* INSERT BGM – INTRODUTION
En nombre del gobierno de España,
ROSE: Magandang, magandang, magandang
gabi mga kapamilya, kapuso’t kapatid!
Kayo’y nakikinig sa Historya ni Bai. Noong
nakaraang linggo, na subaybayan natin ang
rebolusyon sa Cebu na pinangunahan ni
Leon Kilat. Ngayong gabi, may matanggap na
naman tayong sulat na nagpapatungkol sa
pag-aalsa sa isa sa mga kilalang lugar sa
Luzon – ang Cavite.
JESS: Ang sulat na ito ay nagmula kay Roel
Eroma. Siya ay nagpadala ng liham upang
malaman ng sambayanan ang mga
pangyayaring naganap noong pag-aalsa sa
Cavite na nasa libro ng kanyang lolo na si Dr.
Trinidad Hermenigildo Pardo de Tavera,
isang Pilipinong iskolar at tagapanaliksik.
Siya ang nagsulat ng Filipino Version ng
madugong gyera ng mga Kabitenyo laban sa
mga Espanyol.
ROSE: Dear DJ Rose at DJ Jess, ako si Roel,
taga-Cavite. Nagpadala ako ng sulat upang
malaman kung ano ang totoong naganap
noong 1872 na tinanghal na Cavite Mutiny.
Nabasa ko sa libro ng aking Lolo ang kanyang
mga pananaliksik patungkol rito at noong
sinabi ko ito sa aking guro sa History, hindi
siya nakunbinse sa mga nilalaman ng libro.
Sapagkat ayon sa kanya may isang Espanyol
na iskolar na sumalungat sa mga pahayag na
isinalaysay ng aking Lolo. Ako ngayon ay
nalilito at humihingi ng tulong at
kaliwanagan sa totoong dahilan sa likod ng
pag-aalsa sa Cavite.
* INSERT MUSIC – TERROR AND SILENT
KAY (SPANISH): Buenas diaz, a todos, soy el
Gobernador Heneral Rafael Izquierdo. Me
han enviado aquí para cuidar de todos
ustedes.
y de nuestra Majestad, el Rey. Mi amigos
Filipinos, planeo tener políticas diferentes de
La Torre, gobernar con un crucifijo en una
mano y una espada en la otra.
[TRANSLATION: Magandang araw, ako ay si
Gobernador Heneral Rafael Izquierdo.
Ipinadala ako upang pamunuan kayo sa
ngalan ng gobyerno at hari ng Espanya. Aking
mga kaibigang Filipino, ang aking
pamahalaan ay kakaiba kay La Torre. Ako ay
manunungkulan na hawak ang krus sa isang
kamay at espada sa kabila.]
* INSERT MUSIC – NAGPANDAY
IVY (FILIPINO): Ano ba ‘tong kahinatnan
natin! Halos buong linggo tayong nagtatabas
ng bato at kulang pa rin yung binibigay nilang
sweldo sa atin.
JANINE (FILIPINO): Oo nga! Halos hindi ko na
nga matustusan ng pagkain ang aking mga
anak, lalo’t lalong na may sakit ang aking
bunsong anak.
BARRY (SPANISH): Mga indios! Kami ay
nandito sa ngalan ng España upang
kolektahin ang inyong buwis sa nakalipas na
buwan, ayon sa iniutos ni Gobernador
Heneral Rafael Izquierdo.
IVY (FILIPINO): Bakit naman kami
magbabayad sa inyo? Kami kaya ang
nagpapakahirap maghanapbuhay dito!
JANINE (FILIPINO): Hindi niyo kami pag-aari!
Kaya wala kayong karapatan upang diktahan
kami!
CLYDE (SPANISH): Dahan-dahan ka sa
pananalita mo indio. Baka nakakalimutan
mo’ng nasa ilalim ka pa rin ng pamumuno ng
hari ng Espanya!
BARRY (SPANISH): Kung ayaw niyong
masaktan, sumunod na lang kayo sa aming
mg utos at kagustuhan.
JANINE AND IVY (FILIPINOS): *SOUND
EFFECT NA GITUKMOD OG NASAKTAN
* BGM NA PANG-SHIFT SA MOOD
(SUGGESTION: SONG MISMO NA FIT SA
SITUATION)
JANINE (FILIPINO): Ano ba naman yan, ang
liit-liit na lang mga sahod natin, tapos
pagbabayarin pa tayo ng tributo, ni hindi
naman tayo noon saklaw nito.
