Republika ng Pilipinas

CENTRAL LUZON STATE UNIVERSITY

Lungsod Agham ng Munoz, Nueva Ecija

Neoliberalismo: Bilang lumalalang

krisis sa Ekonomiya ng Pilipinas at ang
epekto nito sa Edukasyon
(Filipino sa Piling Larang – Akademik)

Nina:
Arjay M. De Leon
Abelardo Caringal
Marc Anthony Jimenez
Harvey M. Capinpin
Nelson Ison

BSABE 1-3

Ipinasa kay:

JOMER ALCAIDE TANGONAN

Departamento ng Filipino
Kolehiyo ng mga Sining at Agham
Central Luzon State University

Disyembre 2018
 Prologo
Ang napiling pamagat ng mga mananaliksik ay tatalakay sa neoliberalismo hingil
sa lumalalang krisis ng ekonomiya ng bansang Pilipinas at ang malaking epekto nito
sa sangay ng edukasyon ng mamayang Pilipino. Ang nasabing pamagat ay
bibigyang paliwanag kung ano ang naging ugat ng neoliberalismo at ang maikling
kasaysayan nito. Ang mga manunulat ay bibigyang pansin ang mga sumusunod:

*Sanaysay na nagbibigay paliwanag sa kahulugan neoliberaismo at ang mga

terminong ginamit sa pagbibigay kahulugan nito kabilang na dito ang patakarang
laissez faire liberalismo sa ekonomiya.

*Pananalita na naglalahad ng pag-atake ng neoliberalismo sa edukasyon hingil sa

pagpasok ng bagong kurikulum na kung tawagin ay K-12 program.

*Maikling sanaysay na nagpapahayag ng pagtuon ng gobyerno ng Pilipinas hingi sa

pagpapalakas ng presensiya ng pribadong pamumuhunan. Kabilang na dito ang
pagtaas ng matrikula sa sektor ng edukasyon dahil sa malaking pagkakautang ng
bansa.

*Sanaysay tungkol sa pag-aangkop ng mekanismong neoliberal sa mahihirap na

bansa na humantong sa pagpapasahol nito sa mga repormang pampaaralan.

*Sanaysay patungkol sa matinding epekto ng neoliberalismo at ang mapanlinlang

nitong patakaran.
Talaan ng Nilalaman
Nilalaman Pahina

Pamagating pahina………………………………………………………………………. ii
Prologo……………………………………………………………………………………..
iii
Talaan ng Nilalaman……………………………………………………………………..
Mga Sulatin iv

Ano ba ang Neoliberalismo……………………………………………………..01

Ang neoliberal na atake ng APEC at epekto nito sa edukasyong Pilipino...03

Pedagohiya at Neoliberalismo…...…………………………………………….06

Ang neoliberal na opensiba sa edukasyon…………………………………....07

Apat na bahagi ng neoliberalismo sa edukasyon…………………………….10

Ang Patakaran ng “Neoliberal” na Globalisasyon at ang lumalalang Krisis sa
Ekonomiya………………………………………………………………………….13
Epekto sa Pilipinas ng Neoliberalismo………………………………………….14
Epilogo……………………………………………………………………………………..
Rubriks……………………………………………………………………………………...
Bionote……………………………………………………………………………………...

Dyornal……………………………………………………………………………………...
ANO BA ANG NEOLIBERALISMO?
Ang neoliberalismo o neo-liberalismo ay pangunahing tumutukoy sa
pagbabalik ng ika-20 siglo ng mga ideya ng ika-19 na siglo na nauugnay salaissez-
faire liberalismo sa ekonomiya. Kabilang sa mga ideyang iyon ang mga patakaran sa
liberalisasyon ng ekonomiya tulad ng pribatisasyon, pagkamahigpit, deregulasyon,
libreng kalakalan at pagbawas sa paggasta ng pamahalaan upang madagdagan ang
papel ng pribadong sektor sa ekonomiya at lipunan. Ang mga ideyang nakabatay sa
market na ito at ang mga patakaran na kanilang kinasihan ay bumubuo ng paradigm
shift mula sa kumpyansa ng post-war na Keynes na tumagal mula 1945 hanggang
1980.
Ginamit ng mga tagapagsalita ng Ingles ang salitang "neoliberalismo" simula
noong ika-20 siglo na may iba't ibang kahulugan, ngunit naging mas karaniwan sa
kasalukuyang kahulugan nito noong 1970s at 1980s, na ginagamit ng mga iskolar sa
iba't ibang uri ng mga agham panlipunan pati na rin kritiko. Ang mga modernong
tagataguyod ng mga patakaran sa libreng merkado ay nag-iiwas sa terminong
"neoliberal" at inilarawan ng ilang iskolar ang term na nangangahulugang iba't ibang
mga bagay sa iba't ibang tao habang ang neoliberalismo ay "mutated" sa
geopolitically distinct hybrids habang naglalakbay ito sa buong mundo. Dahil dito,
ang neoliberalismo ay nagbabahagi ng maraming mga katangian sa iba pang mga
konsepto na may mga kontrobersyal na kahulugan, kabilang ang demokrasya.
Ang kahulugan at paggamit ng termino ay nagbago sa paglipas ng panahon.
Bilang isang pilosopiyang pang-ekonomiya, lumitaw ang neoliberalismo sa mga
iskolar ng liberal sa Europa noong dekada ng 1930 habang sinubukan nilang
sumubaybay sa tinatawag na "ikatlong" o "gitnang" paraan sa pagitan ng
magkakasalungat na mga pilosopiya ng klasiko liberalismo at sosyalistang
pagpaplano. Ang lakas ng pag-unlad na ito ay lumitaw mula sa isang pagnanais na
maiwasan ang pag-uulit ng mga pang-ekonomiyang pagkabigo ng unang bahagi ng
1930s, kung saan ang mga neoliberals ay higit na pinabulaanan sa patakarang
pangkabuhayan ng klasikong liberalismo.
Noong 1960, ang terminong "neoliberal" ay lubhang tinanggihan nang lumitaw
ang termino noong dekada 1980 na may kaugnayan sa reporma sa ekonomya ni
Augusto Pinochet sa Chile, ang paggamit ng termino ay nagbago. Ito ay hindi
lamang naging isang termino na may mga negatibong konotasyon na higit sa lahat
ay ginagamit ng mga kritiko ng reporma sa pamilihan, ngunit ito rin ay nagbago sa
kahulugan mula sa isang katamtamang anyo ng liberalismo sa isang mas radikal at
laissez-faire na kapitalistang hanay ng mga ideya. Ang mga iskolar ngayon ay
iniugnay sa mga teorya ng ekonomista ng Mont Pelerin Society na sina Friedrich
Hayek, Milton Friedman at James M. Buchanan, kasama ang mga pulitiko at
gumagawa ng patakaran tulad ng Margaret Thatcher, Ronald Reagan at Alan
Greenspan. Sa sandaling ang bagong kahulugan ng neoliberalismo ay itinatag
bilang isang pangkaraniwang paggamit ng mga iskolar na nagsasalita ng Espanyol,
naglaho ito sa pag-aaral sa wikang Ingles ng ekonomyang pampulitika. Noong 1994,
sa pagpasa ng NAFTA at sa reaksyon ng Zapatistas sa pag-unlad na ito sa Chiapas,
ang salitang ipinasok ang global na sirkulasyon. Ang iskolarsip sa kababalaghan ng
neoliberalismo ay lumalaki sa nakalipas na ilang dekada. Ang epekto ng
pandaigdigang krisis sa 2008-2009 ay nagbigay din ng pagtaas sa bagong

