You are on page 1of 130

EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Introdusaun
1
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Oinsa ita tulun ita nia alin kiik sira atu sai maturo iha
sira nia konhesimentu kona ba Eukaristia ne’ebé hola parte
ona iha sira nia esperiensia aktual no hariku sira iha sira nia
esperiensia loron loron nian?
Atu hatan ba perguntas ida ne’e no atu bele tulun ita
nia alin sira halo esperiensia ne’ebe konkreto, ami apresenta
subsidio ne’ebé ami elabora hamutuk, ba ita nia alin sira
ne’ebe primeira comunhao ona (Ensino basico segundo ciclo)
ho objectivo:
• Atu labarik sira bele moris Eukaristia hanesan
momentu significativo iha sira nia moris lor-loron
nian, sai fatin ida, iha ne’ebé bele iha inkontru entre
fiar no moris, iha ne’ebé sira nia esperansa, sira nia
presiza no sira nia inspirasaun sira bele hetan iha
Jesus Kristo.
• Sira bele haklean sira nia fiar no brani atu fo sasin
kona ba Jesus ida ne’e ba ema seluk.

Ho nia finalidade mak hanesan tuir mai ne’e:


• Alunos sira hatene no konsiente liu tan ba Jesus Nia
prezensa real iha Eukaristia
• Aluno sira hatene krea inkontru pessoal ho Jesus
nu’udar belun no Na’i

2
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

• Aluno sira hadomi no tau laran metin ba Jesus iha


moris lor-loron nian
• Moris didiak sira nia vida sarani, moral no sira nia
relasaun ho ema seluk (iha familia, eskola no
sosiedade)

Iha subsidio ida ne’e ami elabora Tema específico ruma


▪ Se mak Jesus?
▪ Eukaristia Prezente domin no komuñaun nian
▪ Eukaristia mak forsa iha tempo susar
▪ Eukaristia transforma ita
▪ Eukaristia mak hun perdaun nian
▪ Eukaristia mak festa moris nian
▪ Eukaristia konverte ita
▪ Eukaristia mak ksolok
kada tema iha mos nia sub-tema ne’ebé sei
akompanha alunos sira iha tinan tomak nia laran.

Ho subsidio ida ne’e ami hein katak bele fo tulun ba


Katekista/animadores sira atu akompanha no guia ita nia
aluno sira hodi to’o iha finalidade ne’ebé mak ami aprezenta
ona iha leten.

3
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

TEMA I
Se mak Jesus?

4
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

I.Se mak Jesus?


Objektivo:
 Atu alunos sira atu bele konhese Jesus klean liu tan no bele
deskobre furak oinsa moris tuir Jesus.
 Atu sira bele hasoru Jesus liu husi sakramentu sira, liu liu
sakramentu Eukaristia
 Atu sira bele sai sasin Jesus nian ho sira nia moris rasik

1. Ba imi se mak hau?

5
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Objektivo:Atu tulun labarik sira bele deskobre Jesus nia


misterio nudar Maromak oan ne’ebé moris no hodi deskobre
Jesus nia misterio sira bele tau laran metin no konfiansa liu tan
ba Nia.
Aktividades:
Orasaun (livre, konforme
animador sira nia inisiativa)
Introdusaun badak
Imi halo primeira komunhau ona, nune
imi hatene ona se mak Jesus. Buat barak
mak imi hatene ona kona ba Jesus. Karik
imi rona husi imi nia inan-aman, rona iha eskola ou imi lee mos
husi Maromak futar lia. ...agora se ema ruma husi religiaun seluk
mai no husu ba imi “se mak Jesus?”, ita hatene atu hatan ba ema
ne’e, se mak Jesus?.
(katekista husik labarik sira koalia hodi rona no observa sira nia
resposta sira)

Maromak nia Liafuan:Mk. 8:27-


29/Lk. 9, 18-22
Reflessaun:
Ita nunka hare Jesus ho matan rasik: maibe ita hatene buat barak
kona ba Jesus: Ita reza ba Nia, ita Agradese Nia, ita rona nia
Liafuan iha Evanjellu...

6
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Tempo uluk liu ba, wainhira Jesus lao tuir dalan sira iha
Palestina, ema sira iha neba bele hare no rona kedas Jesus nia
lian. Iha momento neba iha ema lubuk ne’ebé tuir Nia balun mos
hela hamutuk ho Nia.
(husik labarik sira siik se mak ema sira ne’ebé tuir no hela
hamutuk ho Jesus. Es. Apostolo sira, eskolante sira; no husu ba
sira se sira hatene apostolo ruma nia naran).

Sira ne’e mak ema sira ne’ebé konhese didiak Jesus. Tan sira
nafatin hamutuk ho Jesus. Loron ida Jesus husu ba Nia Apostolo
sira: “ba imi, se mak hau?” no Pedro dehan sai Jesus nia segredo
boot liu: Jesus mak Maromak Nia oan ne’ebé moris. Nia mai iha
ema nia leet atu hatudu Maromak nia bondade no laran sadia.
Tanba ne mak Jesus ba buka ema kiak sira no ema sala nain sira;
tan ne mak Jesus ba hamaran ema nia matan ben, fo konsola no
fo isin diak ba sira ne’ebé sofre ka terus, fo perdaun ba ema sira
ne’ebé hakribit sira nia sala no hakarak fila fali ba Maromak.
Jesus mak diak no potenti hanesan Aman Maromak.
Jesus mak laran sadia hanesan Aman Maromak,

Nune’e, hanesan Pedro ita mos bele dehan: Nai Jesus, Ita mak
Kristo, Maromak oan ne’ebé moris.

7
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Iha ema barak ne’ebé seidauk konhese Jesus. Tamba laiha ema
ida ne’ebé koalia ba sira konaba Jesus. Imi ne’ebé oras ne iha ne,
imi mak tenke ba no koalia kona ba Jesus ba ema sira ne’ebé
seidauk konhese Jesus. Dala ruma tamba imi sei kiik imi tauk
uitoan atu koalia kona ba Jesus no dalan ne’ebé diak liu atu halo
ema konhese Jesus mak liu husi ita nia Jestu ka komportamentu
sira. Wanhira ema kristaun ida hatudu hahalok domin nian, laran
sadia no habelun ema hotu, nia halo Jesus prezenti iha ema seluk
nia leet. Ita konhese Jesus liu husi Maromak Nia Futar lia ne’ebé
ita rona iha Missa ka lee iha uma, maibe ita sei halo ema konhese
diak liu tan Jesus liu husi ita nia hahalok iha moris lor loron nian,
wainhira ita laran luak, wainhira ita hatudu ita nia laran sadia,
wainhira ita hatene fo perdua, wainhira ita la buka problema ho
ema seluk, wainhira ita hatene rona inan aman no mestre sira,
wainhira ita estuda no halo didiak ita nia TPC, wainhira ita la
koalia at ka tolok ema no wainhira ita halo orasaun lor loron.
fo tempo ba sira atu silensiu uitoan hafoin husu sira atu hatan
ba perguntas hirak ne:
 Se mak Jesus mai hau? (hau nia belun, hau nia
mestre, Maromak nia oan, ida ne’ebé mai atu
salva ita, ida ne’ebé dehan mai hau saida mak
hau tenke halo...)
 hau prontu atu sai Jesus ba ema seluk?

8
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 oinsa hau bele sai Jesus ba ema seluk?


ikus liu taka ho kantu: Labarik oan ida lao mai.
Labarik ona ida lao, sei dook nia matan baku kedas mai,
Hakbesik-an mai too los hau oin, hakarak atu rona mos hau lian,
Hafoin ho fiar metin husu lia, oinsa laran atu kman lolos?
Ref. Hadomi tuir lolos Jesus
Mehi mos tuir deit Jesus
Hanoin tuir Jesus hanoin
Moris tuir Jesus hau soi
Laran nai Jesus nia laran
Fuan nai Jesus nia fuan
Nune’e wainhira too kalan hau sei dukur diak
Laran kman lolos. (2x)
2. JESUS: Prezente boot liu husi Aman Maromak
Objektivo: Atu tulun aluno sira hodi tau iha konsiensa katak iha
mundo iha mos buat at, maibe buat at ne’e la mai husi Maromak,
wainhira Maromak krea mundo buat hotu mak furak no diak.
Maromak ita nia Aman tulun ita atu kontra buat at hotu, haruka
mai ita Jesus, ne’ebé hela nafatin iha ita nia sorin atu proteje ita.

Aktividades:
Orasaun

9
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Hau nia esperiensa (Animador fo perguntas ba labarik


sira kona ba sira nia esperiensa ho Jesus)
 Hau konhese ona se mak Jesus?

Hau rona ona koalia kona ba Jesus: sira koalia ona mai hau: hau
nia ama no apa, avo sira...maibe iha eskola mestre sira koalia
mos mai hau kona ba Jesus. Wainhira hau ba igreja hau rona mos
padre sira koalia kona ba Jesus.
Jesus mak ema ne’ebé hau konhese no hau hadomi. Jesus mak
hau nia amigo.

 Tuir imi nia hanoin, ita tenke konhese diak liu


tan Jesus ka?
Sim, tamba Jesus mak Aman Maromak nia prezente boot liu mai
ita.
Jesus mak Maromak nia oan, Aman Maromak haruka mai ita tan
Nia hadomi ita. Jesus mak lori Maromak nia moris iha ema hotu
nia fuan. Tamba ne mak ita tenke konhese
Nia diak liu tan.
 Tamba sa mak ita dehan

“Jesus mak presente boot

husi Maromak”?

 Jesus mai iha mundo no sai hanesan

10
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Nia halo ema matan delek sira hare


 Nia halo ema ain at sira lao fali
 Nia halo tilun diuk sira rona fali
 Nia multiplika paun hodi fo han ba ema lubun boot
Rona Maromak futar lia: Lk. 4, 14
- 21
Reflessaun (Animador bele foti husi ne’e no bele
mos aumenta tan exemplo seluk)
Ita hotu presiza Jesus, laos deit ema moras maibe mos ema diak
sira, tamba ita hotu mesak sala nain. Jesus mai iha mundo atu lori
Aman Maromak nia perdaun no dame ba ema hotu. Ema hotu
bele ba hasoru Jesus no dehan ba Nia: “Jesus, Maromak Aman
Nia Oan, sadia hau”.
Nune’e ita bele dehan katak, prezente boot liu ne’ebé
Jesus lori mai ita, mak Aman Maromak nia perdaun.
Ita husu perdaun ba Maromak
Iha Domingo, wainhira Maromak nia familia halibur
hamutuk iha igreja atu rona Jesus nia liafuan, ita husu perdaun ba
Jesus hodi dehan: “Nai sadia ami! Kristu sadia ami! Nai sadia
ami! Ita hotu seguru katak Jesus rona ita nia orasaun. Nune’e,
Jesus mos repete nafatin mai ita: “ hau oan, o nia sala sira hetan
ona perdua!”. Hanesan ema paralizadu ne’e, agora, ita mos
hamrik no nakonu ho konfiansa ita ba hasoru Jesus.

11
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Tamba sa mak ita tenke husu perdaun ba Maromak?

Tamba iha mundo iha buat at barak ne’ebé mak haleu ita, besik
ita ho hela mos iha ita nia laran.
(husu ba labarik sira atu hare fali no analiza hamutuk
esperiensia negativo ne’ebé sira hare ka rona iha ita nia rai
laran no tulun sira atu deskobre hun/abut husi esperienza
negativo hirak ne. (es. baku malu, tolok malu, oho malu, naok
nst)
Bele dehan katak esperiensa negativo hirak ne’e nia hun lolos
mai husi ema nia laran, husi ema nia egoismo, tamba osan no
tan poder, nst)

Maibe ita mos hare katak iha besik ita iha mos buat diak barak,
iha ema laran diak barak, iha ema barak ne’ebé hadomi malu,
hatene husu perdaun, hatene fo agradese, hatene fo tulun,
hamnasa midar…
Ne’e signifika katak iha ita nia laran iha buat diak, maibe iha
mos buat at. Se ita la forte atu kontra buat at hirak ne’e ita sei
monu no buat at mak forte liu iha ita.
Atu sai ema diak, ita tenke luta kontra buat at ne’ebé iha ita nia
laran. Maibe ita mesak labele. Tamba buat at forte liu ita. Tamba
ne’e Aman Maromak haruka nia Oan mane mai iha mundo atu

12
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

tulun ita. Hamutuk ho Jesus, buat at hotu sei lakon. Tan ne’e mak
ita dehan Jesus mak presente boot husi Maromak tan nia tulun ita
atu manan buat at hotu iha mundo ne’e. Jesus hanorin ita no fo
forsa mai ita atu moris hanesan Maromak oan no atu hadomi ema
seluk hanesan ita nia maun alin rasik.

Jestu konkreto
Hakerek orasaun badak ida, hodi

agradese ba Maromak ba

presente furak ne’ebé nia haraik mai ita, liu husi

Nia oan Jesus.

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

13
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

__________________________________________________

__________________________________________________

__________________________________________________

3. JESUS: Ninia familia no Ninia rain


Objektivo:
 Tulun labarik sira konsiente liu tan katak
Jesus mak Maromak oan ne’ebe moris nudar
ema husi familia ida
 Tulun sira atu fo valor ba familia nia importansia iha sira
nia moris

Aktividades:
Orasaun
Rona Maromak Nia Futar
Lia. Lk. 2, 41-52
Jogos

14
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

1. buka iha diagrama de letras liafuan hirak ne’e:


2. Le’e no kopia frase husi Evanjellu Lukas 2, 51.
__________________________________________________
__________________________________________________

Jesus – obediente – Deus – Maria - Páscoa – José –


Nazaré – família – Bíblia - Jerusalém

3. tau sinal ( ) ba resposta ne’ebé los

a) Oinsa Jesus nia komportamentu wainhira Nia

hela

15
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

b) ho Nain Feto ho saun Jose?

( ) obediente (halo tuir) ( ) mal

edukadu ( ) desobediente (la halo tuir)

b) Jesus iha tinan hira wainhira Nia ho Nia Aman-

Inan ba Jerusalem?

( ) 10 ( ) 5 ( ) 12

c) Jose ho Maria hetan fali Jesus iha ne’ebé?

( ) iha deserto ( ) iha ai-laran

( ) iha templu

Reflesaun
Husi Jogos ita bele deskobre katak,
Jesus mos moris husi familia ida.
Nia iha Aman – Inan ne’ebé hadomi
no tau matan ba Nia. Ita hotu hotu
moris husi familia ida. Maske kiak ka riku, ita iha familia ida, iha
Aman-Inan ne’ebé tau matan mai ita, kuidadu ida, tau matan mai ita,
hare ita nia eskola, hola ropa fo mai ita, hola hahan no hadomi ita.
Nune’e nu’udar ita nia agradese ba sira, ita tenke komporta diak hodi
halo tuir sira. Ex. Se hau nia Aman haruka hau ba kuru be ka dasa uma
laran hau tenke halo tuir. Ne mak sinal ita nia agradese no domin ba

16
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

sira. Familia mak fatin ne’ebé importante liu iha ita nia moris. Ita nia
moris sei hetan susar se ita dook husi familia.

