Kapitulli III

Metodat e klasifikimit te masivit shkembor

3.1. Metoda RSR, koncepti i vleresimit te struktures shkembore (rock

structure rating)
Koncepti RSR mbeshtetet tek sistemi I Terchagi-t ne 1946. Ai u zhvillua ne SHBA ne 1972 nga
Wickham, Tiedeman dhe Skinner. Ai eshte sistemi I pare I klasifikimit te mases shkembore i kompletuar
qe vlereson nga ana sasiore masen shkembore dhe masat inxhinierike te peraferta te pershtatshme te
galerive. Ai eshte sistemi I pare qe nderthur shume parametra dhe vleresimi I grupuar I parametrave na
jep nje rezultat te vetem , jo te pare veç e veç . Ky sistem vleresimi eshte mbeshtetur nga studimet
praktike te publikuar ne libra dhe artikuj te ndryshem . Shumica e rasteve historike te cilat jane marre ne
konsiderate nga ky sistem jane tunele relativisht te vegjel qe kane mbeshtetje me material çeliku.
RSR vlereson dy kategori te faktoreve qe influencojne sjelljen e mases shkembore ne tynele: parametrat
gjeologjik dhe parametrat konstruktive.
Parametrat gjeologjike jane :
a. Tipi I shkembejve
b. Sistemet e çarjeve ( hapesira mesatare e çarjeve)
c. Orientimi I çarjeve (thellesia dhe shtrirja)
d. Tipi I pavazhdueshmerise
e. Defektet kryesore, prerja dhe tufa
f. Madhesite e materialeve shkembore
g. Shperberja ose alterimi

Parametrat konstruktive jane:

a. Permasat e tynelit,
b. Drejtimi I avancimit,
c. Metodat e germimit.
Te gjithe keta faktore grupohen brenda tre parametrave baze A, B, C
Keto tre parametra jane:

Parametri A : Vleresim I pergjithshem I struktures shkembore ne baze te :

1. Origjines se tipit te shkembit (Vullkanike, metamofike sedimentare)
2. Fortesise se shkembit (I forte, mesatar, I dobet, I dekompozuar)
3. Struktures gjeologjike (masiv, I prishur lehtesisht, I prishur I moderuar, I prishur intensivisht)

Parametri B : Efektet e sistemit te pavazhdueshem ne perputhje me dretimin e avancimit te tunelit ne baze

te:
1. Hapesira e çarjeve,
2. Orientimi I çarjeve (shtrirja dhe drejtimi)
3. Drejtimi I avancimit te tynelit

Parametric C : efektet e ujit nentokesor bazuar ne

1. Cilesine pergjithshme te masivit shkembor per shkak te kombinimit te parametrave A dhe B
2. Kushtet e çarjeve ( te mira, te paanshme , te varfra)
 3. Llogaritja e rrjedhjes se ujit. ( ne gallon per minute)

Vlera RSR e nje seksioni tyneli percaktohet nga shuma e vleres numerike te çdo parametri
RSR=A+B+C
Me vlere maksimale 100
RSR perfaqeson cilesine e mases shkembore per masen e dheut , qe nevojitet per mbeshtetjet.
 
Tabela 3.1 Parametri A: Struktura shkembore
tipi I shkembit struktura gjeologjike
I
I I
mesatar dekom I
forte dobet
pozuar I fraktu
masiv I frakturuar
magmatike 1 2 3 4 frakturuar ruar
mesatarisht
lehte intens
metamorfike 1 2 3 4 ivisht
sedimentare 2 3 4 4
Tipi 1 30 22 15 9
Tipi 2 27 20 13 8
Tipi 3 24 18 12 7
Tipi 4 19 15 10 6
 
 
Tabela 3.2 Parametri B: Sistemet e pavazhdueshmerise ne perputhje me dretimin e
avancimit te tunelit
drejtimi pingul me aksin drejtimi paralel me aksin
drejtimi I germimit drejtimi I germimit
I kundert me
perputhet me inklinimin inklinimin çfaredo
orientimi I çarjes kryesore orientimi I çarjes kryesore

hapja mesatare 0-20° 20-50° 50-90° 20-50° 50-90° 0-20° 20-50° 50-90°
shume e trashe<5 9 11 13 10 12 9 9 7
çarje mesatare 5-
15cm 13 16 19 15 17 14 14 11
çarje moderuar 15-
30cm 23 24 28 19 22 23 23 19
nga e moderuar
deri e bllokuar
0.3-0.6m 30 32 36 25 28 30 28 24
e bllokuar 0.6-1m 36 38 40 33 35 36 24 28
masiv >1m  40  43  45  37  40  40  38  34 
 
 
Tabela 3.3 Parametri C: Prurjet e ujit dhe kushtet e çarjeve
shuma A+B
13-44 45-75
kushtet e çarjeve
prurja e ujit e mire mesatare e dobet e mire mesatare e dobet
ska 22 18 12 25 22 18
e ulet 19 15 9 23 19 14
mesatare 15 22 7 21 16 12
e larte 10 8 6 16 14 10

Metoda RSR sherben per vleresimin e perforcimeve ne tunele. Per kete qellim sherben figura 3.1.
Grafiku eshte i vlefshem per diametrat e tuneleve 3m 6m, 7m dhe 10m. Ai eshte shume e mire per
vleresimin e perforcime me brinje hekuri, por eshte e papershtatshme per llojet e tjera te perforcimeve
sepse per keto lloj perforcimesh eshte mbeshtetur ne perafrime empirike.

Figura 3.1 Percaktimi I perforcimeve ne funksion te RSR

Sot ky system nuk perdoret .

