You are on page 1of 35

g]kfn ;/sf/

ko{6g tyf gful/s p8\8og dGqfno


l;+xb/jf/

gful/s p8\8og;+u ;DalGwt ;+:yfnfO{ O{hfht lbg]


;DaGwL sfo{ljlw, @)^^

-dlGq:t/Lo ldlt @)^(.)^.!!sf] lg0f{ofg';f/ yk / ;+zf]lwt_

1
gful/s p8\8og;+u ;DalGwt ;+:yfnfO{ O{hfht lbg] ;DaGwL
sfo{ljlw, @)^^
g]kfn ;/sf/n] jfo;]jf ;+rfng ;+:yf / xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yfnfO{ Ohfht k|bfg ug]{
;DaGwL b]xfosf] sfo{ljlw hf/L u/L nfu' u/]sf] 5 .
!= ;+lIfKt gfd / k|f/De -!_ of] sfo{ljlwsf] gfd ægful/s p8\8og;+u ;DalGwt
;+:yfnfO{ O{hfht lbg] ;DaGwL sfo{ljlw, @)^^Æ /x]sf] 5 .
-@_ of] sfo{ljlw t'?Gt k|f/De x'g]5 .
@= Ohfht kq lng' kg]{ M u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg P]g,@)!% sf] bkmf #-@_r df pNn]v
eP cg';f/sf] Joj;fo ug{ rfxg] ;+:yfnfO{ o;} sfo{ljlwsf] cfwf/df O{hfht–kq k|bfg ug{
;lsg] 5 . O{hfht kq glnO{ gful/s p8\8og;+u ;DjlGwt ;+:yf ;+rfng ug{ xF'b}g .
#= Ohfht kqsf nflu lgj]bg lbg kg]{5 M Ohfht kq lng rfxg] ;+:yfn] cg';"rL–!
cg'?k lgj]bg lbg' kg]{5 . lgj]bg;fy b]xfosf] ljj/0f ;+nUg ug'{kg]{5 / k]z ul/Psf] k|To]s
sfuhftdf lgj]bssf] b:tvt / ;+:yfsf] 5fk x'gkg]{5 .
-s_ lgj]bgsf] 9fFrfdf pNn]v ePsf ljj/0fx? :ki6 ?kdf el/Psf] x'g kg]{5 .
-v_ ;+:yfsf] tkm{af6 sfo{ ug]{ ;Dks{ JolQmsf] cflwsfl/s k|df0f kq .
-u_ d'Vo d'Vo z]o/ wgL jf nufgLstf{sf] gful/stfsf] k|dfl0ft k|ltlnlk .
-3_ ;+rfng ug{ rfx]sf] Joj;fosf] If]qut ;DefJotf cWoog k|ltj]bg @ k|lt .
-ª_ ;DefJotf cWoog ug]{ ;+:yfsf] lj:t[t ljj/0f of]Uotfsf] k|df0f .
-r_ lgj]bgdf ;dfj]z ePsf sfuhftx?sf] ;"rL .
:kli6s/0f M o; sfo{ljlwsf] k|of]hgsf nflu
æ;DefJotf cWoogÆ eGgfn] b]xfosf ljifo v'n]sf] sfuhft ;Demg' k5{ .
-s_ cfly{s Ifdtf
 k"FhLsf] ;+/rgf
 r"Qmf k"FhLsf] k|df0f jf k'i6\ofO{
 ut tLg jif{sf cfo–Joo ljj/0f -;+rfng/t ;+:yfsf] xsdf_


dlGq:t/Lo ldlt @)^^.!).@$ sf] lg0f{oaf6 ;+zf]lwt

2
-v_ ;+:yfut
 ;+u7g ;+/rgf
 gLlt, lgod
 Joj:yfksLo ;+/rgf
 sfo{ ;+rfng ;DaGwL Joj:yf
 dd{t ;Def/ tyf u'0f:t/ lgoGq0f Joj:yf
-u_ k|fljlws
 pks/0fx?sf] lj:t[t ljj/0f ;+Vof, lsl;d -jfo'ofg nufot_
 k|fKt ug]{ tl/sf / pkof]u k|lqmofsf] ljZn]if0f
 ;+rfng -ck/]zgn_ of]hgf
 k|fljlws hgzlQm ljsf; of]hgf -ljb]zL hgzlQm k|of]u ug]{ ePdf s] s:tf slt
cjlwsf]_
 k|fljlws k"jf{wf/ ljsf; of]hgf
-3_ Joj;flos
 cGt/f{li6«o÷/fli6«o 6«flkms ljZn]if0f
 cfkm"n] ;]jf ;+rfng ug{ rfx]sf] If]q tyf ?6sf] 6«flkms ljZn]if0f
 xjfO{ ;]jf ;Demf}tfaf6 k|fKt l;6 Ifdtf / cfkm"n] ;+rfng ug{ rfx]sf] ?6df 6«flkms
clwsf/ kof{Kt eP gePsf] < gePsf] eP s] s:tf] Joj:yf ug{ pko'Qm x'G5 < ;f]
sf] ljZn]if0ffTds cWoog .
 ;+:yfsf] Jojf;flos of]hgf / sfo{ of]hgf .
 ;+rfns tyf Joj:yfksx?sf] of]Uotf / cg'ej
-cfGtl/s ;]jf ;+rfngsf] nflu xjfO{ ;]jf ;Demf}tfsf] ljj/0f cfjZos gkg]{_
$= ;ldlt ;DaGwL Joj:yf M
-!_ jfo';]jf ;+rfng ug{ rfxg] ;+:yfnfO{ Ohfht kq lbg pko'Qm x'g] jf gx'g] ;DaGwdf
l;kmfl/z ug{ dGqfnon] jfo';]jf ;DaGwL x]g]{ dxfzfvf k|d'vsf] cWoIftfdf kfFr
;b:oLo Ps d"Nof+sg ;ldlt u7g ug]{ 5 . ;ldltn] cfjZostf cg';f/ lj1saf]
;]jf lng ;Sg]5 .
-@_ ;ldltsf] a}7s cWoIfn] tf]s] cg';f/ a:g]5 .
-#_ ;ldltsf] a}7s ;DaGwL sfo{ljlw ;ldlt cfkm}n] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .

3
-$_ ;ldltn] lgj]bg;fy k]z ePsf sfuhftsf] cfwf/df cGt/f{li6«o jfo';]jfsf] cg';"rL –
@ -s_ / cfGtl/s jfo';]jfsf] cg';"rL –@-v_ cg';f/ c+sef/ lgwf{/0f u/L d"Nof+sg
;fy l;kmfl/z ;lxtsf] k|ltj]bg k]z ug]{5 .
-%_ ;ldltn] cfkm\gf] sfo{ l56f] 5l/tf] / ;dod} ;DkGg ug{ lgDg cg';f/sf] Joj:yf
ug]{5 M–
-s_ ;ldltsf] ;lrjfnosf] sfo{ ug{÷u/fpg sfo{af]em cg';f/ dxfzfvf k|d'vn]
cfkm\gf] dftxtdf /x]sf clws[t sd{rf/L sd{rf/LnfO{ tf]Sg ;Sg]5 .
-v_ ;ldltsf cWoIfsf] lgb]{zg cg';f/ ;ldltsf] a}7s af]nfpg], ;ldltsf] dfOGo"6
ug]{, ;ldltnfO{ cfjZos kg]{ sfuhft tof/ ug]{ / sfuhftx?sf] cWofjlws
/]s8{ ;'/lIft /fVg], Ohfhtsf] /lhi6«]zg, gljs/0f / Ohfht ;DaGwL ;Dk"0f{
k|fljlws, k|zf;lgs sfo{ ug]{ u/fpg] lhDd]jf/ v08 -s_ df pNn]v ePsf]
clws[tsf] x'g]5 .
-^_ cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+rfng ;DaGwL k/]sf lgj]bgsf] d"Nof+sg tLg lbg leq /
cfGtl/s jfo';]jf ;+rfng ;DaGwL lgj]bgsf] d"Nof+sg kGw| lbg leq / cGo
lgj]bgsf] lgsf;f ;ft lbg leq ul/g]5 .
-&_ d"Nof+sg ;ldltsf] ;b:o Pj+ kbflwsf/Lx?sf] ;'ljwf cfly{s lgod tyf lgb]{lzsf
cg';f/ :jLs[t eP adf]lhd x'g]5 .
%= k|:tfj :jLs[t
k|:tfj :jLs[lt ;DaGwL sfo{ljlw b]xfo adf]lhd x'g]5 M
-s_ dGqfnon] ;ldltsf] l;kmfl/z / /fli6«o tyf cGt/f{li6«o cfjZostf / cf}lrTotfsf]
;d]t ljrf/ u/L dgfl;a b]v]df k|:tfj :jLs[t ug{ ;Sg]5 .
-v_ k|:tfj :jLs[tsf] hfgsf/L lgj]bsnfO{ # lbg leq lbOg]5 .
-u_ k|:tfj :jLs[tL ePsf] ;"rgf k|fKt ldltn] &-;ft_ lbg leq cg';"rL–# adf]lhdsf]
b:t'/ tyf ?6 /f]oN6L ;DalGwt ;+:yfn] a'emfpg' kg]{5 .
-3_ ;dodf ?6 /f]oN6L tyf w/f}6L bflvnf gug]{ ;+:yfsf] k|:tfj vf/]h x'g]5 .
-ª_ Ohfht k|bfg ug{ g;s]sf] cj:yfdf ;f] sf] sf/0f ;lxtsf] ;"rgf d"Nof+sg ;DaGwL
sfo{ ;DkGg ePsf] ldltn] tLg lbg leq lgj]bsnfO{ lbO{g]5 .

