensionet e makaras D, caktoni reaksionet n rnierat A, B dhe C.
A a
E
a
D
B a C a
Q
Figura 3.
Zgjidhje:
Shqyrtojm s pari ECD dhe ditur se nuk prfillen dimensionet e makaras D kemi dhe pastaj
bjm lirimin e trupave nga lidhjet:
YA y
XA
E A
- m x
a Q E
D 90- YB YC Q
C a Q
P XB XC
180- Q D
B a C a
XC P Q
YC
Ky trekndsh sht barakrahsh ather CED=CDE=

180 + 2 = 180 =
2
Kshtu n litarin D kah E kemi forcn n litar Q e cila me horizontalen formon kurse n pjesn
e litarit prej D kah ngarkesa Q, prap kemi forcn n litar Q por t drejtuar vertikalisht posht, t
cilat s bashku formojn forcn FD, q vepron n rniern D.
Kshtu n vazhdim shtrojm kushtet e ekuilibrit pr kto dy shufra dhe zgjidhjen e realizojm n
MathCad:

STATIKA - Ushtrime
Jan dhn:
a := 1 P := 1 Q := 2 := 60 deg

:=
2
Marrim pr fillim:
XA := 0 YA := 0 XB := 0 YB := 0 XC := 0 YC := 0
Given
Pr shufren AC kemi:
Xi = 0 ; XC + Q cos ( ) XA 0
Yi = 0 ; YA P Q sin( ) YC 0
MC = 0 ;
Q cos ( ) a sin( ) Q sin( ) a cos ( ) P a cos ( ) + YA2 a cos ( ) XA2 a sin( ) 0
Pr shufrn BD kemi:
Xi = 0 ; XB XC Q cos ( ) 0
Yi = 0 ; YB + YC P Q + Q sin( ) 0
M B = 0 ; P a YC a + Q 2 a Q sin( ) 2 a 0
XA

YA
XB
:= Find( XA , YA , XB , YB , XC , YC)
YB
XC

YC
Rezultati sht:
XA 3.175

YA 5
XB 3.175
= kN
YB 1
XC 1.443

YC 3

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 4:
Shufra AB me gjatsi 2l dhe pesh P sht e lidhur n mesin n me rniern O, kurse n skajin B
t saj sht e varur nj ngarkes Q. Shufra CD me gjatsi 2l dhe pesh P sht e varur n rniern
D dhe skaji tjetr mbshtetet lirisht n skajin A t shufrs AB, ku rnierat O dhe D gjenden n t
njjtn vertikale dhe OD = l . T caktohen reaksionet n pikat e lidhjeve O, D dhe A dhe kndi
2
q formon shufra CD me vertikalen, nse: l = 1m, P = 2kN, Q = P kN.
4
D
B
O
Q
A
C
Figura 4.
Zgjidhje:
Meq OD = OA = l , ather OAD sht barakrahsh ather (ODA)= (OAD)= , dhe
distanca AD = OAcos + ODcos = 2l cos .
Nga OAD gjithashtu rrjedh se 90 + + 2 = 180, prej nga = 90 2 .
Le t caktojm edhe distancn OD, q paraqet krahun e forcs s reaksionit NA pr pikn O:
OE = l sin( + ) .
Le t lirojm shufrat nga lidhjet:
YD y
XD D
D
x B
l m l
O Q
NA XO
P l P YO
l A
A +
C NA E
Tani shtrojm kushtet e ekuilibrit pr shufrat CD dhe AB, dhe zgjidhjen e sistemit t ekuacioneve
t ekuilibrit e realizojm n MathCad:

STATIKA - Ushtrime
Jan dhn:
2
l := 1 P := 4 Q := P
4
Marrim pr fillim:
XO := 0 YO := 0 XD := 0 YD := 0 NA := 0 := 1
Given
Pr shufren CD kemi:
Xi = 0 ; XD NA cos ( ) 0
Yi = 0 ; YD P + NA sin( ) 0
MD =0 ; NA ( 2 l cos ( ) ) P l sin( ) 0
Pr shufrn AB kemi:
Xi = 0 ; NA cos ( ) + XO 0
Yi = 0 ; YO P Q NA sin( ) 0
MO = 0 ; Q l cos 2 NA l sin
0
2 2
XO

YO
XD
:= Find( XO , YO , XD , YD , NA , )
YD
NA

Rezultati sht:
XO 1.414

YO
6.828
XD 1.414
YD =
2.586
NA 2
1

deg 45

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 5:
Cilindri i dyfisht O me rreze R prkatsisht 1.5R dhe pesh G rrotullohet rreth rniers O nn
veprimin e forcs Q e cila nga aksi O sht n distancn R. Prmes nofulls AB me pesh G/2, e
cila sht e lidhur me rnier n skajin A, dhe forcs P e cila vepron n skajin B t nofulls
arrihet deri te ndalja e rrotullimit t cilindrit O (Fig. 5). Duke u nisur nga kushti i ekuilibrit t ktij
sistemi dhe duke marr q pik-veprimi i peshs s nofulls sht n mesin e gjatsis AB dhe
drejtimi kalon npr pikn A, caktoni intensitetin minimal t forcs P dhe reaksionet n
mbshtetset O dhe A nse koeficienti i frkimit ndrmjet nofulls dhe cilindrit sht = 0.1,
Q = 10kN, G = 3kN, a = 0.4m, b = 0.6m, R = 1m, e = 0.1m.
B
y
B P P
a m x
a Q Q
T T 1.5R
R 1.5R
N O Yo
O N R Xo
G
G/2
e e
b
b
A A
XA
YA
Figura 5. Sistemi i trupave dhe lirimi nga lidhjet
Zgjidhje:
S pari bjm lirimin e nofulls dhe cilindrit nga lidhjet, me rast n pjesn ku realizohet frkimi
ndrmjet nofulls dhe cilindrit marrim forcn e frkimit, e cila sipas Ligjit t Kulonit sht:
T = N , ku N sht reaksioni normal (Fig. 5). Pas ksaj shtrojm kushtet e ekuilibrit pr nofull
dhe cilindr dhe zgjidhjen e realizojm n MathCad.