 3.2. Metoda RMR e Bieniawsk-it.
Klasifikimi i masiveve shkembore ka per qellim te percaktoje klasat e cilesise se tij. Kjo behet e mundur
nepermjet te dhenave te sondimit, rilevimit te sedimentit, me metoda fotogrametrike etj. Sistemi eshte
permiresuar ne menyre te suksesshme gjate viteve duke marre ne konsiderate parametra dhe rezultate te
nxjerra nga rastet praktike . Ky klasifikim perfshin brenda vetes nje numer te caktuar parametrash ku
secili parameter vleresohet ne vetvete i shkeputur nga te tjeret. Klasifikimi RMR I Beniawsk-it mbeshtetet
ne vleresimin e ;
 Rezistences ne shtypje nje aksiale “C0” si dhe te treguesit e rezistences I cili nxirret nga prova
Franklin. (figura 3.2) (P1)
 Cilesise se masivit shkembor RQD (figura 3.3). (P2)
 Hapesires se pishjes (tabela 3.4). (P3)
 Kushteve te prishjes si natyra e pareteve te kontaktit, shkalla e ndarjes, mbushja (tabela 3.4). (P4)
Kushtet ne te cilen ndodhet prishja percaktohen nga vazhdimesia, hapja, dhembezimi, mbushja
dhe alterimi te cilat jepen ne tabelen 3.5.
 Prurjes se ujit (tabela 3.6) (P5)
 Shtrirjes dhe vendosjes se prishjes ne lidhje me drejtimin e germimit (tabela 3.7 dhe 3.8). (P6)

Per çdo njerin prej vleresimeve te mesiperme percaktohet nje vlere numerike Pi . Percaktohet treguesi
RMR si me poshte

Ne funksion te RMR ne tabelat 3.9 dhe 3.10 percaktohet klasa ku kategorizohet shkembi nga I deri ne V.

Figura 3.2 Percaktimi i P1 ne funksion te sforcimeve C0

 Figura 3.3 Percaktimi i P2 ne funksion te RQD%

Figura 3.4 Percaktimi i P3 ne funksion te RQD%

Tabela 3.4
Kushtet e prishjes Parametri Pi I=4
Shume e forte, jo e vazhduar, e pandare, buze 30
shume te forta
Pak e forte, ndarje < 1mm, Buze te forta 25
Pak e forte, ndarje < 1mm, Buze te buta 20
E lemuar , me mbushje me pak se 5mm 10
E vazhduar e me hapje 1-5mm
Mbushje e bute (>5mm) 0
Ne percaktimin e parametrit P4 merren ne konsiderate vazhdimesia, hapja, dhembezimi, alterimi dhe
mbushja. Orientimi dhe vleresimi I tij jepen ne fig e meposhtme dhe ne tabelen 3.5.

Tabela 3.5
Parametri Koefiçenti
Vazhdimesi <1 1-3m 3-10m 10-20m >20m
a 6 4 2 1 0
Hapja E mbyllur <0.1mm 0.1-1mm 1-5mm >5mm
6 5 4 1 0
Dhembezim Sh. e dhembezuar e dhembezuar Pak e dhembezuar E lemuar Sh. e lemuar
i 6 5 3 1 0
Mbushja Mungon E forte <5mm E forte >5mm E bute<5mm E bute>5mm
6 4 2 2 0
Alterimi Mungon Alterim I dobet Alterim mesatar Sh. e alteruar E shperbere
6 5 3 1 0
 Tabela 3.6
Prurja e ujit ne Parametri Pi I=5
10ml/min
Asnje 15
<10 10
10-25 7
25-125 4
>125 0

Ne figuren e meposhtme tregohet drejtimi I germimit te galerise ne lidhje me prishjen

Tabela 3.7
Drejtimi pingul me aksin e <20 20-45 45-90
galerise. Germimi ne drejtim te Mediokre favorshme Sh.e favorshme
inklinimit (-5) (-2) (-0)
Drejtimi pingul me aksin e <20 20-45 45-90
galerise. Germimi ne drejtim te Mediokre E pa favorshme Mediokre
kundertte inklinimit (-5) (-10) (-5)
Drejtimi parallel me aksin e <20 20-45 45-90
galerise. Mediokre E pa favorshme E pa favorshme
(-5) (-10) (-12)

Tabela 3.8
Galeria ne pozicionin A
Pjerresia 
Perputhet me drejtimin e avancimit Nuk perputhet me drejtimin e avancimit
45-90 20-45 20-45 45-90
Shume e favorshme e favorshme e pa favorshme mediokre
Galeria ne pozicionin A
Pjerresia 
20-45 45-90
mediokre Shume e pafavorshme
Tabela 3.9
Rezistenca e shkembit te paprishur RQD Kushtet hidraulike
Klasifikim  MPa Is Klasa Klasifikim RQD% Klasa
Sh. larte 200 >8 1 Sh. I mire 90-100 1 Komplet
E larte 100-200 8-4 2 I mire 75-90 2 I thate 1
E mesme 50-100 2-4 3 Mesatar 50-75 3 Lag.
E ulet 25-50 1-2 4 I dobet 25-50 4 Difuzive 2
Sh.e ulet <25 1 5 Sh.dobet <25 5 Prurje uji 3
Karakteristika te kontakteve
Inklinimi ne 
0-30 1 2 3
30-60 set
60-90

Mbushja
E forte 1 2 3
E bute set
<5mm
>5mm

Dhembezimi 2
3
Shume I dhembezuar 1
I dhembezuar set
Lisho
E lemuar

Hapesira
<60mm 2 3
1
60-200mm
200-600mm set
0.6-2m
>2m

Shkalla e alterimit
Mungon
E dobet
E moderuar
Mesatare
E larte
Shume e larte
Tabela 3.10 Sistemi I klasifikimit te masivit shkembor RMR I Beniawski-t
A. Parametra signifikative
Rez. Ne shtypje e Treguesi I rezistences Is >10MPa 4-10Mpa 2-4MPA 1-2MPa Per kete interval duhet gjetur C0
shkembit te paprishur Rezistenca ne shtypje C0 >250MPA 100-200MPa 50-100 25-50 5-10MPa 1-5MPa <1MPa
Koefiçenti numerik 15 12 7 4 2 1 0
RQD% 90-100 75-90 50-75 25-50 <25
Koefiçenti numerik 20 17 13 8 3
Hapesira mes çarjes >2m 0.6-2m 0.2-0.6m 60-200m <60mm
Koefiçenti numerik 20 15 10 8 5
Shume e dhemb. Jo Pak e dhemb. Pak e dhemb. Sip. E lemuar mbushje
Material mbushes I bute >5mm. Hapja
Kushtet e çarjes e vazhuar, buze te Ndarja <1mm Ndarja <1mm <5mm hapja e çarjes 1-
e çarjes >5mm te vazhduara
ndara buzet e forta buzet e buta 5mm, te vazhd.
Koefiçenti numerik 30 25 20 10 0
Prurja per 10m gjatesi gal. asnje <10l/min 10-25 25-125 >125
Prurja e uji Paporti presioni ne çarje
0 0-0.1 0.1-0.2 0.2-0.5 >0.5
st.maksimal kryesor
Kushte te pergjithshme Apsolut I thate I lagesht I tipit Pu Uje me pres. te vogel Prurje te shumta
Koefiçenti numerik 15 10 7 4 0

