VISIT DEPED TAMBAYAN

http://richardrrr.blogspot.com/

1. Center of top breaking headlines and current events related to Department of Education.
2. Offers free K-12 Materials you can use and share.

Yunit 1: NAIIBA AKO!

INTRODUKSYON

MGA KATUYUHAN
Pagkatapos kan pag-aadal sa Yunit 1 gamit an
modyul na ini, pinaglalaoman na magigibo mo an
minasunod:

1. Maipapabisto mo an saimong sadiri

2. Maiintindihan mo an konsepto kan

pagpapadagos asin pagbabago

3. Maikukumpara mo an istorya kan saimong

buhay sa istorya kan buhay nin saimong kaklase

4. Matatawan nin importansya asin maipag-

uurgulyo mo an saimong sadiri
1
Leksyon 1: Pagbisto sa Sadiri

INTRODUKSYON

2
Leksyon 1.1: An Sakuyang Sadiri

Isipon
Ano-ano an mga aram mo manungod
sa saimong sadiri?

Gibohon 1
Magkarawat nguna kita.
Magdangog sa instruksyon kan paratukdo.
Magrupo-grupo kamo kan saindong mga kaklase
base sa kategoryang sasabihon kan saindong
paratukdo. Sa kawat na ini, piglalauman na
masasabi mo an saimong pangaran, kumpleanyo,
edad asin istaran.

Tangani na makabilog nin grupo, ano an kaipohan

mo na ihapot sa saimong mga kaklase? Kun ika man
an hinahapot kan saimong mga kaklase, ano man
an saimong mga simbag?

Sa anong pagkakataon kaipuhan mo an saimong

pangaran, kumpleanyo, edad asin istaran?

3
Gibohon 2
Magbilog kamo nin grupo na may apat na
myembro. Magdangog nin marhay sa sitwasyon na
babasahon kan saindong paratukdo. Ipahiling sa
paagi nin dula-dulaan kun pano mo sasabihon an
mga impormasyon manungod sa saimong sadiri.
Tatawanan kamo nin tamang oras para maghanda
asin mag-ensayo.

Ipahiling sa klase an ihinandang dula-dulaan.

Ano an namatian mo matapos ipahiling sa kaklase

an ihinanda nindong dula-dulaan?

Kamo, naeksperyensya na man nindo an sitwasyon

na saindong ipinahiling sa dula-dulaan? Ano an
saimong ginibo o sinimbag sa mga hapot?

4
Gibohon 3
Simbagan an impormasyon na hinahagad
manungod saimo. Kupyahon ini sa suratang papel.
Eskwelahang Elementarya kan Mabini
__________ an
pangaran
Ipinangakiko.
ako kan
Pangaran: ______________________________
___________
___.
Grado: _________________________________

Gng. Mercedes Cruz

Paratukdo

Importanteng Impormasyon

Kumpleanyo: ________________________

Edad: ____________________________________

Istaran: ____________________________

Magurang: _______________________________

5
Gibohon 4
Tanganing lalo mong mamidbid an saimong sadiri,
aramon an pinagkuanan kan saimong pangaran.
Maghapot sa saimong magurang o tagapag-
ataman kun tano ta iyan an itinao nindang
pangaran saimo.

Nin huli ta
magkapareho an
aldaw nin
kumpleanyo nindo
Inay tano po ni Jose Rizal,
ta Jose an matibay asin
ipinangaran maipag-uorgulyo
nindo nin Pilipino.
sakuya?

Isurat sa laog kan bituon an saimong inot na

pangaran. Halimbawa, Jose. Isurat man sa laog kan
bilog an rason kun tano ini an itinao saimong inot na
pangaran. Halimbawa, pareho an aldaw kan
kapangakian mi ni Jose Rizal, sarong matibay na
Pilipino. Gibohon ini sa suratang papel.

6
Halimbawa:

Pareho an aldaw
kan samong
JOSE kapangakian ni
Jose Rizal, sarong
matibay na
Pilipino.

Maghagad nin tabang sa saindong paratukdo para

maisurat an saimong inot na pangaran. Ipahiling ini
sa klase asin sabihon kun tano ini an itinao saimong
pangaran.

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________

_______________________
7

_______________________
Gibohon 5
Ano-ano pa an ibang pangaran na inaapod saimo
kan saimong mga magurang o kabarkada pwera sa
saimong inot na pangaran? Sa mga pangarang
inaapod saimo, arin sa mga ini an pinakagusto mo
na iapod saimo? Tano?

Sa sarong malinig na papel, maggibo nin name tag

na nakasurat an pinakagusto mong pangaran.
Kuloran ini kan saimong paboritong kulor.
Magpatabang sa paratukdo sa pagkaag nin lubid.
Isulot ini sa oras kan klase.

JOSE
Tandaan

Importante na maaraman mo na an mga

importanteng impormasyon manungod sa
saimong sadiri arog kan saimong pangaran,
kumpleanyo, edad asin istaran.
Magagamit mo an mga impormasyon na ini sa
pagpapamidbid kan saimong sadiri sa mga
bagong kabarkada, kaklase asin kakawat.
Karapatan kan lambang aki na Pilipino an
mamundag, mabuhay, magkaigwa nin sadiring
pangaran asin nasyonalidad.

8
Leksyon 1.2: Naiiba Ako!
Isipon
Pano mo ilaladawan an saimong sadiri?
Arin sa saimong panluwas na itsura an
naiiba sa mga tawo sa saimong palibot?

Gibohon 1
Sa sarong malinig na papel, idrowing an sadiri.

Pagkatapos mong idrowing an sadiri, isurat sa

parteng ibaba an saimong pangaran. Ipahiling sa
klase an saimong ginibo.
Halimbawa:

Hilingon an ipinaskil kan saimong mga kaklase.

Ikumpara an mga drowing. Ano-ano an
magkakaiba? Ano-ano man an magkakapareho?

9
Gibohon 2
Naobserbaran mo na an saimong mga muro sa
kamot?
Hilingon nin marhay an mga kurit sa saimong
dakulang muro o tindarakul na muro.

Gabos kita may kanya-kanyang linya sa tindarakul

na muro o “thumb mark” kapareho kan pinag-
aadalan kan imbestigador sa ritrato. Ikumpara mo
an saimong “thumb mark” sa saimong mga kaklase.
Ano an nariparo mo?

Magbilog nin sarong grupo na may limang (5)

myembro. Magkua nin malinig na papel asin
maghanap nin pwedeng ipangkulor sa saimong
dakulang muro o tindarakul. Pagkatapos kuloran an
saimong tindarakul, iduon nindo ini sa papel pareho
kan nasa ritrato.

10
Pag-adalan nin marhay an mga kurit hali sa
saindong tindarakul. Ano an nadiskubre mo?
Magkapareho daw an thumb mark nindo kan
saimong mga kaklase?

Pwera sa thumb mark, may iba ka pa daw sa

saimong panluwas na itsura an naiiba sa saimong
mga kaklase?
May naiisip ka na?

Tandaan

Igwa ka sa saimong mga panluwas na

itsura na naiiba sa saimong mga kaklase arog kan
thumb mark, sukol o kadakulaan kan lawas, korte
kan lalawgon/pandok langkaw kan dungo, korte
asin kulor kan mata, asin an kulor asin porma kan
buhok. Dapat mong ipag-urgulyo an saimong
sadiring itsura.

Naiiba an lambang saro sa saimong kaklase.

11
Dapat mo man igalang asin tawanan nin
importansya an saindang sadiring itsura.
Gibohon 3
Pag-adalan mo an mga ritrato.

Maugma Mamundo

Nabigla Anggot/Dagit

Ipinapahiling sa ritrato an iba-ibang namamatian

kan tawo arog kan maugma, mamundo, nabigla
asin anggot o dagit.
Kasuarin mo namamatian an mga pagmating ini?

12
Magkawat kita. Magbilog nin duwang grupo sa klase
na igwa nin magkaparehong bilang kan myembro.
Kada grupo magibo nin sarong bilog. Arugon an
nasa ritrato.

May iba-ibang sitwasyon na babasahon an

saindong paratukdo. Matapos mabasa an sarong
sitwasyon, mabilang siya abot sa sampulo mantang
an duwang grupo nag-iikot. An nasa laog na mga
aki pawala an mga nasa luwas na mga aki patuo.
Utrohon ini sa mga masunod pang sitwasyon na
babasahon kan paratukdo.

Ano an namatian nindo mantang kamo

nagkakawat? Magkapareho daw an pagmating
ipinahiling nindo kan saimong kahampang na
kaklase sa iba-ibang sitwasyon na nasambit?
Tano iyo o tano ta dai?
13
Gibohon 4
May mga lalawgon sa laog kan kahon na
nagpapahiling kan iba-ibang pagmati. Kuloran an
lambang lalawgon kan kulor na pwede mong ikabit
sa iba-ibang pagmati. Magdrowing sa palibot kan
lalawgon sa laog kan kahon nin mga bagay na
nagtatao saimo nin kaugmahan, kamundoan,
pagkabigla asin kaanggotan.

An Sakong Namamatian

Maugma Mamundo

Nabigla Anggot/Dagit

Tandaan

Igwa ka nin sadiring pagmati. Igwa

ka man nin sadiring rason kan saimong
kaugmahan, kamundoan, pagkabigla asin
kaanggotan. Arog man saimo an ibang aki
igwa man nin sadiring pagmati na dapat mong
midbidon asin igalang.

14
Leksyon 1.3: An Sakuyang Mga Pangangaipo

Isipon
Ano-ano an saimong mga pangangaipo
sa aroaldaw?

Gibohon 1

Hilingon an mga pangyayari sa ritrato. Pagsunod-

sunodon an mga ritrato base sa pangyayari. Arin an
inot asin minasurunod na pangyayari? Isurat an mga
letrang A-D sa suratang papel. A para sa pinakainot
asin D para sa pinakahuri.

A B C D

Tano ta iyan an naisip mong pagkakasunod-sunod

kan mga ritrato?

15
“Timeline” an apod sa saindong nabilog.
Ipinapahiling satuya kan timeline kun kasuarin
nangyari an mga pangyayari. Tanganing makagibo
nin timeline mag-isip pa nin mga magkakasunod-
sunod na mga pangyayari.

Purbaran man na maggibo nin sadiring timeline.

Mag-isip kamo nin mga pangyayari puon kan kamo
magluwas sa saindong harong. Mag-isip nin tulo
pang pangyayari hanggang sa ngunyan na
presente. Magpatabang sa paratukdo sa mga gusto
mo na iistorya. Idrowing sa suratang papel an mga
pangyayari. Laganan nin linya an mga pangyayari.
Ngunyan nakagibo ka nan in sarong timeline.

A B C D

Gibohon 2
Uni an sarong timeline na nagpapahiling kan mga
pang-aroaldaw mong gibo. Magdrowing nin mga
bagay na pwede mong magamit sa mga
nakalistang gibohon. Gibohon ini sa suratang papel.

16
Mga Pang-aroaldaw Mga Bagay
Mga Bagay na na
na Gibohon Kaipohan

Pagmata sa
1 pagkaaga

Pagkarigos
2
Pagbulos/pag-
3 sanli nin bado

Pagkakan nin
pamahaw
4
Pagpasiring sa
5 eskwelahan

Pagpuli hali sa
6 eskwelahan.

Pagkakan nin
7 pamanggihan

Pagpreparar
bago
magturog sa
8 banggi.

17
Pag-adalan an timeline asin an mga bagay na
saimong idrinowing.
Sa mga bagay na idrinowing, arin sa mga ini an
kaipohan mo para mabuhay? Arin man sa mga
bagay na idrinowing an pwede kang mabuhay
maski mayo kaidto?
Pumili nin sarong kaklase asin ihiras saiya an saimong
simbag. Ikumpara an saindong mga naging simbag.
Ihiras sa bilog na klase an napag-ulayan nindo kan
saimong kaklase.