STATIKA - Ushtrime
Jan dhn:
Q := 10 G := 3 a := 0.4 b := 0.6 := 0.1 R := 1 e := 0.1

Marrim pr fillim:
Xo := 0 Yo := 0 T := 0 N := 0 XA := 0 YA := 0 P := 0
Given
Pr cilindrin O kemi :
Xi = 0 ; Xo + N 0
Yi = 0 ; Yo + Q G + T 0
MO = 0 ; T 1.5 R Q R 0
Pr nofullen AB kemi:
Xi = 0 ; XA N + P 0
G
Yi = 0 ; YA
2
T 0
M A = 0 ; N b + T e + P ( a + b ) 0
Dhe Ligjin e Kulonit:

T N
Xo
Yo

T
N := Find( Xo , Yo , T , N , XA , YA , P )

XA
YA

P
Rezultatet e Reaksioneve dhe for cs P:
Xo 66.667
Yo 13.667

T 6.667
N = 66.667 kN

XA 27.333
YA 8.167

P 39.333

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 6:
Cilindri O me pesh G dhe rreze R vihet n lvizje prmes momentit M. Me qllim t frenimit t
ksaj lvizje prdoret nj nofull n form shufre e cila sht e lidhur n njrn an me rniern A,
kurse n ann tjetr veprojm me forcn vertikale F, Duke marr q pesha e shufrs sht P dhe
pik-veprimi i saj sht n pikn e kontaktit ndrmjet nofulls dhe cilindrit t caktohet intensiteti e
forcs F dhe reaksionet e lidhjeve prfshir edhe forcn e frkimit ndrmjet shufrs dhe cilindrit,
ashtu q cilindri t ndalet, pra sistemi t jet n ekuilibr (Fig. 6). Koeficienti i frkimit nofull
cilindr sht = 0.1, dhe P = 2kN, G = 4kN, M=2kNm, R = 1m, a = 1.6m, b = 2.4m, c = 1.2m,
e = 0.2m.
a b
F
B
e
M
A O
Figura 6.
Zgjidhje:
Bjm lirimin nga lidhjet si n detyrn paraprake dhe Pas ksaj shtrojm kushtet e ekuilibrit
nofull-cilindr dhe zgjidhjen e realizojm n MathCad.
Lirimi nga lidhjet: F
B
T e
N
P
A XA N
T
YA
M
O Yo
Xo
R
G

STATIKA - Ushtrime
Jan dhn:
M := 2 P := 2 G := 4
a := 1.6 b := 2.4 c := 1.2 := 0.1 R := 1 e := 0.2
Marrim pr fillim:
Xo := 0 Yo := 0 T := 0 N := 0 XA := 0 YA := 0 F := 0
Given
Pr cilindrin O kemi:
Xi = 0 ; Xo + T 0
Yi = 0 ; Yo G N 0
MO = 0 ; T R M 0
Pr nofullen AB kemi:
Xi = 0 ; XA T 0
Yi = 0 ; YA P + N F 0
M A = 0 ; P a N a T( c e) + F ( a + b) 0
Dhe Ligjin e Kulonit:

T N
Xo
Yo

T
N := Find(Xo , Yo , T , N , XA, YA, F)

XA
YA

F
Rezultatet e Reaksioneve dhe forcs F:
Xo 2
Yo 24

T 2
N = 20 kN

XA 2
YA 10.3

F 7.7

STATIKA - Ushtrime
KAPITULLI III
CAKTIMI I FORCAVE T REAKSIONEVE DHE

LLOGARITJA E VIZATIMI I DIAGRAMEVE
STATIKE (N, T, M) PR TRAR T THJESHT

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 1:
Pr traun AB t mbshtetur n skajin A n mbshtetsen (rniern) e palvizshme A, kurse n
skajin tjetr n mbshtetsen e lvizshme B dhe t ngarkuar me forca t koncentruara si n Fig. 1,
t caktohen reaksionet n mbshtetse dhe t llogariten e vizatohen diagramet statike: N forcat
aksiale, T forcat transversale dhe M momenti n prkule, nse: a = 1m, F1 = 1kN, F2 = 2kN,
M = 1kNm.
M
F1 F2
A B
1 2 3
a a a a
Figura 1.
Zgjidhje:
Lirimi nga lidhjet dhe caktimi i reaksioneve:
M
F1 F2
XA
A B
1 2 3
YA
a a a a FB
Kushtet e ekuilibrit:
X i = 0; X A F2 cos = 0 ..................................................................(1)
Yi = 0; YA F1 F2 sin + FB = 0 .....................................................(2)
M A = 0; F1 a + F2 sin 2a M FB 4a = 0 .................................(3)
Nga (3) rrjedh:
1
1+ 4 1
F1 a + F2 sin 2a M 1 1 + 2 sin 30 2 1 1 2 1
FB = = = = kN
4a 4 1 4 2
Pra:
1
FB = kN = 0.5kN
2
Nga (2) rrjedh:
1 1 1 3
YA = F1 + F2 sin FB = 1 + 2 sin 30 = 1 + 2 = kN
2 2 2 2
3
Pra: YA = kN = 1.5kN
2
Nga (1) rrjedh:
3
X A = F2 cos = 2 cos 30 = 2 = 3kN 1.732kN
2