Atu konhese Jesus ita mos presiza hatene Jesus nia rain no
fatin sira ne’ebé Jesus hela ba no halo nia misaun

17
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

18
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

(ho mapa ida ne’e, animador sei tulun labarik sira atu buka

fatin sira tuir mai ne’e:

 Fatin ne’ebé Jesus moris: Belem (Bethlehem)

 Fatin ne’ebé Jesus hela: Nazare (Nazareth)

 Cidade ne’ebé Jesus terus, mate no moris

hias: Jerusalem (Jeruzalem)

 Tasi iha Galileia no mota Jordaun (fatin

ne’ebé Jesus simu batismo)

Jestu konkretu:

Hakerek iha papel ka iha

kaderno buat diak hotu ne’ebé


9
imi aprende husi imi nia Aman –

Inan ne’ebé imi nunka haluha

to’o agora no imi sei hanoin nafatin, hafoin hakerek

orasaun badak ida ne’ebé imi hakarak dedika no agradese

ba imi nia Aman – Inan ka ba imi nia familia ba diak hotu

ne’ebé sira halo ona ba imi.

19
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

4. Jesus halo tuir Ninia Aman Nia


hakarak
Objektivo:
 Atu tulun alunos sira komprende katak
Jesus mak Oan ne’ebé hatene obedese
 Tulun aluno sira atu sai labarik ne’ebé
hatene obedese (hatene rona no halo tuir)
Aktividades:
Orasaun
Hau nia esperiensia
Se mak Jesus?

resposta dahuluk ba perguntas ida ne’e mak: “Jesus


mak ida ne’ebé halo tuir Ninia Aman ne’ebé iha lalehan
nia hakarak. Nune’e ita mos reflete: konhese tiha
Jesus nia familia no Nia rain, ita buka atu konhese
diak liu tan Jesus Nia moris. Se mak Jesus? Saida
mak nia halo?

20
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

(animador sei husu perguntas ruma ba alunos sira

molok kontinua koalia kona

ba Jesus)

21
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Iha uma, imi obedese ba


se? ................................................................

 Oinsa hau nia komportamentu

ihaeskola? ..............................................................

 iha estrada, iha regras ka lae?

22
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

......................................................
(animadores sira sei fo tempo uitoan ba alunos sira
atu hatan ba perguntas baseia ba figura ne’ebé iha
ona)

Lk. 7, 14 Lk. 18, 41


.............................................................................................
....................................................................................................................................

Rona Maromak futar lia: Lk. 2, 41 – 52


Reflesaun
Jesus hakarak halo tuir Aman Maromak Ninia hakarak.
(Animador sei konvida alunos sira atu reflete
hamutuk ho perguntas sira tuir mai)

23
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

1. saida mak Jesus dehan ba nia Aman – Inan


wainhira sira hetan tiha nia?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
2. saida mak Jesus hakarak?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………

3. Oinsa mak ita bele komprende Maromak nia


hakarak mai ita?
Ita bele konese Maromak nia hakarak liu husi
saida?

Jestu Konkretu
Wainhira imi fila ba uma, husu ba imi nia Aman
- Inan, “hau hatene obedese (hatene halo tuir)
ka lae?”. Hafoin imi hakerek sira nia resposta no
semana tuir mai ita sei hare hamutuk.

5. Jesus fo isin diak no saran Nia moris


Objektivo:
 Tulun labarik sira
konsiente katak Jesus
mak Maromak Nia oan
lolos, liu husi milgare
sira ne’ebe nia halo

24
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Tulun labarik sira atu deskobre katak nu’udar Maromak


oan ita iha knar atu tulun no hadomi ema seluk
Aktividades:
Orasaun
Hau nia esperiensia
Ema barak mak la hatene katak Jesus mak Maromak Nia Oan.
Ema sira ne’ebé haleu hela Jesus lahatene katak Jesus mak
Maromak Nia oan. No Jesus mos hatene didiak katak, Nia mos labele
dehan deit ho liafuan katak Nia mai husi Maromak. Nia tenke hatudu
ho sinal sira ne’ebé partukular. Tamba ne’e ma Jesus fo isin diak ba
ema moras sira no fo moris ba ema mate sira. Sinal sira ne’e mak ita
dehan “milagre”.

Iha karaik ne’e iha figura rua. imi hare didiak no dehan tok,
figura rua ne’e koalia kona ba saida?

Rona Maromak Nia Futar Lia: Lk. 8. 40 – 56


Reflesaun
Jesus lao haleu rai Palestina hodi halo diak ba ema hotu
ne’ebé Nia hasoru iha dalan. Ema hotu ne’ebé presiza nia tulun:
ema moras lepra sira, matan a’at sira, tilun diuk sira no ain
kudeik sira, ba hotu hasoru Jesus atu bele hetan fali isin diak.
Sira hakilar ho lian makas, “Jesus, sadia ami”.
Inan sira mos lori sira nia oan sira ba Jesus no Jesus simu
no haraik bensa ba sira.
Hodi hare ba Maromak Nia futar lia ne’ebé ita foin rona,
ita sei reflete liu liu kona ba Jesus Nia domin ba ema: Jesus Nia
domin mak domin ida ne’ebé fo konsola no fo isin diak.

25
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Nu’udar Maromak oan, ita mos iha kna’ar atu hadomi no fo


tulun ba ema seluk.
(Atu bele haklean didiak aluno sira nia reflesaun kona ba

Evanjellu ne’e, animadores sira sei fo perguntas sira tuir

mai ne’e atu sira bele hatan)

I. Oinsa Jesus Nia hahalok wainhira hasoru:

 Labariksira?.....................................................

 Moras sira?.....................................................

 Ema sala nain sira?............................................

 Ema kiak sira?.................................................

II. Kompletas frase hirak tuir mai ne’e:

Ohin loron Inan-Aman sira mos lori sira nian oan ba Jesus

atu..........................................................................

Ohin loron ema moris sira mos ba buka Jesus atu.............

26
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Ohin loron ema terus no susar sira mos ba buka Jesus no

harohan atu...............................................................

Orasaun taka nian


Hodi Padre...

Guia: Nai Jesus, Ita Boot hadomi kiik oan sira, fo isin diak ba
ema moras sira, fo moris ba ema mate sira, lori ba ema
kiak sira liafuan diak salvasaun nian.
Hotu: Nai Jesus, Ita Boot mak diak no kbiit makas hanesan Ita
Aman Maromak.
Guia: Nai Jesus, ohin loron Ita Boot besik nafatin ba sira ne’ebé
terus no sira ne’ebé la hetan justisa, sira ne’ebé kiak no
labarik sira ne’ebé laiha Aman – Inan, ba sira ne’ebé
moras.
Hotu: Nai Jesus, Ita Boot mak diak no kbiit makas hanesan Ita
Aman Maromak.
Guia: Nai Jesus, nakfilak ema hotu nia fuan atu sai ema ne’ebé
laran diak no laran luak ba ema sira ne’ebé iha susar
laran.
Hotu: Nai Jesus, Ita Boot mak diak no kbiit makas hanesan Ita
Aman Maromak.
Hamutuk: Ami Aman…Ave Maria…Gloria…
Hodi padre…

Jestu konkretu
Jesus mak Maromak Nia Oan. Nia lori mai ita saida mak
ita presiza liu: Domin, paz, no bondade fuan nian. Iha imi

27
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

nia uma, imi moris valor ka hahalok hirak ne’e ka lae?


Iha uma imi husu tok ba imi nia Aman nian.

6. Jesus: ida ne’ebé nafatin hamutuk ho ita


Objektivo:
Tulun labarik sira atu konsiente ba Jesus nia
prezensa iha sira moris lor loron nian

Aktividades:

Orasaun

Hau nia esperienza

Hahu ho perguntas:
Wainhira O hamutuk ho ema sira ne’ebe hadomi O, O
sente seguru ka hakmatek. O gosta hela mesmesak ka? Se
Lae. Tamba
sa? ........................................................................................
......
..............................................................................................
O koko ona esperienza, hela hamutuk ho ema sira ne’ebe
o la
konhese? ..............................................................................
................
Saida mak o
sente? .................................................................................
...........

28
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Ita nunka mais hela mesak. Maromak ita nia Aman nafatin
hamutuk ho ita.Husi dader too kalan, husi kalan too fali
dader.

 Maromak Futar Lia: Mateus 6, 26-30


Jesus koalia kona ba Maromak hodi bolu Nia “Aman” no Nia
haktuir Oinsa Aman ida fo atensaun mos ba buat kiik sira, ida
ne’e Jesus hakarak dehan katak Maromak nafatin presente iha
ita leet, tau ita nia moris iha Nia liman, Nia fo han ita loro
loron ho domin ho nia defende ita husi perigu sira. Jesus halo
riferimentu furak tebes: Manu sira semo iha lalehan no aifunan
sira iha jardin.
 Reflesaun ba Maromak nia liafuan

Maromak nafatin hamutuk ho Ita

29
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

(animadores husu ba aluno sira atu kompletas ponto ponto sira


ne’e baseia ba figura ne’ebe sira hare iha leten)
Wainhira hau estuda
Wanhira hau reza
Wainhira hau.....
Wainhira hau.......
Wainhira hau ........
Wanhira hau......
Wainhira hau ......
Wainhira hau......

Maromak nafatin hamutuk ho ita 24 oras. Nia nunka husik ita.


Dala barak mak ita la konsiente ba nia prezensa tan ita okupada
liu ho ita nia an rasik, ita preukupa liu ho buat seluk hodi haluha
tiha Jesus Nia Prezensa iha ita nia moris. Maibe wainhira ita
hamutuk ho Jesus, buat hotu sei lao ho diak. Susar no
difikuldades sira mos ita bele hasoru. Importante mak ita
konsiente nafatin ba Maromak nia prezensa iha ita nia Moris no
kontinua husu Nia atu akompanha ita.

30
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Orasaun taka nian


(ema ida mak reza nia solo no hotu – hotu repete nia
refraun hodi hananu)
Refraun: Hela ho ami Jesus tur ho ami, hela ho ami
Jesus tur ho ami, hela ho ami Jesus tur ho ami, hela ho
ami Jesus tur ho ami.
 Wainhira hau hader iha dader, ita nafatin besik
mai hau, O Nai. Wainhira nakukun kalan nian
halo hau dukur, ita nafatin besik mai hau, O Nai.
Wainhira hau estuda, hau halimar, hau hetan
terus, ita nafatin besik mai hau O Nai. (ref.)
 Wainhira hau halo tuir Ita Nia hakarak, Ita nafatin
hela ho hau, O Nai. Hau Nai, Ita nafatin hamutuk
ho sira ne’ebé halo tuir Ita Nia hakarak. (ref.)
 O Nai, hela nafatin ho ami no akompanha ami iha
momento hotu iha hau nia loron tomak no iha hau
nia moris tomak. Hau agradese Ita ho hau nia fuan
tomak. (ref.)

6. Jesus mak ksolok ba ema hotu


Objektivu:

31
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Tulun labarik sira atu deskobre katak Jesus mak prezente


ksolok nian
 Tulun labarik sira sai konsiente liu tan katak ita mos iha
knar atu sai ksolok ba ema seluk
Aktividades:
 Orasaun
Reza hamutuk salomo 70

O Nai, hau mak kiak no la haksolok,


mai lalais, hau nia Maromak;
Ita mak hau nia tulun no hau nia salvador;
O Nai, keta kleur tan!

 Ita nia esperiensa

Ita iha presiza ba buat hotu hotu


Hanesan movimento iha estrada. Ema ba no mai loron
tomak, nune’e mos iha kalan. Ema ida-idak buka buat ruma,
ema ida idak lori buat ruma.
Presiza isin diak atu estuda no servisu; presiza uma atu
familia bele hela, presiza hahan, presiza vestidu, livro sira, no
presiza haksolok mos. ema ida idak presiza mos ema seluk. Iha
ema barak ne’ebe tanis no terus maibe laiha ema ida ne’ebe fo
tulun; ema balun moras no mesak no presiza hamaluk.
Iha ema balun ne’ebé terus ka tanis no laiha ema ida
ne’ebé fo tulun. Ema balun moras no hakarak deit atu ema

32
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ruma besik ba sira. Iha ema ruma ne’ebé bele dehan: “hau la
presiza ema ida”?.
Iha Maromak nia oin laliha ema ida bele dehan: “hau iha
buat hotu no hau la presiza ema ka buat ida”!. Iha Maromak nia
oin ita hanesan ema kiak sira, tamba ita iha presiza ba buat
barak: presiza saude diak atu moris, presiza naroman atu bele
hare, presiza forza atu bele servisu, persiza perdaun atu bele
hadomi nafatin.

 Rona Maromak futar lia: Lukas 4, 16 -21

 Reflesaun

Jesus Nia “Mensajem ksolok nian” ba kiak sira


Jesus nia mensajem mak mensajem ida ksolok no
salvasaun nian ba ema hotu. Maibe ema sira ne’ebé iha
fuan simples no diak mak bele simu mensajem sira ne’e
no hare Maromak Nia milagre sira. So sira ne’ebé “kiak
iha fuan” mak iha kapasidade atu komprende
“Evanjellu”, Maromak Nia futar lia fuan.

Maibe, tuir Evanjellu, se mak “Kiak”


sira ne’e?
(apaga tiha resposta ne’ebé la los no hakerek fali

resposta ne’ebé los)

“Kiak sira” tuir Evanjellu mak:

33
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

o sira ne’ebé sente an katak sira iha buat hotu hotu


o sira ne’ebé dehan katak sira la presiza buat ida iha
sira nia moris
o sira ne’ebé haraik an
o sira ne’ebé dehan: “Hau presiza nafatin Maromak
Nia presenza”
o sira ne’ebé laiha riku soin barak
o sira ne’ebé hakarak atu hetan sasan barak liu tan
o Sira ne’ebé laran metin nafatin ba Jesus
o sira ne’ebé hakarak atu manan bebeik SDSB

Kiak sira iha Evanjellu laos sira ne’ebé laiha buat


ida, maibe kiak sira tuir Evanjellu mak sira ne’ebé
hatene rekonhese sira nia an katak sira nafatin presija
Maromak nia tulun, ho fuan haraik an no nunka dook
husi Maromak. Ba kiak sira ne’e mak Jesus lori notizia
ksolok nian katak salvasaun too ona iha mundo.

34
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

tema II
EUKARISTIA MAK HUN PERDAUN NIAN

35
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Eukaristia halo ita hola parte iha Jesus nia terus

OBJECTIVO:

Hanorin alunus sira fo signifika ba terus ou defikuldade ne’ebe


sira hasoru hanesan hola parte iha Jesus nia terus

ORASAUN;

Nai hau nia Maromak Hau agradese ba ita tan ita haraik tan
loron ida ne’e mai ami atu aprende hamutuk, kona ba Eukaristia
ne’ebe halo ami hamutuk ho Jesus nia terus iha ami nia terus
tulun no hanorin ami oras ida ne’e atu ami bele kompriende ho
didiak. Ami harohan ne’e hodi Nai Jesus kristu ia naran
hamutuk ho spiritu santo. Amen

KANTIKU:

O hau nia futar fuan domi, haraik Ita nia kbit mai hau ata halakan
nafatin hau nia fuan tamba domin, haraik kbit mai hau ata, sai

36
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

sasin ba ita boot, maibe laos deit atu soi hau an rasik nomos soi
hau nia maluk sira.