Gibohon 3
Hilingon mo an misteryosong dulay na may mga
bagay na kaipuhan kan mga aki na arog mo.
Idrowing sa suratang papel an mga bagay na
kakaipohan mo. An mga bagay kaya na ini dai
nauubos, nararaot o nawawara? Kun dai, papano
mo mapapangatamanan an mga bagay tangani
na dai ini masayang, maraot o mawara?

18
 Tandaan

Igwa nin iba-ibang panginot na mga

kaipohan an lambang aki na kapareho mo,
arog kan kakanon, bado, istaran asin mga
gamit sa eskwelahan.

An kada aki igwa nin magkakaiba-ibang

pangangaipo segun sa lugar o sitwasyon na
kinamumugtakan.

Leksyon 1.4: An Mga Paborito Kong Bagay

Isipon

Ano-ano an mga paborito mong

kakanon?
Bado? Kawatan? Lugar na
dinudumanan? Gibohon sa aroaldaw?

Gibohon 1
Gamit an mga daan na dyaryo o magazine,
gumunting nin mga ritrato kan mga kakanon, bado,
kawatan, lugar asin mga gibohon na gustong-gusto
mo asin nagpapamidbid/nagpapabisto sa saimong
sadiri. Darahon ini sa klase.

19
Sa malinig na papel, pagdurukoton an mga
dinarang ritrato kan mga bagay na gustong-gusto
mo asin nagpapamidbid sa saimo.
Aram mo an apod kaini?

Collage (ko-láds) an apod sa mga ritrato na pinag-

iriba na nagpapahiling nin sarong dakulang ideya.
Ipahiling an nabilog na collage sa klase.

Gamit an mga ginunting na ritrato, handa ka na sa

paggibo nin collage? Idukot an mga ritrato sa
sarong malinig na papel. Dai paglingawan na isurat
an saimong pangaran asin an titulo kaini na “Ini an
Gusto Ko”.

Ihiras sa klase an natapos na collage

20
Gibohon 2
Maghagad nin gibohon sa paratukdo. Guntingon an
mga ritrato na nasa ibaba. Idukot an mga ini sa
ritrato kan plato asin gibohon na collage.
Magdrowing man sa suhay na papel kan paborito
mong kakanon asin idagdag ini sa ginibong collage.

21
Pangaran: __________________________________
Grado: _____________________ Petsa: _________

An Sakuyang mga Paboritong Kakanon

22
Gibohon 3

Magdara nin mga paborito mong gamit arog kan

libro, bado o kawatan.

Ipahiling asin ihiras sa klase an saimong dinarang

mga paboritong gamit.

23
Gibohon 4

Patuodan sa saimong mga kaklase kun ano an

saimong paboritong gibohon sa paagi kan kawat na
charades. An kawat na ini nagpapatuod kan sarong
bagay sa paagi nin paggibo nin aksiyon o paghiro
na dai nagtataram. Oorasan kan paratukdo an
gigibohon na patuod kan lambang saro.

Pagkatapos kan kawat na charades, hanapon an

mga kaklase na kapareho mo an paboritong
gibohon. Magplano nin sarong presentasyon na
nagpapahiling kan saindong paboritong gibohon.
Tandaan

An lambang aki igwa nin paboritong

gamit, gibo asin kakanon. An mga ini an
magpapamidbid saimo asin mapahiling kan
pagkakaiba mo sa ibang aki.

24
Gibohon 5

Sinda Ana asin Mara marhay na magkabarkada.

Pirmi sindang mahihiling na magkaiba. Pirmi man
sindang nagtatabangan. Dakul nin mga bagay an
pareho nindang nagugustuhan arog kan pagkawat
nin piko asin harong-harong.

Sinda Jun, Anton asin Paco marhay na

magkakabarkada. Pirmi sindang mahihiling na
maugmang nagbuburukudan, nagkakawat nin sipa
asin nagtataragoan. Pirmi nindang pighihiras sa
lambang saro an saindang mga kawatan.
25
Ika, siirisay an saimong mga kabarkada? Tano ta
naging kabarkada mo sinda? Ano-anong mga ugali
an nagustuhan mo sainda?

Magsurat nin sarong pag-uugali kan saimong

kabarkada sa korteng papel na itatao kan saindong
paratukdo. Pagkatapos magsurat, idukot sa
nakapaskil na ritrato sa laog kan klasrum na inihanda
kan saindong paratukdo.

Pagkatapos kan gibo, kantahon an kantang “Ako

Espesyal” sa tono kan kantang “Are You Sleeping?”

Ako espesyal
Ako espesyal
Ika man!
Ika man!
Kita magkarawat
Kita magkarawat
Mag-ugma, aroaldaw

26
Gibohon 6

Hilingon asin pag-adalan an ritrato ni Jose.

Mahihiling mo sa ritrato na may nakadrowing sa

kupya ni Jose. Maririparo mo na nakadrowing digdi
an mga naglaladawan saiya. Ini an inaapod na
graphic organizer. Saro ining paagi nin paghiras asin
pagpapakaray nin mga ideya sa sarong maray-
rahay na paagi.

27
Tanganing lalo mong mamidbid an saimong sadiri,
isipon mo giraray an mga paborito mong bagay.
Ipahiling ini sa paagi nin graphic organizer na kamot.
Idrowing an mga ini sa simbagang papel na itatao
kan paratukdo. Pagsararoon an mga pa borito
mong gibohon, kakanon, bagay asin sa hurihan an
saimong ugos na kabarkada. Isurat an saimong
pangaran sa simbagang papel.

An Sakuyang mga Paboritong Bagay asin Ugos na

Kabarkada

28
Adalan an graphic organizer.

Pagkatapos gibohon an graphic organizer,

magbilog nin grupo na may sampulong (10)
myembro. Aramon kun igwa sa saindong mga
kagrupo an may eksaktong kapareho na ginibong
graphic organizer.

Tano ta dai saindo nin eksaktong magkapareho na

kasimbagan?

Tandaan

Ika naiiba. May mga pag-uugali ka

asin gibo na iba sa saimong mga kaklase. An
mga pag-uugaling ini iyo an nagpapamidbid
sa saimo. Dapat mo ining ipag-urgulyo.

29
Leksyon 2: Paghiras kan Sadiring Istorya nin
Buhay

INTRODUKSYON

30
Leksyon 2.1: Sa Sakuyang Pagdakula
Isipon
Ano-ano an mga bagay na
nagbabago?

Gibohon 1

Hilingon mo an mga ritrato kan sarong agila.

An Pagdakula asin Pagbabago kan Sarong Agila

Ano an naobserbaran mo sa agila?

Ano an nariparo mong pagbabago puon sa inot na
ritrato hanggang sa huring ritrato?
Igwa ka nin aram na iba pang hayop na nag-aagi
sa mga siring na pagbabago o nag-iiba an itsura?

Ano-ano an pagkakapareho kan pagbabagong

nangyayri sa tao asin hayop na napag-adalan sa
klase? Ano-ano man an pagkakaiba

31
Gibohon 2

Pag-adalan an duwang timeline.

Iladawan an mga timeline kan pagbabago sa
buhay ninda Mimi asin Boboy

Pagbabago sa Buhay ni Boboy

Pagbabago sa Buhay ni Mimi

Ano-ano an mga pagbabagong nariparo mo sa

ipinahiling na duwang timeline?

32
Ano an mga naobserbaran mong pagbabago sa
itsura ninda Mimi asin Boboy?

Sa anong edad nagpuon an timeline? Sain ini

nagtapos? Sinda Mimi asin Boboy pa kaya an
ipinapahiling sa huring ritrato sa timelines? Tano daw
ta nagbago an saindang itsura?

Sa paghuna mo daw gabos na tawo

makakaeksperyensya nin mga pagbabago? Tano
iyo o tano dai?

Pag-adalan an mga ritrato. Guntingon asin idukot ini

sa kahon base sa tamang pagkakasunod-sunod kan
mga pagbabagong nangyayari sa buhay kan
sarong tawo.

33
Pangaran: ______________________________________
Grado: _____________________ Petsa:______________
An Mga Pagbabagong Nangyayari sa Buhay kan
Sarong Tawo

34
Gibohon 3

Magdangog sa ihihiras kan paratukdo manungod sa

mga pagbabagong nangyari asin naeksperyensya
niya sa saiyang buhay. Pagmasdan an timeline kan
buhay kan saimong paratukdo.

An Buhay kan Sakong Paratukdo

Sabihon an mga pagbabagong nangyari sa saiyang

buhay.

Tandaan

An lambang tawo minaagi nin

pagbabago sa saiyang lawas o hawak asin sa
saiyang mga kayang gibohon.

35
Leksyon 2.2: Mga Pagbabago sa Sakuyang Sadiri
Isipon

Ano-anong mga pagbabago sa

saimong sadiri an nariparo mo puon kan
ika ipangaki sagkod sa ngunyan?

Gibohon 1

Hilingon mo an sadiri mo sa salming. May

pagbabago daw sa lalawgon o hawak mo puon
kan ika sadit pa? Tano mo ini nasabi? Magdara nin
ritrato mo kan ika sadit pa asin ritrato mo kan
nakalihis na taon. Magpatabang sa magurang.

Ipaistorya sa saimong mga magurang o tagapag-

ataman kun ano-ano an mga pagbabago sa
saimong sadiri puon na ika inaki sagkod ngunyan.

Ano-ano Ay, aki ko! Dakul

po an nag an pagbabago
bago saimo puon na
sakuya? maipangaki ka
sagkod ngunyan.

36
Kun mayo nan in makuang ritrato. Magpatabang sa
magurang sa pagdrowing kan sadiri puon kan ika
omboy pa sagkod sa nakalihis na taon.

Hali sa mga impormasyon na naaraman mo

manungod sa mga pagbabago sa saimong sadiri,
maggibo nin timeline kan mga importanteng
pangyayari sa buhay mo. Idrowing o idukot sa film
strip.

Iistorya sa mga kaklase an mga pagbabago na

nangyari sa saimo base sa ginibong timeline.

Pangaran: ______________________________________
Grado: _____________________ Petsa: _____________
An mga Importanteng Pangyayari sa Sakong Buhay

37
Gibohon 2

Ipahiling mo sa bilog na klase an mga dinarang

personal na gamit o ipadangog an istoryang
naaraman sa magurang o tagapag-ataman
manungod sa saimomg sadiri. Iugnay man an
nagibong timeline sa Gibohon 1.

38
Gibohon 3

Ano-ano an mga pagbabago sa saimo puon kan ika

omboy pa sagkod sa ngunyan.
Igwa daw nin mga bagay saimo na dai nagbago
maski naglihis na an mga taon?
Isurat an saimong simbag sa suratang papel.

An mga Bagay na Nagdanay asin Nagbago sa

Sakuyang Buhay

Mga bagay na Mga bagay na

nagdanay nagbago

Tandaan

An lambang aki nag-aagi sa mga

pagbabago sa saiyang lawas o panluwas na
itsura asin mga gibo.

Sa likod kan mga pagbabagong ini, igwa

man nin mga bagay na nagdanay/dai
nagbago arog kan pangaran asin petsa kan
pagkamundag.

39
Leksyon 3: Pagtaong Importansya sa Sadiri

INTRODUKSYON

40
Leksyon 3.1: An mga Pangangataman Ko sa Sakong
Lawas/Hawak

Isipon
Pano mo pigtatawan nin importansya an
saimong lawas/hawak?

Gibohon 1
Hilingon an mga ritrato sa laog kan kahon. Laganan
nin tsek () an ritratong nagpapahiling nin tamang
pag-ataman sa lawas/hawak asin laganan man nin
ekis (x) an nagpapahiling kan bako-tamang gawi.

41
Tandaan

Importanteng pangatamanan ta
an satuyang lawas/hawak.
Igwa nin iba-ibang paagi na pwede mong
gibohon tanganing mapadanay na maray.
an salud.

42
Leksyon 3.2: An Pagpapauswag Ko sa Sadiring
Kakayahan

Isipon

Pano mo pinapauswag an saimong

sadiring kakayahan?