1
scholarship na pumuna sa neoliberalismo at naghahanap ng mga alternatibo sa
patakaran.
Iniisip na pumuna sa pang-ekonomiyang interbensyon ng piskal na patakaran
ng gobyerno at makamit ang pang-ekonomiyang kahusayan at pag-unlad sa
pamamagitan ng libreng kumpetisyon sa pamilihan. Ito ay tinatawag ding neo-
liberalismo. Tulad ng pang-ekonomiyang teorya criticizes ang Keynesian epektibong
demand na patakaran at ang pamahalaan ay batay sa teorya ng F. Hayek at M.
Friedman na dapat sugpuin ang interbensyon sa ekonomiya merkado.
Mula sa huli 1970s na mga bansa sa Latin America, si Thatcher sa UK,
Reagan sa Amerika, si Yasuhiro Nakasone sa Japan ay nagpatupad ng isang
neoliberal na patakaran. Bilang isang sosyal na pag-iisip, ito ay nailalarawan sa
pamamagitan ng pagkakaroon ng libreng kapital na gawain na higit sakalayaan ng
mamamayan at proteksyon sa karapatan, gaya ng tinatawag na "bagong
konserbatismo". Ang privatization ng pampublikong sektor mula sa transportasyon
atkomunikasyon sa edukasyon, pangangalagang medikal at kapakanan at
pagpapahinga ng mga regulasyon para sa pagseguro ng pagiging patas ngmerkado
ay malamang na hindi dahil sa kabiguan ng seguridad sosyal, hindi matatag na
trabaho, Nagdudulot ito ng mga problema tulad ng pagpapalawak ng hindi
pagkakapantay-pantay ng buhay . Bukod dito, ang kabisera na napalaya mula sa
regulasyon ng bansa ay nagbabalik muli sa internasyunal na dibisyon ng paggawa
sa pamamagitan ng globalisasyon, at ang mga problemang ito ay lumilitaw sa
pandaigdigang saklaw.
Gayunpaman, ang neoliberalismo ay laging humihiling ng reporma, patuloy na
naghahanap ng kumpetisyon at pagbabago sa sarili sa merkado para sa mga
indibidwal at mga negosyo, kaya ang gayong pagkakaiba ng lipunan ay resulta ng
kompetisyon sa merkado bilang resulta ng mga partido. Higit pa rito, kahit na ang
kaguluhan ng lipunan, edukasyon, krimen, at iba pa dahil sa pagpapalawak ng hindi
pagkakapantay-pantay ay nagsisikap na isama ito sa isang neo-liberal na ekonomiya
bilang isang bagong merkado, nagiging mahirap ang mgapangunahing kritika ng
neo-liberalismo.

Ang neoliberal na atake ng APEC at epekto nito sa edukasyong Pilipino

2
 Nananawagan ang Anakbayan sa lahat ng mamamayan at kabataang Pilipino
na labanan ang neoliberal na opensiba ng Asia-Pacific Economic Cooperation
(APEC) at ang masahol nitong mga patakaran at epekto sa sektor ng edukasyon sa
Pilipinas. Mariing kinukundena ng Anakbayan ang APEC sa pagtutulak ng mga
neoliberal na polisiya sa ekonomiya at edukasyon, lalo na ang programang K-12 ng
rehimeng Aquino, na nagreresulta sa lumulobong gastos at nabubulok na kalidad ng
edukasyon at malubhang disempleyo.
Kinukundena rin ng Anakbayan ang rehimeng Aquino sa paghost nito sa
APEC ngayong taon at sa pagsang-ayon sa mga disenyo ng imperyalismong US.
Idaraos ang iba’t ibang pulong ng APEC sa mga syudad ng Manila, Cebu, Iloilo,
Tagaytay, at Clark Freeport na rururok sa Nobyembre.

APEC bilang instrumento ng neoliberal na opensiba

Isang malaking kasinungalingan ang sinasabi ng APEC na itinataguyod nito

ang pang-ekonomikong kooperasyon ng mga bansa sa Asya-Pasipiko. Ang rekord
ng APEC mula sa pagkatatag nito noong 1989 ay nagpapakita ng oryentasyong
pabor sa malaking negosyo, neoliberal na adyenda, at pangunahing patakaran na
sumusulong sa naghaharing interes ng mga maunlad na bansa sa pamumuno ng
US at Japan. Sa katunayan, agresibong itinulak ng APEC ang mga susing sangkap
ng neoliberal na globalisasyon, partikular ang liberalisasyon sa pamumuhunan at
pangangalakal, deregulasyon, pribatisasyon, at denasyunalisasyon sa rehiyon.Ang
US, bilang isa sa mga orihinal na kasapi, ay diumano’y patuloy na gumagamit ng
impluwensiya nito sa loob ng APEC upang pilitin ang ibang kasaping bansa na
umayon sa interes ng pagpapanatili ng dominasyon nito.

Sa likod ng mga hungkag at mapanlinlang na islogang nagbabandera ng

katagang “inclusive growth”, ang nangungunang adyenda ng APEC 2015 ay ang
pagtulak ng pang-ekonomikong integrasyon ng rehiyon sa balangkas na neoliberal.
Prayoridad ng pulong ang pagpapanukala ng isang Free Trade Area of the Asia-
Pacific upang mapasiguro ang walang hadlang na palitan ng tao, impormasyon, at
kalakal lalo na sa sektor ng serbisyo sa buong rehiyon upang maglingkod sa interes
ng imperyalismong US.

K-12 ng rehimeng Aquino

Ang K-12 ay isa sa mga reporma sa sistemang edukasyon na para sa ASEAN

integration. Sang-ayon ang programang K-12 sa mga probisyon ng Washington
Accord ng US at Bologna Process ng Europa na sadyang kilalanin lamang ang mga
propesyonal na may 12 taon ng basic education. Ang tunay na layon ng K-12 ni
Aquino ay ang lubos na paghanay sa sistemang edukasyon sa bansa sa
pangangailangan ng pandaigdigang sistemang kapitalista at ang pakipagpaligsahan
sa ibang mga atrasadong bansa sa pamamagitan ng paglikha ng malaking

3
reserbang suplay ng paggawa para sa pandaigdigang merkado at pagpapababa ng
halaga ng sahod.

Sa sistemang K-12, bibigyang pansin ang mga kasanayang teknikal-

bokasyonal katulad ng housekeeping, plumbing, welding, tailoring, caregiving,
carpentry, beauty and nail care, bread at pastry production, atbp. na siyang
hinahanap ng pandaigdigang merkado ng paggawa. Sa halip na bigyan ng
komprehensibong edukasyon upang maging produktibong kasapi ng lipunang
Pilipino, sinasanay ang mga kabataang Pilipino upang maging maid, caregiver,
janitor, waiter, hairstylist, plumber, welder, karpintero, at panadero ng mundo. Sa
kabilang banda, hindi na bibigyan ng diin ang patriyotikong edukasyon at kultura.
Babawasan ang mga kurso sa kasaysayang Pilipino, wikang Pilipino, at literaturang
Pilipino sa mga pamantasan. Babawasan din ang oras para sa Araling Panlipunan
sa hayskul at papalitan ng kurikulum na nakabatay sa US National Council for Social
Studies.