^= jfo';]jf ;+rfng ;+:yfsf] of]Uotf M b]xfosf] r'Qmf k"FhL sfod u/L sDkgL jf kmd{sf]
?kdf btf{ ePsf] jfo';]jf ;+rfng ;+:yf tyf xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf o; sfo{ljlw
adf]lhd Ohfht–kq lngsf] nflu lgj]bg lbg of]Uo x'g]5 .
4
-s_ dgf]/~hgfTds jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu slDtdf Ps s/f]8 ?k}of

-v_ cfGtl/s jfo';]jf ;+rfngsf nflu slDtdf kGw| s/f]8 ?k}of
-u_ cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+rfng ug{sf] nflu slDtdf krf; s/f]8 ?k}of

-3_ xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf -ˆnfO{Ë :s"n_ ;+rfng ug{sf] nflu slDtdf bz s/f]8
?k}of

-ª_ jfo'ofg / jfo'ofgsf kf6{k"hf{ dd{t ;Def/ ;+:yf ;+rfng ug{sf nflu slDtdf kfFr
s/f]8 ?k}of

-r_ k|rlnt sfg"g cg';f/ g]kfndf btf{ eO{ d'Vo Joj;flos sf/f]jf/ g]kfn clw/fHodf
/x]sf] / ax';+Vof z]o/ g]kfnL JolQmdf lglxt /x]sf] x'g' kg]{5 .
:kli6s/0f M ædgf]/~hgfTds jfo';]jfÆ eGgfn] OlGhg hf]l8Psf] jf ghf]l8Psf] xfjfsf]
dfWodaf6 t}l/g] cN6«fnfO6, dfOqmf]nfO6, Kof/fUNofO8/, xofªUnfO8/, x6 Po/
a]n'lgË / :sfO{ 8fO{e cflb ;d]tnfO{ hgfpF5 .
&= ;]jfsf zt{x?M Ohfht kq k|fKt jfo';]jf ;+:yfn] lgDg adf]lhdsf zt{ kfngf ug'{
kg]{5 .

-s_ ;]jf ;+rfng cjlw
l;=g+= ;]jfsf] lsl;d ;+rfng k|df0f–kq k|fKt ul/ k|ult k|ltj]bg k]z ug]{ s}lkmot
;]jf ;+rfng z'? ug'{kg]{ ;do ;]jf ;+rfng ePsf]
;dofjlw ldltn]
! dgf]/~hgfTds jfo';]jf ! jif{ ! jif{
@ cfGtl/s jfo';]jf @ jif{ ! jif{
# cGt/f{li6«o jfo';]jf @ jif{ ! jif{
$ xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf @ jif{ ! jif{
-km\nfO{ª :s"n_

% jfo'ofg / jfo'ofgsf @ jif{ ! jif{


kf6{k"hf{ dd{t ;Def/ ;+:yf


dlGq:t/Lo ldlt @)^^.!).@$ sf] lg0f{oaf6 yk

dlGq:t/Lo ldlt @)^@.%.( sf] lg0f{oaf6 yk

5
-v_ Ohfht k|fKt jfo';]jf ;+rfng ;+:yf;+u x'g'kg]{ Go"gtd pks/0f
l;=g+= ;]jfsf] lsl;d Ohfhtdf tf]lsPsf] ;+Vof ;dofjlw s}lkmot
pks/0f
! dgf]/~hgfTds jfo';]jf ;]jf cg';f/ @ ! jif{
@ cfGtl/s jfo';]jf ;]jf cg';f/ # ! jif{
# cGt/f{li6«o jfo';]jf ;]jf cg';f/ @ ! jif{
 xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf ;]jf cg';f/sf] pks/0f @ ! jif{
$
-ˆnfOª :s"n_
 jfo'ofg / jfo'ofgsf ;]jf cg';f/sf] pks/0f @ @ jif{
%
kf6{k"hf{ dd{t ;Def/
;+:yf
gf]6M Ohfht–kqdf plNnlvt pks/0f (Fleet) sf] lsl;d kl/jt{g jf yk ug'{ k/]df To;/L
kl/jt{gsf] :jLs[lt k|fKt ldltn] ^ dlxgf leq pks/0f NofO{ ;+rfng ug'{ kg]{5 .
-u_ u}/ ;}lgs xjfO{ p8fg P]g, @)!% / ;f] P]g cGtu{t ag]sf lgod tyf g]kfn
;/sf/n] ;do ;dodf hf/L u/]sf cfb]z kfngf ug'{kg]{5 .

*= ;+rflnt jfo';]jf ;+:yf ;DaGwL Joj:yf M


;+rflnt jfo';]jf ;+rfng ;+:yfsf] xsdf To:tf] ;+rfng ;DaGwL Ohfht kq jf ;Demf}tfdf
tf]lsP adf]lhd g} x'g]5 .
(= Ohfht kqM
jfo';]jf ;+rfng ;+:yf tyf xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yfnfO{ cg';"rL–$ sf] 9fFrfdf Ohfht
kq lbOg]5 .
!)= -s_ Ohfht kq gljs/0f M

-!_ Ohfht kqsf] cjlw rf/ jif{sf] x'g]5 .
-@_ Ohfht kq k|fKt ;+:yfn] Ohfht kqsf] cjlw ;dfKt x'g cufj} jfo';]jf ;+:yf tyf
xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf ;+rfng ;DaGwL cfjZos ljj/0f v'nfO{ Ohfht kq
gljs/0fsf] nflu dGqfno ;dIf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-#_ pkv08 -@_ adf]lhd k|fKt ePsf] lgj]bg hfFra'em ubf{ Ohfht kq gljs/0f u/L
lbg pko'Qm b]lvPdf dGqfnon] cg';"rL–! adf]lhd gljs/0f b:t'/ lnO{ To:tf]
Ohfht kq gljs/0f u/L lbg' kg]{5 .

dlGq:t/Lo ldlt @)^@.%.( sf] lg0f{oaf6 yk

dlGq:t/Lo ldlt @)^^.!).@$ sf] lg0f{oaf6 yk

dlGq:t/Lo ldlt @)^^.!).@$ sf] lg0f{oaf6 yk
6
-$_ Ohfht kq gljs/0f ubf{ lgj]bg;fy clwsf/ k|fKt ;+:yfaf6 k|fljlws ;+k/LIf0f
ePsf lgDg sfufht k]z ug'{kg]{5 M–
-s_ Safety Audit Report

-v_ ;]jfsf] :t/ tyf Ifdtf d"Nof+sg


-u_ cfo–Joo ljj/0f
-3_ pks/0fx?sf] ljj/0f
-ª_ ef}lts ;+/rgf
-r_ a}b]lzs hgzlQm ljj/0f
-5_ k|ljlw x:tfGt/0f l:ylt
-h_ g]kfn gful/s p8\8og k|flws/0fsf] l;kmfl/z kq
-em_ Ohfht kq -;Ssn÷gSsn_

-%_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] Dofb leq gjLs/0f gePsf Ohfhtkq jfxsn] b]xfo
adf]lhdsf] Dofbleq b]xfo adf]lhdsf] yk Ohfhtkq gjLs/0f b:t'/ ;lxt lgj]bg
lbg cfPdf Ohfhtkq gjLs/0f ug{ ;lsg]5 M
-s_ Dofb ;dfKt ePsf] ldltn] tLg dlxgf leq gjLs/0fsf nflu lgj]bg lbPdf
gjLs/0f b:t'/sf] klRr; k|ltztn] x'g cfpg] yk b:t'/
-v_ Dofb ;dfKt ePsf] ldltn] ^ dlxgfleq gjLs/0fsf nflu lgj]bg lbPdf
gjLs/0f b:t'/sf] krf; k|ltztn] x'g cfpg] yk b:t'/
-u_ Dofb ;dfKt ePsf] ldltn] gf} dlxgfleq gjLs/0fsf nflu lgj]bg lbPdf
gjLs/0f b:t'/sf] krxQ/ k|ltztn] x'g cfpg] yk b:t'/
-3_ Dofb ;dfKt ePsf] ldltn] Ps jif{ leq gjLs/0fsf nflu lgj]bg lbPdf
gjLs/0f b:t'/sf] zt k|ltztn] x'g cfpg] yk b:t'/

