Professional Documents
Culture Documents
Πρόγραμμα Σπουδών:
Θεματική Ενότητα:
Όνομα Φοιτητή:
Υπεύθυνος καθηγητής:
Αριθμός Μητρώου:
1η Γραπτή Εργασία
<< Δημόσια διοίκηση και πολιτική>>
1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
• Εισαγωγή……………………………………………………………... 3
• Επίλογος……………………………………………………….............9
• Βιβλιογραφία .......………………………...........……………….........10
2
Εισαγωγή
1
https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=0900001680506bee
2
https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=0900001680506bee
3
Ο τοπικός Συμπαραστάτης ως «παράθυρο πολιτικής»
3
Λαδή Στ. και Β. Νταλάκου, Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση και Δημόσια Πολιτική, Τόμος Α΄,
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα 2008, 72. Μακρυδημήτρης Αντώνης, Προσεγγίσεις στη
θεωρία των οργανώσεων, Εκδόσεις Σακκούλα, Αθήνα 2013, 472-473. Πελαγίδης Θ. & Μητσόπουλος
Μ., Ανάλυση της ελληνικής οικονομίας, Παπαζήσης, Αθήνα 2006, 111-113.
4
Λαδή Στ. και Β. Νταλάκου, ό.π., 72.
5
Λαδή Στ. και Β. Νταλάκου, ό.π., 72.
6
Λαδή Στ. και Β. Νταλάκου, ό.π., 72.
7
Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -
Πρόγραμμα Καλλικράτης», Αιτιολογική έκθεση, 5.
8
Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -
Πρόγραμμα Καλλικράτης», Αιτιολογική έκθεση, 5 και 12-13.
4
εκτεταμένο συγκεντρωτισμό των αιρετών οργάνων της Αυτοδιοίκησης και την έντονη
διασύνδεση της διακυβέρνησης με τη σφαίρα της πολιτικής.9 Σημαντικότερο
αποτέλεσμα της παραπάνω κατάστασης φαίνεται ότι η υπήρξε η λειτουργία του
κράτους, με τρόπο μη οικονομικά αποδοτικό και η παροχή χαμηλής ποιότητας
υπηρεσιών στους πολίτες/δημότες.10 Έτσι, ο θεσμός του τοπικού Συμπαραστάτη
αναμένεται να επίλυση την παραπάνω κατάσταση λειτουργώντας σε πολλαπλά
επίπεδα.11 Από τη δική του πλευρά, ο Ν. 4555 αναφέρεται στη συνέχιση των
προβλημάτων της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς στην Αυτοδιοίκηση, καθώς ο
θεσμός του τοπικού Συμπαραστάτη λειτούργησε πλημμελώς και περιορισμένα,
λόγω:12
• Της υψηλής πλειοψηφίας που απαιτούταν για τη σύσταση και το διορισμό των
μελών του.
• Της εκτεταμένης σύγχυσης των αρμοδιοτήτων και του τρόπου της λειτουργίας
του.
Από τη δική του πλευρά, ο Ν. 4555 εξειδικεύει το θεσμό του τοπικού Συμπαραστάτη,
ακολουθώντας τις βαθμίδες της Αυτοδιοίκησης, αντικαθιστώντας τον από τα όργανα
9
Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -
Πρόγραμμα Καλλικράτης», Αιτιολογική έκθεση, 12-13.
10
Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -
Πρόγραμμα Καλλικράτης», Αιτιολογική έκθεση, 12-13.
11
Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -
Πρόγραμμα Καλλικράτης», Αιτιολογική έκθεση, 12-13.
12
Νόμος 4555/2018, Αιτιολογική έκθεση, 37-38.
13
Νόμος 4555/2018, Αιτιολογική έκθεση, 37-38 και 135-138. Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική
της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης», Αιτιολογική
έκθεση, 12-13.
14
Νόμος 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -
Πρόγραμμα Καλλικράτης», Αιτιολογική έκθεση, 21-22.
