Sjellja Jolineare e Elemeneteve Te Gjata Betonarme Ne Veprimin e Ngareksave Statike Dhe Dinamike

Universiteti i Prishtins
Fakulteti i Ndrtimtaris dhe Arkitekturs

Departamenti i Ndrtimtaris
Drejtimi Konstruktiv
SJELLJA JOLINEARE E ELEMENTEVE T GJATA

BETONARME NN VEPRIMIN E NGARKESAVE
STATIKE DHE DINAMIKE
Punim diplome - master
Mentori: Kandidati:
Dr. sc. Naser Kabashi Fidan Salihu
Prishtin, 2013
Fidan Salihu Punim diplome-master
ABSTRAKT
Njohja e madhsive t deformimeve sht e rndsis s veant n projektimin dhe
realizimin e konstruksioneve betonarme, veanrisht te elementet e gjata betonarme
(elemente t cilat n nj drejtim jan shum m t gjat se n dy drejtimet tjera). Studiues
t ndryshm, n shum punime t mhershme, eksperimentalisht kan vrtetuar se
ekzistojn devijime t madhsive reale t deformimeve prej atyre t llogaritura sipas
teoris lineare. Hipotezat pr materialin ideal elastik nuk kan mundur t prfshijn faktor
t shumt t cilt ndikojn n madhsin e prgjithshme t deformimit. Procedurat
analitike t cilat me saktsi do t mund t caktonin gjendjet e nderjeve dhe deformimeve n
elementet betonarme jan t komplikuara pr shkak t disa faktorve. N mesin e tyre jan
(1) sjellja jolineare ngarkes-zhvendosje e betonit dhe vshtirsia n formimin e
marrdhnieve t prshtatshme konstitutive nn gjendjen e nderjeve t prbra, (2)
plasaritja progresive e betonit nga rritja e ngarkess dhe kompleksiteti n formulimin e
sjelljes n thyerje pr gjendje t ndryshme t nderjeve, (3) konsiderimi i armaturs s
elikut dhe bashkpunimi ndrmjet betonit dhe prbrsve t elikut t cilt formojn
sistem kompozit dhe (4) efektet q varen prej kohs si jan rrjedhja dhe tkurrja e betonit.
N kt punim diplome sht paraqitur analiza jolineare pr llogaritjen e deformimeve

t elementeve t gjata betonarme. Pr llogaritjen e deformimeve t ktyre elementeve jan
paraqitur propozime dhe hipoteza t autorve t ndryshm, ku dhe jan shfrytzuar disa
prej propozimeve aktuale, si jan normat ACI dhe EUROCODE2. Gjithashtu, n kt
punim, sht br edhe shqyrtimi eksperimental i disa elementeve t cilt grupohen n
elementet e gjata betonarme, si jan shtyllat e largpruesve prej betoni t armuar. N
fund sht br krahasimi i rezultateve te fituara nga llogaria analitike dhe rezultateve t
fituara eksperimentalisht si dhe vlersimi i ktyre rezultateve.
ABSTRACT
Understanding the deformation states has a special importance in designing and
realising of reinforced concrete sturctures, especially in slender reinforced concrete
members (members that are much longer in one direction than in two others). Different
scholars in many previous papers have proved there are deviations of the real deformations
from these one determined by linear theory. Assumptions for ideal elastic material couldnt
include many factors that influence in the deformation general value. Analytical
procedures which may accurately determine stress and deformation states in reinforced
concrete members are complicated due to many factors. Among them are (1) the nonlinear
load-deformation response of concrete and difficulty in forming suitable constitutive
relationships under combined stresses, (2) progressive cracking of concrete under
increasing load and complexity in formulating the failure behavior for various stress states,
(3) consideration of steel reinforcement and the interaction between concrete and steel
conctituents that form the composite system and (4) time dependent effects such as creep
and shrinkage of concrete.
In this diploma thesis is presented nonlinear analysis about the deflections of the slender
reinforced concrete members calculation. To calculate the deflections of these members are
presented many propositions and assumptions by different authors, where some of actual
propositions are used, such as ACI and EUROCODE2 standards. Furthermore, in this
diploma thesis, are tested some members that are part of slender reinforced concrete
members, such as reinforced concrete poles. In the end is shown a comparison between the
load-deflection data obtained from the experimental program and those theoretically
developed using the literature.
FALNDERIMET
Do t doja t falnderoj mentorin tim, Profesor Naser Kabashin, i cili m dha nj
mundsi t mrekullueshme pr t punuar n kt punim, pr mbshtetjen e tij t
vazhdueshme, inkurajimin dhe udhzimet e pazvendsueshme. Do t doja gjithashtu t
falnderoj Institutin e Materialeve Ndrtimore dhe Konstruksioneve IBMS, q m
mundsuan realizimin e pjess eksperimentale t punimit.
Nj falnderim i veant shkon pr t dashurn time Gzime Fejzullahu pr durimin q

pati gjat ksaj kohe.
Dhe n fund, kt punim ia dedikoj prindrve t mi, Xhemile dhe Hafz Salihu pr
dashurin, kujdesin dhe durimin e pafund. I kam borxh atyre pr gjithka q kam.
.
PRMBAJTJA
ABSTRAKT ............................................................................................................................
ABSTRACT ............................................................................................................................
FALNDERIMET ..................................................................................................................
PRMBAJTJA ........................................................................................................................
LISTA E FIGURAVE .............................................................................................................
LISTA E TABELAVE ............................................................................................................
LISTA E SIMBOLEVE LATINE ...........................................................................................
LISTA E SIMBOLEVE GREKE ............................................................................................
HYRJE ................................................................................................................................... 1
1. JOLINEARITETET STRUKTURORE ........................................................................ 2
1.1. T PRGJITHSHME ............................................................................................ 2
1.2. LLOJET E JOLINEARITETEVE STRUKTURORE ......................................... 3
1.3. KONCEPTET E LAKOREVE KOHORE .......................................................... 4
1.4. SJELLJA JOLINEARE GJEOMETRIKE ............................................................ 4
1.4.1. Sjellja zhvendosje e madhe - deformim i vogl .............................................. 4
1.4.2. Sjellja zhvendosje e madhe-deformim i madh ................................................ 8
1.5. JOLINEARITETET E MATERIALIT ................................................................... 9
1.5.1. T prgjithshme ............................................................................................... 9
1.5.2. Modelet elastike jolineare .............................................................................. 10
1.5.3. Modelet e materialit elastoplastik .................................................................. 11
2. ANALIZA E PROBLEMEVE JOLINEARE GJEOMETRIKE ME METODN E

ELEMENTEVE T FUNDM ........................................................................................... 21
2.1. EKUACIONET BAZ T TEORIS JOLINEARE ........................................... 21
2.1.1. Tenzori i deformacioneve .............................................................................. 21
2.1.2. Thjeshtimi i shprehjeve jolineare .................................................................. 22

2.1.3. Tenzori i nderjeve .......................................................................................... 23
2.1.4. Shufrat ........................................................................................................... 24
2.2. FORMULIMI I PRGJITHSHM SIPAS MEF .................................................. 25
2.2.1. Shufra e nderur aksialisht .............................................................................. 33
2.2.2. Formulimi alternativ i barazimeve baz ........................................................ 35
2.2.3. Shufra e nderur aksialisht n rrafsh ............................................................... 38
2.3. METODAT PR ZGJIDHJEN E PROBLEMEVE JOLINEARE ....................... 40
2.3.1. Metodat inkrementale .................................................................................... 41
2.3.2. Metodat iterative ............................................................................................ 44
2.3.3. Metodat e prziera ......................................................................................... 47
2.4. MBAJTSIT VIJOR .......................................................................................... 48
2.4.1. Analiza e shufrs n rrafsh sipas teoris s zhvendosjeve t mdha ........... 48
2.4.2 Matrica e shtangsis e elementit jolinear gjeometrik tra ............................. 53
3. DEFORMIMET E ELEMENTEVE BETONARME NN VEPRIMIN E

NGARKESS AFATSHKURT ........................................................................................ 58
3.1. SJELLJA NGARKES-ZHVENDOSJE E VRTETUAR

EKPERIMENTALISHT .................................................................................................. 58
3.2. MARRDHNIA MOMENT-KURBATUR PR PRERJEN E ELEMENTIT

BETONARME ................................................................................................................ 59
3.2.1. Marrdhnia moment-kurbatur pr prerjen trthore t paplasaritur e

elementit betonarme .................................................................................................... 60
3.2.2. Marrdhnia moment-kurbatur pr prerjen trthore t plasaritur e elementit

betonarme .................................................................................................................... 61
3.3. MARRDHNIA MOMENT-KURBATUR PR PJESN E SHUFRS

BETONARME ................................................................................................................ 63
3.4. PROPOZIME PR LLOGARITJEN E MADHSIVE T DEFORMIMEVE ... 68
3.4.1. Llogaritjet e autorve t ndryshm t priudhave t ndryshme ..................... 68

3.4.2. Hipotezat e bazuara n lidhjen bilineare moment-zhvendosje n fazn e

eksploatimit ................................................................................................................. 70
3.4.3. Bazat e llogaritjes aktuale pr llogarin e deformimeve ............................... 71
3.5. LLOGARITJA E DEFORMIMEVE TE ELEMENTEVE BETONARME SIPAS

ACI 435R-95 (Riaprovuar n v.2000) ............................................................................. 75
3.6. LLOGARITJA E DEFORMIMEVE T ELEMENTEVE BETONARME SIPAS

EUROCODE 2 (2004) ..................................................................................................... 77
3.7. LLOGARITJA E DEFORMIMEVE T ELEMENTEVE BETONARME SIPAS

AS3600 (2006) ................................................................................................................ 78
3.8. VEPRIMET PRAKTIKE PR CAKTIMIN E MADHSIVE DEFORMABILE

NN VEPRIMIN E NGARKESS EKSPLOATUESE AFATSHKURT ................... 79
3.9. PARIMI I SUPERPONIMIT DHE EFEKTI I NGARKESS PRSRITSE ... 81
4. REZULTATET ANALITIKE ..................................................................................... 83
4.1. SHEMBULLI I PAR NUMERIK ...................................................................... 86
4.2. SHEMBULLI I DYT NUMERIK ...................................................................... 89
5. SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T TENSIONIT PREJ BETONI T ARMUAR ...... 91
5.1 T PRGJITHSHME ........................................................................................... 91
5.2 SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 315-10........................................ 92
5.2.1 Prshkrimi i shqyrtimit t shtyllave ............................................................... 92
5.2.2 Rezultatet e shqyrtimit ................................................................................... 94
5.2.3 Interpretimi i rezultateve ............................................................................... 98
5.3 SHYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 1000-10 S ................................... 102
5.3.1 Prshkrimi i shqyrtimit t shtyllave ............................................................. 102
5.3.2 Rezultatet e shqyrtimit ................................................................................. 104
5.3.3 Interpretimi i rezultateve ............................................................................. 109
5.4 SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 1600-12 S ................................ 113
5.4.1 Prshkrimi i shqyrtimit t shtyllave ............................................................. 113

5.4.2 Rezultatet e shqyrtimit ................................................................................. 115
5.4.3 Interpretimi i rezultateve ............................................................................. 119
6. KRAHASIMI NDRMJET REZULTATEVE ANALITIKE DHE

EKSPERIMENTALE ........................................................................................................ 123
PRFUNDIMI ................................................................................................................... 125
LITERATURA .................................................................................................................. 126

LISTA E FIGURAVE
Figura 1.1: Shembull i lakoreve kohore ............................................................................... 4
Figura 1.2: Shembull i strukturs jolineare: shufr e thjesht .............................................. 5
Figura 1.3: Sjellja jolineare gjeometrike e shufrs s thjesht ............................................. 7
Figura 1.4: Modeli elastik jolinear ..................................................................................... 10
Figura 1.5: Funksionet e energjis s deformimit U dhe U* .............................................. 11
Figura 1.6: Lakorja tipike nderje-deformim pr elikun e but ......................................... 12
Figura 1.7: Modeli elastoplastik me prforcim linear ........................................................ 12
Figura 1.8: Siprfaqja e rrjedhshmris.............................................................................. 13
Figura 1.9: Ndarja e inkrementit t deformimit total ......................................................... 14
Figura 1.10: Prforcimi izotropik ....................................................................................... 15
Figura 1.11: Prforcimi kinematik ..................................................................................... 16
Figura 2.1: Gjendjet para dhe pas deformimit t nj trupi ................................................. 21
Figura 2.2: Marrveshja mbi kahjet pozitive t zhvendosjeve dhe rrotullimeve ............... 24
Figura 2.3: Kuptimi gjeometrik i matrics tangjente t shtangsis .................................. 33
Figura 2.4: Shufra e nderur aksialisht me nyje n skaje ..................................................... 33
Figura 2.5: Shufra n rrafsh, e ngarkuar aksialisht ............................................................. 38
Figura 2.6: Interpretimi gjeometrik i metods inkrementale .............................................. 43
Figura 2.7: Interpretimi gjeometrik i metods inkrementale t korrigjuar ......................... 43
Figura 2.8: Interpretimi gjeometrik i metods iterative...................................................... 45
Figura 2.9: Interpretimi gjeometrik i metods s Neton-Raphson-it ................................ 46
Figura 2.10: Interpretimi gjeometrik i metods s modifikuar t Neton-Raphson-it ....... 47
Figura 2.11: Paraqitja skematike e metods s przier....................................................... 47
Figura 2.12: Elementi vijor n rrafsh me 6 shkall lirie ..................................................... 49
Figura 2.13: Elementi tra n rrafsh n gjendjen fillestare dhe t deformuar ...................... 53
Figura 2.14: Forcat e jashtme n elementin tra n rrafsh ................................................... 54

Figura 3.1: Sjellja ngarkes-zhvendosje e elementeve betonarme n prkulje .................. 58
Figura 3.2: Shprndarja e dilatacioneve dhe kurbatura .................................................. 59
Figura 3.3: Prerja trthore e pa plasaritur dhe shprndarja e dilatacioneve ....................... 60
Figura 3.4: Pjesa aktive e prerjes trthore t plasaritur ...................................................... 61
Figura 3.5: Sjellja moment-kurbatur pr prerjen e elementit betonarme.......................... 62
Figura 3.6: Shufra betonarme e ngarkuar n prkulje me moment konstant...................... 63
Figura 3.7: Shufra betonarme e ngarkuar n prkulje me moment t ndryshueshm ........ 67
Figura 3.8: Varsia moment-kurbatur pr pjesn e shufrs betonarme me karakteristika

gjeometrike konstante. ......................................................................................................... 68
Figura 3.9: Lidhja Moment-Zhvendosje a) e propozuar nga rregullorja CEB; b) e

propozuar nga rregullorja ACI ............................................................................................ 70
Figura 3.10: Lidhja Moment-Kurbatur sipas metods bilineare direkte .......................... 72
Figura 3.11: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga D. Branson ............................... 73
Figura 3.12: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga Beeby ....................................... 73
Figura 3.13: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga Ivkovi ..................................... 74
Figura 3.14: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga ............................ 75
Figura 3.15: Sjellja bilineare ngarkes-zhvendosje sipas ACI 435R-95 ............................ 76
Figura 3.16: Trau betonarme i ngarkuar n prkulje; a)Ndryshimi real i shtangsis;

b)Zvendsimi i shtangsis me shtangsit konstante; c) Zvendssimi i shtangsis me
shtangsin efektive............................................................................................................. 80
Figura 3.17: Shprndarja e shtangsis s traut kontinual ................................................. 81
Figura 4.1: Shprndarja e forcave t brendshme n prerje trthore ................................... 84
Figura 4.2: Diskretizimi i shtylls n elemente t fundm ................................................. 85
Figura.4.3: Shndrrimi i elementit me shtangsi t ndryshueshme n element me

shtangsi konstante .............................................................................................................. 85
Figura 4.4: Shkallt e liris n nyjet e elementve t fundm ............................................ 86

Figura 4.6:.Paraqitja grafike e diagramit forc-zhvendosje maksimale pr shtylln e tipit

315/10 .................................................................................................................................. 87
Figura 4.7: Karakteristikat gjeometrike t shtylls 1000/10. ............................................. 89
Figura 4.8:.Paraqitja grafike e diagramit forc-zhvendosje maksimale pr shtylln e tipit

1000/10 ................................................................................................................................ 90
Figura 5.1: Skema e ekzaminimit t shtylls SHB 315-10 ................................................. 93
Figura 5.2: Deformimi i shtylls SHB 315-10 nga forca F=7.6 kN ................................... 97
Figura 5.3: Skema e ekzaminimit t shtylls SHB 1000-10 ............................................. 103
Figura 5.4: Deformimi i shtylls SHB 1000-10S nga forca F=7.6 kN ............................. 108
Figura 5.5: Skema e ekzaminimit t shtylls SHB 1600-12S .......................................... 114
Figura 5.6: Deformimi i shtylls SHB 1600-12S nga forca F=7.6kN .............................. 118
Figura 6.1: Lakorja forc-zhvendosje pr shtylln e tipit 315/10 .................................... 123
Figura 6.2: Lakorja forc-zhvendosje pr shtylln e tipit 1000/10 .................................. 124

LISTA E TABELAVE
Tabela 4.1: Paraqitja tabelare e rezultateve t fituara analitikisht pr shtylln 315/10 ...... 88
Tabela 4.2: Paraqitja tabelare e rezultateve t fituara analitikisht pr shtylln 1000/10 .... 90
Tabela 5.1: Karakteristikat gjeometrike t shtylls SHB 315-10 ....................................... 94
Tabela 5.2: Rezistenca n shtypje e matur gjat ekzaminimit t shtylls SHB 315-10,
Mostra 1 ............................................................................................................................... 95
Mostra 2 ............................................................................................................................... 95
Mostra 3 ............................................................................................................................... 96
Tabela 5.5: Zhvendosjet e matura gjat ekzaminimit t shtylls SHB 315-10................... 97
Tabela 5.6:Vlersimi i shtylls s ekzaminuar SHB 315-10 .............................................. 98
Tabela 5.7: Karakteristikat gjeometrike t shtylls SHB 1000-10S ................................. 105
Tabela 5.8: Rezistenca n shtypje e matur gjat ekzaminimit t shtylls SHB 1000-10S,
Mostra 1 ............................................................................................................................. 106
Mostra 2 ............................................................................................................................. 106
Mostra 3 ............................................................................................................................. 107
Tabela 5.11: Zhvendosjet e matura gjat ekzaminimit t shtylls SHB 1000-10S .......... 108
Tabela 5.12: Vlersimi i shtylls s ekzaminuar SHB 1000-10S ..................................... 109
Tabela 5.13: Karakteristikat gjeometrike t shtylls SHB 1600-12S ............................... 115
Mostra 1 ............................................................................................................................. 116
Mostra 2 ............................................................................................................................. 116
Mostra 3 ............................................................................................................................. 117
Tabela 5.17: Zhvendosjet e matura gjat ekzaminimit t shtylls SHB 1600-12S .......... 118
Tabela 5.18: Vlersimi i shtylls s ekzaminuar SHB 1600-12S ..................................... 119

LISTA E SIMBOLEVE LATINE

Siprfaqja fillestare e prerjes trthore
Siprfaqja e armaturs s trhequr
A Matrica pr lidhjen e zhvendosjeve t elementit me zhvendosjet n nyje
B Matrica e cila lidh deformacionet me deformimet
b Gjersia e prerjes trthore
d Lartsia statike e prerjes
D Matrica e materialit
Matrica tangjenciale e materialit
Koeficientt e elasticitetit
Tenzori i deformacioneve lineare
E Moduli i elasticitetit
Moduli i elasticitetit t betonit
Moduli i elasticitetit t elikut
Moduli efektiv i elasticitetit t elikut
Deformimet gjatsore
Moduli sekant i elasticitetit
Moduli tangjencial i elasticitetit
Energjia potenciale e deformimit
Potenciali i forcave t jashtme konservative
F Vektori i forcave t jashtme n nyje
Forca e stabilizimit t plasaritjeve
Forca e cila shkakton plasaritjen e par n element
Funksioni i rrjedhshmris
Prcaktori i tenzorit para deformimit

Prcaktori i tenzorit pas deformimit
Matrica e derivateve t funksioneve interpoluese
Momenti i inercis i prerjes s prgjithshme
Momenti i inercis i prerjes s idealizuar pa plasaritje
Momenti i inercis i prerjes s prgjithshme t betonit
Momenti i inercis i prerjes aktive ndaj qendrs s rndess s prerjes aktive
Momenti efektiv i inercis
Koeficienti i aksit neutral
K Matrica e shtangsis s strukturs
Matrica e shtangsis lineare
Matrica e shtangsis tangjenciale
Matrica e shtangsis s sistemit t elementeve t fundm
Matrica konvecionale e shtangsis s elementit
Shtangsia e zhvendosjes fillestare
Shtangsia e nderjes fillestare
Gjatsia fillestare e shufrs
L Gjatsia e shufrs pas deformimit
L Operator linear
Momenti i prkuljes
Momenti i prkuljes i cili shkakton paraqitjen e plasaritjeve n element
Momenti i prkuljtes i cili shkakton plastifikimin e prerjes
Momenti i prkuljes ndaj qendrs s rndess s armaturs
N Forca aksiale n shufr
Matrica e funksioneve interpoluese
Matrica gjeometrike apo inkrementale e shtangsis e rendit t par

Matrica gjeometrike apo inkrementale e shtangsis e rendit t dyt
Vektori i zhvendosjeve n nyje t elementit t fundm
Vektori i parametrave t zhvendosjeve dhe n nyje t sistemit n koordinata globale
Vektori i forcave t gjeneralizuara n nyje t elementit t fundm
Vektori i forcave t gjeneralizuara n nyjet e sistemit n koordinata globale
Vektori i zhvendsojeve inkrementale
r Rrezja e kurbaturs s prerjese trthore
R Forca e brendshme
Matric
Tenzori i Piola - Kirchhoff-it i llojit t dyt
Tenzori i Lagrange-it
Komponentet e zhvendosjeve
Vektori i zhvendosjeve n nj pik t fardoshme t shufrs
Zhvendosjet e aksit t shufrs n drejtim t triedrit
Derivatet e zhvendosjeve ndaj aksit x
Derivatet e zhvendosjeve ndaj aksit y
Derivatet e zhvendosjeve ndaj aksit z
U Energjia e deformimit
U* Energjia komplementare e deformimit
v Zhvendosja n nyje n drejtim t aksit y
Zhvendosja e llogaritur pr shtangsi t prerjes s plasaritur prgjat mbajtsit
Vllimi fillestar i shufrs
V Vllimi i shufrs pas deformimit
x Distanca e aksit neutral nga skaji i shtypur i prerjes trhtore

LISTA E SIMBOLEVE GREKE

Raporti i moduleve t elasticitetit t materialit t elikut dhe betonit
Simbolet e Cristoffel-it t llojit t dyt
Zhvendosja e gjeneralizuar
Deformimi virtual
Zhvendosja virtuale
Dilatacioni
Dilatacioni elastik
Dilatacioni plastik
Dilatacioni i Green-it
Tenzori i deformacioneve
Tenzori i deformimit t Almansi-t
Vektori i deformacioneve lineare
Vektori i deformacioneve jolineare
Dilatacioni n skajin e shtypur t prerjes trthore t elementit
Dilatacioni n armaturn e trhequr t prerjes trthore t elementit
, ,, Deformacionet e pikave n aksin e shufrs
, , Deformacionet n fardo pike t shufrs
Tenzori i deformacioneve jolineare
Parametrat e materialit
Tenzori i Piola - Kirchhoff-it i llojit t par
Funksionali i energjis totale potenciale
Prqindja e armaturs n zonn e trhequr
Prqindja e armaturs n zonn e shtypur
Nderja normale n prerjen trthore t shufrs

Tenzori i nderjeve
Tenzori i Cauchy-it
Tenzori i nderjes sekondare i Piola-Kirchhoff
Nderja n kufirin e rrjedhshmris
, Nderjet kryesore
Nderja efektive
Vektori i nderjeve lineare
Vektori i nderjeve jolineare
Nderja normale trheqse n beton
Nderja normale shtypse n beton
Nderja normale n armatur
Nderja tangjenciale n beton
Kurbatura e prerjes trthore
Rrshqitjet
Rrotullimet rreth akseve t triedrit
Tenzori i linearizuar i rrotullimeve

HYRJE
Kuptimi i sjelljes s elementeve t gjata betonarme, t nnshtruar ndaj deformimeve t
mdha, krkon studime t mtejme analitike dhe eksperimentale.
Qllimet e ktij punimi jan:
T zhvilloj modelin e elementit t fundm t elementit vijor betonarme i

nnshtruar ndaj deformimeve t mdha
T vlersoj modelin duke krahasuar rezultatet analitike me rezultatet e fituara

nga shqyritimi eksperimental.
N kapitullin e par, sht paraqitur n prgjithsi jolineariteti i strukturave.

