Professional Documents
Culture Documents
Introdusaun
1
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Oinsa ita tulun ita nia alin kiik sira atu sai maturo iha
sira nia konhesimentu kona ba Eukaristia ne’ebé hola parte
ona iha sira nia esperiensia aktual no hariku sira iha sira nia
esperiensia loron loron nian?
Atu hatan ba perguntas ida ne’e no atu bele tulun ita
nia alin sira halo esperiensia ne’ebe konkreto, ami apresenta
subsidio ne’ebé ami elabora hamutuk, ba ita nia alin sira
ne’ebe primeira comunhao ona (Ensino basico segundo ciclo)
ho objectivo:
• Atu labarik sira bele moris Eukaristia hanesan
momentu significativo iha sira nia moris lor-loron
nian, sai fatin ida, iha ne’ebé bele iha inkontru entre
fiar no moris, iha ne’ebé sira nia esperansa, sira nia
presiza no sira nia inspirasaun sira bele hetan iha
Jesus Kristo.
• Sira bele haklean sira nia fiar no brani atu fo sasin
kona ba Jesus ida ne’e ba ema seluk.
2
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
3
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
TEMA I
Se mak Jesus?
4
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
5
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
6
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Tempo uluk liu ba, wainhira Jesus lao tuir dalan sira iha
Palestina, ema sira iha neba bele hare no rona kedas Jesus nia
lian. Iha momento neba iha ema lubuk ne’ebé tuir Nia balun mos
hela hamutuk ho Nia.
(husik labarik sira siik se mak ema sira ne’ebé tuir no hela
hamutuk ho Jesus. Es. Apostolo sira, eskolante sira; no husu ba
sira se sira hatene apostolo ruma nia naran).
Sira ne’e mak ema sira ne’ebé konhese didiak Jesus. Tan sira
nafatin hamutuk ho Jesus. Loron ida Jesus husu ba Nia Apostolo
sira: “ba imi, se mak hau?” no Pedro dehan sai Jesus nia segredo
boot liu: Jesus mak Maromak Nia oan ne’ebé moris. Nia mai iha
ema nia leet atu hatudu Maromak nia bondade no laran sadia.
Tanba ne mak Jesus ba buka ema kiak sira no ema sala nain sira;
tan ne mak Jesus ba hamaran ema nia matan ben, fo konsola no
fo isin diak ba sira ne’ebé sofre ka terus, fo perdaun ba ema sira
ne’ebé hakribit sira nia sala no hakarak fila fali ba Maromak.
Jesus mak diak no potenti hanesan Aman Maromak.
Jesus mak laran sadia hanesan Aman Maromak,
Nune’e, hanesan Pedro ita mos bele dehan: Nai Jesus, Ita mak
Kristo, Maromak oan ne’ebé moris.
7
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Iha ema barak ne’ebé seidauk konhese Jesus. Tamba laiha ema
ida ne’ebé koalia ba sira konaba Jesus. Imi ne’ebé oras ne iha ne,
imi mak tenke ba no koalia kona ba Jesus ba ema sira ne’ebé
seidauk konhese Jesus. Dala ruma tamba imi sei kiik imi tauk
uitoan atu koalia kona ba Jesus no dalan ne’ebé diak liu atu halo
ema konhese Jesus mak liu husi ita nia Jestu ka komportamentu
sira. Wanhira ema kristaun ida hatudu hahalok domin nian, laran
sadia no habelun ema hotu, nia halo Jesus prezenti iha ema seluk
nia leet. Ita konhese Jesus liu husi Maromak Nia Futar lia ne’ebé
ita rona iha Missa ka lee iha uma, maibe ita sei halo ema konhese
diak liu tan Jesus liu husi ita nia hahalok iha moris lor loron nian,
wainhira ita laran luak, wainhira ita hatudu ita nia laran sadia,
wainhira ita hatene fo perdua, wainhira ita la buka problema ho
ema seluk, wainhira ita hatene rona inan aman no mestre sira,
wainhira ita estuda no halo didiak ita nia TPC, wainhira ita la
koalia at ka tolok ema no wainhira ita halo orasaun lor loron.
fo tempo ba sira atu silensiu uitoan hafoin husu sira atu hatan
ba perguntas hirak ne:
Se mak Jesus mai hau? (hau nia belun, hau nia
mestre, Maromak nia oan, ida ne’ebé mai atu
salva ita, ida ne’ebé dehan mai hau saida mak
hau tenke halo...)
hau prontu atu sai Jesus ba ema seluk?
8
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Aktividades:
Orasaun
9
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Hau rona ona koalia kona ba Jesus: sira koalia ona mai hau: hau
nia ama no apa, avo sira...maibe iha eskola mestre sira koalia
mos mai hau kona ba Jesus. Wainhira hau ba igreja hau rona mos
padre sira koalia kona ba Jesus.
Jesus mak ema ne’ebé hau konhese no hau hadomi. Jesus mak
hau nia amigo.
husi Maromak”?
10
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
11
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Tamba iha mundo iha buat at barak ne’ebé mak haleu ita, besik
ita ho hela mos iha ita nia laran.
(husu ba labarik sira atu hare fali no analiza hamutuk
esperiensia negativo ne’ebé sira hare ka rona iha ita nia rai
laran no tulun sira atu deskobre hun/abut husi esperienza
negativo hirak ne. (es. baku malu, tolok malu, oho malu, naok
nst)
Bele dehan katak esperiensa negativo hirak ne’e nia hun lolos
mai husi ema nia laran, husi ema nia egoismo, tamba osan no
tan poder, nst)
Maibe ita mos hare katak iha besik ita iha mos buat diak barak,
iha ema laran diak barak, iha ema barak ne’ebé hadomi malu,
hatene husu perdaun, hatene fo agradese, hatene fo tulun,
hamnasa midar…
Ne’e signifika katak iha ita nia laran iha buat diak, maibe iha
mos buat at. Se ita la forte atu kontra buat at hirak ne’e ita sei
monu no buat at mak forte liu iha ita.
Atu sai ema diak, ita tenke luta kontra buat at ne’ebé iha ita nia
laran. Maibe ita mesak labele. Tamba buat at forte liu ita. Tamba
ne’e Aman Maromak haruka nia Oan mane mai iha mundo atu
12
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
tulun ita. Hamutuk ho Jesus, buat at hotu sei lakon. Tan ne’e mak
ita dehan Jesus mak presente boot husi Maromak tan nia tulun ita
atu manan buat at hotu iha mundo ne’e. Jesus hanorin ita no fo
forsa mai ita atu moris hanesan Maromak oan no atu hadomi ema
seluk hanesan ita nia maun alin rasik.
Jestu konkreto
Hakerek orasaun badak ida, hodi
agradese ba Maromak ba
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
13
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
Aktividades:
Orasaun
Rona Maromak Nia Futar
Lia. Lk. 2, 41-52
Jogos
14
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
hela
15
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Inan ba Jerusalem?
( ) 10 ( ) 5 ( ) 12
( ) iha templu
Reflesaun
Husi Jogos ita bele deskobre katak,
Jesus mos moris husi familia ida.
Nia iha Aman – Inan ne’ebé hadomi
no tau matan ba Nia. Ita hotu hotu
moris husi familia ida. Maske kiak ka riku, ita iha familia ida, iha
Aman-Inan ne’ebé tau matan mai ita, kuidadu ida, tau matan mai ita,
hare ita nia eskola, hola ropa fo mai ita, hola hahan no hadomi ita.
Nune’e nu’udar ita nia agradese ba sira, ita tenke komporta diak hodi
halo tuir sira. Ex. Se hau nia Aman haruka hau ba kuru be ka dasa uma
laran hau tenke halo tuir. Ne mak sinal ita nia agradese no domin ba
16
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
sira. Familia mak fatin ne’ebé importante liu iha ita nia moris. Ita nia
moris sei hetan susar se ita dook husi familia.
Atu konhese Jesus ita mos presiza hatene Jesus nia rain no
fatin sira ne’ebé Jesus hela ba no halo nia misaun
17
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
18
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
(ho mapa ida ne’e, animador sei tulun labarik sira atu buka
Jestu konkretu:
19
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
20
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ba Jesus)
21
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ihaeskola? ..............................................................
22
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
......................................................
