Marites Q. Tiamzon 2EdEng3A Mr.

Ray Centeno
Kasaysayan ng Retorika
Ayon sa Wikipedia (2013) sinasabing nagsimula ang retorika bilang isang sistema ng
pakikipagtalo sa Syracuse, isang isla sa Sicily noong ika-limang siglobago dumating
si Kristo. Makaraang bumagsak ang kanilang pamahalaang diktaturyal, ang mga
mamamayan doon ay binigyang pagkaka-dumulog at ipagtalo sa hukuman ang kanilang
karapatan sa mga lupang inilit ng nakaraang rehimen.
Ang marunong na si Corax, isang tagaroon, ang nagpanukala sa mga tuntunin ng
paglalahad ng kanilang argumento. Ayon sa kanya, upang makuha ang simpatiya ng mga
nakikinig kailanagan ang maayos at sistematikong pagpapahayag ng mga katwiran.
Nakasentro ang kanyang pamamaraan sa talumpati na kakikitaan ng limang
mahahalaganag elemento:
1. ang proem o introdusyon;
2. ang salaysay o pahayag nahistorical;
3. ang mga pangunahing argumento;
4. mga karagdagang pahayag (supplemental statements) o kaugnay na
argumento(supporting arguments);
5. at ang konklusyon. Naimbento nila ang retorika sa layuning makahikayat at mapunuan
ang anumang pagkukulang sa mga konkretong katibayan (concrete evidence).
Makikita agad dito na sadyang ginagamit ang retorika sa pag-apila sa emosyon at
di gananong binibigyang diin ang katumpakan at kalakasan ng argumento. Ayon pa sa
mga sophist, Makapal na panitik (katawagan sa pangkat ng matatalinong tao noon), ang
retorika ay angkop sa pagtatamo ng kapangyarihang political sa pamamgitan lamang ng
kanilang pagpapahalaga sa paksang ipinaglalaban at estilo sa pagbigkas.
Maaring binabatikos naman ito ni Socrates (c. 470–399 B.C.) sa pagsasabing
walang hangad ang mga sophist maliban sa kabayarang kanilang tinatanggap sa
pagtuturo at ang kanilang lubhang pagbibigay diin sa retorikabilang sining ng
pakikipagtalo (debate) at hindi sustansiya ng talumpati. Ang ganitong pamamaraan,
banta pa niya, ay nagtuturo lamang sa mga estudyanteng palabasin ang kasamaan ng
isang mabuting adhikain. Kinikilalang pinakama-impluwensiyang retorisyan noon si
Isocrates (c. 436–338 B.C.).

Klasikal na Retorika

510 BC, Athens

1. sa pagkakatatag ng demokra-tikong institusyon, nagkaroon ng pangangailangan sa
serbisyong publiko.

2. Kinilala ang pangkat ng mga guro na tinatawag na Sophist

3. Ang mga Sophistay nagsikap upang gawing higit na mabubuting tagapagsalita ang mga tao
Protagoras -kauna-unahang Sophist, Siya ay nagsagawa ng isang pag-aaralsa wika at nagturo
kung paanong ang mahihinang argumento ay magiging malakas na pahayag

Corvus Corax ng Syracuse, nagsabing ang retorika ay persuasionat nag-akda ng handbooksa

sining ng retorika

- Ay isang guro, ang naging guro ni Tisias

 Retorika sa Gitnang Panahon

Sa gitnang panahon, isa sa tatlong sabyek ng liberal na sining ang retorika sa mga unibersidad
kasama ng gramar at lohika Retorika sa Gitnang Panahon
Bulaklak ng Retorika

Inventio – ito ang teknik sa pag-iisip ng mga punto ng talakay sa isang paksa.

Schemes - isa sa mga rhetorical device na bahagi sa masining na paglalatag at pagdadala sa estraktura
ng pangungusap.
Tropes – isa ring rhetorical device na patungkol sa pagbabago at pagpapalit ng kahulugan o paggamit
ng salita.
- Sakot nito ang pag aaral ng mga tayutay at matatalinghagang salita.

Approaches ng Retorika
Logos – ito ang pamamaraan umaapela sa
Pathos – ito ay tumutukoy sa emosyon. Ito ay patungkol sa nararamdaman o saloobin ng nakikinig
Ethos – nagpapakita sa karakter o rapor na taglay ng isang mananalumpati.

Father ng Retorika

Nagsimula sa panahon ng matandang Gresya ang retorika bilang Arte Sibiko kung saan
ang mga magaaral ay sinasanay upang maging mahusay sa paggamit ng kanilang
pamamaraan sa oratorical sa pangungumbinsi at/o panghihikayat sa usaping legal.

