You are on page 1of 35

RBHraCaNacRkkm<Cú a

Cati sasna RBHmhakSRt


3

RksYgksikmµ rukçaRbmaj; nig ensaT

bTdæanGnuvtþbec©kviTüa
karRtYtBinitüCm¶WGutkþam

erobcMeday naykd§anpSBVpSayksikmµ
shkarCamYy naykd§anplitkmµ nigbsuBüa)al

]btßmÖeday KMeragkarpSBVpSayksikmµkm<úCa-GURsþalI
eroberogeday ³ elak m:arI m:aXøIn (Murray Maclean)

kalbriecäT ³ Ex kkáda qñaM 2006

© rkSasiTi§RKb;y:ag ³ RKb;bTdæanGnuvtþbec©kviTüa ¬bGb¦ TaMgGs;rmY TaMgÉksarenH CakmµsiT§i


rbs;RksYgksikmµ rukçaRbmaj; nigensaT ehIysMercpþle; GaynaykdæanpSBVpSayksikmµ eFVICa
m©as;kmµsiT§i . ral;sMeNIsupM litbEnßm RtUvsuMkarGnuBaØatsiT§iCamun BInaykdæanpSBVpSayksikmµ .
buBVkfa
RksYgksikmµ rukçaRbmaj; nig ensaT eRkamkic©shkarKaMRTBITIPñak;garGURsþalIsMrab;kar
GPivDÆn¾ GnþrCati ¬AusAID¦tamry³KMeragkarpSBVpSayksikmµ km<Cú a-GURsþalI CMhanTI2
¬2001-2006¦ EdlmaneKaledABRgwgsßab½nnigRbB½n§pSBVpSayksikmµenAkm<Cú a )anxitxMy:ag
eBjTMhwgedIm,IeFVIkarBRgwgsmtßPaBmRnþpI SBVpSayksikmµ karerobcMksagEpnkarpSBVpSayksikmµ
Rsb tameKalneya)ayvimCÄkar nigvishmCÄkarrbs;raCrdæaPi)al tamry³karviPaKRbB½ne§ kSRt-
brisßanfñak;XMu sgáat; nig)ancgRkgCabTdæanGnuvtþbec©kviTüaenHeLIg.
bTdæanGnuvtþbec©kviTüaenH )ancgRkgedayGñkCMnajÉkeTs ¬Subject Matter Specialist¦
nwgRtUv)anqøgkarBinitü BieRKaHeyabl; nigÉkPaByl;RBmBIKN³kmµkarbec©keTsEdlmansmas
PaBmkBInaykdæanCMnajnana énRksYgksikmµ rukçaRbmaj; nig ensaT nigGñkBak;Bn½§epSg²
eTot. Éksard¾mansar³sMxan;enH KWCaÉksareKalEdlBiBN’naGMBI B½t’man bec©keTs viFIsaRsþ
nItiviFI nigEpnkarfvikacMNaysRmab;CYydl; mRnþIksikmµRsuk nigPñak;garRbtibtþei nAmUldæannanayk
eTAeRbIR)as;kñgú karbNþHú bNþal nigpSBVpSaybec©keTsfµ²I kñúgbMNgepÞrcMeNHdwg B½t’man nigbec©k
viTüaksikmµ tamRKb;rUbPaB[)anRCYtRCabdl;RbCaksikr nig plitkrEdlrs;enAkñúgtMbn;manskþa
nuBlPaBRsbtamlkçxNÐPUmisaRsþ esdækic©sgÁm nigtRmUvkarcaM)ac;Cak;lak;enAmUldæan .
dUecñHbTdæanGnuvtþbec©kviTüaenH mansar³RbeyaCn_CarYmsRmab;mRnþIksikmµextþ-Rkug ykeTA
eRbIR)as;kñgú kar cUlrYmedaHRsaybBaðacMeBaHmux EdlRbCaksikreyIgkMBugRbQmmuxenAkñgú kareFVI
plitkmµksikmµ BiBiFkmµksikmµ edIm,IFanasnþsi uxes,óg nigbegánI R)ak;cMNUlRKYsar CaBiessrYm
cMENkkat;bnßyPaBRkIRk RsbtamyuTs§ aRsþ ctuekaNrbs;raCrdæaPi)al .
RksYgksikmµ rukçaRbmaj; nigensaT KaMRTnUvÉksarbTdæanGnuvtþbec©kviTüaenH EdlCa
ÉksareKalsRmab;mRnþIksikmµRsuk extþ-Rkug GgÁkareRkArdæaPi)al Pñak;garRbtibtþinanaenAmUldæan
nig GñkBak;B½n§TaMgGs;ykeTAGnuvtþkgñú karepÞrbec©kviTüadl;RbCaksikrenACnbT[TUlMTUlay nig
TTYl)an Epøpáal¥RbesIrRbkbedaykþIsgÇwm.
rdæmRnþI
GarmÖkfa
BaküeBjén bGb KW {bTdæanGnuvtþbec©kviTüa}. bGb Bnül;BIrebobGnuvtþbec©kviTüa
edIm,ICYyedaHRsay bBaðaEpñkksikmµrbs;ksikr. bGb pÞkú nUvB½t’manbTdæan nigsMPar³sRmab;
eGaymRnþIpSBVpSayepÞrbec©kviTüaenHeTAksikr. eKalKMniténbGb KWedIm,IpSBVpSaydl;XMu Rsuk
nigextþenATUTaMgRBHraCaNacRkkm<Cú a. bGb RtUv)aneKsresrsRmab;eGaymRnþIpSBVpSay GgÁkar
eRkArdæaPi)al nigEpñkepSg²eTot EdlbMerIkarenAkñúgvis½yGPivDÆn¾ksikmµ enAtammUldæaneRbI
R)as;. bGb manlkçN³dUcxageRkamenH ³-

 Gacbt;Ebn)an-bGb GacykeTAGnuvtþ)anenARKb;TIkEnøgkñgú RBHraCaNacRkkm<úCa


 samBaØ-bGb GaceRbIR)as;)anedayRKb;EpñkEdlbMerIkarenAtammUldæan

 gayyl;-gayRsYlkñúgkarpþl;nUvB½t’mansMxan;²

bGb RtUv)ankMNt;GaTiPaBedayEp¥keTAtambBaðaEpñkksikmµsMxan;²rbs;ksikrtamry³
RbPBCaeRcIn dUcCa RbB½n§RKb;RKgB½t’manrbs;naykdæanpSBVpSayksikmµ (FSMIS) EdlpÞúknUv
B½t’mansMxan;² rbs;ksikr. bBaðaEpñkksikmµrbs;ksikrRtUv)aneKviPaKtamry³karviPaKRbB½n§
ekSRt-brisßan fñak;XMu (AEA) enATUTaMgRBHraCaNacRkkm<Cú a. bGb manenAtamsßab½nnana
dUcxageRkam³
 viTüasßanRsavRCavCati  kmµvF i IpSBVpSay
 Rkumksikr  m©as;CMnYy

 GgÁkareRkArdæaPi)al  EpñkÉkCn

 TIPñak;garRsavRCavGnþrCati

bGb RtUv)anRKb;RKgedaynaykdæanpSBVpSayksikmµénRksYgksikmµ rukçaRbmaj;


nigensaT. bGb RtUv)ansresredayGñkÉkeTsEdlmanbTBiesaFn_enAkñúgRBHraCaNacRk
km<Cú a . dUecñH bGb pÞúknUvbTBiesaFn_l²¥ sRmab;Gnuvtþbec©kviTüa. bGb RtUv)anqøgkat;karRtYt
Binitürbs;Rkumkargar bGb bnÞab;mkGnum½t nigGnuBaØatedayRksYgksikmµ rukçaRbmaj;
nigensaT sRmab;eRbIR)as;enA tammUldæan.
matika
1> esckþGI Fib,ay ................................................................................................................................................................. 1
2> karENnaMbec©keTs>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>3
2>1- segçbkarENnaMbec©keTs>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>3
2>2- karkt;sMKal;elIkarENnaMbec©keTs>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>3
2>2>1 cak;va:ks; aMgCm¶GW utkþamdl;eKa RkbI RCUk nigBEBrbs;Gñk enAeBlmanCm¶GW ut kþampÞúH eLIgenA
PUmi XuM RsukCitxag 3
............................................................................................................................................................

2>2>2> sUmRby½tñ ¡ kuM[stVQWbH: Bal;CamYystVCa 8 ............................................................................................

