ਖੇਡ ਾਂ ਦੀ ਮਨੁੱ ਖੀ ਜੀਨ ਵਿਚ ਬਰਤ ਮਹੁੱਤਤ ਹੈ। ਇਹਨ ਾਂ ਦੀ ਸ ਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਇਸੇ ਪ੍ਰਕ ਰ ਦੀ ਜ਼ਰਰਤ ਹੈ, ਵਜਿੇਂ

ਸ ਨੂੰ ਸਤਵਿਤ
ਅਹ ਰ/ਖਰ ਕ, ਹਿ ਤੇ ਪ੍ ਣੀ ਆਵਦ ਦੀ ਬਹਤ ਜ਼ਰਰਤ ਹੈ। ਵਜੁੱਥੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੂੰਦਰਸਤ ਰੁੱਖਣ ਿਈ ਸਤੂੰਵਿਤ ਅਹ ਰ/ਖਰ ਕ
ਆਪ੍ਣ ਵਹੁੱਸ ਪ੍ ਉਦ ਾਂ ੀ ਹੈ, ਉੁੱਥੇ ਖੇਡ ਾਂਿੀ ਸ ਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖਰ ਕ ਦ ਿੁੱਧ ਤੋਂ ਿੁੱਧ ਿ ਭ ਚਤੁੱਕਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣ ਉਦ
ਾਂ ੀ ਹੈ । ਇਹ ਸ ਡੇ
ਵਦਨ ਭਰ ਦੇ ਵਦਮ ਗੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਥਕੇਿੇਂਣ ਨੂੰ ਦਰ ਕ ਵਦੂੰਦੀਆਾਂ ਹਨ ਤੇ ਸ ਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਤ ਜ਼ਗੀ ਤੇ ਫਰਤੀ ਪ੍ੈਦ ਕਰਨ ਵਿੁੱਚ
ਸਹ ਇਕ ਹੂੰਦੀ ਹੈ।

ਸਰੀਰ ਦੇ ਅਰੋਗ ਰਵਹਣ ਨ ਿ ਮਨੁੱ ਖ ਆਪ੍ਣੇ ਵਦਮ ਗ ਤੋਂ ਿੀ ਿੁੱਧ ਤੋਂ ਿੁੱਧ ਿ ਭ ਉਠ ਸਕਦ ਹੈ। ਖੇਡ ਾਂ ਨ ਿ ਵਦਮ ਗ ਦੀ
ਗਰਵਹਣ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਰ ਤੇ ਰੂੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨ ਾਂ ਨ ਿ ਵਦਮ ਗ ਤ ਜ਼ ਤੇ ਚਸਤ ਫਰਤ ਰਹੂੰਦ ਹੈ। ਇਹਨ ਾਂ ਤੋਂ ਵਬਨ ਾਂ ਵਨਰੇ
ਵਕਤ ਬੀ ਕੀੜੇ ਵਜ਼ੂੰਦਗੀ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੁੱਚ ਦਵਜਆਾਂ ਨ ਿੋਂ ਵਪ੍ੁੱਛੇ ਰਵਹ ਜ ਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਵਦਮ ਗੀ ਅਰੋਗਤ ਤੋਂ ਵਬਨ ਾਂ ਖੇਡ ਾਂ ਮਨੁੱ ਖ
ਦੇ ਆਚਰਨ ਦੀ ਉਸ ਰੀ ਿੀ ਕਰਦੀਆਾਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਅਸੀ ਾਂ ਦਜੀਆਾਂ ਨ ਿ ਵਮਿ ਕੇ ਖੇਡ ਾਂ ਖੇਡਦੇ ਹ ਾਂ, ਤ ਾਂ ਸ ਡੇ ਵਿਚ ਇਕ-ਦਸਰੇ ਦੀ
ਸਹ ਇਤ ਕਰਨ, ਵਕਸੇ ਨ ਿ ਚਿ ਕੀ ਨ ਕਰਨਸ ਆਪ੍ਣੀ ਗਿਤੀ ਨੂੰ ਮੂੰਨ ਿੈ ਣ, ਧੋਖ ਨ ਕਰਨ, ਆਗਦ ਹਕਮ ਮੂੰਨਣ,
ਆਪ੍ਣੀ ਵਜੁੱਤ ਿਈ ਪ੍ਰੀ ਟੀਮ ਦ ਸ ਥ ਦੇਣਆ, ਵਨਯਮ ਾਂ ਦੀ ਪ੍ ਿਣ ਕਰਨ ਤੇ ਇੁੱਕ ਦਜੇ ਦੇ ਨ ਿ ਵਮਿ ਕੇ ਚੁੱਿਣ ਦੇ ਗਣ ਪ੍ੈਦ
ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਸੂੰਸ ਰ ਦੀਆਾਂ ਉੁੱਨਤ ਕੌਮ ਖੇਡ ਾਂ ਦੀ ਮਹ ਨਤ ਨੂੰ ਚੂੰਗੀ ਤਰ੍ ਾਂ ਸਮਝਦੀਆਾਂ ਹਨ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਉਹ ਜੀਿਨ ਦੇ ਹਰ
ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਖੇਜ ਾਂ ਨੂੰ ਿੁੱਧ ਤੋਂ ਿੁੱਧ ਮਹੁੱਤਤ ਵਦੂੰਦੀਆਾਂ ਹਨ। ਉੁੱਨਤ ਦੇਸ਼ ਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡ ਾਂ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਾਂ ਤੇ ਬੁੱਵਚਆਾਂ ਿਈ ਿੀ ਹੈ।
ਖੇਡ ਾਂ ਸ ਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਕੜ ਰੁੱਖਣ ਵਿਚ ਭ ਰੀ ਵਹੁੱਸ ਪ੍ ਉਦ ਾਂ ੀਆਾਂ ਹਨ। ਖੇਡ ਾਂ ਵਿਚ ਵਹੁੱਸ ਿੈਣ ਨ ਿ ਸ ਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਖਨ ਦ
ਪ੍ਰਸ ਰ ਤੇਜ਼ ਹੂੰਦ ਹੈ। ਫੇਫਵੜਆਾਂ ਨੂੰ ਤ ਜ਼ੀ ਹਿ ਵਮਿਦੀ ਹੈ ਤੇ ਪ੍ ਚਨ-ਸ਼ਕਤੀ ਤੇਜ਼ ਹੂੰਦੀ ਹੈ। ਰੋਜ਼ ਖੇਡ ਾਂ ਵਿਚ ਵਹੁੱਸ ਿੈ ਣ ਿ ਿੇ
ਮਮੁੱਖ ਾਂ ਦ ਸਰੀਰ ਅਰੋਗ ਰਵਹੂੰਦ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨ ਾਂ ਦੇ ਅੂੰਦਰ ਵਬਮ ਰੀਆਾਂ ਦ ਟ ਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ੈਦ ਪ੍ੂੰਦੀ ਹੈ। ਖੇਡ ਵਿਚ
ਭ ਗ ਿੈ ਣ ਿ ਵਿਆਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ ਚਸਤੀ ਤੇ ਤ ਜ਼ਗ ਰਵਹੂੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨ ਾਂ ਦ ਵਚਹਰ ਵਖਵੜਆ-ਵਖਵੜਆ ਰਵਹੂੰਦ ਹੈ।