Zhvendosjet e elementeve t gjata mund t jen aq t mdha sa q ndryshimet e forms nuk
mund t neglizhohen andaj duhet t kalohet n analizn jolineare t tyre. Aty jan paraqitur
jolinearitetet gjeometrike, jolinearitetet e materialit dhe jolinearitetet konturore.
N kapitullin e dyt, jan paraqitur disa probleme themelore t gjeometris jolineare t

elementeve vijore. Aty sht dhn formulimi i prgjithshm sipas MEF, duke treguar
mnyrat kryesore se si t arrihet deri te zgjidhjet e krkuara dhe disa aplikime n mbajtsit
vijor.
N kapitullin e tret, jan paraqitur veprimet praktike pr llogaritjen e madhsive t

deformimeve nn veprimin e ngarkess afatshkurtr, pr elementet e nnshtruara ndaj
prkuljes.
N kapitullin e katrt, jan paraqitur rezultatet analitike. Aty sht paraqitur sjellja forc
- zhvendosje maksimale pr intensitete t ndryshme t forcs deri n thyerje t elementit
betonarme.
N kapitullin e pest, sht paraqitur shqyrtimi ekperimental i shtyllave t tensionit prej

betoni t armuar.
N kaptillun e gjasht, sht br krahasimi i rezultateve t fituara analitikisht dhe atyre

t fituara ekperimentalisht.
1
1. JOLINEARITETET STRUKTURORE
1.1. T PRGJITHSHME
Zgjidhja e shumics s problemeve inxhinierike sht bazuar n aproksimimet lineare.
N analizn e strukturave, kto aproksimime jan paraqitur duke konsideruar se:
Zhvendosjet jan t vogla dhe mund t neglizhohen n ekuacionet e ekuilibrit,
Deformimi sht proporcional me nderjen (ligji i Hooke-ut),
Ngarkesat jan konservative, t pavarura n deformime,
Mbshtetjet e strukturave mbeten t pandryshuara prgjat ngrakimit.
Rrjedhimisht, ekuacionet n analizn e elementeve t fundm, q prshkruajn sjelljen e

strukturs jan lineare.
(1.1)
Ku:
- matrica e shtangsis s strukturs,
- vektori i zhvendsojeve t nyjeve dhe
- vektori i forcave t jashtme n nyje.
Karakteristikat e zgjidhjes s ktij problemi linear jan:
Zhvendosjet jan proporcionale me forcat
Shtangsia e strukturs sht e pavarur nga vlera e nivelit t ngarkess.
N realitet sjellja e strukturave sht jolineare, por divergjencat prej prgjigjes lineare
jan zakonisht t vogla dhe mund t neglizhohen n shumicn e problemeve praktike.
N ann tjetr, zgjidhja e disa problemeve inxhinierike krkon t braktisen

aproksimimet lineare. Pr shembull, zhvendosjet e elementeve t gjata mund t jen aq t
mdha sa q ndryshimet e forms s elementeve nuk mund t neglizhohen. Disa materiale
bhen jolineare apo modeli i materialit linear nuk mund t shfrytzohet nse nderja arrin
nj vler t caktuar. Pr m tepr, ngarkesat mund t ndryshojn drejtimet e tyre ndaj
zhvendosjeve dhe mbshtetjet mund t ndryshojn gjat ngarkimit. Si pasoj, struktura
bhet jolineare. Nse kto fenomene jan t prfshira, ekuacionet e ekuilibrit bhen
2
jolineare dhe n vend t ekuacioneve lineare shprehja (1.1), ne fitojm ekuacionet

algjebrike jolineare
(1.2)
1.2. LLOJET E JOLINEARITETEVE STRUKTURORE

Jolinearitetet strukturore mund t veohen si:
Jolinearitetet gjeometrike: Efekti i zhvendosjeve t mdha n konfiguracionin e

prgjithshm gjeometrik t strukturs.
Jolinearitetet e materialit: Sjellja e materialit sht jolineare. Modelet e mundshme

t materialit jan:
jolineare elastike
elastoplastike
viskoelastike
viskoplastike
Jolinearitetet konturore (kufitare) p.sh. zhvendosja e varur prej kushteve

kufitare. Jolinearitet kufitare m t shpeshta jan hasur n problemet e kontaktit.
Efektet e sjelljes jolineare t strukturave q duhet te pranohen jan:
Nuk mund t aplikohet parimi i superponimit. Pr shembull, rezulatet e disa rasteve

t ngarkesave nuk mund t kombinohen,
Vetm nj rast i ngarkess mund t trajtohet pr nj her,
Rendi i aplikimit t ngarkesave (historia e ngarkimit) mund t jet i rndsishm.

Veanrisht, deformimet plastike varen nga mnyra e ngarkimit. Kjo sht arsyeja
e ndarjes s ngarkesave n inkremente t vogla n analizn jolineare te EF,
Sjellja e strukturave mund t jet dukshm joproporcionale ndaj ngarkess s

aplikuar,
Gjendja e nderjes fillestare mund t jet e rndsishme.
3
1.3. KONCEPTET E LAKOREVE KOHORE

Pr analiz jolineare statike, ngarkesat aplikohen n hapa inkremental duke shfrytzuar
lakoret kohore.Variabla koh paraqet nj pseudokoh, e cila paraqet intensitetin e
ngarkesave t aplikuara n hapin e caktuar.
Pr analiz jolineare dinamike dhe analiz jolineare statike me veti t materialit q

varen nga koha, koha paraqet kohn reale t shoqruar me aplikimin e ngarkess.
Si nj shembull, lakoret kohore pr forcat F1 dhe F2 q ngarkojn nj tra t thjesht jan

paraqitur n Figurn 1.1. Vlerat e forcave n ndonj kohe definohen si:
dhe
Ku dhe jan vlerat hyrse t forcave dhe dhe jan parametrat e ngarkess t
cilt jan n funksion t kohs t.
F1 F2
Figura 1.1: Shembull i lakoreve kohore
1.4. SJELLJA JOLINEARE GJEOMETRIKE
1.4.1. Sjellja zhvendosje e madhe - deformim i vogl

Q t paraqesim sjelljen jolineare gjeometrike do t fillojm me nj shembull.
Prvetsojm zhvendosje t madhe, por rrotullim t vogl, dhe ka sht m e rndsishme
deformim t vogl. Struktura sht shum e thjesht - vetm nj shufr si shihet n
Figurn 1.2. N fillim, kur forca F sht zero, forca aksiale N n shufr sht zero
gjithashtu dhe shufra ka gjatsin e saj fillestare L0.
4
H F
v
H
h
l0
N
Figura 1.2: Shembull i strukturs jolineare: shufr e thjesht
Nga Figura 1.2 kushti i ekuilibrit sht:
Dhe pas zvendsimit
(1.3)
Prvetsojm se materiali sht linear elastik me modulin e Young-ut E. Prvetsimi se

deformimi sht i vogl ktu nnkupton se ndryshimi i siprfaqes s prerjes trthore t
shufrs mund t neglizhohet. Prandaj forca asksiale n shufr sht:
(1.4)
Ku sht siprfaqja fillestare e prerjes trthore dhe dilatacioni i definuar si:
=(L- L0)/L (1.5)
Pasiq gjatsit jan t dhna si:
dhe (1.6)
shprehja pr dilatacion bhet paksa e ndrlikuar. Ne mund ta zgjidhim kt problem duke

prvetsuar dilatacionin e Green-it t definuar si:
(1.7)
5
i cili pr problemin ton bhet:
( ) (1.8)
Prdorimi i ksaj madhsie t re t dilatacionit sht i mundur sepse ne mund ta

definojm dilatacionin arbitrarisht. Kushti i vetm sht ai q dilatacioni duhet t jet
objektiv, ka d.m.th se ai duhet t jet i pavarur nga zgjedhja e sistemit koordinativ dhe
nga lvizja e trupit rigjid. Nga shprehjet (1.5) dhe (1.7) rrjedh se:
( )
Ose
(1.9)
Duke veuar se ekuacioni konstituiv ishte dhn si:
(1.10)
I njjti ekuacion konstituiv kur prdoret dilatacioni i Green-it do t jet:
(1.11)
Kjo nnkupton se duhet t prdorim madhsin:
n vend t E n ekuacionin konstituiv. Fatmirsisht, ne mund ta neglizhojm kt

ndrlikim tani pr shkak se pr deformimet e vogla diferenca ndrmjet dilatacionit
inxhinierik dhe t Green-it sht e neglizhueshme.
Pr shembull, konsiderojm se =0.002 ather

. Kjo tregon se diferenca sht vetm 0.1% ka d.m.th se sht vler e cila
zakonisht mund t neglizhohet. Duke prvetsuar se deformimi sht i vogl, ne mund t
shkruajm dhe n pajtueshmri me shprehjen (1.8)
( ) (1.12)
Duke zvendsuar (1.12) n barazimin e ekuilibrit (1.3) dhe duke prvetsuar se pr

deformim t vogl sht fitojm barazimin e ekuilibrit:
6
(1.13)
Shihet qart se barazimi sht jolinear n funksion t zhvendosjes v. Kjo nnkupton se

marrdhnia ndrmjet ngarkess F dhe zhvendosjes v paraqitet jo prej vijs s drejt si
sht kur ndryshimet e konfiguracionit jan t neglizhuara, por prej lakores. Kto
karakteristika jolineare pr . , dhe
jan paraqitur n Figurn 1.3.
2500 F (N)
2000
1500
1000
500
-10 -5 5 10
-500
v (mm)
-1000
Figura 1.3: Sjellja jolineare gjeometrike e shufrs s thjesht
Ekziston mundsi tjetr q t fitohen ekuacionet e ekuilibrit (1.3) apo (1.13). N baz t
principit t zhvendosjeve virtuale, kur struktura sht n ekuilibr, punt virtuale t forcave
t brendshme dhe t jashtme jan t barabarta pr do sistem t zhvendosjeve virtuale. Pr
strukturn ton me nj shkall t liris sht e mundur vetm nj zhvendosje virtuale dhe
principi i zhvendosjeve virtuale ka formn:
(1.14)
ku sht deformimi virtual q i korrespondon zhvendosjes virtuale . Deformimi

virtual mund t shprehet prej shprehjes (1.8) si:
* + (1.15)
N principin e zhvendosjeve virtuale sht marr se zhvendsojet virtuale jan

infinitizimale kshtu q nderja mbetet e pandryshueshme. Duke veuar n kt
rast se dhe jan konstante prgjat tr vllimit V dhe duke prvetsuar se ndryshimi
7
i vllimit mund t neglizhohet pr deformime t vogla, d.m.th shprehja

(1.14) merr formn:
dhe prej ktij ekuacioni rrjedh se:
Ky ekuacion sht i njejt me ekuacionin e ekuilibrit (1.3). Pas zvendsimit t N prej

(1.12) do t fitohet ekuacioni (1.13).
1.4.2. Sjellja zhvendosje e madhe-deformim i madh

Kur deformimi sht i madh, sht e papranueshme t neglizhohet ndyshimi i forms
dhe vllimit t strukturs. Pr shembull, n rastin e shufrs s thjesht ne n ekuacionet
(1.12) dhe (1.13) duhet t marrim siprfaqen e prerjes trthore t astit A n vend t asaj
fillestare dhe gjatsin e astit n vend t asaj fillestare .
Pradaj, integrimi n ekuacionin
i cili shpreh principin e zhvendosjeve virtuale duhet t kryhet pr vllimin e astit. Kjo
sjell probleme, pasiq vllimi i astit sht i panjohur, sepse ai varet prej zhvendosjeve t
cilat gjithashtu jan t panjohura dhe fillimisht duhet t llogariten. Pr t zgjidhur kt
problem, sht e nevojshme t bhen transformime kshtu q integrimet t bhen pr
vllimin e njohur. M posht shkurtimisht jan paraqitur dy mnyra t mundshme.
1.4.2.1. Formulimi total i Lagrang-it

N formulimin total t Lagrang-it (TL) t gjitha integralet jan t llogaritur duke marr
parasysh konfiguracionin fillestar t padeformuar t strukturs
(1.16)
ku sht vllimi fillestar. Gjat transformimit, sht futur madhsi e re e nderjes e

ashtuquajtur tenzori i nderjes sekondare i Piola-Kirchhoff-it s bashku me tenzorin e
deformimit t Green-it .
8
1.4.2.2. Formulimi i prmirsuar i Lagrang-it

N formulimin e prmirsuar t Lagrang-it, konfigurimi i njohur i deformimit i sht
marr si gjendje fillestare pr konfigurimin vijues (i+1) dhe ky n mnyr t vazhdueshme
prsritet prgjat llogaritjes
(1.17)
N ann e majt t barazimit (2.40), sht tenzori i nderjes s Cauchy-ut dhe
sht tenzori i deformimit t Almansi-t. Simboli dhe nnkupton se

deformimi dhe nderja jan n konfiguracionin (i+1). Integrimi bhet pr vllimin q
sht n konfiguracionin e astit i.
1.5. JOLINEARITETET E MATERIALIT
1.5.1. T prgjithshme
Analiza elastike lineare sht bazuar n ekuacionin linear nderje-deformim
(1.18)
n t cilin termet e matrics s materialit D jan shprehur si funksione t vlerave konstante

t modulit t elasticitetit dhe koeficientit te Poisson-it. Matrica konstante D shpie tek
matrica konstante e shtangsis K, e cila pr marrdhnien deformim-zhvendosje
(1.19)
sht e dhn si:
(1.20)
Shmangia nga elasticiteti linear nnkupton se ekuacionet konstituive elastike lineare

nuk jan m valide, kshtu q matrica e materialit nuk sht m konstante. Matrica e
materialit D jokonstante paraqet ekuacionet konstituive jolineare q i korrespondojn
modelit t prvetsuar t materialit. Si pasoj, kushtet e ekuilibrit jan jolineare.
Jolinearitetet e materialit jan zakonisht t kombinuara me jolinearitetet gjeometrike

dhe/ose kufitare.
9
1.5.2. Modelet elastike jolineare

Sjellja elastike jolineare e materialeve mund t formulohet n disa mnyra. M i thjeshti
sht formulimi total,ku nderja dhe deformimi jan t definuara n termet e modulit sekant
t elasticitetit , Figura 1.4.
(1.21)
N formulimin hipo-elastik, marrdhnia ndrmjet inkrementeve t nderjeve dhe

deformimeve jan t definuara prej modulit tangjencial t elasticitetit
(1.22)
Ligji i materialit elastik jolinear gjithashtu mund t jet i formuluar n termet e

fomulimit hiperelastik, i cili supozon ekzistimin e funksionit t energjis s deformimit U
dhe funksionin korrespondues t energjis komplementare U* t till q
(1.23)
Et
Es
Figura 1.4: Modeli elastik jolinear
10
U*
Figura 1.5: Funksionet e energjis s deformimit U dhe U*
1.5.3. Modelet e materialit elastoplastik

1.5.3.1. Kushti i rrjedhshmris
Eksperimentet tregojn se materiali elastik linear sht i pranueshm vetm brenda nj
rangu t kufizuar t nderjes. Si nj shembull, lakorja nderje-deformim prej shqyrtimit n
trheqje t elikut sht paraqitur n Figurn 1.6. Deri n nderjen e rrjedhshmris t
paraqitur me pikn A (n rastin e dhn ) deformimet jan elastike dhe
marrdhnia mund t prshkruhet si . Kur vlera e nderjes arrin nderjen e
rrjedhshmris, nj ligj konstituiv elastoplastik drejton marrdhnien ndrmjet
inkrementeve t nderjes dhe deformimit.
Pr shkak t pamjaftueshmris s t dhnave, zakonisht prvetsohen lakore t

prafrta nderje-deformim. Aproksimimi bilinear i definuar prej nderjes s rrjedhshmris,
modulit t elasticitetit E dhe modulit tangjencial sht i paraqitur n Figurn 1.7. Nse
, modeli i materialit sht elastik-perfekt plastik. Nse , modeli i materialit
sht me prforcim.
11
450
400
350
300
(MPa)
A
250
200
150
100
50
0
0.00 0.02 0.04 0.06 0.08 0.10 0.12
Figura 1.6: Lakorja tipike nderje-deformim pr elikun e but
B Et
A
E
C
e p
Figura 1.7: Modeli elastoplastik me prforcim linear
N prshkrimin matematikor, fillimi i rrjedhshmris mund t paraqitet prmes

funksionit skalar t quajtur funskioni i rrjedhshmris . Funskioni i rrjedhshmris sht
shnuar n formn e cila shpie tek kushtet:
pr deformim elastik dhe pr deformim plastik (1.24)
N praktikn inxhinierike, m s shpeshti jan shfrytzuar dy kushtet e ardhshme pr

rrjedhshmri:
Kushti i rrjedhshmris sipas Von Mises:
(1.25)
12
ku , dhe jan nderjet kryesore. N kt mnyr, rrjedhshmria paraqitet kur nderja

efektive arrin vlern e nderjes s rrjedhshmris

(1.26)
Kushti i rrjedhshmris sipas Tresca-s
[ ][ ][ ] (1.27)
Diferenca m e lart ndrmjet ktyre dy kushteve klasike t rrejdhshmris sht rreth

15% pr gjendjen nderjes prerse. Pr gjendje tjera t nderjeve diferenca sht m e vogl.
Prandaj, q t dy kushtet shpesh konsiderohen si t barabart n praktikn inxhinierike.
Kushti i rrjedhshmris i cili sht n funksion t komponenteve t tenzorit t nderjeve

dhe parametrave t materialit
(1.28)
prcakton siprfaqen e rrjedhshmris n hapsirn e nderjeve kryesore, Figura 1.8. Pikat

e nderjeve t cilat shtrihen brenda siprfaqes s rrjedhshmris jan t lidhura me gjendjen
e nderjeve elastike, ndrsa pikat t cilat shtrihen n siprfaqe paraqesin gjendjen e nderjeve
plastike. Asnj pik e nderjeve nuk mund t jet jasht siprfaqes s rrjedhshmris.
F ( ,k)=0
O 1
Figura 1.8: Siprfaqja e rrjedhshmris
13
1.5.3.2. Sjellja pas rrjedhshmris

Supozimi baz n prshkrimin e sjelljes pas rrjedhshmris sht ndarja e inkrementit
t deformimit total n pjesn elastike (t kthyeshme) dhe n pjesn plastike (t
pakthyeshme). Pr gjendjen e nderjes nj aksiale, n pajtueshmri me Figurn 1.9
(1.29)
dhe inkrementi i deformimit plastik ather sht
(1.30)
Et
d
d
d
E d p d e
Figura 1.9: Ndarja e inkrementit t deformimit total
N baz t analogjis, n gjendjen e nderjes shumaksiale deformimin total e

zbrthejm n pjest elastike dhe plastike gjithashtu.
(1.31)
N rastet e nderjes shumaksiale, ngarkimi vijues pas rrjedhshmris s par shkakton

deforimim plastik t mtejshm i cili mund t ndikoj n modifikimin e forms dhe/ose
pozits s siprfaqes s rrjedhshmris.
Pr materialin perfekt plastik, siprfaqja e rrjedhshmris mbetet e pandryshuar gjat

deformimit plastik. Pr materialin me prforcim, deformimet plastike shkaktojn ndryshim
14
n formn dhe pozitn e siprfaqes s rrjedhshmris. Kjo nnkupton se siprfaqja e

rrjedhshmris fillestare gradualisht zvendsohet prej siprfaqes s rrjeshdhmris
vijuese. sht pranuar funksioni i rrjedhshmris i cili ka formn si n vijim:
(1.32)
Ky funksion i rrjedhshmris varet nga nderjet por gjithashtu edhe prej deformimeve
plastike dhe parametrit t prforcimit K. Mnyra n t ciln deformimet plastike
modifikojn funksionin e rrjedhshmris sht e definuar prej rregullave t prforcimit:
A
a B
A
O
O
A'
C
C
Figura 1.10: Prforcimi izotropik
Ligji i prforcimit izotropik nnkupton se siprfaqja e rrjedhshmris rritet n madhsi

por mbetet n formn fillestare prgjat ngarkimit. Paraqitja skematike e prforcimit
izotropik pr gjendjen e nderjes aksiale dhe biaksiale sht paraqitur n Figurn 1.10.
N prforcimin kinematik, siprfaqja e rrjedhshmris fillestare zhvendoset n pozit t

re n hapsirn e nderjeve pa ndryshuar formn dhe madhsin e saj si sht paraqitur n
Figurn 1.11. Prforcimi kinematik ka rndsi t lart n modelimin e sjelljes ciklike.
Kombinimi i ligjeve baz t pforcimit shpie te ligji i prforcimit t przier ku

siprfaqja e rrjedhshmris fillestare edhe rritet edhe zhvendoset si pasoj e rrjedhjes
plastike.
15
B
F
A
B
O
0
0
F0 A
2
O
O
0
C
C
Figura 1.11: Prforcimi kinematik
1.5.3.3. Ekuacionet konstituive pr materialin elastoplastik

