1

Ariketen eta problemen soluzioak

1 or.

PÁGINA 32

Z enbaki-sistemak
1 Zer zenbaki adierazten du grabatu bakoitzak antzinako egiptoarren siste-
man?
a) b) c)

a) 53 b) 125 c) 1 212

2 Idatzi zenbaki hauetako bakoitza egiptoarren sistema batukorrean:

a) 48 b) 235 c) 2 130
a) b) c)

3 Adierazi zenbaki erromatar hauek sistema hamartarrean:

a) XIV b) LXXIII c) LXIX
d) CCXVII e) DCXC f) MCMLVI
a) 14 b) 73 c) 69
d) 217 e) 690 f ) 1 956

4 Idatzi zenbaki hamartarrekin.

a) 18 b) 36 c) 54
d) 333 e) 608 f) 2 390
a) XVIII b) XXXVI c) LIV
d) CCCXXXIII e) DVCIII f ) MMCCCXC

5 Erreparatu taulari, eta erantzun.

–
M EM HM M E H U
1 0 0
5 0 0 0 0
7 0 0

a) Zenbat ehuneko daude hamar milako batean?

b) Zenbat hamarreko daude 5 ehun milakotan?
c) Zenbat milioi dira 700 hamar milako?
a) 100 b) 50 000 c) 7

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
2 or.
6 Idatzi, biak eta hiruak bakarrik erabiliz.
a) Hiru zifrako zenbaki posible guztiak.
b) Lau zifrako zenbaki posible guztiak.

2 3 3 2
a) 222 223 233 333
232 323
322 332
b)2 222 2 223 2 233 2 333 3 333
2 232 2 323 3 233
2 322 2 332 3 323
3 222 3 223 3 332
3 232
3 322

7 Idatzi “berrogeita hamazazpi” zenbakia, hiru zenbaki-sistematan, gutxie-

nez.
DECIMAL 8 57 ROMANO 8 LVII

EGIPCIO 8 OTRO 8

B atuketak eta kenketak

8 Kalkulatu.
a) 6 070 + 893 + 527 b) 651 + 283 – 459
c) 831 – 392 – 76 d) 1 648 – 725 – 263
a) 7 490 b) 475 c) 363 d) 660

9 Kopiatu, kalkulatu eta osatu.

48 + 115 = 163 103 + 256 = 359
628 – 429 = 199 480 – 284 = 196

10 Kalkulatu buruz.
a) 5 + 7 – 3 – 4 b) 18 – 4 – 5 – 6 c) 10 – 6 + 3 – 7
d) 8 + 5 – 4 – 3 – 5 e) 12 + 13 + 8 – 23 f) 40 – 18 – 12 – 6
a) 5 b) 3 c) 0 d) 1 e) 10 f) 4

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
3 or.
11 Egin eragiketak.
a) 15 – 6 + 8 b) 15 – (6 + 8)
c) 12 – 7 – 2 d) 12 – (7 – 2)
e) 27 – 11 + 12 f) 27 – (11 + 12)
g) 54 – 22 – 16 h) 54 – (22 – 16)
a) 17 b) 1 c) 3 d) 7
e) 28 f) 4 g) 16 h) 48

12 Kalkulatu, eta konparatu behean dituzun soluzioekin. Bat ez badatoz, egin

berriro ariketa.
a) 18 – (6 + 9 – 3) b) 25 – (18 – 7) + 4
c) 24 – (6 + 5 + 11) d) 19 – (11 – 7) – 5
e) (26 – 17) + (32 – 24) f) (33 – 25) – (24 – 19)
g) (12 + 11) – (15 + 7) h) (22 – 9) – (19 – 13)
a) 6; b) 18; c) 2; d) 10; e) 17; f ) 3; g ) 1; h) 7
a) 18 – 12 = 6 b) 25 – 11 + 4 = 18
c) 24 – 22 = 2 d) 19 – 4 – 5 = 10
e) 9 + 8 = 17 f) 8 – 5 = 3
g) 23 – 22 = 1 h) 13 – 6 = 7

