પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.

com

 ચોરસની પરરમિમિ

અરિ આપણે ચોિસની આકૃમિ પિથી ચોિસની પરિમિમિન ું સ ૂત્ર િાિવીશ.ું

લુંબાઈ

લુંબાઈ લુંબાઈ

લુંબાઈ
ચોિસની પરિમિમિ = ચાિ બાજઓના િાપનો સિવાળો

= લુંબાઈ + લુંબાઈ + લુંબાઈ + લુંબાઈ

= 4xલુંબાઈ

= 4l

 ૂ િાું l વડે દર્ાાવાિાું આવે છે .

લુંબાઈને અંગેજીિાું length કિેવાિાું આવે છે , જેને ટુંક
 ચોિસની ચાિે ય બાજના િાપ સિખા િોય છે .
 ચોિસની પરિમિમિ= 4 x લુંબાઈ

= 4l

ઉદાહરણો:

1: 2 સેિી લુંબાઈવાળા ચોિસની પરિમિમિ કેટલી થાય ?

ઉકેલ:

2 સેિી

2 સેિી 2 સેિી

2 સેિી

1 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

અરિ ચોિસની એક બાજની લુંબાઈ 2 સેિી આપેલ છે પિું ત ચોિસની ચાિે ય બાજન ું િાપ
સિખ ું િોય છે ,િાટે ચોિસની ચાિે ય બાજની લુંબાઈ 2 સેિી થાય.

ચોિસની પરિમિમિ= 4x લુંબાઈ

= 4x2 સેિી

= 8 સેિી

આથી ચોિસની પરરમિમિ 8 સેિી થાય છે .

2: 15 સેિી લુંબાઈના ચોિસ રૂિાલની પરિમિમિ કેટલી થાય ?

ઉકેલ:

આપણે જાણીએ છીએ કે ચોિસની ચાિે ય બાજઓના િાપ સિખા િોય છે .

 િવે ચોિસની પરિમિમિના સ ૂત્ર મજબ જોિા.....

ચોિસની પરિમિમિ= 4xલુંબાઈ

= 4x15 સેિી

= 60 સેિી

આથી ચોિસ રૂિાલની પરરમિમિ 60 સેિી થાય.

 લંબચોરસની પરરમિમિ

 લુંબચોિસિાું સાિસાિેની બાજઓના િાપ સિખા િોય છે .

 લુંબચોિસિાું જે બે બાજઓના િાપ વધાિે િોય િેને લુંબાઈ કિેવાય છે .અને
જે બે બાજઓનાું િાપ ઓછા િોય િેને પિોળાઈ કિેવાય છે .
 લુંબાઈ ને ટકિાું l િથા પિોળાઈને ટકિાું b વડે દર્ાાવાય છે .
િવે, લુંબચોિસની પરિમિમિન ું સ ૂત્ર:
લુંબાઈ

પિોળાઈ પિોળાઈ

2 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

લુંબાઈ

 લુંબચોિસની પરિમિમિ =લુંબાઈ+પિોળાઈ+લુંબાઈ+પિોળાઈ

=2 લુંબાઈ +2 પિોળાઈ
=2(લુંબાઈ + પિોળાઈ)
 લુંબચોિસની પરિમિમિ = 2(લુંબાઈ + પિોળાઈ)
 લુંબચોિસની પરિમિમિ=ફૂલ લુંબાઈ + ફૂલ પિોળાઈ
=l + l + b + b

=2l + 2b

=2(l+b) =(લુંબાઈ + પિોળાઈ)

ઉદાહરણો:

(1). 6 સેિી લુંબાઈ અને લુંબાઈ 4 સેિી પિોળાઈવાળા લુંબચોિસની પરિમિમિ

કેટલા સેિી થાય?

