Professional Documents
Culture Documents
Ftoj nxenesit qe te interpretojne nga njohurite qe kane termat atom ,molekule .element kimik
U kerkohet nxënësve që të diskutojnë për :
Ndërtimin e trupit të njeriut(kush është njësia më e vogël ndërtimore?) = qeliza
Kush është njësia më e vogël për ndërtimin e pallatit ? = tulla
Cila është njësia më e vogël e ndërtimit të çdo lënde?
A mund të ndahet në pjesë më të vogla?
A mendoni qe ne brendesi atomi mund te kete pjeseza te tjera ?
NDËRTIMI I NJOHURIVE (përpunimi i përmbajtjes së lëndës) :Imagjinatë e drejtuar
Veprimtari e leximit të drejtuar:
Ftoj nxënësit te pershkruajne si është ndërtuar sistemi planetar ?
N / numri i neutroneve
A / numri i masës
A=Z+N
N =A-Z
Shkruajme ne derrase 4 shkencetaret me te njohur dhe percaktojme per secilin vitet e zbulimeve dhe cilen
pjese te atomit kane paraqitur qe kane arritur te marrin dhe cmime Nobel .
Vezhgojme ne liber dhe 20 elementet e pare te vendosur ne tabelen e sistemit periodik sipas nr atomik Z.
- Ku ndodhen elektronet?
- Sa është masa e një elektroni krahasuar me masën e atomit?
- Si është i ngarkuar elektroni ?
- A mund të lëvizin elektronet e elementeve në një shtresë elektronuke?
- Pse modelet e atomeve nuk janë të vërteta? (Pasi në skicë elektronet janë në gjendje
statike,ndërkohë që realisht janë në lëvizje rreth bërthamës.)
Nxënësit në bazë të ideve të tyre origjinale,duke iu referuar edhe modeleve e filmave të shfaqur nga
interneti ndërtojnë një model atomi.
NDËRTIMI I NJOHURIVE :Imagjinatë e drejtuar Veprimtari e leximit të drejtuar:
Brenda mundesive paraqes filmime nga Interneti se si lëvizin elektronet rreth bërthamës.
Iu shpjegoj nxënësve shpërndarjen e elektroneve nëpër shtresa elektronike.
- Shtresa e jashtme e atomit që përmban numrin maksimal të elektroneve quhet shtresë e
plotësuar.
- Shtresa e jashtme e atomit që nuk përmban numrin maksimal të elektroneve quhet shtresë e
paplotësuar.
- Punohen shembuj të ndryshëm.
Kërkohet nga nxënësit të japin ide mbi realizimin e modelit të një atomi, psh me tela e topa plasteline që
do luajnë rolin e elektroneve.
PËRFORCIMI : Perforcimi i konceptit Në mënyrë individuale ,nxënësit punojnë
rubrikën “Pyetje dhe detyra”, faqe 10.
Aktivizohen nxënës të ndryshëm për t’i punuar ushtrimet në tabelë.Ushtrimet korrigjohen
nga nxënës të klasës.
Ore e I-re : Ftoj nxenesit te shprehin mendimet e tyre nga njohurite e meparshme mbi metalet e grupit te
IA .
-Cfare dime per keto metale ?
-Cilat jane disa nga vetite e tyre fizike dhe kimike ?
Fjale kyçe : Halogjene,Gaze të plogët, Elemente Lidhja me fushat e tjera ose me temat
radioactive, Reaksione zëvendësimi, Shtresa nderkurrikulare: Shkenca të
Kontrollojme detyren e shtepise dhe prezantojme ne derrase dhe konfigurimin elektronik te metaleve
alkalin . Shkruajme reaksionet e bashkeveprimit te metaleve me O2 ,Cl2, H2O si dhe me disa acide .
Nxenesit ftohen qe te vezhgojne tabelen e sistemit Periodik dhe te shkruajne me simbole dhe emertim
elementet e g rte VIIA dhe VIIIB . Gjejme per secilin dhe nr atomic Z dhe paraqesim konfigurimin
elektronik . Vezhgojme konfiguracionin elektronik dhe nxjerrim perfundimet mbi te perbashketat e
ketyre elementeve
NDËRTIMI I NJOHURIVE : Ditare dy pjesesh me grupe dyshe .
