PAPAN SUIS UTAMA

4.1 Draw The Switchboard Diagram.

4.1.1 Block Diagram Protection And Metering

4.1.2 Draw Circuit Diagram
4.1.3 Draw The Capacitor Bank Circuit

4.2 Draw The Fighting System Circuit.

4.2.1 Type Of Load

4.2.2 Structure Plan Symbol
4.2.3 Protection And Control Circuit

4.3 Draw The Standby Generator Set Circuit.

4.3.1 Block Diagram

4.3.2 Structure Plan Symbol
4.3.3 Protection And Control Circuit
 MEREKABENTUK PAPAN SUIS UTAMA

PENGENALAN

Melukis litar Papan Suis Utama merupakan salah satu unit dalam Modul ini yang perlu
dipelajari oleh setiap pelatih. Topik ini sangat penting bagi memantapkan pengetahuan pelatih
dalam melukis, memahami dan mentafsir semua simbol dalam litar Papan Suis Utama. Topik ini
juga Meliputi Sistem Pencegah Kebakaran dan Janakuasa Tunggu Sedia.

OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Diakhir pembelajaran pelatih akan dapat

1. Memahami Rajah Skematik bagi Papan Suis Utama

2. Melukis Rajah Skematik bagi Papan Suis Utama.

HASIL PEMBELAJARAN
Diakhir pembelajaran ini, pelatih dapat:

1. Memahami dan membaca rajah Skematik bagi Papan Suis Utama.

2. Melukis Rajah Skematik bagi Papan Suis Utama dengan menggunakan simbol yang
piawai.
4.0 PAPAN SUIS UTAMA

4.1 MELUKIS LITAR PAPAN SUIS UTAMA.

Bagi pemasangan elektrik yang melebihi 60A, TPN sambungan pendawaian

pada alat pelindung dan alat jangka tidak disambung secara terus seperti yang terdapat
pada pendawaian kurang daripada 60 A.

Pendawaian kepada alat jangka dan alat pelindung bagi system 3 fasa akan
dibuat menerusi sesuatu alat tambahan iaitu pengubah arus. Bagi memudahkan
seorang juruelektrik, juruteknik membuat lakaran rajah pendawaian dan rajah skematik.
Bagi sistem pemasangan suis utama perlu dilukis dengan kemas dan jelas untuk tujuan
memudahkan kerja-kerja penyelenggaraan dan kenal pasti kedudukan bahan.
4.1.1 GAMBARAJAH SATU GARISAN PAPAN SUIS UTAMA.

CONTOH RAJAH SKEMATIK GABUNGAN KEMASUKAN KABEL BAWAH TANAH

DAN SAMBUNGAN PANEL SEHINGGA PALANG BUS
PALANGBU
S

R Y B
LAMPU PENUNJUK
5A
V
SUIS JANGK
JANGKA PF PEMILI A
FAKTOR KUASA H VOLT

KWJ

3 x CT’S A
SUIS JANGK
GEGANTI PEMILI A
KEROSAKAN BUMI / H AMPIA
GEGANTI ARUS EF R
LAMPAU R
4 X CT’S
OCR
6 A STF

MCCB / ACB
S/
T

KOTAK KABEL N

BEKALAN KABEL BAWAH TANAH

Rajah 4.1.1
4.1.1.1 GAMBARAJAH SATU GARISAN PAPAN SUIS UTAMA.

CONTOH RAJAH SKEMATIK PECAHAN KOMPONEN KEMASUKAN KABEL BAWAH

TANAH DAN SAMBUNGAN PANEL SEHINGGA PALANG BUS

PALANG
BUS

R Y B N

LAMPU PENUNJUK
3 X 5A
V
SUIS
PEMILI
H
3 x CT A
SUIS
PEMILIH
1 x CT M.D

1 x CT P.F
2x5A

3 x CT’S 3∅
3x5A KWH

EF
4 X CT’S R
OCR
6 A STF

MCCB / ACB S/
T

KOTAK KABEL N

BEKALAN KABEL BAWAH TANAH

Rajah 4.1.1.1
4.1.2 DIAGRAM PAPAN SUIS UTAMA

CONTOH RAJAH PEPASANGAN KEMASUKAN KABEL BAWAH TANAH

DAN SAMBUNGAN PANEL HINGGA KE BUS BARS

R
Y
B
N

M K B

VOLTMET
ER
V

5A SUIS
PEMILIH

PF
CT CT CT
KWJ

AMMETER
A
E
SUIS
EFR PEMILIH

E
CT CT CT CT OCR

ACB U/
N NO-VOLT COIL

Rajah 4.1.2
 CONTOH RAJAH PEPASANGAN ACB
MENGGUNAKAN SHUNT TRIP
Ke DB - A

Ke DB - B

Ke DB - C

Ke DB - D
LAGENDAKETERANGANA
RAJAH SKEMATIK AGIHAN PAPAN SUIS UTAMA CT
EFR
R KWJ
Y MCCB
B CONTOH AGIHAN SUISBOD - A
OCR
N PF