-^_ pkbkmf -%_ adf]lhd yk Dofb leq gjLs/0f gu/fPsf] Ohfhtkq :jtM vf/]h ePsf]
dflgg]5 .


dlGq:t/Lo ldlt @)^(.)^.!! sf] lg0f{oaf6 yk

dlGq:t/Lo ldlt @)^(.)^.!! sf] lg0f{oaf6 yk
7

-v_ Fleet -pks/0f_ ykM–

!_ cWofjlws ;+rfng k|df0f–kq -AOC_

@_ O{hfht kqdf pNn]lvt Fleet dWo] s] slt ;+rfngdf /x]sf]< jfo'ofgsf]


xsdf ;+rfngdf /x]sf Fleet s'g s'g Registration df pl8/x]sf] xf]< /
cj Fleet yk ePdf in operation fleet ;+Vof slt k'Ug hfg] xf]< ;f]
v'n]sf] sfuhft k]z ug'{kg]{ .
#_ yk x'g] ljdfg p8fpg] Sectors sf] ljj/0f

$_ yk ug{ rfx]sf] jfo'ofgsf] Type Cerficate and Specification k]z


ug'{kg]{ .
%_ sDkgLn] cfos/ lt/]sf] s/ sfo{nojf6 k|dfl0ft sfuhft .
^_ Safety Audit Report
&_ sDkgLsf] cfo–Joosf] ljj/0f

!!= w/f}6L hkmt ul/g] M


b]xfosf] cj:yfdf ;+:yfdf /fv]sf] w/f}6L hkmt x'g]5 M–
-s_ lgwf{l/t cjlwdf ;]jfsf zt{ cg';f/ ;]jf ;+rfng gu/]df,
-v_ k|rlnt P]g, lgod tyf cfb]z pNn+3g u/]df .

-u_ o; sfo{ljlwsf] a'Fbf g+= !)-!_-s_ df O{hfht kqsf] ;dofjlw rf/ jif{sf]
x'g]5 eg]tfklg a'Fbf g+= & df tf]s] adf]lhd ;dofjlw leq ;]jf ;+rfng
gu/]df .
!@= w/f}6L km's'jf M

z'?sf] ;]jf ;+rfng u/]sf] ldltn] ^ dlxgf kl5 g]kfn gful/s p8\8og k|flws/0faf6 lgDg
ljj/0fx?sf] k/LIf0f eO{ l;kmfl/z ;fy w/f}6L km's'jfsf] lgj]bg k|fKt ePdf lgj]bg k|fKt
ePsf] ldltn] ;ft lbg leq w/f}6L km's'jf ul/g]5 M–


dlGq:t/Lo ldlt @)^^.!).@$ sf] lg0f{oaf6 yk

8
-s_ ;+:yfsf] k|fljlws ;+k/LIf0f sfuhft
-v_ ;]jfsf] :t/ tyf Ifdtf v'n]sf] k|df0f
-u_ cfo–Joo ljj/0f
-3_ ef}lts ;+/rgfsf] ljj/0f
-ª_ pks/0fx?sf] ljj/0f -jfo'ofgsf]_
-r_ v08 & cg';f/ ;]jfsf zt{ k"/f ePsf] l;kmfl/z

!#= cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+rfng ;+:yfn] AOC k|fKt u/] kZrft j}b]lzs p8fgsf] nflu
cfjZos l;kmfl/z kq dfu ubf{ b]xfosf sfuhft ;+nUg /fvL lgj]bg lbg' kg]{5 M
-s_ pks/0f /]l6ª k|df0f kq
-v_ z]o/ xf]N8/ tyf af]8{sf 8fO{/]S6/x?sf] gful/stfsf] k|df0f kq
-3_ sDkgLsf] d'Vo sfof{nosf] 7]ufgf / kmf]g, ˆofS;, 6]n]S;
-ª_ p8fg cg'dlt kq (Air Operator Certificate)
-r_ xjfO{ oftfoft ;+rfng Ohfht kq
-5_ :jLs[t ck/]zg Dofg'on
-h_ jfo'ofgx?sf] lˆn6 (Fleet) sf] lj:t[t ljj/0f
-em_ jfo'ofgsf] :jfldTj
-6_ lnh vl/b ePdf ;Demf}tfsf] k|dfl0ft k|lt
-7_ lnh vl/b eP k|fKt ?6 p8fg ug{ kfpg] ;Demf}tfsf] k|df0f
-8_ Po/ jlb{g];, nfO{;]G;Lª / b'3{6gf hfFr ug]{ clwsf/Lx?sf] gfd, 7]ufgf, kmf]g,
ˆofS;
-9_ jfo';]jf sDkgLsf] (ICAO sf] Pg]S; !& cg';f/sf]_ Aviation Safety and
Security lj:t[t sfo{qmd

-0f_ P]g, lgod cg';f/ ;f] ;+:yfsf sfo{sf/L k|d'vsf] sfd, st{Jo / clwsf/sf]
cflwsfl/s k|df0f kq .

9
-t_ ofq', sfuf]{, Jofu]h / t]>f] kIfsf] bfloTj ;DaGwL sfd / Tof] cg';f/
jfo';]jfx?n] u/]sf] ljdf kf]ln;Lsf] k|dfl0ft k|lt
-y_ jfo';]jf ;+:yfsf] k|ltlglwsf] x:tfIf/ -;DalGwt jfo';]jfsf sfo{sf/L k|d'vaf6
k|dfl0ft_
-b_ jfo';]jf ;+:yfn] ;DalGwt ?6df lng] :jLs[t ef8fb/ .
-w_ cGo jfo';]jfx?;Fu Joj:yfkg ;DaGwL ;Demf}tf ePsf] eP ;f] sf] k|dfl0ft
k|ltlnlk
-g_ p8fg tflnsf :jLs[lt k|df0f
-k_ xjfO{ ;]jf ;Demf}tfsf] k|fjwfg leq /x]/ g]kfnaf6 cGt/f{li6«o p8fg eg{
rfxg] g]kfnL gofF jfo';]jfx? tyf ldq /fi6«jf6 g]kfndf p8fg eg{ rfxg]
ljb]zL jfo';]jfx?n] dfly pNn]lvt v08 !# sf k|fjwfg k'/f u/L lgoldt
p8fg z'? ug'{ eGbf ^) lbg klxn] k]z ug'{ kg]{5 . tL k|fjwfg k'/f u/]kl5
p8fg cg'dltsf] nflu s'6g}lts dfWodåf/f cg'/f]w ul/g]5 .

!$= a}+s Uof/]G6L -w/f}6L_ bflvnf ug'{kg]{ M–



-!_ Ohfht kq k|fKt ;+:yfn] Ohfht k|fKt u/]sf] ldltn] ;ft lbgleq b]xfo
adf]lhdsf] a}+s Uof/]G6L dGqfnodf bflvnf ug'{kg]{5 .
-s_ dgf]/~hgfTds jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu Ps jif{sf] cjlw sfod ul/
kfFr nfv ?k}ofF
-v_ cfGtl/s jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu b'O{ jif{sf] cjlw sfod ul/ jL; nfv
?k}ofF
-u_ cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu b'O{ jif{sf] cjlw sfod ul/ krf;
nfv ?k}ofF
-3_ xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf -km\nfO{ª :s"n_ ;+rfng ug{sf nflu b'O{ jif{sf]
cjlw sfod ul/ bz nfv ?k}ofF
-ª_ jfo'ofg / jfo'ofgsf kf6{k"hf{ dd{t ;Def/ ;+:yf;+rfng ug{sf nflu b'O{
jif{sf] cjlw sfod ul/ bz nfv ?k}ofF


dlGq:t/Lo ldlt @)^^.!).@$ sf] lg0f{oaf6 ;+zf]wg

10

-@_ Ohfht kq k|fKt ;+:yfn] Ohfht kq k|fKt u/]sf] ldltn] dgf]/~hgfTds jfo';]jf Ps
jif{leq, xjfO{ p8fg k|lzIf0f -ˆnfO{ª :s"n_, jfo'ofg / jfo'ofgsf kf6{k"hf{ dd{t ;Def/
;+:yf / cGo jfo';]jf b'O{ jif{leq ;+rfng gu/]df pklgod -!_ adf]lhd bflvnf u/]sf] a}+s
Uof/]G6L hkmt x'g]5 .
-#_ Ohfht kq k|fKt ;+:yfn] pklgod -@_ adf]lhdsf] Dofbleq jfo';]jf / xjfO{ p8fg
k|lzIf0f ;+rfng u/]sf] k|df0f ;lxt a}+s Uof/]G6L lkmtf{ lng] lgj]bg lbPdf dGqfnon] To:tf]
a}+s Uof/]G6L lkmtf{ lbg' kg]{5 .