STATIKA - Ushtrime
Llogaritja dhe vizatimi i diagrameve statike (N, T, M)
Forcat aksiale:
Pr llogaritje dhe vizatim t forcave aksiale kemi konventn, sipas t cils nse forca aksiale e
zgjat pjesn e traut ather ajo sht forc aksiale pozitive dhe n t kundrtn nse e shtyp pjesn
e traut ather ajo sht forc aksiale negative. N paraqet projeksionin e forcs n drejtim t aksit
t traut.
+N +N
-N -N
Pr shembullin konkret forcat aksiale do i llogarisim dhe vizatojm me metodn prej piks n pik
meq kemi vetm forca t koncentruara n pika, kurse kur kemi ngarkesa kontinuale n drejtim t
aksit ather pr at pjes nevojitet t nxirret ligji i ndrrimit t forcave aksiale.
Le t fillojm nga pika A dhe t shkojm kah B:
N A = X A = 3kN ,
pastaj vazhdon njjt deri n:
N1 = N A = 3kN ,
3
N 2 = N1 + F2 cos = 3 + 2 cos 30 = 3 + 2 =0,
2
N3 = N 2 = 0 ,
N B = N3 = 0 .
Forcat Transversale:
Pr llogaritje dhe vizatim t forcave transversale (normal n aksin e traut) kemi konventn, sipas t
cils nse forca transversale tenton ti zgjat fibrat e brendshme (poshtme) t traut (ann e shnuar
me vija t ndrprera) ather ajo sht forc transversale pozitive dhe n t kundrtn nse i shtyp
(shkurton) fibrat brendshme t pjess s traut ather ajo sht forc transversale negative.
T paraqet projeksionin e forcs n drejtim normal (t trthort) me aksit t traut.
+T -T
-T +T
Pr shembullin konkret forcat transversale do i llogarisim dhe vizatojm me metodn prej piks n
pik meq kemi vetm forca t koncentruara n pika, kurse kur kemi ngarkesa kontinuale n
drejtim normal t aksit ather pr at pjes nevojitet t nxirret ligji i ndrrimit t forcave
transversale.
3
TA = YA = kN ,
2
3 1
T1 = Q A F1 = 1 = kN ,
2 2

STATIKA - Ushtrime
1
T2 = T1 F2 sin = 2 sin 30
2
,
1 1 1
T2 = 2 = kN
2 2 2
1
T3 = T2 = kN ,
2
1 1
TB = T3 + TB = + = 0 .
2 2
Momenti n prkulje:
Pr llogaritje dhe vizatim t momentit n prkulje kemi konventn, sipas t cils nse momenti n
prkulje i shkaktuar forca transversale tenton ti zgjat fibrat e brendshme (poshtme) t traut (ann e
shnuar me vija t ndrprera) ather ai sht moment n prkulje pozitiv dhe n t kundrtn
nse i shtyp (shkurton) fibrat brendshme t pjess s traut ather ai sht moment n prkulje
negative.
+
Pr shembullin konkret momentin n prkulje do e llogarisim dhe vizatojm me metodn prej

piks n pik meq kemi vetm forca t koncentruara n pika, (ndrmjet dy pikave karakteristike
diagrami bashkohet me drejtz meq si dihet nga teoria ligji i ndrrimit t momentit npr pjesn
ku nuk kemi forca sht linear) kurse kur kemi ngarkesa kontinuale n drejtim normal t aksit
ather pr at pjes nevojitet t nxirret ligji i ndrrimit t momentit n prkulje.
MA = 0,
treguesi ( ) tregon se jemi duke llogaritur prej ans s majt kah e djathta, n rastin ton prej A
kah B, pr t par se far ligji kemi ndrmjet pikave (A) dhe (1) marrim nj prerje n distancn x,
ku: 0 x a . Momenti i prkuljes pr kt prerje do t jet:
XA
A
YA
3 x
M x = YA x = x
2
q siq dihet paraqet nj drejtz, kshtu pr:
3
x = 0 M x =0 = 0 = 0 = M A
2
3 3 3
x = a M x = a = a = 1 = kNm = M1
2 2 2
3 3
M1 = YA a = 1 = kNm ,
2 2

STATIKA - Ushtrime
3
M 2 = YA 2a F1 a = 2 1 1 1 = 2kNm
2
3
M 3m = YA 3a F1 2a F2 sin a = 3 1 1 2 1 2 sin 30 1
2
9 1 3
M 3m = 2 2 = kNm
2 2 2
3 1
M 3 = M 3m M = 1 = kNm
2 2
M B = YA 4a F1 3a F2 sin 2a M
3
= 4 1 1 3 1 2 sin 30 2 1 1
2
1
= 6 3 2 2 1 = 0
2
Pra, M B = 0 , kjo vler edhe sht pritur sepse nse ndrrojm kahen e llogaritjes (prej B kah A),
ather sipas konvents, drejtprdrejt do konkludonim se M B = 0 , njjt si pr M A = 0 , pasi q
nuk kemi ndonj moment t koncentruar n mbshtetse.
Tani duke i shfrytzuar kto llogaritje bjm vizatimin e diagrameve statike (N, T, M), ku si
rregull sht q tek momenti ndrrohet kahja e plusit dhe minusit pra pjesa e diagramit nn vijn
zero-zero (aks) sht pozitive kurse ajo mbi t sht negative.
M
F1 F2
XA
A B
1 2 3
YA
a a a a FB
+
N 0 0
-
1.732 1.732
1.5 1.5
+ 0.5 0 .5
T 0 0
- 0.5 0.5 0.5
-
M 0 0
+ 0.5
1.5 1.5
2

