Professional Documents
Culture Documents
envergauniversityfoundation | 1
Isinulit nina:
GAS 1B2
KABANATA I
INTRODUKSYON
Mula sa bahay, opisina, paaralan o kahit saan na pwedeng puntahan ay siguradong walang
ligtas sa stress. Ang stress ay isang namumuong tensyon sa isang bagay na nararanasan ng bawat
indibidwal. Alinsunod sa pag-aaral ni Jaff-Gill et al. (2007) ang stress ay magkakaiba sa iba’t-
ibang indibidwal at meron itong maraming sanhi. Merong stress na likas na nararanasan dahil sa
init ng araw at likas na kalamidad, meron namang stress na galing sa iban't ibang uri ng problema.
Ayon sa pananaliksik ni Rios et al. (2010) may mga indibidwal na kung saan ang stress ay hindi
komportable sa kanila ngunit meron namang iba na ito’y kinasasaya pa. Karamihan ng tao ang
tingin sa stress ay isang negatibong bagay ngunit sa iba naman ito ay isang opotunidad upang
Ang mga studyante ay hindi nalalayo sa ganitong suliranin. Ang stress ay isang
karamdaman na nalilikha kapag kumikilos ang bawat indibidwal bilang reaksyon sa isang
pangyayari. Ayon kay Lyness (2007) ito ay isang paraan ng katawan para hamunin ang bawat
ng gawain sa paaralan ay may mga limitadong oras kaya naman ang mga studyante ay dito tinutuon
Nakakaapekto ang stress sa pisikal at mental na pagkilos ng mga studyante (Stupart, 2018).
Sa katulad na pag-aaral ni Stupart (2018) ang mga studyante na nakakaranas ng mataas na lebel
ng stress ay maaring magulo ang pagsasaayos ng kanilang mga mithiin at prayoridad. Sa pagtaas
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 3
ng lebel ng stress ay ang pagbaba naman ng kalidad ng studyante sa pag-aaral gayun din sa iba
pang gawain.
Rasyonal
Ang stress ay nagiging sagabal sa pag-aaral dahil sa mga epektong dulot nito sa mga mag-
aaral. Ito ang nararamdaman ng mga mag-aaral dahil sa bigat ng mga gawain sa bawat asignatura
pangangailangan at ang abilidad ng nakakaranas nito na umaksyon dito. Ang epektong sikolohikal
ng stress sa mga mag-aaral ay epekto sa pag-iisip, ang kahirapan sa pag-iisip ng mabuti, pagiging
Ayon kay Pope D. (2016) pare-pareho lamang ang mga dahilan na dinaranas na pagka-
stress ng mga mag-aaral na maaaring hatiin sa tatlong aspeto: sa personal na buhay, sa pag-aaral,
at sa kalusugan. Ayon sa mga pag-aaral, ang agad-agad na epekto ng stress sa pag-aaral ay ang
pagbaba ng kalidad ng “short-term memory”, partikular nito ang “verbal memory”. Ang dalawang
suliranin na dulot ng stress sa mga mag-aaral na kasalukuyang nangyayari ngayon ay ang mga
sumusunod: una ay nauubos ang oras ng mga estudyante sa kanilang pamilya at kaibigan dahil sa
kabataan.
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 4
Kaya naisipan ng mga mananaliksik na bigyang pansin ang mga sanhi at epekto ng stress.
Alamin ng mga mananaliksik kung ano-ano ang mga pangunahing sanhi at epekto ng stress ng
mga mag-aaral. Ito ang naisipang paksa ng mga mananaliksik dahil sa kanilang mga obserbasyon
sa kanilang paligid. Ilan na sa mga naobserbahan ay ang pagkakaroon ng mga bisyo at mga mag-
aaral na nawawala sa landas. Layunin ng grupo na makatulong sa kanilang kapwa mag-aaral upang
Kahalagahan ng Pag-aaral
mga mag-aaral. Ang mga magiging resulta at kalalabasan ng pag-aaral na ito ay magiging kapaki-
Mga apektadong mag-aaral, dahil mismo ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa mga mag-
aaral, maari nilang malaman kung ano ang mga sanhi, bunga at kung paano masosolusyunan ang
pagka-stress.
pananaliksik upang malaman ng mga magulang kung nakakaranas ba ang kanilang mga anak ng
pagka-stress.