!%= P]g, lgod cfb]z tyf gLltdf pNn]v ePsf ljifox?sf] ;dod} sf/jfxL cufl8
a9fpg], lgsf;f lng] / Jojl:yt n]vf /fVg] sfo{sf] lhDd]jf/L ;DalGwt zfvfsf
clws[tsf] x'g]5 .
!^= P]g, lgod tyf sfo{ljlw cg'?k ;'kl/j]If0f ug]{ bfloTj ;DalGwt zfvf k|d'vsf]
x'g]5 .
!&= P]g, lgod / o; sfo{ljlwdf pNn]v ePsf] sfo{sf] cg'udg ug]{ bfloTj dxfzfvf
k|d'vsf] x'g]5 .
!*= o; sfo{ljlwsf] JofVof ug]{ clwsf/ o; dGqfnonfO{ x'g]5 .


dlGq:t/Lo ldlt @)^^.!).@$ sf] lg0f{oaf6 ;+zf]wg

11
cg';"rL – !
Ohfhtkqsf] nflu lbOg] lgj]bg
g]kfn ;/sf/
ko{6g tyf gful/s p8\8og dGqfno
l;+xb/jf/ .

jfo';]jf ;~rfng jf xjfO{ p8fg k|lzIf0f -ˆnfOª :s"n_ ;+rfng ug]{ Ohfht–kq
kfpgsf] nflu lgDg ljj/0f v'nfO{ of] lgj]bg k]z u/]sf] 5' .
!= jfo';]jf ;~rfng ;+:yfsf]
-s_ gfd 7]ufgf M
-v_ btf{ gDj/ M
-u_ ;+:yfsf] tkm{af6 sf/f]jf/ ug]{ d'Vo JolQmsf] gfd , 7]ufgf / kb M
-3_ d'Vo z]o/wgL jf nuflgstf{sf] gfd 7]ufgfM
@= ;~rfng ug]{ jfo';]jf jf xjfO{ p8fg k|lzIf0f -ˆnfOª :s"n_ sf] lsl;d M
-s_ dgf]/~hgfTds
-v_ cfGtl/s
-u_ cGt/f{li6«o
-3_ xjfO{ p8fg k|lzIf0f -ˆnfOª :s"n_
#= jfo'ofg jf xjfO{ p8fg k|lzIf0f -ˆnfOª :s"n_ sf] ;+Vof / lsl;d M
$= jfo'ofg k|flKtsf] tl/sf M
^= cGt/f{li6«o jfo';]jf ;~rfng ug]{ eP ?6 tyf l;6 ;+Vof M–
&= lgj]bg;fy ;+nUg ug'{ kg]{ sfuhftx? M–
-s_ jfo'ofg ;~rfng ;+:yf jf xjfO{ p8fg k|lzIf0f -ˆnfOª :s"n_ sf] k|aGwkq /
lgodfjnL eP ;f] sf] k|ltlnlk jf sf/f]jf/ ;~rfng ug{ kfPsf] cg'dltkqsf]
k|ltlnlk,
-v_ jfo';]jf ;~rfng ;+:yf jf xjfO{ p8fg k|lzIf0f -ˆnfOª :s"n_ sf] k|fljlws,
Joj;flos, cfly{s / ;+:yfut Ifdtf ;DaGwL lj:t[t ;DefJotf cWoog
k|ltj]bg
-u_ jfo'ofgsf] lgoldt dd{t tyf ;Def/ ;DaGwL Joj:yf
-3_ jfo'ofg ef8fdf NofO{ ;~rfng ug]{ eP ;f] ;DaGwL lj:t[t ljj/0f
-ª_ dGqfnon] ;do ;dodf tf]s] adf]lhdsf] cGo ljj/0f .

lgj]bs÷lgj]bsx?sf]
gfd / ;xL M
7]ufgf M
ldlt M

12
cg';"rL – @ -s_
cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+rfng Ohfht
-d"Nof+sg cfwf/ tyf ef/_
!= Joj;flos kIf M @) c+s
-s_ ofq' tyf sfuf]{ ahf/ ljZn]if0f M
-bz j6f b]z jf ?6 ;]S6/sf] ljZn]if0fnfO{ clwstd % -kfFr_ c+s_
-ut rf/ jif{sf]_
:yfg Jif{ jif{ jif{ jif{ g]kfnsf] z]o/ s}lkmot
lqe'jg cGt/f{li6«o ljdfg:yn sfuf]{
-cfGtl/s tyf cGt/f{li6«otkm{_ ofq'
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 ! sfuf]{
ofq'
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 @ sfuf]{
ofq'
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 # sfuf]{
ofq'
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 $ sfuf]{
ofq'
-v_ jfo'ofg d'ed]G6 -bz j6f ?6 tyf If]qsf] ljZn]if0fnfO{ clwstd % -kfFr_ c+s_
-ut rf/ jif{sf]_
ljj/0f÷jif{ jif{ jif{ jif{ jif{ hDdf s}lkmot
Cfudg
k|:yfg
hDdf

-u_ g]kfnn] kfPsf] 6«flkms clwsf/ M– % c+s


-bz b]zsf] ljZn]if0f jfkt clwstd % -kfFr_ c+s_
b]z ?6 l;6 ;+Vof÷p8fg cGo jfo';]jfn] k|of]u u/]sf] jfFsL l;6 jf s}lkmot
;+Vof l;6 jf p8fg ;+Vof p8fg ;+Vof

13
-3_ Jofkfl/s of]hgf
-bz ;]S6/sf] ljZn]if0f jfkt clwstd % -kfFr_ c+s_

ljj/0f -jfo'ofg_ p8fg tflnsf p8fg tflnsf ofq' ;L6 sfuf]{ s}lkmot
k|ltxKtf k|lt jif{ vkt Ifdtf
jfo'ofgsf] lsl;d
l;6 Ifdtf
sf]8 z]ol/ª jf cGo ;Demf}tf
hDdf

#= cfly{s kIf M – #) c+s


-s_ k"FhL ;+/rgf -? xhf/df_ – !) c+s
-r'Qmf k"FhL !)) s/f]8nfO{ clwstd !) -bz_ c+s_
-r'Qmf k"FhL %) s/f]8nfO{ Go"gtd % -kfFr_ c+s_

ljifo÷jif{ s}lkmot
clws[t k"FhL
hf/L k"FhL
r'Qmf k"FhL
rfn" k"FhL

-v_ vr{ ljj/0f – $ c+s


!= ;+:yfn] :jo+ nufgL u/]sf] $ -rf/_ c+s
@= a}+sn] C0f nufgL ug]{ k|ltj4tf jfkt # -tLg_ c+s
#= lnh k|s[ofjf6 lng] k|ltj4tf jfkt @ -b'O{_ c+s
$= cGo k|s[ofjf6 ! -Ps_ c+s
nufgL vr{
ljifo klxnf] ljdfg bf]>f] ljdfg t]>f] ljdfg s}lkmot
ljdfg vl/b
cGo k"FhLut vr{
;+rfng vr{
Joj:yfkg vr{
d/Ddt vr{
hgzlQm ljsf;
cGo
hDdf

14
u_ vr{ ljZn]if0f M – $ c+s
-!_ vr{ M– -rf/ jfo'ofgsf] clwstd $ -rf/_ c+s_

jfo'ofg lsl;d Njs 306f vr{ k|lt306f vr{ k|lt jif{ s}lkmot
!_
@_
#_
$_

3_ cfDbfgL -?6 cg';f/_ M – $ c+s


-!) ?6sf] clwstd $ -rf/_ c+s_
-kfFr jif{sf]_
ljifo klxnf] jif{ bf]>f] jif{ t]>f] jif{ rf}yf] jif{ kfFrf} jif{ s}lkmot
ofq'
sfuf]{

-ª_ cfDbfgL vr{ ljZn]if0f M – $ c+s


-kfFr jif{sf] clwstd $ -rf/_ c+s_
ljifo jif{ jif{ jif{ jif{ jif{ s}lkmot
vr{
cfDbfgL
gfkmf gf]S;fg