LE’E BIBLIA
iafuan chave; Kolose: 1:24-29
hin hau haksolok wain hira hau terus tamba imi; ha’u halo los iha ha’u isin lolon buat ne’ebe sei kuran he

Perguntas Reeflesaun:

 Saida mak hau aprende husi São Paulo nia surat ba sarani
iha Kolose Ne’e?
 Knar saida mak Maromak saran ba São Paulo?
 Oin sa São Paulo hola parte iha Jesus nia terus?
 Oinsa ita (hau) hola parte iha Jesus nia terus?
 Oinsa ita hare terus husi matan fiar nian?
Reflesaun

Kristo hamutuk ho ita ema idak-idak, liu-liu hamutuk ho ema


ne’ebe terus no susar. Iha Na’i Jesus Kristu, ita ema nia terus
hetan signifika foun katak” halo kompletu saida mak menus iha

37
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Jesus nia terus. Ita ema nia terus hola parte hotu iha Jesus nia
terus. Wain hira ita ema senti terus no susar hanesan konvite ida
mai ita atu fiar klean ba Maromak katak nia terus uluk ona ita, no
ita mos bele prtilia iha Nia terus.

Atividades

JOGOS: JESUS HATETE

Objectivo:Hanorinalunus sira atu rona Maromak nia lia menon no la


rona lian sira seluk ne’ebe’e laos husi Maromak.

Lalaok Halimar:

Jogos ida ne’e, lapersija material no fasil atu halo; alunus sira
tebgki rona halo didiak saida mak mestri ou mestra hateten. Wain
hira menstri ou mestra haruka ou manda alunus sira no uja
liafuan “JESUS DEHAN...” alunus sira tengki halo tuir.
MAIBE wain hira mestri ou mestra sira manda ou haruka alunus
sira “la uja lia fuan JESUS DEHAN...” alunus sira labele halo
tuir, semak halo tuir nia hetan sansaun. Exemplo: “Jesus dehan
hakoak onia belun” alunus halo tuir hoi hakuak nia belun.
“hakilar kolega” alunus ne’ebe mak halo tuir nia hetan sansaun,
tamba la uja lia fuan JESUS DEHAN. “Jesus dehan hamaus o nia
koega”, “Jesus dehan kakruk ba o nia kolega”. “Baku o nia
kolega” “hamnasa halo makas” ect...(mestri ou mestra sira bele
kreativo tuir situasaun alunus sira nian)

Refleaun:

 Saida mak hau aprende husi jogos ne’e ou jogos ne’e


hanorin saida mai hau?

38
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ORASAUN:

Ohau nia futar fuan nia doben diak, haraik Ita boot nia terus rohn
mai hau ata, halakan nafatin ahi domin nnia iha hau nia fuan atu
hau barani servi ita liu husi hau nia servi ba hau nia maluk sira.
Harik Ita nia kbit no forsa mai hau ata atu hau bele hola parte iha
Ita boot nia terus. Ami harohan ne’e hodi Nai nia nran hamutuk
ho Espiritu Santo. Amin

MUSI
KA FI
INAL

39
vertudi haraik-an
Jesus nian

EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA


Objectivo:
Hanorin aluns sira sai labarik ne’be haraik an, hanesan Jesus ne’ebe haraik an

ORASAUN
ami bele komprende klean husi Ita kona ba vertude haraik an nia. Hanorin mai liu husi ami nia mestra sira,

Le’e biblia: Ne’e duni Ha’u Nai no mestri, fase karik imi nia
Jo. 13:1-20 ain, imi mos sei fase imi ain ba malu. Basa hau fo
exemplo ba imi atu buat seda hau halo ba imi imi
mos atu halo tuir

Musika

Ha’u sa’e-sa’e ba foho as buka Jesus

Ha’u tun-tun ba rai klean buka Jesus

40
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Maibe ha’u la hetan iha foho as no rai kelan

Hau hetan iha ha’u nia fuan Jesus mak soin

atividades

Joos: HAU HADOMI O

Objectivo: hanorin alunus sira atu hdomi nia maluk sira, liu husi
hahalok hare no hateten hahalok positivo husi kolega ne’e. Husi
jogos ida ne’e mos atu motiva alunus sira hodi halo diak ba nia
belun sira

LALAOK HALIMAR NIAN

 Fahe surat tahan ne’ebe tau ona ho isolasi ou post it (surat


tahan ne’ebe iha ona nia goma atu bele belit) ba alunus
sira idak-idak.
 Mestri ou mestra husu alunus sira lori surat tahan ne’ebe
sira simu ba taka iha nia kolega nia kotuk, hotu tiha
haruka sira tur fali iha idak-idak nia fatin.
 Hotu tiha mestri ou mestra, haruka alunus sira ba hakerek
hahalok positivone’ebe nia hare husi nia kolega, iha surat
tahan ne’ebe taka iha kolega nia kanuruk(kabás kotuk).
 Exemplo: matenek, badinas, haraik an, laran luak, bonita,
bonitu, ect...
Perguntas Reflesaun:

 Saida mak hau senti husi jogos ida ne’e?

41
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Saida mak hau aprende husi jogos ida ne’e?


Orasaun final

Aman domin nain ne’ebe boot no as tebes. Ita nia nia oan mane fo
exemplo haraik an ne’ebe laiha rohan. Maske Nia Maromak halo an
sai ema hanesan atan. Obrigado aman doben ba exeplo Jesus nian ne’e,
haraik mai ami Spiritu ne’ebe iha Jesus nia an, atu ho haraik an hau
bele senti katak ema seluk diak no importante liu hau, atu hau fo tempu
barak hodi respeitu no hadomi hau nia maluk sira, ami harohan ne’e
hodi Nai Jesus Kristu nia naran hamutuk ho Spiritu santo amin.

MUSIKA FINAL: GIVE THANKS

Give thanks with a grate full heart, give thaks to the holy one
give thanks becauseHi’s given Jesus Christ His son

Reff: and now let the weak say I am strong

And let the poor say I am rich

Because of what the Lord has done for us

Eukaristia lori ita atu perdua ema seluk

42
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

OBJECTIVO: Hanorin alunus sira atu bele perdua ema seluk ho


neon ho laran tomak hanesan wain hira Jesus perdua ema ne’ebe
halo at Nia.

ORASAUN:

Ami aman iha Lalehan, Ita nia domin sulin wain tebes iha ami
nia moris. Hanorin ami iha oras hirak ne’e nia laran atu ami bele
aprende ho didiak husi Ita boot rasik oin nusa atu perdua ami nia
maluk ne’ebe halo salan hasoru ami. Haruka Ita boot nia Spiritu
atu horik ho ami atu nune’e ami bele aprende ho didiak. Ami
harohan ne’e hodi Nai Jesus Kristu nia naran hamutuk iha Spiritu
Santu Amen.

MUSIKA: SOMEBODY KNOCKING AT YOUR DOOR

Somebody knocking at your door

Somebody knocking at your door

O siner why don’t you answer

Somebody knocking at your door

LEITUra. Luk 23:34

Aman perdua sira basa sira lahatene buat ne’ebe sira


halo

43
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ISTORIA

Iha labarik mane oan ida nia naran Jony, nia ba visita nia avo
feto ho avo mane iha tos. Iha neba nia hetan borasha tiru manu
nian ida, nia foti hodi halimar tiru manu, maibe nia nungka tiru
kona manu ida. Nia nerfoso no kolen nia fila uma hodi han
kalan. Wain hira fila, nia hare manu rade nia avo nian, iha
situasaun nerfoso tamba ohin iha tos tiru la hetan, nia fila tiru fali
nia avo nia manu rade, no kona iha iha manurade nia ulun no
manu rade mate kedas iha fatin. Nia hakfodak no tauk tebes, ho
nakdedar nia subar tiha manu rade mate ne’e iha ai okos, nia bin
hare hotu akontesementu sirak ne’e, no nonok deit. Wain hira
han kalan hotu nia avo haruka nia bin Selly fase bikan, nia bin
dehan Jony mak fase deit,nia bin bisu-bisu ba nia “manu rade”
Jony nonok no halo tuir deit, tamba nia tauk nia bin kesar. Iha
dadersan nia avo haruka Jony ba kaer ikan no Sely halo servisu
uma nian, Sely dehan Jony deit mak halo servisu uma nian hau
mak ba kaer ikan, Jony nonok no halo tuir deit. To’o iha loron
ida Jony senti la tahan ona moris iha situasaun hanesan ne’e, nia
ba buka nia avo no husu deskulpa ba nia Avo, hafoin nia avo
hakneak no hakoak nia ain, nia avo dehan hau hare hotu saida
mak o halo, no hau perdua ona o, maibe hau la hatene o nia bin
mak seidauk perdua o, no nia sei kastigu o atu halo nia servisu
sira hotu.

Jesus hare hotu saida mak o halo maibe nia la hirus o tan ne’e
avo mos la hirus o. Jesus perdua ona o, Jesus hadomi tebes o, no
o aprende atu bele perdua o nia bin Sely no perdua ema seluk.

44
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Refkesaun

Perguntas:

1. Istoria ne’e koalia kona ba saida?


2. Se mak autor iha istoria ne’e?
3. Hau aprende saida husi Jony ho Sely?
4. Saida mak hau aprede husi Avo?
5. Jesus nia hakarak saida mai hau husi istoria ne’e?
Mestri no mestra sira fo tempu barak ba alunus sira atu hetan
rasik falor perdua husi istoria ne’e.

Atividade

Husu alunus hakerek karta ba kolega, familia ou inan aman nebe


sira seidauk perdua, ou ba ema nebe sira la gosta liu iha sira nia
moris

Orasaun Final (husu alunus sira atu dirigi reja)

THEMA: III
EUKARISTIA MAK FORSA IHA
TEMPO SUSAR NIAN

45
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Hola parte iha Jesus nia Terus no mate

46
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Objectivos:
Tulun ita atu reflete Jesus nia
domin ne’ebe envolve-an husi sakrifisiu.

Orasaun.

Hananu:

Ita nia maksoin,mai hosi kruz,


Jesus ita nain nia kruz.
1. Nai hanoin ita haraik bensa mai ita,
Nia futar oin nabilan mai, sadia ita
2. Atu iha rai tomak ema hotu hatene nia
dalan, Iha nasaun hotu ema hatene niamaromak.

Le’e biblia:
mat.26: 36-46

Perguntas:
 Jesus nia sentimentu ne saida?
 Jesus hateten saida ba nia escolante sira?
 Tamba sa nia monu taka oin ba rai hodi harohan?

Jogos: amizade

Materia ne’ebe presija:


Dejenhu Jesus nia paixaun,kadernu, lapijera.

Lalaok halimar:

47
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Mestre no mestre sira fahe alunus ba grupo haat (4)


kada grupo ida ema nain (5).
 Fahe ba sira dezenhu Jesus nia paixaun no sira
bele halo drama badak ida kona ba Jesus nia paixaun nian.
 Kada grupo ida sei fahe sra nia esperensia saida
mak sira sente ho jogos ne’ebe sira hatudu.

Orasaun final
Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami,
liu husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara
ami nia moris hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.

Motiva itaatu sente


Nai nia presenza
“ita la mesak”

48
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Objectivos:
Encoraza estudante atu fo nafatin valor ba moris rasik katk
Maromak sei la husik ita mesak wain hira ita iha fiar ba Nia.

Orasaun Hananu ba nai


1. Hau sei dehan see o fiar nai maromak

1. Hau sei dehan see o hatene nai maromak,


o hare nia gloria (2x).

O hare nia gloria (2x)


O hare maromak nia gloria ( 4x)

Le’e biblia: joao: 19: 25-27

Perguntas:

 Saida mk ita rona hosi evangelho ne’e?


 Momentu neba Maria iha ne’ebe?
 Jesus nia eskolante ida ne’ebe mak hamaluk maria iha krus hun?
 Jesus dehan saida ba nia inan maria?
 Jesus dehan saida ba eskolante ne’ebe hamutuk ho nia inan Maria?
 Oin sa ho eskolante sira seluk?

49
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Jogos: dada tali

material ne’ebe mak presija: Tali, lensu

lalaok halimar:

 Mestre ou mestra hili alunus nain 12


 Halo grupo rua, kada grupo ida ema nain 6
 Tau tali iha klaran grupo rua iha sorin- sorin kontra malu
 Grupo hamrik linha kaer liman metin.
 Hili nain rua kesi matan ho lensu sira nain rua hamrik iha
tali sorin-sorin kaer liman hodi dada malu no kolega sira
seluk dada suporta hosi kotuk.

50
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Dada malu liu risku tali nian manan.


 Ikus liu mestra no mestri husu ba sira saida mk sira
aprende hosi jogos ida ne

Orasaun final.

Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami,


liu husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara
ami nia moris hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.

51
Halo ita konsidera Kristu nia prezensa iha sakramento.
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Objectivos:

Sakramentu sai hanesan Kristu nia aihan ba ita iida-idak.

Orasaun

Hananu:

Foti neon ba maromak hananu ba maromak,

tan maromak naran boot liu hotu-hotu

1. Maromak boot liu ita hamutuk


Hodi haksolok ita tinan ba tinan.

Le’e biblia:

João 6. 32-59

Perguntas:

52
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Iha evangelho sao joao nian ne’ebe ita rona koalia kona ba
saida?
 Jesus fo nia moris ba ita nia saida?
 Wainhira ita han pau nee halo ita sai saida?
 Saida mak Jesus husu ba ita atu mos hanesan nia?

Reflesaun:

Jesus nia lia kona ba paun oris nian. Ida nee hanesan joao koalia
koba ba eucaristia: Jesus fo nia moris ( paunmoris nia) ba ita nia
salvasaun. Wainhira ita han paun nee, nia fo moris mai hau sai
forte. Ita tenke halo hanesan: fo ita an ba ema seluk atu nunee hu
lakon no sira hetan moris.
Ita hotu mk ” eucaristia “ tanba eukaristia mak dudu ita atu sai
hosi moris hanesan labarik ( necesidade neebe sempre iha) ba
moris hanesan ema boot ( fo an ba ema seluk; servicu).
Eucaristia halo ita sai ema boot iha fia, no bele tulun ita atu
moris iha mundo ho liberdade. Liberdade sei tulun hau atu hili
buat ne’ebe diak iha tempo ida nee, maibe mos tulun hau hanoin
kona ba futuru neebe hau hakarak atu hetan.

Hare filme :
Marcelino pao e vinho.

1. Mestra no mestre sei husu ba alunus sira saida mak


descobre noa hare iha filme ida.

Orasaun final:

53
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami, liu
husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami
nia moris hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.

Hanorin ita atu hatene konsepto sakrifisio nian mak sentru ba Eukaristia

Ojectivo: tulun labarik sira atu hateten ou hatuda sinal nudar


sakrifisiu ida

Orasaun
Hananu

FEFF: Ita hotu Maromak nia povo ita mai hamutuk


Tan Nia naran
Povo halibur tan duni nia lian
Povo hamutuk ho Kristu Jesus
Povo ne metin iha fiar iha domin
Povo ne’e hein iha Kristu Jesus

Perguntas:

Saida mak ita rona hosi evangelho nee?

54
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Jesus fo han ba ema mane nain hira?


Jesus dehan said aba nia escolante sira?
Saida mak escolante sira koalia hatan ba Jesus?
Jesus sae rob a iha rain be?

Reflesaun:

Jesus fo han ba ema lubun ,Jesus la bele hamrik nonok ba ema


sira ne’ebe hamlaha no ema ne’ebe buka dalan atu bosu.primeiru
nia fob a sira ai-han, maibe fo hanoin ba sira katak “ ema moris
laos deit ho paun.” Sira mos presija hahan klamar nian(maromak
nia lia fuan).

