LIKAS BATAS MORAL siyang ginawa o hindi ginawa.

Ang
konsensiya ay tumatayong testigo sa
pagkakataong ito sapagkat nagpapatunay ito
Modyul 6: KONSENSIYA MORAL ANG
sa kilos na ginawa o hindi ginawa ng tao. Sa
KAUGNAYAN NG SA LIKAS NA BATAS
pamamagitan ng konsensiya, nahuhusgahan
Ano ang Inaasahang Maipamalas Mo? Bahagi
ng tao kung may bagay na dapat sana’y
ng buhay ng tao ang gumawa ng pasiya
arawaraw. Mula paggising sa umaga isinagawa subalit hindi niya ginawa o hindi
niya dapat isinagawa subalit ginawa. Ang
magsisimula na ang maghapong
konsensiya sa sitwasyong ito ay pumupukaw
pagpapasiya. Babangon na o hindi pa,
maliligo o maghihilamos, kakain o mamaya pa sa tao upang magpaalala ng dapat at hindi
dapat gawin. Gamit ang konsensiya
ay ilan lamang sa mga pagpapasyang ito.
nahuhusgahan kung ang bagay na ginawa ay
Marahil hindi na nga ito napapansin bilang
nagawa nang maayos at tama o nagawa nang
bahagi ng pang-araw-araw na gawain. Sa
dimaayos o mali. Ang konsensiya ang
pagpipili o paghuhusgang ginagawa ng tao,
bumabagabag sa tao kapag gumawa siya ng
may kailangan siyang pag-ukulan ng pansin,
masama. Ito ang tinutukoy ng katagang “hindi
Ito ay ang pagpili sa pagitan ng tama at mali
ako matahimik, inuusig ako ng aking
na kaniyang gagawin.
konsensiya”.
MGA LAYUNING PAMPAGKATUTO
Ipinakikitang ang konsensiya ay nakakabit
sa isip ng tao; kaya’t ito ay kakayahan ng isip
Natutukoy na ang Likas na Batas Moral ay
na maghusga ng mabuti at masama. Ang
natatangi sa tao dahil ang pagtungo sa
konsensiya ang batayan ng isip na
kabutihan ay may kamalayan at kalayaan.
paghuhusga ng tama o mali. Paano nga ba
Ang unang prinsipyo nito ay likas sa tao na
nalalaman ng konsensiya ang tama o mali?
dapat gawin ang mabuti at iwasan ang
Ibinabatay ng konsensiya ang pagsukat o
masama Nailalapat ang wastong paaraan
paghusga sa kilos sa obhetibong pamantayan
upang baguhin ang mga pasya at kilos na
ng Likas na Batas Moral.
taliwas sa unang prinsipyo ng Likas na Batas
Moral Nahihinuha na nalalaman agad ng tao
Ang Likas na Batas Moral ay ibinigay sa
ang mabuti at masama sa kongkretong
tao noong siya ay likhain. Ito ay sa dahilang
sitwasyon batay sa sinasabi ng konsensiya.
nakikibahagi siya sa karunungan at kabutihan
Ito ang Likas na Batas Moral na itinanim ng
ng Diyos. Sa pamamagitan ng batas na ito,
Diyos sa isip at puso ng tao Nakabubuo ng
ang tao ay may kakayahang makilala ang
mga hakbang upang mapaunlad ang mga
mabuti at masama. Dahil sa kalayaan, ang tao
pasya at kilos na ginagawa araw-araw.
ay may kakayahang gumawa ng mabuti o
Ano nga ba ang konsensiya? Ang tao ay
masama. Nakaugat ito sa kanyang malayang
biniyayaan ng kakayahan na kumilalan ng
malayang kilos-loob dahil ang patungo sa
mabuti o masama. Ang kakayahang ito ay
kabutihan o sa kasamaan ay may kamalayan
tinatawag na konsensiya. Ang konsensiya ay
at kalayaan. Hindi kailangan ng isang tao na
mula sa salitang Latin na cum ibig sabihin ay
pumasok sa paaralan upang matotohan o
“with” o mayroon at scientia, na ibig sabihin
malaman ang batas na ito. Nakaukit ito sa
ay “knowledge” o kaalaman Ang konsensiya
pagkatao ng isang indibidwal kaya’t ang
ay nangangahulugang “ with knowledge” o
unang prinsipyo nito ay: Likas sa tao na dapat
mayroong kaalaman. Ipinahihiwatig nito ang
gawin ang mabuti at iwasan ang masama.
kaugnayan ng kaalaman sa isang bagay;
sapagkat naipakikita ang paglalapat ng
Ang Likas na Batas Moral ay likas sa
kaalaman sa pamamagitan ng kilos na
tao dahil sa kanyang kalayaan. Nakasaad sa
ginawa.