-r_ bfloTj ljj/0f M– $ c+s


-!)) k|ltzt g]kfnL nufgLstf{ ePdf clwstd $ -rf/_ c+s_
bfloTj ljj/0f c+z Ü df gub s}lkmot
g]kfnL kIf
ljb]zL kIf
hDdf

#_ k|fljlws kIf M– @) c+s


-s_ ;+rfns÷;+:yfks tyf d'Vo d'Vo Joj:yfksLo k|fljlws kbflwsf/Lx?sf] ljj/0f – $
c+s
-Joj;fosf] cfwf/df_
!= jfo';]jf ;+rfng cg'ej – $ -rf/_ c+s
@= 6«fen 6«]s ;+rfng cg'ej – # -tLg_ c+s
#= cGo Joj;fo ;+rfng cg'ej – @ -b'O{_ c+s
gfd M
7]ufgf M
of]Uotf÷cg'ej M
/]l6ª k|df0f kq M
sfof{lwsf/ M
15
-v_ bIf k|fljlws M $ c+s
!= ;DjlGwt jfo';]jf ;+rfng ug]{ of]Uotf ePdf – clwstd $ -rf/_ c+s
@= jl;s tflnd ePdf clwstd – # -tLg_ c+s
#= cbIf hgzlQm clwstd – @ -b'O{_ c+s
bIf juL{s/0f cfjZos kg]{ of]Uotf÷ /]l6ª ;+Vof kb k"lt{ :jb]zL ljb]zL
hgzlQm ug]{ tl/sf
!_ p8fg ;+rfng

@_ dd{t tyf ;Def/

#_ p8fg ;'/Iff / u'0f:t/

hDdf

-u_ k|fljlws hgzlQm tlfnd of]hgf – $ c+s


!= ;]jf ;+rfng k"j{ hgzlQm tof/ ug]{ of]hgfsf] nflu clwstd $ -rf/_ c+s
@= z'?df ljb]zL hgzlQmjf6 ;+rfng u/L ;]jf ;+rfng ePsf] b'O{ jif{ leq g]kfnL bIf
hgzlQm tof/ ePdf # -tLg_ c+s
#= kfFr jif{df g]kfndf hgzlQm tof/ ug]{ eP @ -b'O{_ c+s
hgzlQmsf] k|sf/ ;+Vof slxn] sxfF vr{ Joxf]g]{ s}lkmot
tflnd lbg] tflnd lbg] cg'dfg >f]t jf
;Demf}Tff
!_ p8fg ;+rfng

@_ dd{t ;Def/

#_ p8fg ;'/Iff tyf


u'0f:t/ lgoGq0f
hDdf

-3_ pks/0fsf] ljj/0f of]hgf M $ c+s


!= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ % -kfFr_ jif{ sd ePsf] cfoft u/]df clwstd $ -rf/_ c+s
@= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ !) -bz_ jif{ sd ePsf] cfoft u/]df clwstd # -tLg_ c+s
#= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ !% -kGb|_ jif{ sd ePsf] cfoft u/]df clwstd @ -b'O{_ c+s
$= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ !% -kfFr_ jif{ dfly ePsf] cfoft u/]df clwstd ! -Ps_ c+s
pks/0f lsl;d ljj/0f l;6 OlGhg pTkfbg ldlt ;fO{sn vkt s}lkmot
Ifdtf ! @ #
!
@
#
16
-ª_ :jfldTj / vl/b k|s[of – $ c+s
!= k'/f vl/bsf] nflu % -kfFr_ c+s
@= ls:tfjGbL vl/bsf] nflu $ -rf/_ c+s
#= lnh vl/bsf] nflu @ -b'O{_ c+s
pks/0f k'/f vl/b ls:tfjGbL lnh vl/b /lhi6«]zg ljb]zL /lh/6«]zg vl/b ug]{ s}lkmot
ljj/0f vl/b -ef8f_ ePdf p8fg jif{ jf ;do
;'/Iff ;Demf}tf
!

-$_ ;+:yfut of]hgf / Ifdtf M – #) c+s

-s_ Joj:yfklso ;+u7g / d'Vo d'Vo Joj:yfkssf] of]Uotf,cg'ej / clwsf/ -:jb]zL/ljb]zL_ ^


c+s
-:jb]zL bIftfsf] ^ -5_ c+s, ljb]zL bIftf # -tLg_ c+s_

-v_ gLlt, lgod – ^ c+s


-k|i6 gLlt, tyf lgod ^ -5_ c+s_

-u_ p8fg ;+rfng ;+u7g d'Vo d'Vo JolQmsf] of]Uotf, cg'ej / pT/bfloTj M ^ c+s
– k"lt{ ug]{ tl/sf
– :jb]zL, ljb]zL -;Demf}tf_
!= :jb]zL ^ c+s, ljb]zL # c+s

-3_ dd{t Joj:yfkg -;+u7g_ – % c+s


– dd{t ug]{ Joj:yf (Maintenance, Scheme), sd{rf/L k"lt{ ug]{ Joj:yf, :jb]zL tyf ljb]]zL
cfjZos hgzlQm
– D-check, C-check ug]{ Joj:yf
– dd{t ;DjGwL ;Demf}tf -:jb]zL÷ljb]zL_
– d'Vo d'Vo JolQmsf] cg'ej, of]Uotf / clwsf/
17
!= :jb]zdf dd{t ug]{ Joj:yfsf] ^ -5_ c+s
!= ljb]zLdf dd{t ug]{ Joj:yfsf] # -tLg_ c+s
-ª_ p8fg ;'/Iff tyf u'0f:t/ lgoGq0f ;+u7g – ^ c+s
– d'Vo, d'Vo JolQmsf] cg'ej, pQ/bfloTj, k"lt{ ug]{ tl/sf, ljb]zL ePdf ;+Vof / s/f/sf]
cjlw
!= :jb]zL hgzlQmjf6 ug]{ of]hgfsf] ^ -5_ c+s
!= ljb]zL hgzlQmjf6 ug]{ of]hgfsf] # -tLg_ c+s

18
cg';"rL – @ -v_
cfGtl/s jfo';]jf ;+rfng Ohfht
-d"Nof+sg cfwf/ tyf ef/_

!= Joj;flos kIf M @) c+s

-s_ ahf/ ljZn]if0f M % c+s


-ljBdfg xjfO{ 6«flkmssf] cfwf/df_
-!) j6f If]]qsf] clwstd % -kfFr_ c+s_
-ut rf/ jif{sf]_
:yfg g]kfnsf] s}lkmot
z]o/
lqe'jg cGt/f{li6«o sfuf]{
ljdfg:yn ofq'
-cfGtl/s tkm{_
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 ! sfuf]{
ofq'
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 @ sfuf]{
ofq'
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 # sfuf]{
ofq'
;]jf ;+rfng If]q jf ?6 $ sfuf]{
ofq'

-v_ jfo'ofg d'ed]G6 -lq=c=lj=_ – % c+s


-$ jif{sf] clwstd % -kfFr_ c+s_
-ut rf/ jif{sf]_
ljj/0f÷jif{ hDdf s}lkmot
cfudg
k|:yfg
hDdf

-u_ jfo'ofg d'ed]G6 -dfu ul/Psf If]qsf]_ M– % c+s


-!) j6f If]qsf] clwstd % -kfFr_ c+s_
-ut rf/ jif{sf]_ kf]v/f If]q
ljj/0f÷jif{ hDdf s}lkmot
cfudg
k|:yfg
hDdf

19
-3_ Jofkfl/s of]hgf -k|To]s ;]S6/sf]_ M – % c+s
-!) j6f ;]S6/sf] clwstd % -kfFr_ c+s_
ljj/0f -jfo'ofg_ p8fg tflnsf p8fg tflnsf l;6 vkt÷Ifdtf s}lkmot
k|ltxKtf k|lt jif{ ofq' sfuf]{
jfo'ofgsf] lsl;d
l;6 Ifdtf
sf]8 z]ol/ª jf cGo ;Demf}tf
hDdf

#= cfly{s kIf M – #) c+s


-s_ k"FhL ;+/rgf -? xhf/df_ – !) c+s
-@) s/f]8 r'Qmf k"FhLsf] clwstd !) -bz_ c+s_
-!) s/f]8 r'Qmf k"FhLsf] clwstd % -kfFr_ c+s_
ljifo÷jif{ s}lkmot
clws[t k"FhL
hf/L k"FhL
r'Qmf k"FhL
rfn" k"FhL

gf]6 M – k|To]s >f]tsf] cflwsfl/s kq k]z ug]{ .

