ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Νέα Ελληνική Γλώσσα Α΄ Λυκείου

Σχολική χρονιά 2017- 2018
Νέα Ελληνική Γλώσσα Α΄ Λυκείου

ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ

Κειμενικός Τύπος: Επιχειρηματολογία

Κειμενικό Είδος: Άρθρο
Θεματολογία: Γλωσσομάθεια
Προτεινόμενος χρόνος: 4-5 διδακτικές περίοδοι

Νεοφύτου Μαρία, Φιλόλογος

Πουλλή Δέσποινα, Φιλόλογος

Επιμέλεια:
Δρ Πολύμνια Χατζηνεοφύτου, ΕΜΕ Φιλολογικών μαθημάτων

1
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σημείωση για τον/τη φιλόλογο

 Επαφίεται στον/στην κάθε διδάσκοντα/ουσα να επιλέξει το κατάλληλο υλικό, ανάλογα και

με το επίπεδο μαθησιακής ετοιμότητας του τμήματός του/της.
 Ο διδάσκων/ουσα μπορεί να συμβουλευτεί το αρχείο «Δείκτες Επιτυχίας βασικού
Αλφαβητισμού και βασικών γνώσεων στη Νέα Ελληνική Γλώσσα Α΄ Λυκείου Μέσης και
Τεχνικής Εκπαίδευσης» (ΥΠΠ/ενημέρωση/εγκύκλιος αρ. ypp6458, ημερ, ανάρτησης:
03.10.17)

ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΒΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

 Πρώτο βήμα: Δημιουργία

κλίματος δεκτικότητας
(Προβολή βίντεο)
 Δεύτερο βήμα: Ανάγνωση –
Γλωσσική εξομάλυνση –
Επεξεργασία περιεχομένου και
μορφής
 Τρίτο βήμα: Συνανάγνωση
κειμένου 1 και διαγράμματος
 Τέταρτο βήμα:
Μορφοσυντακτικά φαινόμενα
 Πέμπτο βήμα: Λεξιλογικές
ασκήσεις
 Έκτο βήμα: Παραγωγή
προφορικού και γραπτού λόγου

2
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΗΜΑ 1ο : Δημιουργία κλίματος δεκτικότητας:

 Προβολή βίντεο (απομόνωση αποσπάσματος - διάρκειας 3΄ περίπου))

Ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.youtube.com/watch?v=6QXwPvKlY8c

Με απώτερο σκοπό την ενεργοποίηση της προϋπάρχουσας γνώσης, αλλά και την πρόκληση
του ενδιαφέροντος των μαθητών/τριών, ο/η διδάσκων/ουσα προβάλλει απόσπασμα από το
βίντεο «Ο Άλεξ Ρόουλινγκς μιλά 11 γλώσσες».

Στη συνέχεια, υποβάλλει τις πιο κάτω, ενδεικτικές στοχευμένες ερωτήσεις στους/στις
μαθητές/τριες:

 Ποιο είναι το θέμα της συνέντευξης;

 Τι σας έκανε εντύπωση στο βίντεο που παρακολουθήσατε;
 Είναι σημαντικό σήμερα κάποιος να γνωρίζει έστω μία ξένη γλώσσα;
 Σε ποιους τομείς πιστεύετε ότι είναι χρήσιμη η γνώση κυρίως της αγγλικής γλώσσας;

Εν κατακλείδι, μέσα από την προβολή της ταινίας και από την πρόκληση και ενθάρρυνση
σχετικής συζήτησης, γίνεται μια σύντομη εισαγωγή στην ενότητα «Γλωσσομάθεια».