5
του Συμπαραστάτη του Δήμου και της Επιχείρησης και τον Περιφερειακό
Συμπαραστάτη.15 Παράλληλα, και στην κατεύθυνση της επίλυσης των καταστάσεων
που περιόριζαν την εφαρμογή του, ο Ν. 4555 επιλύει το ζήτημα των πλειοψηφιών για
τη σύσταση των παραπάνω οργάνων, ενώ διευκρινίζει το χωρίο που αφορά στην
αποστολή, τις αρμοδιότητες και τη φιλοσοφία λειτουργίας των οργάνων
Διαμεσολάβησης, στην Αυτοδιοίκηση.16
Παράλληλα, ενδιαφέρουσες προσθήκες στον παράγοντα των δημοσίων
πολιτικών προέρχονται από τον ακαδημαϊκό χώρο. Συγκεκριμένα, οι ακαδημαϊκοί
Μητσόπουλος και Πελαγίδης τονίζουν τον παράγοντα της προσπάθειας για
εξασφάλιση ευρείας συναίνεσης, που κατά τη γνώμη τους καθιστά την εξασφάλιση
λύσεων σε προβλήματα της δημόσιας σφαίρας, εφικτή, ενώ η θεώρησή τους
εναρμονίζεται πλήρως με τη θεωρία του «παραθύρου πολιτικής». 17Επίσης, οι
Μητσόπουλος και Πελαγίδης προτείνουν τη διατήρηση της πολιτικής αντιπαράθεσης
σε «χαμηλά επίπεδα της πολιτικής», καθώς νοούνται ως δευτερεύουσας σημασίας
παράγοντας για την επίλυση των δημοσίων προβλημάτων.18 Άλλη ενδιαφέρουσα
άποψη προέρχεται από τον ακαδημαϊκό Α. Μακρυδημήτρη, ο οποίος εντοπίζει το
χρονικό πλαίσιο, ως σημαντικότατο παράγοντα για την αποτελεσματική επίλυση των
δημοσίων προβλημάτων.19 Ο κος Μακρυδημήτρης αναφέρει συγκεκριμένα, ότι η
πάροδος του χρόνου συνοδεύεται από το σταδιακό περιορισμό του «παραθύρου
πολιτικής», περιορίζοντας τη δυνατότητα επίλυσης των δημοσίων προβλημάτων και
αντιστοίχισης των προβλημάτων με τις λύσεις τους.20
Κατά τρίτον, στο θέμα της παραμέτρου των πολιτικών, ο Ν. 3852 φαίνεται ότι
θεσπίζεται σε μια περίοδο έντονων διοικητικών μεταρρυθμίσεων στη Δημόσια
Διοίκηση και την Αυτοδιοίκηση, που αφενός εφαρμόζονται με ταχύτητα, αφετέρου
καλύπτουν μεγάλη έκταση. Επίσης, η βασική στόχευση του Ν. 3852, ένεκα και της
κρίσης αφορά την εξασφάλιση οικονομικών πόρων και τον περιορισμό των εξόδων
του κράτους. Οι παραπάνω παράγοντες, μαζί με τα όσα αναφέρθηκαν σχετικά με τη
σύγχυση και τις δυσκολίες εφαρμογής του χωρίου για τον τοπικό Συμπαραστάτη,
οδήγησαν στην επανένταξη του ζητήματος στον Ν. 4555. Σημαντική προσθήκη του
Ν. 4555 υπήρξε η εξειδίκευση, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, των
θεσμικών οργάνων διαμεσολάβησης, ανά επίπεδο Αυτοδιοίκησης. Σε μια περίοδο που
η οικονομία της χώρας έχει σχετικά σταθεροποιηθεί και η οικονομία έχει επιτύχει
υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, η επανεξέταση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
στο ζήτημα της Διαμεσολάβησης στην Αυτοδιοίκηση, φαίνεται ότι θεωρείται ως
περισσότερο εφικτή.
15
Νόμος 4555/2018, Αιτιολογική έκθεση, 37-38 και 136-139.
16
Νόμος 4555/2018, Αιτιολογική έκθεση, 37-38 και 135-138.
17
Πελαγίδης Θ. & Μητσόπουλος Μ., ό.π., 111-113.
18
Πελαγίδης Θ. & Μητσόπουλος Μ., Ανάλυση της ελληνικής οικονομίας, Παπαζήσης, Αθήνα 2006,
111-113.
19
Μακρυδημήτρης Αντώνης, ό.π., 474.
20
Μακρυδημήτρης Αντώνης, ό.π., 474.
6
Ο βαθμός εφαρμογής και οι εκτιμήσεις για τον τοπικό
Συμπαραστάτη
21
Λαδή Στ. και Β. Νταλάκου, ό.π., 105. Νόμος 3852/2010, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων
στο σχέδιο νόμου, 2.
22
Νόμος 3852/2010, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 6-7.
23
Νόμος 3852/2010, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 16.
24
Νόμος 3852/2010, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 16.
25
Νόμος 4555/2018, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 23.
26
Νόμος 4555/2018, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 32.
27
Νόμος 4555/2018, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 23.
28
Νόμος 4555/2018, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 32.
