Professional Documents
Culture Documents
ુ
પદં
ત ઉવાચ ||
પરમ િવ ુ
મ હ ન: પાર તે ષો ય યસદશો િુ
ત ા દનામિપ તદવસ ા વિય ગર: |
ૃ ્
અથાડવા યા: સવ: વમિત પ રમાવિધ ણ મમા યેવ તો ેહર: િનરપવાદ: પ રકર: || 1 ||
હ ભગવાન ! આપનો મ હમા, મન તથા વાણી વડ ણવામાં આવતો નથી અને આપના મ હમા ુ ુ પણ
ંિતઓ
ગૌરવ વક ૂ એજરત ુ ંવણન કર છે. વા વડ ભે
દસ ણ ુ વ પનો િનષેધ કરવા છતાં
બી અથ વડ
સ ણુવ ુુ ંિતપાદન પણ કર છે
. આપનો એ ર તનો અપાર મ હમા વણવવાનેકોઈ ુ ુ
ષ શ તમાન
નથી. તેમજ આપ કોઈપણ ુ ુ
ષનેઈ યગોચર પણ નથી. આમ તમા ં ુ ુ વ પ બધાને
િન ણ અગ ય છે અને
તમારા સ ણુ વ પને ૃ
વણવવા માટ સંતા દ ભાષાઓમાંશ ત નથી, તે છતાં
તમારા સ ણુ વ પની તો
શંકર ! બધા જ િુત કર છે
.
મ ુ ૃિનિમતવ ્તવ
ક તા વાચ: પરમ તં િનક વાગિપ રુ ર
ુોિવ મય પદ ્|
મમ વે ુ
તા વાણી ણકથન યેુ ુ ુ
ન ભવત: નામી યથડ મન ર મથન ! ુ ય ચિસતા: || 3 ||
હ ભગવાન ! માર િુ
ત તમને કોઈ પણ કાર યથાથ વણવી શકતી નથી, કારણક તમે વેદ ોની મધ વી
મ રુવાણીનો રચાિયતા છો. હ ભગવાન ! વાણીના ભંડાર પ ા દની િુ
ત પણ શ ુન કર શક, તો માર
િુ
ત તમને ાંથી સં
તોષ આપી શક ? ુ આબ ુ
ં ં ુ ં.ંછતાંતમાર િુ ુ
ત ક ં ,ં
કારણ એ છે ક, ુ
ં
તમારા તવનથી માર વાણીને ું
િનમળ ક ં એમ જ ુ મા ુ
ં ં.ં
માર વાણીથી તમેઆનં દ પામો એ માર
ધરણા જ નથી. આ જ કારણથી ુ ંતમાર િુ
ત કરવા ૃથયો .ં
હ ભગવાન ! આપ ુ ઐ ય ુ
ં દ ુ દ પેુ દા ુ
દા ણ ુોએ કર ને ા, િવ ુઅને મહશ – એ ણેય તમાં
આરોિપત છે . અનેતે ા િવ ુ ુ
તથા , સ વ, રજસ અને તમસ –એ ણે ણ ુો વડ ુદ ુદ પેિતત
થાય છે . વળ , એ ઐ ય ણે લોકથી ઉ પિ થિત તથા ણે નો લય કરવા છતાં ા, િવ ુતથા ુ પે
રહ છે ુપ ન સમ શકવાના કારણથી જડ ુવાળાઓ આપના ઐ યની િન દા કર છે
. હ ભગવાન ! તમા ં ,
અને િનદા પાપી ુ ુ
ષોને
લાગે , પરંુ
છે આપના સવ ાિત ણ ુ ુ ત ઐ યની િનદા ુ ુુઓ ુ ને
અિત
અિ ય લાગે છે.