1 NO – 10KK Motor

1 NO – 10KK Motor

1 NO – 10KK Motor
S.S
1 NO – 5KK Motor

1 NO – 5KK Motor

1 NO – 5KK Motor
1 2 3 4
V
Jangka Ampiar
Current Transformer (alatubah arus)
EFR Relay
Earth Fault
CT CT CT CT
Jangka Kilowatt / Jam
E Moulded Case Circuit Breaker
Over Current Relay
1 2 3 4 5 Power
6 Factor (Jangka Faktor Kuasa)
Selector Switch (Suis Pemilih)
Jangka Volt

100A 100A 60A 60A

BUSBARS
P P P P P P
S S S S S
4S x 25MM2 x 4MM2
D D D D D D
5A
SUISBOD UTAMA
R FASA
20A-3 Y B
ISO

5A
PF V
OCR
S.S
16A 16A 16A 20A 20A 20A
KWJ

CT 300/5 ACAB
ACB 5A
SUISBOD A S.S ST

ACB LOCK C/W R Y B

KEY EFR LAMPU PENUNJUK
CT 100/5
CT 300/5 EFR
OCROCR
Rajah 4.1.2.1
MCCB LAGENDA
300A KETERANGAN
MCCB 100A
ST
CT Current Transformer
BEKALAN 150MM KABEL 4-TERAS 2
(alatubah arus)
ISO Isolator (Pengasing)
4 X 25MM2 PSD Penghidup Bintang Delta
KABEL KOTAK KABEL
KOTAK KABEL Rajah 4.1.2.3

DARIBAWAH
BEKALAN KABEL SUISBOD UTAMA
TANAH Rajah 4.1.2.2
 1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor

1 NO – 3KK Motor
1 NO –3KK Motor

SIMPANAN
CONTOH AGIHAN SUISBOD - B

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

P P P P P P P P P P
T T T T T T T T T T
T T T T T T T T T T

20A-3 FASA ISO

16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A 16A

5A
SUISBOD B
R Y B
LAMPU PENUNJUK
CT 100/5
EFR
OCR

MCCB 100A ST

LAGENDA
4 X 25MM 2 PTD
KABEL
Penghidup Talian Terus
Rajah 4.1.2.4
DARI SUISBOD UTAMA
 16A
1
1 NO –3/4KK Motor

16A

KABEL
2
1 NO –3/4KK Motor

4 X 16MM2
3
1 NO –3/4KK Motor

16A 16A
4
1 NO – 1.5KW Peny. Udara

16A
5
1 NO – 1.5KW Peny. Udara

16A

DARI SUISBOD UTAMA

60A / 0.3A
6
1 NO – 1.5KW Peny. Udara

MCCB 60A
RCCB 3 FASA
16A
1 NO – 1.5KW Peny. Udara
7
CONTOH AGIHAN SUISBOD - C

16A

Rajah 4.1.2.5
KABEL
3 X 2.5MM2
 6A
1
3 Litar x 10 Poin Lampu

6A
2
3 Litar x 10 Poin Lampu

3
3 Litar x 10 No. 13A Soket Alir Keluar

16A 16A
4
3 Litar x 10 No. 13A Soket Alir Keluar

16A
Simpanan

60A / 0.3A

MCCB 60A
RCCB 3 FASA
CONTOH AGIHAN SUISBOD - D

KABEL
KABEL
3 X 2.5MM2
3 X 1.5MM2
 4 X 16MM2
KABEL

DARI SUISBOD UTAMA Rajah 4.1.2.6

4.1.3 LITAR CAPACITOR BANK.

Rajah 4.1.3
4.1.4 LITAR KAPACITOR BANK SATU GARISAN

MCCB X

Step 1 Step 2 Step 3 Step 4 Step 5

Rajah 4.1.3.1
 4.2 LITAR SISTEM JANAKUASA TUNGGU SEDIA

Melukis litar sistem janakuasa tunggu sedia merupakan salah satu tajuk yang perlu
dipelajari oleh setiap pelatih. Dalam topik ini pelatih akan dapat melukis litar sistem
janakusa tunggu sedia.
Dalam bab ini pelatih akan diajar melukis litar gambarajah satu garisan dan
gambarajah penuh bagi sistem ini. Gambarajah ini adalah bagi memudahkan
juruelektrik, juruteknik membuat penyelenggaraan sistem ini

Bahagian janakuasa;
Sesuatu stesen janakuasa boleh dibahagikan kepada tiga bahagian utama
iaitu;
i. Janakuasa
ii. Penggerak Utama.
iii. Penguja

Stator Badan Penguja

Penggerak Rotor Anker Penguja

Utama
Arah Pusingan
Badan Penguja Ekanikal
Stator

Alternator
Penguja

Rajah 4.3
4.2.1 GAMBARAJAH LITAR JANAKUASA TUNGGU SEDIA
(SATU GARISAN)

Rajah 4.3.1
 4.2.2 LITAR JANAKUASA TUNGGU SEDIA
ESSENTIAL BUS-BAR NONESSENTIAL BUS-BAR

v v
v
v
v
6A R Y B 6A R Y B

INTERLOCKED 4 POLE
AUTOMATIC CHANGE OVER
CONTACTOR
CT-1
GC-2
GT
MC-1
1 R
ACB 2

GT-1 G
CT
C
1
3
GC-3 MT

1
415 50Hz BEKALAN ACB
M
DARI PENJANA TUNGGU SEDIA C

Rajah 4.3.2
415V 50Hz BEKALAN DARI TNB