B. Orientimi I çarjes

Drejtimi I imersionit dhe inklinimit Sh. I favorshem I favorshem Pak favoeshem I disfavorshem Shume I disfavorshem

Galeri 0 -2 -5 -10 -12

Koefiçentet numerike Themeli 0 -2 -7 -15 -25
pjerresi 0 -5 -25 -50 -60

C.Klasifikimi I masivit shkembor

Klasat I II III IV V
Pershkrimi Sh. I mire E mire mesatar E dobet Sh e dobet
Koeficenti numeric total 81-100 61-80 41-60 21-40 <20

D.Vleresimi I parametrave te reziztences se masivit shkembor

Kohezioni I masivit shkembor >400MPa 300-400 200-300 100-200 <100MPa
Kendi I ferkimit te masivit shkembor >45 35-45 25-35 15-25 <15
 3.3. Metoda Q e Barton-it.
Klasifikimi i Bartonit bazohet ne parametrat e meposhtem
 Treguesi I RQD (tabela 3.11).
 Numri I familjeve te çarjeve Jn (tabela 3.12).
 Dhembezimi I siperfaqes se kontaktit me te pafavorshem per qendrueshmerine e germimit Jr
(tabela 3.13).
 Shkalla e alterimit te siperfaqes se kontaktit dhe prania eventuale e materialit mbushes Ja (tabela
3.14).
 Kushtet e veprimeve ose te sforcimeve SRF (tabela 3.15).
 Prania eventuale e ujit Jw (tabela 3.16).

Treguesi I kualitetit te shkembit percaktohet nepermjet formules se meposhtme:

∗ ∗

Ne funksion te Q ne tabelen 3.17 percaktohet cilesia e masivit shkembor.

Tabela 3.11
Vleresimi RQD% Shenime
Shume i dobet 0-25 Nqs RQD<10
i dobet 25-50 pranohet RQD=10
Mesatar 50-75 RQD duhet vleresuar
i mire 75-90 me interval çdo 5cm
Shume i mire 90-100 psh 95,90,85,80etj

Ne qofte se nuk kemi bere sondime RQD mund ta percaktojme nga lidhja mes RQD dhe numrit te
kontakteve per njesi te volumit Jv si me poshte:

115 3.3
Nqs Jv<4.5 atehere RQD=100%

Tabela 3.12
Karakteristika e masivit shkembor Jn Shenime
Pak kontakte 0.5-1
Nje familje çarjesh K1 2
Nje familje çarjesh K1+ random 3 Per seksione te
Dy familje çarjesh K1 e K2 4 ndermjetme (3xJn)
Dy familje çarjesh K1 e K2+ random 6
Tre familje çarjesh K1, K2,K3 9 Per portalet
Tre familje çarjesh K1, K2,K3 + random 12 (2xJn)
Me shume se tre familje çarjesh random etj 15
Shkemb shume I thermuar, dhera 20

Shenim: Random eshte prishja e rastit.

Tabela 3.13
Karakteristikat e çarjes ose prishjes Jr Shenime
a.Buzet e çarjes takojne me njera-tjetren (i) shuma 1 nqs hapesira
b.Buzet e çarjes pas nje rreshqitje 10cm mesatarisht eshte >3m
kontakte te
nderprera………………………………………….. 4
Te dhembezuara te parregullta, te valezuara…….. 3
Lisho te valezuara………………………………… 2
Te lemuara e te valezuara………………………… 1.5 (ii) Jr=0.5 mund te perdoret
Te valezuara dhe te parregullta plane……………. 1.5 per kontakte plane te
Lisho e plane……………………………………. 1 lemuara nqs jane te
Te lemuara plane……………………………… 0.5 orientuara ne menyre te
c.Asnje kontakt ka ndodhur rreshqitje favorshme
Zone ne prani te materialit argjilor qe pengon
kontaktin mes buzeve te çarjes………………….. 1
Zone e shkembit te thermuar çarja me zhavorr
e rere. Pengohet kontakti mes buzeve………….. 1

Tabela 3.14
Karakteristikat e çarjes Ja  ( vlere e perafert)
a. Buzet e çarjes kane kontakt
Mbushja e papershkueshme nga uji, e çimentuar 0.75 (-)
e rezistueshme
Paretet e paalteruar, prani e alterimit ne gjurmen 1 25-35
e çarjes
Buzet e çarjes te alteruara lehtesisht, materiali 2 25-30
mbushes i paprishur, prani rere dhe shkembi te
thermuar
Material ranor-lymor me pak argjile 3 20-25
Perzjerje me pak argjile ose kaolinit e mike. 4 8-16
Prani kloritesh, talku, grafit, shkumesi etj. Sasira
te vogla argjile bufatese (hapesira e çarjes 1-
2mm)
b. Kontakti mes buzeve te çarjes ka qene para rreshqitjes 10cm
Grimca ranore, shkemb i thermuar pa argjile 4 25-30
Mbushje argjilore te pakonsoliduara fort, çarje e 6 16-24
vazhduar trashesia <5mm
Mbushes argjilor te konsoliduar mesatarisht ose 8 12-16
dobet, çarje e vazhduar me trashesi <5mm
Mbushes argjilor mbufates(montmorilonit) çarje 8-12 6-12
e vazhduar me trashesi<5mm
c.Asnje kontakt mes buzeve te çarjes e ne vijim rreshqitje
Zona ose shtresa ne forme rrypi te shkembit te 6-24
thermuar 6-8
Mbushes argjilore 0
Mbushje te mbikonsoliduara ose mesatarisht e
krejtesisht te mbikonsoliduara 8-12
Zona ose rrypa me origjine pluhurore ose argjil-
ranore me perqindje te vogla te argjiles se
pazbutshme 5
Zona potente argjilore fortesisht te 6-24
mbikonsoliduara 10-13
Zona potente argjilore mesatarisht te
mbikonsoliduara 0
Zona potente argjilore mbufatese 13-20