(animadores sira sei fo tempo uitoan ba alunos sira
atu hatan ba perguntas baseia ba figura ne’ebé iha
ona)
23
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Jestu Konkretu
Wainhira imi fila ba uma, husu ba imi nia Aman
- Inan, “hau hatene obedese (hatene halo tuir)
ka lae?”. Hafoin imi hakerek sira nia resposta no
semana tuir mai ita sei hare hamutuk.
24
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Iha karaik ne’e iha figura rua. imi hare didiak no dehan tok,
figura rua ne’e koalia kona ba saida?
25
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Labariksira?.....................................................
Moras sira?.....................................................
Ohin loron Inan-Aman sira mos lori sira nian oan ba Jesus
atu..........................................................................
26
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
harohan atu...............................................................
Guia: Nai Jesus, Ita Boot hadomi kiik oan sira, fo isin diak ba
ema moras sira, fo moris ba ema mate sira, lori ba ema
kiak sira liafuan diak salvasaun nian.
Hotu: Nai Jesus, Ita Boot mak diak no kbiit makas hanesan Ita
Aman Maromak.
Guia: Nai Jesus, ohin loron Ita Boot besik nafatin ba sira ne’ebé
terus no sira ne’ebé la hetan justisa, sira ne’ebé kiak no
labarik sira ne’ebé laiha Aman – Inan, ba sira ne’ebé
moras.
Hotu: Nai Jesus, Ita Boot mak diak no kbiit makas hanesan Ita
Aman Maromak.
Guia: Nai Jesus, nakfilak ema hotu nia fuan atu sai ema ne’ebé
laran diak no laran luak ba ema sira ne’ebé iha susar
laran.
Hotu: Nai Jesus, Ita Boot mak diak no kbiit makas hanesan Ita
Aman Maromak.
Hamutuk: Ami Aman…Ave Maria…Gloria…
Hodi padre…
Jestu konkretu
Jesus mak Maromak Nia Oan. Nia lori mai ita saida mak
ita presiza liu: Domin, paz, no bondade fuan nian. Iha imi
27
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Aktividades:
Orasaun
Hahu ho perguntas:
Wainhira O hamutuk ho ema sira ne’ebe hadomi O, O
sente seguru ka hakmatek. O gosta hela mesmesak ka? Se
Lae. Tamba
sa? ........................................................................................
......
..............................................................................................
O koko ona esperienza, hela hamutuk ho ema sira ne’ebe
o la
konhese? ..............................................................................
................
Saida mak o
sente? .................................................................................
...........
28
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Ita nunka mais hela mesak. Maromak ita nia Aman nafatin
hamutuk ho ita.Husi dader too kalan, husi kalan too fali
dader.
29
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
30
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
31
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
32
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ruma besik ba sira. Iha ema ruma ne’ebé bele dehan: “hau la
presiza ema ida”?.
Iha Maromak nia oin laliha ema ida bele dehan: “hau iha
buat hotu no hau la presiza ema ka buat ida”!. Iha Maromak nia
oin ita hanesan ema kiak sira, tamba ita iha presiza ba buat
barak: presiza saude diak atu moris, presiza naroman atu bele
hare, presiza forza atu bele servisu, persiza perdaun atu bele
hadomi nafatin.
Reflesaun
33
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
34
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
tema II
EUKARISTIA MAK HUN PERDAUN NIAN
35
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
OBJECTIVO:
ORASAUN;
Nai hau nia Maromak Hau agradese ba ita tan ita haraik tan
loron ida ne’e mai ami atu aprende hamutuk, kona ba Eukaristia
ne’ebe halo ami hamutuk ho Jesus nia terus iha ami nia terus
tulun no hanorin ami oras ida ne’e atu ami bele kompriende ho
didiak. Ami harohan ne’e hodi Nai Jesus kristu ia naran
hamutuk ho spiritu santo. Amen
KANTIKU:
O hau nia futar fuan domi, haraik Ita nia kbit mai hau ata halakan
nafatin hau nia fuan tamba domin, haraik kbit mai hau ata, sai
36
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
sasin ba ita boot, maibe laos deit atu soi hau an rasik nomos soi
hau nia maluk sira.
LE’E BIBLIA
iafuan chave; Kolose: 1:24-29
hin hau haksolok wain hira hau terus tamba imi; ha’u halo los iha ha’u isin lolon buat ne’ebe sei kuran he
Perguntas Reeflesaun:
Saida mak hau aprende husi São Paulo nia surat ba sarani
iha Kolose Ne’e?
Knar saida mak Maromak saran ba São Paulo?
Oin sa São Paulo hola parte iha Jesus nia terus?
Oinsa ita (hau) hola parte iha Jesus nia terus?
Oinsa ita hare terus husi matan fiar nian?
Reflesaun
37
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Jesus nia terus. Ita ema nia terus hola parte hotu iha Jesus nia
terus. Wain hira ita ema senti terus no susar hanesan konvite ida
mai ita atu fiar klean ba Maromak katak nia terus uluk ona ita, no
ita mos bele prtilia iha Nia terus.
Atividades
Lalaok Halimar:
Jogos ida ne’e, lapersija material no fasil atu halo; alunus sira
tebgki rona halo didiak saida mak mestri ou mestra hateten. Wain
hira menstri ou mestra haruka ou manda alunus sira no uja
liafuan “JESUS DEHAN...” alunus sira tengki halo tuir.
MAIBE wain hira mestri ou mestra sira manda ou haruka alunus
sira “la uja lia fuan JESUS DEHAN...” alunus sira labele halo
tuir, semak halo tuir nia hetan sansaun. Exemplo: “Jesus dehan
hakoak onia belun” alunus halo tuir hoi hakuak nia belun.
“hakilar kolega” alunus ne’ebe mak halo tuir nia hetan sansaun,
tamba la uja lia fuan JESUS DEHAN. “Jesus dehan hamaus o nia
koega”, “Jesus dehan kakruk ba o nia kolega”. “Baku o nia
kolega” “hamnasa halo makas” ect...(mestri ou mestra sira bele
kreativo tuir situasaun alunus sira nian)
Refleaun:
38
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ORASAUN:
Ohau nia futar fuan nia doben diak, haraik Ita boot nia terus rohn
mai hau ata, halakan nafatin ahi domin nnia iha hau nia fuan atu
hau barani servi ita liu husi hau nia servi ba hau nia maluk sira.
Harik Ita nia kbit no forsa mai hau ata atu hau bele hola parte iha
Ita boot nia terus. Ami harohan ne’e hodi Nai nia nran hamutuk
ho Espiritu Santo. Amin
MUSI
KA FI
INAL
39
vertudi haraik-an
Jesus nian
ORASAUN
ami bele komprende klean husi Ita kona ba vertude haraik an nia. Hanorin mai liu husi ami nia mestra sira,
Le’e biblia: Ne’e duni Ha’u Nai no mestri, fase karik imi nia
Jo. 13:1-20 ain, imi mos sei fase imi ain ba malu. Basa hau fo
exemplo ba imi atu buat seda hau halo ba imi imi
mos atu halo tuir
Musika
40
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
atividades
Objectivo: hanorin alunus sira atu hdomi nia maluk sira, liu husi
hahalok hare no hateten hahalok positivo husi kolega ne’e. Husi
jogos ida ne’e mos atu motiva alunus sira hodi halo diak ba nia
belun sira
41
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Aman domin nain ne’ebe boot no as tebes. Ita nia nia oan mane fo
exemplo haraik an ne’ebe laiha rohan. Maske Nia Maromak halo an
sai ema hanesan atan. Obrigado aman doben ba exeplo Jesus nian ne’e,
haraik mai ami Spiritu ne’ebe iha Jesus nia an, atu ho haraik an hau
bele senti katak ema seluk diak no importante liu hau, atu hau fo tempu
barak hodi respeitu no hadomi hau nia maluk sira, ami harohan ne’e
hodi Nai Jesus Kristu nia naran hamutuk ho Spiritu santo amin.
Give thanks with a grate full heart, give thaks to the holy one
give thanks becauseHi’s given Jesus Christ His son
42
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ORASAUN:
Ami aman iha Lalehan, Ita nia domin sulin wain tebes iha ami
nia moris. Hanorin ami iha oras hirak ne’e nia laran atu ami bele
aprende ho didiak husi Ita boot rasik oin nusa atu perdua ami nia
maluk ne’ebe halo salan hasoru ami. Haruka Ita boot nia Spiritu
atu horik ho ami atu nune’e ami bele aprende ho didiak. Ami
harohan ne’e hodi Nai Jesus Kristu nia naran hamutuk iha Spiritu
Santu Amen.