Kushti i rrjedhshmris thot nse deformimi plastik do t ndodh por nuk thot asgj
rreth sjelljes plastike t materialit pas fillimit t deformimeve plastike. Kjo sht e definuar
prej t ashtuquajturs rregulls s rrjedhshmris n t ciln vlera dhe drejtimi i
deformimeve plastike sht i lidhur me gjendjen e nderjeve dhe vlern e nderjeve. Kjo
marrdhnie mund t shprehet si:
(1.33)
ose n formn matricore
(1.34)
ku sht madhsi skalare (q duhet t caktohet) dhe Q sht skalar i llogaritur n

funksion t komponenteve t nderjeve i quajtur potenciali plastik.
Pr metale, e ashtuquajtura rregulla e rrjedhshmris s lidhur, n t ciln siprfaqja e

potencialit plastik prputhet me siprfaqen e rrjedhshmris
mund t pranohet tek modelet me rrjedhshmri plastike. Pr disa materiale tjera, rregulla e
rrjedhshmris s palidhur n t ciln mund t pranohet tek modelet me
rrjedhshmri plastike adekuate. N vijim do t punohet me rregulln e rrjedhshmris s
lidhur
16
. (1.35)
Konsiderojm s pari nderjen njaksiale. Sjellja plastike e materialit sht e prshkruar

si:
, (1.36)
ku sht konstant pr material bilinear si si shihet qart prej ekuacioneve (1.29) dhe
(1.30).
N gjendjen e nderjes shumaksiale, mund t formulojm ekuacionin konstituiv t

ngjajshm
, (1.37)
ku matrica tangjenciale e materialit mund t fitohet prej tenzorit t njohur t nderjeve

, tenzorit te deformimeve dhe matrics konstituive D prej ekuacionit (1.18) n mnyrn
si n vijim: Hapi i par sht dekompozimi i deformimit n pjesn elastike dhe
plastike
(1.38)
Prej parimit konstituiv rrjedh se:
Prandaj
(1.39)
Prej rregulls s rrjedhshmris plastike t lidhur, rrjedh se:
(1.40)
Ku:
(1.41)
Duke shfrytzuar ekuacionet (1.39) dhe (1.40) ne caktojm:
(1.42)
Pika e nderjes duhet ti takoj siprfaqes s rrjedhshmris dhe kshtu q kushtet vijuese t
prputhshmris duhet t prmbushen
17
(1.43)
ose n prputhsmri me ekuacionet (1.40) dhe (1.41)
(1.44)
Pas zvendsimit prej ekuacionit (1.42) fitojm:
ose
(1.45)
ku madhsia skalare A sht definuar si:
(1.46)
Tash, ne mund t fitojm parametrin prej ekuacionit (1.45)
(1.47)
dhe pas zvendsimit t ksaj shprehje pr n ekuacionin (1.44) prfundimisht fitojm
( ) (1.48)
Kur krahasojm ekuacionin e fundit me ekuacionin (1.37) mund t shohim se:
(1.49)
Veojm se matrica D sht simetrike, pasiq , prandaj edhe matrica sht

simetrike gjithashtu.
1.5.3.4. Integrimi i ekuacioneve konstituive

Pr inkremente infinitizimale t nderjeve dhe deformimeve sht:
N EF ne duhet t punojm me inkremente t fundm dhe pr t cilt ekuacioni i

msiprm sht aproksimativ, kshtu q ne shfrytzojm marrdhnien
18
pr inkrementet e mdha t nderjeve dhe deformimeve, do t paraqitet nj gabim pasiq

nderja n hapin e ardhshm nuk do ta knaq parimin konstituiv dhe kushtin e
prputhshmris. Prandaj, se duhet t integrojm inkremenetin e pseudokohs
ku n pajtueshmri m ekuacionin (1.39)
sht me rndsi t veohet se nse rrjedhja plastike sht prezente, ndryshon

prgjat inkrementit dhe si rezultat, raporti ndrmjet deformimit total dhe plastik
ndryshon gjithashtu.
Pr t fituar rezultate korrekte, jan zhvilluar skema t ndryshme t integrimeve t

inkrementeve t nderjeve t cilat dallojn n shkalln e aproksimit. M s shpeshti
prdoren skemat e paraqitura n vijim:
Rregulla trapezoidale e gjeneralizuar
Konsiderojm se e kemi t njohur nderjen , deformimin total dhe deformimin

plastik n hapin kohor n. Ather n hapin n+1
( ) (1.50)
[ ] (1.51)
=0 (1.52)
Rregulla e piks s mesit e gjeneralizuar
( ) (1.53)
(1.54)
=0 (1.55)
N t dy rregullat, sht parametr q ka vlern prej 0 deri 1.
Pr ne fitojm skemn e integrimit eksplicit prpara t Euler-it. Prparsi e ktij

algoritmi sht n thjeshtsin e tij; mangsi sht se ai sht kushtimisht stabil. Kjo
nnkupton se hapi inkremental duhet t jet m i vogl se ndonj vler kritike n mnyr
q t shmanget jostabiliteti n zgjidhje.
19
Pr ne fitojm skemn e integrimit implicit prapa t Euler-it.
( )
sht e qart se pr dallim prej skems para, ne fillojm me vlerat e definuara n fund t
inkrementit, t cilat jan t panjohura n fillim t tij. Prandaj, procedura sht e nj
karakteri iterativ. Kjo nnkupton se n fillim t inkrementit, nderja sht e caktuar duke
supozuar deformim elastik dhe vlerat e llogaritura pastaj kontrollohen nse kushti i
prputhshmris dhe ekuacioni konstitucional jan t knaqur. Nse jo, procesi prsritet
me vlera t prmirsuara deri sa kushtet t jen knaqur.
1.5.3.5. Procedurat numerike

Matrica tangjenciale e materialit sht shfrytzuar q t formohet matrica e
shtangsis tangjenciale . Kur matrica e shtangsis tangjenciale sht e definuar,
inkrementi i zhvendosjes caktohet pr inkrementin e njohur t ngarkess
(1.56)
Pasi q inkrementet e ngarkess dhe zhvendosjes jan t fundm, jo infinitizimal,

zhvendosjet e caktuara me zgjidhjen e sistemit t ktill t ekuacioneve lineare algjebrike
do t jen vetm t prafrta. Kjo nnkupton, kushtet e ekuilibrit t forcave nyjore t
brendshme dhe t jashtme nuk do t jen t knaqur dhe procesi iterativ sht i nevojshm.
Ndonjra nga metodat e prmendura m lart mund t shfrytzohet.
Problemi i cili paraqitet tash sht porblemi baz n llogarin elastoplastike, jo vetm
kushtet e ekuilbrit por gjithashtu edhe ekuacionet konstituive t materialit duhet t jen t
knaqura. Kjo nnkupton se brenda do hapi iterativ ekuilibrues n do pik integruese
duhet t prfshihen kontrollimi i gjendjes s nderjeve dhe iterimet q t gjendet pjesa e
deformimeve elastike dhe plastike. Procesi iterativ vazhdon derisa t knaqen edhe kushtet
e ekuilibrit edhe ekuacionet konstituive. Zgjidhja e konvergjuar n fund t inkrementit t
ngarkess pastaj merret n fillim t inkrementit t ri t ngarkess.
20
2. ANALIZA E PROBLEMEVE JOLINEARE

GJEOMETRIKE ME METODN E
ELEMENTEVE T FUNDM
2.1. EKUACIONET BAZ T TEORIS JOLINEARE
2.1.1. Tenzori i deformacioneve
N sistemin e koordinatave materiale t Lagrange-it, q jan t lidhura me fushn q
shqyrtohet para deformimit dhe deformohen s bashku me t, tenzori i deformacioneve
definohet si gjysm-ndryshim i tenzorve pas dhe para deformimit, d.m.th.:
(2.1)
D
x2 D*
x3
i3 i 2
i1
x1
u*
R
*
R
Figura 2.1: Gjendjet para dhe pas deformimit t nj trupi
Nse shprehja e siprme shprehet, si zakonisht, me an t komponeneteve t

zhvendosjeve ,fitohet:
( ) (2.2)
ku vija vertikale paraqet shenjn pr diferencimin kovariant t komponenteve kovariante

apo kontravariante t vektorit:
(2.3)
21
N shprehjen (2.3) me jan shnuar simbolet e Cristoffel-it t llojit t dyt. Tenzori

q njihet si tenzori i Green-Lagrange-i, sht jolinear dhe komponentet e tij nuk e kan
kuptimit gjeometrik si n teorin lineare. Me ndihmn e tenzorit prcaktohen
deformimet gjatsore n drejtimin e vijave koordiantive dhe rrshqitjet ndrmjet
tangjentave n vijat koordinative:
(2.4)

N sistemin koordinativ kartezian shprehjet (2.2) dhe (2.4) shkruhen:
( )
(2.5)

N praktik, shpesh sht m e prshtatshme q tenzori i deformacioneve t shprehet n

trajtn:
( ) (2.6)
Ku:
( ) ( ) (2.7)
jan tenzori i linearizuar i deformacioneve dhe prkatsisht ai i rrotullimeve.
2.1.2. Thjeshtimi i shprehjeve jolineare

Shprehjet (2.5) dhe (2.6) paraqesin formn e prgjithsme t lidhjeve jolineare ndrmjet
deformacioneve dhe zhvendosjeve n sistemin koordinativ kartezian. Meq n kto
shprehje t gjith termat jolinear nuk kan rndsi t njejt praktike, ather prdoren
shprehjet e thjeshtuara jolineare. N varsi nga raporti relativ i komponenteve t tenzorve
dhe ekzistojn dy mundsi pr thjeshtimin e shprehjes s prgjithshme jolineare
(2.6), q u referohen rasteve vijuese:
dhe jan madhsi t vogla t rendit t njejt dhe prandaj:
(2.8)
22
dhe jan madhsi t vogla t rendit t njjt dhe prandaj:
(2.9)
N rastin e par deformacionet dhe kndet e rrotullimeve jan madhsi t vogla t rendit
t njejt, ka u prgjigjet trupave te t cilt t tri dimensionet baz jan madhsi t t njejtit
rend. N rastin e dyt,rrotullimet jan dukshm m t mdha se deformacionet, ka u
prgjigjet trupave t holl, si jan pllakat dhe shufrat. N t dy rastet lidhjet ndrmjet
deformimeve gjatsore (apo edhe rrshqitjes) dhe zhvendosjeve mbesin jolineare. Pr
analizn dhe llogaritjen e konstruksioneve inxhinierike me rndsi t veant jan
marrdhniet e dhna me shprehjet (2.9).
2.1.3. Tenzori i nderjeve

Gjendja e nderjeve n nj pik fardo t trupit t deformuar prcaktohet me tenzorin e
deformimeve (tenzori i Cauchy-it). Ky tenzor prkufizohet duke iu referuar vektorve
baz t triedrit pas deformimit. N kuadr t teoris lineare n prkufizimin e tenzorit t
nderjeve nuk prfillet ndryshimi ndrmjet gjeometris natyrore t trupit dhe asaj t
deformimit. Prve tenzorit t Cauchy-it, pr prshkrimin e gjendjes s nderjeve
shfrytzohen edhe tri forma t tenzorve t tyre, q prkufizohen n baz t shprehjeve t
mposhtme:
( )
(2.10)
( ) (2.10)
Tenzori sht i njohur si tenzori i Piola-Kirchhoff-it i llojit t dyt. Ai prkufizohet

duke iu referuar vektorve baz t triedrit pas deformimit, sipas njsis s siprfaqes para
deformimit. N shprehjet (2.10) me sht shnuar prcaktori i tenzorit para deformimit,
ndrsa me pas deformimit.
Tenzori (Piola-Kirchhoff-it i llojit t par) prkufizohet duke iu referuar vektorve

baz t triedrit para deformimit, sipas njsis s siprfaqes pas deformimit, ndrsa tenzori
(i Lagrange-it) prkufizohet ndaj vektorve baz t triedrit para deformimit, sipas
23
njsis s siprfaqes para deformimit.N dallim nga tenzort dhe q jan simetrik,
tenzort dhe jan josimetrik dhe prdoren rrall.
2.1.4. Shufrat
N Figurn 2.2 sht treguar shufra, ku koordinatat parputhen me
drejtimet kryesore t akseve t inercis t prerjes trthore dhe me aksin e shufrs.
Duke supozuar se prerjet trthore t shufrs jan t padeformueshme n planin e vet,

lidhjet ndrmjet deformacioneve dhe zhvendosjeve, sipas (2.5) mund t jepen nga:
( ) ( ) (2.11)
( )
Me supozimin q prerjet trthore gjat deformimit mbesin plane, vektori i zhvendosjeve

n nj pik fardo t shufrs n triedrin , mund t shprehen n trajtn:
( ) (2.12)
ku jan zhvendosjet e aksit t shufrs n drejtim t triedrit , ndrsa

rrotullimet rreth akseve t triedrit . T gjitha kto madhsi jan funksione t aksit t
shufrs, ndrsa marrveshja mbi kahjet e tyre pozitive sht treguar n Figurn 2.2.
0
x
z,w 0
i1 i3
i2
y
y,v0
Figura 2.2: Marrveshja mbi kahjet pozitive t zhvendosjeve dhe rrotullimeve
24
N baz t shprehjeve (2.11), duke mos prfillur termat q prmbajn madhsin

,pr komponentet e deformacioneve t pikave n aksin e shufrs merret:
[ ]
(2.13)
kurse pr komponente t deformacioneve n fardo pike t shufrs:
(2.14)
ku:
(2.15)
jan ndryshimi i lakores dhe torzioni i aksit t shufrs. Pr rastin kur neglizhohet ndikimi i
forcave transversale n deformimet rrshqitse, gjegjsisht nse supozohet q prerjet edhe
pas deformimit mbesim normale n aksin e deformuar t shufrs , shprehjet
(2.14) bhen:
(2.16)
2.2. FORMULIMI I PRGJITHSHM SIPAS MEF

N mnyr t ngjashme si n analizn lineare, n analiz jolineare, ekuacionet
themelore t elementit t fundm dhe prkatsisht sistemit t elementeve t fundm mund
t nxirren n disa mnyra. Ktu do t tregohet formulimi variacional, duke filluar nga
funksionali i energjis totale potenciale:
25
(2.17)
ku me
(2.18)
jan shnuar energjia potenciale e deformacioneve dhe potenciali i forcave t jashtme

konservative. N shprehjen (2.18) sht tenzori i Cauchy-it (tenzori i nderjeve),
sht tenzori i Lagrange-Green-it (tenzori i deformacioneve), ndrsa dhe puna e
forcave t jashtme vllimore dhe siprfaqsore, respektivisht.
Nse tenzori i deformacioneve shprehet si shum e pjess lineare dhe jolineare:
(2.19)
ku jan:
(2.20)
ndrsa tenzori i nderjeve shprehet sipas tenzorit t deformacioneve:
(2.21)
ku jan koeficient t elasticitetit, ather pas zvendsimit t (2.19) dhe (2.21) n

(2.18), energjia potenciale e deformacioneve mund t shkruhet:
(2.22)
Shprehja e msiprme prfaqson shprehjen e prgjithshme pr energjin potenciale t

deformimeve n analizn e gjeometris jolineare. N kt shprehje, n baz t (2.20),
brenda integralit paraqiten derivatet e komponenteve t zhvendosjeve t kufizuara me
shkalln e katrt. N shprehjen gjegjse n teorin lineare ekziston vetm antari i par i
shprehjes (2.22) n t cilin paraqiten vetm katrort e derivateve t zhvendosjeve, derisa t
gjith antart e tjer jan neglizhuar.
Shprehjet (2.19) dhe (2.20) mund t jepen n trajtn e mposhtme matricore:
(2.23)
26
; ;
[ ] [ ] [ ]
[ ]
[ ]
Secila prej gjasht komponenteve t vektorit t deformacioneve sht dhn si shum e

pjes lineare dhe asaj jolineare, d.m.th:
(2.24)
Me formimin e vektorit t nderjeve dhe matrics s koeficientve t elasticitetit

lidhja ndrmjet nderjeve dhe deformacioneve (2.21) kalon n trajtn
matricore:
(2.25)
gjegjsisht
(2.26)
Me zvendsimin (2.23) dhe (2.25), gjegjsisht (2.24) dhe (2.26) n (2.17) dhe
(2.18),shprehja pr energjin totale potenciale t elementit bhet:

(2.27)
gjegjsisht
(2.28)
Nisur nga funksionali i energjis s prgjithsme potenciale, mnyra e mtejshme pr

formimin e ekuacioneve t ekuilibrit formalisht sht e njejt si n analizn lineare. N
27
fillim, me ndihmn e funksioneve interpoluese dhe parametrave t zhvendsojeve n nyje,

tregohet fusha e zhvendosjeve n element. M tej, fusha e deformacioneve shprehet n
varsi nga parametrat e zhvendosjeve n nyje. Mandej formulohet shprehja pr energjin
potenciale t elementit, prkatsisht sistemit t elementve t fundm. Megjithat,
pavarsisht se rruga sht e njejt, arritja deri te ekuacionet e ekuilibrit n Teorin jolineare
sht shum m komplekse, sepse vet lidhjet n mes deformacioneve dhe zhvendosjeve
jan m komplekse dhe funksionali sht m i ndrlikuar. Me sjelljen e vektorit d
komponentet e t cilit jan derivate t zhvendosjeve
[ ] (2.29)
lidhja ndrmjet deformacioneve dhe zhvendosjeve (2.24) duke pasur parasysh (2.20)
gjegjsisht (2.23), mund t paraqiten n formn matricore si n vijim:
(2.30)
ku dhe (i=1,2,...,6) jan vektort i t matrics simetrike elementet e s cils jan

njsha dhe zero. Kshtu p.sh. pr i=1 dhe i=4 vektort dhe tek problemet
tredimensionale, jan:
(2.31)
[ ] [ ]
[ ] [ ]
Me zvendsimin e (2.30) n (2.28), shprehja pr energji potenciale bhet
28

(2.32)
Kur zhvendosjet n element shprehen n mnyrn e njohur n funksion t parametrave

t zhvendosjeve n nyje
[ ] [ ] (2.33)
n formn e njejt mund t paraqiten edhe gradientt e zhvendosjeve
(2.34)
ku sht matrica e cila fitohet me diferencimin e matrics s funksioneve interpoluese
[ ] (2.35)
Me zvendsimin e (2.34) n (2.32), dhe duke pasur parasysh se sht
(2.36)
fitohet shprehja
* ( ) + (2.37)
me t ciln energjia potenciale sht paraqitur n varsi t parametrave t zhvendosjeve n

nyjet e elementeve dhe gradientit t zhvendosjeve. Kjo shprehje mundet simbolikisht t
paraqitet n trajtn e ardhshme
[ ] (2.38)
ku jan:
(2.39)
29
Antari i par nnintegral n shprehjen (2.38) sht simetrik dhe i definuar n nj

mnyr. Mirpo, dy antart tjer t mbetur dhe mund t paraqiten n disa
mnyra, ashtu q n varsi nga ajo mund t fitohen forma t ndryshme t matrics s
shtangsis.
Pasi q prodhimet dhe , si komponente t deformacioneve, jan skalar, ata

kan vetin komutative dhe transponimit (H sht simetrike) dhe n prodhimet matricore
mund t marrin vend t fardoshm n raport me antart e tjer t prodhimit. Duke
shfrytzuar kto veti, integrandet dhe prve forms (2.39) mund t paraqiten
edhe n format vijuese:
(2.40)
Prej tri formave t integrandit , i pari i cili sht paraqitur me shprehjen (2.39) sht
josimetrik, prandaj nuk sht i prshtatshm, derisa dy t tjerat q jan paraqitur me
shprehjen (2.40) jan simetrike. Shprehjet pr n t dy rastet jan simetrike.
Pr shqyrtime t mtutjeshme n vend t cilsdo qoft form t paraqitur t cilat jan

simetrike m e prshtatshme sht q pr dhe t merren shprehjet t cilat fitohen
me kombinimin e tyre, ashtu q shprehjet e para pr kto madhsi t shumzohen me 2/3
kurse t dytat me 1/3. N at mnyr, fitohet:
(2.41)
Me zvendsimin e vlerave pr , dhe t cilat jan t caktuara me (2.39) dhe