2
ુિતમતં
યી સાંયયોગ: પ પ વૈણનિમિત ભ ે થાને પરિમદમદ: પ યિમિત ચ |
ુ
ચનાંવૈચ યા જ ુ ુાંણાં
ટલનાનાપથ ષ ૃમક
ેો ગ ય વિસ પયસામણવ ઈ || 7 ||
મહો : ખટવાં
ગં ુજનં
પર ર ભ મ ફ ણન: કપાલંચતીયતવ વરદ ! તંીપકરણ ્
|
ુ
ર ા તાં ુ
તા ૃદધિત ભવદ ૂણ હતાં ૃ ૃ
ન હ વા મારામ િવષય ગ ણા મયિત || 8 ||
હ વરદાન આપનાર : નં
દ ખટવાં
ગ ફરશી, યાધચમ, ભ મ, સપ, કપાળ વગેર તારા વનિનવાહનાંસાધનો
છે. છતાં
ત આપે
લી સં
પિ નેરા ઓ પણ ભોગવે છે
. અભયના દાતા ! િવષયો ઝાં
ઝવાના જળ વા છે
. તે
આ માથી જ સ એવા યોગીને િન ઠાથી ચલાયમાન કર શકતા નથી.
તવૈય ય નાધ ુ
પર િવરં ુાતાવતલમનલ કં
ચહ રરધ: પ ર છેય
ં ધવ ષુ: |
ુ
તતો ભ ત ા ભર ગણદ યાં ગ રશ ! ય ્વયંત થે તવ કથ ુિતન
તા યાં ૃ ફલિત || 10 ||
અ યનાપાદાપા િ ુનમવૈ
વ ર ત યિતકરં
દશા યો દયબા ન ૃરણ ં
ૂ ત ડ પરવશાન |
ુ
ુ
િશર: પ ણી ર ચતચરણા ભો ં
હબલેથરાયા વબદભ ત ૂ
રં
હર ! િવ તિમદ ્
|| 11 ||
અકાં
ડ ડ યચ કતદવા રુ ૃ
ાં પા -િવધે
યય યાસીધ મયન િવષં સંસવત: |
સ ક માષ: કંઠ તવ ન ુુ
તે ુનમયભગડ યસિનન: || 14 ||
ન િ યમહો િવકારોડિપ લા યો વ
હ ઈશ ! કામદવ ુ
ં . તેુ
બાણ ભાલા ર હત છે ં
બાણ આ જગતમાં દવ અ રુતથા નરલોકને તવાને િન ફળ
ન થતાંસવને વશ કર છે
. આપની સાથેપણ કામદવ બી ઈ ા દદવોની પે ઠ વતવા લા યો છે થી તેુ
, તે ં
આપે દહન ક ુ અનેમરણ મા ુ
જ કામદવ ુ
ં ંશર ર બાક રા .ુ
ંએ કિન ટ થયો એ ું
કારણ મા
ુ
જતે ય ુષોને ભય પમાડવા ુ ં
છે
.એ ખ ુનો હ ુનથી, કારણક ઈ રનો અનાદર એ િવનાશકારક છે .
હ ભગવાન ! આપે જગતનાં ર ણ તથા ુટોના નાશને અથ, ૃ વી ચી નીચી થવા લાગી હતી એ ુ ં
તમે
ૃ
ય ક .ુ ડવ ૃ
તાં ય વખતે હાવભાવ માટ આપે ુઓ હલાવી તે ના આઘાતથી િવ લ ુોક, તારા, ન ો
આ દનો નાશ થવાની શંકા થવા લાગી અને ઉભય વગ ાર યથા પા યાં મજ તમારા ૃ
. તે યથી વગ ુ ં
એક
પા ુતા ડત થ .ુ
આપ ુ
ં ં
એ ઐ ય દખીતી ર તે િવપર ત છે
, તો પણ તે જગતની ર ા માટ જ છે.