Krijoj ne derrase nje tabele ku shkruajme jometalet e gr te VIIA dhe gazet e ploget te gr VIIIA
Metalet IA Vetite fizike Vetite Kimike
F Gjendja fizike
Cl
Br
I
Nxenesit e plotsojne tabelen dhe ne fletore te tyre duke punuar dyshe ne banke
Vezhgojme temperaturat e shkrirjes dhe te vlimit dhe nxjerrim perfundimin mbi tendencat ne ritje te
temperaturave te shkrirjes dhe vlimit .
Jo Metali me aktiv del Fluori si metal me rreze atomike me te madhe .
Ftoj nxenesit te diskutojme ne menyre t pavarur detyren e shtepise dhe ushtrimet ne liber dhe fletore
pune mbi koncceptet e mara deri tani . Punojme usht 1.3 , 1.4 fq 17 si dhe fl.pune usht 1.4 fq7
Shkruaj ne tabele terma që njohin e do njihemi në këtë ore mësimi.
Fjale kyçe : Reaksion djegie, reaksion Lidhja me fushat e tjera ose me temat
oksidimi, ndotje e mjedisit, shiu acid nderkurrikulare: Shkenca të
komunikimit, TIK
efekti sere, gaze ser, burime të ndotjes.
Burimet /mjetet : Teksti i kimisë së klasës
së 9-të, Fletore pune,tabele mesimore
materiale nga interneti .
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Struktura e ores se mesimit P.N.P
Përshkrimi i situatës : Diegia si proces kimik . Roli oksigjenit gjate procesit
PARASHIKIMI Parashikim me terma paraprake /Diskutim
Shkruaj ne derrase disa terma si : reaksion kimik, substanca nistore (reaktantё),produkte,reaksion
oksidimi,reaksion ekzotermik, faktorё natyrorё,ndryshkje,shi acid,skulptura ,gёrryerje.
Kёrkoj nga nxёnёsit tё shkruajnё nё mёnyrё individuale njё shkrim tё lirё duke pёrdorur termat e
mёsipёrm.
Pas 3-4 minutash lexohen disa shkrime ,duke kёrkuar nga nxёnёsit tё mos pёrsёritin njёri-tjetrin.
Diskutohet mbi konceptet e formuluara gabim.
Ora e II-te : Ftoj nxenesit ne diskutim mbindotjen e mjedisit dhe sidomos te qytetit tone .
NDËRTIMI I NJOHURIVE : Pune ne grupe / Kllaster
Ftoj nxenesit te ndahen ne 3 grupe sipas rrjeshtave .U kerkoj qe ne nje leter te shenojne
Grupi I III-te Cfare dime per oksidet amfotere de ato anhidrite ? Shembuj
Grupet punojne ne bashkepunim dhe me pas letrat epergatitura i ngjisim ne derrase dhe nje nxenes
perfaqesues i grupit i interpreton. Shkruajme reaksionet ne derrase .
Shpjegoj pse formimi i ujit quhet reaksion oksidimi dhe ekzotermik . 2 H2 +O2 =2 H2O + nx si dhe
formimin e ndryshkut te hekurit .
PERFORCIMI : Diskutim Ftoj nxenesit te diskutojme pse metalet pas njefare kohe e
humbin shkelqimin e tyre ? Si mund te krijojme nje fletepalosje mbi ndotjen e mjedisit
Fjale kyçe : Reaksion djegie, reaksion Lidhja me fushat e tjera ose me temat
oksidimi, ndotje e mjedisit, shiu acid nderkurrikulare: Shkenca të
komunikimit, TIK
efekti sere, gaze ser, burime të ndotjes.
Burimet /mjetet : Teksti i kimisë së klasës
së 9-të, Fletore pune,tabele mesimore
materiale nga interneti .