Masasabi natin na ang inirekomendang “lunas” ay siyang magpapalala pa sa

karamdaman na matagal nang pinagdusahan ng edukasyong Pilipino dahil mali ang
oryentasyon, malabo ang pagplano, kulang ang pondo, at hamak ang pagpapatupad
ng programang K-12 ni Aquino. Sa pangkalahatan, ang K-12 ni Aquino ay
kumakatawan sa lumalalang krisis ng edukasyong Pilipino at ang pagpapabaya ng
gobyerno sa karapatan ng mamamayan sa edukasyon sa harap ng opensibang
neoliberal.

Neoliberal na atake sa edukasyon

Bahagi ang lahat ng ito sa pang-ekonomikong adyenda ng APEC na

naglalayong magsagawa ng mga neoliberal na “reporma” sa sistemang edukasyon
ng mga bansa upang mas mahanay ang mga ito sa pangangailangan ng
pandaigdigang sistemang kapitalista. Bigo ang pangako na makakamit ang islogang
“edukasyon para sa lahat” ng APEC, MDGs, at World Bank sa pamamagitan ng
pagtutulak ng mga neoliberal na patakaran. Hindi nakamit ang isang target ng MDG
na papasukin ang lahat ng kabataan sa basic education sa taong 2015. Ayon sa
datos mismo ng UN, aabot sa 121 milyong kabataan ang out-of-school. Katunayan
nga nito’y, sa halip na masiguro ang universal basic education, mas nakatuon ang
mga repormang neoliberal sa pribatisasyon ng mga pamantasan at pagbabago sa
mga paaralang elementarya at sekondarya para magbigay ng pangangailangan ng
pandaigdigang kapitalismo para sa paggawa.

Ang kurikulum, paraan at materyal sa pagturo, at sistema sa paggrado at

pagsubok ay nirebisa upang mas umayon sa pangangailangan ng malaking
negosyo. Ang mga estudyante ay nakikipagkumpetensya para sa mas mataas na
grado, at maging ang mga paaralan at guro upang ibenta ang mga sarili sa mas
mataas na presyo sa merkado. Upang mas lumaki ang kita at
makapagkumpetensya, mas nagbibigay ng diin ang mga kolehiyo at unibersidad sa
mga pinagtutubuang programa at kurso habang binabawasan ang mga marginal o
kritikal katulad ng mga kursong humanidades. Isinasailalim din sa komersyalisasyon
ang mga lupa, gusali, research output, atbp.
4
 Nagreresulta ang neoliberal na reporma sa pagbawas sa paggastos ng
gobyerno para sa pampublikong edukasyon at mas matinding pribatisasyon. Kahit
ang mga state universities at colleges at mga pampublikong paaralan ay
pinapatakbo na parang negosyo, kadalasan na kasosyo ang malalaking negosyo.
Mas mataas na matrikula at bayarin at paglabag ng karapatan ng mga guro at
kawani ang resulta. Ngunit sa kabila ng pagsasaad na karapatan ang edukasyon,
mas tinututukan ng mga repormang neoliberal ang pagbibigay ng edukasyon hindi
bilang isang serbisyong panlipunan kundi isang mabibiling kalakal.

Labanan ang APEC

Dapat labanan ng mamamayan ng Asya-Pasipiko at buong daigdig sa

paglaban sa neoliberal na opensiba ng APEC sa pasimuno ng US. Dapat mag-
organisa at magpakilos ng pinakamaraming mamamayan upang magprotesta sa
mga pulong ng APEC sa iba’t ibang dako ng bansa at ilantad ang tunay na katangian
nito. Nananawagan ang Anakbayan sa kabataang Pilipino na patuloy na ilantad at
tutulan ang mga iskema ng neoliberal na “reporma” sa edukasyon.

Dapat patuloy na ipaglaban ang isang makabayan, siyentipiko, at

pangmasang edukasyon at kultura kasabay sa pagsulong ng pakikibaka para sa
pambansang demokrasya na may sosyalistang perspektiba.

*Halaw sa pananalita ni Prop. Jose Maria Sison na APEC’s Neoliberal Offensive and
its Effect on Philippine Education, July 2015

Pedagohiya at Neoliberalismo

5
 Sa kasalukuyan, hindi pa rin tunay na malaya ang sistemang pang-edukasyon
ng bansa mula sa dikta ng dayuhang interes. Bagong porma ng kolonyalismo – o
ang neokolonyalismo – ang siyang ipinadadaloy na kamalayan sa sistemang pang-
edukasyon sa bansa. Hindi man direktang kontrolado at nakaupo sa mga posisyon
ng gobyerno ang mga kolonisador, malaki pa rin ang impluwensiya at kapangyarihan
ng mga neokolonisador, partikular ang Estados Unidos, sa pagpapatakbo ng
Pilipinas, laluna sa sistemang pang-edukasyon, pampubliko man o pribado.

Isa sa mga sistemang nagpapatakbo sa gobyerno ng Pilipinas ay ang

neoliberalismo. Ang neoliberalismo ay isang palisiyang pang-ekonomiya at
panlipunan na nakasandig sa pribadong kapital, negosyo at pagkakamal ng kita.
Ipinagdiriinan ng neoliberalismo ang di umano’y pagiging mabisa ng pribadong
pangangalakal (private enterprise). Kung kaya’t isinusulong ng neoliberalismo na
palakasin ang papel at pahigpitin ang hawak ng pribadong sektor sa mga programa
ng gobyerno. Sa esensiya, ninanais ng neoliberalismo na maging puso at utak ng
gobyerno ang pribadong interes. Nangangahulugan ito na patatakbuhin ang
gobyerno at ang mga ahensiya nito na tila mga negosyong ang primaryang layunin
ay ang lumikha ng super-tubo at super-ganansiya para sa pribadong sektor.

Hindi na ngayon nakapagtataka kung bakit ang gobyerno ay nakatuon sa

pagpapalakas ng presensiya ng pribadong sektor at pribadong pamumuhunan sa
mga programa at palisiya nito. Pinakamatunog na neoliberal na adyenda ng
administrasyong Noynoy Aquino ay ang pagpapalakas ng “private-public
partnership” at ito ang ipinatutungo niya maging sa sektor ng edukasyon.
Halimbawa, sa PNU, ibinubukas ng administrasyon ni Pang. Ester B. Ogena ang
pamantasan sa “multi-stake holders” para mamuhunan rito. Ito na siguro ang
pinakamasaklap na kinahihinatnan ng edukasyon sa loob ng isang sistemang ang
layunin ay pagkakamal ng kita para sa pribadong negosyo. Hindi nga ba’t ang
neoliberalismo sa edukasyon ay sipat na sipat sa pagkaltas ng subsidyo ng
gobyerno sa pampublikong edukasyon at sa pagtulak ng pamahalaan sa state
universities and colleges (SUCs) tungo sa kangkungan ng pribatisasyon at
komersyalisasyon? Sa panukalang P1.8 trilyong pambansang badyet para sa 2012,
nasa P238 bilyon lamang ang inilalaang badyet sa edukasyon habang P700 bilyon
ang badyet para sa utang panlabas. Ang pagbabawas ng gobyerno sa
responsibilidad nitong subsidyo sa edukasyon ay sa katunayan pagtulak sa mga
paaralan na magtaas ng matrikula’t iba pang bayarin na ipinababalikat sa mga mag-
aaral.

Ang taong-taong kaltas sa badyet sa sektor ng edukasyon ay nag-aanak

lamang ng mga problema para sa mga guro at mag-aaral. Halimbawa, dahil sa
mababang badyet sa edukasyon, ang kahingiang P2,000 kada taon na chalk
allowance ay tinatawaran ng P1,000 kada taon ng gobyerno. Habang maliit ang
chalk allowance, walang magawa ang mga guro kundi ipapasan sa sariling mga
bulsa ang gastusin sa chalk. Samantala, ang nagaganap na pagdinig ngayon sa
mga mungkahing pagbabago sa Konstitusyon, partikular sa edukasyon, ay
kakikitaan ng pagsandig ng administrasyong Aquino sa liberalismo sa pamamagitan
ng pagbubukas sa mga sektor ng midya at edukasyon sa dayuhang pamumuhunan.