2>2>3 enAeBlEdlstVrbs;Gkñ QW sUmTak;TgPñak;garsuxPaBstVPUmCi abnÞan; 9 ..........................................

2>3- plcMeNjEpñkesdækci © .............................................................................................................................................. 9


3> karENnaMelIkargarpSBVpSay.............................................................................................................................11
3>1- karerobcMsßab½n .........................................................................................................................................................11
3>2- EpnkarskmµPaB ......................................................................................................................................................12
3>3- ]bkrN_/ smÖar³....................................................................................................................................................... 15
3>4- fvikasRmab;kareFVIbgðaj........................................................................................................................................17
3>5- TIkEnøgGnuvtþn_KMerag ................................................................................................................................................ 19
4> ]bsm<½n§.............................................................................................................................................................................. 20
4>1 ]bsm<n½ T§ I 1 ³ esovePAkt;RtasRmab;GñkRKb;RKgRsuk ................................................................................ 20
4>2 ]bsm<½n§TI 2 ³ esovePAkt;RtasRmab;Pñak;garsuxPaBstVPUmi .................................................................... 24
4>3 ]bsm<½n§TI 3 ³ xitþb½NÑB½tm’ anGMBCI m¶WGutkþam .................................................................................................. 26
4>4 ]bsm<n½ §TI 4 ³ pÞaMgrUbPaB nigxitþb½NÑpSBVpSayBIkarpÞHú Cm¶WGutkþam ..........................................................27
4>5 ]bsm<n½ T§ I 5 ³ pÞaMgrUbPaB pSBVpSayBIéf¶cak;va:ks; aMgCm¶WGutkþam .............................................................. 28
4>6 ]bsm<½n§TI 6 ³ xitþb½NÑeRkayeBlcak;va:k;saMgCm¶GW utkþam ........................................................................... 29
4>7 ]bsm<½n§TI 7 ³ B½tm’ anxøI²sRmab;pSBVpSayCm¶GW utkþam................................................................................30
1> esckþGI Fib,ay
eQµaHGtßbT ³ karRtYtBinti üCm¶WGutkþam
kalbriecäT ³ Exmkra qñaM 2006
RbPBbTdæanGnuvtþbec©keTs ³ Murray Maclean

eKalbMNg nigsar³RbeyaCn_ ³ edIm,IbegáIncMeNH nigkaryl;dwgrbs;RbCaksikr


GMBCI m¶WGutkþam
edIm,IbegáInCIvPaBrs;enArbs;ksikredaykarBareKa RkbI RCUk
rbs;BYkKat;kMu[ekItmanCm¶WGutkþam .
ksikrTTYlplRbeyaCn_ edayKaµnCm¶WGutkþamekItmanelIstV
EdlCakMlaMgGUsTaj ehIyTaMgminbNþal[kUneKagab;Edr .
vanwgeFVI[TMnak;TMngkan;EtRbesIreLIg rvagGñkbec©keTs nig
GñkpSBVpSay nigkñúgcMeNamGñkBak;B½n§déTeTot .

lkçxNÐsmRsbeTAtambec©keTs³ karpÞHú Cm¶WGutkþamnaeBlbc©úb,nñenAkñúgXuM b¤RbeTsCitxag


karcUlTinñn½ysMxan;²³
 mankarcUlrYmd¾skmµ BIPñak;garsuxPaBstVPUmikñúgkarpþl;

esvasuxPaBstV. Pñak;garsuxPaBstVPmU i KWmanRbsiTP§ aB


RbsinebIksikrenAkñúgPUmidwg nigeCOCak;elIPañ k;garsuxPaB
stVPUmki ñúgkarBüa)alstVQW . kariyal½yplitkmµ nigbsu
Büa)al nigGgÁkareRkArdæaPi)al GacCaRbPBB½t’manmYy
faetIPañ k;garsuxPaBstVPUmmi anRbsiT§PaB b¤Gt;. karcuH
emIl nigCYbCamYyksikr nigPñak;garsuxPaBstVPUmi KWCa
meFüa)ayd¾l¥bMput edIm,IkMNt;GMBIRbsiT§PaBrbs;Pñak;gar
suxPaBstVPmU i.
 mRnþb I sueBTüRsukEdlmansmtßPaB

1
 fñaMbgáarCm¶WGutkþam karpÞúHCm¶WGutkþamekIteLIgerogral; 2-
3qñaMmþgelItMbn;CaeRcIn .
kñgú {bTdæanGnuvtþbec©kviTüa} enH KWsMedAelIksikrEdlciBa©wm
eKa RkbI nigRCUk dUecñHsßanPaBesdækci ©rbs;ksikr Edl)an
TTYlkñúgKMeragenH KWmankarERbRbYlBIRkeTAman.
ksikrRtUvkarRbEhl 6000erol edIm,Icak;va:ks; aMgdl;eKa
RkbI nigRCUkmYyk,al .

2
2> karENnaMbec©keTs
2>1- segçbkarENnaMbec©keTs
k> cak;va:ks; aMgCm¶WGutkþamdl;eKa RkbI RCUk nigBEBrbs;Gñk enAeBlmanCm¶WGutkþampÞHú eLIgenA
PUmi XuM RsukCitxag .
x> sUmRby½tñ kuM[stVQW b:HBal;CamYystVCa
K> enAeBlstVrbs;GñkQW sUmTak;TgCamYyPñak;garsuxPaBstVPmU iCabnÞan;
2>2- karkt;sMKal;elIkarENnaMbec©keTs
2>2>1 cak;va:k;saMgCm¶WGutkþamdl;eKa RkbI RCUk nigBEBrbs;Gñk enAeBlmanCm¶WGut
kþampÞHú eLIgenA PUmi XuM RsukCitxag
Cm¶GW utkþamenAkñúgRbB½n§ksikmµburaNkñúgRbeTs
enAkñgú RbeTskm<Cú a Cm¶GW utkþamGacbNþalmkBIvIrusbIRbePTepSg²KñaKWRbePT O, A nig Asia 1.
eraKsBaØaénCm¶GW utkþamEdlbgáeLIgedayvIrusTaMgbIRbePTenH KWmanlkçN³dUcKañ.
Cm¶WGutkþamKWCaCm¶Wqgø BIstVeTAstV vaekIteLIgkñgú TRmg;pÞúHCm¶W. CaTUeTAGRtaEdlstVTTYlrgnUv
Cm¶W enHx<s;KWstVeKa RkbI nigRCUk . Cm¶eW nHvarIkraldalyWt²tamry³tMbn;EdlmanCm¶W . CaFmµtakarpÞHú
Cm¶WCaRTg;RTayFM ekIteLIgenAcenøaHeBlCaeRcInqñaM.
karsMgéM nCm¶mW anry³eBl BI 2-14éf¶. vIrsu vayRbharelI eCIg mat; nigRkeBjTwkedaHénstVeKa
RkbIEdlTTYlrgCm¶WenH. CalT§plbgðajdUcxageRkam ³
 stVmansItN u ðPaBx<s; nigGn;sIucMNIry³eBl 1-2s)aþh_. stVRskTm¶n; ehIyminsUv
manTwkedaH[kUne)A ¬stVem¦.
 BikarRkckeCIgminGacedIr edIm,IeTAvalsIeu sµA nigminGacP¢Ürras;erobcMdI nigGUsreTH)an

 kUneKaminGace)AedaHemvagayRsYleLIy

 emeKaxøHGacnwgrlUtkUn

enAelIeCIgstVEdlTTYlrgCm¶WGutkþamenH Gacman)ak;etrIqøgcUl ehIyGacbnþ[stVQWmanry³


eBlrwtEtEvg .

3
esÞrI EtRKb;stVeKa nigRkbIeBjv½yTaMgGs; CasHes,IyBICm¶WenHenAkMLgú eBl 2-3s)aþh_ eTaHbI
Cay:agenHk_edaymanGRtatictYcNas;EdlkUneKaenHgab; enAeBlCm¶WenHvayRbhareTAelImxu garebHdUg.
cMeBaHRCUk Cm¶WGutkþambNþal[kUnRCUkgab; ehIyebImingab;eT vabnþ[ekItdMe)AelIeCIg eFV[I man
karb:HBal;dl;karlUtlas;rbs;kUnRCUk.
vIrsu rIkraldaltamry³karb:HBal;CitditrvagstVQW nigstVCa b¤tamry³stVCa b:HBal;CamYybri
sßanEdlkxVk; b¤Pk;EdlRbLak;RbLÚkeTAedayemeraK. stVQWGaccmøgvIrsu ry³eBlrhUtdl; 10éf¶eLIg
muneBlvabgðajeraKsBaØa .

