Professional Documents
Culture Documents
MARZO D E 2 0 19
“¿Imajtintaj mana
bautizakuymanchuri?”
52 TAKIY
Kausayniyta Diosman “Felipewan eunucowantaj uraykuspa yakuman
qopuni yaykorqanku, Felipetaj payta bautizarqa” (HECH. 8:38).
´ ´
¿IMATA KAYPI JEHOVA DIOSLLA niyta atin imachus allin, imatajchus mana
YACHAKUSUN? allin kasqanta. Chaywanpis Adanwan Evawanqa, mana Jeho-
Tukuypis bautizakuytachus vata valecherqankuchu. Chayrayku allin kajta, mana allin kaj-
manachus ajllananchej ta yachanamanta sachaj poqoyninta mikhuykorqanku. Aji-
tiyan. Kay yachaqanapi, namanta Jehova´ Diospa kamachiykunasninta mana kasukor-
imaraykuchus bautizakuna qankuchu, nitaj paypi atienekorqankuchu (Gen. ´ 3:22). Adan-
kasqanta yachakusun. wan Evawan Jehovata mana kasukusqankurayku, paymanta
Yachakullasuntaj imachus ˜
karunchakorqanku, nitaj winaypaj ˜
kausayta aterqankunachu.
wakinta bautizakunanku- ˜
Chantapis tukuyninchejman juchatawan wanuytawan heren-
paj jarkasqanta, imayna- ˜ ariylla ti-
ciata jina saqewanchej (Rom. 5:12). Chayrayku nak
tachus chay jarkaykunata
yan.
atipasqankutapis. ´ jinachu, nitaj
2 Etiopiamanta eunuco runaqa, mana Adan
2
wan pierderqanku chayta qowasunchej, wi- chay jinata ruwakusqayrayku, Jehova´ Dios ni
˜ kausaytapis. Chantapis Jesuspi creesqan-
nay jaykaj munakunawanta”, nispa.
chejrayku, juchasninchejmanta perdonawa- 6 Wakenqa amigosninkurayku mana bau-
¿Imaynatataj
bautizakunapaj
jarkaykunata atipawaj?
(9 al 16 parrafosta qhawariy).
Pay nin: “Piensaj kani: ‘Bautizakuytawan ju- qa, pisi tiemponman suti rikukorqa. Imaray-
˜
kuchus kuraj wawankoqa, sullkanta wanurpa-
challikusaj chayqa, congregacionmanta qhar-
qowanqanku. Tatasniytaj astawan llakikunku- cherqa. Aswan qhepamantaj runasqa, imay-
mana juchapi pejtusqa kasharqanku (Gen. ´ 4:
man’, nispa”.
8 Wakenqa chejnisqa kayta manchachi-
´
8; 6:11-13). Chaywanpis Jehova Diosqa, pay-
kunku. Miles sutiyoj jovenmanta parlarina. ta sirviyta munajkunata salvananpaj Wawanta
Tatanwan madrastranwanqa testigos kanku, kachamorqa (Juan 6:38 - 40, 57, 58). Chay-
mamantaj mana. Miles nin: “Mamaywanqa pi reparanchej Jehova´ Dios maytapuni mu-
18 watasta tiyakorqani. Tatay bautizakushaj- nakuwasqanchejta, pacienciayojtaj kasqanta.
˜
tin, mamayqa mayta phinakorqa. Chayray- Jehova´ Diospa munakuyninmanta, pacien-
ku manchachikorqani ‘bautizakuyta munani’ cianmantawan astawan yachakuspaqa, payta
niyta. Yuyarqani noqatapis mayta sufrichina- astawan munakunki. Nitaj Adanwan Evawan
wanta”, nispa. jina kayta munankichu. Astawanqa kausay-
niykita Diosman qopuyta munanki.
JARKAYKUNATA ATIPAWAJ 10 Jehova´ Diosmanta yachakullaypuni.
4 TORREMANTA QHAWAJ
Juchapi urmayta Chejnisqa kayta
manchachikuy manchachikuy
pa, Jehova´ Diosta astawan munakorqa. Jeho- familianpa kausaynin mayta yanapawarqa.
va´ Diosta munakuspaqa, mana noqallanchej- Paykunaqa sajra runaspa chaupinkupi kausa-
pichu yuyasun, manaqa paypi, munayninpi korqanku. Chaywanpis paykunapura parlari-
ima piensasun. Chaymanta parlaspa Hannah kuspa kusisqa karqanku”, nispa. Chanta´ Va-
nin: “Bibliata leespa, sapallaypi estudiaspataj nessaqa bautizakorqa, precursora jinataj llan-
repararqani noqa kikiy cuerpoyta nanayku- kayta qallarerqa. Pay nillanpuni: “Precursora
chikuspa, Jehova´ Diosta llakichishasqayta”, kaspaqa congregacionniypi, waj congregacio-
nispa (1 Ped. 5:7). Hannahqa mayta kall- nespipis sumaj amigosta tarerqani”, nispa. Si-
pachakorqa Diospa Palabranta kasukunanpaj chus Diospa Gobiernonmanta willanaykipaj
(Sant. 1:22). Pay nin: “Jehova´ Diosta kasukuy kallpachakullankipuni chayqa, Vanessa jina
allinniypaj kasqanta reparaspaqa, payta as- sumaj amigosta tarinki (Mat. 24:14).
tawan munakorqani. Kunanqa Jehova´ Dios 12 Ama runata manchachikuychu. Wakin
MARZO DE 2019 5
masninchejta aguantanapaj yanapawanchej,
˜
niwanchejtaj paraisopi winay kausayta qona-
wanchejta (Sal. 68:19; Apo. 21:3, 4). Rikun-
chej jina, Jehova´ Diosqa mayta munakuwan-
chej. Chaypi tukurispaqa, astawan payta mu-
nakusunchej, sonqonta nanachiytataj man-
chachikusunchej.
15 Makaylamanta parlarqanchejna. ˜ Payqa
Jehova´ perdonaj Dios kasqanta entiendes-
pa, mana pantaykuyta manchachikorqana- ˜
chu. Pay nin: “Juchasapas kasqanchejrayku,
´
Jehova Dios tukuy imata qowasqanchejmanta tukuypuni pantaj kasqanchej. Jinapis Jehova´
agradecekunapaj bautizakusunman Dios mayta munakuwasqanchejta entiender-
(17 parrafota qhawariy). ˜
qani. Jesuspa wanuyninraykutaj perdonawaj
kasqanchej”, nispa. Makaylaqa Jehova´ Diosta
munakusqanrayku, payman kausayninta qo-
laqheswantaj maytukorqanku. Wawasninku- puspa bautizakorqa.
˜
mantaj juchatawan wanuyllatawan ˜ heren-
na 16 Miles sutiyoj jovenmanta parlarqanchej-
´
ciata jina saqerqanku (Gen. 3:7, 21). ˜na. Payqa yuyarqa maman mana bautiza-
13 Jehova´ Diospa contranpi juchallikuy-
kojta saqenanta. Chayrayku congregaciones-
ta manchachikuna tiyan. Chaywanpis wa- ta waturej hermanowan parlarisqa. Miles nin:
˜
nuytaqa mana manchachikunanchejchu ti- “Congregacionesta waturej hermanoqa, noqa
yan. Imaraykuchus Jehova´ Diosqa Wawan- jinallataj uywakusqa. Paypa mamanqa nilla-
ta noqanchejrayku qorqa. Ajinamanta winay ˜
taj testigochu kasqa. Payqa mamaywan par-
kausayta japinanchejpaj. Juchanchejmanta larinaypaj yuyaychawarqa. Niwarqa mamay-
sonqomantapacha pesachikusunchej chayqa, man noqapuni bautizakuyta munasqayta ni-
Diosqa perdonawasunchej. Chaypajqa Jesus ´
nayta, nitaj tataychu tanqashawasqanta”, nis-
noqanchejrayku kausayninta qosqanpi cree- pa. Miles mamanman “bautizakuyta munani”
nanchej tiyan. Chaytataj ruwasunman Jehova´ ˜
nisqantawan mamanqa phinakusqa. Tiem-
Diosman kausayninchejta qospa, bautizakus- ponmantaj Milesqa wasinmanta ripusqa, bau-
pa ima (1 Pedro 3:21 leey). tizakusqataj. Chaymanta parlaspa Miles nin:
14 Jehova´ Diostaqa munakunanchejpuni ka- ˜
“Jesuspa wanuyninpi tukurispaqa, entiender-
shan. Payqa mana sumaj imasllatachu sapa ´
qani Jehova Dios maytapuni munakuwasqan-
dıa´ qowanchej, manaqa cheqa kajta, munay-
ta. Chayta yachaspaqa sonqoy wawayarqa.
nintawan rejsichiwanchej (Juan 8:31, 32). Chayrayku Diosman kausayniyta qoporqani,
Chantapis Jehova´ Diosqa congregacionnejta bautizakorqanitaj”, nispa.
yuyaychawanchej, yanapawanchejtaj. Proble- ˜
15. ¿Imataj Makaylata yanapasqa pantayta manana
13, 14. 1) 1 Pedro 3:21 nisqanman jina, ¿imaraykutaj wa- manchachikunanpaj?