(2.41) n (2.38), shprehja pr energji potenciale t elementit mund t paraqitet n formn
vijuese
( ) (2.42)
ku jan:
30
(2.43)
N kt shprehje paraqet matricn konvecionale t shtangsis s elementit, kurse

dhe matricn gjeometrike apo inkrementale t shtangsis, t rendit t par dhe t
dyt. Matrica ktu sht paraqitur n nj form dika m ndryshe nga forma e njohur e
saj n analizn lineare. Megjithat, nga kjo form mundet shum thejsht t kalohet n
formn standarde t matrics s shtangsis. Matrica e shtangsis s elementit sht e
definuar n nj mnyr dhe nuk varet nga zhvendosjet, gjegjsisht nga parametrat e
zhvendosjeve.
Matricat gjeometrike t shtangsis dhe varen nga derivatet e zhvendosjeve,

kurse duke pasur parasysh (2.34), n mnyr indirekte edhe nga parametrat e zhvendosjeve
n nyje t elementit. Matrica sht lineare, kurse sht funksion katror i derivateve
t zhvendosjeve gjegjsisht parametrave t zhvendosjeve. Prve ksaj, kto matrica mund
t paraqiten edhe n forma t ndryshme sipas t cilave, gjithashtu, dallohen nga matrica e
shtangsis . Format e ndryshme t matricave dhe shpiejn deri te ndryshimet n
kushtet e ekuilibrit.
Energjia potenciale e sistemit t elementeve t fundm, e cila fitohet si shum e

energjive potenciale t elementeve t fundm t veuar, mund t paraqitet me shprehjen
vijuese
( ) (2.44)
ku jan dhe vektori i parametrave t zhvendosjeve dhe vektori i forcave t

gjeneralizuara n nyjet e sistemit n koordinata globale kurse , dhe matrica e
shtangsis s sistemit dhe matricat gjeometrike (inkrementale) t shtangsis s sistemit
t elementeve t fundm. Vektort dhe matricat n shprehjen (2.44) q i referohen sistemit
t elementeve t fundm formohen nga vektort dhe matricat pr elementet e veuar
ngjashm si n analizn lineare. Me zbatimin e ligjit pr stacionaritetin e energjis
potenciale
, - (2.45)
31
duke pasur parasysh se gjat diferencimit dhe , si funksione t derivateve t

zhvendosjeve jan funksione indirekte t parametrave t zhvendosjeve ( sht
funksion linear, kurse katror i ), fitohen barazimet e kushteve t ekuilibrit t sistemit
t elementeve t fundm
( ) (2.46)
Pasi q matricat dhe varen prej zhvendosjeve, gjegjsisht parametrave t

zhvendosjeve, sistemi i barazimeve algjebrike (2.46) sht jolinear, pr dallim prej
barazimeve prkatse t teoris klasike, t cilt jan linear. Zgjidhja e sistemit t
barazimeve jolineare algjebrike caktohet me zbatimin e veprimeve numerike.
N vend t zgjidhjes s drejtprdrejt t barazimeve jolineare (2.46), shpesh sht m e

prshtatshme q t bhet linearizimi i tyre, duke i sjellur n formn inkrementale
*( ) + (2.47)
Operatori inkremental n ann e majt t barazimit (2.47) fitohet sipas analogjis s

paraqitjes s funksionit f(x) n rrethinn e ndonj pike me ndihmn e rendit t
Taylor-it, duke marr parasysh vetm antarin e par t rendit
| (2.48)
Duke kuptuar shprehjen n kllapa t mesme t (2.47) si , sipas (2.48) rrjedh se:
*( ) + (2.49)
gjegjsisht pas kryerjes s diferencimit
(2.50)
ky sistem i barazimeve sht linear pasi q dhe llogariten n raport me t caktuar

m par. Shprehja n kllapa n ann e majt t barazimit (2.50) quhet matrica tangjente
ose tangjenciale e shtangsis dhe shnohet me
(2.51)
Ky emrtim sht n prputhje me kuptimin gjeometrik q sht paraqitur n Figurn

2.3. Matrica tangjenciale e shtangsis paraqet pjerrtsin e tangjents (tangjenti i kndit)
32
n lakoren n sistemin koordinativ . Prej (2.50) drejtprdrejt del
gjegjsisht pr
Q*
K*t Q=K t
(q*)
*
Q
q* q*
O q*=1
Figura 2.3: Kuptimi gjeometrik i matrics tangjente t shtangsis
2.2.1. Shufra e nderur aksialisht

N Figurn 2.4 sht paraqitur shufra e nderur aksialisht me nyje n skajet e shufrs n
t cilat jan parametrat e zhvendosjeve. Gjatsia e shufrs sht l, siprfaqja e prerjes
trthore A dhe moduli i elasticitetit E.
Lidhja ndrmjet komponenteve t zhvendosjeve dhe parametrave t zhvendosjeve sht

dhn m shprehjen (2.33), ku jan:
[ ] [ ]
[ ]
u2 z,w
w2
2
x,u v2
u1
1
w1 l
v1
y,v
Figura 2.4: Shufra e nderur aksialisht me nyje n skaje
33
kurse lidhja ndrmjet gradientit t zhvendosjeve dhe parametrave t zhvendosjeve me

shprehjen (2.34), ku jan:
[ ] [ ]
Vektori i deformacioneve, n kt rast, shndrrohet vetm n nj komponent,

dilatacioni e cila sipas (2.23) dhe (2.30) paraqitet me shprehjen:
( )
ku jan:
[ ] [ ]
Matrica e shtangsis dhe matricat gjeometrike t shtangsis dhe sipas

(2.43) bhen:
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
34
( ) [ ]
[ ]
( )
2.2.2. Formulimi alternativ i barazimeve baz

Barazimet (2.44), (2.46) dhe (2.50) paraqesin barazimet baz n MEF pr problemet
jolineare gjeometrike. N kt mnyr, kto barazime s pari jan nxjerr nga Mallett-i dhe
Marcal-i. Prve ksaj forme t barazimeve baz, shpesh aplikohet edhe nj form tjetr e
cila sht formuluar nga ana e Zienkieicz-it me bashkpuntor.
Gjat nxjerrjes s barazimeve baz, n kt rast niset nga principi i puns virtuale i cili
mund t shprehet n mnyrn vijuese
(2.52)
ku jan zhvendosjet virtuale (parametrat e zhvendosjeve), deformacionet prkatse

(Green-Lagrange-it) kurse nderjet e rendit t II-t t Piola-Kirchhoff-it, derisa vektori
i forcave t gjeneralizuara n nyje. Nse komponentet e deformacioneve paraqiten si
shum e pjess lineare dhe jolineare ,
(2.53)
duke marr parasysh (2.34) fitohet
(2.54)
gjegjsisht
( ) (2.55)
ku jan:
35
(2.56)
(L sht operator linear, kurse N matrica e funksioneve interpoluese). Pasi q nuk varet
prej q kurse sht funksion linear prej q, me variacionimin e shprehjes (2.55) fitohet
(2.57)
ku sht
(2.58)
Me zvendsimin (2.57) n (2.52), duke pasur parasysh se , fitohen kushtet e

ekuilibrit n formn
(2.59)
Nse n t njejtn mnyr si deformacionet paraqiten edhe nderjet si shum e pjess lineare
dhe jolineare
(2.60)
( )
dhe vendoset lidhja ndrmjet nderjeve dhe derformacioneve n formn
( ) ( ) (2.61)
me zvendsimin e (2.58) dhe (2.61) n (2.59) fitohet forma vijuese e kushteve t ekuilibrit
(2.62)
Antari i par n ann e majt t ksaj shprehje nuk varet nga zhvendosjet dhe paraqet
matricn klasike t shtangsis, derisa antart e tjer varen prej zhvendosjeve (i dyti dhe i
treti jan funksione lineare, kurse i katrti funksion katror i zhvendosjeve) dhe paraqesin
matricat gjeometrike t shtangsis. Mangsi e ksaj forme t barazimeve t ekuilibrit
sht josimetria e tyre. Pr at sh m e prshtatshme t kalohet n formn inkrementale
t barazimeve t ekuilibrit.
Pr formulimin e barazimeve inkrementale t ekuilibrit nisemi nga shprehja (2.59) me

variacionimin e s cils fitohet
(2.63)
36
Pasiq sht
(2.64)
Shprehja paraprake bhet
(2.65)
ku jan:
(2.66)
Nse antari i par n (2.65) shprehet si
(2.67)
ku sht matric e cila varet nga gjendja e nderjeve dhe e cila quhet matrica e nderjeve
fillestare, n baz t (2.65) pr matric tangjente, prmes s cils formulohen barazimet
inkrementale t ekuilibrit, fitohet
(2.68)
ku sht
(2.69)
Me formimin e matricave
(2.70)
37
nga forma e barazimeve t ekuilibrit t cilt jan paraqitur me shprehjen (2.62) mund t
kalohet n kushtet e forms (2.37).
Me zvendsimin e (2.69) n (2.43) pr matric t shtangsis dhe matrica gjeometrike

t shtangsis fitohen shprehjet vijuese:
(2.71)
2.2.3. Shufra e nderur aksialisht n rrafsh

Pr ilustrimin e shqyrtimeve n hapsirn e formulimit alternativ sht marr shembulli
i shufrs n rrafsh e cila mund t pranoj vetm forcn normale Figura 2.5. Nyjet jan n
skajet e shufrs, kurse parametrat e komponenteve t zhvendosjeve u dhe v. Gjatsia e
shufrs sht l, siprfaqja e prerjes trthore A, kurse moduli i elasticitetit E.
v2
x,u
2 u2
y,v
v1
1 l
u1
Figura 2.5: Shufra n rrafsh, e ngarkuar aksialisht
Lidhja ndrmjet zhvendosjeve dhe parametrave t zhvendosjeve sht dhn n formn
* + [ ][ ] ku
N baz t (1.51) dhe (1.53) vijon:
[ ]
* + * +
38
Duke pasur parasysh q sht
* + * +
dhe q matrica konstituive D reduktohet vtm n nj element D=E, n baz t (2.68)

vijon:
[ ] [ ]
[ ] [ ]
[ ]
Me zvendsimin e ktyre vlerave n (2.69), fitohet:
[ ]
[ ]
[ ] [ ]
[ ]
39
[ ]
[ ]
[ ]
( )
N fund, sipas (2.67), pr matric fitohet:
( ) [ ]
ku sht
( )
2.3. METODAT PR ZGJIDHJEN E PROBLEMEVE

JOLINEARE
Metodat pr zgjidhjen e problemeve jolineare, gjegjsisht barazimeve jolineare t MEF
mund t ndahen n tre grupe baz: metodat inkrementale, metodat iterative dhe t prziera
si dhe metodat inkrementale-iterative. N kuadr t secils prej ktyre metodave jan
zhvilluar metoda apo veprime t veanta, t cilat i jan prshtatur problemeve jolineare.
Karakteristik e prbashkt e t gjitha ktyre metodave sht se gjetja e zgjidhjes s ndonj
problemi jolinear, gjithmon shndrrohet n caktimin e disa zgjidhjeve t problemeve
prkatse jolineare.
Sipas MEF problemet jolineare formulohen me sistemin e barazimeve algjebrike

jolineare t forms
40
(2.72)
gjegjsisht
(2.73)
Dukja konkrete e ktyre barazimeve varet nga natyra e problemit, vetive t tyre
gjeometriko-fizike dhe ndikimeve t jashtme, gjegjsisht llojit t jolinearitetit dhe mnyrs
s aplikuar t diskretizimit. N barazimet (2.72) dhe (2.73) me simbolikisht jan shnuar
parametrat e panjohur (zhvendosjet) kurse me ndikimet e jashtme t gjeneralizuara
(ngarkesat) n nyjet e sistemit. Detyra prbhet n caktimin e parametrave t panjohur n
varsi t ndikimeve t jashtme . N kt punim do t paraqiten karakteristikat baz t
metodave t cilat aplikohen n zgjidhjen e ksaj detyre.
2.3.1. Metodat inkrementale

Ideja baz n t ciln ndrtohen kto metoda prbhet n ndarjen e ngarkess s
prgjithshme n disa pjes t vogla-inkremente. Zakonisht merret q inkrementt jan t
barabart mes vete, madje n princip ata mund t jen edhe t ndryshueshm. Barazimet e
problemit (2.72), n vend t ngarkess s prgjithshme, zgjidhen pr disa ngarkesa
inkrementale. N kuadr t secilit inkrement supozohet se sistemi sht linear. N kt
mnyr, zgjidhja e problemit jolinear fitohet si shum e disa zgjidhjeve (inkrementale)
lineare. Nse prvetsohet madhsi inkrementale mjaftueshm e vogl, zgjidhja e cila
fitohet n kt mnyr, konvergjon ka zgjidhja e sakt.
Pr tu spjeguar thelbi i metodave inkrementale,hst e prshtatshme q barazimet (2.73) t

transformohen n formn
(2.74)
ku sht vektor i fiksuar i ngarkess, kurse parametr prmes t cilit definohet niveli i
ngarkess. Me diferencimin e (2.74) sipas , fitohet:
(2.75)
gjegjsisht
(2.76)
41
Ku sht matrica tangjente e shtangsis. Barazimi (2.76) paraqet barazimin klasik t

analizs numerike pr t ciln ekzistojn metoda t prpunuara t integrimit. M e thjesht
sht nse zbatohet integrimi vijues:
(2.77)
ku jan:
(2.78)
N baz t (2.77) caktohen zhvendosjet inkrementale t cilat i prgjigjen ngarkesave

inrementale, me ndihm e matrics pr t ciln duhet theksuar se llogaritet n
raport me inkrementin fillestar. Pr inkrementin fillestar , pasiq
zhvendosjet matrica tangjente sht e barabart me matricn e shtangsis e cila
nuk varet nga zhvendosjet, prandaj mund t merret si e njohur, kshtu q prej (2.77)
caktohet ,dhe pas ksaj . Kur jan t njohura zhvendosjet mund t caktohet
matrica , dhe pastaj t gjendet zgjidhja pr dhe kshtu me radh pr
inkrementt tjer. Zhvendosjet pas inkrementit m caktohen me shprehjen:
(2.79)
Interpretimi gjeometrik i metods inkrementale sht i paraqitur n Figurn 2.6.
Metoda e paraqitur inkrementale sht analoge me metodn e Eulerit gjegjsisht

metodn e Runge-Kutt-it t cilat aplikohen n zgjidhjen e ekuacioneve diferenciale lineare
gjegjsisht jolineare.
42
Q
Km
1
Q m+1 Zgjidhja e
K0 sakt
Qm
1
qm
qm qm+1 q
Figura 2.6: Interpretimi gjeometrik i metods inkrementale
Si shihet nga Figura 2.6 zgjidhja inkrementale devijon nga zgjidhja e sakt, pr shkak
t supozimit t ndryshimit linear t funksionit n inkrement. Ky gabim zvoglohet me
zvoglimin e madhsis s inkrementit. Pr madhsin e gabimit gjegjsisht devijimin e
zgjidhjes inkrementale nga zgjidhja e sakt mund t prfundohet n baz t kontrollimit t
kushteve t ekuilibrit (2.72) n fund t secilit inkrement. Kjo mundson q t futen
korrigjime t caktuara n metodn inkrementale t cilat sjellin zgjidhje konvergjuese m t
mira. Nse si devijime nga kushtet e ekuilbrit n fund t ndonj inkrementi m paraqitet
ngarkesa e joekuilibruar
(2.80)
Q
m
Q1 1
q1 q 2 .... qm q
Figura 2.7: Interpretimi gjeometrik i metods inkrementale t korrigjuar
43
Ather n fund t secilit inkrement kjo ngarkes i shtohet ngarkess inkrementale

reale,kshtu q fitohet:
(2.81)
ku jan dhe . Ku veprimi inkremental sht paraqitur skematiksisht n

Figurn 2.7.
Pr zgjidhjen numerike t barazimeve (2.76) shfrytzohen edhe shum metoda tjera t

ashtuquajtura metodat prediktor-korektor t cilat prfaqsojn modifikimin e metodave
baz t Euler-it dhe Runge-Kutt-it.
2.3.2. Metodat iterative

Pr dallim nga metodat inkrementale n t cilat ngarkesa ndahet n pjes m t vogla,
tek metodat iterative veprimi i aproksimimit bhet pr ngarkesn e prgjithshme. N
secilin hap t iterimit pr matric t shtangsis supozohet s sht konstante q ka pr
pasoj paraqitjen e ngarkesave t paekuilibruara (reziduale), gjegjsisht devijime nga
kushtet e ekuilibrit. Pas secilit iterim sht e domodoshme t caktohen joekuilibrimet e
ngarkess, dhe t merren parasysh n iterimin vijues. Veprimi prsritet deri sa nuk arrihet
plotsimi i kushteve t ekuilibrit me saktsi t mjaftueshme. N fakt procedura iterative
prbhet n korigjimin suksesiv t zgjidhjes derisa nuk plotsohen kushtet e ekuilibirit.
Metoda m e thjesht iterative sht e ashtuquajtura metoda e iterimit direkt (metoda e

aprokismimeve suksesive). Nse supozohet ndonj zgjidhje fillestare pr sistemin
(2.72),ather mund t caktohet dhe pastaj zgjidhja vijuese:
(2.82)
ku sht
(2.83)
Me prsritjen e ktij veprimi fitohet
[ ] (2.84)
kurse iterimi prfundon kur gabimi
(2.85)
44
Q Q
Q=Kq Q=Kq
q0 q 1 q 2 ... q q n+1 q n q n+2 q
Figura 2.8: Interpretimi gjeometrik i metods iterative
bhet m e vogl se vlera e prcaktuar paraprakisht. Megjithat veprimi iterativ nuk sht
gjithmon konvergjues. Interpretimi gjeometrik i ksaj metoda sht paraqitur n Figurn
2.8. Mangsi e metodave t aproksimimeve suksesive sht pasiguria n aspektin e
zgjidhjeve konvergjuese, si dhe domosdoshmria e caktimit t matrics K pr secilin
iterim.
2.3.2.1. Metoda e Neton-Raphson-it
Nse sht zgjidhje aproksimative e sistemit t barazimeve (2.72), ather ajo

zgjidhje mund t prmirsohet, nse funksioni (vektori) i forcave reziduale
zhvillohet n rendin e Taylor-it n rrethinn ,
( ) (2.86)
dhe vendoset kushti q zgjidhja e prmirsuar t plotsoj kushtet e ekuilibrit
(2.87)
Ather prej (2.86) drejtprdrejt vijon
(2.88)
ku sht
( ) (2.89)
matrica tangjente e shtangsis e cila i korrespon vektorit . Kur sipas (2.88) caktohet
, fitohet sipas shprehjes
45
(2.90)
Kjo metod grafikisht sht ilustruar n Figurn 2.9.
Q
Q=Kq
K0 0
q0 q1 q 2 ... q
Figura 2.9: Interpretimi gjeometrik i metods s Neton-Raphson-it
Metoda iterative e Neton-Raphsonit zakonisht shpie te zgjidhjet e shpejta

konvergjuese.Megjithate,gjat secilit hap t iterimit sh e domosdoshme llogaritja e
matrics s shtangsis s sistemit,dhe zgjidhja e sistemit t ri t barazimeve,kshtu q
veprimi numerik sht mjaft i kushtueshm.Pr tu eliminuar kjo mangsi mund t
supozohet se matrica edhe prgjat iterimeve nuk ndrron,d.m.th
(2.91)
Ku sht matrica tangjente e shtangsis e cila i prgjigjet iterimit

zero,gjegjsisht vektorit .Veprimi iterativ mbetet fomalisht i njejt,me dallimin q n
shprehjen (2.88) n vend t paraqitet .Megjithat,dallimi esencial sht
n at se n kt rast sht e domosdoshme q vetm nj her t zgjidhet sistemi i
barazimeve (n hapin e par),kurse n secilin iterim vijues t bhet vetm prmirsimi i
ans s djath t barazimi me d.m.th
(2.92)
Kjo metod,e cila sht e njohur nn emrtimin metoda e modifikuar e Neton-Raphson-

it,sht dukshm m ekonomike edhe pse konvergjimi i zgjidhjeve sht m i ngadalshm
se sa t metoda e Neton-Raphson-it.Interpretimi grafik i ksaj metode sht paraqitur n
Figurn 2.10.
46
Q
Q=Kq
K0
1
q0 q1 q
Figura 2.10: Interpretimi gjeometrik i metods s modifikuar t Neton-Raphson-it
2.3.3. Metodat e prziera

Metodat e prziera paraqesin kombinimin e metodave inkrementale dhe metodave
iterative. Me kto metoda, sipas rregullit, n mnyr m efikase zgjidhen problemet
jolineare. Ngarkesa ndahet n disa inkremente kurse n kuadr t secilit inkrement kryhet
iterimi, ashtu q t balansohet ngarkesa reziduale. Varsisht nga mnyra e iterimit,
ekzistojn disa modele t ndryshme t przier.
N Figurn 2.11 skematikisht sht paraqitur mnyra e zgjidhjes s problemeve

jolineare sipas metods s przier
Q
Q=Kq
Figura 2.11: Paraqitja skematike e metods s przier
Pr zgjidhjen e barazimeve jolineare t MEF mund t zbatohen metoda t ndryshme

inkrementale dhe iterative gjegjsisht kombinimi i tyre. Prparsit gjegjsisht mangsit e
njrs metod ndaj t tjerave kryesisht varen nga natyra e problem jolinear pr t cilin
krkohet zgjidhje. Metodat inkrementale jan n prgjithsi t aplikuara t t gjith
47
problemet. Ato sipas konceptit baz >>hap pas hapi<< prputhen me njrin prej principeve
baz n formulimin e MEF. Prve ksaj, me ndihmn e metodave inkrementale fitohet
pasqyr e plot n rrjedhn e ndryshimit t varsis ngarkes-zhvendosje gjegjsisht
pasqyr n zhvillimin e gjendjes nderje-deformim n varsi t rritjes s ngarkess.
Megjithat, metodat inkrementale rregullisht krkojn shpenzim m t madh t kohs s
aparaturs llogaritse se metodat iterative. Prskaj ksaj gjithmon nuk sht e leht t
qllohet madhsia e inkrementit t ngarkess me t ciln fitohet aproksimin i mir. N
fund, nuk dihet as saktsia e zgjidhjes inkrementale, prve nse ekzisoton zgjidhje
eksperimentale apo analitike.
Metodat iterative jan m t lehta pr aplikim se ato inkrementale, ato m shpejt

shpiejn te zgjidhja nse nuk bhet fjal pr numr t madh t rasteve t ngarkesave.
Megjithat, kto metoda nuk jan gjithmon t besueshme, veanrisht nse bhet fjal pr
problemet e jolinearitetit material me veti t ndryshme t materialit (p.sh gjat trheqjes
dhe shtypjes) t ashtuquajtur materialet bimodulare. Mangsia baz e metodave iterative
sht se nuk ekziston tregues i prgjithshm i konvergjimit t zgjidhjes. Prve ksaj,
metodat iterative nuk jan t prshtatshme pr zgjidhjen e problemeve dinamike si dhe
problemeve t jolinearitetit material me veti histerezis si dhe sistemeve t ndryshm
jokonservativ.
Pasiq n metodat e prziera zakonisht kombinohen ant pozitive t metodave

inkrementale dhe metodave itertive kurse minimizojn mangsit e tyre, metodat e prziera
sipas rregullit bhen edhe m t volitshme, pa marr parasysh q formulimi i tyre dhe
adoptimi pr aplikim n llogarits sht m i komplikuar se sa metodat inkrementale apo
iterative.
2.4. MBAJTSIT VIJOR
2.4.1. Analiza e shufrs n rrafsh sipas teoris s zhvendosjeve t

mdha
Shqyrtimet e prgjithshme n fushn e jolinearitetit gjeometrik m s lehti sht t
ilustrohen prmes analizs s shufrs e cila i sht nnshtruar nderjes aksiale dhe prkuljes
n rrafsh Figura 2.12.
48
u1 1 1 2 u2
2 x,u
v1 l v2
y,v
Figura 2.12: Elementi vijor n rrafsh me 6 shkall lirie
Zhvendosjet n drejtim t aksit t shufrs, pr pikn e cila sht n largsi y nga aksi i
shufrs, jan dhn me shprehjen
(2.93)
ku dhe jan zhvendosjet e shnuara t pikave n aksin e shufrs.
Duke pasur parasysh supozimet e teoris klasike t shufrs, q prerjet trthore n

