Teorya sa Proseso ng Pagbasa
mambabasa at teksto.
Ano ba ang komprehensyon?
• Ang pagbasang may komprehensyon ay
pagbuo ng mga tulay na mag-uugnay sa
dating kaalaman tungo sa bagong
kaalaman. (Pearson at Johnson , 1978)
• Sa maikling salita, ugnayan ng teksto at ng
kaalaman ng mambabasa.
Teoryang Bottom-Up
 Ang pagkatutuo sa pagbasa ay
nagsisimula sa yugto-yugtong pagkilala ng
mga titik tungo sa salita, parirala,
pangungusap ng buong teksto bago pa
man ang pagpapakahulugan ng teksto.
 Tinawag ito ni Smith (1983) na text-
based, outside-in o data-driven sa
dahilang ang impormasyon ay hindi
nagmula sa mambabasa kung hindi sa
teksto.
Teoryang Top-down (pag-unawa batay sa
kabuuang kahulugan ng teksto)
 Nangyayari ito kung ang mambabasa
agumagamit ng kanyang dating kaalaman
(prior knowledge) at mga konsepto o
kaalaman (schema) na nabuo na sa
kanyang isipan.
 Tinatawag din itong reader-based, inside-
out o conceptually-driven sa dahilang ang
kahulugan o impormasyon ay nagmula sa
mambabasa patungo sa teksto.
Interaktibong Teorya sa Pagbasa
 Ang isang magaling na mambabasa ay
gumagamit ng dalawang uri ng paraan sa
pagproseso ng kaalaman mula sa teksto.
(Carell at Eisterhold,1983)
 Nakabubuo siya ng mga palagay at hinuha
at ito ay iniuugnay niya sa mga ideya na
inilahad ng awtor sa teksto.
 Nagaganap ang interaksyon sa pagitan ng
 Nagkakaroon ng epektibong pag-unawa
sa teksto kapag ginagamit ng isang
mambabasa ang kaalaman niya sa
istruktura ng wika at sa talasalitaan
kasabay ang paggamit ng dating kaalaman
at mga pananaw.
Ang Teoryang Iskema
 Ang ginagampanan ng dating kaalaman sa
pag-unawa ang pangunahing batayan ng
teoryang iskema (Barlett, 1932;
Rumelhart, 1980)
 Ang teoryang iskema ay paglilinaw sa
organisasyon at pag-imbak ng ating dating
kaalaman at karanasan.
 Ang lahat ng dating nararanasan at
natutuhan ay nakalagak sa isipan at
maayos na nakalahad ayon sa kategorya.
Ang mga iskimang ito ay nadaragdagan,
nalilinang, nababago at napauunlad
(Pearson at Spiro, 1982).
 Ang teksto ay lunsaran lamang o resors sa
pagbuo ng kahulugan. Hindi ang teksto
ang sentrong iniikutan ng pang-unawa
kundi ang tekstong nabubuo sa isipan ng
mambabasa.
Mga Kasanayan sa Akademikong Pagbasa
1. Pag-uuri ng mga ideya at detalye
A. Paksang pangungusap
B. Suportang detalye
2. Pagtukoy sa layunin ng teksto
A. Manlibang
b. Manghikayat
c. Magbigay opinyon
d. Magpaliwanag
e. Mangaral
 f. Magtanggol
g. Magbigay impormasyon
3. Pagtiyak sa damdamin, tono at pananaw
ng teksto
A. DAMDAMIN (LUNGKOT, SAYA,
TAKOT...) - MAMBABASA
B. TONO (LUNGKOT, SAYA, TAKOT...)
- AWTOR
C. PANANAW (PUNTO DE
BISTA/VISTA)
C1. UNANG PANAUHAN – AKO,
KO, AKIN, KITA, TAYO...
C2. PANGALAWANG
PANAUHAN – IKAW, KA, MO, NINYO,
INYO...
C3. PANGATLONG PANAUHAN
– SIYA, NIYA, KANYA, SILA, NILA...
4. Opinyon at Katotohanan
A. Personal na paniniwala
B. Tinatanggap ng lahat
5. Pagsusuri kung valid o hindi ang ideya
A. Sino ang nagsabi ng ideya o
pananaw?
