Professional Documents
Culture Documents
oluşturan,,
ekonomi ve sağlık
ğ açısından
ç
önemli maddelerdir.
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 1
Mineraloji
• Mineral, belirli bir kimyasal bileşime ve
belirli bir kristal yapısına sahip doğal,
çoğunlukla inorganik homojen katı
maddedir.
Kristalografi,
kristal düzenlerini
araştırır.
Turkuvaz Malahit
Florit Analsim
Kemererit Realgar
Azurit
Ametist Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 14
Renk:
Bazen aynı mineraller farklı renklere sahip
olabilir. Örneğin aşağıda görüldüğü gibi
fl i (CaF
florit (C F2) pembe,
b kahve,
k h mor veya yeşil il
renkte olabilir.
Kaolinit metalik
Pirit metalik parlaklık gösterir olmayan parlaklığa
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM sahiptir 18
Klivaj
• Bazı mineraller atom yapısına bağlı olarak zayıf
düzlemleri boyunca kolaylıkla ayrılabilirler
ayrılabilirler.
• Bu özellik klivaj olarak adlanır
• Bir veya daha fazla yönler boyunca çeşitli klivaj tipleri
gelişebilir.
Kalsit
Üç yönlü - kübik
Halit
a t
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 19
Kırılma yüzeyi
• Bir mineralde atomlar arasındaki bağ her
yönde eşit güçte olduğunda meydana gelir.
gelir
• Bu tür minerallerde ayrılmadan ziyade
kırılma tipiktir.
• Düzensiz yüzeyler – kıymık şeklinde kırılma
• Pürüzsüz eğri yüzeyler – konkav kırılma
Obsidiyen midye
kabuğu şeklinde
k l yüzeyii
kırılma
gösterir
a#b#c
#b#
a=b#c
a=b#c a#b#c
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM a#b#c 25
Almandin
Kübik
Hekzagonal
Beril
Apofillit
Vulfenit
Jips
Mesolit
Danburit
Dolomit
Kalsit
Mikroklin
Montebrasit
N f li
Nafrolit
Kükürt
Bıçağımsı Uzamış,
Uzamış bıçak ağzı gibi düzleşmiş
pirizma. (Arsenopirit)
Tabağımsı
T b ğ İ
İnce tabak
b k şekilli
killi veya yaprakk şekilli
killi
kristalli. (Kovelit)
Tablamsı Diğer
i b
boyutlara
l göre daha
d h yayvan
gelişmiş bir kristal şeklidir. (Vulfenit)
Pirotit
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 43
Diğer özellikler – asitle muamele
•Ç
Çoğunlukla
ğ seyreltilmiş
y ş HCl asit kullanılır. Mineral üzerine
damlatılarak tepkimeye girip girmeyeceği (köpürmesi) kontrol
edilir.
• UYARI!!!Bu işlemi yaparken asitle temastan kaçınılmalıdır.
gümüş
bakır
civa
platinyum
l ti aaltın
t
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 54
1 Sade elementler – Metalik olmayan
1.
elmas sülfür
Alaşım
Demir nikel
Demir-nikel
Arjantit
j
(Sülfid) 2. Telluridler
(Calaverit-AuTe2 )
1. Selenidler ((Clausthalit-PbSe )
4. Arsenidler (NiAs
5. Sülfotuzları (Enarjit
3. Antimonidler (Diskrasit-Ag3Sb ) -Cu3AsS4 )
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 56
3 Halitler
3.
Atakamit (Cu2Cl(OH)3 )
Silvit (KCl)
Magnezit (MgCO3 )
Dolomit (CaMg(CO3)2:
Aragonit (CaCO3):
Azurit (Cu3(CO3)2(OH)2 )
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 59
6 Sülfatlar
6.
B i (BaSO4
Barit (B SO4 )
Anhidrit (CaSO4 )
Jips
p ((CaSO4-
2(H2O)
Bödantit
öda t t
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM (PbFe3AsO4SO4(OH)6)
60
7 Fosfatlar
7.
Vamadinit (Pb5(VO4)3Cl )
Apatit
(Ca5(PO4)3(OH F Cl)
(Ca5(PO4)3(OH,F,Cl)
La lit ((Mg,
Lazulit ((Mg Fe)Al2(PO4)2(OH)2
Almandin Fe3Al2(SiO4)3 )
Zirkon (ZrSiO4 )
Epidot (Ca2(Al,
Fe)3(SiO4)3(OH)
Zoisit (Ca2Al3(SiO4)3(OH)
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 65
8 Silikatlar - İnosilikatlar
8.
Volastonit (CaSiO3 )
B il - Be3Al2(SiO3)6
Beril B 3Al2(SiO3)6
Biyotit
y ((K ((FE,, Mg)3
g) Muskovit
AlSi3 O10 (F, OH)2 ) (KAl2(AlSi3O10)(F, OH)2 )
1. Albit
(NaAlSi3
O8 )
Sodalit (Na4Al3(SiO4)3Cl )
Kuvars
(SiO2)
Kristobalit
Tridimit
Nafrolit (Na2Al2Si3O10-
Analsim
l i (NaAlSi2O6-H2O
( l i ) 2H2O )
Amber (C10H16O )
Yenilenen bir kristal
yüzeyine
ü i sahip hi olmalıdır
l ld
Belirlenebilen bir
formülü olmalıdır.
Doğal ve inorganiktir.
Yrd. Doç. Dr. Ferhat BAYRAM 78
9 Organik mineraller
9.
Milanofilojit
(C2H17O5Si46O92 )
Kıymetli Opal
Jel Opal