ਖੇਡ ਾਂ ਮਨੁੱ ਖੀ ਮਨ ਵਿਚ ਵਟਕ ਓ ਤੇ ਇਕ ਗਰਤ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਿ ਸ ਪ੍ੈਦ ਕਰਦੀਆਾਂ ਹਨ। ਖੇਡ ਾਂ ਵਿਚ ਿੁੱ ਗ ਕੇ ਮਨੁੱ ਖ
ਸੂੰਸ ਰਕ ਝੂੰਜਟ ਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਿ ਕੇ ਫਕਰ ਾਂ ਤੇ ਮ ਨਵਸਕ ਤਣ ਓ ਤੋਂ ਮਕਤ ਹੋ ਜ ਾਂਦ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਖੇਡ ਾਂ ਦੀ ਭ ਰੀ ਮਨੋ ਵਿਵਗਆਵਨਕ
ਮਹੁੱਤਤ ਹੈ। ਖੇਡ ਾਂ ਵਦਿ-ਪ੍ਰਚ ਿੇਂ ਦ ਇਕ ਬਹਤ ਿਧੀਆ ਸ ਧਨ ਹਨ। ਇਹਨ ਾਂ ਨ ਿ ਮਨੁੱ ਖੀ ਮਨ ਵਿੁੱਚ ਖਸ਼ੀ ਨੁੱਚਦੀ ਹੈ।
ਵਮਿਖ ਵਸੂੰਘ, ਗਗਨ ਨ ਰੂੰਗ, ਸ ਨੀਆ ਵਮਰਜ , ਵਿਰ ਟ ਕੋਹਿੀ ਆਵਦ ਕਝ ਇਹੋ ਵਜਹੇ ਨ ਮ ਹਨ ਵਜੂੰਨ ਨੇ ਖੇਡ ਾਂ ਵਿੁੱਚ ਭ ਗ
ਵਿਆ ਤੇ ਆਪ੍ਣੇ ਦੇਸ਼ ਦ ਨ ਾਂ ਰੋਸ਼ਨ ਕੀਤ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਮੌਵਕਆਾਂ ਤੇ ਖੁੱਿ੍ ਕੇ ਹੁੱਸਣਦ ਮੌਕ ਵਮਿਦ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ ਾਂ ਉਸ ਦ
ਮਨ ਵਖੜਦ ਹੈ। ਖੇਡ ਾਂ ਸਰੀਰ ਰਪ੍ੀ ਮਸ਼ੀਨ ਿਈ ਤੇਿ ਦ ਕੂੰਮ ਕਰਦੀਆਾਂ ਹਨ। ਖੇਡ ਾਂ ਵਿੁੱਚ ਭ ਗ ਿੈ ਣਿ ਿ ਮਨੁੱਖ ਜੀਿਨ ਦੀ
ਖੇਡ ਨੂੰ ਤਿੇ ਰੀ ਨ ਿ ਖੇਜਦ ਹੈ। ਉਹ ਵਕਸੇ ਥ ਾਂ ਇਕ ਿ ਰ ਹ ਰ ਖ ਕੇ ਵਨਰ ਸ਼ ਨਹੀ ਾਂ ਹੂੰਦ , ਸਗੋਂ ਆਸ਼ ਿ ਦੀ ਰਵਹੂੰਦ ਹੈ। ਖੇਜ ਾਂ
ਖੇਡਣ ਨ ਿ ਸ ਨੂੰ ਵਸੁੱਵਖਆ ਦੀ ਸਕੋਿਰਵਸ਼ਪ੍ ਿੈ ਣ ਅਤੇ ਨੋ ਕਰੀ ਿੈ ਣ ਵਿੁੱਚ ਚਿੀ ਮਦੁੱਦ ਵਮਿਦੀ ਹੈ। ਸ ਨੂੰ ਇਹ ਗੁੱਿ ਨਹੀ ਾਂ ਭੁੱਿਣੀ
ਚ ਹੀਦੀ ਵਕ ਖੇਡ ਾਂ ਨੂੰ ਵਨਸ਼ਵਚਤ ਸਮ ਾਂ ਹੀ ਦੇਣ ਚ ਹੀਦ ਹੈ। ਸ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇ ਖੇਡ ਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀ ਾਂ ਿੁੱ ਗੇ ਰਵਹਣ ਚ ਹੀਦ ਵਕਉਵਾਂ ਕ
ਇਸ ਤਰ੍ ਾਂ ਅਸੀ ਾਂ ਆਪ੍ਣੀਆਾਂ ਹ ਰਨ ਾਂ ਵਜ਼ੂੰਮੇਿ ਰੀਆਾਂ ਨ ਸਫਿਤ ਨ ਿ ਨਹੀ ਾਂ ਵਨਭ ਸਕ ਾਂਗੇ। ਇਸ ਿਈ ਸ ਨੂੰ ਯ ਦ ਰੁੱਖਣ
ਚ ਹੀਦ ਹੈ ਵਕ ‘ ਖੇਡ ਾਂ ਜੀਿਨ ਿਈ ਹਨ, ਨ ਵਕ ਜੀਿਨ ਖੇਡ ਾਂ ਿਈ ।’