43
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ISTORIA
Iha labarik mane oan ida nia naran Jony, nia ba visita nia avo
feto ho avo mane iha tos. Iha neba nia hetan borasha tiru manu
nian ida, nia foti hodi halimar tiru manu, maibe nia nungka tiru
kona manu ida. Nia nerfoso no kolen nia fila uma hodi han
kalan. Wain hira fila, nia hare manu rade nia avo nian, iha
situasaun nerfoso tamba ohin iha tos tiru la hetan, nia fila tiru fali
nia avo nia manu rade, no kona iha iha manurade nia ulun no
manu rade mate kedas iha fatin. Nia hakfodak no tauk tebes, ho
nakdedar nia subar tiha manu rade mate ne’e iha ai okos, nia bin
hare hotu akontesementu sirak ne’e, no nonok deit. Wain hira
han kalan hotu nia avo haruka nia bin Selly fase bikan, nia bin
dehan Jony mak fase deit,nia bin bisu-bisu ba nia “manu rade”
Jony nonok no halo tuir deit, tamba nia tauk nia bin kesar. Iha
dadersan nia avo haruka Jony ba kaer ikan no Sely halo servisu
uma nian, Sely dehan Jony deit mak halo servisu uma nian hau
mak ba kaer ikan, Jony nonok no halo tuir deit. To’o iha loron
ida Jony senti la tahan ona moris iha situasaun hanesan ne’e, nia
ba buka nia avo no husu deskulpa ba nia Avo, hafoin nia avo
hakneak no hakoak nia ain, nia avo dehan hau hare hotu saida
mak o halo, no hau perdua ona o, maibe hau la hatene o nia bin
mak seidauk perdua o, no nia sei kastigu o atu halo nia servisu
sira hotu.
Jesus hare hotu saida mak o halo maibe nia la hirus o tan ne’e
avo mos la hirus o. Jesus perdua ona o, Jesus hadomi tebes o, no
o aprende atu bele perdua o nia bin Sely no perdua ema seluk.
44
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Refkesaun
Perguntas:
Atividade
THEMA: III
EUKARISTIA MAK FORSA IHA
TEMPO SUSAR NIAN
45
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
46
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Objectivos:
Tulun ita atu reflete Jesus nia
domin ne’ebe envolve-an husi sakrifisiu.
Orasaun.
Hananu:
Le’e biblia:
mat.26: 36-46
Perguntas:
Jesus nia sentimentu ne saida?
Jesus hateten saida ba nia escolante sira?
Tamba sa nia monu taka oin ba rai hodi harohan?
Jogos: amizade
Lalaok halimar:
47
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun final
Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami,
liu husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara
ami nia moris hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.
48
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Objectivos:
Encoraza estudante atu fo nafatin valor ba moris rasik katk
Maromak sei la husik ita mesak wain hira ita iha fiar ba Nia.
Perguntas:
49
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
lalaok halimar:
50
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun final.
51
Halo ita konsidera Kristu nia prezensa iha sakramento.
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Objectivos:
Orasaun
Hananu:
Le’e biblia:
João 6. 32-59
Perguntas:
52
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Iha evangelho sao joao nian ne’ebe ita rona koalia kona ba
saida?
Jesus fo nia moris ba ita nia saida?
Wainhira ita han pau nee halo ita sai saida?
Saida mak Jesus husu ba ita atu mos hanesan nia?
Reflesaun:
Jesus nia lia kona ba paun oris nian. Ida nee hanesan joao koalia
koba ba eucaristia: Jesus fo nia moris ( paunmoris nia) ba ita nia
salvasaun. Wainhira ita han paun nee, nia fo moris mai hau sai
forte. Ita tenke halo hanesan: fo ita an ba ema seluk atu nunee hu
lakon no sira hetan moris.
Ita hotu mk ” eucaristia “ tanba eukaristia mak dudu ita atu sai
hosi moris hanesan labarik ( necesidade neebe sempre iha) ba
moris hanesan ema boot ( fo an ba ema seluk; servicu).
Eucaristia halo ita sai ema boot iha fia, no bele tulun ita atu
moris iha mundo ho liberdade. Liberdade sei tulun hau atu hili
buat ne’ebe diak iha tempo ida nee, maibe mos tulun hau hanoin
kona ba futuru neebe hau hakarak atu hetan.
Hare filme :
Marcelino pao e vinho.
Orasaun final:
53
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami, liu
husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami
nia moris hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.
Hanorin ita atu hatene konsepto sakrifisio nian mak sentru ba Eukaristia
Orasaun
Hananu
Perguntas:
54
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Reflesaun:
Jesus hatene saida mak ita presija tan nee nia iha hanoin wainhira
nia hare ema lubun boot ne’ebe la han loron tolu on Jesus lakohi
atu husik sira lao ba ho kabun mamuk tamba iha dalan klaran sira
sei monu tan hamlaha , tan nee Jesus mos konda ita atu hare mos
ba ema seluk nia presija laos hare ba ita nia an deit husu nafatin
Jesus atu enkoraza ita no akompanha nafatin ita liu hosi knaar
ne’ebe ita halao no dalan ne’ebe ita ida-idak iha lahensan,tau
nafatin ita nia fiar metin ba Jesus iha eucarista ne’ebe ita simu
loron loron aihan ne’ebe fo mai ita morisrohan laek nian.
Hare filme
Exudos nian
TEMA IV
Eukaristia Transforma Ita
55
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Objectivo:
Atu alunos sira bele deskobre
katak Eukaristia tulun mos ita atu moris didiak ita nia
vida no halo ita sai buras iha ita moris espiritual.
Objektivo:
Tulun alunos sira atu komprende
katak
iha ita nia moris lor-loron nian nafatin hetan bolu
atu tuir Jesus
atu tuir Jesus presiza sakrificio no korajem
Aktividades:
56
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun
Ita nia esperiensa
Entre amigo
Bain bain entre amigo sira, sira halo promesa ba malu, bele
dehan hanesan aliansa kiik ida. Maibe dala ruma sira la moris
tuir promessa ne’ebé sira halo. Dala ruma, tan deit buat kiik ida
ou tan deit lia fuan ida halo sira hirus malu no hahu la koalia ba
malu. Neneik- neneik sira sai dook ba malu no la sai amigo kedas
ona. Ne’e hatudu katak, atu sai fiel ka kumpri ba promessa ida
laos buat ida ne’ebé fasil.
Iha karaik imi hare figura ruma kona ba familia ka belun sira
ne’ebé fiel ou la fiel ba malu.
(alunos sira hare ba figura (gambar) sira no koko atu
esplika ba sira nia animadores buat ne’ebé sira
komprende husi figura ne’e)
57
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
................................... ...................................
................................... ...................................
58
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Jestu konkreto
Maromak nia fidelidade
konvida ita atu, ita hare fali ita
nia fidelidade iha familia laran
no ho ita nia maluk sira. Imi nia
inan- aman sira fiel ba imi ka lae? O fali, fiel ba sira ka lae?
Saida mak imi bele halo atu hatudu imi nia fidelidade ba
imi nia Inan Aman no belun sira?
59
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Aktividades
Orasaun hahu nian
Hau nia esperiensa
Ho Batismo ita sai Maromak oan no sai ida ho Jesus. Iha Jesus,
iha hola parte iha Nia moris hodi sai naroman mundo nian no
masin rai ninian. Jesus halo ita sai kriatura foun.
Maibe la fasil moris hanesan Jesus. Ita hetan difikuldades atu
moris hanesan Jesus!
Mundo sei sai furak no kontente liu se ema hotu simu Batismo
no moris hanesan Maromak oan!
Hanoin tok: mundo ida iha ne’ebé laiha ema ida ne’ebé halo at
ka dehan liafuan at ba malu, ema ida-idak buka atu tulun sira
ne’ebé presija, fo konsolasaun ba sira ne’ebé triste. Hotu – hotu
sei haksolok no hetan bensaun husi Maromak!
Maibe Jesus hatene katak ita ema mak fraku no dala ruma susar
atu sai ema diak, tambe ne’e mak Nia prontu nafatin atu fo
perdua mai ita.
60
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Ita sei konfronta ita nia moris ho Leitura ne’ebé ita foin
rona. Prezente furak hira mak ita simu husi Aman Maromak!