Tabela 3.15
SRF C0/1 T0/1
a. Zona te dobesuara qe nderpresin germimin e galerise
Shume zona te dobesuara me argjile ose shkemb 10
te thermuar e te degraduar kimikisht
Zona te veçuara, çarje me argjile ose shkemb te 5
degraduar kimikisht (hgerm≤50m)
Zona te veçuara, çarje me argjile ose shkemb te 2.5
degraduar kimikisht (hgerm>50m)
Shume zona me çarje si pasoje e rreshqitjes, asnje 7.5
gjurme argjile, shkembi i dobesuar pamvaresisht
nga thellesia
Çarje te medha, pa pranine e argjiles (hgerm≤50m) 5
Çarje te medha, pa pranine e argjiles (hgerm>50m) 2.5
Çarje te hapura, te dobesuara, masa shkembore 5
shume e copezuar ne blloqe, pamvaresisht nga
thellesia.
b. Mase shkembore e papershtatshme
Sforcime natyrore te vogla afer siperfaqes 2.5 >200 >13
Sforcime natyrore mesatare 1 200-10 13-0.66
Sforcime natyrore te larta, strukture e mbyllur 0.5-2 10-5 0.66-0.33
Masiv shkembor qe ka pesuar goditje prej 5-10 5-2.5 0.33-0.16
sforcimesh te konsiderueshme
Masiv shkembor qe ka pesuar disa goditje prej 10-20 <2.5 <0.16
sforcimeve ne zonat e dobeta
c. Shkemb me sjellje plastike qe shkakton shtytje dhe ne prani sforcimesh shume
te medha natyrore
Presione te vogla 5-10
Presione te larta 10-20
d. Shkemb mbufates, mbufatje ne prani uji
Presione te uleta 5-10
Presione te larta 10-15
Tabela 3.16
Kushtet hidraulike Jw
E thate 1
Prurje mesatare 0.66
Prurje te larta (kontaktet pa mbushes) 0.5
Prurje te larta (kontaktet me mbushes qe shpelahet) 0.33
Prurje te larta (kontaktet me mbushes dhe fluks jo i
vazhduar i larte) 0.2-0.1
Prurje te larta (kontaktet me mbushes dhe fluks te
vazhduar te larte) 0.1-0.05

Tabela 3.17
Cilesia e masivit shkembor Q
Jashtezakonisht e dobet <0.01
Shume shume e dobet 0.01-0.1
Shume e dobet 0.1-1
E dobet 1-4
Cilesia mesatare 4-10
Cilesia e mire 10-40
Cilesia shume e mire 40-100
Cilesia jashtezakonisht e mire 100-400
Cilesia ekstremalisht e mire ( e shkelqyer) 400-1000

3.4. Metoda GSI e klasifikimit.

Metoda GSI e bere nga Huku 1994, lindi per te zgjidhur problemet qe dalin gjate aplikimit te
metodes RMR te masiveve shkembore ne te cilat vellimi i perforcuar eshte i vogel ne krahasim me
dimensionet karakteristike te vepres inxhinierike, ne shkembenj me cilesi shume te dobeta. Metoda
mbulon edhe strukturat shkembore komplekse, per te dy tipet e shkembenjve te forte dhe te dobet. (Huku
1998)
Indeksi Gsi percaktohet nga figura 3.5 qe merr ne konsiderate pershkrimin cilesor te masivit.
Metoda mbeshtetet nga studimi visual i masivit ne terren ku percaktohen familjet çarjeve, kushtet e
siperfaqeve te kontaktit, dhe seciles prej kategorive u eshte vendosur nje numer (vlera e GSI). Lindi nga
nevoja e perdorimit te nje sistemi vleresimi jolinear per shkembejte e varfer I cili nga sforcimet alterohet
shume shpejt . Nga ana tjeter aplikimet ne rritje te modelimeve kompjuterike krijuan nje nevoje urgjente
per nje sistem klasifikimi veçanerisht per tunelet , per stimulimet kompjuterike te strukturave shkembore.

Nqs vlera e GSI eshte <25 atehere cilesia e masivit shkembor eshte shume e dobet.

GSI=RMR-5 per GSI>18 ose RMR≥23

GSI=9lnQ+44 per GSI<18

Kur GSI<25 nuk mundet te percaktohet ne menyre korrekte nje vlere RMR per rrjedhoje GSI merret
direkt nga tabela. Figura 3.5
 Shume e lemuar, sip shume e alteruar me mbushje e perbere nga
Shume e lemuar, sip shume e alteruar me shtresa kompakte, ose
INDEKSI I REZISTENCES
GJEOTEKNIKE PER SHKEMBINJE E

E ashper, pak e alteruar , siperfaqe e perforcuar me çelik

ÇARE BLLOQE

E lemuar, mesatarisht e alteruar ose siperfaqe e alteruar

mbushje e perbere nga material shkembor I copezuar

Nga pershkrimi I kushteve strukturore dhe
siperfaqesore te mases shkembore , zgjidhet
kutia e duhur ne kete grafik.percaktohet nje
vlere mesatare e GSI nga konturet. Nuk
pretendojme te jemi precise. Eshte e

Shume e ashper, siperfaqe e paalteruar

rendesishme te dime se kriteri I
Hoek-Brawn-it mund te aplikohet vetem ne
masat shkembore ku permasat e blloqeve
dhe te pjesezave individuale jane ne zonen

shtresa argjilore te buta

qe do te germohet jane te vogla ne krahasim

SHUME E VARFER
me permasat e germimit. Kur permasat e

SHUME E MIRE
bloqeve individuale jane me te medha se

MESATARE

E VARFER
rreth çereku i permasave te germimit ,

E MIRE
shkaterrimi do te jete strukturualisht I
kontrolluar dhe kriteri I Hoek-Brawn-it nuk
mund te perdoret

KOMPAKT OSE MASIV - Kampioni

ose masivi shkembor kompakt ne 90 NA NA
terren me pak çarje te gjera
80
BLLOQE - masa shkembore te
nderthurura shume mire qe perbehen nga 70
blloqe te formuar nga 3 familje çarjesh
ortogonale
60
SHUME BLLOQE - masa shkembore
te shperndara te nderthurura pjeserisht me 50
shume blloqe shume faqesh te formuar nga
4 ose me shume familje çarjesh
40
BLLOQE TE THYERA - e rrethuar
dhe e shkaterruar me shume çarje qe
intersektohen qe formojne blloqe me cepa
(jo te rrumbullaket) 30

E COPETIAR - masa shkembore shume

te copetuara me blloqe te çrregullta me 20
cepa dhe te rrumbullaket

E PALOSUR, E PETEZUAR Prerje te 10

palosura dhe tektonike. Mungese e
NA NA
blloqeve per shkak te shistezimit qe
mbizoterojne mbi çarjet e tjera

Figura 3.5. Vlerat e GSI

 Duke ju referuar strukturave shkembore shume komplekse Marinosi dhe Huku nxorren nje menyre
te re per percaktimin e GSI ne formacione flishoidale ndersa Habimana (2002) ka nxjerre si te llogarisim
graden e tektonizimit ndermjet GSI.