િવે, લુંબચોિસની પરિમિમિન ું સ ૂત્ર લાગ પાડિા 6 સેિી

લુંબચોિસની પરિમિમિ=2(લુંબાઈ + પિોળાઈ) 4 સેિી 4 સેિી

=2x(6સેિી + 4 સેિી) 6 સેિી

=2x(10 સેિી)

=20 સેિી

ઉદાહરણો:

(2). 50 િીટિ લુંબાઈ અને 40 પિોળાઈ ધિાવિા લુંબચોિસ િેદાનનીપરિમિમિ

કેટલો થાય.

લુંબચોિસ િેદાનની પરિમિમિ =2(લુંબાઈ+પિોળાઈ)

3 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

=2(50 િીટિ+40 િીટિ)

=2x(90 િીટિ)

=180 િીટિ

લુંબચોિસ િેદાનની પરિમિમિ 180 િીટિ થાય.

ઉદાહરણ:

(૩). 4િીટર લંબાઈ અને ૩૦૦ સેિી પહોળાઈ ધરાવિા સભાખંડની પરરમિમિ કેટલી થાય.
અરહ લંબાઈ =4 િીટર અને પહોળાઈ =૩૦૦ સેિી છે .િેથી બંને િાપનો કોઈ એક
એકિિાં ફેરવવા પડે.
100 સેિી =1િીટર
300 સેિી = ?
300
૩ િીટિ
100

પહોળાઈ = ૩ િીટર
લંબ ચોરસ સભાખંડ પરરમિમિ = 2(લંબાઈ+પહોળાઈ)
=(4 િીટર+૩િીટર)
=2(7િીટિ)
=14િીટિ

ઉદાિિણો:

(4) એક ચોિસ ચાદિની લુંબાઈ ૩િીટિ છે .આ ચાદિની ચાિે બાજએ રકનાિી

ઓટવીની છે .ચાદિની રકનાિી ઓકવાનો ખચા 1 િીટિના રૂ 6 લેખે કેટલા થાય.

અરિ,આપણે ચોિસ ચાદિની પરિમિમિ ર્ોધિા....

ચોિસ ચાદિની પરિમિમિ =4xલુંબાઈ

=4x૩ િીટિ

4 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

=12 િીટિ

1 િીટિ ચાદિની રકનાિી ઓટવાનો ખચા =રૂ 6

12 િીટિ ચાદિની રકનાિી ઓટવાની ખચા =રૂ 12x6

=રૂ 72

ચાદિની રકનાિી ઓટવાનો ખચા 72 રૂમપયા થાય.

ઉદાહરણો:

(5) એક ર્ો રૂિની લુંબાઈ 50 િીટિ અને પિોળાઈ 4000 સેિી છે . આ ર્ો રૂિની કાચના
રદવાલની ધાિ પિ િું ગીન પટ્ટી લગાવવાનો ખચા રૂ 50 લેખે કેટલા થાય.

લુંબાઈ =50 િીટિ પિોળાઈ=4000 સેિી

અરિ લુંબાઈ અને પિોળાઈ એકિ સિખા કિવા પડે.

100 સેિી = 1િીટિ

4000 સેિી =40િીટિ

લુંબચોિસ ર્ો રૂિની પરિમિમિ =2(લુંબાઈ+પિોળાઈ)

=2(50િીટિ+40 િીટિ)

=180 િીટિ

1 િીટિ કાચની રદવાલની ધાિ પિ િું ગીન પટ્ટી લગાડવાનો ખચા =50

180 િીટિ કાચની રદવાલની ધાિ પિ િું ગીન પટ્ટી લગાડવાનો ખચા =180x50

=રૂ 9000

શો રૂિની કાચની રદવાલ ધાર પર રં ગીન પટ્ટી લગાડવાનો ખચચ રૂ 9000 થાય.

5 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

 ચોિસન ું ક્ષેત્રફળ:-
ચોિસન ું ક્ષેત્રફળ = લુંબાઈxલુંબાઈ =l x l =l2

ઉદાિિણ
(1) 8 સેિી લુંબાઈના ચોિસન ું ક્ષેત્રફળ ર્ોધો.