ਇਮਵਤਹ ਨ ਜ ਾਂ ਪ੍ਰੀਵਖਆ ਤੋਂ ਭ ਿ ਹੈ ਵਕ ‘ਵਕਸੇ ਦੀ ਯੋਗਤ ਦੀ ਪ੍ਰੁੱਖ ਕਰਨੀ। ’ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੁੱਚ ਯੋਗਤ ’ਤੇ ਵਗਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰੁੱਖ
ਦ ਢੂੰਗ ਿੁੱਖਰ -ਿੁੱਖਰ ਹੂੰਦ ਹੈ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵਜ਼ੂੰਦਗੀ ਵਿੁੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ ਾਂ ਦੇ ਇਮਵਤਹ ਨ ਾਂ ਵਿੁੱਚੋਂ ਗਜ਼ਰਨ ਪ੍ੈਂਦ ਹੈ। ਪ੍ ਸ ਜ ਾਂ
ਫੇਿ੍ ਹੋਣ ਉਨ੍ ਾਂ ਦੀ ਸਮਰੁੱਥ ’ਤੇ ਵਨਰਭਰ ਹੂੰਦ ਹੈ। ਮਨੁੱ ਖੀ ਜੀਿਨ
ਘਰੇਿ ਮੁੱਛਰ, ਮੁੱਖੀਆਾਂ, ਕੀਟ ਣ ਫੇਿ ਉਣ ਿ ਿੋ ਜੀਿ ਾਂ ਦੇ ਿਈ ਆਮ ਗੁੱਿ ਹੈ। ਮੁੱਖੀਆਾਂ ਰਮੇਸ਼ ਾਂ ਕੜੇ-ਕਰਕਟ, ਗੂੰਦ ਪ੍ ਣੀ, ਭੋਜਨ
ਪ੍ਦ ਰਥ ’ਤੇ ਮਿ-ਮਤਰ ਿਿ ਆਮ ਚੌਰ ਤੇ ਵਖੁੱਚ ਚਿੀ ਆ ਜ਼ ਾਂਦੀਆਾਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਿ ਸੀ, ਸੜੇਜਗਿੇ ਿੁੱਖ-ਿੁੱਖ ਪ੍ਦੀਰਥ ਾਂ’ਤੇ
ਬੈਠਦੀਆਾਂ ਹਨ ਤ ਾਂ ਹਜ਼ ਰ ਾਂ ਸਖਮਜੀਿ ਉਨ੍ ਾਂ ਦੀਆਾਂ ਿੁੱ ਤ , ਿ ਿ ਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਭ ਗ ਾਂ ਨ ਿ ਵਚਪ੍ਕ ਜ਼ ਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ
ਮੁੱਖੀਆਾਂ ਸ ਡੇ ਪ੍ਦ ਰਥ ਾਂ ’ਤੇ ਬੈਠਦੀਆਾਂ ਹਨ ਤ ਾਂ ਸਖਮਜੀਿ ਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ ਾਂ ਪ੍ਦ ਰਥ ਾਂ ’ਤੇ ਛੁੱਡ ਵਦੂੰਦੀਆਾਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਮਨੁੱ ਖ ਇਨ ਾਂ ਜੀਿ ਾਂ
ਿ ਿੇ ਖ ਧ ਪ੍ਦ ਰਥ ਾਂ ਦ ਸੇਿਨ ਕਰਦ ਹੈ ਤ ਾਂ ਸਖਮਜ ਿ ਮਨੁੱ ਖੀ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੁੱਚ ਪ੍ਰਿੇਸ਼ ਕਰ ਜ ਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਉੁੱਵਚਤ
ਿ ਤ ਿਰਨ ਵਸਿਣਤੇ ਇਨ੍ ਾਂ ਦੇ ਗੀਣਤੀ ਬਹਤ ਤੇ ਝੀ ਨ ਿ ਿੁੱਥਦੀ ਹੈ ਵਜਸ ਕ ਰਨ ਅਸੀ ਾਂ ਰੋਗੀ ਬਣਜ ਾਂਦੇ ਹ ਾਂ। ਇਹਨ ਮੁੱਖੀਆਾਂ
ਵਦਆਰ ਟ ਈਫ ਈਡ,ਹੈਜ਼ ਾਂ ਆਵਦ ਦੇ ਰੋਗ ਣ ਸ ਡੋ ਤਕ ਪ੍ੁੱਜਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਇਿ ਿ ਮੁੱਖੀਆਾਂ ਜਖਮ ਾਂ, ਬ ਕੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੂੰਗ ਾਂ ਨੂੰ
ਿੀ ਸੂੰਕਰਵਮਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਬ ਜ਼ ਰ ਵਿੁੱਚੋਂ ਫਿ, ਸਬਜ਼ੀਆਾਂ ਆਵਦ ਵਿਆਉਣ ਤੇ ਉਨ੍ ਾਂ ਨੂੰ ਸ ਫ਼ ਪ੍ ਣੀ ਨ ਿ ਧੋਣ ਚ ਹੀਦ ਹੈ, ਵਕਉਵਾਂ ਕ ਇਨ੍ ਾਂ ਉੁੱਪ੍ਰ
ਕੀਟਨ ਸ਼ਕ ਅਤੇ ਧੜ ਦੇ ਕਣ ਵਚਪ੍ਕੇ ਰਵਹੂੰਦੇ ਹਨ, ਸ ਫ਼ ਪ੍ ਣੀ ਨ ਿ ਧੋਣ ਨ ਿ ਇਹ ਿੁੱਖ ਹੋ ਜ ਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿ ਸਬਜ਼ੀਆਾਂ
ਸਖਮਜੀਿ, ਵਕਰਮ ਾਂ ਆਵਦ ਤੇ ਅਸਰ ਤੋਂ ਬਚ ਜ ਾਂਦੀਆਾਂ ਹਨ। ਇਨ੍ ਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਾਂ ਦ ਸ ਫ਼, ਠੂੰਡੇ ਅਤੇ ਮੁੱਖੀ ਸਵਹਤ ਸਥ ਨ’ਤੇ ਭੂੰਡ ਰਨ
ਕਰਨ ਚ ਹੀਦ ਹੈ। ਅਵਜਹ ਕਰਨ ਨ ਿ ਪ੍ ਣਈ ਜੀਿ ਣਊਆ ਤੋਂ ਮਕਤ ਹੋ ਜ਼ ਾਂਦ ਹੈ। ਬਰਤਨ ਧੋਣ, ਖ ਣ ਪ੍ਕ ਉਣ ਅਤੇ ਪ੍ੀਣ