Cm¶WGutkþamGacbNþal[kUneKagab; enAeBl kUnRCUkPaKeRcIn RbEhlCagab;enAkMLúgeBl


EdlvIrusvayRbharelIsac;deuM bHdUg pÞúHCm¶WGutkþam ehIykUnRCUkPaKeRcInEdlenArs;nwg
manbBaðaeCIgraMéu r: niglUtlas;yWt
Kµanbsu»sfNaGacsMlab;vrI su TaMgbIRbePTenH)aneLIy. eTaHCaya:gNakþI karBüa)alGackat;
bnßykarrIkraldalénCm¶WenH.
eKa RkbIEdlCasHes,IyBICm¶W nwgmanlT§PaBkarBarRbqaMgnwgRbePTvIrsu EdlnaM[vaQWenaH kñgú
kMLúgeBlRbEhl 18Ex b:uEnþvaminGackarBarnwgCm¶WenHEdlbgáeLIgedayvIrusRbePTepSg)aneLIy .
RbsinebIstV)ancak;fñaMbgáarcMeBaHvIrusRbePTmYy ehIycak;elIkTI2enAExbnÞab; vaGackarBarCm¶W
EdlbgáeLIgedayvIrusRbePTenaHry³eBl6-12Ex GaRs½yeTAelIGayuRbvtþCi m¶W nigRbvtþiénkarcak;va:k;
saMgrbs;stV. karcak;fañ MbgáarRbePTvIrusmYy GackarBar)anEtCm¶WmYyRbePTenaHEtb:eu NÑaH minGackarBar
Cm¶WEdlbgáeLIgedayvIrusRbePTepSg)aneLIy. RbsinebIeKa RkbIQWEdlbgáedayvIrusRbePTNamYyBI
mun BYkvaRbEhlCaGackarBarCamYynwgCm¶RW bePTenaHrhUt dl; 12ExbnÞab;BIcak;fñaMbgáarmþg.

4
Rkumh‘unplitva:ks; aMgGacman³
 va:ks ; aMgCm¶EW dlbgáeLIgedayvIrsu mYyRbePT tYy:agdUcCa fñaMbgáarvIrusRbePT O. fñaMbgáar
enHehAfa m:N U Uva:Lg; .
 fñaMbgáarCm¶WEdlbgáeLIgedayvIrs u eRcInRbePT EdlCaTUeTAPaKeRcInRtUv)aneRbIR)as;enAkñúg
tMbn;GasIuGaeKñy_ EdlfñaMbgáar enHehAfa RTIva:Lg; edaymanpÞúkvIrsu RbePT O, A, nig
Asia 1. ehIyva:k;saMg RTIva:Lg; enaHmantémøéføCag m:N U Uva:Lg;.
va:k;saMgCm¶WGutkþam³
 RtUvEfrkSaTukenAkEnøgRtCak;Cab;Canic© cab;taMgBIkEnøgplitrhUtdl;eBlcak; ebImindUecñaH
eT fñaMbgáarTaMgenaHnwgKµanRbsiT§PaB.
 RtUvcak;fañ Mtambec©keTsbsueBTü enARKb;eBlcak;va:ks ; aMg
enAkñúgRbeTskm<úCa va:k;saMgCm¶WstVkMrmaneKeRbINas; elIkElgEtkñgú sßanPaBxøH EdlraCrdaæ
Pi)al Gacpþl;CamUlniFiseRgÁaHbnÞan;. karpÞúHCm¶WenAEtbnþrIkraldal enAeBlEdlmankarekIneLIgkareFVI
clnastVeKa-RkbI BItMbn;myY eTAtMbn;mYyedIm,IeRbICakMlaMgGUsTajkñgú kMLúgeBlmat; nigeCIgrbs;stVQW.
kñgú eBlpÞHú Cm¶WGutkþam ksikrBüa)aledayeRbI»sfburaN edayBüa)alenAkEnøgEdlstVQW dUcCa
enAelIeCIg mat; nigcak;fñaMpg . CaTUeTA karpÞúHCm¶WmandMeNIrkarya:geBjTMhwgtamkMlaMgrbs;va.
ksikrPaKeRcIn³
 dwgBIeraKsBaØaénCm¶G W utkþam EdlPaKeRcIn)aneXIjeraKsBaØaenHenAeBlNamYy
 GacsÁal;eraKsBaØaEdlRbugnwgelcecjCaCm¶G W utkþam
 minyl;BIkmµviFc I ak;fañ MbgáarCaRbcaMEdlerobcMeLIgedayrdæaPi)alsRmab;karBarCm¶sW aTwk
eKa RkbI ehIyvaminGackarBarCm¶WGutkþam)aneT .
 mindwgfa manfñaMbgáarsRmab;karBarCm¶G W utkþampg
 mincg;cN M ayluyelIkarcak;fañ MkarBar enAeBlEdlstVrbs;Kat;mansuxPaBl¥ edayKat;
KitfaKaµncMeNjGVIsRmab;Kat; KWKat;rBM wgelIyuT§nakarrbs;rdæaPi)al b¤k¾KMeragrbs;GgÁkar
nana edIm,IecjR)ak;ceM NayelIva:k;saMg nigesvakmµepSg².

5
enAeBlpÞúHCm¶W kariyal½yplitkmµ nigbsuBüa)al RbEhlCacuHeTARbmUlykvtßvú iPaKBIstVQW
nigbBa¢nÚ mk naykdæanplitkmµ nigbsuBüa)aledIm,IviPaKrkRbePTvIrusEdlbgáCm¶GW utkþam .

Gnusasn_sxM an;²kñúgkarcak;va:k;saMg
enAeBlEdlmanCm¶pW ÞúHeLIgenAPUmi XuMCitxag ksikrEdlenAtMbn;EdlminTan;pÞúHCm¶WRtUv ³
 sMNUmBr[Pñak;garsuxPaBstVPUmi nigRbFanPUmi pþl;B½t’mandl;m©as;stV nigerobcMkmµviFI
cak;fañ MbgáarenAkñúgPUmi .
 elIkTwkcitþ[ksikrepSgeTotcUlrYmkñúgkarpþlB ; ½t’manBIkarpÞHú Cm¶W nigkmµviFIcak;va:ks; aMg
 eGayR)ak;dl;Pñak;garsuxPaBstVPUmei dIm,ITijfñaMbgáar rYmbBa©ÚlTaMgéføeFVIdMeNIr nigéføTwk
kksRmab;køaesS .
 cab;eKa RkbI nigRCUkTuk eRBaHPñak;garsuxPaBstVPUmG i acmkcak;fñaMbgáardl;pÞH edayRKan;
EtcMNayelIéføesvabEnßm .
 cak;va:k;saMgdl;stVEdleTIbmkdl;fIµenAkñg ú PUmirmY TaMgstV naMclU b¤eTIbnwgekIt
 pþl;cMelIytbdl;Pañ k;garsuxPaBstVPm U i nigRbFanPUmGi MBIRbsiT§PaBénkarpþl;B½t’man nig
kmµviFIcak;fñaMbgáarCm¶W ehIyelIkeLIgBIesckþRI tUvkarbEnßmkñúgkarcak;fñaMbgáar .
manva:ks; aMgCm¶WGutkþamRbePTRTIva:Lg; GacbBa¢aTijtamry³kEnøgedb:Ulk;fñaMstVenATIRkugPñMeBj.
cMENkÉfñaMbgáarCm¶WRbePT Pfizer RTIva:Lg; GacbBa¢aTijBIPañ k;garrbs;Rkumh‘nu NavitkU . va:k;saMg
TaMgenHKWCaRbePTdbkñgú kMrti epSg²Kña (100cc nig 50cc). cMeBaHrebobeRbIR)as;va:k;saMg manbgðajCUn
kñgú taragxageRkamenH ³
taragTI1 ³ karENnaMelIkareRbIR)as;va:k;saMgCm¶WGutkþamRbePT Posi-FMD trivalent Edlpliteday
Pfizer

rebobeRbIR)as;fañ MbgáarCm¶WGutkþamRbePT Posi-FMD trivalent Edlpliteday Pfizer


RbePTstV kMriteRbI GayuEdlRtUvcak;fñaM kmµviFIcak;fñaM ry³eBlkarBarCm¶W
2 es es cak;2dg
eKa nig RkbI Gayucab;BI4ExeLIgeTA 6Ex
kñúg1k,al kñgú cenøaH1Ex
RCUk 2 es es Gayucab;BI2ExeLIgeTA cak;2dg 6Ex

