REPUBLIKA E SHQIPËRISË

UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANËS

FAKULTETI INXHINIERISË SË NDËRTIMIT

PUNË LABORATORI

në

FIZIKË

Tema:Studimi i lëvizjes së nxituar

Punoi Pranoi

Tajar Salla Prof. Asoc. Dhurata Kuqi

 PUNË LABORATORI Nr. 1

Studimi i lëvizjes së nxituar (në rrafshin e pjerrët)

Teoria e punës

►Lëvizja me nxitim e një trupi karakterizohet nga ndryshimi i shpejtësisë në lidhje me kohën.
 dv
a
dt

Në këtë punë laboratori kemi një lëvizje të nxituar me nxraitim konstant, që quhet lëvizje
njëtrajtësisht e nxituar. Në rastin tonë do të jetë lëvizje njëtrajtësisht e përshpejtuar.

Fig. 1

Lëvizja me nxitim e trupit përftohet nga lëvizja e tij në një plan të pjerrët. Rezultantja R e

forcave do të shkaktojë nxitimin a të trupit:

 R
a
m
   
ku: R  mg  N  F


Llogaritjet dinamike tregojnë gjithashtu se nxitimi a (kur nuk merret parasysh forca e
fërkimit) varet nga këndi  sipas barazimit:

a  g sin 

(g-nxitimi i rënies së lirë)

Meqë lëvizjen e sferës do t’a shqyrtojmë nga pikpamja kinematike, duhet të kemi parasysh dy
formulat kryesore të cilat shprehin rrugën S dhe shpejtësinë v në lëvizjen me nxitim konstant a:
 at 2
S  v0 t 
2
v  v0  at
Meqënëse në eksperimentet tona trupi (sfera) do të lëshohet pa shpejtësi fillestare, formulat e
mësipërme do tëe shkruhen:

at 2
S
2
v  at

Këto janë formulat bazë në këtë punë laboratori.

Pjesa eksperimentale

Ushtrimi 1: Studimi i vartësisë së rrugës nga koha. Llogaritja e nxitimit

Lëshojmë sferën nga pika të ndryshme të planit të pjerrët dhe pikërisht nga pika me shënimet
0.8m, 0.7m, 0.6m, 0.5m. Për secilën rrugë S, matim me kronometer (3-5 herë) kohën t që i duhet
sfers për të pëershkruar rrugën e zgjedhur. Duke u nisur nga formula (2), nxjerrim formulën për
llogaritjen e nxitimit a:

2S
a
t2

Me rezulatet e llogaritjeve, plotësohet Tabela 1.

Pjerrtësia e parë e planit të pjerrët.

Tabela1
S(m) 0,8 0,7 0,6 0,5
3.91 3.7 3.38 3.13
3.94 3.69 3.37 3.14
t(s)
3.93 3.71 3.38 3.18
3.92 3.72 3.37 3.16
3.94 3.7 3.39 3.14
Tabela2
S(m) 0,8 0,7 0,6 0,5
t(s) 2.22 2.13 2.1 1.8
2.25 2.12 2.2 1.81
2.23 2.14 2.1 1.82
2.23 2.13 2.2 1.83
 2.23 2.14 2.2 1.84

Pjerrtësia e parë e planit të pjerrët:

Tabela 1
S(m) 0.8 0.7 0.6 0.5
tmes(s) 3.92 3.7 3.37 3.15
m
a2( 2 ) 0.104 0.102 0.105 0.1
s

Llogaritim nxitimin mesatar: a1mes = 0,102 m/s2

Pjerrtësia e dytë e planit të pjerrët:
Tabela 1
S(m) 0.8 0.7 0.6 0.5
tmes(s) 2.23 2.13 2.16 1.82
m
a2( 2 ) 0.32 0.3 0.25 0.3
s

Llogaritim nxitimin mesatar a2mes = 0.292 m/s2

►Llogaritja e gabimit:

Gabimi absolut i nxitimit

2S
a
t2
Meqë nxitimi llogaritet me këtë formulë, pra është matje jo e drejtpërdrejtë, gabimi absolut i
tij llogaritet me formulën:
a a
a  S  t
S t