ਆਵਦ ਿਈ ਕਦੇ ਿੀ ਤ ਿ ਬ ਾਂ ਜ ਾਂ ਿਦੀ ਦ ਪ੍ ਣੀ ਨਹੀ ਾਂ ਿਰਤਣਆ ਚ ਹੀਦ ਹੈ। ਵਸਹਤ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਸਨਦ ਇਕ ਪ੍ੁੱਧਰ
’ਤੇ ਠੀਕ ਹੋਣੀ ਚ ਹੀਦੀ ਹੈ। ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪ੍ੁੱਧਰ ’ਤੇ ਸਰੀਰ ਸ ਫ਼ ਰੁੱਖਣ , ਸ ਫ਼-ਸਥਰੇ ਕੁੱਪ੍ੜੇ ਪ੍ਵਹਨਣ , ਸੂੰਤਵਿਤ ਆਹ ਰ ਿੈ ਣ
ਤੇ ਮ ਦਕ ਅਤੇ ਹ ਨੀਕ ਰਕ ਪ੍ਦ ਰਥ ਾਂ ਤੋਂ ਦਰ ਰਵਹਣ ਆਵਦ ਗੁੱਿ ਾਂ ਦ ਵਧਆਨ ਰੁੱਖਣ ਹੂੰਦ ਹੈ। ਵਸਗਰੇਟ, ਸ਼ਰ ਬ ਜ ਾਂ ਹੋਰ
ਨਸ਼ੀਿੇ ਪ੍ਦ ਰਥ ਾਂ ਦ ਸੋਿਨ ਨਹੀ ਾਂ ਕਰਨ ਚ ਹੀਦ । ਭੋਜਨ ਸੂੰਤਵਿਤ ਹੋਣ ਚ ਹੀਦ ਹੈ ਤ ਾਂਵਕ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰ ਵਕਰਤਕ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁੱਖੀਆ
ਠੀਕ ਬਣੀ ਰਹੇ।
ਵਿਵਦਆਰਥੀ ਜੀਿਨ ਮਨੁੱ ਖ ਦੇ ਜੀਿਨ ਦ ਇੁੱਕ ਬੜ ਕੀਮਤੀ ਭ ਗ ਹੈ। ਇਹ ਅਿਸਰ ਉਹ ਬਵਨਆਦ ਹੈ ਵਜਸ ਉਪ੍ਰ ਆਉਣ
ਿ ਿੀ ਵਜ਼ਦਗੀ ਦੀ ਨਿੀ ਾਂ ਸ਼ਰਆਤ ਉਸ ਰੀ ਜ ਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਜੂੰਨ ਕੋਈ ਇਸ ਨੀਹ ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ੁੱਕ ਕਰ ਿੈਂ ਦ ਹੈ, ਓਨ ਹੀ ਉਹ ਆਪ੍ਣੀ
ਵਜ਼ੂੰਦਗੀ ਸਆਰ ਿੈਂ ਦ ਹੈ। ਬਹਤ ਸ ਰੇ ਵਿਵਦਆਰਥੀ ਇਸ ਜੀਿਨ ਨੂੰ ਵਨਰ ਮਜ਼ ਕ ਅਤੇ ਸ਼ਰ ਰਤ ਾਂ ਦ ਮੌਕ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ
ਜੀਿਨ ਵਿੁੱਚੋਂ ਕਝ ਪ੍ਰ ਪ੍ਤ ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸ ਨੂੰ ਵਿਅਰਥ ਗਿ ਵਦੂੰਦੇ ਹਨ। ਸ ਿ ਪ੍ਰਿ ਹੀ ਿਈ ਇਨ੍ ਾਂ ਨੂੰ ਬ ਅਤ ਵਿੁੱਚ
ਪ੍ਛਤ ਉਣ ਾਂ ਆ ਪ੍ੈਂਦ ਹੈ ਵਕਉਵਾਂ ਕ ਵਜ਼ੂੰਦਗੀ ਦੀਆਾਂ ਖੁੱਟੀਆਾਂ ਵਮੁੱਠੀਆਾਂ ਅਸਿੀਆਤ ਾਂ ਦ ਸ ਹਮਣ ਕਰਨ ਿਈ ਉਨ੍ ਾਂ ਨੇ ਅਪ੍ਣੇ-
ਆਪ੍ ਨੂੰ ਵਤਆਰ ਨਹੀ ਾਂ ਕੀਤ ਹੂੰਦ ਹੈ। ਵਿਵਦਆਰਥੀ ਦ ਸਭ ਤੋਂ ਿੁੱਡ ਫ਼ਰਜ ਵਿੁੱਵਦਆ ਪ੍ਰ ਪ੍ਤ ਕਰਨ ਹੂੰਦ ਹੈ। ਨ ਵਕ ਸਮੇਂ ਨੂੰ
ਬਰਬ ਦ ਕਰਨ । ਉਹ ਪ੍ੜ੍ ਈ ਕਰਨ ਿਈ ਹੀ ਸਕਿ ਜ ਾਂ ਕਿ ਸ ਵਿੁੱਚ ਆਉਦ ਾਂ ਹੈ ਕਈ ਵਿਦੀਆਰਥੀ ਇਹ ਸਮ ਾਂ ਹੁੱਸੀ-ਮਜ਼ ਕ
ਵਿੁੱਚ ਖਰ ਬ ਕਰ ਵਦੂੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਨਰ ਵਕਤ ਬੀਜਕੀੜ ਹੀ ਬਵਣਆ ਰਵਹਣ ਪ੍ਸੂੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ੜ੍ ਈ ਦ ਅਰਥ ਵਸਰਫ਼
ਵਦਮ ਗੀ ਵਿਕ ਸ ਹੀ ਨਹੀ ਾਂ ਸਗੋਂ ਮਨੁੱ ਖ ਦ ਸਨੁੱ ਚ ਵਿਕ ਸ ਹੈ। ਇਸ ਿਈ ਵਿਵਦਆਰਥੀਆਾਂ ਨੂੰ ਚ ਹੀਦ ਹੈ ਵਕ ਉਹ ਵਦਮ ਗੀ
ਵਿਕ ਸ ਦੇ ਨ ਿ-ਨ ਿ ਆਪ੍ਣੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਆਤਮ ਨੂੰ ਿੀ ਵਿਕਸਮਤ ਕਿਨ। ਵਿੁੱਵਦਆ ਨ ਿ ਵਿਵਦਆਰਥੀ ਦੇ ਵਗਆਨ ਵਿੁੱਚ ਦ ਾਂ
ਿ ਧ ਹੂੰਦ ਹੈ। ਨ ਿ ਹੀ ਵਜ਼ੂੰਦਗੀ ਦੀਆਾਂ ਮਸ਼ਵਕਿ ਾਂ ਦ ਹੁੱਿ ਬੜੇ ਸੋਖੇ ਤਰੀਕੇ ਨ ਿ ਿੁੱ ਭ ਿੈ ਦ ਹੈ। ਵਜੂੰਨ ਕੋਈ ਵਿਵਦਆਰਥੀ ਇਸ
ਸਮੇਂ ਵਿੁੱਚ ਆਪ੍ਣੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਨੂੰ ਿਧੇਰੇ ਵਨਖ ਰ ਿਿੇਗ , ਓਨ ਹੀ ਿੁੱਧ ਸਵਤਕ ਰ ਉਹ ਸਮ ਜ ਵਿੁੱਚ ਪ੍ਿੇਗ ।