STATIKA - Ushtrime
N vijim kemi paraqitur nj pamje t dritares kryesore t programit IQ100 me veglat pr vizatim
konstruktim dhe ekzekutime.
Zgjedhesi Simbolizimi
Vizoret
Veglat per vizatim

konstruktim
Hapesira punuese
Treguesi i Shfletuesit
perpjeses
N vijim kemi edhe pamjen e nj shembulli t konstruktuar dhe t gatshm pr ekzekutime, me

klikim t dyfisht n nyje apo shufra definohet lloji dhe ngarkesat n nyje apo shufra:
Vegla per Vegla per Pamja si e kemi Shufrat

rezultate diagrame ngarkuar sistemin Nyjet
tabelare

STATIKA - Ushtrime
Mnyra e Prshkrimi i llojit t Mnyra e

prgjithshme mbshtetsit definimit t
e definimit t mbshtetses
mbshtetse n IQ100
Inkastrimi - ngulja
I palvizshm
I palvizshm me sust
I lvizshm
I lvizshm me sust
Pika e lir
Tri shufra t lidhura n nj rnier,
nj e lir dy t salduara
Shufra t lidhura n nj rnier, nj

e lir dy t salduara dhe sustat
Nyja e Gerberit
N vijim kemi zgjidhjen e detyrs paraprake prmes programit IQ100.

Pamja e traut t vizatuar dhe ngarkuar sht:
sht me rndsi t ceket se ekzekutimet nuk mund t bhen pa e definuar prerjen trthore t traut,
e n rastin e statiks marrim nj prerje trthore katrore q definohet nga vegla q gjendet n
dritaren q paraqitet me klikim t dyfisht (double click) n shufrn prkatse traun n dritaren
kryesore:

STATIKA - Ushtrime
pastaj pra shtypet vegla dhe shihet kjo dritare:
dhe kshtu kemi marr prerjen trthore hxb prkatsisht 1x1.
Meq programi IQ 100 sht n gjuhn gjermane, Forcat Transversale jan paraqitur me
Q Querkraftlinie.
Me shtypjen e vegls pr rezultate tabelare , e cila gjendet n dritaren kryesore, fitojm kt

pamje:

STATIKA - Ushtrime
Me shtypjen e vegls pr reaksione e cila gjendet n pamjen paraprake, kemi pamjen

vijuese:

STATIKA - Ushtrime
Me shtypjen e vegls pr diagramet statike fitojm kt pamje:
sht me rndsi t ceket ktu se me shtypjen e vegls n dritaren paraprake mund t

zgjedhim a duam q diagramet statike t i shohim prnjher apo ndaras (ve e ve), pra nga
dritarja vijuese bjm zgjedhjen:
Si shihet n kt rast kemi zgjedhur q t tri diagramet t paraqiten prnjher. Gjithashtu shihet
mundsia e pamjes edhe t uljeve spostimeve t traut konkret. N vijim kemi formn e uljeve
spostimeve t traut:

STATIKA - Ushtrime
Gjithashtu rezultati i uljeve spostimeve n drejtim horizontal (H) dhe at vertikal (V) dhe kndi
i pjerrtsis (phi=) mund t nxirret n form tabelare, s bashku me N, T dhe M apo t veuara:

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 2:
Pr traun konzol t ngarkuar si n Fig. 2 t caktohen forcat e reaksioneve n mbshtetsin e
inkastruar A dhe t llogariten dhe vizatohen diagramet statike N, T dhe M nse: F = 2kN ,
= 45 o , q = 1kN / m dhe a = 3m .
q F

A
1 B
a a
Figura 2.
Zgjidhje:
Bjm lirimin nga lidhjet dhe e vizatojm traun e dhn konzol n pjesn ku vepron ngarkesa
kontinuale me prerjen e nevojshme:
MA Qx Q
q
B Fx
XA A x/2 1 Fy
YA x
a a
Vizatimi i ktij trau n IQ100 sht dhn m posht:
Reaksionet do t jen:
XA = -2 kN; YA = 4 kN; MA = -3 kNm
Rezultatet tabelare t forcave aksiale N, transversale T dhe momentit n prkulje M:

STATIKA - Ushtrime
Nga kjo lexojm se:
NA= -2kN, N1= -2kN dhe NB= -2kN
TA= 4kN, T1= -2kN dhe TB= -2kN
MA= 3kNm, M1= 6kNm dhe MB= 0kNm
Diagrami forcave aksiale N do t jet:
Diagrami i forcave transverzale T do t jet:
Diagrami i momentit n prkulje M do t jet:
Nga diagrami pr T dhe M shihet se n pjesn e traut A-1 T bhet zero pr nj vler t x-it,
kurse e dim se pr kt vler momenti n prkulje arrin madhsin maksimale.
Kjo karakteristik saktsisht nuk mund t nxirret nga programi IQ100, andaj shkruajm shprehjen
pr T(x) dhe M(x) n prerjen x, dhe nj analiz t mtutjeshme e realizojm me ndihmn e
MathCad-it:
x := 0
XA := 2 YA := 4 MA := 3 q := 2
T( x) := YA q x - ekuacion i drejtzs
2
x
M ( x) := MA + YAx q - lakore e rendit 2
2
root( T( x) , x) = 2
Pra pr x=2 forca transverzale T(x)het

b zero.
Kurse momenti n perkulje do t jet maksimal:
M ( 2) = 7

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 3:
Pr traun e ngarkuar si n Fig. 3, t caktohen reaksionet n mbshtetse dhe t llogariten e
vizatohen diagramet statike: N forcat aksiale, T forcat transversale dhe M momenti n
prkule, nse: F1 = 2kN, F2 = 2kN , = 45 o , q = 1kN / m dhe a = 1m .
2q 2q
F2 q