13 Egin kalkuluak, eta konparatu emaitzak soluzioekin.

a) 5 – [7 – (2 + 3)]
c) 2 + [6 + (13 – 7)]
e) 20 – [15 – (11 – 9)]
a) 3; b) 4; c) 14; d) 2; e) 7; f ) 10
a) 5 –[7 – 5] = 5 – 2 = 3
c) 2 + [6 + 6] = 2 + 12 = 14
e) 20 – [15 – 2] = 20 – 13 = 7
b) 3 + [8 – (4 + 3)]
d) 7 – [12 – (2 + 5)]
f) 15 – [17 – (8 + 4)]
b) 3 + [8 – 7] = 3 + 1 = 4
d) 7 – [12 – 7] = 7 – 5 = 2
f ) 15 – [17 – 12] = 15 – 5 = 10

PÁGINA 33
14 Egin eragiketak, eta osatu.
5 + 7 = 12 ° 2 + (7 + 6) = 2 + 13 = 15 °
a) 5+7=7+5 b) 15 = 15
7 + 5 = 12 ¢£ (2 + 7) + 6 = 9 + 6 = 15 ¢£

Zer propietate betetzen da kasu bakoitzean?

a) Se comprueba la propiedad conmutativa.
b)Se comprueba la propiedad asociativa.

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
4 or.

B iderketa eta zatiketa

15 Kopiatu, egin gogoeta eta osatu.
5 7 4 2 7
Ò 2 4 Ò 2 8
2 2 8 3 4 1 6
1 1 4 8 5 4
1 3 6 8 1 1 9 5 6

9 4 6 7 3 0 7 3 13
2 4 1 3 5 0 4 7 236
3 6 0 8 3
1 0 5

16 Biderkatu.
a) 16 · 10 b) 128 · 10 c) 60 · 10
d) 17 · 100 e) 85 · 100 f) 120 · 100
g) 22 · 1 000 h) 134 · 1 000 i) 140 · 1 000
a) 160 b) 1 280 c) 600
d) 1 700 e) 8 500 f ) 12 000
g) 22 000 h) 134 000 i) 140 000

17 Kalkulatu zenbatekoak diren zatidurak eta hondarrak kasu bakoitzean:

a) 2 647 : 8 b) 1 345 : 29 c) 9 045 : 45
d) 7 482 : 174 e) 7 971 : 2 657 f) 27 178 : 254
a) c = 330; r = 7 b) c = 46; r = 11 c) c = 201; r = 0
d) c = 43; r = 0 e) c = 3; r = 0 f ) c = 107; r = 0

18 Kalkulatu buruz.
a) 3 · (10 : 5) b) (4 · 6) : 8 c) 20 : (2 · 5)
d) (30 : 5) · 3 e) 10 : (40 : 8) f) (40 : 8) : 5
a) 6 b) 3 c) 2
d) 18 e) 2 f) 1

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
5 or.
19 Kopiatu, kalkulatu eta osatu.
a) 123 · 48 = 5 904 b) 18 · 86 = 1 548
c) 1 482 : 57 = 26 d) 1 862 : 14 = 133

20 Kalkulatu zenbat den a, b, c eta d-ren balioa.

Z AT I K I Z U N A Z AT I T Z A L E A Z AT I D U R A HONDARRA
856 38 a b
c 42 57 33
7 512 d 156 24

Z AT I K I Z U N A Z AT I T Z A L E A Z AT I D U R A HONDARRA
856 38 22 20
2 427 42 57 33
7 512 48 156 24

21 Kopiatu eta osatu.

£
3 · (5 + 2) = 3 · 7 = 21 Zer propietate
¢
3 · 5 + 3 · 2 = 15 + 6 = 21 bete da?
°

Se comprueba la propiedad distributiva.

