MAGANDANG ASAL
Ang Po at Opo Ang Mabuting Asal ay hindi
ni Rosalina Sebastian
Ang bilin sa akin ng ama't ina ko
Maging magalang na bata ako;
Palaging gamitin ang po at opo
Saan mang Lugar ako magtungo.
Pag nakikipag-usap sa
nakatatanda,
Huwag kalimutan magagalang na
salita;
Laging tandaan, lahat ay
natutuwa
Sa batang magalang sa kanyang
kapwa.
dapat palagpasin,
Dapat laging nasa isip, laging
alalahanin,
Kahit sino man, pakitaan natin
ng respeto,
Para ang lahat ng tao ay
magiging kaibigan mo.
Wag na wag tayong maging
bastos,
Sa paggamit ng po at opo,
Magiging masaya ang Diyos,
At matutuwa din siya dito.
Laging baunin ang magagandang
asal
Maging ang hindi paglimot sa
poong Maykapal
Pagkat ang batang magalang sa
kanyang kapwa
Ipagmamalaki at kagigiliwan ng
lahat
 Ang Alkansya Ni Boyet
MAIKLING KUWENTO

Mahirap lamang ang pamilya ni Boyet. Ang ama niyang si Mang Delfin ay isang
magsasaka subalit walang sariling lupa. Inuupahan lamang nito ang tinatamnan ng palay. Ang
ina naman niyang si Aling Pacing ay simpleng maybahay lamang. Sampung taon na si Boyet.
Siya ang panganay sa kanilang apat na magkakapatid. Sa pasukan ay nasa ika-apat na baitang
na siya ng mababang paaralan.

Kapag ganitong bakasyon ay sinasamantala ni Boyet ang pagkakataon. Gumagawa siya

ng alkansiyang kawayan. Panahon ng pamumunga ng bungangkahoy sa kanilang bakuran,
dahil maluwang ang kanilang bakuran ay maraming punong namumunga. Pinipitas nila ng
kanyang inay ang ay mga bunga at itinitinda iyon sa palengke.

Mabili ang kanilang mga tindang prutas. Kapag nakaubos sila ng paninda ay agad
siyang binibigyan ng pera sa kanyang inay. “Salamat po, inay. Mayroon na naman akong
panghulog sa aking alkansiya.” masayang sabi ni Boyet.

“Hayaan mo anak, bago siguro maubos ang mga bunga ng ating mga puno ay
mapupuno na ang alkansiya mo,” sabi ng kanyang inay. Napuno nga ang alkansiya ni Boyet.
Masipag kasi siyang mag-ipon.

Nang malapit na ang pasukan ay nagkaroon ng malakas na bagyo at nasira ang mga
tanim na palay ng tatay ni Boyet. Kakaunti lang ang kanilang inani. Nagkautang ang kanyang
itay. Nag-alala naman ang inay ni Boyet. Malapit na ang pasukan at nawala ang inaasahan
nilang panggagalingan ng pera.

“Baka hindi ka makapag-aral ngayong taong ito, anak,” malungkot na sabi ng kanyang
inay. “Nasira ang mga pananim natin dahil sa bagyo at may utang pa tayo.”

“Makakapagaral po ako, inay. Puno na po ang alkansiya ko. Ito ang gagamitin ko sa
aking pag-aaral,” nakangiting sabi ni Boyet. Nakapag-aral si Boyet ng pasukang iyon. Salamat
at naisipan niyang mag-impok para sa darating na pangangailangan.

Aral:
 Matutong mag-impok upang sa oras ng pangangailangan ay may madudukot.
 Ang mabuting bata ay karangalan sa magulang.
 Ang Kabataan Noon at Ngayon
TALUMPATI

Ang kabataan noon at ngayon ay may maliit lamang na puwang sa

kanilang pagkakalayo sa kilos, gawi, ugali, pananamit, damdamin at iba
pang bagay. Sinasabing ang mga kabataan noon ay higit na magalang,
masunurin at mabait di-tulad ng mga kabataan ngayon. Lubhang taimtim
sa puso’t isipan nila ang kanilang ginagawa; sa kabilang dako, ang
kabataan ngayon ay may mapagwalang-bahalang saloobin. Lalong
masinop sa pag-aayos ng katawan at pananamit at lubhang matapat sa
pagsunod sa batas ang mga kabataan noon, kaya wika nga, ang kabataan
noon ay hubog sa pangaral at kababaang- loob at ang asal ay
ipinagmamalaki ng lahat.