Maibe ita nunka usa didiak presente sira ne’e. Dala barak mak
Maromak nia prezente ita la usa no la fo mos ba ema seluk.
Exemplo:
1. Labarik ne’ebè lakohi rona nia inan
Tuir imi nia hanoin hahalok iha figura ne’e diak ka lae?
…………………………………………………………
2. labarik ne’ebé halo at ba nia kolegas seluk
Tuir imi nia hanoin hahalok iha figura
ne’e diak ka lae?
…………………………………………………………
61
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
………………………………………
Jestu konkretu:
Hakerek orasaun badak atu husu deskulpa ba Maromak
tan dala barak mak ita la moris nu’udar Maromak oan.
Aktividades:
Orasaun
Estoria
62
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
63
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ita hare husi estoria ida ne’e katak kondutor sira ne’e la
hanoin ema kanek ne’e nu’udar sira nia maluk. Sira la interese
kona ba ema seluk. Sira falta virtude ida ne’ebé hanorin mai ita
atu respeita ema seluk, hanorin mai ita atu loke matan ba ema
seluk nia presiza. Bele dehan katak sira falta hahalok karidade
nian.
Santo Padre Joao Paolo II (Amo Papa ne’ebé mate ona no
oras ne’e sai santo ona) iha nia Umilia, nia haktuir katak,
Eukaristia mak naroman! Iha Maromak nia Liafuan nafatin
haklaken katak, iha paun no tua nakfilak ba Kristo nia futar isin
no ran, ne’e signifika katak Jesus rasik, ida ne’ebé terus, mate
no moris hias mak presente iha Eukaristia. Nune’e wainhira ita
ba simu Jesus iha comunhão ita hetan forsa atu sai naroman ba
ema seluk, katak sai sasin Jesus nian ba ema seluk. Atu sai Jesus
nia sasin la fasil. Liu liu iha tempo ohin loron, maibe ho grasa
ne’ebé ita hetan husi Eukaristia ita sei hakas-an atu sai hanesan
Jesus nia prezensa ba ema seluk.
64
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Ho dalan tulun malu nian ita sei halo ema seluk sente
ksolok no sente Maromak nia presenza iha sira nia moris liu husi
ita nia presenza.
Aktividades:
Orasaun hahu nian
Rona Maromak nia futar lia: João 15,1-2.5-11
Reflesaun
Jesus usa figura furak teb tebes no efikas liu atu koalia
kona ba ema nia kondisaun: Nia dehan katak ema ida idak mak
hanesan ai sanak iha ai hun ida deit mak Jesus.
Jesus mak hanesan uniku ai hun moris nian: ema hotu
mak hanesan ai sanak sira. Nune’e ema hotu moris no fo fuan
depende ba sasukat oinsa nia unidade ho ai hun.
Ita nia moris depende tomak ba Maromak. Wainhira ita
nafatin moris iha Maromak nia prezensa ita mos bele sai
prezensa Maromak nian ba ema seluk.
Wainhira moris “haketak” husi Aman Maromak hanesan
ai sanak ne’ebe ketak husi ai hun. Sei sai maran no la fo fuan. Ida
ne’e mak kondisaun husi ita nia natura. Sala halo ita haketak ho
Maromak maibe Jesus halo ita sai fila fali Maromak nia oan.
65
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Grupo kondivisaun
(animadores sei fahe alunos sira tuir grupo, no iha
grupo alunos sira bele fahe sira nia resposta ba
perguntas ne’ebe iha leten. Depois de kondivisaun
sira bele taka ho orasaun).
66
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Ita nia prezensa iha ema seluk nia leet halo ema
sente haksolok
Aktividades
Hahu ho orasaun
Istoria
Iha senhor ida naran Jose, hakbesik ba nia ninia mestre
dehan: “Mestre, agora hau konta ba ita buat ne’ebè ema koalia
kona ba Joaun...”.
Maibe mestre ne’e ho nia matenek ne’ebé klean tebes,
hatan: “Kalma Jose! Wainhira o atu konta buat ruma, hatan lai
hau nia perguntas ne’e “informasaun ne’e liu ona husi pineiras
matenek nain?
Jose hatan: “Pineiras matenek nian? Seidauk. Hau la
hatene saida mak ne’e!” mestre esplika: “lo’os dunik Jose. Hau
seidauk hanorin buat sira ne’e ba O, tamba seidauk tempo O atu
hatene/aprende. Maibe agora rona didiak mai hau, ho atensaun.
Buat ne’ebé sira hateten ba O, kona ba ema seluk, lolos tenke liu
husi Pineiras Matenek nian. Pineiras sira ne’e mak : primeiro
naran: VERDADE/LIALOS. Segundo: BONDADE/LARAN
luak. Terceiro: NECESSIDADE/PRESIZA. Agora hau husu: O
fiar metin katak, buat ne’ebé sira konta ba O, ne’e lia los ona?
Jose hatan: “tebes duni hau la hatene, katak buat sira ne’e los ka
lae. Hau hatene deit buat ne’ebé sira konta mai hau”. Mestre
hatutan tan: “nune’e, se hanesan ne’e, informasaun ne’e tais tiha
ona husi Segunda pineira ne’ebé atu ba hetan dalan ba terceiro
pineira: necessidade/presiza”. Aluno ne’e ho laran la hakmatek,
la hatene atu koalia los saida. Ho hanoin ne’ebé konfuzaun, nia
hein atu nia mestre bele dehan liafuan ruma atu nune’e nia
konsiensa bele hakmatek. Entaun mestre husu fali: “O hanoin ba!
Presiza tebes konta o nia maluk no O nia maun ne’e nia vida ba
ema hotu atu hatene? Jose hatan: “Mestre la presiza, la presiza
duni! Hafoin Jose ho neon hakmatek dehan: “Mestre, agora hau
komprende lolos ona. Hori ohin ba oin hau tenke hanoin uluk,
antes atu hau konta buat ruma.” Entaun mestre matenek nain
ne’e, nia taka dada lia ho Jose hodi dehan: “agora O matenek
67
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ona. Fila ba O nia fatin no halo buat sira ne’e hotu. Ikus liu lori
hau nia lia menon ida be tuir mai ne’e. Bani ho dihi sira, halo sira
nia servisu lor-loron, foti sira nia aihan iha aifunan sira; maske
aifunan sira ne’e moris iha foer nia le’et. Sira la kona liu iha foer
sira ne’e. sira hakribit foer. Sira buka no foti naton deit hahan iha
aifunan. Maibe lalar fali, semo tun sae buka mak kanek, foer
ne’ebé dois, kaben tasak, na’an dodok, dois nst. Lalar sira gosta
liu foer. Tan ne’e husu atu brani nafatin tuir dalan verdade nian,
laran diak nian, necessidade nian.
68
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
6. Hatene fo agradese
Objektivo:
Atu alunos sira hatene katak, agradese mak sinal
ida ema ne’ebé hatene hadomi
Maromak
Atu alunos sira hatene katak ema
ne’ebè hatene agradese mak ema
ne’ebe hatene apresia ba grasa no
diak hotu ne’ebè nia simu iha nia
moris.
Aktividades:
Hahu ho orasaun
Istoria
Miguel mak labarik ida ne’ebè lakon
dalan wainhira ba pasiar hamutuk ho nia kolega sira. Wainhira
iha mesak nia laran, nia koko atu manan nia tauk tamba mesak
deit iha ai laran.
Wainhira nia lao buka dalan nia hetan tan labarik ida
ne’ebe monu ba kuak laran no husu tulun hela. Hetan tiha labarik
69
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ne’e miguel koko atu fo tulun ba nia. Ikus mai nia konsege tulun
dunik labarik ne’e, no labarik ne’e agradese tebes ba diak hotu
ne’ebe miguel halo ba nia no sira nain rua sai belun tiha.
Labarik mos deskobre katak miguel lakon dalan, nune nia
koko atu tulun fali migue atu hetan nia kolega sira. Ho labarik
ne’e nia tulun sira hetan dalan no ikus mai miguel ba hamutuk
fali ho nia kolega sira.
Perguntas:
Saida mak imi aprende husi estoria ne’e?
Tuir imi nia hanoins sira hatene fo agradese ka lae?
Tansa sira tenke fo agaradese ba malu?