Mga guro, bagamat nakakaranas din ang mga guro ng stress ay maari din nila itong gawing
batayan kung paano nila mapapababa ang lebel ng stress ng mga mag-aaral. Sa magiging resulta
Mga namumuno sa paaralan, ang pananaliksik na ito ay may pakinabang din sa may
mataas na antas sa paaralan. Ang mga nakalap na impormasyon sa pananaliksik ay maari nilang
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 5
maging batayan para kapag sila ay mag sasagawa ng isang programa tungkol sa stress ay maari
Mga magiging guro, pwede nilang pagbasehan ang pananaliksik na ito upang mas
maunawaan nila kung paano nila maiiwasan tumaas ang lebel ng stress ng kanilang magiging mga
mag-aaral.
Mga Layunin
Ang pag-aaral na ito ay naglalayong suriin ang mga iba’t-ibang epekto ng stresss sa pag-
aaral ng mga mag aaral ng Manuel S. Enverga University Foundation. Upang maging tiyak, ang
4. Mailahad ang mga paraan ng mga mag-aaral kung paano nila nalampasan ang stress
Limitasyon at Delimitasyon
Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa kahalagahan kung paano nga ba maisasaayos ang
ito sa mga salik ng sanhi at bunga ng stress at kung paano ito makokontrol.
Sexual Organs halimbawa nito ang pribadong parte ng katawan ng babae at lalake
Hear rate lebel kung gaano kataas ang presyon ng puso ng isang tao
KABANATA II
Stress
Ayon sa mananaliksik ang stress ay ang proseso kapag ang isang indibidwal ay biglaang
nagreak sa personal o panlahatang problema at mga hamon. Sinabi ni Wheeler (2007) na ang stress
ay pisaka na salita na ang ibig sabihin ay ang kabuuang pwersa na ginamit sa isang bagay at ito ay
maaahalintulad sa tunay na buhay at ito ang pwersa na tinutuon sa isang isyu sa buhay ng tao. Ang
mga halimbawa nito ay ang problema sa pera, hamon sa kalusugan, hindi pagkakaintindihan ng
ang karamihan ay galing sa tao mismo sa katangian ng pag-aalala, pagkabalisa, pagsisi, kawalan
Samakatuwid, ang stress sa madaling salita ay ang puwersang nakatuon sa isang tao at
maaring mag resulta sa pagkahirap na paggawa na maaring mag resulta sa hindi makontrol na
stress at lalong pagkahirap ng isang hamon o problema. May iilang indibidwal na kung saan ang
puwersang nakatuon sa kanila ay mahina kaya nakakaya nilang tiisin ang presyon na nakalapat sa
Ipinaliwanag ni Pargman (2006) na ang stress ay “Isang hindi mawaring reaksyon sa labas
at loob ng salik sa problema” ibig sabihin ito ay maaring isang negatibo o positibong reaksyon sa
pangkapaligirang isyu. Sa bagay na ito masasabi na ang kabuuan ng katawan ng tao ay nagbabago
Tuwing nararanasan ang stress ang karamihan sa vital organs tulad ng sexual organs, heart
rate, blood pressure, stroke volume, at respiratory rate ay bumibilis ang takbo. Karamihan sa
Sanhi ng Stress
Sanhi ng stress, sinasabi ng mananaliksik na ito ang mga dahilan kung bakit nararanasan
ng bawat mag-aaral ang stress na nagdudulot ng paghirap sa isang gawain o mithiin. Maraming
sanhi ang stress. Alinsunod sa pananaliksik nina Essel & Owusu (2017) may tatlong dibisyon ang
ang isang mag-aaral sa pang-akademikong pag-aaral (Essel & Owusu, 2017). Pumapasok sa
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 9
problema sa kalusugan, at hindi pagkain ng tama. Binigyang paliwanag nina Essel & Owusu na