E ragiketa konbinatuak
22 Kalkulatu.
a) 8 + 7 – 3 · 4 b) 15 – 2 · 3 – 5
c) 22 – 6 · 3 + 5 d) 36 – 8 · 4 – 1
e) 4 · 7 – 13 – 2 · 6 f) 5 · 4 + 12 – 6 · 4
g) 5 · 6 – 4 · 7 + 2 · 5 h) 8 · 8 – 4 · 6 – 5 · 8
a) 3 b) 4 c) 9 d) 3
e) 3 f) 8 g) 12 h) 0

23 Egin eragiketak.
a) 2 · (4 + 6) b) 2 · 4 + 6
c) 8 : (7 – 5) d) 5 · 7 – 5
e) (5 + 6) · 4 f) 5 + 6 : 3
g) (19 – 7) : 2 h) 18 – 7 · 2
a) 20 b) 14 c) 4 d) 30
e) 44 f) 7 g) 6 h) 4

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
6 or.
24 Kalkulatu, eta konparatu emaitzak soluzioekin.
a) 30 – 4 · (5 + 2) b) 5 + 3 · (8 – 6)
c) 5 · (11 – 3) + 7 d) 3 · (2 + 5) – 13
e) 2 · (7 + 5) – 3 · (9 – 4) f) 4 · (7 – 5) + 3 · (9 – 7)
g) 3 · 5 – 3 · (10 – 4 · 2) h) 2 · 3 + 5 · (13 – 4 · 3)
a) 2; b) 11; c) 47; d) 8; e) 9; f ) 14; g ) 9; h) 11
a) 30 – 4 · 7 = 30 – 28 = 2 b) 5 + 3 · 2 = 5 + 6 = 11
c) 5 · 8 + 7 = 40 + 7 = 47 d) 3 · 7 – 13 = 21 – 13 = 8
e) 2 · 12 – 3 · 5 = 24 – 15 = 9 f ) 4 · 2 + 3 · 2 = 8 + 6 = 14
g) 15 – 3 · (10 – 8) = 15 – 3 · 2 = 15 – 6 = 9
h) 6 + 5 · (13 – 12) = 6 + 5 · 1 = 6 + 5 = 11

25 Egin eragiketak, adibidean bezala, eta kontuan hartu parentesiaren posi-

zioak eragina duela emaitzan.
•5·8–4:2

40 – 2 5 · 8 – 4 : 2 = 40 – 2 = 38

38
a) 5 · (8 – 4) : 2 b) (5 · 8 – 4) : 2 c) 5 · (8 – 4 : 2)
a) 5 · (8 – 4) : 2 = 5 · 4 : 2 = 20 : 2 = 10
b) (5 · 8 – 4) : 2 = (40 – 4) : 2 = 36 : 2 = 18
c) 5 · (8 – 4 : 2) = 5 · (8 – 2) = 5 · 6 = 30

PÁGINA 34

P roblemak
26 Langile autonomo batek 2 056 € irabazi zituen urtarrilean; otsailean,
136 € gutxiago, eta martxoan, otsailean baino 287 € gehiago. Zenbat irabazi
zuen guztira lehenengo hiru hilabeteetan?
ENERO 8 2 056 €
FEBRERO 8 2 045 – 136 = 1 920 €
MARZO 8 1 920 + 287 = 2 207 €
TOTAL 8 2 056 + 1 920 + 2 207 = 6 183 €

27 Aintzanek 1 187 €, zituen bankuko kontuan. Kreditu-txartela erabili

eta 385 € ordaindu du berokia, eta 163 € jantzia. Zenbat diru du kontuan?
1 187 – 385 – 163 = 639 €

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
7 or.
28 Erdiko antzarak txi-
kiak baino 850 g gehiago di-
tu, eta handiak baino 1 155 g
gutxiago. Zer pisu dute hiru-
ra antzarek guztira?