F1 1 A 2 3 B 4
a a a a a
Figura 3.
Zgjidhje:
2q
2q
F2 q
XA
A 2 3 B
F1 1 4
YA
a a FB
a a a
Reaksionet do t jen:
rniera A: XA = -1 kN;
YA = 0.5 kN;
rniera B: FB = 3 kN
Rezultatet tabelare t forcave aksiale N, transversale T dhe momentit n prkulje M:

STATIKA - Ushtrime

STATIKA - Ushtrime
Nga diagrami Q shihet se ajo bhet zero diku ndrmjet pikave A dhe 2 ather pr kt pjes
marrim nj prerje dhe caktojm shprehjen n funksion t x-it pr T(x) dhe M(x). Duke barazuar
T(x)=0 gjejm vlern e x-it pr t ciln momenti n prkulje M(x) ka vler ekstreme (n rastin ton
maksimale). Nj analiz t till e realizojm n MathCad:
Qx
qx
XA
F1 1 A 1
( a + x)
3
YA
a x
x = 0...1
Madhsin q x e caktojm nga raporti:
qx 2q q
= q x = (a + x) = 1 + x
a + x 2a a
1 1q 1q 1
Qx = q x (a + x) = (a + x)(a + x) = (a + x) 2 = (1 + x) 2
2 2a 2a 2
ather pr prerjen x kemi:
x := 0
XA := 1 YA := 0.5 q := 1 F1 := 1 a := 1
1 q 2
T( x) := F1 + YA ( a + x) - lakore e rendit t dyt
2 a
1 q 2 1
M ( x) := F1 ( a + x) + YA x ( a + x) ( a + x) - lakore e rendit t tret
2 a 3
root ( T( x) , x) = 0.732 m
Pra pr x=0.732 forca transverzale T(x) behet zero

Kurse momenti n prkulje do t jet maksimal:
M ( 0.732) = 1.232 kNm

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 4.
Pr traun e ngarkuar si n Fig. 4, t caktohen reaksionet n mbshtetse dhe t llogariten e
vizatohen diagramet statike: N forcat aksiale, T forcat transversale dhe M momenti n
prkule, nse: F1 = 6 N , F2 = 4 N , F3 = 6 N , m = 4 Nm , q=1N/m, a=2m.
m q F2 3m q
XA F3
A 2 3 B
F1 1 4
YA
FB
a 3a a a a
Figura 4.
Zgjidhje:
Reaksionet:
Mbshtetsi A: X A = 6 N , Y A = 1.6 N ,
Mbshtetsi B: FB = 8.4 N .
Rezultatet tabelare:
Pjesa 1-A M [Nm] T[N] N[N]
Pika 1 0.0 6.0 0.0
Pika A 10.0 4.0 0.0
Pjesa A-2
Pika A 14.0 5.6 6.0
Pika 2 29.6 -0.4 6.0
Pjesa 2-3
Pika 2 29.6 -4.4 6.0
Pika 3 20.8 -4.4 6.0
Pjesa 3-B
Pika 3 8.8 -4.4 0.0
Pika B -2.0 -6.4 0.0
Pjesa B-4
Pika B -2.0 2.0 0.0
Pika 4 0.0 0.0 0.0

STATIKA - Ushtrime
Nga diagrami T shihet se ajo bhet zero diku ndrmjet pikave A dhe 2 ather pr kt pjes
maksimale).
Qx = q x
m q
Q1 = q a
XA
F1 1 a A x
YA 2
2
a x
Nj analiz t till e realizojm n MathCad:

STATIKA - Ushtrime
x := 0
XA := 6 YA := 1.6 F1 := 6
q := 1 a := 2 m := 4
Q1 := q a
T( x) := F1 Q 1 + YA q x - ekuacion i drejtzs
2
a
M ( x) := F1 ( a + x) Q1 + x + YA x + m q
x
2 2
- lakore e rendit dyt
root( T( x) , x) = 5.6 m
Pra pr x=5.6m forca transverzale T(x)het

b zero.
Kurse momenti n perkulje do t jet maksimal:
M ( 5.6) = 29.68 Nm

STATIKA - Ushtrime
KAPITULLI IV
CAKTIMI I FORCAVE T REAKSIONEVE DHE

LLOGARITJA E VIZATIMI I DIAGRAMEVE
STATIKE (N, T, M) PR TRAR T GERBERIT,
MBAJTSIT RAM DHE KAPRIAT.