Gibohon 1

Midbid mo an aki na nasa

ritrato?

Magdangog sa istorya kan

saiyang buhay.

Ano an namatian mo
pagkatapos mong
maaraman an istorya kan
buhay ni Roselle?

Ano-ano an nakua niyang tagumpay?

Ano an ginibo niya para maging matibay na

estudyante?

Anong pag-uugali niya an pwede mong arugon?

43
Gibohon 2

Purbaran mong panuon nin simbag an mga

blangkong linya.

Ako si _____________________________________.

Kaya kong ______________________________.

Tanganing maging mas matibay,

ako ma…
__________________________________________.

Tandaan

Importanteng pauswagon mo
an saimong sadiring kakayahan. May iba-iba
pang paagi na pwede mong gibohon
tanganing pauswagon an sadiring kakayahan.

44
Leksyon 3.3: An Sakong mga Pangarap
Isipon
Ano-ano daw an mga gusto mong
magibo, makua, o maabot sa saimong
buhay.

Gibohon 1

Hilingon mo an mga tawo na nasa ritrato sa ibaba.

Haja Amina Lea Salonga Soccoro Josette Biyo

Appi Matibay na Ramos Matibay na
Matibay na parakanta Kagsadiri paratukdo sa
parahabi kan National Syensya-Int’l.
Bookstore Intel Awardee

Kenneth
Manny Tony Tan
Cobonpue Jose P. Rizal
Pacquiao Caktiong
Eksperto sa Matibay na Pambansang
Matibay na
paggibi nin negosyante. bayani kan
boksingero
mga Kagsadiri kan bansa.
nwebles. sikat na
restawrant.

45
Sinda kaidto mga aki man na kapareho nindo.
Sa saindang paghinguwa, natupad ninda an
saindang mga pangarap. An mga pangarap iyo an
mga bagay na gusto mong magibo, makua o
maabot sa saimong buhay.
Ano-ano an saimong mga pangarap?

Gibohon 2
Ipirong mo an saimong mga mata.
Paganahon an saimong imahinasyon.
Ano an nahihiling mong ginigibo mo beynteng (20)
taon puon ngunyan?
Idrowing sa laog kan bula/subo an saimong sadiri
makalihis an beynteng (20) taon puon ngunyan.
Gibohon ini sa suratang papel.

46
Gibohon 3

Hilingon an mga bituon. Isurat sa dakulang bituon an

saimong pangaran. Sa palibot kaini idrowing an mga
bagay na nagpapahiling kan saimong pangarap. Sa
duwang saradit na bituon, idrowing an mga dapat
mong gibohon tanganing maabot mo an saimong
mga pangarap. Gibohon ini sa suratang papel.
Hilingon an halimbawa sa ibaba.

LINA

na ateng
ko.

Luhuan/labutan an saradit asin darakulang bituon

arog kan nasa ritrato. Laganan an mga ini nin gakod
asin pagkabiton. Magpatabang sa paratukdo sa
pagkabit kaini sa bintana o kisame kan klasrum.

47
Pangaran: _______________________________________
Grado: _____________________ Petsa: _____________

An Sakong mga Pangarap

Para saimo importante man an magkaigwa nin

pangarap? Tano ta dapat magkaigwa nin
pangarap an sarong tawo?
Tandaan

Lambang aki may sadiring pangarap.

May mga kaipohan kang gibohon tanganing
maabot mo an saimong pangarap.
48
An Sakong mga Nagibo asin Nanudan
Instruksyon: Magdangog sa babasahon kan
paratukdo. Laganan nin tsek (/) an kahon kan
saimong simbag.
Nagamit ko an mga kaaraman na ini: Eskwela Paratukdo

1. Nasunod ko an mga
instruksyon.
2. Nagamit ko an sakong mga
kaaraman sa art.
3. Naghiras ako kan sakong
istorya sa mga kaklase.
4. Nagdangog ako sa istorya kan
sakong paratukdo.
5. Naikumparar ko an iba-ibang
mga bagay.
6. Nasabi ko an mga bagay na
gusto ko.
7. Naeksplikar ko an mga bagay
na may kinaaraman sa sakong
sadiri.
8. Tinawanan ko nin importansya
an sakong sadiri.

49
Nagibo ko an mga bagay na ini:

Eskwela Paratukdo

1. Nasabi ko an mga
impormasyon manungod sa
sakong sadiri.
2. Nasabi ko an mga bagay na
gusto ko.
3. Naikumparar ko an sakong
panluwas na itsura asin
eksperyensya sa sakuyang
mga kaklase.
4. Naipag-urgulyo an mga sadiri
kong katangian.
5. Nakagibo ako nin collage.

6. Nakabilog ako nin timeline.

7. Nakagibo ako nin graphic

organizer.
8. Napakaray ko an mga ritrato
base sa tamang
pagkakasunod-sunod kan mga
ini.

50
 Eskwela Paratukdo
Nanudan ko an mga ini:
1. Nanudan ko na naiiba ako sa
ibang aki.
2. Nanudan ko na may mga
bagay na nagdanay asin
nagbago sa sakong sadiri.
3. Nanudan kong ipag-urgolyo
asin tawan importansya an
sakong sadiri.
4. Nanudan ko na irespeto an
mga panluwas na itsura asin
eksperyensya kan sakong mga
kaklase.

Komentaryo kan saimong paratukdo:

___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
____________________.

51
Yunit 2: An Sakong Pamilya
INTRODUKSYON

MGA KATUYOHAN
Matapos an pag-aadal sa Yunit 2 gamit an modyul
na ini, piglalauman na magigibo mo an minasunod:
1. Natatawan nin kahulogan an tataramon na
pamilya
2. Namimidbidan an mga myembro kan pamilya
3. Naiintindihan an papel kan lambang myembro
kan pamilya
4. Naiintindihan an konsepto kan pagbabago asin
pagpadagos base sa istorya kan pamilya
5. Naiintindihan na an lambang pamilya may
pagkakaiba-ibang katangian
6. Nakasunod sa mga pagbuot kan pamilya
7. Naipag-uurgulyo an sadiring pamilya
8. Natatawanan nin importansya an marhay na
pakikiiba sa ibang pamilya
9. Natatawanan nin importansya an pakikisumaro
sa sadiring pamilya saka sa ibang pamilya.

52
Leksyon 1: Pagmidbid sa mga Myembro kan
Pamilya

INTRODUKSYON

Lolo Lola

Inay Itay

Manay Manoy Bunso

Ate 53
Leksyon 1.1: An Sakong Pamilya

Isipon

Siirisay an mga myembro kan saimong

pamilya?

Gibohon 1

Idrowing an mga myembro kan saimong pamilya sa

laog kan harong na mahihiling sa ibaba.

54
Gibohon 2

Kupyahon sa papel asin panuan an blangko kan

saimong simbag.

Ako si ________________________________.
(Ano an pangaran mo?)

___________________________ an myembro kan

(Pira an myembro kan pamilya mo?)

pamilya ko.

Si __________________________ an sakong ama.

(Ano an pangaran kan saimong ama?)

Si ____________________________ an sakong ina.

(Ano an pangaran kan saimong ina?)

Si/ Sinda ____________________________________

(Kun igwa ka nin tugang o mga tugang,
ano o ano ano an saindang mga pangaran?)

an sakuyang tugang/ mga tugang.

55
Gibohon 3
Haputon an mga myembro kan saimong pamilya
tanganing mapanuan nin simbag an mga blangko.
Simbagan ini nin pataram. Isurat ini sa suratang
papel.

Si ___________________________________an ama ko.

Siya ________________________________ na taon na.
An hanapbuhay niya______________________________.

Si_____________________________________ an ina ko.

Siya ________________________________ na taon na.
An hanapbuhay niya______________________________.

Si ____________________________________an tugang ko.

Siya ________________________________na taon na.
Hilig niya na mag__________________________________.

56
Gibohon 4
Hilingon an mga ritrato sa ibaba. Nagpapahiling ini
kan mga lugar na pirming pinapasyaran kan sarong
pamilya. Pakarayon an pagkakasunod-sunod base
sa haloy na ipinagtinir kan pamilya sa lugar na
pinasyaran.

Mga Lugar na Pinasyaran

2 Oras

4 Oras

57
 5 Oras

8 Oras

Importante na hilingon muna an titulo tangani na

maaraman kun ano an ipinapahiling kaini. Ipahiling
an nagibo mo sa saimong mga kaklase. Sabihon kun
tano ini an naging simbag mo. Sa paghuna mo,
tama daw an mga oras na itininir kan pamilya sa
mga lugar pasyaran na saindang dinumanan?
Ieksplikar an saimong simbag.

Sa paghuna mo sain kayang lugar pasyaran matinir

nin haloy an saimong pamilya? Tano?

58
Gibohon 5

Kaibahan kan saimong mga kaklase, purbaran

nindong maggibo nin kahoy na nagpapahiling kun
pira an myembro kan saindong pamilya. Maghagad
nin papel na korteng kwadrado sa saimong
paratukdo. Iyan an idudukot nindo sa ginibong
kahoy tanganing maipahiling an bilang kan
myembro kan saimong pamilya.
An mga Myembro kan Sakong Pamilya

__________________________
Pangaran kan Eskwela
Isurat sa lambang kwadradong papel an pangaran
kan myembro kan pamilya asin idukot ini sa bunga
kan kahoy. Ilalaag kan paratukdo sa sarong parte
kan klasrum an saindong mga nagibo.

59
Tandaan

Ika parte kan sarong pamilya.

May iba-ibang myembro an nagbibilog sa
saimong pamilya.

May pamilyang may dakul na myembro.

Igwa man nin pamilya na may diit sanang
myembro.

60
Leksyon 1.2: Mga Parteng Dapat Gibohon kan mga
Myembro kan Pamilya

Isipon

Ano-ano an mga dapat gibohon kan

kada myembro kan pamilya?

Gibohon 1

Isurat sa ibabaw kan duwang kamot an apod mo sa

saimong ama asin ina o tagapag-ataman.

Isurat o idrowing sa laog kan lambang muro an mga

ginigibo kan saimong mga magurang o tagapag-
ataman sa laog kan saindong harong. Gibohon ini
sa suratang papel.

61
Gibohon 2

Basahon an tula na may titulong, “An Samong

Pamilya” na nakua hali sa internet
http://www.takdang aralin.com/Filipino/mga-tulang-
pambata/mga-tula-tungkol-sa-pamilya/)

An Samong Pamilya Sa nadangog na

tula, pira an
myembro kan
Maugma pirmi an pamilya?
samong pamilya
Si Manoy, si Manay  Siirisay an mga
pirming magkairiba. myembro kan
Padangat kami ni ama pamilya?
saka ina
Kamo, igwa man nin siring  Ano an
na pamilya? namatian kan
Maski sa trabaho, pagal pamilya?
an lawas,
Tabang ni Tatay pirming  Tano mo ini
nakaantabay. nasabi?
Problema ni Manay
nareresulberan,  Ano-ano an
Sa pirming ginigibo ninda sa
nakatagamang tabang lambang saro? Sa
ni Nanay. saimong paghuna,
tama kaya ini? Tano
ta bako?

62
Gibohon 3

Magbilog nin grupo na may limang myembro.

Gamit an mga saradit na bola, desenyuhan ini na
magpapahiling kan iba-ibang myembro kan
saindong pamilya. An saindong nabilog sarong
halimbawa kan puppet.

Gamit an nagibong puppet, iistorya nindo an pang-

aroaldaw na gibo kan lambang myembro kan
saimong pamilya.
Ipahiling man kun pano nagtatarabangan an
lambang myembro kan saimong pamilya.

63
Gibohon 4

Sarabay na kantahon an kantang “Maugma kun

Iribanan.” Tono: “The More We Get Together”

Maugma kun iribanan,

Iribanan, iribanan.
Maugma kun iribanan
Asin nagtatarabangan.