Jesus hatene saida mak ita presija tan nee nia iha hanoin wainhira
nia hare ema lubun boot ne’ebe la han loron tolu on Jesus lakohi
atu husik sira lao ba ho kabun mamuk tamba iha dalan klaran sira
sei monu tan hamlaha , tan nee Jesus mos konda ita atu hare mos
ba ema seluk nia presija laos hare ba ita nia an deit husu nafatin
Jesus atu enkoraza ita no akompanha nafatin ita liu hosi knaar
ne’ebe ita halao no dalan ne’ebe ita ida-idak iha lahensan,tau
nafatin ita nia fiar metin ba Jesus iha eucarista ne’ebe ita simu
loron loron aihan ne’ebe fo mai ita morisrohan laek nian.

Hare filme

Exudos nian

TEMA IV
Eukaristia Transforma Ita

55
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Objectivo:
 Atu alunos sira bele deskobre
katak Eukaristia tulun mos ita atu moris didiak ita nia
vida no halo ita sai buras iha ita moris espiritual.

 Atu alunos sira bele deskobre katak Eukaristia fo forsa ba


ita nia moris espiritual, aumenta ita nia unaun ho Kristo,
hamos ita nia sala sira, no halo ita sai uniaun ho Kreda no
ho Maromak nia povo sira, kompromete ita nia moris ho
ita nia maluk sira ne’ebé presiza liu no halo ita sai
Kristaun lolos.

1. Prontu atu tuir Jesus

Objektivo:
Tulun alunos sira atu komprende
katak
 iha ita nia moris lor-loron nian nafatin hetan bolu
atu tuir Jesus
 atu tuir Jesus presiza sakrificio no korajem

Aktividades:

56
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Orasaun
 Ita nia esperiensa

Entre amigo
Bain bain entre amigo sira, sira halo promesa ba malu, bele
dehan hanesan aliansa kiik ida. Maibe dala ruma sira la moris
tuir promessa ne’ebé sira halo. Dala ruma, tan deit buat kiik ida
ou tan deit lia fuan ida halo sira hirus malu no hahu la koalia ba
malu. Neneik- neneik sira sai dook ba malu no la sai amigo kedas
ona. Ne’e hatudu katak, atu sai fiel ka kumpri ba promessa ida
laos buat ida ne’ebé fasil.

Iha karaik imi hare figura ruma kona ba familia ka belun sira
ne’ebé fiel ou la fiel ba malu.
(alunos sira hare ba figura (gambar) sira no koko atu
esplika ba sira nia animadores buat ne’ebé sira
komprende husi figura ne’e)

57
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

................................... ...................................

................................... ...................................

Rona Maromak Futar Lia: Mateus 19, 16 – 22


Reflesaun:
Iha foinsa’e riku ida ne’ebé hakarak tuir Jesus, maibe ikus
mai nia laran triste no labele tuir Jesus tan nia iha riku soin barak
no lakohi atu husik nia riku soin sira.
Atu tuir Jesus ita tenke sai ema ne’ebé korajem no laran
luak. Jesus la presiza riku soin, Jesus hakarak deit atu ita sai
laran luak no pronto atu halo tuir Nia Ukun Fuan sira. No Ukun
Fuan boot liu mak: Hadomi Nai Maromak liu sasan hotu- hotu
no hadomi ita nia maun alin sira hanesan ita nia an rasik.
Ba ema ruma Jesus husu atu husik buat hotu no didika
sira nia moris tomak serbi ema seluk. Iha ema ruma ne’ebé
prontu atu halo ida ne’e.

58
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 O konhese ema ruma ne’ebé husik buat hotu: sira nia


familia, sira nia servisu, sira nia kareta no motor atu bele
serbi Maromak no maun alin
sira? ...............................................................
 O fali, saida mak Jesus nia hakarak ba
O? ...............................................................

Jestu konkreto
Maromak nia fidelidade
konvida ita atu, ita hare fali ita
nia fidelidade iha familia laran
no ho ita nia maluk sira. Imi nia
inan- aman sira fiel ba imi ka lae? O fali, fiel ba sira ka lae?
Saida mak imi bele halo atu hatudu imi nia fidelidade ba
imi nia Inan Aman no belun sira?

2. Sai Maromak Nia oan


Obejektivu:
 Tulun aluno sira konsiente katak iha
Eukaristia ita hotu sai Maromak nia oan
 Tulun sira konsiente katak nu’udar Maromak oan ita
tenke moris tuir Maromak nia hanorin sira.

59
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Aktividades
Orasaun hahu nian
Hau nia esperiensa
Ho Batismo ita sai Maromak oan no sai ida ho Jesus. Iha Jesus,
iha hola parte iha Nia moris hodi sai naroman mundo nian no
masin rai ninian. Jesus halo ita sai kriatura foun.
Maibe la fasil moris hanesan Jesus. Ita hetan difikuldades atu
moris hanesan Jesus!
Mundo sei sai furak no kontente liu se ema hotu simu Batismo
no moris hanesan Maromak oan!
Hanoin tok: mundo ida iha ne’ebé laiha ema ida ne’ebé halo at
ka dehan liafuan at ba malu, ema ida-idak buka atu tulun sira
ne’ebé presija, fo konsolasaun ba sira ne’ebé triste. Hotu – hotu
sei haksolok no hetan bensaun husi Maromak!
Maibe Jesus hatene katak ita ema mak fraku no dala ruma susar
atu sai ema diak, tambe ne’e mak Nia prontu nafatin atu fo
perdua mai ita.

Rona Maromak futar lia: Roma 12, 9-


Reflesaun
Tamba dala barak mak ita la moris hanesan
Maromak Nia Oan no tamba dala barak iha ita nia moris, tamba
ita nia frakeja umana ita nafatin halo sala no halo buat a’at, ita
hili liu atu halo at, egoista, odio, no la halo tuir Maromak Nia
hanorin, bosok....tamba ne’e, Jesus – ida ne’ebé nafatin hamutuk
ho ita no lao nafatin hamutuk ho ita – husik mai ita sakramento
ida importante tebes, mak sakramento konfesa.

60
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Ita sei konfronta ita nia moris ho Leitura ne’ebé ita foin
rona. Prezente furak hira mak ita simu husi Aman Maromak!
Maibe ita nunka usa didiak presente sira ne’e. Dala barak mak
Maromak nia prezente ita la usa no la fo mos ba ema seluk.
Exemplo:
1. Labarik ne’ebè lakohi rona nia inan
Tuir imi nia hanoin hahalok iha figura ne’e diak ka lae?

…………………………………………………………
2. labarik ne’ebé halo at ba nia kolegas seluk
Tuir imi nia hanoin hahalok iha figura
ne’e diak ka lae?

…………………………………………………………

61
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

3. Ema sira ne’ebé


kantenTuir imi nia hanoin
hahalok iha figura ne’e diak
ka lae?

………………………………………
Jestu konkretu:
Hakerek orasaun badak atu husu deskulpa ba Maromak
tan dala barak mak ita la moris nu’udar Maromak oan.

3.Sai sasin Jesus Nian


Objektivu:
 Tulun alunos sira atu pronto
sai sasin Maromak nian ba ema
seluk no liu liu ba sira nia
kolega sira.
 Wainhira ita simu ona Batismo
ita hotu hetan bolu atu sai
Jesus nia sasin.

Aktividades:
Orasaun
Estoria

62
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Jornalista ida hakarak atu estuda ema nia


komportamento wainhira hare ema hetan dejastre iha
dalan. Nune’e jornalista ne halo finji desmaia ka mate
hodi toba hela iha dalan, besik kareta ida ne’ebé monu no nia
fakar tan tinta mean atu hare hanesan ran.
Kareta barak mak liu, maibe sira la para atu ajuda nia.
Balun lao neneik, hare deit maibe depois lao lalalis deit. Balun
hare dejastre ne’e, ba hasai tiha foto, depois ba ona, balun fali
aumenta gas no la para atu hare. Liu tiha minuto ruma, iha kareta
ida ne’ebé para, kondutor tun husi kareta, hasai nia telefone no
bolu ba polisia no ambulansia.
Jornalista nia kolega sira seluk tur besik iha neba hodi
hakerek kareta sira ne’ebé la para ne’e nia nomor plat. Hotu tiha
sira ba husu kondutor sira ne’ebe kaer kareta sira ne’e: “tansa imi
la para wainhira hare ema ne’ebe hetan dejastre?”
Sira hatan saida? Ita rona lai:
 “hau laiha tempo, hau iha inkontru ida ne’ebé
importante.”
 “Hau la hare buat ida”.
 “hau tauk atu halo foer hau nia kareta ho ema
kanek ne’e nia ran”.
 “Hau hein katak ema seluk sei para atu fo tulun ba
ema ne’e”.
 Hau atu para, maibe hau hanoin katak depois hau
sei lakon tempo atu esplika ba polisia sira no iha
hospital”.

 O hanoin saida kona ba kondutor sira ne’e


nia hahalok?
 Tuir imi nia hanoin, lolos saida mak
kondutor sira tenke halo?
(animador sira sei fo tempo ba alunos sira
atu hatan)

63
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ita hare husi estoria ida ne’e katak kondutor sira ne’e la
hanoin ema kanek ne’e nu’udar sira nia maluk. Sira la interese
kona ba ema seluk. Sira falta virtude ida ne’ebé hanorin mai ita
atu respeita ema seluk, hanorin mai ita atu loke matan ba ema
seluk nia presiza. Bele dehan katak sira falta hahalok karidade
nian.
Santo Padre Joao Paolo II (Amo Papa ne’ebé mate ona no
oras ne’e sai santo ona) iha nia Umilia, nia haktuir katak,
Eukaristia mak naroman! Iha Maromak nia Liafuan nafatin
haklaken katak, iha paun no tua nakfilak ba Kristo nia futar isin
no ran, ne’e signifika katak Jesus rasik, ida ne’ebé terus, mate
no moris hias mak presente iha Eukaristia. Nune’e wainhira ita
ba simu Jesus iha comunhão ita hetan forsa atu sai naroman ba
ema seluk, katak sai sasin Jesus nian ba ema seluk. Atu sai Jesus
nia sasin la fasil. Liu liu iha tempo ohin loron, maibe ho grasa
ne’ebé ita hetan husi Eukaristia ita sei hakas-an atu sai hanesan
Jesus nia prezensa ba ema seluk.

Rona Maromak nia Liafuan: Evanjellu Luk 10:25-37


Reflesaun
Halai, halimar, estuda, hananu: ita hakara moris, ita
hakarak moris tebes dunik!
Iha ema ruma ne’ebé iha buat barak maibe la kontente.
Folin saida, ita manan mundo tomak maibe ita nia moris la
haksolok?
Dalan ida atu ita bele haksolok mak liu husi hatudu
Maromak nia domin ba ita nia maluk sira. Maske dalan ne’e laos
fasil, maibe ita tenke haburas dalan ida ne’e iha ita nia moris.
Tamba ne’e empenho atu fahe ksolok ho ema seluk hodi fo tulun
ba sira ne’ebé presiza hodi halo ho modo ne’ebé
espontanha. Laos atu hatudu an ka ema haruka
mak hau halo.

64
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Ho dalan tulun malu nian ita sei halo ema seluk sente
ksolok no sente Maromak nia presenza iha sira nia moris liu husi
ita nia presenza.

Orasaun taka nian (depende animadore sira nia


kereatividade)
4. Moris iha Maromak Nia prezensa
Objektivo:
 Tulun alunos sira atu sente no deskobre Maromak nia
prezesa iha sira nia moris
 Halo sira konsiente katak sira mos bele sai nudar
Maromak nia prezensa ba ema seluk

Aktividades:
Orasaun hahu nian
Rona Maromak nia futar lia: João 15,1-2.5-11
Reflesaun
Jesus usa figura furak teb tebes no efikas liu atu koalia
kona ba ema nia kondisaun: Nia dehan katak ema ida idak mak
hanesan ai sanak iha ai hun ida deit mak Jesus.
Jesus mak hanesan uniku ai hun moris nian: ema hotu
mak hanesan ai sanak sira. Nune’e ema hotu moris no fo fuan
depende ba sasukat oinsa nia unidade ho ai hun.
Ita nia moris depende tomak ba Maromak. Wainhira ita
nafatin moris iha Maromak nia prezensa ita mos bele sai
prezensa Maromak nian ba ema seluk.
Wainhira moris “haketak” husi Aman Maromak hanesan
ai sanak ne’ebe ketak husi ai hun. Sei sai maran no la fo fuan. Ida
ne’e mak kondisaun husi ita nia natura. Sala halo ita haketak ho
Maromak maibe Jesus halo ita sai fila fali Maromak nia oan.

65
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

(animadores sei tulun aluno sira komprende diak liu tan


ho perguntas tuir mai ne’e)
 Tuir O nia hanoin, ai sanak ida sei kontinua buras
wainhira ita tesi tiha husi nia hun
ka? ..........................................................................
....................
 Saida mak sei akontense wainhira aisanak ida
ketak husi nia hun?
……………………………………………………
………………
 Saida mak akontese se haketak an husi Maromak?
……………………………………………………
……………………………
 Oinsa mak ema bele hatene katak ita moris iha
Maromak nia prezensa?
……………………………………………………
……………………………

Grupo kondivisaun
(animadores sei fahe alunos sira tuir grupo, no iha
grupo alunos sira bele fahe sira nia resposta ba
perguntas ne’ebe iha leten. Depois de kondivisaun
sira bele taka ho orasaun).

5. Sai Naroman ba ema seluk


Objectivo:
 atu aluno sira atu
komprende katak, sai
Naroman signifika:
hatene fo tulun ema
seluk, hatene fo tulun
ema seluk, hatene tau
matan ba ema seluk,
hatene fo ksolok ba ema seluk.

66
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Ita nia prezensa iha ema seluk nia leet halo ema
sente haksolok
Aktividades
Hahu ho orasaun
Istoria
Iha senhor ida naran Jose, hakbesik ba nia ninia mestre
dehan: “Mestre, agora hau konta ba ita buat ne’ebè ema koalia
kona ba Joaun...”.
Maibe mestre ne’e ho nia matenek ne’ebé klean tebes,
hatan: “Kalma Jose! Wainhira o atu konta buat ruma, hatan lai
hau nia perguntas ne’e “informasaun ne’e liu ona husi pineiras
matenek nain?
Jose hatan: “Pineiras matenek nian? Seidauk. Hau la
hatene saida mak ne’e!” mestre esplika: “lo’os dunik Jose. Hau
seidauk hanorin buat sira ne’e ba O, tamba seidauk tempo O atu
hatene/aprende. Maibe agora rona didiak mai hau, ho atensaun.
Buat ne’ebé sira hateten ba O, kona ba ema seluk, lolos tenke liu
husi Pineiras Matenek nian. Pineiras sira ne’e mak : primeiro
naran: VERDADE/LIALOS. Segundo: BONDADE/LARAN
luak. Terceiro: NECESSIDADE/PRESIZA. Agora hau husu: O
fiar metin katak, buat ne’ebé sira konta ba O, ne’e lia los ona?
Jose hatan: “tebes duni hau la hatene, katak buat sira ne’e los ka
lae. Hau hatene deit buat ne’ebé sira konta mai hau”. Mestre
hatutan tan: “nune’e, se hanesan ne’e, informasaun ne’e tais tiha
ona husi Segunda pineira ne’ebé atu ba hetan dalan ba terceiro
pineira: necessidade/presiza”. Aluno ne’e ho laran la hakmatek,
la hatene atu koalia los saida. Ho hanoin ne’ebé konfuzaun, nia
hein atu nia mestre bele dehan liafuan ruma atu nune’e nia
konsiensa bele hakmatek. Entaun mestre husu fali: “O hanoin ba!
Presiza tebes konta o nia maluk no O nia maun ne’e nia vida ba
ema hotu atu hatene? Jose hatan: “Mestre la presiza, la presiza
duni! Hafoin Jose ho neon hakmatek dehan: “Mestre, agora hau
komprende lolos ona. Hori ohin ba oin hau tenke hanoin uluk,
antes atu hau konta buat ruma.” Entaun mestre matenek nain
ne’e, nia taka dada lia ho Jose hodi dehan: “agora O matenek

67
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ona. Fila ba O nia fatin no halo buat sira ne’e hotu. Ikus liu lori
hau nia lia menon ida be tuir mai ne’e. Bani ho dihi sira, halo sira
nia servisu lor-loron, foti sira nia aihan iha aifunan sira; maske
aifunan sira ne’e moris iha foer nia le’et. Sira la kona liu iha foer
sira ne’e. sira hakribit foer. Sira buka no foti naton deit hahan iha
aifunan. Maibe lalar fali, semo tun sae buka mak kanek, foer
ne’ebé dois, kaben tasak, na’an dodok, dois nst. Lalar sira gosta
liu foer. Tan ne’e husu atu brani nafatin tuir dalan verdade nian,
laran diak nian, necessidade nian.