iisip nito dahilan sa panibagong kapaligiran sa dati nitong nakagisnan at maaring mag dulot ng
stress, nakakaapekto sa isang mag-aaral ang pagbabago sa pagtulog nito dahil maaring hindi ito
grado, ang pagkakaruon ng bagong responsibilidad ay matabunan nito ang mga gawain para sa
paaralan na magdudulot para mas lalo pang damihan ng purwersa sa pag-aaral ng mag-aaral,
kawalan ng pera, karamihan sa mga mag-aaral ay nakadepende dito dahil pag walang pera ang
mag-aaral hindi sila makakapunta sa paaralan at hindi sila makakakain sa paaralan at ito ay
maaring mag dulot na tinatawag na stress. pagsasabay ng trabaho at pag-aaral, kapag walang pera
ang mag-aaral hahanap ito ng pagkakakitaan upang makapasok ngunit kasabay nito ang pag-aaral,
mas maraming gawain mas maraming puwersa na kinakailangan na mag dudulot ng stress, ang
hindi pagkain ng tama, ito ay maaring magdulot sa pagiging hindi malusog ng isang mag-aaral at
magdudulot ng masamang gawa sa paaralan na mag dudulot ng mababang grado at stress. Ang
mga salik na ito ay nakadepende sa perception, kilos, at pag-uugali ng bawat indibidwal (Essel &
Owusu, 2017).
Ayon sa pananaliksik nina Essel & Owusu (2017) ang pangkapaligirang salik ng stress ay
makakaapekto kung paano makikisalamuwa ang mag-aaral sa paaralan nito. Nakapaloob naman
Kawalan ng bakasyon o libreng oras, ang katawang ng tao ay kinakailangan ng pahinga upang
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 10
makapag isip muli ng maayos dahil kapag walang tigil sap ag-iisip ang tao ay maari itong mapagod
sa kompyuter, ang panahon na ito ay masasabing robot era na kung saan puro kompyuter na ang
ginagamit kahit sa akademikong gawain ng mga mag-aaral kaya naman pag walang magamit ang
mag-aaral upang magawa ang gawain nito ay maari itong bumagsak sa naturang asignatura at
mauwi sa pagka-stress. Mahirap na pamumuhay, may mga bagay sa paaralan na hindi kayang
mabili ng ilang mag-aaral dahil kapos sa badyet, kapag hindi nakabili ang mag-aaral ng dapat
nitong mabili ay maari itong mawalan ng rekord sa guro at mauwi sa pagkabagsak. Paghihiwalay
dahil dito lamang umaasa ang anak para makapasok at maari pa itong mag dulot ng pagkabalisa
ng anak na nag-aaral. Ang pag-aalala sa hinaharap ng mga mag-aaral kung sila ba ay makakahanap
ng trabaho o kaya naman magiging sakit ng ulo sa komunidad at ito ay nauuwi sa pagka-stress.
Hindi makakatotohanang ekspektasyon, nabanggit ito nina Essel & Owusu na ang mga mag-aaral
ng pokus sap ag-aaral at iba pang pang-akademikong gawain (Essel & Owusu, 2017).
Sinabi rin nina Essel & Owusu na ang mga sanhi na nagmumula sa akademikong pag-aaral
ay ang pagdami ng gawain, pagbaba ng grado, pagdami ng oras sa pag-aaral, kahirapan umintindi
ng lengwahe, at pagsusulit. Ang pagdami ng gawain ng isang mag-aaral ay maaring maging resulta
magkaruon ng mataas na grado at ito ay inaasahan ngunit kapag hindi ito nakuha ng mag-aaral at
taliwas sa inaasahan nito maaring isipin ng mag-aaral kung paano nangyari ang bagay na iyon at
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 11
sa pag-aaral higit pa sa inaasahan ay maaring mawalang interes ang mag-aaral sa pag-aaral dahil
mismo ang personal na oras nila ay ginagamit nila sa pag-aaral na dapat ay para sa sarili nila.