3
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

BΗΜΑ 2ο: Ανάγνωση – Γλωσσική εξομάλυνση – Επεξεργασία περιεχομένου και μορφής

Κείμενο 1
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών αποτελεί αναγκαιότητα για τους σύγχρονους νέους
της Κλαίρης Γαλανάκη

Σε έναν κόσμο που οι χώρες του καθίστανται όλο και περισσότερο αλληλεξαρτώμενες, και νέες
τεχνολογίες έχουν εξαλείψει τα σύνορα και τις αποστάσεις, δεν μπορούμε πια να παραμένουμε
μονόγλωσσοι. Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας έχει γίνει αναγκαία περισσότερο από ποτέ για
τη σύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο. Η επιτυχία πλέον εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την
ικανότητα του ατόμου να λειτουργήσει ως ένα μέλος ενός παγκόσμιου χωριού του οποίου τα
μέλη ομιλούν μια ποικιλία γλωσσών. Η εκμάθηση ξένων γλωσσών δεν αποτελεί πλέον ένα
χόμπι, αποτελεί μια αναγκαιότητα για τους σύγχρονους νέους. Πώς όμως, η εκμάθηση μιας
ξένης γλώσσας μπορεί να βοηθήσει στο να αντιμετωπίσουν οι νέοι τις προκλήσεις του σήμερα;

Σε μια περίοδο που το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων δυσκολεύεται να κατακτήσει μια θέση
στην αγορά εργασίας, ένα σίγουρο διαβατήριο για τη θέση αυτή αποτελεί η γνώση ξένων
γλωσσών. Η γλωσσομάθεια είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους. Καταρχήν σε προσωπικό
επίπεδο, ο νέος αποκτά μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, γιατί εάν βρεθεί σε μια ξένη χώρα θα
καταφέρει να επικοινωνήσει με αλλόγλωσσους ανθρώπους πράγμα που σίγουρα τονώνει την
αυτοπεποίθηση του νέου. Διευρύνει τον πνευματικό του ορίζοντα, την κριτική του ικανότητα,
δημιουργεί νέους τρόπους σκέψης και νέες νοητικές δεξιότητες.

Σε κοινωνικό επίπεδο, μιας και η γλωσσομάθεια μπορεί να βοηθήσει τους νέους να

ανακαλύψουν τον πολιτισμό της χώρας τους και να τον συγκρίνουν έπειτα με τον πολιτισμό
άλλων χωρών. Διότι το να μιλούν μια ξένη γλώσσα σημαίνει πως εισέρχονται σ’ έναν κόσμο
ανθρώπων που σκέφτονται διαφορετικά και έχουν διαφορετικό τρόπο ζωής. Ανακαλύπτουν
επίσης, καινούριες ανθρώπινες συμπεριφορές, παύουν να έχουν προκαταλήψεις και
επαναπροσδιορίζουν τη στάση τους στην κοινωνία. Αρχίζουν να εκτιμούν τη διαφορετικότητα.
Η εκμάθηση γλωσσών συντελεί στην ανάπτυξη της ανεκτικότητας και της αμοιβαίας κατανόησης
μεταξύ των λαών με διαφορετικό πολιτισμό.

Σε επαγγελματικό επίπεδο, η γλωσσομάθεια αποτελεί «κλειδί» για την επαγγελματική επιτυχία.

Ειδικά στην Ευρώπη η γνώση και η ευχέρεια σε περισσότερες από δύο γλώσσες θεωρείται
σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι ξένες γλώσσες αποτελούν σημαντικό διαβατήριο
προκειμένου να ενταχθεί κάποιος στην αγορά εργασίας. Στην επαγγελματική σταδιοδρομία

4
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

είναι δύσκολο να απορροφηθεί κάποιος στην αγορά εργασίας, αν δε γνωρίζει πλέον, όχι μόνο
μία, αλλά τουλάχιστον δύο ξένες γλώσσες. Η γλωσσομάθεια βοηθά στη συνεχή επιμόρφωση
του εργαζομένου. Του επιτρέπει να συνεργάζεται με αλλόγλωσσους και να διευρύνει το πλαίσιο
συναλλαγών. Επομένως, σε μια κοινωνία παγκοσμιοποιημένη και πολυπολιτισμική, όπως η δική
μας, η γνώση ξένων γλωσσών είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρονται αρκετές ευκαιρίες για εργασία που χάνονται από την
έλλειψη γλωσσικών γνώσεων. Ταυτόχρονα, όμως, οι επαγγελματικές απαιτήσεις έχουν αυξηθεί
τόσο, ώστε η γνώση ξένων γλωσσών κρίνεται απαραίτητη ακόμα και για τους πολίτες που
θέλουν να εργάζονται στη χώρα τους. Η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα στην Ελλάδα για
παράδειγμα καθιστά αναγκαία την εκμάθηση μίας ή περισσότερων γλωσσών.