Perguntas ruma atu reflete


 Tuir imi nia hanoin, tansa mak molok
atu ita konta ema nia vida ita tenke liu
lai husi pineiras tolu?
 Tuir O nia hanoin pineiras ida ne’ebé
mak importante liu? Tansa?
 Iha momento silensio nian, ita ida-idak hatan
iha ita nia fuan ba perguntas ne’e: “hau dala barak
komporta ho maluk sira hanesan lalar ka banin ida?
Ema ida-idak mak Maromak nia ilas; Jesus mate iha Cruz
ba ema ida-idak; Jesus ho respeito boot pronto atu fo ninia Futar
Isin ba ema hotu. Ema ida-idak mak Jesus nia Tabernakulo; ema
ida-idak mak Maromak nia horik fatin. Nune’e wainhira ita nia
ibun hakarak atu koalia kona ba ema seluk ka halo at ba ema
seluk ita tenke hanoin lai. Liu-liu ita sira ne’ebé simu ona Jesus
nia Isin no Ran. Wainhira ita simu Jesus nia Futar isin no ran, ita
sai ida deit ho Jesus. Ita, ho ita nia nanal hafoer ema ida, ita
hafoer Jesus rasik.

Rona Maromak futar lia: Mateus, 5.13-16


Reflesaun
Ita hotu hetan bolu atu sai Masin no naroman mundo
nian. Wainhira ita simu batismo ita hetan mos knar atu sai
naroman. Ita Rito Batismo nian, ita momento ida ne’ebé ita nia

68
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

papa ka ita nia padrino ba halakan lilin paskua nian no iha


momento neba amu lulik dehan: “simu Roman Kristu nian”.
Espirito Santo iha Batismo halo ita sai ida ho Kristo no
hola parte iha Jesus nia familia, no halo ita sai kriatura foun,
tamba ita sai nu’udar Naroman nia oan, iha dalan domin nian
ne’ebé Kristo rasik hanorin mai ita.
Nu’udar Naroman nia oan, ita tenke sai ema ne’ebe
hatene fo naroman ba ema seluk, signifika: komprende ema
seluk, hatene fo tulun ema seluk, no sai ksolok ba ema seluk,
hatene hadomi no fahe ho ema seluk, hatene harì paz. Jesus
hakarak atu ita nia naroman nabilan iha ema hotu nia oin, tamba
wainhira ema hare buat diak hotu ne’ebe ita halo, sira sei hahi no fo
gloria ba Aman Maromak iha Lalehan.

6. Hatene fo agradese

Objektivo:
 Atu alunos sira hatene katak, agradese mak sinal
ida ema ne’ebé hatene hadomi
Maromak
 Atu alunos sira hatene katak ema
ne’ebè hatene agradese mak ema
ne’ebe hatene apresia ba grasa no
diak hotu ne’ebè nia simu iha nia
moris.
Aktividades:
Hahu ho orasaun
Istoria
Miguel mak labarik ida ne’ebè lakon
dalan wainhira ba pasiar hamutuk ho nia kolega sira. Wainhira
iha mesak nia laran, nia koko atu manan nia tauk tamba mesak
deit iha ai laran.
Wainhira nia lao buka dalan nia hetan tan labarik ida
ne’ebe monu ba kuak laran no husu tulun hela. Hetan tiha labarik

69
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ne’e miguel koko atu fo tulun ba nia. Ikus mai nia konsege tulun
dunik labarik ne’e, no labarik ne’e agradese tebes ba diak hotu
ne’ebe miguel halo ba nia no sira nain rua sai belun tiha.
Labarik mos deskobre katak miguel lakon dalan, nune nia
koko atu tulun fali migue atu hetan nia kolega sira. Ho labarik
ne’e nia tulun sira hetan dalan no ikus mai miguel ba hamutuk
fali ho nia kolega sira.

Perguntas:
Saida mak imi aprende husi estoria ne’e?
Tuir imi nia hanoins sira hatene fo agradese ka lae?
Tansa sira tenke fo agaradese ba malu?

Le’e Maromak futar lia: Lukas 18,10-14


Reflessaun
iha Maromak nia oin ita hotu mesak fraku. Nune’e ita
presiza nafatin Maromak nia tulun no ho haraik an agradese ba
buat hotu ne’ebe ita iha maske kiik deit.
Wainhira ita hatene agradese dehan katak ita apresia ba
buat hotu ne’ebè ita simu. Agradese ba Maromak, ba ema hotu
ne’ebe tulun ita.

70
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Tema: V Eukaristia: Prezente domin


no komuñau nian

71
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Resultadohusi domin

Objectivos:
wainhira lisaun nee hotu alunus hetan

Tulun atu sira mos bele komprende katak domin lolos nafatin fo
fuan.

Orasaun:
Mai ita hananu:

Hadomi hau la soi, maromak hau la soi


hadomi hu la soi,maromak hau la soi.
1. Se hadomi ho laran luak, se hadomi ho tulun malu,
se hadomi ho laran moos, se hadomi hanesan hau..

Lee biblia
 Joao 15, 1-17

Perguntas:

72
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

1. Hosi evangelho ne’ebe ita rona koalia mai Ita kona ba


semak uvan hun lolos?
2. Saida mak uvas?
3. Ukun fuan ne’ebe bot liu mak saida?
4. Jesus haruka ita atu halo saida?

Reflesaun:

Jesus fo sai nia an mai ita liu hosi evangelho nbe ita rona katak
nia uvas hun no nia aman Maromak mak to’os nain tau matan
ba aifuan sira atu fo fuan barak liu tan,ita mak aifuan ne’ebe
Aman Maromak kuida ita iha loron no kalan haraik mai buat
ne’ebe ita presija noa hakarak hosi Maromak atu ita sai sanak
ne’ebe sei la maran maibe kontinua lori Maromak nia domin
hatutan ba ita nia maluk sira ne’ebe ita hadomi.

Maromak nia domin mai ita bot tebes tan nia


haruka ita atu hadomi malu laos ba ita nia familia
deit maibe mos hadomi ema seluk.

JOGOS:Domin
Material ne’ebe presija ba jogos
surat tahan kor mean, tijora,lapijeira lalaok haliamar:

1. mestri ou mestra sei fahe surat tahan nbe prepara on ba


alunus sira no alunus sira sei buka malu ho surat ne’ebe sira
iha ho sira nia belun seluk atu halo kompleta surat tahan
ne’ebe sra iha sai hanesan modelu fuan nian
2. haruka alunus sira hamrik rua-rua sei sira hetan ona surat

73
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

tahan ne’ebe sira kaer ho sira nia kolega.


3. Mestri ou mestra sei husu alunus sira atu fo komentariu
oitoan kona ba saida mak sira aprende hosi jogus ne?

Orasaun final.

Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami, liu
husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami
nia moris hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.

bjectivus:
tulun labarik sira atu komprende katak maromak hatudu nia
domin liu hosi eukaristia: domin ne’ebe boot no gratuitu.

Orasaun
Hananu ba nai:

Oin sa ita domin fo ksolok mai ami


hodi morishamutuk nudar maun alin.
1. Furak oinsa ita moris iha ksolok laran
Nuudar maun alin iha neon ida deit.
2. Furak oin sa ita moris tuir ukun domin
Nunee ita moris tuir kristu hakarak.

74
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Le’e biblia : 1 joao 3: 16-18


Perguntas:
 Jesus hatudu nia domin ba ita iha tempo saida?
 Saida mk Jesus husu hosi ita ba ita nia maun alin sira?
 Ema riku ida hare nia maluk iha tempo susar nia halo
saida?
 Jesus hanorin ita atu hadomi laos ho liafuan dt maibe
hadomi ho saida?

Reflesaun:

Jesus hatudu nia domin mai ita wainhira nia saran nia moris iha crus; ita
tenki saran ita nia moris mos ba ita nia maun alin sira, Jesus hanorin
mos ita atu keta taka ita nia fuan ba ema ne’ebe husu ita nia tulun,
nomos Jesusenkoraza ita atu hadomi ita nia maun alin sira laos ho lia
fuan deit mb hadomi ho fuan ho laran tamba Jesus mak hun hosi domin
ba moris.

Jogos: berlidus

material ne’ebe presija:

berlindus 10, kanuru 10

lalok halimar nian:


 Mestre ou mestra fahe alunus sira hili alunus sira nain 10
 Fahe grupo ba 2
 Kada grupo ida ema nain 5
 Fahe berlindus ho kanuru ba ema nai 10 ne hetan htu

75
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

depois haruka sira hamrik grupo ida komesa lori


berlindus ba fo tutan ba nia kolega iha sorin see nian mk
monu nia sai se mak la monu kontinua troka malu to
manan.
 Depois de jogos mestra ou mestre sira bolu fila fali
alunus sira saida mak sira aprende hosi jogos ida ne.

Orasaun final.

Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita


haraik mai ami, liu husi paun moris lalehan
nian ne’ebe ami simu mak prepara ami nia moris
hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.

Objectivus:

 tulun labarik sira atu sai ema ne’ebe hatene fahe ho ema
seluk domin ne’ebe sira hetan liu hosi eukaristia.

 Hanorin labarik sira atu hatene eukaristia nudar dalan


ne’ebe lori ita atu ba hasoru malu ho Maromak

Orasaun

76
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Hananu ba nai

Ita sei hadomi malu ho laran moos


Atu maromak hela nafatin ita leet.
1. Ita nai Jesus kristu hadomi,
halibur ita.
2. Hadomi fo laran ,
Fo neon idadeit.
3. Kristu maromak ita laran,
Keta buka fahe malu.

Le’e biblia: 1 joao 4: 7-21


Perguntas:
 Evaengelho ne’ebe ita rona maromak dehan saida mai
ita?
 Ita hatudu ita domin ba maromak liu hosi saida?
 Ema ne’ebe hadomi maromak sei hadomimos see?
 See ita hatene hadomi lolos ita halo saida?

Reflesaun:
ema ne’ebe hatete:” hau hadomi maromak” no odi ninia maun
alin sira mak bosok te’en, nia la bele hare maromak, maibe nia
bele hare ninia maun alin loron-loron.lalok ida nee dala ruma ita
hasoru hosi ita nia esperiencia rasik nomos dala ruma ita hare
hosi ita nia belun sira maibe Jesus konvida nafatin ita atu loke
ita nia fuan ne ba ema seluk hadomi laos ho ibun tutun dt maibe
hatudu domin ho fuan ne’ebe moos.

Jogos: HABELUN

material ne’ebe presija:


suratahan, cadernu, lapizeira.

lalok halimar:
 Mestra no mestre fahe suratahan ne ba alunus ida ida

77
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Haruka sira hakerek lia fuan agradece nian kona ba


kolega ne’ebe laran diak ba sira.
 Hafoin sira ba buka kolega ne’ebe mak atu fahe no
expreza saida mak sira sente ho lia fuan agredece.
 Depois mestra ou mestre sira husu ba alunus sira saida
mak sira aprende hodi jogus ne.

Orasaun final.
Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami, liu
husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami
nia moris hanesan bukae ba moris aban bain rua nian Amen.

Objectivo:
Hanorin sira atu fo ejemplo kona ba Eukaristia nudar sinal domin no
fraternidde

Biblia:
Ma 10: 16-42

78
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Perguntas:
 Apostolu sira hetan saida iha evangelho ne’ebe ita rona
dadaun ne?
 Evangelho ida nee hanorin mai ita atu tauk deit ba see?
 Jesus enkoraza ita atu matan moris neon nain hanesan
saida?
 Liafuan saida mak Jesus koalia sai ba nia eskolante
sira?
 Jesus husu ita hadomi see deit mak ita hasoru?

Reflesaun:
Jesus nia liafuan ba nia eskolante sanulu resin rua kona ba terus neebe
sira sei hasoru no hetan tanba haklaken liafuan diak.
Jesus enkoraza ita atu keta tauk fiar deit ba
maromak ne’ebe boot liu buat hotu hotu.Jesus
konvida ita atu hamutuk ho nia wainhira ita iha
terus laran koko atu lori n
Ita nia krus hodi lao tuir Nia, Jesus mos husu
mai ita atu kontinua halo buat ne’ebe diak ba
ema ne’ebe ita hasoru, fahe ita nia domin ba ita
nia aman inan no maun alin bin feton sira , basa
ita sei simu wain liu tan hosi Maromak .

Jogos:

material ne’ebe presija:


surat tahan, lapizeira, cadernu.

Lalaok halimar:
 Mestre ou mestra sira hili alunus nain 14
 Fahe ba sira suratahan ne’ebe hakerek onaJesus nia terus.
 Fahe alunus sira nain 3 kada grupo ida
 Fahe grupo ba lima(5).

79
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Hafoin sira fahe esperiensia


 Depois mestra sira husu fila fali saida mak sira
aprendehusi jogos ida ne’e?

Orasaun final.

Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai, liu husi
paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami nia moris
hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.

TEMA VI
EUKARISTIA MAK FESTA MORIS NIAN

80
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

EUKARISTIA MAK DALAN


Objectivo:
 Hanorin labarik sira atu hatene
Eukaristia nudar dalan ne’ebe lori sira
atu ba hasoru malu ho Maromak
 Tulun labarik sira atu iha hakarak rasik hodi tuir
selebrasaun Eukaristia iha loron domingo ou iha loron
bain bain Le’e Biblia
João: 14:1-12
Ha’u ne’e dalan lialos no moris
Orasaun:

Na’i ami nia aman ita hatudu mai ami dalan moris liu husi
eukaristia santa. Hanorin no tulun ami atu bele banati tuir Ita
Tesik:
Boot nia dalan santo ida ne’e
1. Evangello IV iha biblia
Atividade:
2. Se mak dalan lialos no
moris J O R
Identifika TliafuanPchave Fhodi
3. Eskolante ne’ebe husu halo ai sasik
Jesus “hatudu Aman K O P R tuir mai
I ne’e: I
Mai ami” R K Ã I Y L
4. Eskolante ne’ebe dehan I O T O T I
ba Jesus “ Nai ami
lahatene ita boot ba los J E S U S P
ne’ebe” N J
81 K A E I
5. Imi ne’ebe hare ona hau M A I L N O
hare ona mos hau...
A M A N E J
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Reflesaun:
Hau ne’e dalan lia
los no moris.