˜ ´ ˜
nuyta mana manchachikunachu kasqa? 2) ¿Jehova Dios- 16. ¿Imatataj Miles ruwasqa manana mamanta mancha-
ta munakunanchejchu tiyan? chikunanpaj?
6 TORREMANTA QHAWAJ
NISQANCHEJTA JUNTANA qa Palabrannejta, llajtannejta ima yuyaycha-
17 Evaqa Eden ´ huertapi sachaj poqoynin- sonqa (Isa. 30:21). Ajinamanta kausayniykipi
ta mikhuykuspa, Jehova´ Diosta qhesachar- allinpuni risonqa (Pro. 16:3, 20).
qa. Adantaj chay sachaj poqoyninta mi- 19 Jehova´ Diospa kamachiykunasnin allin-
khuykuspa, Jehova´ Dios tukuy imata pay- niykipaj kasqanta yuyarikullankipuni chay-
rayku ruwasqanta pisipaj qhawasqanta riku- qa, Jehova´ Diosta astawan munakunki, ka-
cherqa. Chaywanpis tukuyninchej rikuchiyta machiykunasnintapis kasukullankipuni. Aji-
atinchej, Adanwan Evawan mana allintachu namanta Satanas ´ imata qoyta munasojtinpis,
ruwasqankuta. Bautizakuspaqa rikuchinchej, manapuni Jehova´ Diosmanta karunchakun-
Jehova´ Dioslla derechoyoj kasqanta imachus kichu. Kaymanta waranqa watasmantaj, ji-
allin, imatajchus mana allin kasqanta ninan- nata ninki: “Walejtapunicha´ bautizakorqani”,
paj. Chantapis rikuchillanchejtaj, payta may- nispa.
ta munakusqanchejta, paypi atienekusqan-
chejta ima. 19. ¿Imatataj yuyarikunanchej kasqa, imaraykutaj?
18 Bautizakuytawanqa Diosllapajna ˜ kausa-
˜
nanchej tiyan, manana noqanchejpajchu. Wa-
kinkunaqa chayta mana atinankuta piensan- ´
ku. Jinapis may chhika runas, Diospa munay- DIBUJOS. Paginas 4, 5: Iskaychakuy: Uj joven comen-
ninta sapa dıa´ ruwashanku. Qanpis paykuna tayta manchachikushan, chayrayku astawan estudia-
nanpaj kallpachakushan. Amigos: Uj jovencita mana
jina Diospa munayninta ruwawaj. Chaypajqa allin amiganwan purishaspa, hermanasmanta penqaku-
Bibliata entiendenaykipaj kallpachakullaypu- shan. Tiemponmantaj chay jovencitaqa, Jehovaj testi-
˜
ni, hermanoswanpis masichakuy, Diosmanta gon kasqanmanta manana penqakushanchu. Juchalli-
kuymanta: Uj joven congregacionmanta qharqochikus-
yachakusqaykitapis tukuy sonqo wajkunaman qanrayku, wasinmanta ripushan. Hermanitantaj chayta
willariy (Heb. 10:24, 25). Imata ruwanapajpis rikuspa, paypis juchapi urmayta manchachikushan.
Jehova´ Diospa yuyaychayninta maskay. Pay- Chaywanpis Jehovata munakusqanrayku bautizakushan.
˜
Churanakuy: Uj joven mana testigo mamanpa naupa-
17. ¿Imatataj tukuypis rikuchiyta atinchej? ˜
qenpi manchikuywan Diosmanta manakushan. Chay-
´ wanpis tiemponmanqa, mana manchachikuspa Biblia-
18. ¿Imatataj ruwawaj Jehova Diospa munayninta ruwa-
nallaykipajpuni? manta mamanman sutinchashan.
YUYARIKUNAPAJ
28 TAKIY
´
Jehova Diospa amigosnin kasunman
11 YACHAQANA
´
Jehova Diosta uyarina
89 TAKIY
´ ‘Kaymin Wawayqa, payta uyariychej’ (MAT. 17:5).
Kasukojta bendecin Jehova
´ ´
¿IMATA KAYPI JEHOVA DIOSQA noqanchejwan parlarispa mayta kusikun.
YACHAKUSUN?
˜
Naupa tiempopi, runaswan parlarqa profetasnejta, angeles-
´ nejta, Jesucristonejta ima (Amos ´ 3:7; Gal.
´ 3:19; Apo. 1:
Jesus kay jallpapi
´ ´
1). Kay tiempopitaj, Jehova Diosqa Biblianejta parlawan-
kashajtin, Jehova Diosqa
kinsa kutita cielomantapa- chej. Ajinamanta yuyasqasninta, munaynintapis rejsichina-
cha parlamorqa. Uj kutipi, wanchejpaj.
Jesuspa yachachisqasnin- ´ kay jallpapi kashajtin, Jehova´ Diosqa cielomanta-
2 Jesus
ta nerqa: ‘Wawayta uya-
pacha kinsa kutita parlamorqa. Qhepan parrafospitaj, ima-
riychej’, nispa. Kay tiem-
´
popitaj, Jehova Diosqa tachus Jehova´ Dios chay kutispi nisqanta yachakusunchej.
Biblianejta, Jesuspa ya- Chanta´ yachakullasuntaj, nisqasninmanta imatachus ya-
chachisqannejta, llajtan- chakuyta atisqanchejta, imaynatachus yanapawasqanchej-
nejta ima parlawanchej. tapis.
Chayrayku yachakusun-
´ “QANMIN MUNASQA WAWAY KANKI”
chej, Jehova Diosta,
Jesustapis uyareyqa 3 (Marcos 1:9-11 leey). Jehova´ Diosqa, Jesus ´ bautizaku-
˜
shajtin naupaj kutipi cielomantapacha parlamorqa. Diosqa
allinninchejpaj kasqanta.
Jesusman nerqa: “Qanmin munasqa Waway kanki. Qantaqa
allinpaj qhawayki”, nispa. Jesusqa chayta uyarispa maytacha´
kusikorqa. Imajtinchus Jehovapuni nimorqa, Jesus ´ Wawan
kasqanta, payta munakusqanta, allinpaj qhawasqanta ima.
Kunantaj imaraykuchus chaykunata nisqanta yachakusun.
4 “Waway kanki”. Jesusqa manaraj jallpaman jamushaspa,
´
cielopi uj angel karqa, nisunman Diospa wawasninmanta uj-
´
1, 2. 1) ¿Pikunanejtataj Jehova Dios runaswan parlasqa? 2) ¿Imatataj qhepan
parrafospi yachakusunchej?
´
3. Marcos 1:9-11 nisqanman jina, ¿imatataj Jehova Dios Jesusman bautiza-
kushajtin nerqa?
´
4. ¿Imaraykutaj Jehova Dios Jesusta “Waway kanki” nispa nerqa?