3.5. Metoda RMi, indeksi i mases shkembore

Palmstrom (1995) ka propozuar nje indeks RMI per te karakterizuar rezistencen e mases
shkembore si nje material ndertimi. Parametrat qe selektohen perfaqesojne konditat mesatare te mases
shkembore. Per masat shkembore te çara, karakteristikat rezistuese kontrollohen nga forma dhe
permasat e blloqeve dhe si dhe karakteristikat siperfaqesore te tyre percaktohen nga çarjet e intersektuara.
Nqs çarjet jane gjeresisht te hapura ose nqs nje shkemb i paprekur eshte i dobet, madhesite e shkembit te
paprekur mund te influencojne fort ne sjelljen e pergjithshme (bruto) te mases shkembore. Madhesite e
mases shkembore kane nje influence te thelle ne formasion dhe ne zhvillimin e çarjeve. Palmstrong-u ka
studjuar me shume se 15 sisteme te ndryshme klasifikimi per seleksionimin e parametrave te meposhtem
qe futen ne RMI;
(i) Permasat e blloqeve percaktohen nga çarjet –e matur si vellim blloku Vb
(ii) Rezistenca e materialit te bllokut – e matur si restistenca ngjeshese nje aksiale , qc
(iii) Rezistenca ne prerje e faqes se bllokut , e karakterizuar nga faktoret per karakteristikat e
çarjes , Jr dhe Ja (tabela 3.17 dhe 3.19)
(iv) Permasat e mbarimit (fundit) te çarjes –te dhena si gjatesia e saj dhe faktori i vazhdimesise, JL
(tabela 3.18)
Praktikisht eshte e pamundur te kryhen testet prerese ose triaksiale ne masat shkembore te nje shkalle e
cila eshte me permasa sa germimet nentokesore. Indeksi i mases shkembore RMI , do te thote te
shprehesh rezistencen ne ngjeshje te nje mase shkembore, prandaj eshte i nevojshem kalibrimi i saj nga
vlera e percaktuar ne laborator me ate te masivit shkembor.
Indeksi i mases shkembore (RMI) shprehet:

Ku qc eshte rezistenca ne ngjeshje nje aksiale e materialit shkembor te paprekur ne MPa. Reziztenca
ngjeshese nje aksiale qc, gjendet dhe mund te percaktohet me saktesi te arsyeshme.
Jp Parametri i çarjes eshte nje koefiçentit reduktimi qe perfaqeson efektin e çarjeve ne nje mase
shkembore. Ai varion nga 0 per pasat shkembore te thermuara deri ne 1 per masat shkembore te
paprekura sipas kriterit te Hoek-ut dhe Brown-it
RMI Eshte indeksi i mases shkembore qe paraqet sforcimet ngjeshese nje aksiale te mases shkembore
ne MPa

Parametri i çarjes (Jp) eshte nje parameter i kombinuar qe merr ne konsiderate karakteristikat e
çarjeve, qe jane:
- vellimi i bllokut ose dendesia e e çarjeve. Vellimi i bllokut, Vb mund te gjendet nga matjet ne
terren
- Parametri i gjendjes se çarjes, Jc, i cili eshte rezultat i tre parametrave te pavarur te çarjeve;
ashpersia e çarjeve Jr ,
 alterimi i çarjeve Ja ,
permasat e çarjeve dhe mbarimi JL .

Jr percaktohet nga grafiku i meposhtem i paraqitur ne figuren 3.5 dhe 3.7 ku Vb eshte dhene ne
m3.
Vlerat JC te paraqitura ne figuren 10.3 dhe jane perfaqesuese. Keto vija shprehen nga marredhenia:

.
0.2 ∗

.
dhe 0.37 ∗

Faktori I kushteve te çarjes Jc lidhet me Jr, Ja dhe JL si me poshte:

Figura 3.5 : Kombinimi grafik I vellimit te bllokut (Vb), faktori i kushteve te çarjes(Jc)
dhe parametrat e çarjes (Jp)

Me se shpeshti , Jc dhe Jp jepen

. .
0.2 0.28

Per Jc =1.75 parametrat e çarjeve ne menyre te thjeshtuar shprehen:

.
0.25

Dhe per Jc=1 parametrat e çarjeve shprehen:

.
0.2

Vleresimi I tre parametrave te çarjes jepet ne tabelat e meposhtme:

Tabela 3.18: Ashpersia e çarjeve e gjetur nga lemueshmeria dhe dallgezimi(Palmstrom, 1996)
Shkalle e madhe e dallgezimit te planit te çarjes
Shkalle e vogel e lemueshmerise se e e
te
siperfaqes se çarjes* plane dallgezuar dallgezuar e rritur
ndermbyllura
lehte fort
Shume e ashper 3 4 6 7.5 9
E ashper 2 3 4 5 6
Pak e ashper 1.5 2 3 4 4.5
E lemuar 1 1.5 2 2.5 3
Shume e lemuar 0.75 1 1.5 2 2.5
0.6-1.5 1-2 1.5-3 2-4 2.5-5
E rrafshuar**
Rekomandohet per çarje te çrregullta Jr=5
*Per çarje te mbushura Jr=1 :
**per çarje te rrafshuara vlera e Jr varet nga prezenca dhe pamja e vijezimit : vlerat e larta perdoren per
vijezim te shenuar.

Tabela 3.19: Gjatesia e çarjeve dhe faktori I vazhdimesise JL. (Palmstrom, 1996)
Gjatesia e çarjes termi tipi JL
(m) Çarje te Çarje te
vazhdueshme pavazhdueshme**
<0.5 Shume e shkurter Ndarje shtresore/e 3 6
petezuar
0.1-1.0 E shkurter/vogel çarje 2 4
1-10 Mesme çarje 1 2
10-30 E gjate çarje 0.75 1.5
>30 Shume e gjate Damar ose prerje 0.5 1
çarje e mbushur*
*shpesh kur eshte nje trajtohet e ndare
**fundi i çarjeve te pavazhdueshme ne masat shkembore massive