2 4 S1
a  2
S  3
t
t mes t mes

ku: gabimi absolut i rrugës është: S  5  10 4 m

gabimi absolut i kohës1 është:

Gabimi relativ i nxitimit:

Gabimi relativ i nxitimit llogaritet me formulën:

a
   100%
a mes

•Llogaritim gabimin e nxitimit:

 pjerrtësia e parë: s=0.8m;
tmes=3.92s

Δt=0.012s

2 4 S1
Gabimi absolut i nxitimit llogaritur sipas a  2
S  3
t
t mes t mes
është:

1
Koha t është matje e drejtpërdrejtë
Δa=0.0007 m/s2
Vlera e nxitimit shtrihet në intervalin:

a  a  a  a  a

0.1033m m/s2≤a≤0.1047 m/s2

Gabimi relativ i nxitimit është:

 pjerrtësia e dytë: s = 0.6 m;

tmes=2.16s

Δt=0.048 s
Gabimi absolut i nxitimit është:

Vlera e nxitimit shtrihet në intervalin:

a  a  a  a  a

0.238 m/s2≤a≤0.2612

Gabimi relativ është:

Ushtrimi 2:
Llogaritja e shpejtësisë në fund të planit të pjerrët.

Për rrugë të ndryshme që përshkon sfera gjatë lëvizjes së saj në planin e pjerrët, do të ketë
shpejtësi të ndryshme në fund të rrugës. Duke përdorur formulën llogariten shpejtësitë e sferës
në fund të planit të pjerrët. Vlerat e a dhe t, për llogaritjen e v, merren nga Tabela 1. Me
rezultatet e llogaritjeve ndërtohet Tabela 2.

Pjerrtësia e parë e planit të pjerrët

Tabela 3:
S(m) 0.8 0.7 0.6 0.5
tmes 3.92 3.7 3.37 3.15
m
a1( 2 ) 0.104 0.102 0.105 0.1
s
m
v  a t ( ) 0,407 0.377 0.353 0.315
s

Pjerrtësia e dytë e planit të pjerrët

Tabela 4:
S(m) 0.8 0.7 0.6 0.5
tmes 2.23 2.13 2.16 1.82
m
a2( 2 ) 0.32 0.3 0.25 0.3
s
m
v  a t ( ) 0.713 0.639 0.54 0.546
s

Llogaritja e gabimit:
Gabimi absolut i shpejtësisë:

v  at

Meqë shpejtësia llogaritet me formulën v=a*t, pra është matje jo e drejtpërdrejtë, gabimi absolut
i shpejtësisë llogaritet me formulën:
 v v
v  a  t
a t

v  t  a  a  t

ku: gabimi absolut i nxitimit llogaritet me formulën

2 4S
a  2
S  3
t
t mes t mes

gabimi absolut i kohës llogaritet me formulën:

Gabimi relativ i shpejtësisë:

Gabimi relativ i shpejtësisë llogaritet me formulën:

v
   100%
v

 Llogaritim gabimin e shpejtësisë::

 pjerrtësia e parë: s=0.8m; tmes=3.92
s;
a =0.104m/s2

gabimi absolut i kohës është: Δt=0.012 s

gabimi absolut nxitimit është Δa=0.0007 m/s2
Gabimi absolut i shpejtësisë, është:

Δv=3.92*0.0007+0.104*0.012=0.004m/s
Vlera e shpejtësisë shtrihet në intervalin:

v-Δv ≤ v ≤ v+Δv

0.403 m/s ≤ v ≤0.411 m/s

Gabimi relativ i shpejtësisë është:
  pjerrtësia e dytë: s=0.6m; tmes=2.16 s;
a =0.25m/s2

gabimi absolut i kohës është: Δt=0.048 s

gabimi absolut nxitimit është: Δa=0.0112 m/s2
Gabimi absolut i shpejtësisë, është:

Δ=2.16*0.0112+0.25*0.048=0.036 m/s2

Vlera e shpejtësisë shtrihet në intervalin:

v-Δv ≤ v ≤ v+Δv
0.504 m/s ≤ v ≤ 0.576 m/s

Gabimi relativ i shpejtësisë është:

GRAFIKET PERKATES