An buhay marayrahay
Kun nagkakaminuotan
Maugma kun iribanan,
An satong pamilya

Tandaan

Importante an lambang myembro kan

pamilya. Lambang myembro kan pamilya
igwang mga bagay na dapat gibohon.

64
Leksyon 1.3: An Mga Obligasyon Ko sa Sakuyang
Pamilya

Isipon
Ano-ano an mga obligasyon mo sa
saimong pamilya?

Gibohon 1

Hilingon an mga ritrato na nagpapahiling kan sarong

aldaw na mga gibohon sa pamilya ni Ben.
Pag-adalan asin aramon kun ano an ginigibo ni Ben
sa lambang ritrato?

65
Ano an mga nariparo mo na ginigibo ni Ben asin kan
saiyang mga tugang? Sa paghuna mo, tama daw
an ginibo ninda? Tano? Ano kaya an namamatian
kan mga magurang ni Ben sa mga ginigibo nindang
magturugang?

Arin sa mga ginigibo ni Ben an ginigibo mo man sa

saindong harong?

An mga ritrato nagpapahiling kan mga dapat

gibohon kan lambang aki sa saindong harong. Ini an
inaapod na mga obligasyon. An obligasyon iyo an
mga bagay na dapat mong gibohon tanganing
magkaigwa nin karahayan, katuninungan asin
maugmang pag-iriba-iba an sarong pamilya.

May naisip ka pang mga obligasyon na dapat mong

gibohon sa saindong harong?

Ano-ano an mga ini?

66
Gibohon 2

Pag-adalan an mga ritrato na mahihiling sa tsart.

Sabihon kun arin sa mga ini an nagpapahiling nin
pagsunod sa mga obligasyon sa saindong harong.
Idrowing sa suratang papel an maugmang lalawgon
 sa mga ritratong nagpapahiling nin pagsunod sa
obligasyon asin mamundong lalawgon  naman sa
dai nagpapahiling nin pagsunod sa obligasyon.

Gibohon  o 

67
Gibohon 3

Hilingon an tsart kan mga obligasyon o dapat mong

gibohon sa saimong pamilya. Laganan nin tsek()
an mga gibohon na nagibo mo sa aroaldaw.
Gibohon ini sa suratang papel.
Mga Obligasyon na
dapat gibohon sa Lunes Martes Myer- Hwe- Byernes
pamilya kules bes

68
Mga Obligasyon na
dapat gibohon sa Lunes Martes Myer- Hwe- Byernes
pamilya kules bes

Tandaan

Igwa ka nin mga dapat gibohon o

obligasyon sa saimong pamilya.
Importante na sunudon mo an mga ini
tanganing mapadanay an karahayan,
katuninungan asin maugmang pag-iribanan
kan saindong pamilya.

69
Leksyon 2: Paghiras nin Istorya kan Sadiring
Pamilya

INTRODUKSYON

70
Leksyon 2.1: Mga Importanteng Pangyayari sa
Buhay kan Sakong Pamilya

Isipon
Ano-ano an mga importanteng
pangyayari sa buhay kan saimong
pamilya?

Gibohon 1

Mag-isip nin limang (5) importanteng nangyari saimo

kasuodma. Idrowing an mga ini sa kahon base sa
pagkakasunod-sunod.Gibohon sa suratang papel.
An Tulong Bagay na Nangyari Sakuya
Kasuodma

71
Gibohon 2

Magdangog sa istorya kan paratukdo manungod sa

importanteng pangyayari sa buhay kan saiyang
pamilya.

An mga
Importanteng
Pangyayari
sa Buhay kan
Paratukdo.

72
Gibohon 3

Hilingon nin marhay asin pag-adalan an ritrato na

nasa ibaba.

Ano an nahiling mo sa ritrato?

Siirisay an nahihiling sa ritrato?

Anong pangyayari an nahihiling sa ritrato?
Ano kaya an namamatian kan mga tawo na nasa
ritrato? Tano?

Importante kaya an pangyayaring ini sa pamilyang

nahihiling sa ritrato? Tano ta nasabi mo ini?

Ano-ano an iba pang pangyayari sa buhay kan

pamilya an masasabi mo na importante?

73
Gibohon 4

Pumili nin limang (5) importanteng pangyayari

manungod sa buhay kan saimong pamilya. Idrowing
sa laog kan harong an lambang pangyayari base sa
tamang pagkakasunod-sunod. Gibohon sa suratang
papel.

74
Gibohon 5

Ihiras sa klase an nagibong timeline manungod sa

mga importanteng pangyayari sa buhay kan
saimong pamilya.
Ano an namatian mo mantang pighihiras mo an
istorya kan buhay kan saimong pamilya?

Tandaan

May mga importanteng pangyayari sa

buhay kan saimong pamilya. Kasabay an mga ini
kan saimong buhay asin makakatabang ini sa
pagpakarhay kan saimong sadiri.

Leksyon 2.2: Mga Bagay na Nagbago asin

Nagpadagos sa Sakuyang Pamilya

Isipon
Ano-ano an mga bagay o pangyayari
an nagbabago o nagpapadagos sa
buhay kan saimong pamilya?

Gibohon 1
Ini an pamilya ni Laya kan siya mamundag asin kan
naging anom na taon na siya. Pilion asin ipaliwanag
an mga nagbago sa duwang ritrato.

75
Ritrato 1: Kan ipangaki si Laya

A B

Ritrato 2: Kaidtong anom na taon na si Laya.

C D

Dakul daw nahiling mong pagbabago sa ritrato 1

asin ritrato 2?
76
Gibohon 2

Ihiras sa saimong mga kaklase an mga

naobserbaran mo sa mga ritrato. Riparohon mo kun
ano an mga nabago, padagos na nagbabago asin
dai nagbago.

Ano an naobserbaran mo sa bilang kan mga

myembro kan pamilya? May nabago kaya sa inot
asin ikaduwang ritrato?

Ikumpara an itsura ni Laya asin kan mga myembro

kan pamilya na nasa inot asin ikaduwang ritrato.

Ano an masasabi mo sa saindang harong asin an

kapalibutan kaini? Ikumpara an inot asin ikaduwang
ritrato?

Gibohon 3

Gumibo nin sarong timeline. Mag-isip nin tulong

importanteng pangyayari sa saindong pamilya puon
kan ika namundag sagkod ngunyan. Idrowing ini sa
laog kan kahon. Obserbaran an tamang
pagkakasunod-sunod kan mga pangyayari.
Gibohon sa suratang papel.

77
 Mga Importanteng Pangyayari sa
Buhay kan Sakong Pamilya

Gibohon 4

Pag-adalan an ginibong timeline. Aramon kun ano

an mga bagay na nagbago asin padagos o dai
nagbago sa buhay kan saimong pamilya. Idrowing o
isurat an mga ini sa laog kan kahon. Gibohon sa
suratang papel.
An Buhay kan Ano an Ano an dai
Sakong Pamilya nagbago? nagbago?
Myembro

Istaran
Bagay na dapat
gibohon

78
Sa paghuna mo, tano ta may mga bagay o mga
pangyayari an nagbabago, padagos na
nagbabago o dai nagbabago.
May mga naiisip ka pang mga bagay sa buhay kan
saimong pamilya na nagbago asin mga bagay na
padagos o dai nagbago?

Tandaan

May mga bagay na nagbabago asin

padagos na nagbabago o dai nagbabago sa
buhay kan lambang pamilya.
An mga desisyon kan mga myembro kan
lambang pamilya an nagtatao nin mga
pagbabago o daing pagbabago.

79
Leksyon 2.3: Pagkukumpara kan Istorya kan Sakong
Pamilya asin Pamilya kan Sakong mga Kaklase

Isipon
Ano an pagkakaiba asin
pagkakapareho kan saimong pamilya
asin pamilya kan saimong kaklase?

Gibohon 1

Sa suratang papel magdrowing nin kahon. Idrowing

sa laog kaini an saimong pamilya asin kuloran.
Ipahiling sa klase an nagibong drowing.

80
 An Sakong Pamilya

Ako kabilang sa pamilyang ___________________.

(apelyido)

An sakong pamilya igwa nin ____________ myembro.

(bilang kan myembro)

Nakaistar kami sa ____________________________.

(lugar kan istaran)

An ama ko sarong ____________________________.

(trabaho o hanapbuhay)

An ina ko sarong ______________________________.

(trabaho o hanapbuhay)

An paborito ming gibohon na magkairiba iyo an

______________________________________________.
(paboritong gibohon kan pamilya)

An samong pamilya _________________________.

(pinakagustong pag-uugali kan pamilya)

81
Gibohon 2

Magbilog nin grupo na may limang (5) myembro.

Ihiras an istorya kan saimong pamilya. Base sa
saindong mga hiniras, panuan nin impormasyon an
tsart na mahihiling sa ibaba. Gibohon ini sa suratang
papel.

Pangaran Apelyido Bilang kan Istaran Trabaho o Trabaho Paboritong

kan mga myembro hanap- o ginigibo
myembro kan buhay hanap- kan
kan grupo pamilya kan ama buhay pamilya
kan
ama

May naoobserbaran ka na pagkakapareho asin

pagkakaiba kan saimong pamilya asin pamilya kan
saimong mga kaklase.

May iba ka pang impormasyon manungod sa

saimong pamilya na gusto mong ihiras sa saimong
mga kaklase?

82
Gibohon 3

Magdara nin krayola, gunting, pasta asin mga

makukulor na papel o lumang diyaryo o magazine o
alang na dahon.

Gamit an mga makukulor na papel, diyaryo,

magazine o alang na dahon, gumibo nin sarong
kahoy asin idukot ini sa sarong malinig na papel.

Idrowing sa laog kan kahon an lalawgon kan

lambang myembro kan saimong pamilya. Guntingon
an mga kahon asin idukot ini sa ginibong kahoy.

83
Family Tree an apod sa natapos na gibohon.
Ipinapahiling kan family tree an relasyon asin mga
myembro kan pamilya.

Gibohon 4

Ihiras sa klase an ginibong family tree. Idukot sa

pisara o sa sarong parte kan klasrum an mga
natapos na family tree.

Pag-adalan an family tree. Ano an masasabi mo sa

nabilog mong family tree? Tano daw ta magkakaiba
an mga nabilog na family tree?
Tandaan

May mga pagkakaiba asin

pagkakapareho an lambang pamilya. Sa mga
pagkakaibang ini mahihiling an mga kakaibang
pag-uugali kan lambang pamilya. Kaipuhan na
igalang ta an mga pagkakaiba-iba kan lambang
pamilya.
84
Leksyon 3: An mga Dapat Sunudon sa
Samuyang Pamilya

INTRODUKSYON

85
Leksyon 3.1: Mga Patakaran na Dapat Sunudon sa
Sakong Pamilya

Isipon
Ano-ano an mga pagbuot na
pigpapasunod sa saindong pamilya?

Gibohon 1
Pag-adalan an minasunod na ritrato.
Arin sa mga ini an ginigibo mo sa saindong harong?
Itukdo an mga ritrato na nagpapahiling kan saimong
mga ginigibo sa harong.

Tano ta ginigibo mo an mga nasa ritratong saimong

itinukdo? An mga ugali o gawi na ipinapasunod kan
saindong mga magurang o nakakamatuang
myembro kan pamilya an inaapod na patakaran.
Ano-ano pa an mga patakaran o pagbuot an
ipinapasunod sa saimong pamilya? Ano-ano an
mga ini?

86
Gibohon 2
Basahon an mga nakalistang pagbuot na nasa
ibaba. Laganan nin tsek () kun arin sa mga ini an
ipinapasunod asin ginigibo sa saindong
harong/pamilya.

A. D.

Magkakan nin mga Isaray an pinagturogan

masustansyang kakanon

B. E.

Magpuli/Mag-uruli sa
Ubuson an mga hinandang .
harong sa tamang oras.
kakanon.

C. F.

Dai magdalan/maghiling nin

telebisyon mantang Pakarhayon asin isaray
nagkakakan. an mga kinakanan

87
G.
Pwede daw tabi Maggamit nin
ako mag-iba? “po” asin “iyo
po” sa
pakikipag-
ulay/pakikipag-
ulay sa mga
matua

H.