7
οικονομικότητας της λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης και την παροχή υψηλού
επιπέδου υπηρεσιών.29
Μελετώντας τα παραπάνω, αλλά και τα σχετικά πορίσματα από την εφαρμογή
του «Καλλικράτη», κανείς θα μπορούσε να αναφερθεί σε μια αποτυχία του Ν. 3852
και την αναγκαιότητα επανανομοθέτησης από το κράτος, στο ζήτημα της
Διαμεσολάβησης στην Αυτοδιοίκηση. Ωστόσο, ένα τέτοιο συμπέρασμα θα μπορούσε,
σύμφωνα με τη θεωρία του «παραθύρου πολιτικής» να θεωρηθεί ως αρκετά
βεβιασμένο. Ένα τέτοιο συμπέρασμα δε θα λάμβανε υπόψη το γεγονός ότι η
εφαρμογή των δημοσίων πολιτικών, πόσο μάλλον η επίλυση των δημοσίων
προγραμμάτων, απαιτούν χρόνο και περνούν μέσα από μια εξελικτική πορεία
σύνθεσης και ανασύνθεσης, των προβλημάτων και των λύσεων,30 που καθώς απαιτεί
την αλλαγή των ανθρώπινων συμπεριφορών, συνεπάγεται έναν συγκρουσιακό
χαρακτήρα. Στην ουσία λοιπόν, η μελέτη της περίπτωσης των Ν. 3852 και Ν. 4555
και του ζητήματος της Διαμεσολάβησης στην Αυτοδιοίκηση ευρύτερα, αποτελεί ένα
ενδεικτικό case study, της θεωρίας του «παραθύρου πολιτικής». 31 Πρόκειται για μια
διαδικασία «αντιστοιχίας» δημοσίων προβλημάτων και ενδεχομένων λύσεων, που
εξελίσσεται στο χρόνο και στο χώρο της δημόσιας ζωής, άλλοτε επιτυγχάνοντας την
επίλυση των προβλημάτων και άλλοτε λαμβάνοντας διάφορες φάσεις
αναπροσαρμογής, προς το επιθυμητό αποτέλεσμα.
29
Νόμος 4555/2018, Έκθεση αξιολόγησης συνεπειών ρυθμίσεων στο σχέδιο νόμου, 52-55.
30
Μακρυδημήτρης Αντώνης, ό.π., 474. Πελαγίδης Θ. & Μητσόπουλος Μ., ό.π., 111-113.
31
Μακρυδημήτρης Αντώνης, ό.π., 474. Πελαγίδης Θ. & Μητσόπουλος Μ., ό.π., 111-113.
8
Επίλογος
Στο παραπάνω μας πόνημα, εξετάσαμε την περίπτωση της θεσμικής εξέλιξης
του τοπικού Συμπαραστάτη και του ζητήματος της Διαμεσολάβησης στην
Αυτοδιοίκηση, μέσα από το εργαλείο του «παραθύρου πολιτικής». Πρόκειται για ένα
σύγχρονο, ενδιαφέρον και χρηστικό εργαλείο που λαμβάνει υπόψη του, τόσο το
ζήτημα του χρονικού πλαισίου των υπό εξέταση μεταβολών, όσο και το την όλη
διαδικασία της εφαρμογής πολιτικών, ως ένα αλληλοτροφοδοτούμενο σύστημα
προσαρμογών που εξελίσσεται διαρκώς, οδηγώντας σε λύσεις ή και σε
αναπροσαρμογές. Σημαντικότερη ίσως προσθήκη της θεωρίας του «παραθύρου
πολιτικής», στη μελέτη της δημόσιας ζωής, αποτελεί το γεγονός της πιο «ψύχραιμης»
θέασης που προσφέρει, σε συνδυασμό με τον απαραίτητο «παραμερισμό» της
πολιτικής διάστασης, στην εξέταση του φαινομένου της επίλυσης των δημοσίων
προβλημάτων.
9
Βιβλιογραφία
➢ Λαδή Στ. και Β. Νταλάκου, Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση και Δημόσια
Πολιτική, Τόμος Α΄, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα 2008.
➢ Μακρυδημήτρης Αντώνης, Προσεγγίσεις στη θεωρία των οργανώσεων,
Εκδόσεις Σακκούλα, Αθήνα 2013.
➢ Πελαγίδης Θ. & Μητσόπουλος Μ., Ανάλυση της ελληνικής οικονομίας,
Παπαζήσης, Αθήνα 2006.
Θεσμικό πλαίσιο
Ιστότοποι
• https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=0900001680506
bee (τελευταία πρόσβαση: 25/10/2018).
10