Jesus uniku dalan ba


ema ne’ebe hakarak
moris rohan laek. Perguntas Reflesaun:
Nia hatudu dalan Saida mak Jesus hanorin mai ita liu husi Evangelo ne’ebe ita rona o
mai ita no bolu ita Tamba saida Jesus hatete katak Nia mak dalan lia los no moris?
atu tau fiar iha Nia, Saida mk dalan lia los no moris?
katak “imi ne’ebe Ita aprende saida husi Eskolante nain rua ne’ebe halo dialogo ho Jes
hare ona hau hare
mos Ha’u Aman9”

Tome nia duvida


reprejentante ita nia
duvida ba
Nai”5Tome dehan ba
Nai : “Nai ami la
hatene Ita ba los
ne’ebe: oinsa ami
bele hatene dala”

Inportantemak” fo Kantiku
ita nia tempu
dalan hau dalan diak nia lori hau helaho
hamutuk iha duut matak, nia lori hu ba dalan diak atu hahi no hanai nia naran
maromak
au nia Maromak bibi atan diakliulao ho
husihau nfatin iha dalan susar, lori hau ba we matan haraik kbit mai hau h
selebrasaun
eukaristia atu ita
loron a loron
hateneno kuinese
didiak dalan ne’ebe
ita atu lao tuir. 82
Katak “tuir Jesus”
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ORASAUN FINAL

Nai Haraik mai ami Grasa atu ami bele hare


dalan ne’ebe Ita Boot hatudu mai ami hodi ba
moris rohan laek, atu nune’e ami bele tuir Ita
Boot ho fiar ne’ebe boot no la duvida.

EUKARISTIA
MAK HABELUN

OBJECTIVO
JESUS HADOMI ITA HOTU
Jesus hadomiHanorin
hau labarik atu konhese no hatene oinsa Jesus habelun ho ema hotu
Jesus hadomiHabelun
O katak fo nia an tomak atu soin no salva ema seluk
i
im

Jesus hadomi ita hotu


ba

Tuir Nia lian hakotu


a
uk
r
ha
au
eh
eb
e’
tn
a
tu VE
bu
al o A
ir
i h CH
im AN

LE’E EVANJELHO
ra U
hi A F

João 14: 11-21


83
ain LI
si
n
elu
aB
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ni
u
a’
iH
Im

Perguntas:
REFLEKSAUN
(Mesrtri husu perguntas no husik aunus sira mak reposta noa buka ha
a. Katak ho Nia, husi Nia hamutuk ho Nia
Evangelo são mak
João halo itasaida
explika bele mai
habelun
hau? ho ema hotu-hot. Jesus mak e
Saida mak Jesus hameno mai hau liu husi evangelo ida ne’e?
Jesus hanorin ita Wain hira ita husu no halo buat ruma husu no halo hodi se
Jesus hatetan katak semak rona Nia ukun fuan no halo tuir nia mak Marom

84
Orasaun
min ne’ebe boot tebes mai ami ata, Ita hadomi ami to Ita fo ita nia an tomak mateiha kruz hodi salva
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Jogos: O HADOMI HA’U KA LAE

 Mestri husu alunus sira forma halo kabuar boot.


 Iha alunus sira nia fatin hamrik idak-idak halo risku
kabuar, ou tau jornal atu sira hamrik ba, sai hanesan sira nia
uma, no iha kualker tempu bele truka sira nia uma fatin ne’e
 Lalaok halimar nian:
 Iha ema nain ida mak laiha uma, hamrik iha sirkulu
nia klaran. Servisu husi ema ida ne’e nian mak buka
uma
 Kriteria buba uma mak hanesan, husu ba ema sira
ne’ebe hamrik iha koran leten (nudar sira nia uma) O
HADOMI HAU KA LAE??? Nia reposta sim ou não.
 Se uma nain resposta Sim, alunus sira hotu tengki
truka uma, labele hela besik nia uma ida permeiru.
No tuir mai iha alunus ida ne’ebe mak sei la hetan
uma, nia mak sei lao haleu hodi husu uma,
 se uma nain hatan NÃO ou LAE mak alunus ida husu
uma ne’e husu tan dala ida: ENTAU SE’E MAK O
HADOMI? Alunus ida simu perguntas ne’e hatan
hodi temi entre nia kolega sira ne’ebe mak hamrik iha
sira nia uma idak-idak EX; HAU HADOMI ANA,
 ANA hamrik nafatin iha nia uma no kolega sira seluk
halai ou lao truka uma..
 Jogos ne’e bele halo to truka malu dala hiraa nune’e
(depende ba tempo)

85
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ta s
gun
per
SAIDA
MAK
HAU
Musika fiinal

uk ni susar, fo nia an hodi tulun ema selu ho domin. Husi jous ida ne’e mos hanorin alunus sira sai

estri ou metra halo rejumo badak husi atividades ne’ebe halao ona iha seis senta menutus ne’e nia laran

Mestri sira bele husu alunus sira spontanha deriji reja


ORASAUN
mi senti liu husi katakese oras ida ne’e nia laran. Saida mak ami aprende ona kuda metin ba iha ami nia fu

86
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Hau nia lilin kikoan hau husik nia lalkan


Hau nia lilin kikoan hau husik nia lakan
Lakan, lakan, lakan
Sala labele taka nia (Lae) hau husik nia lakan

Sala labele taka nia (lae) hau husik nia lakan


Lakan, lakan, lakan

3. Eukaristia mak Maromak Nia MUSIKA ENTRADA


Liafuan Rona Nia bolu hau nia naran
Rona nia bolu o nia naran
Rona nia bolu hau nia naran
OBJECTIVO Nomos Nia bolu o nia naran
Tulun labarik sira atu hatene rona Maromak nia liafuan noHaksoik moris tuir
ba alleluia
ORASAUN Haksolok ba Hahi Nai
fali ami iha katekeze ida ne’e. Haruka Ita nia Spiritu mai horik ho amiNai loke Jesus
ami hadomi
nia neontebes hau
atu aprende ho di
Haksolok ba
Hau hatan sim, sim, sim
Hau hatan sim, nai, hau hatan, sim, Nai..
LE’E BIBLI ha
Luk 8:1-21 Hau hatam sim, sim, sim. r on a no
e be
hav i r a ne’e
s
nC ak e
ma
87 R fua i ra m
I ia alin s
TU ia mL aun
O un
ALnan, ha
ON nia lia
R

EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Perguntas:

 Liafuan bibli ne’ebe ita foin rona hanorin saida mai ita?
 Maromak nia liafua mak saida?
 Oin sa ita rona Maromak nia lia fuan?
 Oinsa ita halo tuir Maromak nia lia fuan?
 Iha ne’ebe deit ita ita halo tuir Maromak nia liafuan sira?
(Mestri sira bele kreativo halo perguntas rasik tuir situsaun
alunus sira nian)

REFLESAUN; RONA NO HALO TUIR

Jesus hanorin ita atu rona no halo tuir Nia liafuan, ita sira ne’ebe rona
no halo tuir Maromak nia lia fuan ita sira ne’e mak sai Nia belun, sai
nia maun alin. Sai belun no maun alin ho Jesus katak hola parte iha
misteiru salvasaun Nai nian. Sai maun alin ho Jesus katak moris, no
halo tuir Jesus nia moris iha nia nia moris lor-loron nian iha uma, iha
eskola, iha sosiedade no iha fatin ne’ebe deit iha iha ba. Ita sai Jesus
nia saseluk ba ema seluk.

88
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Jogos: “hakerek Naran ema ne’ebe naran iha Biblia”


Material: Biblia, surat tahan, lapijeira.
Lalaok Halimar Jogos:
 Fahe alunus sira nain rua-rua,
 Nain ida hakerek iha oin
 Alunus ida le’e lia fuan chave husi bibilia Ex: Salmo 10:1-
20.
 Alunus sira seluk loke no lalais no hakerek ema se’e deit nia
naran mak iha salmo ne nia laran.
 Grupo ne’ebe konta no hakerek los, no lalais mak sei
manan.

Jogos

RONA NO HALO TUIR

Objectivo husi jogos: hanorin alunus sira atu rona didiak


Maromak nia liafuan no halo tuir saida mak sira rona;

Lalaok jogos:

89
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Mestri/mestra fahe alus sira ba grupu kada grupo ema


nain 5 ou 6
 Mestri sira hili liafuan husi biblia ne’ebe bele ajuda
alunus sira bele halo ho jestu exemplo:
1. Jesus hamrik husi meja, kolu Nia unuk no hola hena
mutin naruk ida kesi ba nia kanotak. Tir mai Nia tau be’e
iha basia ida no hahu fase apostolu sira nia ain. (Jo
13:4-5)
2. Ida kiik dehan ba nia aman aman fo mai ha’u buat
ne’ebe ha’u niain, aman ne’e fahe tia Nia riku soin ba
sira, liu tiha loron ruma oan kiik ne’e halibur nia rikusoi
tomak, hodi ba rai dook ida; iha neba nia halo naben nia
rikusoi tomak hodi moris at liu, (Lc15: 12-14)

Objectivo

 Hanorin alunus sira


atu, loke no le’e Biblia,
Saida mak imi apende
katak Maromak nia
liafuan husi jogosida ne’e?
 Hanorin alunus sira
atu kuinese no hatene
santo-santa no ema
sira nenbe hola parte
iha Biblia laran

(mestri sira bele hili kada grupo iafuan ne’ebe


diferensia atu alunus siira bele hatene barak)

90
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Mestri fahe liafuan ne’e ba grupo-grupo, haruka alunus


sira le’e, no kada grupo mai hatudu iha oin ho jestu,
(pantomin; halo jestu laho liafuan)
 Alunus husi grupo seluk siik hahalok saida mak grupo
ne’e hato, ou bele temi mos hahalok ne’e iha biblia ida
ne’ebe.
 Grupo ida remata tia truka fali grupo seluk, to grupo
hotu-hotu hrtan oportunidade.

ORASAUN FINAL

Hau Maromak hau aman laran luak, agradese ba Ita liafuan


ne’ebe sai hanesan dalan ba hau nia moris. Hanorin hau atu rona
didiak Ita lia fuan no halo tuir iha hau nia moris,lor-loron nian.
Amin

KANTIKU FINAL

91
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

NA’I HAU MAK NE’E

1. Na’i hau mak ne’e, rona ita lian


Hau hakarak saran an ba Ita o Na’i

Iha mundu ne’e hamutuk ho maus

Hau husik buat hotu atu tuir deit Ita

2. Na’i ha’u Maksoin; haraik matan mai hau


Basa Ita boot fihir ha’u ata
Ha’u haksolok tan ita bolu
Halo ha’u sai roman ba ema hot-hotu
O Na’i ha’u moris ba ita
Ha’u saran an tomak, ohin to’o mate.

92
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

EUKARISTIA MAK KSOLOK


KA FESTA

OBJECRIVO:
Tulun labarik sira atu komprende katak Maromak nia domin boot liu ema nia sala

KANTIKU

MAI LAO HO HA’U BA MAROMAK UMA


Mai lao ho ha’u ba Maromak uma
Mai lao ho h’u ba Maromak uma
Mai lao ho ha’u ba Maromak uma
Iha neba hasolok, ksolok,ksolok
Jesus mak domin ba Maromak uma
Jesus mak domin ba Maromak uma
Jesus mak domin ba Maromak uma

93
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

domin nain tebes mai ami ema mak salak. Fo naroman, leno nakukun iha ami nia fuan, atu ami senti dom

LE’E BIBLIA
Lc. 15:11-24
ida atu oho. Ita sei han hemu hodi halo festa. Basa Hau nia oan ida ne’e mate, tiha moris fali; nia lakon tih

Perguntas reflesaun

 Temi tok ema nain hira mak koalia iha bistoria ne nia laran?
 Evangelo ne’ebe ita rona hanorin saida mai ita?
 Saida mak ita hakarak aprende husi Evangelo ne’e?
REFLESAUN

Maromak nia doman mai ita ema laiha rohan, domin ne’ebe
rohan laek. Oan mane ne’ebe husu fahe riku soin ba nia aman no
nia lori ninan ba goja moris iha sidade, halo hotu tiha nia monu
ba susar, buat ida laiha ona, nia fila mai buka nia aman. Aman
lorloron hein hela deit nia atu fila, aman tur la metin hateke rai
hela deit bain hira nia oan ne’e fila mai nia. Wain hira nia hateke
husi dook nia oan fila mai sei iha dook nia halai ba hasoru nia
oan ne, kous no hakuak nia, la rona saida mak nia oan koalia ba
nia. Hatudu katak aman hadomi tebes ita ema. Aman haksolok

94
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

tebes, halo festa iha lalehan wain hira ita ema ida hakarak fila ba
aman Maromak liu husi hakribi ita nia salan no hakarak fila ba
aman Maromak, ni sempre prontu atu simu ita husi situasaun
saida deit.

Jogos: Bibi ida ne’ebe lakon

Objektivo: hanorin alunus sira atu hatene no kuinese nia kolega


sira

LALAOK HALIMAR:

 Hili alunus ida sai bibi atan no sira seluk sai bibi
 Bibi atan kesi matan ou taka matan ho hena atu nia labele
hare bibi sira
 Alunus sira ne’ebe sai bibi, balu hamrik, balu tur, balu
dolar, balu hakruk. Labele book an
 Hamrik dokdok malu mais ou menus metru ida
 Knar bibi atan nian buka no kaer bibi ida husi husi bibi
seluk
 No bibi ida ne’ebe bibi atan kaer nia sei halo lian hanesan
bibi “EMMMMBBEEKKKKK” kolega sira bele halo
lian oioin atu bibiatan susar atu sik nia kolega ne se’e
 Hafoin bibi atan sik bibi ne nia naran seda (katak sik nia
kolega ne nia naran)

95
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

 Se bibi atan bele sik bibi nia naran los, makse nia halo
lian hanesan bibi, kolega ne’ebe bibiatan sik kona, nia
mak truka fali bibi atan hodisai fali bibi atan.

SAIDA MAK HAU APRENDE HUSI JOGOS NE’E?

(Mestri ou mestra bele fo reflesaun badak ou bele halo resumo


husi reflesaun alunus sira nian)

Musika

NAI HAU NIA DALAN

Nai hau nia dalan ha’u dalan diak


Nia lori ha’u hela iha du’ut matak
Nia lori ha’u ba dalan diak
Atu hahi no hanai Nia naran

REFF:
tamba ha’u nia Maromak bibi atan diak
Lao ho ha’u nafatin iha dalan susar
Lori hau ba we matan haraik kbi’it mai ha’u
Hau sei la hetan susar tamba Nai hamutuk ha’u.