70
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
71
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Resultadohusi domin
Objectivos:
wainhira lisaun nee hotu alunus hetan
Tulun atu sira mos bele komprende katak domin lolos nafatin fo
fuan.
Orasaun:
Mai ita hananu:
Lee biblia
Joao 15, 1-17
Perguntas:
72
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Reflesaun:
Jesus fo sai nia an mai ita liu hosi evangelho nbe ita rona katak
nia uvas hun no nia aman Maromak mak to’os nain tau matan
ba aifuan sira atu fo fuan barak liu tan,ita mak aifuan ne’ebe
Aman Maromak kuida ita iha loron no kalan haraik mai buat
ne’ebe ita presija noa hakarak hosi Maromak atu ita sai sanak
ne’ebe sei la maran maibe kontinua lori Maromak nia domin
hatutan ba ita nia maluk sira ne’ebe ita hadomi.
JOGOS:Domin
Material ne’ebe presija ba jogos
surat tahan kor mean, tijora,lapijeira lalaok haliamar:
73
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun final.
Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami, liu
husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami
nia moris hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.
bjectivus:
tulun labarik sira atu komprende katak maromak hatudu nia
domin liu hosi eukaristia: domin ne’ebe boot no gratuitu.
Orasaun
Hananu ba nai:
74
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Reflesaun:
Jesus hatudu nia domin mai ita wainhira nia saran nia moris iha crus; ita
tenki saran ita nia moris mos ba ita nia maun alin sira, Jesus hanorin
mos ita atu keta taka ita nia fuan ba ema ne’ebe husu ita nia tulun,
nomos Jesusenkoraza ita atu hadomi ita nia maun alin sira laos ho lia
fuan deit mb hadomi ho fuan ho laran tamba Jesus mak hun hosi domin
ba moris.
Jogos: berlidus
75
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun final.
Objectivus:
tulun labarik sira atu sai ema ne’ebe hatene fahe ho ema
seluk domin ne’ebe sira hetan liu hosi eukaristia.
Orasaun
76
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Hananu ba nai
Reflesaun:
ema ne’ebe hatete:” hau hadomi maromak” no odi ninia maun
alin sira mak bosok te’en, nia la bele hare maromak, maibe nia
bele hare ninia maun alin loron-loron.lalok ida nee dala ruma ita
hasoru hosi ita nia esperiencia rasik nomos dala ruma ita hare
hosi ita nia belun sira maibe Jesus konvida nafatin ita atu loke
ita nia fuan ne ba ema seluk hadomi laos ho ibun tutun dt maibe
hatudu domin ho fuan ne’ebe moos.
Jogos: HABELUN
lalok halimar:
Mestra no mestre fahe suratahan ne ba alunus ida ida
77
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun final.
Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai ami, liu
husi paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami
nia moris hanesan bukae ba moris aban bain rua nian Amen.
Objectivo:
Hanorin sira atu fo ejemplo kona ba Eukaristia nudar sinal domin no
fraternidde
Biblia:
Ma 10: 16-42
78
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Perguntas:
Apostolu sira hetan saida iha evangelho ne’ebe ita rona
dadaun ne?
Evangelho ida nee hanorin mai ita atu tauk deit ba see?
Jesus enkoraza ita atu matan moris neon nain hanesan
saida?
Liafuan saida mak Jesus koalia sai ba nia eskolante
sira?
Jesus husu ita hadomi see deit mak ita hasoru?
Reflesaun:
Jesus nia liafuan ba nia eskolante sanulu resin rua kona ba terus neebe
sira sei hasoru no hetan tanba haklaken liafuan diak.
Jesus enkoraza ita atu keta tauk fiar deit ba
maromak ne’ebe boot liu buat hotu hotu.Jesus
konvida ita atu hamutuk ho nia wainhira ita iha
terus laran koko atu lori n
Ita nia krus hodi lao tuir Nia, Jesus mos husu
mai ita atu kontinua halo buat ne’ebe diak ba
ema ne’ebe ita hasoru, fahe ita nia domin ba ita
nia aman inan no maun alin bin feton sira , basa
ita sei simu wain liu tan hosi Maromak .
Jogos:
Lalaok halimar:
Mestre ou mestra sira hili alunus nain 14
Fahe ba sira suratahan ne’ebe hakerek onaJesus nia terus.
Fahe alunus sira nain 3 kada grupo ida
Fahe grupo ba lima(5).
79
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun final.
Obrigado Jesus ba karan Eukaristia ne’ebe ita haraik mai, liu husi
paun moris lalehan nian ne’ebe ami simu mak prepara ami nia moris
hanesan buka ba moris aban bain rua nian Amen.
TEMA VI
EUKARISTIA MAK FESTA MORIS NIAN
80
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Na’i ami nia aman ita hatudu mai ami dalan moris liu husi
eukaristia santa. Hanorin no tulun ami atu bele banati tuir Ita
Tesik:
Boot nia dalan santo ida ne’e
1. Evangello IV iha biblia
Atividade:
2. Se mak dalan lialos no
moris J O R
Identifika TliafuanPchave Fhodi
3. Eskolante ne’ebe husu halo ai sasik
Jesus “hatudu Aman K O P R tuir mai
I ne’e: I
Mai ami” R K Ã I Y L
4. Eskolante ne’ebe dehan I O T O T I
ba Jesus “ Nai ami
lahatene ita boot ba los J E S U S P
ne’ebe” N J
81 K A E I
5. Imi ne’ebe hare ona hau M A I L N O
hare ona mos hau...
A M A N E J
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Reflesaun:
Hau ne’e dalan lia
los no moris.
Inportantemak” fo Kantiku
ita nia tempu
dalan hau dalan diak nia lori hau helaho
hamutuk iha duut matak, nia lori hu ba dalan diak atu hahi no hanai nia naran
maromak
au nia Maromak bibi atan diakliulao ho
husihau nfatin iha dalan susar, lori hau ba we matan haraik kbit mai hau h
selebrasaun
eukaristia atu ita
loron a loron
hateneno kuinese
didiak dalan ne’ebe
ita atu lao tuir. 82
Katak “tuir Jesus”
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ORASAUN FINAL
EUKARISTIA
MAK HABELUN
OBJECTIVO
JESUS HADOMI ITA HOTU
Jesus hadomiHanorin
hau labarik atu konhese no hatene oinsa Jesus habelun ho ema hotu
Jesus hadomiHabelun
O katak fo nia an tomak atu soin no salva ema seluk
i
im
LE’E EVANJELHO
ra U
hi A F
ni
u
a’
iH
Im
Perguntas:
REFLEKSAUN
(Mesrtri husu perguntas no husik aunus sira mak reposta noa buka ha
a. Katak ho Nia, husi Nia hamutuk ho Nia
Evangelo são mak
João halo itasaida
explika bele mai
habelun
hau? ho ema hotu-hot. Jesus mak e
Saida mak Jesus hameno mai hau liu husi evangelo ida ne’e?
Jesus hanorin ita Wain hira ita husu no halo buat ruma husu no halo hodi se
Jesus hatetan katak semak rona Nia ukun fuan no halo tuir nia mak Marom
84
Orasaun
min ne’ebe boot tebes mai ami ata, Ita hadomi ami to Ita fo ita nia an tomak mateiha kruz hodi salva
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
85
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ta s
gun
per
SAIDA
MAK
HAU
Musika fiinal
uk ni susar, fo nia an hodi tulun ema selu ho domin. Husi jous ida ne’e mos hanorin alunus sira sai
estri ou metra halo rejumo badak husi atividades ne’ebe halao ona iha seis senta menutus ne’e nia laran
86
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Perguntas:
Liafuan bibli ne’ebe ita foin rona hanorin saida mai ita?
Maromak nia liafua mak saida?
Oin sa ita rona Maromak nia lia fuan?
Oinsa ita halo tuir Maromak nia lia fuan?
Iha ne’ebe deit ita ita halo tuir Maromak nia liafuan sira?
(Mestri sira bele kreativo halo perguntas rasik tuir situsaun
alunus sira nian)
Jesus hanorin ita atu rona no halo tuir Nia liafuan, ita sira ne’ebe rona
no halo tuir Maromak nia lia fuan ita sira ne’e mak sai Nia belun, sai
nia maun alin. Sai belun no maun alin ho Jesus katak hola parte iha
misteiru salvasaun Nai nian. Sai maun alin ho Jesus katak moris, no
halo tuir Jesus nia moris iha nia nia moris lor-loron nian iha uma, iha
eskola, iha sosiedade no iha fatin ne’ebe deit iha iha ba. Ita sai Jesus
nia saseluk ba ema seluk.