Στην ανώτατη εκπαίδευση η γνώση ξένων γλωσσών είναι απαραίτητη γιατί οι σπουδαστές έχουν
το πλεονέκτημα να καταρτιστούν αρτιότερα και να καταφύγουν στην ξενόγλωσση
βιβλιογραφία. Με την ξένη γλώσσα θα έρθουν σε επικοινωνία με την ξενόγλωσση λογοτεχνία
και με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Η συμμετοχή επίσης ενός φοιτητή σε προγράμματα
ανταλλαγής φοιτητικού πληθυσμού, οι σπουδές στο εξωτερικό ή ακόμα και η εργασία εκεί,
δείχνει πως οι ξένες γλώσσες είναι αναγκαίες. Αναμφίβολα, η εκμάθηση γλωσσών, είτε για
μελέτη, είτε για επαγγελματικές ανάγκες, είτε για απλή προσωπική ευχαρίστηση είναι πλέον
επιτακτική.

Διασκευή
Ημερομηνία ανάρτησης: 05/07/2013
Ημερομηνία λήψης αρχείου: 14/07/2017
Ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=520863

5
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Κείμενο 2: Διάγραμμα σχετικό με τη γλωσσομάθεια των Ελλήνων (Έρευνα του 2010 από την
Ευρωπαϊκή Ένωση)

Ανάρτηση αρχείου: 06/11/2010

6
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Λήψη αρχείου: 14/07/2017

Ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=365303
EΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

(Σημείωση: Μερικές δραστηριότητες μπορεί να απαντηθούν και προφορικά).

Να εργαστείτε ατομικά και στη συνέχεια με τον/τη διπλανό/ή σας και να απαντήσετε στα πιο
κάτω ερωτήματα:

Βήμα 2ο : Ανάγνωση και επεξεργασία κειμένου

1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

Κείμενο 1

1.1. Ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.3.
Να επισημαίνουν το γενικό θέμα του κειμένου, διασυνδέοντας κειμενικά και εξωκειμενικά
στοιχεία.

1.2. Ποιος είναι ο πομπός και ποιος είναι ο δέκτης του κειμένου; Ποιο μήνυμα στέλνει μέσω
του κειμένου του ο πομπός;

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.5.

Να εντοπίζουν το επικοινωνιακό και κοινωνιοπολιτισμικό πλαίσιο.

1.3. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το πιο πάνω κείμενο; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας,
αναφέροντας δύο (2) χαρακτηριστικά αυτού του είδους, τα οποία εντοπίσατε στο
κείμενο.

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.4.

Να αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά προφορικών/γραπτών κειμενικών τύπων/ειδών και
να κατανοούν τη λειτουργία τους στην επικοινωνία.

1.4. Να δώσετε δύο (2) χαρακτηρισμούς για το ύφος του κειμένου και να το αξιολογήσετε
σε σχέση με τον σκοπό της συντάκτριας.

Δείκτης Επιτυχίας Α.1.9.

Να εξάγουν συμπεράσματα για το κεντρικό νόημα, με αναφορά στον σκοπό και το ύφος του
κειμένου (επίσημο- ανεπίσημο), αλλά και την οπτική γωνία του ομιλητή/ συντάκτη.

7
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

1.5. Ποια είναι η βασική θέση της αρθρογράφου και με ποιον τρόπο και μέσο πειθούς τη
στηρίζει στην τέταρτη (4η ) και πέμπτη (5η ) παράγραφο;

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.6.

Να εντοπίζουν τις πληροφορίες, να τις αξιολογούν και να προσλαμβάνουν το κεντρικό νόημα του
κειμένου, εφαρμόζοντας και στρατηγικές κατανόησης κειμένου.