-v_ vr{ ljj/0f – $ c+s


!= ;+:yfn] :jo+ nufgL u/]sf] $ -rf/_ c+s
@= a}+sn] C0f nufgL ug]{ k|ltj4tf ePdf # -tLg_ c+s
#= lnh k|s[ofjf6 ;+rfng ug]{ ePdf @ -b'O{_ c+s
$= cGo k|s[of ! -Ps_ c+s
nufgL vr{
ljifo klxnf] ljdfg bf]>f] ljdfg t]>f] ljdfg s}lkmot
ljdfg vl/b
cGo k"FhLut vr{
;+rfng vr{
Joj:yfkg vr{
d/Ddt vr{
hgzlQm ljsf;
cGo
hDdf
gf]6 M k|To]s vr{sf] lj:t[t cWoog / ljZn]if0f k]z ug'{ kg]{5 .

20
u_ vr{ ljZn]if0f M – $ c+s
-!_ vr{ M– -rf/ jfo'ofgsf] clwstd $ -rf/_ c+s_
jfo'ofg lsl;d Njs 306f vr{ k|lt306f vr{ k|lt jif{ s}lkmot
!_
@_
#_
$_

3_ cfDbfgL M – $ c+s
-!) ?6sf] clwstd $ -rf/_ c+s_
-kfFr jif{sf]_
ljifo klxnf] jif{ bf]>f] jif{ t]>f] jif{ rf}yf] jif{ kfFrf} jif{ s}lkmot
ofq'
sfuf]{

ª_ cfDbfgL vr{ ljZn]if0f M $ c+s


-kfFr jif{sf] clwstd $ -rf/_ c+s_
-cfufdL kfFr jif{sf]_
ljifo jif{ jif{ jif{ jif{ jif{ s}lkmot
vr{
cfDbfgL
gfkmf gf]S;fg

-r_ bfloTj ljj/0f M– $ c+s


-!)) k|ltzt g]kfnL nufgLsf] $ -rf/_ c+s_
bfloTj ljj/0f c+zÜ df gub s}lkmot
g]kfnL kIf
ljb]zL kIf
hDdf

#_ k|fljlws kIf M– @) c+s


-s_ ;+rfns÷;+yfks tyf d'Vo d'Vo Joj:yfksLo k|fljlws Ps kbflwsf/Lx?sf] ljj/0f –
$ c+s
!= jfo';]jf ;+rfng cg'ej – $ -rf/_ c+s
@= 6«fen 6«]lsË ;+rfng cg'ej – # -tLg_ c+s
#= cGo Joj;fo ;+rfng cg'ej – @ -b'O{_ c+s
gfd M
7]ufgf M
of]Uotf÷cg'ej M
/]l6ª k|df0f kq M
sfof{lwsf/ M

21
-v_ bIf k|fljlws M $ c+s
!= ;DjlGwt jfo';]jf ;+rfng of]Uotfsf] $ -rf/_ c+s
@= j]l;s jfo';]jf ;+rfng of]Uotf # -tLg_ c+s
#= cbIf hgzlQmnfO{ tflnd lbP/ ;+rfng ug]{ ePdf @ -b'O{_ c+s
bIf juL{s/0f cfjZos kg]{ of]Uotf÷/]l6ª ;+Vof kb k"lt{ :jb]zL ljb]zL
hgzlQm ug]{ tl/sf
!_ p8fg ;+rfng

@_ dd{t tyf
;Def/
#_ p8fg ;'/Iff /
u'0f:t/ lg0Gq0f
hDdf

-u_ k|fljlws hgzlQm tlfnd of]hgf – $ c+s


!= ;]jf ;+rfng k"j{ tflnd lbP/ hgzlQm tof/ ePsf $ -rf/_ c+s
@= z'?df ljb]zL hgzlQmjf6 z'? u/L b'O{ jif{ leq bIf hgzlQm tof/ ug]{ ePdf # -
tLg_ c+s
#= kfFr jif{df g]kfn hgzlQm tof/ ug]{ ePdf @ -b'O{_ c+s
hgzlQmsf] k|sf/ ;+Vof slxn] sxfF vr{ Joxf]g]{ s}lkmot
tflnd tflnd cg'dfg >f]t jf
lbg] lbg] ;Demf}Tff
!_ p8fg ;+rfng

@_ dd{t ;Def/

#_ p8fg ;'/Iff tyf


u'0f:t/ lgoGq0f
hDdf

-3_ pks/0f of]]hgf M $ c+s


!= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ % -kfFr_ jif{ eGbf sd vl/bsf] $ -rf/_ c+s
@= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ !) -bz_ jif{ eGbf sd vl/b # -tLg_ c+s
#= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ !% -kGb|_ jif{ eGbf sd vl/b @ -b'O{_ c+s
$= jfo'ofgsf] pTkfbg pd]/ !% -kfFr_ jif{ eGbf dfly vl/b ! -Ps_ c+s
pks/0f, lsl;d / l;6 Ifdtf OlGhg pTkfbg ;fO{sn s}lkmot
ljj/0f ldlt vkt
! @ #
!
@
#
$
22
-ª_ :jfldTj / vl/b k|s[of – $ c+s
!= ;+:yfn] z'?d} k'/f vl/b u/]df $ -rf/_ c+s
@= ls:tfjGbL vl/b # -tLg_ c+s
#= lnh -ef8f_ @ -b'O{_ c+s
pks/0f k'/f ls:tfjGbL lnh vl/b /lhi6«]zg ljb]zL /lh/6«]zg vl/b s}lkmot
ljj/0f vl/b vl/b -ef8f_ ePdf p8fg ug]{ jif{
;'/Iff ;Demf}tf jf ;do
!

-$_ ;+:yfut of]hgf / Ifdtf M – #) c+s


-s_ Joj:yfklso ;+u7g / d'Vo d'Vo Joj:yfkssf] of]Uotf, cg'ej / clwsf/ -:jb]zL/
ljb]zL_ –^ c+s
!= jfo';]jf ;+rfng c'gej :jb]zL ^ -5_ c+s
@= jfo';]jf ;+rfng cg'ej ljb]zL # -tLg_ c+s
-v_ k|i6 gLlt, lgod ePdf – ^ c+s
k|i6 gLltsf], # -tLg_ c+s
k|i6 lgodsf] # -tLg_ c+s
-u_ p8fg ;+rfng ;+u7g d'Vo d'Vo JolQmsf] of]Uotf, cg'ej / pQ/bfloTj M– ^ c+s
– k"lt{ ug]{ tl/sf
– :jb]zL, ljb]zL -;Demf}tf_
!= :jb]zL bIf ^ -5_ c+s
@= ljb]zL bIf # -tLg_ c+s

23
-3_ dd{t Joj:yfkg -;+u7g_ – ^ c+s
– dd{t ug]{ Joj:yf (Maintenance, Scheme), sd{rf/L k"lt{ ug]{ Joj:yf, :jb]zL tyf
ljb]]zL cfjZos hgzlQm
– D-check, C-check ug]{ Joj:yf
– dd{t ;DjGwL ;Demf}tf -:jb]zL÷ljb]zL_
– d'Vo d'Vo JolQmsf] cg'ej, of]Uotf / clwsf/
!= :jb]zLdf ^ -5_ c+s
@= ljb]zLdf # -tLg_ c+s
-ª_ p8fg ;'/Iff tyf u'0f:t/ lgoGq0f ;+u7g – ^ c+s
– d'Vo, d'Vo JolQmsf] cg'ej, pQ/bfloTj, k"lt{ ug]{ tl/sf, ljb]zL ePdf ;+Vof /
s/f/sf] cjlw
!= :jb]zL ^ -5_ c+s
@= ljb]zL # -tLg_ c+s

24
cg';"rL – @ -u_
dgf]/~hgfTds jfo';]jf ;+rfng Ohfht
-d"Nof+sg cfwf/ tyf ef/_

!= Joj;flos kIf M @) c+s

-s_ ahf/ ljZn]if0f M % c+s


-ljBdfg ko{6g cfjfudg l:ytLsf] cfwf/df_
-ut % jif{sf] — clwstd !) j6f ko{6sLo If]q_
jif{ ko{6s cfjfudg ko{6sLo If]qdf Joj;flos If]q s}lkmot
;+Vof cfjfudg

-v_ Ohfht k|fKt cGo ;+:yfn] ;+rfng u/]sf] dgf]/GhgfTds jfo';]jfsf] l:ylt – % c+s
-ut % jif{sf] l:ylt k]z u/]df clwstd % c+s_
ljj/0f÷jif{ ;+rfng If]q pks/0fsf] l:ylt s}lkmot

-u_ dfu ul/Psf] dgf]/+hgfTds jfo';]jfsf] ahf/ cj:yf M– % c+s


- dfu ul/Psf] If]qsf] ahf/ cj:yf k]z u/]df clwstd % c+s_
ljj/0f p8fg :yn cjt/0f :yn hDdf s}lkmot