Tabela 3.20: Karakteristika dhe vleresimi I faktorit te alterimit te çarjes Ja(Palmstrom, 1996)
Termi Pershkrimi Ja
A. Kontakti midis siperfaqeve te mureve shkembore
Çarje te pastra
Te sheruara ose te ngjitura Te zbutura, mbushje e padepertueshme (kuarc, 0.75
epidote etj)
Jo shtresa ose mbushje ne siperfaqe te çarjes, me 1
Mure shkembore te fresket perjashtim te ngjyrosjes
Alterimi I mureve te çarjeve
h. Grada 1 e alterimit Siperfaqja e çarjes paraqitet nje shkalle (klase) 2
alterimi me lart se shkembi
i. Grada 2 e alterimit Siperfaqja e çarjes paraqitet dy shkalle alterimi me 4
lart se shkembi
Mbushje shtresore ose e holle
Rere, pluhur, kalcite etj Shtresa material i fraksionuar me argjile 3
Argjile klorite, talk etj Shtresa mineralesh te bute dhe kohezive 4
 B. Çarje te mbushura qe kane pjeserisht ose kontakt midis siperfaqes se mureve shkembore
Tipi i materialit mbushes Pershkrimi Pjeserisht Asnje kontakt i
kontakt i mureve(mbushje
mureve(mbushje e trashe ose e
e holle <5mm*) gerryer)
Rere, pluhur, kalcite etj mbushje me material I fraksionuar 4 8
me argjile
Material argjilor kompakt mbushje e rende me material te 6 10
bute dhe koheziv
Material argjilor i bute Mbushje me konsolidim nga i 8 12
mesem deri i mbikonsoliduar
Material argjilor bymues Material mbushes qe paraqet veti 8-12 12-20
bymuese te pastra
*Bazuar ne trashesine e çarjes sipas sistemit RMR
Vleresimi RMi jepet ne tabelen e meposhtme:

Tabela 3.21: Klasifikimi RMi (Palmstrom, 1996)

termi Vlera e RMi
Per RMi Lidhur me rezistensen e mases shkembore
Ekstremisht e ulet Ekstremisht e dobet <0.001
Shume e ulet Shume e dobet 0.001-0.01
E ulet E dobet 0.01-0.1
E moderuar mesatare 0.1-1
E larte E forte 1-10
Shume e larte Shume e forte 10-100
Ekstremisht e larte Ekstremisht e forte >100

Figura 3.7 paraqet disa diagrama si figura 3.5 ku per te percaktuar Jc aplikohen matje te tjera nga
vellimi i bllokut. Keto jane paraqitur ne diagrame ne pjesen e siperme majtas. Per llogaritjen e çarjeve
volumetrike (Jv), ne vend te vellimit te bllokut, mund te perdoren familje çarjesh te ndryshme (dhe / ose
forma bllok).

Zakonisht nje permase kampioni zmadhohet nga permasa laboratorike tek permasat e fushes. Nga
korrigjimi i pershkruar tek RMi efekti shkalle eshte perfshire ne Jr. Efekti shkalle perfshin edhe faktorin
e permasave te çarjes (JL). Per masat shkembore massive ku parametri Jr=1 efekti i shkalles per
rezistencen ne ngjeshje nje aksiale qc llogaritet ashtu siç eshte llogaritur per permase kampioni 50mm.
Sforcimet ngjeshese aktuale per kampione me diameter me te te medhenj ne terren (d, e matur ne mm)
mund te percaktohet duke perdorur ekuacionin e meposhtem (figura 3.6)
. .
50/ 0.05/ ∗

Ku qc0 eshte rezistenca ne shtypje nje aksiale per permase kampioni 50mm.

Ekuacioni i mesiperm eshte i vlefshem per diametra kampioni deri ne disa metra dhe si pasoje mund te
aplikohet per masa shkembore massive. Me perafersi diametri i bllokut ne kete ekuacionin mund te
.
gjendet nga , ose kur kemi nje familje çarjes te sakte aplikohet ndarja e kesaj familjeje.
Figura 3.6 : Ekuacioni empirik per efektin e shkalles te rezistences ngjeshese
nje aksiale
Figura 3.7 : Parametri i çarjeve Jp gjendet nga faktori i kushteve te çarjes Jc dhe
matjet e ndryshme te intensitetit te çarjeve(Vb, Jv, RQD)(Palmstrom, 1996)
 3.6. Lidhje kolerative midis dy sistemeve.

Metodat e klasifikimit te massive shkembore te pershkruara me siper lidhen midis tyre sipas njerit te
relacioneve te meposhtme:
Bieniawski dhe Orr ne 1976 sugjeruan
RMR=9lnQ+44
Rutledge dhe Preston 1978 nxorren relacionet:

RMR=13.5logQ+43

RSR=0.77RMR+12.4

RSR=13.3logQ+46.5

Ndermjet modulit te deformimit te matur ne teren EM dhe RMR ekzistojne lidhjet e meposhtme:

EM=2RMR-100 (GPa)
Ose
10 (GPa)

Per te percaktuar rezistencen ne prerje te masivit shkembor mund te perdoret relacioni:

Ku 1R, 3R – sforcimet kryesore te thyerjes

c – rezistenca ne shtypje nje aksiale e shkembit

m dhe S mund te nxirren nga tabela 3.22

Tabela 3.22
Tipi I masivit Shkemb Shkemb Shkemb Andezite, Amfibole,
karbonatik, argjilor. kompakt diabaze, gabro, gneize,
dolomite, Argjiloshist, kuaarcite dolorite, granite
gelqeror, marne niolite
marne pluhurore
Shkemb pa
kontakte m=7 m=10 m=15 m=17 m=25
homogjen S=1 S=1 S=1 S=1 S=1
RMR=100 %
Q=500
Cilesi shume e
mire m=3.5 m=5 m=7.5 m=8.5 m=12.5
RMR=80% S=0.1 S=0.1 S=0.1 S=0.1 S=0.1
Q=100
Cilesi e mire
RMR=65% m=0.7 m=1 m=1.5 m=1.7 m=2.5
Q=10 S=0.004 S=0.004 S=0.004 S=0.004 S=0.004
Cilesi mesatare
e masivit m=0.14 m=0.2 m=0.3 m=0.34 m=0.5
RMR=44% S=0.0001 S=0.0001 S=0.0001 S=0.0001 S=0.0001
Q=1
Cilesi e dobet e
masivit m=0.04 m=0.05 m=0.06 m=0.09 m=0.13
RMR=23% S=0.00001 S=0.00001 S=0.00001 S=0.00001 S=0.00001
Q=0.1
Cilesi shume e
dobet e masivit m=0.007 m=0.01 m=0.015 m=0.017 m=0.025
RMR=3% S=0 S=0 S=0 S=0 S=0
Q=0.01
 3.8. Klasifikimi I pergjithshem.
Ky klasifikim jep rekomandime per percaktimin dhe pershkrimin e karakteristikave
esenciale te masivit shkembor. Ky klasifikim eshte i perdorshem per veprat nentokesore. Ky
klasifikim jep te dhena per:
a. Kushtet e pergjithshme gjeologjike
Raporti gjeologjik permban:
- Harten e zones (shtrirja e saj), dhe harten gjeologjike me skemen tektonike e strukturore
te kompletuar me prerjet gjeologjikee sondimet
- Harten me fenomenet siperfaqesore (rreshqitje ,shembje,rrjedhje etj.) ne zonen e hyrjes
dhe daljes se tunelit
- Pershkrimi petrografik dhe litologjik te formacioneve shkembore qe pershkon tuneli
spjegimet e vecanta per tretshmerine e tyre karstike,etj.
- Gjendjen e alterimit sipas tabeles 3.23