rrafshin e tyre jan jodeformabile, t rrafshta dhe normale n aksin e deformuar t shufrs,
komponentet e pjess lineare dhe jolineare t tenzorit t deformimeve jan:
(2.94)
dhe
T gjitha komponentet tjera jan t barabarta me zero. Prve ksaj sht futur edhe nj
thjeshtim, n shprehjen pr sht neglizhuar antari n krahasim me , q tek
shufrat klasike, pr arsye t raportit relativ t ktyre madhsive, sht e drejt pasiq sht
pa ndikim praktik n ndikimin e saktsis s analizs. Me zvendsimin e (2.93) n (2.22)
shprehja pr energji t deformimit t shufrs bhet:
[ ( ) ( ) ]
(2.95)
49
ku E sht moduli i elasticitetit t shufrs. Nse n vend t inegrimit sipas vllimit kalohet
n integrimin sipas siprfaqes s prerjes trthore dhe gjatsis s shufrs ( ),
duke pasur parasysh q pr prerje trthore simetrike sht
(2.96)
Shprehja (2.95) bhet:
( ) (2.97)
Kjo shprehje mund t transformohet n formn matricore vijuese:
[ ] [ ] [ ] [ ][ ]
(2.98)
Me sjelljen e simboleve
[ ] [ ] [ ] [ ]
(2.99)
Shprehja (2.98) pr energji t deformimit t shufrs bhet:
( ) (2.100)
Pasiq elementi n Figurn 2.12 ka 6 shkall lirie, nga dy zhvendosje dhe nj rrotullim
n seciln nyje, ndryshimi i zhvendosjeve u dhe v prgjat aksit t shufrs mund t
paraqitet me ndihmn e polinomeve me gjithsej gjasht koordinata t gjeneralizuara. Pr
zhvendosjen u supozohet ndryshim linear, kurse pr zhvendosje v ndryshim kubik prgjat
aksit t shufrs, d.m.th.
* + [ ] (2.101)
[ ]
Kur shprehja (2.101) paraqitet pr nyjet e elementit , fitohet sistemi i

barazimeve:
50
[ ] (2.102)
Prej nga sht
(2.103)
dhe pastaj
(2.104)
ku matrica e funksioneve interpoluese. Matricat dhe jan t dhna me shprehjet

vijuese:
[ ] [ ]
(2.105)
Duke pasur parasysh (2.101) dhe (2.103), vektori i derivateve t zhvendosjeve , mund
t paraqitet n varsi prej parametrave t zhvendosjeve t nyjeve n formn vijuese
(2.106)
ku sht
[ ][ ] [ ]
(2.107)
Me zvendssimin e (2.106) n (2.100), pr energji t brendshme t shufrs fitohet:
( ) (2.108)
ku jan:
(2.109)
51
Nse shprehjet (2.107) dhe (2.99) zvendsohen n (2.109),pr matrica , dhe

fitohet:
[ ]
[ ]
(2.110)
[ ]
Kur n shprehjen pr kryhet integrimi n kufinjt prej 0 deri n l, dhe pastaj

shumzimi me dhe , fitohet matrica e njohur e shtangsis s shufrs.
Megjithat, form e njejt eksplicite pr matricat gjeometrike t shtangsis
(2.111)
nuk mund t fitohet pasiq n shprehjet nn shenjn e integralit te kto matrica paraqiten
derivate t zhvendosjeve t cilat jan t panjohura. Si shihet nga shprehja (2.110) matrica
sht funksion linear, kurse matrica funksion katror i derivatit t zhvendosjeve
prgjat aksit t shufrs.
Me shprehjen pr energji t brendshm t shufrs (2.108), gjegjsisht me shprehjen

prkatse t energjis potenciale t shufrs sht formuluar problemi i jolinearitetit
gjeometrik me supozimet baz t teoris klasike t shufrs. Ky formulim mund t shrbej
52
pr analiz jolineare deri n sjelljen kritike dhe postkritike t shufrs. Pr fitimin e

zgjidhjeve t sistemit prkats t ekuacioneve jolineare mund t zbatohen veprime t
ndryshme numerike t analizs direkte iterative apo inkrementale.
2.4.2 Matrica e shtangsis e elementit jolinear gjeometrik tra

Shqyrtojm elementin tra me dy nyje t paraqitur n Figurn 2.13. Vektori i
zhvendosjeve n nyje sht i definuar si [ ].
y
j
E0,A0,L
t
vj
t
i
j
yj
vi E0,A0,L uj
0
yi 0
i ui
xi xj
x
Figura 2.13: Elementi tra n rrafsh n gjendjen fillestare dhe t deformuar
Nse n shprehjen (2.22) pr energji t deformimit neglizhohet antari fitohet
[ ] (2.112)
Duke pasur parasysh se sht
(2.113)
shprehja e mparshme bhet:
( ) (2.114)
gjegjsisht,n formn matricore
( ) (2.115)
ku sht
53
(2.116)
Me shprehjen (2.116) sht definuar forma e re e matrics gjeometrike t shtangsis

, e cila ndonjher quhet edhe matrica e nderjeve fillestare.
Nse n (2.116) n vend t dhe futen shprehjet vijuese, t cilat i prgjigjen

supozimeve t teoris klasike t shufrs
( )
[ ] (2.117)
ku sht forca normale pr t ciln supozohet se sht konstante prgjat shufrs kurse
dhe momentet e prkuljes n skaje Figura 2.14.
M1 1 M2 2
N 1 N
2 x,u
l
N
M1
M2
y,v
Figura 2.14: Forcat e jashtme n elementin tra n rrafsh
fitohet:
, [ ] [( ) ]-
(2.118)
Pas integrimit sipas siprfaqes s prerjes trhtore dhe supozimit e simetris s saj
shprehja (2.118)
, *( ) + [ ] - (2.119)
54
Zhvendosjet u dhe v prgjat aksit t shufrs paraqiten n varsi t parametrave t

zhvendosjeve n nyje me ndihmn e funksioneve interpoluese
. (2.120)
Me zvendsimin e (2.120) n (2.119) nga krahasimi vijon:
(2.121)
ku jan:
* +
(2.122)
Nse parametrat e zhvendosjeve n nyje paraqiten si komponente t vektorit q n kt

rradhitje
[ ] (2.123)
dhe supozohet ndryshim linear i zhvendosjeve u dhe kubik pr zhvendosjet v, matricat e

funskioneve interpoluese dhe jan:
[ ]
[ ] (2.124)
Me zvendsimin e (2.124) n (2.122) pas kryerjes s operacioneve t nevojshme

matematikore fitohen matricat , , dhe n formn eksplicite
(2.125)
[ ]
55
[ ]
[ ] [ ]
Formulimi m i thjesht (n aspektin e shqyrtimeve t mparshme) mund t bhet

drejtprdrejt duke u nisur nga shprehja (2.95). Nse n kt shprehje neglizhohet antari
dhe kryhet zvendsimi , ather energjia e shufrs mund t paraqitet si
shum e energjis nga nderja aksiale dhe energjia nga prkulja, d.m.th
(2.126)
ku jan:
( )
( ) (2.127)
dhe n kt mnyr t ndahet analiza nga ngarkesa aksiale. N at rast, energjia e

deformimit t shufrs gjat epjes nga prkulja, bhet funksion vetm i zhvendosjeve
tansversale v(x).
( ) (2.128)
Nse n mnyrn e zakonshme paraqitet ndryshimi i zhvendosjeve v(x) n varsi nga

parametrat e zhvendosjeve n nyje
(2.129)
dhe zvendsohet n (2.128) fitohet:
(2.130)
ku jan:
56
(2.131)
matrica konvecionale e shtangsis dhe matrica gjeometrike e shtangsis.
Nse pr parametra t zhvendosjeve n nyjet 1 dhe 2 prvetsohen zhvendosjet v dhe

rrotullimet , kurse pr funksione interpoluese polinomet e Hermit-it t llojit t par pr
fitohet forma e njohur e matrics s shtangsis :
[ ]
kurse pr :
[ ] (2.132)
57
3. DEFORMIMET E ELEMENTEVE
BETONARME NN VEPRIMIN E
NGARKESS AFATSHKURT
3.1. SJELLJA NGARKES-ZHVENDOSJE E VRTETUAR
EKPERIMENTALISHT
Krkimet eksperimentale t bra me qllim t vrtetimit t sjelljes ngarkes-zhvendosje
pr prkulje t elementeve kan sjellur formn e lidhjes, si sht paraqitur n Figurn 3.1.
Ngarkesa,F
Thyerja
Fu
Faza III Fillimi i plastifikimit t arm.
Fy
Gjendja kufitare e ekspl.

maxFeks
* Faza II Stabilizimi i plasartijeve
F
Shfaqja e plasaritjeve
Fcr
Faza I
zhvendosja,v
Figura 3.1: Sjellja ngarkes-zhvendosje e elementeve betonarme n prkulje
Me rritjen e ngarkess prej zeros deri n thyerje t elementit raporti ngrakes-

zhvendosje kalon npr disa faza karakteristike:
Faza I: Elementi punon pa plasartije, ashtu q shtangsin e tij n prkulje e

definon prerja e idealizuar homogjene. Marrdhnia ngarkes-zhvendosje sht
lineare. Kjo faz sht kufizuar me intensitetin e ngarkess , t cils i prgjigjet
plasaritja e par n element.
Faza II: Me rritjen e ngarkess mbi intenzitetin n element zhvillohen plasaritje,

me ka praktikisht bie shtangsia e elementit n prkulje. Pr nj intensitet t
ngrakess krijohet rrjeta baz e plasaritjeve n element, e cila i prgjigjet
gjendjes s stabilizuar t plasaritjeve. Me rritjen e mtejshme t ngarkess rrjeta e
plasaritjeve nuk prishet, por ato ekzistuese zgjerohen dhe thellohen. Sjellja
58
ngarkes-zhvendosje n kt faz mbetet e afrt me linearen, por me rritje m t

madhe t zhvendosjes pr rritje t njejt t ngarkess n raport me fazn I.
Faza III: Me rritjen e mtejshme t ngarkess vie deri te plastifikimi i armaturs n

prerjet karakteristike t elementit, ashtu q zhvendosjet papritmas rriten pr rritje
minimale t ngarkess, ka praktikisht d.m.th se shtangsia e elementit paprtimas
zvoglohet.
3.2. MARRDHNIA MOMENT-KURBATUR PR PRERJEN

E ELEMENTIT BETONARME
Duke mbajtur hipotezn e Bernulit, q prerjet mbeten t drejta edhe pas deformimit, si
dhe marrdhnien lineare ndrmjet nderjeve dhe dilatacioneve pr beton dhe elik n
domenin e ngarkess eksploatuese, marrdhnia ndrmjet momentit t prkuljes dhe
kurbaturs pr ndonj prerje t caktuar mund t definohet prmes dilatacioneve Figura 3.2.
si:
c2
s2
x
As2
As1
s1
1
Figura 3.2: Shprndarja e dilatacioneve dhe kurbatura
(3.1)
(3.2)
Teoritikisht, prerja mund t jet n fazn I (pa plasaritje) ose n fazn II (me plasaritje).
59
3.2.1. Marrdhnia moment-kurbatur pr prerjen trthore t

paplasaritur e elementit betonarme
Nse forcat e jashtme shkaktojn nderje t vogla, ashtu q nuk sht kaluar aftsia
mbajtse e betonit n trheqje (gjegjsisht, deri sa momenti i prkuljes m i vogl se
momenti i cili shkakton paraqitjen e plasaritjeve) kurbatura e prerjes homogjene
mund t shprehet n formn:
(3.3)
ku sht momenti i inercis i prerjes s idealizuar pa plasaritje. Prerjen aktive n kt

rast e prbn prerja e trsishme e betonit dhe fishi i vlers s armaturs s shtypyr
dhe trhequr Figura 3.3. Shtangsia e prerjes n prkulje mund t shprehet si:
{ [ ]} (3.4)
ku sht
c2
d2
s2
As2
yc
M M
C
d
h
As1 s1
d1
c1< f ct /E
1
Figura 3.3: Prerja trthore e pa plasaritur dhe shprndarja e dilatacioneve
N llogarit praktike shpesh neglizhohet pjesa e armaturs, prandaj shtangsia e prerjes

s idealizuar zvendsohet me shtangsin e prerjes s pastr prej betoni.
(3.5)
60
3.2.2. Marrdhnia moment-kurbatur pr prerjen trthore t

plasaritur e elementit betonarme
Kur nderjet trheqse n beton tejkalojn aftsin mbajtse t betonit n trheqje n
prerje paraqitet plasaritja (gjegjsisht, kur momenti i prkuljes tejkalon vlern e momentit
i cili shkakton paraqitjen e plasaritjes). Teoritikisht, pozita e aksit neutral pr rastin e
prkuljes pa forc normale, varet vetm nga karakteristikat gjeometrike t prerjes dhe
prputhet me qendrn e rndess s prerjes aktive. Prerjen aktive e prbjn pjesa e shtypur
e prerjes s betonit dhe fishi i vlers s armaturs s shtypyr dhe trhequr. Pasi pozita
e aksit neutral nuk varet nga madhsia e momentit t prkuljes, gjegjsisht ngarkesa, andaj
pr prerjen e shikuar shtangsia e saj e caktuar n vendin e plasaritjes ka vlern:
(3.6)
ku sht momenti i inercis i prerjes aktive ndaj qendrs s rndess s prerjes aktive,
Figura 3.4.
b(y)
d2
As2
x
d
dy
h
As1
d1
Figura 3.4: Pjesa aktive e prerjes trthore t plasaritur
Vlera e momentit t inercis t prerjes aktive mundet n rastin e prkuljes pa forc

normale t shprehet si:
[ ] (3.7)
Pozita e aksit neutral (x) gjat ksaj caktohet nga kushti i ekuilibrit. Pr shembull pr
prerje trthore drejtkndshe:
61
( )
[ ] (3.8)
[ ] (3.9)
Pasi q madhsit dhe jan konstante pr nj prerje t caktuar, andaj varsia

moment-kurbatur sht dhn me lidhjen:
ku sht { (3.10)
Ather, lidhja moment-kurbatur mban formn e lidhjes lineare por me pjerrtsi t

ndryshme, n varsi se a sht momenti i prkuljes m i madh apo m i vogl se momenti i
cili shkakton plasaritjen. N Figurn 3.5 sht paraqitur varsia e kurbaturs dhe momentit
t prkuljes pr prerjen e elementit betonarme. Pjerrtsia e drejtzs definon
shtangsin e prerjes pa plasaritje , kurse pjerrtsia e drejtzs shtangsin e prerjes
s plasaritur .
Momenti,M
1 2
maxMeks
EcIc 1 Prerja homogjene

EcIcr 2 Prerja e plasaritur
1 1
Mcr
Kurbatura,
Figura 3.5: Sjellja moment-kurbatur pr prerjen e elementit betonarme
Pr rastin e prkuljes me forc normale,nse prve momentit n prerje vepron edhe

forca normale, pozita e aksit neutral bhet funksion edhe i ekscentricitetit t forcs normale
(e=M/N). Ather aksi neutral nuk prputhet me qendrn e rndess s prerjes aktive,
kshtu q s pari duhet t caktohet pozita e aksit neutral, pastaj qendra e prerjes aktive, dhe
pastaj ndaj asaj qendre t llogaritet momenti i inercis i prerjes aktive ( . N at rast m
62
e prshtatshme sht q kurbatura t shprehet prmes momentit n raport me armaturn e

thequr , prandaj sht:
(3.11)
ku sht i definuar me shprehjen (3.7)
Gjithashtu sht e mundur q pr prerjen e definuar t konstruktohet spektri i

funksioneve lineare pjerrtsit e t cilve paraqesin shtangsin e prerjes n
varsi nga ekscentriciteti i forcs normale.
3.3. MARRDHNIA MOMENT-KURBATUR PR PJESN E

SHUFRS BETONARME
c1
1 2 c2
M M
X1 X2
As
1
a) M 2
c)
s2
s
s1
1 Shprndarja e dilatacioneve
ct n prerjen me plasaritje
2 Shprndarja e dilatacioneve
b) c
n prerjen ndrmjet plasaritje
d)
M/EcIcr
e) EcI EcIcr EcIef
Figura 3.6: Shufra betonarme e ngarkuar n prkulje me moment konstant
63
Vshtrojm pjesn e shufrs betonarme, me gjatsi t fundme, me karakteristika

gjeometrike konstante (forma dhe dimensionet, sasia dhe pozita e armaturs n prerje), i
ngarkuar me moment konstant t prkuljes Figura 3.6a.
Kur sht tejkaluar rezistenca e betonit n trheqje vie deri te formimi i

plasaritjeve n pjesn e trhequr te prerjes s betonit n ekuidistanc prafrsisht t
barabart.
N prerjen e plasaritur t gjitha nderjet trheqse i pranon armatura, kurse n pjest

ndrmjet plasaritjeve n bartjen e nderjeve bashkpunon n nj madhsi t caktuar edhe
pjesa e trhequr e betonit, n t ciln prmes nderjeve t adhezionit prcjellet pjes e forcs
trheqse nga armatura.
Nderjet n pjesn e shtypur t prerjes s betonit gjithashtu ndryshojn prgjat mbajtsit

dhe m t mdha jan n prerjen e plasaritur, n t ciln aksi neutral sht m s afrmi
skajit t shtypur t betonit. Ndrmjet plasaritjeve aksi neutral sht dika m posht, kurse
pasiq n kushtet e ekuilibrit merr pjes sht pjesa e betonit e cila mban n trheqje, andaj
edhe nderjet shtypse ndrmjet plasaritjeve jan dika m t vogla.
Shprndarja e nderjeve n armaturn e trhequr,skajin e shtypur t betonit dhe skajin e

trhequr sht dhn n Figurn 3.6b.
Ngjashm me nderjet, duke pasur parasysh ligjin e Hooke-ut pr lidhje lineare ndrmjet
nderjeve dhe dilatacioneve, shprndarja e dilatacioneve sht paraqitur n Figurn 3.6c.
Vija paraqet shprndarjen e dilatacioneve n gjatsi t prerjes trthore t prerjes n
vendin e plasaritur, ku dilatacionet jan m t mdha, kurse vija n ndonj prerje
ndrmjet plasaritjeve, ku dilatacionet jan m t vogla.
Kurbatura, e definuar me shprehjen (3.2), logjikisht, gjithashtu ndryshon prej prerjes n

prerje dhe m e madhe sht n prerjen e plasaritur ku ka vlern:
(3.12)
N prerjet ndrmjet plasaritjeve kurbatura sht dika m e vogl, sepse edhe

dilatacionet n armatur dhe beton jan dika m t vogla. Ndryshimi i kurbaturs pr
pjesn e shufrs s vshtruar sht paraqitur n Figurn 3.6d.
Nse shtangsia e elementit shprehet si hers i momentit dhe kurbaturs
64
(3.13)
sht e qart se ajo ndryshon n proporcion t zhdrejt me kurbaturn, d.m.th sht m e

vogl n prerjen e plasaritur, ku ka vlern , kurse dika m e madhe sht ndrmjet
plasaritjeve Figura 3.6e.
Aproksimimi logjik sht q n vend t shtangsis s ndryshueshme prgjat pjess s

shufrs t ngarkuar me moment konstant t prkuljes, prvetsohet ndonj shtangsi
efektive konstante mesatare ( e shprehur si hers i momentit dhe kurbaturs
mesatare pr at pjes t shufrs.
(3.14)
Shtangsia efektive shihet qart q sht dika m e madhe prej shtangsis s prerjes s
plasaritur ( pasiq prfshin edhe pjesn e betonit t trhequr ndrmjet plasaritjeve.
Shtangsia efektive paraqet shtangsin reale mesatare t pjess s shufrs. Pr rastin kur
momenti i prkuljes n pjesn e shufrs sht m i vogl se momenti i cili shkakton
paraqitjen e plasaritjeve pr shtangsi t asaj pjese t shufrs mund t merret shtangsia e
prerjes s gjithmbarshme t betonit:
(3.15)
N Figurn 3.7 sht paraqitur pjesa e shufrs me karakteristika gjeometrike konstante,

por nn ndikimin e momentit prkuls t ndryshueshm prgjat shufrs. Formimi i
plasaritjeve n pjesn ku sht sht i till ashtu q plasaritjet shpeshtohen n
zonn e momenteve m t mdha, kurse rrallohen n zonn e momenteve m t vogla.
Bashkpunimi i zons s thequr t prerjes s betonit n zonn e plasaritjeve t shpeshta
praktikisht i neglizhueshm, kshtu q pr vlera t mdha t momenteve shtangsia
efektive e elementit anon nga shtangsia e prerjes s plasaritur. Me zvoglimin e momentit
pjesa e trhequr e betonit sht gjithnj e m e madhe andaj edhe shtangsia efektive sht
m e madhe.
N Figurn 3.7b sht paraqitur shprndarja e nderjeve n armaturn e trhequr dhe

nderjet skajore n beton kurse n Figurn 3.7c, n mnyr analoge me shqyrtimet e
mparshme, shprndarja e kurbaturs reale dhe shtangsis prgjat mbajtsit si dhe
shtangsia efektive zvendsuese.
65
Mund t konkludohet se madhsia e shtangsis efektive t shufrs, me t ciln duhet t

kryhet llogaria e deformimeve, nuk sht m vetm funksion i karakteristikave gjeometrike
t shufrs dhe karakteristikave mekanike t betonit dhe armaturs, por sht funksion edhe
i madhsis s ngarkess (gjegjsisht momenteve t prkuljes) si pasoj e paraqitjes s
plasaritjeve prgjat mbajtsit.
N Figurn 3.8 n mnyr kualitative sht paraqitur varsia moment-kurbatur pr

pjesn e shufrs betonarme me karakteristika gjeometrike konstante.
Prderisa momenti i prkuljes n pjesn e shufrs sht m i vogl se momenti q

shkakton paraqitjen e plasaritjeve shtangsia e shufrs prputhet me shtangsin e prerjes
pa plasaritje. Pr vlera m t mdha t momentit t prkuljes shtangsia e shufrs anon n
mnyr asimptotike nga shtangsia e prerjes s plasaritur.
66
Pr definim t ktill t lakores s varsis moment-kurbatur shtangsia efektive, sipas

shprehjes (3.14), paraqet tangjentin gjeometrik t kndit t drejtzs s trhequr prej
qendrs koordinative n lakore.Madhsit e shtangsis efektive munden leht t llogariten
pr lakoren e definuar t varsis moment-kurbatur.
M1 M2
Mcr M2<M1
M1>>Mcr
a)
ct
b)
EcI
EcIef EcIcr
EcIc
c)
Figura 3.7: Shufra betonarme e ngarkuar n prkulje me moment t ndryshueshm
67
1
My
Momenti,M
EcIc
3 EcIcr
1 1
M 2
Mcr EcIef
1
e y
Kurbatura,
Figura 3.8: Varsia moment-kurbatur pr pjesn e shufrs betonarme me karakteristika gjeometrike

konstante.
3.4. PROPOZIME PR LLOGARITJEN E MADHSIVE T

DEFORMIMEVE
Shqyrtimet e shumta kan treguar se deformimet e mbajtsve betonarme jan m t
mdha se ato t llogaritura sipas teoris s elasticitetit duke marr pr shtangsi prerjen
homogjene. Njkohsisht paraqiten edhe hipotezat e para pr llogarin e deformimeve t
bazuara, kryesisht n prvetsimin e shtangsis s prerjes s plasaritur prgjat tr
gjatsis s mbajtsit.
3.4.1. Llogaritjet e autorve t ndryshm t periudhave t ndryshme