batas na ito ang dapat gawin at di dapat
gawin ng tao; kaya’t ito ang gumagabay sa
MGA PARAAN SA PAGLALAPAT NG
kilos ng tao. Layon ng batas-moral na
KAALAMAN pagkalooban ang tao ng kinakailangang
Santo Tomas de Aquino. Sa tulong ng batayan upang makagawa siya ng tamang
konsensiya, nakikilala ng tao na may bagay
pasya at kilos. Higit sa lahat, layunin ng batas
na ito ang kabutihan ng tao. Ang tao ang
iisang nilikha na maaring gumawa ng
masama: ang sumira ng kapwa at sumira ng
kanyang sarili.
Katangian ng Likas na Batas
Moral:
Obhetibo Ang batas na namamahala
sa tao ay nakabatay sa katotohanan. Ito ay
nagmula sa mismong katotohanan – ang
Diyos. Pangkalahatan Dahil ang Likas na
Batas Moral ay para sa tao, sinasaklaw nito
ang lahat ng (Unibersal) pagkakataon.
Walang Hanggan Ito ay umiiral at
mananatiling iiral. Ang batas na ito ay walang
hanggan, (Eternal) walang katapusan at
walang kamatayan dahil ito ay permanente.
Di-nagbabago Hindi nagbabago ang Likas na
Batas Moral dahil hindi nagbabago ang
pagkatao ng tao (Immutable) (nature of man).
Sa kabila ng pagkakaiba-iba ng kultura, ang
Likas na Batas Moral ang nagbibigkis sa lahat
ng tao.
Ayon kay Lipio, binibigyang direksiyon ng
batas-moral ang pamumuhay ng tao.
Sinusunod niya ang batas-moral upang
magawa ang mabuti, magkaroon ng
paggalang sa kapwa at makipagtulungan sa
mga taong binigyan ng kapangyarihang
pangalagaan ang kapakanan ng lahat. Hindi
nangangahulugang ang tao ay natatakpan ng
mga batas na dapat na dapat niyang sundin
araw-araw, bagkus, kailangan niyang gawin
ang tama ayon sa kanyag pagkatao.
Sumakatuwid, ang konsensiya ay ang
personal na pamantayang moral ng tao. Ito
ang kakayahang isagawa ang mga malalawak
na pangkalahatang batasmoral sa
pamamagitan ng sariling kilos. Ito ang
ginagamit sa pagpapasiya kung ano ang tama
at kung ano ang mali sa kasalukuyang
pagkakataon.
Uri ng Konsensiya
A. Tama Ang paghusga ngatkonsensiya ay
tama kung lahat ng kaisipan dahilan na
kakailanganin sa pagtapat ng obhektibong
pamantayan ay naisakatuparan nang walang
pagkakamali. Tama ang konsensiya kung
hinuhusgahan nito ang tama bilang tama at
bilang mali ang mali (Agapay,). Mali Ang
paghusga ng konsensiya ay nagkakamali
kapag ito ay nakabatay sa mga maling
prinsipyo o nailapat ang tamang prinsipyo sa
maling paraan. Ayon pa rin kay Agapay,
B. Mali ang konsensiya kung hinuhusgahan
nito ang mali bilang tama at ng tama ang mali.
Sa pamamagitan ng tamang uri ng
konsensiya kung gayon, naisasagawa ang
pangkalahatang pamantayang moral sa pang-
araw-araw na buhay. Ito ang personal na
pamantayanng ginagamit ng tao upang suriin
ang iniisip, salita at gawa ayon sa Likas na
Batas Moral sa siya naming batayan upang
malaman ang mabuti at masama sa
natatanging situwasyon. Itinuring ang
konsensiya bilang batas moral na itinanim ng
Diyos sa isip at puso ng tao. Ang konsensiya
ay likas sa tao upang maghusga sa mabuti o
masama na maaaring gawin. Ang tao mismo
ang naghuhusga ng mabuti o masama na
kaniyang gagawin gamit ang kaniyang
konsensiya.
May pagkakataon na inaakala ng
tao na ang maliit na bagay ay hindi nagkaroon
ng malaking epekto sa kanyang pagkatao. Ito
ang nagaganap sa kaniyang konsensiya nang
hindi niya namamalayan. Karaniwang sinasabi
ang mga katagang: maliit na bagay lang
naman, ngayon lang o minsan lang upang
pangatwiranan ang maling ginagawa. Kung
patuloy na babalewalain ng tao ang kaniyang
konsensiya, darating ang pagkakataon na ito
ayu magiging manhid sa pagkilala ng tama.
Epekto nito, ang tao ay maaaring maging
katulad ng hayop sa kanyang pagpasya at
pagkilos.