રથ ો ણ યં ગ ો ધ રુથો રથાં
તા શતધિતરં ગેચંાક રથચરણપા ણ: િશર ઈિત |
દઘ ો તેકોડ ં ુ
િ ર ણમાં યૌ: ોડ યો ન ખ ુ
ૃ ડ બર િવિધ િવધે પર તંા: િુ
ધય: || 18 ||
હ દવ ! સમયે િ રુને
દહન કરવાની આપની ઈ છા થઈ તે સમયે ૃ વી પી રથ, પી સારથી,
હમાચળ પવત પી ધ ષુ, યૂતથા ચંપી રથનાં પડાં
, જળ પી રથચરણ એટલે રથની િપજણીઓ તથા
િવ ુ પી બાણ યો નેતમેિ રુને હ યો. હ ુ! બળ, વીય શ ત તથા ુ થક ુ ત ુ ુ
ષો િન ય
કર નેપરાધીનપણે ડા ન કરતાં
, તમાર જ શ તથી યશ આનં દ મેળવેછે
.
હ ર તે
સહ ંકમલબ લમા ધાય પદયો યદકોનં ુહર ેકમલ ્
ત મિ જ દ |
ગતો ભ ુ ુ
ક: પા રણિતમસૌ ચ વ ષા યાણાં
ર ાયૈ ુ
િ ર હર ! ગિત જગતા ્
|| 19 ||
તૌ ુ
તે વમિસ ફલયોગેઋ મુ ાં
કવ કમ વ તં ફલિત ુ ુ
ષારાધન તે ૃ|
સંેય ઋ ુુ
અત વાં ફલદાન િત વં ુ
ૂ તૌ ાં
બ ાંૃ
તપ રકર: કમ જ ુન: || 20 ||
હ િ લોકના વામી ! ય ા દ યાઓ રૂથઈ ગયા પછ , ઘણે વખતેઅને દશમાં ય કય હોય તેનાથી
બી જ થળે તથા આ જ મમાં કરલા ય ા દ યાઓ ુ ં
ફળ બી જ મમાં પણ અપવાને ુ ં
હં
મશેાં ત રહ
છે. ચે
તન પ ઈ રની આરાધનાથી અને તેનેસ ા કયાથી ય નાં બધાં
ફળો મળે
છે. હ ભો ! ું
સવ યાપી
છે. તાર ઈ છા વગર ણ ૃપણ હાલી શક ુ ં
નથી. આથી ય ા દ કય નાં
ફળ આપવામાં તે
મનેઆધાર તૂ
માનીને ુ વગે
લોકો િત ર શા માં ા રાખી કાયનો આરં
ભ કર છે.
યા દ ો દ : ુિતરધીશ ત ુત
પ ઋષીણામા વજય શરણદ ! સદ યા રુગણા: |
ૃાં
ઋ ુ ષ ુ ૂક :ુ ા િવ ર
ં વ : ઋ ફ લિવધન યસિનનેવં ુમ ભચારાય હ મખા: || 21 ||
હ શરણે આવનારને શરણ આપનારા ય ા દ ત કમ કરવામાંુ શળ, દશનામે પિત પોતે જ ય કરવા
બેઠા હતા. િ કાળદશ ૃુ વગે ર ઋિષઓ ય કરાવનાર હતા અને ા દ દવસભામાંેકો તર ક બે ઠા
હતા. આટલા ઉ મ સામ ી અને સાધન હોવા છતાંપણ ય કતા દ ે ફળની ઈ છા કર હોવાથી, તમે
એ
ય ને ફળર હત કર દ ધો હતો, એ યો ય જ હ .ુ
ં
ય ા દ યાઓ િન કામપણે ન કરતા તથા તમારા ઉપર
ા રા યા િવના ય કર એ, તો એ ય કતા માટ િવનાશ પ ન િનવડ.