Ang neoliberal na opensiba sa edukasyon

6
 Kabilang sa adyenda ng APEC sa ekonomya ang neoliberal na pakanang
“repormahin” ang sistema ng edukasyon ng mga myembrong-bansa, nang sa gayo’y
mas mahusay na nakapila ang mga ito sa pagsuplay ng pangangailangan sa
bihasang paggawa, mga propesyunal, syentipiko at mga pangangailangang
ideolohiyal-kultural ng global na sistemang kapitalista at ng mga panginoon nitong
imperyalista. Ang dekadang “Edukasyon para sa Lahat (Education for All o EFA)” na
inilunsad noong 1990 at inulit sa Dakar Framework of Action sa World Education
Forum noong 2000 ay mabilis na naagaw (hijack) ng World Bank (WB) at ibang mga
ahensya ng UN.

Mula noon ipinapatupad na ng mga bansang maunlad ang repormang

neoliberal sa sariling mga paaralan at itinutulak nila ang pagpapatupad nito sa buong
mundo. Masyadong lubog ang Dakar Framework sa neoliberalismo at
superpisyalidad ng UN kaya pinupuna ito maging ng mga internasyunal na NGO
gaya ng Oxfam, Action Aid, at Education International.Sa likod ng patsada ng EFA,
limitado ang komitment ng UN sa Millennium Development Goal (MDG) Target 2A na
nagsasaad na sa 2015, “makukumpleto ng lahat ng bata saanman, lalaki man o
babae, na ang buong kurso ng primaryang pag-aaral.” Ang target na ito na ni hindi
tumutugon sa kalidad ng edukasyon at hindi sumasaklaw sa segundaryong paaralan
ay hindi pa natatamo. Mga 58 milyong mga bata sa edad pamprimaryang paaralan
(9%), 63 milyong kabataan naman sa edad pansegundaryong paaralan (17%) ang
mga wala sa paaralan. Maaaring bumaba na hanggang 2006 mula 1996 ang mga
tantos ng hindi nag-aaral, pero pumatag na ang mga ito mula 2007 pasulong. Sinabi
ng naalarmang UNICEF na, sa kasalukuyang mga tantos, kailangan pa ang 200
taon para matamo ang MDG Target 2A.Sa halip na tiyakin ang unibersal na
batayang edukasyon, nakatuon ang neoliberal na reporma sa paaralan sa
korporatisasyon ng mas mataas na edukasyon, at sa pagbabaling ng mga paaralang
primarya at sekundarya sa pagsusuplay ng bihasang paggawa sa pangangailangan
ng kapitalismong global. Sinasabi nito na unibersal na karapatan ang edukasyon
pero hindi ito nakatuon sa edukasyon bilang serbisyong panlipunan kundi bilang
kalakal.

Matagal nang isang mekanismong pang-angkop para sa mahihirap na bansa

ang komersyalisadong edukasyon, gayunma’y malayong mas pinasahol ng
neoliberal na mga repormang pampaaralan ang komersyalisasyon ng edukasyon.
Nirebisa na ang mga kurikulum, ang mga paraan ng at materyales sa pagtuturo, at
ang mga sistema sa paggrado at pagsubok para lalong bumagay sa mga
pangangailangan ng malaking negosyo at ng global na mga kawing sa produksyon.
Pinagpapaligsahan ang mga estudyante para sa matataas na grado at marka sa
mga pagsusulit, nang sa gayo’y maibenta nila ang sarili sa mas mataas na presyo sa
pamilihan ng bihasang paggawa. Pinagpapaligsahan din ang mga paaralan at guro,
sa global na mga pamantayang akademiko at ranggo ang nasa isip, para maibenta
ang sarili at ang mga serbisyo nila sa mas matataas na presyo. Samakatwid,
inihahantad ng K-12 ni Aquino ang paglubha ng krisis sa edukasyon sa Pilipinas at
ang pagwawalang-bahala ng gobyerno sa karapatan ng mamamayan sa edukasyon
sa harap ng mga opensibang neoliberal. Ang pagsunod sa mga diktang pataw ng US
sa edukasyon ay hindi ikalulutas ng seryosong suliranin ng Pilipinas sa kawalang
trabaho at sa pagdaragdag ng seguridad sa trabaho ng mga manggagawang
Pilipino, na nakaugat sa mas pundamental na mga suliranin ng pagkaatrasado tulad
ng kawalan ng tunay na industriyalisasyon at reporma sa lupa.
7
 Kung gagamitin man na sukatan ang reputasyon (o track record) ng
gobyerno kaugnay ng edukasyong publiko, magiging bagong larangan lamang ang
K-12 ni Aquino para sa pribatisasyon at mga PPP, pag-utang sa dayuhan at
korupsyon, samantalang magpapatuloy ang pagharap ng mga tapos sa K-12 na
papasok sa pwersang paggawa ang gayon pa ring mga suliranin–matinding kawalan
ng trabaho, mababang sahod, at panganib sa pangingibang bansa para
magtrabaho. Sa teorya, pwedeng magbunsod ang isang programang K-12, na may
angkop na oryentasyon, plano at pamamahala, ng tunay na mga repormang totoong
pakikinabangan ng mamamayan at kabataang Pilipino sa larangan ng edukasyon.
Magagawa ng isang totoong patriyotiko, makamasa at syentipikong sistema ng
edukasyon na magsanay ng milyung-milyong kabataan, tumulong na bigyang
kapangyarihan ang mamamayan at itayo ang bansa nila sa pamamagitan ng
pinataas na kamulatang panlipunan, kaalamang syentipiko at mga kabihasaang
teknikal — habang nag-aambag din sa pangkalahatang pagsulong ng kaalaman at
pag-unlad ng tao sa pandaigdigang saklaw. Tiyak na mabibigo ang K-12 ng
pangkating Aquino dahil sa bulag na pagsunod nila sa mga among neoliberal, at
sariling maling mga priyoridad at kawalang kakayahan.

Ang edukasyon sa balangkas ng neoliberalismo

Hanggang sa panlipunang serbisyo, gaya ng edukasyon, ay tumatagos ang

balangkas ng neoliberalismo. Dahil sa pagiging malakolonya, ang edukasyon sa
Pilipinas ay tumutugon sa dayuhang interes. Sa balangkas ng labor export policy ng
gobyerno, dinidireksyunan ang edukasyon at training system upang tumugon sa
global demand for skills imbis na tugunan ang mga pangangailangan sa
pagpapaunlad ng lokal na ekonomya. Halimbawa ang panukalang 12-year Basic
Education ng rehimeng Aquino. Para makalikha ng mga high school graduate na
kagyat nang tutugon sa pangangailangan ng mga dayuhang korporasyon,
babaguhin ang kurikulum at magpapasok ng mga subject tulad ng foreign languages
at welding. Ito ang kolonyal na karakter ng edukasyon.

Sa Pilipinas, ang edukasyon ay rekisito upang makapasok sa trabaho.