Maney,1914.- pr llogari t zhvendosjes propozon shprehjen:
(3.16)
ku:
- momenti i inercis s prerjes aktive t plasaritur i marr prgjat tr gjatsis s

hapsirs (l)
k- koeficient q varet prej skems statike
M- momenti maksimal n mbajts i llogaritur ndaj armaturs trheqse
gjegjsisht
68
(3.17)
ku jan dhe nderjet n armaturn e trhequr dhe skajin e shtypur t betonit, kurse
dhe lartsia statike e mbajtsit.
Sain, 1924 - pr madhsi t shtangsis propozon
(3.18)
Barazimi (3.18) sht i bazuar n shtangsin e prerjes s plasaritur, kurse sht nxjerr
nga lidhja:
(3.19)
Muraev, v.1940, me qllimin q me llogari t prfshij edhe ndikimin e pjess s
trhequr t betonit ndrmjet plasaritjeve, n formn e Sain-it sjell modulin efektiv t
rritur t deformimit t elikut
(3.20)
( )
Dunham, 1953- propozon vlerat llogaritse vijuese pr zhvendosje:
pr traun e mbshtetur lirisht
pr traun e inkastruar n njrin skaj
pr traun e inkastruar n dy skaje
ku sh zhvendosja e llogaritur pr shtangsi t prerjes s plasaritur prgjat mbajtsit.
Yu dhe inter, 1960-n baz t shqyrtimeve eksperimentale propozojn dy metoda:
Pr traje t thjeshta pr tr gjatsin e hapsirs t merret e prerjes n mes t

hapsirs, gjegjsisht pr traje kontinuale prgjat pjess ku momentet jan pozitive e
prerjes me , kurse ku momentet jan negative t merret pr gajt tr asaj pjese e
prerjes me .
Pr marrjen parasysh ndikimin e pjess s trhequr t betonit,vlerat e fituara sipas

metods a) t zvoglohen me shumzimin me faktorin ,ku sht:
(3.21)
69
(3.22)
3.4.2. Hipotezat e bazuara n lidhjen bilineare moment-zhvendosje n

fazn e eksploatimit
Rezultatet eksperimentale kan treguar, si u prezentua m hert, varsi prafrsisht
bilineare moment-kurbatur (gjegjsisht ngarkes-zhvendosje) te elementet e ngarkuara n
prkulje.
Metoda bilineare direkte rrjedh nga supozimi se vlera e bashkpunimit e pjess s

trhequr e betonit sht prafrsisht konstante Figura 3.9b.
EcIcr
My EcIc 1 kl My EcIc
Momenti,M
Momenti,M
1 kl 1 kl
maxM maxM EcIcr
1 kl
Mcr Mcr
CEB ACI
v1 v2 Zhvendosja,v v1 v2 Zhvendosja,v
v3 v
a) b)
Figura 3.9: Lidhja Moment-Zhvendosje a) e propozuar nga rregullorja CEB; b) e propozuar nga
rregullorja ACI
Madhsia e zhvendosjes mund t gjendet si:
(3.23)
Pra, supozimi sht se deri n arritjen e ngarkess e cila shkakton paraqitjen e

plasaritjeve e tr shufra ka shtangsi konstante , kurse pas paraqitjes s plasaritjeve e
tr shufra ka shtangsi konstante . Kt metod, si t prafrt, e propozon rregullorja
ACI e vitit 1974.
Pr tiu prafruar lidhjes m reale moment-kurbatur CEB (European concrete

comittee) 1961 dhe 1968 rekomandojn t njetn metod por me zvoglim t shtangsis
s prerjes s plasaritur me faktorin 0,75 Figura 3.9a, me kufizimin q zhvendosja e
70
prgjithshme nuk mund t jet m e madhe se zhvendosja e llogaritur pr shtangsi t

prerjes s plasaritur t marr prgjat tr mbajtsit nga fillimi i veprimit t ngarkess.
Kjo praktikisht nnkupton se pr vler t zhvendosjes duhet t merret vlera m e vogl

prej ktyre dy vlerave:
, (3.24)
( ) (3.25)
(3.26)
Kto dy propozime (ACI,CEB) t lidhur me marrdhnie bilineare moment-kurbatur

kan at mangsi q nuk e prcjellin ndryshimin real t shtangsis prgjat mbajtsit.
3.4.3. Bazat e llogaritjes aktuale pr llogarin e deformimeve

Duke u nisur nga fakti se shtangsia e elementeve betonarme sht funksion i
karakteristikave gjeometrike t shufrs, vetive mekanike t betonit dhe elikut si dhe
madhsis s ngarkess (momentit t prkuljes) llogaritja e deformimeve shndrrohet n
veprimin e llogaris s shufrs me prerje trthore t ndryshueshme.
Tek sistemet statikisht t caktuara, ku pr seciln vler t ngarkess dihet shprndarja e

forcave prerse, pr do prerje mund t llogaritet shtangsia efektive, nga lakorja m par e
definuar moment-kurbatur mesatare. Me integrimin e lakores prgjat mbajtsit me
shtangsi kshtu t definuar, me kushte kufitare t njohura, madhsia e deformimit
caktohet me metodat e njohura t statiks s konstruksioneve.
M s shpeshti shfrytzohet principi i forcave virtuale i cili jep, me neglizhimin e

forcave tranzversale dhe forcave normale, relacionin:

(3.27)
Tek sistemet statikisht t pacaktuar problemi sht dukshm m i komplikuar. Madhsia

e shtangsis s prerjeve t veanta drejtprdrejt ndikon n shprndarjen e forcave prerse.
Zgjidhja e tyre mund t bhet, duke aplikuar veprimin iterativ, caktohet edhe madhsia e
forcave prerse edhe madhsia e deformimeve.
71
3.4.3.1. Metoda bilineare direkte

Metoda direkte sht e ndrtuar n supozimin e vlers konstante t pjesmarrjes s
betonit t trhequr ndrmjet plasaritjeve prgjat elementit Figura 3.10.
Momenti,M
EcIc
EcIcr
1 1
M
Mcr EcIef
1
e Kurbatura,
Figura 3.10: Lidhja Moment-Kurbatur sipas metods bilineare direkte
Shtangsia efektive mund t shprehet si:
pr (3.28)
pr (3.29)
( )
3.4.3.2. Propozimi i D.Branson-it (1963)

Ky autor bazohet n shprehjen pr moment efektiv t inercis, i cili knaq kushtet q me
rritjen e momentit t prkuljes mbi shtangsia bie dhe n mnyr asimptotike anon
nga shtangsia e prerjes me plasaritje ( ). Shtangsia efetkive sht e dhn si:
pr (3.30)
{( ) [ ( ) ] } pr (3.31)
Interpretimi gjeometrik i propozimit t Bransonit sht dhn n Figurn 3.11.
72
My
Momenti,M
EcIc
EcIcr
1 1
M
M cr EcI ef
1
e y
Kurbatura,
Figura 3.11: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga D. Branson
3.4.3.3. Propozimi i Beeby-it (1968)

Ky propozim paraqet lidhjen moment-kurbatur mesatare n aspektin e funksionit
bilinear, e cila caktohet nga tri pika karakteristike: dhe (
), ku sht momenti i plastifikimit t prerjes. Interpretimi gjeometrik sht
paraqitur n Figurn 3.12.
My
Momenti,M
EcIc
EcIcr
1 1
M
M cr EcI ef
1
e y
Kurbatura,
Figura 3.12: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga Beeby
Madhsit e shtangsis efektive n kt rast mund t caktohen si:
pr (3.32)
( )
pr (3.33)
( ) ( )
73
3.4.3.4. Propozimi i Ivkoviit (1971)

Ky propozim erdhi nga mesatarizimi i dilatacioneve n beton dhe armatur ndrmjet dy
plasaritjeve t njpasnjshme dhe mund t paraqitet si lidhje trilineare ndrmjet momentit
dhe kurbaturs mesatare Figura 3.13
EcIc
My 1
Momenti,M
M cr
*
EcIcr
M 1
M cr EcI ef
1
e y
Kurbatura,
Figura 3.13: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga Ivkovi
Shtangsia efektive mund t paraqitet si:
pr (3.34)
pr (3.35)
( ) ( )
pr (3.36)
Ku pr rastin e prkuljes s pastr pr armatur t lmuar, gjegjsisht

pr armatur t brinjzuar. Madhsia e shtangsis prfshin edhe lidhjen jolineare
nderje-dilatacion t betonit.
3.4.3.5. (1978)
Ky autor ka dhn propozim t prshtatshm pr lidhjen moment-kurbatur mesatare si
lakore kontinuale (parabol kuadaratike), ka ka prparsit e saj pr mundsit e
integrimeve analitike relativisht t lehta prgjat elementit Figura 3.14.
74
EcIc
My 1
Momenti,M
EcIcr
M 1
EcI ef
1
y
Kurbatura,
Figura 3.14: Lidhja Moment-Kurbatur e propozuar nga
Kurbatura sht definuar si:
(3.37)
Lakorja kalon npr qendrn koordinative dhe n t tangjenton drejtzn e cila paraqet
lidhjen moment-kurbatur pr prerjen homogjene t betonit. Vlera e koeficientit caktohet
nga kushti q parabola kalon npr pikn
( ) (3.38)
Pjesa e par e shprehjes (3.37) paraqet kurbaturn e shufrs elastike homogjene t

betonit, derisa pjesa e dyt paraqet rritjen e kurbaturs pr shkak t paraqitjes s
plasaritjeve prgjat mbajtsit.
Shtangsia efektive mund t shprehet si:
(3.39)
( )
3.5. LLOGARITJA E DEFORMIMEVE T ELEMENTEVE

BETONARME SIPAS ACI 435R-95 (Riaprovuar n v.2000)
Elementet me skem statike traje t mbshtetur lirisht-ACI 318-89 krkon t merret n
llogari momenti efektiv i inercis t propozuar nga Bransoni shprehja (3.31).
( ) [ ( ) ] (3.40)
75
ku jan:
- Momenti q shkakton plasaritjet
- Momenti maksimal nga ngarkesat e jashtme (pa koeficient) n fazn pr t ciln

llogariten zhvendosjet
- Momenti i inercis i prerjes s prgjithshme
- Momenti i inercis i prerjes s plasaritur
T dy momentet e inercis dhe bazohen n hipotezn e sjelljes bilineare ngarkes-

zhvendosje Figura 3.15 t prerjes s plasaritur. shtrihet brenda kufirit t eprm dhe t
poshtm t dhe respektivisht, si funksion i nivelit t plasaritjeve, i shprehur si
.
My
Momenti,M
EcI cr
M cr 1
EcI ef
1
EcI g
1
ve vcr Zhvendosja,v
vtot
Figura 3.15: Sjellja bilineare ngarkes-zhvendosje sipas ACI 435R-95
Shprehja (3.40) mund t thjeshtohet si n formn vijuese:
( ) ( ) (3.41)
Trajet kontinuale-Pr trajet kontinuale, ACI 318-89 prcakton se mund t merret si

mesatare e vlerave t caktuara me shprehjen (3.40) pr prerjet kritike me moment pozitiv
dhe negativ. Pr elementet prizmatike, mund t merret si vler e fituar pr mesin e
hapsirs kontinuale. Marrja e karakteristikave t prerjes n mesin e hapsirs pr
elementet kontinuale prizmatike konsiderohet e pranueshme n llogarit e prafrta pr
76
faktin se shtangsia e mesit t hapsirs e cila prfshin efektin e plasaritjeve ka efekt

dominues n zhvendosje (ACI 435,1978)
Nse projektuesi zgjedh t mesatarizoj momentin efektiv t inercis , ather n

prputhje me ACI 318-89, duhet t prdoret shprehja vijuese:
( ) (3.42)
ku indeksat m,1 dhe 2 i referohen mesit t hapsirs, dhe dy skajeve t traut, respektivisht.
Rezultate t prmirsuara pr elementet kontinuale prizmatike mund t fitohen duke

prdorur mesataren e peshuar si paraqitet n shprehjet vijuese:
Pr trajet kontinuale n dy skajet,
( ) (3.43a)
Pr trajet kontinuale n njrin skaj,
(3.43b)

BETONARME SIPAS EUROCODE 2 (2004)
Prafrimi n Eurocode 2 prfshin llogaritjen e kurbaturs n ndonj prerje t veant
dhe pastaj bhet integrimi pr t caktuar zhvendosjen. Kurbatura e astit pr nj prerje pas
plasartijes llogaritet duke prdorur shprehjen:
(3.44)
ku sht koeficienti i shprndarjes q merr n llogari nivelin e momentit t prkuljes dhe

shkalln e plasaritjeve i dhn me shprehjen:
( ) (3.45)
pr armaturn e brinjzuar dhe 0.5 pr armaturn e lmuar; pr

ngarkes afatshkurte t njhershme dhe 0.5 pr ngarkes prsritse apo t prhershme;
sht nderja n armaturn e trhequr nga ngarkesa e cila shkakton plasaritjen e par e
llogaritur duke neglizhuar betonin n trheqje dhe duke mos marr parasysh ndonj nderje
t shkaktuar nga tkurrja; sht nderja n armatur nga ngarkesa aktuale e llogaritur duke
neglizhuar betonin n trheqje; sht kurbatura e prerjes duke neglizhuar betonin n
trheqje, dhe sht kurbatura n prerjen e paplasaritur.
77
Nse betoni i shtypur dhe armatura jan q t dy linear dhe elastik, raporti n
shprehjen (3.45) sht i barabart me raportin . Duke shfrytzuar notacionin e
shprehjes (3.3), shprehja (3.44) mund t parqitet si:
( ) ( ) ( ) (3.46)
Pr elementin i cili prmban armatur t brinjzuar nn ndikimin e ngarkess

afatshkurte, dhe shprehja (3.46) mund t rregullohet n formn vijuese
pr pr llogaritjen e deformimeve afatshkurta:
(3.47)
( )( )

BETONARME SIPAS AS3600 (2006)
N prputhje me revizionin e fundit t AS3600, deformimet afatshkurtra t traut mund
t llogariten duke shfrytzuar vlern mesatare t modulit t elasticitetit t betonit n kohn
e ngarkimit t par, ,s bashku me momentin efektiv t inercis s elementit, . Pr
prerjen e dhn trthore, llogaritet duke shfrytzuar shprehjen e Bransonit shprehja
(3.31):
( ) (3.48)
ku momenti i inercis i prerjes s plasaritur (i llogaritur duke shfrytzuar metodn e

raportit t moduleve); momenti i inercis i prerjes s pa plasaritur ndaj aksit vetiak t
rndess; sht momenti maksimal i prkuljes n prerje dhe sht momenti i
plasaritjes.
Vlera maksimale e n ndonj prerje n shprehjen (3.48), sht kur

dhe kur .
Vlera e pr elementin ka vlern e t mesit t fushs pr trarin apo pllakn e

mbshtetur lirisht. Pr hapsirat e brendshme t traut apo pllaks kontinuale, sht
gjysma e vlers s mesit t hapsirs plus nj e katrta e vlers s secilit mbshtets, dhe
pr hapsirat e skajshme e traut apo pllaks kontinuale, sht gjysma e vlers s mesit
78
t hapsirs plus gjysma e mbshtetsit kontinual. Pr konzol, sht vlera n

inkastrim.
3.8. VEPRIMET PRAKTIKE PR CAKTIMIN E MADHSIVE

DEFORMABILE NN VEPRIMIN E NGARKESS
EKSPLOATUESE AFATSHKURTE
Duke pasur parasysh ndryshimin e shtangsis efektive t elementit n funksion t
karakteristikave gjeometrike t shufrs dhe nivelit t ngarkess, veprimi pr caktimin e
madhsive deformabile pr elementin m par t dimensionuar shndrrohet n fazat vijuese:
Ndarja e elementeve t konstruksionit n shufra me gjatsi t vogla.
Pr seciln shufr (apo grup t shufrave me karakteristika gjeometrike t njjta)

sht e nevojshme t definohet sjellja moment-kurbatur mesatare (apo t llogaritet
shtangsia e prerjes homogjene dhe prerjes s plasaritur ), gjat s cils
pjesa e betonit t trhequr prfshihet me ndonjrin prej propozimeve aktuale.
Llogaritja e shtangsis efektive pr seciln shufr n funksion t madhsis s

momenteve t prkuljes.
Llogaritja e zhvendosjes (gjegjsisht madhsive tjera deformabile) duke shfrytzuar

gjat ksaj metodat e integrimit numerik.
Veprimi i trsishm sht i gjr, prandaj pr probleme praktike rekomandohet zbatimi

i llogarive t prafrta, me t cilat qndrohet n ann e siguris dhe t cilat jan me saktsi
t knaqshme.
79
M cr
M cr
M max
M
a) EcI ef EcIc
min
EcI ef
b) EcI ef
min
EcI ef
c) EcI ef min
EcI ef
Figura 3.16: Trau betonarme i ngarkuar n prkulje; a)Ndryshimi real i shtangsis; b)Zvendsimi i
shtangsis me shtangsit konstante; c) Zvendssimi i shtangsis me shtangsin efektive
Ndryshimi real i shtangsis efektive Figura 3.16a mund t zvendsohet me vlerat

konstante, ashtu q n zonn ku n mbajts nuk ka plasaritje pr shtangsi t
elementit prvetsohet shtangsia e prerjes homogjene, kurse n zonn e mbajtsit n t
ciln jan formuar plasaritjet merret vlera konstante e shtangsis e barabart
me shtangsin efektive t prerjes n t ciln sht momenti maksimal i prkuljes
(shtangsia minimale e shtangsis -Figura 3.16b.
Aproksimimi m i thjesht dhe m i prshtatshm pr praktik sht q pr tr

mbajtsin t prvetsohet shtangsia konstante e cila i prgjigjet shtangsis efektive t
prerjes n t ciln sht momenti maksimal Figura 3.16c.
N rastet e aproksimimeve t ktilla llogaritja e madhsive deformabile mundet leht t

kryhet analitikisht, ose n rastet e prvetsimit t shtangsis efektive konstante prgjat
elementit mund t shfrytzohen formulat e gatshme t njohura nga teoria e elasticitetit.
N rastet e mbajtsve statikisht t pacaktuar ose mbajtsit n t cilt momenti i prkuljes

ndrron shenj, deformimet llogariten ashtu q integrimi bhet n zonat e momenteve
pozitive dhe momenteve negative n mbajts, gjat t cilit pr seciln zon llogaritet
shtangsia efektive sipas prerjes n t ciln sht momenti maksimal pozitiv gjegjsisht
momenti maksimal negativ Figura 3.17.
Veohet se, te mbajtsit statikisht t pacaktuar, shtangsit e pjesve t veanta t

mbajtsit me t cilat llogariten forcat prerse duhej ti prgjigjen shtangsive prej t cilave
80
caktohen madhsit e deformimeve, ashtu q t jen t knaqura hipotezat baz t

llogaritjes s deformimeve.
M max
M
min M
(M min )
EcI ef (M max)
EcI ef
EcI ef
Figura 3.17: Shprndarja e shtangsis s traut kontinual
3.9. PARIMI I SUPERPONIMIT DHE EFEKTI I NGARKESS

PRSRITSE
Shtangsia efektive e shufrs betonarme sht, si u prfundua, funksion edhe i
intensitetit t ngarkess (momentit t prkuljes). Nn veprimin e ngarkess me intensitet t
ndryshm shtangsia e shufrs ndryshon. Me rritjen e ngarkess shtangsia zvoglohet.
Kjo njkohsisht nnkupton se nuk mund t zbatohet parimi i superponimit direkt. Nse
dshirojm t llogarisim ndonj madhsi t defromimeve nn ndikimin e kombinimit t
ngarkesave, pr shembull dhe ,dhe nse jan:
- deformimi i llogaritur vetm nga ngarkesa
- deformimi i llogaritur nga shuma e ngarkesave
ather sht:
(3.39)
81
pr at se shtangsia efektive pr shumn e ngarkesave dallon nga shtangsia efektive pr

ngarkesat nj nga nj.
Megjithat, mund t llogaritet rritja e deformimeve nga ngarkesa shtes. Nse elementi
sht i ngarkuar me ngarkesn dhe nse pastaj ngarkohet edhe me ngarkesn shtes
,dhe nse jan:
- deformimi i llogaritur nga ngarkesa
Ather, nse me shnojm deformimin nga ngarkesa kur n mbajts tashm

ekziston , vlen relacioni:
(3.40)
82
4. REZULTATET ANALITIKE
Aplikimi i shprehjeve t shtjelluara n pjesn teorike sht br n analizn e nj
elementi vijor, n kt rast pr llogaritjen e deformimeve t shtylls s tensionit, si
konzol e ngarkuar n prkulje. Shtylla e tensionit, e cila n rastin t cilin e kemi analizuar
n kt punim, sht e ngarkuar vetm n prkulje, ather sipas shprehjes (2.132), ku
matrica e shtangsis s elementit sht:
ku jan:
[ ] dhe [ ]
prfundojm se dhe llogarija e deformimeve bhet duke marr parasysh vetm

matricn .
Mirpo n rastin e ktyre elementeve, paraqitet jolineariteti pr arsye t ndryshimit t

shtangsis s elementit n funksion t ngarkess, ather kushti i ekuilibrit pr llogaritjen
e deformimeve sht:
- matrica e shtangsis s elementit si funksion i forcave n nyje t elementit
- vektori i zhvendosjeve n nyjet e elementit
- vektori i forcave n nyjet e elementit
Si sht paraqitur n pjesn teorike, elementi mund t jet n gjendjen e pa plasaritur

pr rastin kur andaj edhe shtangsia e elementit sht konstante dhe nuk varet
nga vlera e ngarkess s aplikuar. N astin kur , vie deri te plasaritja e elementit,
prandaj duhet t merret paraysh zvoglimi i shtangsis me rritjen e ngarkess. N
shembujt e llogaritur n kt punim, jan aplikuar shprehjet 3.41 (ACI 435R-95) dhe 3.47
(EUROCODE 2).
83
[ ] [ ]
Deformimet jan llogaritur pr intensitete t ndryshme t ngarkess,