25
-3_ k|If]lkt Jofkfl/s of]hgf -k|To]s If]qsf]_ M – % c+s

ljj/0f -pks/0f_ p8fg p8fg ;+Vof b[Zofjnf]sg jflif{s s}lkmot


;do k|ltjif{ ofq' ;+Vof Ifdtf
k|ltjif{
Kof/fUnfOl8ª -6]08d_
Kof/fUnfOl8ª -;f]nf]_
cN6«fnfO{6
XofªUnfO8/
:sfO{ 8fOleª
x6 Pc/ j]n'lgª

@= cfly{s kIf M – #) c+s


-s_ k"FhL ;+/rgf -? nfvdf_ – !) c+s
-! s/f]8 r'Qmf k"FhLsf] clwstd % -kfr_ c+s_
-% s/f]8 r'Qmf k"FhLsf] clwstd !) -bz_ c+s_
ljifo÷jif{ s}lkmot
clws[t k"FhL
hf/L k"FhL
r'Qmf k"FhL
rfn" k"FhL

-v_ vr{ -nufgL_ ljj/0f – $ c+s


!= ;+:yfn] :jo+ nufgL u/]sf] $ -rf/_ c+s
@= a}+sn] C0f nufgL ug]{ k|ltj4tf ePdf # -tLg_ c+s
#= lnh k|s[ofjf6 ;+rfng ug]{ ePdf @ -b'O{_ c+s
$= cGo k|s[ofaf6 ;+rfng ug]{ ePdf ! -Ps_ c+s
vr{ - nufgL_
ljifo klxnf] pks/0f bf]>f] pks/0f t]>f] ÷ rf}yf] s}lkmot
pks/0f
pks/0f vl/b
cGo k"FhLut vr{
;+rfng vr{
Joj:yfkg vr{
hgzlQm ljsf;
cGo
hDdf

26
u_ vr{ ljZn]if0f M – $ c+s
-!_ vr{ M– -sDtLdf $ pks/0fsf]_ $ -rf/_ c+s_
pks/0f lsl;d ;+rfng vr{ k|lt 306f ;+rfng vr{ k|lt jif{ s}lkmot

3_ cfDbfgL M – $ c+s
pks/0f lsl;d cfDbfgL k|lt306f cfDbfgL k|lt jif{ s}lkmot

ª_ cfDbfgL vr{ ljZn]if0f M $ c+s


ljifo klxnf] jif{ bf]>f] jif{ t]>f] jif{ rf}yf] jif{ s}lkmot
;+rfng vr{
cfDbfgL
gfkmf ÷ gf]S;fg

-r_ nufgL bfloTj ljj/0f M– $ c+s


-!)) k|ltzt g]kfnL kIfsf] nufgL eP clwstd $ -rf/_ c+s_
bfloTj ljj/0f c+z Ü df gub s}lkmot
g]kfnL kIf
ljb]zL kIf
hDdf

#_ k|fljlws kIf M– @) c+s

-s_ ;+rfns÷;+yfks tyf d'Vo d'Vo Joj:yfksLo k|fljlws Ps kbflwsf/Lx?sf] ljj/0f – $ c+s
!= jfo';]jf ;+rfng cg'ej – $ -rf/_ c+s
@= 6«fen 6«]lsË ;+rfng cg'ej – # -tLg_ c+s
#= cGo Joj;fo ;+rfng cg'ej – @ -b'O{_ c+s

gfd M
7]ufgf M
of]Uotf÷cg'ej M
k|df0f kq M
sfof{lwsf/ M

27
-v_ bIf k|fljlws M $ c+s
!= dgf]/+hgfTds jfo';]jf ;+rfng of]Uotf $ -rf/_ c+s
@= sd{l;on jfo';]jf ;+rfng of]Uotf # -tLg_ c+s
#= cfjZos hgzlQmnfO{ tflnd lbP/ ;+rfng ug]{ ePdf @ -b'O{_ c+s
bIf hgzlQm juL{s/0f cfjZos kg]{ of]Uotf :jb]zL ljb]zL s}lkmot
hgzlQm
!_ p8fg ;+rfng

@_ u|fp08 ;kf]{6÷ d]G6]g]G;

#_ ;+rf/÷;Dks{ ;dGjo

hDdf

-u_ k|fljlws hgzlQm tlfnd of]hgf – $ c+s


!= tof/L hgzlQm :jb]zL ePdf $ -rf/_ c+s
@= tof/L hgzlQm ljb]zL ePdf # -tLg_ c+s
#= z'?df ljb]zL hgzlQmaf6 z'?u/L @ jif{leq :jb]zL hgzlQm tof/ ug]{ ePdf @ -b'O{_ c+s
#= kfFr jif{df g]kfnL hgzlQm tof/ ug]{ ePdf ! -Ps_ c+s
hgzlQmsf] tflnd ljj/0f tflnd cfjZos tflnd tflnd tflnd s}lkmot
kg]{ ;+Vof sxfF lbg] slxn] lbg] vr{
!_ p8fg ;+rfng

@_ u|fp08 ;kf]{6÷ d]G6]g]G;

#_ ;+rf/÷;Dks{ ;dGjo

hDdf

-3_ pks/0f of]]hgf M $ c+s


!= pks/0fsf] pTkfbg ldlt % -kfFr_ jif{ eGbf sd ePdf $ -rf/_ c+s
@= pks/0fsf] pTkfbg ldlt !) -bz_ jif{ eGbf sd ePdf # -tLg_ c+s
#= pks/0fsf] pTkfbg ldlt !% -kGb|_ jif{ eGbf sd ePdf @ -b'O{_ c+s
$= pks/0fsf] pTkfbg ldlt !% -kfFr_ jif{ eGbf dfly ePdf ! -Ps_ c+s
pks/0f, lsl;d / l;6 Ifdtf pTkfbs sDkgL / s}lkmot
ljj/0f ldlt

!
@
#

28
-ª_ :jfldTj / vl/b k|s[of – $ c+s
!= sDkgLn] z'?d} k'/f vl/b u/]df $ -rf/_ c+s
@= sDkgLn] ls:tfjGbL vl/b u/]df # -tLg_ c+s
#= sDkgLn] lnh -ef8f_ df NofPdf @ -b'O{_ c+s

pks/0fsf] lsl;d k'0f{ vl/b ls:tfjGbL lnh vl/b ;Demf}tf eP s}lkmot


/ ljj/0f vl/b -ef8f_

-$_ ;+:yfut of]hgf / Ifdtf M – #) c+s


-s_ Joj:yfklso ;+u7g / d'Vo d'Vo Joj:yfkssf] of]Uotf, cg'ej / -:jb]zL÷ ljb]zL_ – ^
c+s
!= dgf].~hgfTds jfo';]jf ;+rfng c'gej :jb]zL ^ -5_ c+s
@= dgf].~hgfTds jfo';]jf ;+rfng cg'ej ljb]zL # -tLg_ c+s
-v_ k|i6 gLlt, lgod ePdf – ^ c+s
k|i6 gLltsf], # -tLg_ c+s
k|i6 lgodsf] # -tLg_ c+s
-u_ p8fg ;+rfng ug]{ sfo{df ;+nUg d'Vo d'Vo JolQmsf] of]Uotf, cg'ej / pQ/bfloTj M– ^
c+s
-:jb]zL ÷ ljb]zL ;Demf}tfsf] cfwf/df_
!= :jb]zL bIf ^ -5_ c+s
@= ljb]zL bIf # -tLg_ c+s
-3_ u|fp08 ;kf]{6÷d]G6]g]G; -k|L NkmfO6 c/]Ghd]G6_ sfo{df ;+nUg d'Vo d'Vo JolQmsf] of]Uotf,
cg'ej / pQ/bfloTj M– ^ c+s
-:jb]zL ÷ ljb]zL ;Demf}tfsf] cfwf/df_
!= :jb]zL bIf ^ -5_ c+s
@= ljb]zL bIf # -tLg_ c+s
-ª_ ;'/Iff lgsfo ÷ gful/s p8\8og k|flws/0f;+u ;+rf/ ;Dks{÷ ;dGjo sfo{df ;+nUg
d"Vo d"Vo JolQmsf] of]Uotf cg'ej / pQ/bfloTj M ^ c+s
!= :jb]zL bIf ^ -5_ c+s
@= ljb]zL bIf # -tLg_ c+s