31. Pamantasan ng mga pilosopo Pre-Socratic na kilala bilang Sophist. Nakilala sina:
Demosthenes Lysias Isocrates Gorgias

Marites Q. Tiamzon 2EdEng3A Mr. Ray Centeno

Ang pinakamahalagang paaralan ng retorika sa panahong ito ay ang University of
Edinburgh na ang puno ng departamento ng Retorika at ng Belles Lettres ay ang paring
presbiteryo na si Hugh Blair. Sa kanyang aklat na “Sermon” inilahad niya kung paano
mamumuhay nang praktikal at may moral bilang isang tao. Ang kanya ring gawa ay
nagging gabay ng mga kabataan sa praktikal na pagsulat ng komposisyon. Ang gabay na
ito ang nagging daan upang tawagin si Blair na “the first great theorist of written
discourse”.

Kenneth Burke

Ayon sa kanyang pananaw ang Retorika ay ginagamit ng tao upang tugunan ang suliranin at
tukuyin ang magkatulad na katangian at interes ng mga bagay. Higit na napalawak ang saklaw ng
retorika bilang di-direktang pamamaraan ng pagtukoy ng pagkakakilanlan.

CHAIM PERELMAN
Ipinanganaknoong Mayo 20, 1912 sabansang Poland. Kilala siya sa kanyang akda na The New
Rhetoric. Dito sinasabi niya na angrasyonal na nagpapaikot sa isang argumento ay maaaring
kunin sa ‘Rhetorical Theory’ at dapat isaalang-alangang tagapakinig at ang kanilang ‘values’.

EDWIN BENJAMIN BLACK

~ October 26, 1929 (sa Houston, Texas)
~ Pilosopiya sa University of Houston
~ Master of Arts in Rhetoric and Public Address sa Cornell University
~ Minor in Philosophy and Social
~ Rhetorical Criticism: A study in Method(1965)
~Neo-Aristotellian
~The Second Persona

FRANCIS BACON
Binigyang-kritiko niya ang mga panghihimok na higit ang pagpapahalaga sa estilo kaysa sa bigat
ng usapin, paksa ng tlakay, kabutihan ng argumento, paglalahad ng paksa at ang lalim ng
paghuhusga.

Upang pabutihin ang estilo ng pagpapahayag, iminungkahi it ang paggamit ng simpleng mga
salita hangga't maaari
-Pinanganak noong ika-5 ng Mayo, 1897 sa Pittsburgh, Pennysylvania
-Siya ay isang retorisyan, pilosopo at makata
-Ilan sa kanyang mga akda ay ang Language as Symbolic Action (1996), ARhetoric of Motives
(1950), A Grammar of Motives (1945) at Counterstatement (1931).
- “identification”, “consubstantially” at ang “dramatistic pentad”
-Inilarawan nya ang retorika bilang “ang gamit ng wika bilang simbolo na paraan ng
panghihikayat sa kooperasyon ng buhay na natural at ayon sa simbolo.”

MARSHALL MCLUHAN
Isang Canadian philosopher ng Communication theory and public intellectual na ipinanganak
noong July 21, 1911. Ang kanyang mga likha ay naging tanyag lalo na sa pag-aaral ng media
theory at sa pagkakaroon ng practical application sa advertising at television industries.

Naging kilala din ang kanyang sinulat na “the medium is the message” , “global village” at ang
pagpredict ng world wide web 30 years bago ito maimbento. Ang kanyang impluwensya ay
nagsimula noong 1970s. ang kanyang mga akda ay mayaman sa mga salitang nagpapalawak ng
imahinasyon, may tugmaan at may talinhaga.

Si Mcluhan ay tulad ng isang sophist na may angking husay sa paghahabi ng mga salita. Siya
namatay noong December 30, 1980 ngunit nagpatuloy pa din siyang controversial sa academic
circles.

I.A. RICHARDS
Siya ay isang kritiko sa panitikan at retorika. Ang kanyang The Philosophy of Rhetoric ay
mahalaga sa teksto ng modernong teoryang retorika. Sa isinulat niyang ito, binigyan niya ng
kahulugan ang retorika bilang “pag-aaral ng hindi pagkakaintindihan at ang solusyon nito”. At
nagpakilala sa maimpluwensyang konsepto ng tenor at behikulo upang ilarawan ang bahagi ng
metapora-ang pangunahing ideya at ang konsepto na kailangang mapaghalintulad.
I.A. RICHARDS

STEPHEN TOULMIN
*Siya ay isang pilosopong Briton, awtor at edukador.

*Ang kanyang naging kontribusyon sa larangan ng retorika ay ang The Toulmin Model og
Argumentation, ang dayagram na naglalaman ng mga magkakaugnay na elemento sa pag-
aanalisa ng argumento.

*Nakipagtulungan siya kay Albert R. Jonsen upang isulat ang The Abuse of Casuistry: A History
of Moral Reasoning (1988), na naglalahad sa pagreresolba ng mga suliranin sa usaping moral.

*Isa sa kanyang pinakahuling gawa ay ang Cosmopolis: The Hidden Agenda of Modernity
(1990), ay tiyakang tumuligsa sa pagbaba ng pagtingin sa moralidad dahil sa pag-usbong ng
modernong agham.