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Struktura e ores se mesimit P.N.P
Përshkrimi i situatës : Diegia si proces kimik . Roli oksigjenit gjate procesit
PARASHIKIMI Parashikim me terma paraprake /Diskutim
Shkruaj ne derrase disa terma si : reaksion kimik, substanca nistore (reaktantё),produkte,reaksion
oksidimi,reaksion ekzotermik, faktorё natyrorё,ndryshkje,shi acid,skulptura ,gёrryerje.
Kёrkoj nga nxёnёsit tё shkruajnё nё mёnyrё individuale njё shkrim tё lirё duke pёrdorur termat e
mёsipёrm.
Pas 3-4 minutash lexohen disa shkrime ,duke kёrkuar nga nxёnёsit tё mos pёrsёritin njёri-tjetrin.
Diskutohet mbi konceptet e formuluara gabim.
Ora e II-te : Ftoj nxenesit ne diskutim mbindotjen e mjedisit dhe sidomos te qytetit tone .
NDËRTIMI I NJOHURIVE : Pune ne grupe / Kllaster
Ftoj nxenesit te ndahen ne 3 grupe sipas rrjeshtave .U kerkoj qe ne nje leter te shenojne
Grupi I III-te Cfare dime per oksidet amfotere de ato anhidrite ? Shembuj
Grupet punojne ne bashkepunim dhe me pas letrat epergatitura i ngjisim ne derrase dhe nje nxenes
perfaqesues i grupit i interpreton. Shkruajme reaksionet ne derrase .
Shpjegoj pse formimi i ujit quhet reaksion oksidimi dhe ekzotermik . 2 H2 +O2 =2 H2O + nx si dhe
formimin e ndryshkut te hekurit .
PERFORCIMI : Diskutim Ftoj nxenesit te diskutojme pse metalet pas njefare kohe e
humbin shkelqimin e tyre ? Si mund te krijojme nje fletepalosje mbi ndotjen e mjedisit
Ftoj nxenesit të grupuar në dyshe të studiojnë tekstin për t’i kthyer përgjigje pyetjeve të mëposhtme:
1. Cilat janë produktet e reaksionit të metaleve me ujin?
2. A është e njëjta gjë kur themi reaksione djegie dhe reaksione ekzotermike?
3. Argumento përgjigjen?
U kërkoj nga çdo grup të shkruajë një reaksion të veprimit të metalit me ujin për të
formuar bazat : KOH , NaOH , Mg(OH)2
Pasi nxënësit shkruajnë reaksionin ,duhet ta paraqesin secilën molekulë me plastelinë me
ngjyra për të kuptuar këputjen e lidhjeve e formimin e lidhjeve të reja në molekulë.
Ora e II-te : Kerkoj nga nxënësit të lexojnë me kujdes veprimtarinë e të mbajnë shënime,duke:
1. Rendit etapat e punës eksperimentale që do kryhen.
2. Shëno mjetet e punës dhe rregullat e punës në laborator që do ndjekësh për
ekspëerimentin.
3. Kërko në shënimet e mësimeve të mëparëshme gjithçka ke mësuar mbi veprimin e
metaleve me acide.
4. Mësoqë : Mg + 2HCl = MgCl2 + H2 ( Ky reaksion shkruhet nga nxënësit )
Reaksioni i mësipërm është reaksion ekzotermik.
Ftoj nxenesit ne grupe dyshe te krijojne nje tabele dhe te shenojme te gjitha pikat e diskutuar per
reaksionet ekzotermike do ti shenojme pjesen per reaksionet endotermike pasi te demostrojme keto
reaksione .
Demostroj reaksionin e tretjes se klorurit te kaliumit me uje . Masim temperaturen me thermometer ne
fillim te krijomit te tretesires dhe ne fund te saj . Po keshtu demostrojme dhe shkrirjen e akullit .
Temperaturat e marra I krahasojme dhe shkruajme ne tabelen Er eshte me e vogel nga Ep . dhe efekti
termik do te jete positive .
