Buod ng Ang Mahiwagang Tandang

Noong unang panahon ng ating mga ninuno, may naninirahang mag-asawa sa isang maliit na kaharian. Sina
Lokus a Mama at Lokus a Babae. May isa silang anak na lalaki. Si Bagoamama.
Isang araw naglalaba si Lokus a Babae at sumasakit ang kanyang beywang. Hinahanap niya si Bagoamama para
tulungan siyang magsampay ng kanyang nilabhan. Si Lokus a Mama naman ay kararating lamang mula sa
paghahanap ng makakain sa gubat.
Sadyang mahirap ang buhay ng mag-anak. Palaging salat sa pagkain. Umaasa na lamang sila sa mga pagkaing
nakikita sa kanilang pali-paligid. Tunay na kaawa-awa.
Isang araw, humingi ng tulong at nagdasal si Lokus a Mama kay Allah na pagalingin ang kanyang asawa na
tatlong araw nang mataas ang lagnat at hindi gumagaling sa gamot na ibinigay ng albularyo. Pinagmasdan ni
Bagoamama ang nakaratay niyang ama. Damang-dama niya ang kalagayan nito. Sa pagkakataong iyon, naalala ni
Bagoamama ang buhay sa palasyo ng sultan. May mga damang nagpapaypay sa sultan at reyna. May mga damang
nagsisilbi ng masaganang pagkain. May mga mananayaw na umaaliw sa kanila. Naranasan na rin niya na
makalaro ang mga kabataan sa palasyo. Masayang-masaya siya noon at pinangarap niya na balang araw ay tumira
rin siya sa palasyo ng sultan. Naputol ang kanyang ala-ala nang dumaing sa sakit ang kanyang ama at umupo siya
sa tabi ng kanyang ina.
Bagoamama: Inay, bakit po tayo mahirap lamang?
Lokus a Babae: Bagoamama, si Allah ang may kagustuhan nito.
Bagoamama: Wala ba tayong magagawang paraan para maging mayaman tayo?
Lokus a Babae: Hindi ko alam, Bagoamama. Ang iyong ama at ako ay limampung taon nang naninirahan sa
kahariang ito ngunit hanggang ngayon ay mahirap pa rin kami. Palagay ko’y kapalaran na natin ang maging
dukha. Ito ay buhay na bigay sa atin ni Allah at dapat na lang nating tanggapin.
Bagoamama: Kung ginawa tayo ni Allah na mahirap, ang ibig sabihin ay maramot si Allah.
Lokus a Babae: Anak, hindi natin alam ang tunay na layunin ni Allah. Anong malay mo bukas makalawa ay
maaawa sa atin si Allah at gagawin din niyang maginhawa ang ating buhay?
Bagoamama: Talaga bang kailangan hintayin ang ibibigay ni Allah? Wala ba tayong magagawang paraan upang
tayo’y yumaman?
Saglit na nag-isip si Bagoamama. Nagmumuni-muni. Nag-aapuhap ng kasagutan sa kanyang tanong. Pagkaraan
ng ilang saglit, may naisip na siyang paraan. Naisip niyang puntahan sa torogan ng sultan ang kanyang ina upang
humingi ng abaka. Nagtaka man ang ina ngunit sinunod na lamang niya ang kanyang anak.
Pagsapit sa palasyo, nakita niya ang lugar ng mga lalagyan ng tubig. Umupo muna siya sa tabi ng mga ito.
Nakatulog siya dahil sa pagod at nadaanan siya ng dalawang dama na nagtataka kung sino siya at kung ano ang
ginagawa niya roon. Dali-dali silang bumalik sa loob ng palasyo at sinabihan ang mahal na sultan Abdullah.
Nagtaka rin ang sultan kung paano nakapasok ang babae sa palasyo, kaya ipinaharap niya ito sa kanya.
Nagkaharap ang sultan at si Lokus a Babae at tinanong ng sultan kung ano ang kanyang pakay. Ibinigay ng sultan
ang abakang hiningi ni Lokus a Babae. Nagpasalamat siya at dali-daling nilisan ang palasyo.
Pagdating sa kanilang bahay, agad na tinanong ng ina ang kanyang anak kung ano ang gagawin sa abaka.
Sumagot lamang ang anak na huwag nalang itong magtanong at tulungan na lamang siya sa paghahanda ng tali at
lubid.
Abala ang mag-ina sa paggawa ng tali at lubid. Pagkaraan ng ilang oras, nakagawa si Bagoamama ng isang
napakahabang lubid. Inilagay nila ang mga ito sa isang sako. Pagkatapos, kinuha ni Bagoamama ang matalim na
bolo’ng ipinamana pa ng kanyang ama. Sabay dampot sa sako at saka tumungo sa gubat. Naglakad siya ng
naglakad hanggang sa makakita siya ng pagkarami-raming yapak ng mga ibon. Pumutol si Bagoamama ng mga
kawayan at yantok. Gumawa siya ng maraming bitag. Ngunit laking taka niya ng makakita siya ng isang
napakalaking yapak. Hindi niya matanto kung ano ang lumikha niyon.
Di naglipat saglit, natapos niya ang pinakamalaking bitag at umuwi na siya. Nang malapit na siya sa kanilang
bahay, sinalubong siya ng kanyang ina at sinabihang huwag mabibigla dahil wala na ang kanyang ama. Wala
silang perang pambayad sa Imam para malibing nang maayos ang bangkay kaya sila na lamang ang naglibing nito.