6
kñúg1k,al kñúgcenøaH1Ex
1 es es cak;2dg
BEB Gayucab;BI3ExeLIgeTA 6Ex
kñúg1k,al kñúgcenøaH1Ex

TIpSarlk;fñaMbgáar
tRmUvkarfñaMbgáarCm¶GW utkþamnaeBlbc©úb,nñenH KWtci tYcNas;. kñgú krNIKµanyuTn§ akarEsVgrkTIpSar
tRmUvkarfñaMbgáarCm¶GW utkþamenAEtmankMritTabdEdl eTaHbICay:agenHk¾edaymankarcg¥úlbgðajfa tRmUv
karnwgGacekIneLIgtamry³karEsVgrkTIpSarya:gskmµenAeBlmanCm¶GW utkþampÞHú eLIgenAtMbn;Citxag .

fñaMbgáarCm¶WGtu kþam naMcUlBIRbeTsevotNam fñaMkarBarCm¶GW utkþam minEmnmanlk;RKb;


fñaMbgáarRtUvTukenAkEnøgRtCak;rhUtdl;eBlcak; kEnøg b¤tbU lk;fñaMstVeTb:uEnþGacrk)antam
ry³kareRbIR)as;bNþajTIpSarmanRsab;
edIm,I[kmµviFIcak;fñaMbgáarTTYl)aneCaKC½y KYrEtpþlR; )ak;elIkTwkcitþRKb;RKan; dl;Pañ k;garsuxPaB
stVPUmi edIm,I[BYkeKcUlrYmkñúgkargarenH . taragxageRkamCakarpþlC; a]TahrN_énR)ak;cMNUlrbs;Pñak;
garsuxPaBstVPUmEi dlTTYlxusRtUvcMnYnstVd¾eRcIn .
taragTI2³ R)ak;cMeNjCa]TahrN_rbs;Pñak;garsuxPaBstVPUmi)anmkBIkmµviFIcak;fñaMbgáar
R)ak;cMNUlCa]TahrN_rbs;Pñak;garsuxPaBstVPUmi)anmkBIkmµviFIcak;fñaMbgáar
va:k;saMgCm¶W
cMnYn cak;va:k;saMg cMnYnstV)ancak; srub témøva:k;saMg R)ak;cMNlU rbs; R)ak;cMeNjrbs;
RbePTstV Gutkþam¬30eses
¬k,al¦ ¬PaKry¦ va:k;saMg¬PaKry¦ ¬eses¦ ¬erol¦ P s P ¬erol¦ P s P ¬erol¦
kñgu 1db¦
eKaGUsTaj 100 50 50 200 7 480 000 600 000 120 000

7
emeKaBUC 100 50 50 200 7 480 000 600 000 120 000
emRCUkBUC 10 50 5 20 1 480 00 600 00 120 00
RCUkbMb:n 150 50 75 300 10 720 000 900 000 180 000
srub 360 200 180 720 24 1 728 000 2 160 000 432 000
cMNaM - 30 es es kñgú 1db
- 1db témø 72 000erol
- sRmab;Pñak;garsuxPaBstVPUmi cak;va:k;saMg 1dUs témø 4 800erol
- sRmab;ksikr cak;va:k;saMg 1elIk témø 6 000erol
tamtaragxagelIenH bgðajBIskþanuBlPaBénR)ak;cMNUlrbs;Pñak;garsuxPaBstVPmU i EdlBYkeKKYr
EtTTYl)anplRbeyaCn_BsI gÁmxøH ebIsinCamankarerobcMkmµviFcI ak;bgáarCm¶WGutkþam .
2>2>2> sUmRby½tñ ¡ ku[M stVQWb:HBal;CamYystVCa
clnastVBi)akRKb;RKgNas; enAkñúgRbB½n§ksikmµkgñú RbeTskm<Cú a. kñgú kMLúgeBlpÞúHCm¶GW utkþam
EdlekItmancMeBlrdUvP¢Ürras; EdlCaTUeTAclnastV)anekIneLIg BIPUmmi YyeTAPUmimyY BIXmuM YyeTAXuMmyY
edIm,IbeM BjtRmUvkarkMlaMgGUsTaj .
enAtampÞHkñgú kMLúgeBlpÞúHCm¶WclnastVRbEhlCafycuHBIeRBaHenAeBlstVQWRtUvcgTukenAeRkam
pÞHcab;taMgBIstVB)i akkñgú karedIr .
cMeBaHPaBminGacRKb;RKg)annUvclnastVEdlekItmanknøgmk RKYsarnImYy²RtUveFVIkarsMerccitþ
edayxønÜ ÉgGMBrI ebobRKb;RKgclnastVenAeBlEdlmanCm¶WpÞúHeLIgenAtMbn;Citxag ehtudUcenHehIy eTIbBuM
manlT§PaBkñgú karpþl;Gnusasn_[)ansmRsb nUvGVEI dlnwgeFVIedIm,Ikat;bnßykarb:HBal;rvagstVQW nigstV
mansuxPaBl¥ .
dUecñHyuT§viFId¾l¥bMputedIm,Ipþl;B½t’mandl;ksikr nUvktþabec©keTssMxan;²kñúgkarcMlgCm¶W EdlkMBgu
ekItmaneLIgKW³
 karcMlgCm¶WekIteLIgenAeBlstVQWb:HBal;ya: gCitditCamYystVmansuxPaBl¥

 stVQG W acrcMlgvIrsu ry³eBl10éf¶mnu eBlecjeraKsBaØa


bBaðaTaMgenH KYrEtGaceFVI[ksikrmankaryl;dwgfa Cm¶GW utkþamKWCabBaðamYyenAkñúgPUmi. müa:gvij
eTotksikrTaMgGs;enAkñúgPUmiKYrEtcUlrYmkñgú kmµviFIRbyuT§nwgCm¶WGutkþamTaMgGs;Kña. RbsinebImanEtksikr

8
mYycMnnY tUccUlrYmenAeBlEdlmanCm¶GW utkþampÞHú eLIgenAkñúgPUmi Cm¶WenHnwgGacbnþrkI raldaldl;stVfeµI Tot
enAkñúgPUmi ehIyRbEhlCaGacraldaldl;stVEdl)ancak;fañ MkarBarrYcehIyeTotpg.
2>2>3 enAeBlEdlstVrbs;GñkQW sUmTak;TgPñak;garsuxPaBstVPUmiCabnÞan;
RbsinebIstVrbs;Gkñ QW GñkKYrEtR)ab;Pñak;garsuxPaBstVPmU i EdlKat;GacBinitüemIl nigBüa)al
stVrbs;Gñk)an nigR)ab;Kat;BIbBaðaGVIEdlGñkcg;dwg .
2>3- plcMeNjEpñkesdækic©
karviPaKesdækic©kñúgkarRtYtBinitüCm¶WGutkþamcMeBaHRkumRKYsar 2RbePT manbgðajCUnxageRkam³
 RKYsarEdlmaneKaeRbICakMlaMgGUsTajcMnYn 2k,al

 RKYsarEdlmaneKaemBUCcMnnY 1k,al

karviPaKesdækic©cMeBaHRKYsarEdlmaneKaeRbICakMlaMgGUsTajcMnYn 2k,al kñgú ry³eBl 3Ex KW


enAeBlcab;epþmI rdUvvsSa )anbgðajfa³
 RbsinebIeKaeRbICakMlaMgGUsTaj2k,al )ancak;fañ Mbgáar2dg eKaTaMg2enaHKµanCm¶WekIt
eLIgeT
 RbsinebIeKaenaHmin)ancak;fañ MbgáareT BYkvanwgQW ehIyCalT§plksikrRtUvCYlstVeKmk
edIm,IPÜ¢rras; erobcMdI nigcMNayluyCaeRcInelIkarBüa)al¬eCIgstVedIm,IkM[u stVQWry³
eBlyUr¦ nigelIkarTijesµABIeRBaHstVmni GacedIrsIuesµAedayxøÜnva)an . CalT§plkarP¢Ür
ras;)anbBa©b;Tan;eBl ehIyKµanb:HBal;dl;Tni pñ lRsUveT . CakarBit RbsinebIkarpÞúHCm¶W
manTMhFM MeFg témøCYlkMlaMgP¢rÜ ras;RbEhlCaekIneLIg ebIeyageTAelIkgVHxatkMlaMgstV
sRmab;PÜr¢ ras;. elIsBIenHeTAeTotlkçxNÐénrdUv RbEhlCaGMeNayplsRmab;karpÞúH
eLIg énCm¶EW dleFV[I mankarb:HBal;dl;karerobcMdI dUecñHTinñplRsUvGacmankarb:HBal;
y:agxøaMg. vak¾bgðajpgEdrfa enAeBlEdleKaRskTm¶nk; gñú kMLúgeBlQW. enHKWkarbegáIt
bBaðad¾FkM gñú kMLúgeBlExbnþbnÞab; .
karviPaKenH bgðajBIkarEbreTArkkarvinieyaKelIkarcak;va:k;saMgRbkbedayskþanuBlPaB. KYr[
kt;sKM al;pgEdrfa \T§iBlénCm¶WGutkþamnwgERbRbYlGaRs½yeTAelIeBlevlaénqñaM .