B. Awtoridad ba ang nagsabi?
C. May batayan ba siya?
6. Paghihinuha at Paghuhula
A. Paghihinuha (inferencing) –
pamagat/karikatura
B. Paghula (prediction) -
habang bumabasa
7. Pagbuo ng lagom at konklusyon
A. PINAIKLING ANYO
B. TUMUTUKOY SA MGA
IMPLIKASYONG MAHAHANGO SA
BINASANG TEKSTO
8. Pagbibigay interpretasyon sa mapa, tsart,
grap at talahanayan
Bokabularyo:
1. batalan - lababo
2. agsikapin - inhinyero
3. Bathalaan - Tagalog ng Theology
4. hatimbutod - Mitosis
5. batlag - sasakyan
6. bahagimbilang - praksyon
7. Sipnayan - Matematika
8. adhika - nais o gusto
9. dalubhayupan - zoology
10. hatinig - telepono
Pagsulat
Ito ay isang pisikal at mental na aktibiti na
ginagawa para sa iba’t ibang layunin.
 Pisikal na aktibiti sapagkat ginagamit dito
ang kamay sa pagsulat sa papel, o sa
pagpindot ng mga keys ng tayprayter o
ng keyboard ng kompyuter. Ginagamit din
sa pagsulat ang mata upang imonitor ang
anyo ng writing output kahit pa ito ay
handwritten lamang o rehistro sa
monitor ng kompyuter o print -out na.
 Mental na aktibiti sapagkat ito ay isang
ehersisyo ng pagsasatitik ng mga ideya
ayon sa isang tiyak na metodo ng
debelopment at pattern ng organisasyon
at sa isang istilo ng gramar na naayon sa
mga tuntunin ng wikang ginamit.
Kahulugan ng pagsulat ayon sa iba’t-ibang
tao:
 Ang pagsulat ang bumubuhay at
humuhubog sa kaganapan ng ating
pagiging tao. (William Strunk, E.B White)
 Ang pag-iisip at pagsusulat ay kakambal
ng utak, gayundin naman, ang kalidad ng
pagsulat ay hindi matatamo kung walang
kalidad ng pag-iisip. (Kellogg)
 Ang pagsulat ay kabuuan ng
pangangailangan at kaligayahan. (Helen
Keller)
 Ito ay isang komprehensibong kakayahang
naglalaman ng wastong gamit ng
talasalitaan, pagbuo ng kaisipan, at
retorika. (Xing Jin)
MGA ELEMENTO NG PAGSULAT
A. PAKSA
Ito ang pinakaunang dapat gawin.
Kailangang maunawaan at may sapat na
kaalaman ang manunulat sa kanyang
paksang mapipili upang maging epektibo
ang pagsusulat.
B. MGA LAYUNIN
1. Pansariling Pagpapahayag
2. Pagbibigay ng Impormasyon
3. Malikhaing Pagsulat
C. MAMBABASA
Dapat bigyang pansin ng manunulat at
nagaganap na interaksiyon sa
pagsusulat.
Dapat alamin niya kung sino ang
susulatan, ano ang gusto niyang isulat,
ang lawak ng kanyang pag-unawa, at iba
pa (Badayos, 2000).
D. WIKA
Mahalaga sa pagsulat ang kakayahang
gumamit ng wika.
Proseso ng Pagsulat
 Prewriting
 Writing
 Revising
 Editing
Mga Katangian ng Maayos na Teksto
Kaisahan
◦ Tumutukoy sa pagkakaroon ng iisang
pokus sa buong nilalaman ng tekstso.
Ibig sabihin, ang lahat ng suportang
detalye ay tungkol lamang sa
pangunahing ideya ng talata o tesis ng
isang teksto.
Kaugnayan
◦ Tumutukoy sa pagkakaugnay ng lahat
ng kaisipang isinasaad ng isang teksto.
Nakatutulong ito upang malaman ng
mambabasa ang ugnayan ng mga
ideya sa isa’t isa. Kasama na rito ang
kaayusan ng mga ideya.
Kalinawan
◦ Dito makikita kung naintindihan ng
mambabasa ang nais ipahayag ng
manunulat. Nagagawa ito sa
pamamagitan ng mga suportang ideya
na nagpapatibay sa paksa at layunin ng
nagsulat.
Bisa
◦ Ito ay nakasalalay sa malinaw na
paghahayag ng layunin sa panimula. May
kanuluhan ba ang bawat suportang
ideyang ipinahayag? Nakatulong ba ang
mga ginamit na paraan upang makita ang
posisyon ng manunulat?