Tinuturing itong batayang pangangailangan kaya’t nakita ito ng mga kapitalista
bilang oportunidad na makakamal ng kita. Inilalako ang edukasyon bilang isang
kalakal. Dinodomina ng mga pribadong paaralan ang tertiary education. Sa mahigit
1726 na Higher Education Institutions (HEIs), 1523 dito ay pribado, 110 ang State
Universities and Colleges (SUCs) at 77 ang Local Universities and Colleges (LUCs).
Para higit pang makakamal ng tubo, deregulado ang edukasyon, malayang
nakapagtataas ng matrikula at nakapagpapataw ng iba pang bayarin ang mga
paaralan. Kasabay nito, inaabandona ng estado ang kaniyang responsibilidad na
maglaan ng subsidyo sa edukasyon. Para magpatuloy ang operasyon ng mga
SUCs, kinakailangang sila’y magtaas ng matrikula at magpataw ng iba’t ibang
bayarin o kaya nama’y papasukin ang mga negosyo sa operasyon nito, halimbawa
ang mga agency na may hawak sa security guards at janitors. Sa ganitong
kalagayan, hindi na naiiba ang katangian ng mga SUCs sa private HEIs sa usapin
ng presyo at operasyon. Hindi na nagagampanan ng estado ang papel nitong
magbigay ng edukasyong abot-kaya sa nakararami. Ito ang komersyalisadong
kalagayan ng edukasyon.

8
 Ang edukasyon ay isang epektibong instrumento sa paghubog ng isipan ng
mamamayan. Ginagamit ito ng estado para palaganapin ang kolonyal na mentalidad
na magsisilbi sa neoliberal na balangkas. Hindi pinapakita ang papel ng indibidwal
sa lipunan at ng lipunan sa indibidwal, sa halip ay pinapatimo na ang kapalaran ng
indibidwal ay nasa kanyang kamay. Inilalayo din ang isip ng mga mamamayan sa
pagiging kritikal sa kasalukuyang kaayusan at sila’y ginagawang mga sunud-
sunuran. Sistematikong sinusupil ang karapatan sa pamamamahayag at pag-
oorganisa sa pamamagitan ng mga polisiya. Ang ganitong kaisipan ang naglalatag
ng pasistang karakter ng edukasyon na kinakailangan para mapanatili ang
kumersyalisado at kolonyal na karakter ng edukasyon.

Ang diwa ng internasyunalismo, tamang itaguyod ng uring manggagawa ang

integrasyon ng mga pambansang ekonomiya kung ito'y para sa tunay na
pandaigdigang kooperasyon at panlipunang progreso. Pero hindi ito ang layuning ng
"globalisasyong" itinataguyod ng APEC kundi ganap at lubusang kabaliktaran nito.
Unang-una, ang pinagsisimulan at nilulutas nitong problema ay hindi ang karukhaan
at kaapihang dinaranas ng mga manggagawa't mamamayan ng buong mundo. Ang
pinagsisimulan at nilulutas nito'y ang sariling krisis ng pandaigdigang kapitalismo.
Ikalawa, sinasalanta ng globalisasyong ito ang uring manggagawa. Ito'y
intensipikasyon ng kapitalistang kompetisyon at akumulasyon ng tubo na walang
pakundangan sa kapakanan ng paggawa. Tayo ang maiipitsa nag-uumpugang
kompetisyon at nag-uumapaw na kahayukan sa tubo.
Ikatlo, ang neoliberalismong itinataguyod nito'y walang iba kundi neokolonyalismo.
Ang globalisasyong ito'y rekolonisasyon ng mundo. Hubaran ng palamuti, ito'y
moderno't internasyunal na bersyon ng "parity rights" na isinasalaksak ng US sa
Pilipinas matapos ang World War II.
Ikaapat, hindi kooperasyon ng mga bansa para sa kaunlaran ang layunin ng APEC
kundi kooperasyon para lamang sa liberalisasyon. Ang "liberalisasyong" ito'y
nangangahulugan ng "malayang kalakalan". At ang ibig sabihin ng "malayang
kalakalan" ay "malayang kompetisyon".
Higit dalawang dekadang kasaysayan ng usapang pangkapayapaan sa
pagitan ng GRP at NDFP, ngayon lamang mapag-uusapan ang mga pang-
ekonomiyang batayan ng paghihirap ng mamamayan. Kaya napakasignipikante ng
round na ito ng Peace Talks. 'Ika nga, malapit sa bituka ng mamamayan. Itinuturing
ang CASER bilang pinakamahalaga, at pinaka-kritikal, na bahagi ng usapang
pangkapayapaan dahil isasalang at sisikaping pagtibayin sa pagkakataong ito ang
isang komprehensibong balangkas para tugunan ang ugat ng papalubhang
kahirapan sa bansa, na siyang dahilan ng armadong tunggalian. Nilalaman ng
CASER ang isang sosyo-ekonomikong alternatibo upang tuluyang mawaksi ang
matagal ng mga polisiyang nagpapahirap sa ating bansa at mamamayan, mga
polisiyang “neoliberal.”.Ang neoliberalismo ay kaisipang tanging nakasentro at
nakasalalay ang takbo ng ekonomiya sa isang malayang merkado. Ang merkadong
ito, o free market, ang siya ngayong magdidikta sa kaayusan at tatakbuhin ng isang
lipunan. Ang tanging gampanin ng Gobyerno ay huwag makialam at bagkus, gawin
pa nga ang lahat para hayaang malaya ang takbo nito.Nagluwal ito ng walang habas
na pribatisasyon ng mga batayang serbisyong panlipunan kagaya ng kalusugan,
9
edukasyon, pabahay at irigasyon, gayundin ng mga public utilities kagaya ng
kuryente,tubig, langis at transportasyon at iba pang impresa ng Gobyerno.
Ipinatupad rin ang deregulasyon o pagluwag ng mga patakaran para lalong
makapagkamal ng tubo ang mga pribadong korporasyon at kapitalista .

APAT NA BAHAGI NG NEOLIBERALISMONG EDUKASYON

UNANG BAHAGI
Binibigyan ng historical at teoritikal na pagpapakilala ang konsepto ng
neoliberalismo sa unang grupo ng mga sanaysay. Mahalaga ang bahaging ito dahil
nagbibigay ito ng kritikal na balangkas sa pagsusuri sa neoliberalismo bilang
ideolohiyang nabuo sa isang partikular na panahon sa kasaysayan na
pandaigdigang ekonomiya. Ang pagsusuring ito ay lalong napapanahon dahil sa
patuloy nitong pamamayagpag sa akademya sa pamamagitan ng postmodernismo
at pagbibigay nito ng oryentasyon sa mga reporma sa sector ng edukasyon.

