Betonarme II Dersi Uygulamaları, Örnek 10 M. Zorbozan - C.

Aydemir

Örnek 10
Şekilde planı, kesiti ve perspektifi görülen simetrik ankastre kolon temeline eksenel yük ve bir doğrultuda
eğilme durumu için etkiyen reaksiyon kuvvetleri tablo halinde verilmiştir. Malzeme C20/S420, zemin emniyet
gerilmesi 250 kN/m2, deprem durumunda statik yüklere göre belirlenen zemin emniyet gerilmesi artış katsayısı
1.5, temel yüksekliği 50cm, paspayı 5cm ve kolon boyutları 45cm/45cm olduğuna göre;

a) bx/by 1 olacak şekilde temel tabanını boyutlandırınız.

b) Deprem etkisi altında zemin gerilmelerini kontrol ediniz.
c) Temelin kritik kesitlerinde kesit zorlarını belirleyip, eğilme donatıları hesaplayınız.
d) Temelin kesme ve zımbalama güvenliğini kontrol ediniz.

50
Plan I

I-I Kesiti
II II

by

O
45/45

X I
bx Perspektif

II-II Kesiti

V M
50
O

Kesit Yükleme
Tesiri
1.4G+1.6Q G+Q E ()
N (kN) 1110 775 70
M (kNm) 18 12 75
V (kN) 14 9 32

YTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 1/7

Betonarme II Dersi Uygulamaları, Örnek 10 M. Zorbozan - C. Aydemir

Çözüm:
a) Temel taban boyutlarının belirlenmesi (G+Q)
2
 g  ht  b  0.5  25  12.5 kN / m
2
net   z ,em   g  250  12.5  237.5 kN / m

NG Q 775
 net  b x2   3.26m 2
b x b x 237.5

Seçilen; b x  b y  1.85m

b) Deprem etkisinde zemin gerilmeleri kontrolü (G+Q+E)

ht
Plan I
o

II II I-I Kesiti
by

O
ax/ay

o
X I
bx
II-II Kesiti N  775  70  845 kN

M  12  75  87 kNm
N
V  9  32  41 kN
V M
Ng  1.85  1.85  0.5  25  42.8 kN
ht
N0 M0 1   2
O 1   , 0 
AT W 2
2 2
1

No  N  N g  887.8 kN
Mo  87  41  0.50  107.5 kNm
Mo 107.5 b
eo    0.121 m  x  0.308 m  Trapez gerilme dağılımı (2>0)
N  Ng 887.8 6

887.8 107.5 2 2
 maks   1    361.27 kN / m  1.5  250kN / m
1.85  1.85 1.852  1.85
6

YTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2/7

Betonarme II Dersi Uygulamaları, Örnek 10 M. Zorbozan - C. Aydemir

c) Temelin kritik kesitlerinde (I-I ve II-II) kesit zorlarının belirlenmesi

1.4G+1.6Q Yüklemesinde

ht
I
Plan
o

0.5(by-ay)

VII-II
II II o

MII-II
by
ax/ay

N  1110 kN
Y
M  18 kNm

X V  14 kN
I
bx 1   2
N M0
1   , 0 
0.5(bx-ax) AT W 2
MI-I 2

bx  a x
ht k  1  k  k  
2 b x
VI-I

k 1
k

+
1-k

Mo  M V  h  18  14  0.5  25 kNm

M0 25
eo    0.0225 m
N 1110

bx
e o  0.0225 m   0.308 m  Trapez gerilme dağılımı (2>0)
6
N  6 e o  1110  6  0.0225 
1   1  
 1.85  1.85  1  
b x b y  bx  1.85 
2

1  347.99 kN / m 2 ,  2  300.66 kN / m 2

bx  a x
 k   1   k   2    329.44 kN / m 2
2  bx

 0  0.5  1   2   324.32 kN / m 2(  N / At )

YTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3/7

Betonarme II Dersi Uygulamaları, Örnek 10 M. Zorbozan - C. Aydemir

 b x  a x  b  a x  
VI I  b y  k  
2   
  1  k   x
 2
  0.5   454.24 kN

     