LORA (FILIPINO): Bahagya ko na nga lang
mapagkasya ang mga ito sa mga gastusin sa
bahay. Tapos paano pa ngayon? Paunti ng
nang paunti ang naiiuwi ko para sa aking
pamilya.
JANINE (FILIPINO): Hindi rin iyan kaibigan,
tinanggal din nila ang karapatan nating
lumiban ng ilang araw mula sa pagtra-
trabaho natin, kaya’t hindi ko maalagaan ang
aking anak na may sakit.
LORA (FILIPINO): Dadgdag pa nito ang polo y
servicio na pinapataw ng gobyerno o ang
sapilitang paggawa sa ating mga Pilipino.
IVY (FILIPINO): Hindi na ito tama!
Nagpapakahirap tayo ditong magtrabaho
tapos gagantuhin lang tayo? Hindi na ako
makakapayag sa mga pang-aabuso ng mga
Kastila. Aking mga kababayan, halina’t
umalsa tayo laban sa kanila!
JANINE AND LORA (FILIPINOS): Tama! Tama!
LORA (FILIPINO): Ano ang plano?
IVY (FILIPINO): Kung gayon, bukas pagsapit
ng dilim mag-aalsa tayo, doon susugod tayo
sa mga Espanyol!
IVY (FILIPINO): Handa na ba ang lahat para sa
darating na pagtitipon?
LORA (FILIPINO): Handa na po lahat, Kapitan.
IVY (FILIPINO): Eh, ang sulat kay Padre
Zamora, napadala na ba?
LORA (FILIPINO): Napadala na po ngunit wala
pang tugon.
IVY (FILIPINO): Kung ganon man, hintayin na
lang muna natin.
* MUSIC – BGM – BATTLE DRUMS
IVY (FILIPINO): Salamat sa inyong pagdalo,
lahat tayo ay nais makawala sa mapang-
aping Espanyol! Lalaban tayo para sa ating
kalayaan, lalong lalo na sa ating mga
karapatan. Bukas na bukas, magiging atin na
rin ang kalayaan!
JANINE: Tama, para sa ating kalayaan
LORA, JANINE, IVY, BARRY and CLYDE
(FILIPINOS): Kalayaan! Kalayaan!
* BGM: MARCHING
BARRYLOU (SPANISH): Buenos diaz,
Gobernador heneral. May dumating na sulat
para sayo.
KAY (SPANISH): Ano ba iyan? Akin na!
* BGM NA NAG-ABLI PAPEL SI KAY
KAY (SPANISH): May mangyayaring
rebolusyon laban sa atin!
BARRYLOU (SPANISH): Totoo po ba? Weh,
paano mo nasabi?
KAY (SPANISH): Los hijo de puta kang
sundalo ka! Anong akala mo sa akin tanga?!
Totoo ba ‘to? Bakit walang lagda? Kanino ito
nanggaling?
BARRYLOU (SPANISH): Ipinaabot lang po ito
sa akin heneral. Baka isa po siya sa mga
rebeldeng indios na natatakot lumaban sa
inyo.
KAY (SPANISH): Sa gayon, ipunin ang mga
kawal. Ihanda sila sa labanan! Akala nila
siguro mapapatumba nila ang ating
gobyerno at magkaroon ng posisyon at
maging opisyales? Ang kanilang inaasam na
kalayaan ay hanggang sa kanilang mga
panaginip lamang! Puwes makikita nila kung
sino at gaano kalakas ang kanilang
kinakalaban.
BARRYLOU (SPANISH): Masusunod po
heneral.
* BGM – SWORD FIGHTING OG NATAGAK
ANG MGA LAWAS PARA KATUOHAN KAMO
NA BAHALA BUHAT ANA
CLYDE (SPANISH): Mabuti na lang
napaghandaan natin sila.
KAY (SPANISH): Dakpin ang mga natitira!
* BGM – MASS SONG NA TAGALOG
CLYDE (SPANISH): Kaladkarin ang mga tao sa
simbahan!