8
nin karqa. Chanta, ¿imajtintaj Jehova´ Dios, kunata kallpachasunchej chayqa, creeynin-
Jesus´ bautizakushajtin “Waway kanki” nis- ku aswan sinchi kanqa, Jehova´ Diosta-
pa nerqa? Imajtinchus chay kutipi, Jehova´ pis tukuy sonqo sirvillanqankupuni. Tatas-
Diosqa atiyninta Jesusman qorqa. Ajinaman- qa wawasninkuta sonqomantapacha kallpa-
ta payta ajllarqa, cieloman kutipuspa Reytaj, chananku tiyan. Paykunata munakusqanku-
Kuraj kaj Sacerdotetaj kananpaj. Chayrayku tataj, ruwasqankuwan rikuchinanku tiyan.
Jehova´ Diosqa, Jesusta ‘qanmin Waway kan- ˜
Ajinamanta wawasninkoqa, naupajllamanpu-
ki’ nispa nerqa (Luc. 1:31-33; 3:22; Heb. 1:8, ni renqanku.
9; 2:17). 6 “Qantaqa allinpaj qhawayki”. Jehova´
5 “Munasqa Waway kanki”. Jehova´ Dios- Diosqa chayta nispa, Jesuspi atienekusqanta
qa Jesusman chayta nispa, payta mayta nisharqa. Payqa yacharqa Wawan paypa mu-
kallpacharqa. Noqanchejpis wajkunata kall- nayninta juntanantapuni. Noqanchejpis, Je-
pachanapaj, tukuy atisqanchejta ruwana ´ Diospa nisqasninta juntananpi atieneku-
sus
(Juan 5:20). Pillapis munakuwasqanchejray- sunman (2 Cor. 1:20). Jesuspa kausayninpi
ku “allinta ruwanki” niwajtinchejqa, sonqon- tukurispaqa, astawan paymanta yachakuyta
chej qhallallarin. Congregacionmanta her- munasunchej, pay jinataj ruwayta munasun-
manosninchejpis, familianchejpis, munakuy- chej. Jehova´ Diosqa Jesus
´ jina ruwayta atis-
wan kallpacharinanchejta necesitanku. Pay- qanchejpi atienekun (1 Ped. 2:21).
´
5. ¿Imatataj Jehova Dios jina ruwasunman? 6. ¿Jesucristopi atienekusunmanchu?
Allinta ruwanki
niwajtinchej,
kallpachariwajtin-
chejtaj may
kusisqa kanchej
(5 parrafota qhawariy).
“PAYTA UYARIYCHEJ” tanankupaj, runasman willamunankupajpis.
´
7 (Mateo 17:1-5 leey). Jehova´ Diosqa cie- Apostol Pedroqa Jesuspa jatun kayninta ri-
lomantapacha parlamullarqataj, maypacha- kusqanta mana qonqarqachu. Chayrayku
chus Jesus ´ “uj jina rijchayniyojman” tukor- 30 watasninman jina, Jesuspa jatun kaynin-
qa, chaypacha. Chay kutipi, Jesusqa Pedro- manta parlallarqapuni (2 Ped. 1:16-18).
ta, Santiagota, Juantawan uj jatun orqoman 9 “Payta uyariychej”. Jehova´ Diosqa chay-
charqa. Imajtinchus payqa yacharqa, mayta qayta uyarinku’, nispa (Juan 10:27). Jesus-
˜ arichispa wanuchinankuta.
nak ˜ Jesus´ uj jina
taqa uyarinchej mana nisqasninta yachaspa-
rijchayniyojman tukusqanqa, maytacha´ dis- llachu, manaqa nisqanta kasukuspa. Ama sa-
cipulosninpa creeyninkuta kallpacharqa. Aji- qenachu ‘kay kausaypa llakiykunasnin’ mus-
namanta paykuna jamoj pruebasta aguan- phachinawanchejta (Luc. 21:34). Astawanpis
7. 1) Mateo 17:1-5 nisqanman jina, ¿maykajtaj Jehova
´ llakiykunapi rikukuspapis, Jesuspa kama-
Dios watejmanta cielomantapacha parlamusqa? 2) ¿Ima- chiykunasninta kasukunapuni. May chhika
´
tataj Jehova Dios chay kutipi nisqa?
´ ´
8. Jesus uj jina rijchayniyojman tukusqan, ¿Jesusta, dis- 9. ¿Imastataj Jesus discipulosninman nisqa?
cipulosnintawan yanapasqachu? 10, 11. ¿Imasta ruwaspataj Jesusta kasukusunman?
10 TORREMANTA QHAWAJ
Runasman Diosmanta
willamuspaqa, mana waj
imaspi musphasunchu
(12 parrafota qhawariy).
MARZO DE 2019 11
´
Jehova Diosqa sutinta jatunchanqa, llajtantataj salvanqa
(16 parrafota qhawariy).
12 TORREMANTA QHAWAJ
ta jatunchanqapuni. Payqa Satanasta, saj- cha Jesusman nisqanta ama qonqanachu.
ra runaspa ruwasqasninkutapis Gobiernon- Chay palabrasqa Bibliapi qhelqasqa kashan.
nejta qalata chinkarpachenqa. Ajinamanta Chaytaj yanapawanchej Jehova´ Diospa ma-
payta kasukoj kamachisnin sumajta kausa- kinpi kashasqanchejpi atienekunapaj. Chan-
konqanku (Sal. 94:22, 23; Isa. 65:17). Bi- tapis rikuchiwanchej Jehova´ Dios Satanas-
bliaqa niwanchej: “Diostaj sonqo tiyaykuy- pa ruwasqasninta, runaspa sajra ruwasqas-
ta qosonqachej, mayqentachus runas mana nintapis chinkachinanta. Chayrayku Jeho-
entiendeyta atinkuchu, chayta. Ajinaman- va´ Diosta uyarinapuni. Chayta ruwasunchej
ta payqa sonqoykichejta, yuyayniykichejta- chayqa, ima llakiytapis kay tiempopi, aswan
wan, Cristo Jesusnejta waqaychanqa”, nispa qhepamanpis aguantayta atillasun. Bibliaqa
(Fili. 4:6, 7). Chayqa juntakonqapuni. yuyarichiwanchej: “Qankunaqa sinchita sa-
DIOSPA NISQASNINTA UYARIY
yanaykichej kanqa. Ajinamanta Diospa mu-
¿YANAPAWASUNMANCHU? nayninta ruwaytawan, imatachus qonanta
17 Kay tiempopipis, Jehova´ Diosqa parla- nisqanta japinaykichejpaj”, nispa (Heb. 10:
´ 30:21 leey). Chay-
shallawanchejtaj (Isaıas 36).
wanpis payqa, mana cielomantapachachu
parlamuwanchej. Diosqa Biblianejta par-
lawanchej, kamachiykunatapis qowanchej.
Chantapis Diosqa ‘allin mayordomonejta’
atiyninwan mikhunata jina qoshawanchej.
´
Chaykunataj kanku publicaciones, videos, FOTOS. Pagina 9: Uj anciano qhawashan, uj siervo
ministerial salonta lliphuchaysikushasqanta, literaturapi
grabaciones ima (Luc. 12:42). Chay chhika ˜
trabajashasqanta ima. Pana lado fotopitaj, chaykunata
publicacionesqa creeyninchejta kallpachan. ´
ruwasqanmanta “allinta ruwanki” nishan. Pagina 11:
18 Imatachus Jehova´ Dios cielomantapa- Sierra Leona suyumanta uj qhariwarmi, uj pescadorta
´
tantakuyman jamunanpaj invitarishanku. Pagina 12:
´
17. Isaıas 30:21 nisqanta yachaspa, ¿imaynatataj Jeho- Maypichus hermanosta mana tantakojta saqenkuchu
´
va Dios kay tiempopi parlawanchej? chay suyupi, hermanosqa uj wasipi tantakushanku.
´ Mana reparachikunankupajtaj, mana reunionman
18. ¿Imapajtaj Jehova Diospa nisqasnin yanapawan-
chej? rinankupaj jinachu vistisqa kashanku.
YUYARIKUNAPAJ
˛ Marcos 1:11 versiculopi ima- ˛ Mateo 17:5 versiculopi ima- ˛ Juan 12:28 versiculopi ima-
´ ´ ´
tachus Jehova Dios nisqan- tachus Jehova Dios nisqan- tachus Jehova Dios nisqan-
manta, ¿imatataj yachaku- manta, ¿imatataj yachaku- manta, ¿imatataj yachaku-
sunman? sunman? sunman?