P 8 2 530 – 850 = 1 680 g

M 8 2 530 g
G 8 2 530 + 1 155 = 3 685 g
TOTAL 8 P + M + G = 7 895 g

29 Nazioarteko maratoi batean, Europako 187 korrikalarik, Ameriketako 145ek

eta Asiako 158k eman dute izena. Gainerakoak, 612ra arte, Afrikakoak dira. Zenbat
dira afrikarrak?
612 – (187 + 145 + 158) = 122 participantes africanos

30 Gure ikastetxeko hesiak zortzi barra ditu metroko, eta 327 metrokoa da.
Zenbat barra ditu hesiak guztira?
327 · 8 = 2 616 barrotes

31 Bi kilometroko bidearen ertzean zuhaitzak sartu nahi dituzte 20 metrorik be-

hin. Zenbat zuhaitz beharko dituzte guztira?
☞ 1 km = 1 000 m
2 000 : 20 = 100 árboles

32 Artzain batek 483 ardi ditu. Ardi bakoitzaren balioa, batez beste, 87 €, ba-
da, zenbat balio du artaldeak guztira?
483 · 87 = 42 021 €

33 Kamioi batek 450 km egin ditu 6 orduan. Zer distantzia egin du, batez
beste, orduko?
450 : 6 = 75 km

34 Oinezko batek 72 pauso egiten ditu minutuko, eta pauso bakoitza 85 cm-
koa da. Zer distantzia egiten du ordubetean?
85 · 72 · 60 = 367 200 cm = 3 672 metros

35 Fabrika batek 15 660 automobil egin ditu azken hiru hilabeteetan. Zenbat
automobil egiten ditu, batez beste, egunean?
3 meses 8 3 · 30 = 90 días
15 660 : 90 = 174 coches cada día

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
8 or.
36 Arrantza-ontzi batek 9 100 € jaso ditu 1 300 kg legatzen truke. Zenbat
diru lortuko du beste ontzi batek, kalitate bereko 1 750 kg legatz badakar?
9 100 : 1 300 = 7 €/kg
1 750 · 7 = 12 250 €

37 Baserritar batek 85 kg tomate eta 35 kg marrubi eraman ditu merkatura.

Tomateen prezioa 2 €/kg bada, eta marrubiena, 3 €/kg, zenbat diru aterako du,
dena saltzen badu?
85 · 2 + 35 · 3 = 275 €

38 Kamioi batek 25 kaxa laranjazko freskagarri eta 12 kaxa limoizko freskaga-

rri daramatza. Zenbat botila daramatza guztira, jakinda 24 botila daudela kaxa
bakoitzean?
24 · (15 + 12) = 648 botellas

39 Hona hemen zenbat ontzi arrautza batu diren oilategi batean astebetean:

A A A O O L I
ONTZIAK 86 104 91 99 83 108 89

Zenbat arrautza batu dituzte astebete osoan, ontzi bakoitzean bi dozena eta erdi
arrautza badaude?
Dos docenas y media 8 12 + 12 + 6 = 30 huevos
86 + 104 + 91 + 99 + 83 + 108 + 89 = 660 bandejas
660 · 30 = 19 800 huevos

PÁGINA 35
40 Etxeko tresna elektrikoen fabrika batek arropa garbitzeko 250 makina egi-
ten ditu egunean, eta 208 € balio ditu bakoitzak, batez beste.
Zenbat irabaziko dute, hilabeteko produkzio osoa bi milioian saltzen badiote
handizkari bati?
Coste 8 250 · 208 = 52 000 €
Coste producción 30 días 8 52 000 · 30 = 1 560 000 €
Ganancia 8 2 000 000 – 1 560 000 = 440 000 €

41 Finantza-sozietate baten hasierako kapitala 25 000 akziotan dago banatu-

ta, eta 375 000 euroko irabazia banatu du.
Zenbateko dibidendua jasoko du 1 530 akzio dituen akziodunak?
Beneficio/acción 8 375 000 : 25 000 = 15 €
Beneficios accionistas 8 15 · 1 530 = 22 950 €

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
9 or.
42 6 000 oiloko granja batek 4 arrautza lortzen ditu egunero, 5 oiloko. Zenbat
dozena arrautza lortzen ditu astean?
Huevos/día 8 (6 000 : 5) · 4 = 4 800
Docenas/semana 8 (4 800 : 12) · 7 = 2 800