* BGM – SHAGIT MO GUYS. SAYSON I-PLAY
ANG OUTRO SONG.
[COMMERCIAL BREAK]
* Breaking news ni Xiao Time! About sa
GOMBURZA
* Insert last words of the GOMBURZA.
[ C O M M E R C I A L D O N E]
ROSE: Nakakakilabot ang mga naganap sa
labanan sa Cavite noong January 20, 1872.
Umabot sa mahigit dalawandaang sundalo at
mga trabahador na pinamunuan ni
Sarhentoro La Madrid sa pagsalakay sa
fuerte ng mga Kastila sa San Felipe sa Cavite.
Naging matagumpay ang pagkuha nila sa
fuerte ngunit pagkalipas ng isang oras ay
nadakip din sila ng mga Kastila. Sila Madrid
ay namatay sa isang pagsabog habang ang
iba naman ay ipinatapon sa Marianas o
Guam.
Ayon kay Dr. Trinidad Hermenigildo Pardo de
Tavera, ang Lolo ni Roel, ang dahilan sa
kanilang gyera ay patungkol sa marahas na
pamamaraan ng mga Kastila sa pagtrato sa
mga Pilipino. Halimbawa nito ang mahigpit
na pagpataw ng tributo, pagkait ng mga
benepisyo ng mga sundalo at trabahador ng
mga Kastila, sapilitang paggawa at pagbawal
sa pagpapatayo ng mga paaralan sa dahilang
natatakot ang heneral na ito’y panakip sa
mga plano sa mga pagtitipon na isinasagawa
ng mga Pilipinong iskolar laban sa kanila.
Ayon kay John Schumacher, isang
tagapanaliksik, ang mga totoong utak ng
pag-aalsa ay ang mga mason na sina Maximo
Inocencio, Crisanto Delos Reyes, at Enrique
Paraiso na naipatapon lamang sa Marianas,
habang ang tatlong pari na sina Gomez,
Burgos at Zamora o mas kilala bilang
GOMBURZA ay pawang napagbintangan
lamang sa mga paratang iginawad ng mga
Kastila laban sa kanila.
JESS: Mga tagapakinig, lingid sa inyong mga
kaalaman, may kontrobersiya na sumibol
kung saan dalawa ang bersyon sa mga
pangyayaring naganap. Naibanggit na ni
Rose ang mga pangyayari sa ilalim ng mga
mata ng mga Pilipino at ngayon ating
titingnan ang bersyon sa mata ng mga
Kastila. Ayon kay Jose Montero y Vidal, isang
Kastilang historian na nagsulat tungkol sa
pag-aalsa noong 1872. Nagpapataw ng
mahigpit na mga batas si Heneral Izquierdo
sa kadahilanang masyadong maluwag ang
hawak ng nakaraang heneral na si La Torre sa
mga Pilipino. Nakatala doon ang rason sa
pag-aalsa sa mga Pilipino kung saan
naniniwala si Gobernador Heneral Izquierdo
na isa sa mga layunin sa pag-aalsa sa mga
rebelde ay ang mapatay ang mga Kastilang
opisyales kasama na siya at ang buong
populasyon ng mga Espanyol na nakatira sa
Pilipinas at magkaroon ng posisyon sa
gobyerno na pinangungunahan ng tatlong
paring GOMBURZA.
Sa mata ng mga Espanyol, iniulat ni Heneral
Izquierdo sa hari ng Espanya ang
kalapastangan ng mga Pilipino na nagnanais
na patalsikin ang kasalukuyang Gobyerno at
itanghal na hari ang mga pari tulad nila
Burgos at Gomez. Dagdag pa ng Heneral,
nakumbinsi niya ang ibang tao na lumahok sa
kanila at hindi sila mabibigo sa kanilang
laban dahil kasama nila ang Panginoon at isa
pa pinangakuan niya ang mga ito ng trabaho,
pera at posisyon sa hukbo.
ROSE: So ayan po ang kontrobersiyang na
umiikot sa ating kasaysayan ngayong gabi.
Kaya guys, sa mga gusting tumawag, bukas
na ang aming linya with the hotline number
09112233459. Pwede ring bisitahin ang
aming Facebook at Twiiter Account: Ang
Historya Bai para makita naming ang inyong
komento o opinyon tungkol sa paksa sa
Cavite Mutiny upang mabigyan na natin ng
tamang sagot ang katanungan ni Mr. Letter
Sender!