Hirapan sa pag-intindi ng lengwahe, ayon kina Binder & Smith (2013) ang pagkakaruon ng
indibidwal, ito mismo ang susi para magkaruon ng paghahatid ng impormasyon at regulasyon sa
kognitibong proseso sa pag-iisip. May malaking salik ang lengwahe sa isang mag-aaral dahil
meron itong malawak na impluwensya sa buhay ng mag-aaral. Ang lengwahe ang susi para
makapag-komunikasyon ang mag-aaral ng libre, kapag hindi masyadong nakakaintindi ang mag-
hamon para sa buhay niya at mabuo ang stress. Pagsusulit, may tatlong uri ng salik ang naidudulot
na stress ito ay ang external pressure, internal pressure, at lack of preparation (Roussos, n.d.).
External pressure o presyon na nagmumula sa paligid, halimbawa nito ang mga ekspektasyon ng
magulang at guro sa kanilang mga anak o mag-aaral (Roussos, n.d.). Kaya nagiging pokus ng mga
mag-aaral ang pag-aaral at nabubuo ang tensyon. Isa pang halimbawa kapag skolar ang mga mag-
aaral, kailangan nitong isaayos ang kanilang pag-susulit upang hindi wala ang skolar nila.
Magiging isang kompetisyon ang pag-aaral ng mga mag-aaral na maaring magdulot sa kanila ng
(Roussos, n.d.). Kung gusto ng isang mag-aaral ng mahusay na kalalabasan, ang pangit na
kalalabasan ay maaring magdulot ng pagkabalisa sa mag-aaral. Kapag nag-isip ng sobra ang mga
mag-aaral tungkol sa kahirapan ng pagsusulit at kung ano ang magiging resulta nito, maari itong
maging sanhi upang magkaruon ng stress ang mag-aaral. Lack of preparation o kakulangan sa
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 12
paghahanda, ito ay ang pakiramdam na hindi sapat ang mga bagay na dapat kinakailangan sa isang
makapagsulit. Halimbawa nito ang kakulangan sa pagtulog bago ang pagsusulit, malaki ang epekto
reaksyon sa oras.
Ayon kay Lumontod (2017) dahil sa stress bumababa ang kalidad ng mag-aaral sa pag-
aaral, kaya naman sila ay nagiging bigo. Ang pagkabigong naramdaman ay maaring maging resulta
Clinic ang stress ay nagpapataas sa level ng pagka-irita,pagkagalit, at paglayo sa kapwa. Ang galit
na mag-aaral ay hindi lang sa guro maari magpakita ng galit kundi sa iba pa nitong kapwa mag-
May negatibo at positibong epekto ang pagka-stress, sinabi ni Lumontod na ang stressed
posibilidad na mag drop-out sa eskwela. Sa magkaibang pag-aaral naman, sinabi dito na para
malaman ang iba pang relasyon ng stress sa pag-aaral ay kailangan magsagawa ng panibagong
pananaliksik, at ang naging resulta ay positibo, na ang stress ay merong magandang dulot sa pag-
aaral ng mga mag-aaral (Elliot et al., 2005; Choi, Abbott, Arthur & Hill, 2007).
(Durik, Lovejoy, & Johnson, 2009). Sa kabilang banda, ang may malaking salik pa sa pag-aaral
ay ang ekspektasyon ng magulang sa kanilang anak, ito ay maaring may malaking epekto sa pag-
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 13
aaral ng mag-aaral dahil dito ang magiging prayoridad ng mag-aaral (Mutsoto & Abenga, 2010).