1.6. Να αναφέρετε δύο (2) επιχειρήματα σύμφωνα με τα οποία η συντάκτρια του κειμένου
τεκμηριώνει την ανάγκη εκμάθησης ξένων γλωσσών.

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.6.

Να εντοπίζουν τις πληροφορίες, να τις αξιολογούν και να προσλαμβάνουν το κεντρικό νόημα
του κειμένου, εφαρμόζοντας και στρατηγικές κατανόησης κειμένου.

1.7. Να γράψετε ενδεικτικούς πλαγιότιτλους σε καθεμιά από τις παραγράφους του πιο πάνω
άρθρου.

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.6.

Να εντοπίζουν τις πληροφορίες, να τις αξιολογούν και να προσλαμβάνουν το κεντρικό νόημα του
κειμένου, εφαρμόζοντας και στρατηγικές κατανόησης κειμένου.

1.8. Αφού μελετήσετε το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψη έκτασης 100-120 λέξεων.
Το κείμενό σας πρόκειται να δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας.

Δείκτης Επιτυχίας Β.β.

Να διακρίνουν σε προφορικό/γραπτό κείμενο τις βασικές πληροφορίες και να τις αποδίδουν σε
σημειώσεις ή περίληψη.

ΒΗΜΑ 3ο : Συνανάγνωση κειμένου 1 και ασυνεχούς κειμένου 2 (διαγράμματος)

Κείμενο 2:

Αφού μελετήσετε προσεκτικά το Κείμενο 2, να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

1.9. (α) Σε ποιο κειμενικό είδος εντάσσεται;

(β) Πώς ονομάζονται τα κείμενα, τα οποία συνδυάζουν λόγο και εικόνα;

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.4.

8
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Να αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά προφορικών/γραπτών κειμενικών τύπων/ειδών και

να κατανοούν τη λειτουργία τους στην επικοινωνία.

1.10. Ποιες πληροφορίες αντλείτε σχετικά με την εκμάθηση ξένων γλωσσών των Ελλήνων σε
σχέση με τους άλλους Ευρωπαίους;

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.6.

Να εντοπίζουν τις πληροφορίες, να τις αξιολογούν και να προσλαμβάνουν το κεντρικό νόημα,
εφαρμόζοντας και στρατηγικές κατανόησης κειμένου.

1.11. Πιστεύετε ότι το κείμενο 2 (διάγραμμα) θα μπορούσε να συνοδεύσει και να ενισχύσει το

νόημα του κειμένου 1; Τεκμηριώστε την απάντησή σας.

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.6.

Να εντοπίζουν τις πληροφορίες, να τις αξιολογούν και να προσλαμβάνουν το κεντρικό νόημα,
εφαρμόζοντας και στρατηγικές κατανόησης κειμένου.

1.12. Το κείμενο 2 θα μπορούσαμε να το τιτλοφορήσουμε «Η Γλωσσομάθεια είναι το εθνικό

χόμπι των Ελλήνων». Να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε τον πιο πάνω τίτλο,
βασιζόμενοι στις πληροφορίες που αντλείτε από το διάγραμμα.

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.6.

Να εντοπίζουν τις πληροφορίες, να τις αξιολογούν και να προσλαμβάνουν το κεντρικό νόημα,
εφαρμόζοντας και στρατηγικές κατανόησης κειμένου.

2. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΜΟΡΦΗΣ

Αφού μελετήσετε προσεκτικά το Κείμενο 1, να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

2.1. (α) Να εντοπίσετε και να καταγράψετε τα δομικά στοιχεία της τέταρτης (4ης) παραγράφου.

(β) Να γράψετε μια δική σας πρόταση κατακλείδα για τη δεύτερη (2η ) παράγραφο.

Δείκτης Επιτυχίας Α.II.1.

Να αναγνωρίζουν και να αξιολογούν τη δομή του κειμένου, ανάλογα με τον κειμενικό
τύπο/είδος.