88
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Jogos
Lalaok jogos:
89
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Objectivo
90
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ORASAUN FINAL
KANTIKU FINAL
91
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
92
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
OBJECRIVO:
Tulun labarik sira atu komprende katak Maromak nia domin boot liu ema nia sala
KANTIKU
93
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
domin nain tebes mai ami ema mak salak. Fo naroman, leno nakukun iha ami nia fuan, atu ami senti dom
LE’E BIBLIA
Lc. 15:11-24
ida atu oho. Ita sei han hemu hodi halo festa. Basa Hau nia oan ida ne’e mate, tiha moris fali; nia lakon tih
Perguntas reflesaun
Temi tok ema nain hira mak koalia iha bistoria ne nia laran?
Evangelo ne’ebe ita rona hanorin saida mai ita?
Saida mak ita hakarak aprende husi Evangelo ne’e?
REFLESAUN
Maromak nia doman mai ita ema laiha rohan, domin ne’ebe
rohan laek. Oan mane ne’ebe husu fahe riku soin ba nia aman no
nia lori ninan ba goja moris iha sidade, halo hotu tiha nia monu
ba susar, buat ida laiha ona, nia fila mai buka nia aman. Aman
lorloron hein hela deit nia atu fila, aman tur la metin hateke rai
hela deit bain hira nia oan ne’e fila mai nia. Wain hira nia hateke
husi dook nia oan fila mai sei iha dook nia halai ba hasoru nia
oan ne, kous no hakuak nia, la rona saida mak nia oan koalia ba
nia. Hatudu katak aman hadomi tebes ita ema. Aman haksolok
94
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
tebes, halo festa iha lalehan wain hira ita ema ida hakarak fila ba
aman Maromak liu husi hakribi ita nia salan no hakarak fila ba
aman Maromak, ni sempre prontu atu simu ita husi situasaun
saida deit.
LALAOK HALIMAR:
Hili alunus ida sai bibi atan no sira seluk sai bibi
Bibi atan kesi matan ou taka matan ho hena atu nia labele
hare bibi sira
Alunus sira ne’ebe sai bibi, balu hamrik, balu tur, balu
dolar, balu hakruk. Labele book an
Hamrik dokdok malu mais ou menus metru ida
Knar bibi atan nian buka no kaer bibi ida husi husi bibi
seluk
No bibi ida ne’ebe bibi atan kaer nia sei halo lian hanesan
bibi “EMMMMBBEEKKKKK” kolega sira bele halo
lian oioin atu bibiatan susar atu sik nia kolega ne se’e
Hafoin bibi atan sik bibi ne nia naran seda (katak sik nia
kolega ne nia naran)
95
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Se bibi atan bele sik bibi nia naran los, makse nia halo
lian hanesan bibi, kolega ne’ebe bibiatan sik kona, nia
mak truka fali bibi atan hodisai fali bibi atan.
Musika
REFF:
tamba ha’u nia Maromak bibi atan diak
Lao ho ha’u nafatin iha dalan susar
Lori hau ba we matan haraik kbi’it mai ha’u
Hau sei la hetan susar tamba Nai hamutuk ha’u.
96
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ORASAUN FINAL
Na’i ha’u nia bibi atan diak, ita nia domin boot tebes mai hau. Loron
kalan ita hein ha’u ata atu fila ba Ita husi hau salan hotu. Tulun no
hanorin hau nafatin atu loron baloron hau hakribi salan hodi fila ba ita
ne’ebe hadomi hau ho domin rohan laek
LE’E BIBLIA
1 Tes 5:9-28 97
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ATIVIDADE
Jogos; “MUDA KABAS”
1. Material
masa mamuk rua (kada grupo)
kabas rahun halo abuar-kabuar
selotip
LALAOK HALIMAR
98
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Husi jogos ida ne’e hanorin alunus sira atu suporta nia kolega
ne’be esforsu an hosi muda kabas. Objektivo husi jogos ida ne’e
mos atu hanorin alunus sira fo ksolok no kontenti ba ema seluk
ne’ebe esforsu an, ne’be susar no terus katak sira nia prejensa
importante tebes ba kolega ne’ebe iha situasaun hanesan ne’e
PERGUNTAS REFLESAUN
ORASAUN BA KOLEGA
Aman Maomak hau ata hakarak reja ba hau nia kolega, ne’ebe
ho laran hakarak boot akompanha hau
no fo ksolok mai hau iha uma no iha eskola.
Perdua ba sira karik sira halo sala.
Keta hirus sira karik sira nia hahalok la monu ba Ita nia laran
Maibe akompania sira ba ho Ita nia Spiritu
Hanorin sira sempre halo buat diak
no moris iha domin no dame nia laran
Hadok ba sira husi tentasaun
Maske sira halo Ita nia laran kanek
Hanorin nafatin sira atu labele dook husi Ita
Halo sira badinas reja. Tamba ami nia spiritu saudades Ita nia
domin
Halo ami hamutuk nafatin, iha uma, iha istuda no iha ami nia
orasaun, hao ami hadomi malu nafatin hanesan Ita boot hadomi
mi. Halo ami hamutuk nafatin ho Ita boot. Amin
99
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Jogos:
SILENCE/ NONOK
Lalaok Jogos:
Fahe alunus sira ba gurupo 4
Alunus sira tur hakmatek, laiha komunikasaun
Mestri ou mestra husu alun sira kada grupo ida-idak
hakat ba kuadro, halo dejenho iha kuadro, konforme nia
ida ne’ebe hamrik uluk atu halo risku saida deit, hafoin
nia ba tur truka fali nia kolega ida mai kontinu husi risku
ne’ebe ida permeiru halo uluk, no truka malu to’o
membros grupo hola parte iiha dejenho. Wainhira sira
hamrik ba halo dejenho sira hamrik ho nonok laiha
komunikasaun ba malu, sira lahatene atu halo sai dejenho
sai oin nusa, ema idak-idak so hanoin deit iha nia
kakutak, la komunika ba nia maluk sira.
OBJECTIVO HUSI JOGOS: REFLESAUN:
Hanorin Alunus
Saida sira aprende
mak hau katak husi
moris
jogoshamutuk tengkimakiha
ne’e? No saida
komunikasaun ne’ebejogos diak,ne’e
enkoantu
hanorinlaiha komunikasaun mak
mai hau?
sei laihadesemvolvimento ne’ebemai
Saida mak inportante diak.
hau iha moris hamutuk?
Valor positivo saida mak hau bele aprende husi jogos
ne’e?
100
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
OBJECTIVO ORASAUN
hau atu iha kunesemento klean kona ba eukaristia mak han hamutuk ho Ita. iha eukaristia hau bele senti Ita
tu iha konhesementu klean no forte kona ba Eukaristia hanesan han hamutuk iha festa moris nian
Temi tok saida mak apostolu sira halo iha tempo neba?
Saida mak ita aprende husi apostulu sira ne’e?
Buat ne’ebe’e apostou sira halo sei relefante iha tempo
agora ka lae?
Temi tok o nia hahalok saida mak hanesan ho apostolu
sira nia hahalok?
Ita mos bele aprende valor importante husi ema sarani sira tempu
uluk nian mak hanesan:
Nakonu ho spiritu halo sira kontenti no halsolok
Sira halo tuir apostolu sira nia hanorin
Sira reja hamutuk,no selebra eukaristia
Sira servi malu, tulun malu iha susar laran, hodi fo gloria
ba Maromak
Sira buka atu salva ema barak
102
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
(Mestri ho mestra bele husu mos ba alunus sira mak buka iha
biblia valor-valor sirak ne’e)
Kantiku Final
Orasaun final
Nai Jesus Kristu ita mak hun no sentru ami nia moris hamutuk. Ami
hamutuk hasae agradese ba Ita Boot, basa Ita halibur ami nudar
maun ho alin. Ita hanorin ona ami oinsa atu moris hamutuk, hadomi
malu, tulun malu atu hodi fo gloria ba Ita naran Santu. Hanorin ami
atu banati tuir lalaok moris sarani sira tempu dahuluk, moris
hamutuk, iha domin dame no ksolok nia laran. Ami harohan ne’e
hodi nai Jesus kristu nia naran hamutuk ho Espiritu santo
Amin
103
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Tema vii
Eukaristia konverte
104
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Objetivo :
105
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun.