 2 2
b  a x  b  a x  1
MI I  b y  k   x
2   
  0.5  1  k   x
 2
    169.43kNm
 3
    
 

b y  a y 
VII II   0    b x  434.99 kN
 2 
 
2
b y  a y 
MII II  o    0.5 b x  157.69 kNm
 2 
 
G+Q+E Yüklemesinde

N  845 kN
M  87 kNm
V  41kN

Mo  M V  h  87  41  0.5  107.5 kNm

M0 107.5 b
eo    0.127 m  x  0.308 m  Trapez gerilme dağılımı (2>0)
N 845 6

N  6 e o  845  6  0.127 
1   1  
 1.85  1.85  1  1.85 
b x b y  bx 
2

 1  348.59 kN / m2 ,  2  145.2 kN / m 2
bx  a x
 k   1   k   2    251.32 kN / m 2
2  bx

0  0.5  1  2   246.89 kN / m 2(  N / At )

 b x  a x  b  a x  
VI I  b y  k  
2   
  1  k   x
 2
  0.5   402.31kN

     

 2 2
b  a x  b  a x  1
MI I  b y  k   x
2   
  0.5  1  k   x
 2
    153.72kNm
 3
    
 

b y  a y 
VII II   0    b x  331.14 kN
 2 
 

YTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 4/7

Betonarme II Dersi Uygulamaları, Örnek 10 M. Zorbozan - C. Aydemir

2
b y  a y 
MII II  o     0.5 b x  120.04 kNm
 2 
 

Hesap momentleri ve kesme kuvvetleri

Kesit Tasarım
Kesit 1.4G+1.6Q G+Q+E
Tesiri Kesit Md, Vd
M I-I 169.43 153.72 I-I Md = 169.43
(kNm) II-II 157.69 120.04 II-II Md = 157.69

V I-I 454.24 402.31 I-I Vd = 454.24

(kN) II-II 434.99 331.14 II-II Vd = 434.99

Betonarme hesabı

I-I kesiti için; Md = 275.61 kNm, b = by = 185 cm, h = 50 cm, d =45 cm

C20/S420  As= 17.35 cm2  seçilen 1214 (1 poz nolu donatı)(=0.00225>min=0.002),(s<25cm)

II-II kesiti için; Md = 267.66 kNm, b = bx = 185 cm, h = 50 cm, d = 43.6 cm

C20/S420  As = 17.41 cm2  seçilen 1214 (2 poz nolu donatı)(=0.0023>min=0.002),(s<25cm)

I
Plan

2
I-I Kesiti

II II
185
2 1214

Y 1 1214
1

X I
185
II-II Kesiti

2 1

d) Kesme ve zımbalama kontrolleri

Kesme Kontrolü

YTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 5/7

Betonarme II Dersi Uygulamaları, Örnek 10 M. Zorbozan - C. Aydemir

I-I kesiti için ; Vd = 454.24 kN, b = by = 185 cm, d = 45 cm

0.35  f ck
Vr  0.65  f ctd b  d f ctd 
mc
0.35  20
f ctd   1.04 MPa
1.5
Vr  0.65  1.04  1850  450  10 3  562.77kN  Vd  454.24 kN

II-II kesiti için; Vd = 434.99 kN, b = bx = 185 cm, d = 43.6 cm

Vr  0.65  1.04  1850  436  10 3  545.26kN  Vd  434.99kN

Zımbalama Kontrolü

dx d y
do   44.3cm
2
u x ax  d o  40  44.3  84.3cm
u y a y  d o  40  44.3  84.3cm

Up  2  u x  u y   2  84.3  84.3  337.2cm
1.4G+1.6Q Yüklemesinde

18  0.5  14
ex   2.252  10 2 m
1110

e y 0

1 1
 
1  1.5 

0.4  e x  e y 

1  1.5 
0.4  2.252  10 2
0   0.984
u x u y 0.843  0.843

 u x u   2 
V pd  N  1 
y   1110  1  0.843   879.52kN
 b x b y   1.852 
  

Vpr    f ctd Up  d  0.984  1.04  3568  392  10 3  1528.69kN  879.52kN

G+Q+E Yüklemesinde

87  0.5  41
ex   0.1272m
845

e y 0

YTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 6/7

Betonarme II Dersi Uygulamaları, Örnek 10 M. Zorbozan - C. Aydemir

1 1
 
1  1.5 

0.4  e x  e y 

1  1.5 
0.4  0.1272  0 
 0.917

u x u y 0.843  0.843

 u x u   2 
Vpd  N  1 
y   845  1  0.843   669.54 kN
 b x b y   1.852 
  

Vpr    f ctd Up  d  0.984  1.04  3568  392  10 3  1424.58kN  669.54 kN

YTÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 7/7