Δείκτης Επάρκειας Α.II.1.1.

Εξωτερικά δομικά στοιχεία, ανάλογα με το είδος, ενδεικτικά, σε επίπεδο παραγράφου (θεματική
περίοδος, λεπτομέρειες, κατακλείδα).

9
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

2.2. Να αναγνωρίσετε τον τρόπο ανάπτυξης της δεύτερης (2ης) και τρίτης (3ης) παραγράφου.
Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας, με στοιχεία από τις παραγράφους.

Δείκτης Επιτυχίας Α.II.1.

Να αναγνωρίζουν και να αξιολογούν τη δομή του κειμένου, ανάλογα με τον κειμενικό τύπο/είδος.
Δείκτης Επάρκειας Α.II.1.2.
Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου (αιτιολόγηση, αναλογία)

2.3. Τι νομίζετε ότι επιτυγχάνει η συντάκτρια του κειμένου με την παράθεση ερώτησης στο
τέλος της πρώτης (1ης) παραγράφου;

Δείκτης Επιτυχίας Α.II.2.

Να αναγνωρίζουν και να αξιολογούν τα εκφραστικά μέσα και άλλες γλωσσικές επιλογές
του ομιλητή/συντάκτη.

ΒΗΜΑ 4ο : Μορφοσυντακτικά φαινόμενα

3. ΜΟΡΦΟΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

3.1. Αφού μελετήσετε με προσοχή την πέμπτη (5η) παράγραφο, να καταγράψετε τρία ρήματα,
τρία ουσιαστικά, τρία επίθετα και δύο μετοχές.

Δείκτης Επιτυχίας Γ.I.

Να (ανα)γνωρίζουν και να αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένα μορφοσυντακτικά
φαινόμενα (ρήμα, επίθετο, ουσιαστικό, αντωνυμίες, επιρρήματα, μετοχή, δευτερεύουσες
προτάσεις) οικοδομούν νοήματα και διαμορφώνουν τον κάθε κειμενικό τύπο.

3.2. Να αναγνωρίσετε τον συντακτικό ρόλο των υπογραμμισμένων λέξεων.

(α) Η εκμάθηση ξένων γλωσσών δεν αποτελεί πλέον ένα χόμπι.

(β) Η γνώση ξένων γλωσσών είναι ιδιαίτερα σημαντική.
(γ) Η γλωσσομάθεια μπορεί να βοηθήσει τους νέους να ανακαλύψουν τον πολιτισμό της
χώρας τους.
(δ) Ανακαλύπτουν επίσης καινούριες ανθρώπινες συμπεριφορές.

Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.4. (Α΄ Γυμνασίου)

10
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Να (ανα)γνωρίζουν και να αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένα μορφοσυντακτικά

φαινόμενα (ρήμα, επίθετο, ουσιαστικό, αντωνυμίες, επιρρήματα, μετοχή, δευτερεύουσες
προτάσεις) οικοδομούν νοήματα και διαμορφώνουν το ύφος της Επιχειρηματολογίας.
 Να (ανα)γνωρίζουν τον συντακτικό ρόλο των λέξεων (υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο).
3.3. Να αναγνωρίσετε το είδος των πιο κάτω δευτερευουσών προτάσεων.

(α) Οι ξένες γλώσσες αποτελούν σημαντικό διαβατήριο, προκειμένου να ενταχθεί κάποιος

στην αγορά εργασίας.

(β) Η γλωσσομάθεια μπορεί να βοηθήσει τους νέους να ανακαλύψουν τον πολιτισμό της
χώρας τους και να τον συγκρίνουν έπειτα με τον πολιτισμό άλλων χωρών.

(γ) Οι επαγγελματικές απαιτήσεις έχουν αυξηθεί τόσο, ώστε η γνώση ξένων γλωσσών
κρίνεται απαραίτητη ακόμα και για τους πολίτες που θέλουν να εργάζονται στη χώρα
τους.