Vlerat e ktyre forcave jan t ngjashme
me forcat me t cilat kjo sht shqyrtuar eksperimentalisht, shqyrtim cili do t paraqitet n
kapitullin vijues.
Shprndarja e forcave t brendshme n prerjen trthore t shtylls, e ngarkuar n

prkulje, sht prvetsuar si n Figurn 4.1, ku pr punn e betonit n shtypje sht marr
diagrami punues drejtkndsh.
Aa 0.85f cd
fs1
0.8x
fs2
aksi x
neutral fs3
ei
fsi
Asi fsn
Figura 4.1: Shprndarja e forcave t brendshme n prerje trthore
Fillimisht jan llogaritur karakteristikat gjeometrike t prerjes trthore, pozita e aksit

neutral , momenti i inercis i prerjes pa plasaritje , momenti i inercis i prerjes s
plasaritur dhe momenti efektiv i inerics .
Momenti i inercis i prerjes s plasatitur t prerjes trthore gypore me shufra eliku

t shprndara prreth tr prerjes trthore sht llogaritur si n vijim:
ku jan
- momenti i inercis i sektorit unazor i llogaritur ndaj aksit neutral
- raporti i modulit t elasticitetit t elikut dhe betonit
Momenti i plasaritjes sht llogaritur me shprehjen:

84
ku jan
- rezistenca mesatare e betonit n trheqje
- momenti i inercis i prerjes s prgjithshme
- largsia prej aksit t qendrs s rndess deri tek skaji m i larguar i trhequr i
prerjes.
Shtylla ka shtangsi t ndryshueshme prgjat aksit gjatsor t saj, jo vetm pr shkak t

prerjes trthore t saj, por edhe pr shkak t ndryshimit t shtangsis efektive t saj, e cila
varet nga moment i prkuljes n prerje. Prandaj, pr llogaritjen e zhvendosjeve sht
shfrytzuar metoda e elementeve t fundm, ku shtylla sht ndar n 10 elemente t
fundm me gjatsi 80 cm Figura 4.2 .
1 2 3 4 9 10
10x80=800
Figura 4.2: Diskretizimi i shtylls n elemente t fundm
Pas ndarjes s shtylls n elemente t fundm, kto elemente jan shndrruar n

elemente me shtangsi konstante. Si shtangsi referente pr secilin element sht marr
shtangsia n mesin e gjatsis s elementit prkats Figura 4.3.
Elem. i
i-1 i
li
Figura.4.3: Shndrrimi i elementit me shtangsi t ndryshueshme n element me shtangsi konstante
85
N nyjet e secilit element, jan prvetsuar nga dy shkall lirie, zhvendosja v n drejtim
t aksit y dhe rrotullimi i prerjes rreth aksit z Figura 4.4.
0 EI1 1 EI2 2 EI3 3 EI4 4 EI5 5 EI6 6 EI7 7 EI8 8 EI9 9 EI10 10
x
1
v1 2
v2 4
v3 4
v4 5
v5 6
v6 7
v7 8
v8 9
v9 10
v10
Figura 4.4: Shkallt e liris n nyjet e elementve t fundm
4.1. SHEMBULLI I PAR NUMERIK

N kt shembull sht llogaritur shtylla e tipit 315/10 . Kjo shtyll sht me gjatsi
10m e inkastruar n gjatsin 2m, kshtu q hapsira statike e shtylls sh 8m. Prerja
trthore e shtylls ndryshon prgjat aksit gjatsor n mnyr konstante, e armuar me 912
nga prerja A-A deri n prerjen B-B dhe prej prerjes B-B deri n prerjen C-C me 612
Figura 4.5.
86
A B C
360 440
800
A-A B-B C-C
5.00
27.00
21.60
12.20
15.00
8.96
Figura 4.5: Karakteristikat gjeometrike t shtylls 315/10.
N baz t aplikimit t shprehjeve t lartshnuara, rezultatet e fituara n mnyr grafike

jan paraqitur n Figurn 4.6, dhe n formn tabelare n Tabeln 4.1.
315/10
8
7
6
5
Forca,kN
4 ANALIZA LINEARE
3 ACI 453R-95
2 EUROCODE 2
1
0
0 20 40 60 80 100
Zhvendosja,cm
Figura 4.6:.Paraqitja grafike e diagramit forc-zhvendosje maksimale pr shtylln e tipit 315/10
87
Tabela 4.1: Paraqitja tabelare e rezultateve t fituara analitikisht pr shtylln 315/10
Zhvendosja,cm
Forca,kN
Analiza ACI 453R- EUROCODE
lineare 95 2
0 0 0 0
0.8 3.013 4.255 3.656
1.6 6.026 16.936 17.394
2.4 9.04 28.391 28.242
3.15 11.865 38.357 38.002
7.6 28.628 94.628 94.261
88
4.2. SHEMBULLI I DYT NUMERIK

N kt shembull sht llogaritur shtylla e tipit 1000/10. Kjo shtyll sht me gjatsi
10m e inkastruar n gjatsin 2m, kshtu q hapsira statike e shtylls sh 8m. Prerja
trthore e shtylls ndryshon prgjat aksit gjatsor n mnyr konstante, e armuar me 1514
nga prerja A-A deri n prerjen B-B,prej prerjes B-B deri n prerjen C-C me 1214 dhe prej
prerjes C-C deri n prerjen D-D me 614 Figura 4.7.
A B C D
270 300 230

800
A-A B-B C-C D-D

36.00
27.45
31.95
19.19
16.77
14.07
24.00
12.00
Figura 4.7: Karakteristikat gjeometrike t shtylls 1000/10.
N baz t aplikimit t shprehjeve t lartshnuara, rezultatet e fituara, n mnyr grafike jan

paraqitur n Figura 4.8, dhe n formn tabelare n Tabeln 4.2.
89
1000/10
8
7
6
5
Forca,kN
4 ANALIZA LINEARE
3 ACI 453R-95
2 EUROCODE 2
1
0
0 5 10 15 20 25
Zhvendosja,cm
Figura 4.8:.Paraqitja grafike e diagramit forc-zhvendosje maksimale pr shtylln e tipit 1000/10
Tabela 4.2: Paraqitja tabelare e rezultateve t fituara analitikisht pr shtylln 1000/10
Zhvendosja,cm
Forca,kN Analiza ACI 453R- EUROCODE
lineare 95 2
0 0.00 0.00 0.00
0.8 0.83 0.83 0.83
1.6 1.67 1.67 1.67
2.4 2.50 4.07 4.00
3.15 2.14 6.66 6.48
7.6 7.68 20.37 20.20
90
5. SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T
TENSIONIT PREJ BETONI T ARMUAR
5.1 T PRGJITHSHME
Shtyllat nga betoni i armuar pr rrjet t distribuimit t energjis elektrike jan me prerje
trthore rrethore dhe zbraztir n gjatsi t aksit t shtylls, si rezultat i procesit teknologjik
t centrifugimit.
Karakteristikat gjeometrike, gjegjsisht trashsia e mureve t prerjes trthore t shtylls

sht n funksion t sasis s shpenzuar t betonit dhe kohzgjatjes s centrifugimit.
Prodhimi i shtyllave ndrlidhet me tipe karakteristike q jan n varsi t gjatsis dhe

ngarkess pr secilin tip, dhe at pr 5 tipe karakteristike me gjatsi 9,10, 12, 13 dhe 14 m.
Meqense prodhimi i ktyre shtyllave sht bart si teknologji nga Kroacia, ather
kushtet q duhet prmbushur kto shtylla jan t krkesave t parashtruara nga Standardet
Evropiane, konkretisht n ket rast HEP N.020.08, Shtyllat tipike t betonit pr rrjetn e
tensionit t ult dhe N.022.04 Shtyllat tipike pr tensionin 20 (10)kV.
Procesi teknologjik i prodhimit sht i lidhur me betonin q i nnshtrohet procesit t

centrifugimit me faktor t ult /C duke shfrytzuar kallpet metalike adekuate pr secilin
tip.
Krkesat e prgjithshme
Krkesat e materialeve prbrse:
Materialet prbrse t shtyllave duhet t prmbushin karakteristikat e parapara me

standarde dhe me projekt:
Kualiteti i betonit i klass C 30/37
Armatura gjatsore-e brinjzuar B 500 N;
Armatura trthore-spirale me elik t kualitetit 500/560 MPa
Shtresa mbrojtse .
Dokumentacioni
Gjat fazs s prgatitjes pr ekzaminime kemi pasur n dispozicion:
Projektin kryesorllogarin statike q sht aplikuar n prgatitjen e shtyllave
91
Deklararata mbi kualitetin e armaturs
Rezultatet e ekzaminimit t mostrave te betonit
T dhnat nga evidenca e prodhimit t shtyllave, protokolli me t dhna ditore:

shtylla 1 e dats 24.06.2011 (nr.004858); shtylla 2 e dats 23.06.2011
(nr.004869) dhe shtylla 3 e dats 23.06.2011 (nr.004869).
5.2 SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 315-10
5.2.1 Prshkrimi i shqyrtimit t shtyllave

Shqyrtimi i shtyllave sht br m dat 29.05.2012 n repartin e prodhimit t shtyllave t
ndrmarrjes TehnoBurimi n Mitrovic, n vendin e prgatitur m par.
Pr ekzaminim sht zgjedhur shtylla e tipit SHB 315/10, dhe at 3 mostra nga numri i
prgjithshm i shtyllave n repartin e prodhimit. Aplikimi i forcs sht br n mnyr
graduale deri n forcn nominale t deklaruar, dhe pastaj sht br shkarkimi, q t
vazhdohet me ringarkim deri n forcn e thyerjes. N t gjitha fazat jan br prcjelljet e
sjelljes s shtyllave prfshir: deformimet n disa pika; paraqitjen e plasaritjeve; kthimin e
deformimeve dhe sjelljen deri n thyerje t plot.
Shtyllat jan shqyrtuar n pozit horizontale me rast sht eliminuar pesha vetjake e
shtyllakes. Aplikimi i forcs sht br n majn e shtyllakes (n distanc prej 10cm nga
maja e shtylls), si forc e koncentruar, me rast kjo forc sht matur me dinamometr.
Matja e deformimeve sht br n gjasht pika prgjat aksit t shtylls me qllim t

prcjelljes s prkulshmris s shtylls.
Nj skem e shqyrtimit sht dhn n Figurn 5.1.
92
Figura 5.1: Skema e ekzaminimit t shtylls SHB 315-10
Para shqyrtimit pr seciln shtyll sht br vlersimi i kualitetit t betonit me metod

jodestruktive-me sklerometr, dhe at n katr pika t ndryshme.
Hapat e shqyrtimit do t jepen n pjesn e fundit me fotodokumentacion.
93
5.2.2 Rezultatet e shqyrtimit

5.2.2.1 Karakteristikat gjeometrike
T dhnat gjenerale
Tabela 5.1: Karakteristikat gjeometrike t shtylls SHB 315-10
Diametri Diametri Diametri i Diametri i Diam. i Nr. i Klasa e

Tipi i Forca Masa e Gjatsia e Armatura Tipi i Hapi i
n bazn e n majn e brendshm brendshm armaturs shufrave deklaruar
shtylls Nominale parashikuar shtylls gjatsore stafs stafs
shtylls shtylls n b. e sh. n m. e sh. gjatsore gjatsore e betonit
(SHB) (kN) shtylls (kg) (mm) (S) (MA)&AL (mm)
(mm) (mm) (mm) (mm) (mm) (cop) (C)
315/10 0.315 990 10000 300 150 100 200 B500 N 12 6/12 500/560 50/2 30/37
315/10 0.315 995 10000 300 150 100 200 B500 N 12 6/12 500/560 50/2 30/37
315/10 0.315 990 10000 300 150 100 200 B500 N 12 6/12 500/560 50/2 30/37
94
5.2.2.2 Ekzaminimi i kualitetit t betonit

Shtylla e betonit : Mostra 1-SHB 315/10
Tabela 5.2: Rezistenca n shtypje e matur gjat ekzaminimit t shtylls SHB 315-10, Mostra 1
Data e Vendi fcki fckm n Kk=log28/ fck

2 2
Pos betonimit mats Xmin Xmax s Xmes (N/mm ) (N/mm ) (dit) log n (N/mm2)
Shtylla SHB 315/10
1 45 56 2.9 50.1 62.4

2 46 53 2.6 49.8 61.7
24.06.2011
3 49 58 2.5 53.1 68.6

4 50 58 2.1 52.9 68.3 65.25 >28 1 65.25

Pos betonimit mats Xmin Xmax s Xmes (N/mm2) (N/mm2) (dit) log n (N/mm2)
Shtylla SHB 315/10
1 44 52 1.9 49.8 60.1

2 48 53 2.1 48.2 60.9
23.06.2011
3 45 52 2.8 46.2 62.4

4 48 56 2.6 47.1 61.7 61.27 >28 1 61.27
95

Pos betonimit mats Xmin Xmax s Xmes (N/mm2) (N/mm2) (dit) log n (N/mm2)
Shtylla SHB 315/10
1 43 51 1.8 48.2 59.2

2 41 53 1.7 48.9 60.4
23.06.2011
3 44 55 2.4 49.2 61.9

4 42 53 2.9 48.9 59.8 60.32 >28 1 60.32
Vlerat mesatare t ekzaminimit n katr pika pr seciln shtyll nga katrmbdhjet goditje.
5.2.2.3 Shqyrtimi i shtyllave nn veprimin e ngarkess

Aplikimi i forcs sht br n mnyre graduale dhe at sipas tabels s dhn m posht. Kur
sht arritur forca Nominale, sht mbajtur nj minut e m pastaj sht liruar nga ngarkesa me
qllim t verifikimit t deformimeve t mbetura. Pas ksaj, ngarkesa sht aplikuar me
inkremente deri n thyerje. Sjellja e shtyllave sht prcjellur me vendosjen n maj t shtylls
pr t dy rastet: Rasti i ngarkess Nominale dhe ngarkess deri n thyerje.
N t gjitha fazat e ngarkimit dhe shkarkimit jan matur zhvendosjet n pikat e caktuara m
par dhe at me ulmatsit: u1, u2, u3, u4, u5, u6 q t prcillen zhvendosjet eventuale t
mbshtetjes gjegjsisht t prcillet shkalla e inkastrimit.
Sipas dokumentacionit ekzistues gjatsia e nevojshme q t arrihet inkastrimi n kto shtylla

(thellsia e vendosjes) sht 200 cm dhe sht realizuar si inkastrim total. Me matje t
zhvendosjeve n bazament t inkastruar, nj gj e till sht vrtetuar, ato jan te vlers 0.1 mm
d.m.th t neglizhueshme.
96
Shtylla 1 nr 004858
Tabela 5.5: Zhvendosjet e matura gjat ekzaminimit t shtylls SHB 315-10
Shtylla 315/10,nr 004858

Ngarkesa,kN
"U2" "U3" "U4" "U5" "U6"
220 400 600 800 990
0 0 20.46 0 62.77 0 150 0 154 0 162
0.8 0.26 20.2 22.37 40.4 8 158 16 170 28 190

Faza I
1.6 0.46 20 26.77 36 22 172 44 198 75 237
2.4 0.81 19.65 35.16 27.61 48 198 96 250 156 318
3.15 1.38 19.08 59.89 2.88 85 235 170 324 277 439
0' 0.48 19.98 2.71 65.48 20 170 41 195 68 230
1.6 9.36 11.1 39.72 25.76 30 200 58 253 162 324

Faza II
3.15 10.26 10.2 63.53 1.95 72 242 141 336 295 457
7.6 10.76 9.7 65.48 0 258 428 645 840 1058 1220
Deformimi i shtylls 315/10 nga forca F=7.6 kN

1200
1000
Zhvendosja, mm
800
600
400
200
0
0 200 400 600 800 1000 1200
Aksi gjatsor i shtylls, cm
Figura 5.2: Deformimi i shtylls SHB 315-10 nga forca F=7.6 kN
Thyerja sht br nga forca 760kg si thyerje n beton n afrsi te inkastrimit.
Plasaritjet, gjegjsisht madhsia e tyre sht e theksuar prgjat gjatsis prej 4.5-10m.
Plasaritjet jan uniforme do 15-20cm dhe t vogla t cilat pas shkarkimit jan mbyllur.
97
Thyerja sht br n afrsi t inkastrimit.
Tabela 5.6:Vlersimi i shtylls s ekzaminuar SHB 315-10
Shtylla Forca nominale Forca e thyerjes Koeficienti i Vlersimi

(kN) siguris
(kN)
315/10 0.315 0.76 2.40>1.80 plotson
5.2.3 Interpretimi i rezultateve

5.2.3.1 Pamja e jashtme
Siprfaqet e jashtme jan t lmuara, pa segregim dhe pa shenja q eventualisht do t jen
tregues t kualitetit t dobt t betonit.
5.2.3.2 Lakueshmria e shtylls: Toleranca maksimale 5mm/m

Plotsohet kushti i lakueshmris.
5.2.3.3 Masa e shtyllave: Tolerancat maksimale 5%

m1 = 990kg
m2 = 995kg
m3 = 995kg
Prfundim: Parametri i mass sht n kufinjt e lejuar.
5.2.3.4 Dimensionet e shtyllave:

Toleranca pr gjatsi: 5 cm
Toleranca pr diametr: - 0.5 cm
Toleranca pr trashsi t murit: + 0.2 cm
5.2.3.5 Klasa e betonit

Ekzaminimi sht br n shtylla me sklerometr.
Shtyllat e ekzaminuara kan soliditet C 30/37 N/mm dhe plotsojn kushtin e parapar.
98
5.2.3.6 Karakteristikat mekanike t shtyllave

Faza e ngarkimit:
Faza e par: ngarkimi me ngarkes nominale dhe shkarkimi n zero.
Faza e dyt: ngarkimi deri n thyerje.
Shtyllat kan sjellje t favorshme deri n thyerje
5.2.3.7 Shnimi
Shtyllat prmbajn t gjitha shnimet e parashikuara:
- gjatsin e shtylls/ forcn nominale
- prodhuesin e shtyllave/ vitin e prodhimit
- numrin e prodhimit
99
Fotodokumentacion
Shqyrtimi i shtylls 315/10
Lakueshmria maksimale e shtylls 315/10

100
Plasaritjet n astin e thyerjes s shtylls 315/10
Shnimi i shtyllave 315/10

101
5.3 SHYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 1000-10 S

Pr ekzaminim sht zgjedhur shtylla e tipit SHB 1000/10S, dhe at tri mostra nga numri i
prgjithshm i shtyllave n repartin e prodhimit. Aplikimi i forcs sht br n mnyre graduale
deri n forcn nominale t deklaruar, pastaj sht br shkarkimi, q t vazhdohet me ringarkim
deri n forcn e thyerjes. N t gjitha fazat jan br prcjelljet e sjelljes s shtyllave prfshir:
deformimet n disa pika; paraqitjen e plasaritjeve; kthimin e deformimeve dhe sjelljen deri n
thyerje t plot.
shtyllakes. Aplikimi i forcs sht br n majn e shtyllakes (n distanc prej 10cm nga maja e
shtylls), si forc e koncentruar, me rast kjo forc sht matur me dinamometr.

Nj skem e shqyrtimit sht dhne n Figurn 5.3.
102
Figura 5.3: Skema e ekzaminimit t shtylls SHB 1000-10
Para shqyrtimit pr seciln shtyll sht br vlersimi i kualitetit t betonit me metod

jodestruktive-me sklerometer, dhe at n katr pika t ndryshme.
103
Hapat e shqyrtimit do t jepen ne pjesn e fundit me fotodokumentacion.
104

T dhnat gjenerale
Tabela 5.7: Karakteristikat gjeometrike t shtylls SHB 1000-10S

1000/10 S 1 1450 10000 390 240 210 B500 N 14 15/14 500/560 50/1.5 30/37
1000/10 S 1 1455 10000 390 240 210 B500 N 14 15/14 500/560 50/1.5 30/37
1000/10 S 1 1455 10000 390 240 210 B500 N 14 15/14 500/560 50/1.5 30/37
105
5.3.2.2 Ekzaminimi i kualitetit te betonit

Shtylla e betonit: Mostra 1-SHB 1000/10 S
Tabela 5.8: Rezistenca n shtypje e matur gjat ekzaminimit t shtylls SHB 1000-10S, Mostra 1
Data
e Vendi fcki fckm n Kk=log28/ fck
Pos betoni mats Xmin Xmax s Xmes (N/mm2) (N/mm2) (dit) log n (N/mm2)
Shtylla SHB 1000/10 S
1 47 53 1.6 50.4 62.9

2 48 60 2.9 52 66.3
23.06.2011
3 49 60 2.7 52.2 66.8

4 49 59 2.9 54.4 71.4 66.85 >28 1 66.85
Data
2 2
Pos betoni mats Xmin Xmax s Xmes (N/mm ) (N/mm ) (dit) log n (N/mm2)
1 48 55 2.1 52.4 63.8

2 48 55 2.6 49.8 62.8
24.06.2011
3 46 52 2.8 47.9 63.1

4 49 53 2.1 49.2 61.8 62.87 >28 1 62.87
106
Data
2 2
1 49 58 2.4 50.1 64.5

2 48 54 1.6 50.2 62.8
23.06.2011
3 44 56 2.8 49.7 63.9

4 44 54 2.2 48.5 61.4 63.15 >28 1 63.15
Vlerat mesatare t ekzaminimit n katr pika pr seciln shtyll nga katrmbdhjet goditje.
5.3.2.3 Shqyrtimi i shtyllave nn ngarkes

Aplikimi i forcs sht br n mnyre graduale dhe at sipas tabels s dhne m posht. Kur
sht arritur forca Nominale, sht mbajtur nj minut e m pastaj sht liruar nga ngarkesa me
qllim t verifikimit t deformimeve t mbetura. Pas ksaj, ngarkesa sht aplikuar me
inkremente deri n thyerje. Sjellja e shtyllave sht prcjellur me vendosjen n maj t shtylls
pr t dy rastet: Rasti i ngarkess Nominale dhe ngarkess deri n thyerje.
N t gjitha fazat e ngarkimit dhe shkarkimit jan matur zhvendosjet n pikat e caktuara m
par dhe at me ulmatsit: u1, u2, u3, u4, u5, u6 q t prcillen zhvendosjet eventuale t
Sipas dokumentacionit ekzistues gjatsia e nevojshme q t arrihet inkastrimi n kto shtylla

(thellsia e vendosjes) sht 200cm dhe sht realizuar si inkastrim total. Me matje t
zhvendosjeve n bazamente t inkastruar nj gj e till sht vrtetuar, ato jan te vlers 0.1 mm
dmth t neglizhueshme.
107
Shtylla me nr. 003844
Tabela 5.11: Zhvendosjet e matura gjat ekzaminimit t shtylls SHB 1000-10S
Shtylla 1000/10S,nr 003844

Ngarkesa,kN
"U2" "U3" "U4" "U5" "U6"
220 400 600 800 990
0 0 18.7 0 43.78 0 135 0 165 0 195
0.8 0.61 19.31 2.92 40.86 8 143 15 180 23 218

Faza I
1.6 3.9 22.6 10.38 33.4 30 165 60 225 90 285
2.4 4.4 23.1 20.26 23.52 44 179 90 255 140 335
3.15 15.75 34.45 21.88 21.9 65 200 135 300 210 405
0' 0.7 19.4 4.47 39.31 9 144 18 183 30 225
1.6 4.7 23.4 7.41 31.9 26 170 55 238 112 307

Faza II
3.15 3.64 22.34 18.19 21.12 59 203 124 307 220 415
7.6 4.1 22.8 39.31 0 236 380 487 670 785 980
Deformimi i shtylls 1000/10S nga forca F=7.6 kN

1200
1000
Zhvendosja,mm
800
600
400
200
0
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
Aksi gjatsor i shtylls,cm
Figura 5.4: Deformimi i shtylls SHB 1000-10S nga forca F=7.6 kN
Thyerja sht br nga forca 2580kg si thyerje n beton n afrsi t inkastrimit.
Plasaritjet, gjegjsisht madhsia e tyre sht e theksuar prgjat gjatsis prej 4.5-10 m.
108
Tabela 5.12: Vlersimi i shtylls s ekzaminuar SHB 1000-10S

(kN) siguris
(kN)
1000/10 S 1.0 2.58 2.58>1.80 plotson

Siprfaqet e jashtme jan t lmuara, pa segregim dhe pa shenja q eventualisht do t jen
tregues t kualitetit t dobt t betonit.


m1 = 1450 kg
m2 = 1455 kg
m3 = 1455 kg


109

Faza e ngarkimit:
5.3.3.7 Shnimi
- numrin e prodhimit
110
Fotodokumentacion
Shqyrtimi i shtylls 1000/10S
Lakueshmria maksimale e shtylls 1000/10S
111
Plasaritjet n momentin e thyerjes t shtylls 1000/10 S
112
Shnimi i shtyllave 1000/10 S
5.4 SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 1600-12 S

Pr ekzaminim sht zgjedhur shtylla e tipit SHB 1600-12 S dhe at tri mostra nga numri i
prgjithshm i shtyllave n repartin e prodhimit. Aplikimi i forcs sht br n mnyre graduale
deri n forcn nominale t deklaruar dhe pastaj sht br shkarkimi, q t vazhdohet me
ringarkim forcn deri ne forcn e thyerjes. N t gjitha fazat jan br prcjelljet e sjelljes s
shtyllave prfshir: deformimet n disa pika; paraqitjen e plasaritjeve; kthimin e deformimeve
dhe sjelljen deri n thyerje t plot.
shtyllakes. Aplikimi i forcs sht br n majn e shtyllakes (n distanc prej 10cm nga maja e
shtylls), si forc e koncentruar, me rast kjo forc sht matur me dinamometr.

