Professional Documents
Culture Documents
DEPRESYON
10
Nararamdaman ang stress depende sa pamumuhay o ginagawa ng
isang tao. Kapag tumatagal ang masamang kondisyon ng katawan ng hindi
alam ang sanhi, posibleng mayroon nang depresyon. Kung may problema,
huwag sarilihin mag-isa. Kumonsulta sa pamilya o kaibigan. Kapag
nararamdaman ang depresyon, kailangang pagpahingahin ang puso’t
isipan ng mabuti. Kailangan na rin uminom ng gamot depende sa
kalagayan ng pasyente. Kaya humingi kayo ng tulong sa psychiatrist,
neurologist o mental health specialist" Ayon din dito, kahit sino, maaaring
magkaroon ng depresyon, hindi maliban sa mga bata.
11
mga mag-aaral, sa magkakaibang antas at kadahilanan. Ngunit ang stress
ay lubhang nakakaapekto sa isang tao sa kaniyang pampisikal at sa pag-
iisip. Ito ay maaaring humantong sa sakit na lubhang depresyon o
pagkalungkot sa puso. Dito mahihinuha na kinakailangan ng mga mag-
aaral na magkaroon ng 'break time' upang sila ay makapaghanda at
makapagpahinga ng kahit sandal lamang. Nakasaad sa akdang !Ang
buhay estudyante ng Koleheyo na hindi talaga madali ang buhay
estudyante sa kolehiyo, dahil sa maraming mga pinapagawa ng kaniyang
mga propesor at sa sobrang paggigipit niya sa oras. Ang kanyang dagdag
panayam. Lalo na kapag sabay-sabay ang mga gagawing proyekto,
takdang-aralin, mgareport, at meron pang pag pa- practice ng sayaw sa
dagdag pa natin ang pag re-review para sa exam. Ang hirap tuloy mag isip
kung ano ang uunahin. sa paggawa natin ng mga ito ay dumadagdag pa
ang problema sa puyat, kalaban mo pa ang antok. $aya minsan late nang
makapasok sa umaga.
12
nararanasan. Ayon sa ginawang sarbey ni Agnacio Auare, , ang nabuo
niyang konklusyon sa natamong datos ay ang mga guro ay lalong
nahihirapan sapagkat pa-minsan ay ang kanilang mga estudyante ay
nahuhuli sa kanilang mga klase athindi nakakapagpasa ng kanilang mga
schoolwork o nakakapag-exam sa tinakdang oras. Hindi nila naitatala ang
kanilang mga marka datapwat wala naman talagang marka ang kanilang
mag-aaral.Ayon sa ginawang akda Panahon ng pagseseryoso ni John
Michael. Morelos, isinabi niya na siya ay hindi makapag-aral ng mabuti
dahil nakakatamad daw ang pagpasok, dahil sa sunud-sunod na mga
inaasikaso sa kanyang mga subject.
13
EPEKTO NG DEPRESYON SA PAG-AARAL
Ayon kay Christina Orcollo, isang myembro ng NDT, Malaki ang epekto
14
ng mahabang pagklase sa pag-aaral lalo na at nakakapagod sa pisikal ang
pagklase ng wala man lang pangiha o break. Ayon sa kanya, hirap daw
ang mga estudyante na makapagpukos sa kanilang pag-aaral sapagkat
iba’t iba ang kanilang pinag-aabalahan at makakaragdag ito ng stress o
kaya naman ay tension sa kanilang nararamdman.
15
Ayon kay Rana Moustafa (2014) sa kanilang pananaliksik na Students
Depression often hideen from trends, profession, ang mga estudyante
kolehiyong nakakaramdam ng depresyon ay madalas na humahanap sa
mas mahihirap na sitwasyon o pagsubok. Silang mga mas mahihirapan ay
nababasa ng taong nakapaligid na hindi nakakaintindi bilang isang “poor
classroom or social performance”.
16
makakaroon mula ng karagdagang 49 ang GPA ng isang estudyante.
Ayon kay Justin Hunt, et al (2010), Mental Health Problem and Help-
Seeking Behavior among College Students, ang mental na pangkalusugan
sa mga mag-aaral sa kolehiyo ay hindi lamang isa sa mga isyu na
binibigyang pansin bagkus tinitignan rin ito bilang isang oportunidad. 65%
na mga magsisipagtapos sa sekondarya ay maaring umulit ng kanilang
pag-aaral kung sila’y makakaranas ng mental disorder. Sa parte naman ng
mga mag-aaral sa kolehiyo, sinasabing ang buhay rito ay isa sa mga
pagahahanda sa realidad kung kaya naman hirap at bigat ng mga gawain
ay tumatas rin upang paglabas ng mga estudyante sa kani-kanilang
institusyon, ay magiging handa sila sa mga hamon na ibibigay sa kanila ng
buhay. Kung kaya naman mahalagang magkaroon ng paggabay ukol sa
isipan ng mga mag-aaral ng sa gayon ay hindi mapurnada ang kanilang
pagtatapos ang pagiging malapit sa karanasan na maari nilang maranasan
paglabas ng kani-kanilang paaralan.