9
taragTI 3 ³ kareRbobeFobesdækic©rvagkarGnuvtþn_ nigkarmin)anGnuvtþkarRtYtBinitüCm¶WGutkþam
cMeBaHRKYsarEdlmaneKakMlaMg2k,alenAedImrdUvvsSa
kareRbobeFobesdækci ©rvagkarGnuvtþn_ nigkarmin)anGnuvtþkarRtYtBinitüCm¶WGutkþam
cMeBaHRKYsarEdlmaneKakMlaMg2k,alenAedImrdUvvsSa
minmankarGnuvtþn_karRtYtBinitüCm¶GW utkþam GnuvtþkarRtYtBinitüCm¶WGutkþam
briyay
Ékta témøÉkta cMnYnÉkta témø¬erol¦ Ékta témøÉkta cMnYnÉkta témø¬erol¦
témøERbRbYl
karerobcMdI hikta 60 000 1/5 90 000 hikta 60 000 0 0
karBüa)al 20 000 2 40 000 20 000 0 0
va:k;saMg 6 000 0 0 6 000 4 24 000
cMNI K>Rk 100 90 9 000 K>Rk 100 0 0
témøsrub 139 000 24 000
karviPaKesdækic©cMeBaHRKYsar EdlCam©as;emeKa1k,aleXIjfa manR)ak;cMeNjy:agc,as;. ebI
niyay[xIøKWfa kUneKanwggab;RbsinebIemeKamin)ancak;va:ks; aMg.
taragTI 4 ³ kareRbobeFobesdækic©rvagkarGnuvtþ nigkarmin)anGnuvtþkarRtYtBinitüCm¶GW utkþamcMeBaH
RKYsarEdlmanemeKa1k,al
kareRbobeFobesdækci ©rvagkarGnuvtþ nigkarmin)anGnuvtþkarRtYtBinti üCm¶WGutkþam
cMeBaHRKYsarEdlmanemeKa1k,al
minmanGnuvtþkarRtYtBinitüCm¶GW utkþam GnuvtþkarRtYtBinitüCm¶WGutkþam
briyay
Ékta témøÉkta cMnYnÉkta témø¬erol¦ Ékta témøÉkta cMnYnÉkta témø¬erol¦
témøERbRbYl
kUneKagab; k,al 200 000 1/0 200 000 k,al 200 000 0 0
karBüa)al 20 000 1 20 000 20 000 0 0
va:ks; aMg kMrit 6 000 0 0 kMrit 6 000 2 12 000
témøsrub 220 000 12 000
karviPaKTaMgenH KYrEtTukCakarENnaMbe:u NÑaH. enAeBlKMnitEdl :KµankarRtYtBinitü : nwgEtgEt
bNþal[manCm¶eW kIteLIg ehIyCm¶mW inEtgEtbNþal[kUneKagab;eT .

10
eKaEdlekItCm¶GW utkþam CaFmµtaRtUvTukvaenA CaTUeTAksikrcMNayeBlevlaeRcInkñgú karRbmUl
pÞHeRBaHvaQWcab;enAeBlEdleFVIclna cMNI[stVsIu enAeBlEdlvaekItCm¶WGutkþam
3> karENnaMelIkargarpSBVpSay
esckþIENnaMkúgñ karpSBVpSay erobrab;GBM IkmµviFpI SBVpSaytamXuM. esckþIENnaMTaMgenH GacRtUv)an
Gnum½t[eFVIkarpSBVpSaykñgú tMbn;GnuvtþnF_ M² dUcCa kMrti Rsuk extþ >>> .
3>1- karerobcMsßab½n
GñkEdlcUlrYmkñúgkmµviFpI SBVpSayKW³
k- mRnþéI nkariyal½yplitkmµ nigbsuBüa)alextþ-Rkug. mRnþEI dlCasmaCikenAfñak;enH RtUv
TTYlxusRtUvcMeBaHkarsRmbsRmYlénkmµviFIpSBVpSay.
x- mRnþbI sueBTüénkariyal½yksikmµRsuk eRkamkic©snüaedIm,IerobcMskmµPaBkargarenAkñúg
Rsuk. RbFankariyal½yksikmµRsuknwgmantYnaTICaGñkKaMRTkmµviFIpgEdr.
K- cMeBaHPñak;garsuxPaBstVPmU i RbsinebIRtUv)anbBa©ÚleTAkñgú smaKmPñak;garsuxPaBstVPmU i
enaHkarerobcMépÞkgñú rbs;smaKmenH RtUv)anBicarNa nigykcitþTukdak;. ]TahrN¾ ³
RbFanénsmaKm enHmantYnaTIsMxan;Nas;kúgñ kardwknaMsmaKm .
X- GaCJaFrPUmi-XuM CaCMnYykñgú karGnuvtþskmµPaBkargarenH .
g- GñkpÁtp; Ág;va:k;saMg. karpÁt;pÁg;va:k;saMgenH GaRs½yelIkarbBa¢aTij.

11
c- ksikrcUlrYmpþlB; ½t’man cMNayelIkarTijfñaMkarBar nigpþlc; eM lIytbsþIBIRbsiT§PaBén
kmµviFIenH .
3>2- EpnkarskmµPaB
EpnkarskmµPaBenHmanry³eBlCag5Ex rYmman karbgðajBIEpnkar karGnuvtþn_ nigdMNak;kal
BinitüeLIgvij nigkarvaytémø. enAeBlGnuvtþnk_ mµviFIRtYtBinitüedIm,ITb;Tl;nwgkarpÞHú Cm¶WGutkþam kmµviFIenH
GacRtUvcab;epþmI eFVIenAkñúgeBlevlaNamYyénqñaM. karbgðajCa]TahrN_BIEpnkarskmµPaB Edlnwgcak;
va:ks; aMgenAEx]sPadUcxageRkam ³
RkahVikTI1 EpnkarskmµPaBsRmab;karRtYtBinitüCm¶WGutkþam
EpnkarkargarsRmab;kmµviFRI tYtBinti üCm¶GW utkþam
Ex
skmµPaBkargar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
kareRCIserIsTIkEnøgGnuvtþn_
karRbCMuenAXueM lIkTI1 TI2 nigTI3
karpSBVpSaydMNak;kal1 nig2
karcak;va:k;saMg
kartamdan
karRbCuMykcMeLIytbBIksikr
karRtYtBinitüGñksMrbsMrYlfñak;Rsuk
karRtYtBinitüfñak;extþ

kareRCIserIsTIkEnøg
RKb;PmU iTaMgGs;enAkñúgXuM RtUv)ankMNt;CatMbn;eKaledA cab;taMgBICm¶WGutkþamqøgBImyY PUmieTAPUmi
mYymk RbFankariyal½yplitkmµ nigbsuBüa)alextþ-Rkug RtUvEtdwgtMbn;stVsIuesµA dUcCakEnøgsIuesµA nig
Twk nigerobcMkmµviFIRtYtBinitüCuMvijtMbn;TaMgenH EdlminGacCan;KñaCamYyRBMEdnXudM éTeTot .
karRbCufM añk;XMeu lIkTI1
karRbCuRM tUverobcMedayGñkRKb;RKgRsuk nigcUlrYmedayGaCJaFrXMu nigPñak;garsuxPaBstVPUmi.
karRbCumM an³