4 TAKIY
´
Jehova Diosmin Michiwajniy
12 YACHAQANA
Wajkunamanta llakikuna
90 TAKIY
“Hermanosnıy,´ tukuyniykichej uj sonqolla kaychej,
Purajmanta
kallpachanakuna khuska ñakariychej” (1 PED. 3:8).
´
¿IMATA KAYPI WAJKUNA noqanchejmanta llakikojtinku kusikunchej.
YACHAKUSUN? Chay jina runasqa, imaynachus kashasqanchejta tapuriwan-
Jehovawan Jesuswanqa, chej, kallpachakunkutaj entiendenawanchejpaj. Paykunaqa
runasmanta llakikunku. niraj imata nishajtinchej, “noqa yanaparisqayki” niwanchej-
Kay yachaqanapi paykuna- pacha. Ajina runastaqa munakunchej. Imaraykuchus llakiy-
manta yachakusun. Chan- ninchejta, llakiyninkupis kanman jinata qhawanku, noqan-
´ ˜ arinku1 (1 Pedro 3:8 leey).
ta yachakullasuntaj, ima- chejwan ‘khuskataj nak
raykuchus Wajkunamanta 2 Tukuy cristianos wajkunamanta llakikunanchejtaj, khuya-
llakikunanchejta, imayna-
tachus chayta ruwanan- kunanchejtaj tiyan. Jinapis mana chayta ruwayta atillanchej-
chejta ima. chu. Juchasapas kasqanchejrayku, noqallanchejpi yuyayman
yachasqa kanchej (Rom. 3:23). Wakintaj mana wajkunaman-
ta khuyakuyta atillanchejchu, wasinchejpi mana yachachi-
˜
wasqanchejrayku, chayri naupa kausayninchejrayku. Chan-
tapis kay qhepa punchaykunapi, runasqa “paykunallata mu-
nakojkuna” kanku, manataj wajkunapi piensankuchu. Chay
jina runas chaupipi kausasqanchejrayku, mana wajkunaman-
ta llakikuyta atillanchejchu (2 Tim. 3:1, 2). ¿Imataj yanapa-
wasunman mana chay runas jina kanapaj? Qhepan parrafos-
pi chayta yachakusun.
3 Astawan khuyakuyniyoj kanapajqa, Jehova´ Diosmanta,
14
min. Paytaj wajkunamanta llakikuyta sumaj- jina”, nispa (Zac. 2:8). Sutita reparanchej,
ta yachachiwasunman (1 Juan 4:8). Jesuspis Jehovaqa llajtanpa llakiyninta sumajta ya-
Tatan jinallataj karqa (Juan 14:9). Kay jall- chasqanta.
papi runa jina kausashaspa, Jesusqa runasta 5 Jehovaqa kamachisnin sufrejtinku, mana
Jehovaqa israelitasmanta
khuyakorqa,
egipciosmantataj librarqa
(5 parrafota qhawariy).
enemigosninkumanta librananpaj, juezkuna- ta llakikorqa. Chayta ruwananpajtaj kinsa
˜
ta kacharqa (Jue. 2:16, 18). imas yanaparqa. Naupaj kaj, Jesusqa tukuy
6 Jehova´ Diosqa kamachisninta sumajta imapi Tatanman rijchakorqa. Payqa Jeho-
entienden, pantasqata yuyajtinkupis. Profe- va´ jinallataj runasta munakorqa. Jesusqa Ta-
ta Jonasmanta parlarina. Jehovaqa Jonas- tanta tukuy imata ruwaysispa mayta kusikus-
´
ta Nınive llajtaman kacharqa, chinkachisqa papis, runasta astawan munakorqa (Pro. 8:
kanankuta willamunanpaj. Ninivitastaj sajra 31). Chayraykutaj paykunamanta llakikorqa.
ruwayninkumanta pesachikorqanku, Jeho- 9 Iskay kaj, Jesusqa Jehova´ jinallataj ru-
vataj paykunata perdonarqa. Jinapis Jonas- naspa sonqonkuta rejserqa. Payqa imachus
qa willasqan mana juntakusqanrayku, “may- runaj sonqonpi kasqanta sumajta yachaj
˜
ta phinarikorqa”. Chaywanpis Jehovaqa Jo- (Mat. 9:4; Juan 13:10, 11). Runas phutis-
naswan pacienciakorqa, pantasqa kasqanta- qas kashasqankuta rikuspa, paykunamanta
taj reparacherqa (Jon. 3:10–4:11). Chantaraj khuyakoj, sonqochajtaj (Isa. 61:1, 2; Luc. 4:
Jonasqa yuyayninta cambiarqa. Diostaj Jo- 17-21).
naspa kausayninta Bibliapi qhelqacherqa, 10 Kinsa kaj, Jesusqa waj runas jinallataj
16 TORREMANTA QHAWAJ
pusarqa. Waj kutipitaj, “uj viudaj kata qhari” pis, llakiyninkuta entiendenapaj kallpacha-
wawanta kausaricherqa (Mar. 7:32-35; Luc. kusunman, yanaparisunmantaj (2 Cor. 11:
7:12-15). Jesusqa chay runasmanta sonqonta 29). Kay mundomanta runasqa paykunalla-
nanachikusqanrayku, paykunata yanaparqa. pi yuyanku. Noqanchejrı´ apostol
´ Pabloj nis-
´
12 Lazaro ˜
wanupojtin, hermanasnenqa son- qanta ruwayta munanchej. Pay nerqa: “Ama
qo nanayta waqarqanku. Martata Mariata- allinnillaykichejtaqa maskaychejchu. Ma-
wan waqajta rikuspa, Jesuspis “waqarikor- nachayqa wajkunaj allinninkutapis maskay-
qa” (Juan 11:32-35 leey). Jesusqa mana chej”, nispa (Fili. 2:4).
waqarikorqachu, Lazarota manana ˜ rikunan- 15 Astawanqa ancianos khuyakuyniyoj ka-
MARZO DE 2019 17
Wajkunamanta llakikoj- 1
´
tinchej, congregacion
aswan ujchasqa kanqa
(15 al 19 parrafosta qhawariy).
Mundontinpi ashkha
khuyakoj hermanos tiyan,
paykunamantataj mayta
yachakusunman. Kay fotospi,
´
¿imaynata wajkunamanta
llakikusqankuta rikuchishanku?
2
´
¿Imasta ruwasunman
congregacionpi astawan
munakuy kananpaj?
18
18 Tukuypis wajkunamanta llakikuyta atin- nanchej chayqa, mana anchata tapuykuna-
chej, mana ancianosllachu. ¿Imaynata´ chay- chu (1 Tes. 4:11). Wakenqa llakiypi kashas-
ta ruwasunman? Familiaresninchejpa, ji- pa, imatapis parlarparillanku. Pantasqa kas-
nallataj hermanospa problemasninkuta en- qanta ninamantaqa, imaynachus kashasqan-
tiendenapaj kallpachakuna. Congregacionpi ta entienderina. ‘Allinta uyariyta yachana ti-
jovencitosmanta, onqosqasmanta, machitu yan, manataj usqhayllata parlanachu tiyan’
˜
hermanosmanta, wanusqayoj kajkunaman- (Mat. 7:1; Sant. 1:19).
ta ima llakikuna. Paykunata imaynachus ka- 20 Mana congregacionpi kajkunallamanta-
YUYARIKUNAPAJ
´ ´
˛ ¿Imasta ruwaspataj Jehova ˛ ¿Imasta ruwaspataj Jesus ˛ ¿Imasta ruwaspataj
runasmanta llakikorqa? runasmanta llakikorqa? noqanchej wajkunamanta
llakikusunman?
130 TAKIY
Perdonayta yachanachej
13 YACHAQANA
Runasmanta khuyakuna
Diosmanta yachachinapaj
70 TAKIY
Uyariyta munajta “Paykunatataj khuyakorqa”. “Chantá paykunaman tukuy
maskamuna imata yachacherqa” (MAR. 6:34).