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 1:
Pr traun e Gerberit t ngarkuar si n Fig. 1 t caktohen reaksionet n mbshtetset A dhe B, si dhe
t llogariten e vizatohen diagramet statike (N, T, M), nse: F = 2kN , q = 1 kN/m, a = 1 m.
q
F F
A 1 B G C 2
a a 2a 2a a
Figura 2.
Zgjidhje:
q
F F
XA A 1 B G C 2
YA FB 2a FC
a a 2a a
Reaksionet:
Mbshtetsi A: X A = 0kN , Y A = 1kN ,
Mbshtetsi B: FB = 1.16667kN ,
Mbshtetsi C: FC = 3.83333kN
Rezultatet tabelare t N, Q dhe M:
Pjesa A-1 M [kNm] T [kN] N [kN]
Pika A 0.000 1.000 0.000
Pika 1 1.000 1.000 0.000
Pjesa 1-B
Pika 1 1.000 -1.000 0.000
Pika B 0.000 -1.000 0.000
Pjesa B-G
Pika B 0.000 0.167 0.000
Pika G 0.000 -0.333 0.000
Pjesa G-C
Pika G 0.000 -0.333 0.000
Pika C -2.000 -1.833 0.000
Pjesa C-2
Pika C -2.000 2.000 0.000
Pika 2 0.000 2.000 0.000

STATIKA - Ushtrime
Pamja e traut t Gerberit t vizatuar n IQ100:
Diagrami i forcave transversale T do t jet:
Nga diagrami Q shihet se ajo bhet zero diku ndrmjet pikave B dhe G ather pr kt pjes
maksimale).
1
Qx = qx x
2

qx
F
XA A 1 B 1
x
3
YA FB
a a x
Madhsia q x caktohet nga raporti:
q q q 1
= x qx = x= x.
4a x 4a 4

STATIKA - Ushtrime
Nj analiz t till e realizojm n MathCad:
x := 0
YA := 1 FB := 1.16667 F := 2 q := 1 a := 1
1 q
T( x) := YA F + FB x x - lakore e rendit t dyt
2 4 a
1 q 1
M ( x) := YA( 2 a + x) F ( a + x) + FBx x x x
2 4 a 3
- lakore e rendit t tret
root( T( x) , x) = 1.155 m
Pra pr x =1.153m forca transverzale T(x)het
b zero.
Kurse momenti n prkulje do t jet maksimal:
M ( 1.153) = 0.128 kNm
DETYRA 2.
Pr traun e Gerberit t ngarkuar si n Fig. 2 t caktohen reaksionet n mbshtetset A, B dhe C, si
dhe t llogariten e vizatohen diagramet statike (N, T, M) nse: F1 = 8 N , F2 = 3 2 N , = 45 o ,
m = 3 Nm , q=3N/m.
q
m
F1 F2

A 1 G1 2 B G2 C M
a a a a 2a 2a a
Figura 2.
Zgjidhje:
Meq: F2 = 3 2 N dhe = 45 o ather: F2 x = 3 N , F2 y = 3 N .
q
MA m
F1 F2

XA A 1 G1 2 B G2 C M
YA FB
a a a a 2a FC a
2a
Reaksionet:
Mbshtetsi A: X A = 3N , Y A = 5 N , M A = 2 Nm ,
Mbshtetsi B: FB = 13.5 N ,
Mbshtetsi C: FC = 4.5 N

STATIKA - Ushtrime
Rezultatet tabelare t N, T dhe M:
Pjesa A-1
M [Nm] T [N] N [N]
Pika A -2.0 5.0 -3.0
Pika 1 3.0 5.0 -3.0
Pjesa 1-G1
Pika 1 3.0 -3.0 -3.0
Pika G1 0.0 -3.0 -3.0
Pjesa G1-2
Pika G1 0.0 -3.0 -3.0
Pika 2 -3.0 -3.0 -3.0
Pjesa 2-B
Pika 2 -3.0 -6.0 0.0
Pika B -9.0 -6.0 0.0
Pjesa B-G2
Pika B -9.0 7.5 0.0
Pika G2 0.0 1.5 0.0
Pjesa G2-C
Pika G2 0.0 1.5 0.0
Pika C -3.0 -4.5 0.0
Pjesa C-M
Pika C -3.0 0.0 0.0
Pika M -3.0 0.0 0.0

STATIKA - Ushtrime
Pamja e traut t Gerberit t vizatuar n IQ100:
Nga diagrami Q shihet se ajo bhet zero diku ndrmjet pikave G2 dhe C ather pr kt pjes
maksimale). Nj analiz t till e realizojm n MathCad:
x := 0
FC := 4.5 q := 3 m := 3 a := 1
T( x) := FC + q x - lakore e rendit t par (drejtz)
2
x
M ( x) := m + FC x q - lakore e rendit t dyt
Qx = q x 2
q m root( T( x) , x) = 1.5 m
Pra pr x =1.5m forca transverzale T(x)het
b zero.
x/2 C M Kurse momenti n prkulje do t jet maksimal:

x
FC a M ( 1.5) = 0.375 Nm

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 3.
Pr mbajtsin RAM t ngarkuar si n figur t caktohen reaksionet n mbshtetset A dhe B, si
dhe t llogariten e vizatohen diagramet statike (N, T, M) nse: F=2N, M=2Nm, q=1N/m, a=1m.
2q
M F
2F
2Fa 2Fa
2F
2F
XA FB
YA
Zgjidhja
Reaksionet:
X A = 4 N , Y A = 3.75 N , FB = 0.75 N
Rezultatet Tabelare:
Pjesa 3-C
M [Nm] T [N] N [N]
Pika 3 0 2 0
Pika C 2 2 0
Pjesa C-M
M [Nm] T [N] N [N]
Pika C -6 1.75 0
Pika M -6.75 -1.25 0
Pjesa D-4
M [Nm] T [N] N [N]
Pika D -2 2 0
Pika 4 0 2 0
Pjesa B-5
M [Nm] T [N] N [N]
Pika B 0 0 0.75
Pika 5 0 0 0.75