Ayon kay Jan Halfman (2015), Anxious Students Strain College Mental
Health Center, ang pagkabahala ay isang terminolohiya kung saan
sinasaklaw pa ang ilan sa mental disorders na mayroon tayo tulad ng
social anxiety disorder agoraphobia. Ang mga estudyanteng dumaraan sa
ma ganitong mental health issue ay nakakaramdam na para bang hindi
totoo o importanteang mga inaalala nila dahil nga sa nagiging normal na
ang mga ganitong kaso sa panahon ngayon.
17
dito. Maraming kabataan ang nahihiya o nakakaramdam ng pagiging
mahina sa mga ganitong pinagdaraanan kung kayat bihira ang mga
lumalapit upang humingi ng tulong kahit nasa harap na nila ito.
SINTOMAS NG DEPRESYON
18
Ang Depresyon ay magkaiba sa mga bata at mga teen kaysa sa mga
sapat na gulang. Ang mga sapat na gulang ay kadalasang ng kalungkutan
at kawalang pag-asa na kasama ang kapaguran. Ang mga batang
depressed ay kadalasang mas irritable at moody. Maaaring silang maging
matigas ang ulo. Maaaring madaling magbago ang kanilang mood mula sa
kalungkutan papuntang pagka-itita o biglang galit. Ang ilang bata at teen ay
hindi alam na sila ay depressed. Imbes na pag-usapan ang tungkol sa
kung gaanong kasama ang kanilang nararamdaman, maaari silang
magpahayag sa kilos. Maaaring tignan mo ito bilang maling pag-uugali o
pagsuway.
19
maaring niyang gawin sa kanilang sarili sa mga pagkakataong siya’y nag-
iisa. Mainam rin ang positibong pakikipag komunikasyon sa mga
nabibiktima nito sapagkat maaari iyong maging susi upang maibsan ang
pagkabahala sa kanilang pinagdadaanan.
Hindi madaling mapansin ang mga pagbabago na ito, lalo na’t kung
ang iyong anak ay nag aaral ng malayong lugar. Kaya impotante na
kausapin o nang kausapin ang iyong anak ng madalas. Wag matakot na
magtanong tungkol sa kanyang nararamdaman, at makinig sa mga
palatandaan, dahil baka ang iyong anak ay depressed. Ipaalam mo sa
iyong anak na ikaw ay handang tumululong. Marahil masabi mo sa iyong
anak na ‘Magiging maayos din ang lahat”, pero hindi ito makakatulong sa
kaniya.
20
Mga pisikal na sintomas:
Sakit ng ulo
Insomnia
Pakiramdam ng pangkalahatang panghihina
Pagduduwal
Kakapusan ng hininga
Mga problema sa pagtunaw
Pagkapagod at kakulangan ng enerhiya.
Pagkakaroon ng maraming panaginip at pakiramdam na hindi ka
nakatulog sa buong gabi.
Hindi maipaliwanag na mga pananakit.
21
Ayon kay Valle, 20 percent ng natatanggap na tawag ng DOH Suicide
Hopeline simula nang inilunsad ito noong Setyembre nakaraang taon ay
tungkol sa depresyon. Dagdag ni Valle na karamihan ng tawag ay nagmula
sa edad na 13 hanggang 29. Impotanteng magbigay ng atensyon at wag
basta mag-judge habang kumakausap sa mga taong may suicidal thoughs
para matulungan sila.
22
DEPRESYON SA HENERASYON NGAYON
23
P. Seeley Jr. Oregon Research Institute, USA. Sa artikulong, kasalukuyang
pag-unawa ng depression sa mga kabataan (14-18 taong gulang)
kabataan batay sa aming programa ng pananaliksik (Oregon Adolescent
Depression Project). Sa partikular, natugunan ang mga sumusunod na
kadahilanan tungkol sa depresyon sa kabataan: (a) phenomenology (hal.,
paglitaw ng mga tiyak na sintomas, epekto ng kasarian at edad, komunidad
kumpara sa mga halimbawa ng klinika); (b) epidemiology (hal., pagkalat,
saklaw, tagal o panahon, edad); (c) comorbidity kasama ang iba pang
mental at pisikal na karamdaman; (d) psychosocial - katangian na kaugnay
bago magkaroon ng depression at pagkatapos ng depresyon; (e) ang mga
rekomendadong pamamaraan ng pagtatasa at pagsusuri; at (k) sa bisa ng
isang panghihimasok sa paggamot ay binuo para sa mga adolescent
depresyon, the Adolescent Coping with Depression Course.