Maaring may maganda epekto ang stress sa pag-aaral ng bawat mag-aaral ngunit may mga epekto
Sinasabi ng karamihan ang stress kapag ang sitwasyon ay sumusobra na. Ayon kay Nordqvist
(2009) “sinisimulan nating mag-isip kung kakayanin ba nating gawin ang bagay na sobra at lampas
sa ating kapasidad.” Ang stress ay ang katotohanang kailangang harapin ng mga mag-aaral sa
araw-araw ng kanilang pamumuhay. May mga sitwasyon na kung saan mararamdaman ng mag-
aaral ang mga stressor o ang mga bagay na ang bubunga ng stress at makaramdam ng walang
pagtulong mula sa iba. Karamihan sa tao ang tingin sa stress ay ang pagkabigo sa isang bagay
tulad ng pagkawala ng trabaho o karamdaman (Centre, 2010). Ang iba naman ay ang tingin sa
Matapos magbasa ng mananaliksik sa iba’t-ibang uri ng babasahin, isa lang ang naging
konklusyon nito sa mga epekto ng stress ito ay ang direktang apektuhan ang katawan ng isang tao
pagkain ng tama ay nakakatulong upang mapaunlad ang pagiisip ng mag-aaral ganun din ang
paggawa nito sa paaralan (Hillman CH, Erickson KI, Kramer AF; 2009, Francis H, Stevenson R;
2013). Kaya inoobserbahan ng paaralan ang General Point Average (GPA) ng isang mag-aaral
upang malaman kung nakakaapekto ba ang pagkain sa paggawa at pag-iisip ng isang mag-aaral sa
paaralan (Deforche B, 2013). Isa sa mga nagiging epekto ng stress ay ang pagkain ng hindi tama
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 14
dahil dito nagkakaruon ng komplikasyon sa pag-iisip ang isang mag-aaral kung paano nito
Merong nagsasabing ang stress mismo ang hindi problema bagkus ang problema ay kung
paano ito panghahawakan ng isang indibidwal. Ang mga mag-aaral ay ang tipong hindi
magpapatalo sa iba ngunit pagdating sa sarili nila sila ay nahihirapan. Maaring maging basehan
Ang pagkontrol sa stress ay may malaking maidudulot lalo na sa mga salik nito. Dahil dito,
ang klinika na pangkomunidad ay naghain ng iba’t-ibang istilo kung paano maiibsan ang stress
lalong-lalo na sa mga mag-aaral para mas maging maayos ang kanilang kalusugan at kaiisipan
(Centre 2010, 15–30; Hiriyappa 2012, 61–114). Merong iilan istilo na maaring makatulong sa
Meditation o pagmumuni-muni, isa ito sa mabisang lunas upang mabawasan ang pagka-
stress ng isang tao. Ito ay paraan upang linangin sa kaisipan ang pagbabawas ng stress,
indibidwal. Ang pagiging masuri sa pag-iisip ay ang kalidad kung gaano kakontrol ng isang
indibidwal ang kasalukuyan nito, na hindi nag-iisip ng sobra o ang pag-intindi sa mga karanasan
na naganap. Hindi ang pag-aalala sa magiging hinaharap o hindi pagmulat sa nakalipas, ang
masuring pag-iisip na pagmumuni-muni ay nililipat nito ang pokus ng isang indibidwal sa kung
ano ang nangyayari ngayon. Ang pagmumuni-muni habang masuring nag-iisip ay hindi katulad
Ginagamitan ito ng pagsisikap para mapanatili ang konsentrasyon at para mabalik ang pag-
iisip sa kasalukuyan kapag ang isip ay nagsimulang mag-isip ng ibang bagay. Ang masuring pag-
Body scanning, isa pa sa mga paraan para mabawasan ang stress sa katawan. Ito ay
nagbibigay ng pagiging masuri sa pag-iisip dahil dito natutuon lang ang pansin sa katawan. Imbis
na ipahinga ang mga kalamnan, ay tinutuon nito ang pwersa sa katawan upang maramdaman at
pagkatapos aalamin kung ito ba ay nasa mabuting kalagayan o hindi. (Clinic Community Health
Deep breathing o paghinga ng malalim, isang paraan na sobrang dali lang gawin at maari
nililinis ang pag-iisip, pinapalakas ang mental na pag-iisip at pisikal na katawan. Ang ehersisyo
Ang susi para maging matagumpay ang paghinga ng malalim ay may sinusunod na
pamamaraan. Huminga ng malalim hanggang tiyan, hanggang sa hindi na kayanin ng baga. Kapag
nakakuha na ng sapat na hangin mula sa tiyan patungong baga, hindi sa mababaw na parte ng
dibdib, mas nakakakuha ng maraming oxygen. Ang tawag sa paghingang ito ay diaphragmatic
breathing. Ito ay ang paghinga ng malalim mula sa tiyan at hindi mula sa dibdib at ilong. (Clinic
Guided imagery, simple at madaling paraan upang mabawasan ang lebel ng stress.