STATIKA - Ushtrime
Pjesa A-1
M [Nm] T [N] N [N]
Pika A 0 -4 -3.75
Pika 1 -4 -4 -3.75
Pjesa 2-C
M [Nm] T [N] N [N]
Pika 2 -8 0 0.25
Pika C -8 0 0.25
Pjesa 5-D
M [Nm] T [N] N [N]
Pika 5 4 0 -3.25
Pika D 4 0 -3.25
Pjesa M-D
M [Nm] T [N] N [N]
Pika M -4.75 -1.25 0
Pika D -6 -1.25 0
Pjesa 1-2
M [Nm] T [N] N [N]
Pika 1 -4 0 -3.75
Pika 2 -4 0 -3.75
Diagrami i forcave normale (N)
3 C M D 4
N
2 5
A B

STATIKA - Ushtrime
Diagrami i forcave transversale (T)
3 C M D 4
2
T 5
A B
Diagrami i momentit ne prkulje (M)
3 C M D 4
M
2 5
A B

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 4
Pr mbajtsin KAPRIATE t ngarkuar si n figur t caktohen reaksionet n mbshtetse dhe
forcat n shufra, nse F1=3kN, F2=2kN.
Zgjidhjen e realizojm me programin IQ100:

Rezultatet e reaksioneve n mbshtetse jan:
Mbshtetsi A Mbshtetsi D
XA = -2.00000 kN FD = 0.33333 kN
YA = 2.66667 kN
Rezultatet e forcave n shufra n form tabelare:

Shufra # Forca [kN] Shufra # Forca [kN]
Shufra 1 0.66667 Shufra 6 0.47140
Shufra 2 -3.77124 Shufra 7 0.00000
Shufra 3 -0.33333 Shufra 8 -0.33333
Shufra 4 0.33333 Shufra 9 -0.47140
Shufra 5 -2.66667
Rezultatet e forcave n shufra n mnyr grafo-analitike mund t i shohim prmes diagramit t

forcave aksiale:

STATIKA - Ushtrime
STATIKA N HAPSIR

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 1:
Pllaka horizontale ABCD me pesh G=10N, me brinj a=1m dhe b=0.8m. Ajo sht e mbshtetur
n shufrn CE dhe e lidhur me rniern sferike n pikn A dhe cilindrike n pikn B, si n figurn
vijuese. T caktohen reaksionet n mbshtetse dhe forca n shufr.
z
ZB ZA
B a A YA y
XB
XA
b
S xy
G
D
C
S
60o
ED z
x
ZB ZA
B a A YA y B D a A C YA
y
XA
XB
b d G
SZ
Sy
C C Sy
D
Sx S xy
z
x ZB ZA
BC = d = a 2 + b 2 x C D Sx b A B XA
XB
a b SZ
sin = , cos = G
d d
Koordinatat e pikave ku veprojn forcat:

A(0; 0; 0), B(0; -a; 0), G(-a/2; b/2; 0), C(b; 0; 0).
Projeksionet e forcave:
r r r r
F A ( X A ; Y A ; Z A ) , FB ( X B ;0; Z B ) , G (0;0;G ) , S ( S x ; S y ; S z )
ku: S xy = S sin 60 o , ather:
a b 3
S x = S sin 60 o cos = S sin 60 o = S,
d a2 + b2 2
b a 3
S y = S sin 60 o sin = S sin 60 o = S;
d a2 + b2 2
1
S z = S cos 60 o = S.
2

STATIKA - Ushtrime
Zgjidhjen e ekuacioneve t ekuilibrit e realizojm n MathCad
G := 10 a := 1 b := 0.8
XA := 0 YA := 0 ZA := 0 XB := 0 ZB := 0 S := 0
Given
b 3 a
XA + XB + S b 0 ZB a + G 0
2 2 2 2
a +b
b 1
G + S b 0
a 3 2 2
YA + S b 0
2 2 2 a 3
a +b XB a + S b 0
2 2 2
1 a +b
ZA + ZB G + S 0
2
XA Rezultatet e reaksioneve:

YA XA 9.74

ZA
:= Find( XA , YA , ZA , XB , ZB , S) YA 5.41
XB ZA 1.32 10 8
= kN
ZB
XB 5.41
S ZB 5

S 10

STATIKA - Ushtrime
DETYRA 2:
Pllaka ABCD me pesh G=10N, me brinj a=6m dhe b=8m. Plaka sht e ngritur pr c=8m mbi
gjasht shufra si n figurn vijuese. N pikn A vepron forca horizontale P=20N. T caktohen
forcat n shufra.
z
C b B y

S4 S6 S3
a S2
G
D
P A
S5
S1

x
c
Koordinatat e pikave
ku veprojn forcat: Projeksionet e forcave:
r
A(0; 0; 0), P ( P;0;0) ;
r r
B(a; 0; 0), S 3 (0;0; S 3 ) ; S 2 ( S 2 cos ;0; S 2 sin )
r
C(0; -b; 0), S 4 (0;0; S 4 ) ;
r
S 6 ( S 6 cos sin ; S 6 cos cos ; S 6 sin ) ;
r r
D(a; -b; 0) S1 (0;0; S1 ) ; S 5 ( S 5 sin ;0; S 5 cos ) ;
r
G(a/2; -b/2; 0), G (0;0;G ) ;
Kosinuset dhe sinuset e kndeve jan:
c a
cos = , sin = ,
a2 + c2 a2 + c2
a c
cos = , sin = ,
a +c
2 2
a +c2 2
a2 + b2 c
cos = , sin = ,
a +b +c
2 2 2
a +b +c
2 2 2
b a
cos = , sin = .
a2 + b2 a2 + b2