IKALAWANG BAHAGI
Ipinapakita ng mga sanaysay sa bahaging ito na hindi lamang usapin ng
kakulangan sa pondo at misprioritasyon ng gobyerno ang problema ng sistema ng
edukasyon sa bansa. Mas higit pa dito, may problema sa oryentasyon ang
pambansang sistema ng edukasyon. Ramdam ang krisis sa edukasyon ng bansa
hindi lamang sa maling oreyntasyon nito kunndi pati na rin sa mga neoliberal na
polisiyang ipinapatupad gaya ng pribitisasyon at diregulasyon na mas lalong
nagpapahirap sa mga magulang na makamit ang edukasyon para sa kanilang maga
anak. Sa ilalim ng neoliberal na agenda, ang turing sa edukasyon ay isang produkto
sa pamilihan at ang mga eskwelahan ay pawing mga kompanya at paggwaan na
sumunod din sa batas ng pamilihan. At tulad ng mga paggwaan, ang mga gradweyt
ng mga pamantasan ay parang mga produktong handa na ring isalampak upang
manilbihan sa mga kapitalistang kompanya o dili kaya’y tumuloy dsa obang bansa
upang ilako ang mura nilang lakas paggawa.
IKATLONG BAHAGI
Inilahad sa ikatlong bahagi nito ang kasalukujyang kalgayan ng Unibersidad
ng Pilipins ( UP ). Maaring tanungin kung bakit naglaan ng isang buong bahagi sa sa
UP maliban sa pangyayaring ito ang pangunahing institusyong pang-akademiko na
itinatag ng mga Amerikano upang matugunan ang mga pangangailangan ng
kolonyal na estado noong 1908. Mkikita rin na ang pamantasang ito ang nagunguna
sa pagtataguyod at pag-eeksperimento sa pagpapatupad ng mga patakarang
neoliberal. Sanhi nito’y nagiging modelo ang UP ng mgapatakaran at pakanang
ipapatupad rin sa ibang SUC.
IKAAPAT NA BAHAGI

10
 Ang patuloy at lalong tumitinding pagigiit ng gobyerno sa paggamit ng Inggles
sa mga eskuwelahan bilang wikang panturo mna sumasalamin sa makadayuhang
oryentasyon ng edukasyon sa bansa na siyang paksa ng ikaapat na bahagi ng
kolheksyon sa bansa na siyang paksa ng ikaapat na bahagi ng koleksyon.
Makikitarito ang epekto ng mga neoliberal na patakaran at ang mga maaring maging
tugon dito sa mga larangan ng wika, kasaysayan, panitikan, kulturang popular,
agham, edukasyon ng mga pambansang minorya at rebolusyonaryong edukasyon.

35 TAON NG NEOLIBERALISMO SA EDUKASYON:

Binigyang laya ng Education Act of 1982 ang mga kapitalista-edukador na

walang habas na magtaas ng matrikula at magpataw ng kung anu-anong bayarin sa
mga estudyante sa tabing ng “de kalidad na edukasyon” o globalisasyon. Ang
dereguladong sistema ang siyang nagkakait ng edukasyon bilang karapatan tungo
sa edukasyon bilang pribilehiyong pilit na ipinagtatanggol ng estado at pribadong
sektor. Kahit ang mga paaralan, tulad ng ibang serbisyong panlipunan, ay di ligtas sa
pribatisasyon.

Ang globalisasyon ding ito ang ikinakatwiran ng rehimeng US-Aquino sa

implementasyon ng K+12 Program. Ang K+12 ang neoliberal na opensiba sa
edukasyon karugtong ng labor export policy. Habang sinisingil ng napakamahal na
halaga ng edukasyon, magsisilbing pabrika naman ng mga maraming skilled at
semi-skilled na hukbo sa paggawa na mura ang pasahod, mas bata at kontraktwal
ang mga paaralan sa bansa. Nagaganap ito habang matinding represyon ang
isinasagawa sa mga kabataan, kaguruan at kawani ng mga paaralan.Walang kaparis
ang inabot ng komersyalisado, kolonyalisado at pasistang sistema ng edukasyon sa
kasalukuyang kalagayan.

Isang kalakasan ng librong pinag-uusapan natin ngayon ay ang pagbibigay ng

halaga sa kasaysayan ng neokolonyal na edukasyon sa bansa. Higit nating
mauunawaan ang krisis sa edukasyon kung masusi nating pag-aaralan ang pag-inog
ng mga pulisiya ng pamahalaan na pawang dikta o tumutugon sa partikular na
pangangailangan ng mga dayuhan. Napapanahon ang librong ito. Ang mga
sanaysay dito ay mag-aarmas sa mga mag-aaral ng teoretikal na sandata upang
hamunin ang mga patakaran ng pamahalaan. (Halimbawa: ingles bilang wikang
panturo at pagkaltas ng badyet sa mga pampublikong pamantasan). Ipinapakita sa
libro na ang idinudulot ng mga neoliberal na reporma sa edukasyon ay mas
mababang kalidad ng karunungan, higit na komersyalisasyon at komodipikasyon at
kawalan ng kabuluhan ng edukasyon upang maging mabisang angkla sa pag-unlad
ng bansa.

Nitong nakaraang eleksiyon, panukala ni Senador Ed Angara ang pagrerebyu

ng mga rekomendasyon ng Edcom noong 1991. Wasto itong panukala. Dapat ang
librong ito ang maging gabay ng mga susunod na pag-aaral o ebalwasyon hinggil sa
sistema ng edukasyon. Dapat maging bahagi ng kurikulum sa kolehiyo, lalo na sa
11
Kolehiyo ng Edukasyon, ang pag-aaral sa neoliberal na reporma sa edukasyon.
Bigyan natin ng kopya ang mga think-tank ng Kongreso upang makita nila ang
kasamaang dinudulot ng kanilang mga payo sa ating mga mambabatas.Magagamit
ang librong ito upang higit na makilatis ang mga binabandilang programa ng
pamahalaan at mga inisyatiba ng pribadong sektor sa edukasyon. (Halimbawa:
programa ng TESDA para sa vocational education, paglobo ng nursing education,
epekto ng GATS, cyber education ng DepEd, at alternative system of education kung
saan pinagbibidahan ni Manny Pacquiao.) Sa mga susunod na case study, mainam
na matukoy naman natin ang epekto ng neoliberal na patakaran sa iba pang
pampublikong pamantasan, lalo na ang mga community college. Higit silang
pinagkakaitan ng pondo at higit na mabilis ang pagpapatupad ng mga neoliberal na
reporma. Matagal nang nagtaas ng matrikula sa ibang pampublikong pamantasan;
matagal nang may kolaborasyon ang malalaking korporasyon sa ibang
eskuwelahan.

Halos linggo-linggo ay may mga balita tungkol sa reklamo ng mga

negosyante sa mababang kalidad ng edukasyon. Kahit sila nababahala sa krisis.
Tuntungan nila ito upang maghain ng mga neoliberal na reporma. Kailangan daw
pag-isahin ang eskuwelahan at negosyo. Kailangan daw ng mas malaking papel ang
pribadong sektor sa edukasyon. Kailangang sagutin ang neoliberal na opensiba sa
edukasyon. Kailangan nating magbalangkas ng mga repormang tutugon sa
pangangailangan ng mas nakakarami. Binigyan tayo ng ideya sa librong ito kung
anong tipo ng transformative education ang kailangang ipatupad. Pero hindi pa ito
lubos. Sa sususod na aklat, bigyan naman natin ng puwang ang mga radikal na
solusyon upang maging realidad ang sinasabi nating makamasa, siyentipiko at
makabayang edukasyon.

Ang Patakaran ng “Neoliberal” na Globalisasyon at ang lumalalang Krisis sa

Ekonomiya

“Neoliberal” na Globalisasyon Una sa lahat, hayaan ninyong ipaliwanag ko

kung ano ang kahulugan ng patakaran ng “neoliberal” na globalisasyon. Isa itong
patakaran ng panlilinlang, na maling naglalarawan sa monopolyong kapitalismo
bilang “malayang pamilihang” kapitalismo. Pinagtibay ito mula noong 1980 para

12
diumano’y lutasin ang problema ng istagplasyon, ang penomenon ng istagnasyon at
implasyon na nagsasabay, at ang bisyosong ikid kung saan ang pagtatangkang
lutasin ang alinman sa mga ito ay nagpapalala sa isa pa. Sa pagtutulak ng
patakaran, tinukoy nina Reagan at Thatcher ang interbensyong Keynesian at sosyal-
demokratikong estado bilang saligang ugat ng istagplasyon dahil lumilikha ito ng
implasyon sa sahod at “sobra-sobrang” gastusing panlipunan. Kung gayon,
itinaguyod nila ang pagpapagana nang husto sa “malayang pamilihan” at pagbibigay
sa monopolyong burgesya at dambuhalang mga korporasyon ng lahat ng
pagkakataon para makapagpalitaw ng mga rekursong kapital, walang sagkang
makapagkamal ng tubo at makakuha ng malalaking bawas sa buwis para diumano’y
paunlarin ang ekonomya, makalikha ng mga trabaho, at mabawasan ang pagiging
“dependyente” ng anakpawis sa gubyerno. Upang makamit ang layuning “neoliberal”
o “malayang pamilihan”, naglunsad ang mga imperyalistang estado sa pangunguna
ng US, ng walang tigil na pag-atake sa mahihigpit na ipinaglabang karapatan ng
uring manggagawa sa seguridad sa trabaho, sa organisasyong unyon at sa mga
benepisyong panlipunan.