(δ) Η γνώση ξένων γλωσσών είναι απαραίτητη γιατί οι σπουδαστές έχουν το πλεονέκτημα να
καταρτιστούν αρτιότερα και να καταφύγουν στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία.

Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.4. (Γ΄ Γυμνασίου)

Να (ανα)γνωρίζουν και να αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένα μορφοσυντακτικά
φαινόμενα (ρήμα, επίθετο, ουσιαστικό, αντωνυμίες, επιρρήματα, μετοχή, δευτερεύουσες
προτάσεις) οικοδομούν νοήματα και διαμορφώνουν το ύφος της Επιχειρηματολογίας.

ΒΗΜΑ 5ο : Λεξιλογικές ασκήσεις

4. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Σημείωση: Οι λέξεις που αφορούν στις πιο κάτω ασκήσεις, είναι έντονα γραμμένες στο 1ο
κείμενο.

4.1. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις των πιο κάτω προτάσεων με συνώνυμές
τους, ώστε να μην αλλάξει η σημασία που έχουν στην πρόταση.

(α) «Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας έχει γίνει αναγκαία…».

(β) «Διευρύνει τον πνευματικό του ορίζοντα, την κριτική του ικανότητα, δημιουργεί νέους
τρόπους σκέψης και νέες νοητικές δεξιότητες».
(γ) «Οι ξένες γλώσσες αποτελούν σημαντικό διαβατήριο προκειμένου να ενταχθεί
κάποιος στην αγορά εργασίας».
(δ) «Αναμφίβολα, η εκμάθηση γλωσσών,… είναι πλέον επιτακτική».

11
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.7.

Να κατανοούν τη σημασία των λέξεων μέσα από την Ετυμολογία, την Παραγωγή και τη Σύνθεση
και να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους.

4.2. Να βρείτε τα αντώνυμα των πιο κάτω λέξεων:

(α) παύουν ≠
(β) επιτυχία≠
(γ) πλεονέκτημα≠
(δ) χάνονται≠

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.7.

Να κατανοούν τη σημασία των λέξεων μέσα από την Ετυμολογία, την Παραγωγή και τη Σύνθεση
και να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους.

4.3. Να συμπληρώσετε τον πιο κάτω πίνακα:

ΡΗΜΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΟ ΕΠΙΘΕΤΟ

βοηθήσει

γνώση

κριτική

συνεργάζεται

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.7.

Να κατανοούν τη σημασία των λέξεων μέσα από την Ετυμολογία, την Παραγωγή και τη Σύνθεση
και να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους.

4.4. (α) Να αναλύσετε τις πιο κάτω λέξεις στα συνθετικά τους μέρη.

 γλωσσομάθεια: ……………………………………. + ………………………………………

 επιμόρφωση: ………………………………. + ……………………………………….
 βιβλιογραφία: ……………………………..+ ………………………………………
 ανακαλύπτουν: …………………………………+ …………………………………

12
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

(β) Να σχηματίσετε με το δεύτερο (β’) συνθετικό των πιο πάνω λέξεων, μια νέα απλή και
σύνθετη λέξη.

Νέα απλή λέξη Νέα σύνθετη λέξη

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.7.

Να κατανοούν τη σημασία των λέξεων μέσα από την Ετυμολογία, την Παραγωγή και τη Σύνθεση
και να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους.

4.5. Να γράψετε μία ολοκληρωμένη πρόταση για κάθε μία από τις πιο κάτω λέξεις, ώστε να
φαίνεται η σημασία τους. Να μην αλλάξετε το μέρος του λόγου στο οποίο ανήκει η κάθε
λέξη.

(α) αυτοπεποίθηση
(β) ανάπτυξη

Δείκτης Επιτυχίας Α.I.7.

Να κατανοούν τη σημασία των λέξεων μέσα από την Ετυμολογία, την Παραγωγή και τη Σύνθεση
και να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους.