Mag-adal nguna nin

leksyon bago
magkawat.

I.
Ibalik sa tamang
lalagan an mga
kawatan.

pagkatapos
magkawat

88
Gibohon 3

Sabihon kun sain kabali an mga patakaran na

sinimbagan mo sa Gibohon 2. Isurat an letra kaini sa
ikaduwang linya kan tsart na mahihiling mo sa ibaba.
Gibohon ini sa suratang papel.

Mga Klase nin Patakaran

Patakaran sa Eskwela

Patakaran sa Oras nin

Pagturog

Patakaran sa Tamang
Paggamit nin mga Bagay

Patakaran sa Paggalang sa
Matua o Gurang na

89
Gibohon 4

Magpili nin sarong kaklase. Ihiras nindo sa lambang

saro an mga dapat sunudon na patakaran sa
saindong pamilya. Pag-adalan an pagkakapareho
asin pagkakaiba kan mga patakaran na ini.

Tandaan

May iba-ibang patakaran na

ipinapasunod sa lambang pamilya.

Dapat igalang an mga ini na ipinapasunod

bako sana sa saindong pamilya kundi magin sa
ibang mga pamilya.

90
Leksyon 3.2: An Importansya kan Pagsunod sa mga
Patakaran kan Sakong Pamilya

Isipon
Tano ta importanteng sunudon an mga
patakaran o pagbuot kan saimong
pamilya?

Gibohon 1
Magdangog sa istorya na babasahon kan
paratukdo na may titulong “An Aking Layog-Layog”.

Ano an sinabi ni Nanay sa aking layog-layog?

Ano an ginibo kan aking layog-layog?
Tano ta dai sinunod kan aking layog-layog an sinabi
kan saiyang ina?
Ano an nangyari sa aking layog-layog?
Kun ika an aking layog-layog, gigibohon mo man
daw an saiyang ginibo? Tano? Tano dai?

91
Gibohon 2

Kuloran an mga ritrato na nagpapahiling nin

pagsunod sa mga patakaran sa pamilya.

92
Gibohon 3

Magkawat kita nin “Snakes and Ladders.”

Ano an namatian mo mantang nagkakawat nin

Snakes and Ladders?
Ano an mangyayari kun naibugtak an saimong
pamato sa ritrato na nagpapahiling nin pagsunod sa
patakaran?

93
Ano man an mangyayari kun naibugtak an saimong
pamato sa ritrato na nagpapahiling kan dai
pagsunod sa patakaran kan kawat.

Ano an nanudan mo sa kawat?

Gibohon 4

Panuan an blangko sa surat na nagsasabi kan

saimong panuga sa saimong magurang o tagapag-
ataman. Gibohon sa suratang papel.
Namumotan ko na _____________________,
Puon ngunyan ___________________ minatuga ako na
(Isurat an petsa ngunyan)
susunodon ko an minasunod na patakaran sa
satong pamilya:
1. _________________________________________
2. _________________________________________
3. _________________________________________
_________________________________________
(Isurat an bilog na pangaran)
_________________________________________
(Papirmahan sa magurang o tagapag-ataman)

Tandaan

Importante an mga patakaran.

Magkakaigwa nin karahayan asin katuninongan
an pamilya kun sinusunod o ginigibo kan lambang
myembro an mga ini.

94
Leksyon 4: Pagtaong Importansya sa
Pamilya

INTRODUKSYON

95
Leksyon 4.1: Ipig-uurgulyo Ko an Sakong Pamilya

Isipon
Ano an maipag-uurgulyo mo manungod
sa saimong pamilya?

Gibohon 1
Magbilog nin grupo na may limang (5) myembro.
Ipahiling sa klase sa paagi nin dula-dulaan an mga
kaugalian kan lambang pamilya.

Grupo 1 – Nagkakaminuotan na Pamilya

Grupo 2 - Pamilyang sarabay na nagpapangadyi
Grupo 3 - Pamilyang nagtatabang sa kapwa
Grupo 4 – Pamilyang nagtatarabangan sa gibo sa
harong
Grupo 5 – Pamilyang nagpapahiling nin pagtaong
importansya sa edukasyon

96
Gibohon 2
Arin sa mga ipinapahiling na dula-dulaan kan mga
marhay na ugali kan sarong pamilya an
naoobserbaran man nindo sa saimong pamilya?
Laganan nin tsek () an ritrato.

Mag-isip nin iba pang marhay na kaugalian kan

saimong pamilya?

97
Gibohon 3
Ano-ano an mga gibong nagtatao nin kaugmahan
sa saimong pamilya?
Sa suratang papel magdrowing nin duwang kahon.
Idrowing igdi an duwa sa mga bagay na nagtatao
nin kaugmahan sa saimong pamilya.
Pwedeng magdara nin ritrato kan maugmang gibo
kan saimong pamilya arog kan iribahan sa
pamamasyar, pagpiknik, pagsimba asin iba pa.

Mag-istorya sa klase manungod sa maugma asin dai

malilingawan na istorya kan saimong pamilya.
Pwede man idrowing o magdara nin mga ritrato kan
mga maugmang eksperyensya kan saimong
pamilya.

98
Gibohon 4

Maggibo nin surat pagpapasalamat para sa

saimong pamilya. Panoan an blangko na nasa laog
kan kahon. Gibohon ini sa suratang papel.

Sa sakong namumutan na ___________________,

(pangaran kan mga myembro kan pamilya)

Salamat sa ______________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
_________________________________________________.
(Ano ano an nagibo o naipamati saimo kan mga myembro kan saimong pamilya
na dapat mong pasalamatan)

Inuorgulyo ko an sakong pamilya!

Namumuot,

___________________________
(Isurat an saimong pangaran)

Tandaan

An lambang pamilya igwa nin mga

mararahay na kaugalian.
Dapat ipag-orgulyo mo an saimong pamilya.

99
Leksyon 4.2: An Marhay na Pakikiiba kan Sakong
Pamilya sa Ibang Pamilya

Isipon
Tano ta importante na padanayon an
marhay na pakikiiba kan saimong
pamilya sa iba pang pamilya?

Gibohon 1

Gamit an malinig na papel, idrowing digdi an ritrato

kan saimong pamilya. Pagsararuon an mga ritratong
naidrowing kan saindong bilog na klase. Gamit an
mga ritrato magbilog nin letrang P, an inot na letra
sa tataramon na pamilya. Idukot ini sa sarong parte
sa laog kan klasrum.

An saindong ginibo sarong klase nin arte na inaapod

na mosaic. An mosaic an pinagdukot-dukot na
mga ritrato o bagay para makabilog nin sarong
korte o pattern.

100
Gibohon 2

Magdangog sa istorya na babasahon kan

paratukdo na may titulong “An Pamilyang Ismid” na
isinurat ni Rene O. Villanueva.

Pira an myembro kan pamilyang ini?

Ano an paboritong gibohon kan pamilyang Ismid?

Ano an problema sa lugar na pinag-iistaran ninda?
Tano daw ta dai nakikisumaro sa ibang pamilya an
pamilyang Ismid?

Ano an nangyari sa saindang pamilya sarong

banggi mantang sinda nagtuturog?

Siisay an nagtabang sa pamilyang ini?

Kun ika myembro kan pamilyang Ismid, ano kaya an

mamamatian mo sa ginibo saindo kan saindong
kataid? Tano?

Anong adal/leksyon an napurot mo hali sa istoryang

nadangog?
101
Gibohon 3
Magkawat kita nin Paint Me a Picture. An Paint Me a
Picture sarong kawat kun sain nagbibilog nin ritrato
nin sarong pangyayari o bagay gamit mismo an
lawas kan mga tawong kabali sa kawat.
Handa ka nang magkawat?

Magbilog nin grupo na may walong (8) myembro. Sa

paagi nin Paint Me A Picture magbilog nin ritrato na
nagpapahiling nin maray na naitatao kan marhay
na pakikisumaro kan sarong pamilya sa ibang
pamilya. Pag sinabi kan paratukdo an bilang na “1,
2, 3, Paint Me a Picture ipahiling an napili nindong
ritrato asin magpundo sa paghiro hanggang sa
sabihon kan paratukdo na pwede na kamong
humiro. Patuodan/Paukudan sa mga kaklase kun
ano an ipinapahiling na patuod/paukod.

Gibohon 4

Hilingon asin pag-adalan an ritratong nasa ibaba.

Ano an ipinapahiling sa ritrato?

Tano daw ta maugma an mga tawo na nasa ritrato?
102
Tano daw ta importanteng may pagkasinarabutan o
pagkairintindihan asin nagtatarabangan an
lambang pamilya?

Tandaan

Importante na padanayon an marhay

na pakikiiba kan pamilya sa iba pang pamilya.
Sa paagi kaini, mamamantinir an maugma asin
tuninong na komunidad o lugar na saindong
iniistaran. An mga pamilya dapat man
magtarabangan sa oras nin pangangaipo.

103
An Sakong mga Nagibo asin Nanudan

Instruksyon: Laganan nin tsek () an kahon kan

saimong tamang simbag.

Eskwela Paratukdo

Nagagamit ko an mga nanudan na ini:

1. Nakasunod ako sa mga

instruksyon na dapat gibohon.
2. Nagamit ko an sakong nanudan
sa art.
3. Nagdangog akong marhay sa
istorya kan sakong paratukdo.
4. Napag-adalan ko an iba-ibang
mga ritrato.
5. Naikumparar ko an iba-ibang
mga bagay
6. Nabisto ko an mga bagay na
nagbago, padagos na
nagbabago asin dai nagbago
sa sakong pamilya.
7. Tinawanan ko nin importansya
an mga pagkakapareho asin
pagkakaiba kan mga pamilya.
8. Naeksplikar ko an iba-ibang
bagay manungod sa sakong
pamilya.

104
Nagibo ko an mga Bagay na ini:

1. Nasabi ko an mga importanteng

impormasyon manungod sa
sakong pamilya.
2. Nakadrowing ako nin iba-ibang
ritrato.
3. Nakagibo ako nin stick puppet.
4. Naipahiling ko sa paagi nin dula-
dulaan an mga marhay na pag-
uugali kan pamilya.
5. Naikumparar ko an istorya kan
sakong pamilya sa istorya kan
pamilya kan sakong mga kaklase.
6. Naipag-uorgulyo ko an sakong
pamilya.
7. Nakagibo ako nin bar graph.
8. Nakagibo ako nin timeline .
9. Nakagibo ako nin graphic
organizer.
10. Nakagibo ako nin mosaic.

11. Nakasurat ako nin surat

pasasalamat sa sakong mga
magurang.
12. Nakagibo ako nin family tree .
13. Nakasabi ako nin sarong tula.
14. Nakakanta ako nin sarong kanta.

105
Naisabi ko an mga ini:

1. Nanudan ko na an pamilya igwa

nin iba-ibang myembro.
2. Nanudan ko na lambang
myembro kan pamilya igwa nin
parting ginigibo sa pamilya.
3. Nanudan ko na may mga bagay
na nababago asin dai
nagbabago sa sarong pamilya.
4. Nanudan ko na may iba-ibang
patakaran na ipinapasunod sa
lambang pamilya.
5. Nanudan ko na importante an
pagkakaigwa nin marhay na
pakikiiba sa lambang pamilya sa
sarong komunidad.
6. Nanudan kong ipag-orgulyo asin
tawan nin importansya an
sakong sadiring pamilya.
7. Nanudan kong igalang an mga
kaugalian asin pagtubod kan
ibang pamilya.
Komentaryo kan paratukdo:
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________.