Tabela 3.23
Klasa Pershkrimi Terminologjia
AM1 Pa shenja te dukshme alterimi Shkemb I shendoshe
AM2 Siperfaqja e prishjeve e alteruar. Shkembi pak I alteruar I alteruar lehtesisht
AM3 Shkembi I gjithi I alteruar, por shkembi nuk eshte prishur I alteruar mesatarisht
AM4 Shkembi I gjithi I alteruar dhe ne nje pjese te madhe Shume I alteruar
eshte I thyer
AM5 Shkembi eshte dekompozuar plotesisht, eshte komplet I Komplet I alteruar
copezuar, eshte ruajtur vetem tekstura e struktura e tij

b. Kushtet hidrogjeologjike
Veshtiresite me te medha qe hasen gjate punimeve nentokesore lidhen dhe me pranine e ujit , i cili ben qe
te ndryshojne dhe fusha e sforcimeve rreth tunelit, stabiliteti te jete me pak i sigurte dhe veshtiresite e
punimeve brenda ne tunel te rriten.

Kushtet hidrogjeologjike percaktohen nga:

- Ngarkesa hidraulike (H) qe sipas tabeles 3.24 klasifikohet ne 3 klasa
- Filtrushmeria e masivit (k) qe sipas tabeles 3.25 klasifikon masivet ne 4 klasa

Tabela 3.24
Klasa Ngarkesa hidraulike H(m) nen veshjen e tynelit Klasifikimi
H1 <10 E dobet
H2 10-100 Mesatare
H3 >100 E forte

Tabela 3.25
Klasa Koefiçenti I filtrimit K(m/s) Klasifikimi
K1 <10-8 Shume pak ose pak I filtrueshem
K2 10-6-10-6 Pak deri mesatar I filtrueshem
K3 10-8-10-4 Mesatar deri ne shume te filtrueshem
K4 >10-4 Shume te filtrueshem

Ne provat laboratorike per shkak te anizotropise shkembit duhet shenuar dhe raporti Kmax dhe Kmin
c. Prishjet e masivit shkembor (cashmeria)

Ne mekaniken e shkembit termi “prishje” ka nje kuptim shume te pergjithshem. Ajo

nenkupton nje nderprerje fizike te vazhdimesise se masivit shkembor. Prishja permbledh tipet e
frakturave , kontaktet gjeologjike diaklaset, planet e stratifikimit, litologjine, planet e fletezimit,
shistozitetin, planet e rreshqitjeve etj. Prishjet jane zakonisht plane dhe karakterizohen nga nje
rezistence ne terheqje afer zeros ose zero.

Per nje pershkrim te plote te prishjeve te nje masivi duhen percaktuar:

- Dendesia e prishjeve qe matet me distancen mesatare (ID) mes prishjeve qe i klasifikon
masivet shkembore sipas tabeles 3.26
- Orientimi qe jepet nga ,  dhe p
- Organizimi i prishjeve ne familje
- Hapja e çarjes qe ndikon ne sjelljen mekanike e ne qarkullimin e ujit
- Vazhdimesia e prishjes
- Morfologjia e buzeve te prishjes qe ndikon sidomos ne rezistencen ne prerje
- Mbushesi i prishjes, vetite e tij
- Sjellja mekanike e prishjes qe varet nga hapja e çarjes, nga morfologjia e buzeve, nga mbushesi i
saj etj.

Tabela 3.26
Klasa Intervali mes prishjeve cm Dendesia e prishjeve
ID 1 >200 Shume e vogel
ID 2 200-60 E vogel
ID 3 60-20 Mesatare
ID 4 20-6 E madhe
ID 5 <6 Shume e madhe

Per te pasur nje vleresim sa me te sakte te dendesise se prishjeve behen matje ne disa drejtime, vendosen
te dhenat ne histograme, nxirret mesatare ID, menjanimi standart “” dhe koefiçenti i variacionit ”CV”.
Psh ne nje drejtim ne zonen I nha 0-4 jane bere matje per distancen mes prishjeve qe jane hedhur ne
histograme nga ku rezulton:

ID mesatare 19cm
 = 9cm
100 47%

Klasa ID 3 = dendesia e çarjeve mesatare

 Sipas orientimit ne praktike mund te na paraqiten disa raste te hapjes se tynelit qe percaktojne dhe
konditat e hapjes qe jepen ne tabelen e meposhtme

Tabela 3.27
Klasa Orientimi I prishjes OR Kushtet e hapjes se tunelit
Kendi “” mes vektorit P Renia 
dhe aksit te avancimit
OR 1 I çfaredoshem 0-20 Ne shtresa paralele
OR 2 a 0-30 20-90 Pingul Ne drejtim te renies
b shtresave Ne drejtim te kundert te
renies
OR 3 30-65 20-90 Kushte te ndermjetme
OR 4 a 65-90 20-60 Sipas drejtimit Renie mesatare
b 60-90 Renie e forte

Jepet organizimi i prishjeve ne familje (familja e prishjeve te stratifikimit te shkembejte

sedimentale, familja e prishjeve te shistozitetit e fletezimit tek shkembenjte metamorfike, familja e
diaklasave etj). Keshtu percaktohet numri “N” i familjeve kryesore te prishjeve te çdo familje. Sipas
organizimit te prishjeve dhe hapesira “S” mes prishjeve te çdo familje. Sipas organizimit te prishjeve ne
familje mund te kemi klasifikimin qe jepet ne tabelen 3.28.

