KESENIAN

Fungsi Kesenian
Ciri Kesenian
Jenis & Bentuk Kesenian
Fungsi Kesenian
 1. Sebagai medium hiburan. Dapat
menghiburkan anggota masyarakat melalui
kesenian seni suara, seni lakon & seni tari.
Contoh: dikir barat, ghazal, boria dll.

 2. Sebagai media untuk pendidikan. Dapat

mendidik masyarakat untuk menghargai
karya seni dan memanfaatkan bakat yang ada
di samping menggunakan unsur seni sebagai
media untuk tujuan pendidikan.
Fungsi Kesenian
 3. Kesenian digunakan dalam upacara ritual dan
agama.Contoh: tarian kuda kepang yg
dipersembahkan dalam upacara sambutan dan ada
hubungan dgn kuasa ghaib @ unsur ritual.

 4. Lambang identiti bangsa. Dapat menunjukkan

unsur keunikan yang ada pada sesuatu bangsa
melalui kesenian yg diwarisi. Contoh: seni kraf
tangan spt tenunan songket, anyaman kelarai & seni
tembikar (labu tanah).
Ciri –ciri kesenian
 1. Bersifat kreatif – Misalnya,cara
penyampaian seni kata nyanyian dikir barat
dan dondang sayang dilakukan secara
spontan.

 2. Mempunyai unsur-unsur estetika. –

Misalnya, penghasilan seni rupa spt lukisan
menggambarkan unsur-unsur keindahan.
Begitu juga seni bahasa, melalui penglahiran
karya –karya kesusasteraan yg menunjukkan
unsur estetika.
Ciri –ciri kesenian

 3. Bersifat universal. Terdapat kesamaan

antara bentuk kesenian Melayu dgn bentuk
kesenian di tempat lain.

 Misalnya, terdapat kesamaan antara dikir

barat di Kelantan dgn dikir karut di Thailand.
Jenis Kesenian Melayu
 Terdapat pelbagai pendapat tentang jenis
kesenian Melayu.

 Ada yg berpendapat bhw kesenian terbahagi

kepada dua, iaitu seni plastik (beroperasi
melalui mata dan dihayati melalui perasaan
spt ukiran) dan seni bukan material (spt seni
tari, muzik, drama).
Jenis Kesenian Melayu
 Pendapat yg lain pula mengatakan
bahawa kesenian boleh dibahagikan
kpd tiga jenis, iaitu:
 1. Seni tampak @ seni rupa (lukisan,
ukiran).
 2. Seni suara (puisi, syair)
 3. Seni gerak ( lakonan, tarian)
Jenis Kesenian Melayu
 Masuri S.N membahagikan kesenian
Melayu kepada beberapa jenis, iaitu:
 1. Seni suara
 2. Seni bahasa
 3. Seni rupa
 4. Seni lakon
 5. Seni tari
Jenis Kesenian Melayu
 Siti Hajar membahagikan kesenian
Melayu tradisional kepada empat
kategori, iaitu:
 1. Seni tari
 2. Seni suara
 3. Seni kraf tangan
 4. Seni muzik
Jenis & Bentuk Kesenian
Melayu
 1. Seni suara – merujuk kpd aktiviti nyanyian.

 Dalam masyarakat Melayu tradisional, nyanyian

berfungsi untuk mendodoikan anak dan
menghiburkan hati.

 Kini nyanyian lagu kanak-kanak lebih moden dan

diiringi dengan muzik.

 Bentuk kesenian Melayu yg termasuk dalam kategori

seni suara, iaitu:
Bentuk Kesenian Melayu
 a. dikir barat – terkenal dlm kalangan masyarakat di
pantai Timur.

 Dikir barat merupakan kombinasi antara dikir dgn

pantun @ dikir dgn karut.

 Pktn ‘karut’ drp istilah ‘mengarut’ dlm pantun yg

disampaikan.

 Persembahan dikir barat diiringi alat bunyian spt

rebana ibu, rebana anak dan tetawak.
 Gambar tetawak
 Pemalu tetawak / gong
 Gambar rebana
Bentuk Kesenian Melayu
 Dikir barat dipersembahkan secara berpasukan antara 15 -30
orang.

 Terdpt hanya seorg tukang karut dan tugasnya ialah berpantun

dan bersyair.

 Pantun dan syair disampaikan secara spontan, serta tukang

karut perlu memiliki kepandaian utk berjenaka.

 Peranan juara ialah berdikir dan menjadi ketua kpd awok-awok.

 Awok-awok hanya mengulangi seni kata yg didendangkan oleh

juara dan tukang karut.
Bentuk Kesenian Melayu
 b. Dondang sayang – bermaksud nyanyian
kasih yg terbit drp pktn ‘dondang’ (nyanyian)
dan ‘sayang’ (kasih).
 Ungkapan asalnya, ‘dendang sayang’.
 Dondang sayang dikatakan berasal dari
Melaka.
 Nyayian dondang sayang berasal drp
nyanyian mendodoikan anak.
Bentuk Kesenian Melayu
 Dondang sayang dinyanyikan di serambi,
halaman rumah @ tempat lapang.

 Penyanyi perempuan memakai baju kebaya

panjang dan berkain batik, manakala
penyanyi lelaki memakai baju Melayu berserta
samping dan bersongkok.
Bentuk Kesenian Melayu
 Persembahan dondang sayang diiringi alat muzik seperti biola, rebana,
gong @ tawak, gendang dan akordian.

 Seni kata @ pantun dondang sayang yg dilagukan itu dihasilkan secara

spontan.

 Pada akhir rangkap pantun, penyanyi akan menyebut perkataan

‘dondang sayang’, ‘cik adik sayang’, ‘abang sayang’ dan sebagainya.

 Nyanyian secara berduet. Pantun penyanyi pertama akan dibalas oleh

penyanyi kedua. Soalan dan jawapan pantun saling berkaitan.

 Jenis pantun 4 kerat dan disesuaikan dgn irama dondang sayang.

 Gambar gong
 Gambar biola
 Gambar persembahan dondang sayang