12
 Epñkbec©keTsEdlcUlrYm RtUvelIkBIbBaðabec©keTs nighirBaØvtßúsRmab;kmµviFIRbyuT§
RbqaMg nwgCm¶WGutkþam nigsßanPaBCm¶WGutkþamkñgú extþ-Rkug Rsuk nigXuMnaeBlbc©úb,nñ.
cMeBaHcMnYnRKYsar nigcMnYnstVcBi a©wmenAkñgú PUminImyY ²énXuM KYrBinitüeLIgvij. karbegáItXuM
KMreU dIm,IeFVIkarcak;fñaMbgáarCm¶W rYcehIyeFVkI areRbobeFobCamYyXuMdéTeTot. Pñak;garsux
PaBstVPmU i nigGñkbec©keTsRtUvBiPakSaKñaedIm,IEckrMElkbTBiesaFn_kñúgkarcak;fñaMbgáar
nigkarBüa)alCm¶GW utkþam.
 karrMBwgTukfvikacMeBaHkmµviFc I ak;fañ MbgáarCm¶WGutkþam . fvikaenHrYmbBa©Úlkar)a:n;RbmaNén
tRmUvkarcMnYnfñaMkarBar nigkarEckR)ak;cMNUl nigcMeNjrvagPñak;garsuxPaBstVPmU i.
Rbsin ebIRbB½n§ngw RtUv)aneKeRbIRbB½n§enH KYrRtUvmankarBiPakSa nigÉkPaBedayeyaleTA
elIbrimaN nigRbB½nE§ ckcay.
 Epñkrcnasm<n½ E§ dlerobrab;GMBEI pnkarskmµPaB rYmman karpSBVpSay karcak;va:k;saMg
kartamdan nigvaytémø.
karpSBVpSayelIkTI1
RkumPñak;garsuxPaBstVPUmi nig GaCaJFrPUmi RtUvshkarKñaedIm,Ipþl;dMNwgeTAksikrtamry³kar
BiPakSaeRkApøvÚ karmYy karCYbCuMCaRkum nigkarEckcaycMeNHdwgtamry³xitþbN ½ Ñ nigpÞaMgrUbPaBbec©keTs
eBlpÞúHCm¶W .
 dMNwgBIkarpÞHú Cm¶WGutkþamenAtMbn;Citxag

 BIkareRbIR)as; nigtémøva:ks ; aMgCm¶WGutkþam


 RbsinebIRtUvkarcak;va:k;saMgCm¶[ W stVrbs;Kat; BYkKat;RtUv[fvikaeTAPñak;garsuxPaBstV
PUmiedIm,ITijfñaM nigbg;éføbEnßmelIesva .
 bBa¢ak;faedIm,IkarBarstVeKa RkbIrbs;Kat;BICm¶WGutkþam RtUvykeKa RkbIrbs;KateTAcak;fñaM
bgáar[)an2dg. karcak;fañ MbgáarelIkTI2 KWcak;enA1ExeRkayBIcak;elIkTI1 .
 bnßy[)ankñg ú kMritGb,brma nUvcMnYnksikrEdlRtUvcMNayelIéføfañ MbgáarCamunsin edIm,I[
vamantémøenAeBlEdlPñak;garsuxPaBstVPmU ipþle; sva .
Pñak;garsuxPaBstVPUmRi tUvshkarCamYyGaCJaFrPUmi edIm,IRbmUlmUlniFiBkI sikredIm,ITji fñaMbgáar
nigrkSaTukbgáan;édEdl)ancMNay.

13
karRbCufM ñak;XuMelIkTI 2
Pñak;garsuxPaBstVPUmTi aMgGs; RtUvCYbRbCuCM amYyGñkRKb;RKgRsukmþgeTotedIm,I)a:nR; bmaNcMnnY fñaM
bgáar etIRtUvTijbEnßmedIm,IEckcayb¤eT? elIisBIenH Pñak;garsuxPaBstVPUmKi YrEtBiPakSafa etInwgTijva:k;
saMgbEnßmeTotEdlelIscMnYnfvikaEdlmanenAkñgú mUlniFieT? kñgú krNIksikrepSgeTotRtUvkarva:ks; aMgbEnßm
eBlenaHPñak;garsuxPaBstVPUmiKYrEtelIkKMerag³
 bBa¢aTij RbmUl nigEckcayva:k;saMg

 erobcMskmµPaBpSBVpSay

 erobcMkmµviFc I ak;fañ Mbgáar


karpSBVpSayelIkTI2
kMLúgeBlenH Pñak;garsuxPaBstVPUmi nigGaCJaFrEdndIRtUvshkarKñaCUndMNwgdl;ksikr GMBkI al
briecäTénkarcak;fñaMbgáartamry³karBiPakSaeRkApøvÚ kar karRbkasedayeRbIemRkUbMBgsMelg nigkarEckCUn
pÞaMgrUbPaB .
karcak;va:k;saMg
Pñak;garsuxPaBstVPUmienACaRkum³
 EckcaypÞaMgrUbPaB

 edIrcak;fñaMbgáartampÞH

 RbmUlesvaéføcak;fañ Mbgáar

 Eckcayxitþb½NÑeRkayeBlcak;fañ Mbgáardl;ksikrEdlKat;)anykstVmkcak;fñaMbgáar

 kt;Rtakarcak;fañ Mbgáar

karcak;fañ MbgáarelIkTI2 RtUveFIVeLIgmYyExeRkaymk enAeBlstVTaMgGs;RtUvkarfñaMbgáarelIkTI2.


Pñak;garsuxPaBstVPUmei FVIkarRtYtBinitüCabnÞan;[dwgTan;eBlevlafamanstVQWenAkñúgPUmi .
kartamdan
Pñak;garsuxPaBstVPUmi bnþkarRtYtBinti ücMnYnstVEdlmanenAkñgú PUmi RtYtBinitü nigBüa)alstVQW
nigkt;RtakrNIEdlsgS½y b¤GHGagfaCakrNICm¶WGutkþam ehIyeFVIkarTMnak;TMngCamYyGñkRKb;RKgRsuk

14
RbsinebImankrNICm¶WpÞúHeLIg. karbnþeFVIEbbenHrhUtdl;eBleKcat;TukfaeRKaHfañk;énkarpÞHú Cm¶WenAkñúgtMbn;
Citxag)ans¶be; TAvijehIy EdlCaFmµtay:agehacNas;ry³eBl3Ex .
Pñak;garsuxPaBstVPUmKi YrbnþCYyCMrujkarcak;fañ Mbgáar nigviFankarkarBarmYycMnYneTot nigeFVIkar
RbmUlfvikaEdlksikrCMBak;. Pñak;garsuxPaBstVPUmKi YrEtR)ab;ksikredayR)akdniymfa eKa RkbI Edl
minQWCm¶WGutkþamnwgRtUvcak;fñaMbgáar 1ExeRkaybnÞab;BIkarcak;fñaMbgáarelIkTI1edIm,IFanafa stVmanRbB½n§
karBarl¥ .
karRtYtBinitüGñksMrbsMrYlfañk;extþ nigGñkRKb;RKgRsuk
GñkRKb;RKgRsuk KYrEtcuHeTARtYtBinitü[)anCaRbcaMenAkMLúgeBlpSBVpSay nigGnuvtþkargaredIm,I
RtYtBinitüskmµPaBrbs;Pñak;garsuxPaBstVPUmi nigBiPakSabBaðaepSg²CamYyksikr. GñksMrbsMrYlfñak;extþ
KYrcuHeTAemIlkñgú XMu y:agehacNas;mYydgkñgú dMNak;kalnImyY ²énkmµviFI ehIycUlrYmRbCuMcugeRkayenAkñgú
XuM .
karRbCuyM kcMelIytbBIksikr
karRbCuCM asaFarN³edIm,IeqøIytbeTAksikr RtUverobeLIgenAkñúgXueM dIm,IeFVIkarBiPakSa nigEckrMElk
bTBiesaFn_KñaénkmµviFeI FVIyuT§nakarcak;fañ Mbgáar. karRbCuMenHRtUverobcMeLIgedayGñkRKb;RKgRsuk nigGaCJa
FrEdndI nigmankarcUlrYmBIksikr nigPñak;garsuxPaBstVPmU i .
karRbCufM ñak;XeuM lIkTI3
Pñak;garsuxPaBstVPUmTi aMgGs; RtUvmkCYbRbCuMCamYyGñkRKb;RKgRsukmþgeTot edIm,IvaytémølT§
plkmµviFRI tYtBinti ü edayEp¥keTAelIceM NHdwg nigkarcUlrYmrbs;ksikr ehIynigkarRtYtBinti üCm¶W nigR)ak;
cMNUlrbs;Pñak;garsuxPaBstVPmU i. GñkEdlBak;Bn½ T§ aMgGs;KYrEtBiPakSaBIPaBxøaMg PaBexSay nigGnusasn_
sRmab;eBlGnaKt .
3>3- ]bkrN_/ smÖar³
smÖar³ nig]bkrN_dUcxageRkamenH KWRtUvkarCacaM)ac;kúgñ eBlGnuvtþn_ {bTdaænGnuvtþbec©kviTüa}³
taragTI5³ bBa¢]I bkrN_ nigsmÖar³
esovePAsRmab;kt;RtaGñkRKb;RKgkñgú PUmi
esovePAkt;RtasRmab;GñkRKb;RKgkñgú PUmi
kþarexonpSBVpSayBICm¶GW utkþam