Nj skem e shqyrtimit sht dhne n Figurn 5.5.
113
Figura 5.5: Skema e ekzaminimit t shtylls SHB 1600-12S
Para shqyrtimit pr seciln shtyll sht br vlersimi i kualitetit t betonit m metod

jodestruktive-me sklerometer, dhe at n katr pika t ndryshme.
Hapat e shqyrtimit do t jepen n pjesn e fundit me fotodokumentacion.
114

I. T dhnat gjenerale
Tabela 5.13: Karakteristikat gjeometrike t shtylls SHB 1600-12S

1600/12 S 1.6 2400 12000 465 283 254 B500 N 16 6/16 500/560 50/1.2 30/37
1600/12 S 1.6 2420 12000 465 285 250 B500 N 16 6/16 500/560 50/1.2 30/37
1600/12 S 1.6 2410 12000 465 285 252 B500 N 16 6/16 500/560 50/1.2 30/37
115
5.4.2.2 Ekzaminimi i kualitetit t betonit

Shtylla e betonit : Mostra 1-SHB 1600/12 S
Data
Pos betoni mats Xmin Xmax s Xmes (N/mm2) (N/mm2) (dit) log n (N/mm2)
1 49 57 2 52.6 67.5
2 46 59 2.9 54.3 71.2
28.10.2010
3 48 62 3.7 52.4 67.2

4 46 54 2.2 50.4 62.9 67.2 >28 1 67.2
Data
2 2
1 50 58 2.2 52.1 65.4

2 49 55 1.7 52.1 65.9
27.10.2010
3 52 56 2.2 52.4 63.2

4 49 57 1.9 50.1 63.8 64.59 >28 1 64.59
116
Data
2 2
1 51 57 1.9 51.3 64.1

2 50 56 1.5 51.7 63.7
27.10.2010
3 49 57 1.7 50.4 62.8

4 50 57 2.1 50.6 62.6 63.30 >28 1 63.30
Vlerat mesatare t ekzaminimit n katr pika pr seciln shtyll nga katrmbdhjet

goditje.
5.4.2.3 Shqyrtimi i shtyllave nn veprimin e ngarkess

Aplikimi i forcs sht br n mnyr graduale dhe at sipas tabels s dhn m
posht. Kur sht arritur forca Nominale, sht mbajtur nj minut e m pastaj sht liruar
nga ngarkesa me qllim t verifikimit t deformimeve t mbetura. Pas ksaj, ngarkesa
sht aplikuar me inkremente deri n thyerje. Sjellja e shtyllave sht prcjell me
vendosjen n maje t shtylls pr t dy rastet: Rasti i ngarkess Nominale dhe ngarkess
deri n thyerje.
N t gjitha fazat e ngarkimit dhe shkarkimit jan matur zhvendosjet n pikat e caktuara
m par dhe at me ulmatsit: u1, u2, u3, u4, u5, u6 q t prcillen zhvendosjet eventuale t
Sipas dokumentacionit ekzistues gjatsia e nevojshme q t arrihet inkastrimi n kto

shtylla (thellsia e vendosjes) sht 200cm dhe sht realizuar si inkastrim total. Me matje
t zhvendosjeve n bazament t inkastruar nj gj e till sht vrtetuar, ato jan t vlers
0.1mm d.m.th t neglizhueshme.
117
Shtylla me nr. 004835
Tabela 5.17: Zhvendosjet e matura gjat ekzaminimit t shtylls SHB 1600-12S
Shtylla 1600/12S,nr 004865

Ngarkesa,kN
"U2" "U3" "U4" "U5" "U6"
240 480 720 960 1190
0 0 18.2 0 2.02 0 130 0 126 0 117
0.8 2.1 20.3 31.74 33.76 20 150 35 161 50 167

Faza I
1.6 4.07 18.33 43.15 22.35 60 190 114 240 167 284
2.4 5.5 16.9 62 3.5 110 240 209 335 303 420
3.15 6.98 15.42 65.5 0 150 280 284 410 423 540
0' 12.16 20.6 28.05 37.45 25 155 48 174 68 185
1.6 2.87 17.73 25.35 12.1 63 218 114 288 243 360
Faza II
3.15 5.2 15.4 37.45 0 125 280 236 410 428 545
7.6 13.41 7.19 37.45 0 355 510 656 830 1043 1160
Deformimi i shtylls 1600/12S nga forca F=7.6 kN

1200
Zhvendosja, mm
1000
800
600
400
200
0
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
Aksi gjatsor i shtylls, cm
Figura 5.6: Deformimi i shtylls SHB 1600-12S nga forca F=7.6kN
Thyerja sht br nga forca 2680kg si thyerje n beton n afrsi t inkastrimit.
118
Plasaritjet , gjegjsisht madhsia e tyre sht e theksuar prgjat gjatsis prej 4.5-10m.
Tabela 5.18: Vlersimi i shtylls s ekzaminuar SHB 1600-12S

(kN) siguris
(kN)
1600/12 S 1.6 2.68 1.67<1.8 Nuk plotson

Siprfaqet e jashtme jan t lmuara, pa segregim dhe pa shenja q eventualisht do t
jen tregues t kualitetit t dobt t betonit.


m1 = 2400 kg
m2 = 2415 kg
m3 = 2410 kg


119

Faza e ngarkimit:
5.4.3.7 Shnimi
- numrin e prodhimit.
120
Fotodokumentacion
Shqyrtimi i shtylls 1600/12 S
Lakueshmria maksimale e shtylls 1600/12 S
121
Plasaritjet n momentin e thyerjes t shtylls 1600/12S
Shnimi i shtyllave 1600/12S
122
6. KRAHASIMI NDRMJET
REZULTATEVE ANALITIKE DHE
EKSPERIMENTALE
Figura 6.1 paraqet krahasimin e sjelljes forc-zhvendosje t shtylls 315/10 t fituar
prej shqyrtimit eksperimental t shtylls dhe asaj teoritikisht. Nga lakorja forc-zhvendosje
vrehet se elementi deri n fazn e paraqitjes s plasaritjeve ka nj sjellje lineare, andaj
edhe llogarija e tij duhet t bhet sispas analizs lineare. Diferenca 7.61% e zhvendsojes s
fituar sipas analizs lineare ndaj asaj t fituar eksperimentalisht pr forcn F=0.8kN, sht
pr faktin se llogaritja e zhvendosjes sh br me metodn e elementeve t fundm,
pasiq kemi t bjm me nj element me prerje trthore t ndryshueshme. Me rritjen e
forcs mbi forcn e cila ka shkaktuar plasaritjen e elementit, vrehet nj zvoglim i
shtangsis s elementit dhe rezultatet e fituara nga shqyrtimi ekperimental dhe ato sipas
analizs lineare kan nj diferenc t madhe, ku pr forcn e thyerjes F=7.6kN, diferenca
sht 72.94%. Analiza jolineare, pas fillimit t zhvillimit t plasaritjeve, prputhet mjaft
me sjelljen reale t elementit t vrtetuar eksperimentalisht dhe pr forcn maksimale
F=7.6kN, ka nj diferenc prej 10.56% (ACI 453R-95) respektivisht 10.91%
(EUROCODE 2).
Zhvendosja maksimale e fituar sipas analizs jolineare sht prafrsisht 3.3 her m e
madhe se ajo e fituar sipas analizs lineare.
315/10
8
7
ANALIZA LINEARE
6
5 ACI 453R-95
Forca, kN
4
EUROCODE 2
3
2 EKSPERIMENTALISHT
1 (NGARKIMI I)
0 EKSPERIMENTALISHT
0 20 40 60 80 100 120 (NGARKIMI II)
Zhvendosja, cm
Figura 6.1: Lakorja forc-zhvendosje pr shtylln e tipit 315/10
123
Figura 6.2 paraqet krahasimin e sjelljes forc-zhvendosje t shtylls 1000/10 t fituar

prej shqyrtimit eksperimental t shtylls dhe asaj teoritikisht. Nga lakorja forc-zhvendosje
vrehet se elementi deri n fazn e paraqitjes s plasaritjeve ka nj sjellje lineare, andaj
edhe llogarija e tij duhet t bhet sispas analizs lineare.
Pr forcn maksimale pr t ciln shtylla sht thyer gjat shqyrtimit, sht fituar nj
diferenc shum e madhe ndrmjet zhvendosjes s llogaritur sipas analizs jolineare dhe
asaj t matur gjat shqyrimit. Kjo diferenc paraqitet pr arsye se shtylla 1000/10 nga
forca F=7.6kN nuk pson plasaritje t theksuara, t cilat jan parametr kryesor n
shprehjet pr llogaritjen analitike t deformimeve t ktyre elementeve.
Zhvendosja maksimale e fituar sipas analizs jolineare sht prafrsisht 2.7 her m e
madhe se ajo e fituar sipas analizs lineare.
1000/10
8
7
ANALIZA LINEARE
6
5 ACI 453R-95
Forca,kN
4
EUROCODE 2
3
2 EKSPERIMENTALISHT
1 (NGARKIMI I)
EKSPERIMENTALISHT
0
(NGARKIMI II)
0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00
Zhvendosja,cm
Figura 6.2: Lakorja forc-zhvendosje pr shtylln e tipit 1000/10
124
PRFUNDIMI
Sjellja e elementeve t gjata betonarme t nnshtuar ndaj deformimeve t mdha e
shtjelluar n kt punim tregon se llogaritja e ktyre elmenteve dallon nga shumica e
strukturave tjera inxhinierike. Hipotezat n analizn lineare jan t papranueshme pr
paraqitjen dhe kuptimin e sjelljes s ktyre elementeve deri n thyerje.
Modeli i paraqitur n kt punim, me t cilin merret parasysh zvoglimi i shtangsis s

elementit me rritjen e ngarkess, sipas t cilit jan llogaritur disa elemente t gjata
betonarme, si jan shtyllat e largpruesve, tregon nj sjellje t prafrt me sjelljen reale
t ktyre elementeve. N rastin e elementeve t gjata m t shtangta, vrhet nj devijim i
sjelljes s modelit t prvetsuar nga sjellja reale e ktyre elementeve.
Duke u bazuar n rezultatet e fituara n punim, mund t thuhet se jan arritur

knaqshm qllimet e pritura n fillim t punimit.
Nga prvoja e fituar gjat ktij punimi, duke u bazuar n punimet shkencore t autorve
t ndryshm n lidhje me sjelljen jolineare t elementeve betonarme, pr pun t mtejme
sugjerohet t kalohet n paraqitjen e modeleve bashkkohore, t cilt jan m t prbr,
andaj edhe sht e nevojshme t prdoret ndonj softuer aplikativ n kt lmi.
125
LITERATURA
Crisfield, M A (2000). Non-linear Finite Element Analysis of Solids and Structures,
Chichester: est Sussex.
Filippou, F., D'Ambrisi, A. dhe Issa, A. (1992). Nonlinear static and dynamic analysis of
reinforced concrete subassemblages. Report No. UCB/EERC92/08, Earthquake
Engineering Research Center. Berkeley: University of California
Yuping H., (1993). Nonlinear analysis of reinforced concrete structures. PhD

Thesis.University of Hong Kong.
Ivano, V (2009). Introduction to Nonlinear finite element analysis, Koice: Technical

University
Stavileci, M dhe Pojani, N (2006). Metoda e elementeve t fundm n mekanikn e

strukturave. Prishtin: Printing Press.
Cook, R D (1995). Finite Element Modeling for Stress Analysis. Madison: John iley &
Sons, INC.
Sekulovi, M (1988).Metod konanih elemenata. Beograd: Graevinska knjiga.
Stavileci, M (2003). Teoria e strukturave - STABILITETI. Prishtin: Printing Press.
Kabashi N., (1996). Stabiliteti i sistemeve ram nj katsh n rrafsh. Punim magjistrature.
Prishtin: Fakulteti i Ndrtimtaris dhe Arkitetkutrs.
Filippou, F., Kak, H. G., (1990). Finite Element of Reinforced Concrete Structures Under
Monotonic Loads. Report No. UCB/SEMM-90/14. Berkeley: University of California.
Heng F., (2010). Geometric Nonlinear Analysis of Truss Structure. Master thesis.
Malaysia: University Teknologi.
Kiiek, T., Sori, Z., (2003). Dijagram moment savijanja-zakrivnljenost za

armiranobetonske grede. Izvorni znastveni rad. Zagreb: GRAEVINAR 55 (2003) 4, 207-
215
Tomii, I (1996). Betonske konstrukcije. 3. izd. Zagreb: Drutvo hrvatskih gradjevinskh

konstruktora.
Radosavljevi, (1986). Armirani beton 2. Beograd: Graevinska knjiga.
126
ACI Committee 435 (2003). Control of Deflection in Concrete Structures. American

Concrete
Institute,Detroit.
Kalkan, I., (2010). Deflection Prediction for Reinforced Concrete Beams Through
Different Effective Moment of Inertia Expressions. Krkkale:Krkkale University.
De Arajo, J. M., (2005). Simplified procedures for calculation of instantaneous and long-
term deflections of reinforced concrete beams. Rio Grande: University of Rio Grande.
Byalski, Cz., Kaminski, M., (2011). Estimation of the bending stiffness of rectangular
reinforced concrete beams made of steel fibre reinforced concrete. roca: roca
University of Technology.
Fang, S J, Roy, S and Kramer, J (1999). Transmission Structures. Boca Raton: CRC Press
LLC.
Qasrai Y., (2007). Flexural behaviour of spun-cast concrete-filled fibre reinforced

polymer tubes for pole applications. Mater thesis. Kingston,Ontario: Queens University.
ASCE-PCI Committee (1997). Guide for the design of Presstresed Concrete Poles.Precast-
Presstresed Concrete Institute Journal.
Shalaby, M., Fouad, F., and Albanese, R., (2011). Strength and deflection behavior of spun
concrete poles ith CFRP reinforcement. Chicago: PCI Journal.
IBMS Instituti pr Materiale dhe Konstruksione (2012). Ekzaminimi i shtyllave t

centrifuguara nga betonarmeja pr rrjet elektrike t distribuimit. Raport. Prishtin.
127

Sjellja Jolineare e Elemeneteve Te Gjata Betonarme Ne Veprimin e Ngareksave Statike Dhe Dinamike

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sjellja Jolineare e Elemeneteve Te Gjata Betonarme Ne Veprimin e Ngareksave Statike Dhe Dinamike

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Universiteti i Prishtins

Fakulteti i Ndrtimtaris dhe Arkitekturs

SJELLJA JOLINEARE E ELEMENTEVE T GJATA

Punim diplome - master

N kt punim diplome sht paraqitur analiza jolineare pr llogaritjen e deformimeve

Nj falnderim i veant shkon pr t dashurn time Gzime Fejzullahu pr durimin q

LISTA E FIGURAVE .............................................................................................................

LISTA E TABELAVE ............................................................................................................

LISTA E SIMBOLEVE LATINE ...........................................................................................

LISTA E SIMBOLEVE GREKE ............................................................................................

1. JOLINEARITETET STRUKTURORE ........................................................................ 2

1.1. T PRGJITHSHME ............................................................................................ 2

1.2. LLOJET E JOLINEARITETEVE STRUKTURORE ......................................... 3

1.3. KONCEPTET E LAKOREVE KOHORE .......................................................... 4

1.4. SJELLJA JOLINEARE GJEOMETRIKE ............................................................ 4

1.4.1. Sjellja zhvendosje e madhe - deformim i vogl .............................................. 4

1.4.2. Sjellja zhvendosje e madhe-deformim i madh ................................................ 8

1.5. JOLINEARITETET E MATERIALIT ................................................................... 9

1.5.1. T prgjithshme ............................................................................................... 9

1.5.2. Modelet elastike jolineare .............................................................................. 10

1.5.3. Modelet e materialit elastoplastik .................................................................. 11

2. ANALIZA E PROBLEMEVE JOLINEARE GJEOMETRIKE ME METODN E

2.1. EKUACIONET BAZ T TEORIS JOLINEARE ........................................... 21

2.1.1. Tenzori i deformacioneve .............................................................................. 21

2.1.2. Thjeshtimi i shprehjeve jolineare .................................................................. 22

2.1.3. Tenzori i nderjeve .......................................................................................... 23

2.1.4. Shufrat ........................................................................................................... 24

2.2. FORMULIMI I PRGJITHSHM SIPAS MEF .................................................. 25

2.2.1. Shufra e nderur aksialisht .............................................................................. 33

2.2.2. Formulimi alternativ i barazimeve baz ........................................................ 35

2.2.3. Shufra e nderur aksialisht n rrafsh ............................................................... 38

2.3. METODAT PR ZGJIDHJEN E PROBLEMEVE JOLINEARE ....................... 40

2.3.1. Metodat inkrementale .................................................................................... 41

2.3.2. Metodat iterative ............................................................................................ 44

2.3.3. Metodat e prziera ......................................................................................... 47

2.4. MBAJTSIT VIJOR .......................................................................................... 48

2.4.1. Analiza e shufrs n rrafsh sipas teoris s zhvendosjeve t mdha ........... 48

2.4.2 Matrica e shtangsis e elementit jolinear gjeometrik tra ............................. 53

3. DEFORMIMET E ELEMENTEVE BETONARME NN VEPRIMIN E

3.1. SJELLJA NGARKES-ZHVENDOSJE E VRTETUAR

3.2. MARRDHNIA MOMENT-KURBATUR PR PRERJEN E ELEMENTIT

3.2.1. Marrdhnia moment-kurbatur pr prerjen trthore t paplasaritur e

3.2.2. Marrdhnia moment-kurbatur pr prerjen trthore t plasaritur e elementit

3.3. MARRDHNIA MOMENT-KURBATUR PR PJESN E SHUFRS

3.4. PROPOZIME PR LLOGARITJEN E MADHSIVE T DEFORMIMEVE ... 68

3.4.1. Llogaritjet e autorve t ndryshm t priudhave t ndryshme ..................... 68

3.4.2. Hipotezat e bazuara n lidhjen bilineare moment-zhvendosje n fazn e

3.4.3. Bazat e llogaritjes aktuale pr llogarin e deformimeve ............................... 71

3.5. LLOGARITJA E DEFORMIMEVE TE ELEMENTEVE BETONARME SIPAS

3.6. LLOGARITJA E DEFORMIMEVE T ELEMENTEVE BETONARME SIPAS

3.7. LLOGARITJA E DEFORMIMEVE T ELEMENTEVE BETONARME SIPAS

3.8. VEPRIMET PRAKTIKE PR CAKTIMIN E MADHSIVE DEFORMABILE

3.9. PARIMI I SUPERPONIMIT DHE EFEKTI I NGARKESS PRSRITSE ... 81

4. REZULTATET ANALITIKE ..................................................................................... 83

4.1. SHEMBULLI I PAR NUMERIK ...................................................................... 86

4.2. SHEMBULLI I DYT NUMERIK ...................................................................... 89

5. SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T TENSIONIT PREJ BETONI T ARMUAR ...... 91

5.1 T PRGJITHSHME ........................................................................................... 91

5.2 SHQYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 315-10........................................ 92

5.2.1 Prshkrimi i shqyrtimit t shtyllave ............................................................... 92

5.2.2 Rezultatet e shqyrtimit ................................................................................... 94

5.2.3 Interpretimi i rezultateve ............................................................................... 98

5.3 SHYRTIMI I SHTYLLAVE T TIPIT SHB 1000-10 S ................................... 102

5.3.1 Prshkrimi i shqyrtimit t shtyllave ............................................................. 102