નાથંનાથ ! સભ ભમકંવાંુહતરં
ગતં ૂ રરમિય ુૃ
રો હદ તાં ય યવ ષ ુા |
ઘ ુ ાણે
યિત દવમિપ સપ ા ૃ ુસતં
તમ ં તે ૃ યાધાદાભસ: || 22 ||
ડ ધાિપ યકાત ન ગ
વમક વ સોમ વમિપ પવન વંુ તવહ વમાપ વ યોમ વ ુધર ણરા મા વિમિતચ |
પ ર ચછ ામે
વ ંવિય પ રજતા બ ુગરં
ન િવ ત વંવયમ હ ુય વં ન ભવિસ || 26 ||
ં ! ુ
હ િવ ભર ંયૂછે , ું
ચંછે , ુ ં
પવન છે, ુ
ં
અ ન છે , ું
જ જલ તથા આકાશ પે . ુ
છે ંૃવી છે
અને
આ મા પણ ું . એમ ુ
જ છે દ ાંુદ ાંવ પમાં ુવી ુ
અ ભ ુ
ષો તને
ઓળખે . પરંુ
છે હ ભો ! તેબધાં
નાં
રહ યો પે ુ
ં
આખા ાં
ડમાંસવ યાપી સવનો કતા, ભો તા અને
નાશકતા બની રહલો છે
.
હ દવ ! ું
જગતકતા ભ તો માટ જ મ લે ુ ના પાલક પે
નાર, સવ પ ઓ પ પુિત, પાપીઓના પાપ િવનાશન
પ ુ, અધમ ઓને દં
ડ દનારો ઉ , સવના વ વ પે સહમહાન િવષપાન, રાવણને દંડ, િ રુનાશ અને
કામદહન વાં ભયંકર કમ થી ભીમ અને જગતને યથેછ અને યથાથ િનયમમાં રાખનાર ‘ઈશાન’ છે . આવી
ર તેમ િતુ ‘ ણવ’ નો બોધ કરાવેછે
. તે
મ આ તમારા આઠ નામોનો પણ િત ુ બોધ કરાવે છે. હ દવ !
પોતાના કાશકના ચૈત યપણાને લીધેસવદા અદ ય, સવને આધાર પ કવળ ચ વડ ણી શકાય એવા
આપને બી કોઈ યથાથ ર તેન હ ણતો હોવાથી, ુ ંમા વાણી, મન અને શર ર વડ આપને જ નમ કાર
ુ
ક ં .ં
7
નમો ને
દ ઠય િ યદવ દિવ ઠાય ચ નમો નમ: ો દ ઠાય મરહર ! મ હ ઠાય ચ નમો |
નમોવિષ ઠાય િ નયન યિવ ઠાય ચ નમો: નમ: સવ મૈ
તેત દદિમતી સવાય ચ નમ: || 29 ||
બહલરજસે
િવ ો પતૌ ભવાય નમોનમ: બલતમસે ત સંહ ાર હરાય નમોનમ: |
ુૃ
જન ખ તે
સ વો કતૌ ડ ુાય નમોનમ: મહિસ પદ િન ૈુ
ં યે
િશવાય નમોનમ: || 30 ||
તપ રણિતચે
ૃ ત: કલે
શવ ય કવ ચે
દં
કવ ચ તવ ણુસીમા લં
િઘમી શ દ : |
ઈિત ચ કતમમં
દ ૃ ય માં
ભ તરોધા રદ ચરણયો તે
વા ુપોપહારમ || 31 ||
હ ક પત ુ
ની મ કામનાઓનેણ ૂકરનાર ! અમારા અ પિવષયક, અ ાન રાગ ષ
ેા દ દોષોથી મ લન ચ
ાં
આ અને આપ ુ ં
િ ુર હત યથાથ ણ
ણ ુગાન પણ ન થઈ શક એ ુંશા ત ઐ ય ાં ? આ બે ની અ યંત
અયો ય લુના કરતાંુ
ંઆ ય પા ુ
ં.ંમને તમેદયા કર નેતમાર ભ ત કરવા યે છે અને તેથી તમારાં