´
¿IMATA KAYPI JESUSQA runaspa sonqonkuta sumajta entienden. Kay jall-
YACHAKUSUN? papi kashaspa, payqa ‘kusikojkunawan kusikorqa, waqajkuna-
Wajkunamanta wantaj waqarqa’ (Rom. 12:15). Uj kuti, Jesuspa 70 discipulos-
llakikusun chayri khuyaku- nin predicacionpi sumaj risqanmanta kusisqas kasharqanku.
sun chayqa, predicashas- “Chaypacha Jesusqa mayta kusikorqa” (Luc. 10:17-21). Waj
pa aswan kusisqa kasun, ´
kutipitaj, Lazaro ˜
wanupusqanmanta runasta “waqajta rikuspa
´
wakin kutitaj icha aswan sonqon wawayarqa, sinchitataj llakikorqa” (Juan 11:33).
sumajta riwasun. ¿Imaray- 2 Jesusqa mana juchayoj kaspapis, juchasapa runasmanta
´
ku chayta ninchej? Kay
yachaqanapi, imaynata- khuyakorqa, paykunawantaj pacienciakorqa. Ajina karqa ru-
´ ˜
chus Jesus runasta ya- nasta munakusqanrayku. Naupaj yachaqanapi yachakorqan-
chachishaspa khuyakus- chej jina, Jesuspa sonqon runasrayku “tikarerqa” (Pro. 8:
´
qanta yachakusun. Chanta 31). Runasta mayta munakusqantaj, paykunata entiendenan-
tawa yanapasmanta parla- ´
paj tanqarqa. Apostol Juan Jesusmanta nerqa: “Payqa yacha-
risun. Chaykunataj predi- llarqa imachus runaj sonqonpi kasqanta”, nispa (Juan 2:25).
canchej chay runasta khu-
Jesusqa runasmanta llakikorqa, khuyakorqataj. Ashkha ru-
yakunapaj yanapawasun. ´ paykunata munakusqanta reparaspa, sumaj wi-
nastaj Jesus
llaykunata japikorqanku. Jesus´ jina kanapaj astawan kallpa-
chakusun chayqa, predicacionpi aswan sumaj riwasun (2 Tim.
4:5).
´
3 Apostol Pabloqa, Diosmanta runasman willamunanpuni
kasqanta yacharqa. Noqanchejpis predicananchejpuni kas-
qanta yachallanchejtaj (1 Cor. 9:16). Runasmanta khuyaku-
sun chayqa, mana obligasqa jinachu predicasun. Manachay-
qa Diosmanta willarisun paykunamanta llakikusqanchejray-
ku, yanapayta munasqanchejraykutaj. Biblia nin: “Aswan ku-
´
1. ¿Imatataj Jesus ruwayta atin?
´
2. ¿Imaraykutaj Jesus runasmanta khuyakorqa?
´
3, 4. 1) ¿Imaraykutaj runasman predicananchej tiyan? 2) ¿Imata kay yacha-
qanapi yachakusun?
20
siy wajman qoriy, qorichikunamanta nisqa- kunata qhatirerqanku. Chay runasta rikuspa,
qa”, nispa (Hech. 20:35). Chay yuyaywan pre- ¿imata´ Jesus ´ ruwarqa? Paykunata “khuyakor-
dicasun chayqa, aswan kusiywan runasman qa1 mana michejniyoj ovejas jina kasqanku-
willamusun. rayku. Chanta´ paykunaman tukuy imata ya-
4 Kay yachaqanapi, predicanchej chay ru- chacherqa” (Mar. 6:30-34).
˜ 6 Rikunchej jina, Jesusqa runasmanta khu-
nasmanta khuyakuyta yachakusun. Naupaj-
taqa parlarisun, imatachus Jes us ´ runas- yakorqa “mana michejniyoj ovejas jina” kas-
manta yuyasqanta, imatachus paymanta ya- qankurayku. Jesusqa ichapis repararqa, chay
chakunanchejta ima. Chanta´ runasta Jesus ´ runasmanta wakin pobres kasqankuta, fami-
jina khuyakunapaj, tawa imasta yachakusun liankuta mikhuchinankupajtaj diantinta tra-
(1 Ped. 2:21). bajasqankuta. Icha´ wakenqa familiarninku
˜
wanupusqanrayku, phutisqas kasharqanku.
´
JESUS RUNASMANTA Jesustaj chay runaspa llakiyninkuta sumajta-
KHUYAKORQA cha´ entienderqa. Yachakorqanchej jina, pay-
5 Imaynatachus Jesus ´ runasta khuyakus- pis icha´ ajina llakiykunallapitaj rikukorqa. Je-
qanmanta parlarina. Uj pacha, Jesusqa dis- susqa paykunamanta llakikusqanrayku, Dios-
manta willaspa sonqocharqa (Isaıas ´ 61:1, 2
cipulosninwan predicaj risqankumanta say-
kusqas kasharqanku. “Paykunaqa mana mi- leey).
khunallankupajpis tiempoyojchu karqanku”. 1 MANA QONQANAPAJ: Khuyakuy palabraqa, niyta munan lla-
Chayrayku Jesus ´ paykunata nerqa: “Jakuchej ˜
kiypi kaj runamanta chayri nakarichisqa runamanta sonqon-
chejta nanachikuy. Wajkunata khuyakuspaqa, paykunata yana-
chinnejman, uj chhikallantapis samarikunay- pariyta munasun.
kichejpaj”, nispa. Jinapis ashkha runas pay-
´ ´
6. Isaıas 61:1, 2 nisqanman jina, ¿imaraykutaj Jesus ru-
´
5. ¿Pikunamantataj Jesus khuyakorqa? nasmanta khuyakorqa?
22 TORREMANTA QHAWAJ
Imaynachus runaspa kausayninku
kasqanpi piensarina
(10, 11 parrafosta qhawariy).
tiempopi kausayqa may llakiy kasqanta. No- nitaj wajkunapis Diosmanta yachakuyta ne-
qanchejqa Jehova´ Diospa yanapaynillanwan cesitasqankuta”, nispa. Chaypi piensarispa,
aguantanchej (2 Corintios 4:7, 8 leey). hermanonchejqa nina ˜ predicayta manchachi-
Chayrayku Jehovata mana rejsejkunaj kau- korqachu. Pay nin: “Predicacionqa manana ˜
sayninkoqa, aswan llakiyrajcha.´ Chaypi pien- manchali kanaypaj yanapawarqa, Bibliaj ya-
´
sarispa, Jesus jina paykunamanta khuyaku- chachiykunasninpis astawan sonqoypi saphi-
sun, “allin kawsaymanta sumaj” willaytataj chakorqa”, nispa.1
willarisun (Isa. 52:7). 12 Kinsa kaj, Bibliamanta yachakojkuna-
11. ¿Imataj hermanonchej Sergeyta runasta khuyaku- 12. ¿Imaraykutaj Bibliamanta yachakojkunawan pacien-
nanpaj yanapasqa? ciakunanchej kasqa?