ચોિસન ું ક્ષેત્રફળ =લુંબાઈ x લુંબાઈ

=8 સેિી x 8 સેિી =64 ચો

સેિી

ચોિસન ું ક્ષેત્રફળ =64 ચો સેિી

 લુંબચોિસન ું ક્ષેત્રફળ:-
ચોિસન ું ક્ષેત્રફળ =લુંબાઈ x પિોળાઈ
=l x b

ઉદાિિણ:-

(2) 5 િીટિ લુંબાઈ અને 4 િીટિ પિોળાઈ ધિાવિા લુંબચોિસ કાપડના

ટકડાન ું ક્ષેત્રફળ =લુંબાઈ x પિોળાઈ
=5 િીટિ x 4 િીટિ
=20 િીટિ

લુંબચોિસ કાપડના ટકડાન ું ક્ષેત્રફળ 20 ચોિસ િીટિ થાય.

 ક્ષેત્રફળ ના એકિોનો પરસ્પર સબંધ:-

1 ચો િીટિ =1 િીટિ x 1 િીટિ

= 100 સેિી x 100 સેિી
1 ચો િીટિ =10,૦૦૦ ચો સેિી

ઉદાહરણ:-

6 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

(1) ૩ ચો િીટિ એટલે કેટલા ચો સેિી થાય.

1 ચો િીટિ =10,૦૦૦ ચો સેિી

૩ ચો િીટિ =૩ x 10,૦૦૦

=૩૦,૦૦૦ ચો સેિી

ઉદા:1

50,૦૦૦ ચો સેિી એટલે કેટલા ચો િીટિ થાય ?

10,૦૦૦ ચો સેિી =1 ચો િીટિ

50 ૦૦૦ 1
50,૦૦૦ ચો સેિી =
10 ૦૦૦

= 5 ચો િીટિ

ઉદા:2
એક પ્રાથચનાખંડની લંબાઈ 20 િીટર અને પહોળાઈ 18 િીટર છે .િેના ભોયિળળયે
ટાઈલ્સ લગાડવાની િંજુરી દર ચો િીટરના રૂ 7 લેખે કેટલી થાય.
અરહ લંબચોરસ ભોયિળળયાન ંુ ક્ષેત્રફળ ર્ોધવ ું પડર્ે.
લંબચોરસ ભોયિળળયાન ંુ ક્ષેત્રફળ=લુંબાઈ x પિોળાઈ
=20 િીટિ x 18 િીટિ
=360 ચો િીટિ
 ભોયિળળયાન ું ક્ષેત્રફળ=360 ચો િીટિ
િવે,1 ચો િીટિ જગ્યાિાું ટાઈલ્સ લગાડવાની િજિી =રૂ 7
360 ચો િીટિ જગ્યાિાું ટાઈ લગાડવાિાું િજિી =360 x 7
=રૂ 2520
 ટાઈલ્સ લગાડવાની િજિી 2520 રૂમપયા આપવી પડે.

ઉદા:૩

7 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

એક ચોિસ બગીચાની લુંબાઈ 70 િીટિ છે . આ બગીચાિાું િાટી પાથિવાનો ખચા એક

િીટિના રૂ 5 લેખે કેટલા થાય?

ચોિસ બગીચાન ું ક્ષેત્રફળ =લુંબાઈ x લુંબાઈ

=70 િીટિ x 70 િીટિ

=4900 ચો િીટિ

િવે,1 ચો િીટિ જગ્યાિાું િાટી પાથિવાનો ખચા =રૂ 5

4900 ચો િીટિ િળી પાથિવાનો ખચા = રૂ 4900 x 5

=રૂ 24.500

 બગીચાિાું િાટી પાથિવાનો ખચા 24.500 રૂમપયા થાય .