15
xitþbN ½ ÑB½t’manCm¶WGutkþam
pÞaMgrUbPaBéf¶cak;fñaMkarBarCm¶WGutkþam
xitþb½NÑeRkayeBlcak;fañ MkarBarCm¶WGutkþam
b½NÑtMNagsac;R)ak;
Éksarbec©keTsCm¶GW utkþamsRmab;Pañ k;garsuxPaBstVPUmi
esovePAbNþHú bNþalPñak;garsuxPaBstVPUmi Gacrk)anenAkariyal½yplitkmµ nigbsuBüa)al
extþ EdlCaRbPBB½t’mansþIBIbBaðasuxPaB nigkarRKb;RKgstV dUcCa xitbþ N ½ Ñ pÞaMgrUbPaB kaþrexonrUbPaB nig
esovePAkt;RtaEdlmanenAkñúg]bsm<½n§.
RbB½n§b½NÑtN
M agsac;R)ak; KWCaskmµPaBCeRmIsd¾l¥ ehIyRbB½nb§ N ½ ÑtMNagsac;R)ak; KWeFVIkargar
dUcxageRkam³
 b½NÑtMNagsac;R)ak;éncMnYnEdl)ankMNt;kg ñú mYyPUmi RtUv)anEckCUnksikrEdlsmRsb
tamlkçxNÐeRCIserIs ¬tYy:agdUcCa ksikrEdlRkIRkmaneKaEtmYy¦ edayRbFanPUmki ñúg
kMLúgeBlpSBVpSay. b½NÑtMNagsac;R)ak;TaMgenHmantémø 6000erol ¬témøfñaMkarBar
mYydUs¦ ehIytémø nigeKalbMNgénb½NÑtMNagsac;R)ak;enH manbgðajCUnenAelIb½NÑ
tMNagenHEtmþg. emPUmei FVIkarkt;RtacMnnY b½NÑtMNagsac;R)ak;Edl)anEckcay nigkar
pþl;dl; Pñak;garsuxPaBstVPUmi .
 ksikr RtUvrkSaTukb½NÑtMNagsac;R)ak;enHrhUtdl;éf¶cak;fañ MkarBarmkdl;

 ksikr RtUveGayb½NÑtMNagsac;R)ak;enHdl;Pañ k;garsuxPaBstVPUmi CMns Y fvikacMNayelI


karcak;fañ MkarBar.
 Pñak;garsuxPaBstVPUmi bgðajb½NÑtMNagsac;R)ak;enHenAeBlRbCuf M ñak;XubM Ba©b; nigTUTat;
eyaleTAelIcnM nY énb½NÑtN M agsac;R)ak; .
eKalbMNgénkarerobcMRbB½nb§ N ½ ÑtMNagsac;R)ak;enH KWedIm,IBRgIkTsSn³énkmµviFIpSBVpSaynigTuk
sRmab;kareRbIR)as;mlU niFi[cMRkumeKaledAenAkñgú PUm.i vatRmUv[manEbbbTrdæ)alxøH nigmanhaniP½y
esdækci © BIsMNak;Pñak;garsuxPaBPUmEi dl)anTijva:k;saMgedayR)ak;pÞal;xÜøn ehIysgÇwmfaGac)anR)ak;enaH
mkvij. TaMgenHRbEhlCasmRsbeTAnwgsßanPaBxøH nigminsmRsbxøH dUecñHvaCaskmµPaBmYyEdlman
RbeyaCn_.

16
3>4- fvikasRmab;kareFVbI gðaj
fvikasRmab;kmµviFIpSBVpSay nwgERbRbYlGaRs½yelItRmUvkarCak;EsþgénsamIuGgÁPaB. taragfvika
xageRkam)anbegáIteLIgkñúgqñaM2006 edayeyageTAelIkar)a:ns; µan elIbTdæanGnuvtþbec©kviTüarbs;nayk
dæanpSBVpSayksikmµ .
taragTI6 ³fvikasRmab;Gnuvtþn_KMerag
fvika nig karsnµt; cMnYn / témø
Rkumksikr ¬k¦ 1000eKa¼RkbI¼ XuM
TunsRmab;v:ak;saM gGutkþam ¬x¦ $100

karbNþúHbNþalRkumksikr ¬K¦
- Éksar / karENnaMBbI ec©kviTüa TIP $200

TivaERs - sMPar³ ¬X¦ $2400

mRnþkI sikmµRsuk-R)ak;]btßmRÖ bcaMéf¶ ¬g¦


- karbNþúHbNþal/karRtYtBinitüTIkEnøgeFVIbgðaj $175

mRnþkI sikmµRsuk-R)ak;]btßmÖ éføeFVdI MeNIr ¬c¦ $100

karcuHRtYtBinti ü-tamdanenAmUldæanedayGñkÉkeTs ¬q¦ $40

srub $3015

karsnµt;eRbIR)as;man³
k> kñgú TIP mYy manRCUkksikrcMnnY 1000RCUk kñgú mYyXuM
x> kmµviFIcak;v:ak;saMgstVBahn³ ¬Gutkþam-fñak;Xu¦M edayBwgEp¥kelIRbB½n§ ¬x½NÐb½NѦ ehIy
sMPar³TaMgGs;RtUv)an]btßmÖ¼pÁtp; Ág;. TunsRmab;v:ak;sMagkarBarenH manrYmbBa©ÚlTaMg kareFIV
Epnkar 2 dMNak; nig karRbCMuedIm,IRtYtBinitütamdan 2 dMNak;kal .
K> sMPar³sRmab;bNþúHbNþalbec©kviTüadl;ksikrrYmman FugTwkkk témø 50duløa xitbþ ½NÑ50duløa
pÞaMgrUbPaBFM² 50duløar nigB½t’mankmµviFI 50dulaø srubTaMgGs; = 200 dulaø r. mRnþpI litkmµngi
bsuBüa)alén kariyal½y ksikmµRsuk cUlrYmRbCMu 4 dg rYmTaMgkarcuHval.

17
X> karcak;v:ak;saMgkarBarCm¶GW utkþam=$2400 ¬4800erolkñgú 1 dose x2dose x1000k,al¦
kmµviFIenH nwgGnuvtþeGaycb;kúñgry³eBl5éf¶be:u NÑaH edayRtUveRbIkMlaMgPñak;gareBTüstVPmU i
cMnYn 10nak;
g> sRmab;mRnþIksikmµRsuk fvika]btßmRÖ bcaMéf¶ srubTaMgGs; 50éf¶ edaymanPñak;gareBTü stVPUmi
cMnYn10nak;
c> R)ak;]btßmÖsRmab;eFVdI MeNIr 2duløasRmab;myY éf¶ TaMgGs; 50éf¶
q> mRnþÉI keTsCMnajkariyal½yksikmµRsuk-Gñkpþl;CMnYybec©keTsnigRtYtBinitütamdankarbNþúH
bNþal bGb

18
3>5- TIkEnøgGnuvtþn_KMerag
skmµPaBTaMgGs;enH RtUv)anGnuvtþelImlU dæanminpøÚvkarmYykñgú extþCaeRcIndUcCa extþkMBg;FM b:uEnþ
minmankar]btßmÖCapøvÚ kareT. karGnþraKmn_rbs;rdæaPi)alkñúgkarRbyuT§nwgCm¶WGutkþamenAkñúgPUmi CaFmµta
)anGnuvtþn_kgñú TRmg;Tji nigEckcayfñaMbgáarkñúglkçN³seRgÁaHbnÞan;.