MARZO DE 2019 23
13 Uj mosoj puente ruwakushajtin, runas- ta. Jinapis ashkhas chayta mana yachanku-
qa thanta puententa pasankuraj. Chayrayku chu. Yachanku chaytaj tumpallata entienden-
mana chay ratochu thanta puenteta urma- ˜
ku. Wakenqa tukuy ima wanuypi tukukusqan-
chinku. Jinapis mosoj puente tukukojtenqa, ´
ta yuyanku. Wakintajrı kacha runas cieloman
thanta puenteta urmachinku. Ajinallataj ru- ripusqankuta creenku. ¿Imaynata´ chay ru-
nasta yachachiywanpis. Runasman creesqan- nasta yanapasunman?
kuta chay rato saqenankuta ninamantaqa, 15 Uj hermanoj ruwasqanmanta parlari-
24 TORREMANTA QHAWAJ
˜
chejqa, chay senoraj qhari wawitan wanu-˜ chus Jehova´ Dios runasta astawan yanapa-
pusqanta yachaspa, payman uj cartata apa- shan (1 Corintios 3:6, 7 leey). Jehova´ Dios-
chisqa. Chay cartapitaj, tukuynin familianta ninchej runasta payman pusamun (Juan 6:
sonqochananpaj Bibliamanta wakin versicu- 44). Sapa runataj imayna sonqoyojchus kas-
losta churapusqa. Chay cartaqa, chay fami- qanman jina, ajllanan tiyan sumaj willayku-
˜
liata mayta yanapasqa. Senoraqa hermana- nata japikunantachus manachus (Mat. 13:
man waj cartapi jinata nisqa: “Qaynaqa qala 4 - 8). Chantapis Jesusmanta yuyarikuna. Pay
llakisqapuni kasharqani. Cartitaykitaj mayta tukuymanta aswan sumaj yachachej kajtin-
sonqochawarqayku. Anchatapuni agradece- pis, ashkhas paypa willasqanta mana japikor-
kuyki, maytapuni yanapawarqayku. Cartay- qankuchu. Chayrayku mana llakikunanchej-
kita casi 20 kutistapuni leerqani. Chay jina chu tiyan, kay tiempopi runas mana uyariyta
manchay kacha palabraswan sonqochawar- munawajtinchej.
qayku. Familiantin maytapuni agradecekuy- 19 Predicashaspa runasmanta khuyakusun
ku”, nispa. Llakisqa kajkunamanta khuyaku- chayqa, aswan sumaj riwasun, aswan kusis-
sunchej chayqa, runasta hermananchej jina qataj predicasun. Runasta yanaparispa son-
yanapariyta atisun. ˜ kausayta japinan-
qo juntasqa kasun. “Winay
MAYCHUS KAJLLATA YUYANA kupaj” jina kajkunatataj, Diosman chimpa-
18 Runa masinchejta Jehovata rejsinanku- nankupaj yanapasun (Hech. 13:48). Chayray-
paj yanapajtinchejpis, noqanchejmanta may- ku “atishaspaqa, tukuypaj allin kajta ruwana”
(Gal.´ 6:10). Ajinamanta Diosninchej Jehova-
chus kajllata yuyananchej tiyan. Imarayku-
ta jatunchaspa kusisqa kasun (Mat. 5:16).
18. 1 Corintios 3:6, 7 nisqanman jina, ¿imaraykutaj mana
llakikunanchejchu tiyan runas mana uyariyta munawaj- 19. Predicacionpi runasta khuyakojtinchej, ¿imaynataj
tinchej? kasun?
YUYARIKUNAPAJ
´ ´
˛ ¿Imaraykutaj predicanchej ˛ ¿Imaynata Jesus ˛ Predicanchej chay runas-
chay runasmanta runasmanta khuyakorqa? manta khuyakunapaj,
khuyakunanchej kasqa? ¿ima tawa imastataj
ruwananchej kasqa?
64 TAKIY
Kusiywan willamuna
KACHAS KANA
MUNAKUYNIYOJ KAY
KUSIKUYNIYOJ KAY
SONQO TIYAYKUSQA KAY
PACIENCIAYOJ KAY
KACHA SONQOYOJ KAY
TUKUYPIS kacha runas kayta munanchej, allin kay pachapeqa mana uj runallapis cheqan runa-
kajta ruwaytapis. Jinapis kay tiempopi mana ati- qa kanchu, mana jaykaj juchallikuspa cheqanta-
kullanchu. Runasqa “allin kajta mana” munakun- ´
puni ruwaj”, nispa (Ecl. 7:20). Apostol Pablopis
kuchu (2 Tim. 3:3). Paykunaqa imachus payku- nerqa: “Yachani ari runalla kasqayta, ni ima allin-
napaj allin kasqanman jinalla kausanku. Ninku- taj noqapi kasqanta”, nispa (Rom. 7:18). Chayray-
taj “mana allin kajta allin kasqanta”, “allin kajta- ´
ku kacha runa kayta munaspaqa, Jehova Dios-
taj mana allin kasqanta” (Isa. 5:20). Chantapis ninchejmanta yachakunanchej tiyan. Imajtinchus
˜
tukuyninchej juchasapas kanchej, naupa kausay- paylla kachaqa.
ninchejtataj mana saqeyta atillanchejchu. Chay-
´
rayku icha hermananchej Ana1 jina nisunman. JEHOVAQA “KACHA”
˜
Payqa ashkha watasta na Jehovata sirvispapis Jehovalla niyta atin imachus allin, imatajchus
nin: “Nisina ni jaykaj kacha kayta atisajchu”, mana allin kasqanta. Uj salmista nerqa: “Qan-
nispa. qa kacha kanki, kacha imastataj ruwanki. Kama-
Tukuypis kachas kayta atisunman. Imajtinchus chisqasniykita yachachiway”, nispa (Sal. 119:68).
kacha kayqa, Diospa atiyninpa poqoyninmanta Chayrayku Diosninchej kacha kasqanmanta, ka-
ujnin. Chay atiytaj ima kajtinpis, kachas kana- cha imasta ruwasqanmantawan parlarina.
paj yanapawasun. Chayrayku imaynachus kacha ´
´ Jehovaqa kacha. Ni pipis Jehova Dios jina ka-
runa kasqanta yachakusun. Chanta yachakulla- cha kanchu. Uj pacha, Moisesman nerqa: “Noqa
suntaj imaynatachus aswan kachas kananchejta. ˜
kacha sonqo kayniyta nawpaqeykipi rikuchis-
´
¿IMAYNATAJ KACHA RUNA? qayki”, nispa. Jehova Dios jatun kayninta, ka-
cha kaynintawan rikuchishajtin, Moisesqa kayta
Kacha runaqa buenito, wajkunaj allinninkupi ´ ´ ˜
uyarerqa: Jehova, Jehova “winaypaj Dios, khu-
piensan, allin kajtapunitaj ruwan. Chantapis waj-
yakuyniyoj, kacha sonqoyoj, llampu sonqo, ima-
kunata yanapariyta maskan. ˜
mantapis mana usqhayta phinarparikojlla, mana-
Ashkha runasqa familiaresninkuwan, amigos-
chayqa khuyakuypeqa jatun, jinallataj cheqa kay-
ninkuwan kachas kanku. Chay jina runasta rejsin-
´ pipis. Khuyakuynenqa waranqa waranqa runas-
kicha. Jinapis kachapuni kaj runaqa mana chay-
paj, pampachallantaj tukuy sajra kayninkuta,
llatachu ruwan. Pantaj runas kasqanchejrayku,
contrampi oqharikusqankuta, juchasninkuta ima.
ichapis mana Biblia nisqanman jinapunichu ka- ´
Mana qhawakullanchu juchayoj runataqa” (Exo.
chas kayta atisun. Bibliallataj nin: “Cheqamanta ´
33:19; 34:6, 7). Rikunchej jina, Jehova Diosqa tu-
1 Wakin sutisqa mana chaychu. kuy imapi kacha kayninta rikuchin. Jesuspis kay
26
jallpapi kashaspa, Tatan jinallataj kacha karqa. taj munakunapaj yanapawasun (Rom. 12:9). Bi-
´
Jinapis “Dioslla kachaqa” nispa nerqa (Luc. 18: blia nisqanman jina, Jehova Diosqa yanapawasun
19). ‘allin kajtapuni ruwananchejpaj, parlananchejpaj-
Jehovaqa kacha imasta ruwan. Kacha kaynen- taj’ (2 Tes. 2:16, 17).
qa tukuy ima ruwasqanpi suti rikukun. Biblia nin: Iskay kaj, Diospa Palabranta leena. Jehovaqa
˜
“Tata Diosqa tukuypajmin kacha; tukuy ruwas- Biblianejta “tukuy allin” nanta rikuchiwanchej, wa-
qasninta khuyakuywan qhawan”, nispa (Sal. 145: kichiwanchejtaj “tukuy ima allin kajta” ruwanapaj
9). Jehovaqa kacha kasqanrayku, tukuyta allinpaj (Pro. 2:9; 2 Tim. 3:17). Bibliata leerispa, leesqan-
qhawan, runasman kausayta, imatachus necesi- chejpi tukurispa ima, Diospa yachachiykunasnin-
tasqankuta ima qon (Hech. 14:17). Kacha kas- wan sonqonchejta juntachisun. Chay kacha imas
qanrayku juchasninchejta perdonawanchej. Uj sonqonchejpi waqaychasqa kajtenqa, kausaynin-
´ chejpi yanapawasun (Luc. 6:45; Efe. 5:9).