Ora e II-te : Kerkoj nga nxënësit të lexojnë me kujdes veprimtarinë e të mbajnë shënime,duke:
5. Rendit etapat e punës eksperimentale që do kryhen.
6. Shëno mjetet e punës dhe rregullat e punës në laborator që do ndjekësh për
ekspëerimentin.
7. Kërko per reaksionet endotermike se cfare ndodh me temperature .
8. Mëso që : NaHCO3 + acid citrik ---- citrate natriumi + H2O +CO2 reaksion
endotermik .
PERFORCIMI : Diskutim Kërkoj nga nxënësit permendin disa reaksine ekzotermike dhe disa
endotermike . Nxjerrje konkluzionesh nga veprimtaria
Përshkruaj : Pershkruaj eksperimentin që do kryhet dhe kërkoj nga nxënësit të listojnë veti fizike e
kimik të substancave që do marrin pjesë në eksperiment.
Shoqëro : Çdo grup kryen eksperimentin duke e shoqëruar me përshkrimin e ndryshimeve përkatëse.
Ftohja e ujit dhe shkrirja e akulli .
Zbato : Shkruhen në fletore ndryshimet e vërejtura duke plotësuar tabelën e të dhënave.
Temperatura fillestare ( t1) Eksperimenti 1 _______0C Eksperimenti 2
_________0C
PYETJA KOMENTI
Përshkruaj dukurinë.
-Dallon një reaksion ekzotermik nga një reaksion endotermik nëse bëhet e ditur efekti termik. N2
-Argumenton pse procesi i frymëmarrjes në organizëm është reaksion ekzotermik N3.
-Identifikon reaktantët dhe produktet në reaksionet e ndodhura.N3
-Përpilon përfundimet e eksperimenteve duke i argumentuar ato. N4
Detyrat dhe puna e pavarur : Plotesojme ne fletoren e punes fq 12-13
Dt :
Ora e Ire Nxenesit sipas grupeve vendosen ne banga afer dhe u kerkohet te bejne nje plan pune
bbrenda grupeve mbi punen individuale dhe te perbashket qe do te prezantojne per projektin me postet
apo video .
Ora e II Punojme ne derrase nje rast hulumtimi shkencor pershembul mbi aftesine djegese te 4
substancave A,B,C,D . Si do te realizohet nje hulumtim
Nxenesit ftohen te krijojne :
hapat e hulumtimit
te shpjegojne se si do te eksperimentonin
tepercaktojne madhesite e kontrolluara , te pavarura ,te varura .
PERFORCIMI : Analizo –diskuto : Nxenesit ne fund te cdo ore analizojne dhe diskutojne mbi
oren e mesimit veshtiresit dhe pikat ku duhet te perqendrohen per te aritur rezultat ne testim
-
Dt :
Ftoj nxenesit te pergjigjen disa termavete mesuara deri tani : metale alkaline ,halogjen , gaze te ploget ,Nr
atomic ,masa atomike , neutron , berthame e atomit etj
Nxenesit punojne dhe ushtrimet ne fl e punes ne fq 12 dhe 13 dhe diskutohen ne klase dhe rezultatet e
paraqitura . Punojme disa shembuj me gjetjen parametrave te atomeve te ndryshme kur kemi
Diskutim mbi fazen e projektit : Nxenesit jane te njohur me temen dhe dijne grupet e punes ku do te
marrin pjese . Diskutimet do te perqendrohen mbi materialet qe kane gjetur ,burimet ku jane gjetur , si
do te organizohen grupet ne prezantimin e materialit te tyre me poster ,video ,punim ne PowePoint,
PYETJA KOMENTI
Përshkruaj dukurinë.
Ora e dyte : Sqaroj nxenesit per menyren e vleresimit te portofolit me note te cilen mund ta bejne dhe
nxenesit vete ,per shokun appo dhe tia dergojne prinderve per ti vleresuar .
Nxenesit diskutojne mbi punen e grupeve te punes dhe materialet me te mira te prezantuara do te ruhen
ne shkolle