106
 Yunit 3: AN SAKONG ESKWELAHAN
INTRODUKSYON

Mga Katuyohan:
Matapos an pag-aadal kan yunit 3 gamit an modyul
na ini, minamawot na magigibo mo an mga
minasunod:
1. Maipapabisto an saimong eskwelahan;
2. Mailaladawan an pisikal na palibot kan
eskwelahan;
3. Masasabi an marahay na nagigibo kan
eskwelahan para saimo;
4. Masasabi an konsepto kan pagbabago asin
pagpapadagos base sa istorya kan
eskwelahan;
5. Masasabi an mga dapat gibohon kan sarong
estudyante;
6. Makakasunod sa mga patakaran kan klasrum;
asin
7. Matatawanan nin importansya an saimong
eskwelahan.

107
Leksyon 1: Pagbisto sa Eskwelahang
Sakong Kinababalihan

INTRODUKSYON

108
Leksyon 1.1: An Pagbisto sa Sakong Eskwelahan

Isipon

Ano-ano an mga importanteng

impormasyon an masasabi mo
manungod sa saimong eskwelahan?

Gibohon 1
Kaulayon/Kaurunon an saindong prinsipal asin
ihapot an mga minasunod:

1. Ano an pangaran kan satong eskwelahan?

2. Tano ta ini an pangaran kan satong

eskwelahan?

3. Kasuarin itinugdok an satong eskwelahan?

4. Sain ini mahihiling?

5. Siirisay an mga tawong nagbibilog o myembro

kan satong eskwelahan?

Gibohon 2

Idrowing an saimong eskwelahan sa suratang

papel. Gibohon na makulor an saimong drowing.

109
Gibohon 3

Maggibo nin graphic organizer sa ibaba para

maipahiling an mga maninigong impormasyon
manungod sa saimong eskwelahan. Gibohon ini sa
suratang papel.

Tandaan:

Importanteng mabisto/mamidbid
mo an saimong eskwelahan. Ini an
masirbing ikaduwa mong harong.

110
Leksyon 1.2: An Papel na Ginigibo kan Eskwelahan
sa Sakong Buhay
Isipon

Ano an marahay na nagigibo kan

eskwelahan sa saimong buhay?

Gibohon 1
Magdangog sa istoryang babasahon kan saindong
paratukdo na may titulo na “Celia Studious and
Conrad Cat” na isinurat ni Regina S. Fernandez.

Pag-urulan an manungod sa istorya.

1. Sain nagduduman si Celia aroaldaw?

111
2. Ano-ano an mga piggigibo ni Conrad
para agdahon si Celia na magpalta sa
klase?

3. Tano ta dai nakumbinsir ni Conrad si

Celia na magpalta sa klase?

4. Ano an nadiskubre ni Conrad sa

eskwelahan ni Celia?

5. Ano-ano an mga mauugmang

eksperyensya ni Celia sa saindang
eskwelahan?

6. Ano an namatian ni Conrad kan

makaiba siya sa eskwelahan ni Celia?
Tano ta ito an saiyang namatian?

7. Kun ika si Conrad maiba ka pa ki Celia sa

saiyang eskwelahan? Tano?

112
Gibohon 2

Ano-ano an magagayon mong eksperyensya sa

saimong eskwelahan? Magpili ka nin tulong
mauugma mong eksperyensya sa saimong
eskwelahan asin idrowing ini sa laog kan mga bilog.
Gibohon ini sa suratang papel.

An Mga Mauugmang Eksperyensya Ko sa

Eskwelahan

113
Gibohon 3
Nakadrowing digdi an mga ginibo asin nanudan ni
Celia sa eskwelahan. Purbaran mong idrowing man
sa sarong kahon an mga ginigibo asin nanunudan
mo sa saimong eskwelahan. Gibohon ini sa suratang
papel.
An mga ginigibo asin An mga ginigibo asin
nanunodan ni Celia sa nanunodan ko sa sakuyang
eskwelahan eskwelahan

114
Tandaan:
An eskwelahan sarong lugar
kun sain dakul kang
mamimidbid na mga bagong
kaamigo/kaamiga na
makakakawat mo, makakaiba
mo sa pagbasa, pagsurat,
pagdrowing asin sa iba pang
gibong manunodan mo.

Importante an tabang na
ginigibo kan eskwelahan sa
saimong buhay.

115
Leksyon 2: An Istorya Kan Eskwelahan na
Sakong Kinababalihan

INTRODUKSYON

116
Leksyon 2.1: An mga Bagay na Nagbago asin Dai
Nagbago sa Sakong Eskwelahan

Isipon

Ano-ano an mga bagay na nagbago

asin dai nagbago sa sakong
eskwelahan?
Gibohon 1

Hapoton an bisitang inimbitaran kan saindong

paratukdo manungod sa pighalian kan saimong
eskwelahan.

Uni an mga pwede mong ihapot sa bisita:

1. Ano po an itsura kan samong

eskwelahan kan ini itinugdok pa sana?
2. Nagbago man po an kadakulaan kan
samong eskwelahan o sukol kaini?
3. Arin po an mas dakul na mga eskwela
igwa ini? Kaidto o ngunyan?
4. May uniporme man po sinda?
5. Ano man po an mga pigtutukdo kan
mga maestra?
6. Ano-ano an mga nagbago digdi?

117
Gibohon 2

Magbilog nin grupo na may limang myembro.

Purbaran na kagan nin simbag an tsart sa ibaba.
Gibohon ini sa suratang papel.
Ngunyan Kaidto
Pangaran kan
saimong
eskwelahan
Kinamumugtakan
kan eskwelahan
Kadakulaan o
hiwas kan
eskwelahan
Mga myembro
kan eskwelahan
Bilang kan mga
nag-ieskwela
digdi
Uniporme kan
mga eskwelang
yaon digdi
Mga paratukdo
sa eskwelahan

Hali sa mga impormasyon na saindong nakua

asin naisurat, ano an mga bagay na nagbago,
padagos na nagbabago asin dai nagbago sa
saindong eskwelahan?

118
Gibohon 3

Idrowing an saindong eskwelahan.

Gibohon ini sa suratang papel.
An Sakong An Sakong
eskwelahan ngunyan eskwelahan kaidto

Tandaan:

May mga bagay na

nagbabago asin dai
nagbabago sa saimong
eskwelahan.

An mga desisyon kan mga myembro nin

sarong eskwelahan an nagtatao kan mga
pagbabago asin dai pagbabago.

119
Leksyon 3: An Papel kan Sakong
Eskwelahan

INTRODUKSYON

120
Leksyon 3.1: An Mga Gibo Ko sa Eskwelahan

Isipon

Ano-ano an mga gibo mo sa

eskwelahan?

Gibohon 1
Pagsunod-sunudon an mga ritrato kan mga gibo kan
mga aki sa eskwelahan. Isurat sa laog kan bilog an
saro (1) sa inot na gibohon,(2) sa ikaduwa, (3) sa
ikatulo, (4) sa ikaapat asin (5) sa pinakahuring
piggigibo. Isurat an simbag sa suratang papel.

121
Gibohon 2

Maggibo nin sarong timeline na nagpapahiling kan

piggigibo sa eskwelahan aroaldaw. Idrowing an
mga ini sa laog kan kahon. Kuloran an ginibo mo.
Idrowing an mga ini sa suratang papel.

An mga Piggigibo Ko sa Eskwelahan sa

Aroaldaw

Bago Nagtutukdo Recess o Bago

magpuon an maestra oras nin magpurulian
an klase pagkakan

122
Gibohon 3

Hilingon an mga ritrato sa ibaba. Sabihon kun arin an

mga ritrato na nagpapahiling kan mga itinutukdo
kan saimong maestra asin an mga nanudan mo sa
saimong eskwelahan.

Pwede po
ako na
makikawat
ki Laya sa
atyan?

123
Leksyon 3.2: An Sakong mga Obligasyon sa
Eskwelahan
Isipon

Ano an mga obligasyon mo bilang

sarong eskwela?

Gibohon 1
Si Len sarong eskwela sa Grado 1. Sa saimong
paghuna, ano-ano an mga dapat niyang gibohon
sa saiyang eskwelahan.
Hilingon nin marhay an mga ritrato asin pillion kun
arin an nagpapahiling nin mga dapat na gibohon ni
Len bilang sarong eskwela.

124
 Maray na
aga po Bb.
Pablo.

Tano ta ini an mga ritratong napili mo?

Ano an mangyayari kun ginibo ni Len an mga napili

mong ritrato.

Ano naman an mangyayari kun ginibo ni Len an

mga dai mo napiling ritrato

125
Gibohon 2

Mahihiling mo sa tsart an manlain-lain na mga dapat

gibohon kan mga estudyante sa eskwelahan. Tsekan
mo kun arin digdi an nagigibo mo sa aroaldaw.
Gibohon ini sa suratang papel.

Mga Dapat Mga Aldaw na May Eskwela

Gibohon kan Lunes Martes Myer- Hu- Byer
Sarong Eskwela kules webes -nes

Minalaog sa
eskwelahan nin
tama sa oras

Nagdadangog
sa paratukdo
mantang siya
nagtutukdo

Titanopos an
mga gibohong
ipinagibo kan
paratukdo sa
klase
126
 Mga Dapat Mga Aldaw na May Eskwela
Gibohon kan Lunes Martes Myer- Huwe Byer-
Sarong Eskwela kules bes nes

Pigsasaray an
mga kinakanan
pagkatapos nin
recess

Inilalaag sa
basurahan an
mga ati.

Ginigibo an mga
gibohon sa
harong

Dakul an nailaag mong tsek sa tsart?

Ano an namatian mo pakatapos mong tsekan an
mga obligasyon na dapat mong gibohon bilang
sarong eskwela?
Sa paghuna mo, tano ta importanteng magibo mo
an mga obligasyon mo sa eskwelahan?

127
Gibohon 3

Hilingon mo asin pag-adalan an nasa ritrato A asin B.

Pilion an letra kan ritratong nagpapahiling kan
posibleng mangyari sa huring parte kan ipinapahiling
na sitwasyon.

A
Naglaog si Jun sa Tuninong siyang
1 klasrum 2 nagtukaw sa
saiyang tukawan
asin nagdangog
sa leksyon

Nagtao nin test

an saiyang
paratukdo
3 4

128
 B.

1 Oras na kan 2 Maugmang

recess sa klase nagkarakan si
ni Mimay. Mimay asin an
saiyang
kabarkada.

3 Kan mapuon na 4
an klase
inarapon lang
ninda sa salog
an saindang
kinakanan

129
Arin sa 2 ritrato an nagpahiling na ginigibo kan mga
eskwela an saindang obligasyon, letra A o letra B?

Tano ta ini an napili mong huring pangyayari sa

ipinahiling na sitwasyon?

Tano ta importanteng gibohon kan mga eskwela an

saindang mga obligasyon?

Tandaan:

Igwa nin manlain-lain na

obligasyon sa eskwelahan.
Importante na gibohon mo an
mga ini tanganing mapadagos an
karahayan kan saindong eskwelahan.
Makakatabang man ini tanganing
mapakarhay an saindong pag-aadal.

130
Leksyon 4: An Pagsunod sa mga Patakaran sa
Sakong Klasrum

INTRODUKSYON

131
Leksyon 4.1: An mga Patakaran sa Sakong Klasrum

Isipon

Ano-ano an mga patakaran na dapat

sunodon sa saimong klasrum?

Gibohon 1

Gumibo nin sarong graphic organizer na

nagpapahiling nin manlain-lain na patakaran na
dapat sunudon sa laog kan saindong klasrum.
Isurat an simbag sa suratang papel.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U
V W X Y Z

Bago Mantang Recess Bago mag-

magpuon nagkaklase urulian
an klase

Gibohon 2

Basahon an minasunod na sitwasyon. Ano kaya an

mangyayari o pwedeng kaabutan kun ginibo mo
ini? Isurat sa suratang papel an saimong simbag sa
lambang sitwasyon.

132
A.Tuninong na
naghahalat sa
saindong paratukdo
bago magpuon an
klase

B.Nakikipag-
istoryahan ka sa
saimong kataning
habang nagtutukdo
an saimong
paratukdo.