salmista Jehova Diosman nerqa: “Qanqa kacha
kanki, perdonanapaj wakichisqa”, nispa (Sal. 86: Kinsa kaj, “allin kajta ruwajkuna jina” kana
´ ´ ´
5). Arı, Jehova Diosqa runasman “kacha yana- (3 Juan 11). Kachas kaytaqa Jehova Diosnin-
˜
payninta qon, allin nawiwantaj qhawan llimphu chejmanta, Jesusmanta ima astawan yachaku-
sonqo kawsakojkunata” (Sal. 84:11). sunman. Jinapis Bibliapi waj kacha runasman-
ta yachakullasunmantaj. Paykunamanta iskay, Ta-
ALLIN KAJTA RUWAYTA YACHAKUNA bitawan Bernabewan karqanku (Hech. 9:36; 11:
Diosqa payman rijchakojta ruwawarqanchej. 22-24). Bibliapi paykunamanta astawan leerina.
Chayrayku kachas kayta atisunman, allin kajta- Reparanataj wajkunata yanaparinankupaj imas-
´
pis ruwayta atillasunmantaj (Gen. 1:27). Bibliaqa tachus ruwasqankuta. Chantapis piensarina, Ta-
niwanchej: “Yachaqakuychej allin kajta ruwayta”, bitawan Bernabewan kachas kasqankurayku ima
nispa (Isa. 1:17). Kunantaj kachas kananchejpaj bendicionestachus japisqankupi. Noqanchejpis
kinsa imasta yachakusun. kachas kaspa, ashkha bendicionesta japillasun-
˜ ˜ ´
Naupaj kaj, Diospa naupaqenpi kachas ka- mantaj. ¿Imaynata noqanchej familianchejman-
˜ ´
napaj, atiyninta ma nakuna (G al. 5:22). Dios- ta chayri congregacionmanta pillatapis yanapari-
pa atiynenqa sajra kajta chejninapaj, allin kajta- sunman?
28 TORREMANTA QHAWAJ
Jehovaqa
´
“amen” nisqanchejta
sumajpaj qhawan
´
JEHOVA DIOSQA payta yupaychasqanchejta jatunpaj qhawan. Payqa
sumajta uyariwanchej, manataj qonqanchu jatunchananchejpaj imastachus
´
ruwasqanchejta (Mal. 3:16). “Amen” palabrapi piensarina. Ichapis may chhika
˜ ´ ´
kutistana “amen” ninchej. Jehova Diosninchej, ¿yachanmanchu mashkha
´ ´ ´
kutistachus “amen” nisqanchejta? Arı. Chayrayku “amen” palabrata astawan
entiendena. Yachakunataj imaynatachus Bibliapi chay palabrata oqharikusqanta.
ISRAELITAS NENQANKU: “AJINA KACHUN” Israelitas chaypi kashajtinku, tukuynin Leyta uya-
´ rerqanku. Chayta mana kasukojtinku imapichus
“Amen” palabraqa, qhechuapi “ajina kachun”
´ rikukunankuta nikojtintaj, tukuyninku qhaparer-
chayri “cheqamanta” niyta munan. “Amen” pala-
braqa, hebreo parlaymanta jamun. Chaytaj niyta qanku “ajina kachun” nispa (Deu. 27:15-26).
munan, “nisqanchejta juntay, atienekunapaj jina Chaypacha may chhika qharis, warmis, wawas
´ ima kasharqanku (Jos. 8:30-35). Paykunaqa chay
kay”. Wakin kutisqa “amen” palabrata oqharej ´
˜ kutipi imatachus nisqankuta, nicha ni jaykaj qon-
kanku uj juramentota ruwanankupaj. Naupa tiem-
qakorqankuchu. Imajtinchus nisqankuta juntar-
popi, uj runaqa juramentota ruwaytawan “ajina ´
qanku. Biblia nin: “Josue kawsashajtin, israeli-
kachun” nej. Chaywantaj mana llullakusqanta, tasqa kachata kawsarqanku Tata Diospa kama-
nisqasninmanta cuentata qonanta ima rikuchej chisqanta kasuspapuni, jinallataj tukuy kurajku-
´
(Num. 5:22). Sichus uj runa imatapis ruwananta nanku kawsanankukama. Chay kurajkunaqa Tata
´
niytawan “amen” nej chayqa, chay nisqanta Dios imastachus paykunapaj ruwapusqanta allin-
juntananpuni karqa (Neh. 5:13). ta yacharqanku”, nispa (Jos. 24:31).
Deuteronomio libroj 27 capitulonpi, “ajina ka- Jesuspis, imatachus nisqan ciertopuni kas-
chun” palabra ashkha kutista rikhurin. Sumaj ´
qanta rikuchinanpaj, “amen” palabrata oqharer-
jallpaman yaykusqankutawan, israelitasqa iskay qa. Jinapis payqa uj jinamanta oqharerqa. Par-
orqos chaupipi Leyta uyarinankupaj tantakorqan- ´
layta tukuytawan “amen” ninanmantaqa, Jesus-
´
ku. Chay orqosqa Ebal, Gerizim nisqa karqanku. qa imatachus nisqanta “amen” palabrawan
MARZO DE 2019 29
qallarej. Ajinamanta chay nisqan ciertopuni kas- ruwarqanku. Rey Davidtaj uj takiypi tukuy israeli-
´ ´ ˜ ´
qanta rikuchej. Jesuspa nisqasninpeqa “amen” taspaj Jehova Diosmanta manakorqa (1 Cro. 16:
˜
palabrata, “cheqatapuni” chayri “cheqamantapu- 8-36). Chay sumaj manakuyta uyariytawan,
ni” nispa qhechuapi churakun. Wakin kutitaj Je- “tukuynin ayllu kuticherqa: Ajina kachun, nispa.
´ ´
susqa “amen” palabrata iskay kutita oqharej Chanta Tata Diosta yupaycharqanku”. Ajinata uj
(Mat. 5:18; Juan 1:51). Ajinata oqharispaqa, ima- sonqolla nisqankoqa tukuypaj kusiy karqa.
˜
tachus nisqan cheqamantapis cheqa kasqanta ri- Naupa tiempomanta cristianospis, Jehovata
kuchej. Payqa ajinata niyta aterqa, Jehovaj tukuy ´
jatunchashajtinku “amen” palabrata oqharillajtaj
nisqan juntakunanpaj atiyniyoj kasqanrayku kanku. Bibliata wakin qhelqajkunapis, cartasnin-
´
(2 Cor. 1:20; Apo. 3:14). kupi “amen” palabrata churarqanku (Rom. 1:25;
16:27; 1 Ped. 4:11). Apocalipsis libro nin, cielopi
“TUKUYNIN AYLLU KUTICHERQA: AJINA ´ ´
´ kausajkunaqa Jehova Diosta “¡Amen! ¡Aleluya!”
˜
KACHUN, NISPA. CHANTA TATA DIOSTA
nispa jatunchasqankuta (Apo. 19:1, 4). Naupa
YUPAYCHARQANKU” ˜
´ cristianospis, tantakuypi uj manakuyta uyariyta-
Israelitasqa “amen” palabrata oqharej kanku, ´
˜ wan “amen” nej kanku (1 Cor. 14:16). Jinapis
Jehovaman takishaspa, paymanta manakushas- mana qhasitachu chay palabrata oqharej kanku.
˜
pa ima (Neh. 8:6; Sal. 41:13). Uj manakuyta uya- ´
´ ˜ ¿IMARAYKUTAJ “AMEN” NINCHEJ?
riytawan “amen” nispaqa, paykunapis manaku-
´ ´
shankuman jina kaj. “Amen” nisqankoqa, Diosta “Amen” palabrata astawan entiendespa, ya-
yupaychayninkuwan ujchasqa kasharqa. Ajina ˜
chanchej imaraykuchus Diosmanta manakushas-
karqa, maypachachus rey David Jehovaj trato ´
pa “amen” nispa tukuchasqanchejta. Noqanchej
ruwasqan arcata Jerusalenman aparqa, chaypa- ´
orakushaspa “amen” ninchej chayqa, sonqoman-
cha. Chay kutipeqa uj jatun fiestata Jehovapaj tapacha chayta nisqanchejta rikuchinchej. Tanta-
´ ´
“Amen” nispaqa Jehova Diosta
jatunchanchej.