Kaiba naman ang mga kabataan ngayon. Mulat sila sa makabagong

panahon kaya higit na maunlad sa pangangatwiran na kung magkaminsan
ay napagkakamalang pagwawalang-galang sa kapwa. Lubhang
mapangahas sa mga gawin at mahilig sa maraming uri ng paglilibang.
Napakatayog ng mga mithiin nila at higit na maunlad ang tunguhin.
Marami rin ang magkasing bait at magkasing sipag sa mga kabataan noon
at ngayon.

Ang kabataan noon at ngayon ay pag-asa ng bayan natin. Kapwa sila

makabayan, mapagmahal, matulungin sa mga kaangkan at may mga
mithiin a buhay. Ang pagkakaiba ay ayon sa lakad ng panahon. Hindi ba’t
mayroon tayong “Sampung Lider na mga Kabataan” na pinipili taun-taon?
Sila ang saksi sa ating pinakamahuhusay na kabataan noon at ngayon.
 Inang Wika
(DEKLAMASYON)
ni Amado Hernandez

Ako’y ikakasal, sa aming tahana’y masayang-masaya: may piging, tugtugan, awitan,

sayawan. Ang aking magiging kabiyak ng buhay ay isang binatang puti, binatang sibol sa
kanluran: maganda’t makisig, marunong, mayaman tila pulot-gata sa bibig ng isang mundong
kaibigan.

Sa tanging sasakyan, nang kami’y lumulan, may natanaw ako sa tapat ng bahay na isang
matandang babaing luhaan, waring tinatawag ang aking pangalan tila humihingi ng kaunting
pagdamay; subalit sa gitna ng kaligayahan, siya ay hindi ko binati man lamang, siya ay hindi ko
pinansin man lamang, habang ang sasakyan ay nagtutumulin hanggang sa simbahan.

Maligaya kaming nagsiluhod kapwa sa harap ng Birhen, sa gintong dambana; pagkasaya-

saya’t ang mga kampana ay di-magkamayaw sa pagbabalita n gaming kasalan na
pangmaharlika; ngunit ang larawan ng kaawa-awang matanda’y hindi ko matanggal sa diwa,
mandi’y malikmata; ang nag-uunahang luha ng kandila ay tila kanya ring tumutulong luha;
gayon man sa piling ng kahanga-hangang kaisang-puso ko’y niwalang-bahala, sa gitna ng
tuwa’y nilimot kong pilit ang gayong hiwaga gaya ng liwanag ng buwang palaba na di masisira
sa bahid ng ulap sa gabing payapa.

Natapos ang kasal, batian, kamayan, ngiting matatamis, birong maaanghang at saboy ng
bigas sa ami’y salubong pagbaba sa altar… ngunit sino yaong aking natatanaw, matandang
babaing nalugmok na bigla’t nawalan ng malay at lingid sa taong hindi magkamayaw. Ah! Siya
rin yaong kangina’y hindi ko pinansin man lamang.

Nang saklolohan ko’t patakbong lapitan, nang kandungin ko na sa aking kandungan,

ngumiting magiliw sa hapis ng kanyang pag-aagaw-buhay at saka nagwikang tigib-kapaitan:
“Anak ko, bunso ko…salamat…paalam… Ako ang ina mong sawing kapalaran!”

At ang kulang-palad ay napalungayngay. Sa bisig ko na rin namatay… namatay!

Noon ko natanong ang ina kong mahal, ang Inang wika kong sa aki’y nagbigay ng lahat
ng dangal, ang wikang tagalong na naiwang limot nang ako’y matanghal, at itinakwil ko sa
pagtatagumpay, ay isang babaing nabuhay sa dusa’t sa lungkot namatay, nang ako’y pakasal sa
Wikang Dayuhan.