C.Ikinukurahaw mo an
saimong simbag
dawa dai ka man
inaapod para
magsimbag

D. nagpipila ka nin
matanos
E. Dai ka
nagpapasa kan
mga gibohon sa
harong sa tamang
panahon

F. Tinatapos an
gibohon na
pinapagibo kan
paratukdo sa
tamang oras nin
pagpasa.

133
Gibohon 3

Balikan an saimong ginibong graphic organizer. Sa

paghuna mo, arin digdi an nagpapahiling nin
pagsunod sa mga patakaran sa saindong klasrum?
Arin man an dai nagpapahiling nin pagsunod sa
mga ini? Isurat sa laog kan kahon.
Isurat at simbag sa suratang papel.

 Pagsunod sa  Dai pagsunod sa

mga Patakaran sa
mga Patakaran sa
Klasrum
Klasrum

Ano an resulta kan pagsunod sa mga patakaran?

Ano man an resulta kan dai pagsunod sa mga ini?

Sa saimong paghuna, tano ta importanteng

sunudon an mga patakaran?

May iba ka pang naisip na mga patakaran na

maipapasunod para sa ikakarahay kan pag-iribanan
nindo sa klasrum?

134
Tandaan:

May manlain lain na gibo an

dapat nindong sunudon sa
saindong klasrum.
Importanteng sumunod sa mga
patakaran tanganing maipadagos ta an
karahayan asin katuninungan sa
eskwelahan. Ikakarahay man an mga ini
sa pagpadagos kan marahay na
iribahan nindong magkaklase asin
saindong paratukdo.

135
Leksyon 5: An Sakong Pagtao nin Importansya
sa Sakong Eskwelahan

INTRODUKSYON

136
Leksyon 5.1: An Importansya kan Sakong
Eskwelahan
Isipon

Tano ta importante an saimong

eskwelahan?

Gibohon 1
Sabay-sabay nindong kantahon o sabihon kan
saimong mga kaklase an “Aki pa Ako” na isinurat ni
Julia Abueva.

Aki Pa Ako

Dai ka nagngangalas
Na ako nasa luwas
Ika nasa sakayan
Paduman sa eskwelahan

Makatapos man kaya ako

Dawa nilumaan an mga libro
An maka eskwela pangaturugan ko
Nin huli ta ako sarong tios na tawo

Pwede man makabali sa kawat nindo

Masagin sagin lang na nag-aadal man
ako

137
 Tao kaya ini sako na kita magkaibanan
Sana mag-abot an panahon,
Na makaarog man ako saimo
Pano kaya an magsurat, makabasang
arog mo.
Aki, aki aram mo, na aki man ako.

Aki pa man ako

Dai mo lang naririparo
Magurang ko saka tugang
An nilalauman lang ako.

Aki siisay kaya an nagtutukdo

Asin nag aataman saimo
Ako kaya pwede pa man
Na saiya man matukduan.

Sa gabos kong ginugusto

Saro lang ang pangadyi ko
Na sana sa paggurang ko
Dai na nin mga aking arog ko.
Mula sa : http://www.elyrics.net/read/j/julia-abueva-lyrics/bata-pa-ako-lyrics.html

Ano an namatian mo mantang pigkakanta o

tigtaram nindo an pigsasabi sa tula?

Ano sa paghuna mo an agi-agi kan aki sa binasa

mo?
Ano nag-aadal man siya? Ano an igwa ka ngunyan
na dai siya?
Ano kaya an ginigibo mo ngunyan na gusto man
niyang gibohon o mamatian?

138
Gibohon 2
Ano kaya an mangyayari sa sarong aki na
magurang na dai man lang nakaeskwela?
Arin sa mga ritrato sa ibaba an nagpapahiling kan
pwedeng mangyari sa mga tawong nag-adal? Dai
nag-adal?
Pilion an letra kan ritrato na nagpapahiling kan
pwedeng mangyari sa mga tawong nakapag-
eskwela.
Hilingon mo an mga halimbawa. Kinaganan kan
paratukdo nin pana an ritratong paduman sa ritrato
nin eskwelahan.

139
Gibohon 3

Sa suratang papel, magdrowing nin sarong ritrato na

nagpapahiling kan importansya kan saindong
eskwelahan. Sa ibong na pahina kagan an blangko
nin nagsasabi na importante saimo an saimong
eskwelahan.

140
Sa tabang kan saimong paratukdo o magurang o
tagapag-ataman, panuan an blangko kan mga
tataramon na nagsasabi kun tano importante saimo
an saimong eskwelahan. Gibohon ini sa suratang
papel.

Importante an samong eskwelahan nin huli ta

________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

Tandaan:

Importante an eskwelahan sa
buhay kan sarong aking arog
saimo. Sa tabang kan eskwelahan
mapapaasenso mo an saimong
kakayahan asin talento. Dakula an
pag-asa mong mapaasenso an
saimong buhay kun maadal kang
marahay sa sarong eskwelahan.

141
Ano ano an Sakong Nagibo asin Nanudan?
Instruksyon: Magdangog sa babasahon kan
paratukdo. Tsekan an tamang kahon kan saimong
simbag
Eskwela Paratukdo

Nagamit ko an mga kakayahang ini:

1. Nasunod ko an mga
instruksyon.
2. Nagamit ko an sakuyang
kakayahan sa art.
3. Naghiras ako kan sakuyang
istorya sa sakong mga
kaklase.
4. Nagdangog ako sa istorya
kan sakuyang paratukdo.
5. Napag-adalan ko an iba-
ibang mga bagay.
6. Nakapagkumparar ako nin
iba-ibang bagay.
7. Nasabi ko an mga bagay na
permanente asin an mga
nagbabago sa samong
eskwelahan
8. Napaghuna-huna ko an
magiging resulta kan sarong
sitwasyon.
9. Natatawan ko nin
importansya an sakong
eskwelahan.
142
Nagibo ko an mga bagay na ini:
Eskwela Paratukdo

1. Nasabi ko an mga panginot

na impormasyon manungod
sa sakong eskwelahan
2. Nasabi ko an iba- ibang
myembro kan eskwelahan
3. Nakagibo ako nin sarong
interview
4. Nakadrowing ako nin iba-
ibang ritrato.
5. Nakagibo ako nin timeline.
6. Nakagibo ako nin graphic
organizer.
7. Nakakanta ako nin pakaray.
8. Nakasabi ako nin sarong tula.
9. Napag-adalan ko an sarong
kanta asin tula.
10. Tinawanan ko nin
importansya an sakong
eskwelahan.

143
Nanudan ko ini:
Eskwela Paratukdo

1. Nanudan ko an mga
panginot na impormasyon
manungod sa sakong
eskwelahan
2. Nanudan na may iba-ibang
myembrong kabali sa sakong
eskwelahan.
3. Nanudan ko na may mga
bagay na dai nagbabago
asin may mga nagbabago sa
sakong eskwelahan.
4. Nanudan ko an importansya
kan mga patakaran na
pigpapasunod sa sakong
eskwelahan.
5. Nanudan ko an importansya
kan mga gibohon na ini
bilang sarong eskwela.
6. Nanudan kong tawan nin
importansya an sakong pag-
adal saka eskwelahan.

Komentaryo kan saimong paratukdo:

___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
__________________________________________________.

144
 Yunit 4: AKO ASIN AN RELASYON KAN
SAKONG PAMILYA SA ESKWELAHAN
INTRODUKSYON

MGA KATUYOHAN:
Matapos an pag-aadal sa Yunit 4 gamit an modyul
na ini, minamawot na magigibo mo an mga
minasunod:
1. Maiintindihan an panginot na konsepto kan
distansya arog kan harani asin harayo;
2. Maipapahiling an pagkaintindi sa konsepto kan
direksyon arog kan tuo asin wala, itaas asin
ibaba, asin iba pa;
3. Masasabi an mga paagi kan pag-iribahan asin
pagtarabangan kan pamilya asin eskwelahan
para sa ikararahay kan aki/eskwela;
4. Natatawan importansya an pag-iribahan kan
pamilya asin eskwelahan.

145
Leksyon 1: An Pisikal na Kapalibotan kan
Sakong Harong asin Eskwelahan

INTRODUKSYON

146
Leksyon 1.1: An Sakong Pagkasabot sa Konsepto kan
Distansya
Isipon

Ano ang distansya?

Gibohon 1
Magbilog nin grupo na may tulong myembro.
Tawanan nin letra an lambang miyembro.
Halimbawa, an inot na myembro may letrang A, an
ikaduwa B asin C an ikatulo. Pakapotan ki A an
duwang lubid na itatao kan saindong paratukdo. Si B
asin C naman an makapot sa puro. Kapot an puro
kan lubid sabihan si B asin C na magrayo nin diit kay
A para maunat an lubid.
.
Myembro A Ano an namasdan mo
na pagkakaiba kan
duwang lubid?
Arin na lubid an kapot
kan myembro an mas
harayo?
Arin na lubid an kapot
kan myembro an mas
harani?

Myembro B Myembro C An rayo asin rani kan

duwang bagay an
inaapod na distansya.

147
Gibohon 2

Hilingon asin obserbaran mo an mga ritrato na nasa

ibaba. Idrowing sa suratang papel an mga bagay
na hinahagad sa lambang numero
1. Hali digdi sa pisara, arin na bagay an mas harani?

2. Hali sa bag, arin na bagay an mas harani?

148
3. Hali sa bola, arin na bagay an mas harani?

4. Hali sa t-shirt, arin na bagay an mas harani?

149
Gibohon 3
Purbaran mo na sukulon an distansya kan mga
bagay na nakalista sa ibaba. Isurat kun pirang lakad
an rayo kaini sa pagultanan kan duwang bagay.
Isurat an simbag sa suratang papel o notebook.
Pirang lakad an rayo sa
Mga bagay pagultanan
kan duwang
bagay?

A. Pisara asin lamesa

kan saimong
paratukdo
B. Pisara asin tukawan
kan saimong
paratukdo
C. Pisara asin pintuan
D. Pisara asin an
saimong tukawan
Hali sa pisara, arin sa mga gamit an nagpapahiling
kan distansyang harani? Arin na mga gamit an
nagpapahiling nin distansyang harayo?

Tandaan:

An distansya nagpapahiling kan

rani o rayo sa pagultanan nin duwang
bagay.

150
Leksyon 1.2: An Sakong Pagkasabot sa Konsepto
kan Direksyon
Isipon
Sain an saimong tuo, wala, likod asin
atubangan?

Gibohon 1
Talaon an wala mong
kamot sa kahon na may
bituon ( ) asin talaon
mo man an tuo mong
kamot sa kahon na may
saldang ( ). Gibohon
ini sa suratang papel.

Gibohon 2

Hilingon an mga ritrato sa

ibaba. Igwang mga
ritrato na yaon sa wala
asin sa tuo. Magdrowing
nin bituon ( ) sa irarom
kan ritratong
nakaatubang sa walang
saldang ( ) sa irarom
kan mga ritrato na
nakaatubang sa tuo.
Gibohon ini sa suratang papel.

151
 3
2 .
.
1
.
4
. 5
.

7
6
.
. 8
.

152
Gibohon 3

Kantahon an kantang may titulong“Kumusta ka?”

asin arugon an ginigibong aksiyon kan paratukdo.

Kumusta ka?

Kumusta ka?
Madya na mag-ugma
Iparakpak an kamot
Ituro an bitis.

Ikumpag sa tuo
Ikumpag sa wala
Magbirik na, magbirik pa
Maghanap nin iba

153
Gibohon 4

Pag-adalan nin marahay an mga ritrato. Ano-ano an

mga bagay na nasa atubangan kan aki?
Pangaranan ini. Ano ano naman an mga bagay na
mahihiling sa saiyang likudan. Pangaranan ini.

154
Gibohon 5
Magkawat kita.
Magbilog nin duwang grupo. Lambang grupo mapili
nin lider. Tatakupan kan paratukdo an mata kan
lider. An katuyuhan kan kawat iyo an makua kan
lambang lider an panyo na ibinugtak kan
paratukdo sa sarong parte kan klasrum.