13
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

ΒΗΜΑ 6ο : Παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου

5. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ / ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

5.1. Αφού παρατηρήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να απαντήσετε στα ακόλουθα
ερωτήματα:

 Σε ποιο κειμενικό είδος εντάσσεται;

 Πόση έκταση καταλαμβάνει η εικόνα σε σχέση με το κείμενο;
 Για ποιο λόγο επιλέχτηκε η συγκεκριμένη εικόνα;
 Πιστεύετε ότι εξυπηρετεί τον σκοπό για τον οποίο επιλέχτηκε; Εξηγήστε.

Δείκτης Επιτυχίας Β.I.

Να παράγουν προφορικό και γραπτό λόγο, τοποθετώντας τον σε πλαίσιο (θεματικό, επικοινωνιακό,
κοινωνικό και πολιτισμικό).

14
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

5.2. Να γράψετε μία παράγραφο (τρόπος ανάπτυξης: με αιτιολόγηση) με θέμα δυο αρνητικές
συνέπειες από τη μη ικανοποιητική γνώση της αγγλικής γλώσσας. (Έκταση: 30-60 λέξεις)

Δείκτης Επιτυχίας Β.II.1.

Να ακολουθούν τη δομή συγκεκριμένου κειμενικού είδους και να χρησιμοποιούν τους κατάλληλους
τρόπους ανάπτυξης παραγράφου, αξιοποιώντας τα εσωτερικά και εξωτερικά δομικά στοιχεία.

5.3. «Γιατί, όσο κι αν έχει βελτιωθεί η κατάσταση έναντι του παρελθόντος, όσο κι αν
διαθέτουμε σήμερα πια στη δημόσια εκπαίδευση ένα καλό δυναμικό, ικανό να διδάξει
σωστά την ξένη γλώσσα, η κατάσταση στη δημόσια εκπαίδευση από πλευράς
ξενόγλωσσης παιδείας παραμένει προβληματική έως απογοητευτική. Τα παιδιά δε
μαθαίνουν μέσα στο σχολείο μία έστω ξένη γλώσσα σε επίπεδο που να μπορούμε να
πούμε ότι τη γνωρίζουν».

Το σχολείο σου διοργανώνει συνέδριο με θέμα: «Οι ξένες γλώσσες στο δημόσιο σχολείο».
Με ομιλία σου, ως Πρόεδρος της μαθητικής κοινότητας, να αναπτύξεις τα ακόλουθα
θέματα:
(α) Ποια πλεονεκτήματα θα έχει ένας νέος στη ζωή του, ο οποίος είναι καλός γνώστης μιας
ξένης γλώσσας;
(β) Να εισηγηθείς τρόπους, με τους οποίους το σχολείο θα μπορούσε να συμβάλει στην
ικανοποιητική εκμάθηση ξένων γλωσσών.
(Έκταση: 200-300 λέξεις)
Δείκτης Επιτυχίας Β.I.1.
Να εγγράφουν στο κατάλληλο, για την επικοινωνιακή περίσταση, κειμενικό τύπο/είδος.
Δείκτης Επιτυχίας Β.I.3.
Να επιλέγουν τους κατάλληλους τρόπους και μέσα πειθούς και τους κειμενικούς τύπους που θα
χρησιμοποιήσουν ανάλογα με το θέμα, τον αποδέκτη, την επικοινωνιακή περίσταση και τον σκοπό.

5.4. Να φιλοτεχνήσετε μια αφίσα με σκοπό να πείσετε τους/τις συμμαθητές/τριές σας για την
αναγκαιότητα της εκμάθησης ξένων γλωσσών.

Δείκτης Επιτυχίας Β.I.1.

Να εγγράφουν στο κατάλληλο, για την επικοινωνιακή περίσταση, κειμενικό τύπο/είδος.

15
 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

5.5. Αφού παρατηρήσετε προσεκτικά την πιο πάνω γελοιογραφία, να τη σχολιάσετε και στη
συνέχεια να αναπτύξετε τις σκέψεις σας σε κείμενο έκτασης 30-40 λέξεων.

Δείκτης Επιτυχίας Β.I.1.

Να εγγράφουν στο κατάλληλο, για την επικοινωνιακή περίσταση, κειμενικό τύπο/είδος.

16