9

 
การคูณเมทริกซ์ ด้วยจํานวนจริง
 

 
นิยาม ให และ เปนจํานวนจริงใดๆจะไดวา

จากนิยามจะเห็นวาการนําจํานวนจริงคูณกับเมตริกซก็คือ การนําจํานวนจริงนั้นคูณกับสมาชิกทุกตัว
ในเมทริกซ
5 2 1
Example 11 ให A   2A , A ,  3A
4 
จงหา
3 4
Sol n

 10 1   1 0 1
Example 12 ให B    และ I  0 1  จงหาเมทริ ก ซ A ที
่ ทา
ํ ให 4  A  I   3A  B
 0 2    2
Sol n

ให a, b เปนจํานวนจริง และ A, B เปนเมตริกซที่มมี ิติ m  n

ขอความที่ควรสนใจ 1. aA  Aa 2.  ab  A  a  bA   b  aA 
3. a  A  B   aA  aB 4.  a  b  A  aA  bA
5.  aA t  aA t
รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ
 
 10
 
แบบฝกหัดที่ 2

จงหาคาตัวแปร
3 x  2 y  3 1 5 
1. ถา   จงหา x, y, z
2 4 1  2 4 z 
Sol n

 x2  1 3   0 3
2. จงหาจํานวนจริง x และ y ที่ทาํ ให A  B เมื่อกําหนดให A   ,B   
 x
4
y   y 1 
Sol n
 

1 2 2 1   2 1 
3. กําหนดให A    , B  0 1  , C   3 0 
1 3    
จงหา B  A , A  0 , 3C t  C
Sol n

ขอสังเกต ( 1 ) มิติของ A + B เทากับ มิติของ A หรือมิติของ B หรือไม เทากัน

( 2 ) เมือ่ A และ 0 มีมิติเทากัน ผลบวก A + 0 มีความสัมพันธอยางไรกับ A เทากับ A
 

รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ

 
 11
 
 2 3  2 1 
4.
   
จงหาเมตริกซ X จากสมการ 2 5 1  3 4 3  X  0
   
 3 4   6 5 
Sol n

 1 0  5 3 
5. จงหาเมทริกซ X จากสมการ 2A  X  B  2x เมื่อ A    , B  2 6 
  2 3   
Sol n

 2 1  1 1 
6. ถา A  
3 2  B   1 2  และ f  x   3x  4 แลวคาของ f  2A  B  ตรงกับขอใด
   

 19 3  1 0 4 7 0 0 
ก.   ข.  ค.  ง. 
 21 22  0 1  
 8 2 

0 0 

รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ

 
 12
 
การคูณเมทริกซ์ ด้วยเมทริกซ์

บทนิยาม ถา A  aij  และ B  bij  แลว AB  cij 

mn nr mr
โดยที่ cij  ai1 b 1 j  ai2b2 j    ainb nj

จากขอกําหนดขางตน
 AB จะเกิดขึ้นก็ตอเมื่อ จํานวนหลักของ A (ตัวตั้ง) = จํานวนแถวของ B (ตัวคูณ)
 ถา AB เกิดขึ้นได แลว มิติของ AB = จํานวนแถวของ A  จํานวนหลักของ B
 สมาชิกแถวที่ ∆ หลักที่ ⊡ ของผลคูณ c∆⊡ เกิดจากผลบวกของผลคูณระหวางสมาชิกแถวที่ ∆
ของตัวตั้งกับสมาชิกในลําดับเดียวกัน ในหลักที่ ⊡ ของตัวคูณ
เมตริกซ์ ตวั ตั้ง เมตริกซ์ ตวั คูณ
b ⊡
⎡ ⎤
⋯ b ⊡
⋮ ⎢ ⎥
a∆ a∆ a∆ ⋯ a∆ ⎢ b ⊡ ⋯⎥
← nตัว → ⎢ ⋮ ⎥
⎢ b ⊡ ⎥
⎣ ⎦