Tandaan:

Igwang iba-ibang direksyon arog

kan tuo, wala, atubangan asin
likod na magagamit sa paghanap
kan kinamumugtakan kan mga
bagay.

155
Leksyon 1.3: An Mapa kan Samong Harong

Isipon

Ano an mapa?

Gibohon 1

Magbilog nin grupo na may limang myembro.

Mantang nakatukaw, iluwas an mga minasunod na
bagay: sarong lapis, sarong libro, krayola asin sarong
papel sa ibabaw kan lamesa o sa salog.

Tumindog kamo asin hilingon nin marhay an mga

bagay na saindong inilaag sa lamesa o sa salog.
Ano an nahihiling mo?

Adalan nin marhay an kinabubugtakan kan

lambang bagay. Purbaran na iladawan sa sarong
papel an mga namasdan mo mantang ika
nakatindog. Imbis na idrowing mo an eksaktong
itsura kan mga bagay, maggamit nin iba-ibang korte
na marepresentar sa mga ini.

156
Halimbawa:

Sa saindong grupo, ano an mga pigdrowing nindo?

An mga ginibo nindo sarong halimbawa nin

mapa. An mapa sarong ritrato na nagpapahiling sa
mga kinamumugtakan kan mga bagay o lugar.

Ipinapahiling kaini an itsura kan bagay o lugar kun

hihilingon ini sa itaas.

Idukot an mga ginibo nindo sa sarong parte kan

saindong klasrum.

157
Gibohon 2
Balikan mo an ipinahiling na halimbawa kan mapa
sa inot na gibohon. Ipinahiling kaini an iba-ibang
bagay arog kan papel, lapis, libro saka krayola.

Pananda:
libro
papel

lapis krayola

An sadit na kahon na nasa tuo kan mapa na

nagpapahiling nin mga korte na nagrerepresentar sa
papel,lapis, libro asin krayola an inaapod na
pananda.

An pananda an nagsasabi kun ano an

pigrerepresentar na bagay o lugar kan lambang
korte o kulor na ginamit sa mapa.

Balikan an mapang ginibo kan saindong grupo.

Purbaran mong maggibo nin saro pang pananda sa
ginibo mong mapa.

158
Gibohon 3

Magbilog nin grupo na igwang limang myembro.

Adalan an itsura kan saindong klasrum asin maggibo
nin mapa kaini. Kagan man ini nin pananda.

Ihiras sa klase an ginibo nindong mapa.

Magkakapareho daw an ginibo nindong mapa?
Tano? Tano ta dai?

159
Gibohon 4
Iladawan mo an saimong eskwelahan. Anong parte
kan saindong eskwelahan an paborito mo? Idrowing
mo ini sa laog kan picture frame na nasa ibaba.
Gibohon ini sa suratang papel.

160
Gibuhon 5
Anong parte kan saindong harong an paborito mo?
Idrowing mo ini sa suratang papel asin ipahiling an
mga minasunod:
1. An korte kan parte kan harong na paborito mo
2. An pintuan o bintana
3. Mga kagamitan na yaon digdi
4. Iba pang mga detalye

Sa tabang kan saimong paratukdo o magurang o

tagapag-ataman, panuan an blangko sa ibaba.
Paborito ko an parteng ini kan samong harong nin
huli
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________.

161
Gibohon 6

Ipinapahiling sa ibaba an mapa kan laog kan

sarong harong.

Ano-ano an nahihiling mo? Purbaran mong maggibo

nin mapa kan laog kan saindong harong. Siguruhon
na laganan ini nin mga pananda.

Tandaan:

Magagamit mo an mapa sa
paghanap kan sarong bagay o
lugar.
Mahihiling mo man digdi an
korte kan bagay o lugar.

162
Leksyon 1.4: An Sakuyang Pig-aagihan Hali sa
Harong Pasiring sa Eskwelahan

Isipon

Ano-ano an mga nahihiling mo paghali

mo sa harong pasiring sa eskwelahan?

Gibohon 1
Idrowing sa suratang papel an mga nahihiling mo sa
palibot kan saindong harong. Kuloran ini.

163
Gibohon 2
Harayo an harong nindo sa saimong eskwelahan?
Pano ka nagduduman sa saimong eskwelahan?

Idrowing sa suratang papel an mga bagay na

magiging paagi tanganing makaabot ka sa
eskwelahan.

164
Gibohon 3

Ano-ano an mga nahihiling mo sa dalan pagpasiring

mo sa saimong eskwelahan?

Hilingon an mga ritrato. Arin sa mga ini an nahihiling

mo sa saimong inaagihan pagduman o paguli mo
hali sa eskwelahan. Iistorya sa mga kaklase.

siraan

mga kahoy

simbahan
ospital

saudan sementeryo

165
 iba pang eskwelahan mga establisemento

bulod salog

istasyon kan bumbero istasyon kan pulis

mga harong

166
Gibohon 4

Hilingon mong marhay an mapa na nagpapahiling

kan kinamumugtakan kan harong ni Mimi asin an
saiyang eskwelahan. Ano ano an mga inaagihan
niya paduman sa saiyang eskwelahan?

Pananda:

Harong ni Mimi

Harong kan mga

kaklase ni Mimi

Simbahan

Kahoy

167
Gibohon 5

Maggibo nin mapa sa malinig na papel na

nagpapahiling kan kinamumugtakan kan saindong
harong asin eskwelahan. Siguruhon na maidrowing
man an mga nahihiling ninda sa agihan. Maglaag
man nin pananda. Gibohon na makulor an saindong
gibo.

168
Hilingon an ginibong mapa. Magpatabang sa
magurang o paratukdo asin simbagan an mga
minasunod na hapot.

Sain na parte mahihiling an saindong eskwelahan.

Sa wala o sa tuong parte kan saindong harong?

Ano an nasa atubangan asin likudan kan saindong

eskwelahan?

Harayo an harong nindo sa saimong eskwelahan?

Papano mo ini nasabi?

Madali daw na maabot an saindong eskwelahan?

Tandaan:
An mapa nakakatabang para
maaraman mo an agihan
paduman sa saimong
dudumanan. May iba-iba pang
mga paagi para maabot mo an
iba pang lugar hali sa sarong
lokasiyon/lugar.

169
Leksyon 2: An Pag-iiribahan asin
Pagtatarabangan kan sakong Pamilya asin
Eskwelahan

INTRODUKSYON

170
Leksyon 2.1: Mga Paagi sa Pagmantinir kan
Kalinigan sa Sakong Eskwelahan

Isipon

Tano ta importante an pagmantinir kan

kalinigan sa sakong eskwelahan?

Gibohon 1
Hilingon an ritrato kan duwang eskwelahan sa ibaba.
Arin na eskwelahan an gusto mong laogan?
Ipaliwanag an saimong simbag sa mga kaklase.

171
Gibohon 2

Basahon an minasunod sa sitwasyon asin pilion an

pwedeng mangyari. Isurat an napiling pangungusap
sa suratang papel.

1. Sa eskwelahan mi, bago magpuon an klase….

a. Malinig an palibot kan samong eskwelahan.

b. Maation an palibot kan samong eskwelahan.

172
2. Nagmimiting an mga eskwela nganing mamantinir
an kalinigan sa eskwelahan.

Maray kun Iyo, tanganing

magkaigwa kita nin mabawasan an ati
basurahan para sa sa eskwelahan.
manlain-lain na
basura.

a. Aram kan mga eskwela an tamang pag-

apon nin basura.
b. Nag-aapon an mga eskwela nin basura maski
sain.

1. Nagkakawat an mga eskwela sa mga pananom

sa eskwelahan.
a. Dai nang mahihiling na pananom sa
eskwelahan.
b. Nagbuburak asin matataba an mga
pananom sa masetasan kan eskwelahan.

173
Gibohon 3

Sa paghuna mo, tano ta importante an pagmantinir

kan kalinigan sa eskwelahan?
Arin sa mga ritrato sa ibaba an nagpapahiling nin
pagmantinir kan kalinigan sa kapalibotan?

Aramon asin sabihon sa mga kaklase.

174
Gibohon 4

Pag-ulayan an mga pagkakataon na nagkaigwa nin

iribanan na gibohon an mga myembro kan
eskwelahan sa pagmantinir kan kalinigan sa
kapalibotan nindo. Pano ini nakakapagpagayon
kan saindong kapalibotan.

Tandaan:

Dakul an paagi kan pagmantinir

kan kalinigan kan eskwelahan.
Importante an mga gibohon na
nakakatabang sa pagmantinir
kan kalinigan kan kada sarong
eskwelahan.

175
Leksyon 2.2: An Pagtatao Ko nin Importansya sa
Pagmantinir kan Kalinigan kan Sakong Eskwelahan

Isipon
Pano mo maipapahiling an pagtataong
importansya sa pagmantinir kan
kalinigan kan saimong eskwelahan?

Gibohon 1
Pag-adalan an manlain-lain na sitwasyon sa ibaba
dangan idrowing an saimong namamatian sa
lambang pangyayari. Isurat an simbag sa suratang
papel.
1. 2.

3. 4.

176
Gibohon 2

Pagmasdan asin pag-adalan an mga ritrato sa laog

kan kahon. Idrowing sa suratang papel an pwedeng
mangyari sa lambang sitwasyon.

1.

2.

3.

177
Gibohon 3

Bilang sarong eskwela, magsurat nin tulong pwede

mong gibohon nganing mamantinir an kalinigan sa
saimong eskwelahan. Isurat ini sa sarong papel.
1._________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

2._________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

3._________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

Tandaan:

Importanteng gibohon mo an
saimong parti sa pagmantinir kan
kalinigan kan saimong eskwelahan.

178
An Mga Nagibo asin Nanudan Ko.
Instruksyon: Magdangog sa babasahon kan
paratukdo. Laganan nin tsek(√ ) an tamang kahon
kan saimong simbag.

Nagamit ko an mga kaaramang ini: Eskwela Paratukdo

1. Nasunod ko an mga
instruksyon.
2. Nagamit ko an sakong
kaaraman sa art.
3. Naikomparar ko an iba-ibang
mga bagay.
4. Nagkahiras ako kan sakuyang
istorya sa sakuyang mga
kaklase.
5. Nagtabang ako sa gibohon
kan grupo.
6. Nagdangog ako sa istorya kan
sakuyang paratukdo.
7. Nagdangog ako sa istorya kan
sakuyang kaklase.
8. Naadalan ko an iba-ibang
bagay.
9. Naisip ko an pwedeng
mangyari sa sarong sitwasyon.
10. Natawanan ko nin
importansya an pagmantinir
kan kalinigan kan sakong
eskwelahan.
179
 11. Nasabi ko an iba-ibang paagi
kan pagmantinir sa kalinigan
kan sakong eskwelahan.
12. Naaraman ko an iba-ibang
gibohon sa pagtabang para
mamantinir an kalinigan kan
sakong eskwelahan.

Nagibo ko an mga bagay na ini:

Eskwela Paratukdo

1. Naikumparar ko an distansyang
harayo asin harani.
2. Naaraman ko an mga
direksyong wala, tuo, inotan asin
likodan.
3. Nakadrowing ako nin iba-ibang
bagay.
4. Nakagibo ako nin mapa.
5. Naisurat ko an mga pwedeng
mangyari kun mamantinir an
kalinigan sa eskwelahan.

180
Naisabi ko an mga ini: Eskwela Paratukdo

1. Nanudan ko an mga panginot

na konsepto kan distansya asin
direksyon.
2. Nanudan ko an iba-ibang
gibohon tanganing mamantinir an
kalinigan kan sakong eskwelahan.
3. Nanudan ko an parti na dapat
kong gibuhon tanganing
mamantinir an kalinigan kan
sakong eskwelahan.
4. Nanudan ko na tawanan nin
importansya an
pakikipagtabangan sa gabos
tanganing mamantinir an
kalinigan kan sakong eskwelahan.

Komentaryo kan paratukdo:

___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________.

181