ਸਮ ਾਂ ਇੁੱਕ ਮਹ ਨ ਖਜ਼ ਨ ਹੈ। ਅਮਰੀਕ , ਜਪ੍ ਨ ਵਿੁੱਚ ਮੀਹਾਂ ਹੋਿੇ, ਹਨੇ ਰ ਹੋਿੇ, ਗਰਮੀ ਹੋਿੇ, ਅੁੱਠ ਘੂੰਟੇ ਹਰ ਕੋਈ ਡਟ ਕੇ ਕੂੰਮ
ਕਰਦ ਹੈ। ਦਫ਼ਤਰ ਾਂ ਵਿੁੱਚ, ਖੇਡ ਾਂ ਵਿੁੱਚ, ਕ ਰਖ਼ ਵਨਆੂੰ
ੳਅੲਸਹ ਕਖਗਘਙ ਚਛਜਝਞ ਟਠਡਢਣ ਤਥਦਧਨ ਪ੍ਫਬਭਮ ਯਰਿਮੜ ਲ਼ ਸ਼ ਖ਼ ਗ਼ ਫ਼
 ਸਵੈ ਘੋਸਣਾ

ਮੈਂ ਗਰਤੇਜ ਵਸੂੰਘ ਪ੍ੁੱਤਰ ਸ਼ਰੀ ਵਤਿਕ ਵਸੂੰਘ, ਭਿ ਈ ਪ੍ਰਬੂੰਧਕ, ਦਫ਼ਤਰ ਵਜ਼ਿ੍ ਰੁੱਵਖਆ ਸੇਿ ਿ ਾਂ ਭਿ ਈ ਬਵਠੂੰ ਡ ਵਬਆਨ ਕਰਦ
ਹ ਾਂ ਵਕ :-

1. ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਪ੍ਵਿਸ ਤਫਤੀਸ ਜ ਾਂ ਅਦ ਿਤੀ ਕੇਸ ਨਹੀ ਾਂ ਚੁੱਿ ਵਰਹ ਅਤੇ ਨ ਹੀ ਅਵਜਹ ਕੋਈ ਕੇਸ ਚਿ ਏ ਜ ਣ ਦੀ
ਸੂੰਭ ਿਨ ਹੈ।
2. ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਅਵਜਹੇ ਤੁੱਥ ਨਹੀ ਾਂ ਹਨ, ਵਜਨ੍ ਾਂ ਦੇ ਆਧ ਰ ਤੇ ਮੂੰਵਨਆ ਜ ਸਕੇ ਮੈਂ ਸਰਕ ਰ ਦੇ ਸਰੁੱਵਖਆ ਵਰਕ ਰਡ ਦੀ
ਪ੍ਰਤੀਕਿ ਤੌਰ ਤੇ ਆ ਸਕਦ ਹ ਾਂ।
3. ਮੈਂ ਸਰਕ ਰੀ ਨੌ ਕਰੀ ਦ ਕੋਈ ਬ ਾਂਡ ਨਹੀ ਾਂ ਭਵਰਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
4. ਮੈਂ ਵਿਦੇਸ ਜ ਣ ਤੋਂ ਪ੍ਵਹਿ ਾਂ, ਵਿਦੇਸ ਜ ਣ ਿਈ ਛੁੱਟੀ ਮਨਜਰ ਕਰਿ ਕੇ ਜ ਿ ਗ ।
ਵਿਦੇਸ ਜ ਣ ਦੀ ਸਰਤ ਵਿੁੱਚ ਮੈਂ ਵਕਸੇ ਪ੍ਰਕ ਰ ਦੀ ਰ ਜਨੀਵਤਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੁੱਚ ਵਹੁੱਸ ਨਹੀ ਾਂ ਿਿ ਗ ਅਤੇ ਭ ਰਤ
5.
ਸਰਕ ਰ/ਰ ਜ ਸਰਕ ਰ ਵਿਰੁੱਧ ਐਸੀ ਕ ਰਿ ਈ ਨਹੀ ਾਂ ਕਰ ਾਂਗ ਵਜਸ ਦ ਭ ਰਤ ਸਰਕ ਰ/ਰ ਜ ਸਰਕ ਰ ਤੇ ਮ ੜ ਅਸਰ ਪ੍ੈਂਦ ਹੋਿੇ।
6. ਮੈਂ ਪ੍ੂੰਜ ਬ ਸਰਕ ਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਿੀ ਅਵਜਹ ਕਰਜ ਨਹੀ ਾਂ ਵਿਆ ਵਜਸ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਮੇਰੀ ਤਨਖ ਹ ਵਿੁੱਚੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੋਿੇ। ਮੈਂ ਇਹ
ਿਚਨ ਵਦੂੰਦ ਹੈ ਵਕ ਭਵਿੁੱਖ ਵਿੁੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਜ ਿਿ ਗ ਤ ਾਂ ਉਸਦੀ ਆਦ ਇਗੀ ਵਮਥੀਆਾਂ ਸਰਤ ਾਂ ਅਨਸ ਰ ਕਰਿ ਉਣ ਦ
ਜਕੀਨ ਦਿ ਉਦ ਹ ਾਂ। ਵਫਰ ਿੀ ਜੇਕਰ ਵਕਸੇ ਤਰ੍ ਾਂ ਦੀ ਵਰਕਿਰੀ ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰਵਹ ਗਈ ਤ ਾਂ ਉਸਦੀ ਕਟੌਤੀ ਮੈਂ ਆਪ੍ਣੀ ਗਰੈਚਇਟੀ ਵਿੁੱਚੋਂ
ਕਰਿ ਉਣ ਿਈ ਿ ਅਦ ਕਰਦ ਹ ਾਂ।