Pinababa ang antas ng pasahod. Sa kalakhan, ang pultaym na regular na

trabaho ay hinalinhan ng mga trabahong partaym. Binawasan o tinanggal ang di
tuwirang mga sahod na maaaring nasa anyo ng segurong panlipunan, segurong
medikal, mga benepisyong pang-edukasyon at mga serbisyong panlipunan. Walang
tigil na bumabagsak ang tunay na kita ng uring manggagawa. Gayunman, binigyan
ng lahat ng pagkakataon ng patakarang “neoliberal” ang mga bangko at empresang
multinasyunal ng monopolyong burgesya para sa akumulasyon ng kapital at
pagkakamal ng tubo sa pamamagitan ng liberalisasyon ng pamumuhunan at
kalakalan, pribatisasyon ng mga tungkulin at asset ng estado, deregulasyon sa
kapinsalaan ng anakpawis, kababaihan, kabataan at embayronment, at
denasyunalisasyon ng mga ekonomya ng mga atrasadong bayan.

Epekto sa Pilipinas ng Neoliberalismo

Dahil isang bayang malakolonyal at malapyudal na bayan na nakapailalim sa

paghaharing dayuhan at pyudal, ang Pilipinas ay may isang ekonomya at lipunang
saklot ng likas at kronikong krisis. Ang tanging paraan para wakasan nito ang di
maunlad na agraryo, pre-industriyal at malapyudal na katangian ng ekonomya ay
ang pagsasagawa ng pambansang industriyalisasyon at reporma sa lupa. Dati nang

13
pinigilan ang mga ito ng Keynesian na patakarang piskal na inisponsor ng World
Bank na itaguyod ang pagtatayo ng impraistruktura upang maglingkod sa
produksyon at komersyo ng hilaw na materyales. Ang kasalukuyang patakaran ng
“neoliberal” na globalisasyon sa denasyunalisasyon, liberalisasyon, pribatisasyon at
deregulasyon ay ibayong higit na agresibo sa paghadlang sa kaunlarang industriyal
at reporma sa lupa. Sa ilalim ng patakarang ito, lalong lumalim ang pagiging atra
panginoong maylupa ang kanyang lupa, at humihingi ng kasalukuyang presyo sa
pamilihan o nag-aalok ng opsyon sa pamamahagi ng mga sapi. Isinantabi ang
prinsipyo ng interbensyon ng estado para makamit ang katarungang panlipunan,
gaya ng ekspropriyasyon ng mga lupain ng mga panginoong maylupa para sa abot-
kayang redistribusyon sa mga kasama. Mapangutyang pinagpayuhan ang mga
walang-lupang nagsasaka na kung nais nilang mag-ari ng sariling lupa, malaya
silang bumili kahit ng isang piraso ng Forbes Park, o bumili ng mga sapi mula sa
Hacienda Luisita ni Cory Aquino, o mula sa alinman sa maraming mga korporasyong
pang-agrikultura ng kanyang pinsan na si Danding Cojuangco. Sa ilalim ng rehimeng
Ramos, ang tinaguriang medium term development program ay hindi nagtaguyod sa
pambansang industriyalisasyon at reporma sa lupa. Pero itinulak nito ang
denasyunalisasyon ng ekonomya para mabiyayaan ang dayuhang mga monopolyo
at malalaking komprador. Nilabag nito ang mga prinsipyo ng soberanya sa
ekonomya at pangangalaga sa pambansang patrimonya. Inalis nito ang mga
restriksyon sa dayuhang mamumuhunan sa pagbabangko, pagmimina, agrikultura,
panloob na kalakalan at iba pang tipo ng mga empresa. Hinayaan nito ang walang
restriksyong pagdaloy ng dayuhang kapital papasok at papalabas ng bayan at ang
pagtatabi ng malalaking komprador na mga eksporter ng dayuhang salapi sa
ibayong dagat. Lubhang pinaaga nito ang iskedyul na itinakda ng WTO para sa
pagbababa ng taripa sa lahat ng tipo ng mga produkto. Napakalaking lokal na utang
publiko at utang panlabas ng reaksyunaryong gubyero para sa impraistruktura,
laluna sa batbat ng katiwalian na mga proyekto sa paglikha ng koryente na
ipinagkaloob sa dayuhang mga kumpanya. Walang-habas itong nagpribatisasyon, at
ibinenta ang mga asset ng estado at primera klaseng lupang publiko sa dayuhang
mamumuhunan upang ipantakip sa mga depisit sa kalakalan at sa pinansya.
Lumikha ito ng boom sa pribadong konstruksyon ng mga tore na pang-upisina at
residensyal at mga palaruan ng golf sa pamamagitan ng mga dayuhang pautang na
komersyal, at tinangkilik ang pagpapalawak ng malamanupakturang may mababang
dagdag na halaga ng mga produktong pangkonsumo /sa ilalim ng pagtatangkilik ng
dambuhalang mga korporasyon at mga empresa ng malalaking komprador, na ang
mga utang panlabas ay ginagarantiyahan ng estado. Pinasinungalingan ng krisis sa
pinansya ng 1997 ang tagumpay sa ekonomya na ipinangalandakan ng rehimeng
Ramos. Pagdating ng panahong naging presidente si Estrada, bangkrap na ang
reaksyunaryong gubyerno, at said na ang dayuhang pautang hanggang sa antas na
napilitan siyang tugunan ang kanyang kasibaan sa katiwalian sa pamamagitan ng
pagtanggap ng suhol mula sa huweteng, at paggamit sa mga pondo sa social
security ng gubyerno at pribadong empleyado para sa pinakamaruruming negosyo.
Nauwi siya sa pamamalimos ng pautang para sa impraistruktura mula sa Japan, na
naghahangad na makakuha ng labis-labis na mga pribilehiyo sa kalakalan at
pamumuhunan. Nang si Arroyo naman ang nasa pwesto, inulit niya ang walang-
habas na pangungutang na panloob at panlabas, at ang bugso ng pagpapatupad ng
“neoliberal” na patakarang pang-ekonomya na malakas niyang itinulak bilang
senador. Mahigpit na itinaguyod ng mga imperyalista ang isa pang bugso ng
maluwag na pautang alinsunod sa “neoliberal” na kasabihan na nilulutas ang mga
14
suliranin sa ekonomya at pinansya sa pamamagitan ng pagsalok ng pera mula sa
bangko sentral tungo sa mga helicopter para ipambuhos naman nito sa suliranin. Sa
ilalim ng “neoliberal” na patakarang pang-ekonomya, ang malakolonyal at
malapyudal na katangian ng Pilipinas ay lumalala at lumalalim dahil sa kawalan ng
pambansang industriyalisasyon at reporma sa lupa, sa walang sagkang kalayaan ng
dayuhang mga monopolyo na itambak ang kanilang labis na mga produkto at
pumiga ng superganansya, sa walang patid na akumulasyon ng lupa ng mga
panginoong maylupa at korporasyon, sa burukratikong korupsyon, sa paglilimita sa
bayan na lumikha lamang para sa eksport ng mga hilaw na materyal at mga
produktong bahagyang naproseso, sa palaki nang palaking pangkalakalan at piskal
na depisit, at sa laging lumalaking utangpanlabas. Gaya ng rehimeng Ramos,
mariing iginigiit ng rehimeng Arroyo ang denasyunalisasyon ng ekonomya.
Napakarami ng mga pagtatangka nito na susugan ang konstitusyong 1987 upang
maalis sa mga probisyong pang-ekonomya ang mga rekisito at restriksyong
pambansa sa mga dayuhang mamumuhunan. Anu’t anuman, itinulak nito ang
karagdagang batas, gayundin mga tratadong multilateral at bilateral, at mga
kasunduang ehekutibo para itaguyod ang liberalisasyon ng pamumuhunan at
kalakalan pabor sa mga dayuhang mamumuhunan sa kapinsalaan ng soberanyang
pang-ekonomya, ng pambansang patrimonya, ng anakpawis, at ng embayronment.
Pinayagan nito ang pagtatambak ng dayuhang sarplas na manupaktura at mga
produktong pang-agrikultura sa bayan, at sa gayon, pinapanghina at winasak ang
panloob na produksyon ng mga ito. Ipinagpatuloy nito ang pribatisasyon ng mga
asset ng estado at mga lupang publiko. Ibinenta ang mga ito sa mga dayuhang
korporasyon at sa mga kroni. Inuk-ok o inikutan ang mga batas na nangangalaga sa
mga manggagawa, kababaihan, kabataan at embayronment sa “neoliberal” na diwa
ng deregulasyon upang magkamal ng tubo ang mga dayuhang monopolyo at
malalaking komprador. Walang pigil ang depisit na paggagasta at lokal na
pangungutang ng rehimeng Arroyo, pangunahin para sa layunin ng pagkakamal ng
tubo ng mga imperyalista at malalaking komprador, burukratikong korapsyon, at
konsumo ng nakatataas na uri. Napupunta ang mga istadistika ng mga ito sa
balighong laro ng paglikha ng ilusyon na may taunang tantos ng paglago ng
ekonomya. Pinalalabas na mga salik ng kaunlaran ang kontraproduktibong mga
aktibidad at pangungutang na bumabangkrap sa estado at sa ekonomya . Kahit na
bangkrap at bagsak ang ekonomya, nagbibigay ang rehimeng Arroyo ng
pinakamalaking prayoridad sa pagseserbisyo sa utang panlabas at pinalalaki ang
pasaning buwis ng sambayanan. Umaapaw ang katapatan ng rehimeng Arroyo sa
kanyang mga among imperyalista. Gayunman, kaharap nito ngayon ang
malulubhang problemang likha ng krisis ng kapitalistang sistema ng US at ng
daigdig. Humigpit ang internasyunal na pautang. Lumiit ang mga panlabas na order
para sa hilaw na materyales at mga malamanupakturang pangkonsumo. Mas
masahol pa, umaalagwa ang presyo ng panggatong at mga import na pagkain.
(Gawa-gawa )Ang dambuhalang mga kumpanya ng langis at pagkain ay naglubid ng
mga kasinungalingan sa midya na may kakulangan ng panggatong at pagkain para
tumiba nang husto sa “malayang pamilihan”. Walang ginagawa ang rehimen para
rendahan ang mga dayuhang monopolyo sa walangtigil na pagtataas ng presyo ng
langis at pagpapalobo sa presyo ng lahat ng pangunahing bilihin. Dahil napakatagal
nang nakapailalim sa patakaran ng liberalisasyon ng kalakalan, pinayagan nito ang
pagtatambak ng bigas mula sa ibayong dagat at sa gayon, winasak ang lokal na
produksyon ng bigas. Ginawa nitong numero unong importer ng bigas sa daigdig
ang Pilipinas. Naging ganap na tanga ito sa pagkabigong magbuo ng sariling
15
reserbang imbak ng bigas, at sa gayon, kinailangang bumili ng bigas mula sa
pandaigdigang pamilihan sa panahong lumolobo ang presyo.