ઉદા:4
10 િીટિ લુંબાઈ અને 2 િીટિ પિોળાઈ ધિાવિા કાપડના ટકડાિાુંથી 40 સેિી લુંબાઈના
કેટલા ચોિસ આસનો બને ?
લુંબચોિસ કાપડના ટકડાન ું ક્ષેત્રફળ =લુંબાઈ x પિોળાઈ
=10 િીટિ x 2 િીટિ
=20 ચો િીટિ

1 ચોિસ આસનન ું ક્ષેત્રફળ =લુંબાઈ x લુંબાઈ

=40 x 40
=1600 ચો સેિી
અરિ કાપડના ટકડાન ું ક્ષેત્રફળ ચો િીટિ છે અને આસનન ું ક્ષેત્રફળ ચો િીટિ છે અને આસનન ું
ક્ષેત્રફળ ચો સેિીિાું છે . આથી કાપડના ટકડાન ું ક્ષેત્રફળ ચો સેિીિાું ફેિવિાું.
1 ચો િીટિ =10,૦૦૦ ચો સેિી
20 ચો િીટિ =20x 10,૦૦૦ ચો સેિી
=૨,૦૦,૦૦૦ ચો સેિી

8 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

િવે,1 ચોિસ આસનન ું ક્ષેત્રફળ=1600 ચો સેિી

=૨,૦૦,૦૦૦ ચો સેિી
2 ૦૦ ૦૦૦
િવે,બનિા ચોિાસ આસનની સુંખ્યા =
1600
=125
ઉદા:5એક લુંબચોિસની લુંબાઈ 8િીટિ અને પિોળાઈ 6િીટિ છે િો િેના મવકણાની લુંબાઈ
ર્ોધો ?
લંબચોરસના મવકણચની લંબાઈ AC2=AB2+BC2
AC = 64 36 B 8 િીટિ

= 100 6 િીટિ

= 10િીટિ C

ઉદા:6

એક લુંબચોિસની લુંબાઈ અને પિોળાઈનો 2:1 છે .જો િેની પરિમિમિ 120િીટિ િોય િો િેની
લુંબાઈ અને પિોળાઈ ર્ોધો ?

લુંબાઈ અને પિોલાઈનો ગણોત્તિ=2:1

ધાિો કે લુંબાઈ=2x
પિોળાઈ= x

લુંબચોિસની પરિમિમિ=2(લુંબાઈ+પિોળાઈ)

120=2(2x+x)

120=2(૩x)

120=6x

9 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com

પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

x=20

લુંબાઈ=2x=2(20)=40િીટિ

પિોળાઈ=x=20=૨૦િીટિ

નોંધ:ચોિસના મવકણાન ું િાપ= xl

ઉદા:7

એક ચોિસની પરિમિમિ 32િીટિ છે િો િેના મવકણાની લુંબાઈ કેટલા િીટિ થાય ?

ચોિસની પરિમિમિ=4l

32=4l

8=l

મવકણાની લુંબાઈ = xl

= x8

 વધાિે સ્ટડી િટીિીયલ િાટે www.gkgrip.com ઉપિ જઈને free િાું

Download કિો.

 દિે ક સિકાિી નોકિી િાટે ના મસલેબસ Download કિો અને િટીિીયલ Free

િાું Download કિો.

Gkgrips Online Academy

શ ું િિે િલાટી, કોન્સસ્ટે બલ, ળબન સળચવાલય ક્લાકા, િાઈકોટા ક્લાકા, જમનયિ ક્લાકા,
િે વેન્સય ક્લાકા, GPSC, PSI, TET,TAT, HTAT વગેિે જેવી દિે ક સિકાિી પિીક્ષાની
10 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com
ઓનલાઈન િૈયાિી કિવા િાટે www.gkgrips.com વેબસાઈટની મલાકાિ લો. આ
વેબ સાઈટ ઉપિથી િિને દિે ક મવષયન ું િટીિીયલ, દિિોજન ું કિું ટ અફેસા, Daily
પરિમિમિ અને ક્ષેત્રફળ Gkgrips.com

11 Practice is a Best Way For Success| © www.gkgrips.com