106
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
tan Nia oan lakon tiha hetan fali,mate tiha moris fali,mai ita
haksolok hamutuk ho Nia.
Le’e Biblia Luca 15:11-32
Historia
Ai-knanoik kona ba Oan ne’ebé Lakon.
Familia ida Oan Mane Nain rua iha loron ida oan mane ikun
husu ba nia Aman atu fo nia riku soin.Aman fo duni rikusoin
ne’ebe nia oan ikun husu oan nee ba hela do’ok husi nia Aman
Moris kontentie,goza nia vida iha cidade bo’ot sira hodi halo
hotu riku soin ne’ebé nia Aman fo ba nia.Toos ikus mai riku
Soin sira ne’e hotu ona,nia Hamlaha,terus bo’ot iha ema nia
rain ,nia hahu arrepende tamba terus ne’ebe nia hasoru todan
liu,entaw nia deside hodi fila fali ba nia Aman.
Wainhira nia atu fila ,nia Aman lasimu ona nia tamba nia
Gosta ona riku soin ne’ebe nia hakarak ne’e Nia Aman.
Entrega on aba nia Maske nia gosta ona riku soin ne’e maibe nia
hakarak fila hodi husu perdaun husi Nia Aman,-Nia Aman simu
fila nia ho domin bo’ot ksolok no fo perdaun nia.
Perguntas Reflexaun:
1. Historia ne’e hatuir konaba saida ?
2. saida mak akontese wainhira oan mane ikun hases
an,husi familia?
3. Wainhira oan mane ikun hasoru terus nia deside
saida ?
107
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Resumu
Fatin ne’ebe ita moris fatin ne’ebe ita hadomi malu fatin ne’ebe
fo ksolok mai ita.fatin ne’ebe ita bele kompreende malu no
perdua malu.
Inan aman ne’ebé diak mak inan aman ne’ebé hadomi nia oan
haksolok tamba nia oan hakribi nia oan maske nia halo sala nia
fo perdaun simu hodi halo festa han hamutuk haksolok tan oan
lakon tiha hetan fali.
Orasaun
Na’i Aman Laran Luak, Ami Hahi’i no Agradece ba ita, tamba
Domin no graça Perdão ne’ebé ami simu husi ita, Haraik nafatin
ita boot nia espírito Naroman nian Akompanha ami iha ami nia
moris hodi hana’i no hahi’i Ita boot iha moris Lor-loron nian
Ami harohan ne’e hodi Nai Jesus Kristo nia Naran hamutuk ho
Espírito Santo Amen.
108
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
PRONTU
ATU FO PERDUA
Objetivo:
Atu tulun labarik sira komprende diak lia fuan perdua atu
nune’e sir abele perdua sira an rasik no perdua ema seluk
Atu tulun labarik sira hatene agradece ba moris ne’ebé
nai haraik ba sira nu’dar gracas ne’ebe sira simu le’et
deit.
109
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun
Nai Aman Santo ami hahii no hanai ita boot tamba Domin ne’ebé
Nakonu iha ami nia moris lor-loron nian ami agradece ba ita nia
laran luak no diak tomak ne’ebé ami hetan ami
110
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Zaqueu ema publikanu sira nia ulun no ema riku ida. Jesus foti
matan hodi dehan zaqueu tun mai lalais basa ohin hau seihela iha
o nia uma nia tun kedas hodi hodi simu Jesus ho ksolok boot mai
se zaqueu hamriik hodi dehan Nai. Nai hau sei fahe riku soin
balun ba kiak sira hau naok tiha karik ema ruma sasin hau sei
selu fali liu dala haat. Jesus fo perdua ba zaqueu no simu zaqueu.
Nia mos pronto atuperdua maluk sira no selu fila fali
sasan ne’ebé nia foti.
Orasaun Final
Aman domin nain no perdaun nia hun ami agradeze ba ita boot
nia graca no domin ne’ebé ami simu husi ita boot tamba diak
ne’e. ami hahii no hanai ita nia diak tomak ami harohan ne’e
hodi nai Jesus kristu nia Naran hamutuk ho espiritu santo.
111
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Objetivu
Atu tulun alunos sira hate no koompreende sai maun alin
ida deit iha kristu
Atu tulun alunos sira compreende no konese Jesus liu
husi ema seluk
Atu tulun alunos sira kompreende no konese domin ema
seluk nian iha Jesus Kristu
112
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun
Aman Maromak domin Nain nia hun ami hahi no Hanai ita boot
tamba diak Tomak no Garaca oi-oin ne’ebe ami simu husi nita
domin boot mai ami hametin no haboot ami domin ba ita boot
atu nun ee ami fahe ba maluk sira. Ami harohan ne’e hodi Nai
Jesus Kristu nia Naran Hamutuk Ho Espiritu Santo. Amen
Introdusaun
Oan doben sira ita koalia oinsa atu sai maun alin ida deit iha
kristu, domin boot liu hotu. Hau nia ukun fuan mak ida ne’e imi
hadomi malu nuudar hau hadomi tiha imi, hau haruka imi
hadomi malu.
Le’e Biblia Jo,15:11-17
Pergunta Reflexaun
1. Jesus nia ukun fuan mak saida?
2. Jesus haruka ita atu halo saida?
3. Laos imi mak fihir hau?
Rezumu
Jesus nia ukun fuan mak Domin Jesus haruka ita atu hadomi
maluk hanesan mos nia hadomi ita. Laos imi mak fihir hau maibe
hau mak fihir imi, haruka imi atu ba fo fuan imi fila fuan bela ba
nafatin.
Orasaun Final
113
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Nai Maromak kbiit tomak ninia nain ami hahii no hanai ita tamba
Domin bot ne’ebé ami hetan iha ami nia moris lor-loron hametin
ami ho ita bot nia domin boot. Ami harohan ne’e hodi Nain Jesus
nia Naran Hamutuk ho Espiritu Santo.
Orasaun
Nai Aman Santo ami hahii no hanai ita boot tamba Domin ne’ebé
Nakonu iha ami nia moris lor-loron nian ami agradece ba ita nia
laran luak no diak tomak ne’ebé ami hetan ami harohan ne’e hodi
Nai Jesus Kristu Nia Naran Hamutuk ho Espirito Santo. Amen
Introdusaun
Alin doben sira ita haree hamutuk kona ba lori ema selukba
kristu. Maria ba haree Isabel komprimenta Isabel, wainhira
114
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Isabel rona Mariania lia kumprimenta kosok oan bookan aan iha
nia knotak ho ksolok, nakonu ho Espirito Santo, ida ne’e fo
hanoin no motiva ita atu lori Jesus ba ema seluk iha ita nia moris
lor-loron nian lori ksolok, Domin, Unidade Paz no Dame ida
ne’e hatudu ona no lori Jesus ba Ema seluk.
Le’e Biblia Luc; 1:39-46
Pergunta Reflexaun
1. Iha Biblia Nai Maromak nia Liafuan kona ba saida?
2. To tiha Zavarias nia uma Maria Halo saida?
3. Wainhira Isabel rona Maria nia lia saida mak akontese?
4. Isabel koalia ho lian makaas dehan?
5. Be hau se los atu hau Nai nia Inan hiit an Mai hau nia
Uma?
Rezumu
Ksolok ne’ebé Maria simu larai deit maibe fahe ba nia feto
maluk Isabel kosok oan bookan iha nia knotak ho ksolok
Isabel koalia ho lia makaas dehan ita boot diak liu feto hotu-hotu
ita nia oan diak liu.
Orasaun Final
Nai Maromak kbiit tomak ninia nain ami hahii no hanai ita tamba
Domin bot ne’ebé ami hetan iha ami nia moris lor-loron hametin
ami ho ita bot nia domin boot. Ami harohan ne’e hodi Nain Jesus
nia Naran Hamutuk ho Espiritu Santo.
115
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
TEMA VIII
Eukaristia mak ksolok
116
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
117
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
laek nia hun, tanba ne’e nu’udar ema ita presiza la’o tuir Jesus no
prepara-an hodi simu nia iha Eukaristia, iha ne’eba mak presenza
real Jesus nian. Jesus rasik mak aihan moris rohan laek nian (Jo,
6:25-27).Tanba ne’e labele preukupa ba mundu nia furak sira,
husik hahalok egoizmu sira hotu, maibé haksolok nafatin ho
orasaun no agradese ba Maromak hodi simu Na’i Jesus ne’ebe
atu mai iha ita nia le’et.