ચરણકમળોમાંઅમાર વા ો પી ુ પોની ભે
ટ આપવાનેુ ં
શ તમાન થયો .ં
ુી ર ચત યેુ
અ રુ રુ ન મૌલે િં ુમ હ નો િન ણ
થત ણ ુ યેર ય |
સકલ ણુવ ર ઠ: ુ તા ભધાનો ુ
પદં ચરમલ ુૃેતો મે તર ચરકા || 33 ||
દ ા દાનં
તપ તીથ ાનં યાગા દકા: યા: |
મ હ ન તવ પાઠ ય કલાં
નાહ ત ષોડશી ્|| 36 ||
ુદશનનામા સવગં
ુમ ુિશધરા મૌલે
ધવરાજ: િશ શ દ વે
દ ય દાસ |
સખ ુિનજમ હ નો ટ એવા ય રોષા તવનાિમદકાષ દ ય દ યં મ હ ન: || 37 ||
રુવર િુ
ન ૂ કહ ુ
યંવગમો ે પઠિત ય દ મ ુ
ય: ાં
જ લના યચે
તા:
વજિત િશવસમીપં ુ ુ
ક ર: યમાન: તવનિમદમતીઘં પદંત ણીત ્ || 38 ||
આ લોકમાં . ઈ અનેિુ
આ તો નો મ હમા વણ યો છે નઓથી ૂયેુ ંવગ મો ા તના એક જ સાધન
સ ,ુ
ં
હં ેફલદાયક અનેી ુ
મશ પદં રચેુ
તે ં
આ તો કોઈ મ ુય બેહાથ જોડ ન ભાવેતથા એકા મ
થઈનેભ તથી તવેછે, તેક રોથી િુ
ત પામતો િશવની પાસે ય છે
.
આસમા તિમદંતો ુ
યંગં
ધવભાિષતમ |
અનૌપ યં
મનોહા ર િશવમી રણન || 39 ||
આ સમા ત ધુી ુ
ંતો ઉપમા આપી શકાય ન હ તેુ
ં
છે
. તે ુિં
( ગ ુી મ મનને લત કર છે
ધત વા ન
તે
મ આ માને લત કર છે ગલમય ઈ રના વણન પ હોઈ, તે ુ
.) મનોહર, મં પદંત નામે ર ુ
ય ે ં
છે
.
9
ઈ યે ડ મયી ૂ ીમ છં
ષા વાં ક રપાદયો: |
અિપતા તે
ન દવેશ: ીયતાં
મેસદાિશવ: || 40 ||
હ મહ ર ! હ મહાદવ ! ું આપ ુ
તો અ ાની .ં તવક ુ
ં ંઅનેઆપ કવા હોઈ શકો તે
ની મને
ખબર નથી.
પણ વી ર તે પોતાની કત ય પરાયણતાનેન સમજનાર માનવ ને
હવશ થઈને વ ડલને નમે
છે
, તે
વા
ભાવથી ું
આપનેન ુ: નુ: ન ુ
ં.ં
એકકાલંકાલંવા િ કાલં
ય પઠ ર: |
સવપાપિવિન ુ
ત િશવલોક મહ યતે|| 42 ||
મ ુય દવસમાંએકવાર, બે
વાર, ક ણવાર આ તો નો પાઠ કર છે
, તે
બધાં
ય પાપોથી ટ ને
િશવલોક
િવષે ૂનેપા થાય છે
.
ી ુપદં
ત ખ ુપં
ક જિનગતે
ન તો ણે ક વષહરણ હ રિ યે
ણ|
કં
ઠ થતે
ન પ ઠતે
ન માન હતે ૂ
ન સ ી ણતા ભવિત તગિતમહશ || 43 ||
કોઈ ી ુ પદં
તના ખુકમળમાં
થી નીકળેું
સવપાપોને ુ
નાશ કરના ં
, િશવ નેઅિતિ ય એ ુ
ં
આ તો
મોઢ કર છે
અને તે ૂ પાઠ કર છે
નો યાન વક તેના પર અ ખલ ાં
ડના પાલકિપતા ી મહશ સ થાય છે
.