29
cg';"rL–#
lgjb]g, Ohfht–kq / gjLs/0f b:t'/

!= Ohfht–kqsf] nflu nfUg] lgj]bg b:t'/ M


-s_ dgf]/~hgfTds jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu kfFr xhf/ ?k}ofF,
-v_ cfGtl/s jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu bz xhf/ ?k}ofF,-t/ lglZrt p8fg If]q
gtf]lsPsf] rf6{/ ;]jf k|bfg ug]{ jf b'u{d If]qdf /x]sf] sRrL ljdfg:yn-STOL_ df
jfo';]jf ;+rfng ug{sf nfuL tLg xhf/ ?k}ofFsf] Joj:yf x6fpg]_
-u_ cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu krf; xhf/ ?k}ofF,
-3_ xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf -km\nfO{ª :s"n_ ;+rfng ug{sf nflu kfFr xhf/ ?k}ofF,
-ª_ jfo'ofg / jfo'ofgsf kf6{k"hf{ dd{t ;Def/ ;+:yf ;+rfng ug{sf nflu kfFr xhf/
?k}ofF,
t/ of] sfo{ljlw nfu' x'g' k"j{ k/]sf lgj]bg o;} sfo{ljlw cg'?k ePsf] dflgg] 5 /
To:tf lgj]bsnfO{ lgj]bg b:t'/ nfUg] 5}g .
@= Ohfht b:t'/ M
-s_ dgf]/~hgfTds jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu krf; xhf/ ?k}ofF,
-v_ cfGtl/s jfo';]jf ;+rfng ug{ k|lt p8fg If]qsf] nflu tL; xhf/ ?k}ofF, t/
lglZrt p8fg If]q gtf]lsPsf] rf6{/ ;]jf k|bfg ug]{ jf b'u{d If]qdf /x]sf] sRrL
ljdfg:yn -STOL_ df jfo';]jf ;+rfng ug{sf nfuL k|lt p8fg If]qsf jL; xhf/ ?k}ofF,
-u_ cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+rfng ug{sf nflu M–
– ;]8\o'n cGt/f{li6«o p8fg ;+rfng ug{ k|lt p8fg If]qsf nflu kfFr nfv
?k}ofF,
– cGt/f{li6«o gg\–;]8\o'n tyf rf6{/ ofq' ;]jf ;+rfng ug]{ Ps ;o eGbf
jl9 l;6 Ifdtf ePsf h]6 ljdfgsf nflu k|lt p8fg If]q krf; xhf/
?k}ofF,
– cGt/f{li6«o gg\–;]8\o'n tyf rf6{/ ofq' ;]jf ;+rfng ug]{ Ps ;o eGbf
sd l;6 Ifdtf ePsf h]6 ljdfgsf nflu k|lt p8fg If]q kRrL; xhf/
?k}ofF,
– cGt/f{li6«o gg\–;]8\o'n tyf rf6{/ ofq' ;]jf ;+rfng ug]{ 6jf]{–k|f]k -
Turbo Prop._ ljdfg / x]lnsK6/sf nflu k|lt p8fg If]qsf nflu bz
xhf/ ?k}ofF,
– lgoldt -lgoldt_ cGt/f{li6«o sfuf]{ ;]jf ;+rfng ug]{ Ps nfv s]=hL=
eGbf jl9 pRrtd p8fg tf}n -Maximum Take off Weight_ ePsf
ljdfgsf nflu k|lt p8fg If]q krf; xhf/ ?k}ofF,
– lgoldt -/]u'n/_ cGt/f{li6«o sfuf]{ ;]jf ;+rfng ug]{ Ps nfv s]=hL= eGbf
sd pRrtd p8fg tf}n -Maximum Take off Weight_ ePsf
ljdfgsf nflu k|lt p8fg If]q kRrL; xhf/ ?k}ofF .
– cGt/f{li6«o rf6{8{ p8fg eg]{ x]lnsK6/af6 Psd'i7 /sd ?= !),)),))).–
-bz nfv_ .
30

-3_ x]lnsK6/jf6 rf6{/ ;]jf ;+rfngsf nflu Psd'i7 Ps nfv ?k}ofF,

-ª_xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;+:yf -ˆnfOª :s"n_ vf]Ngsf] nflu M–
– l;d'n]6/ j]u/ -gg\–l;d'n]6/_ k|lzIf0f lbg] ePdf Psd'i7 Ps nfv ?k}ofF,
– l;d'n]6/ ;lxt sIff ;+rfng ug]{ u/L k|lzIf0f lbg] ePdf -l;Ën OlGhg lkmS;
jf /f]6/ b'j}_ Psd'i7 b'O{ nfv ?k}ofF,
– l;d'n]6/ ;lxt sIff ;+rfng ug]{ u/L k|lzIf0f lbg] ePdf -dN6L OlGhg lkmS; jf
/f]6/ b'j}_ Psd'i7 tLg nfv ?k}ofF,
– l;d'n]6/ ;lxt sIff ;+rfng ug]{ u/L k|lzIf0f lbg] ePdf -h]6 OlGhg eP_
Psd'i7 rf/ nfv ?k}ofF .
-r_ jfo'ofg / jfo'ofgsf kf6{k"hf{ dd{t ;Def/ ;+:yf ;+rfng ug{sf nflu Psd'i7
kfFr nfv ?k}ofF,
#= gjLs/0f b:t'/ M O{hfht–kq gjLs/0f ug{sf nflu z'? O{hfht–kq b:t'/sf] cfwf .


dlGq:t/Lo ldlt @)^@.%.( sf] lg0f{oaf6 yk

31
g]kfn] ;/sf/
ko{6g tyf gful/s p8\8og dGqfno,
l;+xb/jf/
jfo';]jf tyf xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;~rfng ug{ lbOPsf] Ohfht–kq
cg';"rL–$
k=;+= kmf]g g+=

>L================================ ˆofS; g+=


============================== ldlt M
ldlt ============================= sf] lg0f{ofg';f/ b]xfosf zt{x? kfngf ug]{ u/L lgDg
lsl;dsf] jfo'ofg ;+rfng jf xjfO{ p8fg k|lzIf0f ;~rfng ug{ of] Ohfht–kq lbOPsf]
5.
!= Ohfht–kq k|fKt ;+:yfsf] M
-s_ gfd / 7]ufgf M
-v_ Ohfht–kq gDj/ M
-u_ Ohfhtsf] cjlw M
@= ;~rfng ug]{ ;+:yfsf]] lsl;d M
#= jfo'ofgsf] lsl;d / ;+Vof M
$= jfo'ofg k|flKtsf] tl/sf M
%= p8fg If]q / l;6 Ifdtf÷p8fg ;+Vof M
b]z ?6 If]q l;6 Ifdtf p8fg ;+Vof

^= ;+rfng d"Vo :yfg M


&= Ohfht–kq k|fKt ;+:yfn] kfng ug'{ kg]{ zt{x? M
s_ cfGtl/s jfo';]jf ;~rfng ug]{ Ohfht–kq k|fKt ;+:yfsf] xsdf slDtdf b'O{j6f
jfo'ofgaf6 ;]jf ;~rfng ug'{ kg]{ .
-v_ cGt/f{li6«o jfo';]jf ;~rfng ug]{ Ohfht–kq k|fKt ;+:yfsf] xsdf slDtdf b'O{j6f
jfo'ofgaf6 ;]jf ;~rfng ug'{ kg]{ . ;f] dWo] Pp6f jfo'ofg dWodb'/Lsf] h]6 OlGhg
ePsf] x'g' kg]{ .

32
:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu ædWod b'/Lsf] h]6 OlGhgÆ eGgfn] slDtdf
Psxhf/ kfFr;o gl6sn dfO{n b'/L nuftf/ p8fg eg{ ;Sg] jfo'ofgnfO{ hgfpFg]5 .
-u_ ldq/fi6« b]zx?df p8fg l:js[lt nufot cGo sfg"gL k|fjwfg k'¥ofpg' kg]{ bfloTj
Ohfht–kq k|fKt cGt/f{li6«o jfo';]jf ;+:yfsf] x'g]5 .
-3_ g]kfn ;/sf/af6 ;do ;dodf hf/L u/]sf] P]g, lgod, gLlt, cfb]z kfngf ug'{
kg]{5 .
-ª_ Ohfht–kq x/fPdf ?= !)) b:t'/ lnP/ k|ltlnlk Ohfht lbg ;lsg]5 .
-r_ Ohfht gljs/0f gePdf :jt M vf/]h x'g]5 .

Ohfht kq lbg] clwsf/Lsf] M–


;xL M
dGqfnosf] 5fk gfd M
kb M
ldlt M
dGqfno M

33
Ohfhttkq gljs/0f ;DjGwL ljj/0f

gljs/0f u/]sf] gljs/0f jxfn gljs/0f b:t'/ gljs/0f ug]{ s}lkmot


ldlt /x]g cjlw j'emfPsf] -ef}r/ jf clwsf/Lsf] ;xL
/l;b gDj/_

34
35

You might also like