´
¿MAYKAJTAJ MANA “AMEN” NINANCHEJCHU TIYAN?
´ ´
“Amen” palabrataqa mana qhasipajchu oqha- Respetowan chinlla kakusunman. “Amen”
rina tiyan. Kaypi piensarina. Pillapis Diosmanta nisunman chay, chayri paykunaj makinkuman-
˜ ´
manapushawajtinchej, icha wakin palabraspi ta japikusunman chayqa, paykunawan khuska
´ ˜
pantanman. Jina kajtin, ¿“amen” ninachu kan- manakushasunman. Noqanchejtaj mana chay-
´ ´
man? Arı. Jehova Diosqa yachan parlasqan- ta ruwasunmanchu. Munanchej chayqa Dios-
˜
chejpi pantasqanchejta, perdonawanchejtaj. manta chinsitullamanta manakusunman. Ji-
˜ ´
Chayrayku pillapis Diosmanta manakushaspa napis sonqollanchejpi “amen” ninanchej tiyan.
pantajtenqa, mana qhawarananchejchu tiyan. Ajinamanta mana nishasunchu paykunawan
˜
Astawanpis manakushaspa imatachus niyta de acuerdo kasqanchejta. Mana testigo kajku-
˜
munasqanpi piensarina. Ajinamanta mana- na oranapaj sayarikunku chayqa, sapa ujman-
´ ˜
kuyta tukojtin, “amen” niyta atillasun. tana kashan sayarikunanchus manachus. Ni
´ sayarikuypis, ni kumuykukuypis, juchachu ka-
¿Maykajtaj mana allinchu kanman “amen”
˜
ninanchej? Mana testigo kajkuna orapuwajtin- shan. Sapa cristianomantana kashan imata-
chej. Ichapis mana testigo kajkunawan kashaj- chus ruwananqa, maypichus kashasqanman
tinchej, uj runata ninkuman orapunawanchej- jina, pikunawanchus kashasqanman jinataj.
´ Chay ajllasqantataj mana qhawarananchejchu
ta. Manachayrı familianchejpi mana tukuychu
Jehovata yupaychankuman, tatanchejtaj tu- tiyan.
´
kuypaj orapunawanchejta ninman. Chay kutis- Rikunchej jina, Jehovaqa “amen” nisqan-
pi mana allinchu kanman ni jatunmantapis, ni chejta sumajpaj qhawan.
´
sonqollanchejpipis “amen” ninanchej. Chanta,
´
¿imata ruwasunman ajinapi rikukuspa?
˜ ´ ´
kuypi manakuyta uyariytawan “amen” ninchej chejpi chayri jatunmantapis “amen” nisqanchej-
´
chaytaj, sonqollanchejpi chayta nejtinchejpis, qa, Jehova Dios uyarinawanchejpaj yanapawan-
˜
chay manakuypi nikusqanwan de acuerdo kas- chej.
´ ´
qanchejta ninchej. ¿Chayraykullachu “amen” Jehova Diosta jatunchanchej. Diosqa payta
ninchej? Chayta qhawarina. yupaychanapaj imallatapis ruwasqanchejta, su-
˜
Manakuykunata sumajta uyarispa, Diosta majta yachan (Luc. 21:2, 3). Diosninchejqa ya-
˜
yupaychanchej. Wajkuna manakushajtinku, res- challantaj imachus sonqonchejpi kasqanta. Tan-
petowan uyarinanchej tiyan. Ajinallamanta chu- takuyta telefonollapi uyarisunman chaypis, Jeho-
´ ´ ´
wa sonqowan “amen” niyta atisun. Jehovataqa vaqa “amen” nisqanchejta uyariwanchej. “Amen”
´ ˜
mana “amen” nispallachu manakuypi yupaychan- nispaqa, congregacionwan khuska payta yupay-
˜
chej, manachayqa chay manakuyta sumajta chanchej.
uyarispapis. ´
Yachakunchej jina, “amen” neyqa may sumaj-
´
Hermanoswan aswan ujchasqa kanchej. puni. Perspicacia libro nisqanman jina, “amen”
Tantakuykunapi oracionta ruwakushajtin, tukuy- nej runaqa “nisqanta juntananta nishan, imata-
˜ ´
ninchej imatachus chay manakuypi nikusqanta chus nikusqanta allinpaj qhawashan, chanta ima-
˜
uyarinchej (Hech. 1:14; 12:5). Chay manakuy tu- chus sonqonpi kasqanta rikuchishan”. Chayrayku
´ ´
kukusqantawan uj kunkalla “amen” nispataj, her- “amen” nispaqa, Jehovaj sonqonta kusichinchej
manospura aswan ujchasqa kanchej. Sonqollan- (Sal. 19:14).
MARZO DE 2019 31
34567 ˙
JW.ORG NISQAPI
´ KAYKUNATA TARIWAJ
Marzo de 2019 Vol. 140, num. 4 QUECHUA (BOLIVIA)
˜
KAPUYNIN ¿CASUALIDAD O DISE NO?
Las acrobacias de la mosca del
10 yachaqana, 6 al 12 de mayo 2 vinagre
“¿Imajtintaj mana bautizakuymanchuri?” Chay chuspeqa guerraman rej aviones jina
phawaykachanku. Jinapis chay avionesmanta
˜
nisqaqa, uj nawi chirmiyllapi maymanpis
11 yachaqana, 13 al 19 de mayo 8 phawarinku. ¿Imaraykutaj ajina usqhaysituta
´
Jehova Diosta uyarina phawaykachanku?
˜ ´
(Chaytataj tariwaj ENSENANZAS BIBLICAS
LA BIBLIA Y LA CIENCIA nisqapi. Kayqa
12 yachaqana, 20 al 26 de mayo 14
castellanollapi).
Wajkunamanta llakikuna
BIBLIAQA CAMBIANANKUPAJ YANAPARQA
13 yachaqana, 27 de mayo al 2 de junio 20 ´ ´
Parec ıa que lo ten ıa todo
Runasmanta khuyakuna ´
Stephane nisqa runaqa musicata tocaj, may
Diosmanta yachachinapaj rejsisqataj karqa. Tukuy imayoj kaspapis,
mana kusisqachu kausarqa. Imaynatachus
´ kusiy kausayta tarisqanta leeriy.
Kachas kana: ¿Imaynata kacha runas
˜ ´
kasunman? 26 (Chaytataj tariwaj ENSENANZAS BIBLICAS
FELICIDAD Y PAZ INTERIOR nisqapi. Kayqa
castellanollapi).
´
Jehovaqa “amen” nisqanchejta
sumajpaj qhawan 29
TAPAPI FOTO:
Kay Torremanta Qhawaj revistaqa, jallpantinpi Bibliamanta Jesusqa uj lojtituta khuyakusqanrayku,
yachachinapaj orqhokun. Kaytaj runa qolqeta munasqanman jina runas chaupimanta wajnejman
qosqanwan ruwakun. Mana vendenapajchu. Qolqesituykiwan pusaspa sanoyachishan
yanapakuyta munaspaqa Internetpi donate.jw.org nisqaman yaykuy. (12 yachaqanapi 11 parrafota qhawariy).
Genesismanta Malaquiaskama versiculosqa, Diosmanta Qhelqasqa
Bibliamanta orqhokun. Mateomanta Apocalipsiskama versiculostaj, Internetpi: jw.org ˙ kay codigowanpis yaykuwaj
Mosoj jallpapi kausajkunapaj Diospa Palabran Bibliamanta orqhokun.
s
Torremanta Qhawaj (ISSN 0043-1087) marzo de 2019. Kay revistataqa
orqhon Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, Santa Cruz,
w19.03-QUB