Tabela 3.28
Klasifikimi Pershkrimi
N1 Pa prishje ose disa prishje difuzive
N2 a Nje familje kryesore
b Nje familje kryesore dhe prishje difuzive
N3 a Dy familje kryesore
b Dy familje kryesore dhe prishje difuzive
N4 a Tre familje kryesore
b Tre ose me shume familje kryesore dhe difuzive
N5 Prishje te shumta pa asnje rregullsi

Sipas hapesires “S” ose masivet e stratifikuara sipas trashesise seshtresave “E” mund te perdoret
klasifikimi qe jepet ne tabelen 3.29.
Tabela 3.29
klasa S ose E ne cm Pershkrimi sipas
Hapesires se çarjeve Trashesi e shtresesh
S1 E1 200 Çarje shume te rralla Shtrese shume e trashe
S2 E2 200-60 Çarje te rralla Shtrese e trashe
S3 E3 60-20 Çashmeri mesatare Shtrese mesatare
S4 E4 20-6 Çashmeri e madhe Shtrese e holle
S5 E5 6 Çashmeri shume e madhe Shtrese shume e holle

d. Karakteristikat mekanike te shkembit.

Per masivin shkembor duhen percaktuar me prova laboratorike e ne terren parametrat e meposhtem:
- Identifikimi ose treguesi cilesise se shkembit (IQ)
- Rezistenca e shkembit ne shtypje nje aksiale (c)
- raporti cmax/cmin.
- Ndjeshmeria e shkembit per tu alteruar

Identifikimi ose treguesi cilesise se shkembit (IQ) nepermjet shpejtesise se perhapjes se valeve
gjatesore Ve ne kampionin cilindrik shkembor. Klasifikimi IQ jepet ne tabelen 3.30

Tabela 3.30
klasa IQ Dendesia e çarjeve, poreve dhe cilesia
mineraleve te alternuara
IQ 1 100-90 Zero Shume e larte
IQ 2 90-75 E dobet E larte
IQ 3 75-50 Mesatare Mesatare
IQ 4 50-25 E larte E ulet
IQ 5 25-0 Shume e larte Shume e ulet

Vlera teorike Ve llogaritet ne varesi te perqindjeve te mineraleve qe permban shkembi me formulen

Ku Ci - porpocioni i materialit.
Vei - shpejtesia e perhapjes se valeve gjatesore ne mineralin qe jepet nga tabela e meposhtme.

Tabela 3.31
∗ ∗
Minerali m/s shkembi m/s
Kuarc 6030 Granite 6000
Olivine 8400 Diorite 6500
Ogite 7200 Garbo 700
Amfiol 7210 Shkemb metarmofik 6000
Muskovit 5810 Amphibole 6500
Biolit 5130 Shkemb karbonik 6500
Ortoklaz 5690 Shkemb silicor 6000
ologoklaz 6260
Magnetite 7410
 Calcite 6660
Dolomit 7900
Xham bazik 6500

Rezistenca e shkembit ne shtypje nje aksiale (c) eshte nje nga parametrat tradicionale ne
mekaniken e shkembit, kurse rezistenca ne terheqje (t) duhet marre ne konsiderate me kujdes, kjo gje
varen nga menyra e percaktimit te saj. Sipas rezistences ne shtypje nje aksiale shkembenjte klasifikohen
sipas tabeles se meposhtme.

Tabela 3.32
Klasa Rezistenca (c ) MPa Pershkrimi
R1 >200 Rezistence shume e larte
R2 200-60 Rezistence e larte
R3 60-20 Rezistence mesatare
R4 20-6 Rezistence e dobet
R5 <6 Rezistence shume e dobet

Per shkak te anizotropise qe ka shkembi eshte mire te jepet dhe raporti cmax/cmin.
Potenciali mbufates i shkembit eshte nje tregues i rendesishem pasi mbufatja e shkembit shoqerohet
gjithnje me nje zhvillim sforcimesh mbufatese qe mund te arrijne vlera te konsiderueshme. Mbufatja e
shkembit lidhet me pranine e mineraleve hidrofile siç jane argjilat, hidroksidet, sulfatet. Per percaktimi te
potencialit te bufatjes duhet percaktuar prania e mineraleve hidrofile dhe presioni mbufates b ne
oedometer (shih fig uren me poshte).

Alterimi i shkembit eshte faktor qe modifikon ne menyre te ndjeshme vetite mekanike te tij (i
zvogelon ato). Ndjeshmeria e shkembit per tu alteruar vihet re ne modifikomet e meposhtme:
1. Ndryshime nga kontakti me ujin (ngopje, presion, qarkullim i ujit )
2. Ndjeshmeri ndaj veprimeve te ndryshme e sidomos te ujit si zbutje, tretje e materialit.
3. Ndryshim i gjendjes se sforcuar per shkak te hapjes se tynelit, nga temperature, nga dilatimi etj.
 e. Sforcimet natyrore

Si tregues mund te sherbeje raporti c/ ku c eshte rezistenca ne shtypje nje aksiale dhe  eshte
sforcimi maksimal kryesor ne planin e vepres qe realizonet.  mund te jete v=h ku h eshte thellesia e
vendosjes se galerise. Sipas ketij raporti sforcimet natyrore mund te jene te atij niveli qe sigurojne ose jo
stabilitetin e vepres nentokesore. Sipas ketij raporti gjendja e sforcuar klasifikohet sipas tabeles se
meposhme:

Tabela 3.33
Klasa Raporti c/0 Pershkrimi I gjendjes se sforcuar
natyrore
CN 1 >4 E dobet
CN 2 4-2 Mesatare
CN 3 <2 E larte

Keshtu klasa CN 1 do te thote se shkembi ka rezistence te mjaftueshme per te siguruar stabilitetin.

Klasa CN 2 do te thote se mund te kemi thyeje ne muret e galerise.
Klasa CN 3 rezistenca e shkembit eshte e pamjaftueshme dhe nuk sigurohet stabiliteti i vepres.

f. Deformueshmeria e masivit shkembor DM.

Per shkak te pranise se hapjeve deformimi i masivit shkembor eshte me i madh se sa i nje
kampioni te shkembit te provuar ne laborator. Prandaj behen provat ne terren ne galeri me kriko
siperfaqesore me disa cikle ngarkimi dhe me te dhenat ndertohet varesia - nga ku nxirret moduli i
deformimit E si tangent ndaj mbeshtjelles se kurbave sforcim-deformim. Sipas vleres se E masivet
shkembore klasifikohen sipas tabeles se meposhtme.

Tabela 3.34
Klasa Moduli e ne Mpa Pershkrimi
DM 1 >30000 Shume pak I deformueshem
DM 2 30000-10000 Me deformime te vogla
DM 3 10000-3000 Me deformime mesatare
DM 4 3000-1000 Shume I deformueshem
DM 5 <1000 Jashtezakonisht I deformueshem