Pergunta
Rezumu
Hau mak paun moris. Jesus halo milagre husi buat ne’ebé oitoan
fo han ema to’o bosu, keta hakaas an atu hetan aihan ne’ebé
mohu, maibe aihan ne’ebé hela ba moris rohan la’ek ne’ebé oan
mane sei haraik ba imi. Semak hakbesik a’an ba Jesus sei senti
Hakmatek, Ksolok, Kontenti no Dame iha nia moris tamba Jesus
mak Paun moris rohan laek nian.
Orasaun Taka
118
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun
Aman Maromak laran luak ami hanai no hahi’I ita tamba ita
bo’ot haruka oan mane mesak mai mundu atu soi no salva ami
hodi lori ami ba moris rohan laek. Ami harohan ne’e hodi Nai
Jesus Kristu nia Naran hamutuk ho Espiríto Santo. Amen
Introdusaun
Jesus simu kargu ne’ebe iha relasaun ema hanaran kargu
funsional ne’e katak ko’alia kona-ba Funsaun Kristu ba ita ema.
119
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Pergunta Reflexaun
Rezumu
120
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Hare’e Nia sira adora Nia, Jesus hakbesik hodi koalia ba sira
dehan: Kbiit Tomak iha lalehan ho rai fó tiha ona mai ha’u. Ne’e
duni la’o ba, hanorin nasaun hot-hotu, sarani sira hodi Aman,
hodi Oan no hodi Espirito Santo Nia naran.
Orasaun Final
Introdusaun
121
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Presenza Jesus nian ne’ebe iha mundu Nia mai atu fo’o
ksolok ba ema. Ksolok ne’ebe Jesus fo’o la halo distinsaun ba
ema. Maibe Jesus mai iha mundo lori lia-lo’os ba mundo ne’ebe
mak sei hamro’ok hela ba justisa. Ksolok ne’ebe ita hetan husi
Jesus mak Ksolok ne’ebe rohan la’ek katak wainhira ita halo
komuniaun ho Jesus signifika ita besik ho nunue’e moos Nia sei
la husik ita mezmu ke ita sempre hasoru problema barak. Jesus
defende larik ki’ik oan sira wainhira eskolante sira haksi’ak sira
Nia Dehan : husik labarik oan sira hakbesik ha’u, keta bandu
sira, basa reinu lalehan sira nian (Mt. 19: 13-15). Jesus mai iha
mundu la’os tanba ema riku no ema bo’ot sira maibé Nia mai
hola isin hanesan ema hodi hakbesik ba ema ki’ik no kiak sira
atu ema sira ne’e hetan ksolok.
Pergunta Reflexaun
Reumu
Husik labarik oan sira hakbesik hau, keta bandu sira, basa reinu
lalehan sira nian, Hafoin Jesus fó bensaun labarik sira. Atu
122
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun
Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 272, Labarik Oan Ida La’o Mai”
123
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun
Na’i Aman Maromak Ami agradece no hahi’i ba Ita, tamba ita
boot haruka ita oan Mane mesak mai iha mundu atu soi no salva
Ami hodi lori Ami ba ,Moris Rohan Laek, Ami harohan ne’e
hodi Nai Jesus Kristu nia Naran Hamutuk ho Espírito Santo.
Amen
Introdusaun
Bosok ema no lohi ema hodi halo injustisa.Hahalok moris
lia falsu sai lia los no lia loos folin la’ek. Moris ne’e hanesan
presente ida husi Nai Maromak no ema ida la iha direitu atu
hasai ema seluk nia Vida tanba ida ne’e mak Jesus mak dalan no
sentru ba ema nia moris nune’e makJesus mai hola isin hanesan
ema atu dignifika ema nia moris husi injustisa, deskriminasaun
no halo ema atu konverte hodi husi hahalok a’at sira no moris
tuir dalan lo’os. Ema ne’ebe nunka atu simu ema seluk nune’e
moos nia la simu nia an rasik. Ema ne’ebe la simu nia an rasik
susar moos atu simu ema seluk. Atu haksolok ne’e iha, wainhira
ita hatene moris hamutuk ho ema seluk no halo komuniaun ho
Kristu totalmente (Lc,4:16-19).
Pergunta Reflexaun
124
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Rezumu
Nai nia espíritu iha Hau, basa Nia foti Hau atu haklaken Liafuan
diak ba kiak sira; Nia haruka Hau atu haklaken Maksoin ba
Dadur sira no Halo Matan delek sira hare’e; atu soi sira ne’ebé
ema hanehan hodi haklaken nai nia Tinan Rahun Kmanek Nian.
Nune’e hatudu mai katak laiha ema kiak no riku basa ita hotu
hanesan iha Nai futar oin, tanne’e presija respeita no simu malu
ho ita nia maluk sira ne’ebé kiik no kiak, labele halo diferensia
ba sira tamba Jesus mai hanorin ita atu moris iha Dame ho
Domin nia laran
Orasaun Final
125
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun
Kantiku “Hananu ba Nai Pg: 142, Ita Hananu Haksolok”
Introdusaun
126
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Jesus Nia adventu mak tempu ne’ebe besik ona Jesus atu
mai moris iha mundu hodi hola isin nu’udar ema.Loron adventu
mak tempu ne’ebe maksoin atu mai lori ksolok, dame no paz ba
raiklaraan. Itaselebranatal hodi hanoin hikas misteriu
inkarnasaun maromak nakfilak-an ba ema no moris hamutuk ho
ita ema iha mundu.Nakfilak-an ba ema no moris hamutuk ho ita
nee mak, Jesus Cristo. Nia moris iha bibi luhan, iha rai
Belem.Moris iha fatin neebe simplis tebes.Iha bibi luhan.Maibe
justeru husi fatin simplis nee mak, Nai Maromak haklaken ninia
‘Domin no Dame’ ba mundu tomak.Justeru husi fatin simplis nee
mak, mosu Naroman Boot ba mundu tomak.Naroman ne’ebe fo
moris rohan laek ba ema hotu. Nia maka “Dalan, Lia Los no
Moris Rohan Laek” ba ema raiklaran.
Iha natal ninia centru mak Jesus Cristo. Katak, Maromak
mak inkarna iha Jesus Cristo, moris nudar ema no hela hamutuk
ho ita ema. Maromak leten ass ba, husik hela ninia knua Santo
mai moris hamutuk ho ita ema, tanba “Domin no Hadomi” ita
ema. Sertamente, misteriu boot nee, ejiji ema hotu nia resposta
atu hadomi no hatudu domin ba Maromak no ba ema hotu.
Resposta nee mak, ita hanaran fiar. Konkretasaun husi ita nia fiar
ba Maromak, fiar ba Nai Jesus Cristo nee mak, halo ita hetan
sakramentu baptismu.
Ita natal ninia centru mak Jesus Cristo. Katak, Maromak
mak inkarna iha Jesus Cristo, moris nudar ema no hela hamutuk
127
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
ho ita ema. Maromak leten as ba, husik hela ninia knua Santo
mai moris hamutuk ho ita ema, tanba “Domin no Hadomi” ita
ema. Sertamente, misteriu boot nee, ejiji ema hotu nia resposta
atu hadomi no hatudu domin ba Maromak no ba ema hotu.
Resposta nee mak, ita hanaran fiar. Konkretasaun husi ita nia fiar
ba Maromak, fiar ba Nai Jesus Cristo nee mak, halo ita hetan
sakramentu baptismu.
Pergunta Reflexaun
Rezumu
Tempo Adventu katak ita prepara a’an atu simu kosok Oan
ne’ebé atu mai moris iha mundu nu’udar ema hanesan ita.
Adventu mak hatudu liu husi lilin ha’at ne’ebé sai roman mai ita,
Atu ita preparaan A’an ho Esperansa, Domin, Ksolok, No Dame.
Nai Maromak Hadomi Liu ita hodi Fo ninia Oan Mane mesak
Mai Moris kiak Iha Mundu Hako’us iha Virgim Maria nia
Knotak Atu Soi no Salva Ita Ema.
128
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Orasaun Taka
129
EUKARISTIA MAK PRESENTE NE’EBÉ TRANSFORMA
Obrigada wain
130