STATIKA - Ushtrime
Zgjidhjen e ekuacioneve t ekuilibrit e realizojm n MathCad:
G := 10 a := 6 b := 8 c := 8 P := 20
:= asin := asin
a c
2 2 2 2
a +c a +c
:= asin := asin
c a
2 2 2 2 2
a +b +c a +b
S1 := 0 S2 := 0 S3 := 0 S4 := 0 S5 := 0 S6 := 0
Given
S2 cos ( ) + S5 sin ( ) S6 cos ( ) sin ( ) P 0
S6 cos ( ) cos ( ) 0
S1 + S5 cos ( ) + S3 + S4 + S2 sin ( ) + S6 sin ( ) G 0
b
G S1 b S5 cos ( ) b S4 b S6 sin ( ) b 0
2
a
G + S1 a + S5 cos ( ) a 0
2
S5 sin ( ) b + S6 cos ( ) sin ( ) b 0
S1
S2
S
3 := Find( S , S , S , S , S , S )
S4 1 2 3 4 5 6

S5
S6

Rezultatet e reaksioneve:
S1
5
S2 33.33
S
3 = 31.67 kN
S4 0
0
S5
S6 0
FUND

Statika PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Statika PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dr. sc.

Me qllim t freskimit t lmis s Statiks dhe shfrytzimit t mundshm t makins s

Prishtin, Shtator 2002-2010 Autort

Dr. sc. Ahmet Shala & Dr. sc. Fehmi Krasniqi 2

MATEMATIKA Q JU NEVOJITET N STATIK ................................................................... 4

Dr. sc. Ahmet Shala 3

Pra, si shishet sht nj trekndsh knddrejt me gjatsi t kateteve 3 prkatsisht 4 dhe me

Shuma e kndeve t brendshme t fardo trekndshi sht :

Dr. sc. Ahmet Shala 4

Dr. sc. Ahmet Shala 5

Vlerat e funksioneve trigonometrike pr knde speciale:

sin(90) = 1 cos(90) = 0 tan(90) =

sin(180) = 0 cos(180) = 1 tan(180) = 0

sin(270) = 1 cos(270) = 0 tan(270) =

Dr. sc. Ahmet Shala 6

Ktu vlen relacioni:

Lidhja ndrmjet shkalls degree [ ] dhe radianit [rad ] :

Dr. sc. Ahmet Shala 7

Relacionet themelore trigonometrike:

Identiteti themelor trigonometrik:

Relacionet pr knd t dyfisht:

cos(2 ) = cos 2 ( ) sin 2 ( ) = 2 cos 2 ( ) 1

Dr. sc. Ahmet Shala 8

sin( ) = sin( ) cos( ) cos( ) sin( )

Prodhimi skalar dhe vektorial i dy vektorve:

Dr. sc. Ahmet Shala 9

Pra, si shihet prodhimi vektorial paraqet vektor dhe intensiteti i tij:

Prodhimi i przier i tre vektorve:

Dr. sc. Ahmet Shala 10

Siprfaqja S llogaritet me shprehjen:

Vrejtje: Integrali paraqet f ( x)x .

Siprfaqja elementare prafrsisht sht e barabart me:

e dx = e x + C , sin( x)dx = cos( x) + C , cos( x)dx = sin( x) + C .

Dr. sc. Ahmet Shala 11

Me kt rast konstanta C sht eliminuar nga shprehja prfundimtare.

Qendra e rndess s siprfaqes:

Dr. sc. Ahmet Shala 12

ku: xi , yi , z i jan koordinatat e qendrs s rndess s siprfaqes Ai .

ku: xi , yi , z i jan koordinatat e qendrs s rndess t vijs me gjatsi Li .

Qendra e rndess s disa trupave t rregullt (t zakonshm):

Shufra e holl me gjatsi l nn pjerrtsi me aksin x:

Vija n form gjysmrrethi me rreze R:

Dr. sc. Ahmet Shala 13

Vija n form harku rrethor me rreze R dhe knd :

Drejtkndshi me brinj b dhe h:

Trekndshi knddrejt me katete b dhe h:

Dr. sc. Ahmet Shala 14

erek rrethi me rreze R:

Sektori simetrik rrethor me rreze R dhe knd :

Dr. sc. Ahmet Shala 15

Zakonisht sistemet e ekuacioneve n statik i zgjidhim me metodn e eliminimit. N vijim do t

Ekuacionin e par e prshkruajm:

Tani ekuacionin (2-I) e shumzojm me (b2 a3 b3 a 2 ) kurse ekuacionin e fituar (3-I) e

Dr. sc. Ahmet Shala 16

Dr. sc. Ahmet Shala 17

LIRIMI I TRUPIT NGA LIDHJET DHE CAKTIMI

Dr. sc. Ahmet Shala 18

Dr. sc. Ahmet Shala 19

q do t thot se produkti skalar i dy vektorve sht skalar.

Dr. sc. Ahmet Shala 20

Dr. sc. Ahmet Shala 21

Dr. sc. Ahmet Shala 22

FB = ( X B ) 2 + (YB ) 2 = (10) 2 + (8) 2 = 164 = 2 41N