JESS: ‘Wag mahihiyang magtanong kung may
right answer ba ‘to? Kung may kailangang
sagot ‘wag mahihiyang magtanong kung may
right answer ba ‘to!
ROSE: Kaya manatiling tumutok kayo sa
aming estasyon para sa mga maikling
paalala.
[COMMERCIAL BREAK]
* KAY’S ROMBUST IGAT IGAT COMMERCIAL
* BGM CARELESS WHISPER NA
INSTRUMENTAL
* CLYDE’S MX3 TESTIMONY
* BGM LIPAY LIPAY NA KANTA
[ C O M M E R C I A L D O N E]
JESS: Kayo’y nakatutok pa rin sa inyong
paboritong estasyon.
JESS AND ROSE: Historya ni Bai!
ROSE: Ngayon atin nang sisimulang basahin
ang comments sa ating Facebook page.
JESS: Galing kay Farah ZDT, “Saan po
nanggaling ang inyong resources? Hihi
Salamat po at pa-shout out sa bebe ko!
JESS: Dahil hindi po live broadcast ang aming
estasyon ngayon, aming ipapakita sa aming
page o Twitter ang aming research resources
upang makita o mabasa ninyo. Isa sa mga
research materials ay galing sa Philippine
Studies ni John N. Schumacher.
ROSE: Eto naman, @dianneslim, nag tweet
siya sa ating Twitter account at sabi niya
“Ang ganda po ng segment niyo, naa-alala ko
tuloy ang aming klase sa history na tinalakay
ng aming guro na ang ayon pa kay Wilhelm
Dilthey history results to subjectivity.
Talagang may mga historians na iba-iba ang
pananaw sa isang pangyayari kung saan
madalas pumapanig sila sa kanilang kultura * BGM – CLOSING SONG
at paniniwala bilang isang taong parte ng
ROSE: Kaya’t maraming salamat sa pakikinig
isang uri ng lipunan.”
sa aming estasyon. Nawa’y marami kayong
ROSE: Wow talagang nakikinig ka talaga sa nakalap na impormasyon sa aming
guro mo, thanks @dianneslim, malayo ang itinanghal ngayon. Isapuso natin ang mga
mararating mo sa buhay! sakripisyong ginawa ng ating mga bayani at
kapwa Pilipino upang maranasan natin ang
* BGM – PHONE RINGING
Kalayaan na matagal na nilang inaasam.
JESS: At may tawag tayo ngayon! Bigyan natin ng halaga at oras ang mga
pangyayari noon upang maiwasan nating
ROSE: Hello?
mangyari ulit iyon ngayon.
MADAM: Hi po DJ Rose and Jess.
JESS: Sa uulitin, kami ang:
ROSE: Sino to? Maaari ko bang malaman ang
JESS AND ROSE: Historya ni Bai, na nag-iiwan
pangalan mo our dear caller?
sa inyo ng kasabihang, “Ang taong hindi
MADAM: Ako po pala si KaraMia. marunong lumingon sa kanyang
pinanggalingan ay hindi makakarating sa
JESS: Magandang gabi sayo KaraMia, bakit ka
kanyang paroroonan.”
napatawag?
* BGM – LIPAY LIPAY NA SONG
MADAM: May katanungan lang po sana ako,
kaparehas lang din po sa katanungan ni Mr.
Dear Caller hihihi sa inyong palagay sino po
ba ang dapat paniwalaan ng samabayanan?
Sa bersyon ng mga Kastila o sa mga Pilipino?
Regards po pala kay Mr. Caller! Hehe pahingi
po number.
ROSE: Last question namin yan kaya
paumanhin sa mga hindi naming nabasa na
komento o opinyon.
JESS: Mr. Roel at Ms. KaraMia, eto na ang
pinakahihintay niyong kasagutan sa inyong
katanungan. Sa aming ginawang
pananaliksik at sa inyong mga narinig kanina,
mahuhulog na sa bersyon ng mga Pilipino
ang mas makapani-paniwala kumpara sa
mga Kastila. Kahit na mas kumpleto ang mga
talaan ng mga Kastila patungkol sa pag-aalsa,
mas