ਵਮਤੀ : 18.03.2019 (ਬਿਆਨ ਕਰਤਾ)

ਤਸਦੀਕ :-
ਤਸਦੀਕ ਕੀਤ ਜ ਾਂਦ ਹੈ ਵਕ ਮੇਰ ਉਕਤ ਵਬਆਨ-ਨ ਮ ਵਬਿਕੁੱਿ ਸਹੀ ਿ ਦਰਸਤ ਹੈ। ਕੋਈ ਿੀ ਗਿਤ ਵਬਆਨ ਨਹੀ ਾਂ
ਕੀਤ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਿੀ ਛਪ੍ ਕੇ ਨਹੀ ਾਂ ਰੁੱਵਖਆ ਹੈ।

ਵਮਤੀ : 18.02.2019 (ਬਿਆਨ ਕਰਤਾ)

ਸੇਿ ਵਿਖੇ,
ਮ ਨਯੋਗ ਡ ਇਰੈਕਟਰ
ਰੁੱਵਖਆ ਸੇਿ ਿ ਾਂ ਭਿ ਈ ਵਿਭ ਗ,
ਪ੍ੂੰਜ ਬ।
ਰ ਹੀ:ਾਂ ਵਜ਼ਿ੍ ਰੁੱਵਖਆ ਸੇਿ ਾਂਿ ਭਿ ਈ ਆਫਸਰ, ਬਵਠੂੰ ਡ

ਬਵਸ਼ਾ : ਪਾਸਪੋਰਰਟ ਿਣਾਉਣ ਸਿੰਧੀ ਇਤਰਾਜਹੀਣਤਾ ਸਰਟੀਬਿਕੇਟ ਲੈ ਣ ਸਿੰਧੀ।

ਸਰੀਮ ਨ ਜੀ,
 ਵਨਮਰਤ ਸਵਹਤ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਵਕ ਮੈਂ ਗਰਤੇਜ ਵਸੂੰਘ ਪ੍ੁੱਤਰ ਸ਼ਰੀ ਵਤਿਕ ਵਸੂੰਘ ਆਪ੍ ਜੀ ਦੇ ਵਡਪ੍ ਰਟਮੈਂਟ ਵਿੁੱਚ
ਬਤੌਰ ਭਿ ਈ ਪ੍ਰਬੂੰਧਕ ਦੀ ਵਡਊਟੀ 2007 ਤੋਂ ਕਰ ਵਰਹ ਹ ਾਂ ਵਕ ਮੇਰੇ ਪ੍ ਸਪ੍ੋਰਟ ਦੀ ਵਮਆਦ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਆਪ੍ਣ
ਪ੍ ਸਪ੍ੋਰਟ ਰੀਵਨਊ ਕਰਿ ਉਣ ਚ ਹੂੰਦ ਹ ਾਂ, ਇਸ ਿਈ ਮੈਨੂੰ ਇਤਰ ਜਹੀਣਤ ਸਰਟੀਵਫਕੇਟ ਜ ਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਵਕਰ ਪ੍ ਿਤ ਕੀਤੀ
ਜ ਿੇ ਜੀ। ਇਸ ਸਬੂੰਧੀ ਮੈਂ ਇਹ ਵਬਆਨ ਕਰਦ ਹ ਾਂ ਵਕ :-

1. ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਪ੍ਵਿਸ ਤਫਤੀਸ ਜ ਾਂ ਅਦ ਿਤੀ ਕੇਸ ਨਹੀ ਾਂ ਚੁੱਿ ਵਰਹ ਅਤੇ ਨ ਹੀ ਅਵਜਹ ਕੋਈ ਕੇਸ ਚਿ ਏ ਜ ਣ ਦੀ
ਸੂੰਭਿਨ ਹੈ।
2. ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਅਵਜਹੇ ਤੁੱਥ ਨਹੀ ਾਂ ਹਨ, ਵਜਨ੍ ਾਂ ਦੇ ਆਧ ਰ ਤੇ ਮੂੰਵਨਆ ਜ ਸਕੇ ਮੈਂ ਸਰਕ ਰ ਦੇ ਸਰੁੱਵਖਆ ਵਰਕ ਰਡ ਦੀ
ਪ੍ਰਤੀਕਿ ਤੌਰ ਤੇ ਆ ਸਕਦ ਹ ਾਂ।
3. ਮੈਂ ਸਰਕ ਰੀ ਨੌ ਕਰੀ ਦ ਕੋਈ ਬ ਾਂਡ ਨਹੀ ਾਂ ਭਵਰਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
4. ਮੈਂ ਵਿਦੇਸ ਜ ਣ ਤੋਂ ਪ੍ਵਹਿ ਾਂ, ਵਿਦੇਸ ਜ ਣ ਿਈ ਛੁੱਟੀ ਮਨਜਰ ਕਰਿ ਕੇ ਜ ਿ ਗ ।
5. ਵਿਦੇਸ ਜ ਣ ਦੀ ਸਰਤ ਵਿੁੱਚ ਮੈਂ ਵਕਸੇ ਪ੍ਰਕ ਰ ਦੀ ਰ ਜਨੀਵਤਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੁੱਚ ਵਹੁੱਸ ਨਹੀ ਾਂ ਿਿ ਗ ਅਤੇ ਭ ਰਤ
ਸਰਕ ਰ/ਰ ਜ ਸਰਕ ਰ ਵਿਰੁੱਧ ਐਸੀ ਕ ਰਿ ਈ ਨਹੀ ਾਂ ਕਰ ਾਂਗ ਵਜਸ ਦ ਭ ਰਤ ਸਰਕ ਰ/ਰ ਜ ਸਰਕ ਰ ਤੇ ਮ ੜ ਅਸਰ ਪ੍ੈਂਦ
ਹੋਿੇ।
6. ਮੈਂ ਪ੍ੂੰਜ ਬ ਸਰਕ ਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਿੀ ਅਵਜਹ ਕਰਜ ਨਹੀ ਾਂ ਵਿਆ ਵਜਸ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਮੇਰੀ ਤਨਖ ਹ ਵਿੁੱਚੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੋਿੇ। ਮੈਂ ਇਹ
ਿਚਨ ਵਦੂੰਦ ਹੈ ਵਕ ਭਵਿੁੱਖ ਵਿੁੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਜ ਿਿ ਾਂਗ ਤ ਾਂ ਉਸਦੀ ਆਦ ਇਗੀ ਵਮਥੀਆਾਂ ਸਰਤ ਾਂ ਅਨਸ ਰ ਕਰਿ ਉਣ ਦ
ਯਕੀਨ ਦਿ ਉਦ ਹ ਾਂ। ਵਫਰ ਿੀ ਜੇਕਰ ਵਕਸੇ ਤਰ੍ ਾਂ ਦੀ ਵਰਕਿਰੀ ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰਵਹ ਗਈ ਤ ਾਂ ਉਸਦੀ ਕਟੌਤੀ ਮੈਂ ਆਪ੍ਣੀ ਗਰੈਚਇਟੀ
ਵਿੁੱਚੋਂ ਕਰਿ ਉਣ ਿਈ ਿ ਅਦ ਕਰਦ ਹ ਾਂ।

2. ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਮੇਰੇ ਿੁੱਿੋਂ ਵਦੁੱਤੀ ਗਈ ਸਿੈ-ਘੋਸ਼ਣ ਵਮਤੀ 18.03.2019 ਇਸ ਪ੍ੁੱਤਰ ਨ ਿ ਨੁੱਥੀ ਕੀਤੀ ਜ ਾਂਦੀ ਹੈ।

ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਬਵਸ਼ਵਾਸਪਾਤਰ

ਵਮਤੀ : 18 ਮ ਰਚ 2019 (ਗਰਤੇਜ ਵਸੂੰਘ, ਭਿ ਈ ਪ੍ਰਬੂੰਧਕ)

ਦਫ਼ਤਰ ਵਜ਼ਿ੍ ਰੁੱਵਖਆ ਸੇਿ ਿ ਾਂ ਭਿ ਈ ਬਵਠੂੰ ਡ

RECEIPT
Received a sum of Rs ....................................... (Rupees

.................................................................................................................) From Capt

Gurtej singh, W.O on account of issue of identiy card as per details given below:-
Details of I/Card issued Rate per I-Card No of I-Card Total
issued amount
a ESM @Rs. 5/-
(original)
Widows @ Rs.5/-
(original)
b ESM @ Rs.20/-
(Duplicate)
Widows @Rs.20/-
(Duplicate)
c ESM @Rs.50/-
(Duplicate
Lost)
Widows @Rs.50/-
(Duplicate
Lost)
Total Amount =