96
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ORASAUN FINAL

Na’i ha’u nia bibi atan diak, ita nia domin boot tebes mai hau. Loron
kalan ita hein ha’u ata atu fila ba Ita husi hau salan hotu. Tulun no
hanorin hau nafatin atu loron baloron hau hakribi salan hodi fila ba ita
ne’ebe hadomi hau ho domin rohan laek

Eukaristia mak belun diak


Tulun OBJEKTIVO
labarik sira atu sai
belun ne’ebe hatene fo
tulun, fo nia moris, fo nia
Musika hahu nian tempo ba ema seluk

NA’I JESUS NIA UKUN HANORIN

1. Na’i Jesus Nia ukun hnirin


Nia Hanorin fo dame ba malu
Semak moris tuir ukun fuan ida ne’e
nia sei hehatan ksolok ba bei-beik
2. Ita hotu mak moris iha rai ORASAUN
u, Ita nia domin bootitatebes. Ha’u belun
Jesus nia ukunfuan;no ha’u nia Maromak, keta husik hau mesak hanorin ha’u
ita la rai Ni’a sei hetan fakar ran
sei lahetan dame hadomi malu
3. Ita hotu tuir dalan sarani
Sei hatudu Jesus nia ukun fuan
Ita moris la tuir ukun fuan ida ne’e
Ita terus fakar ran no mate

LE’E BIBLIA

1 Tes 5:9-28 97
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Lia fuan chave


Ne’e duni fo aten berani ba malu, hametin malu nudar imi halo
dadaun ona

ATIVIDADE
Jogos; “MUDA KABAS”

Objectivo: hanorin alunus sira suporta malu

1. Material
 masa mamuk rua (kada grupo)
 kabas rahun halo abuar-kabuar
 selotip

LALAOK HALIMAR

2. Fahe alunus ba grupu 2


3. Hili husi grupo idak-idak ema nain ida
4. Sira nain rua muda kabas rahun husi bikan ida nakonu ne’e ba
bikan ida mamuk ne’e, hodi sira nia inus (taka isolasi iha sira
nia inus)
5. Grupo ida ne’be mak muda lalais nia mak manan

98
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Husi jogos ida ne’e hanorin alunus sira atu suporta nia kolega
ne’be esforsu an hosi muda kabas. Objektivo husi jogos ida ne’e
mos atu hanorin alunus sira fo ksolok no kontenti ba ema seluk
ne’ebe esforsu an, ne’be susar no terus katak sira nia prejensa
importante tebes ba kolega ne’ebe iha situasaun hanesan ne’e

PERGUNTAS REFLESAUN

1. Saida mak halo imi kontenti halimar jogos ida ne’e?


2. Oinsa lalaok imi suporta imi nia kolega?
3. Oinsa ita aplika situasaun halimar ida ne’e iha ita nia
moris lor-loron nian ho kolega sira iha iskola, iha
sosiedade, vijinho no iha ita nia familia rasik?

ORASAUN BA KOLEGA

Aman Maomak hau ata hakarak reja ba hau nia kolega, ne’ebe
ho laran hakarak boot akompanha hau
no fo ksolok mai hau iha uma no iha eskola.
Perdua ba sira karik sira halo sala.
Keta hirus sira karik sira nia hahalok la monu ba Ita nia laran
Maibe akompania sira ba ho Ita nia Spiritu
Hanorin sira sempre halo buat diak
no moris iha domin no dame nia laran
Hadok ba sira husi tentasaun
Maske sira halo Ita nia laran kanek
Hanorin nafatin sira atu labele dook husi Ita
Halo sira badinas reja. Tamba ami nia spiritu saudades Ita nia
domin
Halo ami hamutuk nafatin, iha uma, iha istuda no iha ami nia
orasaun, hao ami hadomi malu nafatin hanesan Ita boot hadomi
mi. Halo ami hamutuk nafatin ho Ita boot. Amin

99
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Husu Alunus sira hakerek orasaun ba sira nia kolega ne’ebe


sira hadomi tebes

Jogos:
SILENCE/ NONOK

Lalaok Jogos:
 Fahe alunus sira ba gurupo 4
 Alunus sira tur hakmatek, laiha komunikasaun
 Mestri ou mestra husu alun sira kada grupo ida-idak
hakat ba kuadro, halo dejenho iha kuadro, konforme nia
ida ne’ebe hamrik uluk atu halo risku saida deit, hafoin
nia ba tur truka fali nia kolega ida mai kontinu husi risku
ne’ebe ida permeiru halo uluk, no truka malu to’o
membros grupo hola parte iiha dejenho. Wainhira sira
hamrik ba halo dejenho sira hamrik ho nonok laiha
komunikasaun ba malu, sira lahatene atu halo sai dejenho
sai oin nusa, ema idak-idak so hanoin deit iha nia
kakutak, la komunika ba nia maluk sira.
OBJECTIVO HUSI JOGOS: REFLESAUN:
Hanorin Alunus
 Saida sira aprende
mak hau katak husi
moris
jogoshamutuk tengkimakiha
ne’e? No saida
komunikasaun ne’ebejogos diak,ne’e
enkoantu
hanorinlaiha komunikasaun mak
mai hau?
sei laihadesemvolvimento ne’ebemai
Saida mak inportante diak.
hau iha moris hamutuk?
 Valor positivo saida mak hau bele aprende husi jogos
ne’e?
100
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

EUKARISTIA MAK HAN HAMUTUK

OBJECTIVO ORASAUN
hau atu iha kunesemento klean kona ba eukaristia mak han hamutuk ho Ita. iha eukaristia hau bele senti Ita

tu iha konhesementu klean no forte kona ba Eukaristia hanesan han hamutuk iha festa moris nian

Leitura husi Biblia


101
Apos: 2: 41-47
MORIS NUDAR KOMUNIDADE
mutuk iha templo, no sira silu Paun iha sira nia uma, sira han ho ksolok ho laran los. Hodi hahi Mar
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Perguntas Reflesaun ba leitura:

 Temi tok saida mak apostolu sira halo iha tempo neba?
 Saida mak ita aprende husi apostulu sira ne’e?
 Buat ne’ebe’e apostou sira halo sei relefante iha tempo
agora ka lae?
 Temi tok o nia hahalok saida mak hanesan ho apostolu
sira nia hahalok?

Moris hamutuk, hasoru malu, fahe hahan ba malu, tau hamutuk


rikusoin ida ne’e mak Tradisaun ema sira fiar ba Jesus iha tempu
uluk. Sira hari komunidade ida ne’ebe’e metin no forte no
haksolok iha Maromak nia Domin

Ita mos bele aprende valor importante husi ema sarani sira tempu
uluk nian mak hanesan:
 Nakonu ho spiritu halo sira kontenti no halsolok
 Sira halo tuir apostolu sira nia hanorin
 Sira reja hamutuk,no selebra eukaristia
 Sira servi malu, tulun malu iha susar laran, hodi fo gloria
ba Maromak
 Sira buka atu salva ema barak

102
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

(Mestri ho mestra bele husu mos ba alunus sira mak buka iha
biblia valor-valor sirak ne’e)

Kantiku Final

Orasaun final

Nai Jesus Kristu ita mak hun no sentru ami nia moris hamutuk. Ami
hamutuk hasae agradese ba Ita Boot, basa Ita halibur ami nudar
maun ho alin. Ita hanorin ona ami oinsa atu moris hamutuk, hadomi
malu, tulun malu atu hodi fo gloria ba Ita naran Santu. Hanorin ami
atu banati tuir lalaok moris sarani sira tempu dahuluk, moris
hamutuk, iha domin dame no ksolok nia laran. Ami harohan ne’e
hodi nai Jesus kristu nia naran hamutuk ho Espiritu santo

Amin

103
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Tema vii
Eukaristia konverte

104
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

EUCARISTIA MAK HALO ITA HETAN


AMAN MAROMAK Nia PERDAUN

Objetivo :

 Tulun Aluno Sira atu komprende Aman Maromak Nia


Laran Luak Husi Perdaun.
 Tulun Aluno sira atu komprende no hatene ita Maksala
atu simu fo perdaun ba Maluk sira seluk.

105
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Orasaun.

Nain Aman Maromak Laran Luak ita bo’ot mak Domin


Nain. ami agradase ba ita bo’ot Nia di’ak tomak ne’ebé
ami simu iha Ami moris Lor-loron Nian mai Ami;Harohan hodi
Nain Jesus Kristus Nia Naran hamutuk ho Espiritu Santo Amen.
Introdusaun.
Oan Doben Sira hare hamutuk konaba Aman Maromak Nia
Laran Luak no laran diak domin bo’ot Mai Ami,ita ema ne’ebé
halo sala hasoru Nia no maluk sira maibe Nia domin bo’ot haraik
perdaun mai Ita,ita ema hanesan bilblia hateten oan ne’ebe soe
hela uma.Aman fo hau buat ne’ebe hau nia.Nia Aman fahe riku
soin ba Nia oan. Halibur tiha riku soi hodi ba rai do’ok iha
ne’eba Nia halo naben riku soin tomak hodi moris aat liu.iha
susar nia laran Nia hanoin hau sei fila ba Aman Maromak hodi
husi perdaun ba Aman.tamba hau sala hasoru Lalehan ho hau
Aman.
Aman hanoin teb-tebes halai hasoru Nia hako’ak no rein Nian
lori lalais mai Unuk furak ida fo hatais ba Nia,tau kadeli ba Nia
nia liman,no sapatu ba Nia Ain,lori mai karau uan bokur ida atu
oho,ita sei han hamutuk hodi halo festa tamba hau nian oan lakon
tiha hetan fali,Mate tiha Moris fali sei festa hamutuk haksolok

106
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

tan Nia oan lakon tiha hetan fali,mate tiha moris fali,mai ita
haksolok hamutuk ho Nia.
Le’e Biblia Luca 15:11-32
Historia
Ai-knanoik kona ba Oan ne’ebé Lakon.
Familia ida Oan Mane Nain rua iha loron ida oan mane ikun
husu ba nia Aman atu fo nia riku soin.Aman fo duni rikusoin
ne’ebe nia oan ikun husu oan nee ba hela do’ok husi nia Aman
Moris kontentie,goza nia vida iha cidade bo’ot sira hodi halo
hotu riku soin ne’ebé nia Aman fo ba nia.Toos ikus mai riku
Soin sira ne’e hotu ona,nia Hamlaha,terus bo’ot iha ema nia
rain ,nia hahu arrepende tamba terus ne’ebe nia hasoru todan
liu,entaw nia deside hodi fila fali ba nia Aman.
Wainhira nia atu fila ,nia Aman lasimu ona nia tamba nia
Gosta ona riku soin ne’ebe nia hakarak ne’e Nia Aman.
Entrega on aba nia Maske nia gosta ona riku soin ne’e maibe nia
hakarak fila hodi husu perdaun husi Nia Aman,-Nia Aman simu
fila nia ho domin bo’ot ksolok no fo perdaun nia.
Perguntas Reflexaun:
1. Historia ne’e hatuir konaba saida ?
2. saida mak akontese wainhira oan mane ikun hases
an,husi familia?
3. Wainhira oan mane ikun hasoru terus nia deside
saida ?

107
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

4. Saida mak Aman halo wainhira Oan mane ikun fila


ba nia ?

Resumu
Fatin ne’ebe ita moris fatin ne’ebe ita hadomi malu fatin ne’ebe
fo ksolok mai ita.fatin ne’ebe ita bele kompreende malu no
perdua malu.
Inan aman ne’ebé diak mak inan aman ne’ebé hadomi nia oan
haksolok tamba nia oan hakribi nia oan maske nia halo sala nia
fo perdaun simu hodi halo festa han hamutuk haksolok tan oan
lakon tiha hetan fali.

Orasaun
Na’i Aman Laran Luak, Ami Hahi’i no Agradece ba ita, tamba
Domin no graça Perdão ne’ebé ami simu husi ita, Haraik nafatin
ita boot nia espírito Naroman nian Akompanha ami iha ami nia
moris hodi hana’i no hahi’i Ita boot iha moris Lor-loron nian
Ami harohan ne’e hodi Nai Jesus Kristo nia Naran hamutuk ho
Espírito Santo Amen.

108
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

PRONTU
ATU FO PERDUA

Objetivo:
 Atu tulun labarik sira komprende diak lia fuan perdua atu
nune’e sir abele perdua sira an rasik no perdua ema seluk
 Atu tulun labarik sira hatene agradece ba moris ne’ebé
nai haraik ba sira nu’dar gracas ne’ebe sira simu le’et
deit.

109
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Orasaun
Nai Aman Santo ami hahii no hanai ita boot tamba Domin ne’ebé
Nakonu iha ami nia moris lor-loron nian ami agradece ba ita nia
laran luak no diak tomak ne’ebé ami hetan ami

harohan ne’e hodi Nai Jesus Kristu Nia Naran Hamutuk ho


Espirito Santo. Amen
Introdução
Alin doben sira iha ita nia moris lor-loron nian, oinsa ita atu fo
perdua ba maluk ne’ebé halo sala hasouro ita susar tebes ita atu
fo perdua hare hamutuk sasin diak Jesus rasik hatudu ba
maksalak boot zaqueu Jesus ba hela iha zaqueu nia uma. Nia tun
kedas hodi simu Jesus ho ksolok boot, maibe zaqueu hamriik
hodi dehan ba Nai hau sei fahe rikusoin balun ba sira hau naok
tiha karik ema ruma sasan hau sei selu fali liu dala haat.
Le’e Biblia Lucas; 19:1-10
Pergunta Refrexaun
1. Biblia hateten kona saida?
2. Saida Jesus halo ba zaqueu?
3. Zaqueu hatan said aba Jesus?
4. Zaqueu pronto atu fahe rikusoin ba kiak sira?
5. Zaqueu ema riku ka ema kiak?
Rezumu

110
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Zaqueu ema publikanu sira nia ulun no ema riku ida. Jesus foti
matan hodi dehan zaqueu tun mai lalais basa ohin hau seihela iha
o nia uma nia tun kedas hodi hodi simu Jesus ho ksolok boot mai
se zaqueu hamriik hodi dehan Nai. Nai hau sei fahe riku soin
balun ba kiak sira hau naok tiha karik ema ruma sasin hau sei
selu fali liu dala haat. Jesus fo perdua ba zaqueu no simu zaqueu.
Nia mos pronto atuperdua maluk sira no selu fila fali
sasan ne’ebé nia foti.
Orasaun Final
Aman domin nain no perdaun nia hun ami agradeze ba ita boot
nia graca no domin ne’ebé ami simu husi ita boot tamba diak
ne’e. ami hahii no hanai ita nia diak tomak ami harohan ne’e
hodi nai Jesus kristu nia Naran hamutuk ho espiritu santo.

111
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

SAI MAUN ALIN IDA DEIT IHA KRISTU

Objetivu
 Atu tulun alunos sira hate no koompreende sai maun alin
ida deit iha kristu
 Atu tulun alunos sira compreende no konese Jesus liu
husi ema seluk
 Atu tulun alunos sira kompreende no konese domin ema
seluk nian iha Jesus Kristu

112
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Orasaun
Aman Maromak domin Nain nia hun ami hahi no Hanai ita boot
tamba diak Tomak no Garaca oi-oin ne’ebe ami simu husi nita
domin boot mai ami hametin no haboot ami domin ba ita boot
atu nun ee ami fahe ba maluk sira. Ami harohan ne’e hodi Nai
Jesus Kristu nia Naran Hamutuk Ho Espiritu Santo. Amen
Introdusaun
Oan doben sira ita koalia oinsa atu sai maun alin ida deit iha
kristu, domin boot liu hotu. Hau nia ukun fuan mak ida ne’e imi
hadomi malu nuudar hau hadomi tiha imi, hau haruka imi
hadomi malu.
Le’e Biblia Jo,15:11-17
Pergunta Reflexaun
1. Jesus nia ukun fuan mak saida?
2. Jesus haruka ita atu halo saida?
3. Laos imi mak fihir hau?
Rezumu
Jesus nia ukun fuan mak Domin Jesus haruka ita atu hadomi
maluk hanesan mos nia hadomi ita. Laos imi mak fihir hau maibe
hau mak fihir imi, haruka imi atu ba fo fuan imi fila fuan bela ba
nafatin.
Orasaun Final

113
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Nai Maromak kbiit tomak ninia nain ami hahii no hanai ita tamba
Domin bot ne’ebé ami hetan iha ami nia moris lor-loron hametin
ami ho ita bot nia domin boot. Ami harohan ne’e hodi Nain Jesus
nia Naran Hamutuk ho Espiritu Santo.