Nang sumunod na araw, maaga pa’y pumunta na sa gubat si Bagoamama. Tila sinuwerte siya nang araw na iyon
dahil lahat ng bitag niya’y may huling manok. Nahanap siya ng yantok at ng makakita siya’y agad na bumalik sa
kinaroroonan ng mga bitag. Isa-isa niyang kinuha ang mga manok at pagkaraa’y itinali ang mga ito sa dalawang
mahabang yantok. Isinukbit niya ang mga nakataling manok sa magkabilang balikat at nagsimulang lumakad
papauwi. Ngunit hindi pa nakakalabas sa gubat ay may narinig siyang tinig na nagmamakaawa. Palinga-linga siya
at hinanap ang pinagmulan ng tinig. Nang lumingon siya sa kanyang likuran, laking gulat niya ng makita ang
tandang. Maingat na lumapit si Bagoamama sa bitag..
Bagoamama: Bakit alam mo ang pangalan ko?
 Mahiwagang Tandang: Bagoamama, ako’y isang mahiwagang tandang. Kapag ako’y tumitilaok lahat ng klase
ng damit ay lumalabas sa aking bibig at kapag ako nama’y dumudumi, ginto’t pilak naman ang lumalabas.
Bagoamama: Ha? Totoo ba ang mga sinasabi mo o niloloko at pinaglalaruan mo lang ako?
Upang maniwala si Bagoamama, nagsimulang tumilaok ang Mahiwagang Tandang at lumabas ang mga damit sa
kanyang bibig. Namimilog ang mga mata ni Bagoamama sa kasiyahan. Dali-dali niyang inilabas sa bitag ang
mahiwagang tandang at mabilis niyang iniuwi kasama ng iba pang mga manok.
Ang mga manok na nahuli ni Bagoamama ay ibininta ng kanyang ina sa palengke habang ang mahiwagang
tandang ay nagsimula ng dumumi ng ginto at pilak. Pinatawag ni Bagoamama ang mga Imam sa kanilang pook at
pinabendisyunan ang libingan ng kanyang yumaong ama.
Sa kabilang dako, ay dalawang pinagkakatiwalaang magsasayaw ng palasyo ang napadako sa harap ng bahay
nina Bagoamama. Sina Sabandar at Kanankan. Nagtaka sila sa kaginhawaan ng buhay ng mag-ina kaya sumilip
sila sa bahay. Ngunit alam ng Mahiwagang Tandang ang pakay ng dalawa kaya kinausap niya sila. Sa labis na
takot ng dalawa sa pagsasalita ng mahiwagang tandang ay mabilis silang tumakbo pabalik sa palasyo at sa
pagmamadali nila ay nadapa sila at nawalan ng malay. Nakita sila ng dalawang guwardiya. Kumuha sila ng tubig
at ibinuhos sa kanila. Dumating ang Sultan kasama ang ilan niyang mga panauhin na nagtataka kung bakt basing-
basa ang dalawang magsasayaw at ilang saglit pa’y nagising na ang dalawa. Ikinuwento nila ang nangyari sa
bahay nina Bagoamama at Lokus a Babae at hindi na ang Sultan ang pinakamayaman sa kaharian.
Nag-utos ang Sultan na magdala ng isandaang mandirigma at pumunta kay Bagoamama at sabihing gusto ng
sultan na bilhin ang Mahiwagang Tandang kapalit ng lahat ng pag-aari nito kasama ang anak niyang Prinsesa at
kung hindi pumayag ay lulusubin siya ng mga mandirigma at sapilitang kukunin ang mahiwagang tandang.
Ang pangyayaring ito sa palasyo ay hindi lingid sa kaalaman ng Mahiwagang Tandang kaya’t hindi pa man
dumarating ang mga mandirigma sa pamumuno nina Sabandar at Kanankan sa bahay ay kinonsulta na ng
Mahiwagang Tandang si Bagoamama kung ano ang nararapat na gawin.
Mahiwagang Tandang: Ibenta mo ako sa Sultan. Hindi rin naman ako mananatili ng matagal sa kanya. Bukod
pa riyan, kapag ako’y ibinenta mo sa Sultan, magiging tagapagmana ka ng kanyang korona dahil mapapangasawa
mo ang kanyang anak na Prinsesa. Magiging iyo ang buong kaharian.
Bagoamama: Pero baka hindi siya sumunod sa kasunduan?
Nasa puntong iyon sila ng pag-uusap ng dumating sina Sabandar at Kankanan kasama ang isandaang
mandirigma. Hindi pa nila nasasabi ang kanilang pakay ay may desisyon na sina Bagoamama at Mahiwang
Tandang.
Sa palasyo, nagkasundo na ang Mahiwagang Tandang, ang Sultan at si Bagoamama. Nagpatawag ang Sultan ng
Imam at ikinasal si Bagoamama sa Prinsesa. Lahat nang naroon ay nakatanggap ng biyaya mula sa Mahiwagang
Tandang nang tumilaok ito ng tumilaok. Nang magkaroon na ng tela ang bawat taumbayan, nagsimula ng dumumi
ang Mahiwagang Tandang. Tuwang-tuwang namulot ng mga ginto’t pilak ang mga taumbayan. Naging masaya
ang lahat. Nagpaalam na ang Mahiwagang Tandang kay Bagoamama dahil tapos na ang kanyang misyon. Panahon
na upang siya’y lumisan. Masayang lumipad ang Mahiwagang Tandang sa himpapawid.