43 Baserritar handi batek zaldiak, behiak eta oiloak ditu. Guztira, 714 hanka,
168 adar eta 137 moko zenbatu ditugu. Zenbat zaldi ditu?
Gallinas 8 137
Vacas 8 168 : 2 = 84
Patas de caballo 8 714 – 137 · 2 – 84 · 4 = 104
Caballos 8 104 : 4 = 26

44 Janarien arloko handizkari batek 30 kg-ko 150 zaku patata 2 000 €-an
erosi ditu. 300 kg bota egin behar izan ditu, eta gainerakoa 5 kg-ko poltsetan sar-
tu du; 4 €-an saldu du poltsa bakoitza. Zenbat irabazi du?
Kilos comprados 8 150 · 30 = 4 500
Kilos aprovechados 8 4 500 – 300 = 4 200
Bolsas 8 4 200 : 5 = 840
Recauda 8 840 · 4 = 3 360 €
Gana 8 3 360 – 2 000 = 1 360 €

45 Kiosko baten jabeak 5 bidoi izozki erosi du 250 € -an, eta kukurutxotan
saldu nahi du, 1 €-ean kukurutxo bakoitza. Bidoi bakoitzetik 80 kukurutxo ate-
ratzen baditu, zenbat irabaziko du, guztia saltzen badu?
Bolas 8 5 · 80 = 400
Recauda 8 400 €
Gana 8 400 – 250 = 150 €

46 Erlezain batek 187 erlauntz ditu; eztia urtean birritan batzen du, eta 9 kg
ezti lortzen du erlauntz eta uztako. Eztia kilo erdiko ontzietan sartzen du, eta sei
ontziko kaxetan saltzen du, 18 euroan kaxa bakoitza. Zenbat irabazten du erlezai-
nak urtean?
Cosecha 8 187 · 2 · 9 = 3 366 kg
Envasa 8 3 366 · 2 = 6 732 tarros
6 732 : 6 = 1 122 cajas
Beneficio 8 1 122 · 18 = 20 196 €

47 Jatetxe bateko menuan bost aukera daude hasierako platererako; hiru aukera,
bigarrenerako, eta bi aukera, postrerako.
Zenbat modutan konposa daiteke menua, hiru taldeetako bakoitzetik plater bat
aukeratuz gero?
5 · 3 · 2 = 30 posibilidades de menú

1. unitatea. Zenbaki arruntak

1
Ariketen eta problemen soluzioak
10 or.
48 Inkesta egin dute 50 langileko enpresa batean, eta honako datu hauek lor-
tu dituzte:
• 22k kinielak egiten dituzte; 25i futbola gustatzen zaie, eta 28 ezkonduak dira.
• 11ri futbola gustatzen zaie, eta, gainera, kinielak egiten dituzte, 12 ezkonduak dira,
eta kinielak egiten dituzte, eta 14 ezkonduak dira eta futbola gustatzen zaie.
• 7 ezkonduak dira, futbola gustatzen zaie, eta kinielak egiten dituzte.
Zenbat dira ezkongabeak, eta, gainera, futbola gustatu ez eta kinielarik egiten ez
dutenak?

5 C F

14 – 7 = 7 7
9
7
12 – 7 = 5 11 – 7 = 4

6
Q

Casados °
§
No fútbol ¢ 28 – 7 – 7 – 5 = 9
No quinielas §£
Sí fútbol °
§
No casados ¢ 25 – 7 – 7 – 4 = 7
No quinielas §£
Sí quinielas °
§ 22 – 7 – 5 – 4 = 6
No fútbol ¢
§
No casados £
Solteros que no juegan al fútbol y no juegan a las quinielas:
50 – (9 + 6 + 7 + 5 + 4 + 7 + 7) = 5

49 Bilatu hiru zenbaki, honako hau jakinik:

• Zenbakion arteko batura 100 da.
• Lehenengoa 10 unitate handiagoa da, bigarrena baino.
• Bigarrena 15 unitate handiagoa da, hirugarrena baino.
– 10 – 15

100 – 15 – 25 = 60
60 : 3 = 20
°20
Los números son §¢20 + 15 = 35
§
£20 + 25 = 45
20 + 35 + 45 = 100

1. unitatea. Zenbaki arruntak