LORI EMA SELUK BA KRISTU

Objetivo : Atu tulun labarik sira kompreende no hatene lori ema


seluk ba Kristu

Orasaun
Nai Aman Santo ami hahii no hanai ita boot tamba Domin ne’ebé
Nakonu iha ami nia moris lor-loron nian ami agradece ba ita nia
laran luak no diak tomak ne’ebé ami hetan ami harohan ne’e hodi
Nai Jesus Kristu Nia Naran Hamutuk ho Espirito Santo. Amen
Introdusaun
Alin doben sira ita haree hamutuk kona ba lori ema selukba
kristu. Maria ba haree Isabel komprimenta Isabel, wainhira

114
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Isabel rona Mariania lia kumprimenta kosok oan bookan aan iha
nia knotak ho ksolok, nakonu ho Espirito Santo, ida ne’e fo
hanoin no motiva ita atu lori Jesus ba ema seluk iha ita nia moris
lor-loron nian lori ksolok, Domin, Unidade Paz no Dame ida
ne’e hatudu ona no lori Jesus ba Ema seluk.
Le’e Biblia Luc; 1:39-46
Pergunta Reflexaun
1. Iha Biblia Nai Maromak nia Liafuan kona ba saida?
2. To tiha Zavarias nia uma Maria Halo saida?
3. Wainhira Isabel rona Maria nia lia saida mak akontese?
4. Isabel koalia ho lian makaas dehan?
5. Be hau se los atu hau Nai nia Inan hiit an Mai hau nia
Uma?
Rezumu
Ksolok ne’ebé Maria simu larai deit maibe fahe ba nia feto
maluk Isabel kosok oan bookan iha nia knotak ho ksolok
Isabel koalia ho lia makaas dehan ita boot diak liu feto hotu-hotu
ita nia oan diak liu.
Orasaun Final
Nai Maromak kbiit tomak ninia nain ami hahii no hanai ita tamba
Domin bot ne’ebé ami hetan iha ami nia moris lor-loron hametin
ami ho ita bot nia domin boot. Ami harohan ne’e hodi Nain Jesus
nia Naran Hamutuk ho Espiritu Santo.

115
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

TEMA VIII
Eukaristia mak ksolok

116
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

JESUS MAK HA’U NIA KSOLOK MORIS ROHAN LA’EK

Objetivo: Tulun labarik sira atu kompriende no hatene Jesus


mak hau nia ksolok Maoris Rohan La’ek
Orasaun
Na’i Aman Maromak Ami agradece no hahi’i ba Ita, tamba ita
boot haruka ita oan Mane mesak mai iha mundu atu soi no salva
Ami hodi lori Ami ba ,Moris Rohan Laek, Ami harohan ne’e
hodi Nai Jesus Kristu nia Naran Hamutuk ho Espírito Santo.
Amen
Introdusaun
Husi presenza Jesus nian ne’ebe hatudu katak Nia mak
bele fo’o ksolok ba ema, liu-liu ba ema sira ne’ebe ki’ik, kbi’it
laek, moris iha dadur laran, ema ne’ebe moras no ba sira ne’ebe
hamlaha no hamro’ok ba justisa. Jesus mak ksolok moris rohan

117
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

laek nia hun, tanba ne’e nu’udar ema ita presiza la’o tuir Jesus no
prepara-an hodi simu nia iha Eukaristia, iha ne’eba mak presenza
real Jesus nian. Jesus rasik mak aihan moris rohan laek nian (Jo,
6:25-27).Tanba ne’e labele preukupa ba mundu nia furak sira,
husik hahalok egoizmu sira hotu, maibé haksolok nafatin ho
orasaun no agradese ba Maromak hodi simu Na’i Jesus ne’ebe
atu mai iha ita nia le’et.

Pergunta

1. Iha evangelo ne’e Jesus koalia kona ba saida?


2. Jesus tanesan nia a’an ho Saida?
3. Milagre saida mak Jesus halo?

Rezumu

Hau mak paun moris. Jesus halo milagre husi buat ne’ebé oitoan
fo han ema to’o bosu, keta hakaas an atu hetan aihan ne’ebé
mohu, maibe aihan ne’ebé hela ba moris rohan la’ek ne’ebé oan
mane sei haraik ba imi. Semak hakbesik a’an ba Jesus sei senti
Hakmatek, Ksolok, Kontenti no Dame iha nia moris tamba Jesus
mak Paun moris rohan laek nian.

Orasaun Taka

Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 102, Jesus Hau nia Pastor”

118
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

JESUS MAI MORIS HAMUTUK HO HA’U

Objetivo : Atu Labarik bele kompriende Jesus nia Presensa iha


ita nia An rasik liu husi Komiñaun no Oinsa senti Jesus nia
Presensa iha ita nia Moris

Orasaun
Aman Maromak laran luak ami hanai no hahi’I ita tamba ita
bo’ot haruka oan mane mesak mai mundu atu soi no salva ami
hodi lori ami ba moris rohan laek. Ami harohan ne’e hodi Nai
Jesus Kristu nia Naran hamutuk ho Espiríto Santo. Amen
Introdusaun
Jesus simu kargu ne’ebe iha relasaun ema hanaran kargu
funsional ne’e katak ko’alia kona-ba Funsaun Kristu ba ita ema.

119
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Kristu hamutuk ho Ita nia ne’e hanesan profeta, Salvador no


Maromak. Domin Maromak Nian bo’ot tebes ba ita to’o Nia
haruka nia oan mane mai hola isin hanesan ema hodi moris
hamutuk ho ema. Liu husi presenza Jesus nian ne’ebe iha
Eukaristia hatudu katak mai horik hamutuk ho ita mak halo ita
sai ida de’it ho Kristu. Jesus mai iha mundu nu’udar ema tanba
Maromak hadomi nia povu ho ida ne’e Nia rasik haruka Nia Oan
mane mesak mai iha mundu atu nune’e moris hamutuk ho Nia
povu no la’o tuir Nia dalan (Mt, 28:20). Iha moris ita presiza la’o
tuir dalan Jesus nian ne’ebe hanorin ona mai ita, iha fuan ne’ebe
mo’os atu simu Jesus, iha ne’eba mak hatudu katak Kristu la
husik ita mesak maibé Nia nafatin ho ita to’o mundo ne’e rohan.

Biblia Mat, 28 :16-20

Pergunta Reflexaun

1. Jesus hateten said aba Eskolante sira?

Rezumu

120
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Hare’e Nia sira adora Nia, Jesus hakbesik hodi koalia ba sira
dehan: Kbiit Tomak iha lalehan ho rai fó tiha ona mai ha’u. Ne’e
duni la’o ba, hanorin nasaun hot-hotu, sarani sira hodi Aman,
hodi Oan no hodi Espirito Santo Nia naran.

Orasaun Final

Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 125, Imi Keta Tauk”

JESUS BESIK HO EMA KI’IK NO KI’AK SIRA

Objetivo: Atu tulun labarik sira atu habelun ho Ema kiik no


kiak sira
Tuir exemplo Jesus hanorin
Orasaun
Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 22,
Diak Tebes Ba Jesus”

Introdusaun

121
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Presenza Jesus nian ne’ebe iha mundu Nia mai atu fo’o
ksolok ba ema. Ksolok ne’ebe Jesus fo’o la halo distinsaun ba
ema. Maibe Jesus mai iha mundo lori lia-lo’os ba mundo ne’ebe
mak sei hamro’ok hela ba justisa. Ksolok ne’ebe ita hetan husi
Jesus mak Ksolok ne’ebe rohan la’ek katak wainhira ita halo
komuniaun ho Jesus signifika ita besik ho nunue’e moos Nia sei
la husik ita mezmu ke ita sempre hasoru problema barak. Jesus
defende larik ki’ik oan sira wainhira eskolante sira haksi’ak sira
Nia Dehan : husik labarik oan sira hakbesik ha’u, keta bandu
sira, basa reinu lalehan sira nian (Mt. 19: 13-15). Jesus mai iha
mundu la’os tanba ema riku no ema bo’ot sira maibé Nia mai
hola isin hanesan ema hodi hakbesik ba ema ki’ik no kiak sira
atu ema sira ne’e hetan ksolok.

Biblia Mat. 19:13-15

Pergunta Reflexaun

1. Evangelo ohin haktuir saida mai ita?


2. Jesus hahteten saida ba Eskolante?

Reumu

Husik labarik oan sira hakbesik hau, keta bandu sira, basa reinu
lalehan sira nian, Hafoin Jesus fó bensaun labarik sira. Atu

122
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

hateten deit katak labarik sira lahatene bosok, moris simples


katak reinu maromak iha imi kiik oan sira ne’ebé hakbesik ba
Jesus

Orasaun

Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 272, Labarik Oan Ida La’o Mai”

JESUS NIA MORIS NU’UDAR


EMA HASA’E EMA MORIS
NIA DIGNIDADE

Objetivo: Atu tulun labarik sira hadomi no respeito malu


hanesan mos Jesus halo mai ita.

123
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Orasaun
Na’i Aman Maromak Ami agradece no hahi’i ba Ita, tamba ita
boot haruka ita oan Mane mesak mai iha mundu atu soi no salva
Ami hodi lori Ami ba ,Moris Rohan Laek, Ami harohan ne’e
hodi Nai Jesus Kristu nia Naran Hamutuk ho Espírito Santo.
Amen
Introdusaun
Bosok ema no lohi ema hodi halo injustisa.Hahalok moris
lia falsu sai lia los no lia loos folin la’ek. Moris ne’e hanesan
presente ida husi Nai Maromak no ema ida la iha direitu atu
hasai ema seluk nia Vida tanba ida ne’e mak Jesus mak dalan no
sentru ba ema nia moris nune’e makJesus mai hola isin hanesan
ema atu dignifika ema nia moris husi injustisa, deskriminasaun
no halo ema atu konverte hodi husi hahalok a’at sira no moris
tuir dalan lo’os. Ema ne’ebe nunka atu simu ema seluk nune’e
moos nia la simu nia an rasik. Ema ne’ebe la simu nia an rasik
susar moos atu simu ema seluk. Atu haksolok ne’e iha, wainhira
ita hatene moris hamutuk ho ema seluk no halo komuniaun ho
Kristu totalmente (Lc,4:16-19).

Biblia Luc. 4:16-19

Pergunta Reflexaun

124
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

1. Iha Evangelo ne’e koalia kona-bá saida?


2. Jesus hela iha Ne’ebé?

Rezumu

Nai nia espíritu iha Hau, basa Nia foti Hau atu haklaken Liafuan
diak ba kiak sira; Nia haruka Hau atu haklaken Maksoin ba
Dadur sira no Halo Matan delek sira hare’e; atu soi sira ne’ebé
ema hanehan hodi haklaken nai nia Tinan Rahun Kmanek Nian.
Nune’e hatudu mai katak laiha ema kiak no riku basa ita hotu
hanesan iha Nai futar oin, tanne’e presija respeita no simu malu
ho ita nia maluk sira ne’ebé kiik no kiak, labele halo diferensia
ba sira tamba Jesus mai hanorin ita atu moris iha Dame ho
Domin nia laran

Orasaun Final

Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 99, “Ita Sei Hadomi Malu ”

125
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

JESUS NIA ADVENTU

Objetivo: Atu labarik sira bele koñese saida mak Tempo


Adventu no Atu tulun labarik sira kompriende Lilin Adventu
nian

Orasaun
Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 142, Ita Hananu Haksolok”

Introdusaun

126
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Jesus Nia adventu mak tempu ne’ebe besik ona Jesus atu
mai moris iha mundu hodi hola isin nu’udar ema.Loron adventu
mak tempu ne’ebe maksoin atu mai lori ksolok, dame no paz ba
raiklaraan. Itaselebranatal hodi hanoin hikas misteriu
inkarnasaun maromak nakfilak-an ba ema no moris hamutuk ho
ita ema iha mundu.Nakfilak-an ba ema no moris hamutuk ho ita
nee mak, Jesus Cristo. Nia moris iha bibi luhan, iha rai
Belem.Moris iha fatin neebe simplis tebes.Iha bibi luhan.Maibe
justeru husi fatin simplis nee mak, Nai Maromak haklaken ninia
‘Domin no Dame’ ba mundu tomak.Justeru husi fatin simplis nee
mak, mosu Naroman Boot ba mundu tomak.Naroman ne’ebe fo
moris rohan laek ba ema hotu. Nia maka “Dalan, Lia Los no
Moris Rohan Laek” ba ema raiklaran.
Iha natal ninia centru mak Jesus Cristo. Katak, Maromak
mak inkarna iha Jesus Cristo, moris nudar ema no hela hamutuk
ho ita ema. Maromak leten ass ba, husik hela ninia knua Santo
mai moris hamutuk ho ita ema, tanba “Domin no Hadomi” ita
ema. Sertamente, misteriu boot nee, ejiji ema hotu nia resposta
atu hadomi no hatudu domin ba Maromak no ba ema hotu.
Resposta nee mak, ita hanaran fiar. Konkretasaun husi ita nia fiar
ba Maromak, fiar ba Nai Jesus Cristo nee mak, halo ita hetan
sakramentu baptismu.
Ita natal ninia centru mak Jesus Cristo. Katak, Maromak
mak inkarna iha Jesus Cristo, moris nudar ema no hela hamutuk

127
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

ho ita ema. Maromak leten as ba, husik hela ninia knua Santo
mai moris hamutuk ho ita ema, tanba “Domin no Hadomi” ita
ema. Sertamente, misteriu boot nee, ejiji ema hotu nia resposta
atu hadomi no hatudu domin ba Maromak no ba ema hotu.
Resposta nee mak, ita hanaran fiar. Konkretasaun husi ita nia fiar
ba Maromak, fiar ba Nai Jesus Cristo nee mak, halo ita hetan
sakramentu baptismu.

Biblia; Mt, 8:5-11

Pergunta Reflexaun

1. Iha evangelo hateten saida mai ita?


2. Jesus koalia kona-bá saida?

Rezumu

Tempo Adventu katak ita prepara a’an atu simu kosok Oan
ne’ebé atu mai moris iha mundu nu’udar ema hanesan ita.
Adventu mak hatudu liu husi lilin ha’at ne’ebé sai roman mai ita,
Atu ita preparaan A’an ho Esperansa, Domin, Ksolok, No Dame.
Nai Maromak Hadomi Liu ita hodi Fo ninia Oan Mane mesak
Mai Moris kiak Iha Mundu Hako’us iha Virgim Maria nia
Knotak Atu Soi no Salva Ita Ema.

128
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Orasaun Taka

Kantiku “Hananu ba Nai Pg:!42, “Mai, Mai nain Jesus”

129
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA

Se iha observasaun, sujestaun ka kritika ruma ho liberdade bele


aprejenta ba autores sira

Obrigada wain

130

You might also like