ขอตกลง
 ถา A เปนเมตริกซจัตุรัส แลว มันจะคูณตัวมันเองไดแนๆ โดยที่ AAA  A ถูกเขียนแทน A n
 ถา A เปนเมตริกซจัตุรัส และ n เปนจํานวนเต็มบวก แลว An  AAn 1 เมื่อ n  2
สมบัติของเมตริกซเกีย่ วกับการคูณ
1.  AB  C  A  BC  6.  AB 2   AB  AB 
2. A0  0A  0 7. AB  BA
3.  kA  B  k  AB   A  kB  ; k เปนคาคงที่ใดๆ 8.  kA n  k nA n
9.  At    A n 
n t
4.  AB t  B t A t
5. A  B  C   AB  AC ,  B  C  A  BA  CA 10.  A 2  A2 , A  A   A2

p q w x
Example 13 A    และ B   y z  ถา AB  C แลวจงหา C
 r s   
Sol n

รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ

 
 13
 
 1 2
   1 5 2
Example 14 ให A  1 0 และ B    ถา AB  C แลวจงหา C
   2 0 1 
 3 2 
Sol n

Problem

0
 2 3 4   1  จงหาเมตริกซ 2AB , 3 BA
1. ให A    และ B   
1 2 3
 2 
Sol n

รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ

 
 14
 
1 1   1 1 
2.กําหนด A    และ B  2 1  จงหา a ที
่ ทํ า ให  A  B 2
 4I
 a 1   
Sol n

 5 1   1 1 
3. กําหนด A    และ B   2 3  จงหาค า A 2
 2AB  B 2
 3 1   
Sol n

1 2 
4. กําหนด f  x   2x2  3x  5 และ A    แลวจงหา f  A 
 3 4 

รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ

 
 15
 
การคูณเมตริกซที่มีลักษณะเดนนาจดจํา
cosθ sinθ cos nθ sin nθ
1. ถา A sinθ cosθ
แลว A sin nθ cos nθ
เมื่อ nϵI
cosθ sinθ cos nθ sin nθ
2. ถา A sinθ cosθ
แล้ว A sin nθ cos nθ
เมื่อ nϵI
a b
3. ถา A c d
เมื่อ a bc และ 𝑎 d แลว A 0 เมื่อ nϵI และ n 1

1 1
4. ถา A 1 1
แลว A 2 A เมื่อ nϵI

a b a b
5. c d c d

a11 0 0 b11 b12 b13 a11 b a11 b a11 b

11 12 13

6. 0 a22 0 b21 b22 b23 a22 b

21
a22 b
22
a22 b23
0 0 a33 b31 b32 b33 a33 b a33 b a33 b
31 32 33

cosθ sinθ
Example 15 ให A คา θ 0 ที่เล็กที่สุดที่ทาํ ให A I ,A I คือ θ θ ,θ θ
sinθ cosθ
ตามลําดับ แลวคา θ , θ จะเทากับ
Sol n จากโจทย A cosθ sinθ
sinθ cosθ
จะได A cos 18 θ
– sin 18 θ
sin 18 θ
cos 18 θ

cos 18 θ sin 18 θ 1 0
ถา A I แลว – sin 18 θ cos 18 θ 0 1

cos 18 θ 1 18θ 2π จะได้ θ θ

cos 18 θ sin 18 θ 1 0
ถา A I แลว – sin 18 θ cos 18 θ 0 1

cos 18 θ 1 18θ π จะได θ θ

ดังนั้น คา θ , θ จะเทากับ π9 , 18π

Example 16 √
เทากับเทาไร

√
100
n cos 30° sin 30° cos 100 30° sin 100 30°
Sol จากโจทย √ sin 30° cos 30° sin 100 30° cos 100 30°

√
cos 3000° sin 3000°
sin 3000° cos 3000° √

รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ

 
 16
 
แบบฝกหัดที่ 3

1. จงหาผลคูณเมทริกซ
 2 
 
1) 1 1 0  1
 
 1 

1 0 
 2 1 1  
2)   2 1
0 2 1   
 1 1 

 1 0 2 1 
2. กําหนด I2   และ A  จงหาผลลั พธ ของ A 2
 2A  I2
0 1  3 1 
 

รายวิชาเมทริกซ สอนโดยครูฮานูน อาแซ