SANGGUNIAN

Padilla, Rhea (2016). Neoliberalismo at ang mga Kandidato: Kung bakit pare-pareho
ang tumatakbo sa pagkapangulo. Ikinuha noong December 8, 2018. Mula sa
http://pinoyweekly.org/new/2016/05/neoliberalismo-at-ang-mga-kandidato-kung-
bakit-pare-pareho-ang-tumatakbo-sa-pagkapangulo/

Cuera, Rod (2011). Posts Tagged ‘neoliberalismo’. Kinuha noong December 8, 2018.
Mula sa https://isyungpnu.wordpress.com/tag/neoliberalismo/

16
Marasigan, Teo (2017). Tag Archives: Neoliberalismo. Ikinuha noong December 8,
2018. Mula sa https://kapirasongkritika.wordpress.com/tag/neoliberalismo/

Sison Jose Maria (2015). ANG NEOLIBERAL NA OPENSIBA NG APEC AT EPEKTO

NITO SA EDUKASYONG PILIPINO. Ikinuha noong December 8, 2018. Mula sa
https://josemariasison.org/apecs-neoliberal-offensive-and-its-effect-on-philippine-
education-2/

LeagueofFilipinoStudents (2010). Ikinuha noong December 8, 2018. Mula sa

http://lfsuplb.weebly.com/uploads/1/2/2/1/12219132/neoliberal_education_prop._guid
e.doc
Lagman, Filemon (N.D.) ANG AMING PANININDIGANLABAN SA APEC AT
GLOBALISASYON. Ikinuha noong December 8, 2018. Mula sa
https://www.marxists.org/tagalog/lagman/works/globa-stand.htm

Zarate, Carlos Isagani (2017).ISULONG ANG CASER, IWAKSI ANG PATAKARANG

NEOLIBERAL. Ikinuha noong December 8, 2018. Mula sa
https://mobile.facebook.com/notes/bayan-muna-partylist/isulong-ang-caser-iwaksi-
ang-patakarang-neoliberal/1509505115734070/?_rdc=1&_rdr

Mercader, Rose (2012). Hemlock. Ikinuha noong December 8, 2018. Mula sa

http://bsehistory.blogspot.com/2012/02/mula-tore-patungong-palengke.html

Aramil,Gem (2015). NEOLIBERALISMO SA EDUKASYON. Ikinuha noong

December 8, 2018. Mula sa https://mobile.facebook.com/permalink.php?
story_fbid=875890392500188&id=624681230954440&_rdc=1&_rdr

Mongster's nest(2009). Neoliberalismong Edukasyon sa Pilipinas. Retrieved on

Ikinuha noong December 8, 2018. Mula sa
https://mongsternest.wordpress.com/2007/06/26/rebyu-mula-tore-patungong-
palengke-neoliberal-education-in-the-philippines-ibon-books-contend/J

Jose Maria Sison (2008). Ang Patakaran ng Neoliberal na globalisasyon at ang

lumalalang krisis sa ekonomiya sa Pilipinas. Ikinuha noong December 8, 2018. Mula
sa https://aklatangbayan.files.wordpress.com/2013/02/neoliberal.pdf

17
18