DAHILAN NG DEPRESYON
24
na mas mataas kumpara sa mga babae 10%. Ang paninigarilyo,
emosyonal na pananakit, di inaasahang pagtatalik ay maaaring maging
dahilan upang depresyon ay maranasan.
Sinasabi ni Lidesy Holnes (2015), Statistics that will change the way
you think about depression, na ang depresyon ay mayroong paraan upang
lasunin ang utak kahit pa ng pinakamasayang tao sa mundo. Mapapansin
na kung noon ang mga simpling bagay na nakapagpapasaya na tao ay
kaayaaya pa ngunit nababago ng depresyon ang paningin na ito at dahang
dahang mawawalan ng interes ang sino mang dumaan sa kalagayang ito.
Sinasabing ang porsyento ng mga nagdadalaga at mga nagbibinatang may
depressive disorder sa edad na 18 ay 70%.
25
“ Ang mga kakaunting oras ng pagtulog at mga higit na antas ng pagtulog
ay naging kaguluhan sa pagkat ng mga industriyalismo lipunan. Kung saan
ang pagbabago ay madalas resulta ng pagputol sa pagtulog upang lumikha
ng mga maraming oras para sa paglilibang at shift sa trababo, na ithala na
ang mga ulat na pagkapagod, pagkahapo at pagka antok sa mga labis na
araw ay mas karaniwan kaysa sa mga ilang dekada na ang nagdaan”
Dagdag niya ang pagtulog ay kumakatawan sa pang-araw-araw na
proseso ng pisyolohikal na pambayad-pinsala at pangbawi, sa kakulangan
ng pagtulog ay may malaking epekto.
Ayon kay Franesca D. Meglio (2012), Stress takes its tool on college
students, ang mga taong nagtarabaho na hindi akma sa kanilang mga
pang-aaral ay sinasabi nakaranas ng matinding presyur sapagkat sa
mahabang taon ng kanilang pag-aaral, na kung saan karamihan sa kanila
ay nakapagbayad ng malaking halaga sa kanilang tuition fee na naging
dahilan ng pag lubog nila sa utang ay sinasabing malaki ang posibilidad na
dumanas ng depresyon. Ang pag taas ng ekonomiya ng bansa na kung
saan hindi nararamdaman ng mga tao partikular na ang mga mag-aaral na
magsisipagtapos n sa kolehiyo ay naging dahilan ng kanilang pagkabahala
kung makakakuha ba sila ng maayos ay akmang trabaho bago nila lisanin
ang kanilang institusyon.
Ayon kay Dr.Sheila Marie Hocson, direktor ng Guidance and
Counseling ng Far Estern Univarsity, isang seryosong usapin ang
pagpapakamatay pero hindi ito gaanong nabibigay ng pansin. Ang
pagpapakamatay ay naiisip ng mga tao na wala ng nakikitang pag-asa sa
buhay. Kapag naramdaman niya na wala na siyang kuwenta, na wala na
siyang halaga at hindi na niya kayang gawin ang mga bagay na dapat
niyang gawin, nade-depress ito at maaaring siyang mag-udyok para
magpakamatay.
26
gana sa mga gawain na kadalasan naman niyang ginagawa at ikinasisiya.
Marami sa mga biktimad nito ay hindi kayang ipagpatuloy ang kanilang
ordinaryong gawain.
Ayon kay Diana Rodrigez (2015), How to cope up with anxiety and
depression, sinasabing isa sa mga mabisang paraan upang labanan ang
depresyon ay ang paglalaan ng oras upang hindi gawin ang mga bagay na
nagbibigay ng pagka bahala katulad ng pag-aaral, pagtatrabaho at pag-
iisip ng mga bagay na nakakapagpasakit ng ulo. Kailangan ng bawat tao
na maglaan ng oras para sa sarili upang maka isip-isip at magsaya kahit sa
maikling panahon lamang.
27
lunas laban sa pagkabahalang inyong nararanasan.
Ayon kay Chasty Laskey, Anxiety on the rise among College Students,
83% ng mga eskwelahan sa mundo ay nagbibigay g libreng paggabay at
gamut upang maiwasan ang depresyon at hindi na ito lumala pa ng
tuluyan. Sa kabilang banda, sinasabi rin na ang mga mag-aaral ay maaring
magsagawa ng thereapy kasama ang CAPS counselores, o di kaya’y
maaari rin silang ilipat sa isang paaralan o unibersidad na nagbibigay rin
ng gabay na ayon sa nais ng biktima.
28