Kailingan lang dito ay ang pananaginip ng gising, ang istilong ito ay makakatulong na mailabas
ang lahat ng tensyon at pagkabalisa sa isip ng isang tao, dito makakaramdam ng kapayapaan. Ang
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 16
gagawin lang ng gagawa nito ay pumili kung saan mas payapang lugar para makapanaginip ng
gising, maaring sa dalampasigan, dating laruan noong bata pa, o kaya tahimik na lugar sa gubatan.
pagbabawas ng stress na nararanasan ng mga mag-aaral at iba pang indibidwal. Ang istilo na ito
napapahinga nito ang kaisipan at katawan kaya hindi nakakapag-isip ng kung ano-ano ang
gumagawa nito at napapaalis nito ang tensyon at pagkabalisa sa isipan. (Clinic Community Health
Maaring hindi pa ito natutuklasan ngunit ito ay mararamdaman ng karamihan. Ayon sa pag-aaral
KABANATA III
METODOLOHIYA
Lokal ng Pag-aaral
Ang pag-aaral na ito ay ginawa sa dalwang magkaibang lugar at ito ang paaralang MSEUF
Pamamaraan ng Pag-aaral
Pangangalap ng Datos
patungkol sa nararanasang stress ng bawat mag-aaral gayun din ang iba pang indibidwal.
Nagpaalam muna ang mananaliksik sa guro nito kung maaring magamit ang paksa na napili ng
niya bago isagawa ang pag-aaral. Hinintay ng mananaliksik ang pagsang-ayon ng guro nito upang
masimulan na ang pag-aaral. Sinimulan ng mag tipon ang grupo ng mananaliksik at sinumulan ng
pamamaraan.
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 19
BIBLIYOGRAPIYA
A. Mga Aklat
B. Mga Journal
C. Mga Tesis/Disertasyon
George Essel and Patrick Owusu. (2017). Causes of students’ stress, its effects on their
academic success, and stress management by students. Case study at Seinäjoki University
https://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/124792/Thesis%20Document.pdf?sequen
ce=1&isAllowed=y
D. Internet at Iba Pa
B. Deforche. (2013). [Elliot et al., 2005; Choi, Abbott, Arthur & Hill, 2007] [Nordqvist
Management. Nakuha sa
https://bohatala.com/effect-of-stress-on-academic-performance-of-students/
Cindy Roussos. (n.d.). What Are the Causes of Exam Stress?. Nakuha sa
https://classroom.synonym.com/causes-exam-stress-7414016.html
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 20
sikolohikal-ng-stress-sa-mga-magaaral
Robin Lumontod III (2017). The Effect Of Stress On Students Academic Performance.
Media. Nakuha sa
https://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/124792/Thesis%20Document.pdf?sequen
ce=1&isAllowed=y
https://www.scribd.com/doc/29078522/pamanahonh-papel-pag-agapay-sa-stress-sa-
kolehiyo
https://july161995.wordpress.com/2014/03/20/pagkahapo/
Yvette Stupart PhD. (2018). How Stress Affects College Students' Academic Performance.
Stress-on-Academic-Performance
Epektong”stress”sapag-aaralayonsapersepsyonngmgamag-aaralngmanuels.envergauniversityfoundation | 21
https://greatist.com/happiness/can-massages-actually-reduce-stress