19
4> ]bsm<½n§
4>1 ]bsm<n½ §TI 1 ³ esovePAkt;RtasRmab;GñkRKb;RKgRsuk
kmµviFIRbyuT§nwgCm¶WGutkþam
esovePAkt;Rtarbs;GñkRKb;RKgRsuk
kMNt;Rtakic©RbCuMfñak;XeuM lIkTI 2
eQµaH nigtYnaTIrbs;GñkRKb;RKgRsuk ³
kalbriecäTéf¶RbCuM ³
extþ ³
Rsuk ³
XuM ³
bBa¢eI QµaHGñkcUlrYm
l eQµaH tYnaTI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Rkumcak;va:k;saMg nig KMeragTijva:k;saMg
fvikaEdl
eQµaH Rkum cMnYnRKYsar cMnYneKa RkbI cMnYnRCUkEdl cMnYnva:k;saMg cMnYnva:k;saMg
PUmi )anRbmUl
Pñak;gar s s P Edl)anbg;R)ak; Edl)anva:k;saMg )ancak;va:k;saMg Edl)ancak; EdlTijbEnßm
¬erol¦
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

20
kmµviFIRbyuT§nwgCm¶WGutkþam
esovePAkt;Rtarbs;GñkRKb;RKgRsuk
kMNt;RtakicR© bCuMfñak;XeuM lIkTI 3
eQµaH
nigtYnaTIrbs;GñkRKb;RKgRsuk ³
kalbriecäTéf¶RbCuM ³
extþ ³
Rsuk ³
XuM ³
bBa¢eI QµaHGñkcUlrYm
l eQµaH tYnaTI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Rkumcak;va:k;saMg nig KMeragTijva:k;saMg
kalbriecäTéf¶ cMnYneKa RkbI cMnYnRCUkEdl srubR)ak; srubR)ak;CMBak; srubtémø srubR)ak;
PUmi
cak;va:k;saMg Edl)ancak;va:k;saMg )ancak;va:k;saMg cMNUl¬erol¦ ¬erol¦ va:k;saMg¬erol cMeNj¬erol¦
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
karEbgEcksmÖar³pSBVpSay
1 xitþb½NBÑ ½tm’ ansþBI CI m¶WGtu kþam
2 pÞaMgrUbPaBéf¶cak;va:k;saMg
3 xitþb½NeÑ RkayeBlcak;va:k;saMg

21
4 b½NtÑ MNagsac;R)ak;
5 b½NÑBt½ ’manxø²I
1> etIksikr)anyl;dWgBICm¶GW tu kþam mancMnYnb:unµanPaKry? muneBlpSBVpSay nigeRkayeBlpSBVpSay
2> etIksikrksikrb:nu µanPaKrymanqnÞ³cMNayfvikaelIkarcak;fñaMbgáarCm¶GW tu kþam ? muneBlpSBVpSay nigeRkayeBlpSBVpSay
etImanCm¶GW IpV ÞúHeLIgelIstVeKa RkbIeRkayeBlcak;va:k;saMg? muneBlpSBVpSay nigeRkayeBlpSBVpSay
3>
pþl;esckþBI isþar ³
4> etIGICV aPaBexSaykñgú eBlcuHeFVIkarpSBVpSay ?
5> etIGICV aPaBxøagM kñúgeBlcuHeFVkI arpSBVpSay ?
6> etIGacmanviFINaedIm,IeFV[I karpSBVpSaymanPaBRbesIreLIg?

22
23
4>2 ]bsm<½n§TI 2 ³ esovePAkt;RtasRmab;Pñak;garsuxPaBstVPUmi
kmµvFi IRbyuT§nwgCm¶WGutkþam
kMNt;Rtarbs;Pñak;garsuxPaBstVPUmi
karpSBVpSayelIkTI 1
extþ ³
Rsuk ³
XuM ³
PUmi ³
smaCikRkumeBTüstVPmU i ³
kalbriecäT ³
cMnYneKa RkbI Edl cMnYnRCUk Edl)an
srubR)ak;cN
M ay srubcMnYn srubcMnYn
l eQµaHRKYsar )ancMNayelIkar cMNayelIkar
¬erol¦ va:k;saMg¬dUs¦ va:k;saMg¬db¦
cak;va:k;saMg¬k,al¦ cak;va:k;saMg¬k,al¦
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
srub

24
kmµviFIRbyuT§nwgCm¶WGutkþam
kMNt;Rtarbs;Pñak;garsuxPaBstVPUmi
karva:k;saMg nig kartamdan
extþ ³
Rsuk ³
XuM ³
PUmi ³
smaCikRkumeBTüstVPmU i ³
kalbriecäTkarcak;fañ Mbgáar ³
cMnYneKa RkbI Edl cMnYnRCUk Edl srubkar srubfvikacMNay srubfvikaCMBak;
l eQµaHRKYsar
)ancak;va:k;saMg )ancak;va:k;saMg cMNaymun elIva:k;saMg ¬erol¦ ¬erol¦
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
srub

25
4>3 ]bsm<n½ §TI 3 ³ xitþb½NÑB½t’manGMBICm¶GW utkþam

Cm¶GW tu kþamGaceFVIV [eKarbs;GñkQWry³eBl 2-3s)aþh_ karcak;fñaMbgárGackarBareKa RkbI RCUkrbs;Gkñ BICm¶GW utkþam


eKaQWmat; kMlaMgexSay edIrBuMrcY ry³eBl 2-3 s)aþh_

kUneeKaminGace)AedaHem)angayRsYleLIy ehIyxøH va:k;saMgCm¶WGutkþam


Gacgab; RbsinebICm¶vW ayRbharenAelIebHdUg témø >>>>>>>>>>>>>>>> erol kñgú 1k,al

va:k;saMgCm¶WGutkþamminGackarBarCm¶WeKa
RkbI RCUk BICm¶eW pSgeTot)aneT

kUnRCUkGacgab;; b¤ lUtlas;yWt

cMeBaHB½t’manbEnßm sUmTak;TgPñak;garsuxPaBstVPUmi

26
4>4 ]bsm<n½ §TI 4 ³ pÞaMgrUbPaB nigxitþb½NÑpSBVpSayBIkarpÞHú Cm¶GW utkþam

karpÞúHCm¶WGutkþam

manCm¶WGutkþampÞHú eLIgenAkñgú >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Cm¶GW utkþamRbEhlCaGacekItmanenAkñúgPUmienHkñúgeBl
qab;enH ehIynwgGacqøgdl;eKa RkbI nigRCUkrbs;elakGñk

Pñak;garsuxPaBstVPUmki BM ugerobcMcak;va:k;saMgstVenAkñugPUmi
enHedIm,IkarBarstVeKa RkbI nigRCUkrbs;Gñk

va:k;saMgtémø >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> erolkñúg 1k,al

cMNayfvikaeTA[Pñak;garsuxPaBstVPUmi
eTIbBYkKat;manfvikasRmab;Tijva:k;saMg

27
4>5 ]bsm<n½ §TI 5 ³ pÞaMgrUbPaB pSBVpSayBIéf¶cak;va:k;saMgCm¶GW utkþam

Tivacak;fñaMbgáaredIm,IkarBarCm¶WGutkþam

éf¶ Ex qñaM ³
TIkEnøg ³
em:ag ³
témø ³

sUmrg;caMenApÞHrbs;elakGñk
Gñkcak;va:k;saMgnwgeTAdl;pÞHrbs;elakGñk
edIm,Icak;va:k;saMgdl;stVrbs;elakGñk

28
4>6 ]bsm<n½ §TI 6 ³ xitþb½NÑeRkayeBlcak;va:k;saMgCm¶WGutkþam
eKa RkbI nigRCUkrbs;Gkñ )ancak;va:k;saMg
edIm,IkarBarCm¶GW utkþam karcak;va:k;saMgCm¶WGutkþam minGackarBareKa RkbI
rbs;GñkBICm¶dW éTeToteLIy dUcCaCm¶sW aTwk CaedIm

karcak;va:k;saMgenH nwgCYykarBarstVrbs;GñkBICm¶W karcak;va:k;saMgCm¶WGutkþam minGackarBarRCUk


Gutkþam ry³eBl6-9Ex rbs;GñkBICm¶dW éTeToteLIy dUcCaCm¶eW b:sþRCUk

sRmab;B½t’manbEnßm sUmTak;Tg
Pñak;garsuxPaBstVPUmi

29
4>7 ]bsm<n½ §TI 7 ³ B½t’manxø²I sRmab;pSBVpSayCm¶GW utkþam

karcMlTransmission
gCm¶BW IstVQWeTAstVfrom
mansuinfected
xPaBl¥ to

sItuNPð aBeLIgx<s; QWmat; eCIg


High temperature, followed
by sore mouth, feet

sItmouth
sore uNPð aBcuHand
b:uEnþfeet,
enAQWewith
CIg nigmat;
Temperature falls, but still
ehIystVminsb,aycitþkñúgkareFVIclna
animal not happy to move

CaFmµAdult
tastVeBjv½ y CasHes,I
animals yeLIgvij
usually
recover, but have lost weight
b:uEnþRskTm¶n;

30

You might also like